1
%Á]ÁÃ[˝ Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ EıÁ_ YÁyGTˆ ÂEıÁX Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ XÁ c˜c˜OÃ^Á %Á±¡GTˆ
Â[˝VÁ◊V `Áÿóˆ]„Tˆ %Á◊] AEı◊ªRÙO L›[˝Á±¡Á, ◊XTˆÓ E ıb’VÁa,
VÁa\…ˆTˆÁ c˜„Ã[˝„Ã[˝[˝ XÁXÓÍaÓ[˝ EıVÁªJÙX* c˜Oc˜Ác˜O %Á]ÁÃ[˝ [˝Áÿôˆ[˝
Y◊Ã[˝Jª Ù^à * %Á±¡GTˆ Y◊Ã[˝Jª Ù^à c˜O aTˆÓ C [˝Áÿôˆ[˝* %Á±¡GTˆ Y◊Ã[˝Jª Ù^à c˜O
◊XTˆÓ* E ıb’[˝◊c˜∂ˆÇ«ÔFTˆÁy‘„] L›[˝Á±¡Á XÁXÁ„^Á◊X }]S Âc˜T«ˆ
XÁXÁ ÂVc˜Y“Á◊ä„Tˆ XÁXÁ ÈV◊c˜Eı Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜c˜O„_C
[˝ÿˆ«ô Tˆf Âac˜O Âac˜O LXΩGTˆ, [˝SGÔ Tˆ, %Á`“]GTˆ, mSGTˆ Y◊Ã[˝Jª Ù^Ã
m◊_ ÈV◊c˜Eı ]Áy* ÂV`GTˆ Y◊Ã[˝ªJÙÃ^C ÈV◊c˜Eı,ÿóˆ›Y«Ã[˝”bGTˆ
Y◊Ã[˝ªJÙÃ^C ÈV◊c˜Eı %UÔÁd ÂVc˜ a∂ëˆμ˘›Ã^ ]Áy*
%Á±¡Á LÁTˆ c˜Ã^ XÁ [˝◊_Ã^Á TˆÁc˜ÁÃ[˝ ÂVc˜GTˆ TˆUÁ
ÈV◊c˜Eı [˝ÓÁYÁÃ[˝GTˆ [˝SÔÁ`“] mS Eı∂ˆÇÔGTˆ ÂEıÁX Y◊Ã[˝ªJÙÃ^c˜O
UÁ◊Eı„Tˆ YÁ„Ã[˝ XÁ* ÈV◊c˜Eı Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ %p˚ÁXTˆÁ C ]Á◊Ã^EıTˆÁ
◊[˝VÓ]ÁX* EıÁÃ[˝S ÂVc˜ ]Á◊Ã^Eı C %p˚ÁXLÁTˆ* Tˆ#XÓ
%Á±¡Tˆ√º¯p˚ ÈV◊c˜Eı Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜X XÁ* Âac˜O a„Ü
%◊[˝VÓÁ Ã[˝◊ªJÙTˆ ]Á◊Ã^Eı„Vc˜„Eı %Á]ÁÃ[˝ [˝„_ XÁ [˝Á [˝_ÁC
=◊ªJÙTˆ X„c˜ Â^„c˜T«ˆ TˆÁc˜Á %p˚ÁXTˆÁ ◊[˝„`b* Â^Ã[˝÷Y %ÁmX
ÂEıÁX ÂV`GTˆ EıÁ_GTˆ C YÁyGTˆ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜Ã^
XÁ* TˆV–÷Yc˜O %Á±¡ÁC ÂEıÁX ÂV` EıÁ_ YÁyGTˆ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^
Y◊Ã[˝◊Jª ÙTˆ c˜^à XÁ* ÂEıÁX ÂV„`, ÂEıÁX EıÁ„_ [˝Á YÁ‰y UÁ◊Eı„_C
