UNIVERZITET U TUZLI

MAŠINSKI FAKULTET

PROIZVODNO MAŠINSTVO

GRAFIČKI RAD
Tema: PROJEKTOVANJE, ORGANIZOVANJE I POSTAVLJANJE PROCESA
PROIZVODNJE

Predmet: PROIZVODNI SISTEMI I

Profesor: Dr.sc. Edin Cerjaković, vanr.prof.

Student: Emina Bošnjaković, II-17/18 Asistent: Mr.sc. Muhamed Herić, v. ass.
 U cilju projektovanja, organizovanja i postavljanja odgovarajućeg procesa proizvodnje
potrebno je, polazeći od programa proizvodnje, uraditi sljedeće:
1. Izvršiti selekciju programa po jediničnom poslovnom prinosu tako da grupi A pripada 1/4 broja
proizvoda koji imaju pozitivan poslovni prinos. Selekciju prikazati grafički, a osnovni godišnji
plan odrediti tako da ga čine proizvodi iz grupe A i da mu ukupni obim proizvodnje bude jednak
ukupnom obimu polaznog programa proizvodnje koji je prikazan tabelom 1. Izračunati ukupni
poslovni prinos koji omogućava osnovni godišnji plan proizvodnje i uporediti ga sa prinosom
koji odgovara polaznom programu proizvodnje.

Tabela 1.

Planirana Trošak Trošak Prodajna

Oznaka
Redni broj količina materijala rada cijena pp
proizvoda
[kom] [nj/kom] [nj/kom] [nj/kom]

1 P1 700 3 70 94 21
2 P2 490 6 14 42 22
3 P3 280 9 28 60 23
4 P4 70 15 31 70 24
5 P5 1500 27 19 71 25
6 P6 550 78 62 166 26
7 P7 462 95 45 167 27
8 P8 308 42 42 112 28
9 P9 140 36 112 177 29
10 P10 700 34 126 190 30
11 P11 183 74 85 190 31
12 P12 849 56 122 210 32
13 P13 230 24 91 148 33
14 P14 510 53 53 140 34
15 P15 495 53 57 145 35
16 P16 23 45 50 80 -15
17 P17 321 74 57 61 -70
18 P18 133 87 152 113 -126
19 P19 691 89 171 176 -84
20 P20 145 45 60 37 -68
UKUPNO 8780 945 1447 2449 57

Poslovni prinos predstavlja osnovu za rangiranje proizvoda:

𝐧𝐣
𝐏. 𝐏. = 𝐏. 𝐂. −(𝐓𝐫𝐦𝐚𝐭 + 𝐓𝐫𝐫𝐚𝐝 ) [ ]
𝐤𝐨𝐦
Jedinični poslovni prinos predstavlja osnovu za rangiranje proizvoda, što je predstavljeno tabelom 1.1.

Tabela 1.1
 Redni broj Redni broj Redni broj Redni broj Redni broj Redni broj PP Rang PPG UPP UPP% Q Q%
15 P15 495 53 57 145 35 1 17325 17325 8% 495 6%
14 P14 510 53 53 140 34 2 17340 34665 17% 1005 11%
A
13 P13 230 24 91 148 33 3 7590 42255 20% 1235 14%
12 P12 849 56 122 210 32 4 27168 69423 34% 2084 24%
11 P11 183 74 85 190 31 5 5673 75096 36% 2267 26%
10 P10 700 34 126 190 30 6 21000 96096 47% 2967 34%
9 P9 140 36 112 177 29 7 4060 100156 48% 3107 35%
8 P8 308 42 42 112 28 8 8624 108780 53% 3415 39% B
7 P7 462 95 45 167 27 9 12474 121254 59% 3877 44%
6 P6 550 78 62 166 26 10 14300 135554 66% 4427 50%
5 P5 1500 27 19 71 25 11 37500 173054 84% 5927 68%
4 P4 70 15 31 70 24 12 1680 174734 85% 5997 68%
3 P3 280 9 28 60 23 13 6440 181174 88% 6277 71%
C
2 P2 490 6 14 42 22 14 10780 191954 93% 6767 77%
1 P1 700 3 70 94 21 15 14700 206654 100% 7467 85%
16 P16 23 45 50 80 -15 16 206654 100% 7490 85%
20 P20 145 45 60 37 -68 17 206654 100% 7635 87%
17 P17 321 74 57 61 -70 18 206654 100% 7956 91%
19 P19 691 89 171 176 -84 19 206654 100% 8647 98%
18 P18 133 87 152 113 -126 20 206654 100% 8780 100%
UKUPNO 8780 206654

Od ukupno 20 proizvoda, 15 proizvoda ima pozitivan poslovni prinos. Negativan poslovni prinos imaju
proizvodi P20, P19, P18, P17, P16.

