Temel Hesaplama Araçlari-1 (Stage 2: Basic Analysis Tools) : Enm 211 Mühendislik Ekonomisi

T.C.
SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
MF İNŞAAT MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
Department of Civil Engineering
ENM 211 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ
TEMEL HESAPLAMA ARAÇLARI-1

(Stage 2: Basic Analysis Tools)
Şimdiki /Gelecek DeğerAnalizleri
(Present / Future Worth Analysis)
Kapitalize Maliyet Analizi
(Capitalized Cost)
Yıllık Eşdeğer Analizler
Annual Worth Analysis
21.10.2014 DR.MUSTAFA KUTANİS SLIDE 1
Genel Bilgiler
Genellikle bütün mühendislik problemleri birden fazla
bir yolla çözümlenebilir. Hemen hemen bütün işletme
kararları, birden fazla alternatif incelenerek alınır. Tek
bir alternatifle yatırım yapılması inşaat sektöründe söz
konusu olamaz.
Mühendislik ekonomisi ayrıca alternatiflerin ekonomik
neticeleri arasındaki farkı inceler. Alternatiflerin
ekonomik farklılıkları konsepti mühendislik ekonomisinin
temelini ve en önemli konusunu oluşturur. Eğer
alternatif yoksa mühendislik ekonomisi eğitimine de
gerek yoktur.
21.10.2014
DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 2

Alternatif, bir tahmin meselesi değildir. Ekonomik
analizlerde gerekli olan bilgi (enformasyon) çok
dikkatlice yapılan inceleme neticesi oluşan bir bilgidir.
Bir işin teknik yönü arttıkça, mühendisin oynayacağı
yönetim rolü de artmaktadır. Mühendislerin topladığı
veriler ve yapacağı tavsiyelerle oluşacak olan teknik-
ekonomik analizler, pek çok makro düzeydeki devlet
yatırım kararlarının temelini oluşturacaktır.
21.10.2014
Mühendislik ekonomisinde esas olan, daha önce de

belirtildiği gibi, bir yatırımın gelecekteki optimum
getirisini verecek olan alternatifi birkaç alternatifi
kıyaslamak suretiyle seçmektir.
Herhangi bir işletmenin belirli bir zaman dilimi için kısıtlı
olan yatırım miktarı ile bir karar alabilmesi için, yapacağı
seçim ancak birbiri ile yarışabilecek yatırım fırsatları
(alternatifleri) arasından olabilecektir.
İnşaatla ilgili herhangi bir projelendirmede, yapılacak
proje için belirli bir maliyet ayrılır (bütçede); ve
bütçedeki ayrılan ödenek çerçevesinde en iyi dizayn
yapılmaya çalışılır. Esas konu kaynakların en yararlı
şekilde kullanımıdır. Buradaki kaynak kapitaldir.
21.10.2014
Önemle belirtilmesi gereken şudur ki, opsiyonlardan

hiçbiri yatırım yapılacak kadar cazip değilse yatırım
yapmamak ( DN: Do Nothing ) en iyi alternatiftir.
İnşaat mühendisleri nasıl malzeme, insan gücü ve
ekipman gibi kaynakları değerlendirmede ve kullanmada
ekonomiyi ön plana çıkarırlarsa, para kaynağının
kullanımı içinde diğer kaynak kullanımında gösterdikleri
dikkati göstermelidirler. Genellikle sektörümüzde
“tahmini yaklaşımlar” söz konusu olmaktadır. Bu tür
yaklaşımlarda karar mekanizmasındaki kişilerin ehliyeti
ve tecrübesi rol oynamaktadır. Doğru olan mantıklı ve
dikkatli seçilmiş bir alternatif üzerinde karar vermektir.
Doğru alternatiflerde doğru hesaplara dayandırılmalıdır.
21.10.2014
Alternatiflerin sınıflandırılması
Alternatiflerin formülasyonu
Bağdaşmaz (Mutually Exclusive) alternatifler +DN
Bağımsız (Independent) alternatifler+DN
olarak yapılabilir.
Bağdaşmaz alternatiflerden maksat; bir amaç için birden
fazla yapılabilir projenin bulunması ve bunlardan birisi
seçilince diğerlerinin gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığı
durum kastedilir (Sadece bir proje seçilebilir !).
Bağımsız’da ise birden fazla geçerli proje (More than one
proposal can be selected. Each viable proposal is called a project.)
Mutually exclusive alternatives compete with one another and are
compared pairwise.
Independent projects are evaluated one at a time and compete only
with the DN project.