%ÁmS Âac˜O Âac˜O ÂV` EıÁ_ YÁyÁ◊VGTˆ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ
c˜Ã^ XÁ* TˆV–÷Yc˜O E ıb’[˝◊c˜∂ˆÇ«ÔFTˆÁy‘„] L›[˝Á±¡Á ÂEıÁX ÂV`
EıÁ_ YÁ‰y %[˝ÿöˆÁX Eı◊Ã[˝„_C Âa Âac˜O Âac˜O ÂV` EıÁ_
YÁyGTˆ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜Ã^ XÁ*
EıY…ÔÃ[˝ ◊XL Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^c˜O Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ* Âa EıFXc˜O ÂEıÁX
H‰ªRÙOÃ[˝ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜Ã^ XÁ, ^◊VC Âa ÂEıÁX XÁ ÂEıÁX
H‰ªRÙO YÁ‰y %[˝ÿöˆÁX Eı„Ã[˝* ÂEıX? Â^„c˜T«ˆ EıY…ÔÃ[˝ HªRÙO ÂU„Eı
LÁTˆ c˜Ã^ XÁ [˝Á H‰ªªRÙOÃ[˝C ÂEıÁX %e` X„c˜ %U[˝Á H‰ªRÙOÃ[˝ a„Ü
TˆÁc˜ÁÃ[˝ ÂEıÁX ◊XTˆÓ a∂ëˆμ˘C XÁc˜O*
Â^Ã[˝÷Y EıÁúˆ c˜c˜O„Tˆ LÁTˆ c˜c˜O„_C %◊G¬ EıÁúˆ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^
Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ X„c˜* TˆV–÷Yc˜O %Á◊] L›[˝Á±¡Á \ˆÁÃ[˝TˆÁ◊V [˝„bÔ,
◊•LÁ◊VE«ı„_, [˝°– ˘Jª Ù^ÓÔ Á◊V %Á`“„] UÁ◊Eı„_C Âac˜O Âac˜O Y◊Ã[˝Jª Ù„^Ã
Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ X◊c˜* Âac˜O Âac˜O Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ ◊XÃ[˝”YÁ◊W˝Eı X„c˜* TˆÁc˜Á
ÂaÁYÁ◊W˝Eı %TˆA[˝ ]Á◊Ã^Eı* ◊XTˆÓ[˝ÿˆ«ô EıFXc˜O %◊XTˆÓ Y◊Ã[˝Jª Ù„^Ã
Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜Ã^ XÁ [˝Á c˜c˜O[˝ÁÃ[˝C X„c˜, c˜CÃ^ÁC =◊ªJÙTˆ X„c˜*
ÿëˆSÔ ◊XL Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^c˜O Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ, Âa Â^Ã[˝÷Y ÂEıÁX YÁy
Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜Ã^ XÁ TˆV–÷Y %Á◊] L›[˝Á±¡Á ◊XTˆÓ E ıb’VÁa
%X«a◊¨JÙVÁX≥V]Ã^* %Á◊] ÂEıÁX DYÁ◊W˝Eı, ÈX◊]◊w¯Eı, %◊XTˆÓ
C %[˝Áÿôˆ[˝ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜c˜O XÁ* ^Ác˜ÁÃ[˝Á DYÁ◊W˝EıW˝„∂ˆÇÔ,
ÈX◊]◊w¯EıW˝„∂ˆÇ,Ô ]Á◊Ã^Eı %TˆA[˝ %[˝Áÿôˆ[˝W˝„∂ˆÇÔ V›◊l˘Tˆ ◊`◊l˘Tˆ,
TˆÁc˜ÁÃ[˝Á %p˚, Tˆ√º¯]…FÔ C %Í[˝b’[˝*
◊•L±ºˆÁ◊V TˆUÁ a~ÓÁa›±ºˆÁ◊V %◊\ˆ]ÁX›GSC %Í[˝b’[˝*
EıÁÃ[˝S TˆÁc˜ÁÃ[˝Á E ı„b’TˆÃ[˝ %◊\ˆ◊X„[˝`^«N˛* E ı„b’TˆÃ[˝
%◊\ˆ◊X„[˝`^«N˛GS ÿëˆÿëˆÃ[˝÷YªJ«ÙÓTˆ c˜c˜OÃ^Á ◊[˝E ıTˆW˝„∂ˆÇÔ Y“◊Tˆ◊úˆTˆ*
Âac˜O EıÁÃ[˝„S ]c˜ÁY◊â¯Tˆ `“›_ aXÁTˆX ÂGÁÿëˆÁ◊]YÁV ÂV`
Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜c˜O[˝ÁÃ[˝ LXÓ `“›]XΩc˜ÁY“\«ˆÃ[˝ ◊XEıªRÙO Y“`¬
Eı„Ã[˝X- ÂEı %Á◊], ÂEıX Â]Á„Ã[˝ LùÁ„Ã[˝ TˆÁYyÃ^* c˜Oc˜Á XÁ◊c˜
LÁ◊X %Á◊] ÈEı„a ◊c˜Tˆ c˜Ã^** YÃ[˝]ÁUÔ LG„Tˆ Y“ÁE ıTˆ
ÈY◊≈yEı Y◊Ã[˝Jª Ù^à C %◊[˝VÓÁ]Ã^* X›◊Tˆ`Áÿóˆ [˝„_X, ◊XL Y◊Ã[˝Jª Ù„^Ã
Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆc˜O =w¯], ◊YT ˆY◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ ]W˝Ó], ]ÁT ˆ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^
Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ %W˝] A[˝e `£„Ã[˝Ã[˝ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ %W˝]ÁW]*
ÿëˆXÁ∂oˆÁ Y«Ã[˝”„bÁ W˝XÓf ◊YT ˆXÁ∂oˆÁ ªJÙˆ ]W˝Ó]f* %W˝„]Á ]ÁT ˆXÁ∂oˆÁ
Jª Ù `£„Ã[˝SÁW˝]ÁW˝]f** %Á±¡Tˆ√¯º p˚ È[˝b’[˝ %Á±¡Y◊Ã[˝Jª Ù^à [˝ÓTˆ›Tˆ
DYÁ◊W˝Eı ÂEıÁX Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ c˜Ã^ XÁ*
`“›]XΩc˜ÁY“\«ˆC ◊[˝£à˘ È[˝b’[˝W˝„∂ˆÇÔÃ[˝ Y“◊TˆúˆÁEı„î aEı_
