You are on page 1of 17

See discussions, stats, and author profiles for this publication at: https://www.researchgate.

net/publication/357781092

ENDÜSTRİ 4.0 KAPSAMINDA BİLECİK ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ VE


BÖLGESEL SANAYİ İŞBİRLİĞİNDE BEKLENTİLER VE SORUNLAR

Chapter · December 2021

CITATIONS READS

0 88

2 authors:

Tolga Torun Nur Kuban Torun


Bilecik Üniversitesi Bilecik Üniversitesi
25 PUBLICATIONS   47 CITATIONS    23 PUBLICATIONS   27 CITATIONS   

SEE PROFILE SEE PROFILE

All content following this page was uploaded by Nur Kuban Torun on 12 January 2022.

The user has requested enhancement of the downloaded file.


bölüm

5
ENDÜSTRİ 4.0 KAPSAMINDA BİLECİK
ŞEYH EDEBALİ ÜNİVERSİTESİ VE
BÖLGESEL SANAYİ İŞBİRLİĞİNDE
BEKLENTİLER VE SORUNLAR

Tolga TORUN1
&
Nur Kuban TORUN2

1 Doç. Dr., Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, tolga.torun@bilecik.edu.tr


2 Dr. Öğr. Üyesi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, nurkuban.akdemir@bilecik.edu.tr
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

- 130 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

1. Giriş
Endüstri 4.0 kavramı ilk olarak 2011 yılında Hanover fuarında gündeme
gelmiştir. Ancak Almanya'daki Endüstri Çalışma Grubunun 2013'te
yayınladığı rapor ile endüstri 4.0 kavramı dünya gündemindeki yerini
almıştır (Drath ve Horch, 2014; Acatech, 2013). Endüstri 4.0 henüz ortaya
kesin olarak gelmese de gelecekte gerçekleşecek olan sanayi devriminin
bir tanımlaması olarak kullanılmaktadır (Ertuğrul ve Deniz, 2018).
Endüstri 4.0'ın kesin olarak fikir birliğine varılmış bir tanımı
bulunmamasına rağmen (Hermann vd. 2016), literatürdeki kullanımlarına
bakılırsa, siber-fiziksel sistemler (CPS), nesnelerin interneti (IOT), akıllı
fabrikalar, Internet hizmetleri, akıllı üretim, makinadan makinaya (M2M),
büyük veri ve bulut teknolojileri olarak kullanıldığı görülmektedir.
Endüstri 4.0 sanallaştırma, adem-i merkeziyetçilik anlayışından
uzaklaşma, gerçek zamanlı yetenekler, hizmet merkeziyetçilik ve
yazılımların küçük birimlere ayrılması gibi temelleri ortaya çıkmıştır
(Hermann, 2015).

2. Endüstriyel Devrimler ve Sanayi-Üniversite İşbirlikleri


Endüstri 4.0 kavramının temeli; endüstriyel üretim sürecinde yer alan tüm
birimlerin birbiriyle iletişimine, bütün ilgili verilere gerçek zamanlı olarak
ulaşılabilmesine ve bu veriler sayesinde mümkün olan en fazla katma
değerin sağlanmasına dayanmaktadır (Brettel vd., 2014; Siemens rapor,
2016). Genel olarak Endüstri 4.0’ın kapsamlı ve açıklayıcı bir tanımı konu
ile ilgili bir platformda şu şekilde yapılmaktadır: “Endüstri 4.0, ürünlerin ve
üretim sistemlerinin yaşam döngüsündeki bütün değer zincirinin organizasyon
ve yönetiminde yeni bir seviye olan Dördüncü Endüstri Devrimi’ni tanımlar. Bu
döngü, sürekli artarak bireyselleşen müşteri isteklerine odaklanır ve fikir
aşamasından başlayarak ürün geliştirme ve üretim siparişinden, bir ürünün son
kullanıcıya dağıtımını ve geri dönüşümünü de kapsayacak şekilde tüm zinciri
içine alan hizmetleri içerir.” (Endüstri 4.0 Platform, 2017) Endüstri 4.0 genel
olarak hammadde alımından başlayarak, ürünlerin üretilmesi, tüketiciye
ulaştırılması ve sonrasında geri dönüşüm, bozulma vb. nedenlerden geri
toplanması gibi tüm tedarik zinciri aşamalarında yer alan
işlemlerin/süreçlerin gelişmekte olan teknolojilerden faydalanarak daha
da iyileştirilmesini ifade etmektedir. Bu iyileştirmelerde sanayi ve de
üniversitelerin işbirlikleri bir mecburiyet halini almıştır.
Üniversite-Sanayi işbirliğinin temel olarak sanayi devrimi ile başladığı
söylenebilir. Sanayi devrimi ile birlikte ortaya çıkan hızlı üretim, kârın
artırılması güdüsü ve bu bağlamda verimliliği artırma çabaları, sanayiyi
üniversiteye yönlendirmiştir. Teknolojik ilerlemelere bağlı olarak bilimsel
bilgiye dayalı teknoloji öne çıkmış ve bunun sonucunda da üniversiteler
önem kazanmıştır (Göker, A. 1996). ABD’de de üniversite ve sanayi
işbirliği, ikinci sanayi devrimiyle ortaya çıkmış ve ilk örnekleri 19 yy.

