‫وزارت احيا وانکشاف دهات‬

‫رياست آبرسانی وحﻔظ ااﻟصحه روستاﺋی‬

‫طرزاﻟعمل سروی و ديزاين پروژه های آبرسانی برای روستاها‬

‫نويسنده‪ :‬محمود ساﻻر‬

‫‪0‬‬
 ‫فهرست عناوين‬

‫شرايط عمومی پاﻟيسی ‪4 ..................................................................................................................................‬‬ ‫‪1‬‬

‫‪ 1.1‬نورم مصرف آب ‪4 .....................................................................................................................................‬‬
‫‪ 1.2‬شبکه آبرسانی ميتردار ‪4 ..............................................................................................................................‬‬
‫‪ 1.3‬شبکه آبرسانی باسيستم شيردهن های عامه ‪4 .....................................................................................................‬‬
‫‪ 1.4‬نورم مصارف آب دردهات‪5 .........................................................................................................................‬‬
‫‪ 1.5‬نورم مصارف تاسيسات عامه‪5 ......................................................................................................................‬‬
‫شرايط واوﻟويت انتخاب قريه برای شبکه های آبرسانی ‪6 .........................................................................................‬‬ ‫‪2‬‬
‫امکان سنجی‪ ،‬سروی تخنيکی واجتماعی ‪6 ...........................................................................................................‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪ 3.1‬امکان سنجی پروژه ‪7 ..................................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.2‬تعين منبع آب بخاطر شبکه آبرسانی‪7 ..............................................................................................................‬‬
‫‪ 3.3‬منابع آب های زيرزمينی‪8 ............................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.4‬انتخاب بهترين روش حﻔاری چاه‪9 ................................................................................................................ :‬‬
‫‪ 3.5‬نکات مهم درحﻔاری چاه ها‪10 ..................................................................................................................... :‬‬
‫‪ 3.6‬ديزاين چاه ومراحل تکميﻠی آن‪10 ................................................................................................................. :‬‬
‫‪ 3.7‬استﻔاده از جغل گراول پک )جغل پرکننده( ‪10 ...................................................................................................‬‬
‫‪ 3.8‬پروسه پاککاری وانکشاف چاه ها‪10 ............................................................................................................. :‬‬
‫‪ 3.9‬پمپ تست چاه ‪11 .......................................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.10‬راپور چاه های تکميل شده وثبت معﻠومات ضروری درآن‪11 .............................................................................. :‬‬
‫‪ 3.11‬تقويت منبع آب های زيرزمينی ‪12 ..................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.12‬منابع آب سطحی ‪12 ....................................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.13‬چشمه ‪13 .................................................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.14‬منبع آب که فعﻼٌ مردم از آن استﻔاده ميکند‪14 ....................................................................................................‬‬
‫‪ 3.15‬درج معﻠومات مهم منبع ‪14 ...........................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.16‬کيقيت آب‪14 .............................................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.17‬شرايط نمونه گيری آب برای تست کيﻔيت ‪14 .....................................................................................................‬‬
‫‪ 3.18‬سروی اجتماعی ‪17 ....................................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.19‬سروی تخنيکی )توپوگرافی( ‪17 .....................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.20‬کارهای ساحوی‪17 .....................................................................................................................................‬‬
‫‪ 3.21‬کار های شعبوی ‪18 ....................................................................................................................................‬‬
‫ديزاين ‪18 ....................................................................................................................................................‬‬ ‫‪4‬‬

‫‪1‬‬
‫‪ 4.1‬پارامترهای ديزاين ‪18 .................................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.2‬ديزاين پريود پروژه يا دوره ديزاين ‪19 ............................................................................................................‬‬
‫‪ 4.3‬نﻔوس ديزاين ‪19 ........................................................................................................................................‬‬
‫‪19 ......................................‬‬ ‫‪ 4.4‬تغييرات تقاضا وعوامل تقاضا آب )‪( Demand Variation and Demand factors‬‬
‫‪ 4.5‬شبکه تقسيماتی ‪21 ......................................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.6‬فشار آب در شبکه ‪21 ..................................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.7‬پايپ با قطر کوچک ‪22 ...............................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.8‬حجم وانواع ذخيره ‪22 .................................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.8.1‬ذخيره سطحی ‪22 ...............................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.8.2‬تانک ارتﻔاعی ‪23 ...............................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.8.3‬ارتﻔاع ذخيره ازشبکه‪23 ......................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.9‬وال های شبکات آبرسانی‪23 .........................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.10‬انتخاب پمپ های آب ‪24 ..............................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.11‬سيستم واتر پمپ های آفتابی‪26 ......................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.11.1‬تخته های سوﻟر يا تخته های توﻟيدی برق آ فتابی ‪26 ....................................................................................‬‬
‫‪ 4.11.2‬کنترل کننده پمپ خورشيدی‪27 ..............................................................................................................‬‬
‫‪ 4.11.3‬واتر پمپ ها ‪27 .................................................................................................................................‬‬
‫‪ 4.11.4‬انوارتر يا دستگاه تبديل برق ‪27 .............................................................................................................‬‬
‫مثال‪27 ..................................................................................................................................................... :‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪ 5.1‬محاسبات سوﻟر پمپ ‪28 ...............................................................................................................................‬‬
‫‪ 5.2‬محاسبات تخته سوﻟر ‪31 ...............................................................................................................................‬‬
‫‪ 5.3‬ديزاين شبکه ‪32 .........................................................................................................................................‬‬

‫‪2‬‬
 ‫مقدمه‬

‫افغانستان کشوريست محاط به خشکه که به دﻟيل خشکساﻟی های متداوم در اين اواخر اکثريت قريجات افغانستان به‬
‫مشکﻼت شديد آب آشامدنی دچار شده اند‪ ،‬سازمان های مختﻠف دوﻟتی و غيردوﻟتی در تامين آب مورد نياز روستاييان برای‬
‫شرب و نيازمندی های شان فعاﻟيت های نموده اند‪.‬که هريک به عﻠت نبود يک طرزاﻟعمل واحد ازمکانيزم های متﻔاوتی‬
‫استﻔاده نموده‪.‬که اکثريت ازارگان ها درانتخاب پروژه‪ ،‬سروی وديزاين پروژه از ميگانيزم های استﻔاده نموده است که به‬
‫شرايط کشورما سازگارنبوده و نمی تواند پاسخگوی نيازمندی های روستاييان در درازمدت باشد بنا ٌء بعد ازتطبيق درکوتا‬
‫مدت از فعاﻟيت باز مانده است‪.‬‬

‫از آنجاﺋيکه وزارت احياء وانکشاف دهات وظيﻔه تامين آب آشاميدنی مناطق روستايی را بر عهده دارد‪.‬‬
‫بايد پروژه های آبرسانی براساس سطح نيازمندی انتخاب‪ ،‬طرحه‪ ،‬ديزاين وتطبيق شوند‪ .‬تا دردرازمدت مشکﻼت آب‬
‫آشاميدنی اهاﻟی قريه را حل نمايد‪.‬تا اطﻔال بتواند فرست خواندن درس را پيداکند‪ ،‬حﻔت وحيا زنان درامان باشد‪ ،‬وهچنان با‬
‫استﻔاده از آب پاک ميتوان در قريجات ازامراض مختﻠف جﻠوگيری کرد‪.‬‬
‫بنا ٌء جهت رسيدن به اين اهداف به يک ميکانيزم وطرزاﻟعمل ضرورت است که بتوان درروشناﺋی آن سطح نيازمندی‬
‫روستاها را مشخص کند‪،‬يعنی چطورمنبع آب را انتخاب نمود‪ ،‬چگونه سروی اقتصادی اجتماعی وسروی تخنيکی شبکه‬
‫آبرسانی راکرد و به کدام شرايط واصول ديزاين نمود‪.‬‬
‫وزارت احياءوانکشاف دهات رياست آبرسانی وحﻔطاﻟصحه روستاﺋی ميکانيزم وطرزاﻟعمل را ترتيب وبه تمام سکتورهای‬
‫مختﻠف دوﻟتی و غيردوﻟتی که درارثه آبرسانی خدمت ميکنند شريک مينمايد که منبعد تمام سکتورها ازميکانيزم‬
‫وطرزاﻟعمل ترتيب شده به شکل اصوﻟی درطرحه‪ ،‬ديزاين وتطبيق پروژه ها از آن استﻔاده نمايد‪.‬‬

‫‪3‬‬
 ‫طرزاﻟعمل به چهار بخش خﻼصه شده است‬
‫‪ .1‬شرايط عمومی پاﻟيسی آب‪.‬‬
‫‪ .2‬شرايط انتخاب قريه برای شبکه آبرسانی‪.‬‬
‫‪ .3‬امکان سنجی‪،‬اجتماعی وسروی تخنيکی پروژه‪.‬‬
‫‪ .4‬ديزاين پروژه واساسات آن‪.‬‬

‫شرايط عمومی پاليسی‬ ‫‪1‬‬

‫نورم مصرف آب‬
‫مصرف آب برای يک نﻔردرمناطق روستايی در‪ 24‬ساعت يا يک شبانه روز برای آشاميدن‪،‬پخت و پز‪ ،‬شستشو‪ ،‬استحمام‬
‫و مواشی را نورم گويد‪.‬‬
‫که اين نورم به شرايط مختﻠف وابسته است مانند مقدار آب وکيﻔيت منبع‪ ،‬دسترسی به آب‪،‬سطح زنده گی مردم ) شهری‪،‬‬
‫نيمه شهری يا دهاتی( ‪،‬وضعيت اقتصادی‪،‬قيمت آب‪،‬وضعيت خانه ها )خانه های محﻠی‪،‬يا خانه ها با تشناب های عصری(‬
‫عادت های مردم در مصرف آب وشرايط اقﻠيمی‪.‬شرايط فوق يا طبيعی است ويامرتبط به خوصوصيات اهاﻟی قريه‬
‫است‪.‬اما دسترسی به آب از اﻟزامات پروژه ميباشد‪.‬‬
‫بر اساس پاﻟيسی وزارت احيا وانکشاف دهات دو نوع پروژه در روستاها قابل اجرا می باشد‪.‬‬

‫شبکه آبرسانی ميتردار‬

‫شبکه ميتردارپروژه است که اجزای آن منبع‪،‬مخزن ودر هرکوچه پايپ دارد که درهرخانه وصل شده تاآب پاک را به‬
‫داخل خانه برسد‪ .‬بنا ٌء جهت تداوم فعاﻟيت پروژه ‪ ،‬مديرت درست وفعال نگهداشتن آن وحﻔظ ومراقبت پروژه بايد درهرخانه‬
‫ميترآب نصب گردد‪.‬تا نظر به مصارف هرخانه ازآن عوايد جمع آوری گردد‪ .‬که اين عمل از يک طرف باعث بقاء‪،‬حﻔظ‬
‫ومراقبت پروژه وازطرف ديگر چون در بعضی از قريجات آوردن آب بدوش خانم ها بوده باعث آرامش سکون وحﻔظ‬
‫حياء آنها نيز می گردد‪ .‬از اين رو پاﻟيسی وزارت احياء وانکشاف دهات جهت آرامش وسهوﻟت به مردم اين است که تا حد‬
‫امکان تمام شبکه ها را به سيستم خانه به خانه با نصب ميتر طرح ديزاين وتطبيق نمايد‪.‬‬

‫شبکه آبرسانی باسيستم شيردهن های عامه‬

‫برخی از مناطق دارای شرايطی هستند که اتصال خانه ها به شبکه بسيار دشوار است‪ .‬ويا سيستم شبکه خانه به خانه غير‬
‫اقتصادی بوده ‪.‬مانند مناطق شيب دار ويا خانه های که حويﻠی ندارد و ساير مناطق برای دسترسی آب به اهاﻟی اين مناطق‬
‫نصب شيردهن های آب درمکان های عامه وکوچه ها عمومی باتوجه به جمعيت آن محل طرحه ميگردد‪.‬در صورتيکه آب‬
‫ذريعه واتر پمپ‪ ،‬پمپ شود نصب ميتر برای هريک از شيردهن ها حتمی است‪.‬‬

‫‪4‬‬
 ‫نورم مصارف آب دردهات‬
‫برای آن پروژه ها که منبع آب آن آب های زيرزمينی وشبکه با سيستم خانه به خانه باشد‪ ،‬نورم مصرف آب برای يک‬
‫نﻔردريک شبانه روز ‪ 40 lit/sec‬است ‪.‬‬
‫برای آن پروژه ها که منبع آب آن آب های زيرزمينی و شبکه با سيستم شيردهن های عامه باشد نورم مصرف آب برای‬
‫يک نﻔر در يک شبانه روز ‪ 30 Lit/sec‬يا ‪ 30 L/C/D per capita demand‬است‪.‬‬
‫اگر منبع پروژه چشمه باشد ومقدار آبدهی چشمه از نورم های ذکر شده زياد باشد نورم مصرف آب برای يک نﻔر دريک‬
‫شبانه روز ‪ 50 L/C/D per capita demand‬محاسبه ميشود‪.‬‬
‫واگر آب منبع محدود باشد که نورم های فوق را نتواند پوره کند بنا ٌء کمترين نورم ‪ 25 L/C/D‬است‪.‬‬

‫نورم مصارف تاسيسات عامه‬

‫نورم مصرف آب برای مساجد‪،‬مکاتب‪،‬شﻔاخانه‪ ،‬کﻠينيک وادارات دوﻟتی در قريه‬

‫نورم مصارف در يک شبانه روز‬ ‫مصرف کننده‬

‫‪ 3.5‬اﻟی ‪ 6‬ﻟيتر برای هريک شاگرد ويا‬ ‫مکاتب ومدارس که ﻟيﻠيه نداشته باشد‬
‫طاﻟب‬
‫‪ 50‬ﻟيتربرای هريک طاﻟب درﻟيﻠيه‬ ‫مدرسه که ﻟيﻠيه داشته باشد‬

‫‪ 350‬ﻟيتر فی بستر‬ ‫شﻔاخانه بستردار‬

‫‪ 1700‬ﻟيتر برای ساختمان‬ ‫کﻠينيک که بستر نداشته باشد‬

‫‪ 500‬ﻟيتر برای ساختمان‬ ‫امارتی دفتر‬

‫به اساس تحقيقات که سازمان صحی جهان انجام داده برای کشور های روبه انکشاف بطوراوسط مصارف آب را چنين‬

‫نشان داده است‪.‬‬

‫بيشترين حد مصرف ‪L/C/D‬‬ ‫کمترين حد مصرف ‪L/C/D‬‬ ‫کشور ها‬

‫‪35‬‬ ‫‪15‬‬ ‫افريقا‬

‫‪130‬‬ ‫‪70‬‬ ‫شرق آسيا ميانه‬
‫‪95‬‬ ‫‪30‬‬ ‫غرب اقيانوس آرام‬
‫‪85‬‬ ‫‪40‬‬ ‫شرق مديترانه‬
‫‪65‬‬ ‫‪20‬‬ ‫اﻟجزير‪،‬مراکش‪،‬ترکيه‬
‫‪190‬‬ ‫‪70‬‬ ‫امريکا ﻻتين‬
‫‪90‬‬ ‫‪35‬‬ ‫اوسط مصارف جهان‬

