Οἱ ἐξελίξεις γιὰ τὴν Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη

Ἐκκλησία καὶ τὶς διώξεις της τὸν Ἰούλιο 2023

Ἡ ἀντιπαράθεση πρωτοπρ. Ἀναστάσιου Γκοτσόπουλου καὶ
Ἱερομόναχου Νικήτα

Toῦ Βασίλειου Εὐσταθίου

Δρ. Φυσικοῦ, Θεολόγου, MEd

1. Εἰσαγωγή.

Τὸ ζήτημα τῆς ἐκκλησιαστικῆς κατάστασης στὴν Οὐκρανία ἐξακολουθεῖ

σχεδὸν πέντε χρόνια μετὰ τὴν μονομερὴ ἀποκατάσταση τῶν σχισματικῶν
καὶ τὴν ἀπόδοση τῆς αὐτοκεφαλίας σὲ αὐτοὺς νὰ παραμένει χωρὶς καμιὰ
ἀπολύτως πρόοδο στὴν ἐπίλυσή του. Τόσο ἡ σταθερὴ ἀποφυγὴ ἀποδοχῆς
καὶ ἀναγνώρισης τῆς ἐκ τοῦ μηδενὸς προελθούσης αὐτοκέφαλης
ἐκκλησιαστικῆς δομῆς ἀπὸ τὶς δέκα τοπικὲς Ἐκκλησίες τοῦ ὀρθόδοξου
χριστιανικοῦ κόσμου μέσα στὸ σύνολο τῶν δεκατεσσάρων, ὅσο καὶ οἱ
συνεχῶς αὐξανόμενης ἔντασης διωγμοὶ ἐκ μέρους ὀργάνων τῆς
οὐκρανικῆς κυβέρνησης καὶ μελῶν τῆς νέας αὐτοκέφαλης δομῆς κατὰ
τῶν πιστῶν τῆς Οὐκρανικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας ποὺ ἀναγνωρίζει ἡ
πλειοψηφία τῶν Ὀρθοδόξων, μαρτυρεῖ τὴν πραγματικὴ βάλτωση τῆς
δυσχερῆς αὐτῆς κατάστασης. Ἐπομένως οὐσιαστικὰ μιλάμε γιὰ σοβαρὴ
ἐπιδείνωσή της, καθὼς μιὰ πληγὴ ποὺ χρονίζει ἀνοικτὴ στὸ τέλος
νομοτελειακὰ μολύνεται ὁδηγῶντας σὲ ὁριστικὸ ἀκρωτηριασμὸ ἤ καὶ
θάνατο. Ἐκτὸς βέβαια τῆς περιπτώσεως τοῦ θαύματος, τὸ ὁποῖο ὅμως δὲν
μπορεῖ νὰ συμβεῖ ἄνευ ζωντανῆς πίστεως καὶ ἄδολης ἀγάπης, ποὺ εἶναι
ὅμως ἀγαθὰ σπάνια καὶ δυσεύρετα, εἰδικὰ στὸν καιρό μας.

2. Τὰ γεγονότα τοῦ Ἰουλίου 2023 σχετικὰ μὲ τὴν Οὐκρανικὴ Ὀρθόδοξη

Ἐκκλησία.

Τὸν μήνα ποὺ διανύουμε, δηλαδὴ τὸν Ἰούλιο τοῦ 2023, μέσα στὸ πλαίσιο
τοῦ ὀλέθριου ρωσοουκρανικοῦ πολέμου, ὁ ὁποῖος ἐδῶ καὶ ἑνάμισο χρόνο

1
ταλανίζει δυνατὰ ὄχι μόνο τῆς δύο ἄμεσα ἐμπλεκόμενες χῶρες ἀλλὰ καὶ
πολλὲς ἄλλες ἔμμεσα ἐμπλεκόμενες ἀπειλῶντας συνεχῶς τὴν οικουμένη
μὲ πιθανὴ ἀνεξέλεγκτη κλιμάκωση καὶ διεύρυνσή του, συνέβησαν κάποια
σημαντικὰ γεγονότα ποὺ σηματοδοτούν ἴσως μιὰ περαιτέρω κλιμάκωση
τῶν διωγμῶν καὶ τῆς ὅλης ὀδυνηρῆς κατάστασης γιὰ τὴν κανονικὴ
Ἐκκλησία ὑπὸ τοῦ μαρτυρικοῦ Μητροπολίτη Ὀνούφριου στὴν Οὐκρανία.
Ἔτσι, στὶς 6 Ἰουλίου οἱ ἀρχὲς καθοδηγούμενες ἀπὸ ἐπιτροπὴ τοῦ
Ὑπουργείου Πολιτισμοῦ εἰσέβαλαν στὸ 70ο κτίριο τῆς Λαύρας τοῦ Κιέβου
μετὰ ἀπὸ σειρὰ ἄλλων κτιρίων της, τὸ ὁποῖο ἀποτελεῖ τὴν κατοικία τοῦ
Μητροπολίτη Ὀνούφριου. Ἀμέσως μετὰ στὶς 8 Ἰουλίου ἔκπληκτος ὁ
ὀρθόδοξος κόσμος παρακολούθησε τὸν ἀρχιεργολάβο τῶν διωγμῶν, τὸν
Οὐκρανὸ πρόεδρο Ζελένσκι, νὰ προσέρχεται στὸν Οἰκουμενικὸ
Πατριάρχη στὸ Φανάρι καὶ αὐτὸς νὰ τὸν ὑποδέχεται πανηγυρικά, γιὰ νὰ
συμμετέχει στὴν συνέχεια εὐλαβέστατα (!) μαζί του στὴν τέλεση
τρισάγιου γιὰ τὰ θύματα τοῦ πολέμου. Ἄρα λοιπὸν θὰ λέγαμε καὶ χωρὶς
νὰ ἔχει βαπτιστεῖ ἔδωσε τὴν δέουσα σοβαρότητα στὴν ἀξία τοῦ τρισάγιου
τῆς Ἐκκλησίας μας ὑπὲρ ἀναπαύσεως τῶν ψυχῶν! Βέβαια, τὴν ἴδια
σοβαρότητα ἔδωσε καὶ τὴν ἐπόμενη ἡμέρα στὴν λειτουργία τῶν
Ρωμαιοκαθολικῶν ποὺ παρευρέθηκε καὶ ποιὸς ξέρει καὶ … σὲ πόσες
ἄλλες λατρευτικὲς συνάξεις ξένες στὴν Ὀρθόδοξη Χριστιανικὴ λατρεία
ἔχει πάρει ἤ παίρνει μέρος.

