‫ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻭ ﻣﻌﺎﺩﻥ‬

‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺷﻬﺮﻛﻬﺎﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺍﻳﺮﺍﻥ‬

‫ﺁﺷﻨﺎﻳﻲ ﺑﺎ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ‪ USBF‬ﺩﺭ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﻓﺎﺿﻼﺏ‬

‫)‪(Upflow sludge Blanket Filtration‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ‪:‬‬

‫ﺩﻓﺘﺮ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ ﻣﻌﺎﻭﻧﺖ ﻋﻤﺮﺍﻥ ﻭ ﻣﺤﻴﻂ ﺯﻳﺴﺖ‬

‫زﻣﺴﺘﺎن ‪١٣٨٦‬‬

‫‪١‬‬
 ‫ﻣﻌﺮﻓﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪: USBF‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬ﺣﺎﺻﻞ ﭼﻨﺪﯾﻦ ﺳﺎل ﺗﺤﻘﯿﻖ‪ ،‬آزﻣﺎﯾﺶ و ﺗﺠﺎرب ﻋﻤﻠﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻟﺠﻦ ﻓﻌـﺎل‬
‫ﻣﺘﻌﺎرف اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﯾﮏ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي و ﯾﮏ ﮐﯿﮏ ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻟﺠﻦ ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه و ﯾﮏ ﺑﯿﻮراﮐﺘـﻮر‬
‫ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ ﮔﺮد ﻫﻢ آﻣﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯽ در ﭘﯽ و ﻣﺪوﻻر ‪ ،USBF‬ﺑﻪ ﻃﻮر وﯾـﮋه ﻓﻀـﺎي ﮐﻤﺘـﺮي ﮔﺮﻓﺘـﻪ و اﺟـﺰاي‬
‫ﻣﺤﺮك ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮي دارد‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﻣﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﺎرآﻣﺪ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻫﺰﯾﻨـﻪ ﻧﮕﻬـﺪاري و راﻫﺒـﺮي‬
‫ﭘﺎﺋﯿﻨﯽ دارد‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ USBF‬ﻣﺎﻫﯿﺘﺎً ﻣﺤـﺪودﯾﺖ ﻇﺮﻓﯿـﺖ ﻧﺪاﺷـﺘﻪ و در ﻣﺤـﺪوده ﮔﺴـﺘﺮده اي از ﮐﺎرﺑﺮدﻫـﺎ ﻗﺎﺑـﻞ‬
‫ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺴﯿﺎري ﺟﻬﺖ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﻫﺎي ﻣﺴﮑﻮﻧﯽ و ﺑﻬﺪاﺷﺘﯽ ‪ ،‬واﺣﺪﻫﺎي ﺻـﻨﻌﺘﯽ ‪،‬‬
‫ﺻﻨﺎﯾﻊ ﻏﺬاﯾﯽ و ﮐﺸﺎورزي ﻃﺮاﺣﯽ و اﺟﺮا ﺷﺪه اﻧﺪ و ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي در ﺣﺎل ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺷﺮﮐﺖ ‪ Eco Fluid‬ﻣﺒﺪع اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﺟﻬﺖ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬ﺗﻮاﻧﺴﺘﻪ اﺳﺖ ﺷﻬﺮﺗﯽ ﺟﻬﺎﻧﯽ را ﭘﺎﯾﻪ ﮔﺬاري ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺎ ﻇﺮاﻓﺖ ‪ ،‬ﺳﺎدﮔﯽ و ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮدن اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺎﺛﯿﺮي ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺑﺮ ﺻﻨﻌﺖ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﮔﺬاﺷـﺘﻪ اﺳـﺖ‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻃﻮرﯾﮑﻪ در ﮔﺰارش ﺳﺎل ‪ 1995‬ﻣﺮﮐﺰ ﺗﻮﺳـﻌﻪ ﺻـﻨﻌﺘﯽ ﺳـﺎزﻣﺎن ﻣﻠـﻞ ﻣﺘﺤـﺪ ) ‪United Nation Industrial‬‬
‫‪ ،( Development Organization‬دﮐﺘﺮ ﻻدﻧﺲ‪ .‬ك‪ .‬واﻧﮓ در ﻣﻮرد اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻤﻠﻪ زﯾﺮ را ﺑﯿﺎن ﻧﻤﻮد ‪:‬‬
‫) اﯾﻦ ﻫﻨﺮ ﺟﺪﯾﺪ ‪ ،‬ﯾﮏ اﻧﻘﻼب ﻣﻬﻢ در زﻣﯿﻨﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪( .‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ USBF‬ﺑﻪ ﻃﻮر اﻧﺤﺼﺎري ﺳﻪ اﻟﮕﻮي ﺟﺪﯾﺪ را ﺟﻬﺖ اﻓﺰاﯾﺶ راﻧﺪﻣﺎن و ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪:‬‬
‫‪ -1‬ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﺟﺮﯾﺎن رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ )‪UPflow Sludge Blank Filtration (USBF‬‬
‫اﻣﺮوزه ﺗﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﻣﺘﺪاول ﺗﺮﯾﻦ روش ﺟﺪاﺳﺎزي ﺟﺎﻣﺪات ﻣﻌﻠﻖ از ﻓﺎﺿﻼب ﻣﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﻧـﺮخ ﭘـﺎﺋﯿﻦ ﺟﺪاﺳـﺎزي در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي راﯾﺞ ‪ ،‬ﺑﺎزده را ﮐﻢ و ﻣﺪت زﻣﺎن ﻻزم را ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺮد و ﻣﺴﺘﻠﺰم ﻣﺨﺎزن ﺑـﺰرگ و دﯾﮕـﺮ ﺗﺠﻬﯿـﺰات ﻣـﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ USBF‬ﺑﺎ ﺑﮑﺎرﮔﯿﺮي ﯾﮏ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ در ﯾﮏ ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ ﮐﻪ در ﯾﮏ ﻣﺨـﺰن‬
‫زﻻل ﺳﺎز ﻣﻨﺸﻮري ﯾﺎ ﻗﯿﻔﯽ ﺷﮑﻞ ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ‪ ،‬ﻧﺮخ ﺟﺪاﺳﺎزي ﺳﺮﻋﺖ داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻣﯿﮑﺮوﺑـﯽ‬
‫و آب از ﭘﺎﺋﯿﻦ وارد زﻻل ﺳﺎز ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﺿﻤﻦ ﺣﺮﮐﺖ رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ‪ ،‬ﺳﺮﻋﺖ آﻧﻬﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑـﺪ ﺗـﺎ ﺟﺎﺋﯿﮑـﻪ ﻟﺨﺘـﻪ‬
‫ﻫﺎﯾﯽ از ﺳﻠﻮل ﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ و ﺳﺎﮐﻦ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻟﺨﺘﻪ ﻫﺎ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﯾﮏ ﺑﺴﺘﺮ ﮐﯿﮏ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻟﺠﻦ داده و ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣـﻮﺛﺮي‬
‫ذرات ﮐﻠﻮﺋﯿﺪي و دﯾﮕﺮ ذرات رﯾﺰ را ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﻟﺨﺘﻪ ﻫﺎ ﺑﺰرگ و ﺳﻨﮕﯿﻦ ﻣـﯽ ﮔﺮدﻧـﺪ ‪ ،‬ﺑـﻪ ﭘـﺎﺋﯿﻦ‬
‫زﻻل ﺳﺎز ﻓﺮود ﻣﯽ آﯾﻨﺪ و از آﻧﺠﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﻤﭗ ﺑﻪ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﺑﺮﮔﺸﺖ داده ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ) ﻣﻄـﺎﺑﻖ ﺷـﮑﻞ ﺻـﻔﺤﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ(‪.‬‬
‫‪ -2‬ﻏﻠﻈﺖ ﺑﺎﻻي ﻟﺠﻦ )‪(High Sludge Concentration‬‬
‫ﺗﻤﺎم ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف در ﻏﻠﻈﺘﻬﺎي ﻣﺘﻮﺳﻂ ﯾﺎ ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻟﺠﻦ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬واﺣﺪﻫﺎي ‪ USBF‬در ﻏﻠﻈﺘﻬـﺎي‬
‫ﺑﺎﻻ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﮔﺮدد راﻧﺪﻣﺎن ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﺑﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻪ و ﺷﺮاﯾﻄﯽ اﯾﺠﺎد ﮔـﺮدد ﮐـﻪ ﺗﻌـﺪاد‬
‫ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻣﯿﮑﺮوﺑﯽ ﻓﺎﺿﻼب ﮐﻪ در ﺟﺴﺘﺠﻮي ﻏﺬا – ﻣﺎده آﻟﯽ – ﻫﺴـﺘﻨﺪ ‪ ،‬در ﻓﺎﺿـﻼب اﻓـﺰاﯾﺶ ﯾﺎﺑـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ ﮔﺮﺳـﻨﻪ‬
‫ﻧﮕﻬﺪاﺷﺘﻦ ﺗﻮده زﻧﺪه ) ‪ ( Biomass‬و ﯾﺎ ﻓﻮق ﻓﻌـﺎل ﺳـﺎزي ) ‪ ( Superactivated‬آﻧﻬـﺎ ‪ ،‬ﺳـﻠﻮﻟﻬﺎي ﻣﯿﮑـﺮو در‬

‫‪٢‬‬
‫ﮐﻤﺒﻮد ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ ﺑﻪ ﺳﺮاغ ﻃﯿﻒ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮي از ﻣﻮاد آﻟﯽ ﻣﯽ روﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻃﯿﻒ ﮔﺴﺘﺮده ﺗﺮ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮادي ﻣﯽ ﺷﻮد‬
‫ﮐﻪ در روﺷﻬﺎي دﯾﮕﺮ ﻏﯿﺮﻗﺎﺑﻞ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺗﺼﻮر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺷﻤﺎﻳﻲ ﺍﺯ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺗﺼﻔﻴﻪ ﺑﻪ ﺭﻭﺵ ‪USBF‬‬

‫‪ -3‬اﻧﺠﺎم ﮐﻠﯿﻪ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎ در ﯾﮏ ﺑﯿﻮراﮐﺘﻮر ‪:‬‬

‫) ‪( All Processes Integrated Into One Bioreactor‬‬
‫ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف ‪ ،‬ﻣﺮاﺣﻞ ﻫﻮادﻫﯽ ‪ ،‬ﺗﻪ ﻧﺸـﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳـﯿﻮن ‪ ،‬دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳـﯿﻮن ‪ ،‬زﻻل ﺳـﺎزي و‬
‫ﺗﻐﻠﯿﻆ و ﺗﺜﺒﯿﺖ ﻟﺠﻦ را در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اي اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﻨﺪ‪ .‬اﻣﺎ در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ USBF‬ﮐﻠﯿﻪ اﯾﻦ ﻣﺮاﺣـﻞ در‬
‫ﯾﮏ ﺑﯿﻮراﮐﺘﻮر ﻓﺸﺮده ﺻﻮرت ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد ﮐﻪ در ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻫﺰﯾﻨﻪ و اﻧﺪازه ﺗﺠﻬﯿﺰات ‪ ،‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫آﺷﻨﺎﯾﯽ ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪:USBF‬‬

