LOJİSTİKTE BİLGİ YÖNETİMİ

• Lojistikte Bilgi ve Teknolojinin

Yeri LOJİSTİK YÖNETİMİ
İÇİNDEKİLER

• Veri, Enformasyon ve Bilgi

• Veri İletişim Teknolojileri Doç. Dr.
• Veri Toplama Teknolojileri
• Yazılımlar1- Veri İşleme
Batuhan KOCAOĞLU
• Yazılımlar2- Veri Analizi ve
Analitiği
• Endüstri 4.0 ve Diğer
Teknolojiler

• Bu üniteyi çalıştıktan sonra;

HEDEFLER

• Veri, enformasyon ve bilgi

arasındaki farkı açıklayabilecek,
• Lojistikteki temel veri iletişim
teknolojilerini açıklayabilecek,
• Veri toplama sistemleri, veri
işleme ve analiz yazılımlarının
çeşitlerini ve kullanım yerlerini
belirtebilecek,
• Endütri 4.0 kavramı ve içerdiği
uygulamaları ifade edebileceksiniz.
ÜNİTE

6
© Bu ünitenin tüm yayın hakları Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi’ne aittir. Yazılı izin alınmadan
ünitenin tümünün veya bir kısmının elektronik, mekanik ya da fotokopi yoluyla basımı, yayımı, çoğaltımı ve
dağıtımı yapılamaz.
Lojistikte Bilgi Yönetimi

Kullanım Temel Amaçları

Temeller Veri, Enformasyon, Bilgi

Web Server Mimarisi

Veri İletişim Cloud, IoT, M2M, XML, EDI,

Teknolojileri Blockchain

Barkod, Karekod, RFID (Radyo

Veri frekanslı kimliklendirme), Sesle
Toplama, Işıkla Toplama, Dron
Toplama (İHA), Artırılmış Gerçeklik (AR),
LOJİSTİKTE BİLGİ YÖNETİMİ

Teknolojileri Sensörler, Robotlar, GPS ve

Navigasyon)

ERP (Kurumsal Kaynak Planlama),

MRP (Malzeme İhtiyaç Planlama),
CRM(Müşteri İlişkileri Yönetimi),
Yazılımlar1- SRM (Tedarikçi İlişkileri
Yönetimi), WMS (Depo Yönetim
Veri İşleme Sistemi), TMS (Nakliye Yönetim
Sistemleri), CLO (Araç Yükleme
Yazılımları), YMS (Garaj Saha
Yönetimi)

Yazılımlar2- SNO (Stratejik Ağ Optimizasyonu),

Simülasyon, İş Zekâsı (BI), Büyük
Veri Analizi ve Veri, Gelişmiş Analitikler, APS
Analitiği (Gelişmiş Planlama ve Çizelgeleme)

Dijitalleştirme, Akıllı Fabrika,

Endüstri 4.0 Siber-Fiziksel sistemler, Otonom
Araçlar ve Robotlar, 3D Yazıcılar,
ve Diğer Yapay Zekâ (AI), Robotik Süreç
Teknolojiler Otomasyonu (RPA), Dijital Tedarik
Zinciri İkizi, Siber Güvenlik

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 2

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

GİRİŞ
Lojistik operasyonlar gerek hizmet gerek üretim operasyonlarında, işleri
birbirine bağlayan kritik faaliyetlerdir. Satın alma, üretim, depo, dağıtım ve benzeri
operasyonlarda malzemenin ve bilginin hareketi, depolanması, iletilmesi, analizi,
raporlaması ve kararların alınması lojistik faaliyetler üzerinden yapılmaktadır.
Günümüzdeki çoğu
büyük lojistik firması bir Malzeme ve bilgi akışının oldukça yoğun ve hızlı olduğu lojistik ve tedarik
teknoloji firması hâline operasyonlarında, bilgi teknolojisi çözümleri muazzam bir itici güç olmuştur.
gelmektedir. Büyüyen veri hacmi, 7/24 çalışma ve uluslararası operasyonlar bunları zorunlu
kılmıştır. Lojistik sektörünün çağ atlaması, bilgi teknolojisi sektöründeki çok sayıda
gelişmeye paralel olmuştur. Teknolojinin ilerlemesi ve işletme operasyonlarında
kullanılabilir hâle gelmesi, lojistik operasyonlarda büyük bir karşılık bulmuştur.
Günümüzdeki çoğu büyük lojistik firması bir teknoloji firması hâline gelmektedir.
En kapsamlı çözümleri yoğun şekilde kullanmakta ve yatırımlardan kaçınmamakta,
daha da ötesi pek çok firma kendi uygun teknoloji çözümlerini geliştirerek yoluna
devam etmektedir. Bu kapsamda çalışanlar için de teknoloji bilgisi gerekmektedir.
Bu bölümde lojistik operasyonlarda kullanılan temel teknoloji kavramlarına
değinildikten sonra, operasyonların planlaması ve yürütülmesinde ciddi kolaylık
sağlayan iletişim, yazılım ve donanım çözümleri hakkında kritik bilgiler verilecektir.
Diğer taraftan bu bölümde anlatılan çözümlerin çoğu firmaların yaşadığı
“dijital dönüşüm” de kullanılan araçlar olup, sanayi operasyonlarını otomatize
etme hedefi ile ortaya çıkan Endüstri 4.0 çözümlerinin ana temel taşlarıdır.

LOJİSTİKTE BİLGİ VE TEKNOLOJİNİN YERİ

Bu bölümde tedarik zincirinde Bilgi Teknolojisi (BT veya IT) kullanmanın
hedefleri ve ardından, bu hedeflere ulaşmaya yardımcı olabilecek teknolojiler
açıklanmıştır.

Şekil 6.1. Tedarik zincirindeki çoklu organizasyonlar arası enformasyon akışı (Kroenke &
Randall, 2017)

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 3

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

Şekilde tedarik zinciri içerisindeki çoklu organizasyonlar ve bunlar arasındaki

enformasyon akışı görülmektedir.
Lojistik ve tedarik zinciri operasyonlarında, bilgi teknolojisi kullanmanın
AMAÇLARI şu şekilde sıralanabilir:

 Üretimden teslimata veya satın alma noktasına kadar, her ürün hakkında
“bilgi toplamak” ve zincire katılan tüm taraflar için tam “görünürlük”
Lojistik ve tedarik zinciri
sağlamak (Veri toplamak): Siparişler ve durumları hakkındaki veriler,
operasyonlarında, bilgi
verimli bir tedarik zincirini yönetmenin önemli bir parçasıdır. Buna bazen
teknolojisi kullanmanın
“izlenebilirlik” te denir. Bu aşamada ilerleyen bölümlerde anlatılacak olan
4 temel amacı vardır.
barkod, RFID, hatta internet çözümlerinin yaygınlaşmasıyla IoT sistemleri,
bu sürece katkı sağlamaktadır
 Bir sistemdeki gerekli bir veriye, “tek bir temas noktasından” erişebilmek
(Veriye Erişmek): Tek bir veri temas veya veri giriş noktası, tekil veri girişi,
tutarlılık sağlar. Çoğu şirkette Kurumsal Kaynak Planlama (ERP)
sistemlerinin piyasaya sürülmesi, (çoğu şirketin hâlâ tam olarak temiz
veriye sahip olmamasına rağmen), bu sorunları büyük ölçüde çözmüştür.
Firmalar arası veriye erişim ve veri transferinde EDI ile başlayan süreçte
artık Blockchain teknolojisi konuşulmaktadır. Bu sayede hem saydamlık
hem de güvenlik üst düzeyde olabilecektir.

 Faaliyet planlarını ve analizlerini, tüm tedarik zincirindeki enformasyona

dayanarak “analiz” edebilmek (Veri analizi): Verileri analiz etme ihtiyacı,
birçok sektördeki artan değişim hızı ve çeşitli sensörler ve internet
üzerindeki faaliyetlerden (rakip fiyatlandırma gibi) elde edilen yeni veriler
(genellikle büyük veri olarak adlandırılır) nedeniyle, daha da belirgin hâle
gelmiştir. Eskiden veri analizleri, ya hazır yazılımlarla ya da Excel çalışma
sayfaları aracılığıyla yapılırdı ve BT departmanlarına bağımlılık söz
konusuydu. “Analitik çözümleri” sağlama ile ilgili, iki önemli gelişme
olmuştur. İlk olarak, R ve Python gibi yeni dillerle makine öğreniminin
(bazen yapay zekâ olarak adlandırılır) kullanımı artmıştır ve güçlü içerikli
yetenekler sağlamıştır. İkincisi, Amazon Web Servisleri, Microsoft Azure ve
diğer bulut sağlayıcıları aracılığıyla bulut bilişimin genişleme kolaylığıdır.
Bu, büyük verilere, ucuz belleğe ve ölçeklenebilir bilgi işlem gücüne erişim
sağlamaktadır ve bu nedenle büyük analitik modelleri çalıştırma imkânı
doğmuştur.
 Tedarik zinciri ortaklarıyla, “işbirliği” yapabilmek (Ortaklarla ortak
çalışmak): Tedarik zinciri işbirliğinde, Tedarikçi İlişkileri Yönetimi (SRM) ve
Müşteri İlişkileri Yönetimi (CRM) gibi gelişmiş sistemler, işleri kolaylaştırır.
Yukarıda belirttiğimiz gibi, “bulut hizmetler” şirketler arasında işbirliğini
kolaylaştırmıştır ve bunu destekleyen yazılımların kullanımı ve erişimi
daha kolaylaşmıştır (Simchi-Levi, 2017).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 4

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

Aşağıdaki şekilde tedarik zinciri süreçlerinin yürütülmesindeki ilişkiler,

iletilen enformasyonlar ve bazı teknolojiler görülmektedir.

“Veri”, bir ifadenin ham

halidir ve kendi başına
“anlamı” yoktur.