Ὅμως ἡ μεγάλη μας ἀπορία δὲν εἶναι τὸ πῶς εἶναι δυνατὸν κάτι τέτοιο,
ἀφοῦ πολιτικός εἶναι καὶ μάλιστα πρώην ἐπαγγελματίας ἠθοποιός, ἀλλὰ
τὸ πῶς τὴν ἴδια ὥρα ποὺ ἐκδηλώνει τὴν εὐλάβειά του (!) στὸν ὀρθόδοξο
ἱερὸ ναὸ τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ταυτόχρονα τὰ ὄργανά του
διώκουν ἕναν Ὀρθόδοξο Προκαθήμενο μέσα στὸ ἴδιο του τὸ σπίτι, ποὺ θὰ
ἔπρεπε τουλάχιστον νὰ σεβαστοῦν τὸ ἄσυλο τῆς κατοικίας του. Καὶ ἐκτὸς
αὐτοῦ παίρνουν ἀπὸ τοὺς πιστοὺς τοὺς ἱεροὺς ναούς τους τὴν ὥρα τῆς
Θείας Λειτουργίας, διακόπτοντας αὐτήν, χωρὶς νὰ σέβονται μὲ ἄλλα
λόγια κανένα ἱερὸ καὶ ὅσιο, ἤ σπάνε τὶς πόρτες τῶν ἱερῶν ναῶν γιὰ νὰ
τοὺς πάρουν ἀπὸ τοὺς συμπατριῶτες τους ποὺ τοὺς ἔχουν χτίσει μὲ τὶς
οἰκονομίες του. Τέτοια γεγονότα μαρτυρούνται δεκάδες τὸν τελευταῖο
καιρό, ἀλλὰ ἐπίσης ἔγιναν καὶ στὶς 9 καὶ 10 Ἰουλίου ἀντίστοιχα: στὶς 9
Ἰουλίου διεκόπει ἡ Θεία Λειτουργία στὴν πόλη Neteshin καὶ κατελήφθει ὁ
ἱερὸς ναός, καὶ στὶς 10 Ἰουλίου στὴν πόλη Μπίλα Τσέρκβα ἔσπασαν τὶς

2
πόρτες μὲ μπαλτάδες καὶ ἀλυσοπρίονα καὶ κατελήφθει ὁ ἐνοριακὸς ἱερὸς
ναὸς μὲ τὴν τοπικὲς ἀρχὲς νὰ ἐμποδίζουν τοὺς πιστοὺς νὰ ἐπέμβουν καὶ
νὰ τοὺς ἀπομακρύνουν. Ἀπὸ τὴν μιὰ λοιπὸν εὐλαβέστατη προσευχὴ τοῦ
Ζελένσκι σὲ ὀρθόδοξο ἱερὸ ναό, ἀπὸ τὴν ἄλλη σπάσιμο πορτῶν ἱερῶν
ναῶν Ὀρθοδόξων καὶ βίαια διακοπὴ τῶν Θείων Λειτουργιῶν τους ἀπὸ τὰ
ὄργανά του. Καὶ ὅλα μὲ τὴν ἐπιβράβευση τοῦ χαμογελαστοῦ θερμοῦ
καλωσορίσματος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη πρὸς αὐτὸν ποὺ «τιμάει»
τὸν τόμο αὐτοκεφαλίας τῆς Οὐκρανίας τοῦ Ἰανουάριου 2019, ὅπως καὶ τὸν
χορηγόν αὐτοῦ, μὲ πλήθος σφοδρῶν διώξεων κατὰ τῶν Ὀρθοδόξων
Οὐκρανῶν ποὺ δὲν τὸν δέχονται.

Ὅμως «τὸ κερασάκι στὴν τούρτα» ἦρθε 6 ἡμέρες ἀργότερα, στὶς 14

Ἰουλίου. Στοὺς διωγμοὺς προστέθηκαν καὶ οἱ φυλακίσεις. Καὶ ποιοῦ
ἄλλου, παρὰ τοῦ ἡγούμενου Παύλου τῆς ἱερᾶς μονῆς Λαύρας τοῦ Κιέβου,
τὴν ὁποία ἡ οὐκρανικὴ κυβέρνηση προσπαθεῖ «μὲ νύχια καὶ μὲ δόντια»,
ἀλλὰ τηρώντας παράλληλα τὰ σχετικὰ προσχήματα γιὰ νὰ μὴν φανοῦν
ὡς βάρβαροι στὴν Δύση καὶ χάσουν τὴν εὔνοια της ποὺ τοὺς στέλνει τὰ
(ὑποτίθέμενα) τσάμπα ὅπλα, νὰ τὴν ἀποσπάσει ἀπὸ τὰ χέρια τῆς
κανονικῆς Ἐκκλησίας ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτη Ὀνούφριου. Δηλαδὴ ἀπὸ τὴν
Ἐκκλησία ποὺ τὴν ἔχτισε καὶ τὴν διατηρεῖ χίλια χρόνια τώρα. Μὲ τὶς
κατασκευσμένες κατηγορίες ποὺ βασίστηκαν πάνω σὲ ὑποκλεμμένες
τηλεφωνικὲς συνομιλίες τοῦ ἡγούμενου -ἀφοῦ σὲ δημόσιες ἐμφανίσεις
του δὲν μποροῦσαν νὰ βρεθοῦν κατηγορίες ἐναντίον του-, οἱ ὁποῖες
ὑποκλεμμένες συνομιλίες του παρουσιάστηκαν ἀπὸ τὸν εἰσαγγελέα
ἀλλοιωμένες μετὰ ἀπὸ κατάλληλη ἐπεξεργασία τους καὶ χωρὶς τὴν
παρουσία ὡς μαρτύρων τῶν ἄλλων ὑποτιθέμενων συνομιλητῶν ποὺ
ἀκούγονταν σὲ αὐτήν, ὁ ἡγούμενος Παύλος προφυλακίστηκε μὲ ὕψος
ἐγγύησης περὶ τοῦ ἑνὸς ἐκατομμυρίου δολαρίων. Καὶ αὐτὸ τὴν στιγμὴ ποὺ
οἱ ἐγγυήσεις γιὰ σοβαρὰ ἐγκλήματα στὴν Οὐκρανία κυμαίνονται μεταξὺ
περίπου 3 καὶ 30 χιλιάδων δολαρίων. Ὁ ἡγούμενος προφυλακίστηκε ἐνῶ
εἶναι προχωρημένης ἡλικίας καὶ βαριὰ ἀσθενῆς μὲ ὅτι αὐτὸ μπορεῖ νὰ
συνεπάγεται γιὰ τὴν ἐξέλιξη τῆς ὑγείας του.

3. Περὶ τοῦ σχετικοῦ κειμένου τοῦ π. Ἀναστάσιου Γκοτσόπουλου.

3
Μπροστὰ σὲ ὅλες αὐτὲς τὶς ζοφερὲς ἐξελίξεις ποὺ ἀφοροῦν μιὰ ἀδελφὴ
τοπικὴ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καὶ ἐνῶ ὅλοι ὅσοι δείχνουν ἁγνὸ καὶ εἰλικρινὸ
ἐνδιαφέρον παρακολουθοῦν ἐμπόνως ἄφωνοι αὐτές, δημοσιεύτηκε ἕνα
κείμενο τοῦ πρωτοπρεσβύτερου Ἀναστάσιου Γκοτσόπουλου «Οὐκρανικό
“αὐτοκέφαλο”: Ἕνας ἀποκαλυπτικός διάλογος». Τὸ κείμενο αὐτὸ
παρουσιάζει ἀποσπάσματα τῶν πρακτικῶν τῆς Σύναξη τῶν
Προκαθημένων τῶν Αὐτοκέφαλων Ὀρθόδοξων Ἐκκλησιῶν στὸ Σαμπεζὺ
τὸν Ἰανουάριο τοῦ 2016 (Τόμος: Γραμματεία ἐπὶ τῆς Προπαρασκευῆς τῆς
Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου, Σύναξις τῶν Προκαθημένων τῶν Ἁγιώτατων
Ὀρθόδοξων Αὐτοκεφάλων Ἐκκλησιῶν, Πρακτικὰ-Κείμενα, ἒκδ.
Ἀποστολικῆς Διακονίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Ἀθήνα 2021, σσ.
542). Σὲ αὐτὸ περιέχεται ὁ διάλογος τοῦ σημερινοῦ Οἰκουμενικοῦ
Πατριάρχη Βαρθολομαῖου μὲ τὸν Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο σχετικὰ μὲ
τὸ Οὐκρανικὸ ζήτημα.