‫ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺧﺎﻧﻪ ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬ﺑﺴﯿﺎر ﺳﺎده ﺑﻮده و ﭘﺲ از راه اﻧﺪازي ﺑﻪ ﺧﻮدي ﺧﻮد ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻓﺎﺿﻼب داﺧﻞ ﺑﺨﺶ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﻣﯽ ﮔﺮدد و در آﻧﺠﺎ ﺑﺎ ﻟﺠﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ از ﮐﻒ ﻣﺨﺰن ﺗﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﺗﺮﮐﯿـﺐ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﭘﺲ از اﯾﻦ اﺧﺘﻼط ‪ ،‬ﺟﺮﯾﺎن ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﻬﺮ ﮔﻮﻧﻪ )‪ ( plug flow‬از ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ وارد ﻗﺴﻤﺖ ﻫﻮادﻫﯽ ﺑﯿﻮراﮐﺘـﻮر‬
‫ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﭘﺲ از ﻫﻮادﻫﯽ ‪ ،‬ﯾﮏ ﺟﺮﯾﺎن از ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺎﯾﻊ ﻓﺎﺿﻼب وارد ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ زﻻل ﺳﺎزي ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در آﻧﺠـﺎ‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ ‪ ،‬ﻟﺨﺘﻪ ﻫﺎي ﻟﺠﻦ را ﺟﺬب ﮐﺮده و آب را از ﻓﯿﻠﺘﺮ ﻟﺠﻦ ﻋﺒﻮر ﻣﯽ دﻫﺪ‪ .‬ﭘـﺲ از ﺟﺪاﺳـﺎزي ‪ ،‬آب ﺗﻤﯿـﺰ از‬
‫روي ﺳﻄﺢ ﺗﻮﺳﻂ ﯾﮏ ﻻﻧﺪر ‪ ،‬ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه و از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺟﻬﺖ ﺗﮑﻤﯿﻞ ﭼﺮﺧـﻪ داﺧﻠـﯽ ‪ ،‬ﻟﺠـﻦ‬
‫ﻓﻌﺎل ﺟﻤﻊ آوري ﺷﺪه در ﮐﻒ زﻻل ﺳﺎز ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﺑﯽ ﻫﻮازي در ورودي ﺑﯿﻮراﮐﺘﻮر ﺑﺎزﮔﺸﺖ داده ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬

‫ﻣﺰاﯾﺎي راﮐﺘﻮر ‪:USBF‬‬

‫‪ -1‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺮاﻧﻪ ﺗﺼﻔﯿﻪ ‪:‬‬

‫‪٣‬‬
‫اﯾﺪه ﻣﺘﻤﺮﮐﺰ ﻧﻤﻮدن ﮐﻠﯿﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎ در ﯾﮏ ﺑﯿﻮراﮐﺘﻮر واﺣﺪ ﺗﺠﻬﯿﺰات اﺿﺎﻓﯽ را ﮐﺎﻫﺶ داده و ﻧﯿﺰ ﻧﯿﺎز ﺑﻪ زﻣـﯿﻦ‬
‫را ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ ﻣﯽ رﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﮐﺎﻫﺶ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي راﻫﺒﺮي و ﻧﮕﻬﺪاري‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺸﺮده ‪ ،‬ﺑﻪ ﺣﺪاﻗﻞ رﺳﺎﻧﺪن ﻗﻄﻌﺎت ﻣﺘﺤﺮك ‪ ،‬ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻣﺪوﻻر و ﻫﯿﺪورﻟﯿﮏ ﺧﻮد راﻫﺒﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﮔﺮدﯾﺪه ﺗﺎ‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻧﻈﺎرﺗﯽ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﻓﺘﻪ و ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي راﻫﺒﺮي و ﻧﮕﻬﺪاري ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -3‬ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ‬
‫راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻي ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺳﺒﺐ ﮔﺮدﯾﺪه ﺗﺎ ﻣﻘﺪار ﻧﯿﺘﺮوژن و ﻓﺴﻔﺮ و ﻧﯿﺰ ‪ BOD5‬و ‪ T.S.S‬در ﭘﺴـﺎب ﺧﺮوﺟـﯽ ﺑـﻪ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از از ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﮐﺎﻫﺶ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪ -4‬ﻟﺠﻦ ﻣﺎزاد ﮐﻤﺘﺮ و ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺷﺪه ﺗﺮ ‪:‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﭘﺎﺋﯿﻦ ﻣﯿﮑﺮوﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻟﺠﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺧﻮد ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﻟﺠـﻦ ﻣـﺎزاد ﮐﻤﺘـﺮ و‬
‫ﭘﺎﯾﺪارﺗﺮ ) ﺗﺜﺒﯿﺖ ﺷﺪه ﺗﺮ ( ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺼﻔﯿﻪ ﭘﺎﺗﻮژﻧﻬﺎ ) و ﮔﺎﻫﯽ ﻧﯿﺰ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﺴـﺘﻘﯿﻢ ( ﻣـﯽ ﺗـﻮان از اﯾـﻦ‬
‫ﻟﺠﻦ ﻣﺎزاد ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﮐﻮد اﺳﺘﻔﺎده ﻧﻤﻮد‪.‬‬
‫‪ -5‬ﺑﯽ ﺑﻮ ﺑﻮدن ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪:‬‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﻫﻮازي در ﻃﻮل ﺑﯿﻮراﮐﺘﻮر و ﺳﻦ زﯾﺎد ﻟﺠﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ اﺣﺘﻤﺎل اﯾﺠﺎد ﺑﻮ را از ﺑﯿﻦ ﻣـﯽ ﺑـﺮد‪.‬ﺗﺼـﻔﯿﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﺤﯿﻂ ﻫﺎي آﻟﻮده ﺑﺪون ﻫﯿﭻ ﺗﺎﺛﯿﺮ ﺳﻮﯾﯽ ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -6‬اﻧﻌﻄﺎف ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ‪:‬‬
‫ﺷﮑﻞ ﻣﻨﺸﻮري ﯾﺎ ﻣﺨﺮوﻃﯽ زﻻل ﺳﺎز ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﺳﺎﯾﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪﻫﺎي ﺗﺼﻔﯿﻪ در اﻃـﺮاف آن ﺻـﻮرت‬
‫ﭘﺬﯾﺮد ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ اﻧﻌﻄﺎف ﻫﯿﺪورﻟﯿﮑﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾـﺪ‪ .‬ﺗﮑﻨﻮﻟـﻮژي ‪ USBF‬ﺑـﻪ ﺧـﻮﺑﯽ ﺷـﻮﮐﻬﺎ و‬
‫ﺟﺮﯾﺎﻧﻬﺎي ﻣﺎزاد را در ﯾﮏ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻮد ﺑﻪ ﺧﻮدي ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﺑﺪﯾﻦ ﻧﺤﻮ ﮐﻪ ﺑﺎ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان ﺟﺮﯾﺎن ‪ ،‬ﺑﺴﺘﺮ‬
‫ﻟﺠﻦ ﺑﺎﻻﺗﺮ رﻓﺘﻪ و ﺳﻄﺢ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﺑﯿﺸﺘﺮي در ﻣﺨﺮوط زﻻل ﺳﺎز اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -7‬ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪوﻻر و ﻗﺎﺑﻞ اﻧﻌﻄﺎف ‪:‬‬
‫در ﻫﻨﮕﺎم ﻧﯿﺎز ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﺮﺣﺴﺐ ﭘﺮوژه ﻇﺮﻓﯿﺖ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري را اﻓﺰاﯾﺶ داد و ﺑﻪ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺧﺎﻧﻪ واﺣـﺪﻫﺎﯾﯽ ﻣﺸـﺎﺑﻪ‬
‫اﺿﺎﻓﻪ ﻧﻤﻮد‪ .‬واﺣﺪﻫﺎي ﺟﺪﯾﺪ ﺣﺘﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﻣﻮﺟﻮد اﻓﺰوده ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ -8‬آﺑﮕﯿﺮي ﻟﺠﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ‪:‬‬
‫ﺳﻦ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻟﺠﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد دﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎي آﺑﮕﯿﺮ ﻟﺠﻦ را ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺨﺸﯿﺪه و ﮐﯿﻔﯿﺖ ﺑﻬﺘﺮي را ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫‪ -9‬ﺛﺒﺖ ﺷﺪه و ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﯿﺪه ‪:‬‬
‫روش ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺛﺒﺖ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ در ﻋﻤﻞ ﻧﯿﺰ در ﺻﺪﻫﺎ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺧﺎﻧﻪ در ﺳﺮاﺳﺮ ﺟﻬـﺎن ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ ﺷـﺪه‬
‫اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺷﺮح ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪:USBF‬‬

‫‪٤‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬ﺷﮑﻞ دﯾﮕﺮي از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻟﺠﻦ ﻓﻌﺎل ﻣﺘﻌﺎرف ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي را ﺑﺎ ﯾﮏ زﻻل ﺳﺎز ﺑﺎ‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﻧﻤﻮده اﺳﺖ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻠﯿﺎت زﯾﺮ ﻃﺮاﺣﯽ ﮔﺮدد ‪:‬‬
‫‪ −‬ﺣﺬف ﻣﻮاد ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺮﺑﻦ‬
‫‪ −‬ﺣﺬف ‪ BOD‬و ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫‪ −‬ﺣﺬف ‪ ، BOD‬ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن و دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن‬
‫‪ −‬ﺣﺬف ‪ ، BOD‬ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ‪ /‬دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن و ﺣﺬف ﻓﺴﻔﺮ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ﻣﻮاد ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﮐﺮﺑﻦ ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﺑﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﯾﮏ ﻧﺎﺣﯿﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻋﻤﻞ ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾـﺪ ﮐـﻪ در آن ﺷـﺮاﯾﻄﯽ‬
‫ﺣﺎﮐﻢ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﻣﺨﻠﻮط ﻣﺎﯾﻊ ﺛﺒﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮي ﭘﯿﺪا ﻧﻤﻮده و رﺷﺪ ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﻓﯿﻼﻣﻨﺘﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در ﻃﺮاﺣﯽ ﻫﺎ ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ‪ ،‬دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن و ﺣﺬف ﻓﺴﻔﺮ ‪ ،‬ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﺑـﯽ ﻫـﻮازي ﺷـﺮاﯾﻂ ﻻزم را ﺟﻬـﺖ‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻧﯿﺘﺮات و ﺣﺬف ﻓﺴﻔﺮ ﺑﺎ اﯾﺠﺎد ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺐ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ در ﻗﺴـﻤﺖ ﻫـﻮادﻫﯽ آﻣﻮﻧﯿـﺎك‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮوزوﻣﻮﻧﺎس ﺑﻪ ﻧﯿﺘﺮﯾﺖ اﮐﺴﯿﺪه ﺷﺪه و ﺳﭙﺲ ﻧﯿﺘﺮﯾﺖ ﺗﻮﺳﻂ ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮوﺑﺎﮐﺘﺮ ﺑﻪ ﻧﯿﺘـﺮات‬
‫ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در اﯾﻦ واﮐﻨﺶ ‪ BOD ،‬ورودي ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺮﺑﻦ و ﯾﺎ اﻟﮑﺘﺮون دﻫﻨﺪه ﺟﻬﺖ اﺣﯿـﺎء ﻧﯿﺘـﺮات ﺑـﻪ‬
‫ﻋﻨﺼﺮ ﻧﯿﺘﺮوژن ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﺣﺬف ﻓﺴﻔﺮ در اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﻣﺸـﺎﺑﻪ روﺷـﻬﺎي ﺑﮑـﺎر رﻓﺘـﻪ در ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﻫـﺎي‬
‫ﻓﺴﺘﺮﯾﭗ ) ‪ ( Phostrip‬و روش ﺑﺎردن ﻓﻠﻮ اﺻﻼح ﺷﺪه ) ‪ ( Modified Barden Flow‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ ، USBF‬ﺗﺨﻤﯿﺮ و ﺗﺠﺰﯾﻪ ‪ BOD‬ﻣﺤﻠﻮل در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑـﯽ ﻫـﻮازي ﯾـﺎ ﺑـﯽ اﮐﺴـﯿﮋن ﺻـﻮرت ﻣـﯽ ﮔﯿـﺮد‪.‬‬
‫ﻣﺤﺼﻮﻻت ﺗﺨﻤﯿﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﮔﺮوه ﺧﺎﺻﯽ از ﻣﯿﮑﺮوارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎ ﮐﻪ ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ذﺧﯿﺮه و ﺟﺬب ﻓﺴـﻔﺮ را دارﻧـﺪ‪ ،‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﻣﺼﺮف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬در ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻫﻮازي ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ ﻣﺤﻠﻮل ﺗﻮﺳﻂ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻫﺎي ذﺧﯿﺮه ﮐﻨﻨﺪه ﻓﺴـﻔﺮ‬
‫) ‪ ( Acinetabacter‬ﮐﻪ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي رﺷﺪ داده ﺷﺪه ﺑﻮدﻧﺪ ‪ ،‬ﺟﺬب ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﻓﺴـﻔﺮ ﺟـﺬب ﺷـﺪه ﺳـﭙﺲ‬
‫ﺗﻮﺳﻂ ﻟﺠﻦ ﻣﺎزاد و ﯾﺎ ﺗﻮده زﻧﺪه از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﯿﺰان و ﻧﺮخ ﻓﺴﻔﺮ در اﺻﻞ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺖ ‪ BOD‬ﺑﻪ ﻓﺴﻔﺮ‬
‫در ﻓﺎﺿﻼب ورودي ﺑﺴﺘﮕﯽ دارد‪.‬‬

