Professional Documents
Culture Documents
Malayuning Komunikasyon
Malayuning Komunikasyon
Wika
Kahulugan ng Wika
WIKA ay masistemang balangkas na sinasalitang tunog na pinili at isinaayos sa paraang arbitraryo na
ginagamit ng tao sa komunikasyon na kabilang sa partikular na kultura.
-HENRY GLEASON
Dagdag impormasyon:
LINGGWISTIKA
PONOLOHIYA SEMANTIKA
pag-aaral ng makabuluhang ponema. pag-aaral sa kahulugan
MORPOLOHIYA PRAGMATIKS
pag-aaral ng salita Pag-aaral sa praktikal na gamit ng salita
SINTAKSIS ORTOGRAPIYA
pag-aaral sa ugnayan ng mga paraan ng pagsulat
pangungusap
May inilahad pa rin si Eastman (1982) kaugnay sa paraan ng pagpili ng wika. Sa katunayan, may sampung
kategorya kung saan maaaring makapamili ng isang wika na sasailalim sa estandardisasyon (Constantino,
1996.)
1. Indigeneous Language – Wikang sinasalita ng mga sinaunang tao na nakapanirahan sa isang
lugar.
2. Lingua Franca – Wikang gamitin ng mga taong may magkaibang unang wika na may tiyak na
layunin sa paggamit.
3. Mother Tongue – Wikang naakwayr mula sa pagkabata.
4. National Language –Wikang ginagamit sa politika, sosyal at kultural na pagkakakilanlan.
5. Official language –Wikang ginagamit sa transaksyong pampamahalaan.
6. Pidgin – (Nabuo sa pamamagitan ng paghahalu-halo ng wika) Wikang kadalasang ginagamit ng
mga taong may magkaibang pinagmulang wika.
7. Regional Language – Komong wika na ginagamit ng mga taong may magkaibang wikang
pinagmulan na naninirahan sa isang partikular na lugar.
8. Second Language –Wikang natutunan bilang karagdagan sa unang wika.
9. Vernacular Language –Wika ng isang sosyal na grupo na nadomina ng ibang wika.
10. World Language – Wikang ginagamit sa malawak na saklaw ng mundo.
GED 2
ANTAS NG WIKA
Ang wika ay nahahati sa iba’t ibang kategorya sa antas na ginagamit ng tao batay sa kanyang pagkatao, sa
lipunang kanyang ginagalawan, lugar na tinitirhan, panahon, katayuan at okasyong dinadaluhan.
1. Pormal - Ito ay antas ng wika na istandard at kinikilala/ginagamit ng
nakararami.
1. Pambansa.
Ito ay ginagamit ng karaniwang manunulat sa aklat at pambalarila para sa
paaralan at pamahalaan
Mga salitang ginagamit sa mga aklat at babasasahing ipinalalabas sa buong
kapuluan at lahat ng paaralan
Ang wikang ginagamit ng pamahalaan at wikang panturo sa mga nagsisipag-aral.
Halimbawa: Asawa, Anak, Tahanan
2. Pampanitikan o panretorika.
Ito ay ginagamit ng mga malikhain manunulat.
Ang mga salita ay karaniwang malalim, makulay at masining.
Halimbawa:
Pambansa- Kapatid
Pampanitikan- Kapusod
2. Impormal - Ito ay antas ng wika na karaniwan, palasak, pang araw-araw, madalas gamitin sa
pakikipag-usap at pakikipagtalastasan.
a. Lalawiganin (Provincialism)
Mga salitang kilala at saklaw lamang ng pook na pinaggagamitan nito.
May kakaibang bigkas at tono
Halimbawa:
Ina- Pambansa
Mamay- Bikol
Iloy- Bisaya
Nanang-Ilokano
b. Kolokyal (Colloquial)
Mga salitang ginagamit sa pang-araw-araw na pakikipagtalastasan ngunit may
kagaspangan at pagkabulgar, bagama’t may anyong repinado at malinis ayon sa
kung sino ang nagsasabi.
Halimbawa:
Pormal- Aywan
Impormal- ewan
3. Balbal (Slang)
Sa Ingles ito ay slang. Nagkakaroon ng sariling codes, mababa ang antas na ito;
ikalawa sa antas bulgar.
