Annrep 2020 NL

SSPF. FOREVER YOUNG.
Jaarverslag 2020 - Stichting Shell Pensioenfonds
Jaarverslag 2020 - SSPF 1

2 Jaarverslag 2020 - SSPF
SSPF. FOREVER YOUNG.
Missie, visie, doel en strategie
De missie van SSPF is het nakomen van pensioenaanspraken en pensioenrechten, waarbij
het streven is ingegane pensioenen en premievrije pensioenaanspraken waardevast te
houden (te indexeren). In de opzet van de pensioenregeling wordt gestreefd naar eenvoud en
transparantie en naar onafhankelijkheid van de ontwikkelingen in de sociale zekerheid.
Het is de visie van SSPF om de pensioenregeling degelijk uit te voeren en effectief met de
deelnemers te communiceren. SSPF streeft daarin professioneel en kostenefficiënt te zijn en
goede relaties te onderhouden met stakeholders. SSPF beoogt deze doelstelling te bereiken met
voor zowel SSPF als de sponsor aanvaardbare premies.
Het fonds heeft tot statutair doel het verstrekken van pensioenen en andere uitkeringen
aan gewezen werknemers van Royal Dutch Shell en aan hun betrekkingen. Het
strategisch beleggingsbeleid van SSPF is erop gericht om binnen aanvaarde risico’s
goede beleggingsresultaten te genereren. Hierbij wordt een afweging gemaakt tussen de
doelstellingen en het risico dat wordt gelopen. Dit wordt periodiek met een ALM-studie getoetst.

Inhoud
Bestuursverslag en jaarrekening 2020 - Stichting Shell Pensioenfonds
09 73
Voorwoord Risicomanagement
Een open gesprek tussen bestuurslid Wat zijn de risico’s van een
Fridoline van Binsbergen-Stierum en pensioenregeling? Lees meer over het
voorzitter Martin ten Brink over starten in risicomanagement van SSPF.
crisistijd, pensioen en persoonlijke doelen.
87
17 Achter de schermen
In vogelvlucht: Wie zijn de mensen achter SSPF? En wat
ontwikkelingen 2020 doen ze precies? Vier medewerkers aan
2020: het was een ongekend uitdagend het woord.
jaar. Kenan Yildirim, General Manager,
geeft namens het bestuursbureau van SSPF
een overzicht van een aantal belangrijke 99
ontwikkelingen in 2020. Kerncijfers 2020
21 117
Beleggingen 11 feiten over jouw
Wat is het effect van de pandemie op pensioenfonds
de wereldeconomie en het fonds? Wat Waar staat SSPF voor? En welke
zijn de beleggingsovertuigingen van regeling biedt zij aan? Lees hier meer over
SSPF? En lees meer over de mijlpalen jouw pensioenfonds.
van het maatschappelijk verantwoord
beleggingsbeleid.
119
Verantwoording en toezicht
47 Een samenvatting van het rapport dat de
Forever Young Raad van Toezicht op 1 april 2021 heeft
Suus den Boesterd (103), Paul Ankerman uitgebracht aan het bestuur van SSPF.
(82) en Ruud Gijsen (61) werkten jarenlang
voor Shell en genieten nu van hun pensioen.
Persoonlijke portretten van oudgedienden. 135
Jaarrekening 2020
61
Coronacrisis-aanpak 187
Op welke manier heeft het bestuur van Controle- en actuariële verklaring
SSPF en het klantteam van de Shell van de onafhankelijke accountant
Pensioenfondsen de negatieve gevolgen en actuaris
van de coronacrisis het hoofd geboden?

09
119
99 21
87 Jaarverslag 2020 - SSPF 7

V oor
woord
Dit jaar niet het gebruikelijke voorwoord, maar een open gesprek
tussen bestuurslid Fridoline van Binsbergen- Stierum en voorzitter
Martin ten Brink over de coronapandemie, maatschappelijk
verantwoord beleggen en nieuwe uitdagingen.

F
ridoline: “Je bent in juli gestart als Fridoline: “Ik denk dat veel mensen
bestuursvoorzitter, midden in de zich afvragen wat de coronacrisis
coronacrisis. Was dat niet lastig?” voor hun pensioen betekent.”
Martin: “Dat viel heel erg mee. Ik heb Martin: “De centrale banken
het geluk gehad dat ik al een aantal hebben hun monetaire beleid
bestuursleden kende vanuit mijn vorige nog meer verruimd, waardoor de
baan. Daardoor ben ik niet helemaal in rente verder is gedaald. Hierdoor
het diepe gegooid. De stap die jij hebt is onze dekkingsgraad (de
gezet, lijkt me veel spannender: je baan verhouding tussen het vermogen
opzeggen om voor jezelf te beginnen als en de pensioenverplichtingen)
consultant.” flink omlaaggegaan en kunnen de
pensioenen dit jaar helaas niet worden
Fridoline: “Na zeventien jaar vond geïndexeerd. Onze beleggingen zijn
ik het zeker spannend om Shell te wel stabiel gebleven; de aandelenmarkt
verlaten. Daarbij zijn het natuurlijk heeft zich na de eerste golf snel
uitdagende tijden. Toch ben ik heel hersteld.”
opgetogen en geniet ik volop van deze
nieuwe uitdaging. Ik zie het als een Fridoline: “Door het snelle herstel
frisse start na het afgelopen coronajaar. van de aandelenmarkt hebben veel
Hoe kijk jij terug op 2020?” mensen het gevoel dat de schade wel
meevalt, terwijl ik denk dat er nog een
Martin: “Het was een zeer bewogen klap komt. Aan de andere kant houd
jaar. Een jaar waarin de wereldeconomie ik niet van doemdenken. We moeten
een enorme dreun heeft gekregen. De hoop houden op een goede afloop.
verwachte krimp in 2020 is 4 procent. Heeft de coronacrisis wat jou betreft
Ter vergelijking: dat is nu al meer dan de ook positieve kanten?”
krimp die we zagen tijdens de financiële
crisis in 2008-2009.” Martin: “Naast de economische
gevolgen en het ongekende persoonlijke
Fridoline: “Wat ik heel impactvol leed waar ook onze deelnemers mee
vind, is dat landen wereldwijd hun te maken hebben, zijn er ook enkele
grenzen sluiten om de eigen mensen lichtpuntjes. Er is meer aandacht voor
te beschermen en het zorgsysteem de medemens. Denk aan de vele
overeind te houden. Het transport initiatieven die zijn opgezet voor mensen
stopt, medewerkers kunnen niet meer die er alleen voor staan.”
naar hun werkplek. Alles staat stil.”
Fridoline: “Door deze crisis lijkt
Martin: “De impact van corona is iedereen meer te beseffen dat de
zonder meer uitzonderlijk te noemen. maatschappij iets is om zuinig op te
Wel verschilt het per sector: de zijn. De zorg, het klimaat… het zijn
luchtvaart, horeca en het toerisme zijn belangrijke voorwaarden om goed te
keihard geraakt, terwijl techbedrijven kunnen blijven leven op deze aardbol.
het juist goed doen. Daarnaast zijn er Wat dat betreft heeft deze crisis
grote onderlinge verschillen per land.” mensen wakker geschud.”

De betrokkenheid en kennis
van de deelnemers vergroten,
zie ik als één van de
belangrijkste uitdagingen

We willen een waardevast
pensioen realiseren, maar
wel op een maatschappelijk
verantwoorde manier

Martin: “Een ander positief punt is het beschikbare premieregeling als dit leidt
werken op afstand. Door de uitstekende tot grote onevenwichtige uitkomsten
digitale infrastructuur in Nederland gaat voor groepen deelnemers. Gesloten
dat zeer soepel en wordt het door de pensioenfondsen en fondsen met een
meeste mensen erg gewaardeerd.” garantie van de werkgever worden
daarbij als voorbeeld genoemd. Het
Fridoline: “Binnen het bestuur gaat is uiteindelijk aan de sociale partners
het ook voorspoedig. Ik ben echt om besluiten te nemen over zowel
onder de indruk van de veerkracht en toekomstige opbouw als over de
efficiency van het team. Toch vind ik een vraag wat er gaat gebeuren met reeds
wandelafspraak op z’n tijd wel prettig.” bestaande pensioenen. Dit zal naar
verwachting op z’n vroegst in 2022
Martin: “Zeker. Ik vind het spijtig dat het plaatsvinden als de wetgeving is
niet mogelijk is om alle bestuursleden afgerond.”
fysiek bij elkaar te brengen. Vooral
omdat er veel wisselingen zijn geweest. Fridoline: “Ik ben benieuwd wat er uit
Hopelijk is het in het tweede kwartaal de gesprekken tussen Shell en de COR
weer mogelijk en kan de ‘onboarding’ (Centrale Ondernemingsraad) gaat
van nieuwe leden fysiek plaatsvinden.” komen. Zij zijn nu aan zet om samen
tot een nieuwe pensioenregeling te
Fridoline: “Het afgelopen jaar is er komen die aansluit op de nieuwe
een Pensioenakkoord bereikt tussen pensioenwetgeving.”
de overheid en centrale organisaties
van sociale partners. Ik merk in mijn Martin: “De keuzes die zij maken,
omgeving dat over de concrete zijn voor het bestuur zeer bepalend.
uitwerking binnen SSPF best veel Wel is het aan ons om vast te stellen
vragen zijn.” of de nieuwe regeling uitvoerbaar en
uitlegbaar is en of de belangen van
Martin: “Het Pensioenakkoord bestaat alle deelnemers evenwichtig worden
uit veel aspecten. Dat maakt het gewogen.”
complex. Het belangrijkste is, dat er
voor toekomstige pensioenopbouw Fridoline: “Een ander belangrijk
van de actieve deelnemers een agendapunt dit jaar is het vertalen
beschikbare premieregeling wordt van de resultaten van de ALM-studie
voorgeschreven, waarbij de hoogte (een analyse van het strategische
van het pensioen gekoppeld is aan beleid, red.).”
het beleggingsrendement. Pensioen
wordt daardoor minder zeker, maar wel Martin: “Ik vind het heel goed dat er
betaalbaarder. Daarnaast wordt de elke drie jaar een ALM-studie wordt
premie verplicht leeftijdsonafhankelijk. uitgevoerd. Want je ziet het: de
Voor reeds opgebouwd pensioen wereld verandert continu. Zodra alle
en ingegane uitkeringen maakt het resultaten bekend zijn, kunnen we het
Pensioenakkoord het voor sociale beleggingsbeleid aanscherpen.”
partners mogelijk om af te zien
van omzetting (‘invaren’) in een

Fridoline: “Het is mooi om te zien dat
We moeten zorgen bedrijven die duurzaam opereren
het ook beter doen op de beurzen.
dat pensioen top of Gelukkig beseffen onze deelnemers
dat ook en steunen ze onze
mind wordt duurzaamheidskeuzes. Nu moeten we
er nog voor zorgen dat pensioen ‘top
of mind’ wordt…”
Fridoline: “Wat ik heel fijn vind, Martin: “Dat zie ik als één van
is dat alle bestuursleden met hun onze belangrijkste uitdagingen: de
beleggingsovertuigingen op één betrokkenheid en kennis van deelnemers
lijn zitten. We willen allemaal een vergroten. Ik heb veel vertrouwen in
waardevast pensioen realiseren ons nieuwe communicatiebeleid waarin
voor de deelnemers, maar wel op we focussen op transparantie (heldere
een maatschappelijk verantwoorde boodschap), bewustzijn (wat betekent
manier.” dat voor mij?) en perspectief (aanzetten
tot handeling).”
Martin: “SSPF heeft, als beheerder
van een aanzienlijk vermogen, een Fridoline: “Vooral dat laatste wordt
verantwoordelijkheid voor de manier steeds belangrijker. Met de komst van
waarop zij belegt. We hebben grote het nieuwe pensioenstelsel is de tijd van
stappen gezet op het gebied van achterover leunen echt voorbij. Je moet
maatschappelijk verantwoord beleggen tijdens je loopbaan al keuzes maken.”
(ESG) en dat wordt ook opgemerkt. In
de ranglijst van VBDO (Vereniging van Martin: “Daarom vind ik het ook zo
Beleggers voor Duurzame Ontwikkeling) goed dat deelnemers tegenwoordig
hebben we onze middenpositie weten te kunnen beeldbellen als ze vragen
behouden.” hebben over hun pensioen. Maar ik
Oud-Shell-gediende en levensgenieter
Een man met een rood-geel hart: dat is Martin ten Brink in
een notendop. Na een dienstverband van ruim 35 jaar nam
hij vorig jaar afscheid van Shell om meer tijd vrij te maken
voor zijn familie en vele interesses. Als voorzitter van SSPF is
hij nog nauw betrokken bij het fonds en zet hij zich in voor
een goed Shell pensioen.

verwacht bijvoorbeeld ook dat het van 2020 in te kunnen halen. Reizen,
nieuwe administratiesysteem van onze culturele evenementen bezoeken,
pensioenuitvoerder dat in de maak is, genieten van een hapje en drankje
zal bijdragen aan meer transparantie en buiten de deur... En jij?”
beter inzicht.”
Fridoline: “Naast gezond blijven
Fridoline: “Heb je ook persoonlijke met mijn dierbaren, hoop ik op meer
doelen voor dit jaar?” groente en fruitopbrengst uit mijn
moestuin. Dus mooi weer gewenst!”
Martin: “Gezond leven en gezond
blijven. Daarnaast hoop ik een stukje
Dame met lef en vertrouwen in de toekomst

Na een mooie Shell-carrière waarin ze verschillende financiële,
facilitaire en HR-functies bekleedde, is Fridoline van Binsbergen-
Stierum sinds 1 januari de trotse eigenaar van At Firm Base. Als
consultant en interimmanager helpt ze bedrijven en overheids-
instellingen om hun bedrijfsvoering te verbeteren. Ze vindt het een
eer dat ze als ‘slaper’ deel mag uitmaken van het bestuur.

VERSLAG VAN HET BESTUUR
In vogelvlucht:
ontwikkelingen
2020
Aan het prille begin van de coronacrisis schreef
columnist Thomas L. Friedman in de New York Times
over een historische omwenteling van de tijd. Hij
opperde het begin van een nieuwe jaartelling:
voor corona en na corona (B.C en A.C).

