Niet schieten 1

Synopsis
Bij de laatste aanslag van de Bende Van Nijvel op het warenhuis Delhaize in Aalst op 9
november 1985 ziet de 9-jarige David Van de Steen hoe zijn ouders en zus voor zijn ogen
worden neergeschoten. Hij zelf blijft zwaargewond en verweesd achter. De grootouders
Albert en Metje vangen hun kleinzoon op en hebben de loodzware opdracht om ondanks
het grote verlies en verdriet, en vele onbeantwoorde vragen, hun kleinzoon een toekomst te
bieden…

http://www.eyeworksfilm.be/nl/producties/niet-schieten/

WOORDENSCHAT

De aanslag

Het warenhuis

Neerschieten

Zwaargewond

De opdracht

Het verlies

Onbeantwoord

De toekomst

Bieden

Verweesd > verwezen

 Niet schieten 2

Niet schieten, de nieuwe film van Stijn Coninx over de Bende van Nijvel, komt
pas op 10 oktober dit jaar in de zalen. Maar de trailer staat nu al online.

De film is gebaseerd op het boek en levensverhaal van David Van de Steen, Niet schieten, dat
is mijn papa! – verteld vanuit het standpunt van Davids grootvader, een rol vertolkt door Jan
Decleir.

'Ik ben in de verbeelding gekropen van die grootouders: ik heb het standpunt zo
omgedraaid'
STIJN CONINX

Niet schieten begint in 1985, met de laatste en bloederigste moordpartij van de Bende van
Nijvel, en loopt over een periode van meer dan 25 jaar. Het tragische verhaal van David Van
de Steen en dat van zijn grootouders is exemplarisch voor wat de vele slachtoffers van de
Bende van Nijvel hebben meegemaakt, zowel tijdens de overvallen als in de lange strijd die
daarop volgde. Wie had gehoopt dat de film duidelijkheid zou scheppen over de gangsters
achter de fameuze Bende, zal dus bedrogen uitkomen.

Naast Jan Decleir strikte regisseur Stijn Coninx nog een aantal andere grote namen. Zo
verschijnt Viviane De Muynck als de grootmoeder en kruipt Jonas Van Geel in de huid van
de volwassen David Van de Steen. De rol van de jonge David wordt vertolkt door de broers
Mo en Kes Bakker (Zie mij graag), als respectievelijk negen- en veertienjarige.

Vorig jaar sprak Coninx tijdens de Film Fest Gent Talkies al eens over het project. Coninx: “Ik
ben in de verbeelding gekropen van die grootouders, en heb het standpunt zo omgedraaid.
Omdat het een onwaarschijnlijk verhaal is, als je dit als grootouders meemaakt – los van wie
er nu achter die Bende van Nijvel zit.” Het gesprek met Stijn Coninx kan je hier
herbeluisteren.

VIDEO : https://www.youtube.com/watch?v=fB2xGb6-w4Y
 Niet schieten 3

Dit moet u weten over de Bende van Nijvel

12/05/2018 om 09:24 door Thierry Goeman -

Meer dan 30 jaar na de laatste bloedige overval van de Bende van Nijvel, op de Delhaize
van Aalst, is opnieuw een oude bekende in het dossier verhoord als mogelijke reus: Michel
Libert. Maar wie was die Bende ook alweer? Pleegden ze overvallen voor het geld of
waren er andere motieven? Waren ze echt zo meedogenloos? Welke namen van
verdachten circuleerden er in de loop der jaren? En hoe zit het nu met de die andere reus,
rijkswachter Chris Bonkoffsky?

Michel Libert was destijds lid van het omstreden WNP, een extreemrechtse groepering die
actief was in de jaren ‘80. Hij werd verschillende keren verhoord in verband met de Bende
van Nijvel. De laatste keer in 2014, toen hij werd opgepakt in zijn huis in Sint-Lambrechts-
Woluwe waar toen ook een huiszoeking werd verricht.