Grupi A pripada:
𝟏𝟓
𝐀 = 𝟐𝟓 ∙ = 𝟑, 𝟕𝟓 = 𝟒 proizvoda.
𝟏𝟎𝟎

Grupu A čini: P15 , P14 , P13 , P12 .

Grupu B i C čine preostali proizvodi koji imaju pozitivan poslovni prinos. Grupu D čine proizvodi sa
negativnim poslovnim prinosom prikazano u tabeli 1.1.

Ukupna planirana proizvodnja za jednu godinu jednaka je:

20

Q = ∑ Qi = Q1 + Q2 + Q3 + Q4 + Q5 + Q5 + Q7 + Q8 + Q9 + Q10 + Q11 + Q12 + Q13 + Q14

i=1
𝑘𝑜𝑚
+ Q15 + Q16 + Q17 + Q18 + Q19 + Q20 = 8780 [ ]
𝑔𝑜𝑑
Tabela 1.2. Ukupna količina i poslovni prinos proizvoda

Planirana
Oznaka Poslovni
Redni broj
proizvoda
količina
prinos
PPG Grupe
[kom]

15 P15 495 35 17325

14 P14 510 34 17340
A
13 P13 230 33 7590
12 P12 849 32 27168
11 P11 183 31 5673
10 P10 700 30 21000
9 P9 140 29 4060
8 P8 308 28 8624 B
7 P7 462 27 12474
6 P6 550 26 14300
5 P5 1500 25 37500
4 P4 70 24 1680
3 P3 280 23 6440
C
2 P2 490 22 10780
1 P1 700 21 14700
16 P16 23 -15
20 P20 145 -68
17 P17 321 -70 D
19 P19 691 -84
18 P18 133 -126
Ukupno 8780 206654

Nadalje su se proračunavali samoproizvodi koji imaju pozitivan poslovni prinos koji su prikazani u tabeli
1.3.
Tabela 1.3. Ukupna količina po grupama

17325
A 34665
42255
69423
75096
96096
100156
B 108780
121254
135554
173054
174734
181174
C
191954
206654

ABC analiza

250000

200000

150000

100000

50000

0
A B C

Dijagram 1.1. Grafički prikaz selekcije plana proizvodnje (ABC analiza)

Ukupna planirana količina proizvoda godišnje je 11 935 komada, na osnovu čega je moguće odrediti
povećanje pojedinačnih obima proizvodnje proizvoda koji pripadaju grupi A.
𝐐 𝟖𝟕𝟖𝟎
∆𝐐 = = = 𝟒, 𝟐𝟏
𝐐𝐀 𝟒𝟗𝟓 + 𝟓𝟏𝟎 + 𝟐𝟑𝟎 + 𝟖𝟒𝟗
Pojedinačne obime proizvodnje proizvoda iz grupe A treba povećati 4,21 puta. Osnovni godišnji plan
proizvodnje prikazan je u tabeli 1.4.
Tabela 1.4.

Planirana
Oznaka
količina PP PPG Povecanje NPPG
proizvoda
[kom]
P15 495 35 17325 2085 72990
P14 510 34 17340 2149 73053
P13 230 33 7590 969 31977
P12 849 32 27168 3577 114459
2.084 69.423 8.780 292.479

Poslovni prinos osnovnog godišnjeg plana proizvodnje u odnosu sa prinosom koji odgovara polaznom
programu proizvodnje je veći za:
292479
= 𝟏, 𝟒𝟏𝟓
206654
 2. Za proizvode iz osnovnog plana tabelarno i grafički odrediti optimalnu veličinu serije tabela 2,
njihov broj, ukupne troškove pripreme serije, ukupne troškove skladištenja i najmanje ukupne
troškove serije. Grafički prikazati i opisati ukupne troškove pripreme serija, ukupne troškove
skladištenja, ukupne troškove serija, optimalni plan proizvodnje posmatranog proizvoda u
datom vremenskom intervalu. Izračunati za koliko će se u [%] povećati ukupni troškovi ako se
umjesto optimalne serije usvoji duplo veća serija. Troškovi pripreme serije su isti i iznose 1243
[nj/ser] a troškovi skladištenja 24 [nj/kom.dan].