I
” n dat verband mag de aantekening indexatie niet mogelijk gebleken.
in mijn notities over het jaar 2020 Maar ook zijn we erin geslaagd om
dan ook als een stofje in de storm op koers te blijven wat betreft de
worden beschouwd: ‘secretariaat nul langetermijnprioriteiten van het bestuur.
printjes’. Toch zie ik het als een positief Op elk van de 7 strategische thema’s
terzijde in een tijd waarin corona ons is, ongeacht de waan van de dag, veel
leven op zijn kop zette. In mijn 25-jarige bereikt. Zo is het nodige werk verzet
loopbaan heb ik nog nooit zoiets in de weten regelgeving rondom
meegemaakt. het pensioenakkoord en het nieuwe
pensioenstelsel. Zorgvuldig is door Shell
Het zijn buitengewone tijden. Pensioenbureau in kaart gebracht wat
het nieuwe stelsel kan behelzen voor de
Alleen al de exponentiële snelheid korte en lange termijn. Monnikenwerk,
waarmee het virus de wereld veroverde dat ons enerzijds helpt om ruim op tijd
en voor zoveel leed heeft gezorgd, klaar te zijn en anderzijds bruikbare
is ongekend. Lockdowns brachten de informatie oplevert om de belangen van
economie bijna letterlijk tot stilstand. het fonds te behartigen.
In de paniek die dat veroorzaakte,
maakten de financiële markten de Forse vooruitgang is ook geboekt op
grootste vrije val mee sinds de Tweede het terrein van MVB (maatschappelijk
Wereldoorlog. Om kort daarna terug verantwoord beleggen, oftewel ESG).
te veren alsof er geen crisis was. Tegen Er is nieuw beleid vastgesteld, waarin
een decor van groeiende geopolitieke niet alleen de Sustainable Development
spanning bleek zelfs de rente nog verder Goals van de Verenigde Naties (SDG’s)
te kunnen dalen. zijn omarmd, maar ook is gekozen
voor 4 SDG’s waarop nadruk komt
In weerwil van al die buitengewone te liggen in het beleid: klimaatactie,
ontwikkelingen is SSPF erin geslaagd betaalbare en duurzame energie,
goed te presteren. Nog voor de eerste gendergelijkheid en duurzame steden
lockdown waren we in crisismodus. En en gemeenschappen. Aan deelnemers
toeval of niet, acht maanden eerder en gepensioneerden is vervolgens
hadden we een crisisoefening gedaan gevraagd om de 4 SDG’s naar
met het bestuur en het team van Shell belangrijkheid te rangschikken.
Pensioenbureau. Dat droogzwemmen Betaalbare en duurzame energie is
heeft ons enorm geholpen. Hierdoor daar als favoriet uit de bus gekomen.
wisten we elkaar ondanks de Deze SDG wordt gezien als het meest
thuiswerksituatie makkelijk te vinden. Als aantrekkelijk en passend bij Shell.
een dieseltje zijn we door de turbulente Alles bij elkaar opgeteld kunnen
markten gereden. De circa 25.000 we nu meer focus aanbrengen in
betalingen aan pensioengerechtigden onze gesprekken met bedrijven
zijn telkens weer stipt op tijd gedaan en waarin wordt geïnvesteerd. Actief
2020 is afgesloten met een rendement aandeelhouderschap is een belangrijke
van 4,5%. Als gevolg van de dalende pijler in de beleggingsstrategie.
rente is de dekkingsgraad gedurende
2020 wel gedaald en is hierdoor

SSPF is erin geslaagd goed
te presteren
Omdat Shell Pensioen technologie in Met enige trots en optimisme kan ik

dienst wil stellen van de deelnemers, daarom naar de toekomst kijken. Als
zijn in 2019 en de eerste maanden je een dergelijke moeilijke periode zo
van 2020 ook pilots gedraaid met goed met elkaar doorkomt, is dat reden
beeldbellen. De timing was -bij toeval- voor dankbaarheid. Want onder de
spot on. Met een officiële introductie streep telt maar één ding: het pensioen
toen Nederland voor de eerste keer in van de deelnemers. Dat heeft onze volle
lockdown ging. Hierdoor waren mensen aandacht. In gewone en buitengewone
buitengewoon snel gewend aan het jaren.”
gebruik van video-calls. Zelden hebben
we bij de lancering van een nieuwe
tool zo’n adoptiecurve gezien met een
dergelijk hoge waardering: een 9.
Ondertussen is SSPF in 2020 steeds

toegankelijker gaan communiceren over
MVB. Binnen een nieuwe omgeving
op Shellpensioen.nl kunnen podcasts,
filmpjes en interactieve modules worden Namens het bestuur
geraadpleegd, dit om snel te worden Kenan Yildirim, General Manager,
bijgepraat over het beleid en de actuele geeft namens het bestuurs van
ontwikkelingen. Daarnaast is een
SSPF een overzicht van een aantal
communicatie-experiment gedaan met
diverse mobiele applicaties, waaronder belangrijke ontwikkelingen in 2020.
een proef met sms’jes. Met als doel:
bepalen in welke situaties deelnemers
zo persoonlijk mogelijk over hun
pensioen kunnen worden geïnformeerd
en welk middel daar het best bij past.
Voor mij staat het allemaal voor dat
buitengewone jaar: 2020.

BELEGGINGSBELEID
“We hebben
koers gehouden in een
ongekend uitdagend jaar”
Terwijl corona de wereldeconomie in een crisis stortte, herstelden
de beurzen na een historisch diepe val. 2020 was een jaar van
uitersten. Maar wat betekende de pandemie voor SSPF?

We hebben de investment
beliefs tegen het licht
gehouden
V
oordat we terugkijken op een bestuurders aan boord. Door die frisse
uitzonderlijk beleggingsjaar, blik was het extra interessant om de
een korte stop bij de overtuigingen nog eens grondig tegen
beleggingsovertuigingen (investment het licht te houden.”
beliefs) van SSPF. Die zijn veranderd
in 2020. Wat was de reden?
“In 2020 is een nieuwe Asset Liability

Management -studie (ALM) opgestart.
Het doel van de ALM is om inzicht te
krijgen in de ontwikkeling van rechten en
verplichtingen van het pensioenfonds, en
de beleggingen daarop af te stemmen.
Hierbij wordt eens in de drie jaar Over Arnold Gast
bepaald hoe de bezittingen (assets) en Arnold Gast studeerde Economie
de verplichtingen (liabilities) zo goed
aan de Rijksuniversiteit Groningen
mogelijk kunnen worden beheerd. Aan
het begin van zo’n proces kijk je altijd en behaalde zijn postdoctorale
eerst naar de beleggingsovertuigingen master in Financial Analyses op de
en je risicohouding. Op basis van Vrije Universiteit van Amsterdam.
onderzoek door middel van een enquête Gast was een groot deel van zijn
onder de bestuursleden en diverse
carrière werkzaam bij Delta Loyd
dialogen en workshops, hebben we
de investment beliefs tegen het licht Asset Management, waar hij onder
gehouden en geactualiseerd. De nieuwe meer verantwoordelijk was voor het
investment beliefs zijn uitgebreider en Credits & Investment Office. Daarna
nog concreter uitgewerkt dan de vorige.” bekleedde hij de functie van Chief
Investment Officer in de directie
Waarom was dat nodig?
van ACTIAM. Sinds juli 2019 is hij
“De investment beliefs beschrijven Risk & Investment Officer bij Shell
wat ons drijft en moeten het hele Pensioenbureau Nederland B.V.
spectrum van de portefeuille dekken.
Bovendien waren er relatief veel nieuwe

De eerste beleggingsovertuiging zegt: Op 15 maart 2020 kondigde premier
‘Expertise gecombineerd met stevige Rutte de intelligente lockdown af.
countervailing power leidt tot robuuste Wanneer werd het voor SSPF duidelijk
beleggingsbeslissingen’. Wat betekent dat de uitbraak van corona bittere
dat in de praktijk? ernst was?
“Door tegenspraak te organiseren willen
we tunnelvisie voorkomen. Daarom krijgt “Op vrijdag 28 februari waren de
het bestuur, dat verantwoordelijk is voor beurzen al heftig in beweging. Tijdens
de belangrijkste beleggingsbeslissingen, de beleggingscommissievergadering
meer advies dan alleen van de op maandag 2 maart hebben we
bestaande deskundigen. Experts onmiddellijk afgesproken zeer kort op
zijn namelijk nogal eens geneigd het de bal te spelen en wekelijks – en dat
absolute geloof te hebben in hun advies. werd al gauw twee keer per week – de
Om vernauwing van het blikveld te ontwikkelingen te volgen conform ons
beletten, is tegenwicht nodig. Het horen crisismanagement protocol.”
van andere, tegenovergestelde, soms
dwarse standpunten. Hierdoor ontstaan Hebben jullie grote ingrepen moeten
discussies, waarmee de uitwisseling doen?
van inzichten en de kwaliteit van de
beslissingen wordt verhoogd.” “Allerminst. Onze beleggingsportefeuille
is in relatie tot de verplichtingen
Is er een concreet voorbeeld te robuust samengesteld. Dit is ook de
noemen in 2020 waaruit blijkt dat reden dat je in ALM-studies rekening
er een andere beslissing is genomen houdt met uiteenlopende scenario’s:
door die gestructureerde aanpak? de diversificatie van de investeringen
in een gespreide portefeuille bewees
“Er zijn op beleggingsgebied geen wederom haar nut. Dus wat je in zo’n
grote beslissingen genomen, maar crisissituatie vooral doet, op het moment
wat je in deze crisis wel zag, is dat dat de beurs onderuitgaat, is de rente
er heel afgewogen keuzes werden nauwlettend in de gaten houden. Die
gemaakt. Zo is direct na het uitbreken heeft met name grote invloed op de
van de coronapandemie in Europa dekkingsgraad. Verrassend genoeg
met veel uiteenlopende scenario’s bleef de rente dankzij het stabiliserende
gewerkt om de impact daarvan en van grote ingrijpen door centrale
mogelijke mitigerende maatregelen banken redelijk constant, terwijl de
op de dekkingsgraad te analyseren. aandelenmarkt de snelste correctie en
Daarvoor hebben we naast onze eigen herstel ooit vertoonde. Het voorkomen
scenario’s ook gekeken welke, met name van de zogenaamde ‘action bias’
negatieve, scenario’s extern werden (neiging tot overhaast ingrijpen), was
opgesteld. Puur om uit te rekenen of we dus het devies. “
zo’n scenario aan zouden kunnen en
wanneer het moment zou zijn om die
impact op ons fonds te mitigeren.”

Toch moet deze crisis jullie horizon
dichterbij hebben gehaald, zelfs voor
een lange termijnbelegger als SSPF.
Ik ben relatief nieuw bij “Overduidelijk. Het eerste wat je doet

Shell, maar het crisisbeleid is veiligstellen dat de mensen en de
organisatie blijven functioneren, zoals
zit echt heel grondig
op tijd de pensioenen uitbetalen. Dat is
voorbereid in elkaar uitstekend verlopen.”
Waren jullie voorbereid? Lag er een

crisisscenario klaar?
Welke aanpassingen hebben jullie wél “In de zomer van 2019 was er een
gedaan? crisismanagementsituatie gesimuleerd.
Op basis van die uitkomsten waren
“We hebben besloten niet in te grijpen beleid en protocol verder aangescherpt.
en conform beleid de portefeuille Toen de pandemie uitbrak, lag de
geherbalanceerd. Dat is eigenlijk de opstelling klaar en wist iedereen wat er
enige echte beslissing die we hebben gedaan moest worden. Ik ben relatief
genomen. Terwijl de beurs heel hard nieuw bij Shell, maar dit zit echt heel
daalde en we onder de strategische grondig voorbereid in elkaar. Zelfs de
bandbreedte kwamen, hebben we omschakeling naar thuiswerken verliep
tegen ons gevoel de aandelenweging vlotjes. Onze gedisciplineerde manier
naar het strategische niveau verhoogd, van werken heeft zich bewezen.”
met positief resultaat. Verder hebben
we betrekkelijk weinig ingegrepen, Wat is het effect van de pandemie op
en vooral koers gehouden. We zijn de wereldeconomie?
natuurlijk ook een lange termijn
belegger, met een lange horizon! De “Omdat de oude economie harder
volatiliteit van de financiële markten wordt geraakt dan de nieuwe economie,
hoort er nou eenmaal bij, alhoewel het zal de vernieuwing waarschijnlijk nog
dit jaar wel heel erg extreem was.” sneller gaan. Ons consumptiegedrag,
maar ook het gedrag van beurzen en
Hoe heeft dat uitgepakt voor het bedrijven, is veranderd doordat we de
resultaat? hele dag op de digitale snelweg zijn, in
plaats van de echte snelweg. Plotseling
“Door niet in te grijpen, behalve te is IT meer dan nodig. Tegelijkertijd wordt
herbalanceren, hebben we de hele rit van er veel minder autogereden of gevlogen
de beurzen weer omhoog meegemaakt. en daardoor is de vraag naar energie
Met als gevolg een positief resultaat op sterk afgenomen. Ook de behoefte aan
onze ‘Return-Seeking Assets’. Dat zijn de grote kantoorgebouwen lijkt weg. Terwijl
meest risicovolle investeringen in onze de farmacie en de technologie enorm
portefeuille, zoals aandelen.” van de crisis profiteren. De verschillen

Op de beurs was het effect
van de pandemie maar van
korte duur
tussen bepaalde sectoren, maar ook overeenkomen met de economische

regio’s, zijn daardoor gigantisch.” realiteit. Dat is voor een deel ook wel te
verklaren. Onder de beursgenoteerde
Hoe vertaalt zich dat naar de ondernemingen mis je een belangrijk
financiële markten? deel van de MKB-bedrijven die nu juist
heel hard worden geraakt. Maar de
“Op de beurs was het effect van de economische malaise is er wel degelijk.
pandemie maar van korte duur. Eerst Wereldwijd is alleen de economie van
een heftige reactie op de plotseling China gegroeid.”
stilvallende economie, maar daarna was
het één stijgende lijn naar boven tot het Heeft de crisis het gedrag op de
einde van het jaar. Overheden bleken beurzen veranderd?
bereid om de schulden te laten oplopen
en centrale banken zorgden met “Op een ouderwetse manier beleggen,
hun monetaire steun voor voldoende het zoeken naar waarde-aandelen,
liquiditeit. En anders dan in de financiële blijkt uit de tijd. Aan de andere kant
crisis van 2008, werd er niet ellenlang zijn aandelen met een hoog dividend
gediscussieerd over renteverlagingen, en enigszins stabiele koers enorm
noodfaciliteiten en steunaankopen… gewild. Dat geldt ook voor aandelen
Alles stond er in no time. Hierdoor die in koers zijn gestegen en momentum
zijn er ook weinig bedrijven failliet hebben. Daarnaast zijn de grote
gegaan. Mede daardoor hebben de technologiebedrijven zoals Facebook,
financiële markten snel ingeschat dat Amazon en Apple, maar ook Alibaba en
dit een tijdelijke schok was met andere Tencent samen nog nooit zo dominant
gevolgen voor de lange termijn.” geweest. Zowel op de beurs als in
de economie. Automerk Tesla is nu al
Ondertussen krimpt de economie, tweeduizend keer de winst waard. De
maar stijgen de beurzen. Het kan vraag is, hoe dat zal zijn over 5-10 jaar?
verkeren. Verder hebben we in de crisis nieuwe
investeerders gezien. Er zijn nog nooit
“Al eerder is gebleken dat bewegingen zoveel beleggingsrekeningen door
op de kapitaalmarkten niet altijd consumenten geopend. Veelal door een

generatie zonder al te veel historisch De rente staat nu ongeveer op nul, maar
besef. Men koopt een aandeel Apple kan zowel verder zakken als stijgen.
ongeacht de hoge waardering, gewoon Inflatie komt dichterbij als de overheden
omdat het een mooi bedrijf is. Zo’n zelfde de vraaguitval in de markt blijven
ontwikkeling hebben we eerder gezien in compenseren door rechtstreeks geld
de dot-com bubbel, begin 2000. ” te geven aan consumenten en daarin
misschien doorschieten.”
Ondertussen speelden op het
wereldtoneel diverse politieke Het vermogen van SSPF is in 3
stukken. Welke hebben jullie met zogeheten doelportefeuilles belegd:
argusogen gevolgd? Return-Seeking Assets, matching
assets en liquidity & investment grade
“Brexit, de Europese begroting, maar assets. Wil je dat uitleggen?
natuurlijk ook het handelsconflict
tussen Amerika en China. Dat conflict “Het is een functionele indeling. Feitelijk
verscherpte alleen maar door de is de gehele portefeuille erop gericht
pandemie. Gelukkig zijn we het alle verplichtingen na te kunnen komen.
jaar uitgegaan met de Amerikaanse We hebben deze zo ingedeeld dat
verkiezingen. Die bieden hoop op een je een gedeelte hebt dat er echt toe
andere tijd. Natuurlijk was Trump pro- dient om de rentegevoeligheid van de
business, dat had een positief effect op verplichtingen te matchen, in plaats van
de beurzen, maar nu is het interessant zoveel mogelijk rendement te maken. Dit
om te zien wat er gebeurt als je een zijn de matching assets- en de liquidity
socialere politiek krijgt. Want het verschil & investment grade assets-portefeuille.
tussen arm en rijk is nog nooit zo groot De derde portefeuille, 54 procent van
geweest en in Amerika zie je waar dat het totale belegde vermogen van SSPF,
toe kan leiden: grote onrust, verdeeldheid bestaat uit Return-Seeking Assets. Deze
en politieke instabiliteit. Op langere portefeuille moet precies doen wat de
termijn is dit niet goed voor internationale naam zegt: rendement leveren met een
handel en economische ontwikkeling.” breed gespreid scala aan aandelen,
hoogrentende obligaties, hedgefunds en
Je hebt het al eerder aangestipt: private equity.”
overheden nemen ongekende
maatregelen om de coronacrisis te Welke beleggingscategorieën hebben
bestrijden. Welke kanttekening valt het opmerkelijk goed gedaan?
daarbij te plaatsen?
“Hedgefunds springen eruit. Er wordt
“Met name hoe het zal uitpakken voor vaak gediscussieerd over het nut ervan,
de rente en de inflatie. Tot nog toe is maar in 2020 hebben ze dankzij
de renteontwikkeling heel beheerst een hoog absoluut rendement een
verlopen en de inflatie blijft al jaren uit, belangrijke bijdrage aan de stabiliteit
maar toch blijft de vraag: voor hoelang en hoogte van ons beleggingsresultaat
nog? Met name de rente vinden wij geleverd.”
op dit moment moeilijk te voorzien en
eigenlijk geldt dat ook voor de inflatie.