‫ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪: USBF‬‬

‫روﻧﺪ ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Eco Fluid‬در ﺣﺬف ‪ ، BOD‬ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن و دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن در ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ‪ USBF‬ﺑـﺮ‬
‫ﻣﺒﻨﺎي ﺳﯿﻨﺘﯿﮏ ﻣﮏ ﮐﺎرﺗﯽ و ﻻرﻧﺲ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬ﻗﺎدر ﺑﻪ ﺣﺬف ‪ BOD‬ﺗﺎ ﮐﻤﺘـﺮ از ‪ 5‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم در‬
‫ﻟﯿﺘﺮ ‪ ،‬ﺣﺬف ‪ T.S.S‬ﺑﺪون ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﺗﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ‪ ،‬ﺣﺬف ﻧﯿﺘﺮوژن ﮐﻞ ﺗﺎ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 1‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم‬
‫در ﻟﯿﺘﺮ و ﺣﺬف ﻓﺴﻔﺮ ﮐﻞ ﺗﺎ ‪ 0/5‬اﻟﯽ ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯿﮕﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺣﺬف ﻓﺴﻔﺮ ﺗـﺎ ‪ 0/2‬اﻟـﯽ ‪ 0/5‬ﻣﯿﻠـﯽ‬
‫ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺎ اﻓﺰودن ﻧﻤﮏ ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﺑﻪ ﻣﺎﯾﻊ ﻣﺨﻠﻮط در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫـﻮادﻫﯽ ﺑﻼﻓﺎﺻـﻠﻪ ﻗﺒـﻞ از ورود ﺑـﻪ ﻧﺎﺣﯿـﻪ زﻻل‬
‫ﺳﺎزي ﻣﻤﮑﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻤﮏ ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﺑﮕﯿﺮﻧﺪ‪ .‬ﻧﻈﯿـﺮ ‪ :‬آﻟـﻮم ) ‪Al2 (SO 4) 3 ,‬‬
‫‪ ، ( 14H 2O‬آﻟﻮﻣﯿﻨﺎت ﺳﺪﯾﻢ ) ‪ ( Na2O . Al2O3‬ﮐﻠﺮوﻓﺮﯾﮏ )‪ ، ( FeCI3‬ﮐﻠﺮوﻓﺮو )‪ ، ( FeCI3‬ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻓﺮو )‬
‫‪ ( FeSO4 , 8H 2O‬در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬از ﻃﺮﯾﻖ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺣﺬف ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ ،‬اﻓﺰودن ﻣﻘﺪار ﺑﺴـﯿﺎر ﮐﻤـﯽ ﻣﻨﻌﻘـﺪ‬

‫‪٥‬‬
‫ﮐﻨﻨﺪه ﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻟﺠﻦ ﺗﺎﺛﯿﺮ زﯾﺎدي ﻧﺪارد‪ .‬در زﯾﺮ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺣﺬف ﻓﺴﻔﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻮﻟﻔﺎت آن ) ‪ ( FeSo4‬ﺑﻪ ﻋﻨـﻮان‬
‫ﻧﻤﻮﻧﻪ اراﺋﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪:‬‬
‫‪3FeSO4 + 2PO4—3‬‬ ‫ﺗﺮﺗﯿﺐ ﻓﺴﻔﺮ ‪Fe3(PO4)2+3SO4—2 :‬‬
‫‪Fe3+3HCO -3‬‬ ‫ﮐﺎﻫﺶ ﻗﻠﯿﺎﺋﯿﺖ و ﺟﺪاﺳﺎزي ﻫﯿﺪروﮐﺴﯿﺪ ‪Fe(OH)3:‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ واﮐﻨﺶ ﻫﺎي ﻓﻮق ‪ ،‬ﺣﺬف ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﻓﺴﻔﺎت ) ‪ ( Po4--3‬ﺑﻪ ﻃﻮر ﺗﺌﻮري ﻣﯿﺰان ﻟﺠﻦ را ‪ 6‬ﻣﯿﻠـﯽ‬
‫ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﺧﻮاﻫﺪ داد‪ .‬در ﻋﻤﻞ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ‪ 5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﻟﺠﻦ ﺑﻪ ازاي ﺣﺬف ﻫﺮ ‪ 1‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در‬
‫ﻟﯿﺘﺮ ﻓﺴﻔﺎت ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ‪ .‬ﺑﺮاي ﻓﺎﺿﻼﺑﯽ ﺑﺎ ‪ BOD‬ورودي ‪ 240‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔـﺮم در ﻟﯿﺘـﺮ و ﻟﺠـﻦ آزاد ‪0/6‬‬
‫ﭘﻮﻧﺪ ‪ T.S.S‬ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﭘﻮﻧﺪ ‪ BOD‬ﺣﺬﻓﯽ ) ‪ ( 0.6 Ibs T.S.S /Ib BOD Removal‬و ﺑﺎ ﻣﺼﺮف ﺳﻮﻟﻔﺎت‬
‫‪ ، ( Po‬ﮐـﻞ اﻓـﺰاﯾﺶ در ﺗﻮﻟﯿـﺪ ﻟﺠـﻦ ﺣـﺪود ‪ 7‬درﺻـﺪ‬ ‫‪4‬‬
‫‪--3‬‬
‫ﻓﺮو ) ‪ ( Fe So4‬ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ‪ 2‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﻓﺴﻔﺎت )‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪.‬‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬از ﯾﮏ زﻻل ﺳﺎز ﺑﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻي وﯾﮋه و اﻧﺤﺼﺎري ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﺑﺮد‪ .‬زﻻل ﺳﺎز ﺑﺎ ﺑﺴﺘﺮ رو ﺑـﻪ‬
‫ﺑﺎﻻ از ﯾﮏ ﺷﮑﻞ ذوزﻧﻘﻪ اي و ﭼﻨﺪ ﺿﻠﻌﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺮﮐﯿﺐ ﺷﺪه ﮐﻪ در آن ﻣﺎﯾﻊ ﻣﺨﻠﻮط از ﻗﺴﻤﺖ ﭘﺎﺋﯿﻦ زﻻل ﺳﺎز و از‬
‫ﯾﮏ ﺑﺎﻓﻞ ﺑﺎ ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﺎص وارد ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﺑﺎﻋﺚ ﻓﻠﻮﮐﻮﻻﺳﯿﻮن ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﺷـﮑﻞ ذوزﻧﻘـﻪ اي‬
‫زﻻل ﺳﺎز و ﻓﺮم ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ آن ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﯾﮏ اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﻄﺢ از ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﻪ ﺑﺎﻻي زﻻل ﺳﺎز وﺟـﻮد داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ‪.‬‬
‫اﯾﻦ اﻣﺮ اﻣﮑﺎن اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﺪرﯾﺠﯽ ﮔﺮاﯾﺎن ﺳﺮﻋﺖ ﻋﻤﻮدي را در زﻻل ﺳﺎز ﻣﯿﺴﺮ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﻧﺮخ ﺑﺎرﮔﺬاري ﺳـﺮرﯾﺰ زﻻل‬
‫ﺳﺎز در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ ‪ 150‬اﻟﯽ ‪ 250‬ﮔﺎﻟﻦ در روز ﺑﺮ ﻓﻮت ﻣﺮﺑﻊ ) ‪ 6‬اﻟﯽ ‪ 10‬ﻣﺘﺮ ﻣﮑﻌﺐ ﺑﺮ روز ﺑﺮ ﻣﺘﺮ ﻣﺮﺑﻊ ‪6-10‬‬
‫‪ ( m3/ m 2.d‬در ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮﯾﺎن ﻃﺮاﺣﯽ روزاﻧـﻪ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ ( 150-250 gal/f t2 ) .‬زﻻل ﺳـﺎز ﻣﻌﻤـﻮﻻً ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ روزاﻧﻪ اي ﺣﺪود ‪ 3‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻧﺮخ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺟﺮﯾﺎن ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐـﻪ در اﯾـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺑـﺎر ﺳـﺮرﯾﺰ در‬
‫ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻﯾﯽ زﻻل ﺳﺎز ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 450‬اﻟﯽ ‪ 750‬ﮔﺎﻟﻦ در روز ﺑﺮ ﻓﻮت ﻣﺮﺑﻊ ) ‪ ( 18-31 m3/ m2.d‬ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ‬
‫رﻗﻢ ﺑﺴﯿﺎر ﻣﺤﺘﺎﻃﺎﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫زﻻل ﺳﺎز داراي ﯾﮏ ﭼﯿﺪﻣﺎن ﺑﺎﻓﻞ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد اﺳﺖ ﮐﻪ اﺟﺎزه ﻣﯽ دﻫﺪ ﻟﺠﻦ از ﻗﺴﻤﺖ ﭘـﺎﺋﯿﻦ زﻻل ﺳـﺎز ﺧـﺎرج‬
‫ﺷﻮد‪ .‬ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﻮب ﺧﺮوج ﻟﺠﻦ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﭼﺮﺧﻪ داﺧﻠﯽ ﺑﯿﻦ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﺎي ﻫﻮازي و ﺑﯽ ﻫﻮازي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻤـﮏ ﻣـﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻟﺠﻦ ‪ 4‬ﺑﺮاﺑﺮ ﻣﯿﺰان ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺘﻮﺳﻂ روزاﻧﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ ﻣﯿﺰان ﺑﺎﻻي ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻟﺠـﻦ از‬
‫ﭘﺎﺋﯿﻦ زﻻل ﺳﺎز ﯾﮏ ﮔﺮاﯾﺎن ﺳﺮﻋﺖ رو ﺑﻪ ﭘﺎﺋﯿﻦ را در زﻻل ﺳﺎز اﯾﺠـﺎد ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾـﺪ ﮐـﻪ ﺑﺎﻋـﺚ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد ﺑـﺎزدﻫﯽ‬
‫ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ زﻻل ﺳﺎز در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ زﻻل ﺳﺎزﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف ﺑﺴﯿﺎر ﺑﻬﺒﻮد ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﭼﺮﺧﻪ داﺧﻠـﯽ ﺑـﯿﻦ ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﻫـﻮادﻫﯽ و‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﺑﺎﻋﺚ اﯾﺠﺎد ﭼﺮخ ‪ BOD‬ﻣﯽ ﮔﺮدد ﮐﻪ در ﮐﺎﻫﺶ ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻮﺛﺮ اﺳﺖ‪ .‬اﯾـﻦ ﭼﺮﺧـﻪ داﺧﻠـﯽ‬
‫ﻣﺎﯾﻊ ﻣﺨﻠﻮط ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﭼﺮﺧﻪ اي را ﺟﻬﺖ ارﮔﺎﻧﯿﺴﻢ ﻫﺎي ﺣﺬف ﮐﻨﻨﺪه ﻓﺴﻔﺮ در ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺑـﯽ ﻫـﻮازي اﯾﺠـﺎد ﻧﻤـﻮده و‬
‫ﺳﭙﺲ آﻧﻬﺎ را ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻮازي ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ﻓﺴﻔﺮ ﻫﺪاﯾﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬ﻧﺮخ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﺮ اﺳـﺎس ﻧﺴـﺒﺖ ‪ BOD‬ﺟﺮﯾـﺎن‬
‫ورودي ﺑﻪ ﻓﺴﻔﺮ ﮐﻞ ﺑﻪ ﻧﯿﺘﺮوژن آﻣﻮﻧﯿﻢ ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﺑﺮاﺑﺮ ‪ 4‬ﺑﺮاي ﻓﺎﺿﻼب ﻫﺎي ﺧﺎﻧﮕﯽ ﺿﺮﯾﺐ‬

