You are on page 1of 47

T

ạpchí #7
T
uyể
nd ụ
ng
Câuchuyệncủanhữngkhốingành
Lờingỏ..
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
.
M

.
.
C
L
.
.

C
.
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..1
Giớit
hiệuchungvềkhốingành...
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
..
.
..
..
..
.2
1 KhốingànhCôngnghệ.
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..3
1.
Tổngquanvềkhối ngànhCôngnghệ 4
2.Cơhộinghềnghiệp 6
3.“Đừngtr
ìhoãn,
hãybắtđầu, dấnthânvàt
rảinghiệm!”-chi
asẻtừ
chịTrầnMi
nhPhương, HeadofTal
entAcqui
si
ti
ont ạiTr
uePlatf
orm(Bas
eGl
obal
) 7
2 KhốingànhTàichí
nh-Ngânhàng.
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
.10
1.
Tổngquanvềkhối ngànhTàichính 1
1
2.Xuhướngpháttri
ểncủakhối ngànhTàichính-Ngânhàng 1
3
3.NgànhTài
chính:“Thựctếnhiềukhikhácxas ovớil
ýthuyết
”-chi
asẻt

anhVũMạnhTú, PeopleServi
ceManagert ại
FiinGr
oup 1
5

3 KhốingànhLogi
sti
cs.
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
.17
1.Tổngquanvềkhối ngànhLogis
tics 1
8
2.Cơhội nghềnghiệp 23
3.Logist
ics
:“Sựquyếttâm cùngmộtt i
nht
hầnmáulửas
ẽlàbànđạpđểđi
thậtxa”-chịHàLinh,PhóphòngHànhchính-Nhânsựt
ạiGemadept 23

4 KhốingànhBánl
ẻ-Thươngmạiđi
ệnt
ử..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
24
1.
Tổngquanvềkhối ngànhBánlẻ-Thươngmại đi
ệntử 25
2.Cơhộinghềnghiệp 27
3.“Người
làm t
rongngànhBánlẻlàphảibiếtl
ắngnghe…”-chi
asẻtừ
chịCaoThịThuỳDương,Tal
entAcqui
sit
ion&Admi nManagert
ạiCent
ral
Ret
ail 28

5 KhốingànhSảnxuất(
Manuf
act
uri
ng).
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
30
1.
Tổngquanvềkhối ngànhSảnxuất 31
2.Cơhộinghềnghi
ệpt rongkhối
Sảnxuất 33
3.NgànhSảnxuất:
“Cầnl ắm s
ựkiênt

,bềnbỉvàs
ứctrẻđểđit
hậtxa,
thậtl
âu”
chias
ẻtừanhPhạm HồngQuân, Giám đốcNhânsựt
ạiPi
aggi
oViệtNam 34

6 Dị
chvụTr
uyềnt
hông-Môit
rườngAgency.
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
37
1.AgencytrongbứctranhtổngquanngànhTruyềnt hông-Quảngcáo 38
2.CácloạiAgencyphổbiến 38
3.Theođuổi Agency,
lộtrì
nhnàochobạn? 40
4.Câuchuyện“ Khóchếtnướcmắtởnhàvệs inhtrongt hángđầuti
ênthựctập
tạiAgency”-chiasẻtừanhNguyễnMinhHiếu,CreativePlanni
ngManagert
ại
AthenarAgency 41

Lờikết.
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..
.
..
..44
1

l

in
gỏ
Từkhil
ênđạihọc,chúngmì
nhđãquenvớivi
ệckhôngcònkỳnghỉt
hoải
máisuốtmấythánghè.Áplựcl
àsi
nhviêncủatr
ườngđạihọctopđầu,
mìnhphảit
ậndụngkỳnghỉhènàyđểt r
audồikinhnghi
ệm nhi
ềunhất
cóthể…

Thếnhưngthịt
rườngtuyểndụngvà
môitrườngl
àm vi
ệcbâygiờđangnhưt hếnào,
l
àm saođểcạnhtranhkhiứngtuyển,
mìnhvẫnchưanắm rõ…

Bạnbèmì nhaicũngnhiềuhoạtđộngngoại khóa,


t
hậm chícókinhnghiệm đil
àm.Liệuchúttrải
nghiệm
thựctếítỏi
củamì nhvàlýthuyếttr
êntrườngcóđủ
đểmìnhứngt uyểnchocôngvi ệchènày?

Lầnđầuđilàm nhi
ềubỡngỡ,khókhănnhưthế,
mìnhphải
làm saođểcóthểnhanhchóngthí
chnghi

Nhưngbạnđừngquálolắng,
đãcóHRCđồnghànhcùngbạnt rêncon
đườngt
hựctậpvớiTCTD#7:Câuchuyệncủanhữngkhốingành.
Ởs ốtạpchílầnnày,bạnsẽđượckhám pháki
ếnthứctổnghợpvề06
khốingànhhotnhấtchos i
nhviênki
nhtế,chi
asẻchânt hậtvềmôi
tr
ườnglàm việcđếntừManagercủacácdoanhnghi
ệphàngđầut r
ong
khốingành,vànhữnglờikhuyênhữuí
chchoquátrì
nhứngtuyển.
Cuốnsổt ayt
uynhỏmàđầyvõ,HRCti
nrằngđâysẽl
àhànhtr
angvững
chắcgi
úpbạnđịnhhướngnghềnghi
ệptươngl
aivàchi
nhphục
kỳthựctậpsắptới
.
Cùngchúngmì
nhkhám phát
hêm nhé,
HRC-FTU.
2

GI
ỚITHI
ỆUCHUNGVỀKHỐINGÀNH

V

ykh

ing
à
nhl
àg
ì
?
Khốingànht hểhiệnchol ĩ
nhvựcki nhdoanhmàcácdoanhnghi ệpđang
hoạtđộng.Trongnềnkinht ếhiệnđại,
việcphânchi
adoanhnghi ệpvàocác
khốingànhthườngđượcdựavàos ảnphẩm vàdịchvụchủyếut ạoranguồn
l
ợi nhuậnchodoanhnghiệpđó.
Hiệnnay,mộtsốkhối ngànht i
ềm năngchocácbạns i
nhviênkinhtếcóthể
kểđếnnhư: KhốingànhTài chí
nh,Sảnxuất,Dị
chvụ,Logi
sti
cs,Côngnghệ…

V
ì
sa
ob
ạn

nt
ìm
hi
ểu
về
kh
ối
ng
à
nh?
Khiđị nhhướngnghềnghi ệp,cácbạns inhviênki
nht ếthườnglựachọn
côngvi ệcdựatr
êncácngànhnghềquent huộcgầnvớichươngt rì
nhhọc
như:HR,Sales,Market
ing,Finance….Cácht hứcđị
nhhướngnghềnghi ệp
nàyt uykhôngsainhưngvẫncònt hiếumộtmảnhghép.Bạnmuốnứng
tuyểnvàocácvị t
ríMarketi
ngt r
ongdoanhnghi ệp,vậycôngviệc
Mar keti
ngchoNgânhàng,doanhnghi ệps ảnxuấthaycôngt ybánlẻsẽ
phùhợpvớibạn?Đóchí nhlàphầnkhuyếtmàkhốingànhs ẽhoànthi
ện
trongbứct r
anhnghềnghi ệptươngl aicủabạn.

Trongmộtvịtrícôngviệc,ngànhnghềsẽquyếtđịnhcôngviệcchuyên
môncủabạn,cònkhốingànhs ẽlàmôitrườngl
àm việcmàbạngắnbó
mỗi ngày,
baogồm quátrì
nhvậnhànhdịchvụvàsảnphẩm,đặctrưngcon
người-đồngnghi ệpvàvănhóadoanhnghi ệp,
..
.
.Mỗikhốingànhlạicó
nhữngđặcđiểm,xuhướngvàcơhộir i
êng,gópphầnquyếtđị
nh“ sựphù
hợp”củabạnvới côngvi
ệcđó.


nhi

utừ

tr
ụ:
Đ
ãđ
ến

cb

nkh
ám
ph
ámả
nh
gh
ép
kh
ối
ng
à
nhc
ù
ngH
RC
!
K
hố
in
g
ành
c
ôn
gn
gh

1.TổngquanvềkhốingànhCôngnghệ
2.Xuhướngphátt ri
ểncủakhốingành
Côngnghệ
3.Cơhộinghềnghi ệp
4. “
Đừngt r
ìhoãn, hãybắtđầu,dấnthânvà
tr
ảinghiệm!”-chias ẻtừ
chịTrầnMinhPhương, HeadofTal
ent
Acquisi
ti
ont ạiTr
uePl atf
orm(BaseGlobal
)
4

I TỔNG QUAN VỀ KHỐI NGÀNH

Khối ngành công nghệ có nhiệm vụ nghiên cứu, phát triển và phân phối hàng hóa
và dịch vụ dựa trên công nghệ. Bởi vậy, nhắc đến công nghệ là nhắc tới những
công ty kinh doanh liên quan đến điện tử kỹ thuật số, phần mềm và các dịch vụ liên
quan đến internet, chẳng hạn như dịch vụ thương mại điện tử.

2 mô hình doanh nghiệp trong khối ngành Công nghệ

Công ty B2B: Khách hàng là doanh nghiệp - clients (Base, Viettel, FPT).
Đây là bên thứ ba lưu trữ các ứng dụng và cung cấp ứng dụng, các giải pháp
công nghệ cho khách hàng qua Internet. Khách hàng chủ yếu là các doanh nghiệp,
không phải lúc nào cũng là người dùng cuối của ứng dụng.

B2B phát triển cùng với văn hóa work from home, lớn lên cùng với xu hướng
chuyển đổi số của các doanh nghiệp từ lớn đến bé trong thời đại mới.

Công ty B2C: Khách hàng là cá nhân - end users (Momo, Tiktok, VNG, eBay).

B2C phát triển và thay đổi không ngừng do sự tham gia, hoạt động tích cực của
con người trên các nền tảng kỹ thuật số cũng như sự thay đổi hành vi do tác động
mạnh mẽ của Covid-19.

Cũng có những doanh nghiệp lớn kinh doanh ở cả 2 mảng B2B và B2C.

Những lĩnh vực đã và đang phát triển

Fintech

Thanh toán kỹ thuật số là phân khúc phổ biến nhất, với các ứng dụng thanh
toán di động MoMo, Moca và Zalo Pay dẫn đầu. Cho vay ngang hàng (P2P -
peer to peer) cũng đang ngày càng trở nên phổ biến (Tima, Growth Wealth).
Blockchain và tiền điện tử đang ngày càng thu hút được nhiều sự chú ý
(TomoChain, Kyber Network).

Artificial Intelligence

Artificial Intelligence (AI) trong nước đã theo xu hướng toàn cầu trong việc
ứng dụng vào nguồn nhân lực, giáo dục, chăm sóc sức khỏe, nông nghiệp,
giao thông và thương mại điện tử.
5
E-commerce

Một số công ty thương mại điện tử phổ biến phải kể đến như Shopee, Sendo
và Lazada...đang tăng trưởng mạnh mẽ. Người tiêu dùng cũng thường xuyên sử
dụng các phương tiện truyền thông xã hội như Instagram, Facebook, Tiktok
shop như kênh thương mại điện tử cho mục đích kinh doanh, mua bán.

Software outsourcing

Việt Nam đã nổi lên như một bên software outsourcing (gia công phần mềm)
rẻ hơn so với các thị trường truyền thống, chẳng hạn như Trung Quốc và
Ấn Độ, với một số tên tuổi lớn cả trong nước và quốc tế như KMS Technology,
FPT.

Education technology (Công nghệ giáo dục)

Thị trường giáo dục Việt Nam là một thị trường rộng lớn, mọi người chi tới 40%
thu nhập cho giáo dục. Các công ty Edtech như Violet.vn, Hocmai.vn và Topica
đã thành công trong lĩnh vực này.

Một số xu hướng phát triển sản phẩm Công nghệ

Hệ sinh thái ứng dụng (App ecosystem)

Tập hợp các tính năng khác nhau trên cùng một phần mềm/nền tảng kỹ thuật
số nhằm mang lại nhiều giá trị và thuận tiện hơn cho người sử dụng.

