Prinsip

2.5
Archimedes
Berat batu di udara, W1 = …………..
Sebuah kapal besar
yang diperbuat Berat batu dalam air ,W2 = ……………
daripada kepingan (a) Bandingkan W1 dan W2 .
keluli mempunyai
berat beberapa ……………………………………………………
puluh ribu tan.
Bagaimanakah (b) Apakah kesimpulan yang boleh dibuat
kapal yang sebegitu mengenai berat objek di dalam air.
berat dapat terapung di laut sedangkan seketul
keluli akan tenggelam? ……………………………………………………

Aktiviti 1 3. Suatu objek berbentuk

Tujuan: Membincangkan daya apungan bagi objek silinder tenggelam
yang terendam di dalam cecair sepenuhnya di dalam
air.
1. Penuhkan suatu Bandingkan kedalaman
bekas dengan air. pada permukaan atas, h1
Tolak sebuah botol dengan permukaan bawah,
minuman kosong ke h2
dalam air dengan
perlahan-lahan. ………………………………
(a) Adakah tangan anda
merasa sebarang Tekanan pada permukaan atas ialah P1 dan
daya semasa botol tekanan pada permukaan bawah ialah P2 .
ditolak ke bawa?
Bandingkan P1 dengan P2. Berikan sebab jawapan
Nyatakan arah daya itu.
anda.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
(b) Apabila anda menolak botol itu lebih dalam,
apakah yang berlaku kepada: ………………………………………………………………

(i) daya? ………………………………............ Bandingkan daya pada permukaan atas,F1 dengan

daya pada permukaan bawah silinder, F2.
(ii) Isipadu air disesarkan? …………………
………………………………………………………………
(c) Nyatakan hubungan antara daya keapungan ke
atas botol dengan isipadu air yang disesarkan. Nyatakan arah daya paduan yang bertindak ke atas
silinder disebabkan perbezaan tekanan cecair.
……………………………………………………………..
………………………………………………………………
(d) Apa yang berlaku kepada botol apabila anda
melepaskan tangan anda?
Namakan daya paduan yang dihasilkan itu.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
2. Ikat seketul batu dengan benang dan
Daya apungan
gantungkan pada neraca spring. Ukur dan
rekodkan berat batu di udara. Rendamkan
batu ke dalam bikar berisi air.
 Aktiviti 2
Tujuan: Kaji hubungan antara isipadu objek yang
tenggelam dengan isipadu air yang disesarkan
dan kehilangan berat

1. Apakah yang berlaku kepada aras air apabila

objek dimasukkan ke dalam air?

…………………………………………………………….

2. Objek akan ………………. cecair apabila ia

Terbitkan rumus bagi daya apungan:
direndam ke dalam cecair.
Nota: tinggi silinder, h = h2 – h1
Isi padu silinder, V = Ah = isi padu air disesarkan
Ketumpatan cecair, ρ tekanan cecair = ρgh

Tekanan pada
permukaan atas, P1

Daya bertindak pada Isi padu / cm3

permukaan atas, F1 Isi padu air tanpa epal

Isi padu air + epal

Isi padu air disesarkan

Tekanan pada Daya bertindak pada
Permukaan bawah, P2 permukaan bawah, F2 Isi padu epal yang tenggelam
dalam air

Kesimpulan:

………………………………………………………………
Daya paduan (arah ke atas)
………………………………………………………………

Keapungan dan Kehilangan berat

Apabila objek direndam ke dalam air, terdapat dua
pemerhatian.

Objek mengalami pengurangan berat yang

disebabkan oleh daya apungan. Berat objek dalam
Daya paduan ini dinamakan daya apungan, FB
air lebih ringang daripada berat sebenar di udara.

Daya apungan = Berat objek - Berat objek

Di udara dalam air
Nyatakan Prinsip Archimedes

Objek yang berada di dalam air akan menyesarkan

air.
Isipadu cecair = isipadu bahagian objek
disesarkan yang tenggelam dalam air
 5. Apabila tiada lagi air keluar melalui corong,
timbang bikar yang berisi air yang
disesarkan.