Ὁ πρωτοπρεσβύτερος Ἀναστάσιος προσπαθεῖ σὲ αὐτὸ νὰ ἀναδείξει τὴν

ὁμόφωνη πανορθόδοξη ἐκκλησιαστικὴ συνείδηση γιὰ τὸ οὐκρανικὸ
ζήτημα ποὺ ὑπήρχε τότε καὶ τὴν ἀσπαζόταν καὶ ὁ ἴδιος ὁ Πατριάρχης μας,
σὲ ἀντίθεση μὲ τὴν σημερινὴ στάση του, ὅπου μετὰ τὴν ἀποκατάσταση
τῶν σχισματικῶν (11 Οκτ 2018) καὶ τὴν ἀπόδοση τῆς αὐτοκεφαλίας σὲ
αὐτοὺς (6 Ιαν 2018) ἀγνοεῖ ἐπιδεικτικὰ τὴν Ἐκκλησία ὑπὸ τοῦ
Μητροπολίτη Ὀνούφριου, τὴν ὁποία ἀκόμη ἀναγνωρίζουν ὡς κανονικὴ οἱ
δέκα τοπικὲς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ποὺ ἀποτελοῦν τὴν μεγάλη
πλειοψηφία τῶν Ὀρθοδόξων. Αὐτὴ δηλαδὴ ποὺ διώκεται σφοδρὰ ὅπως
ἤδη ἐξηγήσαμε καὶ περιγράψαμε παραπάνω. Καὶ ἡ ἀποκορύφωση τῆς
στάσης αὐτῆς τοῦ Πατριάρχη πρὸς αὐτὴν τὴν Ἐκκλησία μποροῦμε νὰ
ποῦμε ὅτι εἶναι ἡ συμπροσευχή του πρὸ λίγων ἡμερῶν μὲ τὸν ἑβραϊκῆς
καταγωγῆς διώκτη της Οὐκρανὸ πρόεδρο Ζελένσκι.

4. Ἀλλαγὲς στάσεων Πατριαρχῶν καὶ ἀπόδοση εὐθυνῶν γιὰ τὸ

Οὐκρανικό.

Πέρα ὅμως ἀπὸ αὐτὸ τὸ ἀναμφισβήτητο γιὰ ὅλους γεγονός, διαφορετικὲς

εἶναι οἱ ἐρμηνεῖες ποὺ δίνονται σὲ αὐτὸ καὶ οἱ εὐθύνες ποὺ ἀποδίδονται,
θεωρῶντας ἄλλοι ὅτι ἡ πρώτη καὶ κύρια εὐθύνη ἐκπηγάζει ἀπὸ τὸ

4
Πατριαρχεῖο Μόσχας, ἐνῶ ἄλλοι ὅτι ἡ πρώτη καὶ κύρια εὐθύνη
προέρχεται ἀπὸ τὸ Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως. Τὸ σίγουρο
πάντως εἶναι ὅτι σὲ ὅλη αὐτὴ τὴν θλιβερὴ περιπέτεια, ποὺ ἀκόμα
ἐκτυλίσσεται καὶ εἶναι ἄγνωστο τὸ τέλος της, ἐμπλέκονται πολλὰ
ἀνθρώπινα πάθη καὶ ἀδυναμίες καὶ ἀπὸ τὶς δὺο μεριές. Καὶ ἔτσι φτάσαμε
ἐδὼ ποὺ φτάσαμε.

Γιατὶ ἀπὸ τὴν μιὰ ὁ Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ἄλλα ὑποστήριζε,

ἄλλα ὑποσχόταν, καὶ ξαφνικὰ καὶ ἀπρόσμενα ἄλλαξε ριζικὰ τὴν στάση
του, χωρὶς νὰ μεσολαβήσει καμιὰ σημαντικὴ σχετικὴ ἀλλαγὴ στὸ
σύγχρονο ἱστορικὸ πλαίσιο, ἡ ὁποία νὰ εἶναι ἀντικειμενικὰ ἀδύνατον νὰ
παραβλεφθεῖ καὶ νὰ τὸν δικαιολογεῖ σὲ κάτι τέτοιο. Ἄλλα καὶ ἀπὸ τὴν
ἄλλη, ὁ Πατριάρχης Μόσχας ἐνῶ εἶχε ὑπογράψει τὰ προσυνοδικὰ κείμενα
καὶ εἶχε συμφωνήσει ὅτι θὰ παραβρεθεῖ στὴν Σύνοδο τοῦ Ἰουνίου τοῦ 2016
στὴν Κρήτη, λίγες ἑβδομάδες νωρίτερα πρὶν ἀπὸ αὐτὴ ἄρχισε παρομοίως
νὰ ἀλλάζει στάση, αὐτοδικαιολογούμενος μὲ ἐνστάσεις γιὰ ἐλλειπὴ καὶ
ἀνώριμη προετοιμασία τῆς Συνόδου, ὅταν ὅμως ἦταν πιὰ ἀργὰ γιὰ τέτοιες
ἐντάσεις. Τὸ σίγουρο πάντως εἶναι, ὅπως ἀποδεικνύεται πλέον ἐκ τῶν
πραγμάτων, ὅτι ἄν ὑπήρχε ἕνα ὅντως πολὺ μεγάλο καὶ σοβαρὸ θέμα γιὰ
νὰ ἐξεταστεῖ σὲ αὐτὴ τὴν Σύνοδο πρὸ ἑπτὰ ἐτῶν καὶ νὰ ἀποφασιστεῖ μιὰ
γιὰ πάντα ἀπὸ κοινοῦ ἀπὸ ὅλους τοὺς Προκαθήμενους, βοηθῶντας πολὺ
τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στὴν ἐποχή μας, εἶναι τὸ θέμα τοῦ τρόπου
ἀπόδοσης τῆς Αὐτοκεφαλίας. Αὐτὸ δηλαδή, ποὺ κυριολεκτικὰ στὸ «παρὰ
πέντε», λίγους μήνες πρὶν ἀπὸ τὴν προετοιμαζόμενη Σύνοδο, ἀφαιρέθηκε
ἀπὸ τὴν ἀτζέντα τῶν θεμάτων ποὺ ἐπρόκειτω νὰ ἐξεταστοῦν στὴν
Σύνοδο αὐτή. Καὶ εἶναι ἀκριβῶς τὰ ὀψώνια αὐτῆς τῆς φοβερῆς ἀστοχίας
ποὺ σήμερα ζοῦμε στὴν Ἐκκλησία μας.

5. Τὸ κείμενο-ἀπάντηση τοῦ π. Νικήτα τῆς Ἱ. Μ. Παντοκράτορος.

Σὲ αὐτὸ τὸ κείμενο τοῦ πρωτοπρεσβύτερου Ἀναστάσιου Γκοτσόπουλου,

ποὺ ἁπλὰ μᾶς παρουσιάζει αὐτὴν τὴν ἀπροσδόκητη ριζικὴ ἀλλαγὴ
στάσης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη ἀπὸ αὐτὴ ποὺ εἶχε τουλάχιστον
μέχρι τὴν Σύναξη τοῦ Ἰανουαρίου τοῦ 2016 μὲ τὶς ὀδυνηρὲς συνέπειες
στὴν ἐνότητα τῆς Ἐκκλησίας ποὺ ζοῦμε στὶς μέρες μας καὶ στὴν

5
ἐπιδείνωση τοῦ διωγμοῦ κατὰ τῆς κανονικῆς Ἐκκλησία ὑπὸ τοῦ
Μητροπολίτη Ὀνούφριου στὴν Οὐκρανία, θέλησε νὰ ἀπαντήσει δύο
ἡμέρες ἀργότερα ἡ ἱερομόναχος Νικήτας τῆς Ἱερᾶς Μονῆς
Παντοκράτορος Ἁγίου Ὄρους («Σχόλια στὸ ἄρθρο τοῦ π. Ἀναστασίου
Γκοτσόπουλου γιὰ τὰ πρακτικὰ τῆς Σύναξης τῶν Προκαθημένων»).

