Professional Documents
Culture Documents
İşletme: İstanbul Üniversitesi Açik Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi
İşletme: İstanbul Üniversitesi Açik Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi
İŞLETME
Örgütleme
Denetleme Yönetim • İşbölümü
• Finansal Kontrol
• Yönetsel Kontrol İşlevleri • Emir komuta
• Bölümleme
Yürütme
• Liderlik
• Motivasyon
• İletişim
1
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
YÖNETİM İŞLEVLERİ (FONKSİYONLARI)
• Yöneticiler, içinde bulunulan koşullar çerçevesinde,
önce yapılması gereken işleri ve varılmak istenen
sonuçları belirler, ve bunların nasıl
tamamlanacağını planlarlar.(Planlama)
2
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Planları ve işin yapılış tarzını belirledikten sonra
vasıflı kişileri işe alır ve onlara görevlerini açıklarlar
ve açıklanan görevleri yerine getirebilmelerini
sağlamak amacı ile bu kişilerle doğru iletişim
sağlayarak, onlara liderlik yaparak ve motive
ederek işlerin yapılmasını sağlamaya
çalışırlar.(Yürütme, Yönlendirme, Yöneltme)
• Bu görevlerini yaparken aynı zamanda çalışanları
izler ve yapılan işleri denetlerler, gerektiğinde de
düzeltici önlemler alırlar.(Denetim, Kontrol)
3
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.1. PLANLAMA
Planlama, örgütsel amaç ve hedeflerin, bu amaç ve hedeflere
erişilmesini sağlayacak yöntem ve tekniklerin belirlenmesidir.
Bir süreç olarak ele alındığında, planlama, aşağıda yer alan
ardışık eylemlerden oluşur:
➢Örgütsel amaçların belirlenmesi,
➢Olası olayların ve varsayımların belirlenmesi,
➢Seçeneklerin belirlenmesi,
➢Uygun seçeneğin saptanması,
➢Plânların eyleme geçirilmesi.
4
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Planlar, yazılı veya sözlü; kısa, orta veya uzun vadeli;
bir kerelik veya sürekli; stratejik, taktik veya
operasyonel planlar gibi farklı biçimlerde
sınıflandırılabilir.
5
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
➢ Yönetimin birinci ve en önemli safhası.
➢ Yönetim işi planlama ile başlar (Klasik
Yaklaşım / Yönetim Süreci Yaklaşımı /
H.Fayol)
➢ "....Eğer nereye gitmek istediğinizi
bilmiyorsanız, her yol, sizin için makbuldür..."
➢ "...planlar hiçbir şeydir.... Planlama her
şeydir...."(Eisenhower)
6
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Plan, bir karardır. Karar verilince olay biter
ama, Planlama bir süreçtir gelecekteki
konuma varabilmek için sürekli düşünmektir,
devamlı bir prosestir.
• PLAN : Bugünden, gelecekte, nereye
ulaşılmak istendiğinin kararlaştırılmasıdır.
• Plan bir karar veya kararlar topluluğudur, bir
sonuçtur.
7
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
PLANLAMA
• Planı ortaya çıkarmak için sarf edilen gayretlerdir, bir
süreçtir...
• Ne? ,
• Ne zaman? ,
• Nasıl? ,
• Nerede? ,
• Kim tarafından? ,
• Neden? ,
• Hangi maliyetle?,
• Hangi sürede? sorularına cevap vermeye çalışır.
8
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
9
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Planlama yapılmışsa;
• yöneticinin elindeki kaynakları ne şekilde kullandığı
belli olacaktır.
• Plan olmazsa yöneticinin yaptığı tüm işler doğru
olarak kabul edilir!
Yönetici ;
• “Senaryolu oyun” mu?
• “Orta Oyunu” mu?
10
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Planlar, yazılı veya sözlü; kısa, orta veya uzun vadeli;
bir kerelik veya sürekli; stratejik, taktik veya
operasyonel planlar gibi farklı biçimlerde
sınıflandırılabilir.