Şekil 6.2. Tedarik zinciri yürütme süreçleri (Charles, 2015)

Bu sayılan amaçlara ulaşmayı destekleyen teknolojilere aşağıdaki

bölümlerde yer verilmiştir. Tedarik zinciri bilgi teknolojisi işleyişi mantığı, zaman
içinde çok fazla değişmemektedir. Ancak “yeni teknolojiler”, rekabet etmek ve
daha iyi performans göstermek için, yeni fırsatlar sağlamaktadır.

VERİ, ENFORMASYON ve BİLGİ

Birbirine benzeyen kavramları özetlersek:

 Veri: “Veri”, bir ifadenin ham hâlidir ve kendi başına “anlamı” yoktur.
 Enformasyon: Veri üretildikten veya toplandıktan sonra bir platforma
girilir ve veri artık bir anlam kazanır, artık “enformasyon” hâlini almıştır ki
bu verinin kategorize edilmiş ve hesaplanmış hâli olabilir.
 Bilgi: Elimizdeki enformasyona, kurum kültürü ve tecrübemizi kattığımızda
bu artık bir “bilgi” hâline gelir.
Bilgisayar sistemleri, girilen veriyi işleyip uygun ortama aktarır,
enformasyon hâlinde karşımıza sunar. Bu sayede işletmemizi izler ve kararlar
alabiliriz.
Veriden, enformasyona ve bilgiye erişim aşamaları şekilde de gösterilmiştir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 5

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

Şekil 6.3. Veriden enformasyona ve bilgiye erişim (infostory, 2012)

WEB SERVER MİMARİSİ

Piyasada kullanılan web uygulamaları, genel olarak İstemci/Sunucu (Client-
Server) şeklinde mimariye sahiptir. Yazılım uygulamasına ait kodlar, “application
server” tarafında çalışır. Server genelde bir ağ üzerindedir ve ağ üzerinden çok
sayıda terminale veri dağıtımı yapabilir. Burada istemci (kullanıcı) istekte bulunur
(Request) ve isteğe verilen cevap (Response) iş yazılımı tarafından verilir.
Birbirine benzeyen kavramları özetlersek:
Application Server  Web Server (web sunucusu): Uygulamaya ait kullanıcı ara yüz kısmının
(uygulama sunucusu): İş bulunduğu yerdir
yazılımı uygulamanın  Application Server (uygulama sunucusu): İş yazılımı uygulamanın (Ör: ERP)
(Ör: ERP) tamamının tamamının bulunduğu sunucudur.
bulunduğu sunucudur.  Database Server (veri tabanı sunucusu): Veri tabanının fiziksel olarak yer
aldığı sunucudur (Keskin, 2014).
Şekilde client-server mimarisine ait bir şema görülmektedir. Burada farklı
sunucu tipleri görülmektedir.

Şekil 6.4. Üç katmanlı sunucu mimarisi (Caballé, Xhafa, Raya, Barolli, & Uchida, 2014)

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 6

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

VERİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ

Enformasyon sistemlerini doğru çalıştırabilmek için gerekli verilerin uygun
formatta toplanması, ilgili veri tabanına iletilmesi ve işlendikten sonra da, ilgili
Sadece internet kullanıcı noktalara iletilmesi gerekmektedir. Bunu sağlayan pek çok teknoloji
bağlantısı varken ve mevcuttur. Lojistik alanında karşımıza çıkan geleneksel ve yükselen trend olan
internette verileri teknolojiler aşağıda açıklanmıştır.
tutulan uygulamalar,
“bulut”ta yar alıyordur. Cloud (Bulut bilgi işlem): Bulut bilgi işlem, bilgi depolamak, yönetmek ve
işlemek için, Internet'te barındırılan birbirine bağlı uzak sunucuları kullanma
uygulamasını ifade eder.
IoT (Internet of things): IoT, sensörler veya makineler gibi fiziksel nesneler
ve İnternet arasındaki bağlantıları ifade eder. IIoT (Industrial Internet of Things)
ise, üretim ile ilgili olarak insanlar, veriler ve makineler arasındaki bağlantıları ifade
eder (epicor, 2019). Şekilde depo etkileşimli bir örnek gösterilmiştir.

Şekil 6.5. Depo girişi ile etkileşimli IoT (intellitrack, 2017)

IoT belli tedarik zinciri alanlarına adapte edilmeye başlanmıştır. Amaç,

kapalı bağlantılı cihazların etkileşimi genişletmektedir. Lojistikte konteynerleri ve
araçları takipte kullanılan sensörler ile bilgilerin daha geniş bir platformda
paylaşılması, bakım ve hizmet takibi, makineler arası haberleşme (M2M) ve
tedarik zinciri boyunca izlenilirliği sağlama ve otonom kararların temeli olacaktır.
M2M (Machine To Machine): Makineden makineye anlamına gelir. Kablosuz
veya kablolu ağlar üzerinden iki ayrı makine arasında gerçekleşen iletişimi ifade
eder.
XML (Extended Markup Language): XML, interneti kullanarak veri alışverişi
yapan sistemler ve platformlar arasındaki veri iletişimini, standart hâle getirmek
için tasarlanan, bir işaretleme dilidir. XML standardı ortaya çıkmadan önce, bir
yazılımda veya veri tabanında kullanılan verilerin başka bir platforma taşınması
sırasında, birçok problemle karşılaşılıyordu. İletilen bilgi kümesindeki veri
yapısının, diğer sistemdeki yapıya uygun hâle getirilmesi işlemi, uzun zaman alıyor
ve karmaşık süreçler gerektiriyordu. Ayrıca tasarlanan bu sistem ve fonksiyonların,
işlem sonucunda başka alanlarda kullanılması mümkün olmuyordu. Bu durumun
önlenmesi amacıyla, standart bir veri iletim teknolojisinin geliştirilmesi gerekliliği
üzerine, XML dili ortaya çıkmıştır (Kutlay, 2014)

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 7

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

EDI (Electronic Data Interchange): Elektronik Veri Değişimi (EDI), iş ortakları

arasında standart bir formatta, elektronik ortamda dokümanların (sipariş, fatura,
beyanname, vd.) bilgisayardan bilgisayara aktarımıdır. Dokümanlar insan
müdahalesi olmaksızın bir firmanın sisteminden, diğer firmanın farklı sistemine
otomatik aktarılır (edibasics.a, 2019).
EDI ile firmalar arası
EDI, tedarik zincirindeki önemli lojistik süreçlerini hızlandıran bir veri işleme
sipariş vd. aktarımı
sistemidir. Basit bir örnek vermek gerekirse, EDI olmasa, bir müşterinin bir satın
otomatize olur.
alma siparişi oluşturup, yazdırması ve tedarikçiye gönderimi epostayla olur ve
müşterinin nakliye sistemine de manuel olarak giriş yapılır. Daha sonra sipariş, bu
kez fatura olarak tekrar yazdırılır ve malzeme ile birlikte gönderilirdi. EDI bu süreci
oldukça hızlandırmaktadır. Bir müşterinin satın alma siparişi, artık doğrudan bir
tedarikçiye elektronik bir ağ üzerinden iletilmektedir Tedarikçi siparişi otomatik
olarak alır ve siparişi aynı gün bile gönderebilir. Tedarikçi, ürünler müşteriye
ulaşmadan önce, müşteriye bir nakliye bildirimi(ASN) gönderebilir ve hatta
doğrudan alıcının muhasebe bilgi sistemine bir faturasını gönderebilir. Böylece
tedarikçi, ödemeyi daha hızlı bir şekilde alabilir (accellos, 2019). Çok sayıda insan
ve kağıdın kullanıldığı klasik “manuel “ ve insan ile kağıdın ortadan kalktığı EDI
süreci örnek işleyişi aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.

Şekil 6. 6. EDI uygulaması öncesi ve sonrası (edibasics.b, 2014) (edibasics.c, 2014)

Blockchain (BC) (Blok zinciri): Blockchain bugün mevcut olan en iyi tedarik
zinciri araçlarından biridir. Verileri ve bilgileri manipüle edilmekten veya
düzenlenmekten korumak için en iyi yollardan biridir. Blockchain odaklı ağlar ve
cihazlar kullanarak, bilgisayar korsanlarından ve kurumsal casusluktan daha iyi
korunulabilir. Bu tür ademi merkeziyetçi metodoloji, ağ içindeki tüm kullanıcıların
başka bir koruma katmanı ekleyen güncellemeleri kabul etmelerini gerektirir. Bir
tedarik zinciri teknolojisi olarak Blockchain, faturalardan ve ödemelerden
sözleşmelere ve izlemeye kadar, her şeyi tek bir yerde güvenle yönetmeyi sağlar
(Linchpin, 2019). Dağıtılmış veritabanıdır.
Araç verilerinin gerçek zamanlı sensör ve GPS ile gönderimi ile, konum
bilgileri Ethereum blok zincirinde depolanabilir ve izlenebilir (Bitcoin, Blockchain
üzerinde yer alan sadece bir kripto para uygulamasıdır). Akıllı sözleşmeler yoluyla

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 8

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

ticari ilişkiler ve dokümanlar otomatize edilebilir ve üst düzey güvenlik

sağlanabilir. Tedarik zinciri şirketleri binlerce kamyonun izini sürmek için giderek
daha fazla blok zincire yöneliyorlar. 2023 yılına kadar 3.31 milyar dolara ulaşacak
bir piyasaya yol açması bekleniyor (Hooijdonk, 2019). Aşağıdaki şekilde Blockchain
çalışma mekanizması resmedilmiştir.
Blockchain ile akıllı
sözleşmeler
kullanılabilir, aracılar
ortadan kaldırılabilir.