Αὐτὸ ποὺ προσπαθεῖ νὰ ἀναδείξει στὸ κείμενό του εἶναι ἡ εὐθύνη τοῦ
Πατριάρχου Μόσχας γιὰ τὴν ἀτυχὴ τροπὴ τῶν πραγμάτων στὸ οὐκρανικὸ
ἐκκλησιαστικὸ ζήτημα, συγκαλύπτοντας ταυτόχρονα ὅσο τὸ δυνατὸν τὸν
Οἰκουμενικὸ Πατριάρχη στὸ δικό του μερίδιο εὐθύνης. Ὅμως ἡ
ἐπιδείνωση τῆς ἐκκλησιαστικῆς κατάστασης τῆς Ουκρανίας ἔγινε μετὰ
τὴν ἀλλαγὴ εὐνοούμενης πλευρᾶς ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο καὶ
τὴν μονομερὴ παρέμβαση αὐτοῦ στὰ πράγματα τῆς Οὐκρανίας, ἡ ὁποία
ἔγινε μετὰ ἀπὸ μιὰ ἀντιδιαμετρικὰ διαφορετικὴ στάση λίγο πρωτύτερα
κατὰ τὴν ὁποία συμφωνούσε μὲ ὅλες τὶς ἄλλες τοπικὲς Ὀρθόδοξες
Ἐκκλησίας. Καὶ αὐτό ἀκριβῶς εἶναι ποὺ περιγράφει ὁ πάτερ Ἀναστάσιος
Γκοτσόπουλος. Ἔτσι ἐνῶ θὰ συμφωνήσουμε μὲ τὴν προσπάθεια τοῦ
ἱερομόναχου Νικήτα νὰ προσάψει μερίδιο εὐθύνης καὶ στὸ Πατριαρχεῖο
τῶν Ρώσων, δὲν συμμεριζόμαστε τὴν συγκάλυψη ἀλήθειας ποὺ ἐπιχειρεῖ
πρὸς τὶς βαριὲς εὐθύνες ποὺ φέρουν καὶ οἱ τοῦ Φαναρίου μέσα στὸ γεμάτο
ἀνακρίβειες κείμενό του μὲ πολλὲς λανθασμένες πρωτεύουσες
πληροφορίες, ἀλλὰ καὶ πολὺ ἀσθενὴ ἐπιχειρηματολογία καὶ καθόλου
πηγές.

α) Αἰτία Ἀλλαγῆς Στάσης. Γράφει λοιπὸν ὅτι ἕνα γεγονὸς ποὺ ὁδήγησε
στὴν ἀλλαγὴ στάσης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη τὸ 2018 ἦταν τὸ
αἴτημα γιὰ αὐτοκεφαλία καὶ ἡ ἔκκλητο προσφυγὴ τῶν Οὐκρανῶν
σχισματικῶν ποὺ ἔγινε τότε. Μὰ αἰτήματα σὰν αὐτὸ εἶχαν κάνει
ἐπανειλημμένα οἱ σχισματικοὶ ἐξ ἀρχῆς τοῦ σχίσματος πρὶν τριάντα
χρόνια καὶ τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο σταθερὰ πάντα τὰ ἀπέρριπτε.

β) Δικαίωμα Ἐκκλήτου Προσφυγῆς. Στὴν συνέχεια ἀναφέρεται στὸ

δικαίωμα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη νὰ δέχεται τὴν ἔκκλητο προσφυγὴ
βάση τῶν ἱερῶν κανόνων 9 καὶ 17 τῆς Δ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου. Ὅμως

6
αὐτοὶ οἱ ἱεροὶ κανόνες δὲν μιλοῦν γιὰ ἔκκλητο προσφυγὴ μόνο στὸν
Κωνσταντινουπόλεως, ἀλλὰ «στὸν ἔξαρχο τῆς διοικήσεως ἤ στὸν
Κωνσταντινουπόλεως», ποὺ σημαίνει ὅτι λόγω τοῦ διαζευκτικοῦ «ἥ» ὁ
ἔξαρχος τῆς διοικήσεως καὶ ὁ Κωνσταντινουπόλεως ἀντιμετωπίζονται
ἰσότιμα. Ἐπομένως ἄν τὸ πρόβλημα ἀφορὰ τὸν ἴδιο τὸν ἔξαρχο τῆς
διοικήσεως, δηλαδὴ τὸν ἑκάστοτε ἐγχώριο Πατριάρχη, δὲν μπορεῖ νὰ
λυθεῖ μόνο ἀπὸ τὸν Κωνσταντινουπόλεως, ὁ ὁποῖος ναὶ μὲν δύναται νὰ
ἐπέμβει σὲ δεύτερο βαθμὸ σὲ ἐκδικασμένη τοπικὴ ὑπόθεση καὶ νὰ
ἀλλάξει τὴν σχετικὴ ἀπόφαση ἀντὶ τοῦ ἐκεῖ Πατριάρχη, μόνο ὅμως ὅταν
δὲν ἔχει ἐμπλακεῖ ἐκεῖνος. Στὴν περίπτωση μιὰς τέτοιας ἐμπλοκῆς, τότε
τὸ ἀμέσως ἐπόμενο ἀρμόδιο ὄργανο γιὰ νὰ λύσει τὸ πρόβλημα πλέον
μπορεῖ νὰ εἶναι μόνο ἕνα συνοδικὸ σὲ ἐπίπεδο πανορθόδοξο, δηλαδὴ μιὰ
Σύναξη Προκαθημένων ἥ μιὰ Πανορθόδοξη Σύνοδο, ὅπου τότε ὁ ρόλος
καὶ ἡ ἀρμοδιότητα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη περιορίζεται στὸ νὰ
συγκαλέσει αὐτήν (ἐκτενέσταρα ἔχουμε ἀσχοληθεῖ μὲ τὴν ἀνάλυση αὐτοῦ
τοῦ κρίσιμου ζητήματος τῆς Ἐκκλησίας μας τῆς ἐκκλήτου προσφυγῆς καὶ
τὴν ὁριοθέτησή της κυρίως ἀπὸ τοὺς ἱεροὺς κανόνες 9 καὶ 17 τῆς Δ’ στὴν
μελέτη μας «Εἴς τὸν τύπον τῶν ἤλων τοῦ οὐκρανικοῦ-Ἱστορία, Ἱ. Κανόνες,
Λύση», σὲ συνέχεια σχετικῶν μὲ αὐτὸ τὸ ζήτημα δημοσιεύσεων τῆς ἡ
Ἱερᾶς Μητρόπολης Πειραιῶς).

Ἄρα ὁ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης θὰ ἦταν ἀρμόδιος νὰ δεχθεῖ τὴν ἔκκλητο

προσφυγὴ τῶν σχισματικῶν μόνο ἄν ἡ Οὐκρανία ὑπαγόταν στὴν
δικαιοδοσία του, ὡστόσο ὅμως καὶ ὁ ἴδιος σὲ πολλές περιπτώσεις, ὅπως
π.χ. τὸν Ἰανουάριο 2016 στὴν Σύναξη Προκαθημένων, εἶχε δεχθεῖ ὡς
τετελεσμένο γεγονὸς τὴν ἐνσωμάτωσή αὐτῆς στὴν δικαιοδοσία τῆς
Ρωσικῆς Ἐκκλησίας.