Proposals : Öneriler
Viable : geçerli
Mutually exclusive: Bağdaşmaz

Independent: Bağımsız
DN: Hiçbirşey yapmama
Revenue: Gelir/ kazanç

21.10.2014
Cost: Gider/ Maliyet
DR. MUSTAFAve
Değerlendirme KUTANİS
Seçim SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 7
Nakit akışı türleri

Nakit akışları, Gelir (revenue) veya Gider-hizmet (Cost-
service) esaslı olmalıdır.
Gelir (revenue) esaslı nakit akışlarında, her bir

alternatifin gelir ve giderler ve muhtemel tasarruflar
belirlenir
Gider-Hizmet (service) esaslı nakit akışlarında, her

alternatifin sadece giderleri belirlenir, gelir ve muhtemel
tasarrufların eşit olduğu varsayılır. (DEVLET YATIRIMLARI)
21.10.2014

Bağdaşmaz
(mutually exclusive)
Gelirler Eşit (Sabit) Gelir-Gider Nakit

veya Bilinmiyor Akışları Biliniyor
[Service Based] [Revenue-Based]
Ekonomik Ekonomik Ömürleri Ekonomik Ekonomik Ömürleri

Ömürleri Eşit Eşit Değil Ömürleri Eşit Eşit Değil
[G1] [G2] [G3] [G4]
Varsayımlar Varsayımlar
Repeatability Repeatability
(Yenileme) (Yenileme)
21.10.2014
Co-terminated Co-terminated
(Ortak Analiz Dönemi) (Ortak Analiz Dönemi)
Şekil: Bağdaşmaz alternatiflerin sınıflandırılması

Dr M Kutanis 9
ŞİMDİKİ DEĞER (BD, PW) ANALİZİ

Şimdiki Değer (ŞD) Yöntemi (Present worth, PW)
Bu yöntem, bir şirketin istediği kâr oranı ve iskonto
(discount) oranı [MARR, kabul edilebilir kâr oranı (KKO)]
kullanılarak bütün nakit akışlarının şimdiki değere
indirgenmesini gerektirir.
Şimdiki zaman diye bugüne indirgenmiş gelirler ile
giderler arasındaki fark şimdiki değer (ŞD) olarak
tanımlanır. Matematiksel olarak:
N N
An
ŞD An P / F , i, n
n 0 1 i
n
n 0
21.10.2014
Burada, ŞD, Şimdiki Değer (€, $, TL vb.);

An, n periyodundaki nakit akışı (€, $, TL vb.);
NET ŞİMDİKİ DEĞER
Bir projenin net bugünkü değeri projenin ekonomik ömrü
içerisinde hasıl edeceği nakit girişlerinin belirli bir
iskonto oranı üzerinden şimdiki değere, yani n=0
dönemine indirgenmesi suretiyle bulunan tutardan, nakit
çıkışlarının bugünkü değerinin düşülmesi suretiyle
hesaplanır:
NŞD=ŞDhasılat-ŞDmaliyet
N N
An Cn
NŞD
n 0 1 i n 0 1 i
n n
N N
An ( P / F , i, n) Cn ( P / F , i, n)
21.10.2014
n 0 n 0
Burada Cn : n inci yıla ait yatırım bedeli
Bulunan farka NET ŞİMDİKİ DEĞER denir.

