MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

KEMAHIRAN SAINTIFIK: PEMERHATIAN, INFERENS DAN DEFINISI SECARA

OPERASI

TIPS (PEMERHATIAN):
 Perhatikan rajah yang diberi
 Cari keputusan eksperimen di dalam rajah
 Bua tperbandingan jika dua rajah diberikan.
 Hanya tulis apa yang anda lihat .

TIPS (INFERENS):
 Pernyataan yang menghubungkan pemerhatian eksperimen dengan teori atau konsep
sains.
 Pemerhatian eksperimen kerana teori / konsep sains
 Contoh :Larutan bubur nutrient menjadi keruh kerana ada pertumbuhan bakteria.
(pemerhatian) (teori/konsepsains)

TIPS: ( DEFINISI SECARA OPERASI)

 Teknik menjawab:
 Mesti dijawab berdasarkan pemerhatian dalam eksperimen.

 Ayat Umum

...........................ialah …………………. yang menyebabkan ( pemerhatian eksperimen )

-BAHAN
-PROSES
-TINDAKBALAS
-PRINSIP

CONTOH 1
1. Rajah di bawah menunjukkan keputusan eksperimen untuk 1. PEMERHATIAN
mengkaji kesan satu antibiotik yang mempunyai kepekatan
berbeza ke atas pertumbuhan bakteria. Cakera antibiotik berpekatan tinggi
menghasilkan luas kawasan jernih
yang lebih besar berbanding
cakera antibiotik berpekatan
rendah
Clear area
Kawasan jernih 2. INFERENS

Antibiotic disc of Luas kawasan jernih yang terhasil

high concentration disebabkan oleh tiada
Cakera antibiotik Clear area pertumbuhan bakteria
berkepekatan tinggi Kawasan jernih
3. DEFINISI SECARA OPERASI
Bacteria Antibiotic disc of BAGI ANTIBIOTIK
Bakteria low concentration
Cakera antibiotik Antibiotik ialah bahan yang
berkepekatan rendah ditunjukkan oleh luas kawasan
jernih terbentuk.

1
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

1. Rajah 1 dan 2 menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji perubahan haba dalam tindak
balas kimia pada suhu bilik.

30
29
Water 28

Air 27
26
25
24
23

Final reading
Bacaan akhir

Diagram 1
Rajah 1

38
37
36
Water 35

Air 34
33
32
31
Sodium hydroxide
Natrium hidroksida Final reading
Bacaan akhir

Diagram 2
Rajah 2

a) Tulis satu pemerhatian daripada keputusan eksperimen ini.

_____________________________________________________________________________________________________________

b) Nyatakan satu inferens berdasarkan pemerhatian di Rajah 2.

_________________________________________________________________________________

c) Nyatakan definisi secara operasi bagi tindakbalas eksotermik.

____________________________________________________________________________________________________

2
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

2. Rajah di bawah menunjukkan eksperimen untuk mengkaji kekonduksian elektrik

plumbum(II) bromida.

Diagram 1
Rajah 1

a) Tulis satu pemerhatian daripada keputusan eksperimen ini.

_____________________________________________________________________________________________________________

b) Nyatakan satu inferens berdasarkan pemerhatian di rajah 1

_________________________________________________________________________________

c) Nyatakan definisi secara operasi bagi kekonduksian elektrik.

____________________________________________________________________________________________________

3
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

KEMAHIRAN SAINTIFIK: MENGENAL PASTI PEMBOLEH UBAH

Dimalarkan Dimanipulasi Bergerak balas

(sama/tetap) ( berbeza) (keputusan eksperimen)

 Boleh dikenalpasti daripada

 Jadual

 Graf

 Pernyataan soalan

 Rajah/Gambarajah

Langkah menulis pembolehubah:

Parameter +bahan

………………………. Bubur nutrien

………………………. Yis

……………………… Logam

 Contoh:
 Mesti tulis parameter untuk setiap pembolehubah
 Radas tidak dikira sebagai pembolehubah

PEPEJAL CECAIR GAS

Jisim logam Isipadu larutan kultur Isipadu hidrogen

Ketebalan wayar Isipadu asid hidroklorik Isipadu oksigen

Panjang rod Kepekatan asid hidroklorik Isipadu karbon dioksida

Jenis paku Isipadu bubur nutrient Bilangan gelembung gas

Kehadiran garam Kepekatan larutan garam

Kehadiran yis

Berat bahan

Jisim tin

Kedalaman lekukan

4
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

LATIHAN KEMAHIRAN SAINTIFIK : PEMBOLEHUBAH

BIL MAKLUMAT/ PERNYATAAN PEMBOLEH UBAH

1. Piring Kawasanjernih 1. Dimalarkan :
petri
……………………………………….

……………………………………….