- 131 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

sonunda Harvard ve MIT’de görülmüştür (Etzkowitz, 1998). Üniversiteler


ve sanayi kuruluşları arasındaki bu etkileşim, iki tarafın da gelişmesini
sürdürmelerine destek olmaktadır. Şirketler, ürün ve süreç inovasyonları
konusunda üniversitedeki araştırmacılardan yararlanırken, öğretim
üyeleri de araştırma faaliyetlerinin daha etkin yürütülmesini sağlayacak
kaynaklara ve olanaklara erişebilmektedir. Örneğin, sanayi; üretim ve
tasarım süreçlerinde ortaya çıkabilecek sorunların çözümünde,
üniversitelerdeki bilgi birikiminden ve geliştirilen teknolojilerden
faydalanabilir. Üniversitedeki araştırmacılar da, işbirliği sayesinde
sanayinin uzmanlık kazandığı bilimsel/teknik uygulamalı bilgiye
erişebilirler (Geisler ve Rubenstein, 1982). İşbirliklerinden sanayicilerin
"Sofistike teknolojik bilgiye erişim, Temel ve uygulamalı araştırma
sonuçlarının sistematik olarak değerlendirilmesi, Öğretim üyelerinin
danışmanlığında oluşturulan spesifik yetenek ve bilgi birikimi, Sanayideki
teknik personelin eğitilmesi, Öğretim üyelerinin sanayi tarafından
düzenlenen konferanslara katılımları, Yüksek donanımlı bilimsel/teknik
işgücüne ulaşma imkanı, Teknolojik olarak geri kalmış alanlarda hızlı bir
teknolojik ilerleme kaydedilmesi, Endüstriyel projelerdeki spesifik
problemlerin çözümü, Birlikte çaba sarfetme, yeni işletme kurabilme ve
ekonomik kazanç elde etme imkanı, Üniversitenin olanaklarına erişim,
Üniversite ile çalışmanın sanayi kuruluşuna kazandırdığı prestij" gibi
kazanımları bulunmaktadır (Erdil, vd. 2013).
İşbirliklerinden üniversitenin kazancı ise "Öğretim üyelerinin,
araştırmacıların ve öğrencilerin bilgilerini pratikteki uygulamalarla
desteklemeleri, Araştırma fonlarına erişim, Üniversitedeki eğitim ve
öğretim müfredatının geliştirilmesi, Öğrenciler için staj ve benzer diğer
olanakların sağlanması, Mezunlar için potansiyel iş olanaklarına erişim,
Üniversitenin danışma kurullarında sanayiden üyelerin olması, Sanayinin
elindeki olanaklara ve teçhizata erişim, Sanayi ile birlikte yapılan
uygulamalı araştırma için hükümet fonlarından yararlanma imkanı,
Birlikte çaba sarfetme, yeni işletme kurabilme ve ekonomik kazanç elde
etme imkanı"dır (Erdil, vd. 2013).
Üniversite sanayi işbirliği (ÜSİ) kavramı, üniversite açısından; üniversite
sanayi işbirliği ile sanayinin ihtiyaç duyduğu doğrultuda eğitimine yön
vermek ve öğretim elemanlarının kendini yenilemelerine yardımcı olmak,
temel bilimlerin geliştirilmesi için araştırma yaparak, yapılan araştırma
sonuçlarını yayınlayıp bilme katkıda bulunmak ve son olarak, öğretim
elemanlarının araştırma ve bilimsel çalışma yapmalarına olanak
sağlamaktır. Sanayiciler açısından üniversite sanayi işbirliği ise, pazara
yönelik teknolojik bilgi ihtiyacının karşılanması, üretim ve uygulamadaki
sorunların çözümü ve ürün kalitesinin gelişimi ve pazar payının
arttırılmasıdır (Keleş, ve Karaçor, 2007). Ayrıca ÜSİ, üniversitelerin sahip
olduğu imkânları (bilgi, eleman, finansal güç vb.) hem üniversite hem de
sanayiye ve de topluma değer yaratmak üzere yapılan eğitim-öğretim,