Welke categorieën geven reden tot
zorg?
“Zorg is een groot woord, maar

vastgoed heeft onze aandacht.
Overigens zijn daar ook weer kansen; Notabene
met distributiecentra in de logistiek gaat Een constante factor in de
het bijvoorbeeld weer heel goed.” afgelopen jaren is juist die dalende
rente. Wat gebeurde er in 2020
Wat is jullie beeld bij het
met de kapitaalmarktrentes en
beleggingsjaar 2021?
welk effect sorteerde dat?
“Er is veel om naar uit te kijken.
Vaccins hebben het vertrouwen Arnold Gast: “Lage rente maakt
een boost gegeven. Vooralsnog aandelen aantrekkelijk. Als
zijn we gematigd positief. Zorgen
alternatief voor rente koop je nu een
over hoge waarderingen, inflatie en
de renteontwikkeling zijn er echter aandeel met een verwacht dividend.”
wel degelijk. De hamvraag is wat
centrale banken doen als de inflatie Wat is in 2020 het rendement
gaat oplopen. Gaan ze dan de rente
geweest voor SSPF?
verhogen, of meer ruimte geven om
de inflatie op te laten lopen? Met
de schulden die overheden hebben Het rendement op de gehele
gemaakt zou je zeggen dat het gunstig beleggingsportefeuille over 2020 is
is als de rente laag blijft. Maar toch, 4,5% geweest.
we hebben een financieel bouwwerk
dat best fragiel is. Er zijn hoge schulden
en rentestijgingen kunnen door veel
bedrijven en partijen niet gedragen
worden. De pandemie heeft duidelijk
gemaakt dat buffers in ieder geval
groter moeten zijn. In de financiële crisis
hadden banken te weinig reserves, nu
zie je dat we meer voorraden moeten
hebben in de toeleveringsketens,
economieën en bedrijven. Dat betekent
dat we iets minder efficiënt zullen
worden en daardoor wellicht niet zo
hard kunnen groeien.”

BELEGGINGSOVERTUIGINGEN SSPF
1
Expertise gecombineerd gemaakt of het pensioenfonds de risico’s
met stevige countervailing wenst te lopen waarbij ook nadrukkelijk
power leidt tot robuuste wordt gekeken naar de vraag of het
beleggingsbeslissingen. pensioenfonds zich het risico kan
Het pensioenfonds maakt actief veroorloven. In deze afweging worden
gebruik van interne en externe ook de kosten van afdekking betrokken.
4
beleggingsexpertise om goede
beleggingsresultaten voor haar De Strategische Asset
deelnemers te behalen. De inzet van Allocatie bepaalt
deze expertise vraagt om een sterke in hoge mate het
governance waar het pensioenfonds rendementspotentieel
dan ook nadrukkelijk in investeert. en risicoprofiel van de
2
beleggingsportefeuille.
Betrokken De verdeling over de verschillende
aandeelhouderschap rendements- en risicobronnen is de
stimuleert goed bestuur belangrijkste determinant voor het
en verantwoord ondernemen. uiteindelijk te behalen resultaat.
Integratie van ESG factoren De latere beslissingen in het
draagt positief bij aan het risico- beleggingsproces zijn afgeleid van
rendementsprofiel. deze strategische keuzes en mogen
ESG factoren beïnvloeden het het strategische risicoprofiel niet
beleggingsrisico en -rendement van overschaduwen.
5
alle asset categorieën, waarbij goede
governance een voorwaarde is voor Diversificatie verbetert het
verbetering van de prestaties van een risico-rendementsprofiel van
onderneming op de E (milieu) en de de beleggingsportefeuille
S (sociale) factoren. Het fonds acht waarbij nadrukkelijk rekening
haar Verantwoord Beleggingsbeleid wordt gehouden met de
een belangrijke manier om uiting te onderliggende risico- en
geven aan haar maatschappelijke rendementsbronnen.
verantwoordelijkheid. Diversificatie verbetert het
3
risico-rendementsprofiel van de
Om rendement te genereren beleggingsportefeuille. Het fonds kijkt
moeten beleggingsrisico’s daarbij verder dan de benaming van
bewust worden genomen een belegging om de uiteindelijke risico-
en onbeloonde risico’s waar zinvol en rendementsbronnen te identificeren
afgedekt. en de exposure te spreiden.
Het fonds wenst beleggingsrisico’s
bewust aan te gaan omdat zij
daarvoor (voldoende) wordt beloond.
Voor andere risico’s wordt een keuze

6
Door de lange termijn te voegen middels actief beheer. Het
beleggingshorizon kunnen verslaan van een benchmark is echter
korte termijn risico’s, zoals niet eenvoudig. In de keuze voor actief
volatiliteit en illiquiditeit, gedragen beheer worden ook de kosten voor
worden om daarmee een hoger het vinden van de juiste managers, de
rendement te realiseren. meerkosten van actief beheer, het extra
De verplichtingen van het pensioenfonds governance beslag en het risico van
hebben een lange termijn karakter. underperformance meegewogen.
9
Dit maakt het mogelijk dat het
pensioenfonds kan beleggen met een Beleggingsrisico’s kennen
lange tijdshorizon. Hierdoor is het meerdere dimensies
pensioenfonds in staat om korte termijn die vanuit verschillende
risico’s te dragen om op lange termijn invalshoeken en perspectieven
hiervan te kunnen profiteren. Daarnaast moeten worden bekeken.
biedt een lange termijn karakter ook de De beleggingsomgeving is complex,
mogelijkheid om te beleggen in illiquide onzeker en volatiel. Beleggingsrisico’s
beleggingen. Het pensioenfonds is kunnen dan ook niet voldoende
zich daarbij wel bewust dat niet alle beschreven worden binnen één model,
verplichtingen een lange termijn karakter aanpak of getal. Dit vraagt om een
hebben. beoordeling met meerdere lenzen.
7 10
Risicopremies variëren door Additionele kosten zijn
de tijd en over markten, acceptabel voor het
waardoor weloverwogen genereren van extra
implementatie van dynamisch rendement en/of het beter
beleid waarde toevoegt. beheersen van risico’s.
Het pensioenfonds gelooft erin dat Het fonds houdt nadrukkelijk rekening
de beloning voor het dragen van met het feit dat kosten op de lange
verschillende typen risico’s varieert. Het termijn de rendementen kunnen
pensioenfonds kan hiervan profiteren uithollen. Desalniettemin is het fonds
door op sommige momenten meer of ervan overtuigd dat in sommige
minder blootstelling aan een bepaald gevallen het gewenst is om (meer)
type risico te kiezen binnen de grenzen kosten te maken om zodoende betere
van het strategische risicoprofiel. (netto) beleggingsresultaten te behalen
8
en het beleggingsrisico beter te laten
Niet alle markten zijn aansluiten bij haar risicobudget.
altijd efficiënt en dit biedt
mogelijkheden om met actief
beheer waarde toe te voegen.
Het pensioenfonds gelooft erin dat
het mogelijk is om extra waarde toe

BELEGGINGSRESULTATEN 2020
Bijzonder
beleggingsjaar

2
020 was een bijzonder en vaccinatie-effectiviteit) in november
spectaculair beleggingsjaar. hebben de markten eveneens goed
Aan het begin van 2020 gedaan. Ondanks het zeer turbulente
zorgde de snelle verspreiding van het jaar sloten aandelen het jaar af met een
coronavirus en de daarmee gepaard positief rendement.
gaande lockdown maatregelen voor
de snelste correctie van aandelen ooit Uiteindelijk heeft SSPF het jaar 2020
(zie figuur 1). afgesloten met een positief rendement
op bijna alle beleggingscategorieën. Het
Ook andere beleggingen behaalden totaalrendement van SSPF is 4,5%
flink negatieve rendementen in het (€ + 1.361 miljoen) en scoort daarmee
eerste kwartaal van 2020. In de 0,2% beter dan de meetlat (benchmark).
navolgende kwartalen lieten de Ook de rente is niet ongemoeid
financiële markten hun veerkracht gebleven in 2020. De rente is
zien. Deze veerkracht was gedreven gedurende 2020 flink gedaald met
door enerzijds het ingrijpen van ongeveer 0,6%-punt (zie ook figuur
overheden die massale steunpakketten 2). Economisch sentiment, stimulus van
introduceerden om de economie overheden en het ingrijpen van centrale
op gang te houden en anderzijds banken is hier debet aan. Een dalende
het ingrijpen van centrale banken rentebeweging resulteert in positieve
die niet schuwden om hun volledige resultaten op de obligatieportefeuille.
instrumentarium in te zetten om de Tegelijkertijd heeft de rentedaling een
markten te stimuleren. De verkiezing van sterk opdrijvend effect op de waarde
Biden als president van de VS en het op van de toekomstige pensioenuitkeringen
de markt komen van de eerste vaccins (verplichtingen) van het fonds.
(in combinatie met met een hoge
110
100
90
80
70
60
0
0
0
0
20
0
0
0
9
20
-2
20
-2
-2
-2
c-2
0
-2
r-2
-2
c-1
ay
p-
l-2
ov
ar
ct
n-
n-
b
Ap
De
De
Au
Se
Fe
M
Ja
N
Ju
Ju
Figuur 1. Ontwikkeling van aandelen ontwikkelde markten (MSCI World Total Return Index in
euro). Bron: Bloomberg

0,8%
0,6%
0,4%
0,2%
0,0%
-0,2%
0
0
20
0
20
0
0
20
9
20
-2
20
-2
-2
c-2
0
-2
r-2
c-1
g-
ay
p-
l-2
ov
ar
b-
ct
n-
n-
Ap
De
De
Au
Se
Fe
M
Ja
N
Ju
Ju
Figuur 2. Ontwikkeling van de rente (20-jaars euro swap rente). Bron: Bloomberg
Onderstaande tabel geeft het Assets, welke als doel heeft het
vermogen en het rendement weer van behalen van rendement, presteerde
de beleggingsportefeuille van SSPF.1 positief in 2020. De Return-Seeking
In de tabel wordt de totale portefeuille Assets behaalde een rendement van
onderverdeeld in drie deelportefeuilles 5,0%. Dit positieve rendement is
en worden de behaalde rendementen met name te danken aan de sterke
vergeleken met de door het bestuur performance van Aandelen, Private
vastgestelde benchmarks. Equity en Hedgefondsen. Deze laatste
De deelportefeuille Return-Seeking categorie heeft in 2020 aangetoond
SAMENSTELLING
VERMOGEN EN WEGING RENDEMENT 2020
VERMOGEN
RENDEMENT (%) (%)
(€MILJOEN)
2020 2019 ACT ACT BM

Return-Seeking Assets - - 55,2 5,0 5,0
Aandelen 6.716 6.831 21,7 5,0 5,1
Vastrentende waarden 5.085 5.360 16,4 0,6 0,7
Private equity 3.159 2.691 10,2 15,6 15,6
Hedgefondsen 1.014 1.065 3,3 8,8 4,1
Vastgoed 727 894 2,3 (4,7) (4,7)
Overige alternatieve beleggingen 385 402 1,3 2,1 2,1
Overig* 9 (445) 0,0 - -
Matching Assets 2.423 2.290 7,8 13,3 13,3
Liquidity en Investment Grade 11.463 11.201 37,0 1,8 1,4
Totaal Vermogen/ Rendement 30.985 30.289 100,0 4,5 4,3

Ondanks het zeer turbulente
jaar sloten aandelen het jaar
af met een positief
rendement
van grote toegevoegde waarde net als de verplichtingen van het

te zijn in zowel neerwaartse als in pensioenfonds. Door de forse
zeer beweeglijke financiële markten. rentedaling behaalde de portefeuille
Daarnaast behaalde de categorie een hoog rendement.
Hedgefondsen ook een outperformance De portefeuille Liquidity & Investment
van 4,7% door te beleggen in de Grade assets behaalde een positief
juiste managers en strategieën. rendement van 1,8% en presteerde
Enkel de categorie Vastgoed liet een 0,4% beter dan de benchmark. De
negatief rendement zien over 2020 behaalde outperformance is onder
van -4,7%. De negatieve performance andere te danken aan de beleggingen
van de vastgoedportefeuille is onder in Nederlandse hypotheken, de
andere gelegen in de waardering beleggingen in AAA Collateralized Loan
van kantoorpanden en winkelcentra, Obligations (CLO’s) en het inspelen
welke het in tijden van corona (waarin op de lage inflatieverwachtingen
thuiswerken en lockdowns de overhand gedurende 2020.
voerden) niet goed hebben gedaan.
De Matching portefeuille, met als doel
het bijhouden van de waarde van de
verplichtingen, behaalde een rendement
van 13,3%. Deze portefeuille heeft
opzettelijk een hoge rentegevoeligheid
1
Hierin zijn de derivaten per beleggingscategorie verwerkt. Derivaten worden in de jaarrekening, die
gebaseerd zijn op verslaggevingsregels uit Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek en International
Financial Reporting Standards (IFRS) als separate balanspost gepresenteerd, waarbij ‘vorderingen’
niet worden gesaldeerd. Hierdoor wijkt de vermogenssamenstelling in onderstaande tabel af van de
presentatie in de jaarrekening.
* Omvat cash, cash equivalents en currency swaps, waarvoor de performance en benchmark niet
vastgesteld worden.