‫‪5‬‬
 ‫شرايط واولويت انتخاب قريه برای شبکه های آبرسانی‬ ‫‪2‬‬

‫تعريف پروژه آبرسانی آب پاک‪Translation is l:‬‬

‫آن عﻠمی و تخنيکی تحقيقاتی که بتواند آب مورد نياز مصرف کنندگان را تامين ‪ ،‬استخراج‪ ،‬تصﻔيه و توزيع کند بنام‬
‫پروژه آبرسانی ياد ميشود‪ .‬وآن آبی که از نقطه نظرباکتريا های کيمياﺋی‪ ،‬باکتريوﻟوژيک‪ ،‬شرعی وفزيکی پاک باشد و به‬
‫سﻼمت مصرف کننده آسيبی نمی رساند‪ ،‬آب ساﻟم يا پاک ناميده می شود‪.‬‬
‫به منظور رعايت مساويانه حقوق ساکنين روستاهای کشور‪ ،‬بر اساس شرايط زير‪ ،‬درروستاها پروژه های آبرسانی بايد به‬
‫کتگوری های درجه اول‪ ،‬دوم‪ ،‬سوم و چهارم در نظر گرفته شوند‪.‬‬
‫قريجات که درساحه نسبتا ً هموار بوده وآب های زيزمينی آن شيرين نبوده ويا هم سطحی آب های شيرين دراندازه های‬
‫زير موجود باشد‪.‬‬
‫اﻟف‪ -‬درجه اول قريه است که آب های زيرزمينی آن شيرين نبوده ويا سطح آب های شيزين درعمق ‪ 75‬متر باشد‪.‬‬
‫ب‪ -‬درجه دوم قريه است که سطح آب های زيرزمينی آن در عمق ‪ 50‬تا ‪ 75‬متر باشد‪.‬‬
‫ج‪ -‬درجه سوم قريه که سطح آب های زيرزمينی آن در عمق ‪ 30‬تا ‪ 50‬متر باشد‪.‬‬
‫د‪ -‬درجه چهارم قريه که سطح آب های زيرزمينی آن در عمق ‪ 1‬تا ‪ 30‬متر باشد‪.‬‬

‫در مرحﻠه اول به آن قريه اوﻟويت داده می شود که آن قريه در کتگوری يا درجه اول قرارداشته باشد ودر مرحﻠه دوم به‬
‫قراء که در کتگوری دوم ودر مرحﻠه سوم به قريه که درکتگوری سوم ودر مرحﻠه چهارم به قريه که در کتگوری چهارم‬
‫قرار داشته باشد‪ .‬در حال حاضر به کتگوری چهارم توجه نمی شود زمانيکه نوبت برايش رسيد يعنی کتگوری اول دوم‬
‫سوم در سطح وﻟسواﻟی موجود نباشد برای آن پروژه سروی ديزاين وتطبيق گردد‪ .‬قابل يادآوريست که به آنعده از وﻟسواﻟی‬
‫ها وقراء که تا حال در ارثه آبرسانی صحی به آنها توجه نشده دراوﻟويت قرارگيرد‪.‬‬
‫صﻼحيت انتخاب پروژه ها بدون در نظرداشت شرايط کتگوری‪ ،‬بادرنظرداشت شرايط خاص ويا ديگر شرايط تنها از‬
‫صﻼحيت های رهبری وزارت احياء وانکشاف دهات ميباشد‪.‬‬

‫امکان سنجی‪ ،‬سروی تخنيکی واجتماعی‬ ‫‪3‬‬

‫طرحه )سروی تخنيکی( اساس پروژه را تشکيل می دهد که درمورد تعين سرنوشت پروژه وديگرموارد مربوط به پروژه‬
‫تصاميم اتخاذ می گردد‪.‬‬
‫بنابراين در صورتيکه پروژه درنتيجه تحقيقات همه جانبه پﻼن وياطرحه شود‪ ،‬دراقتصاديت پروژه واستفاده ازآن در‬
‫درازمدت رول مهم دارد‪.‬‬
‫پﻼن پروژه دو قسمت عمده دارد‪.‬‬

‫‪6‬‬
 ‫اول‪ -:‬ارزيابی امکان سنجی پروژه‪.‬‬
‫دوم‪ -:‬سروی اقتصادی‪،‬اجتماعی وسروی تخنيکی که هرکدام بطور خﻼصه تشريح ميگردد‪.‬‬

‫امکان سنجی پروژه‬

‫زمانکه در قريه يک پروژه آبرسانی پيشنهاد ميشود‪.‬ازطرف تيم تخنيکی تمام معﻠومات همه جانبه درمورد پروژه‪.‬‬
‫مانند ) نﻔوس‪،‬منبع آب‪ ،‬انداره ضرورت آب‪،‬ومعﻠومات ديگری که در بهبود پروژه موثر باشد(جمع آوری ميگردد‪.‬‬
‫وهمچنان مشکﻼت نبود آب درقريه ازنزديک مشاهده شده وبا اهاﻟی دراين راستا گﻔتگوودرمورد منابع آب درقريه تحقيقات‬
‫نمايم ‪ .‬تا بتوانيم راه حل خوب هم ازنظرکميت‪ ،‬کيﻔيت واقتصاديت دريافت نمود‪.‬‬
‫بعدازاينکه ضرورت آب درقريه تشخيص گرديد ومنبع مناسب که درآن مشکﻼت اجتماعی موجود نباشد تثبيت شد‪ .‬تحقيقات‬
‫در مورد مسير پايپ ها‪ ،‬محل ذخيره وديگر ساختمانهای مورد ضرورت پروژه صورت گرفته بعد از نبود مشکﻼت‬
‫اجتماعی که امکانات تطبيق پروژه وجود داشته باشد با طرح مناسب سروی تخنيکی باوسايل سروی تخنيکی انجام‬
‫ميگردد‪ .‬وبعد ازپﻼت و ترتيب سايت پﻼن جهت ديزاين به بخش ديزاين سپرده می شود‪.‬‬
‫تيم سروی تخنيکی به بخش های زير تحقيقات نموده و معﻠومات کافی جمع آوری نموده ودرفورم ترتيب شده سروی‬
‫اجتماعی وتخنيکی شبکه آبرسانی درج نمايد‪.‬‬

‫تحقيقات درمورد منبع آب‪.‬‬ ‫‪‬‬

‫منابع که فعﻼٌ مردم از آن استﻔاده ميکند‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫مقدار آبدهی منبع ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫تشخيص ومشخص نمودن منبع مطمﺋين ‪.‬‬ ‫‪‬‬
‫کيﻔت آب منبع‪ ،‬سهم مردم درآن وتدابير محافظوی‬ ‫‪‬‬
‫نﻔوس موجوده در قريه‬ ‫‪‬‬

‫تعين منبع آب بخاطر شبکه آبرسانی‬

‫برای آغازشبکه آبرسانی از جمﻠه فکتورهای اساسی وضروری پروژه يکی آن موجوديت منبع مناسب ‪،‬تحققات درمورد‬
‫آن و تعيين نمودن آن است‪.‬که بايد از نظر کمی و کيﻔی مطابق ضرويات پروژه باشد‪.‬که تداوم وپايداری پروژه را تضمين‬
‫نمايد‪.‬‬
‫‪ -3‬آب های سطحی )دريا‪،‬کانال‪،‬حوضی از آب‬ ‫منبع آب پاک در قريه ها معموﻻٌ به سه نوع است ‪ -1‬چاه ‪ -2‬چشمه‬
‫باران(‬

‫‪7‬‬
‫زمانی که سروير به ساحه سﻔرمی کند ‪ ،‬بايد درمورد منابع فوق از اهاﻟی معﻠومات اخذ نمايد و مورد هر سه نوع منبع‬
‫تحقيات نمايد‪.‬‬
‫اگر منابع ذکرشده در داخل قريه باشد ويا در اطراف آن وياهم به کيﻠومترها ازقريه فاصﻠه داشته باشد در موردهريک‬
‫تحقيقات نموده ومعﻠومات جمع آوری نمايد‪ .‬سرويرنبايد به گﻔته اهاﻟی منبع را انتخاب کند در صورتيکه در قريه هرسه‬
‫منبع موجود باشد به هريک رفته ومعﻠومات کافی اخذ نمايد وبعد از محاسبه اين سه اصل ) کيﻔيت‪،‬کميت وقيمت( يکی از‬
‫آن را برای پروژه انتخاب نمايد‪.‬در صورت منابع مشابه ويا دارای شرايطی باشد که درساحه نتوان انتخاب نمود بايد‬
‫هريک از منابع موجود در ساحه را سروی نموده بعدا ٌ دردفتربامشوره به ديزاينرمنبع مناسب برای آن انتخاب گردد‪.‬‬
‫درافغانستان معموﻻً برای پروژه های آبرسانی ازمنابع آب های زيرزمينی مانندحﻔرچاه‪،‬چشمه وبعضی اوقات از‬
‫کاريزهااستﻔاده می شود‪.‬‬
‫از آنجاﺋيکه ارقام هيدروژﺋوﻟوژيکی درسطح کشور وجود ندارد‪ .‬به سبب اين عﻠت عوامل مختﻠف هميشه وجود دارد که اين‬
‫منبع از نظر کمی و کيﻔی دچار مشکل شود‪ .‬بنا ٌءﻻزم به ذکراست که قبل از آغاز پروژه در موردعوامل فوق بايد دقيقا ٌ‬
‫مطاﻟعه‪ ،‬تشخيص گردد‪.‬واطمينان حاصل شود که اقدامات ﻻزم قبل از بروز مشکﻼت که پروژه را به شکست مواجه می‬
‫نمايد صورت گرفته يانه‪.‬‬
‫برای دستيابی به هدف فوق اﻟذکر اجرای روش زير ضروری واﻟزامی است‪.‬‬

‫منابع آب های زيرزمينی‬

‫مطاﻟعه آب های زيرزمينی وتعين موقعيت چاه نظر به اهداف‪،‬شرايط واصول فرق می کند‪ .‬دراکثر مواقع اين شرايط‬
‫ميتواند مشترک باشد‪ .‬آنعده از پروژه های آبرسانی که منبع آن چاه بوده ودر ساحه هيچ نوع چاه حﻔاری نشده باشد انجنير‬
‫سروی ازموجوديت آب های زيرزمينی مطمين نباشد‪،‬مطاﻟعات هايدروجيوﻟوجی وجيوفزيک بسيارمهم وضروری است‪.‬‬
‫ازاين روبرای پروژه های آبرسانی بايد درقدم اول درساحه منبع ضخات طبقات آبدار‪،‬موقعيت ‪،‬تغذيه آب های زيرزمينی‪،‬‬
‫کيﻔيت وکميت به اساس تحقيقات وطريقه های جيوﻟوجيکی ‪،‬هايدروجيوﻟوجيکی وجيوفزيکی تعين تثبيت شده ومحل مناسب‬
‫برای چاه انتخاب شود‪.‬‬
‫‪Translation is too l‬‬
‫انتخاب موقعيت مناسب برای چاه ها بايد به اساس معﻠومات وفکتورهای عمومی زير انجام شود‪.‬‬
‫‪.1‬جمع آوری معﻠومات درمورد چاه های موجوده مانند سطح آب ‪،‬نوعيت طبقات زمين‪،‬کيﻔيت آب و نتايج آزمايش پمپ‬
‫تست چاه يا طرفيت استخراج بايد به دقت اجرای شود‪.‬‬
‫‪ .2‬مطاﻟعه وبرسی کميت وکيﻔيت ازچاه وکاريزهای نزديک به محل چاه پروژه ومراعات نمودن حريم آن‪.‬‬
‫‪ .3‬حل مشکﻼت اجتماعی و اخذ سند وقف ازماﻟک زمين برای حﻔاری چاه‪.‬‬
‫‪ .4‬به منطور حﻔاری چاه در ساحه حﻔاری بررسی موجوديت سرک و ساير موانع ضروری ‪.‬‬
‫‪ .5‬بادر نظرداشت حاﻟت جيوﻟوجيکی ساحه حين سروی انتخاب وروش مناسب نوع برمه برای حﻔاری چاه‪.‬‬

‫‪8‬‬
‫اکر در محدوده منبع هيچ معﻠومات مثل چاه ها کاريزويا معﻠومات ديگری که درانتخاب موقعيت چاه رول مهم دارد موجود‬
‫نباشد‪.‬‬
‫ﻻزم است جهت دريافت ساختمان طبقات زمين ‪،‬سرحدات ميان شان‪،‬ضخامت‪،‬ترکيب ‪،‬ارتباطات ميان شان‪،‬تغذيه وکيﻔيت‬
‫در ساحه سروی هايدروجيوﻟوجيکی وسروی جيوفزيک انجام شود‪.‬که به واسطه اين روش ميتوان تا حدی وضعيت آب‬
‫های زيرزمينی را بدون آنکه چاه بشکل فزيکی حﻔاری شود مشخص کرد‪.‬‬
‫با توجه به شرايط ساحه در بعضی حاﻻت خاص زمانکه ساختمان هايدروجيوﻟوجيکی وجيوﻟوجيکی زمين مغﻠق بوده هيچ‬
‫نوع معﻠومات درمورد آب های زيرزمينی موجودنباشد وهمچنان به اثر تحقيقات جيوفزيک هم نتوانيم به صورت دقيق‬
‫مشخصات چاه را تعين نمايم در اين حاﻟت جهت دريافت معﻠومات در مورد آب های زيرزمينی چاه تحقيقاتی حﻔرگردد‪.‬‬
‫به صورت مشخص ازچاه تحقيقاتی بايد معﻠومات زير اخذ گردد‪.‬‬
‫‪ .1‬حين حﻔاری چاه اخذ نمونه ازهرطبقه ‪ ،‬به اساس مطاﻟعه وتحﻠيل بروی اين نمونه ها تشخيص طبقات‪،‬‬
‫ترکيب‪،‬نوعيت طبقات ‪،‬انداره ونوعيت موادهای تشکيل شده در طبقات‪.‬‬
‫‪ .2‬معﻠوم نمودن سطح آب های زيرزمينی )گل آب( ضخامت طبقات آبدار‪.‬‬
‫‪ .3‬عمق طبقات سخت‪.‬‬
‫‪ .4‬اخذ نمونه گيری آب های زيرزمينی جهت معﻠوم نمودن کيﻔيت آن‪.‬‬
‫‪ .5‬مشخص نمودن سرحدات ميان آب های شرين وآب های بی کيﻔيت ومسدود نمودن طبقات آب بی کيﻔيت‪.‬‬
‫‪ .6‬پاککاری وتوسعه چاه توسط کمپريسوربعد از تحکيمات‪.‬‬
‫‪ .7‬با توجه به تنايچ تحقيقات ‪ .‬بدست آوردن معﻠومات در مورد حﻔاری چاه های ديگر درساحه‪.‬‬
‫‪ .8‬انجام آزمايشات پمپ تست برای تعيين ظرفيت آب و دستيابی به مشخصات هيدروﻟيک‪.‬‬

‫بايد دﻻيل منطقی و قانع کننده ای برای ﻟزوم حﻔاری چاه های تحقيقاتی اراﺋه شود‪ .‬و محل اين چاه ها توسط اشخاص‬
‫مسﻠکی تعيين شود‪.‬‬
‫اين می تواند توسط افرادی مانند هايدروجيوﻟوجيست ويا جيوﻟوجست ها انجام شود‪.‬‬

‫انتخاب بهترين روش حفاری چاه‪:‬‬

‫روش يا ميتود حﻔاری چاه ها برمه روتری‪،‬کوبه ﺋی‪،‬کمپريسوری ويا توسط قوای بشری با دست ‪ .‬ويا به طريقه های‬
‫ديگر‪ ،‬در ساحه از مردم بايد معﻠومات اخذگرددکه چاه های موجوده درساحه به کدام ميتود حﻔاری شده است‪.‬نوعيت خاک‬
‫چی است نرم است يا سخت کدام نوع ميتود برمه خوب کار ميکند روتری يا کوبه ﺋی نتيجه کدام يک خوب است وبه کدام‬
‫نوع به آسانی دست رسی پيدا کرده ميتوان وکدام يک اقتصادی بوده وتا کدام اندازه حﻔاری کرده ميتواند‪ .‬بنا ٌء آن ميتود‬
‫انتخاب شود که بتواند عمق مورد نظررا فرضا ٌ ‪ 100‬متر باشد حﻔاری کرده بتواند‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫نکات مهم درحفاری چاه ها‪:‬‬
‫يکی از مهم ترين مواردکه در زمان حﻔاری چاه ها مد نظرگرفته شود معﻠومات ﻟيتوﻟوژيکی ويا اخذ نمونه گيری مواد از‬
‫طبقات است‪ .‬روش های نمونه برداری به ميتود حﻔاری بستگی دارد‪ .‬ﻻزم است که اين روش توسط پرسنل با تجربه‬
‫انجام شود‪ .‬وهمچنان به سرعت برمه وتغيرات گل آب در چاه توجه خاص شود‪.‬‬
‫در زمان کندنکاری با توجه به سرعت برمه کاری‪ ،‬ﻟيتوﻟوژی طبقات و براساس تجزيه و تحﻠيل نمونه ها بدست آمده ازچاه‬
‫‪.‬ميتوان اندازه سوراخ های فﻠتر‪،‬جغل پرکننده‪ ،‬خواص فيزيکی جغل ها مشخص وديزاين مناسب چاه را ترتيب نمود‪.‬‬