2. Dimanipulasikan :

……………………………………….

Empat keping kertas A,B,Cdan D telah dicelup 3. Bergerakbalas:

dengan antibiotik yang berlainan diletakkan di atas
agar-agar nutrien yang mengandungi kultur ……………………………………….
bakteria.

2. 1. Dimalarkan :

……………………………………….

……………………………………….
Panjang cengkerang
siput /mm 21-25 26-30 31-35 36-40
Bilangan siput 2. Dimanipulasikan :

……………………………………….

3. Bergerakbalas:

……………………………………….

3. 1. Dimalarkan :

……………………………………….

……………………………………….

2. Dimanipulasikan :

……………………………………….

3. Bergerakbalas:

……………………………………….

.......................................................

5
 MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

BIL MAKLUMAT/ PERNYATAAN PEMBOLEH UBAH

4. 1. Dimalarkan :

Cellophane tape ……………………………………….

Dust particles Pita selofan
Zarah habuk Glass slide
Slaid kaca ……………………………………….
Area P
Kawasan P
2. Dimanipulasikan :
Cellophane tape ………………………………………..
Pita selofan
Dust particles
Zarah habuk
Glass slide
3. Bergerakbalas:
Area Q Slaid kaca Area R
Kawasan Q Kawasan R ……………………………………….

5. 1. Dimalarkan :

……………………………………….

……………………………………….

2. Dimanipulasikan :

……………………………………….

6 1. Dimalarkan :
Dalam almari tepi tingkap bawah cahaya terang
……………………………………….

……………………………………….

2. Dimanipulasikan :

……………………………………….

3. Bergerakbalas:

……………………………………….

+kultur bakteria +kultur bakteria +kultur bakteria

+kulturbakteria

Rajah menunjukkan susunan radas bagi eksperimen

untuk mengkaji pertumbuhan bacteria dalam keadaan
yang berlainan.

6
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

KEMAHIRAN SAINTIFIK: MEMBINA HIPOTESIS

1. Rajah 3 menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji sifat kemuluran bagi dua jenis
logam

RAJAH 3
Hasil eksperimen dicatat dalam Jadual 3.
Panjang dawai (cm)
Pemanjangan
Jenis dawai logam Sebelum Selepas
dawai (cm)
ditarik ditarik
X 12 12.6 0.6
Y 12 12.8 …………..

(a) Nyatakan hipotesis bagi eksperimen tersebut.

…………………………………………………………………………………………….

2. Rajah menunjukkan satu eksperimen untuk mengkaji jumlah karbon dioksida yang
dibebaskan semasa proses penapaian.

buret

air
Larutan glukosa
dan yis
Larutan glukosa
dan yis Jadual

menunjukkan keputusan eksperimen.

Masa / hari 0 1 2 3 4 5
Isipadu gas /cm3 0 10 20 25 30

(a) Nyatakan satu hipotesis berdasarkan Jadual di atas

.............................................................................................................................

7
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

KEMAHIRAN SAINTIFIK : HUBUNGAN DAN KOMUNIKASI/ MERAMAL/MENGELAS

MENGELAS

1. Tick (√) in the boxes in the table below for the substances which can be used to
replace magnesium in this experiment.
Tanda (√) dalam petak pada jadual di bawah bagi bahan yang boleh menggantikan
magnesium dalam eksperiment ini.

Iron
Besi
Carbon
Karbon
Sulphur
Sulfur
Zinc
Zink
[2 marks / markah]

2. W, X, Y and Z are microorganisms.

W, X, Y dan Z adalah mikroorganisma.