‫‪٦‬‬
‫اﯾﻤﻨﯽ ‪ 25‬اﻟﯽ ‪ 35‬درﺻﺪ را اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻃﺮاﺣﯽ ﻓﺮآﯾﻨﺪ در اﯾﻦ روش ﺑﻪ ﻣـﻮارد زﯾـﺮ ﺑﺴـﺘﮕﯽ‬
‫دارد ‪:‬‬
‫‪ . 1‬ﻗﺪرت و ﻗﺎﺑﻠﯿﺖ ﺗﺠﺰﯾﻪ ﭘﺬﯾﺮي ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻓﺎﺿﻼب‬
‫‪ . 2‬دﻣﺎي ﻓﺎﺿﻼب‬
‫‪ BOD . 3‬ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ‬
‫‪ . 4‬ﻏﻠﻈﺖ ﻧﯿﺘﺮوژن و ﻓﺴﻔﺮ‬
‫زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻫﯿـﺪوﻟﯿﮑﯽ ) ‪ ( HRT‬ﻣﺘﻌـﺎرف ﺟﻬـﺖ ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﻫـﻮادﻫﯽ از ‪ 6‬ﺗـﺎ ‪ 30‬ﺳـﺎﻋﺖ ﻣﺘﻐﯿـﺮ اﺳـﺖ‪ .‬زﻣـﺎن ﻣﺎﻧـﺪ‬
‫ﻫﯿﺪورﻟﯿﮑﯽ ﺑﺮاي ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﻣﻌﻤﻮﻻً ‪ 1‬اﻟﯽ ‪ 2‬ﺳﺎﻋﺖ ﺟﻬﺖ ﺟﺬف ﻣﻮاد آﻟﯽ ﺑﺎ ﭘﺎﯾﻪ ﮐـﺮﺑﻦ و ‪ 2‬اﻟـﯽ ‪ 8‬ﺳـﺎﻋﺖ‬
‫ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻓﺴﻔﺮ و دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻟﺠﻦ ) ‪ ( SRT‬ﺑﺮ اﺳﺎس دﻣﺎ ‪ ،‬ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳـﯿﻮن و ﺳـﯿﻨﺘﯿﮏ ﺣـﺬف ‪ BOD‬و اﻟﺰاﻣـﺎت ﺧﺮوﺟـﯽ‬
‫ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﺮ ﺣﺴﺐ آﻣﻮﻧﯿﺎك ‪ N-NH4‬ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻟﺠﻦ ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻣﻌﻤـﻮﻻً ‪ 50‬اﻟـﯽ ‪ 100‬درﺻـﺪ‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ از زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻟﺠﻦ در دﻣﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗـﺎ ﺿـﺮﯾﺐ اﯾﻤﻨـﯽ اﯾﺠـﺎد ﮔﺸـﺘﻪ و ﺗﻐﯿﯿـﺮات در‬
‫ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﺎﺿﻼب ورودي ﺗﻌﺪﯾﻞ ﮔﺮدد‪ ) .‬ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ‪ SRT‬ﻫﻢ ﯾﮏ ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻃﺮاﺣﯽ و ﻫﻢ ﯾـﮏ ﭘـﺎراﻣﺘﺮ‬
‫ﮐﻨﺘﺮل ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ(‪.‬‬

‫ﭘﺎراﻣﺘﺮ ﻫﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ‪:USBF‬‬

‫ﻏﻠﻈﺖ اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﻠﻮل ) ‪ ( D.O‬در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﻮادﻫﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ‪ 2‬اﻟﯽ ‪ 4‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ و در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫـﻮازي ﮐﻤﺘـﺮ‬
‫از ‪ 0/2‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮد‪ .‬در ﺷﺮاﯾﻄﯽ ﮐﻪ ﺑﺎرﮔﺬاري ورودي ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﻘـﺎدﯾﺮ ﻃﺮاﺣـﯽ ﺷـﺪه ﺑﺎﺷـﺪ ‪،‬‬
‫زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻫﻢ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﻮادﻫﯽ و ﻫﻢ در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﻣﯿﺰان ﻃﺮاﺣﯽ ﺧﻮاﻫﻨﺪ ﺑﻮد‪ .‬در اﯾـﻦ‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﻏﻠﻈﺖ ﻣﺎﯾﻊ ﻣﺨﻠﻮط ﺟﺎﻣﺪات ﻗﺮار در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺟﻬﺖ رﺳﯿﺪن ﺑﻪ اﻟﺰاﻣﺎت ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻧﺮﻣـﺎل ﮐـﺎﻫﺶ داده‬
‫ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﻠﻮل ﺑﺎ ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻘﺪار ﻫﻮا ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺳﻄﺢ ﻣﻄﻠﻮب ﺑﺎﻗﯽ ﺑﻤﺎﻧـﺪ‪ .‬زﻣـﺎن ﻣﺎﻧـﺪ ﻫﯿـﺪروﻟﯿﮑﯽ‬
‫اﻓﺰوده ﺷﺪه در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﻓﺮﺻﺖ ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﺑﺮاي ﺑﻪ ﮐﺎرﮔﯿﺮي اﮐﺴﯿﮋن ﻣﺤﻠﻮل اﯾﺠﺎد ﮐﺮده و ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﻨﺎﺳـﺐ‬
‫را ﺟﻬﺖ ﺗﺨﻤﯿﺮ اﯾﺠﺎد ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬
‫زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻟﺠﻦ ) ‪ ( SRT‬ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري ﺑﺎ ﻣﯿﺰان ﻟﺠﻦ زاﯾﺪ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻟﺠﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﺮ اﺳـﺎس ﺣﺠـﻢ‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﻮادﻫﯽ و ﻏﻠﻈﺖ ‪ MLVSS‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﭼﺮا ﮐﻪ ﺳـﯿﻨﺘﯿﮏ ﺣـﺬف ‪ BOD‬و ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳـﯿﻮن ﺣﺠـﻢ‬
‫ﻧﺎﺣﯿﻪ ﻫﻮادﻫﯽ را ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ‪ .‬در ﻃﺮاﺣﯽ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﺮﮐﺖ ‪ Eco Fluid‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨـﯽ ﻻزم ﺟﻬـﺖ اﻧـﺪازه ﮔﯿـﺮي‬
‫ﻟﺠﻦ ﺑﺎزﮔﺸﺘﯽ و ﻟﺠﻦ دﻓﻌﯽ ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪.‬‬
‫زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻟﺠﺖ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬ﻣﻤﮑﻦ اﺳﺖ ﺑﻪ ﻃﻮر ﻗﺎﺑﻞ ﻣﻼﺣﻈﻪ اي اﻓﺰاﯾﺶ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ اﻣﺎن اﯾﻦ اﻣـﺮ ﺗـﺎﺛﯿﺮي‬
‫ﺑﺮ ﮐﯿﻔﯿﺖ ﭘﺴﺎب ﺧﺮوﺟﯽ ﻧﺨﻮاﻫـﺪ داﺷـﺖ ﭼـﺮا ﮐـﻪ ﻧﺎﺣﯿـﻪ ﺑـﯽ ﻫـﻮازي اﻧﺘﺨـﺎﺑﯽ ) ‪( anoxic selector zone‬‬
‫ﺟﺎﻣﺪات ﻣﺎﯾﻊ ﻣﺨﻠﻮط را ﺗﻌﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ و زﻻل ﺳﺎز ﺑﺎ ﺑﺴـﺘﺮ ﻟﺠـﻦ رو ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻ ﻣﮑـﺎﻧﯿﺰﻣﯽ ﺟﻬـﺖ ﻓﯿﻠﺘﺮاﺳـﯿﻮن و‬

‫‪٧‬‬
‫ﻓﻠﻮﮐﻮﻻﺳﯿﻮن ﺗﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ﮐﻪ ﻣﺎﻧﻊ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻟﺨﺘﻪ ﻫﺎي ﺳﻮزﻧﯽ – ﮐﻪ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﻣﻌﻀﻞ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺑﺎ زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻟﺠـﻦ‬
‫ﺑﺎﻻ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻗﻠﯿﺎﺋﯿﺖ و ‪( Alkalinity and pH ) pH‬‬
‫ﻫﺮﮔـﺎه ﻓﺎﺿـﻼب ورودي از ﻧﻈــﺮ ﺷـﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﻣﺘﻌــﺎدل و ﺧﻨﺜـﯽ ﻧﺒﺎﺷــﺪ ‪ ،‬ﻻزم اﺳـﺖ ﺗــﺎ ﺟﻬـﺖ اﻧﺠــﺎم ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ﻫــﺎي‬
‫ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن و دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﻗﻠﯿﺎﺋﯿﺖ آن ﺗﻨﻈﯿﻢ ﮔﺮدد‪ .‬واﮐﻨﺶ ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﺟﻬﺖ اﮐﺴﯿﺪاﺳﯿﻮن ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﯿﻠـﯽ‬
‫ﮔﺮم ﺑـﺮ ﻟﯿﺘـﺮ ﻧﯿﺘـﺮوژن آﻣﻮﻧﯿـﺎك ﺑـﻪ ‪ 7/1‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم ﺑـﺮ ﻟﯿﺘـﺮ ﻗﻠﯿﺎﺋﯿـﺖ ﺑـﺮ ﺣﺴـﺐ ‪ CaCo3‬ﻧﯿـﺎز دارد‪ .‬واﮐـﻨﺶ‬
‫دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﺑﻪ ازاي ﻫﺮ ﯾﮏ ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﯿﺘﺮ ﻧﯿﺘﺮات ﻧﯿﺘﺮوژﻧﯽ ﮐﻪ اﺣﯿﺎء ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ ‪ 3/57 ،‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم ﺑـﺮ ﻟﯿﺘـﺮ‬
‫ﻗﻠﯿﺎﺋﯿﺖ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ‪ CaCo3‬ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬در ﻓﺎﺿﻼب ورودي ﺑـﺎ ‪ 40‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم ﺑـﺮ ﻟﯿﺘـﺮ ﻧﯿﺘـﺮوژن آﻣﻮﻧﯿـﺎك )‬
‫‪ ( NH4--N‬ﻗﻠﯿﺎﺋﯿﺖ ﮐﻞ ﺟﻬﺖ ﺗﻀﻤﯿﻦ ﺧﻨﺜﯽ ﺳﺎزي آن ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ‪ 150‬اﻟﯽ ‪ 200‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم ﺑﺮ ﻟﯿﺘﺮ ﺑﺎﺷـﺪ‪ pH .‬ﺳﯿﺴـﺘﻢ‬
‫ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻫﻤﻮاره در ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪ 7/5‬اﻟﯽ ‪ 8/5‬ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﺷﻮد و اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎ اﻓﺰودن و ﮐﺎﺳﺘﻦ ﻗﻠﯿﺎﺋﯿﺖ در ﻣﻮاﻗـﻊ ﻣـﻮرد ﻧﻈـﺮ‬
‫ﻣﯿﺴﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬

‫ﻣﺼﺮف و ﮐﺎﻫﺶ ﻣﻮاد ﻏﺬاﯾﯽ در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪: USBF‬‬

‫‪ -‬ﻧﯿﺘﺮوژن ‪Nitrogen‬‬
‫ﻧﯿﺘﺮوژن ﺑﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن و دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﺣﺬف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ اﺗﻮﺗﺮوف ﻣـﯽ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻤﺎم ﺑﯿﻮراﮐﺘﻮر ﻫﺎي ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ‪ USBF‬ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳـﯿﻮن ﮐﺎﻣـﻞ آﻣﻮﻧﯿﺎﮐـﺖ ﺑـﻪ ﻧﯿﺘـﺮات ) ‪( No3‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺷﺪه اﻧﺪ‪ .‬در ﺣﺎﻟﯿﮑﻪ دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﯾﮏ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺘﺮوﺗﺮوف اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻣﻨـﺎﺑﻊ ﮐـﺮﺑﻦ ﻧﯿـﺎز دارد‪ .‬در ﺗﺼـﻔﯿﻪ‬
‫ﺧﺎﻧﻪ ﻫﺎي ﻣﺘﻌﺎرف ﮐﻪ دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﻟﺠﻦ ﺟﺪاﮔﺎﻧﻪ اﻧﺠﺎم ﻣﯽ ﭘﺬﯾﺮد ‪ ،‬ﮐﺮﺑﻦ ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻣﺘـﺎﻧﻮل ﺑـﻪ ﻣﺤـﯿﻂ‬
‫اﻓﺰوده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﺑﺎﻻ رﻓﺘﻦ ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺷﺪه و ﻧﯿﺰ در ﺻﻮرﺗﯿﮑﻪ ﮐﺮﺑﻦ زﯾﺎد از ﺣﺪ ﻣﺼﺮف ﮔﺮدد ‪ ،‬ﺑﺎﻋﺚ ﺑـﺎﻻ‬
‫رﻓﺘﻦ ‪ BOD5‬در ﭘﺴﺎب ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬در ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ USBF‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از اﯾﺪه دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﻟﺠﻦ ﺑﻪ ﻃﻮر‬
‫واﺣﺪ ‪ ،‬از ﯾﮏ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺮﺑﻦ دروﻧﺰا ﺟﻬﺖ ﻧﮕﻬﺪاري ﺑﺎﮐﺘﺮي ﻫﺎي دي ﻧﯿﺘﺮﯾـﺖ ﮐﻨﻨـﺪه ‪ ،‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﻓﺎﺿـﻼب‬
‫ورودي در ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﺑﺎ ﻣـﺎﯾﻊ ﻣﺨﻠـﻮط ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿـﮏ ﺷـﺪه‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿـﺐ ﺷـﺪه و ﯾـﮏ ﻣﻨﺒـﻊ ﮐـﺮﺑﻦ ﺟﻬـﺖ ﻓﺮآﯾﻨـﺪ‬
‫دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﺗﻮﻟﺪي ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﯾﮏ ﻣﯿﺰان ﺑﺎزﮔﺸﺖ ﻣﺎﯾﻊ ﻣﺨﻠﻮط ﻧﯿﺘﯿﺮﯾﻔﯿـﮏ ﺷـﺪه ﻧﺴـﺒﺘﺎً ﺑـﺎﻻ ) ‪ 3‬اﻟـﯽ ‪ 4‬ﺑﺮاﺑـﺮ‬
‫ﺟﺮﯾﺎن ﻣﺘﻮﺳﻂ روزاﻧﻪ ( ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻻزم ﺟﻬـﺖ دﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳـﯿﻮن ﺑﺎﯾﺴـﺘﯽ ﺗـﺎﻣﯿﻦ ﮔـﺮدد‪ .‬ﺑـﺎ‬
‫رﻋﺎﯾﺖ و اﻋﻤﺎل اﯾﻦ ﻣﻮارد ‪ ،‬ﻧﯿﺘﺮوژن ﮐﻞ ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -‬ﻓﺴﻔﺮ ‪Phosphorus‬‬
‫ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ USBF‬ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ راﻧﺪﻣﺎن ﺑﺎﻻﯾﯽ را درﮐﺎﻫﺶ ﻣﻮاد آﻟﯽ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ‪ ،‬ﺑﻠﮑﻪ راﻧـﺪﻣﺎن زﯾـﺎدي را در ﺣـﺬف‬
‫ﻓﺴــﻔﺮ اﯾﺠــﺎد ﻣــﯽ ﻧﻤﺎﯾــﺪ‪ .‬ﺳــﻪ روش ‪ :‬ﺟــﺬب ﺑﯿﻮﻟــﻮژﯾﮑﯽ ‪ ،‬ﺗﺮﮐﯿــﺐ ﻫﻤﺰﻣــﺎن و ﺗــﻪ ﻧﺸــﯿﻨﯽ ﺷــﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑــﻪ ﻫﻤــﺮاه‬
‫ﻣﯿﮑﺮوﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﺑﺮاي اﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺟﻮاب داده اﻧﺪ‪.‬‬

‫‪٨‬‬
‫‪ -1‬ﻣﮑﺎﻧﯿﺴﻢ ﺟﺬب ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻓﺴﻔﺮ ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺎم ﺟﺬب ﻟﺬﯾﺬ ) ‪ ( Luxury Uptake‬ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد در ﻧﺘﯿﺠﻪ‬
‫ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻟﺠﻦ ﻓﻌﺎل در ﻣﻌﺮض ﺷﺮاﯾﻂ اﻧﺘﻘﺎل ﻫﻮازي ﺑﻪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﺤﺖ اﯾﻦ ﺷﺮاﯾﻂ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي‬
‫اﻧﺮژي ﺑﯿﺸﺘﺮي را ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ آﻧﭽﻪ ﺑﺮاي زﻧﺪه ﻣﺎﻧﺪﻧﺸﺎن ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ ﺑﻪ ﺷﮑﻞ ﻓﺴﻔﺮ ذﺧﯿﺮه ﻣـﯽ ﮐﻨﻨـﺪ‪ .‬ﻫـﺮ ﮔـﺎه‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ اﮐﺴﯿﺪ ﺷﺪن در ﻣﺮﺣﻠﻪ زﻻل ﺳﺎزي ﻧﯿﺰ ﺣﻔﻆ ﺷﻮد ‪ ،‬ﻓﺴﻔﺮ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﻠﻮﻟﻬﺎ ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﻧﻬﺎﯾﺘﺎً‬
‫ﻟﺠﻦ اﺿﺎﻓﯽ ﺧﺎرج ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﺑﺮ ﺧﻼف ﺗﻤﺎم روﺷـﻬﺎي دﯾﮕـﺮ زﻻل ﺳـﺎزي ‪ ،‬اﯾـﻦ ﺷـﺮاﯾﻂ در ﻓﺮآﯾﻨـﺪ زﻻل‬
‫ﺳﺎزي ‪ USBF‬ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫در ﻣﺪت ‪ 20‬ﺳﺎل ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﺎ واﺣﺪﻫﺎي ﺑﺰرگ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﮐﻪ از ﺳﯿﺴـﺘﻢ ‪ USBF‬اﺳـﺘﻔﺎده ﻧﻤـﻮده اﻧـﺪ ‪،‬‬
‫ﺗﻮاﻧﺎﯾﯽ ﺟﺬب ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺧﻮ اﯾﻦ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ﺑﻪ اﺛﺒﺎت رﺳﯿﺪه اﺳﺖ‪ .‬در ﺣـﺎل ﺣﺎﺿـﺮ ﮐـﺎﻫﺶ ﺑﯿﻮﻟـﻮژﯾﮑﯽ‬
‫ﻓﺴﻔﺮ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ‪ 2-1‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ در اﯾﻦ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﻗﺎﺑﻞ دﺳﺘﯿﺎﺑﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫‪ -2‬ﺟﻬﺖ ﮐﺎﻫﺶ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻓﺴﻔﺮ ‪ ،‬ﺗﺮﺳﯿﺐ ﻫﻤﺰﻣﺎن و ﯾﺎ ﺗﺮﺳﯿﺐ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺗﻮام ﺑﺎ ﻣﯿﮑﺮوﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ﺑـﻪ ﮐـﺎر ﮔﺮﻓﺘـﻪ‬
‫ﻣــﯽ ﺷــﻮد‪ .‬در ﺗﻤــﺎم ﻓﺎﺿــﻼب ﻫــﺎي ﺑﻬﺪاﺷــﺘﯽ ﻓﺴــﻔﺮ ﺑــﻪ ﺳــﻪ ﺻــﻮرت ﻇــﺎﻫﺮ ﻣــﯽ ﺷــﻮد ‪ :‬ارﺗﻮﻓﺴــﻔﺎت‬
‫) ‪ ، ( Orthophosphate‬ﭘﻠــــــــﯽ ﻓﺴــــــــﻔﺎت ) ‪ ( Ployphosphate‬و ﻓﺴــــــــﻔﺮ آﻟــــــــﯽ‬
‫) ‪ . ( Organic ohosphorous‬در ﺣﺎل ﺣﺎﺿﺮ ﭘﻠﯽ ﻓﺴﻔﺎﺗﻬﺎي آﻟﯽ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﻧﻤـﯽ ﺑﺎﺷـﻨﺪ وﻟـﯽ در‬
‫ﻃﻮل ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﻫﺮ دو آﻧﻬﺎ ﺑﻪ ارﺗﻮﻓﺴﻔﺎت ﺗﺒﺪﯾﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ ﺑـﺎ اﻓـﺰودن ﻧﻤـﮏ ﻫـﺎي‬
‫ﻓﻠﺰي ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﺷﺪن ﻣﯽ ﮔﺮدﻧﺪ‪ .‬از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯿﺰان ﻓﺴﻔﺮ ) ﺗﺎ ‪ 80‬درﺻﺪ ( ﺑﺎ ﺟﺬب ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ‬
‫ﺻﻮرت ﻣﯽ ﮔﯿﺮد‪ .‬اﻓﺰودن ﻣﻘﺪار ﮐﻤﯽ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮐﻨﻨﺪه از ﻧﻮع ﻧﻤﮏ ﻫﺎي ﻓﻠﺰي ﺗﺎﺛﯿﺮ ﭼﻨﺪاﻧﯽ در اﻓـﺰاﯾﺶ ﺗﻮﻟﯿـﺪ‬
‫ﻟﺠﻦ ﻧﺨﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬
‫‪ -3‬در ﺗﺮﺳﯿﺐ ﻫﻤﺰﻣﺎن‪ ،‬ﺳﻮﻟﻔﺎت ﻓﺮو ) ‪ ( Fe So4 , 7H2O‬ﺑﻪ واﺣﺪ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﺗﺰرﯾـﻖ ﻣـﯽ ﮔـﺮدد‪.‬‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﺑﯽ ﻫﻮازي ﻣﺎﻧﻊ اﮐﺴﯿﺪاﺳﯿﻮن ﯾﻮﻧﻬﺎي دو ﻇﺮﻓﯿﺘﯽ ﺑﻪ ﯾﻮﻧﻬﺎي ﺳﻪ ﻇﺮﻓﯿﺘـﯽ و در ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﺷـﮑﻞ ﮔﯿـﺮي‬
‫ﻫﯿﺪروﮐﺴﯿﺪ آﻫﻨﯽ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﯽ ﮔﺮدد ﺗﺎ ﺗﻌﺪاد ﺑﯿﺸﺘﺮي از ﯾﻮﻧﻬﺎي آﻫﻨـﯽ ﺑـﺎ ارﺗﻮﻓﺴـﻔﺎﺗﻬﺎ‬
‫وارد واﮐﻨﺶ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻧﺘﯿﺠﻪ اﯾﻦ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻣﺼﺮف ﮐﻢ ﻣﻮاد ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮑﯽ ﺑﻪ اﺳﺘﻮﮐﯿﻮﻣﺘﺮي و ﻣﺘﻌﺎﻗﺒﺎً ﮐـﺎﻫﺶ‬
‫ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻟﺠﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺴﻔﺮ ﮐﻞ ﺑﺎ ﺗﺮﺳﯿﺐ ﻫﻤﺰﻣﺎن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 0/5‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم در ﻟﯿﺘـﺮ اﻣﮑـﺎن‬
‫ﭘﺬﯾﺮ ﺑﻮده و ﻧﺸﺎن داده ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫‪ -4‬در ﺗﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ﺑﻪ ﻫﻤﺮاه ﻣﯿﮑﺮوﻓﯿﻠﺘﺮاﺳﯿﻮن ‪ ،‬در ﯾﮏ ﻣﺨﺰن رﺳﻮﺑﺪﻫﯽ ﺑﻪ ﺧﺮوﺟﯽ ﺷـﻔﺎف زﻻل ﺳـﺎز‬
‫ﻣﺎده ﻣﻨﻌﻘﺪ ﮐﻨﻨﺪه اﻓﺰوده ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﯾﻦ ﻣﺨﺰن ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ داراي ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻻزم ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻣﯿﮑﺴﺮﻫﺎي دور ﺗﻨﺪ و ﮐﻨﺪ‬
‫‪ ،‬ﺑﺎﻓﻞ و‪ ...‬ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﭘﺲ از ﺗﺮﺳﯿﺐ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ در ﻣﺨﺰن ﺗﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﻟﺨﺘﻪ ﻫﺎي رﯾﺰ ﺑﺎﻗﯿﻤﺎﻧﺪه در ﺧﺮوﺟﯽ ﺗﻮﺳـﻂ‬
‫ﯾﮏ ﻣﯿﮑﺮوﻓﯿﻠﺘﺮ ﻣﺪور ) ‪ ( Drum Microsofter‬از ﭘﺴﺎب ﺣﺬف ﻣﯽ ﮔﺮدد‪ .‬ﻧﺘﯿﺠـﻪ ﻣﻄﻠـﻮﺑﯽ ﮐـﻪ از اﯾـﻦ‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ دو ﻣﺮﺣﻠﻪ اي ) ﺣﺬف ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ و ﻓﯿﺰﯾﮑﻮ ﺷﯿﻤﯿﺎﯾﯽ ( ﺣﺎﺻﻞ ﻣﯽ ﮔﺮدد ‪ ،‬ﻋﻼوه ﺑـﺮ ﺣـﺬف ﻓﺴـﻔﺮ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻻ ﺑﺮدن ﺿﺮﯾﺐ ﺗﺼﻔﯿﻪ و ﺟﺒﺮان ﺣﺴﺎﺳﯿﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ روي ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ اﺳﺖ ﺑﻄﻮرﯾﮑﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ‬