- 132 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

araştırma-geliştirme ve diğer faaliyetler şeklinde tanımlanmaktadır (Dura,


1994). Üniversite öğretim elemanlarının sanayinin ihtiyacına yönelik
çalışmalar yapması ve projelere ağırlık vermesi, sanayinin sorunlarının
çözümü ve rekabet güçlerinin artırılması için ihtiyaç duydukları bilgileri
sektöre sağlaması açısından işbirlikleri önem kazanmıştır (Demirdöğen,
1996).
Üniversite ve sanayi kesimi birbirini yeterince tanımamaktadır. Ayrıca
üniversitede üretilen bilim kolaylıkla teknolojiye dönüşmemektedir.
Mevcut sanayi kesiminin büyük bir bölümü de üniversitede hangi
konularda çalışmaların ve projelerin yapılabileceğini yeterince
bilmemektedir (Ayhan, 1999). Ayrıca Üniversitelerin sanayinin ihtiyaç ve
beklentilerini karşılamaması, Öğretim üyelerinin sanayi ile işbirliği
yapmalarının, akademik kariyerleri açısından bir getirisi olmaması,
Üniversite bünyesinde Üniversite Sanayi İşbirliği’ni destekleyecek yapı ve
yapılanmaların yetersiz kalması veya yeteri kadar etkin olmaması,
Sanayicinin ve sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak yeterli sayıda öğretim
üyesinin bulunamaması, Mevcut çalışma usul ve esaslarının, öğretim
üyelerinin sanayi ile işbirliği yapmasının önünde engel teşkil etmesi,
Öğretim üyelerinin sanayiyi yeteri kadar tanımaması, işbirliğine konu
olan problemi sadece akademik açıdan ele almaları sorunlardan
diğerlerini oluşturmaktadır. Bunun gibi bir çok durum sanayi ve
üniversite işbirlikleri önünde engel oluşturabilmektedir.

3. Araştırmanın Yöntemi
Bilecik il merkezi içerisinde faaliyet gösteren işletmelere yönelik anket
uygulaması yapılmış ve sonuçlar kaydedilmiştir. Anket ilk etapta yüz
yüze olarak dizayn edilse de pandemi şartlarında online anket şekline
dönüştürülmüştür.

3.1. Araştırmanın Amacı


Endüstriyel değişimlere ayak uydurmak özellikle uluslararası
platformlarda rekabet edebilmek adına önemli bir unsurdur. Bu açıdan
işletmelerin güncel teknolojik değişimleri izlemesi ve de bu değişimlere
adapte olmaları gerekmektedir. Bu değişimleri izleme de de adaptasyon
noktasında sanayinin yardıma ihtiyacı olabilmektedir. Önemli bir paydaş
olarak üniversiteler ile sanayilerin işbirlikleri sürekli çalışılan ve araştırılan
bir alan olmuştur. Ancak iki tarafın da beklentileri farklı olabilmektedir.
Bu çalışmanın amacını, işbirliklerinde sanayinin üniversiteden beklentileri
ve de sorunlarını ortaya koymak oluşturmaktadır.

- 133 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

3.2. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi


Araştırmanın anakütlesini Bilecik Ticaret ve Sanayi Odası'na bağlı
işletmeler oluşturmaktadır. Araştırma kapsamında her işletmeye online
olarak ulaşılmış, 124 işletmenin cevabı değerlendirmeye uygun
bulunmuştur.

3.3. Veri Toplama Yöntem ve Araçları


Araştırmada veri toplama yöntemi olarak online anket yöntemi
kullanılmıştır. Anket sorularında işletmenin yapısına yönelik isteğe bağlı
sorular ile literatürden elde edilen üniversite-sanayi işbirliğine yönelik
sorunları içeren sorular yer almaktadır. Sorular 5'li likert ölçeğine göre "1-
Kesinlikle Katılıyorum....5- Kesinlikle Katılmıyorum" şeklinde
hazırlanmıştır.

4. Bulgular
Üniversite- sanayi işbirliğine yönelik hazırlanan anketin güvenilirlik testi
yapılmış ve aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. Sonuçlara göre 15 adet
ifadenin Cronbach's Alpha değeri α=0,903 olarak bulunmuştur. Sonuca
göre ifadelerin geçerlilik düzeyleri yüksektir.
Tablo 1. Geçerlilik Analizi Sonuçları
Case Processing Summary
N %
Valid 124 100,0
Cases Excludeda 0 ,0
Total 124 100,0

Reliability Statistics
Cronbach's Alpha N of Items
,903 15

İfadeler için frekans analizi yapılmış ve sonuçlar tablolaştırmıştır. Tablo


3'e göre "İletişim ve koordinasyon eksikliği sebebiyle, tarafların
birbirlerine karşı güvensiz ve önyargılı olduğunu düşünüyorum."
ifadesine %0,8 kesinlikle katılmıyorum, %19,4 katılmıyorum, %25,8 Ne
katılıyorum/Ne katılmıyorum, %25 katılıyorum, %29 kesinlikle
katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.