Social +

Sản phẩm mang tính social + là sản phẩm thuộc một lĩnh vực khác, nhưng có
yếu tố xã hội được lồng ghép vào giá trị cốt lõi. Sản phẩm đó có thể thuộc các
lĩnh vực mà trước đây người dùng không nghĩ về tính Social (Xã hội, kết nối)
như trò chơi điện tử, âm nhạc, tài chính. Về âm nhạc, có thể coi TikTok là một
sản phẩm Social+. Về audio, đó là Clubhouse.
6

II CƠ HỘINGHỀ
CƠ HỘI NGHỀ NGHIỆP
NGHIỆP

Khối ngành Công nghệ mang tới những cơ hội công việc mới, bên cạnh
các phòng ban back office truyền thống thường dành cho sinh viên Kinh tế

Product Owner: Chịu trách nhiệm tối đa hóa giá trị của sản phẩm
(đảm bảo trải nghiệm người dùng) và công việc của đội ngũ phát triển
sản phẩm (quản lí product backlog, cải tiến và phát triển sản phẩm)

BA (Business Analyst) - Chuyên viên phân tích nghiệp vụ: BA chính là


người đứng giữa, kết nối khách hàng với bên kinh doanh và đội kỹ
thuật của doanh nghiệp. BA được chia làm 3 chuyên môn chính.

Management Analyst – Chuyên gia tư vấn quản lý: Đề xuất


các cách để cải thiện hiệu quả của công ty hoặc tổ chức.

Systems Analyst – Chuyên viên phân tích hệ thống: Xác định


những cải tiến cần thiết của công ty và phân tích và thiết kế kỹ
thuật để giải quyết các vấn đề.

Data Analyst – Chuyên gia phân tích dữ liệu: Thu thập thông
tin và kết quả, phân tích và xử lý dữ liệu, sau đó trực quan hoá
dữ liệu đã xử lý và đưa ra những dự đoán về xu hướng có ích
cho kinh doanh.

UI/UX Designer: Thiết kế giao diện/trải nghiệm người dùng cho sản
phẩm. Nó có thể là giao diện của một website hoặc một app
điện thoại.
7
III

NHỮNG YÊU CẦU VỀ NHÂN SỰ DƯỚI GÓC NHÌN TUYỂN DỤNG

Được làm công việc mình đam mê là một phần của cuộc sống…
Như các em cũng biết, sự phát triển của Công nghệ là cơ hội để các
doanh nghiệp Việt Nam có thể bứt phá và cạnh tranh trên thị trường quốc
tế. Theo chị, đây là cơ hội lớn và cũng là thách thức dành cho các bạn
đam mê mong muốn chinh phục - thế hệ định hình tương lai và vị thế của
Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới.

Với anh chị, được làm công việc mình đam mê là một phần của cuộc sống.
Trên hành trình dài và thử thách ấy của anh chị ở Base Global, luôn có
những người đồng đội tài năng, tử tế để cùng nhau thực hiện sứ mệnh mà
tất cả mọi người cùng nhau tin tưởng và tự hào.

Khối ngành Công nghệ đòi hỏi cao ở con


người sự nhạy bén và tinh thần ham
học hỏi…
Với đặc trưng môi trường làm việc như vậy cùng với đặc trưng
sản phẩm liên tục cải tiến, các tố chất các bạn cần có
khá khác biệt với các khối ngành khác.

Bởi công nghệ thay đổi liên tục, điều cần nhất là
tư duy mở, sẵn sàng tiếp nhận và thích ứng với sự
thay đổi. Ở Base tụi chị gọi là Unlearn, đó là việc
tạm quên đi vai trò hay thành tựu trước đây,
bắt đầu lại với tâm thế của một starter để học
hỏi nhanh hơn và đóng góp thiết thực hơn.
Tiếp theo là sự đam mê, kiên trì theo đuổi
mục tiêu. Và cuối cùng là sự tử tế - Base chọn
lựa những con người tử tế và cùng mong muốn

Trần Minh Phương


làm những điều tốt đẹp cho xã hội và tổ chức
của mình. Chị

Head of Talent Acquisition tại True Platform

(Base Global)
8
Chị nghĩ khi đi tìm nhân lực cho công ty, tụi chị với góc nhìn NTD
rất mong muốn các bạn có thể thể hiện…
Thái độ: Unlearn to learn, tư duy mở, sẵn sàng tiếp nhận và thích ứng với
sự thay đổi

Kiến thức: Nhìn chung các bạn sinh viên theo học các trường ĐH top đầu về
Kinh tế và Công nghệ đều có kiến thức tốt, đây sẽ là nền tảng để các bạn có
thể tìm hiểu và tự học thêm các kiến thức đặc thù phục vụ công việc thực tế.

Kỹ năng: Các bạn sinh viên có thể tích lũy kỹ năng mềm thông qua:
- Tham gia hoạt động các câu lạc bộ trong trường, các tổ chức xã hội
- Tham gia nghiên cứu khoa học
- Tham gia các cuộc thi tìm kiếm tài năng...
>> Những kỹ năng các bạn tích lũy qua các hoạt động này sẽ giúp các bạn dễ
dàng thích nghi với môi trường công việc đó.

Hiện tại kỳ thực tập của các bạn sinh viên đang đến rất gần,
chị nghĩ các bạn nên tận dụng khoảng thời gian trước thực tập này để…
Hiểu bản thân, xác định được định hướng công việc mà mình muốn theo đuổi.

Chủ động tìm hiểu về công việc thông qua tự research và hỏi trực tiếp những
anh/chị/bạn bè đã làm công việc đó, nói chung là chủ động trang bị/củng cố
kiến thức công việc yêu cầu.

Tìm hiểu về những công ty trong ngành và xác định 1 công ty phù hợp để ứng
tuyển (tính chất công việc, môi trường, văn hoá, lộ trình phát triển...).

Với mỗi trải nghiệm, các bạn hãy làm thực sự nghiêm túc, hãy dành
thời gian "reflect" những gì đã học được…
Đối với kỳ thực tập sắp tới, qua quá trình quan sát và đồng hành với nhiều lớp
nhân sự trẻ, chị có 2 điều muốn khuyên các bạn để giúp các bạn phát triển
nhanh hơn:
Sớm tìm ra điểm mạnh của mình phù hợp với công việc có tính chất như thế nào
Kiên trì theo đuổi định hướng công việc đó đến khi đạt được thành tựu nhất định
Nhưng trong thực tế thì khá nhiều bạn sinh viên đến khi ra trường vẫn chưa biết
mình muốn gì, phù hợp với công việc như thế nào. Lời khuyên cho các bạn là hãy
đi trải nghiệm những công việc mà các bạn có cơ hội để tiếp cận một cách có
chiến lược và chọn lọc từ năm 1, năm 2. Với mỗi trải nghiệm, các bạn hãy làm
thực sự nghiêm túc, dành thời gian "reflect" những gì đã học được. Đây sẽ là
cơ sở vững chắc để mỗi bạn tự định hướng sự nghiệp tương lai bản thân mình.
9
“Trong cuốn sách Rework của Jason Fried & David Heinemeier Hansson,
chị đọc được một câu rất hay

“ You need less than you think"


(Bạn không thực sự cần nhiều như bạn nghĩ).
Đừng trì hoãn, hãy bắt đầu, dấn thân và trải nghiệm!”

Để hiểu thêm về khối ngành Công nghệ, HRC tặng bạn record webinar #1 trong chuỗi hoạt
động Hè Này Có Việc 2022: “Chiếm lĩnh “địa hạt kinh tế” trong thế giới Công nghệ” diễn ra
vào ngày 14/06/2022.
Dưới sự tham gia của hai diễn giả dày dặn kinh nghiệm trong khối ngành Công nghệ: Chị
Nguyễn Trần Phương Ngọc (Head of Brand tại ZaloPay) và Chị Nguyễn Thị Ngọc Hạnh
(Regional Director tại NextPay), webinar là những chia sẻ về:
- Những góc nhìn tổng quan về đặc trưng của khối ngành.
- Trải nghiệm làm việc thực tế tại hai loại hình doanh nghiệp B2B và B2C trong khối ngành
Công nghệ.
- Những lời khuyên thiết thực nhất cho kỳ thực tập.
k
h
ối
ng
à
nh
t
à
ic

n
h-n

nh
àn
g
1.TổngquanvềkhốingànhTàichí nh-
Ngânhàng
2.Xuhướngphátt r
iểncủakhốingành
Tàichính-Ngânhàng
3.NgànhTàichính:“ Thựctếnhiềukhi
khácxas ovớil
ýt huyết”-chiasẻtừ
anhVũMạnhTú, Peopl eServi
ceManager
tạiFii
nGroup
1
1

I
.TỔNGQUANVỀKHỐINGÀNH

1
.
Ho
ạt
độ
ng
ch
í
nhc

akh

ing
à
nhT
ÀI
C

NH
-Ng
â
nhà
ng
a)Hoạtđộngchí
nhcủakhốingànhnàyl
àgì
?
Tài
chí
nh-Ngânhàngl
àkhối
ngànhl
i
ênquanđếnt
ấtcảcácdị
chvụgi
aodị
ch,
luân
chuyểnt
iềnt
ệ,t
hôngquácácngânhàng,
cácđị
nhchết
àichí
nhphi
ngânhàng,
các
côngcụgi
aodị
chởcáct
hịt
rườngt
rongvàngoài
nước.
b)Lột

nhnàochobạnt
rongkhốingànhTàichí
nh?

FinanceFunct
ion Financi
alServi
ces
(
In-houseFi
nance) (
Dị chvụTàichí
nh)

Làphòng bant
àichí
nht
rong một Baogồm cácdoanhnghi
ệpl
àcácđị
nh
doanh nghi
ệp phit
àichí
nh,chị
u chế t
àichí
nh (
Financi
alI
nst
it
uti
ons-
t
ráchnhi
ệm quảnl
ývàgi
ám s
átt
ất FI
)cungcấpdị
chvụt
àichí
nht
ưchocá
cảcáchoạtđộngt
ớit
àichí
nhcủa nhânhoặcdoanhnghi
ệpkhác.
DN đó như:quảnl
ýdòng t
iền,kế
t
oán,
lậpngâns
áchvàdựbáo…
Tr
ongphòngbant
àichí
nh,
cónhi
ều
vị
trí
khácnhaunhư:
Account
ant
,In-
t
ernalAudi
tor
,Tr
eas
urer
,Fi
nanci
al
Pl
anni
ng,
Financi
alAnal
yst

c)Loạichứngchỉnàophùhợpvớiconđườngbạnchọn?
)Cácchứngchỉkết
1 oán:
ACCAvàI
CAEW ACA
Cảhaichứngchỉđềuphùhợpvớicácbạns
inhvi
ênmuốnt
heođuổil
ĩ
nhvựcKết
oán,
Ki
ểm t
oán,Tàichí
nh,Ki
nhdoanh.Tuynhi
ên,I
CAEW ACA đượcđánhgi
ácaohơnởcác
doanhnghi
ệpki
ểm t
oánl
ớn.
2)FRM (
Financi
alRi
skManager
)
Phùhợpvới
nhữngbạnhứngt
húvới

nhvựcr
ủir
onhưquảnl
ýrủi
rot
índụng,
quảnl
ý
r
ủir
othị
trường,
quảnl
ýrủi
rohoạtđộng…
3)CFA(
Char
ter
edFi
nanci
alAnal
yst
)
Phùhợpvới
nhữngbạns
ẽlàm vềđầut
ưtr
ongcácquỹđầut
ư,hoặcl
àm nghi
êncứut
ài
chí
nhhaynghi
êncứucổphi
ếu,
trái
phi
ếut
rongcôngt
ychứngkhoán.
1
2

Front
-end: bao Back-end:bao gồm
gồm cácvịtrí
làm các vịtríGiao dị
ch
vi
ệctrựct i
ếpvới vi
ên,Phátt r
iển s
ản
khách hàng như phẩm t í
n dụng/Phi
Quan hệ KHCN, tí
ndụng,Chuyêngi a
QuanhệKHDN… quánt r
ịrủir
o…
Chuyênviênphântíchđầutư
Chuyênviênphântíchkinhdoanh
Chuyênviênquảnlýquỹ,.
..

Buss
ines
sAnal
yst
Chuyênvi
êngiaodị
chpháis
inh,
.
..

Chuyênvi
ênt ưvấnbảohiểm
Chuyênviênthẩm đị
nh
Chuyêngi
atínhtoánbảohiểm,.
.
.

