I.

Mga Lalawigang Bumubuo sa Rehiyon

BILIRAN
Ang Biliran ay isang isla na lalawigan sa Pilipinas na matatagpuan sa Eastern
Visayas Region (Rehiyon VIII). Ang kabisera nito ay Naval. Ang Biliran ay isa sa
pinakamaliit at pinakabagong probinsya sa bansa. Karamihan sa bahagi ng
lalawigan ay may makitid na baybayin o mababang lupain na may mga
bulubunduking panlabas maliban sa mga munisipalidad ng Naval at Cabiran na
may mas malawak na kapatagan. Ang probinsya ng Biliran ay nahahati sa
walong munisipalidad, ito ay Almeria, Biliran, Cabucgayan, Caibiran, Culaba,
Kawayan, Maripipi at Naval. Ang pangalan ay nagmula sa salitang “bilir” na
nangangahulugang “sulok o gilid ng isang bangka, plorera o anumang
nakausli, tulad ng mga ugat, o ang tudling na ginawa ng araro”.

Ang Demonym ng Biliran ay Biliranon, at ang kanilang relihiyon ay halos

Roman Catholic. Waray, Cebuano, at English ang kanilang pangunahing
lengguwahe. Sila ay kilala dahil sa Sambawan Island at Ulan-Ulan Falls. Ang
kanilang mga produkto ay Palay, coconut, banana, mango at citrus. Pang-
agrikultura ang ekonomiya ng Biliran. Kabilang sa mga pangunahing
produktong agrikultural ng lalawigan ang palay at niyog. Sa potensyal ng mga
pangunahing prutas tulad ng saging, mangga at citrus na itinanim sa lugar,
layunin ng lalawigan na maging basket ng prutas sa Silangang Visayas. Ang
klima sa lalawigang ito ay kumbinasyon ng mainit at malamig na klimatiko na
mga sona, kaya ang umiiral na klima ay mainam para sa pagtatanim ng
malawak na hanay ng mga pananim na pang-agrikultura. Walang natatanging
tag-araw ngunit ang mabigat na tag-ulan ay karaniwang nangyayari sa
Disyembre.

SAMAR
Dating pinangalanang Western Samar, ang Samar ay ang ikatlong
pinakamalaking isla sa Pilipinas. Matatagpuan ito sa Eastern Visayas, sa loob
ng gitnang Pilipinas. Ang kabisera nito ay Catbalogan. Sikat sa Mundo ang Biri
Island dahil sa Rock Formations at Surfing, habang maraming magagandang
Scuba Diving Reef, pangingisda, Sariwang Isda, at Sea Food ang inaalok. Ang
Samar ay ang unang isla ng Pilipinas na nakita ng ekspedisyon ng mga Espanyol
ni Ferdinand Magellan noong Marso 16, 1521. Ang probinsya ng Samar ay
nahahati sa dalawampu’t-apat na munisipalidad at dalawang Component
Cities: Almagro, Basey, Calbayog, Calbiga, Catbalogan, Daram, Gandara,
Hinabangan, Jiabong, Marabut, Matuguinao, Motiong, Pagsanghan, Paranas
(Wright), Pinabacdao, San Jorge, San Jose de Buan, San Sebastian, Santa
Margarita, Santa Rita, Santo Niño, Tagapul-an, Talalora, Tarangnan, Villareal, at
Zumarraga. Ang Samar ay nagmula sa salitang Bisaya na “samad” na
nangangahulugang “sugat” o “hiwa” na naglalarawan sa mga magaspang na
pisikal na katangian ng lupain na masungit at malalim na pinaghiwa-hiwalay
ng mga batis. Samareño/a ang kanilang demonym.

Halos lahat sa kanila ay Roman Catholic. Ang mga lengguwahe na kanilang

sinasalita ay Waray-Waray, Cebuano, Tagalog, at English. Sila ay kilala dahil sa
kanilang Caves and waterfalls. Ang kanilang pangunahing industriya ay
Agriculture, Livestock, Fishing, Forestry. Ang klima sa lalawigang ito ay walang
tagtuyot (na may binibigkas na pinakamataas na panahon ng pag-ulan na
karaniwang nangyayari mula Disyembre hanggang Enero), at sa gayon ay bukas
sa hilagang-silangan na monsoon. Ang mga munisipalidad sa timog-silangang
bahagi ng lalawigan ay nakakaranas ng ganitong uri ng klima. Ang
pinakamagandang oras upang bisitahin ang isla ng Samar sa Pilipinas ay mula
Pebrero hanggang Setyembre, kung kailan magkakaroon ka ng mainit na
temperatura at kaunti hanggang sa katamtamang pag-ulan.