Rješenje:

Troškovi pripreme serije računaju se prema obrascu:

𝐧𝐣
𝐓𝐑𝟏 = 𝐭 𝐫𝐩 ∙ 𝐧 [ ]
𝐠𝐨𝐝

Troškovi skladištenja računaju se prema obrascu:

𝐭 𝐫𝐬 ∙𝐓 𝐧𝐣
𝐓𝐑𝟐 = 𝟐
∙ 𝐪 [𝐠𝐨𝐝]

Vrijednosti t rp i t rs su zadane postavkom zadatka i iznose:

nj
t rp = 4387 [( )]
god

nj
t rs = 50 [ ]
god
T = 365 [dan]

Planirana količina za prvi proizvod po rangu iz osnovnog plana je:

kom
Q = Q1 , Q2 , Q3 , Q4 [ ]
int
Troškovi pripreme serije iznose:

𝐓𝐑𝟏 = 𝟒𝟑𝟖𝟕 ∙ 𝐧

Troškovi skladištenja iznose:

𝟓𝟎 ∙ 𝟑𝟔𝟓
𝐓𝐑𝟐 = ∙ 𝐪 = 𝟗𝟏𝟐𝟓 ∙ 𝐪
𝟐
Najmanji ukupni troškovi serije se računaju kao:

𝐓𝐑 = 𝐓𝐑𝟏 + 𝐓𝐑𝟐

Za proračun su korištene vrijednosti planiranih količina iz prethodnog zadatka, za četiri proizvoda koji
pripadaju grupi A:

Proizvod 1[(P15, Q = 495 (kom/int)], Proizvod 2[(P14, Q = 1005 (kom/int)], Proizvod 3[(P13, Q = 1235
(kom/int)], Proizvod 4[(P12, Q = 2084 (kom/int)].
Proizvod 1.

Tabelarni prikaz ukupnih troškova pripreme serije, ukupnih troškova skladištenja i najmanjih ukupnih
troškova serije za proizvod 1. dat je u tabeli 2.1.

Tabela 2.1.

Jedinica
Veličine Oznake Vrijednosti
mjere

O1 O2 O3 O4

Broj serije n [ser/god] 5 10 15 30 40 60 70

Veličina
q [kom/ser] 99 49,5 33 16,5 12,375 8,25 7,0714286
serije
Ukupni
troškovi TR1 [nj/god] 21935 43870 65805 131609 175479 263219 307089
prip.
Ukupni
troškovi TR2 [nj/god] 897840 448920 299280 149640 112230 74820 64131
skla.
Ukupni
troškovi TR [nj/god] 919775 492790 365085 281250 287709 338039 371220
seri.

Izabrano je da je Q = 495 [kom/int], tako da je q = Q/n.

U tabeli 2.1 prikazano je da su ukupni troškovi serije najmanji kad je broj serija u godini 30, n = 30
[ser/god] i to predstavlja optimalnu seriju.

Grafički prikaz ukupnih troškova pripreme dat je na dijagramu 2.1.

Dijagram troškova proizvoda 1

1000000
900000
800000
700000
600000
500000
400000
300000
200000
100000
0
5 10 15 30 40 60 70

TR1 [nj/god] TR2 [nj/god] TR [nj/god]

Dijagram 2.1. Dijagram troškova za proizvod 1.

Optimalni broj serija je n = 30 pri čemu se u svakoj seriji proizvodi 16 komada proizvoda.
 Duplo veća serija
n 60
q 17
TR1 131609
TR2 149640
TR 281250

Ako bi se za razmatranje uzela duplo veća serija (n=60), tada bi se ukupni troškovi povećali za:
TR′ − TR 338039 − 281250
∆TR = ∙ 100 % = ∙ 100 % = 20.19%
TR 281250

Proizvod 2.
Tabelarni prikaz ukupnih troškova pripreme serije, ukupnih troškova skladištenja i najmanjih ukupnih
troškova serije za proizvod 2. dat je u tabeli 2.2.

Tabela 2.2.

Jedinica
Veličine Oznake Vrijednosti
mjere

O1 O2 O3 O4

Broj serije n [ser/god] 5 10 15 30 40 60 70

Veličina
q [kom/ser] 201 100,5 67 33,5 25,125 16,75 14,357143
serije
Ukupni
troškovi TR1 [nj/god] 21935 43870 65805 131609 175479 263219 307089
prip.

Ukupni
troškovi TR2 [nj/god] 1822888 911444 607629 303815 227861 151907 130206
skla.