Hoe zit het nu met het spoor naar rijkswachter Chris Bonkoffsky?
Het onderzoek loopt nog, al hebben speurders onlangs gezegd dat ze 99 procent zeker zijn
dat hij De Reus niet is. Zes maanden geleden had het onderzoeksteam nochtans goede hoop
dat het eindelijk een van de leden definitief kon ontmaskeren. Maar de ex-rijkswachter is
dood en kan dus niet meer verhoord worden. Zijn broer ziet alleszins geen reden waarom hij
verklaard zou hebben dat hij bij de Bende van Nijvel was, als dat niet zo zou geweest zijn.
 Niet schieten 4

Waar komt de naam ‘Bende van Nijvel’ vandaan?

De naam Bende van Nijvel ontstond na een nachtelijke inbraak in de Colruyt van Nijvel in ‘83.
Een koppel dat er benzine tankte aan een tankstation in de buurt werd koelbloedig
afgemaakt. Een gealarmeerde rijkswachtpatrouille werd beschoten en een andere nadien in
een hinderlaag gelokt. Daarbij werd een rijkswachter gedood. De Bende van Nijvel bleek aan
eerdere overvallen gelinkt te kunnen worden. De media lanceerden de naam, die snel ingang
vond.

Wanneer was de Bende actief?

De Bende van Nijvel zaaide terreur van mei 1982 tot november 1985, met een sabbatjaar in
1984. Maar niet alle feiten die aan de Bende gelinkt worden, waren bloedige moordpartijen.
Het gaat ook om diefstallen van vluchtauto’s en van wapens, en om enkele overvallen
waarbij geen slachtoffers vielen.

Wat was hun eerste dodelijke raid?

Op 30 september 1982 overvielen ze wapenhandelaar Daniel Dekaise in Waver. Politieman
Claude Haulotte, die snel ter plaatse was, werd in het hoofd geschoten en wordt beschouwd
als het eerste dodelijke slachtoffer van
de Bende.

Hoeveel slachtoffers maakten ze in

totaal?
Bij de verschillende overvallen vielen
officieel 28 doden. Onder de
slachtoffers ook verschillende kinderen. Zo werden bij de raid op de Delhaize in Aalst
Rebecca Van de Steen (14) en Els Nijs (9) van dichtbij neergeknald. Bij de overval in Overijse
in 1985 werd de 14-jarige Stephan Notte op de parking van zijn fiets geschoten.

Wat was de meest bloedige overval?

Die op de Delhaize in Aalst. Het was meteen ook het laatste wapenfeit van de Bende. Op
zaterdag 9 november 1985 vielen de daders kort voor sluitingstijd het warenhuis binnen
nadat ze eerst al enkele klanten op de parking hadden doodgeschoten. Dirk Nijs en zijn
 Niet schieten 5

dochtertje Els, Marie-Jeanne Van Mulder, Georges De Smet, Jan Palsterman, Gilbert Van de
Steen, zijn vrouw Thérèse Van den Abiel en
hun dochter Rebecca worden afgemaakt. De
toen 9-jarige David Van de Steen werd in het
warenhuis neergeschoten maar overleefde als
bij wonder.

Uit hoeveel leden bestond de Bende van

Nijvel?
Dat kan vandaag nog altijd niet met zekerheid
worden gezegd. Op basis van getuigenissen wordt aangenomen dat er een vaste kern was
van drie. Daarnaast was er een wisselende bezetting. Het zou dus best kunnen dat er meer
dan één Reus was.

Wie waren de andere kopstukken naast de Reus?

Er was ‘de Ouwe’: hij was duidelijk een stuk ouder dan de andere bendeleden en zou ook
chauffeur gespeeld hebben. Daarnaast was er ‘de Killer’. Hij was een meedogenloze doder.
Van de Killer denkt men dat hij dood is, neergeschoten door een agent van de politie van
Aalst toen ze vluchtten na de overval op de Delhaize. Hij zou nadien begraven zijn in het bos
van Houssière in Henegouwen. Maar zoekacties daar leverden niets op.

Wat weten we van hun vluchtwagens?

