03 - Tibbi Mantarlar Ve Mikoterapi

Selime Semra EROL
2022
İnsanoğlunun mantarlara olan ilgisi ilk çağlardan beri devam etmektedir. Eski Çin, Mısır, Roma ve
Yunan uygarlıklarında mantarların gerek besin olarak gerekse ilaç yapımında kullanıldıkları
bilinmektedir.
Mantarların; özellikle tıbbi amaçlarla kullanımı çok eski zamanlara kadar dayanmaktadır.
Rus halk biliminde, Rusyanın kuzey batısında çeşitli kanserlerin tedavisinde kullanılan ve huş ağacı
üzerinde yetişen bir mantardan bahsedilir. Bu mantarın verimsiz sporoforları kanser hastalarına kanser
iyileşene kadar çay olarak verilir (Lucas,1960).
HTTPS://WWW.TURKİYEEGİTİMAKADEMİSİ.COM/
Hipokrat’ın bazı şikayetleri tedavi etmek amacıyla mantarları tavsiye ettiği
bilinmektedir (Gray, 1959).
Kuzey Amerika’da Çeroki yerlileri bazı Geastrum türlerinin tozlarını hemostatik ve

antibiyotik olarak doğumlardan sonra umblikal korda (göbek bağına) uyguladıklarına
dair kaynaklar mevcuttur (Money and Albrechts,1932).
Shiitake, Japonyada ve Çinde yiyecek olarak ve ilaç olarak yüzyıllardır
meşhurdur.
Tarihi kayıtlara göre; M.Ö 199’da Japon imparatoru Chui’ye Kyusuyu

tarafından yerli bir Japon türü olarak önerildi.
Grifola frondosa ( Maitake)
Maitake “dans eden mantar” olarak bilinmektedir.
Japon geleneklerine göre; bu isim Maitake’yi bulanların sevinçlerini dans ederek

göstermelerinden dolayı verilmiştir.
Maitake, özellikle meşe ağacının dibinde demetler halinde büyürler.
Tıbbi Özellikleri:
• Kan basıncının düzenlenmesinde,
• Kalp-damar hastalıkların tedavisinde,
• Kanser tedavisinde,
• Şeker hastalığı tedavisinde,
• Hücresel bağışıklık sisteminde makrofajlara

enerji sağlanması açısından önemli bir ek
gıda olarak kullanılır,
• AIDS ve HIV ile savaşta etkilidir.
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıpta Kullanımı:
Çay ya da yiyecek olarak düzenli kullanıldığında kanserden korunmaya yardımcı,

kanserli hastalarda immün sistemi güçlendirici, kemoterapi alan kanser
hastalarında ve AIDS’li hastalarda destekleyicidir.
Hipertansiyon hastalarında ve diyabet hastalarında da ek gıda olarak kullanılır.
Lentinus edodes ( Shiitake)
Shiitake, özellikle Çin ve Japonya gibi
Asya Ülkelerinde ilaç kaynağı olarak
kullanılmıştır.
Uzak Doğu’da çok eski çağlardan beri

tıbbi özelliklerinden dolayı kültürü
yapılmıştır.
Günümüzde tüm dünyada kültürü

yapılmaktadır, beyaz şapkalı mantar
(Agaricus bisporus)’dan sonra en çok
ihraç edilen kültür mantarıdır.
Shiitake; kestane ağacı, kayın ağacı, akçaağaç, ceviz ağacı, meşe ve
dut gibi geniş yapraklı ölü veya ölmekte olan ağaçların üzerinde
büyüyen bir mantardır.
Ülkemizde Denizli’de ve Kocaeli’nde özel bir kaç firma tarafından

kültürü yapılmaktadır.
Ayrıca, Düzce Üniversitesi Çevre ve Sağlık Alanında İhtisaslaşma