VERANTWOORD BELEGGEN
“Deelnemers SSPF
zijn enthousiast over
ESG-beleid”
Ruim 7000 Shell-medewerkers en gepensioneerden spraken zich in
2020 uit over het maatschappelijk verantwoord beleggingsbeleid (mvb)
van SSPF. Hieruit blijkt een brede steun voor de koers, maar ook grote
sympathie voor de doelgerichte aanpak. Arnold Gast, Risk & Investment
officer bij SSPF, brengt de mvb-mijlpalen van dit jaar in kaart.

In een filmpje op de website EOS. Zij gaan de dialoog aan en geven
noemt SSPF haar verantwoord waar nodig stemadvies. Het is overigens
beleggingsbeleid ‘beleggen met onmogelijk om met alle ongeveer
positieve energie’. Wat vind je 10.000 ondernemingen in ons universum
zelf het meest tot de verbeelding in gesprek te gaan. Daarom beperken
sprekende element van die we ons tot circa 1.000 bedrijven in de
aanpak? portefeuille. Zo kunnen we echt het
positieve verschil maken.”
“Betrokkenheid. We gaan in dialoog
met bedrijven waarin we investeren. Vanaf welk moment ga je met een
Onze overtuiging is dat verantwoord bedrijf in gesprek?
ondernemen en een goed bestuur
wordt gestimuleerd door betrokken “Elk kwartaal krijgt Hermes EOS van
aandeelhouderschap. Die positieve onze custodian een overzicht van de
invloed verlies je als je stopt met ondernemingen waarin we beleggen.
investeren. Echte verandering realiseren Deze worden gescreend op basis
wij door in gesprek te gaan met van het engagement plan, de te
bedrijven.” behalen resultaten en gesignaleerde
controverses. Denk daarbij aan
overtredingen van internationale
normen, zoals de Global Compact
Criteria en Guiding Principles van de
Verenigde Naties.”
En dan?
“Bij sommige bedrijven, die meerdere

Het Verantwoordings- keren zijn aangesproken, is een
orgaan (VO) adviseert dialoog uiteindelijk geen zinvolle
optie meer. Deze ondernemingen
graag op het gebied van
worden voorgedragen voor uitsluiting.
verantwoord beleggen Omdat ESG een ingewikkeld gebied
in ontwikkeling is, met talloze
meningen en data, waarbinnen je
ethische argumenten moet wegen
naast financiële, doen we vanaf dat
moment altijd een dubbele toets. We
In de beleggingsportefeuille van leggen de informatie van Hermes
SSPF zitten duizenden bedrijven? EOS naast de data van SAMCo,
Hoe organiseer je die dialoog? onze vermogensbeheerder en
beleggingsadviseur. Uiteindelijk wordt
“SSPF gaat niet zelf met de zo bepaald of we afscheid nemen of
ondernemingen in gesprek, maar huurt nog in gesprek blijven. Daarbij geven
voor die taak een gespecialiseerd bedrijf ethische overwegingen de doorslag”
in dat past bij onze zienswijze: Hermes

We veranderen de wereld
niet met uitsluiten, we geven
een signaal
Heeft SSPF in 2020 bedrijven (SDG 7), gendergelijkheid (SDG 5) en

uitgesloten van investeringen? duurzame steden en gemeenschappen
(SDG 11). Die thema’s vindt men heel
“In het totaal zijn zes ondernemingen erg passen bij Shell. Met overigens
uitgesloten van investeringen, waarvan één favoriete SDG: ‘betaalbare en
drie bedrijven waren vertegenwoordigd duurzame energie’. Wat de enquête
in onze portefeuille. Die belangen bovendien duidelijk heeft gemaakt,
hebben we verkocht. Toch valt daar is de grote betrokkenheid van onze
een kanttekening bij te plaatsen, deelnemers bij maatschappelijk
omdat deze organisaties weer andere verantwoord beleggen. Dit vindt men
aandeelhouders zullen krijgen en heel belangrijk, maar wel is aangegeven
doorgaan. We veranderen de wereld dat het niet ten koste mag gaan van het
niet met uitsluiten, we geven een rendement.”
signaal.”
Hoe zien jullie zelf de verhouding
Als gevolg van de invoering van rendement versus duurzaamheid?
het IMVB-convenant (Internationaal
Maatschappelijk Verantwoord “In onze visie gaan duurzaamheid
Beleggen), is dit jaar een peiling en rendement uitstekend samen. Dat
gedaan onder medewerkers en toetsen we ook bij elke stap in het
oud-werknemers van Shell hoe ze beleggingsbeleid door ons af te vragen
aankijken tegen de mvb-aanpak wat de impact is op beide. Als ze niet
van SSPF. Welke feedback hebben verbeteren of minimaal gelijk blijven,
jullie gekregen? doen we het niet. Zo staat het ook
beschreven in onze investment beliefs:
“Het beleid wordt breed ondersteund ‘Integratie van ESG factoren draagt
door de ruim 7.000 mensen die hebben positief bij aan het risico rendement
meegedaan aan de enquête. Zij profiel.’ Dus in die zin verwachten wij
onderschrijven de keuze van het bestuur een positieve bijdrage van de integratie
om meer focus aan te brengen op 4 binnen onze beleggingsportefeuille.
SDG’s. Te weten: klimaatactie (SDG Dat zie je terug in de resultaten van de
13), betaalbare en duurzame energie afgelopen jaren.”

We zetten grote
stappen voorwaarts
Welke positieve resultaten zijn hoe hebben jullie het toen verder
er nog meer geboekt door de opgepakt?
invoering van het IMVB-convenant?
“Toen de uitslag van de enquête bekend
“Hoewel er tot 2020 al veel op MVB- was in september, zijn de 4 SDG’s
gebied gebeurde, werd het binnen door Hermes EOS meegenomen in
onze organisatie niet altijd even het engagement plan. Daarnaast zijn
duidelijk opgeschreven. Dat hebben we met onze vermogensbeheerder
we veranderd. Eerst door gedetailleerd SAMCo in gesprek gegaan om
de beleidslijn in kaart te brengen, om naar nog meer mogelijkheden in de
het daarna te herschrijven. In maart is beleggingsportefeuilles te kijken. Omdat
dat nieuwe stuk goedgekeurd door het de meetbaarheid van de 4 SDG’s
bestuur. Ook in het contract met onze binnen de beleggingsportefeuilles
vermogensbeheerder SAMCo is het lastig is, hebben we besloten aan te
MVB-beleid nu expliciet opgenomen. sluiten bij de implementatie van de
Er zijn zelfs twee medewerkers voor nieuwe Europese wetgeving, die begin
aangesteld. Hierdoor is ESG echt 2021 van kracht wordt: de Sustainable
verweven in onze beleggingsactiviteiten. Finance Disclosure Regulation (SFDR).
Daarnaast publiceren we veel meer over Deze maatregelen schrijven voor
wat we doen en realiseren. Zo hebben dat pensioenfondsen moeten gaan
we op onze website een nieuwe MVB- rapporteren op zogeheten adverse
omgeving gecreëerd met filmpjes en impact indicators. Hiermee komen
podcasts waarmee je ons beleid leert data en berekeningsmethodes sneller
kennen. Ook worden de engagement vrij om SDG’s als richtsnoer voor de
trajecten transparanter gemaakt. Al met integratie van duurzaamheidsrisico’s
al grote stappen voorwaarts. Een lijn die te gebruiken en de impact van de
we in 2021 met positieve energie gaan beleggingsbeslissingen beter meetbaar
doorzetten.” te maken. De adverse impact indicators
bevatten bijvoorbeeld maatstaven voor
Toch nog even terug naar de de uitstoot en concentratie van CO2
4 SDG’s. Toen de bevestiging en maken daarmee de invulling van
binnenkwam dat Shell (oud) ambities op het thema klimaatactie
medewerkers in grote meerderheid (SDG 13) meetbaar.”
achter de keuze van de 4
duurzaamheidsthema’s staan,

Is de focus op de 4 SDG’s ook al Betekent?
vertaald in de gesprekken met
bedrijven? “Dat ESG factoren het beleggingsrisico
en -rendement van alle asset
“Voor bijna 75 procent van haar categorieën beïnvloeden. Daarbij is een
interacties met bedrijven in onze goede governance een voorwaarde
portefeuille maakte Hermes EOS tot voor verbetering van de prestaties van
2020 al een koppeling met de SDG’s. een onderneming op zowel de E (milieu)
Ook in hun engagement plan voor als de S (sociale) factoren.”
2021-2023 krijgen de gekozen SSPF-
thema’s – gendergelijkheid, betaalbare Waar heeft de ALM-studie in 2020
en schone energie en klimaatactie – een nog meer aan bijgedragen?
belangrijke positie. Daarnaast worden
duurzame steden en gemeenschappen “Samen met Ortec Finance is een
in de door Hermes EOS benoemde workshop georganiseerd om de impact
doelstellingen meegenomen. van toekomstige klimaatrisico’s in kaart
Hiermee zijn de 4 SDG’s stevig in het te brengen. Zo heeft het scenarioteam
engagement plan van Hermes EOS van Shell geschetst hoe een succesvolle
verankerd en kunnen we steeds meer transitie naar een klimaat neutraal
laten zien wat duurzaamheid in onze Europa in 2050 eruit zou kunnen
beleggingsportefeuille betekent. Een zien. Daarvoor moeten een aantal
concrete en mooie stap.” noodzakelijke stappen worden gezet
en de risico’s goed in kaart gebracht
In het laatste kwartaal zijn jullie om waar mogelijk in te grijpen. Maar
een nieuwe ALM-studie gestart bovenal levert het ook heel veel kansen
(Asset Liability Management). op en moeten we ons blijven inzetten
Heeft dat in 2020 al vruchten voor een succesvolle energietransitie.
afgeworpen? Zoveel is duidelijk.”
“Ja. Als eerste stap hebben we de Jaarlijks vindt de VBDO -ranking

beleggingsovertuigingen tegen het plaats van de 50 grootste
licht gehouden en herschreven. Zo pensioenfondsen. Zijn er naar
laat het bestuur duidelijk zien hoeveel aanleiding van de ranking in 2019
belang er wordt gehecht aan ESG (of daarvoor) veranderingen bij
en de positieve mogelijkheden op SSPF doorgevoerd die in 2020
het beleggingsrendement. Letterlijk zichtbaar zijn geworden?
luidt één van de investment beliefs
nu: ‘Betrokken aandeelhouderschap “De VBDO-ranking gebruiken we om te
stimuleert goed bestuur en verantwoord kijken waar we staan ten opzichte van
ondernemen. Integratie van ESG de andere pensioenfondsen. We hebben
factoren draagt positief bij aan het een mooie middenpositie bereikt en het
risico- rendementsprofiel’.” is hard werken om die te behouden. De
VBDO-criteria en -scores gaan ieder
jaar enorm omhoog. Zo wordt de hele
vermogensbeheersector verbeterd.”

Met andere woorden? op dit onderwerp maximaal de
dialoog gezocht en gevoerd.
“Wij zien de jaarlijkse dialoog met Olie- en energiebedrijven worden
VBDO als een belangrijke manier om wereldwijd door Hermes EOS op de
onze maatschappelijke verhoudingen huid gezeten om werk te maken van
te peilen. Daarnaast levert het de energietransitie. Zo verwachten
concrete verbeterstappen op in de we dat deze bedrijven steeds meer
uitvoering van ons maatschappelijk nieuwe energie gaan leveren en de
verantwoord beleggingsbeleid. Zo hele economie minder CO2-intensief
hebben we het afgelopen jaar verdere wordt. In lijn met de invoering van de
stappen gezet op het gebied van de nieuwe Europese wetgeving, gaan
integratie van ESG-factoren bij onze we ervoor zorgen dat de relevante
beleggingsbeslissingen, onze ESG-focal data en metingen beschikbaar komen.
points meer bij het bestuur betrokken en Hiervoor gaan we in 2021 lange termijn
via onze diverse communicatiekanalen doelstellingen bepalen en rapporteren.
de transparantie sterk verbeterd.” Een mooie en belangrijke uitdaging,
die we met beide handen gaan
Tot slot, wat is de visie van SSPF aanpakken.”
voor de CO2-uitstoot van de
beleggingsportefeuille? Is daar in
2020 actie op ondernomen?
“Voor een groot deel van onze

beleggingen in beursgenoteerde
bedrijven hebben we via op maat
gemaakte ESG-benchmarks al
ingezet op een reductie van CO2.
In het verlengde hiervan wordt
Bestuur aan het woord

Martijn Minderhoud, focal points ESG SSPF: “SSPF heeft de
afgelopen jaren enorme stappen gemaakt op het gebied van
ESG. Eerst was er een speciale werkgroep, maar nu maakt
dit onderwerp integraal deel uit van het werkplan van het
Pensioenbureau, in samenspraak met het bestuur. De ambitie om
te beleggen op een maatschappelijk verantwoorde wijze nestelt
zich in ons DNA.”

WET- EN REGELGEVING
Wat betekent de nieuwe

weten regelgeving voor
de deelnemer?
Vanaf 10 maart 2021 geldt nieuwe Europese weten regelgeving
voor informatieverschaffing over duurzaamheid van beleggingen.
Deze verordening heet de Sustainable Finance Disclosure
Regulation (SFDR). Maar wat behelst het?