Result:
Berat pemberat berslot di udara
/N
Berat pemberat berslot dalam
air / N
Kehilangan berat , / N

Berat batu di udara Daya apungan / N

Berat batu dalam air

Jisim bikar kosong / kg
‘kehilangan’ berat
Jisim bikar + air disesarkan / kg
Daya apungan
Jisim air disesarkan / kg

Berat air disesarkan / N

Aktiviti 3
Tujuan: Menentukan hubungan antara daya
apungan dengan berat cecair yang disesarkan. Perbincangan:
1. Daripada analisis data, apakah hubungan
Radas: Pemberat berslot, tin Eureka, bikar, neraca antara:
spring, neraca elektronik, kaki retort dan (a) Berat ketara plastisin yang hilang dan
bongkah kayu daya apungan?
Bahan: Air
………………………………………………………………
Prosedur
(b) Berat ketara plastisin yang hilang dengan
berat air yang disesarkan?

………………………………………………………………

(c) Berat air disesarkan dengan daya

apungan?

......................................................................................

Apakah kesimpulan daripada eksperimen ini?

………………………………………………………………

………………………………………………………………

Objek di Objek Objek

udara direndam ke menyesarkan
dalam cecair air
1. Tuangkan air perlahan-lahan ke dalam tin
eureka sehingga ia mengalir keluar melalui
corong.
2. Timbang berat bikar kosong dan letakkan di
bawah corong tin eureka.
3. Gantungkan pemberat berslot 100 g kepada
neraca spring dengan tali dan timbang
beratnya di udara.
4. Turunkan plastisin ke dalam tin eureka
sehingga ia tenggelam sepenuhnya di dalam Objek Daya apungan
air. Rekodkan bacaan neraca spring. mengalami ke atas
kehilangan bertindak pada
berat ketara objek
Aktiviti 4 Jisim epal = ……………….
Tujuan: Hubungan antara keseimbangan daya
dengan keadaan keapungan suatu objek Berat epal = ……………….
dalam bendalir

1. Kesemua objek sedang terapung pegun.

(a) Tunjuk dan labelkan dua daya yang
bertindak pada setiap keadaan.

…………………………………………………………

(b) Apakah hubungan antara kedua-dua daya

in?
Jisim bikar kosong / kg
………………………………………………………………
Jisim bikar + air disesarkan / kg

Jisim air disesarkan /kg

Berat air disesarka / N

Bandingkan berat epal dengan berat air yang

disesarkan.

………………………………………………………………

3. Nyatakan syarat supaya

objek boleh terapung
pegun atas air..

……………………………….......

4. Lengkapkan jadual untuk menentukan keadaan

keapungan suatu objek di dalam bendalir.
Banding Arah daya Daya Apa
daya paduan seimbang berlaku
apungan atau pada
dan berat tidak? objek?
objek
Daya
apungan =
berat objek
2. Sebiji epal terapung pegun di dalam air.
Daya
apungan <
berat objek
Daya
apungan >
berat objek
Hubungan antara daya apungan, ketumpatan ………………………………………………………………
bendalir dan isipadu bendalir tersesar.
………………………………………………………………

………………………………………………………………

………………………………………………………………

Lakukan aktiviti ini.

Daripada Prinsip
Archimedes, tulis
persamaan untuk daya
apungan.
Tulis persamaan untuk (c) Seorang nelayan mendapat botnya pada aras
daya apungan, FB yang berbeza semasa di laut dan di sungai
dalam sebutan jisim air walaupun bot itu membawa muatan yang sama.
disesarkan, m dan
pecutan graviti, g
Tulis persamaan untuk
daya apungan, FB ,
isipadu air disesarkan,
V, pecutan graviti g dan
ketumpatan cecair
disesarkan ρ (m=ƿV)
Tulis persamaan untuk figure 1 figure 2
daya apungan FB dalam
sebutan berat objek di Bandingkan daya apungan yang bertindak ke atas
udara, Wsebenar dan berat bot dalam air laut dengan air sungai. Beri sebab.
objek dalam air, Wketara
Tulis persamaan untuk ………………………………………………………………
daya apungan, FB 1.
apabila objek terapung Bandingkan aras bot.
pegun di permukaan air
2. ………………………………………………………………

Bandingkan ketumpatan air laut dengan sungai.