Y“EıÁÃ[˝ DYÁ◊W˝Eı \ˆÁ[˝ TˆÓÁG EıÃ[˝Tˆf Y“„Ã^ÁLXÁ◊W˝„V[˝TˆÁ
ÊY““]ÁX≥V◊aμ«˘ ÂGÁY›XÁ„UÃ[˝ VÁaÁX«VÁa„±ºˆÃ[˝ Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ ◊VÃ^Á‰ªK˜X*
c˜Oc˜Ác˜O ◊XTˆÓ a√º¯ÁGTˆ [˝Áÿôˆ[˝ Y◊Ã[˝ªJÙÃ^* Ac˜O Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ aTˆÓW˝∂ˆÇÔ]Ã^,
◊[˝p˚ÁX◊\ˆ◊w¯Eı A[˝e YÃ[˝]ÁUÔ a…ªJÙEı C aÁW˝Eı*
^UÁ-XÁ„c˜ ◊[˝‰Y“Á X ªJÙ XÃ[˝Y◊TˆXÔÁ◊Y È[˝„`ÓÁ X £‰V–Á
XÁc˜e [˝Sfi X ªJÙ G c˜Y◊Tˆ„XÔÁ [˝X„ÿöˆÁ ^◊Tˆ[˝ÔÁ*
◊Eı‹ô«ˆ Y“VÓ◊~◊F_YÃ[˝]ÁX≥VY…SÔÁ] TˆÁ„ç˘
ÂGÔÁY›\ˆw«Ô¯f YVEı]_„Ã^ÁV¤ÁaVÁaÁX«VÁaf**
%Á◊] ◊[˝Y“ X◊c˜, Ã[˝ÁLÁ X◊c˜, È[˝`Ó [˝Á £V–C X◊c˜,
%Á◊] [˝–°˘ªJÙÁÃ[˝› X◊c˜, G c˜ÿöˆÓ X◊c˜, [˝ÁXY“ÿöˆÓ› [˝Á a~ÓÁa›C
X◊c˜* ◊Eı‹ô«ˆ Y“E ırÙÃ[˝÷„Y =◊XΩ◊_Tˆ YÃ[˝]ÁX≥VY…SÔ %] Tˆ◊aμ«˘
Y“„Ã^ÁLXÁ◊W˝„V[˝TˆÁ `“›ÂGÁY›XÁ„UÃ[˝ VÁ„aÃ[˝ VÁaÁX«VÁa* Ac˜O
]Á◊Ã^Eı LG„Tˆ aEı„_c˜O DYÁ◊W˝Eı Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ ]Áy
Tˆ#XÓ TˆÁc˜ÁÃ[˝Á EıYªRÙO C ]…FÔ aep˚Á Y“Áä* ÂEıX EıYªRÙO,
ÂEıXc˜O [˝Á ]…FÔ? Â^ a◊PˆEı ◊XLÿëˆ ◊PˆEıÁXÁ ÂVÃ^ XÁ TˆÁc˜Á„Eı
EıYªªRÙO `Pˆc˜O [˝_Á c˜Ã^, TˆV–÷Y ◊XLÿëˆ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ XÁ
c˜c˜OÃ^Á %[˝Á‹ôˆÃ[˝ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆc˜O ]…FÔ* Â^ ◊XLÿëˆ Y◊Ã[˝ªJÙÃ^
LÁ„X XÁ ÂaC ]…FÔ* Â^ ◊XLÿëˆ Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ XÁ ◊VÃ^Á ]Á◊Ã^Eı
DYÁ◊W˝Eı Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ ÂVÃ^ Âa EıYªRÙO `Pˆ ]…FÔ* ^Ác˜ÁÃ[˝Á DYÁ◊W˝Eı
Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ TˆÁc˜ÁÃ[˝Á aÁW˝«„VÃ[˝ ◊XEıªRÙOC DYÁ◊W˝Eı Y◊Ã[˝ªJÙÃ^
ªJÙÁ◊c˜Ã^Á UÁ„Eı* TˆÁc˜Á„Tˆ TˆÁc˜Á„VÃ[˝C ]…FÔTˆÁ Y“EıÁ` YÁÃ^*
[˝Ó[˝c˜ÁÃ[˝W˝∂ˆÇÔ ]„Tˆc˜O LÁG◊TˆEı Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ %Tˆ√º¯p˚ ÂVc˜Á◊\ˆ]ÁX›
%Í[˝b’[˝„VÃ[˝ ]„W˝Óc˜O Y“\«ˆ±ºˆ ◊[˝ÿôˆÁÃ[˝ Eı„Ã[˝*
LÁG◊TˆEı Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ [˝Áÿôˆ[˝TˆÁ XÁc˜O* TˆÁc˜Á [˝á˚XÁ[˝ß_,
%◊W˝Eı ◊Eı TˆÁc˜Á %W˝∂ˆÇ[Ô ˝ß_C [˝‰Rª Ù*O YÃ[˝]ÁUÔ ÊªJÙrÙÁc˜›X [˝Ó[˝c˜Á[à ˝
W˝∂ˆÇfiGS %Í[˝b’[˝* LXΩÁ‹ôˆÃ[˝[˝ÁV TˆÁc˜Á„VÃ[˝ LXÓc˜O Y“`◊ÿôˆ
_Á\ˆ Eı◊Ã[˝^à Á‰ªK˜, Eı∂ˆÇWÔ ˝Á„]c˜O TˆÁc˜Á„VÃ[˝ ◊X[˝Áa, W˝∂ˆÇWÔ ˝Á] TˆÁc˜Á„VÃ[˝
%Y“ÁYÓ ◊[˝bÃ^ ]Áy, a[[˝Ô\ˆÁ„[˝ [˝á˚XÁc˜O TˆÁc˜Á„VÃ[˝ Y“ÁYÓ
YÁ„UÃ^, ^ÁTˆXÁc˜O Âa[˝Ó, c˜ÁßTˆÁ`c˜O TˆÁc˜Á„VÃ[˝ c˜[˝Ó Eı[˝Ó*
TˆÁc˜ÁÃ[˝Á ] T«ˆÓÃ[˝ =Yc˜ÁaYÁy,^„]Ã[˝ ^ÁTˆXÁÃ[˝ ªay* ◊Eı‹ô«ˆ %Á◊]
◊XÃ[˝”YÁ◊W˝Eı E ıb’VÁa„±ºˆ[à ˝c˜O Â[˝YÁÃ[˝› C Y…LÁÃ[˝›* E ı„b’Ã[˝ %]_
VÁa±ºˆ ◊[˝XÁ %XÓ ÂEıÁX Y◊Ã[˝ªJÙÃ^c˜O %Á◊] LÁ◊X XÁ C ]Á◊X
XÁ* LXΩGTˆ ÈV◊c˜Eı Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ ◊V„Tˆ %Á◊] XÁÃ[˝ÁL, _◊#Tˆ
 2

C %Y“ÿô«ˆ Tˆ* Â^ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ E ıb’ a∂ëˆμ˘ XÁc˜O Âac˜O Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ ◊V„Tˆ [˝ÓTˆ›Tˆ %XÓy Â]Ác˜ ]]TˆÁ %◊[˝VÓÁÃ[˝ EıÁ^ÔÓ È[˝ %ÁÃ[˝ ◊EıªK«˜c˜O
%Á◊] V«f◊FTˆ, ]∂ˆÇÁÔ c˜Tˆ* Â^ Y◊Ã[˝Jª Ù„^à %Á]ÁÃ[˝ ◊XTˆÓE ıb’VÁa„±ºˆ[à ˝ X„c˜* E ıb’c˜O %Á]ÁÃ[˝ ]Á◊_Eı, Y“\«ˆ, Â\ˆÁN˛Á, %Á◊] TˆÁc˜ÁÃ[˝c˜O