γ) Ἔγκυρο χειροτονιῶν. Στὴν συνέχεια ὁ ἱερομόναχος Νικήτας

ἀναφέρεται στὸ πραγματικὰ πονεμένο ζήτημα τῶν χειροτονιῶν τῶν
σχισματικῶν, ὅπου ἄλλοι θεωροῦνταν ἔχουν στὴν ρίζα τοῦ δένδρου
διαδοχῆς τῶν χειροτονιῶν τους κανονικὴ χειροτονία, ἀλλὰ εἶναι
καθηρημένοι, ἐνῶ ἄλλοι θεωροῦνταν ὅτι δὲν ὑπάρχει οὔτε κὰν τέτοια ρίζα
στὸ δένδρο διαδοχῆς τῶν χειροτονιῶν τους καὶ γι’ αὐτὸ αὐτοὶ καλοῦνται
ἀχειροτόνητοι ἥ αὐτοχειροτόνητοι. Εἶναι παράδοξο ὅτι ὁ πατέρας Νικήτας

7
γράφει πως «ἀχειροτόνητοι στὴν Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας ὅπως ἔχει
πλέον ἀποδειχθεῖ δὲν ὑπήρξαν», ἐνῶ ὅμως παρακάτω στὸ κείμενό του
παραδέχεται ὅτι ὁ ἴδιος Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης ἀποκάλυψε στὴν
Σύναξη τοῦ Ἰανουαρίου 2016 ὅτι «τὸ Πατριαρχεῖο εἶχε συμφωνήσει μὲ τὴν
Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας νὰ ἐξετάσουν ἀπὸ κοινοῦ μία πρὸς μία κάποιες
περιπτώσεις σχισματικῶν ἀρχιερέων ΄διότι ὡρισμένοι ἐξ αὐτῶν εἶχον
χειροτονίαν ἀπὸ κανονικοὺς ἀρχιερεῖς΄,… μήπως βοηθήσωμεν,
τουλάχιστον μερικοὺς ἐξ αὐτῶν, νὰ ἐπιστρέψουν εἰς τοὺς κόλπους τῆς
κανονικῆς Ἐκκλησίας».

Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἔγιναν προσπάθειες μέσω πολλῶν μελετῶν νὰ

ὑποστηριχθεῖ ἡ νὰ ἀπορριφθεῖ ἡ ἄποψη περὶ τῆς ὕπαρξης τῶν ἀ- ἤ αὐτο-
χειροτόνητων, τοῦ σοβαροῦ αὐτοῦ σκόπελου ὅσον ἀφορὰ τὴν
ἀποκατάσταση τῆς σχισματικῆς ἱεραρχίας ὑπὸ τοῦ Μακάριου Μαλέτιτς.
Γιατὶ ἄν δὲν ὑπάρχει κὰν κανονικὴ χειροτονία στὴν ρίζα τοῦ δένδρου
διαδοχῆς χειροτονιῶν τους γιὰ ποιὰ ἀποκατάστασή τους στὴν ἱερωσύνη
συζητάμε; Θὰ ἔπρεπε τότε νὰ χειροτονηθοῦν ὅλοι κανονικά, μιλῶντας γιὰ
χειροτονία καὶ ὄχι γιὰ ἀναχειροτονία. Ὑπὲρ τῆς ὕπαρξής τους
συνηγοροῦν μελέτες, ὅπως τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου «Ὑπάρχουν
αὐτοχειροτόνητοι», τοῦ πρωτοπρ. Ἀναστάσιου Γκοτσόπουλου «Χωρίς
Ἀποστολικὴ Διαδοχὴ Μακάριος-Τσεκάλιν» καὶ «Ἐκκλησιαστικὸ Ἤθος καὶ
Σαμοσφιάτοι», τοῦ πρωθιερέα Νικόλαου Ντανιλέβιτς «Ἀπὸ τὸν Μάξιμο
τὸν Κυνικὸ μέχρι τὸν Βικέντιο Τσεκάλιν», τοῦ πρωτοπρ . Ἠλίας Τσιγκλάτζε
«Ἡ Κανονικότητα τῆς Ἀποστολικῆς Διαδοχῆς τῶν Οὐκρανῶν
Αὐτοκεφαλιστῶν». Ἡ κύρια μελέτη ποὺ ἀρνεῖται τὴν ὕπαρξή τους εἶναι
αὐτὴ τοῦ ἀρχιγραμματέα τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου Γρηγορίου
Φραγκάκη, ἡ ὁποία ὑποβλήθηκε ὡς μεταπτυχιακὴ ἐργασία στὸ ΑΠΘ:
«Περί τῆς θεραπείας τοῦ ἐν Οὐκρανίᾳ ἐκκλησιαστικοῦ ζήτηματος ὑπό τῆς
Μητρός Ἐκκλησίας Κωνσταντινουπόλεως (Τό ζήτημα τῶν χειροτονιῶν)».

δ) Ἡ μελέτη τοῦ ἀρχιμανδρίτη Γρηγορίου Φραγκάκη. Ὅταν ἔκανε μιὰ

τέτοια ἔρευνα ἕνας ἀρχιμανδρίτης τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου
σχεδὸν τρία χρόνια μετὰ τὴν ἀπόδοση τῆς αὐτοκεφαλίας σὲ ἕνα τέτοιο
ἀκανθώδες καὶ λεπτὸ ζήτημα τίθεται σοβαρὸ πρόβλημα ἀξιοπιστίας καὶ
ἀντικειμενικότητά της. Πῶς θὰ μποροῦσε νὰ πιστεύει κανεῖς σοβαρὰ ὅτι

8
αὐτὴ ἡ ἔρευνα ἦταν ποτὲ πιθανὸν νὰ καταλήξει στὸ συμπέρασμα ὅτι ναὶ
ὑπάρχουν ἀ- ἠ αὐτο- χειροτόνητοι στὴν νέα αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία ποὺ
στὸ δένδρο διαδοχῆς χειροτονιῶν τους δὲν ὑπήρχαν καθόλου κανονικὲς
χειροτονίες ἐπισκόπων, οἱ ὁποίοι ὅμως καταστάθηκαν ἱεράρχες τῆς
Ἐκκλησίας μας μὲ μιὰ ὑπογραφὴ χωρὶς χειροτονία;

Ἐν πάση περιπτώση, στὴν ἀνάλυση ποὺ κάνει περὶ τῶν χειροτονιῶν τοῦ
Μακαρίου, ὁ ἀρχιμ. Γρηγόριος Φραγκάκης ἀναφέρεται στὶς τρεῖς πηγές
τους, τὸν Ἰωάννη Μποντναρτσούκ, τὸν Φιλάρετο καὶ τὸν Μιστισλάβ
Σκρίπνικ, γιὰ νὰ ἀποδείξει πὼς ἡ χειροτονία τοῦ Μακάριου δὲν
προέρχεται ἀπὸ τοὺς αὐτοχειροτόνητους τοῦ Βασίλειου Λιπόφσκι καὶ ἡ
ἐκκλησιαστικὴ δομή του πέρα ἀπὸ τὸ κοινὸ ὄνομα μὲ τὴν τότε ἐκκλησία
τῶν αὐτοχειροτόνητων «Οὐκρανικὴ Αὐτοκέφαλη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία» ἡ
ὁποία τελικὰ ἐξαφανίστηκε, δὲν ἔχει μὲ αὐτὴ καμιὰ ἄλλη σχέση.

Εἰδικὰ μάλιστα στὴν περίπτωση τοῦ Ἰωάννη Μποντναρτσούκ, ὁ ἀρχιμ.

