Professional Documents
Culture Documents
İşletme: İstanbul Üniversitesi Açik Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi
İşletme: İstanbul Üniversitesi Açik Ve Uzaktan Eğitim Fakültesi
İŞLETME
1
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Yöneticinin içinde bulunduğu ortamı da bir
labirent (Maze /managerial maze) olarak
tanımlanabilir.
1. Yönetim labirenti içersinde yöneticinin ilişkide
bulunduğu kişiler farklıdır. Bu kişilerin amaçları ,
amaçlara ulaşma yolları, bekleyişleri farklı olabilir.
2. Yönetici , çeşitli unsurları değerlendirdikten sonra
kendisi için en uygun gördüğü bir rol geliştirecektir.
3. Kişilerarası ilişkilerde herşey açık ve rasyonel
nedenler ileri sürülerek belirtilmez. Duygu ve hisler
bu ilişkileri etkiler.
2
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4. Yönetici bulunduğu kademe ve pozisyona uygun bir rolü
geliştirmek zorundadır.
3
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
YÖNETİCİNİN İŞİN ÖZELLİKLERİ
İLE İLGİLİ ALGISI
YÖNETİCİNİN MESLEKTAŞLARININ
MESLEKTAŞLARINDAN (PEERS) YÖNETİCİDEN
BEKLEDİKLERİ BEKLEDİKLERİ
DAVRANIŞ
YÖNETİCİ
ASTLARIN VE GENEL
OLARAK ÇALIŞANLARIN
ÜSTLERİN YÖNETİCİDEN YÖNETİCİDEN
BEKLEDİKLERİ BEKLEDİKLERİ
DAVRANIŞ VE PERFORMANS
Yönetici ve İlişkileri
5
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
6
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
FORMAL ORGANİZASYON
INFORMAL ORGANİZASYON
7
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
8
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
BİÇİMSEL OLMAYAN ÖRGÜT YAPISI
9
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
10
YÖNETİCİNİN ÜSTLER
İŞE İLİŞKİN TEKNOLOJİK
BENLİK KAVRAMI EKONOMİK VE SOSYAL
ÖZELLİKLER
ASTLAR 2.
MESLEKTAŞLA
5. X 1. 3.
4.
11
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Yönetim labirenti organizasyondaki formal ve informal tüm
unsurların birlikte olduğu ortamı ifade eder.
• Bir örgütte, örgütün büyüklüğüne göre birden çok
yönetmen bulunur. Bu yönetmenlerin alt, orta, üst
kademede oluşlarına; yönettikleri işgörenlerin azlığına
çokluğuna; ürettikleri ürünün temel ya da destek ürün
oluşuna göre görevleri, yetkileri sorumlulukları azalır ve
çoğalır. Bu ve buna benzer değişkenlerle yönetmenlerin
görevleri, yetki ve sorumlulukları değişse bile, yönetsel
davranışları büyük değişiklik göstermez.
• Yönetim labirenti içinde yöneticinin işe ilişkin teknik,
ekonomik ve sosyal bilgiye sahip olması lazım. Yönetici
davranışlarını etkileyen diğer unsurlar üst, ast,
meslektaşlar ve yöneticinin benlik kavramıdır.
12
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.4. KOORDİNASYON
• Faaliyetleri aynı zamana denk getirmek,
faaliyetleri birbirini destekler şekilde
ilişkilendirmek, işlerin amaçları gerçekleştirecek
şekilde birbirini tamamlamasını sağlamaktır.
13
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
14
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Koordinasyon;
• En önemliyi daha az önemliye ürtün tutmak
• her faaliyetin ve her şeyin hakkını vermek,
• araçları amaca, geliri gidere,
• satışları üretime veya
• üretimi satışlara göre düzenlemektir.
• Faaliyetleri aynı zamana denk getirmek, faaliyetleri
birbirini destekler şekilde ilişkilendirmek, işlerin
amaçları gerçekleştirecek şekilde birbirini
tamamlamasını sağlamaktır.