‫ديزاين چاه ومراحل تکميلی آن‪:‬‬

‫نصب درست فيﻠترها در فواصل مناسب‪ ،‬تعيين درست سايز جغل ‪ ،‬جﻠوگيری ازآب آﻟوده و بی کيﻔيت درداخل چاه‪ ،‬جهت‬
‫افزايش ظرفيت آب چاه وطول عمرآن نمونه های اخذ شده از طبقات مختﻠف بطور مسﻠکی تجزيه وتحﻠيل گردد‪.‬وبه اساس‬
‫تحﻠيل ومطاﻟعات جيوﻟوجيکی وﻻک جيوفزيک ميتوان چاه را به شکل مناسب ديزاين نمود تا اهداف زير بدست آيد‪.‬‬

‫استفاده از جغل گراول پک )جغل پرکننده(‬

‫پس از نصب فﻠتروپايپ در چاه‪،‬مواد که بنام گراول پک )پرکننده( ويا فﻠتر پيک ياد می شود‪ .‬در اطراف پايپ وفﻠتر چاه‬
‫انداخته می شود بايد اندازه ذرات اين مواد از قطر سوراخ های فﻠتر بزرگتر باشد‪ ،‬بازهم مواد متذکره وطبقات زمين ذرات‬
‫کوچک داردکه اين ذرات کوچک حين پاک کاری وتصﻔيه از سوراخ های فﻠترداخل چاه می شود‪ ،‬بنا ٌء ﻻزم است تا جغل‬
‫از قسمت باﻻﺋی فﻠتر چند مترادامه دشته باشد‪.‬ويا برای اضافه نمون جغل در عقب فﻠتر مذکوريک پايپ دو انچه اﻟی سطح‬
‫زمين نصب گردد تا از اين مجرا جغل برايش اضافه شود‪ .‬به همين ترتيب آنعده از چاه های که به واسطه برمه روتری‬
‫حﻔاری شود‪ .‬دروسط پايپ وفﻠتربعد از تحکيمات به واسطه مد پمپ زمانکه غﻠظت آب به حد اقل برسد گراول پک )جغل‬
‫پرکننده(که در ديزاين مشخص شده انداخته شود‪.‬‬

‫پروسه پاککاری وانکشاف چاه ها‪:‬‬

‫بسياری ازچاه ها بعدازتمام شدن حﻔاری ونصب فﻠتروهمچنان انداختن گراول پک )مواد پرکننده مخصوص(‬
‫بخاطراحياء‪،‬توسعه وبﻠند بردن کيﻔيت آب چاه به پاککاری طبقات ضرورت دارد‪.‬که به اين کارذرات کوچک ازطبقات‬
‫نزديک به چاه‪ .‬پاک شده ودرنتيجه طبقات نﻔوذ پذيری زياد شده وجريان به آسانی در چاه صورت ميگيرد‪.‬پروسه پاککاری‬
‫ازفﻠتر باﻻﺋی شروع وبه شکل تدريجی به فﻠتر های پايانی ادامه پيدامی کند ودر آخر مواد که در قسمت پايانی چاه رسوب‬
‫کرده ذريعه کمپريسوراز چاه خارج ميگردد‪.‬واين عمل تا وقتی ادامه پيدا ميکند تا آب چاه صاف شده وعمق حقيقی چاه‬
‫يعنی عمق حﻔاری شده دوباره احيا شود‪.‬‬

‫‪10‬‬
‫پروسه متذکره در آنعده از چاه های که ذريعه برمه روتری حﻔاری شده باشد حتمی بوده وﻟی اين پروسه دربعضی مواقع‬
‫برای چاه هايکه توسط برمه کوبه ﺋی ويا کمپريسوری کندنکاری شده باشد بادر نظرداشت شرايط ساحه‪،‬اهداف پروژه‬
‫ونمونه های گرفته شده از چاه اجرا نميگردد‪..‬‬

‫پمپ تست چاه‬

‫بعداز تکميل شدن چاه جهت در يافت ظرفيت آب چاه‪ ،‬چاه ضرورت به پمپ تست دارد‪ .‬به همين ترتيب به واسط پروسه‬
‫پمپ تست بايد پارامتری هايدروجيوﻟوژيکی وهيدروﻟيکی مانند گل آب در چاه وپاﺋين آمدن آب در چاه در نتيجه استخراج‬
‫آب‪،‬اندازه نمودن سطح ديناميکی آب‪،‬محاسبه شعاع تاثير وگرفتن نمونه آب جهت تست ويک تعداد فکتور های ديگر در‬
‫نظرگرفته شوند‪.‬‬
‫درپروسه پمپ تست واتر پمپ بايد مطابق ضرورت پروژه در نظرکرفته شود‪.‬وﻟی پمپ دايمی بايد بعد از پروسه پمپ‬
‫تست وتعين ظرفيت چاه در نظر کرفته شود‪.‬‬
‫برای شبکه آبرسانی معموﻻٌ دوامدار وثابت پمپ تست اجرای ميشود‪ .‬با درنظرداشت نوعيت واهداف پروژه ضرورت پيدا‬
‫ميشود تا دو نوع پمپ تست اجراء گردد‪ .‬يکی دوامدار )ثابت(ومرحﻠه ﺋی ‪ .‬ﻻزم است تا در آخرپمپ تست سطح دوباره‬
‫باﻻ آمدن آب) احياء دوباره آب( انداره گيری شود‪ .‬قابل يادآوريست درصورتيکه چاه بعداز نتيجه پمپ تست آب کافی برای‬
‫پروژه مورد نظررا نداشت وبرای آغازوموفق شدن پروژه به چاه های ديگر ضرورت بود دراين حاﻟت بادر نظرداشت‬
‫نتيجه چاه اوﻟی درمورد حﻔاری چاه های ديگرتصاميم ﻻزم اتخاذ شود‪.‬‬

‫راپور چاه های تکميل شده وثبت معلومات ضروری درآن‪:‬‬

‫تمام ادارات ‪،‬موسسات وساير بخش هايی که از منابع آب های زيرزمينی برای تاًمين آب پروژه های آبرسانی استﻔاده‬
‫ميکند‪.‬‬
‫ﻻزم است که تا برای نگهداری وتوسعه آب های زيرزمينی‪ ،‬تحقيقات هايدروجيوﻟوجيکی آينده‪ ،‬گرفتن پﻼن وطرحه‬
‫درست ومناسب برای پروژه های آبرسانی وديگر پروژه ها‪ ،‬بخاطرمديريت وحﻔاظت خوب از منابع ‪ ،‬به عنوان يک‬
‫مرجعی موثر‪،‬گزارش وتحققات هايدروجيوﻟوجيکی آب های زيرزمينی‪،‬سروی چاه‪ ،‬کوردينات موقعيت ‪،‬نوع حﻔاری‪،‬عمق‪،‬‬
‫ﻟيتوﻟوژی‪ ،‬ﻻک جيوﻟوجيکی‪ ،‬ديزاين‪،‬توسعه چاه ها‪ ،‬نتيجه پمپ تست‪،‬کيﻔيت آب وغيره تمام معﻠومات ضروری را داشته‬
‫باشد‪.‬به صورت مسﻠکی ودقيق درفارمت های معياری ثبت وجمع آوری نموده وبعدا ٌ کاپی آنرا جهت ثبت در ديتا بيس‬
‫رياست آبرسانی وحﻔظ اﻟصحه روستاﺋی وزارت احياءوانکشاف دهات ارسال نماييد‪.‬‬
‫ﻻزم به ذکر است که تمام شرکای ميتواند با استﻔاده ازرمز ای دی او) ‪ (IDO‬در ديتابيس به صورت آنﻼين داخل شود‪.‬‬
‫ومعﻠومات خود را ثبت گزارش ومعﻠومات ضروری پروژه را به شکل تﻔصيﻠی وخﻼصه در )جدول( ترتيب نمايد‪.‬‬
‫در صورت مشکل ورود به سيستم اداره مربوطه به بخش معﻠومات مديريت ديتابيس وزارت آحياء وانکشاف دهات رياست‬
‫آبرسانی وحﻔظاﻟصحه روستاﺋی جهت همکاری در تماس شويند‪.‬‬

‫‪11‬‬
 ‫تقويت منبع آب های زيرزمينی‬
‫در فصول مختﻠف سال‪ ،‬آب های حاصﻠه ازبرف و بارنده گی ها به طبقات های زيرين خاک جذب شده و ذخيره می شود‪.‬‬
‫اين آب توسط ﻻيه های غير قابل نﻔوذ به ﻻيه های زيرين جذب نمی شود‪ ،‬به آن منبع آب زيرزمينی می گويند‪.‬‬
‫حجم ذخيره آب های زيرزمينی‪،‬انداره ‪،‬کيﻔيت واستخراج آب به شرايط مختﻠف ارتباط دارد‪ .‬اين آب ها موقتی است اگر از‬
‫حد زياد استخراج شود ودوباه احياء نشود سطح آن پاﺋين رفته بﻼخره تمام می شود‪.‬‬
‫جذب دوباره آب رابطه مستقيمی با خواص طبقات ها و ميزان بارندگی دارد وبه هر انداره که ذرات ريگ وجغل بزرکتر‬
‫وطبقات منﻔذ دار زياد باشد به همان اندازه حجم ذخيره آب زياد ميباشد‪.‬به عﻠت بزرگی اين ذرات سرعت جذب آب‬
‫بيشتراست‪ .‬برخی از طبقات دارای ترکيبات کيمياوی است که با آب منحل شده کيﻔيت آب را از کيقيت استندرد که برای‬
‫صحت انسان ها تعين شده است خارج ميسازد‪.‬‬

‫آب های زيرزمينی يک سرمايه ملی است‪ .‬درموقع استخراج بايد کوشش شود که ازحدضرورت زيادتراستخراج نشود‪.‬‬
‫وبه هرانداره که استخراج می شود با تدابيرمشخص مثل حفاری واترشيت يا ساختن آبريزه ها بايد ‪ 80‬الی ‪ 90‬فيصدآب‬
‫استخراجی را به زمين جذب نمايد‪.‬‬

‫آب منبع مذکور معموﻻً از طريق چاه های استخراج می شود که انواع مختﻠﻔی مانند چاه های عميق‪ ،‬نيمه عميق وسطحی‬
‫دارند خارج می شود چاه های عميق و کم عمق با استﻔاده از تکنوﻟوژی روز حﻔر می شوند‪.‬وچاه های سطحی توسط دست‬
‫حﻔاری ميگردد‪.‬‬

‫منابع آب سطحی‬
‫قريجات که درکناردرياهای که آب دايمی دارد قرار دارند ويا فاصﻠه کمی با دريا داشته باشند وياهم ازدريا کانال اﻟی قريه‬
‫موجود باشد‪،‬آب دريا ويا آب کانال آن به حيث منبع آبی برای شبکه استﻔاده ميشود‪ .‬درصورتيکه درکف دريا ويا درسواحل‬
‫دريا طبقات ريگی موجود باشد چاه سطحی حﻔاری شده ويا فﻠتر گاﻟری ساخته می شود وآب به واسطه واتر پمپ به شبکه‬
‫پمپ می شود‪.‬در صورتکه عمق وعرض طبقات ريگی يک مقدار زياد باشد ودر دريا آب دايمی هم نباشد بازهم آب ذخيره‬
‫شده درطبقات درموسم آب خيزی برای قريه کﻔايت ميکند‪.‬نﻔوس قريه وطبقات آب داربايد دقيقا ٌ مطاﻟعه گردد که آيا دريا‬
‫ميتواند اين طبقات را دوباره در موسم آب خيزی احياء نمايد‪ .‬مانند دريا هﻠمند که چاه های شهر نيمروز را دوباره احياء‬
‫مينمايد وهمچنان چاه های شبکه شهری کابل که در پهﻠوی در يا ﻟوگر است‪.‬اين دريا چاه ها را دروقت کم دوباره احياء‬
‫مينمايد‪.‬‬
‫اگر قريه دارای کانال آب دايمی باشد پس به طريقه فﻠتر ريگی آب آن تصﻔيه شده وبه شبکه هدايت داده ميشود‪.‬‬
‫در شمال افغانستان يک تعداد قريجات درکنار دريا جاگزين شده اند که از دريا آب را به کانال قريه هدايت داده اند‪ .‬آب اين‬
‫کانال در اختيار اهاﻟی قريه است هروقت بخواهند آب را در کانال جاری ميسازند‪ .‬اين منبع در ساحات ذکر شده قابل‬
‫تطبيق است‪.‬‬

‫‪12‬‬
 ‫چشمه‬
‫چشمه خروجی آبهای سطحی است که طبقات غير قابل نﻔوذ نميگذارد که آب در طبقات زيرين زمين جذب شود‪.‬‬
‫وبه سطح زمين حرکت می کند‪.‬انداره آب چشمه با تغيير فصل کم وزياد ميشود‪.‬بعضی چشمه ها فصﻠی هستند درفصل‬
‫بهارآب دارند ودر ديگر فصول آب ندارد آين چشمه فصﻠی منبع شبکه شده نميتواند‪ .‬درصورتيکه چشمه در ارتﻔاعات‬
‫باﻻتر از قريه در فاصﻠه های نه چندان دور از قريه موجود بوده وآب کافی در تمام فصول برای اهاﻟی قريه داشته باشد‬
‫ومصارف آن از مصارف آب های زيرزمينی )چاه‪،‬پمپ‪،‬سوﻟروديگر مصارفات مربوط به آن ( زياد نشود‪ .‬نسبت به‬
‫کاريز‪،‬دريا‪،‬وآبهای زيرزمينی حق اوﻟويت همچو چشمه دارد‪.‬‬
‫هنگام انتخاب منبع بايد به نکات کليدی زير توجه کرد‪.‬‬
‫ظرفيت آب چشمه نبايد در فصل بهار محاسبه گردد ‪.‬بخصوص در زمان باريدن باران ويا اينکه در اطراف چشمه برف در‬
‫حال آب شدن باشد زيرا در اين موقع آب چشمه نسبت به حاﻟت نورمال چند برابرزياد ميباشد‪.‬در تابستان وخزان انداره‬
‫نمودن آب چشمه دقيق تراست‪.‬‬
‫برای مصﺋويت آب چشمه بايد شرايط زير را در نظر گرفت مانند مجرای خروجی آب چشمه نبايد بخاطر زياد شدن آب‬
‫کندنکاری ويا بزرگ شود‪ ،‬برای چشمه بکس ازمواد محﻠی ساخته شود تا از آب باران ‪،‬آبهای سطحی ‪،‬حشرات وحيوانات‬
‫محﻔوظ گردد‪.‬‬
‫برای محﻔوظ نگهداشتن آب چشمه از آب باران ‪،‬آبهای سطحی ‪،‬حشرات وحيوانات ‪ .‬بکس ساخته شود‪.‬‬
‫در صورت امکان از مواد محﻠی استﻔاده گردد‪.‬‬
‫تاريخچه چشمه به اساس تحقيقات ومطاﻟعه راپورهای جيوﻟوجيکی‪ ،‬اخذ معﻠومات همه جانبه درمورد تغييرات مقدار‬
‫وکيﻔيت آب چشمه ازمردم محل وادارات مربوطه‪ ،‬سروی چشمه بايد موضوعات اجتماعی ‪ ،‬حﻔظ مراقبت ومسايل مرتبط‬
‫به آن توجه خاص صورت گيرد‪ .‬وسند وقف چشمه گرفته شود‪.‬‬