Una ay hindi tinatanggap ng mga matatanda at mga may pinag-aralan dahil hindi
raw maganda pakinggan
Kilala rin bilang salitang kanto o salitang kalye
GED 2
Halimbawa:
Pormal- Tatay/Ama
Balbal- Erpat
4. Bulgar
Ito ang mga pagbaba sa moral ng isang tao. Halimbawa ay mga mura tulad ng
put*ng ina mo atbp
Mga Opisyales
Jaime C. Veyra (Visayang Samar), Tagapangulo
Cecilio Lopez (Tagalog), Kalihim at Punong Tagapagpaganap
Santiago A. Fonacier (Ilokano), Kagawad
Filemon Sotto (Visayang Cebu) Kagawad
di nakaganap ng tungkulin dahil sa kapansanan
Felix Salas-Rodriguez (Visayang Hiligaynon), Kagawad
Casimiro F. Perfecto (Bikol), Kagawad
Hadji Butu (Muslim), Kagawad
di nakaganap ng tungkulin dahil sa maagang pagkamatay.
GED 2
Kabilang dito ang:
1. Pangasiwaang pampamahalaan
2. Agham, teknolohiya, at industriya
3. Edukasyon (elementarya, post-secondary na bokasyonal at teknikal, tersiyarya, gradwado)
Hal.: pagtatanggol sa pagpapanatili ng wikang Filipino hanggang kolehiyo
4. Mga propesyon
Ang mga wika sa mga larangang nagkokontrol ay ang wikang kadalasang higit na gusto ng mga tao dahil
ito ang pangunahing wika sa mga gawain .
Katangian:
1. Teoryang Bow-wow - Tunog na nalilikha ng mga hayop at ng kalikasan gaya ng ihip ng hangin.
2. Teoryang Ding-dong - Sariling tunog ng lahat ng bagay sa kapaligiran tulad ng tik- tok ng orasan.
GED 2
3. Teoryang Pooh-pooh - Matinding damdamin bunga ng pagkatakot, sakit, labis na katuwaan o
kalungkutan.
4. Teoryang Tarara Boom De Ay - Tunog na bunga ng mga nilikhang ritwal ng mga sinaunang tao.
5. Teoryang Sing-song - Isang teorya na kung saan ang mga unang salita ay mahaba at musikal, at hindi
maiikling bulalas na pinaniniwalaan ng marami.
6. Tore ng Babel - Ito ay mula sa Biblia sa Genesis 11: 1-9 na nagsasabi na ang buong lupa ay iisang wika
at iisang mga salita.
7. Teoryang Yo He Yo - Ayon kay A.S Diamond, ang tao ay natutong magsalita bunga ng kaniyang
puwersang pisikal.
8. Teoryang Ta-ta - Galing sa wikang Pranses, ito ay nangahulugang paalam sapagkat kapag ang isang
tao ay nagpapaalam, siya ay kumakampay ang kamay nang pataas o pababa.
9. Teoryang Jean Jacques Roussea - Ang kalayaan ng tao ang nagtulak sa kanya na lumikha ng wika.
Ang unang wika ay magaspang at primitibo.
10. Teoryang Aramean - Sinaunang tao na nanirahan sa Syria at Mesopotamia na ang wika ay ARAMAIC
na nagmula sa Afro- Asiatic Timog- Silangang Kanluran ng Asya.
11. Teoryang Mama - Tinutukoy ito sa unang sinabil ng sanggol, na dahil hindi niya masabi ang salitang
ina o ang Ingles na mother, sinabi niyang mama kapalit sa mother.
12. Teoryang Hey you! - Ayon sa linggwistang si Revesz, nagmula ang wika sa mga tunog na nagbabadya
ng pagkakakilanlan (Ako!) at pagkakabilang (Tayo!). Napapabulalas din tayo bilang pagbabadya ng
takot, galit o sakit (Saklolo!). Tinatawag din itong teoryang kontak.
13. Teoryang Coo coo - Tinutukoy nito sa mga tunog na nalilikha ng mga sanggol na ginagaya ng mga
matatanda bilang pagpapangalan sa mga bagay-bagay sa paligid.
14. Teoryang Hocus Pocus - Ayon kay Boree, ang pinanggalingan ng wika ay tulad ng pinanggalingan ng
mga mahikal o relihiyosong aspeto ng pamumuhay ng ating mga ninuno.
15. Teoryang Eureka! - Ayon rin kay Boree, ang ating mga ninuno ay may ideya ng pagtatakda ng mga
arbitraryong tunog upang ipakahulugan sa mga tiyak na bagay. Nang nalika ang mga ideyang iyon,
mabilis na iyong kumalat sa iba pang tao at naging kalakaran sa pagpapangalan ng mga bagay- bagay.
GED 2