Bağdaşmaz alternatiflerde;
«Tek Proje»nin kabul edilebilmesi için bulunan değerin
sıfırdan büyük, yani pozitif olması gerekir.
Eğer NŞD NŞD 0 proje kabul edilir

Eğer NŞD < 0 proje ret edilir
2 veya 2 den çok alternatifin bulunması halinde sayısal

olarak en yüksek NŞD veren proje seçilir.
Not: Birden çok alternatif NŞD yöntemine göre mukayese
21.10.2014
edilecekse ekonomik ömürlerinin eşitlenmesi gerekir(!)

Bağdaşmaz alternatifler arasında seçim
PWA PWB Selected

$ $ Alternative
-2300 -1500 B
-500 1000 B
2500 2000 A
4800 -400 A
21.10.2014
Bağımsız projelerde
Tek proje veya birden çok bağımsız projelerde daima,
KKO’nda, NŞD (PW) 0 olan bütün projeler seçilebilir.
PWA PWB Selected

$ $ Alternative
-1500 -500 DN
-500 1000 B
2500 -500 A
2500 1500 A,B
21.10.2014

Örnek:
Yatırım Bedeli: 10000$
Yıllık gelir (kazanç) 5310$/yıl
Süre 5 yıl
Hurda değer (salvage value) 2000$
Yıllık harcamalar (bakım ve işletim giderleri) 3000$/yıl
Firmanın kabul edebileceği kâr oranı %10 dur.
21.10.2014
Çözüm
Şimdiki Değer Şimdiki Değer

Harcama Gelirler
İlk yatırım bedeli 10,000 ***
Yıllık gelir :5310(P/A,10%,5) *** 20,125
Yıllık gider :3000(P/A,10%,5) 11,370 ***
Hurda değer :2000(P/F,10%,5) *** 1,245
Toplam 21,370 21,370
Net Şimdiki Değer, NŞD=0 $

21.10.2014

Örnek
Bir inşaat şantiyesindeki demir atölyesine otomatik kesme
ve bükme makinesi alınacaktır. Makine ile ilgili bilgiler
şöyledir:
Alış Maliyeti (C) = - 10,000 $
Yıllık işletme gideri = - 1,500
Büyük bakım 5. yılda = - 3,000
Hurda değer (HD=S) = +3,500
Yıllık sağlanacak tasarruf = + 9,000
Ekonomik ömrü (n) = 10 yıl
Sermaye maliyeti (i) = 10%
Şantiye yönetimi bu otomatik demir kesme ve bükme
21.10.2014
makinesini almalı mı? NŞD yöntemine göre analiz yapınız.

[EKONOMİK ÖMÜRLER EŞİT]
Örnek
21.10.2014

Örnek Soru
Bir yol şantiyesi için gerekli olan üst yapısı ve sanat yapıları
filtre dolgu malzemesi için gerekli olan malzemelerin
çıkarıldığı malzeme ocağı geçici taşıma yollarının TAMİRİ
İŞİNİN manuel (makine kullanılmadan) işçilikle yapılması
önerilmektedir. (Alternatif 1)
Yıllık işçilik giderinin 70,000$ olacağı hesaplanmıştır. Diğer

ilave giderlerle toplam yıllık işçilik maliyeti müteahhide
100,000$ a mal olacaktır.
Ocağın işletmesinin 5 yıl sürmesi beklenmekte ve ocak

ulaşımı ve taşıma yollarının değişik alternatif metotlarla
yapılabilirliğinin araştırılması istenmektedir.
21.10.2014
Sorunun devamı…
Diğer bir alternatif: 60,000$ a bir greyder satın almak ve
işçilik giderlerini azaltmak. Greyderin yıllık bakımının 5,000$
olacağı ve ocak işletmesinin sona ermesiyle hurda satış
fiyatının 15,000$ olduğu tahmin edilmiştir. Greyderin kullanımı
ile işçilik maliyetinin yıllık 30,000$ olacağı hesaplanmıştır.
Üçüncü alternatif: ilk etapta fazla sayıda ocak içinde yollar