Er worden stappen gezet om
van duurzaam investeren
de norm te maken
De SFDR maakt deel uit van het Action stappen gezet om van duurzaam
Plan for Financing Sustainable Growth investeren de norm te maken. De regels
van de Europese Commissie. In dit beogen meer transparantie over de
actieplan worden - naast de SFDR - duurzaamheid van investeringen door
onder andere regels voorgesteld over met eenduidige definities en regels te
duurzame classificaties (taxonomieën) komen. SSPF moet voortaan laten zien
en duurzame benchmarks van hoeveel procent van de beleggingen,
beleggingen. Sustainable finance is het volgens deze classificatie, daadwerkelijk
antwoord van de EU om verplichtingen duurzaam is. Hiermee wordt
die voortvloeien uit het klimaatakkoord tegengegaan dat organisaties zich
van Parijs te vertalen in regels voor de duurzamer of ‘groener’ voordoen dan
financiële markten. De EU-regels moeten ze daadwerkelijk zijn. In het verlengde
investeerders helpen om weloverwogen daarvan worden beleggers, die willen
investeringsbeslissingen te nemen in investeren in activiteiten met een
de klimaattransitie en zo een gelijk positieve impact op het milieu, hierover
speelveld creëren. Als gevolg van de geïnformeerd.
SFDR zal SSPF haar deelnemers op een
transparante manier informeren over Nieuwe Nederlandse
de wijze waarop het fonds duurzaam wetgeving
belegt en op welke wijze negatieve Als uitvloeisel van het recent gesloten
duurzaamheidseffecten worden Pensioenakkoord zal een aantal
meegewogen in beleggingsbeslissingen. onderdelen in de wetgeving wijzigen,
waaronder de mogelijkheid voor de
De Taxonomieverordening deelnemer tot het opnemen van een
Een ander gevolg van het Action Plan deel van het pensioen in één keer: het
for Financing Sustainable Growth is de zogeheten “bedrag ineens”. Hierdoor
introductie van een geharmoniseerd wordt meer maatwerk mogelijk in
classificatiesysteem (‘taxonomie’) om te het arbeidsvoorwaardelijk pensioen.
bepalen wat als duurzame economische Zo krijgen deelnemers van SSPF de
activiteit mag worden aangemerkt. mogelijkheid om onder bepaalde
Binnen de EU treedt deze verordening voorwaarden op de pensioendatum
vanaf 1 januari 2022 in werking. Wat maximaal 10 procent van het
het concreet betekent? Er worden opgebouwde pensioenvermogen ineens

op te nemen. Dit deel van de wetgeving van pensioen geen afhankelijkheid
treedt naar verwachting in werking per 1 meer aan elkaar hebben. SSPF regelt
januari 2023. deze verdeling automatisch voor haar
deelnemers die zijn gescheiden, tenzij
Wet Pensioenverdeling bij de deelnemers van deze standaard
scheiding regeling willen afwijken. Ook wordt
Dit wetsvoorstel bevat nieuwe regels het bijzonder partnerpensioen alleen
voor de verdeling van pensioen bij berekend over de huwelijkse periode.
scheiding. Deze nieuwe regels zijn Nu wordt ook nog de voorhuwelijkse
voor onze deelnemers transparanter periode meegeteld. De nieuwe regels
dan de huidige regelgeving. Volgens zijn van toepassing op scheidingen
het wetsvoorstel krijgen ex-partners vanaf de inwerkingtreding van deze wet.
na scheiding een eigen aanspraak De overheid is van plan om de nieuwe
op ouderdomspensioen, waardoor wet per 1 januari 2022 in te laten gaan.
de ex-partners ook op het gebied

46 © Jaarverslag 2020 - SSPF
Suus den Boesterd (101), Paul Ankerman (82) en Ruud Gijsen (61)
werkten jarenlang voor Shell en genieten nu van hun pensioen. Niet
achter de geraniums, maar vol in het leven. Forever young.
© Jaarverslag 2020 - SSPF 47

Het is nauwelijks voor te
stellen dat ik zo oud ben
S
uus den Boesterd-Poll uit ik in de loop der jaren veel woorden
Naarden is 103 jaar oud. In ben vergeten, spreek ik nog steeds
1971 ging ze met pensioen. Indonesisch.
Haar eerste baan bij Shell was op de
personeelsafdeling van de Bataafse Oorlog
Petroleum Maatschappij (B.P.M.) het “Het was een rare tijd toen ik bij
latere Koninklijke Olie en Shell in Shell aan de slag ging. Australië was
Soerabaja, voormalig Nederlands- in oorlog met Japan en alleen de
Indië. “Verschillende kennissen die in Nederlandse regering was zo naïef
de 90 zijn, zeggen: voor mij hoeft het om te denken dat de Japanners aan
niet meer. Dat heb ik helemaal niet.” Indië voorbij zouden gaan. Mijn vader
kende de heer Oudraad, de toenmalige
Op het tafeltje in de voorkamer staat baas van Shell in Indië. Ik begon op
een schaaltje met spritsen. Ernaast een het hoofdkantoor in Soerabaja (Oost-
blikkendoos met het gehoorschelpje, Java), waar ik brieven moest opnemen
dat door de interviewer eerst van een en vertalen. Maar al snel werd ik
batterij wordt voorzien. Suus zegt dat ontslagen, omdat ik in het huwelijk trad
de moerascipressen voor haar huis met mijn eerste man, een Nederlandse
nog ieder jaar roestbruin kleuren. Een marineofficier. In die tijd was het heel
betoverend gezicht, vindt ze. Aan de normaal dat getrouwde vrouwen hun
muur hangen schilderijen met schepen baan verloren. Ik mocht terugkomen,
op de Javazee en een kampong in de doordat de Tweede wereldoorlog
rijstvelden. was uitgebroken en er geen nieuwe
employees vanuit Holland naar Indië
1918, de rimboe kwamen.
“Ik ben geboren op Moeara Teweh
in hartje Borneo. Midden in de De vijand
rimboe tussen de oorspronkelijke “Op het moment dat het Japanse
bevolking van het eiland, de Dajaks. leger Soerabaja binnenviel, stonden
Het was er zo afgelegen, dat er geen honderden Indonesiërs en Europeanen
Nederlandssprekende scholen waren. aan de straatkant te kijken. Ook mijn
Mijn vader was officier in het leger, we moeder en ik vergaapten ons aan de
kregen les van mijn moeder. Pas toen marcherende soldaten. Krankzinnig
ik bijna zes jaar oud was, ben ik in genoeg, drong het niet tot ons door, dat
Kota Radja in Noord-Sumatra voor het dit geen show was, maar realiteit: de
eerst naar school gegaan. Alhoewel intocht van de vijand. Snel daarna zou

die vijand ons opsluiten in Banjoebiroe, Pensioen
een vrouwengevangenis vlakbij “Aan het eind van mijn loopbaan bij
Yogyakarta met meer dan tweeduizend Shell verhuisde ik naar Overhoeks, de
gevangenen. Je sliep er op houten huidige Amsterdam Tower. Ik vond er
planken met 90 centimeter ruimte per niet veel aan. De directievleugel was op
persoon. We hebben het overleefd. Ook elf hoog en je zag alleen maar de lucht
mijn vader kwam heelhuids terug van de en de veerpont. Het was er bovendien
Birma-spoorlijn. Mijn man wist de dans akelig stil door de dikke vloerbedekking.
te ontspringen. Twee dagen voordat wij Na mijn pensionering ben ik in het hele
gevangen werden genomen, ontsnapte land familieleden gaan opzoeken die
hij per boot naar Australië. ik nog nooit had ontmoet en omdat ik
enig kind ben - mijn broertje stierf op
Bevrijding negenjarige leeftijd aan de mazelen
“In al die jaren van de Japanse - heb ik iedere dag voor mijn ouders
bezetting is Shell geweldig voor me gezorgd.”
geweest. Er kwam zelfs iemand van het
hoofdkantoor naar de gevangenis om Samenwonen
mij de dag na de vredesondertekening “Na de oorlog heb ik altijd contact
met Japan een toelage van 45 gehouden met een goede vriend die
gulden per maand te overhandigen. ook uit Soerabaja kwam en getuige
Er zat een briefje bij met opbeurende was geweest op mijn huwelijk. Toen
woorden en de mededeling dat ik in zijn echtgenote overleed, ben ik na
de afgelopen vierenhalf jaar gewoon enige tijd met hem gaan samenwonen.
was doorbetaald. Omdat we geen dak Mijn nieuwe partner was een goede
meer boven ons hoofd hadden en de kerkganger en ik werd meteen
Indonesische onafhankelijkheidsoorlog opgenomen in zijn kennissenkring.
uitbrak, werden we nog maandenlang in Nog steeds komen zes dames van de
het kamp vastgehouden. Remonstrantse kerk in Naarden per
toerbeurt iedere week op bezoek en
Naar Nederland helpen me met de boodschappen. Ik
“Vlak na onze vrijlating en hereniging ben dankbaar voor elk bezoek.”
met mijn vader en man, kwam
mijn echtgenoot om het leven bij Oud?
gevechtshandelingen op Java. Het “In februari ben ik 103 geworden. Het
enige wat ik toen nog wilde, was weg is nauwelijks voor te stellen, dat ik zo
uit Indonesië en naar Nederland. Met oud ben. Verschillende kennissen die
de boot ben ik uiteindelijk in Rotterdam in de 90 zijn, zeggen: ‘voor mij hoeft
aangekomen. In Amsterdam kreeg ik het niet meer’. Dat heb ik helemaal
werk bij de personeelsafdeling van niet. Ik ben nog veel te nieuwsgierig en
het Shell Laboratorium aan ’t IJ. Het geïnteresseerd. Dan denk ik vaak, och
waren leuke jaren. Via mijn collega’s jee, dat maak ik straks niet meer mee.
leerde ik de stad kennen. Wat ik in De eerste maanvlucht was geweldig, nu
Indië had gemist aan cultuur, kon ik nu gaan ze naar Mars. Waarschijnlijk zal ik
bijschaven.” dat niet meer beleven.

In al die jaren van de
Japanse bezetting is Shell
geweldig voor me geweest
Terug in de tijd Toekomst

“Als ik de slaap niet kan vatten, zie ik “Ik hoop dat ik hier in huis kan blijven
heel veel van mijn vroegste kinderjaren wonen tot ik er niet meer ben. Het
terug. Het huis in Borneo, de meeste bejaardentehuis is voor mij een
plaatsen in Indië waar we hebben schrikbeeld. Bovendien, de mensen
gewoond, de kleine kampementen in de komen hier graag op bezoek. Ik denk
jungle. Alle details. Ik kan ze letterlijk dat dat komt, omdat ik geïnteresseerd
terughalen. Even ben ik echt in die ben in hun leven. Mij kan verplaatsen in
tijd. Geen nostalgie hoor, want Indië mijn bezoekers en hun hele familie. Veel
heb ik nooit gemist, noch de behoefte oude mensen die ik spreek, lijken alleen
gevoeld om een keer terug te keren. Het geïnteresseerd in hun eigen straatje.”
is zo veranderd en ik voel me thuis in
Nederland. Een mooi en vrij land. We
mogen blij zijn dat we er wonen.”
Nu
“Ik ben dol op lezen en ga graag naar
musea en concerten. Tot mijn 78ste
heb ik getennist en tot mijn 98ste
autogereden. Alleen de garage inrijden
vond ik lastig. Koken doe ik ook niet
meer. Ik krijg kant-en-klaar maaltijden
en thuiszorg komt iedere avond om me
te helpen. Ook de twee zonen van mijn
overleden partner zorgen heel goed
voor me.”

Zonder een sterk thuisfront
loopt een carrière op zee
op de rotsen
I
n zijn jongere jaren droomde Paul verwarming en airconditioning. Kortom,
Ankerman (82) ervan om piloot of alles op technisch gebied. Vroeger
zeevaarder te worden. Varen op heette dat machinist, maar dan zei men:
zee, of werken in de lucht: het leek machinisten, die rijden op de trein!”
hem fantastisch. Hij koos voor het
water en kijkt terug op een bijzondere Sterk thuisfront
carrière bij Shell Tankers BV als “Mijn carrière bij Shell Tankers was
scheepswerktuigkundige. “Ik werkte in magisch en hectisch tegelijk. Ik was
de machinekamers van tankschepen. soms maanden van huis, werkte met
Machtig interessant vind ik die een wisselend team en als het met een
draaiende motoren in een schip. Als ik paar mannen niet klikte, waren het
die nu hoor ronken, lopen de rillingen lange weken. Maar ik kijk terug op
over mijn rug.” mooie tijden. Let wel: zonder een sterk
thuisfront loopt een carrière op zee op
“We woonden vroeger tegenover de rotsen. Dat wisten alle mannen met
een man die op de Zeevaartschool wie ik werkte. Tijdens mijn loopbaan
had gezeten. Hij vertelde graag over kreeg ik drie kinderen en als ik van
zijn avonturen op zee en ik kon uren huis was, nam mijn vrouw de volledige
ademloos naar de verhalen luisteren. Ik zorgtaken voor haar rekening. Dat was
besloot me ook aan te melden en heb zwaar voor haar, maar ze liet alles uit
twee jaar lang in Utrecht gestudeerd. haar handen vallen als ik weer thuis
Toen ik eenmaal moest gaan werken, was. ‘Ik heb maanden voor de kinderen
bracht mijn oom mij in contact met de gezorgd. Nu is het jouw beurt’, zei ze
heer La Rive, waarmee hij bevriend dan. Daar stond ik helemaal achter en ik
was. Destijds de directeur van Shell vond het fijn om ook mijn steentje bij te
Tankers BV. Hij heeft hem een brief dragen thuis. Ik bracht de kinderen naar
gestuurd en enkele weken later mocht school, deed de boodschappen en het
ik langskomen op gesprek. Tot mijn huishouden. Je moet met elkaar goede
grote vreugde ben ik aangenomen! afspraken maken om het voor beiden
De tijd op zee was geweldig. Er naar de zin te maken.”
moest altijd wel iets gebeuren, geen
dag was saai. Het was mijn taak als Nieuwe opdrachten
scheepswerktuigkundige om de machine “Als ik werd opgeroepen, moest ik eerst
aan de praat te houden. Als technisch de planning bespreken in Rotterdam.
officier zorgde ik voor de voortstuwing, Mijn vrouw mocht dan gezellig mee
de opwekking van elektriciteit, naar kantoor, waar we genoten van

Ik heb heel de wereld
gezien, maar geniet nu van
de kleine dingen in en om
het huis
een lunch. Ook met wijn, dat mocht toen We stonden perplex en schaamde ons
nog. We maakten er echt een uitje van: ook een beetje voor onze vooroordelen.
bezochten familieleden en liepen wat Even later werden we door hem
rond in de stad langs de haven. Ik denk meegenomen om te bellen naar huis
met veel plezier terug aan die tijd. en kreeg ik mijn vrouw aan de lijn. Ik
Door mijn werk heb ik veel landen gezien. heb daarna nog een aantal keren met
Ik ben vaak in Singapore geweest en ken deze man afgesproken als ik in de buurt
die stad inmiddels op mijn duimpje. Als was met mijn schip. En tot op de dag
ik een dag aan wal was, pakte ik daar van vandaag hebben we nog steeds
graag de bus om het een en ander te contact. We wisselen over en weer
bekijken. Dan ging ik bijvoorbeeld naar kalenders uit.”
een Hollandse club, die werd gerund
door Shell. Dat was altijd gezellig en we Met pensioen
mochten er regelmatig naartoe om te “In 1994 ben ik met pensioen gegaan.
eten, zwemmen en tennissen met andere Ik keek daar wel naar uit; mijn werk
Hollanders.” was fysiek zwaar en na zoveel jaar
verlangde ik ernaar om wat meer
Even bellen thuis te zijn. De laatste tijd liep ik wel
“Een anekdote? Goh, ik heb zoveel op mijn tandvlees. Veel werk werd
bijzondere dingen meegemaakt! geautomatiseerd en arbeidskrachten
Toen we aan wal lagen in Kawasaki, verminderd waardoor er meer op
heb ik samen met de kapitein de bus mijn bordje lag. Ik geniet enorm van
gepakt om even naar huis te bellen mijn pensioen. Ik heb dertig jaar het
vanuit een telefooncel. De kapitein onderhoud gedaan bij de hockeyclub
betaalde de busreis met 1000 yen, in mijn woonplaats Leusden, klus in de
terwijl het veel minder kostte. Eenmaal tuin en klooi wat aan met de vijver. Mijn
bij het eindstation aangekomen, stapte vrouw heeft nog een tijdlang gewerkt
iedereen uit maar de buschauffeur als fysiotherapeut en eigenlijk waren
gebaarde ons dat wij moesten blijven we allebei elke dag druk. Toen ik met
zitten. We dachten nog: nu gaat het pensioen ging, zei ik dan ook direct:
mis, we worden ontvoerd. We liepen laten we vooral ons eigen ding blijven
met hem mee naar een kantoor en daar doen, dan zien we elkaar wel weer aan
kregen we de overige 600 yen terug. het eind van de dag met een borreltje.”