‫‪٩‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ اﻃﻤﯿﻨﺎن ﺑﺨﺶ در اﻧﺘﻬﺎي ﮐﺎر ﺣﺬف ذرات ﺑﺴﯿﺎر رﯾﺰ ﺟﺎﻣﺪات را ﻧﯿﺰ ﺑﺎﻋﺚ ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ روش‬
‫ﮐﺎﻫﺶ ﻓﺴﻔﺮ ﮐﻞ ﺑﻪ ﻣﯿﺰان ﮐﻤﺘﺮ از ‪ 0/1‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﺣﺼﻮل اﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺗﮑﻨﻮﻟﻮژي ‪ USBF‬ﺑﺎ ‪: SBR‬‬

‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي راﮐﺘﻮر ﻧﺎﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﻣﺘﻮاﻟﯽ )‪ ( SBR‬و ﻓﯿﻠﺘﺮﻫﺎي ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ ﺑﺎ ﺟﺮﯾﺎن رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻي )‪ ( USBF‬ﻫـﺮ دو‬
‫ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻫﺎي اﺻﻼح ﺷﺪه اي از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﻟﺠﻦ ﻓﻌﺎل ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬در اواﺧﺮ ﺳـﺎﻟﻬﺎي ‪ 1960‬در‬
‫آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺷﮑﻞ ﮔﺮﻓﺖ و ﺑﯿﻦ ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ 1980‬ﺗﺎ ‪ 1990‬ﺑﻄﻮر ﮔﺴﺘﺮده ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده واﻗﻊ ﺷﺪ‪ .‬اﯾـﺪه ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ‪USBF‬‬
‫ﮐﻪ ﺑﻄﻮر اﻧﺤﺼﺎري ﺛﺒﺖ ﮔﺮدﯾﺪه ﺑﻮد در ﺳﺎﻟﻬﺎي ‪ 1970‬در اروﭘﺎ و آﻣﺮﯾﮑﺎ ﺗﮑﻤﯿﻞ و اﺻﻼح ﮔﺮدﯾـﺪ‪ .‬در ﻃـﯽ ‪25‬‬
‫ﺳﺎل ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺷﮑﻠﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ USBF‬از ﻗﺒﯿﻞ زﻻل ﺳﺎز ﻫـﺎي ﺑـﺎ ﺑﺴـﺘﺮ رو ﺑـﻪ ﺑـﺎﻻ و ﻣﻨـﺎﻃﻖ‬
‫اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﯽ ﻫﻮازي در ﺳﻄﺢ ﺟﻬﺎﻧﯽ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﻗﺮار ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ SBR‬و ‪ USBF‬ﻫﺮ دو ﻗﺎدر ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ ﺑﻪ اﺳﺘﺎﻧﺪاردﻫﺎي آﻣﺮﯾﮑـﺎ و اﺳـﺘﺎﻧﺪارد ﺟﻬـﺎﻧﯽ‬
‫ﺑﺮاي ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻓﺎﺿﻼب ﺷـﻬﺮي ) ‪ 30‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم در ﻟﯿﺘـﺮ ‪ BOD‬و ‪ 30‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم در ﻟﯿﺘـﺮ ‪ ( T.S.S‬و‬
‫اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺼﻔﯿﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ) ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ‪ BOD‬و ‪ 10‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘـﺮ ‪ T.S.S‬و ‪ 1‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم در‬
‫ﻟﯿﺘﺮ ‪ ( NH4--N‬و اﺳﺘﺎﻧﺪارد ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮم ) ‪ 10‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم در ﻟﯿﺘـﺮ ‪ BOD‬و ‪ 10‬ﻣﯿﻠـﯽ ﮔـﺮم در ﻟﯿﺘـﺮ‬
‫‪ T.S.S‬و ‪ 1/5‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ﻣﺠﻤﻮع ﻧﯿﺘﺮوژن ( دﺳﺖ ﯾﺎﺑﻨﺪ‪.‬‬
‫ﻫﺮ دو روش در ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺧﻮد ﺳـﯿﻨﺘﯿﮏ ﻫـﺎي ﯾﮑﺴـﺎﻧﯽ را ﺟﻬـﺖ ﺣـﺬف ﮐـﺮﺑﻦ و ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳـﯿﻮن و‬
‫دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﮔﯿﺮﻧﺪ‪.‬‬
‫‪ JMS‬ﻣﺪﻟﻬﺎي ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﻨﺘﯿﮑﯽ را ﺟﻬﺖ ﻫﺮ دو روش ﺑﻬﺒﻮد و ارﺗﻘﺎء ﺑﺨﺸﯿﺪ ﮐﻪ ﻣﺒﻨﺎي ﮐﺎر او ﻧﯿﺰ ﺑـﻪ ﮐﺘﺎﺑﻬـﺎي‬
‫ﻣﺮﺟﻊ ﻣﻬﻨﺪﺳﯽ ﺑﻬﺪاﺷﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﺤﯿﻂ زﯾﺴﺖ آﻣﺮﯾﮑﺎ ) ‪ ( USEPA‬و ﻧﻮﺷﺘﻪ ﻫـﺎي ‪ Mc Carty‬و‬
‫‪ Lawrence‬در ﻣﻮرد ﺗﺼﻔﯿﻪ ﻓﺎﺿﻼب و ﮐﻨﺘﺮل ﻣﻮاد ﻣﻐﺬي درون آن ﺑﺮ ﻣﯽ ﮔﺸﺖ‪.‬‬
‫در ﮐﺘﺎﺑﻬﺎي ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺟﻊ در ﻣﻮرد ﻧﺤﻮه ﻋﻤﻠﮑﺮد اﯾﻦ دو ﻓﺮآﯾﻨﺪ )‪ USBF‬و ‪ ( SBR‬و ﺳﯿﻨﺘﯿﮏ واﮐﻨﺶ آﻧﻬـﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺗﻔﺼﯿﻞ ﻣﻄﻠﺐ ﺑﯿﺎن ﺷﺪه اﺳﺖ‪ .‬ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﻓﻌﻠﯽ ﺟﻬﺖ ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ‪:‬‬
‫اﻟﻒ – ﻣﻼﺣﻈﺎت ﺑﺎرﮔﺬاري ﻃﺮاﺣﯽ‬
‫ب – ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري و اﺟﺮا‬
‫ج ‪ -‬ﻣﯿﺰان ﺑﺮق ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬
‫د – ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪوﻻر و ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﺎل‬
‫ﻫـ ‪ -‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎي ﻫﺰﯾﻨﻪ اي‬
‫ﻫﺮ ﯾﮏ از ﻣﻮارد ﻓﻮق در ﻗﺴﻤﺖ ﻫﺎي ﺑﻌﺪي ﺗﻮﺿﯿﺢ داده ﺧﻮاﻫﺪ ﺷﺪ‪.‬‬

‫اﻟﻒ – ﺑﺎرﮔﺬاري ﻃﺮاﺣﯽ ) ‪( Design Loading‬‬

‫‪١٠‬‬
 ‫ﺟﺪول ‪ -1‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﻣﻬﻢ ﺑﺎرﮔﺬاري ﻃﺮاﺣﯽ ﺑﺮاي دو روش ‪ SBR‬و ‪USBF‬‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪SBR‬‬ ‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪USBF‬‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‬
‫‪ 0/01‬ﺗﺎ ‪1‬‬ ‫‪ 0/01‬ﺗﺎ ‪1‬‬ ‫ﻧﺴﺒﺖ ‪F/M‬‬
‫‪2000- 4000‬‬ ‫‪4000 – 6000‬‬ ‫ﻏﻠﻈﺖ ‪( mg/1) MLVSS‬‬
‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪4‬‬ ‫‪ 1‬ﺗﺎ ‪6‬‬ ‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ )ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ (‬
‫‪250 -350‬‬ ‫‪80 -120‬‬ ‫‪SVI‬‬
‫‪5 -50‬‬ ‫‪5 -70‬‬ ‫زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻟﺠﻦ ) ‪ ( SRT‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ روز‬