EASTERN SAMAR
Ang Eastern Samar ay isang lalawigan sa Pilipinas na matatagpuan sa Rehiyon
ng Silangang Visayas. Ang kabisera nito ay ang lungsod ng Borongan. Ang Isla
ng Homonhon sa Silangang Samar ay ang unang landing site ni Ferdinand
Magellan sa Pilipinas noong una niyang pag-ikot sa mundo. Ang probinsya ng
Eastern Samar ay nahahati sa dalawampu’t-dalawang munisipalidad, at
isang Component City: Arteche, Balangiga, Balangkayan, Borongan, Can-avid,
Dolores, General MacArthur, Giporlos, Guiuan, Hernani, Jipapad, Lawaan,
Llorente, Maslog, Maydolong, Mercedes, Oras, Quinapondan, Salcedo, San
Julian, San Policarpo, Sulat, at Taft. Ang kanilang Demonym ay Eastern
Samareño/a. Halos 96.76% sa kanila ay may relihiyong Roman Catholic.

Ang kanilang pangunahing lengguwahe ay Waray, Cebuano, at English. Sila ay

kilala dahil sa The island of Homonhon. Ang kanilang pangunahing hanapbuhay
at produkto ay Agriculture (coconut, copra, corn, rice, at sugar), Fishing,
Tourism. Ang klima sa lalawigang ito ay nauuri bilang tropikal. Ang pag-ulan sa
Eastern Samar ay malaki, na may pag-ulan kahit na sa pinakatuyong buwan.
Ang klima dito ay inuri bilang Af ayon sa sistemang Köppen-Geiger. Ang
pinakamainam na oras para bumisita ay mula Mayo hanggang Setyembre,
bagama’t ang dumaraming bilang ng mga surfers na pumupunta rito upang
samantalahin ang mga alon na humahagupit mula sa Pasipiko ay maaaring
magtaltalan na ang panahon ng bagyo ay pinakamahusay.

NORTHERN SAMAR
Ang Northern Samar ay isang lalawigan sa Pilipinas na matatagpuan sa Rehiyon
ng Silangang Visayas. Ang kabisera nito ay Catarman. Ang Northern Samar ay
sikat sa mga natural na rock formation na matatagpuan sa Biri Island at white
silky sand beach sa San Jose at Lavezares. Ang pagbisita sa siglong lumang
simbahan sa Capul Island ay magdadala sa iyo sa ika-16 na siglo. Ang Northern
Samar province ay nahahati sa dalawampu’t-apat na munisipalidad, ito ay
Allen, Biri, Bobon, Capul, Catarman, Catubig, Gamay, Laoang, Lapinig, Las
Navas, Lavezares, Lope de Vega, Mapanas, Mondragon, Palapag, Pambujan,
Rosario, San Antonio, San Isidro, San Jose, San Roque, San Vicente, Silvino
Lobos, at Victoria.
Ang kanilang Demonym ay Norte Samareño/a. Halos 80% sa kanila ay Roman
Catholic. Ang kanilang pangunahing lengguwahe ay Waray, Inabaknon,
Bicolano, English. Sila ay kilala dahil sa Biri Island. Ang kanilang pangunahing
hanapbuhay at produkto ay Agriculture (rice, banana, peanut), Fishery,
Handicraft. Ang klima sa lalawigang ito ay nasa ilalim ng intermediate type na
klima, na walang natatanging tagtuyot at tag-ulan. Ang pinakamaraming
buwan ay Oktubre hanggang Enero, habang ang pinakatuyo ay ang buwan ng
Mayo. Ang pinakamahusay na oras upang bisitahin ang Northern Samar ay
mula Pebrero hanggang Hunyo, kapag ang tubig ay mas kalmado.

LEYTE
Ang Leyte ay isang lalawigan na sumasakop sa hilagang bahagi ng isla ng Leyte
sa Visayas sa Pilipinas. Ang kabisera nito ay Tacloban. Ang Leyte ngayon ay
kilala sa geothermal electric power plants malapit sa Ormoc. Gayunpaman, ang
Leyte ay pinakatanyag sa papel nito sa muling pagsakop sa Pilipinas noong
World War II. Ang probinsya ng Leyte ay nahahati sa apat-na-pung
munisipalidad, dalawang Independent na siyudad at, isang Component City. Ito
ay Abuyog, Alangalang, Albuera, Babatngon, Barugo, Bato, Baybay, Burauen,
Calubian, Capoocan, Candijay, Carigara, Dagami, Dulag, Hilongos, Hindang,
Inopacan, Isabel, Jaro, Javier (Bugho), Julita, Kananga, La Paz, Leyte,
MacArthur, Mahaplag, Matag-ob, Matalom, Mayorga, Merida, Ormoc, Palo,
Palompon, Pastrana, San Isidro, San Miguel, Santa Fe, Tabango, Tabontabon,
Tacloban, Tanauan, Tolosa, Tunga, at Villaba.