Şekil 6. 7. Bir Blockchain işleminin oluşma aşamaları (McKinsey, 2017)

VERİ TOPLAMA TEKNOLOJİLERİ

Yazılımları işletecek temel verileri girişini kolaylaştıran pek çok destekleyici
teknoloji mevcuttur. Bunlardan bazıları aşağıdaki açıklanmıştır.
Barkod (1 boyutlu): Barkod sistemi belli sayı ve karakterleri temsil eden
yapıdan oluşan bir çizgiler temsilidir. Barkod çizgileri tarayıcıda okutulduğunda,
tarayıcı çizgilere karşılık gelen numarayı ilgili ekrana otomatik olarak yazar. Bu
barkod numarasını kendi başına bir anlamı yoktur, sadece bir referans
numarasıdır. Bu referans numarası bağlı olduğu veri tabanında hangi bilgiye
karşılık geliyor ise (stok kodu, raf kodu vb.), onunla ilişkili bilgiler ekrana gelir.
Özetle barkodun yaptığı şey, etiket üzerindeki numarayı, klavye girişi
gerektirmeden, ekrana aktarabilmesidir.
Ticari ürünler, palet koli gibi taşıma birimleri, raf depo gibi lokasyonlar veya
bilgisayar klima vb. demirbaşları temsil eden nesneler için bir kod verildikten
sonra, bunlara barkod etiketi basılabilir. Malzeme depo girişlerinde, malzeme
transferlerinde, malzeme toplama, sevkiyat ve sayım aşamasında büyük kolaylık
ve hız sağlar. Temel faydası veri giriş hatalarını azaltması ve hız sağlamasıdır.
Ticari ürünlerde en çok karşımıza çıkan barkod tipi EAN13 tür. Ticari ürünler
tedarik zinciri boyunca dolaşacağı için, numaraları tekil olmalıdır. Bu yüzden
numara aralığı TOBB’ye başvurularak alınır. Türkiye’deki GS1 Numaralandırma
Organizasyonu TOBB-GS1 Türkiye’dir. EAN (European Article Number) Avrupa
Madde Numarası Standardı ve bunun Amerika’daki karşılığı ise UPC (Universal
Product Code) Uluslararası Ürün Kodu’dur. Şekilde bir EAN13 barkodu ve
basamakların anlamları görülmektedir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 9

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

EAN13 ticari ürünlerde

sıkça kullanılmaktadır.
Şekil 6. 8. EAN13 ve basamakların anlamı (sembolbarkod, 2019)

Diğer taraftan firma içerisinde nesneleri temsil edilecek raf, kasa vb. için
başvuru yapmaya gerek yoktur. Yazılım üzerinden tekil üretilen kodlara Code39,
Code128 vb. tipi barkodlar üretilebilir.
Karekod (2 boyutlu): “Kare Kodları” (QR kodları) veya iki boyutlu barkodlar,
akıllı telefonlar veya QR okuyucu cihazlar ile okunabilen iki boyutlu bir barkod
türüdür. QR kodunu okuyabilen cihazlar doğrudan metinlere, e-postalara, web
sitelerine, telefon numaralarına ve daha pek çok şeye bağlanır (whatisaqrcode,
2019).
1 boyutlu barkodlar başlangıçta tedarik zinciri yönetimindeki ögelerin,
konumlarının takibi için kullanılıyordu. 1D barkodlar yerine QR (veya 2D)
kodlarının kullanılmasının nedenleri şunlardır: a) 2D karekodları, 1D
barkodlarından daha fazla bilgi depolayabilir; b) 2D karekodları, 1D barkodlarından
daha dayanıklıdır; c) 2D karekodlarının tarama açısı daha geniştir (Russel, 2012).
Bir QR kod okuyucu, bir akıllı telefona indirilebilir ve çoğunlukla ücretsizdir.
Bu, herhangi bir müşterinin kendi akıllı telefonuyla oluşturduğunuz bir QR kodunu
tarayabilir demektir. Bir Android’de “QR Code Reader” veya iPhone’da “Quick
Scan” uygulamaları denenebilir. Her ikisi de ücretsizdir. QR kodları oluşturmaya
izin veren birçok web sitesi vardır ve yine çoğu ücretsizdir. Daha sonra yazdırmak
için bunlar bilgisayara indirilebilir. “QR kod üreteci” (QR code generator) şeklinde
Google araması yapılabilir (O'Neill, 2019).

Şekil 6. 9. QR karekod (qr-code-generator, 2019)

Tedarik zinciri üyelerini de kapsayan bir kodlama sistemi ve barkod yapısı

kurularak, pek çok kayıt birleştirme, etiketleme işlemi ortadan kakabilir. İsteğe

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 10

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

bağlı ucuza basılan barkod etiketleri ve el terminalleri ile gerçek zamanlı ve girişi
ve izlenilirlik sağlanabilir. Şekilde veri girişi hatalarını önleyecek bir barkod sistemi
için gerekli etiket basıcı, etiket, okuyucu, terminal gibi bileşenler görülmektedir.

RFID’nin barkoddan en
büyük farkı, temassız
okuma yapmasıdır.
Şekil 6. 10. Barkod sistemi bileşenleri (ahearn, 2019)

RFID (Radio Frequency Identification): Radyo frekanslı kimliklendirme

teknolojisinin, barkoda göre ciddi üstünlükleri vardır. Pratik hayattaki en yakın
örneği otoyolda kullandığımız Otomatik Geçiş Sistemi (OGS) ve Hızlı Geçiş Sistemi
(HGS) dir. Ürüne (veya araç gibi nesneye) RFID etiketi takılır. Bu etiket üzerine bir
mikroçip vardır. Nesneyi temsil eden kod bilgisi burada tutulur. Etiket, okuyucu
(anten) bölgesine yaklaşınca, temas gerektirmeden radyo dalgaları birbirini tanır,
kontrol eder ve işlemi tetikler. Tetiklenen işlem barkod okumadaki gibi stok
hareketi veya daha da öte kapı açma, alarma çaldırma gibi aksiyonlar olabilir.

Şekil 6. 11. Örnek RFID işleyişi (kimeeryrfidtag, 2019)

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 11

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

RFID sistemleri “düşük frekanslı” (HGS) gibi daha yakın mesafeden okumalı
ve düşük maliyetli olabilir. “Yüksek frekanslı” daha uzun mesafeden okumalı (OGS
gibi) dolayısıyla yüksek maliyetli olabilir. Burada ürün üzerine yapıştırılan çipli
etiket, dikkat edilmesi gereken bir maliyet kalemidir. Diğer taraftan metal ve sıvı
yüzey bulunan ortamlarda radyo dalgalarında sorun yaşandığında, verimli
Sesle toplama sistemleri,
çalışamama gibi durumlar söz konusudur. Şekilde palete yapıştırma ve sevkiyat
depocunun eller serbest
aşamalarında RFID kullanımı örneği görülmektedir.
çalışmasına olanak verir.
Sesle Toplama: Depolarda sipariş toplama aşamasında kullanılır. Depo
yazılımına, komutları sese çeviren bir eklenti yüklenir. Kulaklık vasıtası ile personel
iş emri bilgisini alır, iş bitince mikrofon ile “tamamlandı” bilgisini sesle mikrofona
iletir ve sistemdeki iş otomatik onaylanarak kapanır. İlgili stok hareketleri otomatik
gerçekleşir. Veri girişi aşamasında, büyük kolaylık ve hız sağlar.

Şekil 6. 12. Sesle toplama operatörü (ssi-schaefer, 2019)

Işıkla Toplama: Raf önlerinde, toplanmayı bekleyen malzemelerin önünde

ışık yanar. Operatör malzemeyi alınca butona basar ve stok kayıt işlemi otomatik
tamamlanır. Yüksek bir ilk yatırım maliyeti vardır.

Şekil 6. 13. Işıkla toplama rafı (scjunction, 2019)

Dron (İnsansız Hava Aracı: İHA): Sensör, yazılım, kamera ve barkod okuyucu
yüklü Dronlar, belli kurallar kapsamında depo içerisinde işlem yapar.
Etiketlemeleri düzgün olan ürünleri çok daha kısa sürede okur ve sayar. Özellikle
yüksek raflara erişim konusundaki fiziksel zorlukları ortadan kaldırır. Dron ve
tablet içeren bir uygulama ile paletlerin ve barkodların fotoğrafları çekilerek
veriler toplanır, depo yazılımı ve görüntü işleme sisteminde işlenir. Geleneksel
yöntemlere göre, yaklaşık 10 kat hızlı sayım ve kontrol yapılabilir (Pettey, 2019).
Dronlar ayrıca teslimat için de kullanılabilir, ama kamuya açık yerlerde
kullanımlarında, güvenlik kaygıları ile ilgili kısıtlamalar vardır. Şekilde depodaki
Dronlar görülmektedir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 12

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

AR mevcut ortamı görsel

zenginleştir. (VR, yani
sanal gerçeklikten
farklıdır)

Şekil 6. 14. Depoda dronlar ile sayım ve kontrol (clearspider, 2018)

Artırılmış Gerçeklik (AR Augmented Reality): Özel bir yazılım yüklü akıllı
gözlük veya tablet ve depo yazılımı entegrasyonu sayesinde, pek çok lojistik
operasyon daha etkili yürütülebilir. Akıllı gözlükte veya tablette kamera, mikrofon,
wifi (kablosuz ağ bağlantısı) bulunmaktadır. İş emri bilgileri ekrana düşer, kişi işi
tamamladıktan sonra sesle veya gözlükle (kamerayla) barkodu okutarak işlemi
kapabilir. AR teknolojisi, ortam görselini zenginleştirerek depo içerisinde
yönlendirme ve kalite kontrol faaliyetlerinde fayda sağlayabilir. Ayrıca ekipman
tamiratı ve 3 boyutlu görünümler ile, eğitimlerde kullanılabilir (Heidelberg, 2016).

Şekil 6. 15. Tablet ile AR uygulaması, aktif ekipman bakımı talimatı (AdobeStock,
2019)

Sensörler: Sensörler hareket algılama, malzeme sayımı ve tespiti, olay

tetikleme (araç çalıştırma veya durdurma, kapı açma, alarma çalma vb.), kalite
kontrol (şekli veya etiketi bozuk ürün tespiti) gibi operasyonlarda insan
müdahalesi olmadan veri işleyerek, kolaylık sağlar.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 13

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

GPS ile filo araçlarının

takibi yapılır.