Â_ÁY c˜Ã^ %Á◊] Âac˜O Y◊Ã[˝ªJÙÃ^„Eı YVÁHÁTˆ Eı◊Ã[˝* Â^„c˜T«ˆ Â\ˆÁGÓ \ ˆTˆÓ* Y“ÁE ıTˆ ÂVc˜ ]X Y“ÁSÁ◊V Y“\ ˆ◊Tˆ ÂÃ[˝Á„GÃ[˝ XÓÁÃ^
TˆÁc˜Á E ı„b’TˆÃ[˝ \ˆÁ[˝XÁ Y“a…Tˆ [˝ÓÁYÁÃ[˝ ]Áy* %Á]ÁÃ[˝ ◊XEıªRÙO =Y◊ÿöˆTˆ c˜c˜OÃ^Á‰ªK˜* ÿëˆY¬ Â\ˆÁ„GÃ[˝ XÓÁÃ^ Ac˜O
ÂEıÁX ÿëˆSÔF⯠ÂEıÁX EıÁÃ[˝S [˝`Tˆf %„]W˝ÓY…SÔ XÅÁ¤]ÁÃ^ ]Á◊Ã^Eı Y“Tˆ›◊Tˆ %[˝Áÿôˆ[˝* LÁG–Tˆ L›[˝ ÿëˆY¬„_Á„Eı Ã[˝ÁLÁ c˜Ã^
Y◊QÕˆ„_ Â^Ã[˝÷Y TˆÁc˜Á XÅÁ¤]ÁÃ[˝ ÂVÁ„b V«rÙ c˜Ã^ XÁ, TˆÁc˜ÁÃ[˝ ◊Eı‹ô«ˆ EıÁ^ÔÓTˆf Âa TˆÁc˜Á XÃ^* %Á]ÁÃ[˝ XÃ[˝ XÁÃ[˝› XY«eaEı±ºˆ
ÿëˆSÔ±ºˆ XrÙ c˜Ã^ XÁ, [˝Á XÅÁ¤]ÁÃ[˝ %„]W˝Ó±ºˆ ◊aà˘ c˜Ã^ XÁ TˆV–Y Y£Yl˘›±ºˆÁ◊V aEı_c˜O ]Á◊Ã^Eı„V„c˜Ã[˝ Eı∂ˆÇÔZı_„\ˆÁG [˝ÓTˆ›Tˆ
£à˘ L›[˝Á±¡Á ÂEıÁX EıÁÃ[˝S[˝`Tˆf ]Á◊Ã^Eı ÂV` EıÁ_ YÁ‰y %ÁÃ[˝ ◊EıªK«˜c˜O X„c˜* %Á◊] Ac˜O aEı_ Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆ X◊c˜*
Y◊TˆTˆ c˜c˜O„_C TˆÁc˜ÁÃ[˝ Âac˜O Âac˜O ÂV` EıÁ_ YÁy±ºˆ ◊aà˘ c˜Ã^ %TˆA[˝ E ıb’VÁa±ºˆc˜O ÂEı[˝_ %Á◊] ÂEıX aEı_ L›„[˝Ã[˝c˜O
XÁ [˝Á E ıb’VÁa±ºˆC XrÙ c˜Ã^ XÁ %U[˝Á Âac˜O Âac˜O Y◊Ã[˝ªJÙ„Ã^ Âa AEı]Áy ◊XTˆÓÿëˆÃ[˝÷Y* ^Ác˜ÁÃ[˝Á E ıb’VÁaÓ ÿ눛EıÁÃ[˝ Eı„Ã[˝ XÁ
Y◊Ã[˝◊ªJÙTˆC c˜Ã^ XÁ %UÔÁd £V–Á◊V X›ªJÙE«ı„_ LÁTˆ c˜c˜O„_C TˆÁc˜ÁÃ[˝Á EıÁ_ ^] ]ÁÃ^Á ] T«ˆÓÃ[˝c˜O `›EıÁÃ[˝ c˜Ã^*
TˆÁc˜Á[à ˝ ÿëˆTˆf◊aà˘ E ıb’VÁa±ºˆ XrÙ [˝Á V«rÙ c˜^à XÁ TˆUÁ `…VT– ˆÁ◊VC E ıb’VÁaÓ ◊[˝XÁ %XÓVÁaÓ ]ÁÃ^ÁEıÁ^ÔÓ*
◊aà˘ c˜Ã^ XÁ* ]Á◊Ã^Eı ]„XÁ [˝«◊à˘ ÂVc˜Á◊VÃ[˝ aÜÂVÁ„b £à˘ a[[˝Ô\ˆÁ„[˝ E ıb’VÁaÓ a[˝ÁÃ[˝ ÿ눛EıÁ^ÔÓ**
L›[˝Á±¡Á Â^ ◊XL„Eı ]Á◊Ã^Eı ]„X Eı„Ã[˝ TˆÁc˜Á TˆÁc˜ÁÃ[˝ˆ }Á‹ôˆ %Á◊] E ıb’VÁa Ac˜O p˚ÁX ]Áy £à˘*