‫در اروﭘﺎ ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ USBF‬در ﻧﺴﺒﺘﻬﺎي ﭘﺎﺋﯿﻦ ‪ 0/01 ) F/M‬ﺗﺎ ‪ ( 0/05‬و ﯾﺎ ﺗﺤﺖ ﻫﻮادﻫﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﺑـﺎﻻ در ﻣـﻮاردي ﮐـﻪ‬
‫ﺣﺬف ‪ BOD‬ﯾﺎ ‪ COD‬ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﮐﻢ ﻻزم ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﮐﺎر ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪ ،‬در آﻣﺮﯾﮑـﺎ ﻧﺴـﺒﺖ ‪ F/M‬ﺑـﺮاي ﺣـﺬف‬
‫‪ BOD‬در ﻓﺎﺿﻼب ﻫﺎي ﺷﻬﺮي ‪ 0/1‬اﻟﯽ ‪ 0/3‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﺑﺮاي ﺗﺼـﻔﯿﻪ ﺑـﺎ ﻧـﺮخ ﺑـﺎﻻ در ﻓﺎﺿـﻼﺑﻬﺎي‬
‫ﻗﻮي ﺻﻨﻌﺘﯽ اﯾﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺣﺘﯽ ﺑﺎﻻي ‪ 1‬ﻧﯿﺰ اﺧﺘﯿﺎر ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﺑﺎرﮔﺬاري ﻃﺮاﺣﯽ ) ‪ ( F/M‬ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ SBR‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻫـﻮادﻫﯽ آن ﻧﺴـﺒﺖ ﺑـﻪ ‪USBF‬‬
‫ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﮐﻤﺘﺮ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد ﭼﺮا ﮐﻪ ﻫﻮا ﺗﻨﻬﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯿﮑـﻪ زﻣـﺎن ﻫـﻮادﻫﯽ ﺳـﯿﮑﻞ ‪ SBR‬اﺳـﺖ‬
‫دﻣﯿﺪه ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل ﻗﺪرت ﻫﻮاده ﻧﺼﺐ ﺷﺪه اﻟﺰاﻣﺎً اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪ .‬ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﺪه ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮد زﻻل ﺳـﺎزي‬
‫ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ در ‪ USBF‬و ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻄﻘﻪ اﻧﺘﺨﺎﺑﯽ ﺑﯽ ﻫﻮازي ‪ ،‬اﻧـﺪﮐﺲ ﺣﺠـﻢ ﻟﺠـﻦ ) ‪ ( SVI mg/1‬ﺑـﺮاي اﯾـﻦ‬
‫روش ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺗﺮ از ‪ SBR‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬اﯾﻦ اﻧﺪﮐﺲ ﯾﮏ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﺑﺤﺮاﻧﯽ در ﮐﻞ اﺟﺮاي اﯾﻦ روش ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو‬
‫روش ﺑﺮاي ﺑﺎرﮔﺬاري ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ ﻣﺎﮐﺰﯾﻤﻢ ﺑﻪ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﺟﻮاﺑﮕﻮي ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده‬
‫از ﺷﯿﺐ ﺧﺎص دﯾﻮاره ﻫﺎي زﻻل ﺳﺎز اﺟﺎزه داده ﻣﯽ ﺷﻮد ﺗﺎ ﺑﺴﺘﺮ ﻟﺠﻦ رﺷﺪ ﻧﻤﻮده و ﺳﻄﺢ ﻧﺎﺣﯿﻪ ﺗﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ اﻓﺰاﯾﺶ‬
‫ﯾﺎﺑﺪ و ﻧﯿﺰ ﻟﺨﺘﻪ ﻫﺎي ﻟﺠﻦ داﺧﻞ آن در ﺗﻤﺎس رو ﺑﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﻬﺘﺮ ﺗﺸﮑﯿﻞ ﮔﺮدد‪ .‬در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ SBR‬ﺑﺎ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺳـﯿﮑﻞ‬
‫ﺗﻪ ﻧﺸﯿﻨﯽ ‪ ،‬ﺑﺎرﮔﺬاري ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ‪.‬‬
‫‪Performance & Operation Parameters‬‬ ‫ب‪ -‬ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري و اﺟﺮا‬

‫ﺟﺪول ‪ -2‬راﻧﺪﻣﺎن ﺣﺬف ﻣﺘﻌﺎرف در ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ USBF‬و ‪SBR‬‬

‫‪SBR‬‬ ‫‪USBF‬‬ ‫ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎ‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪5‬‬ ‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪5‬‬ ‫ﺣﺬف ‪( mg/1 ) BOD‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪1‬‬ ‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪0/5‬‬ ‫ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ) ‪( mg/1‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪1/5‬‬ ‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪1/5‬‬ ‫دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ) ‪( mg/1‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪10‬‬ ‫ﮐﻤﺘﺮ از ‪5‬‬ ‫‪( mg/1 )TSS‬‬

‫‪١١‬‬
‫ﺣﺴﻦ ﻣﻬﻢ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬در آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺗﺮﮐﯿﺐ و ﻗﺮار دادن ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﯿﺮ ﻫﻮازي ﻗﺒﻞ از ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫـﻮازي ﺷـﺮاﯾﻂ‬
‫ﺷﮑﻞ ﮔﯿﺮي ﻣﺎﯾﻊ ﻣﺨﻠﻮط را ﺟﻬﺖ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺑﻬﺘﺮ ﺟﺎﻣﺪاﺗﯽ ﮐﻪ در زﻻل ﺳﺎز ﻟﺨﺘﻪ اي ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺣﺮﮐﺖ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪،‬‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﯽ ﺳﺎزد‪ .‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﯿﺮ ﻫﻮازي ﺑﺎﻋﺚ ﮐﺎﻫﺶ و ﺣﺬف ﻟﺠﻦ ﻫﺎي رﺷﺘﻪ اي ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ اﻣﺮ ﺧﻮد ﮐﻤـﮏ ﻣـﯽ‬
‫ﮐﻨﺪ ﺗﺎ ﻣﯿﺰان ‪ SVI‬ﺑﺴﯿﺎر ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺑﺎﺷﺪ‪ -80 ) .‬اﻟﯽ ‪ 120‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ( ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﯿﺮ ﻫﻮازي در اﯾـﻦ ﺣﺎﻟـﺖ ﺟﻬـﺖ‬
‫ﺣــﺬف ‪ BOD‬و ﺣــﺬف و ﮐــﺎﻫﺶ ‪ BOD‬و ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳــﯿﻮن ﺑﺴــﯿﺎر ﺧــﻮب ﻋﻤــﻞ ﻣــﯽ ﻧﻤﺎﯾــﺪ‪ .‬ﺟﻬــﺖ ﻋﻤــﻞ‬
‫دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ‪ ،‬ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻏﯿﺮ ﻫﻮازي ﺑﻪ ﮐﻤﮏ زﻣﺎن ﻣﺎﻧﺪ ﻫﯿﺪروﻟﯿﮑﯽ اﻓﺰاﯾﺶ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ و ﺑﺎﻋﺚ ﻋﻤﻠﮑﺮد ﺧﻮب ﺧـﻮد‬
‫ﺗﺨﺮﯾﺒـﯽ ﮐـﺮﺑﻦ در ﻓﺎﺿــﻼب ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬در ﺳﯿﺴــﺘﻢ ‪ SBR‬ﺑـﻪ ﻃـﻮر ﻣﻌﻤــﻮل ﯾـﮏ ﻣﻨﺒـﻊ ﮐــﺮﺑﻦ ﺟﺪاﮔﺎﻧـﻪ ﺟﻬــﺖ‬
‫دﯾﻨﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن اﺿﺎﻓﻪ ﻣﯽ ﮔﺮدد و ﻣﺘﻌﺎرف ﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺒﻊ ﮐﺮﺑﻦ ‪ ،‬ﻣﺘﺎﻧﻮل اﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ وﺟﻮد اﯾﻨﮑﻪ اﻓﺰودن ﻣﺘﺎﻧﻮل ﺑـﻪ ﻃـﻮر‬
‫ﮐﺎﻣﻞ ﮐﻨﺘﺮل ﻣﯽ ﺷﻮد‪ .‬اﻣﺎ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺣﺎل اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ آن ﺑﻌﻀﺎً ﺑﺎﻋﺚ اﻓﺰاﯾﺶ ‪ BOD‬در ﺧﺮوﺟﯽ ﻣﯽ ﺷـﻮد‪ .‬در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﮑﻪ ‪ MLSS‬در وﺿﻌﯿﺖ ﺑﻬﺘﺮي ﺷـﮑﻞ ﮔﺮﻓﺘـﻪ اﺳـﺖ ‪ ،‬ﻣﯿـﺰان ‪ BOD‬ﺧﺮوﺟـﯽ ) ‪5‬‬
‫ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ( ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﻘﺪار آن در روش ‪ 10 ) SBR‬ﻣﯿﻠﯽ ﮔﺮم در ﻟﯿﺘﺮ ( ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ج‪ -‬ﻣﯿﺰان ﺑﺮق ﻣﺼﺮﻓﯽ ﻫﺮ ﺳﯿﺴﺘﻢ‬

‫ﺑﺎ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ رواﺑﻂ ﺗﺌﻮري ﺳﯿﻨﺘﯿﮏ ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ SBR‬و ‪ USBF‬ﻫﺮ دو ﺑﻪ ﯾﮏ ﻣﯿـﺰان ﺑـﻪ اﮐﺴـﯿﮋن‬
‫ﺟﻬﺖ ﺣﺬف ‪ BOD‬و ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن اﺣﺘﯿﺎج دارﻧﺪ‪ .‬ﻫﺮ دو ﻓﺮآﯾﻨﺪ از اﮐﺴﯿﮋن ﻧﯿﺘﺮات ﺑﺎزﮔﺸـﺘﯽ ) ‪ %66‬اﮐﺴـﯿﮋن ﻻزم‬
‫ﺟﻬﺖ ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ( در ﺣﯿﻦ ﻋﻤﻞ دي ﻧﯿﺘﺮﯾﻔﯿﮑﺎﺳﯿﻮن ﺑﻬﺮه ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ‪ .‬ﻣﯿﺰان ﺗﻮان ﻫﻮاده ﻻزم در ﺳﯿﺴـﺘﻢ ‪USBF‬‬
‫ﮐﻤﺘﺮ از ﻓﺮآﯾﻨﺪ ‪ SBR‬اﺳﺖ ﭼﺮا ﮐﻪ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ ﻫﻤﺎن ﻣﻘﺪار اﮐﺴﯿﮋن در ﻣـﺪت زﻣـﺎن ﮐﻮﺗـﺎﻫﺘﺮي‬
‫وارد ﻓﺎﺿﻼب ﮔﺮدد‪ .‬ﻣﯿﺰان ﺗﻮان ﻫﻮاده در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬ﺣﺪوداً ‪ 30‬اﻟـﯽ ‪ 50‬درﺻـﺪ ﺑﯿﺸـﺘﺮ از ﻓﺮآﯾﻨـﺪ ‪ USBF‬در‬
‫ﺷﺮاﯾﻂ ﯾﮑﺴﺎن ورودي و ﺧﺮوﺟﯽ ﻓﺎﺿﻼب ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺎزدﻫﯽ ﻫﻮاده ﻫﺎي ﺑﺎ ﻣﻨﺎﻓﺬ رﯾـﺰ ﯾـﺎ درﺷـﺖ ﻧﯿـﺰ در ﺳﯿﺴـﺘﻢ‬
‫‪ USBF‬و ‪ SBR‬ﺑﯿﺸﺘﺮ اﺳﺖ‪ .‬ﭼﺮا ﮐﻪ ﻋﻤﻖ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻫﻮادﻫﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ آﻧﮑﻪ ﺣـﺪود ‪ 30‬درﺻـﺪ‬
‫از ﺣﺠﻢ ﺗﺎﻧﮏ ﻫﻮادﻫﯽ در زﻣﺎن ﻫﻮادﻫﯽ ﺧﺎﻟﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ ﮐﻤﺘﺮ از ﻣﯿﺰان آن در ﺳﯿﺴـﺘﻢ ‪ USBF‬ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ‪ .‬ﺑـﺎ اﯾـﻦ‬
‫وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺘﻮﺳﻂ راﻧﺪﻣﺎن ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﻮادﻫﯽ ‪ SBR‬ﺣﺪود ‪ %15‬ﮐﻤﺘﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫د‪ -‬ﻣﻼﺣﻈﺎت ﻃﺮاﺣﯽ ﻣﺪوﻻر و ﻃﺮاﺣﯽ اﺟﺰاي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﺎل‬

