PRAKTIS FORMATIF

Arahan: Jawab soalan-soalan yang berikut.

Instructions: Answer the following questions.

Bahagian A/Section A

1 Rajah di bawah menunjukkan aliran tenaga.

The diagram below shows an energy flow.

Cahaya matahari
Sunlight
Burung
Bird
K L
N

M
Beluncas
Caterpillar
Antara organisma berikut, yang manakah mewakili K, L, M dan N?
Which of the following organisms are represented by K, L, M and N?

K L M N
A Padi Belalang Katak Ular
Paddy Grasshopper Frog Snake

B Rumput Katak Tikus Helang

Grass Frog Rat Eagle

C Ular Padi Belalang Tikus

Snake Paddy Grasshopper Rat

D Helang Ular Katak Belalang

Eagle Snake Frog Grasshopper

2 Rajah di bawah menunjukkan suatu rantai makanan.

The diagram below shows a food chain.

Pengeluar Pengguna primer Pengguna sekunder

Producer Primary consumer Secondary consumer

Antara yang berikut, yang manakah mewakili rantai makanan itu?

Which of the following represents the food chain?
A Padi → Katak → Ular
Paddy → Frog → Snake
B Rumput → Beluncas → Belalang
Grass → Caterpillar → Grasshopper
C Padi → Tikus → Ular
Paddy → Rat → Snake
D Rumput → Ular → Katak
Grass → Snake → Frog

1
 3 Antara pernyataan berikut, yang manakah menerangkan sebab aktiviti pembalakan harus dihentikan?
Which of the following statements explains why logging activities should be stopped?
A Menyebabkan hujan asid
Causes acid rain
B Mencemari kawasan tepi pantai
Pollutes the coastal areas
C Meningkatkan kandungan debu dalam udara
Increases the haze content in the air
D Mengurangkan kandungan oksigen dalam udara
Decreases the oxygen content in the air

4 Ular digunakan untuk mengawal populasi tikus dalam sesetengah ladang kelapa sawit. Antara yang berikut,
yang manakah merupakan kebaikan dan kelemahan kaedah kawalan biologi ini yang digunakan untuk mengawal
perosak?
Snakes are used to control the population of rats in certain oil palm estates. Which of the following is the advantage and disadvantage
of this biological control method used to control the pest?

Kebaikan Kelemahan
Advantage Disadvantage

A Tikus merupakan satu-satunya sumber makanan ular Mencemari alam sekitar

Rats are the only food source of snakes Pollute the environment

B Tidak mencemari alam sekitar Ular mungkin mematuk pekerja

Do not pollute the environment Snakes might bite the workers

C Murah dan menjimatkan Membunuh organisma lain

Cheap and economical Kill other organisms

D Selamat digunakan Penyakit mungkin disebarkan

Safe to use Disease might be spread

5 Rajah di bawah menunjukkan sebahagian daripada kitar oksigen yang berlaku dalam alam sekitar.
The diagram below shows a part of the oxygen cycle that occurs in nature.

Bahan api
P Fuel

Oksigen Q Hidupan
Oxygen Living things
R
Tumbuhan hijau
Green plants

Antara yang berikut, yang manakah benar tentang oksigen?

Which of the following is true about oxygen?

Digunakan oleh Dibebaskan oleh

Is used up by Is released by

A P Q
B Q P

C R Q

D Q R

2
 6 Antara yang berikut, yang manakah bukan kebaikan menggunakan kawalan biologi?
Which of the following are not the benefits of using biological control?
I Tidak melibatkan penggunaan racun serangga
It does not involve the use of pesticide
II Meningkatkan populasi pemangsa
It increases the population of predators
III Membunuh haiwan yang lain selain serangga perosak
Kill other animals other than the pests
IV Memusnahkan serangga perosak melalui kaedah semula jadi
It destroys the pests in a natural way
A I dan II
I and II
B I dan IV
I and IV
C II dan III
II and III
D III dan IV
III and IV

7 Seorang petani menanam pokok jagung dan ubi kayu dalam tiga kawasan seperti yang ditunjukkan dalam rajah
di bawah.
A farmer planted maize and tapioca plants in three areas as shown in the diagram below.

J K L

Jarak di antara setiap tumbuhan ialah 10 cm. Dalam kawasan manakah persaingan mungkin berlaku antara pokok-
pokok?
The distance between each plant is 10 cm. In which area the competition may occur between plants?
A L sahaja
L only
B J dan K
J and K
C K dan L
K and L
D J, K dan L
J, K and L

3
8 Rajah di bawah menunjukkan sejenis interaksi antara organisma.
The diagram below shows a type of interaction between organisms.

Antara organisma berikut, yang manakah menunjukkan interaksi yang sama seperti yang ditunjukkan dalam rajah
di atas?
Which of the following organisms shows the same interaction as shown in the above diagram?
A Kerbau dan burung tiung
Buffalo and mynah
B Burung raja udang dan ikan
Kingfisher and fish
C Paku pakis tanduk rusa dan pokok
Staghorn fern and tree
D Kulat dan pokok
Fungus and tree

9 Rajah di bawah menunjukkan sejenis paku pakis yang tumbuh di antara ranting pokok.
The diagram below shows a type of fern that grows between the branches of a tree.