Ukupni
troškovi TR [nj/god] 1844823 955314 673434 435424 403340 415126 437295
seri.

Izabrano je da je Q = 1005 [kom/int], tako da je q = Q/n.

U tabeli 2.2. prikazano je da su ukupni troškovi serije najmanji kad je broj serija u godini 40, n = 40
[ser/god] i to predstavlja optimalnu seriju.

Grafički prikaz ukupnih troškova pripreme dat je na dijagramu 2.3.

 Dijagram troškova proizvoda 2
2000000
1800000
1600000
1400000
1200000
1000000
800000
600000
400000
200000
0
5 10 15 30 40 60 80

TR1 TR2 TR

Dijagram 2.3. Dijagram troškova za proizvod 2.

Optimalni broj serija je n = 40 pri čemu se u svakoj seriji proizvodi 25 komada proizvoda.

Duplo veća serija

n 80
q 13
TR1 350958
TR2 113931
TR 464889

Ako bi se za razmatranje uzela duplo veća serija (n=80), tada bi se ukupni troškovi povećali za:
TR′ − TR 464889 − 403340
∆TR = ∙ 100 % = ∙ 100 % = 15.26%
TR 403340
Proizvod 3.

Tabelarni prikaz ukupnih troškova pripreme serije, ukupnih troškova skladištenja i najmanjih ukupnih
troškova serije za proizvod 3. dat je u tabeli 2.3.

Tabela 2.3.

Jedinica
Veličine Oznake Vrijednosti
mjere

O1 O2 O3 O4

Broj serije n [ser/god] 5 10 15 30 40 60 120

Veličina
q [kom/ser] 247 123,5 82,333333 41,166667 30,875 20,583333 10,291667
serije
Ukupni
troškovi TR1 [nj/god] 21935 43870 65805 131609 175479 263219 526438
prip.
Ukupni
troškovi TR2 [nj/god] 2240067 1120033 746689 373344 280008 186672 93336
skla.
Ukupni
troškovi TR [nj/god] 2262002 1163903 812494 504954 455488 449891 619774
seri.

Izabrano je da je Q = 1235 [kom/int], tako da je q = Q/n.

U tabeli 2.2. prikazano je da su ukupni troškovi serije najmanji kad je broj serija u godini 60, n = 60
[ser/god] i to predstavlja optimalnu seriju.

Grafički prikaz ukupnih troškova pripreme dat je na dijagramu 2.5.

Dijagram troškova proizvoda 3

2500000

2000000

1500000

1000000

500000

0
5 10 15 30 40 60 120

TR1 TR2 TR

Dijagram 2.5. Dijagram troškova za proizvod 3.

Optimalni broj serija je n = 60 pri čemu se u svakoj seriji proizvodi 26 komada proizvoda.
 Duplo veća serija
n 120
q 10
TR1 526438
TR2 93336
TR 619774

Ako bi se za razmatranje uzela duplo veća serija (n=120), tada bi se ukupni troškovi povećali za:
TR′ − TR 619774 − 449891
∆TR = ∙ 100 % = ∙ 100 % = 37.76%
TR 449891

Proizvod 4.
Tabelarni prikaz ukupnih troškova pripreme serije, ukupnih troškova skladištenja i najmanjih ukupnih
troškova serije za proizvod 4. dat je u tabeli 2.4.

Tabela 2.4.

Jedinica
Veličine Oznake Vrijednosti
mjere

O1 O2 O3 O4

Broj serije n [ser/god] 5 10 15 30 40 70 140

Veličina
q [kom/ser] 416,8 208,4 138,93333 69,466667 52,1 29,771429 14,885714
serije
Ukupni
troškovi TR1 [nj/god] 21935 43870 65805 131609 175479 307089 614177
prip.

Ukupni
troškovi TR2 [nj/god] 3779999 1890000 1260000 630000 472500 270000 135000
skla.

Ukupni
troškovi TR [nj/god] 3801934 1933869 1325804 761609 647979 577089 749177
seri.

Izabrano je da je Q = 2084 [kom/int], tako da je q = Q/n.

U tabeli 2.2. prikazano je da su ukupni troškovi serije najmanji kad je broj serija u godini 70, n = 70
[ser/god] i to predstavlja optimalnu seriju.

Grafički prikaz ukupnih troškova pripreme dat je na dijagramu 2.7.

 Dijagram troškova proizvoda 4
350000

300000

250000

200000
Troškovi

150000

100000

50000

0
5 10 15 30 40 60 70
Broj serije

TR1 [nj/god] TR2 [nj/god] TR [nj/god]

Dijagram 2.7. Dijagram troškova za proizvod 4.