- 134 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

Tablo 3. "İletişim ve koordinasyon eksikliği sebebiyle, tarafların birbirlerine karşı


güvensiz ve önyargılı olduğunu düşünüyorum" İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 1 ,8 ,8 ,8
Katılmıyorum 24 19,4 19,4 20,2
Ne/ne 32 25,8 25,8 46,0
Valid
Katılıyorum 31 25,0 25,0 71,0
kesinlikle katılıyorum 36 29,0 29,0 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Üniversitelerin sanayinin ihtiyaç ve beklentilerini karşılamadığını


düşünüyorum" ifadesine %5,6 kesinlikle katılmıyorum, %18,5
katılmıyorum, %36,3 Ne katılıyorum/Ne katılmıyorum, %19,4
katılıyorum, %20,2 kesinlikle katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 4. Üniversitelerin sanayinin ihtiyaç ve beklentilerini karşılamadığını düşünüyorum
İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 7 5,6 5,6 5,6
Katılmıyorum 23 18,5 18,5 24,2
Ne/ne 45 36,3 36,3 60,5
Valid
Katılıyorum 24 19,4 19,4 79,8
kesinlikle katılıyorum 25 20,2 20,2 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Öğretim üyelerinin sanayi ile işbirliği yapmasının akademik kariyerleri


açısından bir getirisi olmamasından dolayı ilgilerini çekmediği
düşünüyorum" ifadesine %6,5 katılmıyorum, %25,8 Ne katılıyorum/Ne
katılmıyorum, %31,5 katılıyorum, %36,3 kesinlikle katılıyorum şeklinde
cevap verilmiştir.
Tablo 5. Öğretim üyelerinin sanayi ile işbirliği yapmasının akademik kariyerleri
açısından bir getirisi olmamasından dolayı ilgilerini çekmediği düşünüyorum İfadesi İçin
Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
Katılmıyorum 8 6,5 6,5 6,5
Ne/ne 32 25,8 25,8 32,3
Valid Katılıyorum 39 31,5 31,5 63,7
kesinlikle katılıyorum 45 36,3 36,3 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Üniversite-sanayi işbirliği destek programları süreçlerinde sıkıntılar


yaşandığını düşünüyorum" ifadesine %5,6 katılmıyorum, %27,4 Ne
katılıyorum/Ne katılmıyorum, %37,1 katılıyorum, %29,8 kesinlikle
katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.

- 135 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

Tablo 6. Üniversite-sanayi işbirliği destek programları süreçlerinde sıkıntılar yaşandığını


düşünüyorum İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
Katılmıyorum 7 5,6 5,6 5,6
Ne/ne 34 27,4 27,4 33,1
Valid Katılıyorum 46 37,1 37,1 70,2
kesinlikle katılıyorum 37 29,8 29,8 100,0
Total 124 100,0 100,0

Üniversite-sanayi işbirliği destek programlarının kapsamının dar


olduğunu düşünüyorum ifadesine %11,3 katılmıyorum, %31,5 Ne
katılıyorum/Ne katılmıyorum, %21,8 katılıyorum, %35,5 kesinlikle
katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 7. Üniversite-sanayi işbirliği destek programlarının kapsamının dar olduğunu
düşünüyorum İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
katılmıyorum 14 11,3 11,3 11,3
Ne/ne 39 31,5 31,5 42,7
Valid katılıyorum 27 21,8 21,8 64,5
kesinlikle katılıyorum 44 35,5 35,5 100,0
Total 124 100,0 100,0

Üniversite bünyesinde üniversite-sanayi işbirliğini destekleyecek yapı ve


yapılanmaların yetersiz kalmadığını veya yeteri kadar etkin olmadığını
düşünüyorum ifadesine %5,6 kesinlikle katılmıyorum, %12,9
katılmıyorum, %31,5 Ne katılıyorum/Ne katılmıyorum, %20,2
katılıyorum, %29,8 kesinlikle katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 8. Üniversite bünyesinde üniversite-sanayi işbirliğini destekleyecek yapı ve
yapılanmaların yetersiz kalmadığını veya yeteri kadar etkin olmadığını düşünüyorum
İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 7 5,6 5,6 5,6
katılmıyorum 16 12,9 12,9 18,5
Ne/ne 39 31,5 31,5 50,0
Valid
katılıyorum 25 20,2 20,2 70,2
kesinlikle katılıyorum 37 29,8 29,8 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Sanayicinin ve sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak yeterli sayıda öğretim


üyesinin bulunmadığını düşünüyorum" ifadesine %12,9 kesinlikle
katılmıyorum, %24,2 katılmıyorum, %44,4 Ne katılıyorum/Ne
katılmıyorum, %7,3 katılıyorum, %11,3 kesinlikle katılıyorum şeklinde
cevap verilmiştir.