Kiểm toánvi
ên,
Tưvấnviên(Consul
tant)
,
Chuyêngianghiêncứuthịtr
ường,
.
..
1
3

I
I.XUHƯỚNGPHÁTTRI
ỂNCỦAKHỐINGÀNH

Ngânhàngsố
Đị
nhdạngngânhàngcủat
ươngl
ai

Ngânhàngs

Thời
gianqua,
cácngânhàngđangt
íchcực khôngcònr
àocảnđị
alýnhưphải
đến
ứng dụng eKYC (
định danh khách hàng chinhánh,phòng gi
ao dị
ch….vàcả
đi
ệnt
ử),
AI(
trí
tuệnhânt
ạo)
, r
obotcũng đãđượcứng dụng vào
dữl
i
ệul
ớn(
BigDat
a) vi
ệchỗt
rợgi
aodị
ch.
đểchophépkhách
hàngmởt
ài
khoảnt
ừxa,

Haixuhướngphátt
ri
ểncủangânhàngs
ốtạiVi
ệtNam
-Ti
ếpt
ụcphátt
ri
ểncácứngdụngngânhàngt
rênđi
ệnt
hoại
di
động.

dụ:
Digi
bankVCB,
BIDVSmar
tBanki
ng
-Sựr
ađờicủacácngânhàngt
huầns
ố,hoànt
oànl
oạibỏ
vi
ệcvậnhànhvàgi
aodị
chof
fl
ine.

dụ:
TNEXcủaMSB,
Timohợpt
ácvới
Viet
capi
tal
Bankhay
Cakevới
VPBank.

Côngvi
ệcbịt
hayt
hế Côngvi
ệct
iềm năng
Côngvi
ệccót
ínhl
ặpl
ạicao Cácvịt
ríl
i
ênquancôngnghệt
hôngt
in,
-Nhậpdữl
i
ệu chuyểnđổi
số
-Xácmi
nhdữl
i
ệu -Phátt
ri
ển ứng dụng,phátt
ri
ển công
-Gi
aodị
chvi
ên nghệ
-Thungân -Quảnt
rịchuyểnđổi
-Quảnt
rịvàphânt
íchdữl
i
ệu
-Mar
ket
ingvàki
nhdoanht
rênnềnt
ảngs

1
4

Fi
ntech nằm đâu tr
ong xu hướng
pháttr
iểncủakhốingànhTài
chính-
Ngânhàng?

1
Fint
ech (Financi
alTechnology)
l
à những công t y công nghệ
cungcấpdị chvụt àichí
nh.Hiện
phânl ớncáccôngt ynàychọn
hợpt ácthayvìcạnht ranhtrực
ti
ếpvới ngânhàng.

2Nhữngsảnphẩm tiêubiểutrong
hệs
inht
hái
Fint
ech:

Côngnghệbảohi ểm Chovaynganghàng
(I
nsurt
ech): (
Peer-to-
peerlending)
:
Papaya,
9Lives,
Boltt
ech Ti
ma,Trust
circl
e

Víđiệntử
Gọivốncộngđồng
(e-
wall
et):
(Cr
owdf undi
ng)
:
Momo,
Zalopay,VNpay
Comi
col
a(ViệtNam),Ki
cks
tar
ter

Ti
ềnđi ệntử
(Blockchai
n/Cryptocur
rency)
:
Bi
tcoin(BTC),Ethereum (
ETH)
1
5

I
II
.NGƯỜITRONGNGÀNHNÓIGÌ
?

N

nh
Tài
c

nh
:“
Th
ực
tến
hi

uk
hi
kh
ác
xas
ov

il
ýth
uy
ế
t”
-
An
hV
ũMạ
nh
Tú,
Pe
o
le
Se
rv
i
c
eMa
n
ag
er
tạ
iF
ii
n
Gr
ou
p
I
.Môit
rườngl
àm vi
ệc I
I.Yêucầucôngvi
ệc
c
huyênnghiệp
,t ưdu
y dị
ch v
ụ, minh b
ạ c
h Cá
cb
ạns
i
nhv
i
ênc
ón
ăn
gl
ực
tưd
u
y
vàt u
ânt h
ủ ….
. t

t,s
ựn
hạ
ybé
nv
ới
c
ons
ốv
às
ựtỉ
Nhìnchung,cáccôngt
ytàichí
nht hườngbị m
ỉ(
d
et
ai
l
-o
r
ie
nt
e
d)s
ẽp

hợ
pv
ới
đa
rấtnhi
ềucơchếvàkhungphápl
cáccơquanquảnl
ýcũngnhư
ýnhànướcgi ám sát,vì
s
ốc
ô
ngv
i
ệc
tr
on
gl
ĩ
nhv
ực

i
thếđặcđiểm củamôit
rườngtàichínhlàsự
c
h
ín
h.
.
.
.
minh bạch vàtí
nh t
uân thủ.Ngoàir a,sự
cạnh tr
anh tr
ong t
hịtrường tàichính vô k
i
ếnt
hứ
cc
h
uy
ênn
g
ành
cùngkhốcliệtnêndoanhnghiệpnàocũng
l
uôn duy tr
ìmôit r
ường làm việcchuyên Nắm vữngcácki
ếnt
hứcchuyênmôn
nghi
ệpcùngt ưduydịchvụr ấtcao. sâucủacôngvi
ệcmàmìnhđịnht
heo
đuổivàđam mê.

c

im
ởh
ơn
vớ
ic
á
cýt
ưở
n
gsá
ng
tạ
o N
Ă
NGL

CTƯ
DU
Y
Ngànht àichínhvẫncónhữngs ựbảot hủvà Khả năng ứng dụng ki
ến thức vào
tr
uyền thống nhấtđị nh do phảit uân theo thựctế,khảnăngquans át
,khait
hác,
nhiềuquyđị nhvàquyt r
ìnhkhilàm việc.Tuy phântíchvàsửdụngt hôngtinvàdữ
nhiên,ngànhnàyđang dầncởimởhơnvới l
iệu.
cácýt ưởngs ángtạo,đặcbi ệtkhiđốit ượng
KH lànhóm KH cánhânr ấtnhiềutronggi ai
đoạn05năm t rởlạiđây.Ở cácDN quymô k
ĨN
ĂN
GM
ỀM
nhỏvàvừa,t í
nhsángt ạocàngđượcưut i
ên
vàđềcaohơns ovớicácDNl ớntrongngành. Chuẩnbịcácvềkỹnăngteamwor
k,
thuyếtt

nh,
đàm phán.

Đặc bi ệtđốivớicác bạn s i


nh viên
t
hu
nh
ập

ãi
ng
ột
ốt thựct ập, anhluônt ì
m ki
ếm ởcácbạn
tháiđộcầut i
ếnvàham họchỏi ,sựtỉ
Cuốicùng,anhthấyl ĩ
nhvựcnàycómộtưu mỉ (detail-or
iented)vàtưduydịchvụ.
đi
ểm lớnlàcóthunhập,đãingột ốthơns o Ngoài r a,các chứng chỉ chuyên
vớicácngànhkhác,cũngnhưcór ấtnhi
ềucơ ngànhquốct ếnhưACCA, CPA,CFA…
hộiđể em phátt r
iển bản t
hân hoặc con sẽlàđi ểm cộng cho cácem t r
ong
đườngsựnghiệps aunày . quát rì
nhứngt uyển.
1
6

I
II
.Lờinhắnnhủ
T
h
đ
ểự
c
n
ht
i

a
nn
k
hh
á
c
h
óc
n
gx
a
tv

h
í
ci
l
ý
ht
n
g
hh
u
i
…y
ế
tđò
i
hỏ
ie
mp
hả
i
cós
ựn
hạ
yb
én
Theoanht hì
khókhănl ớnnhấtkhi
đi t
hựct ậplàs
ựt hayđổitừlýt
huyếtt r
êntrườnghọc
sangcôngviệct hựctế.Làm vi
ệctrongngànht àichính,em s
ẽphảit ì
m hiểuquyt rì
nh
l
àm việcvàt uântheoquyt r
ìnhđómộtcáchchí nhxácchứkhôngt hểtựdol àm vi
ệc
theoýt hí
chcủamì nh.Thêm vàođó,t ấtcảcôngvi ệcthựctậpsẽluônđượcgi aovới
deadl
inerõràngvàyêucầukếtquảcụt hể,dovậyem cầnchuyênt âm vàt ậptrung
100% tr
ongquát rì
nhthựctập.

Vàothời đi
ểm này,thờigi
anđếnkỳt hựct ậpđãkhôngcònnhiều,
anhnghĩcácbạnnên
dànht hờigi
antìm hiểukĩvềcôngtymì nhmongmuốnt hựctập,đặcbi
ệtl
às ảnphẩm
vàdịchvụcủahọ. Trongkhitì
m vi
ệc,cácem hãyưut i
ênl
ựachọnnhữngcơhội phùhợp
vớiđịnhhướngcôngvi ệcsaukhiratrườngcủamì nhđểkhôngl ãngphít
hờigian.Và
quant rọngnhấtl
àcácem nênnêucaot inhthầnhọchỏiđểcóthểtậndụngnhiềunhất
từkỳt hựctậpnàynhé.

HRCTẶNGBẠN

Đểhi ểut
hêm vềkhốingànhTàichí
nh,HRCtặngbạnrecordwebi
nar#2t
rongchuỗi
hoạtđộngHèNàyCóVi ệc2022:“Tàichí
nh-Ngânhàng,bứtt
ốc-vữngvàngtr
ong
thờiđạis
ố”diễnravàongày17/06/2022.

Dướisựtham giacủahaidi
ễngiảdàydặnkinhnghi ệm tr
ongngànhTàichính:Anh
KhiếuDuyHải( Gi
ám đốcmảngNghiêncứut hịt
rườngvàt ưvấntạiFi
inGroup)và
AnhĐoànMạnhVi nh(Gi
ám đốcViet
inBankchinhánhQuảng Ni nh)
,webi narl
à
nhữngchiasẻvề:
>Bứctranhtổngquanvàxuhướngphátt r
iểncủakhốingành
>Nhữngcâuchuyệnnghềnghi ệptừdi
ễngi ả
>Hànht r
angt hựctậpvữngchắcchocácbạns inhviêntheođuổikhốingànhTài
chí
nh.

CácbạnhãyquétmãQRđểnhậnphầnquànàynhé!
k
h
ối
ng
àn
h
l
og
i
st
i
cs
1.TổngquanvềkhốingànhLogi s
tics
2.Cơhộinghềnghi ệp
3.Logis
tics
:“Sựquyếttâm cùngmộtt i
nh
thầnmául ửasẽl
àbànđạpđểđit hậtxa”-
chiasẻtừchịHàLinh,PhóphòngHànhchí nh
Nhâns ựtạiGemadept
18

I TỔNG QUAN VỀ KHỐI NGÀNH

1 Hoạt động chính của khối ngành Logistics


a) Logistics là gì?
Logistics là dịch vụ cung cấp, vận chuyển hàng hóa từ nơi sản xuất đến tay người
tiêu dùng.
b) Các loại hình Logistics
1 PL: Các công ty sẽ thực hiện các hoạt động Logistics tự cấp
thay vì thuê dịch vụ từ bên ngoài.

1PL
2 PL: Đơn vị cung cấp dịch vụ vận chuyển trong phạm vi nhỏ hẹp
như Cho thuê xe tải, container, kho bãi,..

2PL
3 PL: Đơn vị cung cấp các dịch vụ Logistics tổng thể từ chứng từ,
kho bãi đến vận chuyển.

3PL
4 PL: Cung cấp và thực hiện các chuỗi dịch vụ logistics phức tạp
như quản lý nguồn lực, trung tâm điều phối kiểm soát,…

4PL
5 PL: Quản lý tất cả các bên liên quan trong chuỗi phân phối
trên nền tảng thương mại điện tử.

5PL
19

2 Xu hướng phát triển của dịch vụ 3PL và 5Pl


a) 3PL
Tổng quan về 3PL (hay còn được gọi là công ty Freight Forwarder)
mạng lưới

nhà máy đóng gói kho bãi vận chuyển nơi bán

Các công ty cung cấp dịch vụ 3PL còn thường được gọi là Freight Forwarder.

Các doanh nghiệp 3PL có thể cung cấp một hoặc nhiều dịch vụ sau: Dịch vụ
vận chuyển, dịch vụ phân phối, dịch vụ giao nhận, dịch vụ công nghệ.