Şekil 6. 16. Sensör kullanımı (biz4group, 2019)

Robotlar: Robotlar gerek insan hayatını riske atan işlerin (ağır yükler,
tehlikeli gazlı ortamlar vb.) gerçekleşmesinde, gerekse sürekli tekrarlanan fiziksel
işlerin otomatize edilmesinde kullanılmaktadır. Teknolojinin gelişmesiyle, yapay
zekâlı robotlar, karar verme işlemlerini de kendileri gerçekleştirebilmektedir.

Şekil 6. 17. Depoda robotlar (Barry, 2018)

GPS (Global Positioning System) ve Navigasyon: Küresel konumlandırma

sistemleri (GPS), lokasyon takibinde büyük kolaylık sağlar. Kişisel telefonlarımızda
da kullandığımız Navigasyon yazılımları ile beraber, en uygun güzergâhtan seyahat
gerçekleştirilebilir. İlaveten, araçlara takılı sensörlerden alınan bilgiler de iletilir.
Araç hareketi ve kullanım bilgileri uydu üzerinden izlenir, durum raporlanır.
Güvenlik durumlarında (aracın çalınması, plan dışı güzergâha yönlenmesi vb.)
uydudan sinyal göndererek aracı durdurmak, kapılarını kilitlemek bile
mümkündür.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 14

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

ERP, işletme yönetiminin

ana ihtiyaçlarını
karşılayan dev bir
yazılımdır. Şekil 6. 18. GPS ile araç takibi işleyişi (Maish, 2018)

YAZILIMLAR1- VERİ İŞLEME

Toplanan verilerin girildiği işlendiği, hesaplamalar ve planlamaların yapıldığı
ve üzerinden raporlamaların yapıldığı farklı amaçlara göre özelleşmiş işletme
yazılımları, lojistik sektöründe oldukça fazla kullanılmaktadır. Bunların belli
başlıları hakkında temel bilgiler aşağıda verilmiştir.
ERP (Enterprise Resource Planning): ERP (Kurumsal Kaynak Planlama)
sistemleri firmanın ihtiyaç duyduğu olduğu tüm departman fonksiyonlara karşılık
gelen uygulamaları modüller olarak bulunduran, tek veri tabanında çalışabilen
oldukça kapsamlı bir yazılım türüdür. Firmanın ihtiyacı olan muhasebe, satış,
dağıtım, envanter, satınlama, üretim planlama vb. faaliyetleri ile ilgili modüller
bulunur. Tek bir yazılım bütün bu işlemleri entegre hâlde yapabilmektedir.
Kullanıcıların hepsi tek aynı yazılımı kullanır. Bu sayede bir noktada yapılan iş,
diğer birim tarafından rahatça görülür. Raporlamalarda büyük kolaylık sağlar.
Şekilde ERP yapısında bazı modüller görülmektedir.

Şekil 6. 19. ERP’nin yapısındaki bazı modüller (Renuevo, 2013)

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 15

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

MRP (Material Requirements Planning): MRP sistemleri günümüzde dev

ERP programlarının altında yer alana bir üretim planlama modülüdür. Tarihçesine
baktığımızda çok modüllü ERP sistemlerinin oluşumu, MRP yazılımlarının piyasaya
çıkması ile başlamış, diğer modüllerin eklenmesiyle tüm işletme ihtiyacını
karşılayan ERP hâline geliştir. MRP yazılımları en az stoklar çalışıp, siparişleri
CRM yazılımları karşılayan üretim ve tedariği gerçekleştirecek zaman planlamasını yapar ve
“operasyonel” ve mevcut stokları dikkate alarak hammadde ve yarı mamul üretim planlamasını
“analitik” olarak ikiye yapar. Bu tip yazılımların etkin çalışabilmesi için doğru analiz, temiz veri (stok
ayrılır. kodları, ürün ağaçları, rota, operasın vd.) ve iyi bir uyarlama gerekmektedir.
Uzman danışmanlardan bolca destek almak gerektirir. Satış siparişinin gelmesi ile
başlayan örnek bir süreç, resimde gösterilmiştir.

Şekil 6. 20. Siparişin gelmesi ile başlayan süreçler (valconusa, 2019)

CRM (Customer Relationship Management) : ERP sistemi ile işletme için tüm
operasyonlarımızı yürütmek, izlemek ve planlamakla mümkün olabilir. Ama
tedarik zinciri boyunca diğer partnerler ile işlem yürütürken, ilave yazılımlara
ihtiyaç duyulmaktadır. CRM(Müşteri İlişkileri Yönetimi) yazılımları “müşteri
“ayağını daha etkin yürütmek için kullanılır. ERP’nin içinde bir modül olabilse de
genelde harici bir CRM yazılımı kullanılır, ERP ile entegrasyonu yapılır. CRM yazılım
fonksiyonları 2 ana grupta toplanabilir:

 “Operasyonel” CRM: Müşteri kayıtları, ziyaretler, şikâyetler, yardım masası

vb. uygulamaları ve kayıtları gerçekleştirilir.
 “Analitik CRM”: Operasyonel CRM’de oluşan veriler belli periyodlarla veri
madenciliği vb. teknikler ile analiz edilir. Bu sayede otomatik kampanyalar,
yeni stratejiler geliştirilir. Müşteri davranışlarının analiz edilerek, mağaza
raf yerleşimlerinin planlanması, özel promosyon oluşturma gibi
uygulamalar günümüzde oldukça popülerdir. İş zekâsı uygulamaları ile
çalışır. Bir CRM yazılına ait ekran, resimde gösterilmiştir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 16

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

Depoculara uygun görevi

atama ve barkod
entegrasyonu WMS
yazılımları ile yapılır. Şekil 6. 21.CRM yazılımdaki üst yönetim ekranı (salesforce, 2019)

SRM (Supplier Relationship Management): SRM (Tedarikçi İlişkileri

Yönetimi) yazılımları tedarik zincirindeki “tedarikçi” ayağını daha etkin yürütmek
için kullanılır. ERP’deki satın alma modülü ile entegre çalışır. Bir tedarikçi portalı
şeklinde işlem görebilmektedir. Tedarikçi sipariş bildirimleri, teklif toplama,
elektronik ihale, açık eksiltme vb. operasyonlar burada gerçekleştirilerek, şirket
dışına uzanan faaliyetlerde kolaylık sağlar. SRM, CRM, ERP etkileşimi şekilde
gösterilmiştir.

Şekil 6. 22. SRM-ERP-CRM etkileşimi (Cust, 2002)

WMS (Warehouse Management System): WMS (Depo Yönetim Sistemi)

yazılımları bir deponun girişin den çıkışına tüm faaliyetlerin planlanması ve
yürütülmesinde kolaylık sağlar. Bu yazılımlar da, işletmenin ana ERP sistemine
entegre çalışabilir. Gerekli veriler çektikten sonra, depo operasyonlarının daha
etkin gerçekleşmesi için, belli işlemler yapar. Gelen malzemelerin en uygun rafa
yönlendirilmesi için öneri listeleri oluşturur, depo personelinin etkin kullanımı için
konuma uygun iş atamaları yapar, malzeme toplama ve sevkiyat aşamasın en etkin
toplama rotasını oluşturur ve tüm gerekli barkod, RFID vb. donanımlar ile entegre
şekilde etkin çalışır. Özellikle büyük dağıtım merkezlerinde ve lojistik firmalarında
kullanımı kaçınılmazdır.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 17

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

TMS ile ilgili sipariş için

en uygun taşıma modu Şekil 6. 23. Örnek WMS operasyonu sevkiyat için kolilere toplama (Outbound
belirlenir. operation: Fulfillment: wave creating/release, Allocation, Cubing) (Oracle, 2019) (Wisys,
2019)

TMS (Transport Management System) : TMS (Nakliye Yönetim Sistemleri)

içerdiği pek çok fonksiyon ile araç bakımının her yönünün izlenmesi ve
yönetilmesi, yakıt maliyeti izleme, araç rotalama ve haritalama, depolama,
iletişim, EDI uygulamaları, kargo taşımacılığı, taşıyıcı seçimi ve yönetimi,
muhasebe de dâhil olmak üzere her türlü taşımacılık operasyonunun yönetimi
sağlar (Bitpipe, 2019) (Creasis, 2019).
“Planlama” fonksiyonunda uygun lojistik ağın oluşturulması ve planlaması
yer alır. Rota konsolidasyonu ve optimizasyonu, araç yükleme ve optimizasyonu,
ekipman verimliliği, uygun taşıma modunun ve nakliyecinin seçimi gibi konularda
modeller yardımıyla maliyetleri düşürür, müşteri servis seviyesini artıracak karar
seçenekler ve planlar oluşturur. Ekipman ve kaynak gereksinimleri de belirlenir ve
planlanır.
“Yürütme” fonksiyonunda tanımlı süreçlerin otomatikleştirilmesi ve etkin
yürütülmesi sağlanır. İş atamaları ve görev gerçekleşmeleri izlenir, maliyetler ve
navlun fiyatları değerlendirilir, sözleşme yönetimi, filo yönetimi fonksiyonu ile
araçların ve şoförlerin izlemesi yapılır, maliyet ve finans entegrasyonu ile
ödemeler yapılır ve raporlamalar gerçekleştirilir (Oracle Türkiye, 2019).

Şekil 6. 24. TMS’deki iş akışı (itistech, 2019)

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 18

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

CLO (Cargo Loading and Optimization): CLO (Araç Yükleme Yazılımları) TMS
içerisinde veya harici çalışarak, aracın uygun kurallara göre optimize yüklenmesini
sağlar.

YMS garaj sahasının

daha etkin kullanılmasını
sağlar.
Şekil 6. 25. Araç yükleme yazılımı ekranı (igz, 2019)

YMS (Yard Management System) : Garaj alanı temel olarak, depo dışarısında
araçların beklediği veya park ettiği veya giriş(check-in) ve çıkış (check-out)
detayları ile depo kapısına atama yapıldığı ayrı bir sahadır. YMS (Garaj Saha
Yönetimi), araçların ve ulaşım birimlerinin gelip ayrıldığı sahaları yönetmek içindir.
Depo görevini temel alarak, garaj sahasındaki hareketler haritalanabilir ve ayrıca
garajdaki hareketler, depodaki ekranda izlenebilir. Garaj (araç sahası) hareketlerini
yönetmek için önce “taşıtlar” ve “taşıma birimleri”, kontrol noktası ile kaydedilir.
Ardından bunlar park yeri veya kapı giriş alanı olabilecek bir bölgeye atanabilir.
YMS temelde, farklı araç tipleri için, saha bölümlerinin ayarlanmasıdır. Genelde 3
tip saha bölümü tipi karşımıza çıkar: “Kontrol noktası” için , “park etmek” için,
“depo kapısı”na erişim için kullanılır (tkreddy, 2016).