Γρηγόριος Φραγκάκης κάνει μιὰ ἰδιαίτερη προσπάθεια νὰ ἀντιμετωπίσει
χωρὶς νὰ τὸ παρακάμψει ἐντελῶς τὸ προφανὲς πρόβλημα ἀπὸ τὴν
ἐμπλοκὴ στὶς χειροτονίες τοῦ Βικέντιου Τσεκαλίν, γνωστοῦ πλέον σὲ
ὅλους γιὰ τὶς ἀπάτες του, ἐκκλησιαστικὲς καὶ ἄλλες, καὶ γιὰ τὴν
διαταραγμένη παραβατικὴ συμπεριφορά του, ὁ ὁποῖος μόλις πρόσφατα
ἀποφυλακίστηκε ἔχοντας καταδικαστεῖ λόγω ἀπαγωγῆς ἀνήλικου καὶ
παιδεραστίας (ὑπάρχει βίντεο μετὰ τὴν ἀποφυλάκισή του ὅπου κάνει
δηλώσεις γιὰ τὸ ἔγκυρο τῆς χειροτονίας τοῦ Μακαρίου καὶ ἄλλων
χειροτονιῶν στὶς ὁποῖες συμμετεῖχε!). Ἰσχυρίζεται λοιπὸν ὁ ἀρχιμ.
Γρηγόριος πως ὁ Τσεκάλιν, ἄν καὶ παρὸν στὴν χειροτονία δὲν ἦταν
ἐκεῖνος ποὺ ἔθεσε τὴν χείρα στὴν κεφαλὴ τοῦ χειροτονουμένου,
στηρίζοντας αὐτὴ τὴν ἄποψή του σὲ κάποια ἀρκετὰ πιθανὰ ἐπιχειρήματα.
Τελικὰ στὴν συλλογιστική του ποὺ ἀναπτύσσει καταλήγει ὅτι στὴν
χειρότερη περίπτωση ἐμπλέκεται ἔστω καὶ ἕνας ἐπίσκοπος στὴν
χειροτονία του Μακάριου ποὺ ἡ χειροτονία του ἀνάγεται στὴν
Ἀποστολικὴ Διαδοχή. Καὶ αὐτὸ ναὶ μὲν δὲν καλύπτεται ἀπὸ τὸν α’
Ἀποστολικὸ Κανόνα καὶ τὶς Ἀποστολικὲς Διαταγές, ποὺ ἀπαιτοῦν τρεῖς
ἐπισκόπους κανονικά, ἀλλὰ δέχονται καὶ τοὺς δύο ἐν οἰκονομία, ὡστόσο
ἐξηγεῖ ὁ ἀρχιμ. Γρηγόριος ὑπάρχουν στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία

9
συγκεκριμένες περιπτώσεις ποὺ ὑπήρξαν τέτοιες χειροτονίες ἐπισκόπου
ἀπὸ ἕναν μόνο ἐπίσκοπο, οἱ ὁποῖες ἔγιναν ἀποδεκτὲς ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία,
καὶ ἐπομένως ἐν ἀνάγκη μπορεῖ νὰ ὑπάρξει οἰκονομία.

Βέβαια, ὅπως ἤδη προαναφέραμε, τὸ θέμα τῶν χειροτονιῶν τῶν

σχισματικῶν, ἀντὶ νὰ ἐξεταστεῖ ἐκ τῶν ὑστέρων, θὰ ἔπρεπε νὰ εἶχε
μελετηθεῖ ἀντικειμενικὰ καὶ διαλεκτικὰ πρὸ τῆς ἀποκαταστάσεως τῶν
σχισματικῶν, ὥστε νὰ ἀποδειχθεῖ ἡ πρόθεση τῆς ἱερᾶς Συνόδου τοῦ
Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου νὰ ἀντιμετωπιστεῖ τὸ ζήτημα ἱεροκανονικὰ
καὶ ἔγκυρα κατὰ τὸ παράδειγμα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας,
ἐφαρμόζοντας ὅποιες κατάλληλες θεραπευτικὲς λύσεις κρίνονταν
ἀναγκαῖες. Ἔτσι θὰ ἀποφεύγονταν ὁ δικαιολογημένος σκανδαλισμὸς καὶ
ἡ εὔλογη ἀνησυχία καὶ θὰ θριάμβευε ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ ἀγάπη. Γιὰ νὰ μὴν
κτίζουμε ἔτσι παλάτια χωρὶς σχέδιο καὶ μετὰ φωνάζουμε τὸν ἀρχιτέκτονα
νὰ μᾶς πεῖ ἄν τὰ χτίσαμε καλά. Τότε ποιὸς πραγματικὰ θὰ δεχθεῖ νὰ
κατοικήσει σὲ αὐτά;

ε) Ἐπιτυχῆς ἐπανένταξη τῶν σχισματικῶν. Εἶναι ἐνδιαφέρον νὰ

σημειώσουμε ἐδῶ ὅτι στὴν παραπάνω μελέτη τοῦ ἀρχιμ. Γρηγόριου
Φραγκάκη εἶχε ἀπολύτως τεκμηριωμένα ἀνακοινώσει τὶς σοβαρὲς
ἐνστάσεις της ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας στὶς 15 Νοεμβρίου 2022, κυρίως
συγκεκριμένα ὅσο ἀφορὰ τὴν χορήγηση τοῦ Αὐτοκεφάλου της τὸ 1937,
ἀλλὰ καὶ γενικότερα γιὰ τὶς συγκρίσεις μὲ περιπτώσεις ἄλλων
σχισμάτων, ποὺ στὴν πραγματικότητα εἶναι πολὺ διαφορετικά ὡς πρὸς τὸ
πλαίσιο ἐμφάνισής τους, καὶ τὸ καθένα χρήζει τὴν δική του θεραπευτικὴ
προσέγγιση. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἀλβανίας πρότεινε ὅτι στὴν περίπτωση τῆς
Οὐκρανίας θὰ μποροῦσε νὰ εἶχε ἐφαρμοστεῖ ἡ ἴδια θεραπευτικὴ μέθοδος
ἐπανένταξης μὲ τὴν περίπτωση τοῦ Μελιτιανοῦ σχίσματος, ποὺ
ἀποτελεῖται ἀπὸ τρία βήματα: α) μετάνοια, β) ἐπίθεση χειρὸς ὑπὸ
κανονικοῦ Ἐπισκόπου καὶ εὐχή, κατὰ τὴ φράση τοῦ Μ. Ἀθανασίου
«ἔδοξεν…τοὺς ὑπ’ αὐτοῦ κατασταθέντας μυστικοτέρᾳ χειροτονίᾳ
βεβαιωθέντας κοινωνηθῆναι ἐπὶ τούτοις» (δι’ ἁπλῆς χειροθεσίας μετ’
εὐχῆς βεβαιωθέντων ἑκάστων ἐν τοῖς οἰκείοις ἱερατικοῖς βαθμοῖς) καὶ γ)
τὴν εἰρήνευση μὲ ἀπόφαση Πανορθοδόξου Συνόδου. Τίποτα ἀπὸ αὐτὰ δὲν
ἔγινε στὴν προκειμένη περίπτωση τῶν ἡμερῶν μας.