Các công ty 3PL tiêu biểu: FedEx, K+N, Expeditors, Gemadept

Xu hướng Green Logistics cho sự phát triển bền vững.

Green Logistics (Logistics xanh) là các chiến lược nhằm giảm năng lượng và tác
động môi trường của việc phân phối hàng hóa, trong đó tập trung quản lý chất thải,
xử lý vật liệu, đóng gói và vận chuyển.
20

Tại sao Green Logistics là một xu hướng


thu hút sự quan tâm, đầu tư từ doanh nghiệp?

Tiết kiệm chi phí: Logistics xanh giúp doanh nghiệp giảm
thiểu chi phí vận chuyển, lưu trữ và chuyển nhượng sản
phẩm đến tay người mua bằng cách xây dựng các công
nghệ thông minh tránh gây ô nhiễm môi trường.

Xu hướng sống xanh của người tiêu dùng ngày càng phổ
biến: Nhiều doanh nghiệp Logistics thúc đẩy Logistics xanh
để đáp ứng yêu cầu cao về các sản phẩm xanh của khách
hàng, từ đó tạo dựng niềm tin với khách hàng.

Các giải pháp để ứng dụng Logistics xanh hiệu quả?

Vận tải xanh, Bao bì xanh, Kho bãi xanh, và


Quản lý dữ liệu logistics xanh (ứng dụng công
nghệ trong quản lý dữ liệu)

Áp dụng xu hướng Logistics ngược (Reverse Logistics)


trong Logistics xanh: Hoạt động liên quan đến việc kiểm
soát và tái sử dụng sản phẩm và vật liệu nhằm thu hồi
sản phẩm, vật liệu không đạt yêu cầu của người dùng.

Đối với Logistics xanh, việc vứt hết các sản phẩm lỗi sẽ
gây ô nhiễm môi trường và tốn kém chi phí. Khi áp dụng
Logistics ngược, các doanh nghiệp sẽ tăng cường tái sử
dụng các sản phẩm, bao bì, vật liệu, từ đó giảm thiểu ô
nhiễm môi trường.
21
b) 5PL
Tổng quan về 5PL
mạng lưới

nhà máy bộ máy đóng gói kho bãi vận chuyển nơi bán

Các công ty cung cấp dịch vụ 5PL gọi là E-logistics, được biết đến như các hoạt
động hỗ trợ việc di chuyển hàng hóa từ nơi cung ứng đến nơi tiêu dùng thông qua
các giao dịch mua bán điện tử.

Nhìn chung tại thị trường Việt Nam hiện tại, các công ty 5PL bao gồm:

E-logistics In- house (Các công ty thương mại điện tử


tự xây dựng hệ thống logistics): Shopee Express,
Lazada Logistics,…

Công ty cung cấp Logistics qua


chính nền tảng dữ liệu tự xây dựng
(Người mua đặt hàng và nhận hàng tức thời):
Grab, Be, BAEMIN,…

Đơn vị cộng tác với sàn thương


mại điện tử: GHN, GHTK, …
22
Xu hướng sử dụng kho siêu nhỏ và cải thiện giao hàng chặng cuối

Giao hàng chặng cuối (Last mile delivery) là khâu cuối cùng vận chuyển đơn hàng
mua đến tay người tiêu dùng.

Tại sao giao hàng chặng cuối lại trở thành một xu
hướng ngày càng phát triển trong những năm gần đây?

Đáp ứng yêu cầu về trải nghiệm của khách hàng: Để người
mua nhận được hàng hóa đảm bảo chất lượng trong thời
gian nhanh nhất, khâu giao hàng chặng cuối đóng vai trò
quyết định sự thành công của chuỗi Logistics.

Sự tác động đến ngành bán lẻ tại Việt Nam: Ngày nay,
khâu giao hàng chặng cuối là yếu tố tất yếu với các đơn
vị bán lẻ khi kết hợp với sàn TMĐT để giúp người mua
được mua hàng tiện lợi và nhanh chóng.

Làm thế nào để tối ưu giao hàng chặng cuối?

Sử dụng Crowdsourcing Delivery: Thuê ngoài hoạt động


vận chuyển từ các công ty cung cấp dịch vụ vận chuyển
hoặc tài xế tự do (ví dụ: GrabExpress, Lalamove,…) để
giao hàng tới người mua nhanh nhất.

Sử dụng hệ thống giám sát và cập nhật với khách hàng:


Giúp doanh nghiệp giám sát được lộ trình, chi phí xăng
của tài xế trong quá trình giao hàng đến tay người mua.

Giao hàng chặng cuối có thể được tối ưu bằng việc sử dụng dark store:
Dark store là điểm bán lẻ với hình thức như một cửa hàng bán lẻ thông thường,
được sử dụng như điểm trung chuyển hàng hóa cho các đơn hàng trực tuyến và cho
phép người tiêu dùng đến lấy đơn hàng đã đặt.

Cloud Kitchen của Grab là đại diện hiếm hoi của dark store trong lĩnh vực giao đồ
ăn tại Việt Nam. Ngoài ra, các ông lớn TMĐT như Tiki, Shopee, Lazada đều đang tiến
hành thu thập dữ liệu, đánh giá nhu cầu của từng khu vực với từng mặt hàng phát
triển các Dark Store cho riêng mình.
23

II CƠ HỘI NGHỀ NGHIỆP


Các vị trí việc làm nổi bật trong khối Với các vị trí làm việc đó, nhân sự ngành
ngành dành cho sinh viên kinh tế Logistics có thể làm việc tại
Chuyên viên kinh doanh (Sales Logistics) Các hãng tàu/hãng máy bay hay còn gọi là
Chuyên viên chứng từ và dịch vụ khách hàng Carrier; Các bên công ty Xuất Nhập Khẩu,
(Documentation and customer service) phòng XNK và mua hàng của các công ty sản
Chuyên viên hiện trường (Operation) xuất, trading; Các bên Forwarder; Phòng
Chuyên viên báo giá (Pricing) thanh toán quốc tế của Ngân hàng hoặc Hải
hoặc chuyên viên kho bãi (Warehousing)... quan.
DƯỚI GÓC NHÌN
III NHỮNG YÊU CẦU VỀ NHÂN SỰ NHÀ TUYỂN DỤNG

Môi trường làm việc tại khối Logistics Với nhân sự khối ngành Logistics,
có những khó khăn nhất định... trình độ ngoại ngữ tốt là chưa đủ…
Khi làm việc tại các doanh nghiệp dịch Làm Logistics, khả năng ngoại ngữ tốt là
vụ Logistics, những yếu tố bất ngờ là một lợi thế, không phải là yếu tố quyết định
điều các em không thể tránh khỏi. Đặc để nhà tuyển dụng lựa chọn em. Tức là,
biệt, với Logistics, dù là kho bãi hay vận ngoài ngoại ngữ, nhà tuyển dụng muốn nhìn
tải, hay những bộ phận BO thì một ngày thấy ở em sự tâm huyết, tinh thần “máu
làm việc của em không phải là 8 tiếng mà lửa” và sẵn sàng “lăn xả” để học hỏi. Và với
có thể sẽ dài hơn rất nhiều để xử lý giấy
tờ quan trọng. Gemadept, anh chị luôn đề cao các bạn
nhân sự mang tinh thần sẵn sàng đổi mới
Một sinh viên thực tập ngành mình để hướng về mục tiêu chung.
Logistics được kỳ vọng có những Đôi lời nhắn nhủ đến các bạn sinh viên
thái độ, kỹ năng, kiến thức tốt… đang chuẩn bị bước vào kỳ thực tập
Với cương vị là một nhà tuyển dụng, chị thực sự đầu đời …
tin là không chỉ với Gemadept mà với Các em nên xác định rõ đích cuối cùng em
khối Logistics nói chung, nhà tuyển muốn hướng đến trong ngành này là gì.
dụng luôn tìm kiếm ở các bạn thực tập
Hãy tin và lắng nghe chính bản thân các em
sinh 3 yếu tố:
Thái độ cầu thị: Với một công việc trong thay vì bị ảnh hưởng bởi người khác. Mỗi
khối Logistics, các bạn nên ham học hỏi người đều có một trải nghiệm riêng, chị tin
để tìm thấy những điều mới mẻ, hay ho. là chỉ cần các em kiên trì theo đuổi mục tiêu
Kiến thức tổng quan: Thay vì phải bơi của mình thì đó chắc chắn sẽ là hành trình
trong bể kiến thức, các bạn có thể tìm đẹp, em sẽ có thêm nhiều trải nghiệm và
hiểu về các các ngành nhỏ trong khối kinh nghiệm quý giá khi theo đuổi khối
Logistics, những xu hướng mới để am ngành Logistics này.
hiểu hơn về thị trường. Và dưới góc nhìn
của nhà tuyển dụng về các bạn thực tập -Chia sẻ từ chị Hà Linh, Phó phòng Hành chính
nhân sự tại Gemadept Logistics chi nhánh
sinh, việc nắm được những kiến thức cơ miền Bắc-
bản đó là đủ rồi.
Kỹ năng mềm: Các bạn thực tập sinh có
khả năng tốt về giao tiếp, khả năng đưa
ra quyết định và tư duy phản biện sẽ là Quét mã QR để nhận
điểm cộng lớn. Vì vậy, trước khi bắt đầu về phần quà này nhé!
kỳ thực tập của mình, các bạn nên trau
dồi thêm kỹ năng mềm của mình nhé.

HRC tặng bạn record webinar #3 trong chuỗi hoạt động Hè Này Có Việc
2022: “Dòng chảy xu hướng khối Logistics: Freight Forward và E-Logistics”
diễn ra vào 20/06/2022. Dưới sự tham gia của hai diễn giả dày dặn kinh
nghiệm trong ngành Logistics: Chị Nguyễn Thị Bích Phương (Head of Business
Development Department tại Gemadept) và Chị Lê Thị Thanh (HRBP Manager
tại Lazada Logistics VN). Webinar là những chia sẻ về:
Tổng quan và xu hướng phát triển của khối ngành
Câu chuyện nghề nghiệp từ diễn giả
Hành trang thực tập cho các bạn sinh viên theo đuổi khối ngành Logistics.
K
HỐ
IN
G
ÀNH

NL

T

Ơ
NGM
ẠI
ĐI

NTỬ
1.
TổngquanvềkhốingànhBánl ẻ
2.Cơhộiviệcl
àm trongkhốingànhBánl

3.Câuchuyện“Ngườilàm tr
ongngành
Bánlẻlàphảibi
ếtlắngnghe…”-ChịCao
ThịThuỳDương,TalentAcquis
iti
on&
AdminManagertạiCentralRetai
l
22
5

I
.TỔNGQUANVỀKHỐINGÀNH
1
.
Ho
ạt
độ
ng
ch
í
nhc

akh

ing
à
nhB
Á
NLẺ
a)Tổngquan
Khi
bạnmuahànghóav
vớ
ới
is
s
ốốl
l
ư
ượ
ợn
ng
gll

ớn
ntt

ừcc
áá
ccn
nh

àss

ản
nxx
uu
ấấ
tt
,
,t
t
rr
ựự
cct
t
iế
i
ếp
phh
oo
ặặ
cc
th
th
ôô
nn
ggq
quu
aa
mộ
mộ
tt
nhàbánbuôn,
ss
aa
uuđ
đó
óbb
áá
nnv
vớ
ới
is
s
ốốl
ư

ợợ
nn
ggn
nhh
ỏỏ
hh
ơơ
nn
ch
ch
oo
ng
ng
ưư
ờờ
it
i

t
iu
êu

dn
ùg
ng
cu
cố
ui

,b
i
,ạ
bn
ạn
ch

n
hh
ínl
h
àl
mộ
àt
mộ
nhà
tB

hn
àl
Bẻá
,l
n
àlmắ
ẻ,

tmắ

ch
tx

u
cố
hi
cc

ốni
g
cùt
rn
og
ng
tr
o
ch
nu
gỗ
ci
hc
uu
ỗn
ig
cu
ứn
ng
gứt

ngng
t
ừườ
ni
gs
ư
ảờ
nix
sả
un
ất

uế
ấn

nế
gn
ườ
ni
gt
ư

ờu
i
t
d

ùu
ng
d.
ùng.
b)Cáckênhbánl

Kênht
ruyềnt
hống(
Tradi
ti
onal
Trade)
>Chợt
ruyềnt
hống
>Cửahàngt
ạphóa
Kênhhi
ệnđại
(Moder
nTr
ade)
>Super
mar
ketandhyper
mar
ket
:Bi
gC,
Vincom,
AeonMal
l
,Lot
teMar
t
>Conveni
ences
tor
es:
Vinmar
t,Ci
rcl
eK
>Speci
al
tys
tor
es:
Muj
i
,Fahas
a,Boo,
Điệnmáyxanh
KênhThươngmại
điệnt
ử(E-
commer
ce)
Dos
ựphátt
ri
ểncủamuas
ắm t
rựct
uyếnt
rongt
hời
đại
côngnghệcaocùngvới
sựt
hay
đổi
tronghànhvi
người
tiêudùngkhi
họđềcaos
ựti
ệnl
ợi,
TMĐTt
rởt
hànhxuhướngt
ất
yếucủangànhBánl
ẻ.