yapmak ve bunları 2 yıl sonra ve tekrar 4 yıl sonra uzatmak ve
genişletmek. İlk giderler 50,000$ ve daha sonraki yatırımlar,
sırasıyla 2 yıl sonra 25,000$ ve 4 yıl sonra 20,000$ olacaktır.
Bu alternatifteki işçilik maliyetleri 15,000$ olacaktır.
Yatırılan kapital için %9 sermaye değeri isteniyorsa, hangi

alternatifin ekonomik olacağını hesaplayınız.
21.10.2014

[EKONOMİK ÖMÜRLER EŞİT DEĞİL]
Alternatiflerin ömürleri farklı olduğu takdirde, genellikle;
• fiyat artışlarının hızlı, teçhizat değişikliklerinin ve
teknolojik gelişmenin yavaş olduğu durumlarda uzun
ömürlü alternatifler;
• teknolojik gelişmeler, fiyat indirimleri, hizmetlerdeki
(servis) değişikliklerin vs. hızlı olduğu durumlarda ise,
daha kısa ömürlü alternatifler
seçilmelidir.
Yapılacak analizlerin durumuna göre, uygun kabul edilecek
bir analiz dönemi seçilir; mukayeseler ve kararlar bu dönem
esas alınarak yapılır.
İNŞ 402 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ 26
Ömürleri farklı olan alternatiflerle ilgili problemleri

çözebilmek için, alternatiflerin ömürlerini
mukayeseedilebilir bir hale getirmek lazımdır. Bunun için de
gelir ve giderlerin mukayese edilebileceği ortak bir analiz
dönemi tespit etmek gerekir:
1- Yenileme varsayımı (Repeatability assumption; Least common

multiple [LCM] of their lives)
2- Ortak Analiz Dönemi seçme (Co-terminated assumption,
Planning horizon approach, PHA)
21.10.2014

Yenileme Varsayımı (LCM)
1- Yenileme varsayımı (Repeatability assumption)
Ekonomik ömürleri farklı olan alternatiflerin ortak çarpanı
belirlenerek, söz konusu alternatiflerin belirlenen ortak
çarpan ekonomik ömür boyunca yenilendiği varsayılır.
NA=10 yıl; NB=15 yıl olması durumunda ortak çarpan 30

yıldır. Bu durumda;
A alternatifi 3 kez yenilenir.
B alternatifi 2 kez yenilenir.
21.10.2014
Ortak Analiz Dönemi Seçme (PHA)

Ekonomik ömürleri farklı olan alternatifler için ortak bir
analiz dönemi (ekonomik ömür) tespit edilerek
karşılaştırmaları yapılır.
Bu süre genellikle kısa ömürlü alternatifin ekonomik
ömrüdür.
Ancak daha uzun ekonomik ömürlü alternatiflerin kalan
değerleri (hurda değer, salvage value, book value) nin
hesaplanmalıdır.
9 Only the cash flows during this time period is considered relevant to the
analysis
9 All cash flows occurring beyond the study period are ignored
9 An estimated market value at the end of the study period must be made.
9 Study period approach is often used in replacement analysis
21.10.2014
9 The time horizon chosen may be relatively short

9 Also useful when LCM of alternatives yields unrealistically long time horizons
21.10.2014 Örnek
LCM ile
21.10.2014

21.10.2014 Örnek
LCM=18 yıl; KKO=15%

21.10.2014

Salvage value, Kalan değer hesabı
Daha uzun ekonomik ömürlü alternatiflerin kalan değerleri (hurda
değer, salvage value, book value) nin hesaplanmalıdır.
İlk yatırım - Hurda değer
BVk İlk yatırım -
k
ekonomik ömür
Önceki örnekte
15000 - 1000
Vendor A BV5 15000 -
5 $3333.33
6
18000 - 2000
Vendor B, BV5 18000 -
5 $9111.11
9
PWA =-15000 -3500(P/A,15%,5)+ 3333.33(P/F,15%,5)
PWA =-15000-11732.7+1657.33= $-25,075.37
21.10.2014
PWB =-18000 -3100(P/A,15%,5)+ 9111.11(P/F,15%,5)