Optimalni broj serija je n = 70.

Duplo veća serija

n 140
q 15
TR1 614177
TR2 135000
TR 749177

Ako bi se za razmatranje uzela duplo veća serija (n=30), tada bi se ukupni troškovi povećali za:
TR′ − TR 749177 − 577089
∆TR = ∙ 100 % = ∙ 100 % = 29.82%
TR 577089
 3. Prema proizvodima iz osnovnog plana proizvodnje u njihovim obimima izvršiti izbor
odgovarajuće vrste sredstava za rad. Ukupni troškovi proizvodnje jednog proizvoda zavise od
obima na sljedeći način, tabela 3.

Tabela 3.

Vrste sredstava
FT[nj/god] vt[nj/god]
za rad

Univerzalna 8800 345

Mehanizovana 11300 340

Automatizovana 31500 330

Grafički prikazati ukupne i prosječne troškove za sve tri vrste sredstava za rad. Odrediti intervale obima
proizvodnje i obime na pragu ekonomičnosti za sve tri vrste sredstava za rad.

Da bi se mogao riješiti ovaj problem prije svega je potrebno dati izraz za ukupne troškove proizvodnje.
Za naš slučaj pomoću izraza se mogu odrediti ukupni troškovi.

𝐓𝐑 𝐔 = 𝐅𝐓 + 𝐕𝐓 ∙ 𝐐

- FT – fiksni troškovi,

- VT – varijabilni troškovi.

Prosječni troškovi se mogu izračunati na osnovu izraza:

𝑭𝑻
𝐭 𝐑𝐮 = + 𝐕𝐓
𝐐
Rješenje:

Iz tabele 3. moguće je postaviti jednačine koje definišu troškove proizvodnje proizvoda u zavisnosti od
obima proizvodnje. Ukupni troškovi dati su sljedećim izrazima:

TR U = 8800 + 345 ∙ Q [nj]

TR M = 11300 + 340 ∙ Q [nj]
TR A = 31500 + 330 ∙ Q [nj]
Jedinični troškovi dati su sljedećim izrazima:
8800
t RU = + 345 [nj/kom]
Q
11300
t RU = + 340 [nj/kom]
Q
31500
t RU = + 330 [nj/kom]
Q

Intervali obima proizvodnje određuju se tako što se izjednače jednačine TR U i TR M, za univerzalna

sredstva rada:

TR U = TR M
8800 + 345 ∙ Q = 11300 + 340 ∙ Q
11300 − 8800
⟹Q= = 500 [kom]
345 − 340
Prema tome dobija se granica za univerzalna sredstva rada:
𝐔𝐬𝐫 ∈ (𝟎, 𝟓𝟎𝟎]

Intervali obima proizvodnje određuju se tako što se izjednače jednačine TR M i TR A , za mehanizovana

sredstva rada:

TR M = TR A
11300 + 340 ∙ Q = 31500 + 330 ∙ Q
31500 − 11300
⟹Q= = 2020 [𝑘𝑜𝑚]
340 − 330
Prema tome dobija se granica za mehanizovana sredstva rada:
𝐌𝐬𝐫 ∈ [𝟓𝟎𝟎, 𝟐𝟎𝟐𝟎]

Što znači da su granice za automatizovana sredstva rada:

𝐀𝐬𝐫 ∈ [𝟐𝟎𝟐𝟎, +∞)

Tabela 3.1. Intervali obima proizvodnje

Vrsta sredstava za
Oznaka Interval
rad

UNIVERZALNA Usr 0 – 500

500 –
MEHANIZOVANA Msr
2020

2020 -
AUTOMATIZIRANA Asr
...
Univerzalna sredstva za rad najbolje primjeniti za količine proizvoda do 500 komada, a mehanizovana
od 500 do 2020 komada, automatizovana sredstva za rad za količine veće od 2020 komada proizvoda.

Na osnovu izloženog formirana je sljedeća tabela 3.2.