- 136 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

Tablo 9. Sanayicinin ve sektörün ihtiyaçlarını karşılayacak yeterli sayıda öğretim


üyesinin bulunmadığını düşünüyorum İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 16 12,9 12,9 12,9
katılmıyorum 30 24,2 24,2 37,1
Ne/ne 55 44,4 44,4 81,5
Valid
katılıyorum 9 7,3 7,3 88,7
kesinlikle katılıyorum 14 11,3 11,3 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Akademi ile sanayinin iş yapma biçimleri ve performans kriterlerinin


birbirinden farklı olmasından dolayı sorun yaşandığını düşünüyorum"
ifadesine %5,6 kesinlikle katılmıyorum, %7,3 katılmıyorum, %20,2 Ne
katılıyorum/Ne katılmıyorum, %37,9 katılıyorum, %29 kesinlikle
katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 10. Akademi ile sanayinin iş yapma biçimleri ve performans kriterlerinin
birbirinden farklı olmasından dolayı sorun yaşandığını düşünüyorum İfadesi İçin Frekans
Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 7 5,6 5,6 5,6
katılmıyorum 9 7,3 7,3 12,9
Ne/ne 25 20,2 20,2 33,1
Valid
Katılıyorum 47 37,9 37,9 71,0
kesinlikle katılıyorum 36 29,0 29,0 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Sanayinin teknolojik araştırmalara yönelik bir yapısının olmaması dolayı


sorun yaşandığını düşünüyorum" ifadesine %2,4 kesinlikle katılmıyorum,
%11,3 katılmıyorum, %30,6 Ne katılıyorum/Ne katılmıyorum, %32,3
katılıyorum, %23,4 kesinlikle katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 11. Sanayinin teknolojik araştırmalara yönelik bir yapısının olmaması dolayı sorun
yaşandığını düşünüyorum İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 3 2,4 2,4 2,4
katılmıyorum 14 11,3 11,3 13,7
Ne/ne 38 30,6 30,6 44,4
Valid
katılıyorum 40 32,3 32,3 76,6
kesinlikle katılıyorum 29 23,4 23,4 100,0
Total 124 100,0 100,0

"AR-GE yatırımının gerekliliğine dair bilinç eksikliğinden dolayı sorun


yaşandığını düşünüyorum" ifadesine %13,7 katılmıyorum, %30,6 Ne
katılıyorum/Ne katılmıyorum, %32,3 katılıyorum, %23,4 kesinlikle
katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.

- 137 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

Tablo 12. AR-GE yatırımının gerekliliğine dair bilinç eksikliğinden dolayı sorun
yaşandığını düşünüyorum İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
katılmıyorum 17 13,7 13,7 13,7
Ne/ne 38 30,6 30,6 44,4
Valid katılıyorum 40 32,3 32,3 76,6
kesinlikle katılıyorum 29 23,4 23,4 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Mevcut çalışma usul ve esaslarının öğretim üyelerinin sanayi ile işbirliği


yapmasının önünde engel teşkil etmesinden dolayı sorun olduğunu
düşünüyorum" ifadesine %6,5 kesinlikle katılmıyorum, %12,9
katılmıyorum, %26,6 Ne katılıyorum/Ne katılmıyorum, %36,3
katılıyorum, %17,7 kesinlikle katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 13. Mevcut çalışma usul ve esaslarının öğretim üyelerinin sanayi ile işbirliği
yapmasının önünde engel teşkil etmesinden dolayı sorun olduğunu düşünüyorum İfadesi
İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 8 6,5 6,5 6,5
Katılmıyorum 16 12,9 12,9 19,4
Ne/ne 33 26,6 26,6 46,0
Valid
Katılıyorum 45 36,3 36,3 82,3
kesinlikle katılıyorum 22 17,7 17,7 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Kamu süreçlerinde üniversite sanayi işbirliği mekanizmalarına yeterince


yer verilmemesinden dolayı sorun olduğunu düşünüyorum" ifadesine
%0,8 kesinlikle katılmıyorum, %12,1 katılmıyorum, %20,2 Ne
katılıyorum/Ne katılmıyorum, %48,4 katılıyorum, %18,5 kesinlikle
katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 14. Kamu süreçlerinde üniversite sanayi işbirliği mekanizmalarına yeterince yer
verilmemesinden dolayı sorun olduğunu düşünüyorum İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 1 ,8 ,8 ,8
Katılmıyorum 15 12,1 12,1 12,9
Ne/ne 25 20,2 20,2 33,1
Valid
Katılıyorum 60 48,4 48,4 81,5
kesinlikle katılıyorum 23 18,5 18,5 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Mevcut mevzuatta yaşanan sıkıntıların üniversite sanayi işbirliği önünde


engel oluşturmasından dolayı sorun yaşandığını düşünüyorum" ifadesine
%6,5 kesinlikle katılmıyorum, %14,5 katılmıyorum, %24,2 Ne
katılıyorum/Ne katılmıyorum, %31,5 katılıyorum, %23,4 kesinlikle
katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.