PWB =-18000-10391.82+4530.04= $-23,861.78
GELECEK DEĞER (GD, FW) ANALİZİ

ŞD (PW) yönteminin bir varyasyonudur.
Firmalar, genellikle geleceğe yönelik olarak kâr-zarar
hesapları yaptıklarından dolayı bu yöntem
benimsenmiştir.
Bu metotta, bir alternatifin gelecek değeri, belirli bir
KEMKO için hesaplanır ve DO-NOTING opsiyonu ile
karşılaştırılır.
Tek alternatifte, eğer GD 0 ise alternatif kabul edilebilir.
2 veya daha çok (ME) alternatifler de ise, sayısal olarak en
yüksek değerli alternatif seçilir.
21.10.2014

Örnek:
Yatırım Bedeli: 10000$
Yıllık gelir (kazanç) 5310$/yıl
Süre 5 yıl; Hurda değer (salvage value) 2000$
Yıllık harcamalar (bakım ve işletim giderleri) 3000$/yıl
Firmanın kabul edebileceği kâr oranı %10 dur.
Çözüm:
Gelecek Değer Gelecek Değer

Harcama Gelirler
İlk yatırım : 10,000(F/P,10%,5) 16,105 ***
Yıllık gelir : 5,310(F/A,10%,5) *** 32,430
Yıllık gider : 3,000(F/A,10%,5) 18,315 ***
21.10.2014
Hurda değer *** 2,000

Toplam -34,420$ +34,420$
Örnek
A $45,000 investment in a new conveyor system is projected to
improve throughput and increasing revenue by $14,000 per year
for 5 years. The conveyor will have an estimated market value of
$4,000 at the end of 5 years. Using FW and a MARR of 12%, is
this a good investment?
Çözüm:
FW = -$45,000(F/P, 12%, 5)+$14,000(F/A, 12%, 5)+$4,000

FW = -$45,000(1.7623)+$14,000(6.3528)+$4,000
21.10.2014
FW = $13,635.70 Æ This is a good investment!

Kapitalize Maliyet (KM)
Capitalized Cost (CC)
ŞD (PW) yönteminin çok özel bir varyasyonudur.
Sonsuz süre nakit akımı sağlayacak projelerin bugünkü değerini
bulmak için kullanılır. Sonsuz analiz dönemi, belirsiz (sonsuz) bir
zaman dönemindeki bütün gelirlerin ve/veya giderlerin değerini
tespit etmektir.
Bu durumda yapılan maliyet analizlerine "kapitalize edilmiş" veya
'indirgenmiş" maliyet (Capitalized Cost) (Sermaye Eşdeğeri (SE)
Yöntemi) denir.
Public sector projects such as bridges, dams, railroads fall into this
category
21.10.2014
Eğer belirli bir ilk veya şimdiki miktar (değer) (P) varsa ve bu (%i)
faiz haddi üzerinden faiz geliri elde ediyorsa, bu durumda dönem
sonu sonsuz ödeme (A), (mesela, kazanılan faiz geliri) bu ilk veya
şimdiki maliyetler (değer) şu şekilde elde edilir: A = P x i
Böylece, (A) nın sonsuz ödemelerinin şimdiki değeri (indirgenmiş
maliyeti), P = A / i olacaktır. Diğer bir deyişle:
P = A(P/A, i%, n) n iken