‫بکس چشمه )ساختمان محافظوی برای چشمه(‬

‫هنگام ساخت اسپرنگ بکس)بکس چشمه( بايد شرايط زير درنظر گرفت‪.‬‬
‫آ‪ .‬پايپ سرريزه نبايد هيچ وقت از سطح طبعی چشمه بﻠند ترباشد تا آب جمع شده در بکس دوباره به سمت مخاﻟف حرکت‬
‫آب چشمه در حرکت نشود‪.‬‬
‫ب ‪ .‬در مجرا خروجی آب چشمه بايد سنگ ريزه های خورد ذخيره شود‪.‬تا زمينه مﻠوث شدن آب جمع شده در بکس مساعد‬
‫نشود‪.‬‬
‫ج‪ .‬پايپ سرريزه بکس چشمه بايد جال داشته باشد تا حشرات داخل باکس نگردد‪.‬‬
‫د‪ .‬بکس چشمه بايد توسط يک سﻠب ويا سقف متحرک پوشانيده شود تا در زمان پاککاری از بکس دورشده بتواند‪.‬‬

‫‪13‬‬
 ‫منبع آب که فعﻼٌ مردم از آن استفاده ميکند‪.‬‬
‫برای اينکه کدام منيع برای قريه انتخاب گردد درقدم اول از منابع که فعﻼٌ اهاﻟی ازآن استﻔاده ميکند معﻠومات گرفته‬
‫شود‪.‬بهتراست که اين معﻠومات از اشخاص که در نزديکی منبع زنده گی ميکند پرسيده شود‪.‬اگر اين منبع چاه باشد يا چشمه‬
‫ويا هم آبهای سطحی‪ ،‬در مورد معﻠومات دريافت شده ازاهاﻟی تيم سروی تخنيکی تحقيقات همه جانبه نموده ساحات منابع‬
‫را از نزديک مشاهده نموده بعد از معﻠوم نمودن مقدار آبدهی منبع به طريقه های مشخص شده ومقايسه کردن آنها مناسب‬
‫ترين منبع انتخاب شود‪.‬‬
‫از اينکه کيﻔيت آب از مهم ترين اصل در پروژه های شبکه آبرسانی است بنا ٌء در ابتداء ازساحه معﻠومات کافی درمورد‬
‫کيﻔيت آب جمع آوری گردد‪ .‬درصورتيکه نظربه معﻠومات ابتداﺋی آب منبع برای نوشيدن مناسب بود پس درزمان تطبيق‬
‫پروژه نمونه آب جهت برسی ازکيﻔيت وتمام اجرای آن جهت تحقيقات به ﻻبراتوار انتقال داده شود‪.‬‬

‫درج معلومات مهم منبع‬

‫زمانی که سرويرمنبع را برای قريه مشخص نمود بايد مشخصات منبع درج فورم گردد‪.‬‬
‫درصورتيکه منبع چشمه باشد تعين موقيعت با کوردينات جی پی اس‪،‬اخذ سند وقف منبع برای پروژه ومقدار آبدهی آن‪.‬‬
‫درصورتيکه منبع آبهای زيرزمينی باشد‪ .‬معﻠومات چاه های همجوارازسطحی آب های زيرزمينی‪،‬سطحی استاتيکی آب در‬
‫صورتيکه پمپ نصب باشد سطحی ديناميکی‪ ،‬کيﻔيت آب وسندوقف محل چاه وحريم آن درحدود ‪ 12x12=144m2‬در‬
‫صورتيکه ساحه کم باشد ‪ 10x10= 100m2‬تا با آب های سطحی چاه مﻠوث نشود‪.‬‬

‫کيقيت آب‬

‫طوريکه قبﻼٌ آب های آشاميدنی تعريف گرديد‪ .‬آب که از مﻠوث بودن مواد کيمياوی‪،‬باکترياﻟوژيکی‪،‬شرعی وفزيکی پاک‬
‫باشد و به صحت مصرف کننده ضررنداشته باشد آب پاک ناميده ميشود‪.‬‬
‫برای اينکه مطمين شويم که آب منبع پاک وبرای آشاميدن مناسب است ويا اينکه درآن مرکبات است که برای صحت انسان‬
‫مضراست يانه نمونه آب از منبع گرفته شده ودر ﻻبراتوار تجزيه وتحﻠيل می گردد‪ .‬در آنجاه مرکبات جامد‪،‬مايع‪،‬مزه‪،‬رنگ‬
‫‪،‬بوی وديگرموارد تثبت می شود‪.‬وآب آن با استندرد های سازمان صحی جهان )‪ (WHO‬که برای آب تعين شده است‬
‫مقايسه ميشود‪.‬در صورتيکه برای تصﻔيه ضرورت داشت تدابيرتصﻔيه گرفته ميشود‪ .‬واگر مرکباتی داشت که برای‬
‫آشاميدن آماده نبود از منبع صرف نظرشده بايد درجستجومنبع ديگرشد‪.‬‬

‫شرايط نمونه گيری آب برای تست کيفيت‬

‫نمونه آب بايد نمايند گی ازآب اصل همان منبع نمايد و جمع آوری نمونه آب مطابق به رهنمود نمونه گيری آب ﻻبراتوار‬
‫تست کيﻔيت آب رياست آبرسانی و حﻔظاﻟصحه روستايی باشد و ضرور است که فورم نمونه گيری آب خانه پری گرديده و‬

‫‪14‬‬
‫همرای نمونه آب به ﻻبراتوار ارسال گردد‪ ،‬نمونه آب در بوتل های پوﻟی ايتايﻠين جمع آوری و هر چه زود تر به ﻻبراتوار‬
‫انتقال گردد از اخذ نمونه آب در بوتل های نوشابه ها جﻠو گيری گردد ‪.‬جمع آوری نمونه آب جهت تست کيﻔيت آب‬
‫)پارامتر های فزيکی ‪ ،‬کيمياوی و ميکروبی( با عﻼوه نمودن مواد محافظوی به طوری ذيل صورت گيرد ‪.‬از هر منبع سه‬
‫بوتل )‪ ۵٠٠‬مﻠی ﻟيتر( آب اخذ گردد طوری که بوتل ها پاک باشد و با آب همان منبع آبکش گردند و کود يا شماره فورم‬
‫سمپل گيری و حروف ‪ C,B,A‬باﻻی هربوتل ذکر گردد ومحﻠول محافظوی طور ذيل عﻼوه گردد‪.‬‬
‫‪ . 1‬بوبل اول ‪ ،‬شماره فورم ‪ – A‬بدون عﻼوه نمودن مواد محافظوی ‪.‬‬
‫‪ .2‬بوتل دوم ‪ ،‬شماره فورم ‪ – B‬با عﻼوه نمودن ‪ ۵.١‬مﻠی ﻟيتر نايتريک اسيد‪.‬‬
‫‪ .3‬بوتل سوم ‪ ،‬شماره فورم ‪ – C‬با عﻼو نمودن ‪ ۵‬مﻠی ﻟيتر بوريک اسيد ‪.‬‬
‫در فورم متذکره بر عﻼوه معﻠومات در مورد منبع آب تست های فزيکی )رنگ ‪ ،‬بوی ‪ ،‬ذايقه ‪ ،‬مکدريت ‪ ،‬هدايت برقی ‪،‬‬
‫پی اچ و درجه حرارت( انجام گردد‪.‬‬
‫درتمام منابع آب که به مقصد آشاميدن استﻔاده ميگردند تست پارامتر های فزيکی ‪ ،‬کيمياوی و ميکروبی که شامل )رنگ ‪،‬‬
‫بوی ‪ ،‬ذايقه ‪ ،‬هدايت برقی ‪ ،‬پی اچ ‪ ،‬مکدريت ‪ ،‬فﻠورايد ‪ ،‬ارسنيک و باکتريايی ايکوﻻی( ميگردند ضروری ميباشد ونتايج‬
‫حاصﻠه آنها مطابق حد مجاز استندرد کنترول کيﻔيت آب آشاميدنی افغانستان باشد در صورت امکان هرگاه پارامترهای‬
‫بيشتر مورد تست قرار گيرند و يا مشکوک بودن به موجوديت بعضی عناصر کيمياوی در ساحات مشخص ضرور است‬
‫پارامتر های مذکور تست گردند و ارقام به دست آمده از تست آنها مطابق استندرد آب آشاميدنی افغانستان و سازمان صحی‬
‫جهان باشد‪.‬‬

‫مشخصات باکتريولوژيکی‬

‫د افعانيستان لپاره ستندرد‬ ‫خواص‪/‬مشخصات‬

‫په ‪ ١٠٠‬مﻠی ﻟي ره اوبو کې بايد دتشخيص وړ نه وی‬ ‫‪ E. Coli) .‬يا د کوﻟی فارم باکتريا په حرات کې مقاوم‬

‫په ‪ ١٠٠‬مﻠی ﻟي ره اوبو کې بايد دتشخيص وړ نه وی‬ ‫دشبکې ته داخﻠيدنونکې اوبه‪.‬‬

‫)‪ E. Coli‬يا د کوﻟی فارم باکتريا په حرات کې مقاوم او د کوﻟی‬

‫فارم جمﻠه بکترياوی(‬

‫مشخصات فزيکي‬

‫مﻼحظات‬ ‫د افعانيستان لپاره ستندرد‬ ‫خواص‪/‬مشخصات‬

‫‪-‬‬ ‫‪≤15 TCU‬‬ ‫رن‬

‫‪-‬‬ ‫د شکايت وړ به نه وی‪ /‬د قبوﻟيت وړ‬ ‫مزه‬

‫‪-‬‬ ‫د شکايت وړ به نه وی ‪ /‬د قبوﻟيت وړ‬ ‫بوی‬

‫‪15‬‬
 ‫‪-‬‬ ‫‪5 NTU‬‬ ‫مکدريت )خټ واﻟی(‬

‫دمجاز حد ‪.600 mg/l‬‬ ‫‪500 mg/l‬‬ ‫دسختو مواد وﻟه اندازه ‪CaCO3‬‬

‫دمجاز حد ‪.2000 mg/l‬‬ ‫‪1000 mg/l‬‬ ‫ول جامد منجل مواد ) ‪(TDS‬‬

‫‪6.5 – 8.5‬‬ ‫‪pH‬‬

‫مشخصات کيمياوی غير عضوی سمی‬

‫مﻼحظات‬ ‫د افعانيستان لپاره ستندرد‪mg/Liter‬‬ ‫خواص‪/‬مشخصات‬

‫‪0.05‬‬ ‫ارسنيک )‪(As‬‬

‫‪1.5‬‬ ‫فﻠورايد )‪(F‬‬

‫‪0.01‬‬ ‫سرب )‪(Pb‬‬

‫‪0.3‬‬ ‫منگنيز )‪(Mn‬‬

‫‪50‬‬ ‫نايتريت )‪(NO3‬‬

‫‪3‬‬ ‫نايترايت )‪(NO2‬‬

‫‪11‬‬ ‫نايتريت د نايتروجن په شکل‬

‫په عاجﻠو شرايطو کې تر ‪0.5 – 1.0‬‬ ‫‪ 0.2-0.5‬د شبکی ﻟپاره‬ ‫کﻠورين بقايا وی‬
‫استﻔاده کيږي‬

‫مشخصات کيمياوی غير عضوی‬

‫مﻼحظات‬ ‫د افعانيستان لپاره ستندرد )‪(mg/l‬‬ ‫خواص‪/‬مشخصات‬

‫دمجاز حد ‪.1000 mg/l‬‬ ‫‪250‬‬ ‫کﻠورايد )‪(Cl‬‬

‫‪2‬‬ ‫مس )‪(Cu‬‬

‫‪0.3‬‬ ‫آهن )‪(Fe‬‬

‫‪10‬‬ ‫پوتاسيم‬

‫‪200‬‬ ‫سوديم‬

‫دمجاز حد ‪ 400 mg/l‬برسد‬ ‫‪250‬‬ ‫سﻠﻔيت‬

‫دمجاز حد ‪ 100 mg/l‬برسد‬ ‫‪30‬‬ ‫مگنيزيم‬

‫دمجاز حد ‪ 200 mg/l‬برسد‬ ‫‪75‬‬ ‫کﻠسيم‬

‫‪16‬‬
 ‫سروی اجتماعی‬

‫نفوس موجوده قريه ‪ -:‬نﻔوس قريه تاثيرمستقيم باﻻی همه جوانب پروژه مانند منبع‪،‬مقدارآبدهی منبع‪ ،‬ديزاين‪ ،‬قطر‬
‫پايپ‪،‬نوعيت واتر پمپ قدرت واترپمپ ‪ ،‬سوﻟرها واقتصاديت پروژه دارد‪ .‬بنا ٌء نﻔوس قريه تا حد ممکن دقيق جمع آوری‬
‫گردد‪ .‬اکثرا ٌ نﻔوس قريه از بزرگان قريه پرسيده می شود تجارب نشان داده است که يک تعداد بزرگان قريه به فکر اينکه‬
‫به هر انداره که نﻔوس قريه را زياد گﻔته شود به همان اندازه پول بيشتربه قريه داده ميشود بناء براين فکر نﻔوس را دوچند‬
‫وحتی سه چند زياد ترمی گويند‬

‫بنا ٌء تمام کارهای که بتوان نﻔوس دقيق قريه را جمع آوری کرد بايد از آن استﻔاده نمود بطور مثل‬
‫‪ .1‬يک ﻟيست از نماينده قريه ‪،‬ريس شورا ويا بزرگان قريه گرفته شود که درآن تعداد خانه ها وتعداد نﻔوس ذکر شده باشد‪.‬‬
‫‪ .2‬يک نﻔر بايد درقريه برود تعداد خانه ها ونﻔوس موجوده در همان خانه را پرسيده ياداشت نمايد‪.‬‬
‫اين دوروش بايد حتمی در نظر گرفته شود بعداٌ اين دو باهم مقايسه گردد هريک که به حقيقت نزديک بود نﻔوس قريه به‬
‫شمار ميرود‪.‬‬
‫برای دريافت نسبتا ٌ دقيق نﻔوس ميتوان ازروش های زير نيز استﻔاده نمود‪.‬‬
‫‪ .3‬اخذ نﻔوس قريه از ديتا بيس احصايه مرکزی ‪.‬‬
‫‪ .4‬تعداد خانه هارا ميتوان از عکس های ستﻼيت ويا از گوگل ارث تعين نمود‪.‬‬

‫سروی تخنيکی )توپوگرافی(‬

‫قراء وقصبات کشور به طور کﻠی در سه قسم اراضی با طول عرض های مختﻠف درساحات دارای اراضی هموار‪ ،‬نسبتا ٌ‬
‫هموار‪،‬ودر ساحات کوهستانی قراردارد‪.‬‬
‫جهت سروی تخنيکی پروژه ها بايد از وسايل سروی تخنيکی مانند توتال استيشن ‪،‬جی پی اس استيشن وجی پی اس وغيره‬
‫وسايل مورد ضرورت استﻔاده می گردد‪ .‬در صورتيکه از جی پی اس استﻔاده گردد ارتﻔاعات بايد با گوگل ارث چک شود‪.‬‬