Ronkende motoren internet. Heerlijk om te zien hoe anderen
“Het geheugen van mijn vrouw laat haar die in elkaar zetten. Ik heb mij wel eens
dikwijls in de steek, wat erg verdrietig afgevraagd: wat was er gebeurd als
is. De dagen zijn niet zoals ik het me mijn oom geen brief had geschreven.
had voorgesteld maar het is wat het Dan had ik een heel ander verleden
is. Gelukkig helpen onze kinderen mee gehad. Gelukkig kijk ik terug op een
en voel ik me nog gezond. Ik heb een prachtige tijd op zee. Ik zou het voor
rollator aangeschaft zodat ik lekker geen goud hebben willen missen!”
door de winkel kan racen. Of ik het werk
mis? Nee, op een gegeven moment is
het klaar. Ik heb 35 jaar met heel veel
plezier gevaren voor Shell, maar nu
geniet ik van de kleine dingen in en
om het huis. En als ik weer ronkende
motoren wil horen, dan kijk ik naar
filmpjes van scheepsmotoren op het

Het ‘band of brothers-
gevoel’ mis ik weleens
B
eschoten worden op een functies regelmatig het vliegtuig pakte,
Amerikaanse basis in Irak was mijn eerste grote internationale
en vervoerd worden in ervaring in 2005 toen ik met mijn
een gepantserde auto met een vrouw en kinderen naar Oost-Rusland
kogelvrijvest aan. Ruud Gijsen (61) uit vertrok voor het Sakhalin-project. Een
Soest maakte het allemaal mee tijdens unieke ervaring voor het hele gezin.
zijn loopbaan bij Shell. Gedurende We woonden op een compound met
zijn dienstverband van bijna twintig alle gemakken van dien. Dat was best
jaar bekleedde hij verschillende een contrast met het dagelijks leven
financiële functies in binnen- en in Rusland. Je beseft dan wel hoe
buitenland. Sinds 2017 is Ruud met bevoorrecht je bent.”
pensioen en vooral op Hollandse
bodem te vinden. Spannend
“Een paar maanden nadat we
Ruud groeide op in het Limburgse terugkwamen uit Rusland werd ik
Geleen. Op zijn achttiende verliet hij finance manager van het Majnoon-
het ouderlijk huis om Bedrijfseconomie in project in Irak. Dat heb in eerste
Tilburg te studeren. Na het behalen van instantie vanuit Rijswijk gedaan, maar
zijn doctoraal ging hij aan de slag bij later ben ik – ditmaal zonder mijn gezin
NS, als senior internal audit manager. – naar het Midden-Oosten (Dubai)
De volgende stap in zijn loopbaan was vertrokken. De situatie in Irak heeft veel
bij KLM, waar hij onder andere werkte indruk op me gemaakt. Een land met
als chief financial officer (CFO) van zoveel ellende, terwijl het zo rijk is aan
het pensioenfonds, VP group reporting grondstoffen. Als je ziet hoe onbeholpen
& control en VP finance & control daarmee wordt omgegaan, springen
passenger division. In deze functies zag de tranen je in de ogen. Ik ben geen
Ruud veel van de wereld en werd zijn wereldverbeteraar, maar vond het fijn
reislust aangewakkerd. om een bijdrage te kunnen leveren
aan de ontwikkeling van het land. Hoe
Contrast moeilijk dat ook was. Ik heb in Irak
“De mogelijkheid om in het buitenland heel wat meegemaakt. Zo werden we
te werken, was voor mij één van de beschoten toen we in wooncontainers
redenen om in 1998 bij Shell te starten. op de Amerikaanse basis verbleven. Dat
De eerste jaren werkte ik als controller was natuurlijk niet tegen ons gericht,
voor Shell International Exploration and maar dat maakte het niet minder
Production (SIEP). Hoewel ik voor deze spannend. Ook vond ik de beveiliging in

Ik heb niet meer de
behoefte om naar de
andere kant van de
wereld te vliegen

De jaren in het buitenland
waren zeer verrijkend
Bagdad heel indrukwekkend. Dan werd nu niet inzitten, maakt mij niet zoveel
je in een gepantserde auto vervoerd met uit. Nederland is ook heel mooi; in
een kogelvrijvest aan. Het gekke is dat 2019 heb ik nog een mooie vijfdaagse
je er op een gegeven moment aan went. fietstocht gemaakt. Bovendien heb
Hoe bijzonder de omstandigheden ook ik in mijn carrière genoeg gereisd,
waren, veiligheid stond altijd voorop.” waardoor ik nu niet meer de behoefte
heb om naar de andere kant van de
Voldoening wereld te vliegen. Op dit moment vind
“De jaren in het buitenland vond ik ik het vooral belangrijk om gezond te
verrijkend. Ik kijk daar met heel veel blijven en sport ik veel: nu thuis op de
plezier op terug. Met sommige mensen hometrainer, maar hopelijk straks weer
die we in die periode hebben leren in de sportschool. Ook ben ik regelmatig
kennen, hebben we nog steeds contact. op de golfbaan te vinden: een oude
Zo heeft mijn vrouw een wandelclubje hobby die ik weer heb opgepakt en me
met de ‘Sakhalin-dames’. Mijn laatste heel goed bevalt.”
jaren bij Shell waren in Nederland.
Het was een rustige periode waarin Nieuwe levensfase
er meer mensen waren dan projecten. “De actualiteiten rond Shell volg ik op
Uiteindelijk ben ik in 2017 vertrokken de voet. Als je ergens bijna twintig jaar
middels de vrijwillige vertrekregeling. in dienst bent geweest, is het toch een
Dat was best dubbel: ik had nog wel deel van je leven geworden. Zoals veel
één interessante functie willen vervullen, oud-Shellmedewerkers ben ik lid van
maar deze is – ook buiten Shell – niet Voeks (Vereniging van Oud-Employés
op mijn pad gekomen. Dat ik nu met der ‘Koninklijke/Shell’) en blijf ik ook op
pensioen ben, betekent overigens niet die manier op de hoogte van het reilen
dat ik stilzit. Zo maak ik onderdeel en zijlen bij Shell. Ik mis weleens het
uit van de Raad van Toezicht voor de ‘band of brothers-gevoel’: dat je met z’n
Stichting Katholiek Onderwijs in Soest allen aan een project werkt, progressie
en Soesterberg. Een mooie functie, boekt en uiteindelijk iets aflevert. Toch
waarin ik iets kan terugdoen voor de heb ik het uitermate naar mijn zin in
maatschappij.” deze nieuwe levensfase. Ik lees graag
boeken over geschiedenis en meer in
Sporten het bijzonder alles wat met de Tweede
“Hoewel de coronamaatregelen Wereldoorlog samenhangt. Ook volg ik
beperkingen met zich meebrengen, nog vrij actief de politiek in binnen- en
vind ik dat we niet mogen klagen. buitenland. Kortom: ik verveel me geen
Veel mensen hebben het echt veel moment.”
slechter dan wij. Dat verre reizen er

CORONACRISIS-AANPAK
Met elkaar sterker

uit de crisis
Het was een bijzonder jaar. Eind 2019 brak het coronavirus uit en
begin 2020 kreeg ook Nederland te maken met een crisissituatie.
Op welke manier heeft het bestuur van SSPF en het klantteam
van de Shell Pensioenfondsen de negatieve gevolgen van de
coronacrisis het hoofd geboden?

BESTUUR AAN HET WOORD
J
anneke Abels, VP Group Wat betekent dit voor jullie
Planning and Appraisal bij beleggingsstrategie?
Shell en bestuurslid van SSPF,
aan het woord. “Dat klinkt misschien gek, maar eigenlijk
niet zoveel. We hebben een divers
In het voorjaar van 2020 werd portfolio; eentje waarin we risico’s
duidelijk dat ook Nederland flink was spreiden. Door deze diversiteit kunnen
geraakt door het coronavirus. De we schokken goed opvangen. Het
IC’s lagen vol, scholen gingen dicht moeilijke van deze crisis was alleen
en bedrijven op slot. Al met al niet dat alles onderuitging. We konden er
best voor een pensioenfonds. Hadden natuurlijk voor kiezen om onze strategie
jullie scenario’s klaarliggen voor een om te gooien maar de markt was zo
dergelijke crisis? onzeker. Bovendien hadden we niet
direct een oplossing: de opties die we
“Dat hadden we zeker. We waren goed hadden voor korte termijn resultaat om
voorbereid om snel en gestructureerd te bijvoorbeeld de impact van verdere
handelen. Het ging namelijk al lang goed dalingen te beperken, hadden een
in de markt, dat we al hadden voorzien: tegenovergesteld effect op de lange
er komt een moment dat er iets misgaat termijn en zouden het herstelvermogen
of gaat gebeuren. In juli 2019 hebben van het fonds beperken. We hebben
we daarom een crisisoefening gedaan er daarom voor gekozen om de
en een aantal scenario’s met elkaar markt kritisch in de gaten te houden,
besproken. Daarna hebben we in kaart de portfolio te behouden, en vast te
gebracht in welke mate we voorbereid houden aan onze langetermijnstrategie.
zouden zijn op een (financiële) crisis en Met andere woorden: het was geen
wie of wat we daarvoor nodig zouden goed jaar, maar onze strategie is
hebben. Eigenlijk lag er al een draaiboek robuust gebleken om het jaar goed te
klaar en dat werkte erg prettig. Maar doorstaan.”
ondanks dat de scenario’s klaarlagen,
hadden we deze crisis op grote schaal Organisatorisch gezien, moest er vast
niet zien aankomen.” een hoop gebeuren. Hoe hebben
jullie dat aangepakt?
“Gaandeweg bleek dat we in een

Er was binnen het scenario zaten dat niet snel zou
bestuur ruimte voor overwaaien en waarvan de impact
behoorlijk zou zijn. Begin maart
reflectie en een open besloten we daarom dat we dit officieel
als een crisis zagen en hebben we onze
discussie crisisprocedure gestart. In de procedure

hadden we al vastgelegd wie en wat thuis laten werken, om te oefenen. Eén
we nodig zouden hebben en hoe we van de zorgen van het thuiswerken was
intern en naar de deelnemers, zouden namelijk of het systeem het aan zou
communiceren. We waren blij dat we kunnen.”
dit al goed in kaart hadden gebracht
en zijn gestart met wekelijkse meetings. Hoe hebben jullie de communicatie
Gaandeweg hebben we meer geleerd aangepakt voor de mensen intern?
en elke keer keken we op basis van
diverse scenario’s naar de mogelijke “Transparantie en duidelijkheid
uitkomsten. We kregen ook input en verschaffen waren belangrijke punten.
support van Shell Asset Management Onze ‘Chief of Staff’ in deze crisis,
Company B.V. (SAMCo, de organisatie de general manager van SPN, Kenan
die de beleggingen doet), SPN en Yildirim, schakelde minimaal wekelijks
onze externe adviseur (Willis Towers met de verschillende partijen (het
Watson).” Verantwoordingsorgaan, de sponsor,
DNB, Achmea, Raad van Toezicht) en
Waren er ook hobbels die jullie niet maakte na elk crisisoverleg meteen
hadden voorzien? een samenvatting die hij naar heel het
bestuur stuurde. Op deze manier was
“De grillen van de markt hadden we iedereen goed en snel geïnformeerd
niet verwacht. Maar je weet dat de en werd de druk van de organisatie
markt soms onverwachte dingen doet. gehaald.”
Door onze goede voorbereiding ging
de samenwerking met de uitvoerende Wat deed SSPF om de deelnemers op
partijen zeer voorspoedig. SAMCo de hoogte te houden?
heeft iedereen bijvoorbeeld al eerder
Over Janneke Abels

Janneke Abels geeft als VP Group Planning and Appraisal bij Shell
sinds 2017 leiding aan een compact team op het hoofdkantoor.
Zij verzorgen de financiële planning voor de Shell Group. Janneke
Abels is als vicevoorzitter van de beleggingscommissie nauw
betrokken geweest bij het crisismanagement en fungeert, samen
met Martijn Minderhoud, als aanspreekpunt voor het ESG-beleid
van SSPF. Janneke Abels is getrouwd en moeder van twee zoons
van 10 en 8 jaar.

We hebben een
gediversifieerd portfolio.
Door deze diversificatie
kunnen we schokken
goed opvangen
“Met een Q&A-pagina op de website op de hoogte gehouden. SPN heeft het

hebben we geprobeerd om mensen heel knap gedaan. Hoe snel en goed
heel snel te laten weten wat er aan de zij hebben gereageerd, zoveel mensen
hand was. Natuurlijk hadden wij niet tegelijkertijd op de hoogte gehouden;
op alle vragen het antwoord, maar petje af. We waren ook blij met de
de vragenlijst heeft deelnemers wel samenwerking met onze uitbesteders, de
geholpen om meer inzicht te krijgen in manier waarop bijvoorbeeld SAMCo en
de consequenties van de crisis.” Achmea Pensioen Services het hebben
aangepakt. Zij schakelden snel en we
Hoe staat het eigenlijk met de bleven met elkaar in gesprek, zodat de
pensioenen? dienstverlening naar onze deelnemers
continu door kon gaan. Dat was niet
“Het fonds heeft wel een klap altijd eenvoudig, met zieke familieleden
gekregen, maar deze ook goed en werken vanuit huis – soms met
verwerkt. De rente blijft relatief laag en kinderen thuis.”
dat werkt door in de dekkingsgraad:
deze is lager dan we zouden wensen. Denken jullie hier sterker uit te komen
Maar onze beleggingsportefeuille is als bestuur?
inmiddels opgeveerd, en terug naar het
niveau van voor de crisis.” “Jazeker. Het heeft ons laten zien dat
het ook werkt om vanuit het bestuur
Op welk aspect uit het een aantal afgevaardigden te hebben
crisismanagement ben je het meest die bepaalde onderwerpen bespreken
trots? en dat weer delen met de overige
leden van het bestuur. We kregen het
“Op onze aanpak! Er was binnen het vertrouwen vanuit het bestuur en andere
bestuur ruimte voor reflectie en een open stakeholders. Dat is positief. We weten
discussie. Dat schept vertrouwen. De nu: samen staan we sterk!”
mensen daaromheen voelden zich goed

KLANTTEAM AAN HET WOORD
S
uzanne Pama, manager van Over welke impact hebben we het
het klantteam van de Shell dan?
Pensioenfondsen, vertelt.
“Ons kantoor is gevestigd in Tilburg
Het was me nogal een jaar. Kun je ons en vanwege de grote uitbraak in
meenemen door het proces van deze Brabant werkten wij al vrij snel
crisissituatie? vanuit huis. Een groot voordeel was
dat thuiswerken niet geheel nieuw
“Als je mij begin 2020 had verteld voor ons was, dus de overstap naar
dat we nu zouden moeten dealen fulltime thuiswerken op grote schaal
met een crisissituatie, had ik je niet verliep vrijwel zonder problemen.
geloofd. Maar als ik erop terugkijk, is De capaciteit van het netwerk en de
het proces gelukkig soepel verlopen. benaderbaarheid van onze systemen
Voor SSPF betalen wij maandelijks werden goed gemonitord, zodat alles
aan circa 25.000 gepensioneerden en normaal door kon gaan in tijden van
nabestaanden de pensioenuitkering en crisis. Er zijn ook een aantal ‘fallback
dat moet natuurlijk doorgaan. Binnen scenario’s’ uitgewerkt zoals bijvoorbeeld
Achmea hebben we daarom een het uitvallen van medewerkers en
crisisteam. Dit team zorgt ervoor dat de eventueel gebrekkige prestaties
de bedrijfsvoering door kan gaan in van externe partners (zoals
een geval van calamiteit. Er lagen banken). Achmea heeft ons goed
al draaiboeken klaar met daarin begeleid. Zowel qua faciliteiten als
beschreven wat we moeten doen als informatievoorziening.”
een calamiteit zich voordoet, zoals
bijvoorbeeld een landelijke stroomuitval. Dat klinkt alsof alles gesmeerd
Na de uitbraak van corona is dit team in verliep. Waren er geen hobbels op de
eerste instantie dagelijks bijeengekomen weg?
om de impact op de organisatie en de
bedrijfskritische keten te bespreken.” “Wij communiceren graag digitaal
met onze deelnemers, dat gaat snel
en efficiënt en bovendien is het goed
voor het milieu. Een enkeling wil wel
“ Een groot voordeel graag informatie per post ontvangen.
Op kantoor was dat eenvoudig; je liep
was dat thuiswerken naar de printer en stopte het gevraagde
document in een envelop. Maar doordat
niet geheel nieuw we nu op grote schaal thuiswerken, en
niet iedereen over een printer beschikt,
voor ons was gaat dat niet. Daarom leveren wij het nu
digitaal aan bij een drukkerij die de post
vervolgens voor ons verstuurt.”