1
1
1 i n A
1 i n 1
P A n
A KM CC
i 1 i i i
21.10.2014


Nakit akışları
KM ‘te nakit akışları, Yinelenen (recurring) ve Yinelenmeyen
(non-recurring) olarak sınıflandırılır.
KM hesaplanmasında aşağıdaki prosedür izlenebilir:
1. Bütün non-recurring nakit akışları nakit akış diyagramında
çizilir. Recurring nakit akışları da en az iki devir yapacak
şekilde gösterilir.
2. Non-recurring nakit akışlarının PW ‘u hesaplanır. Bu onların
CC ‘u olacaktır.
3. Recurring nakit akışlarının bir deviri için yıllık eşdeğer
niktar (A) bulunur. Bu değer diğer eşdeğer miktarlara
eklenir. Ve toplam AW (YEM) bulunur.
21.10.2014
4. CCr=AW /i hesaplanır
5. CCToplam=CCr(4.adım)+CC (2.adım)+CC…
Örnek
Yeni bir yazılım satın alınacaktır.
İlk yatırım maliyeti $150,000 dır.
10 yıl sonra $50,000 masraf yapılacaktır.
Yazılımın yıllık destek maliyeti ilk 4 yılda $5,000, takip eden
yıllarda $8,000 olacaktır. Ayrıca her 13 yılda bir upgrade
maliyeti $15,000 dır. KEMKO %5 olması halinde yeni
yazılımın şimdiki maliyeti nedir?
21.10.2014

Non- recurring (Yinelenmeyen)
Adım 1: Nakit akış diyagramı
Adım 2: $150,000 ve $50,000 (yinelenmeyen) KM i hesapla

KMnr=-150000-50000(P/A,5,10)= $-180,695
21.10.2014
Örnek
Çanakkale boğazı için iki alternatif köprü önerilmektedir.
1. Asma köprü. İlk maliyeti, $50 milyon, yıllık bakım
masrafları $35,000. Her 10 yılda bir beton tabliyesi için
$100,000 harcanacaktır. Ayrıca $2 milyon kamulaştırma
için ödenecektir.
2. Kafes köprü. İlk maliyeti, $25 milyon, yıllık bakım
masrafları $20,000. Her 3 yılda bir $40,000’a boyanacak;
her 10 yılda bir $190,000 maliyetle kumlanacaktır
(sandblasted). Ayrıca $15 milyon kamulaştırma için
ödenecektir.
Alternatifleri %6 faiz oranı için karşılaştırınız.
21.10.2014

21.10.2014
Çözüm
Asma Köprü
KM1=-50-2 =$-52 milyon
A1=-100,000 (A/F,6,10)=-100,000 (0.07587)=$-7,587
KM2=(-7,587-35,000)/0.06=-709,783
9 KMT=$-52,709,783
Kafes Köprü
KM1=-25-15=$-40 milyon
A1=−190, 000(A/F, 6%,10) =$−14,415
A2=−40, 000(A/F, 6%,3) =$−12,564
KM2=(−14,415 −12,564 −20,000)/0.06=-782,983
9 KMT=$-40,782,983
21.10.2014
KAFES KÖPRÜ SEÇİLİR

YıLLıK EŞDEĞER ANALIZLER
ANNUAL WORTH ANALYSIS
21.10.2014
DR.MUSTAFA KUTANİS SLIDE 51
Bir projeye ilişkin şimdiki değer, sermaye geri dönüş

faktörü olarak adlandırılan (A/P) faktörü kullanılarak
tekdüze bir nakit akışları serisine dönüştürülebilmektedir.
Yıllık eşdeğer miktar (YEM, Annual Worth, AW) yöntemi
olarak isimlendirilen bu yöntemde; bir yatırım projesinin
yıllık eşdeğeri hesaplanmış gideri, yıllık gelirden
çıkartılır.
YEM, belirli bi KEMKO’da ve n yıllık bir periyotta ŞD ve
GD’e eşittir:
YEM=ŞD (A/P, i, n) = GD (A/F, i, n)
YEM kullanıldığında alternatiflerin ekonomik ömürlerinin
farklı olması, genellikle sonucu değiştirmez, önemli
değildir.
24.10.2008