W X Y Z

Classify W, X, Y and Z using the following

characteristics.
Kelaskan W, X, Y dan Z dengan
menggunakan ciri-ciri berikut:

 Can be destroyed by penicillin

Dapat dimusnahkan oleh penisilin
 Cannot be destroyed by penicillin
Tidak dapat dimusnahkan oleh penisilin

Complete the table below to show your

answer.
Lengkapkan jadual di bawah untuk

8
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

menunjukkan jawapan anda.

Can be destroyed by penicillin Cannot be destroyed by penicillin
Dapat dimusnahkan oleh Tidak dapat dimusnahkan oleh penisilin
penisilin

[ 2 marks / markah ]
3. Form 4 Mawar students carried out an
experiment to study the variation of thumb
prints. There are four groups of thumb
prints; curve, loop, whorl and composite.
Diagram below shows the thumb prints of
25 pupils from the class.
Murid Tingkatan 4 Mawar menjalankan
eksperimen untuk mengkaji variasi cap ibu
jari.
Terdapat empat kumpulan cap ibu jari iaitu
lengkung, gelung, sepusar dan komposit.
Rajah di bawah menunjukkan cap ibu jari
25 orang murid dalam kelas itu.

[2 marks / markah]

Based on Diagram above, determine the number of pupils in each group. Complete the
Table.
Berdasarkan Rajah di atas, tentukan bilangan murid bagi setiap kumpulan. Lengkapkan
Jadual.
Group of Curve Loop Whorl Composite
thumb Lengkung Gelung Sepusar Komposit
print
Kumpulan

9
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

cap ibu jari

Number of
pupils
Bilangan
pelajar

[2 marks / markah]

4. The Form 4 Jujur students carry out an experiment to study the variation of mass
among them. Table below shows the mass of 30 students in the class.
Murid Tingkatan 4 Jujur menjalankan eksperimen untuk mengkaji variasi jisim di
kalangan mereka.
Jadual di bawah menunjukkan jisim bagi 30 orang murid dalam kelas itu.

40 50 52 51 62 55
60 41 56 43 59 64
54 53 42 52 46 48
50 49 57 67 63 69
47 58 59 53 45 54
(a) Based on the data in Table above, complete the Table below.
Berdasarkan data dalam Jadual di atas, lengkapkan Jadual di bawah.

Mass (kg) 40- 45-49 50- 55- 60- 65-69

Jisim (kg) 44 54 59 64
Number of students
Bilangan murid
[2 marks / markah]

5. Table shows the lengths, in cm, of 20 leaves plucked from the same tree.
Jadual menunjukkan panjang, dalam cm, bagi 20 helai daun yang dipetik daripada
pokok yang sama.

2.0 3.8 5.5 3.4 3.5

5.5 3.9 4.7 3.5 4.5
3.7 1.6 3.6 3.6 3.6

10
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

1.9 3.4 1.9 4.8 5.2

Based on Table above, complete Table below.

Berdasarkan Jadual di atas, lengkapkan Jadual di bawah.

Length of leaf interval (cm)

0.1 – 2.0 2.1 – 4.0 4.1 – 6.0
Julat panjang daun (cm)
Number of leaves
Bilangan daun

[ 2 marks /markah]

HUBUNGAN DAN KOMUNIKASI

11
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

(1) Based on the result in Table above, draw a histogram to show the number of
students against mass.
Berdasarkan keputusan dalam Jadual di atas, lukis histogram yang menunjukkan
bilangan murid melawan jisim.

Number of students
Bilangan murid

10

0
40 - 44 45 - 49 50 - 54 55 - 59 60 - 64 65 - 69 Mass(kg)
Jisim

[2 marks / markah]
(c) Write the type of variation based on the histogram in (b).
Tulis jenis variasi berdasarkan histogram di (b).

[1 mark / markah]

12
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

2. Based on the result in Table above, draw a bar chart to show the number of pupils
against the group of thumb prints.
Berdasarkan keputusan dalam Jadual di atas, lukiskan carta yang menunjukkan
bilangan murid melawan kumpulan cap ibu jari.
Number of pupils
Bilangan murid

10

Group of
thumb prints
0 Curve Loop Whorl Composite Kumpulan cap
Lengkung Gelung Sepusar Komposit ibu jari

13
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

[2 marks / markah]

Write a conclusion on the type of variation based on the bar chart in (b).
Tuliskan kesimpulan tentang jenis variasi carta bar di (b).