‫کارهای ساحوی‬
‫درسروی تخنيکی يک شبکۀ آبرسانی نکات ذيل بايد توسط انجنيرسروی درنظر گرفته شود‪:‬‬
‫‪ -1‬حتی اﻻمکان کوشش شود که تمام شبکه ها به سستم نصب ميتر خانه به خانه سروی تخنيکی گردد در صورتيکه‬
‫امکان نصب ميتر برای هر خانه نباشد موقيعت شيردهن های عامه به مشوره اهاﻟی در ساحات عامه تعين گردد‪.‬‬
‫‪ -2‬در صورتيکه منبع چشمه ‪،‬کاريز‪ ،‬دريا ويا کانال باشد‪ .‬دريافت دقيق مقدار آبدهی وحق آبه آن‪.‬‬
‫‪ -3‬تعداد خانه ها )حويﻠی ( وفاميل )نﻔوس( درهرکوچه‪ ،‬محل بصورت دقيق مشخص گردد‪ .‬که روش ميتواند ما را به‬
‫نﻔوس نسبتآ دقيق قريه برساند‬
‫‪ -4‬تعين نمودن نوعيت خاک روی زمين در مسير کندن کاری واعمار ساختمان های مرتبط به پروژه‪.‬‬
‫‪ -5‬درصورتيکه درمسيرﻟين عمومی‪ ،‬توزيعی ويا شبکه کدام مانع مانند سيﻠبر‪ ،‬دريا‪ ،‬کانال وغيره باشد‪ .‬پروفايل طوﻟی و‬
‫مقطع های عرضی ساحه مذکوردقيقا ً سروی گردد ‪.‬‬
‫‪ -6‬توپوگرافی دقيق ساحه از منبع اﻟی آخرين نقطه پروژه‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫‪ -7‬خانه پری فورم اجتماعی وتخنيکی ‪ ،‬تمام اسناد وقف زمين ‪ ،‬فورم حﻔظ و مراقبت وتعين ميخانيک ‪ ،‬فورم مزد قيم‬
‫پروژه و فورم تعهد غرص نهال‬

‫کار های شعبوی‬

‫بعد از اخذ ديتا از وسايل سروی تخنيکی تجزيه وتحﻠيل وفﻠترنمودن آن‪.‬‬
‫‪ -1‬پﻼت نمودن ديتا نظر به کوردينات ساحوی‪.‬‬
‫‪ -2‬ترتيب نمودن پﻼن تﻔصيﻠی وتوپوگرافی ساحه مربوطه با اشارات مخصوصه و مقياس ﻻزم‪.‬‬
‫‪ -3‬ترتيب وترسيم نمودن پروفايل طوﻟی وعرضی ساحات آسيب پذيز‪.‬‬
‫‪ -4‬ضم عکس ساحه پروژه از جی ای اس ويا گوگل ارث‪.‬‬
‫ديتای ساحوی مکمل تهيه و ترتيب و بعد جهت ديزاين به بخش مربوطه تسﻠيم داده شود‪.‬‬

‫شرايط زيرراحين سروی تخنيکی برای انتخاب محل ذخيره ويا تانک ارتﻔاعی در نظر گرفته شود‪.‬‬
‫چون فشار آب در شبکه های آبرسانی و تعادل مصرف در شبکه آبرسانی بسيار مهم است‪.‬‬
‫جهت تعادل وبﻼنس آب در شبکه از ذخيره و تانک ارتﻔاعی استﻔاده می شود‪.‬‬
‫در صورتی که قريه در يک ساحه نسبتا ٌ هموار قرار داشته باشدودراطراف قريه چنين منطقه ای وجود نداشت که ارتﻔاع‬
‫آن ‪ 15‬متر ويا باﻻتراز ان باشد از تانک ارتﻔاعی استﻔاده می شود‪.‬انجنير سروی بايد کوشش نمايد حتی اﻻمکان تانک را‬
‫در وسط قريه در يک جای مناسب انتخاب نمايد‪.‬‬
‫در صورتيکه در ساحه نقطه ﺋی وجود داشته باشدکه ارتﻔاع آن ‪15‬متر ويا باﻻتر از آن باشد‪ .‬بايد ذخيره سطحی پشنهاد‬
‫گردد واين ذخيره در ارتﻔاع ‪ 15‬اﻟی ‪ 20‬متراز بﻠند ترين نقطه پروژه انتخاب گردد‪ .‬جهت اقتصاديت پروژه کوشش بر آن‬
‫شود که اين ذخيره در صورت امکان در وسط ويا نزديک به وسط تعين گردد‪.‬‬

‫ديزاين‬ ‫‪4‬‬
‫استخراج آب صحی ازمنبع اﻟی مصرف کننده ‪ ،‬ذخيره و انتقال آب با فشار و سرعت مناسب از منبع به مصرف کننده‪.‬‬
‫ديزاين ناميده ميشود‪.‬‬
‫درديزاين بايد به آن پارامترهای در نظر گرفته شود که درسطح کشور مشخص می شده باشد‬

‫پارامترهای ديزاين‬
‫هر کشور برای ديزاين شبکه های آبرسانی پارامترهای جدا گانه دارد‪ .‬متاسﻔانه در کشور ما پارامتر های ديزاين شبکه‬
‫های آبرسانی تا حال مشخص نشده است‪ .‬پارامترهای ديزاين به شرايط مختﻠف وابسته است مانند منبع آب‪،‬درجه حرارت‬
‫ساحه پروژه وضعيت اقتصادی ممﻠکت‪ ،‬وضعيت اقتصادی مردم‪،‬نوعيت پايپ ها استعمال شده در شبکه‪ ،‬شبکه شهری‬
‫ودهاتی‪ ،‬تعداد منازل ساختمان ها وغيره‬

‫‪18‬‬
‫وزارت انکشاف دهات وانکشاف دهات برای ديزاين پروژه های آبرسانی روستايی پارامترهای زيررااتخاذ کرده است‪.‬‬
‫که دراختيار ديزاينرها قرارميدهد‪ .‬اﻟبته اين پارامترها براساس تجارب درسروی‪ ،‬ديزاين وتطبيق پروژه های قبﻠی وپس‬
‫ازمطاﻟعه ومقايسه استندرد های هندی‪ ،‬ايرانی واروپاﺋی تنظم شده است ودرصورت ﻟزوم غنی خواهد گرديد‪.‬‬
‫پروژه های آبرسانی ازچهار بخش اساسی تشکيل شده است که هر کدام دارای پارامترهای جداگانه است ازجمﻠه‬
‫‪ - 1‬منبع و ساختمان های مربوط به آن ووسايل‪.‬‬
‫‪-2‬ساختمان های ذخيره )ذخيره سطحی‪ ،‬تانک ارتﻔاعی (‪.‬‬
‫‪ – 3‬پايپ انتقاﻟی از منبع اﻟی ذخيره‪.‬‬
‫‪ - 4‬شبکه توزيعی وساختمانهای مربوط به آن‪.‬‬

‫ديزاين پريود پروژه يا دوره ديزاين‬

‫ديزاين پريود به آن زمان گﻔته ميشود که اجزای اصﻠی پروژه به گونه طرحه شود که در آن زمان ضرورت آب مردم را‬
‫حل کرده بتواند‪.‬‬
‫تعين ديزاين پريود به عوامل مختﻠف ارتباط دارد ازجمﻠه رشد نﻔوس‪،‬وسعت قريه ويا شهرک‪،‬کيﻔيت مواد‪ ،‬عوايد سرمايه‬
‫گزاری بانکی وموجوديت سرمايه وغيره‪.‬‬
‫دوره ديزاين پريود از ‪ 10‬اﻟی ‪ 30‬سال در نظرگرفته ميشود‪ .‬هر بخش از پروژه ديزاين پريود جداگانه دارد مثﻼٌ ديزاين‬
‫پريود برای ساختمان ها از ‪ 20‬اﻟی‪ 30‬سال‪ ،‬برای پايپ ها ديزاين پريود از ‪ 15‬اﻟی ‪ 20‬سال وبرای وسايل برقی مثل‬
‫واترپمپ‪ ،‬جنراتوروديگر اجناس برقی ديزاين پريود ‪10‬سال است‪ .‬برای اينکه ديزاين پروژه آسان شده وشرايط قريه هم‬
‫در نظرگرفته شود پروژه های کوچک دهاتی ‪،‬متوسط ديزاين پريود درتمام بخش ‪ 15‬سال مناسب است‪.‬‬

‫نفوس ديزاين‬
‫پروژه آبرسانی برای نﻔوس فعﻠی قريه نه بﻠکی برای آنهای که در مدت زمان ديزاين پريود به نﻔوس فعﻠی قريه اضافه می‬
‫شود اﻟبته اگر منبع آب کﻔايت کند محاسبه ميشود‪ .‬رشد نﻔوس قريه به طريقه های مختﻠف دريافت می گردد که معموﻻٌ با‬
‫فورمول زير محاسبه می شود‬
‫‪Save translation P= 𝑃1(1 + 𝑅/100) n‬‬
‫‪ P‬رشد نﻔوس در پايان دوره طراحی پروژه‬
‫‪ P1‬نﻔوس فعﻠی‬
‫‪ n‬دوره طراحی يا ديزاين پروژه‬
‫‪ R‬فيصدی رشد نﻔوس در يک سال‬

‫تغييرات تقاضا وعوامل تقاضا آب )‪( Demand Variation and Demand factors‬‬
‫تقاضا آب در روز ماه وهمچنان درطول سال فرق دارد‪ .‬تغيير تقاضا ويا مصرف آب وابسطه به کﻠتور‪،‬مذهب ورواج های‬
‫مصرف کننده است‪ .‬در حاﻟت عادی تغييرات تقاضا يا مصرف آب سه حاﻟت دارد‪.‬‬
‫‪Save translation‬‬

‫‪19‬‬
‫حداقل تقاضای روز ) ‪ (Minimum day demand‬آن روز ازسال که کمترين آب در آن روز ضرورت باشد‪).‬جريان‬
‫متوسط ضرب ‪(0.3‬‬
‫متوسط تقاضای روزانه ) ‪ ( Average day demand‬آن روزاز سال که آب درآن بصورت متوسط ضرورت باشد‪.‬‬
‫)‪ ( Maximum day demand‬آن روزازسال که آب درآن روززياد ترازهمه روزها‬ ‫حداکثر تقاضای روزانه‬
‫ضرورت باشد‪ ).‬جريان متوسط ضرب ‪(1.3‬‬
‫آن ساعت که تقاضا آب اعظمی است ) ‪ ( Peak hour demand‬آن ساعت ازروز که ضرورت آب درآن ساعت زياد‬
‫تر باشد‪) .‬جريان متوسط دونيم يا سه چند است‪ .‬جريان متوسط ضرب ‪ 2.5‬ويا ‪(3‬‬
‫طوريکه در باﻻ ذکر شد مصرف کننده بعضی روز ويا ساعت از حاﻟت نورمال آب را يا کم ويا زياد تقاضا دارد‪ .‬که اين‬
‫کمی وزيادی به واسطه ضريب تقاضا رفع می شود‪ .‬که عبارت است از‪:‬‬

‫تغييرات تقاضا آب‬ ‫ضريب تقاضا‬

‫حداقل تقاضای روز ) ‪(Minimum day demand‬‬ ‫‪0.3‬‬

‫متوسط تقاضای روزانه ) ‪( Average day demand‬‬ ‫‪1‬‬

‫حداکثر تقاضای روزانه )‪( Maximum day demand‬‬ ‫‪1.3‬‬

‫آن ساعت که تقاضا آب اعظمی است‬ ‫‪ < 1 ,000, 2.5‬تعداد‬

‫) ‪( Peak hour demand‬‬ ‫خانواده‬
‫‪ <1,000,3.0‬تعداد خانواده‬

‫‪Translation is too long to be saved‬‬

‫)‪ :(Minimum demand‬حداقل تقاضا در صورتی که پروژه برای چندين قريه در سطح وﻟسواﻟی ساخته می شود و يا‬
‫شبکه نيمه شهری باشد‪.‬پس شبکه درابتداء برای کمترين جريان که از جريان متوسط ‪ 30‬فيصد کم تراست تحﻠيل می شود‪.‬‬
‫تا ديده شودکه فشاراستاتيکی در پايپ انتقال از ‪ 70‬متر باﻻ نشود‪.‬‬
‫)‪(Average day demand‬متوسط تقاضای روزانه آب برای استخراج‪،‬مصرف‪،‬سرمايه گزاری وبهره برداری‬
‫استﻔاده می شود‪.‬‬
‫)‪ (Maximum day demand‬درحداکثر تقاضای روزانه پايپ از منبع اﻟی ذخيره ديزاين گرديده وبرای واتر پمپ‬
‫قدرت سوﻟر محاسبه می شود‪.‬‬
‫منبع بايد ظرفيت اين را داشته باشد که در حال حاضر ودر دوران ديزاين پريود درهرسال ودرهرروز تقاضا را پوره کند‪.‬‬
‫)‪ :(Peak hour demand‬تقاضا ومصرف آب درجريان روزدرشبکه متﻔاوت است فرضا ٌ در ساعت ‪ 8‬و‪ 9‬بجه صبح‬
‫ضرورت آب زياد است ودر ساعت ‪11‬و‪ 12‬بجه روز ضرورت آب کمتراست ودرشب تقاضا به صﻔر می رسد‪ .‬پايپ‬
‫عمومی از ذخيره اﻟی شبکه وتمام پايپ های شبکه به آن ساعت که تقاضا آب اعظمی است ديزاين می شود‪ .‬بدين معنی که‬

‫‪20‬‬
‫شبکه اين توان را داشته باشد که آب را درآن روزی ازسال که نسبت به ديگر روز ها وبرای آن ساعت از روز که نسبت‬
‫به ديگر ساعت ها مصرف زياد باشد به مصرف کننده برساند‪.‬‬

‫شبکه تقسيماتی‬
‫هدف شبکه تقسيماتی رساندن آب درهرنقطه از شبکه با مقدارکافی وفشار مناسب است‪ .‬از اينکه ‪40‬اﻟی ‪ 70‬فيصد‬
‫مصارف پروژه را شبکه تقسيماتی تشکيل ميدهد بنا ٌء ترتيب ديزاين آن بسيارمهم است‪ .‬طوريکه قبﻼٌ يادآورشديم که شبکه‬
‫ها بايد ميتر دارباشد‪.‬فعاﻟيت شبکه بايد ‪24‬ساعته ويا وقﻔه ﺋی باشد‪.‬که درشبکات ‪ 24‬ساعته درهرساعت از روز شب‬
‫درشبکه آب موجود است وﻟی در شبکات وقﻔه ﺋی در چند ساعت محدود از صبح وچند ساعت محدود از طرف عصرآب‬
‫وجود دارد‪.‬شبکات وقﻔه ﺋی يک مقدار مشکﻼت صحی دارد بهتراست که شبکه ‪ 24‬ساعته فعاﻟيت داشته باشد‪.‬بخاطر اينکه‬
‫آب برای همه مصرف کننده به صورت مساويانه برسدشبکه بايد به زون ها تقسيم شود‪.‬که تقسيم بندی زون ها به چند‬
‫شرايط ارتباط دارد‪ .‬مانند ازدياد نﻔوس‪ ،‬وضعيت ساحه وميل درساحه درصورتيکه ساحه ميل متوسط داشته باشد‪ .‬زون‬
‫بندی بعد ازتﻔاوت ارتﻔاع از ‪15‬اﻟی ‪ 25‬مترصورت گيرد‪.‬وهرزون بايد جدا سيستم آبرسانی داشته باشد وکوشش شود که‬
‫وال های يين زون ها بند نگهداشته شود‪ .‬وتنها در موقع ضرورت از آن استﻔاده شود‪.‬‬
‫در شبکه تقسيماتی ويا در ساحه زون ها نبايد فشار ديناميکی از ‪ 3‬متر اﻟی ‪ 5‬متر زياد تر باشد‪ .‬اگر ساحه ميل دار باشد‬
‫فشار توسط وال فشار شکن )‪ (PRV‬کنترول گردد‪.‬‬
‫آب ازمنبع اﻟی شبکه به سه روش مختﻠف زير تامين می گردد‪.‬‬
‫اﻟف‪-:‬توسط واترپمپ‬
‫ب‪ -:‬ثقﻠی يا گراويتی‬
‫ج‪ -:‬مشترک‬
‫در صورتی که آب به صورت گراويتی وارد شبکه شود بايد سعی شود مخزن دروسط شبکه انتخاب گردد‪.‬تا قطر پايپ‬
‫عمومی کوچک شود‪ .‬ودر صورتيکه به شبکه مستقيم واتر پمپ وصل شود‪.‬ذخيره ويا تانک ارتﻔاعی بايد در آخر شبکه‬
‫اعمار گردد‪.‬‬