- 138 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

Tablo 15. Mevcut mevzuatta yaşanan sıkıntıların üniversite sanayi işbirliği önünde engel
oluşturmasından dolayı sorun yaşandığını düşünüyorum İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 8 6,5 6,5 6,5
katılmıyorum 18 14,5 14,5 21,0
Ne/ne 30 24,2 24,2 45,2
Valid
katılıyorum 39 31,5 31,5 76,6
kesinlikle katılıyorum 29 23,4 23,4 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Öğretim üyelerinin sanayiyi yeteri kadar tanımaması, işbirliğine konu


olan problemi sadece akademik açıdan ele almalarından dolayı sorun
yaşandığını düşünüyorum" ifadesine %1,6 kesinlikle katılmıyorum, %16,9
katılmıyorum, %12,9 Ne katılıyorum/Ne katılmıyorum, %26,6
katılıyorum, %41,9 kesinlikle katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 16. Öğretim üyelerinin sanayiyi yeteri kadar tanımaması, işbirliğine konu olan
problemi sadece akademik açıdan ele almalarından dolayı sorun yaşandığını
düşünüyorum İfadesi İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 2 1,6 1,6 1,6
Katılmıyorum 21 16,9 16,9 18,5
Ne/ne 16 12,9 12,9 31,5
Valid
Katılıyorum 33 26,6 26,6 58,1
kesinlikle katılıyorum 52 41,9 41,9 100,0
Total 124 100,0 100,0

"Fikri haklar alanı ve mevzuatına ilişkin yaşanan sıkıntıların üniversite


sanayi işbirliği önünde engel oluşturmasından dolayı sorun yaşandığını
düşünüyorum" ifadesine %0,8 kesinlikle katılmıyorum, %18,5
katılmıyorum, %37,9 Ne katılıyorum/Ne katılmıyorum, %30,6
katılıyorum, %12,1 kesinlikle katılıyorum şeklinde cevap verilmiştir.
Tablo 17. Fikri haklar alanı ve mevzuatına ilişkin yaşanan sıkıntıların üniversite sanayi
işbirliği önünde engel oluşturmasından dolayı sorun yaşandığını düşünüyorum İfadesi
İçin Frekans Analizi
Valid Cumulative
Frequency Percent
Percent Percent
kesinlikle katılmıyorum 1 ,8 ,8 ,8
Katılmıyorum 23 18,5 18,5 19,4
Ne/ne 47 37,9 37,9 57,3
Valid
Katılıyorum 38 30,6 30,6 87,9
kesinlikle katılıyorum 15 12,1 12,1 100,0
Total 124 100,0 100,0

Son olarak firmalara "Genel olarak firmanın en çok ihtiyaç duyduğu


danışmanlık hizmetleri nelerdir?" sorusu yöneltilmiştir. Buna göre
istenilen danışmanlık hizmetleri şunlardır;
 Çevrimiçi platformda işletme ve yönetim eğitimi,
 Yöneticiler için Finansal eğitimler,

- 139 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

 Çalışanlar için psiko-sosyal destek,


 Desteklerden yararlanmak için Proje hazırlama desteği,
 Çalışanlarla ve paydaşlarla açık ve sürekli iletişim,
 Kriz zamanı çalışan hakları ve işveren sorumlulukları,
 İş faaliyetleri devam ederken olası enfeksiyonlarla mücadele,
 Kurumsallaşma düzeyini artırmak ve yönetsel becerilerini
geliştirme eğitimi
 Desteklerden yararlanmak için Proje hazırlama desteği,
 Çalışanlarla ve paydaşlarla açık ve sürekli iletişim, Süreç ve Kaynak
Verimliliği
 E-ticaret/ E-ihracat eğitimleri,
 Desteklerden yararlanmak için Proje hazırlama desteği,
 Dış ticaret ve lojistik kısıtlamaları,
 Süreç ve Kaynak Verimliliği,
 Kurumsallaşma düzeyini artırmak ve yönetsel becerilerini
geliştirme eğitimi
 Ürün kalitesini artırmaya yönelik teknoloji kullanımı
 İş devamlılığı planlaması,
 Ürün ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi ve satışları,
 Desteklerden yararlanmak için Proje hazırlama desteği,
 Kriz zamanı çalışan hakları ve işveren sorumlulukları,
 İş faaliyetleri devam ederken olası enfeksiyonlarla mücadele,
 Dijital dönüşüm odaklı rekabet gücünün artırılması
 Teşvikler
 Ürün ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi ve satışları,
 Çalışanlar için psiko-sosyal destek

5. Sonuç
Sanayi açısından sürekli olarak yenilikleri takip etmek, yeniliklere adapte
olmak her zaman mümkün olmamaktadır. Bu doğrultuda özellikle yakın
paydaşlardan olan üniversiteler ile işbirliği içerisine girmek önem arz
etmektedir. Ancak üniversiteler ve de sanayi arasında her zaman aynı
paralelde ortak zemin oluşturmada sinerji oluşturulamayabilmektedir. Bu