Koordinatörlüğü çalışmaları kapsamında Düzce ilinde bol miktarda
bulunan tarımsal bir atık olan fındık zürufu ile kültüre alma
çalışmaları devam etmektedir.
Antitümör Etkisi:
Shiitake ekstratından elde edilen çeşitli polisakkaritler, antitümör etkisi gösteren

lentinan içerir( Chihara,1969) ve immün sistemi stimüle edicidir.
Fuji ve arkadaşlarının 1978’de yaptığı bir çalışmaya göre Shiitakeden izole edilen
KS-2 farelere oral olarak ve 1-100 mg/kg i.p olarak verildiğinde güçlü bir şekilde
tümör gelişimini inhibe etmiştir.
Farelere yapılan diğer polisakkaritleri içeren intraperiotenal enjeksiyonlar

retikoendotelyal sistemdeki fagositosik fonksiyonları azaltır ekstraselüler
polisakkaritler ise etki göstermez.(Zheng ve ark.1985)
Antiviral Aktivite:
Lentinan düşük NK hücre aktivitesi, düşük T-helper ve lenfosit seviyesinde ve AIDS semptomları dışında
HIV (+) hastaların tedavisinde başarılı olmuştur.
Bakteriyel ve Parazitik Aktivite
Lentinan , tekrarlayan tüberküloz hastası farelerde hastalığı kısıtlamıştır ( Kanai & Kondo,1981).
Immün Sistemi Düzenleyici Etkisi:
Lentinan Naturel Killer (NK) hücrelerini aktive eder. NK hücreleri tümör baskılayıcıdır
(Herberman&Nunn-Hargrove,1981).
Lentinan sadece düşük konsantrasyonlarda bile T hücrelerini aktive edebilir ve T-helper hücrelerini hem in
vitro hemde in vivo koşullarda güçlendirir ve stimüle eder (Aoki,1984a,b) ve seviyelerini arttırır (Liu ve
ark.1988).
Hepatoprotektif (Karaciğer Koruyucu) Etki:
Karaciğerinde toksik hepatiti olan farelere G. lucidum ve T. versicolor

polisakkaritleri ile kombine verilen lentinan SGPT seviyesini arttırmış ve GPT
seviyesini yeniden düzenlemiştir (Zhang & Luan,1986).
Kardiyovasküler Etkisi:
Shitiakeden izole edilen başka bir bileşik olan eritadine’in, kolesterol, lipid ve kan
seviyesini düşürdüğü görülmüştür (Yamamura & Cochran,1974b).
İzole edilen iki bileşiğin daha serum kolesterol seviyesini düşürürken kan basıncını
da düşürdüğü bulunmuştur (Ying ve ark.1987).
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıpta Kullanımı:
Shiitake’nin lezzetli bir mantar türü olması ve doğada yumuşak olarak bulunması,
ayrıca kültüre alınan bir tür olması ek gıda olarak kullanılmasına olanak sağlar.
TEDARİK:
Shiitake ; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki bir çok markette bulunabilir.

Kültürü yapılan önemli bir türdür.
Evde kültürü yapılabilen günlük kullanımda fantastik bir türdür.
Avrupa ,Kuzey Amerika ve Asya’da preperatlar halinde bulunabilen önemli bir

türdür ve LEM tablet yada kapsül halinde bulunabilir.
Farmakolojik ve ticari olarak çok değerli bir tür olmasına rağmen; ülkemizde üretimi
birkaç aile firması ile sınırlıdır.
Tramates versicolor (Hindi Kuyruğu)
T. versicolor , çeşitli çevresel kirleticileri parçalama potansiyeline de sahiptir.
Konifer ormanlarında, ağaçların ölü dal ve kütüklerinde zayıf parazit olarak

yaşamaktadır.
•Antibakteriyal •İmmün sistem kuvvetlendirici
•Antifungal •Karaciğer kuvvetlendirici
•Antioksidan •Böbrek kuvvetlendiricidir.
•Antitümör •Diabet ve
•Antiviral
Auricularia auricula judae
(Kulak Mantarı)
İlk bakışta kulak şeklini anımsatan, jelimsi bir mantardır.
Bu mantar türü yaz ayları ve sonbahar aylarında yaygın olarak görülür.
Genellikle sık sık gruplar halinde görülür. Bazen de geniş bir alana serpilmiş olarak
görülür. Odun ve ölmüş kütükler üzerinde yetişir.
Tıbbı özelliklerinden dolayı Uzak Doğu’da kültürü yapılmaktadır.
Tıbbi özellikleri:
• Anti tümör
• Kan basıncını düzenleyici
• Yüksek kolesterol ve lipit vakalarında

