Twierdzenie o trzech okręgach

Dla każdego trójkąta ABC można wyznaczyć takie R , R , R ,

1 2 3

że okręgi o 1 ( A , R1 ) , o2 ( B , R2 ) , o 3 ( C , R3 ) są do siebie
wzajemnie styczne zewnętrznie. Dane promienie obliczamy ze
wzorów:

R1=| AB|+|BC|−¿ CA∨ ¿ ¿

2

R2=| AB|−|BC|+¿ CA ∨ ¿ ¿
2

R3=−|AB|+|BC|+¿ CA∨ ¿ ¿
2

Dowód:
Dla ustalonych wartości | AB|,|BC |,∨CA∨¿ mamy, że:

{ R1 + R2 =¿ AB∨¿ R 2+ R 3=¿ BC ∨¿ R1 + R3=|AC |

Odejmując drugie równanie od pierwszego otrzymujemy:
¿
następnie dodajemy oba równania:

2 R1=| AB|−|BC |+| AC|

R1=| AB|+|BC|−¿ CA ∨ ¿ ¿
2
Postępując analogicznie wyznaczamy R2 oraz R3 .

Lemat 1
Punkty styczności S , S , S tych okręgów wyznaczają
1 2 3

punkty styczności boków trójkąta ABC z okręgiem

wpisanym w ten trójkąt.

Dowód:

Z twierdzenia o stycznych mamy, że

|H S 1|=| H S2|=¿ H S 3∨¿

co oznacza, że puntk H jest równo oddalony od
punktów S1 , S 2 , S 3 tak więc:

r =|H S 1|=|H S 2|=¿ H S3∨¿

 Lemat 2
Środek okręgu wpisanego w trójkąt leży na przecięciu się
stycznych do okręgów o 1 , o 2 , o 3w punktach S1 , S 2 , S 3 .

Dowód:

Ten sam co w Lemacie 1.

Lemat 3

Promień okręgu wpisanego w trójkąt wynosi

√
r ABC
R 1 ⋅ R2 ⋅ R 3
r=
R 1 + R 2 + R3
Cóż za piękny wzór…

Dowód:

1
Zestawmy ze sobą dwa wzory na pole P trójkąta o bokach a , b , c , gdzie p= Obw oraz promień
2
okręgu wpisanego w trójkąt wynosi r :

P= √ p( p−a)( p−b)( p−c )

P=rp
oraz fakt wynikający z powyższego twierdzenia:

a=R1 + R2

b=R2 + R3

c=R 3+ R 2

p=R 1+ R 2+ R 3

To daje nam:
r ⋅ ( R 1 + R 2 + R 3 ) = √ ( R 1 + R 2 + R 3 ) ⋅ R 1 ⋅ R 2 ⋅ R3

Po podzieleniu obustronnie równania przez sumę R1 + R2 + R3, otrzymujemy:

r=
√ R 1 ⋅ R2 ⋅ R 3
R 1 + R 2 + R3

c. n. d.