Ang kanilang Demonym ay Leyteño/a. Halos lahat sa kanilang rehiyon ay

Roman Catholic. Ang kanilang pangunahing lengguwahe ay Waray-Waray,
Cebuano, Baybayanon, English. Sila ay kilala dahil sa Geothermal electric
power plants, papel sa pagpapalaya ng Pilipinas noong WWII. Ang kanilang
pangunahing hanapbuhay at produkto ay Agriculture (rice, coconut, abaca
fiber, banana, corn), Fishing, Power. Ang klima sa lalawigang ito ay may
dalawang uri: Uri II at Uri IV. Ang Type II ay nailalarawan sa pamamagitan ng
kawalan ng dry season na may napakalinaw na maximum na pag-ulan na
nagaganap sa mga buwan ng Nobyembre hanggang Enero. Mas madalas
umuulan mula Nobyembre hanggang Enero, na may mga bagyong dumadaan
paminsan-minsan. Pero kung gusto mong makasama sa grand fiesta
celebrations, maaari kang pumunta sa Ormoc sa huling linggo ng Hunyo, at sa
Pintados Kasadyaan Festival ng Tacloban tuwing ika-29 ng Hunyo.

SOUTHERN LEYTE
Ang Southern Leyte ay isang lalawigan sa Pilipinas na matatagpuan sa Eastern
Visayas Region. Ang kabisera nito ay ang lungsod ng Maasin. Ang Southern
Leyte ay bumubuo ng mahalagang bahagi ng inter-island transport system ng
bansa, na may mga ferry na naghahatid ng mga tao at kalakal sa pagitan ng
Liloan at Surigao del Norte sa Mindanao. Kilala ang lalawigan sa mga de-
kalidad na produkto ng abaca at pangunahing producer ng abaca fiber sa
bansa. Ang Southern Leyte province ay nahahati sa labing-walo na
munisipalidad at isang Component City: Anahawan, Bontoc, Hinunangan,
Hinundayan, Libagon, Liloan, Limasawa, Maasin, Macrohon, Malitbog, Padre
Burgos, Pintuyan, Saint Bernard, San Francisco, San Juan (Cabalian), San
Ricardo, Silago, Sogod, at Tomas Oppus. Ang kanilang Demonym ay Southern
Leyteño/a. Ang kanilang mga relihiyon ay 79% Roman Catholic Church, 14.51%
Iglesia Filipina Independiente, at 2.04% Evangelicals.

Ang kanilang lengguwahe ay Cebuano, Baybayanon, Kinabalian, English. Sila ay

kilala dahil sa kanilang Abaca products, at 1st Christian mass in the Philippines.
Ang kanilang pangunahing industriya ay Agriculture (coconut, abaca, banana,
rice, corn), Tourism, Handicraft, Fishing. Ang klima sa lalawigang ito ay may
dalawang uri ng klima ayon sa Coronas Classification. Ito ay Uri II at Uri IV. Ang
Type II ay nailalarawan sa pamamagitan ng kawalan ng dry season na may
napakatingkad na maximum na panahon ng pag-ulan na nagaganap mula
Nobyembre hanggang Enero. Ang ganitong uri ay namamayani sa silangang
kalahati ng lalawigan na kinabibilangan ng munisipalidad ng Sogod, Libagon,
Liloan, San Francisco, Pintuyan, San Ricardo, Saint Bernard, San Juan,
Anahawan, Hinundayan, Hinunangan at Silago. Sa kabilang banda, ang Type IV
ay may rainfall na halos pantay-pantay ang distribusyon sa buong taon. Ang
ganitong uri ay namamayani sa kanlurang bahagi ng lalawigan na
kinabibilangan ng Lungsod ng Maasin at mga munisipalidad ng Macrohon,
Padre Burgos, Limasawa, Malitbog, Tomas Oppus, Bontoc at maliit na bahagi
ng Sogod.

II. Hanapbuhay sa Rehiyon VIII

III.