Aktiviti 5
Tujuan: Aplikasi Prinsip Arhimedes ………………………………………………………………

1. Kapal terapung
Bandingkan isipadu air yang disesarkan oleh bot itu.

………………………………………………………………

Hubungkaitkan antara isipadu air disesarkan

dengan ketumpatan air untuk menerangkan
mengapa bot tenggelam lebih dalam sungai.
(a) Nyatakan syarat untuk kapat terapung pegun.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
……………………………………………………………
………………………………………………………………
(b) Terangkan mengapa kapal dibuat daripada
keluli akan terapung atas air tetapi sebongkah ………………………………………………………………
keluli akan tenggelam.
(d) Jika beban tambahan diletakkan ke dalam Jika kapal itu belayar ke England pada musim
boat, mengapa boat terapung lebih dalam sejuk, aras air laut di England melepasi garis W,
dalam di permukaan air? Mengapa?

……………………………………………………………… ………………………………………………………………

……………………………………………………………… ………………………………………………………………

……………………………………………………………… ………………………………………………………………

……………………………………………………………… 2. Kapal Selam

Tujuan: Membina penyelam Cartesian untuk

menunjukkan prinsip kerja tangki balast
di dalam kapal selam
Radas: 1.5 litre botol plastik, tabung uji
Bahan: pita pelekat, air dan pewarna makanan

(e) Apakah fungsi garis Plimsoll pada kapal.

………………………………………………………………

………………………………………………………………

(a) Isikan tabung uji dengan air sehingga ¾

penuh. Telangkupkan tabung uji itu dan
masukkan dengan cepat ke dalam botol
plastik. Tabung uji itu akan terapung di
permukaan air.
(b) Perhatikan aras air di dalam tabung uji.
(c) Tekan bahagian bawah botol supaya tabung
uji tenggelam dengan perlahan-lahan ke
dasar botol. Perhatikan aras air di dalam
tabung uji.
Mengapakah garis-garis berada pada aras yang (d) Lepaskan tekanan pada botol sedikit demi
berbeza? sedikit supaya tabung uji naik semula ke
permukaan air. Perhatikan perubahan aras
……………………………………………………………… air di dalam tabung uji.
……………………………………………………………… Bandingkan aras air di dalam tabung uji semasa
terapung di permukaan air, H1 dan tenggelam ke
……………………………………………………………… dasar botol, H2

………………………………………………………………

Bandingkan isi padu air di dalam tabung uji

semasa terapung di atas, V1 dan tenggelam di
Apabila kapal yang dimuatkan sehingga garis T di dasar botol, V2
Pelabuhan Kelang belayar masuk ke Sungai
Klang, aras air sungai mencecah garis TF. ………………………………………………………………
Jelaskan sebabnya. Bagaimanakah isi padu air di dalam tabung uji
berubah semasa tabung uji itu bergerak naik dari
……………………………………………………………… dasar botol ke permukaan air?
……………………………………………………………… ………………………………………………………………
……………………………………………………………… ………………………………………………………………
………………………………………………………………
Terangkan gerakan tabung uji itu dengan
menggunakan prinsip Archimedes.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Sebuah kapal selam boleh belayar di permukaan
laut dan di dalam laut. Apakah fungsi tangki
ballast?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Terangkan cara bagaimana suatu kapal selam
yang berada di permukaan laut tenggelam ke
dalam laut dan kemudian naik ke atas
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
………………………………………………………………
3. Hidrometer
Apakah fungsi sebuah hidromgeter?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Apakah fungsi bebuli plumbum yang diletakkan
ke dalam kelalang kaca?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Mengapa saiz kelalang kaca yang dipenuhi udara
itu besar?
………………………………………………………………
Mengapa batang kaca halus dan panjang?
………………………………………………………………
………………………………………………………………
Tujuan: Menggunakan hidrometer untuk
menentukan ketumpatan pelbagai cecair
Radas: Hidrometer dan tiga silinder penyukat 100 ml
Bahan: Air suling, alkohol, air laut
(a) Isi tiga silinder penyukat dengan air suling,
alkohol dan air laut.
(b) Masukkan hidrometer secara perlahan-lahan
ke dalam air suling. Apabila hidrometer
berada dalam keadaan pegun, rekodkan
bacaan hidrometer.
(c) Ulang untuk alkohol dan air laut.
Jenis cecair Ketumpatan / g cm-3
Air suling
Alkohol
Air laut
 ………………………………………………………………
Bandingkan daya apungan pada cecair A dengan
cecair B. Beri sebab untuk jawapan anda. ………………………………………………………………

……………………………………………………………… Beri sebab mengapa saiz belon besar.