• İşletmelerde bir çok farklı işi, çok sayıda iş görenin
yapması, koordinasyon faaliyetini zorunlu hale getirir.
15
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
17
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
YÖNETİCİNİN KOORDİNASYONU SAĞLARKEN
KULLANDIĞI ARAÇLAR:
• Yetki
19
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
20
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Koordinasyon Teknikleri
1. İyi ve basit bir organizasyon yapısının
kurulması
2. Plan ve programların uyumlaştırılması
3. İyi düzenlenmiş iletişim yöntemleri ve
araçlarından yararlanılması
4. Gönüllü uyumlaştırmanın özendirilmesi
5. Gözetim yoluyla uyumlaştırmanın
sağlanması.
21
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Koordinasyonun Yararları:
1. Yeni fikirlerin yayılması gelişmeye ortam hazırlar.
2. Problemler kime ait olursa olsun, başkaları tarafından
da gerçek yönüyle anlaşılır.
3. Karışıklıklar ve gereksiz tekrarlar önlenir.
4. Mevcut politika, plan ve prensipler gerçek yönüyle
anlaşılır.
5. İşlerin düzenli bir biçimde yapılması ilgililerin çalışma
şevkini artırır.
6. Planlar daha iyi uygulanır.
22
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
23
Yönetim İşlevleri
Planlama
Yürütme
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Denetim (Kontrol), esas olarak, işletmede
gerçekleşen sonuçların(performansların),
önceden konmuş amaç, hedef, veya
standartlara göre durumunu belirlemek;
uygulanan planların, seçilen yolların doğru olup
olmadığını belirlemek maksadı ile yapılan bir
faaliyettir.
25
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• İşletme faaliyetleri izlendiğinde, seçilen yolların(planların) bazen değişen
çevresel koşullar nedeni ile, bazen de yanlış tespitler nedeni ile önceden
belirlenen sonuçlara ulaşamayacağı görüldüğünde , planlar yeniden
gözden geçirilir ve varsa düzeltici eylemler yapılarak arzulanan
sonuçlara varılmaya gayret edilir. Burada önemli olan yapılan
faaliyetlerin önceden belirlenmiş amaç ve hedefleri gerçekleştirip
gerçekleştirmeyeceği hususudur. Dolayısıyla bu işlev, amaç ve
hedeflerin belirlendiği planlama işlevi ile çok yakından ilişkilidir.
Planlama sürecinde belirlenen amaç ve hedefler(sonuçlar), denetim
işlevinde, gerçekleşen sonuçların karşılaştırılacağı standartlar olarak
karşımıza çıkar.
26
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.5.1. Denetleme (Kontrol) Türleri
27
Kontrol (Denetim)
Sonuçların amaçlara ve planlara uygun olup olmadığının denetimi
30
4. YÖNETİM FONKSİYONLARI
4.4. Koordinasyon
Faaliyetleri aynı zamana denk getirmek, faaliyetleri birbirini destekler şekilde ilişkilendirmek, işlerin
amaçları gerçekleştirecek şekilde birbirini tamamlamasını sağlamaktır.
İşletmelerde bir çok farklı işi, çok sayıda iş görenin yapması, koordinasyon faaliyetini zorunlu hale getirir.
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
Yaygın biçimde kullanılan geleneksel geriye yönelik
denetim süreci dört temel aşamadan oluşmaktadır:
1.Performans standartlarının oluşturulması: Etkin bir
denetim gerçekleştirebilmek için öncelikle standartlar
açık biçimde belirlenmelidir.
2.Fiili performansın ölçülmesi: Fiili performans
sonuçlarını elde etmek için zamanında sağlanan yeterli
bilgiler gerekir. Bunun için işletme içinde hızlı, yeterli ve
konuyla ilgili bilgi akışı esastır.
