You are on page 1of 5

1 1111111

31 MART
OLAYI
İÇİNDEKİLER:
 31 MART OLAYI NEDİR?
 31 MART OLAYI NE ZAMAN OLMUŞTUR?
 31 Mart Olayı HANGİ PADİŞAH DÖNEMİNDE?
 31MART İSYANINI BASTIRAN KİMDİR?
 31 MART OLAYININ SEBEBİ NEDİR?
 31 MART OLAYI SONUÇLARI NELERDİR?
31 MART OLAYI NEDİR?
31 Mart Vakası (Kalkışması, İsyanı, Ayaklanması, Olayı yahut Hadisesi), II. Meşrutiyet'in ilanından
sonra İstanbul'da yönetime karşı yapılmış büyük bir ayaklanma ve darbe teşebbüsüdür. Rumî Takvim'e göre 31
Mart 1325'te (13 Nisan 1909) başladığı için bu adla anılmıştır.

On üç gün süren ayaklanma, II.


Meşrutiyet döneminin en önemli olaylarından biri olarak kabul edilir.
Askerî bir isyan olarak ortaya çıkmasına rağmen isyana dahil olan softaların propagandaları sonucu sonradan
dinî bir hal almıştır.
 Sebepleri tam olarak belirlenemeyen bu olayın planlı ve bilinçli bir hareket olup olmadığı kesinlik kazanmamıştır.
 İsyanın ilk günü hükûmet istifa etmiş, isyancı askerler yedi gün süre ile İstanbul'a hakim olmuştur.
Bir milletvekili, bir Nazır ve tespit edilemeyen sayıda asker ve sivilin hayatını kaybettiği isyan, Selânik'te
bulunan Üçüncü ve Edirne'de bulunan İkinci Ordulara mensup askerlerin oluşturdukları, Rumeli halkının gönüllü
katıldığı “Hareket Ordusu”nun İstanbul'a gelmesi ile bastırıldı.
Üç gün süren çarpışmaların ardından sıkıyönetim ilan edildi; padişah II. Abdülhamit tahttan indirilip yerine V.
Mehmed Reşad tahta çıktı. İsyana katılanlar ve destekleyenler yargılanarak 70 kişi idam edildi, 420 kişi ise çeşitli
hapis cezalarına çarptırıldı.
Olay kimi arşiv belgelerinde “hareket-i irtica”, “hadise-i irtica”, kimi belgelerde de “hadise-i ihtilaliye”, “hareket-i
ihtilaliye”, “harekât-ı iğtişaşiye” ve “vakıa-i ihtilaliye” tabirleri ile ifade edilmektedir.
Türk siyasi tarihine irtica kavramının, bu olay ile birlikte girdiği kabul edilir.[4] Ancak kimi araştırmacılar olayı bir
irtica ayaklanmasından ziyade amacına ulaşamayan bir askerî darbe girişimi olarak değerlendirilir.[1]
31 Mart Vakası'nda ölenlerin anısına İstanbul'da Abide-i Hürriyet adıyla bir ulusal anıt inşa edilmiştir.

31 MART OLAYI NE ZAMAN OLMUŞTUR?


13 Nisan 1909 – 27 Nisan 1909

31 Mart Olayı hangi padişah döneminde?


Üç gün süren çarpışmaların ardından sıkıyönetim ilan edildi; padişah II. Abdülhamit tahttan
indirilip yerine V. Mehmed Reşad tahta çıktı. İsyana katılanlar ve destekleyenler yargılanarak 70
kişi idam edildi, 420 kişi ise çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.
31 Mart isyanını bastıran kimdir?
Hareket Ordusu ittihatçıların, 1909 yılında, 31 Mart Ayaklanması'nı bastırmak için, Selânik'ten
Mahmut Şevket Paşa komutasında İstanbul'a gönderdikleri ordudur.
Kurmay başkanı ise Kolağası Mustafa Kemal Bey'dir.

31 MART OLAYI SEBEBİ NEDİR?


Aralık 1908'de bir tiyatro oyununda oyunun erlere yasak edilmesi ikinci bir ayaklanmaya sebep
oldu. Erlerin "bize yasaksa subaylara da yasak olmalıdır" diyerek tiyatroyu basması sonucu
şiddetli çarpışmalar gerçekleşti. Askeri kesimdeki ayaklanmalar, 23 Ocak 1909'da Harp Okulu
öğrencilerinin ayaklanması ile devam etti.

31 MART OLAYI SONUÇLARI NELERDİR?


Kaynakça
1. ^ a b Eroğlu, Nazmi. "31 Mart Olayı ve Hareket Ordusu'nun Ortaya Çıkış Sebepleri". 12 Kasım 2013
tarihinde kaynağından  arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
2. ^ a b c d e f g h i j k Aysal, Necdet. "Örgütlenmeden Eyleme Geçiş: 31 Mart Olayı"  (PDF). 19 Kasım 2012
tarihinde kaynağından  (PDF)  arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
3. ^ a b c d e Yıldız, Sıddık, “Çıkışından Bastırılmasına kadar 31 Mart İsyanı” (master tezi), Gazi Üniversitesi, Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Ankara 2006 s.256
4. ^ a b c d e f g Aslan, Taner. "31 Mart Hadisesi Üzerine Vilayetlerde Çıkan Olaylar Karşısında Alınan Tedbirlere ve
Askerî Faaliyetlere Dair Yazışmalar"  (PDF). 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından  (PDF)  arşivlendi. Erişim tarihi:
8 Şubat 2016.
5. ^ Yalçın, Soner.  "Osmanlı'nın Anıtkabir'i Abide-i Hürriyet'ti". 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından  arşivlendi.
Erişim tarihi: 14 Şubat 2016.
6. ^ a b Hür, Ayşe.  "31 Mart 'ihtilal-i askeriyesi'". 14 Şubat 2016 tarihinde  kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10
Şubat 2016.
7. ^ Baysan, Galip.  "31 Mart Ayaklanması: Nedenleri ve Sonuçları". 13 Eylül 2014 tarihinde  kaynağından arşivlendi.
Erişim tarihi: 8 Şubat 2016.
8. ^ Gül, Emre.  "Sultan Abdülhamit'e "Seni millet azletti' dediler". 2 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından  arşivlendi.
Erişim tarihi: 14 Şubat 2016

You might also like