1
i
.
xuh
ư
ớn
gp

tt
ri

nc
ủa
kh
ối
ng
à
nhb
á
nlẻ Kênht
ruyềnt
hống(
T

BÁNLẺ
Omni
channel-Xuhướngt
ấtyếucủaKhốingànhBánl

Đại
dịchđãt
húcđẩys
ựxuấthi
ệncủamộtmôhì
nhcửahànghỗnhợp
đakênh(
Omni
channel
)mới
,làs
ựkếthợpgi
ữacửahàngvậtl
ývà
dị
chvụhậucầnnhưmuahàngt
rựct
uyến,nhậnt
ạicửahànghoặc
nhậnbênngoài
.

AI
,VR,
Robot-Côngnghệmới
,tr
ảinghi
ệm mới
Sựkếth
hợ
ợp
pcc
ủủ
aac

ác
ccc
ôô
nn
ggn
ng
gh
hệ
ệtr
t
í

tu
t
uệệ
nn
hh
ââ
nn
tạ
to
ạo
AAI(
I
A(A
r
tr
if
t
i
ic
f
ic
ai
l
ai
l
ni
t
ne
tl
e
l
i-
l
li
-
gence)
,Robot
,IoT(
(
II
n
nt
te
er
r
nn
ee
tt
oof
fT
Th
hi
n
in
gg
ss
))
,
,T
Th
hự
ực
ctt
ế
ếảả
oo
VVR
R(V
(
Vi
ri
t
r
ut
ua
al
Rl
Ree
a-
l
i-
a
t
yl
i
)
t,
y)
T
,h
Tự
hc
ực
tế
tế
ảo
ảo


nn
ggc

ườ
ờn
ng
gAAR
R(Augment
edReal
i
ty)
,pp
hhầ
ần
nmề
mề
mm
máyhọc(
Machi
neLear
ning)s
ẽchop
ph

ép
pkk
hh
áá
cc
hhh

àn
ng
gmu
mu
aas
s
ắắ
mmt
t
ạạ
ii
cáccửahàngngoại
tuyếnmàkhôngcầnt
ươngt
ácvới
cáccánhân
nhá
k âc
nv


đc
áp

ứđ

gp
nứh
nag
nh
nhơ
anh
nhơ
un
cầ
nu
hu
củ
ca
ầu
kh

ủc
ah
khà
án
ch
g.
hàng.
26

1
i
.
xuh
ư
ớn
gp

tt
ri

nc
ủa
kh
ối
ng
à
nhb
á
nlẻ Kênht
ruyềnt
hống(
T

BÁNLẺ
Sứckhỏevàbềnvững-Khimốiquant
âm củangườidùngchuyển
hướng
Ngườit
iêudùngs
ẽngàycàngt
ìm ki
ếm cáct
hươnghi
ệubềnvững,
cácnhàbánl
ẻchi
asẻgi
átr
ịcủahọvàcam kếtcảit
hiệnhànht
inh.
Gần99% người
trảl
ờit
rongkhảos
átcủaVi
etnam Repor
thoànt
oàn
đồngývàt
ươngđối
đồngýl
ựachọnmuahàngt
ừnhữngcôngt
ycó
danht
iếngvềt
ráchnhi
ệm xãhội
.

THƯƠNGMẠIĐI
ỆNTỬ
Đầut
ưgi
ảiphápcôngnghệcóchọnl
ọc
Khôngphảit
ấtcảgi
ảiphápcôngnghệvàcôngcụhỗt
rợđềuphù
hợp,
hiệuquảvới
mọi
doanhnghi
ệp.
Mộtt
rongnhữngyếut
ốkhi
ến
nềnt
ảngt
hươngmại
điệnt
ửkém ổnđị
nh,
thi
ếukhảnăngt
ùychỉ
nh
l
àphụt
huộcquánhi
ềuvàobênt
hứba.
Cáchgi
ảiquyếtvấnđềnày
l
àtì
m cácgi
ảiphápcôngnghệmớihoànt
hiện,
đanhi
ệm hơn.

Đi
ểnhì
nhnhưởcács
ànTMĐTt
ạiVi
ệtNam nhưLazada,Ti
kiáp
dụngAIt
ừkhâuvậnhànhđếncôngđoạnl
ogi
sti
cshayaut
omat
ion
chomuabán,
chăm s
óckháchhàngvàmar
ket
ing.

Bi
ếnmạngxãhộit
hànhkênhbánhàng
Cácnềnt
ảngmạngxãhộil
ớnnhưTi
kTok,Facebook,I
nst
agr
am.
.
.
hi
ệnnaycóđếnhàngt
ỷngười
dùngt
rênt
oàncầu.
Việct
íchhợpcác
t
ínhnăngt
hươngmạit
rựct
uyếngópphầnt
ạođi
ềuki
ệnt
huậnl
ợi
chodoanhnghi
ệpt
ậndụngnềnt
ảngnàybánhàngbởicóđến54%
s
ửdụngmạngxãhộiđểnghi
êncứus
ảnphẩm vàmuas
ắm.
27

I
I.CƠ HỘIVI
ỆCLÀM

RETAI
L
K
hố
iv

nhà
nh
K
hố
iv
ă
nph
ò
ng Khốivănphòng >Sal
esAs
> Cus
t
soci
ate(
Nhânvi
omer Ser
vi
ênbánhàng)
ce Repr
esent
ati
ve
>Mar
ket
ing
(
Cốvấndị
chvụkháchhàng)
>Sal
es,
Pur
chas
er(
Mua-Bán)
>Vi
sualMer
chandi
ser(
Phụt
rácht
rưng
>Fi
nanceandAudi
t
bàys
ảnphẩm)
(
Tàichí
nh-Kết
oán) >I
nvent
oryExecut
ive(
Phụt
ráchhàng
>HR(
Nhâns
ự) t
ồnkho)
>Los
sPr
event
ionExecut
ive(
Phụt
rách
phòngngừat
ổnt
hất
)

RETAI
L

T
EA
MD
AT
A
Phụt
ráchdữl
i
ệu,nghi
êncứu
t
hịt
rường…
>Dat
l
i
ệu)
aAnal
yti
cs(
Phânt
íchdữ T
EA
MG
RO
WT
H
Phụt
ráchphátt
ri
ểnki
nhdoanh

T
EA
Mp
ro
d
uc
t vàkháchhàng
> Bus
Par
t
ines
ner
s
s Devel
hi
ps (
opment and
Phát t
ri
ển ki
nh
Phụt
rácht
hiếtkế,phátt
ri
ển
doanhvàđốit
ác)
s
ảnphẩm,
tínhnăng
>Des
ign(
Thi
ếtkế)
>Pr
oductManagement(
Phát
t
ri
ểns
ảnphẩm)

E-
COMMERCE
28

I
II
.NGƯỜITRONGNGÀNHNÓIGÌ
?


N

ời
l
àmt
ro
ng
ng
àn
hB
ánl
ẻl
àp
hả
ib
i
ếtl

ngn
g
he
…”
-Ch

C
a
oTh
ịT
hu
ỳDư
ơ
ng
,T
al
e
ntA
c
qu
is
i
ti
o
n&Ad
mi
nM
an
ag
e
rtạ
i
C
e
nt
ra
lR
et
a
il
Nhắct
ớikhốingànhBánl
ẻ,t
heochịđól
àmộtmôit
rườngl
àm vi
ệcvớikhốil
ượngcông
vi
ệchàngngàyvàcôngvi
ệcpop-
upcầnxửl
ýrấtl
ớn,
tốcđộl
àm vi
ệcnhanhvànhi
ều…
Tuynhi
ên,
nócót
hểxảyr
aởbấtkỳdoanhnghi
ệpnàokhôngr
iêngngànhbánl
ẻ,không
r
iênggì
làdoanhnghi
ệpl
ớnhaymới
khởi
nghi
ệp.
Mỗi
giai
đoạnt
hìcôngt
yvànhânvi
ên
đềuphải
đối
diệnvới
nhữngápl
ựckhácnhau.
Đốivớingànhbánl
ẻ,đểđápứngđượckhốil
ượngcôngvi
ệcl
ớnvàt
hờigi
anphụcvụ
kháchhàngkéodài
,thườngt
hìđội
ngũnhâns
ựsẽđông.
Dĩnhi
ên,
sẽcónhi
ềunhânvi
ên
phải
làm vi
ệcs
ớm hoặcmuộnđểđảm bảovi
ệcvậnhànht
rơnt
ruvàphụcvụkháchhàng
t
ốtnhất
.Kểcảnếubạnl
àm vi
ệct
ạikhốivănphòng,đôikhibạncũngcầnphảit
úct
rực
đểhỗt
rợchocửahàngt
rongmộts
ốtr
ườnghợpkhẩncấp.
Mụct
iêucủat
ấtcảmọi
người
t
ừcửahàngt
ớivănphòngl
àlàm s
aođảm bảoquyt

nhvậnhànht
rơnt
ru,
nhanhchóng,
phụcvụt
ốtnhấtchokháchhàngcủamì
nh.

V

ic
hị
,
ng
àn
hh
ọc

oc
ũn
gc
ót
hể

mtr
o
ngn
g
ành

nl
ẻđ
ư
ợc
Dùl
àkhốivậnhànhhaykhốihỗt
rợt
ạivănphòng,t
rongcôngt
ybánl
ẻcóđầyđủcác
phòngbanchứcnăng:Vậnhànhcửahàng,Thumuahànghóa,Chuỗicungứng-Kho
vận,
CSKH,
Tài
chí
nh-Kết
oán,
IT,
Nhâns
ự,Luật
,.
.
.Dovậycơhội
côngvi
ệcl
àrấtnhi
ều.
Ở Cent
ral
Ret
ail
,chị
thấynhữngphòngbannhưVậnhànhcửahàng,
Thumua,
Tài
chí
nh
-Kết
oánt
hườnghayt
uyểndụngcácvịt
rít
hựct
ậps
inhhoặcCTVl
àm t
oànt
hờigi
an.
Cácbạns
ẽđượchọcvàt
hựchànhnhữngcôngvi
ệct
hựct
ếmàmộtnhânvi
ênchí
nh
t
hứcs
ẽphảil
àm,
dĩnhi
ênl
àđầucôngvi
ệcđượcgi
aot
ừdễvàkhódầnl
ênđểgi
úpcác
bạncót
hểl
àm được,
vàhạnchếnhữngs
ais
ót.