[1 mark / markah]

3. Isipadu gas yang tekumpul bagi setiap dua minit dicatatkan dalam Jadual 6 di bawah.

Masa (min) 2 4 6 8 10 12
Isipadu gas (cm3) 9 16 22 24 25 25
JADUAL 6

(a) Dengan menggunakan data daripada Jadual 1, lukiskan graf isipadu gas
melawan masa.

Isipadu gas/cm3

25

20

15

10

Masa /min
0 2 4 6 8 10 12

14
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

(b) Apakah hubungan antara isipadu gas yang terkumpuldengan masa?

……………………………………………………………………………………

c) Apakah hubungan antara isipadu gas yang terkumpuldengan 4 minit yang pertama?

……………………………………………………………………………………

d) Ramalkan isipadu gas yang terkumpul pada masa ke -14 ?

…………cm3.

MENGUKUR DAN MELUKIS

1.

Length of the leaf

Panjang daun

(a Ukur dan tulis panjang daun tersebut.

)
Measure and write down the length of the leaf
________________cm
[ 1 mark / markah ]

2.

Object P Pin hole camera

Objek P Kamera lubang jarum
Image
Imej
4 cm

15
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

(a) Measure and write down the size of the image formed in Diagram.
Ukur dan tulis saiz imej yang terbentuk pada Rajah.

Size/ Saiz ___________________________ cm

[1 mark / markah]
3.

Focal length
Jarak fokus
Light rays from
distanct object

Sinar cahaya dari

objek jauh

(a) Measure and write down the focal length in Diagram .

Ukur dan catatkan jarak fokus pada Rajah di atas.

_______________cm
[1 mark / markah]

Lukiskan sinar cahaya bagi kamera lubang jarum dibawah.

Lukiskan sinar cahaya dan imej yang terbentuk bagi kanta cekung dibawah.

16
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

Lukiskan sinar cahaya dan imej yang terbentuk bagi kanta cembung dibawah.

KEMAHIRAN MENGEKPERIMENTASI C10.

Study the following statement,

Kaji penyataan berikut,

Electricity conductivity of metals and non-metals are different.

Kekonduksian elektrik bagi logam dan bukan logam adalah berbeza.

Langkah 1

P.Manipulasi : ………………………………..

P. Bergerakbalas : …………………………….

Langkah 2

Bina Hipotesis

………………………………………………………………………………………………
…

Langkah 3

Tujuan eksperimen : Untuk Mengkaji ………………………………terhadap

………………

…………………….

17
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

Langkah 4

Salin pembolehubah-pembolehubah yang terlibat.

………………………………………………..
………………………………………………..
………………………………………………..

Langkah 5

Lihat senarai radas dan bahan yang diberi,

Anda dibekalkan dengan rod kuprum dan rod kaca yang sama saiz, satu sel kering dan
sebiji mentol

Salin semua bahan dan radas yang diberi serta bahan dan radas sengaja di hilangkan.

....................................................................................................................................................................................
...

Langkah 6

Lukis gambarajah susunan radas dan bahan dan MESTI berlabel.

Langkah 7

Prosedur/Kaedah

1. Ceritakan CV
2. Ceritakan MV

18
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

3. Ceritakan RV

........................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................
........................................................................................................................................................................................

Langkah 8

Bina jadual seperti dibawah.

Salin balik MV di langkah 4 Salin balik RV di langkah 4

Senarai bahan-bahan MV yang terlibat. KOSONGKAN

PENYELESAIAN MASALAH

2 (a) State two unhealthy eating habits.

Give one example of disease caused by each unhealthy eating habit stated
above.
Nyatakan dua amalan pemakanan yang tidak sihat.
Beri satu contoh penyakit bagi setiap amalan pemakanan yang tidak sihat
yang
dinyatakan di atas.
[4 marks]
[4 markah]

(b A lot of peoples in a town suffered from obesity caused by unhealthy eating

) habits.
Explain how to solve this problem.
Ramai penduduk di sebuah pekan mengalami masalah obesiti berpunca dari
amalan pemakanan yang tidak sihat.
Terangkan bagaimana masalah ini dapat diselesaikan.