‫‪Moduar Design Considerations and Mechanical Component Design‬‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﺑﻪ ﺻﻮرت ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻫﻮادﻫﯽ ‪ ،‬زﻻل ﺳـﺎزي و ﻣﻨﻄﻘـﻪ‬
‫ﺑﯽ ﻫﻮازي در ﯾﮏ ﺗﺎﻧﮏ واﺣﺪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻨﻬﺎ دﺳﺘﮕﺎه ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﻻزم ‪ ،‬ﻫﻮاده ﺟﻬﺖ ﻫـﻮادﻫﯽ و ‪ Airlift‬ﻟﺠـﻦ‬
‫ﺑﺮﮔﺸﺘﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ ) .‬در واﺣﺪ ﺑﺰرگ از ﯾﮏ ﭘﻤﭗ ﻣﺤﻮري ﺑﺎ ﺗﻮان ﭘﺎﺋﯿﻦ ﺟﻬﺖ ﺑﺎزﮔﺸﺖ اﺳـﺘﻔﺎده ﻣـﯽ ﻧﻤﺎﯾﻨـﺪ‪(.‬‬
‫ﻟﺠﻦ ﻣﺎزاد ﻧﯿﺰ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ در ﺻﻮرت ﻋﺪم ﻣﻐﺎﯾﺮت ﺑﺎ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻣﻨﻄﻘﻪ اي ﭘﺲ از ﺧﺮوج ﺗﻮﺳـﻂ ‪ Airlift‬در ﻣﺤـﻞ‬
‫ﻣﻨﺎﺳﺐ دﻓﻦ ﮔﺮدد‪.‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬ﻣﻌﻤﻮﻻً ﺷﺎﻣﻞ ‪ 2‬ﻋﺪد ﺗﺎﻧﮏ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻋﻼوه ﺑﺮ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻫـﻮادﻫﯽ و ﺗﺨﻠﯿـﻪ‬

‫‪١٢‬‬
‫ﻟﺠﻦ ‪ ،‬ﭘﻤﭙﻬﺎي آﺑﮕﯿﺮي ﺑﺎﯾﺪ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ اﯾﻨﮑﻪ ﺑﺮاي ﻫﺮ ﮐﺪام از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻓﻮق ﯾﮏ واﺣـﺪ‬
‫رزرو ﻧﯿﺰ ﺑﺎﯾﺴﺘﯽ در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮد ﻣﯿﺰان ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺶ از ‪ USBF‬ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﻣﺤﺎﺳﻦ زﯾﺮ را ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ ‪:‬‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ اوﻟﯿﻪ ﮐﻤﺘﺮ ﺑﺮاي ﺗﺠﻬﯿﺰات‬
‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻧﮕﻬﺪاري ﮐﻤﺘﺮ‬
‫ﺳﻬﻮﻟﺖ در ﺑﻬﺮه ﺑﺮداري‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل ﭘﻤﭙﻬﺎي ‪ Airlift‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﭘﻤﭗ ﻫﺎي ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮ دﭼﺎر ﻣﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪.‬‬
‫ﺑﺎ اﯾﻨﮑﻪ ﻣﺤﺪودﯾﺖ ﺧﺎص ﺑﺮاي ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ SBR‬و ‪ USBF‬در ﺳـﺎﯾﺰ وﺟـﻮد ﻧـﺪارد اﻣـﺎ در ﺳﯿﺴـﺘﻢ ﻫـﺎي‬
‫‪ USBF‬ﺑﺰرگ ‪ ،‬ﺟﻮاﺑﺪﻫﯽ ﺑﻬﺘﺮ از ﯾﮏ واﺣﺪ دوﺑﻞ ‪ SBR‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻫـ ‪ -‬ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﺎﮐﺘﻮر ﻫﺎي ﻫﺰﯾﻨﻪ اي ) ‪( Cost Factors‬‬

‫ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻫﺎي ﻋﻤﺪه و اﺻﻠﯽ روش ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﻮارد زﯾﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ‪:‬‬
‫‪ −‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﻣﺨﺎزن ﺟﻬﺖ اﯾﺠﺎد زﻣﺎن ﻣﺎﻧـﺪ ﻫﯿـﺪروﻟﯿﮑﯽ ) ‪ ( HRT‬ﻻزم ﺑـﺮاي ﺗـﺎﻣﯿﻦ ﺳـﯿﻨﺘﯿﮑﻬﺎي‬
‫ﻃﺮاﺣﯽ ‪ ) ،‬اﯾﻦ ﻣﻘﺎدﯾﺮ ﺑﺮاي ﻫﺮ دو روش ‪ SBR‬و ‪ USBF‬ﯾﮑﺴﺎن ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ (‬
‫‪ −‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﻣﺨﺰن زﻻل ﺳﺎز‬
‫‪ −‬ﻫﺰﯾﻨﻪ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﭘﻤﭗ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﻮاده ﻫﺎ ‪ ،‬ﻟﻮﻟﻪ ﮐﺸﯽ ﻫﺎي داﺧﻠﯽ و وﺳﺎﯾﻞ آﺑﮕﯿﺮي‬
‫‪ −‬ﮐﺎرﻫﺎي ﻋﻤﺮاﻧﯽ و ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﮐﺎرﮔﺎﻫﯽ‬
‫‪ −‬ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺳﯿﺴﺘﻢ ﮐﻨﺘﺮل‬
‫‪ −‬وﺳﺎﯾﻞ و ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ‬
‫از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ SBR‬و ‪ USBF‬داراي رواﺑﻂ ﺳﯿﻨﺘﯿﮏ ﯾﮑﺴﺎﻧﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﯿﻮﻟﻮژﯾﮑﯽ ﺧﻮد‬
‫داراي ﻣﺨﺎزن ﯾﮑﺴﺎن و ﻫﻢ اﻧﺪازه ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ USBF .‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﺎ ﯾﮏ ﺗﺎﻧﮏ اﺳﺖ و ‪ SBR‬ﺳﯿﺴﺘﻤﯽ ﺑﺎ دو ﺗﺎﻧﮏ‬
‫دوﺑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬داراي ﯾﮏ ﺳﺮي ﭘﻤﭗ ﺑﯿﺸﺘﺮ ﺟﻬﺖ آﺑﮕﯿﺮي و ﻧﯿﺰ ﺗﺠﻬﯿﺰات ﺑﺎ ﺗﻮان ﺑﯿﺸـﺘﺮ و در‬
‫ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻗﯿﻤﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺟﻬﺖ ﺗﺨﻠﯿﻪ ﻟﺠﻦ اﺿﺎﻓﻪ و ﻫﻮادﻫﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺿﻤﻦ آﻧﮑﻪ ﺑﻪ ﺧﺎﻃﺮ دوﺑﻞ ﺑﻮدﻧﺪ ﺣﻮﺿﭽﻪ ﻫـﺎ‬
‫و ﻧﯿﺰ دوﺑﻞ ﺑﻮدن ﺗﺠﻬﯿﺰات رزرو ‪ ،‬ﻗﯿﻤﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﺑﺴﯿﺎر ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺨﺰن زﻻل ﺳﺎزي درون ﻫﻤﺎن ﻣﺨﺰن اﺻﻠﯽ دﯾـﺪه ﻣـﯽ ﺷـﻮد و در ﺳﯿﺴـﺘﻢ ‪ 1 USBF‬واﺣـﺪ ﻣـﯽ ﺑﺎﺷـﺪ و در‬
‫ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬ﺑﻪ ﻟﺤﺎظ دوﺑﻞ ﺑﻮدن ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ 2 ،‬واﺣـﺪ دﯾـﺪه ﻣـﯽ ﺷـﻮد‪ .‬ﻫﻤـﺎﻧﻄﻮر ﮐـﻪ ﻗـﺒﻼً ﺗﻮﺿـﯿﺢ داده ﺷـﺪ‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬ﺣﺪود ‪ 30‬اﻟﯽ ‪ 50‬درﺻﺪ ﺑﯿﺸﺘﺮ از ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫ﺗﺠﻬﯿﺰات اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ ﺷﺎﻣﻞ ﮐﻞ ﻣﺪار ﻗﺪرت و ﺗﺎﺑﻠﻮﻫﺎي اﻧﺘﻘﺎل ﻣﺤﻠﯽ در ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ SBR‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟـﻪ ﺑـﻪ ﮔﺴـﺘﺮدﮔﯽ‬
‫ﻓﻀﺎﯾﯽ واﺣﺪﻫﺎ ﮐﻪ ﺑﻪ ﺻﻮرت دوﺑﻞ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪١٣‬‬
‫ﻫﺮ دو ﺳﯿﺴﺘﻢ ‪ USBF‬و ‪ SBR‬در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﻟﺠﻦ ﻓﻌﺎل ﻣﺘﻌـﺎرف و ﯾـﺎ ﻧﻬﺮﻫـﺎي ﻫـﻮادﻫﯽ ﺣﺠـﻢ‬
‫ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﺘﺮي را اﺷﻐﺎل ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ‪ .‬ﻋﻤﻠﯿﺎت ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ و ﮐﺎرﻫﺎي اﺟﺮاﯾﯽ در اﯾﻦ ﻧﻮع ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺮاﺗﺐ ﮐﻤﺘـﺮ‬
‫از ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﻣﺘﻌﺎرف و ﯾﺎ ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺛﺎﻧﻮﯾﻪ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬از ﻧﻈﺮ ﻣﯿﺰان زﻣﯿﻦ ﻻزم ﺑﺮاي اﺣﺪاث‬
‫ﺗﺼﻔﯿﻪ ﺧﺎﻧﻪ ‪ ،‬ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ USBF‬ﺑﺮ ﺣﺴﺐ ﭼﯿﺪﻣﺎن واﺣﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﻪ زﻣﯿﻨﯽ ﺣﺪود ‪ 60-80‬درﺻـﺪ ﮐﻤﺘـﺮ ﻧﺴـﺒﺖ‬
‫ﺑﻪ ﺳﯿﺴﺘﻢ ﻫﺎي ‪ SBR‬ﻧﯿﺎز دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‪١٤‬‬