Professional Documents
Culture Documents
Ales Sozel 1 Yanıtsiz RV
Ales Sozel 1 Yanıtsiz RV
C) Aile beş kişiden oluşmaktadır. Yukarıdaki cümleler anlamlı bir bütün oluştu-
racak biçimde sıralandığında hangisi baştan
D) Ailedeki en küçük çocuk mavi gözlüdür. üçüncü olur?
E) Ailede mavi gözlü en çok iki kadın vardır.*
A) I. B) II. C) III. D) IV.* E) V.
14
15
16
17
Avrupa ormanlarındaki biyolojik çeşitlilik kay- Kan naklinin modern çağı, Karl Landsteinerʼin
bının en önemli nedenlerinden biri olarak bu 1901 yılında insan kanı grup antijenlerini
ormanların yaşlı ve ölü ağaçlardan temizlen- keşfetmesiyle başlamıştır. Landsteiner; kanı A,
mesi gösteriliyor. Hâlbuki bu ağaçların bulun- B ve C (daha sonra 0 olarak değiştirildi) olmak
duğu ormanlar hastalık, böcek ve iklim değişik- üzere üç gruba ayırmış, bir yıl sonra da listeye
liği gibi etkilere karşı daha dirençli. Ayrıca ölü AB grubu eklenmiş ve böylece kan grubu tipleri
ağaçlar diğerleri için organik madde ve besin günümüzdeki hâlini almıştır. Kan grubu serolo-
sağlayarak ormanı daha verimli hâle getiriyor. jisini ilk kez nakil pratiğine uygulayan kişi ise
Türkiyeʼde de ormanları yaşlı ve ölü ağaçlardan 1913ʼte Ottenberg olmuştur. Ottenberg, kan
temizlemenin geleneksel bir yaklaşım olması uyum testini açıkladığı hâlde uygun olmayan
nedeniyle orman idarecilerinin bu konuda eğiti- pıhtılaşma önleyicileri ve saklama yöntemleri
mi için bir proje başlatıldı. Bu kapsamda bir dizi nedeniyle kan nakli sınırlı sayıda yapılabiliyor-
seminer ve eğitim çalışmaları gerçekleştirilecek. du. I. ve II. Dünya Savaşları, bu iki alandaki
gelişmelerin hızlanmasına yol açtı ve kan nakil-
leri tıbbi müdahalelerin standart bir bileşeni
oldu.
18
Genel çizgileriyle Türk evi; zemin katı taş duvar- Mezopotamyaʼda yazının icadı rahiplerin
lı, birinci katı tahta hatıllar arasına yerleştirilen ticarete dayalı görevleriyle doğrudan ilgiliydi.
kerpiç ve tuğlalarla örülmüş bir yapıdır. Zemin Başlangıçta sadece satışların kaydını tutmak
katta eliböğründe adı verilen verevine yerleşti- için kullanılan bazı semboller zamanla geliştiril-
rilmiş dayaklarla desteklenen çıkmalar vardır. di. Mısır hiyerogliflerine benzer bir resim
Pencereler birinci katta ya hiç yer almaz ya da yazısından çivi yazısı ortaya çıktı. Çivi yazısı
kafesler veya tahta kepenklerle küçültülmüştür. karakterleri fonetik simgelerdi, dolayısıyla bir-
Bazı evlerde sokağa bakan en dış kapı, içerinin leştirilmeleri resim yazısının aksine daha kolay-
ve dışarının görülmesine izin vermeyen dı. Bu sayede en ünlü klasik Mısır hiyeroglifleri
penceresiz yüksek taş duvarların çevrelediği bir bile yeni gündelik kullanıma uygun basitleşti-
dış bahçeye açılır. Bu bahçenin hemen biti- rilmiş versiyonlarına bıraktı. Sonunda Orta
minde evin avlusuna açılan ikinci bir kapı Doğuʼda MÖ 1400 –1000ʼde günümüz alfa-
bulunur. Cümle kapısı denilen bu kaplı çoğun- belerinin temeli olan ve belli sayıda harften
lukla içinde bir kuyu bulunan, taşla kapı, nadiren oluşan bir yazı ortaya çıktı. Sami dillerine ait
de toprak olan avluya veya taşlığa ulaşmak alfabelerin hepsinde olduğu gibi bunda da kısa
içindir. sesli harf yoktu. Alfabelerinde sesli harflere ilk
yer verenler Antik Yunanlar oldu, yine de alfa-
belerin geleneksel biçimini ve harf sırasını
korudular. En eski Yunan metinleri de Sami
metinleri gibi sağdan sola doğru yazılıdır.
19
20
21