‫فشار آب در شبکه‬
‫شبکه دونوع فشار دارد يکی استاتيکی وديگری ديناميکی‪ .‬فشاراستاتيک زمان در شبکه به ميان ميآيد که درشبکه آب‬
‫جريان داشته باشد يعنی مصرف صﻔر باشد‬
‫وفشار ديناميکی زمان به ميان ميآيد که درشبکه آب جريان داشته باشد يعنی زمان که مصرف کننده از شبکه آب بگيرد‪.‬‬
‫فشارهای استاتيکی وديناميکی درشبکه رول مهم دارد اگرفشاردر شبکه از حاﻟت نورمال زياد شود مشکل دراخذ آب از‬
‫شبکه ميگردد‪ ،‬اتصاﻻت پايپ ﻟيکيج نموده آب ضايع ميشود‪ ،‬عمر شبکه را کم ميسازد‪ .‬درصورتيکه فشاردرشبکه نامنظم‬
‫باشد بعضی از مصرف کننده آب زياد ميگيرند وبرای بعضی نمی رسد‪.‬‬
‫اگر پروژه ازمنبع اﻟی شبکه گراويتی نباشد وبرای تامين فشار از حد ضرورت زياد انرژی مصرف شده باشد آن اگر برق‬
‫دوﻟتی باشد يا سوﻟری ويا هم جنراتور بنا ٌء فشار شبکه بايد برابر به فشارهای ذکرشده زير باشد‪.‬‬

‫‪21‬‬
 ‫اندازه فشار های ديناميکی‬

‫‪ 3‬متر‬ ‫کمترين فشار‬

‫‪7‬متر‬ ‫فشار مناسب برای سختمان های يک منزﻟه‬

‫‪ 12‬متر‬ ‫فشار مناسب برای سختمان های دو منزﻟه‬

‫‪ 17‬متر‬ ‫فشار مناسب برای سختمان های سه منزﻟه‬

‫‪ 22‬متر‬ ‫فشار اعظمی‬

‫در شبکه تقسيماتی فشار ديناميکی نبايد از ‪ 22‬متر زياد شود‪ .‬درصورتيکه تﻔاوت ارتﻔاع شبکه از ‪ ٣۵‬متر بﻠند باشد ‪٣٠‬‬
‫متر فشار نيزمجاز ميباشد و همچنان درفاصﻠه دورترازشبکه چند خانه محدود در ارتﻔاع پاﺋين ترازشبکه قرارداشته باشد با‬
‫استﻔاده از وال فشار شکن )‪ ( PRV‬فشارکم وکنترول گردد‪.‬‬

‫پايپ با قطر کوچک‬

‫در پروژه های آبرسانی پايپ های کاست ايرن )‪ ،( C.I‬دکتايل ايرن )‪ ( D.I‬فوﻻد‪،‬اسبستوس سيمنت ) ‪،( A.C‬پوﻟی وينيل‬
‫کﻠورايد )‪، ( PVC‬پوﻟيتيﻠين )‪، ( PE-HD‬جستی وغيره استﻔاده ميشود که جا های استﻔاده آن مختﻠف است‪.‬درپروژه های‬
‫کوچک روستاﺋی زيادتراز پايپ ) ‪ (PE-HD‬استﻔاده می شود‪.‬‬
‫پايپ های ‪ PE‬انواع مختﻠف دارد که در پروژه های آبرسانی نوع ‪ PE100‬و ‪ PE 80‬قابل استﻔاده است‪.‬‬
‫در شبکه های دهاتی قطر پايپ های که در کوچه های فرعی تمديد می شود نبايد از ‪ 50‬مﻠی متر کوچکتر باشد‪.‬‬
‫کوچه های فرعی که طول آن درحدود ‪ 50‬متر وچند خانه محدود در آن باشد قطرپايپ نبايد از ‪ 40‬مﻠی متر کمتر باشد‪.‬‬
‫پايپ اتصال از شبکه به خانه ها نبايد از ‪ 20‬مﻠی متر زياد تر باشد‪.‬‬
‫در پايپ های عمومی از ذخيره اﻟی شبکه ضايعات اعظمی فشار در حاﻟت جريان بايد از ‪ 1‬اﻟی ‪ 4‬متردرهرکيﻠومتر باشد‪.‬‬
‫اگر آب از منبع اﻟی ذخيره بشکل گراويتی انتقال نمايد ضايعات درهرکيﻠومتراز ‪ 5‬متر اﻟی ‪ 10‬متر مجار است‪.‬‬

‫حجم وانواع ذخيره‬

‫در پروژه های آبياری از دو نوع ساختمان ها استﻔاده می شود‪:‬‬
‫اﻟف‪ -‬ذخيره کانکريتی سطحی‪.‬‬
‫ب‪ -‬تانک ارتﻔاعی کانکريتی‪.‬‬
‫ذخيره سطحی‬ ‫‪4.8.1‬‬

‫ذخيره سطحی يعنی ذخيره که نصف آن درزيرخاک ونصف آن در سر خاک است برای آنعده از شبکات استﻔاده ميشود که‬
‫در داخل ساحه شبکه ويا در نزديکی آن تپه‪،‬کوه ويا ساحه بﻠند که از شبکه ‪15‬متر بﻠند تر باشد‪.‬‬

‫‪22‬‬
‫هدف ذخيره سطحی آنست که توﻟيد ومصرف آب را بيﻼنس وتامين نمايد‪ .‬درجريان روز مصرف آب درحاﻟت تغييراست‬
‫درآن اوقات که درذخيره آب انتقال پيدا نمکند يا برق نيست ‪،‬يا آفتاب نيست ويا در منبع ويا درميسر پايپ انتقال ترميم‬
‫جربان دارد‪ .‬شبکه ازآب ذخيره شده درمخزن استﻔاده می کند‪.‬‬
‫حجم ذخيره نظربه نﻔوس شبکه وآن جريان آب که از منبع به ذخيره داخل می شود محاسبه می گردد‪.‬اگر منبع چشمه باشد‬
‫که ‪ 24‬ساعت آب داشته باشد ويا بواسطه واتر پمپ که ‪ 16‬ساعت اﻟی ‪ 22‬ساعت به ذخيره آب را انتقال دهد‪ .‬حجم ذخيره‬
‫بايد به ‪ 33‬فيصد مصرف اعظمی در روز محاسبه شود‪.‬‬
‫وبرای آنعده ازپروژه های که منبع انرژی واتر پمپ آن سوﻟر باشد ويا واتر پمپ ‪ 8‬ساعت کارکند حجم ذخيره بايد ‪49‬‬
‫فيصد مصرف اعظمی در روز باشد‪.‬‬

‫تانک ارتفاعی‬ ‫‪4.8.2‬‬

‫ازتانک ارتﻔاعی کانکريتی درآن شبکات استﻔاده می شودکه ساحه نسبتا ٌ هموار باشد‪ .‬وظيﻔه عمده واساسی تانک ارتﻔاعی‬
‫تامين نمودن فشاروجريان نورمال است که حجم آن نسبت به جمعيت مصرف کننده متغيراست‪.‬‬
‫آنعده از پروژه های که نﻔوس مصرف کننده آن از ‪ 50000‬نﻔرزياد باشد حجم تانک به ‪ 3‬اﻟی ‪ 5‬فيصد مصرف اعظمی‬
‫در روز محاسبه ميشود‪ .‬و برای پروژه های کوچک روستا حجم تانک کمتر از ‪ 25%‬مصرف اعظمی درروزمحاسبه‬
‫می شود‬

‫ارتفاع ذخيره ازشبکه‬ ‫‪4.8.3‬‬

‫ذخيره سطحی ويا تانک ارتﻔاعی درآن ارتﻔاع از شبکه ساخته شود که درشبکه فشاراصغری از ‪3‬متر زياد نشده‬
‫واقتصاديت پروژه درنظرگرفته شود‪ .‬از ذخيره اﻟی شبکه وپايپ های عمومی ضايعات فشار در حاﻟت جريان اعظمی از ‪1‬‬
‫اﻟی ‪ 4‬متر درهرکيﻠومتر باشد‪ .‬ذخيره سطحی معموﻻٌ از شبکه به ارتﻔاع ‪ 15‬اﻟی ‪ 20‬متر انتخاب ميگردد‬

‫وال های شبکات آبرسانی‬

‫وال ها درپروژه های شبکه آبرسانی نظر به اهداف مختﻠف درخطوط انتقال آب وساختمان ها مربوط به شبکه در قسمت‬
‫های مختﻠف نصب ميگردد‪.‬‬
‫به صورت عموم وال ها از نقطه نظر فعاﻟيت درخطوط انتقاﻟی ويا هم در شبکه به دو بخش تقسيم شده است‪.‬‬
‫اﻟف‪ -:‬وال ها بخاطرسهوﻟت در فعاﻟيت شبکه‪ ،‬ايجاد سهوﻟت دروقت ترميم پايپ ها ومحافظت شبکه استﻔاده می شود‪.‬‬
‫بطورمثال وال قطع وصل‪،‬وال خارج نمون هوا ووال شستوشويا خت شوی‪.‬‬
‫ب‪ -:‬وال هايکه برای کنترول هايروﻟکی از آن استﻔاده ميشود‪ .‬مانند وال يک طرفه ‪ ،‬وال فشارشکن‪،‬وال کنترول‬
‫جريان‪.‬‬

‫‪23‬‬
 ‫انتخاب پمپ های آب‬
‫همانطور که قبﻼ ذکر شد‪ ،‬قدرت پمپ برای مصرف اعظمی روزانه يا نيازمحاسبه می شود‪ .‬درآن ساعت های ازروزکه‬
‫برق موجود باشد )برق شبکه شهری‪،‬جنراتوروياهم سوﻟر( بايد قدرت پمپ آب را برای مصرف اعظمی درروز داشته‬
‫باشد‪.‬‬
‫قدرت پمپ به مقدار آب پمپاژ شده وبه ارتﻔاع مجموعی بستگی دارد که دوطريقه برای محاسبه وجود دارد‪.‬‬
‫طريقه اول‪ -:‬به اساس گراف يا چارت کمپنی توﻟيدی که نظربه مقدارآب وارتﻔاع مجموعی ترتيب شده نوعيت وقدرت واتر‬
‫پمپ انتخاب می گردد‪ .‬در انتخاب نوع پمپ بايد دقت شود بهتر است ابتدا قدرت موتور را از طريق فرمول پيدا کنيد‪.‬‬

‫طريقه دوم‪ -:‬به واسطه فورمول محاسبوی که درآن جريان‪،‬ارتﻔاع‪،‬کثافت آب وتعجيل شامل است داينمو واتر پمپ محاسبه‬
‫می گردد‪.‬‬
‫برای دريافت قدرت واتر پمپ بهتر است که درابتداء کتاﻟوگ داينموواتر پمپ موجود باشد‪.‬‬
‫برای محاسبه واتر پمپ مشخصات زير در نظر گرفته می شود‪.‬‬
‫)‪Ph : Hydraulic power of the pump (kw‬‬ ‫فشارکه آب بر پکه های پمپ وارد می کند‬
‫)‪Ps : shaft power of the pump (kw‬‬ ‫برقی که از از موتور برای پمپ ميآيد‪.‬‬

‫)‪Pm : Power to the motor (kw‬‬ ‫برقی که از سوﻟر به موتور واتر پمپ ميآيد ويا برق نصب واتر پمپ‬

‫‪Q : Volumetric flow of fluid through the pump‬‬ ‫مقدارآبی که پمپ می شود‪.‬‬
‫)‪(m3/h‬‬

‫‪24‬‬
p : Density of the fluid being pumped ‫سينماتيکی چسپش يا ﻟزجت‬
(kg/m3)
G : gravity (9.81 m/s2) ‫تعجيل‬

H : head produced by the pump ‫ارتﻔاع سطحی ديناميکی اﻟی ذخيره همرا با ضايعات طوﻟی وعرضی پايپ‬
(m)
p : pump (%) ‫موثريت پمپ‬
ŋefficiency
Translation is too long t
m : motor efficiency(%) ‫موثريت موتور‬
ŋ
.‫برای تخته های سوﻟر دو ضريب مد نظر گرفته می شود‬
ŋ(inverter) = inverter efficiency taken around 85% ‫موثريت انوارتر‬
ŋ (factor) = r efficiency factor is normally take 85%
Ph(kw) =q(m3/hr)xp(kg/m3)xg(m2/s)xh(m) /3600000

Ps(kw)=Ph / ŋp

Pm (kw) = Ps /ŋm

Or

Pm (kw) = Ps x C coefficient

Pv (kw) = Pm / ŋ (inverter) ŋ (factor)

‫ضريب واتر پمپ وموتور برای محاسبه موثريت فورمول مشخص موجود نيست به توﻟيد کمپنی‬ C‫و‬ ŋP, ŋm
.‫ را از جدول زيرمی گيريم‬C ‫ فيصد و‬75 ŋp ‫ بخاطر محاسبه نسبی‬.‫ونوعيت برق ارتباط دارد‬

Shaft power of the pump (Ps)in Coefficient ŋm

kw C
<1 2-1.5 75%
1-5 1.5-1.2 75%
5-50 1.2-1 75%

25
 ‫نوت‪ :‬فاصﻠه بين واترپمپ وکسنگ چاه بايد درنظر‬
‫گرفته شود‬

‫کسنگ چاه بايد کم ازکم از قطر نورمال واترپمپ به‬

‫اندازه دو انچ بزرگتر باشد تا محﻠقات همراه با واتر‬
‫پمپ مانند ﻟين برق‪،‬کيبل برای نظارت پايپ ها وغيره‬
‫بتواند به خوبی فعاﻟيت نمايد‪.‬‬

‫سيستم واتر پمپ های آفتابی‬

‫با توجه به پشرفت سريع تجهيزات توليد انرژی های‬
‫نو )انرژی خورشيدی(‪ ،‬در عصر حاضر از انرژی‬
‫خورشيدی در تامين آب به مقادير زياد استفاده می‬
‫شود‪ .‬وبه علت اقتصادی بودن حفظ محيط زيست‬
‫ودوامدار بودنش نسبت به ديگر سيستم ها مثل‬
‫جنراتوروبرق بادی يک سيستم مفيد وارزشمند است‪.‬‬
‫سيستم واتر پمپ های سوﻟری )آفتابی( از بخش های عمده زير ساخته شده است‪.‬‬
‫‪ -1‬تخته های سوﻟر يا توﻟيد برق آفتابی‬
‫‪ -2‬کنتروﻟرانورتر پمپ سوﻟری‬
‫‪ -3‬واتر پمپ وداينمو واتر پمپ‬

‫‪ 4.11.1‬تخته های سولر يا تخته های توليدی برق آ فتابی‬

‫تخته های سوﻟر يک وصيﻠه جمع آوری انرژی است که اشعه آفتاب را جذب می کند وسپس آن را به انرژی‬
‫الکتريکی تبديل می کند‪.‬در پروسه تبديلی ‪ 80‬فيصد اشعه آفتاب ضايع ميشود تنها ‪ 20‬قيصد انرژی آفتابی به‬
‫برق تبديل می گردد‪ .‬اين تخته های برقی ‪ DC‬توليد می کند که اندازه توليد بستگی به مساحت تخته‪،‬تابش اشعه‬
‫آفتاب‪ ،‬جهت نصب‪،‬ساحه نصب در زمين ‪،‬فصل سال وغيره دارد‪ .‬معلومات مکمل را از سايت‬
‫‪ https://globalsolaratlas.info‬در يافت کرده ميتوانيد‪.‬‬
‫آنعده از پروژه های که آب مورد نياز شبکه توسط واتر پمپ محياء می شود درصورتيکه درساحه شبکه برق‬
‫شهری موجود باشد واتر پمپ بايد ازشبکه برق بگيرد‪ .‬ويا از انرژی آفتابی‪.‬‬