……………………………………………………………… ………………………………………………………………

Apa yang berlaku kepada hydrometer apabila ………………………………………………………………

dimasukkan ke dalam
cecair yang kurang ………………………………………………………………
tumpat?
Bandingkan daya apung pada belon dengan berat
udara yang disesarkan.

………………………………………………………………

Apakah yang berlaku pada belon jika:

 Daya apungan > berat belon?

……………………………………………………………… ………………………………………………………………

………………………………………………………………  Daya apungan = berat belon?

………………………………………………………………
Aktiviti 6
Tujuan: Menyelesaikan masalah yang melibatkan
Prinsip Archimedes dan keapungan

Soalan 1
Suatu objek digantung daripada neraca spring.
(a) Berapakah daya apungan ke objek di dalam
air?

…………………………

(b) Berapakah berat air disesarkan?

………………………………………………………………
………………………………………………………………
Bandingkan ketumpatan cecair A dan cecair B.
(c) Tentukan isi padu air disesarkan.
……………………………………………………………… [ketumpatan air = 1000 kgm-3]

4. Belon Udara Panas

Namakan dua daya yang bertindak pada belon.

……………………………… (d) Berapakah isi padu objek?

……………………………… …………………………………………………………….

Bandingkan ketumpatan udara di dalam belon Soalan 2

dengan udara di luar. Berat seketul batu ialah 2.5 N. Apabila ia tenggelam
sepenuhnya dalam suatu cecair, berat ketaranya
……………………………… ialah 2.2 N. Hitung ketumpatan cecair jika isipadu
cecair disesarkan oleh batu ialah 25 cm3.
……………………………… (25 x 10-6 m3).

Beri dua cara yang perlu dibuat kepada udara

dalam belon untuk memastikan belon naik ke
atas.
 Belon udara panas berjisim 100 kg terapung
pegun di udara.
Berapakah daya apungan ke atas belon itu?

Soalan 3
Sebuah bot kecil dengan
berat 900 N sedang
terapung pegun di atas air
sungai.What is the
buoyant force on the
boat? Question 6

(a) Berapakah berat air disesarkan?

(b) Hiutng isi padu air disesarkan oleh bot.

[ketumpatan air sungai = Calculate the
volume of water = 1000 kg m-3 dan
g = 9.81 m s-2]

Terangkan mengapa lebih mudah bagi pemancing

untuk menarik ikan yang sudah lemah semasa
berada di dalam air.

………………………………………………………………

Soalan 4 ………………………………………………………………
Sebatang tiub kaca Mengapakah joran melentur dengan lebih banyak
berjisim 0.012 kg apabila ikan yang dipancing berada di atas
dengan luas keratan permukaan air?
rentas 4 x 10-4 m2,
dan diisi dengan ………………………………………………………………
butir-butir plumbum
supaya ia terapung ………………………………………………………………
tegak di dalam bikar
berisi air. Question 7
[ketumpatan air = 1000 kg m-3 ] Sebiji belon udara panas mempunyai isipadu 2080 m3
dan mengandungi udara panas berjisim 1900 kg.
Tentukan: Berapahah beban tambahan yang perlu dibawa oleh
(a) Isi padu air disesarkan belon itu supaya belon itu terapung pegun dalam
udara yang berketumpatan 1.3 kgm-3?

(b) Berat air disesarkan

(c) Daya apungan

(d) Jisim bebuli plumbum di dalam tiub kaca TUTORIAL 2.5

1. Satu beban
digantung daripada
neraca spring
direndamkan ke
dalam air perlahan-

Question 5
 lahan sehingga semuanya tenggelam dalam
air.
Apakah yang akan terjadi kepada bacaan
neraca spring?
A sifar
B berkurang sehingga sifar
C tidak berubah Berapakah beban maksimum yang boleh
D berkurang sehingga mencapai satu nilai dibawa oleh bot untuk memastikan bot tidak
terlebih muatan?
2. Satu blok logam mempunyai isipadu 0.002 m3 [Ketumpatan air / = 1000 kgm-3 ]
direndam ke dalam air. Jika ketumpatan air A. 2.0 X 103 Kg
ialah 1000 kgm-3, apakah daya apungan yang B. 3.8 X 103 Kg
dialami oleh blok logam itu? C. 4.0 X 103 Kg
A 40N B 30N D. 4.2 X 103 Kg
C 20N D 10N