21.10.2014 Örnek
Seçim Kriterleri
Bağdaşmaz (ME) projelerde
Tek alternatif varsa, KEMKO için hesaplanan YEM 0 ise
proje kabul edilir
2 veya daha çok projelerde, her bir projenin YEM
hesaplanır. Sayısal (nümerik) olarak en yüksek değerdeki
proje (en düşük maliyet-en yüksek kâr) seçilir.
Bağımsız projeler
KEMKO için hesaplanan YEM 0 olan tüm projeler kabul
edilir
21.10.2014

21.10.2014 Örnek soru
Çözüm
21.10.2014

Sermaye Geri Dönüş [A/P] ve YEM
(Capital Recovery and AW)
Bir yatırımın (değer, proses, sistem) ekonomik ömrü
dolduğunda, yıllık proje gelirleri ile ilk yatırım
harcamalarının geri dönüşünün sağlanması beklenir. Kabul
edilecek KEMKO oranı ile ilk yatırım harcamaları yıllara
dağıtılarak Sermaye Geri Dönüş Gideri hesaplanır.
Ekonomik ömür sonunda, yatırımın parasal bir değeri varsa
bu hurda değer de nakit akışı olarak dikkate alınır:
SGD= – P(A/P,i%,n) + S(A/F,i%,n)
S : yatırımın n yıl sonraki hurda değeri (TL)
SGD : Sermaye Geri Dönüş Gideri (TL/yıl)
P : Proje (yatırım) Bedeli (TL)
21.10.2014
n : yatırımın faydalı ömrü (yıl)
Örnek:
Bugün 4,000 TL’ye alınan bir makinanın faydalı ömrünün
3 yıl ve bu süre sonunda hurda değerinin 400 TL olacağı
tahmin edilmektedir. Faiz oranı % 10 olduğuna göre
Sermaye Geri Dönüş Giderini hesaplayınız.
SGD = -4,000(A/P,10,3)+400(A/F,10,3)
= -4,000(0.4021)+400(0.3021) = -1,487TL/yıl
YEM (AW) bu durumda (A yıllık işletme gideri olmak üzere):

YEM=SGD+A
eşit olur
21.10.2014

Örnek
A company is considering two machines. Machine X has a
first cost of $30,000, AOC of $18,000, and S of $7000
after 4 years.
Machine Y will cost $50,000 with an AOC of $16,000 and S
of $9000 after 6 years.
Which machine should the company select at an interest
rate of 12% per year?
21.10.2014
Örnek
Bir inşaat şirketi genel malzeme ambarı için bir bina
düşünmektedir. Şirket yönetimine teknik olarak kabul
edilebilen iki alternatif sunulmuştur. Birincisinin B/A bir
yapı olup ilk maliyetinin 1,250,000$ olduğu; ikincisinin ise
çelik taşıyıcı sistemli duvarları ytongla örülmüş bir yapı ve
maliyetinin 1,750,000$ olduğu belirtilmiştir.
Betonarme yapının ömrünün yaklaşık 50 yıl olduğu ve ilk 10
yılda herhangi bir tamirat masrafı olmayacağı, bu süreden
sonra yıllık 20,000$ tamirat ve bakım masrafı olacağı tahmin
edilmektedir. Çelik taşıyıcı sistemli yapının ise ömrünün 20
yıl olacağı, yıllık eşdeğer bakım maliyetinin ise inşaatın
tamamlanmasından itibaren 25,000$ olacağı hesaplanmıştır.
Betonarme binanın hurda fiyatı 75,000$ ve çelik taşıyıcı
sistemli binanınki ise 40,000$ olacaktır.
21.10.2014
Kabul edilebilir bir kâr oranının %7 olması tespit edilmiştir.