Şekil 6. 26. YMS’de saha ve rezervasyon ekranı (tridentinfo, 2019) (c3solutions, 2019)

YAZILIMLAR2-VERİ ANALİZİ ve ANALİTİĞİ

Önceki bölümde açıklanan “veri işleme” yazılımları ile veriler sisteme
girildikten sonra, daha karmaşık kararların ve raporların alınması için, ilave üst
seviye çözümlere ihtiyaç duyulur. Bu bölümde bu analizleri yapabilen, farklı
amaçlarda kullanımları ile ön plana çıkan yazılım türlerine yer verilmiştir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 19

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

SNO (Strategic Network Optimization): SNO (Stratejik Ağ Optimizasyonu)

yazılımları çok çeşitli üretim, dağıtım ve lojistik problemlerini çözmeye yarar.
Tesislerin ve üretim hatlarının ne zaman ve nerede açılacağını veya kapanacağını
kararı, üretimin içeride mi yoksa dış kaynaklı mı yapılacağı kararların verilmesinde
kolaylık sağlar. Rekabet analizlerini de içeren “what-if” senaryoları geliştirilebilir ve
SNO’da tesis aç/kapa
değerlendirilebilir; arz, talep, kapasite ve yeni ürün tanıtımlarındaki değişiklikleri
gibi stratejik kararlar
planlanabilir. Beklenen kar, yeni pazarlar, pazarlama promosyonları, malzeme ve
belirlenir.
mamul satın alma ve envanter oluşturma dâhil olmak üzere çeşitli ayrıntılı
analizler gerçekleştirilerek optimize planlar elde edilebilir (Oracle.a, 2019).

Şekil 6. 27. Stratejik network optimizasyonu ekranı (Oracle.b, 2019)

Simülasyon: Optimizasyon modelleri, tüm gerçeklerin bilindiğini

varsaydıkları ve bu gerçekleri verilen sorulara “en iyi” bir cevap verir. Simülasyon
modellerinde, aksine, sorulara verilen yanıtlar bilinir. Ama gelecekteki
performansın ne olacağı ve bunlarla ilgili alternatif senaryo üretmede kullanılır.
Daha iyi tahmin ve karar verme ortamı sağlanır. “What-if”(eğer-olsa) senaryoları
ile alternatifler, pazar, kapasite değişimi ve yatırım planlarında kullanılır (Thiers &
McGinnis, 2011).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 20

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

Şekil 6. 28. Bir liman simülasyonu modeli ekranı (Arena, 2019)

BI (Business Intelligence): İş Zekâsı (BI)kararları ve performansı iyileştirmek

ve optimize etmek için bilgilerin erişimini ve analizini sağlayan uygulamaları,
altyapıları, araçları ve en iyi uygulamaları içeren bir şemsiye terimdir (Partridge,
2013). İş zekâsı (BI) sistemleri, işletme ve çevresindeki ilişkileri ve eğilimleri
belirlemek için operasyonel, sosyal ve diğer verileri işleyen bilgi sistemleridir.
Oluşturulan bu modeller, ilişkiler, eğilimler ve tahminler kümesi “iş zekâsı” olarak
adlandırılır. Temelde BI sürecinde üç ana aktivite gerçekleştirilir: 1-veri toplama, 2-
BI çözümleri ile veriden
analiz yapma ve 3-sonuçları yayınlama. Bu faaliyetler Şekildeki BI elemanlarına
bilgiye ulamak ve
karşılık gelmektedir (Kroenke & Randall, 2017):
yayınlamak mümkün
olur.  Veri toplama: Kaynak verileri edinme, temizleme, organize etme,
ilişkilendirme ve kataloglama işlemidir.
 Analiz: İş zekâsı yaratma sürecidir. BI analizindeki 4 temel kategori:
raporlama, veri madenciliği, BigData (Büyük veri) ve bilgi yönetimidir.
 Sonuçları yayınlamak: İhtiyaç duyulan bilgiyi, çalışanlara sağlama sürecidir.
BI sonuçları bir programa göre veya bir olayın veya belirli bir veri
koşulunun bir sonucu olarak kullanıcılara talepleri olmadan, kurgu sonucu
gönderilir. Ya da kullanıcı isteği sonucu bilgiler ortaya çıkarılır. Sonuçlar
çıktı, web, online platformlarda vb. yayınlanabilir.

Şekil 6. 29. İş zekâsı uygulama sürecindeki temel aşamalar (Kroenke & Randall, 2017)

Büyük Veri (Big Data): Büyük veri, kalıpları, eğilimleri, ilişkileri ve fırsatları
ortaya çıkarmak için derlenebilecek, saklanabilecek, organize edilebilecek ve analiz

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 21

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

edilebilecek büyük yapılandırılmış veya yapılandırılmamış veri kümelerini ifade

eder.
Gelişmiş Analitik: “Gelişmiş analitiğin” tedarik zinciri üzerindeki etkisi
önemlidir. Gelişmiş analitikler dinamik fiyatlandırma, ürün kalitesi testi ve dinamik
yenileme gibi alanlarda, gerçek zamanlı veya gerçek zamanlıya yakın bir zamanda
kullanılmaktadır. Tedarik zinciri verilerinin mevcudiyeti - Nesnelerin İnterneti (IoT)
verileri, dinamik satış verileri ve hava durumu modelleri gibi - gelecekteki
senaryoları daha iyi anlamak ve karlı önerilerde bulunmak için, tahmin imkânı
sağlar (Pettey, 2019).

Şekil 6. 30. İş zekâsı yönetim raporları (Oracle.c, 2019)

APS (Advanced Planning and Scheduling): APS (Gelişmiş Planlama ve

Çizelgeleme) yazılımları, lojistik ve üretim süreçleri için “karar destek
mekanizması” olarak çalışan, bir yazılım uygulamasıdır. Hem kısa hem de uzun
vadeli planlama ufuklarını dikkate alır. Sistem, lojistik ve talep planlama, üretim
planlama / planlama, dağıtım planlaması ve nakliye planlaması gibi diğer yoğun
planlama gerektiren iş süreçlerini simüle etmek ve optimize etmek için, gelişmiş
matematiksel algoritmalar kullanır. Bir APS sisteminin temel amacı siparişler,
talep, arz, kapasite ve lojistik için en uygun maliyet-fayda analizine dayanan
sorunları planlamak veya çizelgelemek için mümkün olan “en iyi” çözümü
sağlamaktır. Örneğin, bir kıtlık sıkıntısı durumunda, bir APS sistemi, en önemli
müşterilerin önce karşılanıp karşılanamayacağına (kar marjına bakılmaksızın) veya
APS kısıtlı kapasiteyi
önce oluşturulan en kârlı programlara mı cevap vereceği sorusuna cevap
dikkate alarak, hızlı
vermelidir. Bir APS sistemi, piyasa değişikliklerine anında tepki verilmesine, daha
optimizasyon yapar.
yüksek verim ve teslimat süreleri, optimize edilmiş stok seviyeleri ve daha iyi
müşteri hizmeti sağlayarak maliyetlerin düşmesine neden olur.
Bununla birlikte, bir APS sistemi diğer sistemlerin yerini almaz — üstüne
tepeye eklenen bir sistemdir. Aslında bir SCM yazılım paketinin optimizasyon alt

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 22

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

kümesidir (özel ve hızlı çalışır). Sistem genellikle belirli optimizasyon

algoritmalarına ve özel bir hızlı bilgi işlem veri tabanına sahip, özel bir tedarik
zinciri planlama (SCP: Supply Chain Planning)) modülü olarak bulunur. Belirli
kısıtlamaları (arızalı bir makine, sınırlı kapasite, grev, hava durumu vb.) dikkate alır
ve optimize edilmiş önerileri ortaya çıkarmak için simülasyon verilerini hızlı bir
şekilde oluşturur.

Şekil 6.31. APS ve planlama matrisi (Uapippo, 2012) (Stadtler, 2015)

ERP-MRP-APS İlişkisi: ERP uygulamaları, standart tekrarlayan görevleri

kullanılarak çalışan iş sistemleridir. ERP ve MRP uygulamaları genellikle stratejik
karar vermede kullanılmaz. ERP uygulamasında talep, malzeme, üretim kısıtları ve
farklı fonksiyonlara etkisi rahat belirlenemez. APS uygulamaları ise planlamayı
“kısıtları” dikkate alarak optimizasyon ile yapar ve tüm işe etkisi görülür. Örneğin
planlı bir siparişin, “müşteri teslim tarihi” değiştirildiğinde, sistem hammadde
tedariği ve üretim tarihlerini buna uyumlu şekilde revize eder veya öneriler sunar.
APS uygulaması sayesinde, sipariş değişikliğinin “diğer müşteri siparişleri”
üzerindeki etkisini görmek için bir analiz yapılabilir. Bir APS sistemi ayrıca,
Endüstri 4.0 küresel bir malzeme, kapasite ve lojistik kısıtlamalara dayanarak optimum çözümün ne
dijital dönüşüm olacağını hesaplayabilir. Bu nedenle birçok kuruluş planlama, satın alma, üretme,
çağrısıdır. depolama ve sunma süreçlerini optimize etmek ve ayarlamalar yapmak için, ilave
SCM ve APS uygulamalarını çoklu şekilde kullanmayı tercih etmektedir.