3. Rajah menunjukkan empat sfera P,Q, R dan S 6. Satu bongkah logam berisipadu 0.5 m3 diikat
terapung di permukaan air. pada tali. Blok itu direndam dalam air.
[ketumpatan blok logam = 8 x 103 kg m-3,
ketumpatan air = 1 x 103 kg m-3 ]

Perbandingan yang manakah betul tentang

ketumpatan sfera P, Q, R dan S?
A. P > Q > R > S Berapakah tegangan tali, Q?
B. S > Q > R > P A 3.0 x 104 N B 3.5 x 104 N
C. P > R > Q > S C 4.0 x 104 N D 4.5 x 104N
D. Q > R > P >S
4. Rajah menunjukkan seorang budak terapung.

7. Rajah menunjukkan bongkah ais terapung

atas permukaan air.
Hubungan antara kuantiti fizik dalam situasi
di atas yang manakah betul?
A. Berat air tersesar = berat budak + berat
pelampung
B. Berat air tersesar > berat budak + berat
pelampung
C. Isipadu air tersesar = isipadu budak +
isipadu pelampung
D. Isipadu air tersesar > ispadu budak +
isipadu pelampung Manakah pernyataan yang betul?
A. Berat bongkah ais = berat air laut
5. Sebuah sampan mempunyai had disesarkan.
keselamatan, L. Isipadu sampan di bawah B. Isipadu bongkah ais = isipadu air laut
garis L ialah 4 m3. Jisim sampan ialah 200 disesaran
kg. C. Ketumpatan bongkah ais = ketumpatan
air laut disesarkan.
8. Rajah menunjukkan B. FP > F Q
bacaan neraca C. FP < F Q
mampatan dan
neraca spring.
Apakah yang 11. Bola getah dijatuhkan ke dalam air. Bola itu
berlaku pada tenggelam dan bergerak ke atas selepas
bacaan neraca sampai kedalaman tertentu. Pasangan
mampatan dan manakah yang betul untuk menunjukkan
bacaan neraca hubungan antara daya apung dengan berat?
spring apabila
beban direndam Tenggelam Bergerak ke atas
dalam air. A Daya apung < berat Daya apung > berat
B Daya apung > berat Daya apung = berat
C Daya apung = berat Daya apung > berat
D Daya apung < berat Daya apung = berat

Neraca mampatan Neraca spring 12. Rajah 13 menunjukkan sebatang kayu balak
A Berkurang Bertambah terapung di atas permukaan air.
B Bertambah Berkurang
C Berkurang Berkurang
D Bertambah Bertambah

9. Rajah menunjukkan sebuah kapal udara Pernyataan manakah betul?

terapung pada ketinggian tetap. A. Daya apung = Berat
B. Daya apung > Berat
C. Ketumpatan kayu balak > ketumpatan air
D. Ketumpatan kayu balak = ketumpatan air

13. Rajah 11 menunjukkan garis Plimsoll yang

ditanda pada sisi sebuah kapal. Garis
Plimsoll digunakan sebagai garis rujukan
Daya apungan ke atas kapal udara itu adalah untuk mengelakkan lebih muatan.
sama dengan
A. Jisim kapal udara itu
B. berat kapal udara itu
C. ketumpatan kapal udara itu
D. isipadu udara yang disesarkan oleh
kapal itu

Garis Plimsoll ini ditanda berdasarkan

10. Dua tabung uji yang serupa, P dan Q,
masing-masing mengandungi alas bebola X
dan Y. Semua alas bebola itu mempunyai
saiz yang sama tetapi ketumpaan yang
kepada
A. Pascal’s Principle
B. Bernoulli’s Principle
C. Archimedes Principle
D. Principle of Conservation of Momentum
14. Rajah 8 menunjukkan dua kapal yang serupa
terapung di sungai dan di laut.

berbeza.
Mengapakah kapal tenggelam lebih dalam di
Daya apungan tabung uji P dan Q masing- dalam air sungai berbanding denga air laut?
masing adalah FP dan FQ . Perbandingan A. Ketumpatan kapal < ketumpatan air sungai
manakah yang betul? B. Ketumpatan kapal > ketumpatan air sungai
A. FP = FQ
 C. Ketumpatan air sungai < ketumpatan air masing-masing menunjukkan bacaan berat
laut. sebuah bikar kosong dan berat sebuah bikar
D. Ketumpatan kapal di sungai > ketumpatan berisi air. Bikar-bikar itu adalah serupa.
kapal di laut.