10
στ) Τρόπος ἀπόδοσης τῆς αὐτοκεφαλίας. Δὲν μποροῦμε νὰ καταλάβουμε
μὲ κανένα τρόπο πώς μέσα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μὲ τὸ συνοδικὸ
πολίτευμα μπορεῖ νὰ σταθεῖ αὐτὸ ποὺ γράφει ὁ ἱερομόναχος Νικήτας
παρακάτω: «ὁ Τόμος δόθηκε ὅπως ἐδόθησαν καὶ ὅλοι οἱ ἄλλοι Τόμοι χωρὶς
νὰ χρειάζεται συναίνεση ἀπὸ ἄλλες τοπικὲς ἐκκλησίες». Αὐτὲς οἱ ἀπόψεις
εἶναι πραγματικὰ ποὺ γκρεμίζουν τὴν ἁγιοπνευματικὴ ἐνότητα στὴν
Ἐκκλησία μας, γιατὶ εἰσάγουν τὸ παπικὸ φρόνημα. Δὲν διάβασε τὸ
προσυνοδικὸ κείμενο ποὺ εἶχε ἑτοιμαστεῖ γιὰ τὸν τρόπο ἀπόδοσης τῆς
αὐτοκεφαλίας, ἄν καὶ τελικὰ δὲν πέρασε στὴν Σύνοδο τοῦ Ἰουνίου τοῦ
2016 γιὰ νὰ ἐπικυρωθεῖ πανορθόδοξα, λόγω διαφωνίας στὸν τρόπο
ὑπογραφῆς του;

ζ) Αἴτια τοῦ πολέμου – Συνείδηση τῶν Οὐκρανῶν. Παρακάτω ἀναφέρει:

«Τὸ 2016 ἡ Ρωσία εἶχε ἤδη ἀρπάξει τὴν Κριμαία καὶ διεξήγε πόλεμο
ἐναντίον τῶν Οὐκρανῶν στὸ Ντονμπᾶς. Ὑπήρχε ἐπίσης πόλεμος καὶ στὴν
συνείδηση τῶν Οὐκρανῶν ποὺ ἤθελαν μὲν νὰ ἀνήκουν σὲ κανονικὴ
ἐκκλησία, ἀλλά δὲν ἤθελαν νὰ ἔχουν σχέσεις μὲ τὴν Ρωσία». Χωρὶς νὰ
εἶναι κατάλληλο τώρα νὰ ἐπεισέλθουμε στὰ πολιτικὰ τῆς Οὐκρανίας,
ἁπλὰ θὰ θέλαμε νὰ σημειώσουμε ὅτι ὁ πόλεμος ξεκίνησε μετὰ τὸ
πραξικόπημα κατὰ τῆς ρωσόφιλης κυβέρνησης τοῦ 2014, καὶ δὲν
πολέμαγε στὸ Ντονμπᾶς ἡ Ρωσία ἀλλὰ ρωσόφιλοι αὐτονομιστές,
ἀπέναντι σὲ μιὰ κυβέρνηση ποὺ ποτὲ δὲν τήρησε τὶς συμφωνίες ποὺ
ὑπέγραψε στὸ Μίνσκ καὶ θὰ ἔφερναν ὁπωσδήποτε ἔστω καὶ πρόσκαιρα
εἰρήνη στὴ Οὐκρανία. Αὐτὸ εἶναι σημαντικὸ γιὰ νὰ καταλάβει ἄν θέλει
κάποιος τὴν ἀλήθεια ὅτι ὅπως ὑπάρχουν Οὐκρανοὶ ποὺ ἤθελαν καὶ
θέλουν «μὲν νὰ ἀνήκουν στὴν κανονικὴ ἐκκλησία, ἀλλά δὲν ἤθελαν νὰ
ἔχουν σχέσεις μὲ τὴν Ρωσία», ἔτσι ὑπάρχουν καὶ Οὐκρανοὶ ποὺ ἤθελαν
καὶ θέλουν «μὲν νὰ ἀνήκουν στὴν κανονικὴ ἐκκλησία, ἀλλά θέλουν καὶ
νὰ ἔχουν σχέσεις μὲ τὴν Ρωσία». Αὐτὸ πιστοποιοῦν φωτογραφίες, βίντεο,
κείμενα, ἐγκεκριμένοι Ἕλληνες δημοσιογράφοι στὴν Οὐκρανία - Ρωσία.

Γι’ αὐτὸ ὁ ἰσχυρισμὸς τοῦ πατέρα Νικήτα παρακάτω «τὸ μεγαλύτερο

μέρος τῆς Οὐκρανίας δὲν ἤθελε τὴν ἐκκλησία τῆς Ρωσίας» δὲν μπορεῖ νὰ

11
εὐσταθήσει. Χαρακτηριστικὰ εἶναι σὲ αὐτὸ τὸ θέμα, καὶ σὲ συνέπεια μὲ τὰ
ὅσα παρακολουθοῦμε ζωντανὰ στὰ βίντεο τοῦ διαδικτύου καθημερινά, τὰ
ἀποτελέσματα σχετικῆς κοινωνιολογικῆς ἔρευνας τοῦ «Οὐκρανικοῦ
Κέντρου Οἰκονομικῶν καὶ Πολιτικῶν Ἐρευνῶν Ἀλεξάντρ Ραζουμκόφ»,
ποὺ παρουσίασε ὁ πρωθιερέας Νικόλαος Ντανίλεβιτς «γιὰ τὸν ἀριθμὸ
τῶν πιστῶν στὴν Οὐκρανία».

η) Οἱ διωκόμενοι φταῖνε; Ἡ πιὸ ἀπίστευτη πραγματικὰ ἄποψη τοῦ

ἱερομόναχου Νικήτα εἶναι αὐτὴ ποὺ ἀναφέρεται στὶς διώξεις κατὰ τῶν
πιστῶν τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτη Ὀνούφριου: «Οἱ
μεταφορὲς ναῶν ἀπὸ τὴν ἐκκλησία τῆς Ρωσίας στὴν Οὐκρανία πρὸς τὴν
νέα αὐτοκέφαλη ἐκκλησία γίνονται μὲ δημοκρατικὸ τρόπο. Οἱ ἴδιοι οἱ
ἐνορίτες ψηφίζουν μὲ πλειοψηφία γιὰ τὸ ἄν θὰ μεταφερθοῦν. Σὲ πολλὲς
περιπτώσεις ὅμως, δυστυχῶς, ἔχουμε καταλήψεις ναῶν (παρὰ τὴν
ἔκκληση τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχη) ἀπὸ τοὺς πιστοὺς τοῦ
Πατριαρχείου Μόσχας, ἀφοῦ πρέπει νὰ μεταφερθεῖ ὁ ναός, πράγμα ποὺ
φέρει μερικὲς φορὲς κάποιες συγκρούσεις ἑκατέρωθεν»!!! Ἀπίστευτη
διαστρέβλωση τῆς ἀλήθειας ποὺ θὰ τὴν ζήλευαν καὶ ὅσοι δημοσιογράφοι
εἶναι εἰδικοὶ σὲ αὐτὴν τὴν «τέχνη».