C
o
n
l
ýn
v

ng
ư

đi


tk
h

tố
i
n
v
àg
à
s
ựn
h
b
ềB
á
nn
b

,l

c
hp
h


ui
c
đ


gk

á
pn
ă
l
ựn
g
c
ch

ô
nc
h
g
vỏ
i
i

cn
h
l

na
n
.h
,x

Chị
nghĩ
bởi
vìđặct
rưngmôi
trườngởkhối
ngànhnàyl
àlàm vi
ệcvới
hàngngànmặthàng
vànhãnhàngkhácnhaunêncácbạnphảit
híchnghit
ốtnhưvậyđó.Ngoàir
a,mộtđi
ểm
quant
rọngnhấtkhi
làm t
rongngànhbánl
ẻđóchí
nhl
àbi
ếtl
ắngnghevàt
ưduyhướngđến
kháchhàng.
29

Đ

n
v
i

cg
bl
o

i
…k
hi
l
àsi
n
hvi
ê
nv
ới
í
ttr
ải
ng
hi

mth

ctế
tr
on
gc
ôn
g
Cáccôngt
yđãchấpnhậnt
uyểndụngt
hựct
ậps
inhđươngnhi
ênđềubi
ếtcácbạncór
ất
í
thoặcchưacóki
nhnghi
ệm đi
làm.
Đểr
ađượcquyếtđị
nhl
ựachọnứngvi
ên,
côngt
ysẽ
nhì
nvàoCVcủacácbạnđểxem xét-l
i
ệungànhhọccóphùhợpvớivịt
ríchuyênmôn
không,
thànht
íchhọccủacácbạnnhưt
hếnào,
ngoài
việchọccácbạncót
ham gi
acác
hoạtđộng/
kỳt
higì
màquađócót
hểbổs
ungnhữngki
ếnt
hức,
kỹnăngkháchaykhông.
Ti
ếpđếnl
àbướcphỏngvấn.
Đâyl
àbướcvôcùngquant
rọngđể"
kiểm t
ra"l
ạit
hôngt
in
CV vàt
hựct
ếcókhớpvớinhau,t
háiđộvàt
ínhcáchcủabạncóphùhợpvớit
eam và
côngt
yhaykhông.

Lời
khuyêncủachị
đếncácbạnđóchí
nhl
àđừngchỉ
dừngl
ạiởvi
ệcđếnt
rường.
Hãyt
ích
cựct
ham gi
a cáchoạtđộng ngoạikhóa,cáccuộct
hi,hoặcđil
àm cáccông vi
ệc
par
t-t
ime.
Quanhữnghoạtđộngnày,
cácbạnvừacót
hểl
àm gi
àuchoCVcủamì
nh,
hơn
nữa,nós
ẽgi
úpcácbạncót
rảinghi
ệm t
hựct
ế,t
hậm chígi
úpxácđị
nhđượccôngvi
ệc
màcácbạnmuốnt
heođuổi
trongt
ươngl
ail
àgì
.

S
a
utấ
tc
ả,
c
hịc
h
ỉmu

nnh
ắn
nhủ

Đừngngạikhóvàđừngs
ợbị"
mắng"
.Nhưngkhôngvìt
hếmàl
ơlàvàđánhmấtđis

nghi
êm t
úct
rongcôngvi
ệc.
Cácbạncàngl
ănxả,
càngxungphongnhậnvi
ệct
hìcàng
cót
hểghi
điểm t
rongmắtnhàt
uyểndụngđấy
.
K
hố
in
g
ành
Sả
nxu

t
(
Ma
nu
f
ac
tu
ri
n
g)
1.
TổngquanvềkhốingànhSảnxuất
2.Cơhộinghềnghi
ệptrongkhốiSảnxuất
3.NgànhSảnxuất
:“Cầnlắm s
ựkiêntr
ì,
bềnbỉvàs ứct
rẻđểđithậtxa,
thậtlâu”
chiasẻtừanhPhạm HồngQuân-
Giám đốcNhânsựtạiPi
aggioViệtNam
31

I
.TỔNGQUANVỀKHỐINGÀNH

1
.
Ho
ạt
độ
ng
ch
í
nhc

akh

ing
à
nhs

nxu

t
a)Kháini
ệm

Ngànhs ảnxuấtbaogồm cáchoạtđộngsửdụngnguyênli


ệuthôđể
sảnxuấthànghóacógi átr
ịvớisốl
ượngl
ớn.Côngnghiệpsảnxuất
thuộclĩ
nhvựct hứcấpvàđóngvaitr
òquantr
ọngtrongsựpháttri
ển
kinhtếquốcgia.

b)Cácl
oạihì
nhs
ảnxuấtphổbi
ến

-Sảnxuấthàngt i
êudùng( Consumergoods ):
Ngànhhàngt iêudùngnhanh( FMCG) l
:àngànhhàngbaogồm
cácsảnphẩm hànghóat i
êudùngt hi
ếtyếut rongcuộcs ốngcủa
conngười,đượcchiathành4nhóm chí nh:
+Đồgi adụng( nướcrửabát ,bộtgiặt,
..
);
+Đồt i
êudùngcánhân( nướchoa, đồdưỡngt óc,.
..
);
+Đồănuống( bim bim,sữa,kem, trà,
bộtmì .
.
.);
+Đồdùngchăm s ócs ứckhỏecơbản( cácloạithuốcbán
khôngcầnkêđơnt hôngquachỉ dẫncủabács ĩtạiđi
ểm bán)
>Cáccôngt ynổibật:Unil
ever,P&G, Nestle,
Mondel ez,Vinami
lk,
.
..
.

-Sảnxuấtcôngnghiệpđiệntử(Electr
onicsmanufacturi
ng)
:
baogồm việcsảnxuấtđiệntửbándẫn, l
inhki
ệndiđộngcũngnhư
cácloạiđi
ệntửgiadụng.
>Cáccôngt ynổi bậtt
ronglĩnhvựcs ảnxuấtcôngnghi
ệpđiệnt
ử:
Samsung,I
ntel
,LG,Sony,Panasonic,

-Sảnxuấtt
hiếtbịgi
aothôngvậntải(
Transportat
ionmanuf
act
uri
ng)
:
baogồm sảnxuấtcácthi
ếtbị
đườngs ắt,phụtùngôtô,
xemáy
>Cáccôngt ynổibật:
Yamaha,Pi
aggio,Honda,…
32

2
.
XUH
Ư
ỚN
GP

TTR
I
ỂNC

AKH

ING
À
NHS

NXU

T
a)Ứngdụngt
hànht
ựucôngnghệ

-Nhàmáyt hôngminh(SmartFactor
y)làgì?
+ Nhàmáyt hôngmi nh(SmartFactor
y):Làs ựkếtnốigiữaphầnmềm
ứngdụngvớihệt hốngmáymóc,t hi
ếtbịđượckếtnốiI nt
ernet
.Đâyl
à
bướcnhảyvọttừphươngthứcsảnxuấtt r
uyềnthốngsangmộtphương
thứcsảnxuấtđượckếtnốivàxửlýdữliệuli
êntục.

-Ápdụngt hànht ựucủanềncôngnghi ệp4. 0trongmôhì nh


nhàmáyt hôngmi nh:
+IIoT( I
ndustrialInternetofthing):Ápdụngt r
ítuệnhânt ạokếthợpvới
I
nternetđểt ạor acács ảnphẩm t hôngmi nhchongườidùngnhưcác
thi
ếtbị đi
ềukhi ểnt ừxa( máygi ặt,ôtô,…),tựđộngcảm bi ến,

+ Công nghệ i n 3D ( 3D pr i
nting):Quá t r
ình sản xuấtchấtliệu t
heo
phươngcáchxếpt ừnglớpvớinhauđểt ạonênvậtt hểđachiềutạora
nhữngt hi
ếtkết hờigian,côngt rì
nhxâydựngảot rongthờigi
anngắn.
+ Blockchai
n: Côngnghệchuỗi -khối,chophépt ruyềntảidữli
ệutrênhệ
thốngmãhóaphứct ạpmộtcáchant oàn.

-Tạis
aonhàmáyt hôngmi nhlàmộtxuhướngđượcđónđầut rong
khốingànhs ảnxuất?
+ Nângcaohi ệuquảs ảnxuất:Tựđộnghóagiúpcácquytrì
nhs ảnxuấtt

độnghơnvàt ạoramạngl ướicungứnghiệuquả.
+ Đápứngnhucầuvàxuhướngt i
êudùngcủakháchhàng: Trongt
hờiđại
bùngnổcôngnghệs ốvớis ựứngdụngnhi ềuthànhtựukhoahọckỹ
thuậtvàođờis ốngxãhội,
conngười ngàycàngcóhứngt húvàyêucầu
caovềcácmặthàngt hôngmi nh,ti
ệnlợi
,dễdàngđiềukhiển,

33

b)Tậpt
rungvàos
ựphátt
ri
ểnbềnvững

Envi
ronment
al,
s oci
alandgover
nance(
ESG)tạm dị
chl
àmôitr
ường,xãhội
,
quảntrị
,l
àbộtiêuchuẩnđểđol ườngcácyếutốli
ênquanđếnpháttr
iển
bềnvữngvàảnhhưởngcủacáchoạtđộngs ảnxuấtt
rongdoanhnghiệp
đếncộngđồng.

V
Ì
sa
oE
SG
tr
ởt

nh
xuh
ư
ớn
gp
hổ
bi
ế
nv
ới
ng
à
nhs

nxu

t?
Bảovệmôit r
ường Nhờviệcchút r
ọngđầut ưvàoESG,cácdoanhnghiệp
vàgiảm t
hiểutác sảnxuấtnhữngs ảnphẩm gi
ảm t
hiểucacbon,
gópphần
hạicủakhíhậu bảovệmôi tr
ường.

Yêucầulối
sốngxanhvàs ựphátt r
iểnbềnvững, khách
Xuhướng hàngdầncót hi
ệncảm hơnvớinhữngs ảnphẩm t áisử
ti
êudùngxanh dụngđược,t
hânthi
ệnvớimôi t
rườngnhưcács ảnphẩm
củakháchhàng đượcđóng góibằng bao bìgiấy,giảm t
hiểu carbon
tr
ongkhâusảnxuất,
..
.

I
I.CƠ HỘINGHỀNGHI
ỆP
Ngoài cáccôngviệcmangtínhchuyênmôncaovềs ảnxuất
,cácphòngban
back-offi
cecũnglàcơhộitốtdànhchocácbạns i
nhviênKi
nhtếmuốndấn
thânvàokhối ngànhSảnxuấtnàyvớicácvị
trí
côngviệccụthểnhư:

PhòngKinhdoanh:
-NhânviênMarket
ing
-ChuyênviênSal
es
-Nhânviênthumua(Purchas
er)hoặccácvị
trí
li
ênquanđến
Di
str
ibuti
onvàLogis
tics
.

PhòngHànhchí
nh-Nhâns
ự:
-Nhânvi
ênHànhchí
nh-Nhâns
ự:
+C&B
+HRAdmi n
+HRBP

PhòngKếtoán-Tàichí
nh:
-Nhânvi
ênkếtoán
-Nhânvi
ênkiểm t
oán
34

II
I.NHỮNGYÊUCẦUVỀNHÂNSỰ
DƯỚIGÓCNHÌNNHÀTUYỂNDỤNG

M
ôi
tr
ườ
n
glà
mv
iệ
ck
hố
i
sả
nxu

tđề
uc
hứ

ựn
g
n
hữ
ng
th
ửth
ác
hd
àn
hc
hoc
á
cb
ạn

Khilàm việctạicáccôngt ysảnxuất ,
yếut ốđầutiênkhi
ếncácbạns i
nhviênlo
ngạikhilựachọnl àkhoảngcách, vì
đaphầncácnhàmáyđềuđặtởngoại thành.
Bêncạnhđó,môit rườnglàm việccủakhốingànhs ảnxuấtkhákhuônkhổvà
khônglinhhoạtvềcácht i
ếpcậnkháchhàngnhưFMCG. Hơnnữa,lộtrì
nhphát
tr
iểnnghềnghi ệpt ạicôngt ysảnxuấtkhôngđượcnhanhchóngnhưcôngt y
FMCG vìmôit r
ườngs ảnxuấtgắnvớis ựlâudài,ổnđịnhvàchậm hơnvềcách
côngtyt hayđổi mộtcánhân. Tuynhi ên,
vớibộphậnvềt hươngmạinhưSales,
Marketi
ngvẫnđềcaovàcởi mởvới nhữngýt ưởngmới .

S
ựk
i
ên
tr
ì,
bề
nb
ỉv
àt


ộđ
ún
gv
ềk
hố
in

nh
sả
nxu

t
sẽ
gi
ú
pb
ạnđ
ix
ah
ơn

Khibướcchânvàokhối ngànhs ảnxuất,cácbạn
nêncóchomì nhnhữngmi ndsetđúngvềkhốingành.
Rằngkhối ngànhSảnxuấtcũngchot anhữngcơhội
nghềnghiệp, pháttri
ểnbảnt hânnhưbaongànhkhác.
Nếus uynghĩ t
heokhí acạnhtíchcựcr ằngngành
Sảnxuấtcũngcót hểcungcấpnghềnghi ệptốt
sẽgi úpbạngạtđi nhữngs uynghĩ t
iêucực.
Khôngchỉ vậy, t
rêncươngvị l
àmộtngười tuyểndụng,
anhđánhgi ár ấtcaosựbềnbỉ ,chỉnchuvà
ham họchỏi đểchứngmi nhbảnt hân
củacácbạns i
nhvi ên.Chínhnhữngđi ềuđó
sẽgiúpcácbạnt hựcsựt ỏasáng.