3.Fiili performansların standartlarla karşılaştırılması:
Bu aşama denetim sürecinin temel aşaması olup
önceden belirlenen, arzulanan sonuçlar(standartlar) ile
faaliyet sonucu fiilen ortaya çıkan sonuçlar(performans
sonuçları) karşılaştırılır.
32
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4. Gerekliyse düzeltme eyleminin
gerçekleştirilmesi:
Denetçiler, standartlarla performans sonuçlarını
karşılaştırdıklarında herhangi bir sorun/sapma
tespit ettiklerinde, bunları en aza indirmek için
düzeltici eylemleri gerçekleştirirler ve işletmenin
amaç ve hedeflerine varmasını sağlarlar.
33
Geriyeyönelik Kontrol
Amaçların belirlenmesi
Performansların ölçülmesi
Yeterli Yetersiz
Devam Düzeltmeleri yap
Hedeflerin
belirlenmesi
Kontrol Döngüsü
Standartların Performansı
belirlenmesi ölçme
Performans Performans
yeterli değilse yeterli ise
sistemin sistemin
düzeltilmesi sürdürülmesi
©2004 S.K.Mirze
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.5.2. Denetimde Değişen Paradigmalar
36
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Değişen küresel piyasalardaki şiddetli rekabetin etkileri, işletmelerin
rekabet gücü elde etmek için yerinden yönetimli/ademimerkeziyetçi
denetim sistemlerini yaygın bir şekilde kullanmalarına da yol açmıştır.
Yerinden yönetimli denetim sisteminde çalışanların
güçlendirilmesi(empowerment) yolu ile sorun veya sapmaların,
faaliyetlerin yapılması esnasında ortaya çıktıkça, çalışanlarca
çözülmesini öngören eşzamanlı denetim tekniklerinden
yararlanılmaktadır..
•
• Yeni bir biçimsel olmayan denetim yaklaşımı, işletmenin, içindeki bir dizi
kural ve prosedür yerine, çalışanlar arasındaki sosyal değerlere, ortak
düşünce ve kültüre, normlara ve inançlara dayandırılmaktadır. Bu
yaklaşımın temeli, yönetim kademelerinin, ilke olarak, çalışanlara
güvenmesi ve onların kendilerini işlerine adayarak çaba, özkontrol ve öz
disiplinleri sayesinde işletmenin amaç ve hedeflerine daha etkin bir
biçimde ulaşacağına inanmasıdır. Bu biçimsel olmayan denetim
anlayışında uygun bir işletme kültürünün yaratılması, çalışma grubu
normları, otokontrol, çalışanların seçimi ve sosyalleştirilmesi,
güçlendirme gibi unsurların dikkate alınması önemlidir.
37
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Yeni bir yönetim ve denetim yaklaşımı olan
Toplam Kalite Yönetimi (TKY) yukarıda sözü
edilen yerinden yönetimli, biçimsel olmayan
denetim teknikleriyle yakından ilişkili bir
yaklaşımdır. Günümüzde çoğu işletme TKY
yaklaşımını benimsemekte ve uygulamaktadır.
Bu yaklaşımda arzulanan sonuç, çalışanların
güçlendirilmesine, takım çalışmasına, müşteri
memnuniyetinin artırılmasına ve işletme içi
süreçlerde sürekli iyileşme ve gelişmelere
odaklanarak, hata ve sapmaların azaltılması ve
dolayısı ile verimliliğin artarak rekabet üstünlüğü
sağlanmasıdır.
38
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
4.5.3. TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ (TKY)
• TKY’nin felsefesi, toplumda mal veya hizmet
üretmek için kurulmuş olan tüm kuruluşların,
gerek bir mal ve hizmeti sundukları kişi ve
kuruluşlara (müşteriler) ihtiyaçlarına uygun
standartlarda (kalite,maliyetler,fiyatlar,teslim
zamanı vb.) hizmet götürerek onları tatmin
etme, gerekse bunun için gerekli ilişkileri en
uygun düzeyde tutarak örgüt içinde çalışanlar ve
tedarikçiler ile işletme arasındaki ilişkileri
müşteri anlayışı ilkesi ile en tatmin edici
düzeyde tutacak bir yönetim becerisini
oluşturmaktır.