11
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.1.1.Planlama Süreci:
• Yönetimin ilk işlevi olan planlama, işletmenin amaçlarının
tesbiti ve bu amaçlara erişebilmek için gerekli yol ve
araçların belirlenmesi olarak tanımlanabilir. İlk yönetim
işlevi, örgütsel amaç ve hedeflerin, bu amaç ve hedeflere
erişilmesini sağlayacak yöntem ve tekniklerin belirlenmesine
yönelik olarak gerçekleştirilen planlama işlevidir. Bu
anlamda, plânlama, basit bir teknik veya faaliyet değil,
işletme başarısına yönelik herhangi bir konu ile ilgili olarak
ne, ne zaman, nasıl, nerede, kim tarafından, neden, hangi
maliyet ve sürede gibi sorulara yanıt arayan temel ve
öncelikli bir süreçtir. Ek olarak, yönetimin diğer işlevleri
olarak sayılan örgütleme, yürütme ve denetleme işlevlerinin
başarısı da planlama sürecinin başarısına bağlıdır.
12
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Amaçlar : belirlediğimiz ve varmak istediğimiz sonuçlardır.
• Plan : planlama süreci içinde amaçlara varmak için
belirlenmiş kararlar topluluğu.
13
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
İyi Bir Planın Özellikleri :
• İşletme olarak her konuda planlara uygun hareket edeceksek, öncelikle
doğru planlar yapmamız gerekir. Plan yapacaklara rehber olması
açısından, iyi bir planda bulunması gerekli olan özellikleri şöyle
sıralayabiliriz:
• Genel ve stratejik planları desteklemelidir
• Hazırlanan her plan amaçlar hiyerarşisine uygun olmalıdır. Planlar
dolaylı ya da dolaysız olarak genel amaçlı planları desteklemelidir.
• Anlaşılabilir, açık ve net olmalıdır.
• Amaçları belirgin olmayan, karmaşık, ve iyi ifade edilmemiş planlar
yanlış anlamalara neden olur. Plan yapana da uygulayana da aynı şeyi
ifade etmelidir.
• Esnek olmalıdır.
• İç ve dış çevrede gözlenen değişiklikler, beklenmeyen durumlar planlara
yanısıtılmalı, zamanında gereken düzeltmeler.
14
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Finansal açıdan uygulanabilir olmalıdır.
• Planlar hem oluşturma hem de uygulama aşamasında kabul
edilebilir bir mali yük getirmelidir. Çok pahalıya mal olan ve
uygulaması çok pahalı olan planlar amacını aşacaktır.
• Eldeki kaynakları kullanma olanağı vermelidir.
• İyi bir plan mümkün olduğunca eldeki kaynaklardan yararlanma
yoluna gitmeli, yeni ve pahalı kaynaklar yaratmamalıdır.
• Uygulayıcılar tarafından desteklenmelidir.
• Planı uygulaması beklenen kişilerin plana inanmaları başarı için
kaçınılmazdır. Bu nedenle uygulayıcıların planın hazırlanma
aşamasında katkıda bulunmalarını sağlamak gerekir.
• Kabul edilebilir bir süreyi kapsamalıdır.
• Ulaşılmak istenen hedefi yakalamak ile planın süresi arasında
ters orantı vardır. Süre uzadıkça değişen koşullar nedeniyle
hedefe varmak zorlaşır. Bu nedenle uygun bir süre öngörülmelidir.
15
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.1.2. Plan Türleri:
➢ Kısa,
➢ Orta,
➢ Uzun Vadeli
16
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Planlama Ufku;
17
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.1.2.2. Organizasyon ve Uygulama (Örgüt)
Kademelerine göre Planlar:
18
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.1.2.3. Kullanım Sıklıklarına Göre Planlar:
19
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.1.2.4. Planların Tiplerine Göre:
20
Planlar
• Zaman Süresine göre
- Kısa
- Orta
- Uzun
• Örgüt kademelerine göre
- Stratejik Planlar(Yaşamsal/uzun dönemli)
- İşletme(Taktik) Planları(İş’in yönetimi ile ilgili)
- Faaliyet(Operasyonel) planları (işbirimlerinin faaliyet planları)
• Kullanım sıklıklarına göre
- Devamlı planlar(politika, prosedürler, kurallar vb.)