Chi
asẻt
ừanh P
h
ạm
Gi
H

ngQ
u
ân
,
ám đốcNhânsự
khuvựcChâuÁTháiBìnhDươngt
ại
CôngtyTNHHPiaggioVi
ệtNam.
35

Đ
âu
ph
ải
họ
ck
ỹth
u
ậtm
ới
l
àmn

nhs

nxu

t,
s
i
nhv
i
ên
ki
nh
tếc
ũ
ngc
óđ
ất
di
ễn

Bêncạnhcácphòngbanchuyêns âuvềs ảnxuấtnhưbảot rì
,l
ắpráp,các
côngtysảnxuấtcũngcóđadạngcácvị tríchos i
nhviênki
nhtếthửsứcnhư:
BộphậnKếhoạchs ảnxuất
,xuấtnhậpkhẩu; bộphậnMuahàng, quảnlýkhobãi
haycácbộphậnNhâns ự.ĐặcbiệtvớiPi
aggi ocũngmởr anhiềuvịt
ríthựct
ập
chocácbạnsinhviênnhưPhòngt àichí
nh,kết oán;Phòngbánhàng;
phòngMarketi
ng,Truyềnthông.

Th

ctậ
ps
i
nhk
h
ối
sả
nxu

tđư

ck
ỳv
ọn
g
v
ềs
ựn
hi

tth
àn
hv
ành

ngk
ỹn
ăn
gc
ơb
ản

Vớitr
ảinghiệm củabảnt hânkhiquans átr ấtnhiềuthếhệthựctậps i
nhkhối
ngànhsảnxuất,điềuanhđềcaonhấtởcácbạnl àsựthấuhiểubảnthân.Các
bạnnênthểhiệns ứctrẻcủamình,sựnhi ệtthànhvàtinhthầnmongmuốnhọc
hỏi
,dám nghĩdám làm màkhôngngại ngầnvới bấtkì
côngviệcnào.Đồngthời
,
bấtkỳtổchứcnàocũngđềut r
ântrọngs ựtíchcựcđónggópýki ếncủacácbạn,
đểtừđót ổchứccót hểnhì nthấyđượcs ựkhácbi
ệtcủabạn.

Ngoàitháiđộthìcáckỹnăngcứng( t
inhọc,soci
alads,
.
..
)vàkỹnăngmềm ( giao
ti
ếp,l
àm việcnhóm, gi
ảiquyếtvấnđề,.
..
)lànhữngyếut ốanhchịrấtkỳvọngở
cácbạnt hựctậpsinh.
Đặcbiệtlàkỹnăngđị nhhướngkháchhàng. Đi
ềuđót hể
hi
ệnởvi ệcbạncầnứngxửvới ngườikhácthếnàođểchomọi ngườithấyrằng
mìnhlàmộtngười cógiátr
ịvàảnhhưởngnhấtđị nh.Đólàyếutốxâydựnghì nh
ảnhcánhâncủabạnt rongtươnglai
.

T
ro
ng
qu
át

nh
ch
uẩ
nb
ị,
k
i
ến
th
ứcv
àk
ỹn
ăn
gứ
ngt
uy

ncầ

is
o
ngh
àn
hv
ới
nh
au

Khikỳthựctậpđangđếngần, kỹnăngứngtuyểnlàkỹnăngtấtyếu,cơbảnnhất
cầncóvàl àti
ềnđềbanđầunhưngvẫncầnt hêm nhữnghiểubiếtvềngành
vàcôngt yđểt hểhi
ệnbạnđangt hựcsựnghiêm t
úcvớicôngviệcđó.
Vàđiềucốtlõinhấtlàbạnphảihi
ểucôngtybạnứngt uyểnđangl àm gì
,
họcóthểl àm gìchobạnvàbạnlàm đượcgìchohọ.
36

Đ
ô
il
ời
nh
ắnn
hủ
ch
oc
ác
bạ
ns
in
hv


an
gc
hậ
pc
hữ
n
g
b
ư
ớcv
à
okỳ
th
ực
tậ

ầu
đờ
i

Gửi
cácbạn,
trướckỳt
hựct
ậpnày,
anhchỉ
muốngửi
đếncácbạnbađi
ều:

-Xácđị nhr
õmụct iêucủabảnthân,l
ýdobạnđếnvới tổchứcl àgì,
bạncóthể
mangl ạigì
chotổchứcvàlàm saođểtốiưuhóagiátrị
chocảhai bên.Mỗiđi
ều
nhỏtrongmôitrườngdoanhnghi ệpđềumanglạichosinhviênnhữngbàihọc
vềcáchứngxửt r
ongmôit rườngcôngsở,cáchgiaoti
ếp,.
.
.đểgi úpbảnngày
càngtrởnêntốthơn.

-Hãytì
m hi
ểumọit
hứthậtkỹvềcôngt
y,kháchhàngvàsảnphẩm củat
ổchức
bạnlựachọnt
hựctậpđểnhậnđượcnhữnggi átr
ịxứngđángvớinhữngthứ
mìnhbỏra.

-Mìnhlàmộtngườit r
ẻ,mộtcôcậus inhvi
êncòns ungsức,vìvậyhãycứxông
xáo,nhi
ệtthành,năngnổ, sángtạo.
Đól àsựkháclạmàt hếhệtrẻmangđến,vì
vậyđừngngầnngại chias
ẻnhữngđi ềubạnbiết
. Vàsaumỗikỳthựctập,
bạnsẽ
cóthêm nhiềubàihọcquýgi áchohànht r
angtrongtươnglai
.
D

CHV
ỤT
RU
YỀ
NTH
Ô
NG

ITR
Ư
ỜN
GA
GE
NC
Y
1.
Agencyt rongbứctr
anhtổngquan
ngànhTruyềnthông-Quảngcáo
2.CácloạiAgencyphổbi
ến
3.TheođuổiAgency,l
ộtrì
nhnàochobạn?
4.Câuchuyện“ Khóchếtnướcmắtở
nhàvệs i
nhtrongthángđầutiênthựctập
tạiAgency”-chiasẻtừ
anhNguyễnMi nhHiếu,Creat
ivePlanni
ng
ManagertạiAthenarAgency
38

1
.AGENCYTRONGBỨCTRANHTỔNGQUAN
NGÀNHTRUYỀNTHÔNG-QUẢNGCÁO

c
l
i
en
t
Cl
ientl
àcáccôngt
ys ảnxuất
,
cungcấpsảnphẩm vàdịchvụ
I
N
-H
OU
S
E
In-
hous emarket
ingcónghĩa
mọi hoạtđộngmarketi
ngcủa
doanhnghi ệpđềuđượcthựchiện
bởi bộphậnmar ket
ingnộibộ,
khôngt huêAgencybênngoài

A
G
EN
CY
Agencylàcôngtychuyên
cungcấpdịchvụMar ket
ing
choCli
ent

2.CÁCLOẠIAGENCYPHỔ BI
ẾN

LoạiAgency Nhi
ệm vụchí
nh MộtsốAgency
ti
êubi
ểu

Địnhhướngkếhoạchxâydựngthươnghi
ệuvà
Adver
ti
si
ng kếhoạchtr
uyềnthông,t
ruyềnt
ảit
hôngđiệpcủa
Ogi
l
vy,
Dent
su
Agency thươnghi
ệuquavideoquảngcáo,t
ờrơi
,banner
quảngcáo…

Giúpnhãnhàngli
ênkếtvớicácbêncótầm
PR ảnhhưởng(Media,Báochí
,KOLs…)đểnângcao VectorVi
etnam,
Agency vịthếvàdanht
iếng,hayxửlýkhủnghoảng HavasPR
tr
uyềnthôngchokháchhàng
39

LoạiAgency MộtsốAgency
Nhi
ệm vụchí
nh
ti
êubi
ểu

Event& Xâydựngcácsựkiệnramắts ảnphẩm,hộit


hảo EventAgency
Acti
vati
on kháchhàng,
hayWor ks
hop, Semi
narkếtnối CyberShow,
Agency kháchhàngvàthươnghiệu,
.
.. HoabinhEvent
s

Thựchiệncáchoạtđộngmarketi
ngtrênmạng Wunder man
Digi
tal I
nternetnhưl
ậpchiếnl
ượcMarketi
ngOnli
ne, Viet
nam,
Agency thi
ếtkếWebs i
te,
sángtạocont
entdịchvụ I
sobarVietnam
SEO, SEM…

Cungcấpdịchvụquayphim,chụphình,
inấn ĐôngTây
Pr
oducti
on đểtạoracácsảnphẩm tr
uyềnthôngnhưTVC, Promoti
on,
Agency vi
deocli
p,phi
m, games
how tr
uyềnhình… i
FocusMedi
a

Nghi
êncứuthịt
rườngquakhảosát,
phỏngvấn… Ni
el
sen,Tayl
or
Res
earch
gi
úpdoanhnghi
ệpđol ườnghi
ệuquảvà Nel
sonSofres
Agency
gi
ảm r
ủir
okhiraquyếtđịnhki
nhdoanh (TNS)

Giúpkháchhàngphânchiangânsách,
Medi
a l
ênchiếnlượcsửdụngcáckênhtruyềnthông Mi
nds
har
e,
Agency phùhợpđểt hôngđiệpquảngcáocủa WEMedi
a
thươnghiệuđếnđúngđốitượngmụct i
êu

Lànhữngcôngt ychuyênkếtnốinhững
I
nfl
uencer Wefr
ee,
I
nfl
uencer
,lựachọnnhữngInfl
uencerphùhợp
Agency Hal
ago
với
cácnhãnhàng

Medi
a VTV,Zing,
Lànhữngđơnvị
xuấtbảnnội
dung
Agency Facebook
40

3.THEO ĐUỔIAGENCY,

LỘ TRÌ
NHNÀO CHO BẠN?

a
c
co
un
t
-Cli
entServi
ce:
li
ênhệvàlàm việctr
ựct
iếp
với
Cli
entđểhi
ểuyêucầucủaClient
-Pr oj
ectManagement :nắm r
õthôngt i
nvề
tấtcảcácdựán, vàl
iênhệvớicácteam khác
(creat
ive,
str
ategi
c…)đểthựchiệnyêucầu
củaClient

S
tr
at
e
gi
c
Hoạchđịnhchi
ếnlượct ruyềnt hôngthôngqua
vi
ệclênkếhoạchthựchi ệns ảnphẩm, l
àm việc
vớicáct
eam Desi
gner ,Copywr it
er…,t
ínhgiá
chomỗi dựánvàki ểm t r
at hànhphẩm trước
khigiaohàngchokhách

c
r
ea
ti
v
e
Đưar aýtưởng,hì
nhảnh,từngữđểtruyềnbá
thôngđiệpdướidạngtruyềnt
hôngnhư: r
adio,
baobì sảnphẩm,quảngcáotrênt
ruyềnhình,
điểm bánhàng,
..
.

Ngoàinhữngvịt
ríđi
ểnhìnhnày,t
ùythuộcvàonhi
ệm vụđặct
hù, mỗil
oại
Agencysẽcónhữngvịtrí
côngviệcri
êng.
Cácbạnsinhvi
ênđừngquên
chủđộngtì
m ki
ếm thôngtinđểtì
mracôngviệcphùhợpvớimìnhnhé!
41

4 CÂUCHUYỆN“ KHÓCHẾTNƯỚCMẮTỞ
NHÀVỆSINHTRONGTHÁNGĐẦUTIÊN
THỰCTẬPTẠIAGENCY”


nhó
am
ôi
tr
ườ
n
glà
mv
iệ
c
c
ủa
ag
en
c
ynó
ic
hu
n
g
t
hi
ê
nv
ềc
hu
yệ
n"

mđư

cv
iệ
c
"
..
.
Vănhóamôi trườnglàm vi
ệccủaagency
nói chungthi
ênvềchuyện" làm đượcviệc"
nênkhôngai quantâm aiănmặcr asaohay
giới t
ínhl
àgì.Nhiềuagencychonhânvi ên
đilàm hybri
dhoặcl àm t
ừxa, miễnlàl
àm
xongcôngvi ệcvới hi
ệuquảt ốt
.