ENDÜSTRİ 4.0 VE DİĞER TEKNOLOJİLER

Endüstri 4.0 yani 4. Sanayi devrimi, Alman hükümetinin piyasaya sürdüğü,
sanayiyi geleneksel teknoloji, iletişim ve kapasite sınırlarının ötesinde gelişmeye
iten küresel imalat sektörüne bir eylem çağrısıdır. Endüstri 4.0, dördüncü sanayi
devrimi, dijitalleşmeye doğru olan harekettir.
Endüstri 4.0 ortamında, “Nesnelerin İnterneti” ve veri toplama yeteneğine
sahip “sensörler” gibi “siber-fiziksel sistemler” (üretim işleminin her alanında
gerçek zamanlı veri toplama, analiz ve şeffaflık sunan bir Endüstri 4.0 etkin üretim)
üreticiler ve üreticiler tarafından kullanacaktır. Büyük veri ve güçlü “analitik”teki
gelişmeler ile, farklı sistemlerden toplanan dev veriler, hızlı bir şekilde analiz
edilip, hızlıca kararlarda ve operasyonlarda kullanılabilecektir. Tüm bu

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 23

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

otomasyona dayalı iletişim altyapısının kesintisiz devamlılığı için “siber güvenlik”

şarttır (Moore, 2018).
Konu kapsamında kullanılan karşımıza çıkabilecek bazı terimler ve daha
önceki bölümlerde açıklanmamış gelişmiş teknolojilere aşağıda yer verilmiştir:
Dijitalleştirme: Dijitalleştirme, farklı bilgi türlerini toplama ve dijital formata
dönüştürme işlemini ifade eder.
Akıllı Fabrika: Akıllı fabrika, Endüstri 4.0 teknolojisine, çözümlerine ve
yaklaşımlarına yatırım yapan ve bunlardan yararlanan bir fabrikadır.
Siber-Fiziksel Sistemler: Üretim işleminin her alanında gerçek zamanlı veri
toplama, analiz ve şeffaflık sunan bir Endüstri 4.0 etkin üretim sistemleri.)
Gerçek Zamanlı Veri İşleme: Gerçek zamanlı veri işleme, bilgisayar
sistemlerinin ve makinelerin verileri sürekli ve otomatik olarak işleyebilme ve
3D yazıcılar yedek parça gerçek zamanlı veya yakın zamana ait çıktılar ve öngörüler sunma yeteneklerini
lojistiğinde devrim ifade eder (epicor, 2019).
yaratacaktır.
Otonom Araçlar ve Robotlar: Birbiriyle ağ üzerinde bağlantılı, akıllı
nesnelerin sayısındaki patlama, bu eğilime büyük bir destek vermektedir. Otonom
(kendi kendine gidebilen) araçlar (taşıyıcı robotlar, kamyonlar, uçaklar, dronlar,
gemiler vb.) yeni iş senaryoları sağlamakta ve mevcutları optimize etmektedir.
Otonom araçlar genellikle, gerçek dünyada faaliyet gösteren fiziksel cihazlardır.
Otonom nesnelerin kullanımını, insan iş gücünün ikame edicisi ve tamamlayıcısı
olarak değerlendirmelidir. İnsan emeğini azaltması en muhtemel itici güç gibi
gözükse de, asıl fayda, genel üretkenlikteki gelişmeler olacaktır (Pettey, 2019).
Mevcutta otonom robotların kullanımı, teknolojinin pahalı olması ve
kapasitelerinin az olduğundan, sınırlıdır. Ancak otonom robotların kapasiteleri
arttıkça ve maliyetleri düştükçe, tedarik zincirinde giderek daha önemli bir rol
oynayacaktır. Uzmanlar, çok yakın gelecekte otonom robotların birbirleriyle ve
insanlarla etkileşime gireceğini tahmin ediyor, Makine öğrenmesi sağlandığında,
bu robotlar tedarik zincirinde devrim yaratacak, tüm sistemi daha çevik, entegre
ve proaktif hâle getirecek. Endüstri 4.0 veya dijital tedarik zinciri, büyük oranda
otonom robotik alanlarını birleştirmek ve kullanmak üzerindedir (Masters, 2016).
3D Yazıcılar (Katmanlı İmalat): Yaygın olarak 3D (3 boyutlu) baskı olarak
bilinen katkılı üretim, malzemeyi birden fazla katmana yerleştirerek, bir nesneyi
oluşturma işlemidir. Küçük partilerle üretim veya bireysel parçaların veya
kişiselleştirilmiş ürünlerin üretimi, giderek daha da önemli olmaya devam
etmektedir. 3 boyutlu yazıcılar ile müşteriye özelleşmiş ürün, çok kısa sürede
üretebilir. Özellikle tasarım aşamasında, ürün prototiplemede oldukça fayda
sağlamaktadır. Katkılı üretimin kullanımı moda hâle gelmiştir, ancak henüz tam
potansiyeline ulaşmamıştır (Heidelberg, 2016). Yakın gelecekte pek çok yedek
parçanın üretiminin lojistik depolarda üretilip dağıtılması ve bu sayede sektörde
ciddi değişiklik yaratarak tedarik zincirine katkı sağlaması beklenmektir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 24

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

Yapay Zekâ (AI: Artificial Intelligence): Yapay zekâ, bir bilgisayarın görevleri
yürütme ve bir miktar insan zekâsı gerektiren kararlar alma yeteneğini ifade eden
bir kavramdır. AI, daha geniş bir tedarik zinciri otomasyonu için bu alt yapıyı
sağlar. Otomasyon seviyesi, koşullara bağlı olarak yarı otomatik, tamamen
otomatik veya karma olabilir. Kendi kendine öğrenme, insan performansını ve
bilgilerini taklit etmeye çalışan teknolojilerden oluşur. AI çözümleri talep tahmini,
üretim planlama veya öngörücü bakım, rotaları belirlemek, gerekli yedek parça
kullanımlarını optimize etmek gibi çeşitli tedarik zinciri süreçlerini
RPA ile yazılımlardaki otomatikleştirmeye yardımcı olabilir. Bir durum veya arıza meydana gelmeden,
manuel veri girişleri kullanıcıları bilgilendirebilir. Yapay zekâ ile ilişkili olan “Makine öğrenmesi”,
ortadan kaldırılır. bilgisayarların yapay zekâ ile kendi başlarına (açıkça söylenmeden veya
programlanmadan) öğrenmeleri ve iyileştirilmeleri gerektiği ifade eder (Pettey,
2019).
Robotik Süreç Otomasyonu (RPA: Robotic Process Automation): Adında
“robotik” terim kullanılmasına rağmen, robotik işlemler otomasyonu (RPA) aslında
gerçek bir robottan ziyade, yazılım kullanımıdır. Yazılım, çeşitli manuel işlemlerin
ve görevlerin otomatikleştirilmesine izin verir. Bu tür bir yazılımı kullanmanın
sonuçları genellikle daha az hataya, daha hızlı tamamlama sürelerine ve
maliyetlerde düşüşe yol açar. RPA ayrıca oldukça pahalı ve zaman alan sistem
entegrasyon projeleri veya özel uygulama geliştirmeleri ihtiyacını da önler. RPA,
temel olarak tedarik zincirindeki üçüncü bir tarafın otomatik veri entegrasyonu
için bir API veya başka bir araç sağlayamayacağı basit kullanım durumlarında çok
etkili olduğunu kanıtlamıştır. Özetle RPA yazılımları maliyetleri düşürür, veri giriş
hatalarını ortadan kaldırır, işlemleri hızlandırır ve uygulamaları birbirine bağlar.
Bununla birlikte, güçlü bir yatırım geri dönüşü (ROI) potansiyeli, tamamen RPA'nın
o organizasyondaki uygulanabilirliğine bağlıdır (Linchpin, 2019) (Pettey, 2019).
Dijital Tedarik Zinciri İkizi (Digital supply chain twin): Dijital ikiz (Digital
twin), gerçek dünyadaki bir varlık veya sistemin, dijital ortamda temsilidir. Dijital
tedarik zinciri ikizleri ürünler, müşteriler, pazarlar, dağıtım merkezleri / depolar,
tesisler, finans, nitelikler ve hava durumu gibi uçtan uca tedarik zincirinin tüm ilgili
varlıkları arasındaki ilişkilerin dijital bir temsilidir. Gerçek dünya tedarik zinciri ile
senkronize olarak, uçtan uca görünürlük yaratır. Bu bağlantı, farkındalığı büyük
ölçüde arttırmakta ve kararların kalitesini ve hızını arttırmaktadır. Dijital tedarik
zinciri ikizine uygun “öngörücü” (predictive) ve “açıklayıcı” (prescriptive) analitik
(makine öğrenimi ve AI dâhil) uygulanarak, böylece uyumlandırılmış hizalanmış ve
bir dereceye kadar otomatize edilmiş kararlar almak mümkün olur (Pettey, 2019).
Siber Güvenlik (Cybersecurity): Birbirine bağlı cihazlara ve verilere olan
bağımlılığın artması, tedarik zincirini inanılmaz derecede savunmasız
bırakmaktadır. Tedarik zinciri yöneticileri için ilk adım, kurum geneline uygun
sağlam iletişim ve bağlantı alt yapısı oluşturmaktır. Bu alt yapı, tüm üretim
hatlarını ve kritik endüstriyel sistemleri koruyarak, katı kimlik erişim yönetimi ile
desteklenmelidir. Bu nedenle, Endüstri 4.0 işletmesi siber güvenliği, sürekli olarak
birinci öncelik hâline getirmelidir (Masters, 2016).

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 25

 Lojistikte Bilgi Yönetimi

• İnternetten bir ERP yazılımına ait ücretsiz online

demo programı bulun. Öğrenmeye ve pekiştirmeye

Bireysel
Etkinlik
yönelik aşamaları uygulayın:
• Web sayfasındaki eğitim dokümanlarını inceleyin.
• Youtube.com dan ilave eğitimlri bulun ve izleyin.
• Eğitimdeki senaryoyu adımlarını yazarak özetleyin.
• Eğitimdeki senaryoyu online platformda uygulayın.