- Tek kerelik planlar(program, proje, bütçe vb.)
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
ÖRNEK BİR İŞLETME PLANI
a) İşletmenin Tanımı
➢ Misyon, vizyon
➢ Temel inançlar ve iş yapma anlayışı
➢ Örgütsel kimliği
b) Şu anki durumu
➢ Kuvvetli yönleri
➢ Zayıf yönleri
c) Nereye Ulaşılmak isteniyor?
➢ Sorunlar
➢ Hedef ve amaçlar
➢ Varsayımlar
➢ Tahmin ve kestirmeler
22
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
d) Hedefe Nasıl Ulaşılacak?
➢ Stratejiler
➢ Aksiyon (Uygulama) programları
e) Hedefe ne zaman ulaşılacak?
➢ Genel zamanlama
➢ Faaliyet bazında zamanlama
➢ Termin belirleme
f) Kim neden sorumlu olacak?
➢ Kişilere verilen özel sorumluluk
➢ İş dağıtımı
g) Maliyet hesaplamaları
23
Planlama
• Bilgi Toplama
• Varsayım geliştirme
Faaliyet Faaliyet
A2/4 C 2/4
Faaliyet
C 2/5
Halihazır Durum Gelecekteki Konum
•Üretim faaliyet/süreçleri
+
İşletmeyi Benzerlerinden Ayıran
Vizyon
Felsefe ve Özellikler
•İş felsefesi
•Değerleri
•Yaklaşımları
•Özellikleri,v.s.
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
İşletmenin Misyonu
27
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Etkili Misyonun Özellikleri:
• İşletmelerde misyon, stratejistlere ve çalışanlara yol
gösteren bir rehberdir.
• Yönetimin başlangıç evresinde, misyonun
tanımladığı sınırlar içinde ele alınması ve
hazırlanması gereklidir.
• İşletme misyonu, işletmenin içinde ve dışında tüm
sosyal paydaşlara işletmenin işi, değerleri,
felsefesiyle ilgili bir biçimsel açıklama
özelliğindedir.
28
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
29
Temel Değerler
Kurumun ilkeleri, davranış kuralları ve yönetim biçimini ifade eder
31
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
İşletmenin Amaç ve Hedefleri
32
4. YÖNETİM FONKSİYONLARI
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Etkili Amaç Özellikleri
✓ Belirgin ve ölçülebilir
34
Plan ve Strateji
Rakip-1
Planlar Stratejiler
Plan: Strateji:
Çevresel olayları inceleyerek/analiz ederek, Çevresel olaylar yanında, rakiplerin olası
amaçlara varmak için belirlenmiş, nihai sonuca faaliyetlerini de dikkate alarak inceleyen,
odaklı, uzun dönemli, dinamik kararlar topluluğu amaçlara varmak için belirlenmiş, nihai sonuca
Misyon, Amaç, Hedef, Strateji/Faaliyet
Misyon,
Vizyon,
İlke
Faaliyet Faaliyet
A2/4 C 2/4
Faaliyet
C 2/5
Stratejik Planlama
İşletmenin uzun dönemde yaşamını devam ettirmeye, rekabet üstünlüğü
ve ortalamanın üzerinde getiri elde etmeye yönelik planlama
Stratejilerin Belirlenmesi
Seçim
ve
Seçimi
Stratejilerin Uygulanması
Uygulama
ve
Kontrol Stratejik Kontrol
İşletmenin Dış Çevresi
• Genel çevre • Sektörel çevre
Politik çevre Rakipler
Yasal çevre Tedarikçiler
Ekonomik çevre Müşteriler
Teknolojik çevre Tüketiciler
Sosyokültürel çevre
Demografik çevre
Uluslararası çevre
İşletmenin İç Çevresi
Çalışanlar
Kurum Kültürü
Yönetim yapı ve sistemleri
Davranış, İlişkiler ve dinamikler
Politik
Rakipler Tüketiciler
Yasal
Uluslararası Çalışanlar
Kurum Kültürü
Yönetim Yapısı
Sistemler
Davranış, İlişkiler, Dinamikler
Demografik
İşletme İçi Çevre Ekonomik
Tedarikçiler Müşteriler
Sektörel çevre
Sosyokültürel Teknolojik
Genel Çevre
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
İşletme Çevresinin Analizi
Dış Çevre Analizi
•Genel Çevre
-Politik,
- Yasal,
- Ekonomik,
- Sosyokültürel,
- Demografik,
- Teknolojik,
- Uluslararası
(İşlemenin uzak çevresinde bulunan unsurlar; işletmenin sektörel
çevresinin bir üst sistemi içinde yer alırlar ve işletme iledoğrudan ilişki
içinde bulunmamalarına rağmen işletmenin faaliyetlerini etkilerler.