1. Rajah (a), Rajah (b) dan Rajah (c)

menunjukkan satu neraca spring menampung
satu bongkah logam K dalam tiga keadaan.

Diagram 5.1 Diagram 5.2

(a) Apakah maksud berat

………………………………………………………………
(a) (b) (c)
[1 m]
(b) (i) Apakah beza antara bacaan neraca spring
(a) Bandingkan bacaan neraca spring dalam
di Rajah 5.1 dengan Rajah 5.2?
rajah (a) dan rajah (b)
………………………………………………………………
……………..N [1 m]
[1 m]
(a) Namakan tiga daya yang bertindak pada K
(ii) Namakan daya yang diwakili oleh bacaan
semasa terendam sebahagian atau
di 5(b)(i).
sepenuhnya dalam air.
………………………………………………………………
………………………………………………………………
[1 m]
(c)(i) Berapakah bacaan neraca mampatan di
………………………………………………………………
Rajah 5.2?
[2 m]

(b) Nyata dan terangkan hubungan antara daya- ………………………………………………………………

daya di (b). [1 m]

……………………………………………………………… (ii) Namakan kuantiti fizik yang mewakili oleh

bacaan di 5(c)(i).
………………………………………………………………
………………………………………………………………
……………………………………………………………… [1 m]
[2 m] (d)(i) Hubungkaitkan jawapan di 5(b)(ii) dengan
(c) Namakan prinsip yang terlibat di (c). 5(c)(ii).

……………………………………………………………… ……………………………………...................................
[1 m] [1 m]
(e)(i) Apakah yang berlaku kepada bacaan neraca (ii) Namakan prinsip fizik yang terlibat dalam
spring pada Rajah (c) jika air itu digantikan situasi ini.
dengan larutan garam?
……………………………………………………..
……………………………………………………………… [1 m]

(ii) Berikan satu sebab bagai jawapan anda.

……………………………………………………………… (e) Apakah yang terjadi kepada bacaan neraca

[1 m] spring di Rajah 5.2 apabila blok logam
2. SPM 2009 Paper 2 A5 direndam lebih dalam ke dalam air?
Rajah 5.1 dan Rajah 5.2 menunjukkan sebuah
neraca spring menyokong satu blok logam dalam ………………………………………………………
dua situasi. Blok-blok logam itu adalah serupa. [1 m]
Neraca mampatan pada Rajah 5.1 dan Rajah 5.2
 3. Rajah menunjukkan sebatang kayu balak Hitung;
terapung di permukaan air sungai. (i) Daya apungan yang bertindak ke atas
kapal selam.
[2 marks]

(ii) Isi padu air laut yang tersesar.

(a) Namakan satu daya yang bertindak ke [2 marks]
atas kayu balak itu.

………………………………………………………………
[1 markah]

(b) Berikan satu sebab mengapa kayu balak (c) Apabila air diisi ke dalam tangki balast, kapal
itu terapung. selam tersebut tenggelam ke dalam laut. Beri
satu sebab mengapa kapal selam itu
……………………………………………………………… tenggelam.
[1 markah]
......................................................................................
(c) Jisim kayu balak ialah 1 200 kg dan
ketumpatan air sungai ialah 1 000 kgm-3. ......................................................................................
Hitung isipadu air yang disesarkan oleh [1 mark]
kayu balak itu.
[2 markah] 5. Section C
Rajah 9.1 menunjukkan sebiji belon udara panas
terapung pegun di udara pada waktu tengah hari.
Rajah 9.2 menunjukkan kedudukan belon udara
panas yang sama terapung pegun di udara ketika
awal pagi.