SONUÇ
Endüstri 4.0'ın merkezinde olacak olan “akıllı fabrikalar”, hem otomasyon
hem de dijitalleşme seviyesini daha da yükselterek, tedarik zincirinde ve üretim
hatlarında gelişme sağlatacaktır. Bunu bilgi ve iletişim teknolojisi sağlayacaktır. Bu,
iler karmaşık görevleri tamamlamak için kendi kendine optimizasyon yapılması,
kendi kendini yapılandırma ve hatta yapay zekâ kullanan makineler anlamına
gelmektedir (Moore, 2018).
Yeni teknolojileri erken
benimseyen firmalar, Dronlar, AI (yapay zekâ), kendi kendini süren (otonom) kamyonlar, blok
rekabetçi avantaj elde zincir ve diğer birçok teknoloji lojistik endüstrisini dönüştürmektedir (Hooijdonk,
edeceklerdir. 2019). Bu dönüşüm sayesinde hem zamandan, hem de paradan tasarruf etmek ve
müşterilere zamanında ürün teslimi sağlanabilir. Elbette, bu çözümlerden bazıları
yeni ortaya çıkmıştır ve geniş platformlarda benimsenmesi zaman alacaktır. Ancak
küresel ölçekte lojistik operasyonlarını geliştirmek isteyen firmalar, bu yolda çok
hızlı yol alacaktır. Tedarik zincirlerinin otomasyon seviyesi gittikçe artmaktadır ve
yeni teknolojileri erken benimseyen firmalar, önemli bir rekabet avantajı elde
edecektir.
Not: Yabancı terminoloji ve yabancı kısaltmalar sektörde oldukça yoğun
kullanılmaktadır. Bu kitapta da, orijinal karşılıklar ve İngilizce kısaltmalarına
özellikle yer verilmiştir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 26

Lojistikte Bilgi Yönetimi

•LOJİSTİK VE TEDARİK ZİNCİRİ OPERASYONLARINDA, BİLGİ TEKNOLOJİSİ

KULLANMANIN AMAÇLARI
•1) (Veri toplamak)2)(Veriye erişmek) 3)Ortaklarla ortak çalışabilmektir
•VERİ, ENFORMASYON VE BİLGİ
•“Veri”, bir ifadenin ham halidir ve kendi başına “anlamı” yoktur. Veri
Özet
üretildikten veya toplandıktan sonra bir platforma girilir ve veri artık bir
anlam kazanır, artık “enformasyon” halini almıştır ki bu verinin kategorize
edilmiş ve hesaplanmış hali olabilir. Elimizdeki enformasyona, kurum kültürü
ve tecrübemizi kattığımızda bu artık bir “bilgi” haline gelir.
•WEB SERVER MİMARİSİ
•Piyasada kullanılan web uygulamaları, genel olarak İstemci/Sunucu (Client-
Server) şeklinde mimariye sahiptir. Yazılım uygulamasına ait kodlar,
“application server” tarafında çalışır. Server genelde bir ağ üzerindedir ve ağ
üzerinden çok sayıda terminale veri dağıtımı yapabilir. Web Server (web
sunucusu), Application Server (uygulama sunucusu) ve Database Server (veri
tabanı sunucusu) yer alır.
•VERİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ
•Enformasyon sistemlerini doğru çalıştırabilmek için gerekli verilerin uygun
formatta toplanması, ilgili veri tabanına iletilmesi ve işlendikten sonra da,
ilgili kullanıcı noktalara iletilmesi gerekmektedir. Bunu sağlayan pek çok
teknoloji mevcuttur. Lojistik alanında karşımıza çıkan geleneksel ve yükselen
trend olan teknolojiler: Cloud, IoT, M2M, XML, EDI, Blockchain gibi
teknolojiler
•VERİ TOPLAMA TEKNOLOJİLERİ
•Yazılımları işletecek temel verileri girişini kolaylaştıran pek çok destekleyici
teknoloji mevcuttur. Bunlardan bazıları: Barkod, Karekod, RFID (Radyo
frekanslı kimliklendirme), Sesle Toplama, Işıkla Toplama, Dron (İHA),
Artırılmış Gerçeklik (AR), Sensörler, Robotlar, GPS ve Navigasyon
•YAZILIMLAR1- VERİ İŞLEME
•Toplanan verilerin girildiği işlendiği, hesaplamalar ve planlamaların yapıldığı
ve üzerinden raporlamaların yapıldığı farklı amaçlara göre özelleşmiş işletme
yazılımları, lojistik sektöründe oldukça fazla kullanılmaktadır. Bu :
yazılımlarının belli başlıları: ERP (Kurumsal Kaynak Planlama), MRP
(Malzeme İhtiyaç Planlama), CRM(Müşteri İlişkileri Yönetimi), SRM (Tedarikçi
İlişkileri Yönetimi), WMS (Depo Yönetim Sistemi), TMS (Nakliye Yönetim
Sistemleri), CLO (Araç Yükleme Yazılımları), YMS (Garaj Saha Yönetimi)
•YAZILIMLAR2-VERİ ANALİZİ ve ANALİTİĞİ
•Önceki bölümde açıklanan “veri işleme” yazılımları ile veriler sisteme
girildikten sonra, daha karmaşık kararların ve raporların alınması için, ilave
üst seviye çözümlere ihtiyaç duyulur. Bu analizleri yapabilen, farklı
amaçlarda kullanımları ile ön plana çıkan yazılım türleri: SNO (Stratejik Ağ
Optimizasyonu), Simülasyon, İş Zekâsı (BI), Büyük Veri, Gelişmiş Analitikler,
APS (Gelişmiş Planlama ve Çizelgeleme)

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 27

Lojistikte Bilgi Yönetimi

Özet (devamı)
•ENDÜSTRİ 4.0 ve DİĞER TEKNOLOJİLER
•Endüstri 4.0 yani 4. Sanayi devrimi, Alman hükümetinin piyasaya sürdüğü,
sanayiyi geleneksel teknoloji, iletişim ve kapasite sınırlarının ötesinde
gelişmeye iten küresel imalat sektörüne bir eylem çağrısıdır. Endüstri 4.0,
dördüncü sanayi devrimi, dijitalleşmeye doğru olan harekettir. Konu
kapsamında kullanılan karşımıza çıkabilecek daha önceki bölümlerde
listelenmemiş gelişmiş teknolojiler: Dijitalleştirme, Akıllı Fabrika, Siber-
Fiziksel sistemler, Otonom Araçlar ve Robotlar, 3D Yazıcılar, Yapay Zekâ (AI),
Robotik Süreç Otomasyonu (RPA), Dijital Tedarik Zinciri İkizi, Siber Güvenlik
olarak sayılabilir.

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 28

Lojistikte Bilgi Yönetimi

DEĞERLENDİRME SORULARI
1. Lojistik ve tedarik zinciri operasyonlarında, bilgi teknolojisi kullanmanın
amaçlarından biri değildir?
a) Veri toplamak
b) Zincire katılan tüm taraflar için tam görünürlüğü engellemek
c) Veriye erişmek
d) Veri analizi
e) Tedarik zinciri ortaklarıyla, “işbirliği” yapabilmek

2. Bilgisayar sistemleri ile ilgili hangi kavram yanlıştır?

a) “Veri”, bir ifadenin ham hâlidir.
b) “Veri”nin kendi başına “anlamı” vardır.
c) “Enformasyon”a, kurum kültürü ve tecrübemizi kattığımızda bu artık
bir “bilgi” hâline gelir.
d) “Enformasyon”, “veri”nin kategorize edilmiş ve hesaplanmış hâli
olabilir.
e) Bilgisayar sistemlerine, “veri” girişi yaparız.

3. Bir iş yazılımına (Ör: ERP) ait sunucularda, veriler hangi platformda

tutulur?
a) Virtual Server (sanal sunucu)
b) Web Server (web sunucusu)
c) Application Server (uygulama sunucusu)
d) Mobile server (mobil sunucu)
e) Database Server (veri tabanı sunucusu)

4. Bilgi depolamak, yönetmek ve işlemek için, Internet'te barındırılan

birbirine bağlı uzak sunucuları kullanma ne isim verilir?
a) Yedekleme
b) Bulut bilgi işlem
c) Wifi
d) Mobil bilgi işlem
e) Yeşil bilgi işlemi

5. Hangisi sensörler veya makineler gibi fiziksel nesneler ve İnternet

arasındaki bağlantıları ifade eder?
a) Bulut bilgi işlem
b) EDI
c) IoT
d) RFID
e) Barkod

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 29

Lojistikte Bilgi Yönetimi

6. Aşağıdaki maddelerden hangisi interneti kullanarak veri alışverişi yapan

sistemler ve platformlar arasındaki veri iletişimini, standart hâle getirmek
için tasarlanan, bir işaretleme dilidir?
a) IoT
b) Bulut bilişim
c) XML
d) HTML
e) Basic

7. Aşağıdakilerden hangi teknolojiyle, akıllı sözleşmeler yoluyla ticari ilişkiler

ve dokümanlar otomatize edilebilir ve üst düzey güvenlik sağlanabilir?
a) IoT
b) RFID
c) Wifi
d) Web server
e) Blok zinciri (Blockchain)