‫‪26‬‬
‫اگرواتر پمپ درساحه که برق شبکه شهری موجود باشد نصب شده باشد کوشش شود که واتر پمپ با برق‬
‫شبکه عيار شده انتخاب گردد‪.‬ودر صورتيکه برق شبکه شهری نباشد وشرايط به توليد برق آفتابی مساعد باشد‬
‫قدرت سولرها به طريق های زيربدست ميايد‪.‬‬

‫‪ 4.11.2‬کنترل کننده پمپ خورشيدی‬

‫انرژی توﻟيد شده ازسوﻟرارتباط مستقيم به آفتاب دارد‪ .‬درحاﻟت تغييروکم زياد شدن است که توسط کنتروﻟرکنترول شده‬
‫وبرق تنظيم شده را به واتر پمپ ميدهد‪.‬به همين ترتيب کنتروﻟردرسيستم رول حياتی را بازی ميکند‪ .‬زمانکه وﻟتاژ از‬
‫ضرورت واتر پمپ کم زياد شود واتر پمپ را به صورت اتوماتيک خاموش می نمايد‪.‬که از واتر پمپ محافظت شده‬
‫وسيستم به مدت زمان طوﻻنی دوام پيدا می کند‪.‬‬
‫‪ 4.11.3‬واتر پمپ ها‬

‫واتر پمپ های آفتابی دونوع داينمودارد که برای برق عيار شده است يکی ‪ DC‬وديگری ‪ AC‬که به توﻟيد کمپنی ها‬
‫ارتباط دارد که از برق ‪ DC‬برای کدام مقدار قدرت واتر پمپ وبرای برق ‪ AC‬برای کدام مقدار قدرت واتر پمپ استﻔاده‬
‫ميکند‪.‬‬
‫معموﻻ پمپ های آب آفتابی که قدرت آن کمتر از ‪ 2.5‬کيﻠووات باشد به طور مستقيم ازانرژی توﻟيد شده توسط سوﻟر‬
‫استﻔاده ميکند‪ .‬وهيچ نيازبه دستگاه های تبديﻠی ندارد‪.‬‬
‫‪ 4.11.4‬انوارتر يا دستگاه تبديل برق‬

‫واتر پمپ های که قدرت شان از ‪ 3‬کﻠيووات باﻻباشد از برق ‪ AC‬سه فاز استﻔاده می کند برای تبديل ‪ DC‬به ‪ AC‬از‬
‫انوارتر استﻔاده می شود که اين انوارتر ‪ 15‬اﻟی ‪ 20‬فيصد برق را ضايع ميسازد‪.‬‬

‫مثال‪:‬‬ ‫‪5‬‬
‫قريه ای در وﻻيت غزنی است که ‪ 200‬فاميل دارد ودر ‪100‬خانه زنده گی ميکند نﻔوس مجموعی آن ‪ 1400‬تن ميشود‪.‬‬
‫منبع آب آن آب های زيرزمينی است‪ .‬سطح ستاتيکی ويا گل آب آن در‪ 55‬متری قراردارد وسطح ديناميکی آن در زمان‬
‫دوران پمپ به ‪ 65‬متری ميرسد‪.‬‬
‫ساحه هموار است ودر کنار از قريه يک تپه موجود است ذخيره درتپه در جای انتخاب شده که از چاه ‪ 220‬متر فاصﻠه‬
‫و‪ 22‬متر از سر چاه ارتﻔاع دارد‪ .‬ضايعات طوﻟی وعرضی پايپ از منبع اﻟی ذخيره توسط سافت وير واتر جيمز ‪ 2‬متر‬
‫محاسبه شده‪ .‬براينکه آب به فشار مناسب درذخيره برسد يک متر فشار اضافی مد نظر گرفته وبرای قريه شبکه رامحاسبه‬
‫نمايد‪.‬‬

‫‪27‬‬
 ‫‪ – 1‬پايپ انتقاﻟی ‪ -2‬پايپ عمومی ‪ – 3‬پايپ شاخه ﺋی ‪ – 4‬پايپ فرعی ‪ – 5‬پايپ خانه ها‬

‫پايپ انتقاﻟی آب را از منبع اﻟی ذخيره انتقال ميدهد‪.‬‬ ‫‪-1‬‬

‫پايپ عمومی آب را از ذخيره اﻟی شبکه وپايپ های کوچه ها انتقال ميدهد‪.‬‬ ‫‪-2‬‬
‫پايپ های شاخه ﺋی آب را ازپايپ عمومی به خانه ها و پايپ های فرعی)بخش پايپ های فرعی( ميرساند‪.‬‬ ‫‪-3‬‬
‫پايپ های فرعی آب را از پايپ های شاخه ﺋی وعمومی اﻟی پايپ های خانه ها ميرساند‪.‬‬ ‫‪-4‬‬
‫پايپ های خانگی آب را از پايپ های شبکه اﻟی خانه ها ميرساند‪.‬‬ ‫‪-5‬‬

‫محاسبات سولر پمپ‬

‫بر اساس اطﻼعات فوق محاسبات انجام شده و نتايج در جدول خﻼصه شده است‬
‫جدول محاسبوی سوﻟر پمپ‬

‫‪28‬‬
 ‫ارقام‬ ‫تشريحات‬ ‫شماره‬
‫‪Population‬‬ ‫ﻧﻔﻮس‬
‫‪1449‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪Households‬‬ ‫=‪1449/7‬‬ ‫ﺗﻌﺪاد ﻓﺎﻣﯿﻞ ﻫﺎ‬
‫‪207‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2.2‬‬ ‫‪Population growth/year‬‬ ‫رﺷﺪ ﻧﻔﻮس ﺳﺎﻻﻧﻪ‬ ‫‪3‬‬
‫‪Design period‬‬ ‫زﻣﺎن دﯾﺰاﯾﻦ‬
‫‪15‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪Design population‬‬ ‫‪1449(1+2.2/100)^15‬‬ ‫ﻧﻔﻮس دﯾﺰاﯾﻦ‬
‫‪2008‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪Daily Demand I/c/d‬‬ ‫ﻣﴫف روزاﻧﻪ‬
‫‪40‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪Average Daily flow for design population‬‬ ‫ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺘﻮﺳﻂ روزاﻧﻪ ﺑﺮای ﻧﻔﻮس دﯾﺰاﯾﻦ‬
‫‪m3/day‬‬ ‫‪=2008x40/1000‬‬
‫‪80.3‬‬ ‫ﺷﺪه‬ ‫‪7‬‬
‫‪1.3‬‬ ‫‪Peak daily factor‬‬ ‫ﴐﯾﺐ اﻋﻈﻤﯽ ﻣﴫف روزاﻧﻪ‬ ‫‪8‬‬
‫‪Peak daily flow m3/day 80.3x1.3‬‬
‫‪104.4‬‬ ‫ﻣﴫف اﻋﻈﻤﯽ روزاﻧﻪ‬ ‫‪9‬‬
‫‪Peak hourly flow m3/h=(row9/8) 104.4/8‬‬ ‫ج ان اعﻈ روزانه‪,‬آب که‬
‫‪hour‬‬ ‫سول مپ از چاه در ک ساعﺖ مپ‬
‫مینما د‪ ،‬م ف اعﻈ روزانه‬
‫تقس م ‪ 8‬ساعﺖ‬
‫‪13.1‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪TDH=Hds+H Loss+ 1m‬‬ ‫ارﺗﻔﺎع واﺗﺮ ﭘﻤﭗ‪ ،‬ارﺗﻔﺎع ار ﺳﻄﺢ‬
‫دﯾﻨﺎﻣﯿﮑﯽ ﭼﺎه اﻟﯽ ذﺧﯿﺮه ﺟﻤﻊ ﺿﺎﯾﻌﺎت‬
‫ﻓﺸﺎر ﭘﺎﯾﭗ ﺟﻤﻊ ﯾﮏ ﻣﱰ ﻓﺸﺎر ﺑﺮای‬
‫‪65+22+2+1=90m‬‬ ‫ﺧﺮوﺟﯽ‬ ‫‪11‬‬
‫)‪The hydraulic power of the pump (kW‬‬
‫‪Ph (kW)= q (m3/hr) X ρ(kg/m3) X g(m2/s) x‬‬
‫)‪h(m) / (3600000‬‬
‫‪3.2‬‬ ‫ﻓﺸﺎر ﻫﺎﯾﺪروﻟﯿﮑﯽ ‪Ph‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪1.25‬‬ ‫ﻣﻮﺛﺮﯾﺖ ﭘﻤﭗ ‪٪ ۷۵‬‬ ‫‪13‬‬

‫‪Shaft power of the pump (kW) 3.2 x 1.25‬‬

‫‪4.0‬‬ ‫ﻗﺪرت ﺷﺎﻓﺖ واﺗﺮ ﭘﻤﭗ ‪Ph ۷۵٪‬‬ ‫‪14‬‬
‫‪Coefficient C= () ph <1kw-1.5-2) Ph 1 to 5‬‬
‫‪1.24‬‬ ‫‪kw=1.2-1.5 ph 5 to 50 kw 1.2 - 1.2‬‬ ‫ﴐﯾﺐ ﻣﻮﺛﺮﯾﺖ ﻣﻮﺗﻮر ‪co= 1.1-1.2-1.5-2‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪Power to the motor (kW) =4x1,24‬‬ ‫دوا ﺮﭘﻤﭗ د ﻣﻮ ﻮر ﯾﺎﻧصﺐ ﻗﺪرت ‪Pm‬‬
‫‪5~5.5‬‬ ‫ﻗﺪرت ﻣﻮﺗﻮر واﺗﺮ ﭘﻤﭗ وﯾﺎ ﻧصﺐ‬ ‫‪16‬‬
‫‪5.5‬‬ ‫‪Available in market‬‬ ‫ﺳﺘﻨﺪرد ﺗﻮﻟﯿﺪ‬ ‫‪17‬‬
‫‪0.85‬‬ ‫‪η (inverter)=inverter efficiency 85%‬‬ ‫ﻣﻮﺛﺮﯾﺖ اﻧﻮارﺗﺮ ‪٪ ۸۵‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪η (factor) = efficiency factor is normally‬‬
‫‪0.80‬‬ ‫‪80%‬‬ ‫ﻣﻮﺛﺮﯾﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ‪٪ ۸۰‬‬ ‫‪19‬‬
‫)‪PV (kW)=5.5/(x0.85x0.8‬‬
‫‪8.1‬‬ ‫ﻗﺪرت ﺗﺨﺘﻪ ﻫﺎی ﺑﺮﻗﯽ ﺑﻪ ﮐﯿﻠﻮوات‬ ‫‪20‬‬

‫‪29‬‬
‫نوت ‪ :‬کمپنی به طاقت ‪ 5‬کيﻠووات واتر پمپ توﻟيد ندارد بايد به توﻟيد های استندرد عيار شود‪ .‬يعنی رهنمای کمپنی توﻟيدی‬
‫ديده شود‪.‬‬
‫در صورتيکه ‪ 5.5‬کيﻠووات توﻟيد موجود باشد که ‪ 95‬فيصد مشابه به محاسبات باشد بايد موتور باطاقت ‪ 5.5‬کيﻠووات‬
‫انتخاب گردد‪.‬‬
‫برای تعين ساير مشخصات واتر پمپ که واتر پمپ به کدام تعداد پکه داشته باشد قطرآن به چه اندازه باشد‪.‬‬
‫به اساس گراپ رهنما شرکت توﻟيدی به آسانی ميتوان آن واتر پمپ را با تمام مشخصات آن انتخاب می نمايم که موتور آن‬
‫در حدود ‪ 5.5‬کيﻠووات باشد کوشش شودکه باﻻانتخاب نشود ‪،‬و توان پمپ‪ 13.1‬متر مکعب آب را دريک ساعت در‬
‫ارتﻔاع ‪ 90‬مترداشته باشد‪.‬‬
‫در گراپها زياد از واتر پمپ ها وجود خواهد داشت که ظرفيت آن ‪ 5.5‬کيﻠووات باشد اما از ﻟحاظ مقدارآب وارتﻔاع‬
‫بايکديگر متﻔاوت اند‪ .‬پس آن واترپمپ را بايد انتخاب نمود که ارتﻔاع ومقدارآب آن مطابق ضرورت پروژه ويا نزديک به‬
‫آن باشد‪.‬‬

‫‪30‬‬
 ‫محاسبات تخته سولر‬
‫توان نصب واتر پمپ ‪ 5.5‬کيﻠووات است ‪ 20‬فيصد انرژی را انوارترضايع ميسازد و‪ 15‬فيصد بخاطر موثريت سيستم‬
‫در نظر گرفته می شود‪.‬که جمﻠه ‪ 35‬فيصد ميشود پس بايد توان تخته های سوﻟر‪ 35‬فيصد باﻻتر از توان واتر پمپ باشد‪.‬‬

‫)‪ Pv (kw) = Pm/ ŋ(inverter) ŋ (factor) = 5.5 /0.85x0.8= 8(kw‬واتر پمپ ‪ 8‬کيﻠووات برق تخته های‬
‫سوﻟری را ضرورت دارد در صورتيکه توﻟيد هر تخته ‪ 350‬وات باشد ‪ 8000/350 = 22.8= 23aon‬پسپس سيستم‬
‫به ‪ 23‬تخته سوﻟر ضرورت دارد‪.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫ديزاين شبکه‬
‫در ديزاين پايپ های شبکه ازشرايط وجريان های مختﻠف استﻔاده می شود‪ .‬مانند پايپ انتقاﻟی ازچاه اﻟی ذخيره‬
‫)‪ (Transmission pipe‬برای آن جريان محاسبه ميشودکه واتر پمپ درثانيه از منبع پمپ ميکند‪.‬مصرف اعظمی آب‬
‫در روز تقسيم ‪ 8‬ساعت‪.‬‬
‫درصورتيکه منبع شبکه چشمه باشد از چشمه اﻟی شبکه ويا ذخيره پايپ انتقاﻟی به آن مقدار آب ديزاين ميشود که ‪24‬‬
‫ساعت درپايپ جريان داشته باشد‪ .‬يعنی ديزاين به مصرف اعظمی در روز تقسيم ‪ 24‬ساعت می شود‪.‬‬
‫محاسبات در جدول زيرخﻼصه شده است‬

‫جدول ارقام ديزاين شبکه‬

‫ارقام‬ ‫تشريحات‬ ‫شماره‬
‫‪1449‬‬ ‫‪Population‬‬ ‫نﻔوس‬ ‫‪1‬‬
‫‪207‬‬ ‫‪Famil‬‬ ‫تعداد فاميل ها‬ ‫‪2‬‬
‫‪2.2‬‬ ‫‪Population growth/year‬‬ ‫ازدياد نﻔوس در سال‬ ‫‪3‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪Design period‬‬ ‫زمان ديزاين‬ ‫‪4‬‬
‫‪2008‬‬ ‫‪Design population‬‬ ‫نﻔوس ديزاين‬ ‫‪5‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪Daily demand I/c/d‬‬ ‫نورم مصرف در روز‬ ‫‪6‬‬
‫‪0.9‬‬ ‫‪Average daily flow for design‬‬ ‫جريان متوسط روزانه برای نﻔوس ديزاين‬ ‫‪7‬‬
‫‪population L/sec‬‬ ‫شده‬
‫‪1.3‬‬ ‫‪Peak daily factor‬‬ ‫ضريب مصرف اعظمی روزانه‬ ‫‪8‬‬
‫‪1.2‬‬ ‫‪Peak daily flow L/se‬‬ ‫برای آن روز که مصرف آب اعظمی باشد‬ ‫‪9‬‬
‫‪2.5‬‬ ‫‪Peak daily factor‬‬ ‫ضريب مصرف اعظمی در ساعت‬ ‫‪10‬‬
‫‪3..0‬‬ ‫‪Peak hourly factor‬‬ ‫مصرف اعظمی در ساعت‪،‬ﻟيتر قی ثانيه‬ ‫‪11‬‬
‫)جريان ديزاين در شبکه(‬
‫‪3.63‬‬ ‫‪Well water yield = pumped‬‬ ‫مقدار آبدهی چاه به ﻟيتر فی ثانيه واستخراج‬ ‫‪12‬‬
‫‪water‬‬ ‫آب ﻟيتر فی ثانيه‬
‫‪L/sec -13.1x1000/3600=3.63‬‬
‫‪50‬‬ ‫‪Volume of reservoir 49% of‬‬ ‫حجم ذخيره برای مصرف اعظمی در روز‬ ‫‪13‬‬
‫)‪(101m3‬‬ ‫) ‪ 101‬متر مکعب( ‪ 49‬در متر مکعب‬
‫‪Translation is too‬‬