41
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
İş/Sektörel Çevre
İç Çevre Analizi
- Değer Zinciri Analizi
- Temel Yetenekler Yolu ile İşlevsel Analizler
Sonuç
SWOT
42
Sektör / İş
Yakın Dış Çevre Analizi
İşletmenin girdilerini temin ettiği, üretim faaliyetinde bulunarak ürettiği mal ve
hizmetleri müşterilerine sattığı ve bu arada benzer mal üreten çeşitli rakipleri ile
mücadele ettiği çevre
Sektör Çevresi
Çevresel Belirsizlik
• Değişen faktörlerin sayısı
• Faktörlerin değişme hızı
Y Yüksek Belirsizlik
Değişme Hızı
Düşük Belirsizlik
D
D Faktör Sayısı Y
Tahmin Teknikleri
• Sayısal(Kantitatif) Teknikler
• Zaman serileri
• Regresyon analizleri
• Ekonometrik modeller
Çevreye Uyum ve Etkileme
İç Çevre
• Bunun en önemli nedeni
analistlerin işletme içi unsurlarla
ilgili bilgilere kolaylıkla
erişebilmeleridir.
İşletme İç Çevresi
◼NAKİT AKIM TABLOSU, belli bir zaman diliminde, işletmenin yatırım, üretim
ve finansman (kaynak temini) faaliyetlerinin yarattığı nakit giriş ve çıkışlarını
gösterir.
Durum Belirleme Matrisi
SWOT
(FÜTZ)
•Strengths / Üstünlükler
•Weaknesses / Zayıflıklar
•Opportunities / Fırsatlar
•Threats / Tehditler
FIRSATLAR TEHDİTLER
•Yeni yatırım teşvikleri
•Yerel pazarda rekabet şiddetinin
artması
•Nüfus artışı
•İki önemli rakip arasında işletme
•KDV oranının düşürülmesi birleşmesi
•Düşük faizli borçlanma •Yeni tüketici yasası sonucu maliyet
artışları
•Yeni teknolojilerin üretim maliyetlerini
düşürmesi •Faiz oranlarında kısa dönemli yükseliş
Özet olarak;
• Plan; bir şeyin gerçekleştirilmesi için alınan
sistematik kararlar topluluğudur.
• Planlama ise; bir amacı gerçekleştirmek için nelerin
yapılması gerektiğinin tasarlanması ve
kararlaştırılması sürecidir.
55
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Planlamanın özellikleri:
✓Bir seçim, tercih ve karar sürecidir.
✓Sürekli bir faaliyettir.
✓Bütün yönetim kademelerindeki yöneticileri
ilgilendirir.
✓Geleceğe yönelik amaçları içerir.
✓Yönetim sürecinin başlangıcı ve ilk adımıdır.
56
3. YÖNETİM DÜŞÜNCESİNİN EVRİMİ
57