düzenleyici olarak kullanılmaktadır.
• Migren, prostat kanseri ve cilt kanseri

tedavisinde etkili olduğu bilinmektedir.
• Kronik bronşit de kullanılır.
Ganoderma lucidum (Reishi)
Yaygın olarak Kırmızı Ölümsüzlük Mantarı ya da Reishi Mantarı olarak bilinen;
Ganoderma lucidum (Curtis) P. Karst., 2000 yılı aşkın süreden beri, Çin ve Japon
halkları tarafından sağlıklı yaşam ve uzun ömür için kullanılmış, özellikle karaciğer
bozuklukları, kanser, bronşit, artrit ve hipertansiyon gibi rahatsızlıkların tedavisinde
doğal bir ilaç olarak tercih edilmiştir (Kırış Z., 2011).
Tıbbi özellikleri:
Ganoderma lucidum, geleneksel ve tamamlayıcı tıpta kullanımı ön plana çıkan ticari,

ekolojik ve farmakolojik değeri artmakta olan bir makrofungus türüdür.
Yapılan araştırmalar sonucunda; Ganoderma lucidum makrofungusunun çeşitli

çözgenler yardımıyla elde edilen ekstrelerinin, Gr (+) / Gr (-) bakterilere ve bazı
funguslara karşı etkin bir antimikrobiyal aktiviteye sahip olduğu belirlenmiştir (Tamer,
A. Ve ark.,1990).
Reishi (Ganoderma lucidum)
• Antioksidan,
• Antidiabetik,
• Antitümör ve
• Antimetastaz etkileri olan tıbbi bir

makromantardır(Lingfang, W., ve ark., 2017 ).
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıtpta Kullanımı:
Ganoderma lucidum, ticari olarak değerli bir makrofungus türüdür.
Günümüzde ek diyet ürünleri içinde sınıflandırılan, Ganoderma lucidum

makrofungusundan elde edilen ekstrakte ürünler, insanların diyetlerinin bir
parçası olarak daha sağlıklı bir yaşam için sunulmaktadır (Karataş, G., 2009).
KAYNAKÇA
1) Allı, H., (2005), “Aydın Yöresinin Makrofungusları”, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi
Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 127-128
2) Buczacki, S., (1989), Fungi of Britain and Europe, Glasgow: W. Collins Ltd., 1-320, 208
3) Çanakçıoğlu, H.ve Eliçin, G., (1998)Fitopatoloji Özel Bölüm, İstanbul Üniversitesi Orman Fkültesi Yayınları 1-330 235
4) Karataş, G., (2009) Ganoderma lucidum üretiminde inokulum büyüklüğünün meyve oluşturma hizina ve ürün miktarina etkisi,
Yüksek Lisans Tezi, Adana
5) Kırış Z., (2011) Yozgat (Akdağmadeni) ve Sivas (Gemerek) Makromantarlari, Yüksek Lisans Tezi, 2
6) Phillips, R., (1981), Mushrooms and other Fungi of Great Britain and Europe, London:
Pan books Ltd., 288, 196
7) Sesli E, Denchev CM. (2008) Checklists of the Myxomycetes, Larger Ascomycetes, and Larger Basidiomycetes in Turkey.
Mycotaxon, 106: 65–67. + [complete version, 1–145, new version uploaded in January 2014]
8) Solak MH, Işıloğlu M, Kalmış E, Allı H. (2007).Macrofungi of Turkey, Checklist, Volume 1. Üniversiteliler Ofset, İzmir.
9) Solak MH, Işıloğlu M, Kalmış E, Allı H. (2015).Macrofungi of Turkey, Checklist, Volume 2. Üniversiteliler Ofset, İzmir
10) Tamer, A. Ü., Gücin, F., Solak, M. H. Ganodermalucidum (Leys. : Fr.) Karst. Makrofungusunun
Antimikrobiyal Aktivitesi. X.Ulusal Biyoloji Kongresi Genel Biyoloji Bildirileri, Cilt III, 51-57, A. Ü.
11) Fen-Ed. Fak. Ofset Tesisleri, Erzurum. (1990)
12) Lingfang, W., Wenyi L., Wenjing C., Shi L., Yaping C., Qi Qi and Lanzhen Z. (2017) Screening and Analysis of the Marker
Components in Ganoderma lucidum by HPLC and HPLC-MSn with the Aid of Chemometrics, Molekules, 22,584
13)Wang H., Ng T.B., (2006), Ganodermin, an antifungal protein from fruiting bodies of the medicinal mushroom Ganoderma lucidum,
Peptides, 27, 27-30
TEŞEkKÜRLER…