- 140 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

amaçla özellikle sanayinin sorun ve de beklentilerini belirlemeye yönelik


çalışma neticesinde sonuçlar elde edilmiştir.
Sonuçlarda en öne çıkan unsur sanayicinin öğretim üyeleri ile işbirliği
yapmanın akademik açıdan getirisi olmadığından ilgi çekici olmadığının
düşünülmesidir. Ayrıca fikri haklar alanı ve mevzuatına ilişkin yaşanan
sıkıntıların üniversite sanayi işbirliği önünde engel oluşturmasından
dolayı sorunlar yaşandığını düşünülmektedir. Bir önemli sorun da
öğretim üyelerinin sanayiyi yeteri kadar tanımaması, işbirliğine konu olan
problemi sadece akademik açıdan ele almalarından dolayı sorun
yaşandığıdır. Diğer yandan üniversite-sanayi işbirliği destek programları
süreçlerinde sıkıntılar yaşandığı ve destek programlarının kapsamının dar
olduğu düşünülmektedir. Bir düğer sorun üniversite bünyesinde
üniversite-sanayi işbirliğini destekleyecek yapı ve yapılanmaların yetersiz
kaldığı veya yeteri kadar etkin olmadığı hususundadır. Akademi ile
sanayinin iş yapma biçimleri ve performans kriterlerinin birbirinden farklı
olması da sorun teşkil etmektedir. Sanayinin teknolojik araştırmalara
yönelik bir yapısının olmaması dolayı sorun yaşandığı düşünülmektedir.
AR-GE yatırımının gerekliliğine dair bilinç eksikliğinden dolayı sorun
yaşandığı da diğer bir düşüncedir. Kamu süreçlerinde üniversite sanayi
işbirliği mekanizmalarına yeterince yer verilmemesinden dolayı sorunlar
yaşandığı da bir diğer husustur.
Özellikle sanayi ve de üniversite işbirliklerinin önünü açabilmek adına,
işbirliklerini hem sanayici hem de üniversitede çalışan öğretim üyeleri
açısından cazip ve de ilgi çekici hale getirmek gerekmektedir. Bu açıdan
destek programlarının öne çıkarılması ve daha detaylandırılması önem arz
etmektedir. Ayrıca bu işbirliklerinin önünü açabilecek yapıların
oluşturulması ve mevcut yapılar var ise daha da güçlendirilmesi etkinlik
açısından önemlidir. Bu yapıların güçlendirilmesi ayrıca gerek sanayi ve
gerekse öğretim üyelerinin birbirini yakından tanıması ve iletişime
geçmesini kolaylaştıracaktır. Üniversite açısından işbirliğine özendirecek
mekanizmaların geliştirilmesi ayrıca teşvik edici olabilecektir. Özellikle
öğretim üyelerine performans açısından yarar sağlayacak şekilde
işbirliklerinin mevzuat olarak da düzenlenmesi gerekmektedir. Bu
noktada öğretim üyelerine Ar-Ge yatırımlarının gerekliliğine dair bilinç
yaratacak ortak programlar geliştirmek, sorunları aşma noktasında
kolaylık sağlayabilecektir. Ortak programlar dahilinde, sanayi içerisinde
teknolojik araştırmalara yönelik yapılar da oluşturulabilir. Bu karşılıklı
iletişim ve etkileşim neticesinde öğretim üyelerinin sanayinin yapısını
yakinen anlaması ve de konuları sadece akademik olarak değil sanayici
açısından da ele almasını sağlayabilmektedir.
Sanayinin üniversitelerden bir takın beklentileri de bulunmaktadır.
Bunlar, çevrimiçi platformda işletme ve yönetim eğitimi, yöneticiler için
finansal eğitimler, çalışanlar için psiko-sosyal destek, desteklerden

- 141 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

yararlanmak için proje hazırlama desteği, çalışanlarla ve paydaşlarla açık


ve sürekli iletişim, kriz zamanı çalışan hakları ve işveren sorumlulukları
hakkında eğitim, iş faaliyetleri devam ederken olası enfeksiyonlarla
mücadele konusunda eğitim, kurumsallaşma düzeyini artırmak ve
yönetsel becerilerini geliştirme eğitimi, desteklerden yararlanmak için
proje hazırlama desteği, çalışanlarla ve paydaşlarla açık ve sürekli iletişim,
süreç ve kaynak verimliliği eğitimleri, e-ticaret/ e-ihracat eğitimleri,
desteklerden yararlanmak için proje hazırlama desteği, dış ticaret ve
lojistik kısıtlamaları eğitimleri, kurumsallaşma düzeyini artırmak ve
yönetsel becerilerini geliştirme eğitimi, ürün kalitesini artırmaya yönelik
teknoloji kullanımı eğitimleri, iş devamlılığının planlamasına yönelik
eğitimi, ürün ve hizmetlerin çeşitlendirilmesi ve satışları arttırmaya
yönelik eğitim, dijital dönüşüm odaklı rekabet gücünün artırılmasına
yönelik eğitim, teşviklere yönelik eğitimlere yönelik beklentilerdir.
Sonuç olarak özellikle endüstri 4.0 sanayi devriminin yaşandığı çağda,
sürekli olarak teknolojik açısından değişimler ve de gelişmeler
yaşanmaktadır. Bu değişimlerin öneminin anlaşılması ve de işletmelerin
değişimlere gerek teknolojik yapı olarak gerekse çalışanlar açısından
adapte edilmesi için üniversiteler ile işbirlikleri öne çıkarılmaktadır. Elde
edilen sonuçlar da göstermektedir ki sanayinin üniversiteden bir çok
beklentisi bulunmaktadır. Bu beklentilerinin titizlikle ele alınması ve de iki
tarafa da karşılıklı menfaat sağlayacak şekilde dizayn edilmesi etkin ve
verimli çalışma açısından yararlı olacaktır.