En ekonomik öneri hangisidir?
Çözüm:
B/A bina
21.10.2014
Çelik bina
21.10.2014

Örnek
Bir inşaat müteahhidi toprak işi yapmakta olup kamyon
filosuna sahiptir. Geçmiş tecrübelere dayanarak bir
kamyonun faydalı çalışma ömrünün 5 yıl olduğu tespit
edilmiştir.
Kamyonun alış maliyetinin 50,000$ ve 5 yıl sonunda hurda
fiyatı ise 10,000$ dır. Her kamyonun birinci yıldaki bakım
tutarı 4,000$ ve her müteakip yıl için ise 750$
artmaktadır. Eğer şimdiki sermaye maliyeti (=faiz oranı)
%10 ise, her kamyonun sahip olma ve bakım yıllık eşdeğer
maliyeti (equivalent annual cost and owning and
maintaining) nedir?
Eğer müteahhit 4. yılın sonunda damperli kamyonları
12,500$ ‘a satabilecekse, böyle yapması tavsiye edilir mi?
21.10.2014

10.10.2008
DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 71/

Temel Hesaplama Araçlari-1 (Stage 2: Basic Analysis Tools) : Enm 211 Mühendislik Ekonomisi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Temel Hesaplama Araçlari-1 (Stage 2: Basic Analysis Tools) : Enm 211 Mühendislik Ekonomisi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

ENM 211 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ

TEMEL HESAPLAMA ARAÇLARI-1

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 2

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 3

Mühendislik ekonomisinde esas olan, daha önce de

Önemle belirtilmesi gereken şudur ki, opsiyonlardan

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 5

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 6

Mutually exclusive: Bağdaşmaz

Revenue: Gelir/ kazanç

Cost: Gider/ Maliyet

Nakit akışı türleri

Gelir (revenue) esaslı nakit akışlarında, her bir

Gider-Hizmet (service) esaslı nakit akışlarında, her

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 8

Gelirler Eşit (Sabit) Gelir-Gider Nakit

Ekonomik Ekonomik Ömürleri Ekonomik Ekonomik Ömürleri

Şekil: Bağdaşmaz alternatiflerin sınıflandırılması

ŞİMDİKİ DEĞER (BD, PW) ANALİZİ

Burada, ŞD, Şimdiki Değer (€, $, TL vb.);

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 11

Bulunan farka NET ŞİMDİKİ DEĞER denir.

 Eğer NŞD NŞD 0 proje kabul edilir

2 veya 2 den çok alternatifin bulunması halinde sayısal

edilecekse ekonomik ömürlerinin eşitlenmesi gerekir(!)

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 12

PWA PWB Selected

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 13

PWA PWB Selected

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 14

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 15

Şimdiki Değer Şimdiki Değer

Net Şimdiki Değer, NŞD=0 $

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 16

makinesini almalı mı? NŞD yöntemine göre analiz yapınız.

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 17

ŞİMDİKİ DEĞER (BD, PW) ANALİZİ

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 19

Yıllık işçilik giderinin 70,000$ olacağı hesaplanmıştır. Diğer

Ocağın işletmesinin 5 yıl sürmesi beklenmekte ve ocak

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 22

Üçüncü alternatif: ilk etapta fazla sayıda ocak içinde yollar

Yatırılan kapital için %9 sermaye değeri isteniyorsa, hangi

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 23

İNŞ 402 MÜHENDİSLİK EKONOMİSİ 26

Ömürleri farklı olan alternatiflerle ilgili problemleri

1- Yenileme varsayımı (Repeatability assumption; Least common

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 27

NA=10 yıl; NB=15 yıl olması durumunda ortak çarpan 30

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 28

Ortak Analiz Dönemi Seçme (PHA)

9 The time horizon chosen may be relatively short

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 30

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 31

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 35

LCM=18 yıl; KKO=15%

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 36

PWB =-18000 -3100(P/A,15%,5)+ 9111.11(P/F,15%,5)

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 38

GELECEK DEĞER (GD, FW) ANALİZİ

DR. MUSTAFA KUTANİS SAÜ İNŞ.MÜH. BÖLÜMÜ SLIDE 39

Gelecek Değer Gelecek Değer

Eğer NŞD NŞD 0 proje kabul edilir

P = A(P/A, i%, n) n iken