39
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Tedarik evresinden tasarım ve üretim sürecine, üretim sürecinden
mal ve hizmetin en son tüketiciye teslimine kadar kurulacak
müşteri tatmini felsefesi ile birbirlerinden bekledikleri tatmini
sürekli arttırmaya yönelecek bir sistem sonunda en son
müşterinin beklenti ve ihtiyaçlarınında maksimum düzeyde
gerçekleştirilebileceği inancı temel politikadır.
40
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• Sürekli İyileştirme (KAIZEN): Müşteri ihtiyaçlarını ve
bunlardaki değişmeleri devamlı incelemeyi, bunları hem
işletmede çalışanlarla (iç müşteriler) ve hem de
tedarikçilerle paylaşmayı zorunlu kılar.
41
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• TKY’nin temelini oluşturan sürekli iyileştirme,
sonuçları etkileyen süreçler üzerine odaklanmıştır.
42
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• TKY’nin temelleri Prof.Dr.Edward Deming
tarafından atılmıştır.
43
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
TEMEL İLKELER
• Müşteri Odaklılık ve Müşteri Memnuniyeti
• İç Müşterilerin Memnuniyeti ve İç Müşteriye Odaklılık
• Çalışan Tüm Personelin Eğitilmesi
• Üst Yönetim Kademesinden Beklenen Liderlik
• En İyi Uygulamayı Yapan Firmalar ile Başarılı Rakipleri
Örnek Alarak Kıyas Yapma(Benchmarking)
• Tedarikçilerin Denetimi ve Onlarla İşbirliği Yapılması
• Hata Yapmamak ve Hataları Önleyici Biçimde
Davranmak.
• Grup Çalışmasına Gereken Önemi Vermek
• İstatistiksel Analizlere Önem Verme ve Onlardan
Yararlanma
• Rekabet Üstünlüğü İçin Sürekli Gelişme
44
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• TKY’de geleneksel hiyerarşik ve piramit nitelikli yapı tersine
dönmektedir.Dolayısıyla TKY’de uygulama alt yönetimden üst
yönetime doğru gerçekleşmektedir.
45
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
• “Kalite Güvence Sistemi” (KGS); TKY içerisinde yer
alan ve TKY’ye giriş için gerekli alt yapının
hazırlanmasını gerektiren bir sistemdir.
46
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
DEĞİŞEN İŞ DÜNYASI
• Globalleşme, Uluslararasılaşma,
Küreselleşme, Yönetimde Mükemmellik,
İnsan Hakları, Enformasyon Çağı, Bilgiye
Dayalı Organizasyon, Uluslararası Rekabet,
Bilgi Toplumu, Sistemlerarası Yaklaşma,
Telekomünikasyon, Ülkelerarası Sınırların
Ortadan Kalması, Yalın Yönetim ve
Organizasyon, Toplam Kalite Anlayışı, Hızlı
Teknolojik Gelişimler.
47
4. YÖNETİM FONKSiYONLARI
* Toplam Kalite Yönetimi, Bilgi Yönetimi
* TemelYetenek,SürdürülebilirRekabet Avantajı
* Dış Kaynaklardan Yararlanma
* Şebeke ve Takım Esaslı Organizasyonlar
* Süreç Yenileme/ İş Süreçlerini Yeniden Tas.
* İşletmelerarası Karşılaştırma/Kıyaslama
* Personeli Güçlendirme
* Stratejik Ortaklıklar
* Küçülme, Kademe Azaltma
* Öğrenen Organizasyonlar
* Sanal Organizasyonlar, Şebeke Org.
48
3. YÖNETİM DÜŞÜNCESİNİN EVRİMİ
49
auzef.istanbul.edu.tr
50