Teşekkür
Bu çalışma Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri
Koordinatörlüğü (BAP) tarafından Genel Amaçlı Projeler kapsamında
desteklenmiştir. (Proje NO: 2019-01.BŞEÜ.05-01).

- 142 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

Kaynakça
Acatech-National Academy of Science and Engineering (2013).
Recommendations for implementing the strategic initiative
Industrie 4.0. Erişim Adresi
http://www.acatech.de/fileadmin/user_upload/Baumstruktur_
nach_Website/Acatech/root/de/Material_fuer_Sonderseiten/Ind
ustrie_4.0/Final_report__Industrie_4.0_accessible.pdf>,
04.05.2017.
Ayhan, A. (1999). Etkin bir Üniversite-Sanayi İşbirliği Nasıl Olmalıdır, İSO
Üniversite-Sanayi İşbirliği Çalışma Grubu (İSO-ÜSİB), İstanbul: İnsan
Kaynaklarını Geliştirme Şubesi Yayınları, No:2.
Brettel, M., Friederichsen, N., Keller, M., ve Rosenberg, M., (2014). How
virtualization, decentralization and network building change the
manufacturing landscape: An Industry 4.0 Perspective,
International Journal of Mechanical, Industrial Science and Engineering,
8(1), 37-44.
Demirdöğen, O. (1996). Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmeler-
Problemleri ve Çözüm Önerileri, Erzurum: Erzurum Ticaret ve
Sanayi Odası.
Drath, R. ve Horch, A. (2014). Industrie 4.0: Hit or Hype. IEEE Industrial
Electronics Magazine, 8(2), 56-58.
Dura, C. (1994). Üniversite–Sanayi İşbirliği Üzerine Bir Deneme, Ankara
Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Dergisi, 9(3-4).
Endüstri 4.0 Platform, (2017). http://www.endustri40.com/endustri-4-0-ile-
gelecege-bakis-ve-beklentiler/ Erişim Tarihi: 02.01.2017.
Erdil, E. , Pamukçu, M. , Akçomak, İ. & Erden, Y. (2013). Değişen
Üniversite-Sanayi İşbirliğinde Üniversite Örgütlenmesi, Ankara
Üniversitesi SBF Dergisi, 68 (2) , 95-127.
Etzkowitz, H. (1998). The Norms of Entrepreneurial Science: Cognitive
Effects of the New University–Industry Linkages, Research Policy,
27(8):823–833.
Geisler, Eliezer ve Albert H. Rubenstein (1982), “University-Industry
Relations: A review of Major Issues”, Albert B. Link ve Gregory
Tassey (eds), Cooperative Research and Development: The Industry,
University and Government Relationship (USA: Kluwer Academic
Publishers): 43-62.
Göker, A. (1996). Üniversite-Sanayi İşbirliğini Doğuran Nedenler, VI. Fizik
Mühendisliği ve Teknik Kurultayı, Ankara: TMMOB Fizik
Mühendisleri Odası.

- 143 -
Endüstri 4.0 Kapsamında Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi ve Bölgesel Sanayi İşbirliğinde
Beklentiler ve Sorunlar
Tolga TORUN & Nur Kuban TORUN

Hermann, M. Pentek, T., ve Otto, B. (2016). Design Principles for Industrie


4.0 Scenarios. IEEE Computer Society, 49th Hawaii International
Conference on System Sciences, (ss. 3928-3937). Hawai.
Keleş, K. ve Karaçor, M. (2007). Türkiye’de Üniversite Sanayi İşbirliğinde
İşletmelerin İhtiyaçlarının Tespiti, USİS 2007 Üniversite Sanayi
İşbirliği Sempozyumu, Sakarya, 321-327.
Siemens Raporu, (2016). Endüstri 4.0 Yolunda,
http://cdn.endustri40.com/file/ab05aaa7695b45c5a6477b6fc06f36
45/End%C3%BCstri_4.0_Yolunda.pdf Erişim Tarihi: 02.01.2017.

- 144 -

View publication stats

You might also like