Wat mis je zelf aan deze nieuwe vorm Hoe vind je het zelf om vanuit huis te
van werken? werken?
“Ondanks dat we elkaar dagelijks “Over het algemeen vind ik het erg
digitaal spreken, mis ik het persoonlijke prettig. Ik heb gelukkig een aparte
contact met het team. Even iemand in werkkamer, waardoor ik ’s avonds ook
de ogen kijken om te zien hoe het écht echt mijn laptop dicht kan klappen en
met iemand gaat of een praatje bij het werk achter me laat. Vaak ga ik
het koffieapparaat met een collega uit aan het einde van de dag nog even
een ander team. Daarom hebben we wandelen, om mijn hoofd leeg te maken.
nu, voor wie wil, een dagelijks digitaal Vroeger was de reistijd daar geschikt
koffiemomentje om bij te praten en het voor, maar nu wandel ik dus elke dag.
even niet over werk te hebben.” Nog goed voor mijn gezondheid ook!”
Zijn er ook mooie dingen En de toekomst. Hoe zie jij die?

voortgekomen uit deze crisis?
“Ik mis mijn team heel erg. Ik zou graag
“Absoluut. We werken nog meer weer samen in een ruimte werken
digitaal. Dat scheelt papier en is of een keer een borrel drinken met
milieuvriendelijker. En ik ben supertrots elkaar. Maar ik blijf positief! Nog even
op mijn team! Dat was ik al hoor, maar volhouden en als iedereen gevaccineerd
nu nog meer. In een onzekere periode is, kunnen we hoop ik weer terug naar
word je ineens gedwongen om volledig het oude ‘normaal’. Het thuiswerken
thuis te werken. Soms met kinderen of zal waarschijnlijk blijven — ik verwacht
andere huisgenoten. Natuurlijk was het met de mogelijkheid om soms ook
even puzzelen met de bezetting aan op kantoor samen te zijn. Ik vind het
de telefoon vanwege medewerkers met mooi om te zien dat de reguliere
jonge kinderen maar gelukkig konden bedrijfsvoering ook zeer goed in een
we dat onderling goed opvangen. We thuiswerksituatie zijn doorgang kan
hebben geen achterstanden in onze vinden. Het beste van twee werelden,
werkzaamheden opgelopen en als het toch?!”
goed is, hebben onze deelnemers er
nooit iets van gemerkt.”
Over Suzanne Pama

Suzanne Pama werkt als Manager Operations Pensioenfonds
Shell bij Achmea. Achmea is het coöperatieve moederbedrijf
van onder andere Centraal Beheer, Interpolis en Zilveren Kruis.
Suzanne Pama woont in Brabant.

COMMUNICATIE
Communicatie
in de lift
In 2020 heeft SSPF grote stappen Daarnaast zijn er meerdere sms-pilots
gemaakt op communicatiegebied. Een geweest, waarbij gepensioneerden
project waar we erg trots op zijn, is sms’jes ontvingen met relevante
de communicatie rondom corona. pensioeninformatie. Er is positief
gereageerd: slechts 48 van de 2.000
In samenwerking met APS slaagden we gepensioneerden meldden zich af.
erin om de deelnemers vanaf het eerste Verder stuurde SSPF medewerkers die uit
moment zorgvuldig te informeren. Zo dienst gingen een kaart met het verzoek
stond er direct in maart een speciale om hun gegevens aan te passen. Dit
‘coronapagina’ live over de impact van werd gedaan door 30 procent van de
het coronavirus op de pensioenen. Een geadresseerden (5 procent is gemiddeld
deelnemersgerichte aanpak die onder in de markt) en laat zien dat oud-
meer geprezen werd door PensioenPro. medewerkers erg betrokken zijn bij Shell.
Een ander thema waarover SSPF Ook liep er een pilot waarbij deelnemers
uitvoerig communiceerde in 2020 is het van wie niet alle gegevens bekend zijn,
pensioenakkoord. Door de belangrijkste werden gebeld. Van de 130 mensen
punten helder uiteen te zetten, weten die het belbureau te pakken kreeg,
deelnemers wat er voor hen gaat verstrekten 88 personen aanvullende
veranderen. gegevens, ofwel 67,7 procent.
Om nog persoonlijker te kunnen Een ander punt waar het afgelopen

communiceren, werd beeldbellen in jaar werk van is gemaakt, zijn de
het eerste kwartaal geïntroduceerd: nieuwsbrieven. Deze zijn geoptimaliseerd
een extra mogelijkheid om – face en worden nu door 85 procent van de
to face – in contact te komen met ontvangers geopend. Een ongekend
het klantenteam. Er wordt gretig resultaat in de pensioenmarkt. Ook
gebruikgemaakt van deze service: van de homepage van Shell Pensioen is
nieuwe medewerkers en deelnemers die onder handen genomen, waardoor
bijna met pensioen gaan tot expats die relevante zaken gemakkelijker te
het Nederlandse pensioenstelsel beter vinden zijn. Daarnaast is er een aparte
willen begrijpen. Dat is ook terug te zien MVB-pagina opgezet. Uit het ESG
in de waardering: beeldbellen krijgt -deelnemersonderzoek, waar 7.000
gemiddeld een 9. deelnemers aan mee deden, bleek dat
men meer wil weten over dit onderwerp.
De pagina werd op ludieke wijze
gelanceerd met een speciale kerstkaart.
De nieuwsbrieven Om erachter te komen hoeveel
zijn geoptimaliseerd vertrouwen deelnemers in het fonds
hebben, is er een poll gehouden.
met ongekend SSPF scoorde een dikke 8,5. Uit de
resultaten blijkt dat Nederlandstalige
resultaat deelnemers meer vertrouwen hebben
in het pensioenfonds dan Engelstalige
deelnemers.

Risico-
management
Aan de uitvoering van een pensioenregeling kleven risico’s.
SSPF heeft daarom een raamwerk voor risicomanagement
ingericht waarmee het bestuur risico’s in kaart brengt en beheerst.

haar toezegging om in geval van een
dekkingstekort bij te storten. Bij het
bepalen van de eigen risicobereidheid
heeft het bestuur de doelstellingen van
Bruto- en nettorisico SSPF als uitgangspunt genomen.
Het brutorisico is het risico
Het fonds maakt onderscheid tussen
zonder rekening te houden met financiële en niet-financiële risico’s.
beheersingsmaatregelen. Door het Risico’s die een directe impact hebben
treffen van beheersingsmaatregelen op de omvang van de bezittingen,
verplichtingen en resultaten van het
wordt ernaar gestreefd het
fonds vallen onder de financiële risico’s.
brutorisico naar een acceptabel
Bij niet-financiële risico’s gaat het
niveau terug te brengen. Dit is onder meer om strategische, bestuurlijk
het nettorisico dat het fonds operationele en/of reputationele
ondanks het nemen van alle risico’s.
maatregelen nog steeds loopt.
Het bestuur bepaalt elk kwartaal of het
Het risico van bijvoorbeeld een nettorisico (het risico dat overblijft na de
cyberaanval zonder enige vorm van genomen risicobeperkende maatregelen)
beschermingsmaatregelen is vrij nog voldoet aan de risicobereidheid
groot (brutorisico). Door het invoeren van het bestuur. De risicobereidheid
wordt toegelicht op pagina 75. Bij het
van mitigerende ICT-maatregelen
vaststellen van de risicobereidheid van de
wordt het risico verkleind financiële risico’s spelen de ‘investment
(nettorisico). Elk kwartaal wordt door beliefs’ een belangrijke rol. Kijk voor een
het bestuur gekeken of het nettorisico overzicht van de ‘investment beliefs’ op
nog binnen de risicobereidheid past. pagina 28.
Als dat niet het geval is, worden er

Het bestuur heeft voor de monitoring
aanvullende maatregelen getroffen. van haar risicobereidheid een aantal
normen vastgesteld, waaronder de
kans op bijstorting, de mogelijkheid
om te indexeren, de stabiliteit van de
dekkingsgraad en het Solvency Risk
a) Risicoprofiel: draagkracht Budget. Dat laatste is een risicobudget
en bereidheid waarbinnen SSPF haar strategisch
In het raamwerk wordt rekening beleggingsbeleid vormgeeft. Bij hogere
gehouden met de lange termijn dekkingsgraden daalt dit risicobudget,
doelstellingen van het fonds en de waardoor het fonds risico in de
interne en externe omgeving. De beleggingsportefeuille kan terugnemen
risicodraagkracht van SSPF wordt als de dekkingsgraad stijgt. Dit kan
voor een groot deel bepaald door door de investeringen in zakelijke
de risicobereidheid van de sponsor, waarden te verlagen of de mate van
Shell Petroleum N.V. (SPNV), en rentegevoeligheid van uit te keren

Risicobereidheid
De risicobereidheid (risk appetite) is de hoeveelheid risico die SSPF bereid is te nemen bij
het realiseren van haar missie en visie. De wijze waarop met het risico wordt omgegaan
moet in lijn zijn met de mate van de risicobereidheid. Bijvoorbeeld, als de risicobereidheid
laag is, dan mag de gekozen invulling niet te veel restrisico’s met zich meebrengen
waardoor ze boven de bereidheid uitstijgt.
Risicocategorie Omschrijving Toelichting
Financiële risico's worden afgewogen tegen

het verwachte rendement. Bepaalde risico's
worden bewust genomen om optimaal
verwacht rendement te kunnen genereren,
Risico's die het fonds waar andere risico's juist worden gemitigeerd
loopt ten aanzien van als dit rendement niet wordt verwacht. Mede
Financiële risico's
haar bezittingen en door spreiding van investeringen en een
verplichtingen bewuste afweging tussen het wel of juist
niet afdekken van bepaalde posities wordt
beoogd een optimaal resultaat te genereren.
De risicobereidheid ten aanzien van financiële
risico's is gemiddeld tot hoog *1.
Niet financiële risico's zijn gerelateerd aan

operationele en bestuurlijke activiteiten binnen
Risico's die het fonds
het fonds en bij de uitbestedingspartners. In
loopt op het vlak van
Niet-financiële risico's de uitvoering wordt getracht de risico's zoveel
haar operationele en
mogelijk te mitigeren tegen aanvaardbare
bestuurlijke activiteiten
kosten. De risicobereidheid ten aanzien van
niet-financiële risico's is laag tot gemiddeld *1.
Het fonds accepteert geen risico's met

betrekking tot het bewust of onbewust
bijdragen aan een niet-integere
bedrijfshuishouding. Het fonds en haar
Risico's die afbreuk uitbestedingspartners dienen te voldoen
doen aan geschreven aan weten regelgeving maar ook aan
Integriteitsrisico's en ongeschreven ongeschreven regels t.a.v. de integere
regels van integere bedrijfsvoering. Deze kunnen door de tijd
bedrijfsvoering veranderen en ontwikkelingen worden
nauwlettend gemonitord. De risicobereidheid
ten aanzien van integriteitsrisico's is laag *1.
Het fonds beoogd deze risico's zo veel als
mogelijk te mitigeren
*1
Laag: Het fonds accepteert een gering of zeer beperkt risico of mitigeert het bestaande risico
tot dat niveau.
Gemiddeld: Het fonds kiest ervoor om (beperkt) risico te lopen ook na mitigerende maatregelen.
Hoog: Het fonds accepteert een groot deel van het risico hetgeen gevolgen kan hebben, maar
beheerst de mogelijkheid van een negatieve uitkomst.

Het risicomanagement-
systeem heeft 3 lines
of defense
pensioenen verder af te dekken. Over opzet en werking wordt geëvalueerd en

deze normen wordt op kwartaalbasis waarvan verslag wordt gedaan aan het
aan het bestuur gerapporteerd. bestuur en DNB.
b) Risicomanagementsysteem Eén van de bestuursleden is door SSPF

Het risicomanagementsyteem heeft tot ’sleutelfunctiehouder risicobeheer’
een ‘first, second and third line of benoemd: de portefeuillehouder
defense’. De verantwoordelijkheid voor risicomanagement in het bestuur. De
risicobeheersing is aan diegene die Finance Manager van SPN is vervuller
primair verantwoordelijk is voor het van de sleutelfunctie risicobeheer en
betreffende proces. Dit is de ‘first line of ondersteunt de Sleutelfunctiehouder in
defense’ – de eerste verdedigingslinie de uitvoering van de tweedelijnstaken.
- van het risicomanagement van het Het bestuur is onderdeel van het
bestuur. risicobeheersingsproces en stelt de
uitkomsten in termen van inhoudelijke
Als tweede ofwel ‘second line of wijzigingen en risicoclassificatie en
defense’ heeft SSPF een proces -acceptatie vast.
voor risicobeheersing ingericht. De
afdeling Finance van SPN controleert De derde ofwel ‘third line of defense’
onafhankelijk of de door de eerste lijn wordt door Shell Internal Audit
uit te voeren controles gedegen zijn gevormd, die periodiek audits bij SPN
uitgevoerd en of de beheersmaatregelen en SAMCo uitvoert. Sinds 2020 is er
effectief zijn. Ze gebruiken daarbij de ook een Sleutelfunctiehouder Internal
zogenoemde Risk and Control Self Audit door het bestuur benoemd die
Assessment (RCSA)-cyclus. In de RCSA erop toeziet dat het proces van audit en
wordt bepaald hoe groot de kans is dat assurance goed wordt gemanaged en
een bedreiging zich voordoet en wat de hierover rapporteert aan het bestuur.
mogelijke impact is. Tevens wordt de Het SSPF-controleraamwerk bouwt
opzet, inrichting en werking periodiek mede op de controles van de
geëvalueerd. uitvoeringsorganisaties: SPN, APS en
SAMCo. Elk van deze organisaties heeft
Tenminste elke drie jaar vindt er een de ‘three lines of defense’ ingericht om
eigenrisicobeoordeling plaats waarbij de risico’s voor de eigen organisatie te
het totale risicomanagementsysteem in kunnen beheersen.