De Bende gebruikte verschillende wagens die vooraf gestolen werden en later meestal
uitgebrand werden teruggevonden. Het voertuig dat vooral aan de bende gelinkt kan
worden is de VW Golf GTI, gekozen vanwege de krachtige motor. Maar ook een Saab 900
turbo is enkele keren als vluchtwagen gebruikt. Tijdens hun vlucht lieten de daders meestal
het achterste kofferdeksel open. Soms werd het vooraf zelfs verwijderd. Een van de
bendeleden lag dan achteraan in de auto om zo achter volgers onder vuur te kunnen nemen.

Welke wapens gebruikten ze?

Jachtwapens met zware munitie en patronen die gebruikt werden bij de jacht. En riotguns
met afgezaagde loop.
 Niet schieten 6

Waren alle slachtoffers toevallige slachtoffers?

Vermoed wordt van niet. De door de Bende vermoorde Constantin Angelou en José Van Den
Eynde frequenteerden extreemrechtse milieus. En ook Elise Dewit en Jacques Fourez, in
september 1983 vermoord aan de Colruyt van Nijvel, zouden geen toevallige slachtoffers zijn
geweest. Ze organiseerden seksorgieën waar heel wat invloedrijke personen en politici op
aanwezig waren. Mogelijk wisten ze te veel.

Was het de overvallers dan niet om geld te doen?

Neen, dan hadden ze wel andere doelen uitgekozen. Bij de overval op de Delhaize van Aalst,
waarbij acht slachtoffers vielen,
bedroeg de buit bijvoorbeeld
een schamele 200.000 frank en
wat cheques die later uit het
kanaal Brussel-Charleroi
werden gevist. En bij de overval
op restaurant Auberge du Chevalier werden enkel flessen champagne, koffie en enkele
delicatessen meegenomen.

Wie voerde de afgelopen 35 jaar het onderzoek naar de overvallen?

De Dendermondse onderzoeksrechter Freddy Troch en zijn Delta-team stortten zich vanaf
1985 volop op het dossier en vonden wapens in het kanaal Brussel-Charleroi ter hoogte van
Ronquière. Het is het enige harde bewijs dat ooit is gevonden in dit dossier. Maar in 1990
werd de onderzoeksrechter plots van de zaak gehaald en verhuisde het dossier volledig naar
Charleroi. Troch en zijn team zaten te dicht bij de waarheid, werd altijd gezegd. Vorig jaar,
voor de bekentenissen van de broer van ex-rijkswachter Bonkoffsky, bestond de
onderzoekscel nog uit vijf speurders. Vandaag is die weer fors uitgebreid.

Welke pistes zijn in de loop der jaren gevolgd?

In het begin gingen de onderzoekers achter een bende overvallers aan. Maar al snel bleek
dat geldgewin niet hun voornaamste doel was. Gaandeweg werden allerlei theorieën
geformuleerd waarbij vaak namen van (ex-)rijkswachters vielen. Maar ook van politici en
extreemrechtse leiders. Zo werd aangenomen dat de daders gerekruteerd waren uit de
Groep G van extreemrechtse rijkswachters die aangestuurd werden door het Front de la
 Niet schieten 7

Jeunesse van Francis Dossogne. Of door het nog extremere Westland New Post van Paul
Latinus. Ook de naam van de Brusselse ex-gevangenisdirecteur Jean Bultot, een militant van
de extreemrechtse groepering Forces Nouvelles, viel geregeld.

Werden ook politici genoemd?

Paul Vanden Boeynants en zijn politieke vriendjes. ‘VdB’ was een intieme vriend van minister
van Justitie Wathelet die het dossier later weghaalde uit Dendermonde. Ook de naam van
Jean Gol, minister van Justitie ten tijde van de dodelijke raids, viel geregeld.

Maar ook die van baron De Bonvoisin, in de jaren zeventig politiek adviseur van Paul Vanden
Boeynants binnen het CEPIC. Dat Centre Politique des Indépendants et Cadres Chrétiens was
een rechtse tak van de toenmalige PSC, het
huidige CDH.

Welk bewijsmateriaal is er ooit gevonden?