03 - Tibbi Mantarlar Ve Mikoterapi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

03 - Tibbi Mantarlar Ve Mikoterapi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Selime Semra EROL

Kuzey Amerika’da Çeroki yerlileri bazı Geastrum türlerinin tozlarını hemostatik ve

Tarihi kayıtlara göre; M.Ö 199’da Japon imparatoru Chui’ye Kyusuyu

Japon geleneklerine göre; bu isim Maitake’yi bulanların sevinçlerini dans ederek

Maitake, özellikle meşe ağacının dibinde demetler halinde büyürler.

• Kan basıncının düzenlenmesinde,

• Kalp-damar hastalıkların tedavisinde,

• Şeker hastalığı tedavisinde,

• Hücresel bağışıklık sisteminde makrofajlara

• AIDS ve HIV ile savaşta etkilidir.

Çay ya da yiyecek olarak düzenli kullanıldığında kanserden korunmaya yardımcı,

Hipertansiyon hastalarında ve diyabet hastalarında da ek gıda olarak kullanılır.

Uzak Doğu’da çok eski çağlardan beri

Günümüzde tüm dünyada kültürü

Ülkemizde Denizli’de ve Kocaeli’nde özel bir kaç firma tarafından

Ayrıca, Düzce Üniversitesi Çevre ve Sağlık Alanında İhtisaslaşma

Shiitake ekstratından elde edilen çeşitli polisakkaritler, antitümör etkisi gösteren

Farelere yapılan diğer polisakkaritleri içeren intraperiotenal enjeksiyonlar

Bakteriyel ve Parazitik Aktivite

Immün Sistemi Düzenleyici Etkisi:

Karaciğerinde toksik hepatiti olan farelere G. lucidum ve T. versicolor

Shiitake ; Asya, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki bir çok markette bulunabilir.

Evde kültürü yapılabilen günlük kullanımda fantastik bir türdür.

Avrupa ,Kuzey Amerika ve Asya’da preperatlar halinde bulunabilen önemli bir

Konifer ormanlarında, ağaçların ölü dal ve kütüklerinde zayıf parazit olarak

•Antibakteriyal •İmmün sistem kuvvetlendirici

•Antifungal •Karaciğer kuvvetlendirici

•Antioksidan •Böbrek kuvvetlendiricidir.

Bu mantar türü yaz ayları ve sonbahar aylarında yaygın olarak görülür.

Tıbbı özelliklerinden dolayı Uzak Doğu’da kültürü yapılmaktadır.

• Kan basıncını düzenleyici

• Yüksek kolesterol ve lipit vakalarında

• Migren, prostat kanseri ve cilt kanseri

• Kronik bronşit de kullanılır.

Ganoderma lucidum, geleneksel ve tamamlayıcı tıpta kullanımı ön plana çıkan ticari,

Yapılan araştırmalar sonucunda; Ganoderma lucidum makrofungusunun çeşitli

• Antimetastaz etkileri olan tıbbi bir

Ganoderma lucidum, ticari olarak değerli bir makrofungus türüdür.

Günümüzde ek diyet ürünleri içinde sınıflandırılan, Ganoderma lucidum

You might also like