Chương 1

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI
KỸ THUẬT CƠ ĐIỆN
Giảng viên: ThS. Nguyễn Minh Lợi

Bộ môn: Kĩ thuật điện-điện tử
Khoa: Điện – Điện tử
1/30
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI
NỘI DUNG
Chương 1. Mạch từ và mạch điện
Chương 2. Máy biến áp
Chương 3. Máy điện đồng bộ
Chương 4. Máy điện không đồng bộ
Chương 5. Máy điện một chiều
2/30
CHƯƠNG 1. MẠCH TỪ VÀ MẠCH ĐIỆN
1.1. Giới thiệu mạch từ

1.2. Từ thông móc vòng, điện cảm và năng lượng
1.3. Đặc tính của vật liệu từ
1.4. Nam châm vĩnh cửu
1.5. Các khái niệm cơ bản về mạch điện
1.6. Dòng điện hình sin
1.7. Mạch điện ba pha
3/30
1. Từ trường: Trong máy điện, từ trường tạo bởi các cực từ và dòng
điện chạy trong các dây quấn.
Mạch từ: Mạch từ dùng để dẫn từ thông. Trong máy điện, mạch
từ là lõi thép.
Liên hệ mạch từ - mạch điện
Điện trường Từ trường
Sức điện động e (V) Sức từ động F = i.w (Ampe-vòng)
Điện áp U (V) Từ áp Uµ (Wb/H)
Dòng điện I (A) Từ thông Φ (Wb)
Mật độ dòng điện J (A/m2) Mật độ từ thông B (T = Wb/m2)
Điện trở R (Ω) Từ trở Rμ (H-1)
Điện dẫn G (Ω-1) Từ dẫn Gμ (H)
Điện trở suất ρ (Ωm) Hệ số từ thẩm μ (H/m)

Xét mạch từ có khe hở không khí
Đường từ thông Độ dài lõi trung
bình lc
Bc =  / Ac Độ dài
Khe hở không khí, độ từ
khe hở g
thẩm µ0, diện tích Ag
Bg =  / Ag
Cuộn Lõi từ, độ từ thẩm µ, diện
dây, N tích Ac
vòng
Hình 1.2 Mạch từ với khe hở không khí.
Bc Bg
F =  Hdl = Ni = H c  lc + Hg  g F =  lc +  g
L
 0
Trong đó: Fc = Hc  lc sức từ động cần thiết để tạo ra
từ trường.
Fg = Hg  g sức từ động tạo ra từ trường trong khe
hở không khí
lc g
F = ( + )
Ac  0 Ag
lc g
Đặt c = g =
Ac  0 Ag
F = ( c +  g )
 = F / ( c + g )
Đặt tot = c + g
  = F / tot
tot Được gọi là tổng từ trở
Ptot = 1 / tot Được gọi là tổng từ dẫn

lc g
Thường c = g =
Ac  0 Ag
F F 0 Ag 0 Ag
 = = Ni
g g g
Coi A g = A c Đường từ thông
Trường diềm
Khe hở không khí
Hình 1.4 Trường diềm khe hở không khí

Tổng quát:
m
F =  Fk =  H k l k =  k
k k =1 k =1
Tương tự như mạch điện ta cũng áp dụng được

Định luật Kirchoff trong mạch từ:
 = 0
k
Sự tương tự với mạch điện

F E
= i=
 R
Mạch từ nối tiếp:
 =  1 +   2 + + n
Mạch từ song song:
1 1 1 1
= + + +
  1  2 n
- Các định luật mạch từ:

1) Định luật Ohm: U =  R  =  G
n
2) Định luật Kirchhoff #1: 

1
i =0
n n
3) Định luật Kirchhoff #2:  R =  F
1
i i
1
i
4) Định luật toàn dòng điện:

Ví dụ1:
Mạch từ mô tả trong hình 1.2 có các kích thước Ac = Ag = 10
cm2, g = 0,050 cm, lc = 70 cm, và N = 800 vòng. Giả sử vật
liệu lõi có giá trị µr = 60000. (a) Tìm từ trở Rc và Rg. Với điều
kiện là mạch từ hoạt động với Bc = 1,0 T, tìm (b) từ thông và
(c) dòng điện i.
Độ dài lõi trung

Đường từ thông
bình lc
Độ dài khe
hở g Khe hở không khí, độ từ thẩm
µ0, diện tích Ag
Cuộn Lõi từ, độ từ thẩm µ, diện tích

dây, N Ac
vòng
Hình 1.2 Mạch từ với khe hở không khí.