W˝ÁÃ[˝SÁ ]Áy* Ac˜OÃ[˝÷Y }Á‹ôˆ W˝ÁÃ[˝SÁÃ[˝ [˝„`c˜O L›[˝ XÁXÁ Â^Á◊X„Tˆ E ıb’VÁa %◊\ˆ]Á„X ^]•ÁÃ[˝ Ã[˝”à˘**
XÁXÁ Ã[˝÷„Y ◊[˝c˜ÁÃ[˝ Eı◊Ã[˝„Tˆ‰ªK˜* E ıb’ ◊[˝ÿˆÇ ◊Tˆ c˜c˜O„Tˆc˜O Ac˜O %„XÓÃ[˝ VÁa„±ºˆ Ã[˝Á„L ]ÁÃ^ÁÃ[˝ ◊[˝_Áa*
}][˝ÁV =Y◊ÿöˆTˆ c˜Ã^* E ıb’◊[˝ÿˆÇ ◊Tˆ H◊ªRÙO„_c˜O L›[˝ ◊X„L„Eı ]ÁÃ^ÁÃ[˝ ◊[˝_Á„a LXΩ ^ÁTˆXÁ Y“EıÁ`**
EıwÔ¯Á Â\ˆÁN˛Á ]Á◊_Eı Y“\«ˆ p˚ÁX Eı„Ã[˝, ÂVc˜ÁÃ[˝Á]› C ]„XÁW˝∂ˆÇfi E ıb’VÁ„aÓ aTˆÓW˝∂ˆÇÔ aTˆÓp˚ÁX \ˆÁÃ^*
c˜Ã^* ◊X„LÃ[˝ ÿëˆÃ[˝÷YW˝∂ˆÇÔ \…ˆ◊_Ã^Á ^Ác˜OÃ^Á ◊[˝Ã[˝÷„YÃ[˝ W˝∂ˆÇÔ„Eıc˜O E ıb’VÁ„aÓ ◊XTˆÓW˝Á] ◊XTˆÓ`Á◊‹ôˆ YÁÃ^**
◊X„LÃ[˝ ]„X Eı„Ã[˝* Tˆ#XÓ Y“◊TˆY„Vc˜O Â`ÁEı \ˆÃ^ ] T«ˆÓÃ[˝ E ıb’VÁa ]ÁÃ^Á]«N˛, ÿëˆÃ[˝÷Y ◊[˝_Áa›*
%W˝›X c˜Ã^* V«f„FÃ[˝ aÁG„Ã[˝ Q«ˆ◊[˝„Tˆ UÁ„Eı* Ã[˝Lÿôˆ„]Ám„S E ıb’‰Y“] Y“„Ã^ÁLX, %XUÔ◊[˝XÁ`›**
V«fF„Eıc˜O a«F ]„X Eı„Ã[˝* ◊XL„Eı ]Á◊Ã^Eı\ˆÁ„[˝ %◊XTˆÓ ]„X E ıb’VÁa p˚ÁX› mS› `Ã[˝SÓ [˝„Ã[˝SÓ*
Eı„Ã[˝* c˜Oc˜Á ◊[˝}] ◊[˝_Áa È[˝ %ÁÃ[˝ ◊EıªK«˜c˜O X„c˜* c˜Oc˜Ác˜O TˆÁc˜ÁÃ[˝ ]ÁXÓ GSÓ W˝XÓ %ÁÃ[˝ [˝–°˘SÓ [˝VÁXÓ*
]ÁÃ^Á]«Ñ˘TˆÁÃ[˝ ◊XV`ÔX C Y◊Ã[˝ªJÙÃ^* Y“E ıTˆ Y„l˘ %Á◊] L›[˝Á±¡Á %Á◊] E ıb’VÁa ^◊V c˜Ã^ Ac˜Op˚ÁX*
aEı_ Y“EıÁÃ[ ˝]Á◊Ã^Eı \ˆÁ[˝ C \ˆÁ[˝XÁ ]«N˛ £à˘E ıb’VÁa* Tˆ„[˝ ]ÁÃ^Ác˜ÿôˆ Èc˜„Tˆ YÁÃ^ Y◊Ã[˝yÁS**
c˜Oc˜Ác˜O £à˘ ʪJÙTˆXÁÃ[˝ _l˘S, L›◊[˝„TˆÃ[˝ _l˘S* E ıb’VÁaÓ c˜Ã^ ^ÁÃ[˝ L›[˝X\…ˆbS*
E ıb’c˜O %Á]ÁÃ[˝ Y“ÁSY“\«ˆ, E ıb’◊Y“Ã^ È[˝b’[˝GSc˜O %Á]ÁÃ[˝ a[[˝Ô[˝≥VÓ Èc˜Ã^Á c˜Ã^ Y◊TˆTˆYÁ[˝X**
[˝Áμ˘[˝ ◊]y* E ıb’c˜O AEı]Áy Âa[˝Ó* Tˆ•ÓTˆ›Tˆ aEı_c˜O Âa[˝Eı* E ıb’VÁa Èc˜„_ c˜Ã^ aeaÁÃ[˝ Â]ÁªJÙX*
AEı_Á <`üÃ[˝ E ıb’ %ÁÃ[˝ a[˝ \ ˆTˆÓ* ^Á„Ã[˝ È^„ªK˜ XÁªJÙÁÃ^ Âa %XÁÃ^Á„a ]ÁÃ^ÁLÃ^,YÁÃ^ ÊY“]W˝X**