Duikers vonden in ‘86 in het kanaal Brussel-
Charleroi twee zakken, na een tip. Daarin
staken onder meer een pistool 7.65 mm met een rijkswachtkenteken. Het wapen was in
1983 uit de holster van rijkswachter Marcel Morue (30) genomen nadat die bij de aanslag
van de Bende in Nijvel was doodgeschoten. Voorts een revolver 357 Magnum, patronen
‘Legia’-eendenhagel en het geldkoffertje dat bij de Delhaize-overval in Aalst werd
meegenomen. In het Bos van la Houssière in ‘s Gravenbrakel werden bij graafwerken een jas
en een bril gevonden. Maar het is niet duidelijk of die gelinkt kunnen worden aan de Bende.
Ze zijn gevonden tijdens het zoeken naar het lichaam van de Killer die daar mogelijk
begraven ligt. Op dezelfde plaats zijn ook kogelhulzen gevonden.

Zijn er bruikbare DNA-sporen gevonden?

We spreken van midden de jaren 80, toen DNA-onderzoek nog niet zo ingeburgerd was zoals
nu. Er zijn welgeteld twee sporen. Zo werd DNA-materiaal gevonden op een asbak in de
Mercedes van Constantin Angelou, een taxichauffeur die in 1983 werd vermoord door de
Bende. Dat DNA-profiel heeft nog niets opgeleverd. En ook op een kogelwerende vest die op
6 november 1986 uit het kanaal Brussel-Charleroi werd opgevist en die gestolen was bij de
 Niet schieten 8

overval in Temse, is een genetische afdruk gevonden. Maar ook dat leverde tot nu toe niets
op.

Heeft er ooit iemand bekentenissen afgelegd?

Philippe De Staerke (vandaag 60) was destijds lid van de beruchte Bende van Baasrode,
gespecialiseerd in gewapende overvallen. De Staerke, telg uit een zigeunerfamilie, bekende
destijds dat hij lid was geweest van de Bende van Nijvel en werd ook in verdenking gesteld.
Maar later trok hij die bekentenissen weer in en werd hij officieel buiten vervolging gesteld.
Ook Brusselaar Jean-Marie Tinck (69) bombardeerde zichzelf drie jaar geleden tot
hoofdverdachte door op café uit de biecht te klappen. Na twee maanden opsluiting werd hij
weer vrijgelaten en excuseerde hij zich voor zijn “opschepperij en dronkenmanspraat”. En
vorig jaar kwam er de bekentenis van ex-rijkswachter Chris Bonkoffsky. Hij had aan zijn broer
bekend dat hij de reus was, niet aan de speurders. Hij is intussen overleden en kon dus niet
meer verhoord worden.

Wanneer verjaart de zaak?

In 2015 werd de verjaringstermijn verlengd van 2x15 jaar naar 2x20 jaar. Het laatste feit van
de Bende dateert van 8 november 1985 in Aalst. Door de verlenging verjaart de zaak pas in
2025

https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20180512_03509452

WOORDENSCHAT

aannemen buiten vervolging

aanslag (de) dader (de)

begraven diefstal (de)

bekentenis (de) doel (de)

beschieten - doodschieten - neerschieten duiker (de)

bloedig getuigenis (de)

bruikbaar harde bewijs (het)

buit (de) hinderlaag (de)

 Niet schieten 9

huiszoeking (de) sabbatjaar (het)

inbraak (de) speurder (de)

kern (de) spoor (het)

koelbloedig afmaken terreur zaaien

kogelhuls (de) tip (de)

kopstuk (het) toevallig

meedogenloos verdacht (de)

moordpartij (de) verdenking (de)

neerknallen verhoren

onder vuur verjaren

onderzoek (het) verjaringstermijn (de)

onderzoeksrechter (de) verklaren

ontmaskeren verlenging (de)

oppakken vermoeden

overleven vluchten

overval (de) - overvallen voertuig (het)

plegen volger (de)

reus (de) waarheid (de)

rijkswachter (de) wapen (het) – wapenhandelaar (de)