Q
200 400 500 800 1000 1200 1400 1800 2020
[kom]

TRu [nj] 77800 146800 181300 284800 353800 422800 491800 629800 705700

TRm
79300 147300 181300 283300 351300 419300 487300 623300 698100
[nj]

TRa [nj] 97500 163500 196500 295500 361500 427500 493500 625500 698100

Ovisnost ukupnih troškova od količine proizvoda za svaku vrstu sredstava za rad prikazana je na
sljedećem dijagramu:

800000

700000

600000

500000

400000

300000

200000

100000

0
1 2 3 4 5 6 7 8 9

Q TRU TRM TRA

Dijagram 3.1. Ukupni troškovi za sve tri vrste sredstava za rad

 4. Za osnovni plan proizvodnje izračunati potreban broj mašina po vrstama, radnika po strukama
i smjenama i radnih mjesta po vrstama. Potrebni podaci prikazani su tabelom 4. U toku godine
radi se 266 dana po dvije smjene od 8 časova. Ukupni godišnji standardni gubici iznose 100
časova.

Tabela 4
Vrsta obrade INRst(%) Tkij [sati/komadu]
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10
Glodanje O1 9,8 10,1 10,5 10,9 11,2 11,6 12 12,3 12,7 12,9
Bušenje O2 44,9 41,3 45,3 49,3 30,4 34,5 27,1 31,1 27,5 31,5
Brušenje O3 9,8 10,1 10,5 10,9 11,2 11,6 12 12,3 12,7 12,9
Tpzj [sati /seriji] 25 30 20 35 30 20 25 30 20 30
Qplj [kom/god] 15000 2000 2000 16000 2000 2000 15000 2000 2000 2000
nj [serija/godini] 5 10 15 20 25 10 5 3 2 1

INRst je:

 O1 - prebačaj 10 %
 O2 - prebačaj 20 %
 O3 - ispunjenje norme.

Rješenje:

Opšti izraz koji se koristi za izračunavanje potrebnog kapaciteta prikazan je u nastavku:

𝐩

𝐊 𝐩𝐢 = [∑ 𝐧𝐣 ∙ (𝐓𝐩𝐳𝐣 + 𝐭 𝐤𝐢𝐣 ∙ 𝐪𝐣 )] ∙ 𝐈𝐍𝐑 𝐬𝐭 [𝟏]

𝐢=𝟏

Obim proizvodnje proizvoda po jednoj seriji računa se na osnovu izraza:

𝐐𝐣
𝐪𝐣 =
𝐧𝐣

Prema prethodnoj formuli izračunati su obimi proizvodnje proizvoda po jednoj seriji.

Tabela 4.1.
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10
Q 3000 200 133 800 80 200 3000 667 1000 2000

Koristeći formulu (1) dolazi se do proračuna potrebnog kapaciteta za operacije: Glodanja (O1), Bušenja
(O2) i Brušenja (O3).
Tabela 4.2.
P1 P2 P3 P4 P5 P6 P7 P8 P9 P10 Suma
KP1
147125 20500 21300 175100 23150 23400 180125 24690 25440 25830 599994
[h/god]
KP2
673625 82900 90900 789500 61550 69200 406625 62290 55040 63030 1883728
[h/god]
KP2
147125 20500 21300 175100 23150 23400 180125 24690 25440 25830 2483722
[h/god]

Raspoloživi kapacitet mašina računa se na sljedeći način:

𝐊 𝐫𝐦𝟏 = 𝐊 𝐫𝐦𝟐 = 𝐊 𝐫𝐦𝟑 = 𝐝𝐠 ∙ 𝐛𝐬 ∙ 𝐬𝐬 − 𝐆𝐬𝐭 = 𝟐𝟔𝟔 ∙ 𝟐 ∙ 𝟖 − 𝟏𝟎𝟎 = 𝟒 𝟏𝟓𝟔 [𝐡/𝐠𝐨𝐝]

dg – broj radnih dana u godini; bs – broj smjena; ss – sati u smjeni ; Gst - standarni gubici.

Raspoloživi kapacitet radnika se računa kao:

𝐊 𝐫𝐫𝟏 = 𝐊 𝐫𝐫𝟐 = 𝐊 𝐫𝐫𝟑 = 𝐝𝐠 ∙ 𝐬𝐬 − 𝐆𝐬𝐭 = 𝟐𝟔𝟔 ∙ 𝟖 − 𝟏𝟎𝟎 = 𝟐𝟎𝟐𝟖 [𝐡/𝐠𝐨𝐝]

U tabeli 4.3. je izvršeno usvajanje broja mašina, kao i broja radnika.

Tabela 4.3.

Potreban Usvojen Potreban Usvojen

Vrste
broj broj broj broj
mašina
mašina mašina radnika radnika
Glodalice 14.435515 15 29.5828402 30

Bušilice 19.395573 20 39.7475345 40

Brusilice 17.747834 18 36.3708087 37

UKUPNO 53 / 107