§1.2. TỪ THÔNG MÓC VÒNG, ĐIỆN CẢM VÀ NĂNG
LƯỢNG
- Định luật Faraday:
-Sức điện động cảm ứng

d d 
e=N =
dt dt
 - Từ thông móc vòng qua cuộn dây
 = N
 - Giá trị tức thời của từ thông biến đổi
-Đối với mạch từ gồm vật liệu từ có độ từ thẩm không
đổi hoặc có thêm khe hở không khí. Mối liên hệ giữa
giữa từ thông và dòng điện là tuyến tính, và điện cảm L
được định nghĩa là:

L=
i
N2
L=
Rtot
N 2
N 2 0 A g
L= =
(g /  A )
0 g
g
Công suất tại đầu cực của một cuộn dây trên một mạch
từ được đo:
Năng lượng lưu trữ từ:

Ví dụ: Tính toán mạch từ
Mạch từ mô tả trong hình bên, có các

kích thước:
+ Diện tích: S1 = S2 = 9 cm2,
+ l1 = 30 cm, l2 = 0,050 cm
+ W1 = 500 vòng, W2 = 300 vòng.
+ i1 = 2A, i2 = 1A.
+ Vật liệu lõi có giá trị µr = 70000.
(a) Tìm từ trở R1 và R2.
(b) Mật độ từ trường B1 và B2
(c) Từ thông 
Ví dụ: Tính toán mạch từ

Vật liệu từ
1.4. Nam châm vĩnh cửu
(TỰ NGHIÊN CỨU, TRÌNH BÀY LẠI CHO THẦY/CÔ)
27/30
28/30
29/30
30/30
31/30
32/30
33/30
34/30
35/30
36/30
37/30
38/30
39/30
40/30
41/30
42/30
43/30
44/30
45/30
46/30
47/30
48/30
Ví dụ: Tính toán mạch điện xoay chiều hình sin
49/30
50/30
51/30
52/30
53/30
54/30
55/30
56/30
57/30
58/30
59/30

Chương 1

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Chương 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦY LỢI

Giảng viên: ThS. Nguyễn Minh Lợi

1.1. Giới thiệu mạch từ

Liên hệ mạch từ - mạch điện

Điện trường Từ trường

Sức điện động e (V) Sức từ động F = i.w (Ampe-vòng)

Điện áp U (V) Từ áp Uµ (Wb/H)

Dòng điện I (A) Từ thông Φ (Wb)

Mật độ dòng điện J (A/m2) Mật độ từ thông B (T = Wb/m2)

Điện trở R (Ω) Từ trở Rμ (H-1)

Điện dẫn G (Ω-1) Từ dẫn Gμ (H)

Điện trở suất ρ (Ωm) Hệ số từ thẩm μ (H/m)

Hình 1.2 Mạch từ với khe hở không khí.

Ptot = 1 / tot Được gọi là tổng từ dẫn

Coi A g = A c Đường từ thông

Khe hở không khí

Hình 1.4 Trường diềm khe hở không khí

Tương tự như mạch điện ta cũng áp dụng được

Sự tương tự với mạch điện

- Các định luật mạch từ:

2) Định luật Kirchhoff #1: 

4) Định luật toàn dòng điện:

Độ dài lõi trung

Cuộn Lõi từ, độ từ thẩm µ, diện tích

Hình 1.2 Mạch từ với khe hở không khí.

- Định luật Faraday:

-Sức điện động cảm ứng

Năng lượng lưu trữ từ:

Ví dụ: Tính toán mạch từ

Mạch từ mô tả trong hình bên, có các

Ví dụ: Tính toán mạch từ

(TỰ NGHIÊN CỨU, TRÌNH BÀY LẠI CHO THẦY/CÔ)

Ví dụ: Tính toán mạch điện xoay chiều hình sin

You might also like