Pokok
Tree

Antara pernyataan yang berikut, yang manakah benar mengenai paku pakis itu?
Which of the following statements is true regarding the fern?
A Menyerap garam mineral daripada pokok
It absorbs mineral salts from the tree
B Mendapatkan makanan daripada pokok
It gets food from the tree
C Bersaing dengan pokok untuk mendapatkan cahaya matahari
It competes with the tree for Sunlight
D Tidak memudaratkan pokok
It does not harm the tree

4
 10 Pernyataan yang berikut menunjukkan sejenis interaksi antara organisma.
The statement below shows a type of interaction between organisms.

Ular memakan tikus

Snakes eat mice

Antara pernyataan berikut, yang manakah benar?

Which of the following statements are true?
I Interaksi ini dikenali sebagai persaingan
This interaction is known as competition
II Interaksi ini digunakan dalam kawalan biologi
This interaction is used in biological control
III Ular boleh mengurangkan populasi tikus
Snakes can lower the mice population
IV Ular merupakan parasit kepada tikus
Snakes are the parasites for mice
A I dan II
I and II
B I dan IV
I and IV
C II dan III
II and III
D III dan IV
III and IV

5
Bahagian B/Section B
HEBAT Sains Modul 1
1 Dalam rajah di bawah, lukis anak panah untuk menunjukkan arah aliran tenaga antara pengeluar, pengguna dan
pengurai untuk membentuk satu siratan makanan.
In the diagram below, draw arrows to show the direction of flow of energy between the producer, consumers and decomposers
to form a food web.

[4 markah/4 marks]

6
Bahagian C/Section C

1 Siratan makanan terdiri daripada beberapa populasi organisma yang hidup bersama dalam suatu habitat. Jadual
di bawah menunjukkan data yang dikumpul oleh seorang pelajar universiti di suatu habitat.
A food web consists of a few populations of organisms that live together in a habitat. The table below shows the data collected
by a university student in a habitat.

Organisma/Organisms Ilustrasi/Illustration Makanan/Food

Rumput Membuat makanannya sendiri

Grass Makes its own food

Belalang Rumput
Grasshopper Grass

Cicak Belalang
Lizard Grasshopper

Helang Arnab
Eagle Rabbit

Ular Tikus
Snake Rat

Arnab Rumput
Rabbit Grass

(a) Berdasarkan jadual yang diberi, senaraikan semua organisma yang merupakan pengguna sekunder.
Based on the given table, list all the organisms that are secondary consumers.

[2 markah/2 marks]
(b) Organisma yang manakah boleh dikelaskan dalam kumpulan yang sama dengan arnab? Terangkan dengan
alasan yang munasabah.
Which organisms can be classified in the same group as the rabbit? Explain with an appropriate reason.

[2 markah/2 marks]
(c) Racun rumput disembur pada rumput dalam habitat itu. Bincangkan kesan negatif terhadap alam sekitar.
Herbicide is sprayed on the grass in the habitat. Discuss the negative effects on the environment.

[4 markah/4 marks]

7
2 Pembakaran bahan api fosil oleh manusia seperti yang ditunjukkan dalam gambar foto di bawah ialah sumber
terbesar pembebasan karbon dioksida yang merupakan gas rumah hijau yang membawa kepada pemanasan global.
The burning of fosil fuels by humans as shown in the photograph below is the largest source of emissions of carbon dioxide
which is one of the greenhouse gases leading to global warming.

(a) Apakah kesan-kesan pembakaran bahan api fosil tersebut terhadap kitar karbon dan kitar oksigen dalam alam
semula jadi?
What are the effects of the burning of fossil fuels on the carbon and oxygen cycles in nature?

[4 markah/4 marks]
(b) Penyahutanan membawa kesan negatif ke atas persekitaran. Sumber air bersih terjejas disebabkan oleh aktiviti
manusia.
Deforestation can have a negative impact on the environment. The sources of clean water are affected by the human
activities.

Bincangkan kesan-kesan aktiviti pembalakan ini terhadap kitar air.

Discuss the effects of this logging activity on the water cycle.

[4 markah/4 marks]

8
3 (a) Rajah di bawah menunjukkan seekor ikan badut dan buran dalam laut.
The diagram below shows a clownfish and sea anemone in the sea.

Ikan badut
Clownfish

Buran
Sea anemone

Pada pendapat anda, apakah jenis interaksi antara ikan badut dengan buran? Terangkan jawapan anda.
In your opinion, what is the type of interaction between the clownfish and the sea anemone? Explain your answer.

[3 markah/3 marks]

(b) Rajah di bawah menunjukkan organisma P yang hidup pada sebatang pokok.
The diagram below shows organism P that lives on a tree.

Organisma P
Organism P

Pokok
Tree

Jika pokok yang ditunjukkan dalam rajah di atas mati dan tumbang, apakah yang akan berlaku kepada
organisma P? Terangkan mengapa.
If the tree shown in the above diagram were to die and fall, what will happen to organism P? Explain why.

[1 markah/1 mark]