‫‪32‬‬
‫‪ l‬ديزاين شبکه توسط سافت وير‪ -:‬برای ديزاين شبکه به اساس معﻠومات سروی تخنيکی پﻼن تﻔصيﻠی وتوپوگرافی‬
‫باکوردينات حقيقی وترتيب شده‪ .‬درسايت پﻼن تمام تﻔصيﻼت وارتﻔاعات ساحه مانند کوچه ها‪،‬خانه‬
‫ها‪،‬مساجد‪،‬مکاتب‪،‬کﻠينک ‪،‬منبع )چاه ويا چشمه( ‪ ،‬موقعيت پيشنهادی ذخيره ‪ ،‬موقعيت نصب سوﻟردر صورت ضروت‪ ،‬در‬
‫مسير پايپ نوعيت خاک ‪ ،‬کانال ‪ ،‬دريا ‪،‬سيﻠبر‪،‬ساختمانهای تحکيماتی وغيره عوارض زمين وسختمان ها‪ .‬نشان داده شود‪.‬‬
‫شبکه درسايت پﻼن ترتيب شده همرا با تمام عناصرآن مانند چاه وپيپ‪،‬چشمه‪،‬سوﻟر ها ‪،‬ذخيره پايپ ها‪،‬وال ها‪،‬وديگر‬
‫ساختمان ها توسط سافت وير رسم گردد‪ .‬زمانکه شبکه مکمل رسم شد ارتﻔاعات ومقدار آب محاسبه شده از ديتای سروی‬
‫تخنيکی وجدول محاسبوی ديزاين ‪،‬تعداد اشخاص که در آن کوچه زنده گی ميکند مصرف مجموعی آن )حد اکثرمصرف‬
‫ساعتی در روز( در جاينت آخر کوچه درج ميشود‪ .‬قطر تقريبی پايپ ها را سافت وير خودش انتخاب ميکند‬
‫زمانکه برای سافت وير اجازه محاسبات داده شود)رن می شود( نتايج ديزاين بيشتردرجاينت ها وپايپ ها مانند‬
‫سرعت‪،‬فشار‪،‬مقدار آب‪ ،‬ضايعات فشاروديگر محاسبات هايدروﻟيکی نشان داده ميشود ‪ ،‬وهمچنان برای به حاﻟت نارمل در‬
‫و ضايعات فشاردر پايپ ها ‪ HL‬ارقام ديگر هايدروﻟيکی را به حاﻟت نورمال‬ ‫آوردن فشار در جاينت ها ‪P-‬‬
‫ميآورد‪.‬درصورتيکه فشار در جانيت ها از ‪ 7‬متر کم باشد با در نظر داشت چند تدابير ميتوان فشار را زاد نمود مانند‬
‫انتقال ذخيره در ساحه بﻠند تر در صورتيکه ساحه موجود باشد‪.‬اگر ذخيره تانک ارتﻔاعی باشد ارتﻔاع تانگ زياد شود‪.‬در‬
‫صورتيکه ضايعات پايپ در يک کيﻠومتراز‪10‬اﻟی ‪ 11‬مترزياد باشد قطر پايپ بايد بزرگتر شود تا سرعت کم وضايعات‬
‫نيز کم گردد‪ .‬قطر پايپ بايد آن انداره انتخاب شود که ضايعات وسرعت از حاﻟت مجاز کم زياد نشود‪.‬‬
‫در صورتيکه فشار در جاينت ها از‪ 7‬اﻟی ‪ 22‬ويا هم اﻟی ‪ 30‬متر باشد ودر پايپ ها ضايعات فشار ازبه ارقام زيربرابر‬
‫باشد شبکه درست ديزاين شده است‪.‬‬

‫معيارهای ديزاين پايپ لين‬

‫‪ -1‬سرعت اعظمی در پايپ های انتقاﻟی وعمومی ‪ 1.5‬متر فی ثانيه )‪. (1.5m/sec‬‬
‫‪ -2‬کمترين سرعت در پايپ های انتقاﻟی وعمومی ‪ 0.4‬متر فی ثانيه )‪.(0.4m /sec‬‬
‫‪ -3‬ضايعات فشار در پايپ های انتقاﻟی وعمومی نبايد از ‪ 10‬اﻟی ‪ 11‬متر زياد باشد‪ ( 10/1000) .‬ويا )‪.(11/1000‬‬
‫‪ -4‬فشار ضايعات در پايپ های شاخه نی وفرعی در يک کيﻠومتراز ‪ 0.5‬اﻟی ‪ 5‬متر کم زياد نباشد‪ 0.5/1000 ).‬اﻟی‬
‫‪(5/1000‬‬
‫‪ -5‬در پايپ های شاخه ﺋی وفرعی که قطر آن از ‪ 50‬مﻠی متر زياد باشد سرعت اصغری )‪ (0.4‬متر باشد‪.‬‬
‫‪Translation is too long to be saved‬‬

‫‪33‬‬
 ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪ‬

‫ﻧﻮت‪ :‬از ذﺧﯿﺮه اﻟﯽ ﺷﺒﮑﻪ ﻗﻄﺮﭘﺎﯾﭗ ﻋﻤﻮﻣﯽ ‪ 90‬ﻣﻠﯽ ﻣﱰ ﺿﻠﯿﻌﺎت ﻓﺸﺎر در ﯾﮏ ﮐﯿﻠﻮﻣﱰ ‪ 6‬ﻣﱰ ﻗﺒﻮل ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫زﯾﺰا اﮔــﺮ ﻗﻄــﺮ ﭘﺎﯾــﭗ ﯾــﮏ درﺟــﻪ ﮐــﻢ اﻧﺘﺨــﺎب ﺷــﻮد ﯾﻌﻨــﯽ ‪ 75‬ﻣﻠــﯽ ﻣــﱰ ﺿــﺎﯾﻌﺎت ﻓﺸــﺎر از ﺣﺎﻟــﺖ ﻧﺎرﻣــﻞ ﺧــﺎرج ﻣــﯽ ﮔــﺮدد ودر ﯾــﮏ ﮐﯿﻠــﻮﻣﱰ‬
‫اﻟﯽ ‪ 16‬ﻣﱰ ﻣﯿﺮﺳﺪ‪ .‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ از ‪ 75‬ﻣﻠﯽ ﻣﱰﺗﻮﻟﯿﺪ ﭘﺎﯾﭗ ﻣﻮﺟﻮد ﻣﯽ ﺑﻮد اﻧﺘﺨﺎب ﻣﯽ ﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮﺿﺎٌ ‪ ۸۰‬ﻣﻠﯽ‬

‫‪34‬‬
 ‫ﻧﺘﺎﯾﺞ دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪما‬

‫ﻣﺜﺎل دوم‪ :‬در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﺷﺒﮑﻪ آﺑﺮﺳﺎﻧﯽ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻣﺜﺎل ﻓﻮق ﺑﺮای ﻗﺮﯾﻪ دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﻮد وﻟﯽ ﻣﻨﺒﻊ آن ﭼﺎه ﻧﻪ ﺑﻠﮑﻪ ﯾﮏ رﺷﺘﻪ ﭼﺸﻤﻪ ﮐﻪ در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪2‬‬
‫ﮐﯿﻠﻮ ﻣﱰ دور ﺗﺮ از ﻗﺮﯾﻪ در ارﺗﻔﺎع ‪ 70‬ﻣﱰ اﺳﺖ ﻗﺮاردارد‪ .‬ﻣﻘﺪار آﺑﺪﻫﯽ در آن زﻣﺎﻧﮑﻪ ﭼﺸﻤﻪ ﮐﻤﱰﯾﻦ آب را داﺷﺘﻪ )در ﻓصﻞ ﺧﺮان( اﻧﺪازه ﺷﺪه‬
‫‪5‬ﻟﯿﱰ درﺛﺎﻧﯿﻪ اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪35‬‬
 ‫ﺣﻞ‪ :‬دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﺜﺎل اول اﺳﺖ ﺗﻨﻬﺎ ﻓﻘﻂ دﯾﺰاﯾﻦ ذﺧﯿﺮه ودﯾﺰاﯾﻦ ﭘﺎﯾﭗ اﻧﺘﻘﺎﻟﯽ ﻣﺘﻔﺎوت ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬

‫ﺟﺪول اﻗﺎم دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪ‬

‫ارقام‬ ‫تشريحات‬ ‫شماره‬

‫‪1449‬‬ ‫‪Population‬‬ ‫نﻔوس‬ ‫‪1‬‬
‫‪207‬‬ ‫‪Famil‬‬ ‫تعداد فاميل ها‬ ‫‪2‬‬
‫‪2.2‬‬ ‫‪Population growth/year‬‬ ‫ازدياد نﻔوس در سال‬ ‫‪3‬‬
‫‪15‬‬ ‫‪Design period‬‬ ‫زمان ديزاين‬ ‫‪4‬‬
‫‪2008‬‬ ‫‪Design population‬‬ ‫نﻔوس ديزاين‬ ‫‪5‬‬
‫‪40‬‬ ‫‪Daily demand I/c/d‬‬ ‫نورم مصرف در روز‬ ‫‪6‬‬
‫‪0.9‬‬ ‫‪Average daily flow for design‬‬ ‫جريان متوسط روزانه برای نﻔوس ديزاين‬ ‫‪7‬‬
‫‪population L/sec‬‬ ‫شده‬
‫‪1.3‬‬ ‫‪Peak daily factor‬‬ ‫ضريب مصرف اعظمی روزانه‬ ‫‪8‬‬
‫‪1.2‬‬ ‫‪Peak daily flow L/se‬‬ ‫برای آن روز که مصرف آب اعظمی باشد‬ ‫‪9‬‬
‫‪2.5‬‬ ‫‪Peak daily factor‬‬ ‫ضريب مصرف اعظمی در ساعت‬ ‫‪10‬‬
‫‪3..0‬‬ ‫‪Peak hourly factor‬‬ ‫مصرف اعظمی در ساعت‪،‬ﻟيتر قی ثانيه‬ ‫‪11‬‬
‫)جريان ديزاين در شبکه(‬
‫‪1.21‬‬ ‫‪Peak daily flow l/sec‬‬ ‫مقدار آبدهی از چشمه اﻟی ذخيره‬ ‫‪12‬‬
‫)جريان اعظمی روز(‬
‫‪33‬‬ ‫‪Volume of reservoir 49% of‬‬ ‫حجم ذخيره برای مصرف اعظمی در روز‬ ‫‪13‬‬
‫)‪(101m3‬‬ ‫) ‪ 101‬متر مکعب( ‪ 49‬در متر مکعب‬

‫ﺗﻔﺎوت دﯾﺰاﯾﻦ اول ودوم‬

‫در ﻣﺜــﺎل اول ﻣﻨﺒــﻊ ﭼــﺎه )آب ﻫــﺎی زﯾﺮزﻣﯿﻨــﯽ( ﺑــﻮد‪ .‬ﭘﺎﯾــﭗ اﻧﺘﻘــﺎﻟﯽ ﺑــﺮای آب ‪ 3.6 L/Sec‬دﯾــﺰاﯾﻦ ﺷــﺪه ﮐــﻪ ﻗﻄــﺮ آن ‪ 90‬ﻣﻠــﯽ ﻣﱰﺑــﻮد‬
‫ﺣﺠﻢ ذﺧﯿﺮه آن ﺑﺮای ﻣﴫف اﻋﻈﻤﯽ در روز ‪ 49‬ﻓﯿصﺪ ﮐﻪ ‪50‬ﻣﱰ ﻣﮑﻌﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫در ﻣﺜــﺎل دوم ﻣﻨﺒــﻊ ﭼﺸــﻤﻪ ﺑــﻮد ﭘﺎﯾــﭗ اﻧﺘﻘــﺎﻟﯽ ﺑــﺮای آب ‪ 1.21 L/Sec‬ﻣﺤﺎ ـﺳـﺒﻪ و دﯾــﺰاﯾﻦ ﺷــﺪ ﮐ ـﻪ ﻗﻄــﺮ آن ‪ 63‬ﻣﻠــﯽ ﻣــﱰ وﺣﺠــﻢ ذﺧﯿــﺮه‬
‫‪ 33‬ﻣﱰ ﻣﮑﻌﺐ ﻣﯽ ﺷﻮد دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬

‫‪36‬‬
‫ﻧﺘﺎﯾﺞ دﯾﺰاﯾﻦ ﺷﺒﮑﻪ‬

‫‪.‬‬

‫‪37‬‬
38
 ‫د اوﺑﻮ د ﭘﺮوژې ﺟﻮړ ﺘﻮﻧﻪ‬

‫ﭼﺎه‬

‫‪39‬‬
40
 ‫ﻋﻤﻖ ﮐﻨﺪﻧﮑﺎری ﺑﺮای ﭘﺎﯾﭗ در زﻣﯿﻦ‬

‫‪41‬‬
 ‫وال ﺑﮑﺲ‬

‫‪42‬‬
 ‫ﻧﻮﺳﯿﻨﺪه اﻧﺠﻨﯿﺮ ﻣﺤﻤﻮد ﺳﺎﻻر‬

‫‪ .1‬در ﺑﺨﺶ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪه ‪ -‬اﻧﺠﻨﯿﺮ ﻋﺒﺪاﻟﺠﻠﯿﻞ او اﻧﺠﻨﯿﺮ ﺳﯿﺪﺟ ﻟﺪﯾﻦ‬
‫‪ .2‬در ﻗﺴﻤﺖ ﮐﯿﻔﯿﺖ آب ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪه داﮐﱰ ذﺑﯿﺢ اﻟﻠﻪ‬
‫‪ .3‬در ﻗﺴﻤﺖ ﴎوی ﺗﺨﻨﯿﮑﯽ اﻧﺠﻨﯿﺮ ﻧﻮراﺣﻤﺪ‬

‫ﻣﺎﺧﺬ‬

‫ﺗﺠﺮﺑﻪ وﺗﺤﻘﯿﻘﺎت ‪ 15‬ﺳﺎﻟﻪ در ﺑﺨﺶ آﺑﺮ ﺳﺎﻧﯽ‬

‫‪Water Supply hand book Tamil Nadu Water Supply Drainage board (TWAD) .1‬‬
‫‪Rural water supply DesignManual WORD BANK Manila, Philippines February 2012 .2‬‬
‫‪ Iran water supply design manval .3‬ﻃﺮاﺣﯽ اﻧﺘﻘﺎل وﺗﻮزﯾﻊ اب ﺷﻬﺮی ورﺳﺴﺘﺎﯾﯽ ‪ ۱۶/۱/۱۳۹۲‬ﺷ ره ‪۱۱۸۳۱‬‬
‫‪Technical Assessment for Solar Powered Pumps UNDP Lebanon 2015/5/19 .4‬‬

‫‪43‬‬
44
45