ÈTˆ„ªK˜ Eı„Ã[˝ X TˆÓ* c˜Oc˜Ác˜O V›[˝Óp˚ÁX _l˘S* E ıb’VÁa ◊[˝XÁ %Á◊] E ıb’VÁa, E ıb’ <`üÃ[˝ %Á]ÁÃ[˝*
◊X„L„Eı %XÓ ◊EıªK«˜ ]„X EıÃ[˝Á [˝Á ]ÁXÁC %p˚TˆÁÃ[˝ _l˘S* Ac˜OÃ[˝÷„Y £à˘ %Á◊] %Á]ÁÃ[˝ ◊[˝ªJÙÁÃ[˝**
Âac˜O Âa[˝EıC Âa[˝Ó ◊^◊X E ı„b’Ã[˝ ÊY“]\ˆÁLX YÃ[˝] È[˝b’[˝* E ıb’VÁaÓ ◊aà˘ Eı„Ã[˝ %Á]ÁÃ[˝ %Á◊]±ºˆ*
Tˆ•ÓTˆ›Tˆ E ıb’[˝◊c˜∂ˆÇ«ÔF LXG„SÃ[˝ Âa[˝Ó±ºˆ XÁc˜O* TˆÁc˜Á„VÃ[˝ TˆÁc˜Á„Tˆ Y“◊aà˘ c˜Ã^ E ı„b’„Tˆ ]]±ºˆ**
Âa[˝ÁÃ^ ◊[˝QÕˆ∂ëˆXÁ =Y◊ÿöˆTˆ c˜Ã^* ]«◊N˛Ã[˝ Y◊Ã[˝[˝„wÔ¯ [˝μ˘XV`Á %Á]ÁÃ[˝ %Á◊]±ºˆ ^gÁÃ[˝ ª\ˆLX ◊[˝c˜„X*
=Y◊ÿöˆTˆ c˜Ã^* E ı„b’Ã[˝ Âa[˝Ác˜O %Á]ÁÃ[˝ EıwÔ¯[˝ÓW˝∂ˆÇÔ* E ıb’Y“aÁV› ◊aà˘ X„c˜, \ˆL Âac˜O E ıb’Y“ÁSW˝„X**
%~YÁX›Ã^c˜O %Á]ÁÃ[˝ Â\ˆÁLÓ„YÃ^ Tˆ•ÓTˆ›Tˆ %XÓ FÁVÓÁ◊V aEı_c˜O E ıb’VÁa Y◊Ã[˝ªJÙÃ^ aXÁTˆXW˝∂ˆÇÔ*
%FÁVÓ %„YÃ^* E ı„b’Ã[˝ Y“aÁV [˝ÓTˆ›Tˆ %XÓ◊EıªK«˜ Âa[˝„X E ıb’VÁa LÁ„X aXÁTˆXW˝∂ˆÇÔ ]∂ˆÇÔ**
Â\ˆÁN ˛±ºˆ ◊aà˘ c˜Ã^, E ıb’VÁa±ºˆ UÁ„Eı XÁ* %G–„\ˆÁL› Â\ˆÁG› %Á◊] E ıb’VÁa Ac˜O %◊\ˆ]ÁX aTˆÓ*
Â\ˆÁN˛Á %ÁÃ[˝ =◊¨K˜rÙ C %[˝◊`rÙ Â\ˆÁL› \ ˆTˆÓ* E ı„b’Ã[˝ aTˆÓW˝∂ˆÇÔ E ıb’VÁ„a aVÁ Eı„Ã[˝ X TˆÓ**
=◊¨K˜rÙ„\ˆÁL› ]ÁÃ^Á]«N˛ %ÁÃ[˝ %„XÓÃ[˝ =◊¨K˜rÙÂ\ˆÁL› ]ÁÃ^Á[˝à˘* %Tˆf a„[˝ W˝Ã[˝ E ıb’VÁa %◊\ˆ]ÁX*
%Á◊] E ıb’‰Y“„]Ã[˝c˜O Y“TˆÓÁ`›, %„XÓÃ[˝ Y“›◊Tˆ %Á]ÁÃ[˝ Y“„Ã^ÁLX TˆÁc˜„_ aÁUÔEı c˜„[˝ ]ÁX[˝ L›[˝X**
X„c˜* %„XÓÃ[˝ Y“◊Tˆ Y“›◊Tˆ \ˆÃ[˝„TˆÃ[˝ XÓÁÃ^ %[˝Á‹ôˆÃ[˝ LXΩÁ‹ôˆ„Ã[˝ ******
V«G◊Ô Tˆ[à ˝ EıÁÃ[˝S, V«]◊Ô Tˆ[à ˝ _l˘S A[˝e V«\ˆÁ¤ „GÓc˜O ◊XV`ÔX ÿëˆ˝[à ˝÷Y*
E ı„b’Ã[˝ a∂ëˆμ˘ ◊[˝XÁ %„XÓÃ[˝ a◊c˜Tˆ a∂ëˆμ˘ ]ÁÃ^ÁÃ[˝ EıÁ^ÔÓ, E ıb’
3