8. Aşağıdakilerden hangisi ortamdaki anlık görseli zenginleştirerek, makine

ekipman tamirinde kolaylık sağlar?
a) AR
b) IoT
c) Blockchain
d) Java
e) VR

9. Aşağıdakilerden hangi yazılım çeşidi, temelinde iş zekâsı uygulamaları ile

çalışır?
a) ERP
b) Analitik CRM
c) MRP
d) WMS
e) SRM

10. Aşağıdakilerden hangisi manuel veri girişini ortadan kaldırmayı sağlar?

a) ERP
b) MRP
c) 3D yazıcı
d) APS
e) RPA

Cevap Anahtarı
1.b, 2.b, 3.e, 4.b, 5.c, 6.c, 7.e, 8.a, 9.b, 10.e

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 30

Lojistikte Bilgi Yönetimi

YARARLANILAN KAYNAKLAR
accellos. (2019). Electronic Data Interchange. Erişim adresi HighJump:
https://www.accellos.com/articles/electronic-data-interchange-logistics/
AdobeStock. (2019). AR tablet. Erişim adresi
https://t4.ftcdn.net/jpg/01/24/46/43/500_F_124464399_DMaiOASCdfdFHi
lIvIFkg0wZi6dFRd2U.jpg
ahearn. (2019). Error_proof. Erişim adresi
http://www.ahearn.com/graphics/Apps/Error_proof_main.jpg
Arena. (2019). simulation-port. Erişim adresi
https://i.ytimg.com/vi/QxjRNJdX_Hs/maxresdefault.jpg
Barry, B. (2018). warehouse-robots. Erişim adresi
https://cdn.multichannelmerchant.com/wp-content/uploads/2018/03/real-
warehouse-robots-feature.jpg
Bitpipe. (2019). Transportation Management White Papers, Software Downloads,
Definition and Webcasts. Erişim adresi
https://www.bitpipe.com/tlist/Transportation-Management.html
biz4group. (2019). sensors. Erişim adresi
https://www.biz4group.com/images/blog-img18.jpg
c3solutions. (2019). phone_yard. Erişim adresi
https://info.c3solutions.com/hubfs/phone_and_yard_new.png
Caballé, S., Xhafa, F., Raya, J., Barolli, L., & Uchida, K. (2014). Building a Software
Service for Mobile Devices to Enhance Awareness in Web Collaboration.
Charles, P. (2015). Electronic Supply Chain Management. Erişim adresi
https://www.slideshare.net/hari3hhh/e-scm-45891860
clearspider. (2018). Drones. Erişim adresi https://www.clearspider.com/wp-
content/uploads/2018/09/Blog-4-Drones-V2-01-636x318.png
Creasis. (2019). 4 Key Processes Enabled by a Transport Management System.
Erişim adresi https://cerasis.com/transport-management-system/
Cust, S. (2002). From Customer Relationship Management ( CRM ) to Supplier
Relationship Managemen. semanticscholar.
edibasics.a. (2019). What is EDI (Electronic Data Interchange)? Erişim adresi
https://www.edibasics.com/what-is-edi/
edibasics.b. (2014). Manual-Document-Exchange. Erişim adresi
https://www.edibasics.com/wp-content/uploads/2014/10/Figure-1.1-
Manual-Document-Exchange-1024x641.png

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 31

Lojistikte Bilgi Yönetimi

edibasics.c. (2014). EDI-Document-Exchange. Erişim adresi

https://www.edibasics.com/wp-content/uploads/2014/10/Figure-1.2-EDI-
Document-Exchange-1024x231.png
epicor. (2019). What is Industry 4.0? | The Industrial Internet of Things. Erişim
adresi https://www.epicor.com/en-us/resource-center/articles/what-is-
industry-4-0/
Heidelberg. (2016). Next Level: 9 Components of Industry 4.0. Erişim adresi
https://news.heidelbergusa.com/2016/08/9componentsof4-0/
Hooijdonk, R. (2019). From Drones to Blockchain – Cutting-edge Tech is Molding
the Future of Supply Chains. Erişim adresi
https://www.allthingssupplychain.com/from-drones-to-blockchain-cutting-
edge-tech-is-molding-the-future-of-supply-chains/
igz. (2019). tm-extended-load-planning. Erişim adresi
https://www.igz.com/fileadmin/user_upload/Warehousing/SAP_TM_Best_
Practices/sap-tm-extended-load-planning-laderaumplanung.jpg
infostory. (2012). data-information-knowledge. Erişim adresi
https://infostory.files.wordpress.com/2012/03/dikw6.jpg
intellitrack. (2017). iot-smart-warehouses. Erişim adresi
https://intellitrack.com/wp-content/uploads/2017/11/iot-smart-
warehouses.jpg
itistech. (2019). TMS workflow. Erişim adresi
http://www.itistech.com/uploadImgMgnt/0_201579123510.jpg
Keskin, Y. (2014). Geleneksel katmanlı mimari uygulamalar. Erişim adresi
https://kodcu.com/2014/01/geleneksel-katmanli-mimari-uygulamalar/
kimeeryrfidtag. (2019). RFID. Erişim adresi
http://m.kimeeryrfidtag.com/Content/upload/2018219271/201803211512
097280148.png
Kroenke, & Randall. (2017). Using MIS (10 ed.). Pearson.
Kutlay, I. (2014). XML Nedir, Ne İşe Yarar? Erişim adresi
https://www.kodlamamerkezi.com/web-tasarim/xml-nedir-ne-ise-yarar/
Linchpin. (2019). The Hottest Supply Chain Technology Trends. Erişim adresi
https://linchpinseo.com/supply-chain-technology-marketing-trends/
Maish. (2018). gps-how-it-works. Erişim adresi
https://logisticsmgepsupv.files.wordpress.com/2018/04/gps-how-it-
works.png?w=960&h=336&crop=1
Masters, K. (2016). The Key Components of Industry 4.0. Erişim adresi Flexis:
https://blog.flexis.com/the-key-components-of-industry-4.0

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 32

Lojistikte Bilgi Yönetimi

McKinsey. (2017). Blockchain technology for supply chains--A must or a maybe?

Erişim adresi https://www.mckinsey.com/business-
functions/operations/our-insights/blockchain-technology-for-supply-
chainsa-must-or-a-maybe
Moore, M. (2018). What is Industry 4.0? Everything you need to know. Erişim
adresi TechRadar: https://www.techradar.com/news/what-is-industry-40-
everything-you-need-to-know
O'Neill, M. (2019). What Is a QR Code and How Does It Work? Erişim adresi Small
Business Trends: https://smallbiztrends.com/2015/05/what-is-a-qr-
code.html
Oracle. (2019). Erişim adresi
https://www.oracle.com/webfolder/s/quicktours/scm/gqt-scm-log-
wms/img/Outbound_204.png
Oracle Türkiye. (2019). Nakliye Yönetimi. Erişim adresi
https://www.oracle.com/tr/applications/supply-chain-
management/solutions/logistics/transportation-management.html
Oracle.a. (2019). Oracle Strategic Network Optimization Implementation Guide.
Erişim adresi
https://docs.oracle.com/cd/E26401_01/doc.122/e48785/T431247T431250.
htm
Oracle.b. (2019). SNO. Erişim adresi
https://docs.oracle.com/cd/E26401_01/doc.122/e48785/img/snoug_29.GIF
Oracle.c. (2019). bi-overview. Erişim adresi
https://www.oracle.com/assets/cw20v1-bi-overview-2-2720815.jpg
Partridge, A. (2013). Business Intelligence in the Supply Chain. Erişim adresi
Inbound Logistics: https://www.inboundlogistics.com/cms/article/business-
intelligence-in-the-supply-chain/
Pettey, C. (2019). Gartner Top 8 Supply Chain Technology Trends for 2019. Erişim
adresi Gartner: https://www.gartner.com/smarterwithgartner/gartner-top-
8-supply-chain-technology-trends-for-2019/
qr-code-generator. (2019). QRCode. Erişim adresi https://tr.qr-code-
generator.com/wp-
content/themes/qr/new_structure/generator/dist/generator/assets/image
s/websiteQRCode_noFrame.png
Renuevo, M. (2013). erp-modular. Erişim adresi
http://www.erptoday.info/files/2013/06/erp-modular.png
Russel, K. (2012). How are QR codes being used for inventory and supply chain
management? Erişim adresi Quora: https://www.quora.com/How-are-QR-
codes-being-used-for-inventory-and-supply-chain-management

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 33

Lojistikte Bilgi Yönetimi

salesforce. (2019). CRM-sales-dash. Erişim adresi

https://c1.sfdcstatic.com/content/dam/web/en_is/www/images/learning-
centre/crm/sales-dash-imac.jpg
scjunction. (2019). Light picking. Erişim adresi
https://www.scjunction.com/hubfs/Untitled%20design%20%282%29-
min.png
sembolbarkod. (2019). ean-ülke-kodları. Erişim adresi
http://www.sembolbarkod.net/wp-content/uploads/ean-%C3%BClke-
kodlar%C4%B1.jpg
Simchi-Levi, E. (2017). Goals of Supply Chain Information Technology. Erişim
adresi https://www.linkedin.com/pulse/goals-supply-chain-information-
technology-edith-simchi-levi/
ssi-schaefer. (2019). pick-by-voice. Erişim adresi https://www.ssi-
schaefer.com/resource/image/79910/landscape_ratio3x2/1141/759/a130d
5a8e34bed65400e7cabb7eb85d0/pn/pick-by-voice--dam-image-en-1905-
.jpg
Stadtler, H. (2015). Supply Chain Management: An Overview. In H. Stadtler, C.
Kilger, & H. Meyr, Supply Chain Management and Advanced Planning (pp.
3–28). Berlin Heidelberg: Springer.
Thiers, G., & McGinnis, L. (2011). Logistics systems modeling and simulation.
Proceedings of the 2011 Winter Simulation Conference (WSC) (pp. 1531-
1541). IEEE.
tkreddy. (2016). Yard Management. Erişim adresi
https://www.tkreddy.com/amp/2016/11/17/understanding-sap-ewm-yard-
management/
tridentinfo. (2019). track-yard. Erişim adresi https://www.tridentinfo.com/wp-
content/uploads/2018/03/trackx-yard-e1522756888370.png
Uapippo. (2012). Advanced-planning-scheduling-SCP. Erişim adresi
https://image.slidesharecdn.com/apsprsixx-120526031834-
phpapp02/95/advanced-planning-scheduling-10-728.jpg?cb=1338002433
valconusa. (2019). MRP-business-cycles. Erişim adresi http://valconusa.com/ppt-
presentation/Value-Consulting-Add-Ons-for-Collaboration-
WMS/images/value-add-ons-business-cycles.jpg
whatisaqrcode. (2019). What is a QR Code? Erişim adresi
https://www.whatisaqrcode.co.uk/
Wisys. (2019). WMS-terminal. Erişim adresi
https://i.ytimg.com/vi/Xojl0z5x2KA/maxresdefault.jpg

Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi 34