Your answer should include the following aspects:

Jawapan anda hendaklah mengandungi aspek -aspek berikut :

(i) Identification of problem [1 mark]

Pengenalpastian masalah [1 markah]

19
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

(ii) Clarification of the problem [1 mark]

Penjelasan masalah [1 markah]

(iii Suggest four methods to solve the problem [4 marks]

)
Cadangkan empat kaedah untuk menyelesaikan masalah [4 markah]
ini.

Soala Perkara Jawapan

n

2(a)
2 amalan dan 1. ..........................................................................................................................
contoh-contoh .........

Contoh : ..........................................

2. ..........................................................................................................................
.........

Contoh : ..........................................

2(b)
i) Pengenalpastia
n Masalah

ii) Penjelasan

20
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

Masalah

iii) Kaedah- 1. ......................................................................................................

Kaedah

2. ......................................................................................................

3. ......................................................................................................

4. .......................................................................................................

KONSEP SEPUNYA

3 (a) State two differences between organic and inorganic carbon compound.
Give two examples for each compound.
Nyatakan dua perbezaan antara sebatian korbon organik dan bukan organic.
Berikan dua contoh bagi setiap satu sebatian.
[4 marks]
[4 markah]

(b Diagram shows examples of food contain saturated fat.

)
Rajah menunjukkan contoh makanan yang mengandungi lemak tepu.

21
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

Saturated Fats
Lemak Tepu

Ice cream Red meat Cheese

Ais krim Daging Keju

Study the foods in Diagram and construct a concept of saturated fats.

Your answer should be based on the following aspects:
Kaji makanan dalam Rajah dan bina konsep bagi lemak tepu.
Jawapan anda hendaklah berdasarkan perkara berikut :

• Identify two common characteristics [2 marks]

Kenalpasli dua ciri sepunya [2 markah]

• Give one other example of saturated fat and the reason [1 mark]
Berikan satu contoh lemak tepu dan sebabnya [1 markah]

• Give one other example of unsaturated fat and the reason [2 marks]
Berikan satu contoh lemak tak tepu dan sebabnya [2 markah]

• Relate the common characteristics to construct the real [1 mark]

concept of saturated fats
Hubungkait ciri sepunya untuk membina konsep sebenar bagi [1 markah]
lemak tepu

Soalan Perkara Jawapan

3 Sebatian Organik Perbezaan Sebatian Tak
(a) Organik
Perbezaan
antara sebatian
organik dan
sebatian tak
organik dan
contoh

22
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

(b)

dua ciri sepunya 1. .............................................................................................................

i)
2...............................................................................................................

satu contoh Contoh Lemak Tepu :...........................................................................

ii) lemak tepu

iii) contoh lemak Contoh Lemak Tak Tepu :.......................................................................

tak tepu dan
sebabnya Sebab: ...........................................................................................................

.........................................................................................................................

iv) konsep sebenar .........................................................................................................................

bagi lemak tepu
.........................................................................................................................

(b) You are a teenager who is undergoing growth. You are given three types of
breads as shown in Diagram below.
Anda adalah remaja yang sedang mengalami tumbesaran. Anda diberi tiga jenis
roti seperti yang ditunjukkan dalam Rajah di bawah.

23
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

Buttered bread Sweetened bread Bean bread

Roti berm entega Roti bergula Roti berkacang

Choose the most suitable bread for your growth.

Explain your choice based on the following aspects :
Pilih roti yang sesuai untuk tumbesaran anda.
Terangkan pilihan anda berdasarkan aspek berikut :

● Aim of choice
Tujuan pemilihan

● Explanation on the advantages of each type of bread based on the food class
and its function.
Penjelasan tentang kebaikan setiap jenis roti berdasarkan kelas makanan dan
fungsinya.

● List of type of bread according to its priority.

Senarai jenis roti mengikut urutan keutamaannya.

● The reason for your choice.

Sebab kepada pemilihan anda.
[6 marks / markah]

24
MODUL KEMAHIRAN SAINS SPM SPM 2019

25