Εἶναι εὔκολο νὰ διαπιστώσει κανεῖς ἰδίοις ὄμμασι μέσα ἀπὸ τὰ

πολυάριθμα σχετικὰ βίντεο τῶν τελευταίων χρόνων τὴν ξεκάθαρη
ἀλήθεια ὅτι ἡ βία καὶ τὰ ἐπεισόδια ἀσκοῦνται μονομερῶς ἀπὸ τοὺς
ὀπαδοὺς τῆς νέας αὐτοκέφαλης καὶ ἄλλους ἄσχετους μὲ τὴν ἐνοριακὴ
ζωὴ τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ πράγματι ἡ μετάβαση τῶν ἐνοριακῶν ναῶν ἀπὸ
τὰ χέρια αὐτῶν ποὺ τοὺς ἔχουν χτίσει καὶ καλλωπίσει στὰ χέρια αὐτῶν
ποὺ ἀσκοῦν τὴν βία τοὺς ὁποίους προαναφέραμε ἀποφασίζεται
«δημοκρατικότατα», ὅπως ἀναφέρει ὁ πατέρας Νικήτας, ἄν βέβαια
τηροῦνται τὰ προσχήματα καὶ συνέρχονται τοπικὰ διοικητικὰ συμβούλια
νὰ ψηφίσουν, γιατὶ μαρτυροῦνται καὶ περιπτώσεις ποὺ ἔγιναν μεταβάσεις
παντελῶς αὐθαίρετα. Τὸ σημεῖο ὅμως ποὺ κάνει μεγάλο λάθος ὁ πατέρας
Νικήτας εἶναι κατὰ πόσο στὴν ψηφοφορία ποὺ γίνεται εἶναι παρόντες οἱ
ἐνορίτες, γιατὶ στὶς περισσότερες περιπτώσεις ψηφίζουν ἄλλοι ἄσχετοι μὲ
τὴν κανονικὴ Ἐκκλησία ὑπὸ τοῦ Μητροπολίτου Ὀνούφριου, οἱ ὁποῖοι εἶναι
μέλη τῆς αὐτοκέφαλης ἤ ἀκόμα καὶ ἄνθρωποι ἄλλου θρησκεύματος ἤ

12
χωρὶς θρήσκευμα. Καὶ ἡ ἐμπλοκὴ αὐτῶν τῶν ἀνθρώπων ἀποδεικνύεται
ὄχι μόνο ἀπὸ σχετικὰ στοιχεῖα ποὺ ἔχουν δημοσιευτεῖ, ἀλλὰ καὶ μέσα στὰ
σχετικὰ βίντεο τῶν βίαιων μεταβάσεων, ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση καὶ τὴν
συμπεριφορὰ πολλῶν ἀπὸ τοὺς ἐπιτιθέμενους. Ἄρα πράγματι μιλάμε γιὰ
δημοκρατικότατες διαδικασίες…!

θ) Ὁ Τόμος τῆς Πολωνίας. Γράφει παρακάτω ὁ πατέρας Νικήτας ἄλλη μιὰ

σοβαρὴ ἀνακρίβεια, ποὺ ὁδηγεῖ σὲ λάθος συμπέρασμα: «Σὲ αὐτὴ τὴν
ἀντικανονικὴ ἀπορρόφηση (σημείωσή μας: δηλαδὴ τῆς Οὐκρανίας στὴν
δικαιοδοσία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ρωσίας) γίνεται ἀναφορὰ ἀκόμα καὶ στὸ
Τόμο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Πολωνίας, τὸν ὁποῖο Τόμο, ἀναγνώρισε καὶ ἡ
Ρωσία τὸ 1948. Ἀναγνώρισε λοιπὸν ὅτι εἶχε πράξει λάθος». Ἡ Ἐκκλησία
τῆς Ρωσίας δὲν ἀναγνώρισε τὸν τόμο αυτοκεφαλίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς
Πολωνίας τοῦ 1924, στὸν ὁποῖο γίνεται ἀναφορὰ εἰς βάρος της, ἀλλὰ
ἐξέδωσε τὸ 1948, ὅταν ἡ στάση τοῦ καθεστώτος ἦταν πιὸ ἀνεκτική, δικό
της Τόμο Αὐτοκεφαλίας γιὰ τὴν Ἐκκλησία τῆς Πολωνίας, ἀρνούμενη ὡς
σήμερα τὴν νομιμότητα τοῦ Τόμου τοῦ 1924, ὅπως καὶ ὅτι αὐτὸς βοήθησε
στὸ παραμικρὸ τοὺς πιστοὺς ποὺ ζοῦσαν τὴν τότε δυσχερὴ κατάσταση
στὴν Πολωνία.

6. Ἐπίλογος.

Τὸ πνεύμα ποὺ τείνει νὰ ἐπικρατήσει σήμερα τὸ ὁποῖο θέτει τὸν

Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως ὡς ἔσχατο κριτὴ τῶν διενέξεων πόρρω
ἀπέχει ἀπὸ τὸ πνεῦμα τῶν ἱερῶν κανόνων, ὅπως τοὺς ἱεροῦς κανόνες 9
καὶ 17 τῆς Δ’ Οἰκουμενικῆς Συνόδου καὶ εἶναι ἀσύμβατο μὲ τὸ ὀρθόδοξο
ἁγιοπατερικὸ πνεύμα τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ μὲ τὸ συνοδικό πολίτευμα
αὐτῆς, ἐκφράζοντας ἕνα παπικὸ φρόνημα ποὺ αργά μέν, ἀλλά σταθερά
δέ, διεισδύει στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἡγεσία τῆς Ἐκκλησίας στὴν ἐποχή μας.
Στὴν προκειμένη περίπτωση, ὅπου τὸ ἐκκλησιαστικὸ πρόβλημα αφορά
μια χώρα με εκατομμύρια πιστούς ὅπως ἡ Οὐκρανία, εἶναι τελείως
ἄστοχη καί καταστροφικὴ ἡ μονομερῆς προσπάθεια ἐπίλυσής αὐτοῦ ἀπὸ
τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ὅπως ἐκ τῶν
πραγμάτων πλέον ἐκκωφαντικὰ ἀποδεικνύεται.

13
Ἐκ τοῦ ἀποτελέσματος τοῦ διχασμού καὶ τῶν διωγμῶν ἀποκαλύπτεται
καθαρὰ κατὰ πόσο ἡ ἀπόφαση ἀποκατάστασης τῶν σχισματικῶν καὶ
ἀπόδοσης τόμου αὐτοκεφαλίας σὲ αὐτοῦς ἦταν δίκαια καὶ ἐπιτυχὴ ἥ
παρερμηνεύουσα τοὺς εἰρηνοποιούς, ἐνοποιητικοὺς καὶ ἐν τέλει
σωτήριους ἱεροὺς κανόνες, καταλήγοντας σὲ ἕνα τραγικὸ φιάσκο γιὰ τὴν
ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία τῆς Ὀρθοδοξίας. Καταλήγουμε τελικὰ ὅτι μόνο ἄν
καθένας ἐμπλεκόμενος ἀναλάβει τὶς εὐθύνες του μὲ πνεῦμα μετανοίας
ἐν ἀγάπη καὶ ἀληθεία, χωρὶς νὰ μένει σὲ ἄγονες συγκαλύψεις τῶν λαθῶν
του μὲ διάφορες προφάσεις, ἀποδίδοντας στοὺς ἄλλους τὶς περισσότερες
εὐθύνες μέσα στὸ γνωστὸ πνεῦμα τῆς ἡγεσίας τοῦ «σκασίλα μου» καὶ τοῦ
«φίλτατος ὁ Πλάτων, πάνω ἀπὸ τὴν ἀλήθεια, γιατὶ μὲ τὸν Πλάτων ἔχουμε
τὸ ἴδιο αἷμα, εἶναι ὁ πατέρας μας, πῶς νὰ τὸ κάνουμε;», ἀντὶ νὰ
προτιμάται τὸ ἀπολύτως χριστιανικὸ «φίλος μὲν ὁ Πλάτων, φιλτάτη δ’ ἡ
ἀλήθεια», τότε καὶ μόνο τότε θὰ μπορέσουμε νὰ ἐλπίζουμε σὲ κάποια
θετικὴ ἐξέλιξη γιὰ τοὺς πατέρες καὶ ἀδελφοὺς στὴν Οὐκρανία καὶ γιὰ τὴν
ἐνότητα τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν.

14