Ở agency,đasốcácbạnđềucócái tôi
khácao,
chơivới
rạchr
nhau,
òi
côngvi

ệct

ệc,cót
nhưngnếuđượcgi
chungmộtcôngvi
hểkhông
ao
vẫnphốihợpổn.
n
an
hu
gn

yM
Cr
h
n
iHu
ế
i
eat
ivePl
anningManagertại
Tạiagencyanhđangl àm làtr
ungtâm AthenarAgency-Admicro
AthenarAgencyt huộcAdmi cro-VCCor
p,
mọi ngườiđềur ấtbảovệnhữngngười cùngteam. Kháchhàngl ànhữngngười chúngta
dànhs ựtônt r
ọng, nhưngnếuhọkhôngdànhs ựt ôntrọnglạichomì nhthìcũngkhông
nhấtthiếtphảihạmì nh.Kháchhàngcóthểđếnvàđi ,nhưngconngười thìl
uônởđómãi .
Agencykhôngphải cuộcsốngmàuhồng, t
rảit
hảm nhungl ụa,"phenxì"nhưnhữnggì
mọi ngườithườngt hấytrênmạngxãhội.Agencys ẽlànơimàcácem họcđượcr ấtnhi
ều
thứtrongngànhvới thờigi
ankhôngphảiquádài,l
ànơi khôngchỉ cómỗi deadl
inemà
cònt ì
nhngười,sựgi úpđỡvàủnghộnhaumỗi lầnchạycampai gn.

Áplựcvềt hờigi
an,áplựcvềcôngviệc,
đôikhilàáplựctừđồngnghi ệpnữa.
D
ùởm
ôi
tr
ườ
ng

oh
ay Mì
nhphải l
àm s
aođểs ảnxuấtchokịp,

c
ôn
gv
i
ệc

đề
uc
ónh

ng hậukỳđúngýkhách, ýtưởngphải
độcđáokhôngđụnghàngt
hay,
r
ong
k
h
ókh
ăn
vàá
pl

cnh

tđị
nh
.
. khoảngngâns ácht
kháchchồngkhách, vi
hấp,
áplựct
ệcchồngvi

ệc,
vàcảngànápl ựckhác.
Tuynhi
ên,t
huốcđắngdãtật.
Cứdầndần,
tựbảnthânhaycácanhchị
đitr
ướcsẽ
chỉ
rachocácbạncáchl
àm vi
ệcvới
cácbênsaochochỉ
nchu,mượtmànhấtcóthể.
.
42
Anhquanni ằng,ápl
ệm r ựctạonênki m cương.Khônggìl àkhôngthểxửlývàkhônggì
l
àkhông thể vượtqua.Cácbạn hãy mạnh dạn nóivớileadercủamình khicó vấn đề,
đừng cố t
ự xử lýkhichưagặp vấn đề đó bao gi
ờ,bởihậu quảgâyracó thể rấtlớn.

b

nch
ấtn
g
ành

yđư
ợc
co
il
à
n

nh

ng
ng
hi
ệp

ng
tạ
o.
.
.
Tuynhiên"sángtạo"khôngchỉđượcđánhgiádựatrêns
ựmới l
ạ,độcđáocủachiếndịch.
Cácchiếndịchđượct ạonêntừnhiềuphòngbankhácnhau. Từviệccácbạn
Sale/
Accountnhậnyêucầut ừkháchhàngđểvềcùngPl annerlênbảnt óm t
ắtyêucầu
sángtạo.ĐếnviệcđộiCreati
vetì
mr aýtưởngsángt
ạophùhợpvới nhãnhàngvàđềxuất
khunghoạtđộngchi tiết
,vàagencyđit
rìnhbàyvới
kháchhàngvàl êntimeli
netr
iểnkhai
chiti
ếtchotừnghạngmục.
Cácbạncóthểthấy,đâylàcôngviệccủacảmộtt ậpthể,
cảtậpt
hểcùngsángtạonên
campai
gn.Đốivớianh,cảit
iếnđượchiệusuấtcũnglàmộtki
ểusángt
ạo,vàaicũngcó
thểs
ángtạotrongcôngviệccủamì nh.

M
ỗi
p

ngb
a
nlạ
it
ì
mki
ế
m
n
hữ
ngm
ản
hg

pr

ng

Accountnênl
àngườicótưduyxửlýt
ìnhhuốngnhanh,quảntr
ịthời
giantốt
,khéol
éođể
đượcviệcvàhi
ểurõkháchhàngcủamìnhcầngìkhihọtì
m đếnagency.
Pl
annercầncótưduymạchlạc,kĩnăngt
ìm ki
ếm thôngti
n,kỹnăngnghi
êncứu,
kĩnăng
đọcsốli
ệu,kỹnăngt

nhbàyfi
lethôngminh,sángtạo,
.
..
Creati
venhấtđịnhphảis
ángtạo.Sẽcócopy-basedcr
eati
vevàart
-basedcreat
ive,mỗi
creat
iveđềucót hếmạnhri
êngcủamì nh.Nhưngquantr
ọngnhấttheoanh,vẫnnênlà
khảnăngchủđềhóa( Concept
uali
se)t
ừchủđềmũđểcampai gnt
oàndi ệnhơnvàđược
tr
iểnkhaiđakênh.

T
hức
ót
hể
gi
ú
pc
ácb

ncó

hộ
il
àm
vi

ct
ại

ca
ge
n
cy
c
hấ
tl
ượ
n
gch
í
nhl
àt
ưd
uy
,k
iế
nt
hứ
cv
àk
ỹn
ăn
g.
Vềtưduy, hãyrènchomìnht í
nhcầutiến,
ham họchỏi.Đồngývềviệcđilàm l
àdựatrên
mốiquanhệwi n-winhaibêncùngcól ợi,
tuynhi
êncácanhchịs eni
orvàmanagerđều
phảibỏnhiềuthờigi
anlàm đểchỉvi
ệcchocácbạn,thậm chí
cònkhôngbiếtl
iệubạnthực
tậpsinhnàycóởl ạicôngtymì nhsaukỳthựctậphaykhông.Chúngt anênbiếtơnlẫn
nhauvì đãgặpvàgiúpđỡnhau.
Bêncạnhđó, t
ínhchủđộngcũnglàmộtđứct í
nhcựckỳquantrọng.
Chúngtaquenvới
vi
ệcti
ếpthukiếnthứcbịđộngtừnhỏ,nêngầnnhưcácbạnđềubỡngỡvì agencylàmôi
tr
ườngrấtnăngđộng,mọithứrấtnhanh,đivàđếnnhưmộtcơnbão.Hãycốgắngchủ
độngnêulênvấnđềđanggặpphải,chủđộngxinvi
ệc,chủđộngđónggópýkiến,
..
.vàvô
vànnhữngviệckhácđềucầnsựchủđộngt ừcácbạn.
43

Vềki ếnthức,t
hậttuyệtvờinếucácbạncókiếnthứccơbản, vìvi
ệcđókhi
ếncácbạncó
cáinhìnknow-how vềngànhnhanh, vàhi
ểucầnl
àm gì khinhậnđượctask.Cònnếuchưa
cóki ếnthứcnhiềuvềMar keti
ng,hãyxem t
hậtnhiềunhữngbàicas estudyt r
ênnhững
nguồnnhưAdver ti
si
ngViệtNam, Br
andsVi
ệtNam, Adweek, .
..
vìđólànơitổnghợpsẵn
chocácbạnnhữngcampai gntiêubi
ểuđểcácbạnhọct ậpnhanhnhấtcáchcácanhchị
đit
r ướcđãt ưduyvàs ángtạoracampaignđónhưt hếnào.
Vềkĩnăng,t
ùyvàotừngvịt
rícácbạnxinvào,
màmỗingườisẽcónhữngyêucầukhác
nhau.
VídụnhưAccountvàPlannercầnt
hôngthạoEx
cel,Wor
d,Power
poi
ntcòn
Desi
gnercầnbi
ếtsửdụngcơbảnnhữngcôngcụl i
ênquan.

K

CH
ẾTN
ƯỚ
CM
ẮTỞN

VỆS
I
NH
T
RO
NG
THÁ
NG
ĐẦ
UTI
Ê
N.
.
.
Anhcócơhội đil
àm côngvi ệcli
ênquanđếnmảngt ruyềnthôngquảngcáol ầnđầut i
ên
vàonăm 2017.Lầnđầut iênđặtchânvàoTP. HồChí Minh,rờixavòngt ayngười thân,t
hay
đổimôitrườngt hayđổivănhóa,bảnt hânanhl úcđól àmộtngườir ấtnhạycảm vàbị
động,khôngmấyt hí
cht húvớiviệcgiaotiếp.Ápl ựccôngvi ệct ạiGl obalagencyr ất
khủngkhiếp,anhphải rấtcốgắngđểcót hểbắtkịpmọi người,
họchỏi tạicácanhchị đi
tr
ước,xi
nđi s
hoot i
ng,xinđi t
huvoicecùngvàr ấtrấtnhiềuviệckhác.Tuầnđầut i
ên,ngày
nàoanhcũngchui vàonhàvệs i
nhkhóckhôngđểai biết.
Dầndầnmọi thứt ốtlên,nhưng
doviệchọcchưahoànt hànhnênanhđànhphải dropchươngt rìnhvàquayvềHàNội .

đ
ế
nhà
nh
tr
ìn
hho
à
nth
i
ện
bả
nth
ân
mỗ
in

y.
.
.
QuayvềHàNội,anhcól
àm thêm 2agencynữavềbr anding,
inấnvàsảnxuất
t
rướckhi
đếnvớiAdmicro.
Vẫngi ữt
inhthầncầutiến,
họchỏivàchủđộng
tr
ongcôngviệc,khôngngạiđổimớikhiếnanhthí
chnghinhanh
vàgiờđãl àManagertạiAt
henarAgency-Admi cro.

C
h
ín
hv
ìt
hế
,c
ác
emc
ức
ốg
ắn
g,
v
ư
ợtl
ê
nkh

inỗ
i
sợ
,c

í
tlà
b

nth
ânp
hả
id
á
mth
ửđ
ãnh
é!
44

LỜIKẾT

Vậylàhànht rì
nhkhám phá6mảnhghépkhốingànht i
ềm năngnhấttrong
bứct r
anhkinhtếđãđiđếnhồi kết
.Chúngmìnhcảm ơnbạnvì đãdànhmột
khoảngthời gi
ankhônghềngắnđểcùngđồnghànht rongchuyếnđithúvị
này.HRCt i
nchắcrằngquanhữngki ếnthứctổngquancủakhốingànhvà
chi
as ẻthựct ếvềquát r
ìnht
hựct ậptừcácanhchịdiễngiảdàydặnki nh
nghiệm,bạnđãphầnnàocảm nhậnđượcmôi t
rườnglàm vi
ệcmàbạnđang
mongđợi vàkhốingànhvũt r
ụbảobạnt huộcvề^^.

Vậybạnt hânyêuơi
,từnhữngcâuchuyệnđầyhấpdẫnvàtr
uyềncảm hứng
ấy,bạnhãybắtđầuviếtnêncâuchuyệnhaynhấtvềconđườngsựnghiệp
củariêngbảnthânmìnhnhé.

C
h
ún
gm
ìn
hl


ồn
gh
àn
hc
ùn
gb
ạn
,
H
RC
-F
TU
!

H
RC
-F
TUx
in
ch
ânt

nhc
ảmơ
nnh
ữn
gc
hi
as
ẻq

gi
át

c
á
can
hc
hị
đế
ntừ
do
an
hn
gh
iệ
p:
ba
se
.
v
n,f
i
i
ng
ro
u
p,
ge
ma
de
p
t
l
o
gi
s
ti
c
s,
Ce
nt
ra
lr
et
ai
l
,p
i
ag
gi
ov
àv
cc
o
rp
H
RC
-f
tux
i
nc

nth
àn
hcả
mơn

cD
OA
NH
ng
hi


ồn
gh
àn
h
Mộts
ảnphẩm t
ừHRC

TẠPCHÍKỸNĂNG-SỰNGHI
ỆPTHƯỜNGKỲ

You might also like