(d) Apakah yang berlaku kepada isipadu air

yang tersesar apabila kayu balak itu
terapung dalam air laut?

………………………………………………………………
[1 markah]

4. Rajah 3 menunjukkan sebuah kapal selam

yang terapung pegun di permukaan laut.

Diagram 3 / Rajah 3
(a) (i) Apakah yang dimaksudkan dengan
(a) Nyatakan prinsip yang membolehkan kapal ketumpatan? [1 mark]
selam itu terapung.
(ii) Perhatikan Rajah 9.1 dan Rajah 9.2.
...................................................................................... Bandingkan ketinggian belon, ketumpatan
udara dan suhu udara di luar belon.
Hubungkait suhu udara dengan ketumpatan
udara di luar belon untuk membuat deduksi
(b) Jisim kapal selam tersebut ialah 1.5 x 107 kg. tentang hubungan antara daya apungan
[Ketumpatan air laut = 1.03 x 103 kg m-3] dengan suhu.
[5 marks]
(b) Rajah 9.3 menunjukkan seorang budak lelaki
sedang memegang belon berisi gas.
Diagram 9.3 Diagram 9.4
Terangkan mengapa belon-belon itu naik ke
atas apabila budak itu melepaskannya.
[4 marks]
(c) Rajah 9.4 menunjukkan sebiji belon gas
digunakan untuk pengiklanan. Cadang dan
terangkan bagaimana untuk menghasilkan
belon yang dapat terapung beberapa hari
dengan efektif berdasarkan aspek-aspek
berikut:
(i) Gas yang digunakan dalam belon,
(ii) Bahan yang digunakan dalam belon
(iii)Saiz belon [10 marks]
6. Section C
Rajah 9.1 menunjukkan seorang budak lelaki dan
bapanya, masing-masing duduk di atas dua bola
pantai, A dan B, yang serupa.
Berat mereka diseimbangkan oleh daya apung.
(a) Apakah maksud berat? [1 mark]
(b) (i) Menggunakan Rajah 9.1, bandingkan
berat budak lelaki itu dengan bapanya,
isipadu air yang disesarkan dan daya
apung yang bertindak ke atas kedua-dua
mereka. [3 marks]
(ii) Nyatakan hubungan antara daya apung
dengan/
 Isipadu air yang disesarkan
 Berat air yang disesarkan. [2 marks]
(iii) Namakan prinsip fizik yang terlibat.
[1 mark]
(c) Rajah 9.2 menunjukkan apa yang berlaku
apabila sebuah blok kayu dipegang di atas
permukaan air dan kemudian dilepaskan ke
dalam air.
Apabila blok kayu dilepaskan, blok itu jatuh ke
dalam air dan tenggelam sepenuhnya di bawah
permukaan air. Kemudian blok itu bergerak ke
atas dan terapung pada permukaan air. Dengan
menggunakan konsep daya apung, terangkan
mengapa blok kayu itu bergerak ke atas dan
kemudian terapung pada permukaan air..
[3 marks]
(d) Jabatan Perhutanan Negeri akan
menganjurkan pertandingan berakit. Sebagai
ketua pasukan, anda dikehendaki memberikan
cadangan dalam mereka bentuk sebuah rakit
yang boleh membawa 15 peserta dan berupaya
untuk bergerak dengan laju dalam air.
Menggunakan pengetahuan anda dalam
gerakan, daya-daya dan sifat bahan, nyatakan
dan terangkan cadangan itu, berdasarkan
aspek-aspek berikut:
(i) Bentuk rakit
(ii) Bahan digunakan untuk rakit
(iii) Saiz rakit
(iv) Reka bentuk rakit
[10 marks]
7. Section C
Rajah 9.4 menunjukkan satu hydrometer yang
digunakan untuk mengukur ketumpatan suatu cecair.
Anda dikehendaki untuk mengubahsuai
rekabentuk dalam Rajah 9.4 supaya
hydrometer itu lebih peka dan boleh mengukur
julat ketumpatan cecair yang lebih besar.
Nyata dan terangkan pengubahsuaian
berdasarkan aspek-aspek berikut:
(i) Panjang stem
(ii) Bahan yang digunakan untuk hidrometer
(iii) Diameter stem
(iv) Saiz bebuli
(v) Bilangan bebola plumbum [10 marks]