In onderstaand schema wordt het rond het communicatierisico en controls
risicomanagementproces van SSPF op ten aanzien van de implementatie van
hoofdlijnen weergegeven. de eigenrisicobeoordeling (ERB).
Het risicomanagementraamwerk
Het proces biedt een beheersingskader wordt continu ontwikkeld en waar
dat passend is bij het profiel van het nodig aangepast. In 2021 gaat SSPF
fonds en de risico’s die het fonds voor het eerst een ERB uitvoeren.
loopt. Ieder jaar evalueert het bestuur Daarnaast zullen klimaatrisico’s en de
het controleraamwerk. In 2020 zijn consequenties van de wettelijke invulling
er meerdere aanpassingen gemaakt van het Pensioenakkoord speciale
om het risicomanagement verder aan aandacht krijgen. SSPF ziet enkele
te scherpen en aan te passen aan tientallen financiële en niet-financiële
de veranderende omstandigheden risico’s, waarvan de belangrijkste
waaronder een update van controls hieronder worden toegelicht.
Risicomanagement proces
6 Bijsturen
1 Risicoprofiel
& bereidheid
5 Rapportage /
Dashboard
RCSA
2 Risk Asssessment
Design Effectiveness
4 Business
Review 3 Risk Asssessment
Operating Effectiveness

c) Belangrijkste financiële omgekeerd effect. Het fonds heeft een
risico’s dynamisch renteafdekkingsbeleid op
De belangrijkste financiële risico’s voor basis van het Solvency Risk Budget.
SSPF zijn: rente-, markt-, inflatie- en het
langlevenrisico. Marktrisico
Beleggen (onder meer in aandelen
Renterisico en alternatieve beleggingen, zoals
Renterisico is de mogelijke impact hedgefondsen, ‘private equity’ en
van wijzigingen in de door de DNB vastgoed) brengt marktrisico’s met zich
voorgeschreven rentecurve op de mee. Deze worden beperkt door zoveel
waarde van de beleggingen en de mogelijk te spreiden (te diversifiëren)
verplichtingen. Een daling van de rente over landen en regio’s, sectoren en
leidt tot een stijging van de toekomstige specifieke beleggingen daarbinnen.
verplichtingen. Dit komt doordat Onderstaande tabel laat zien wat de
door een daling van de rente in de impact op de dekkingsgraad is van
toekomst een lagere renteopbrengst wijzigingen in de nominale rente en
wordt verwacht en daardoor nu meer het rendement van zakelijke waarden
geld is kas gehouden moet worden ultimo 2020. Wat daarbij opvalt is het
om dezelfde pensioenverplichtingen forse verschil in impact tussen rente- en
te betalen. Een rentestijging heeft een rendementswijzigingen:
Nominale rentewijziging in procentpunten
-1,50% -1,00% -0,50% 0,00% 0,50% 1,00% 1,50%

Rendement zakelijke waarden
-30% 82,1% 86,8% 91,8% 97,1% 102,6% 108,4% 114,4%
-20% 86,9% 92,0% 97,4% 103,2% 109,2% 115,5% 122,1%
-10% 91,6% 97,2% 103,1% 109,3% 115,9% 122,7% 129,8%
0% 96,4% 102,4% 108,7% 115,4% 122,5% 129,8% 137,5%
10% 101,1% 107,5% 114,4% 121,6% 129,1% 137,0% 145,2%
20% 105,9% 112,7% 120,0% 127,7% 135,7% 144,1% 152,9%
30% 110,7% 117,9% 125,6% 133,8% 142,3% 151,3% 160,6%

Dat ons risicomanagement
op orde is, blijkt wel uit het
afgelopen jaar
In gesprek met Bas van der Leer, bestuurslid en ’sleutelfunctiehouder risicobeheer.’
“In mijn rol als sleutelfunctiehouder risicobeheer houd ik overzicht op de risico’s

waarmee SSPF mogelijk te maken kan krijgen. Het gaat in totaal om ruim 40 financiële
en niet-financiële bedreigingen. Daarnaast ben ik verantwoordelijk voor het totale
risicomanagement. Ik rapporteer hierover aan het bestuur en de Raad van Toezicht.
De finance manager van SPN, Jan Kees Smit, is de vervuller van de ‘sleutelfunctie
risicobeheer’. Samen met zijn team controleert hij of de geformuleerde
beheersmaatregelen correct worden uitgevoerd en wat het resultaat daarvan is.”
Risico’s verkleinen
“Wat mij aanspreekt aan risicomanagement is de enorme uitdaging waarmee je
te maken hebt. Alle systemen moeten zo ingericht zijn dat risico’s worden beperkt
en je voorbereid bent wanneer een bedreiging zich daadwerkelijk voordoet. Dat
ons risicomanagement op orde is, blijkt wel uit het afgelopen jaar. We hebben de
belangrijkste financiële en niet-financiële risico’s tijdig kunnen vaststellen. Ondanks
de uitbraak van het coronavirus waren er geen interventies en correcties nodig op
procesniveau en konden alle processen doorgang vinden. Dat is best iets om trots op
te zijn, omdat het laat zien dat ons risicoproces goed werkt. Het is fijn als je de risico’s
kent, maar als je de beheersing niet op orde hebt, ben je nergens.”
Over Bas van der Leer

Bas van der Leer werkt als senior Supply Chain Lead bij
Shell en is sinds 2017 bestuurslid van SSPF. Daarnaast is hij
sleutelfunctiehouder risicomanagement en houdt hij overzicht
over het totaal aan risico’s.

Inflatierisico steeds meer, veranderende en elkaar
Inflatierisico is het risico dat het fonds overlappende wet -en regelgeving. Dit
als gevolg van inflatie niet aan haar kan leiden tot andere waarderingen,
indexatieambitie kan voldoen. Praktisch andere en/of meer compliance
betekent dit het risico dat een stijging verplichtingen en zelfs een direct gevolg
van het prijspeil onvoldoende kan hebben voor de toekomst van het fonds.
worden gecompenseerd door de Denk bijvoorbeeld aan de (concept)
beleggingsresultaten waardoor er geen wetgeving rond het pensioenakkoord.
of slechts een gedeeltelijke indexatie kan Ontwikkelingen in weten regelgeving
plaatsvinden. Het bestuur heeft besloten worden onder supervisie van het
dat een gedeeltelijke afdekking van dit bestuur proactief gemonitord zodat
risico bij hogere dekkingsgraadniveaus de impact tijdig bepaald kan worden.
moet worden overwogen. Bij lagere Waar mogelijk wordt onder regie van
dekkingsgraden ligt de nadruk in het het bestuur deelgenomen aan het
beleid op het beschermen van de uit te besluitvormingsproces. Dit gebeurt door
keren pensioenen. directe participatie in overlegstructuren
en actieve betrokkenheid in en
Langlevenrisico via branche- en maatschappelijke
Het langlevenrisico is het ‘risico’ dat organisaties.
deelnemers langer blijven leven dan is
verondersteld bij de bepaling van de ‘Covenant’ risico
voorziening pensioenverplichtingen. Het ‘covenant risk’ is het risico dat Shell
Met andere woorden: het benodigde de premies of eventuele bijstortingen
pensioenvermogen is hoger dan niet kan of wil betalen. Het bestuur
oorspronkelijk was ingeschat. De monitort de financiële positie van Shell
toegenomen levensverwachting in en overlegt regelmatig met Shell zodat
de afgelopen jaren heeft dan ook er tijdig op ontwikkelingen kan worden
een negatieve invloed gehad op de ingespeeld.
dekkingsgraad. Voor de inschatting
van de voorziening gaat het fonds Uitbestedingsrisico
uit van de laatste Prognosetafels van Het uitbestedingsrisico is het risico dat
het Actuarieel Genootschap en de de continuïteit van de bedrijfsvoering,
fondsspecifieke ervaringssterfte. integriteit en kwaliteit van de
Een aantal van de financiële risico’s externe dienstverleners onvoldoende
worden nader omschreven in de gewaarborgd is. In de uitvoering van
toelichting bij de jaarrekening op kernactiviteiten staan continuïteit,
pagina 171. vertrouwelijkheid en een goede
kwaliteit van dienstverlening voorop. De
d) Belangrijkste niet- belangen van deelnemers en overige
financiële risico’s belanghebbenden mogen geen gevaar
lopen door deze uitbestedingen. Het
Risico op wijzigingen in weten uitbestedingsrisico wordt verkleind
regelgeving door een solide uitbestedingsbeleid,
Het risico op wijzigingen in weten uitbestedingscontracten en
regelgeving (‘legal change risk’) gaat contractmanagement. Periodiek wordt
om de gevolgen voor het fonds van onafhankelijke ‘assurance’ verkregen.

Als gevolg van de corona-
pandemie werd een aantal
risico’s werkelijkheid
IT-risico financiële opzet van het pensioenfonds

Het IT-risico is het risico dat bedrijfs- nog steeds in lijn is met de door het
processen, IT-infrastructuur en informatie- fonds vastgestelde risicohouding.
voorziening onvoldoende integer, niet
continu of onvoldoende beveiligd zijn. g) Ontwikkeling van de
Een belangrijk deel van de kritische risico’s als gevolg van corona
IT-systemen ligt bij derde partijen, Als gevolg van de coronapandemie
waardoor het IT-risico in belangrijke werd een aantal risico’s werkelijkheid.
mate een uitbestedingsrisico is. Het crisisplan is in maart 2020 in
werking gesteld om deze risico’s
e) Integriteitsrisico te beheersen. Uiteindelijk bleken in
Dit is het risico dat de reputatie van het 2020 geen interventies nodig te zijn
fonds wordt beïnvloed als gevolg van niet en heeft SSPF geopereerd binnen
integere, onethische gedragingen van haar vastgestelde beleid. Ook de
de organisatie, medewerkers, (mede-)
... impact op de uitvoering van de
beleidsbepalers, leidinggevenden uitbestede werkzaamheden (Achmea
of dienstverleners. SSPF voert een Pensioenservices voor administratie,
systematische integriteitsrisicoanalyse SPN voor bestuursondersteuning
(SIRA) uit. Er zijn twaalf specifieke en SAMCo voor beleggingen)
integriteitsrisico’s met bijbehorende is nauwgezet gevolgd. Alle drie
beheersmaatregelen omschreven de uitbestedingspartijen hebben
die operationeel worden getoetst, hun werkzaamheden zonder
waaronder de voorwaarden die in het noemenswaardige impact kunnen
uitbestedingsbeleid zijn geformuleerd. continueren en pensioenbetalingen
zijn te allen tijde zonder vertraging
f) Haalbaarheidstoets uitgevoerd. Dit is mede te danken aan
De haalbaarheidstoets (HBT) geeft de aanwezigheid van gedegen Business
inzicht in de samenhang tussen de Continuity Plans. Er zijn geen signalen
financiële opzet, het verwachte dat dit in 2021 anders zal zijn, maar
pensioenresultaat en de risico’s de situatie blijft de volledige aandacht
die daarbij gelden. De HBT is een houden van het bestuur. Ook heeft in
jaarlijkse stochastische doorrekening 2020 een evaluatie plaatsgevonden van
van het pensioenfondsbeleid over een de crisisprocedure en is die op bepaalde
horizon van 60 jaar op basis van een punten verder aangescherpt. In 2021
voorgeschreven scenarioset. Ook dit zal tenminste een deel van het jaar nog
jaar heeft het pensioenfonds een HBT vanuit huis worden gewerkt.
uitgevoerd. Uit deze HBT blijkt dat de

UITBESTEDING
Een mooie
samenwerking
SSPF werkt samen met diverse uitbestedingspartijen.
Sommige van deze partijen besteden op hun beurt
activiteiten uit aan derden (onderuitbesteding).

SSPF heeft een beleid omtrent werkzaamheden dat is uitbesteed.
uitbesteding. Daarin staan de Het uitbestedingsbeleid is in 2020
uitgangspunten, het te volgen proces, ongewijzigd gebleven. Het bestuur heeft
de eisen die aan de uitvoerder gesteld zich gericht op het monitoren van de
worden, hoe de continuïteit van de uitvoering van dit beleid.
uitbestede processen gewaarborgd Ook in tijden van crisis in 2020
wordt en hoe getoetst wordt of de is op een goede manier met de
uitvoering in overeenstemming is met uitbestedingspartijen samengewerkt. We
de gemaakte afspraken. Het bestuur hebben gezamenlijk de operationele
is en blijft verantwoordelijk voor een activiteiten goed uit kunnen voeren en
beheerste en integere bedrijfsvoering, de acties n.a.v. de strategische agenda
ook voor het gedeelte van de zijn naar tevredenheid uitgevoerd.”
Uitbesteding van bestuursondersteuning, pensioenbeheer en

vermogensbeheer
In dit overzicht zijn de uitbestedingsrelaties van SSPF samengevat.
ACTIVITEIT
PARTIJ CONTRACT ACTIVITEIT
OMSCHRIJVING
SPN ondersteunt het

bestuur, voert de finan-
Shell Pensioenbureau ciële administratie en
Service Agreement Directeur van SSPF
Nederland B.V. (SPN) adviseert het bestuur
over alle aspecten van
het pensioenbeleid.
SAMCo beheert het

Investment
Shell Asset Management vermogen en adviseert
Management Vermogensbeheer
Company B.V. (SAMCo) het bestuur over het
Agreement (IMA)
beleggingsbeleid.
APS voert de pensioen-

administratie, inclusief
Achmea Pensioen- Overeenkomst van
Pensioenbeheer het uitkeringsproces, en
services N.V. (APS) Pensioenbeheer
de pensioen-
communicatie uit.

We hebben gezamenlijk
de operationele activiteiten
goed kunnen uitvoeren
Controle op operationele processen in dat jaar. De

uitbestedingsrelaties ontvangen assurance- rapportages
De taken, bevoegdheden en worden geanalyseerd en waar nodig
verantwoordelijkheden van SPN, opgevolgd. De rapportages over
SAMCo en APS zijn vastgelegd 2020 bieden voldoende waarborgen
in overeenkomsten met daaraan omtrent de opzet, het bestaan en
gerelateerde prestatiecriteria en de effectieve werking van de interne
verantwoordingsrapportages. Het controlemaatregelen bij SAMCo en
bestuur heeft de directeuren en een APS. SPN en SAMCo vallen binnen het
medewerker van SPN algemene auditprogramma van Shell Internal Audit
tekenbevoegdheid (procuratie) (SIA) en SIA voert periodiek audits uit
verleend. Daarnaast beschikken APS en op de processen en controles bij SPN en
SAMCo over een beperkte procuratie SAMCo.
om hun taken voor SSPF te kunnen
uitoefenen.
Jaarlijks ontvangt het fonds van

SAMCo en APS een onafhankelijke
assurance-verklaring, waarmee
zij verantwoording afleggen over
de opzet en de effectiviteit van de
interne controlemaatregelen rondom

ACHTER DE SCHERMEN
Wie zorgen er
voor je pensioen?
Vier medewerkers aan het woord.
P
etra de Wit, pensioen- vragen over de pensioenregeling,
specialist bij APS. de pensioenuitkering, maar ook over
Woont in Brabant. de pensioenplanner of wat er met je
pensioen gebeurt bij een scheiding. Nu
“Samen met mijn collega’s sta ik er bij Shell een reorganisatie speelt,
elke dag klaar voor de deelnemers komen er meer vragen over eerder
van Shell Pensioen. Wij doen de stoppen met werken en het laten ingaan
pensioenadministratie en beantwoorden van het pensioen.”
klantvragen aan de telefoon en via
mail. Ook zorgen wij ervoor dat de Bij de tijd
deelnemersgegevens up to date zijn. “Naast het klantencontact vind ik het
Het leukste aan mijn werk vind ik de puzzelen uitzoekwerk in deze functie
diversiteit. Ik zit al een aantal jaren in dit erg leuk. Ik ben dol op rekenen en na
vak, maar geen dag is hetzelfde. Ook mijn studie economie en assurantie B in
leer ik nog elke dag. Over bijvoorbeeld de pensioenwereld gerold. Dat is een
buitenlandse belastingwetgeving of het leuke en absoluut geen stoffige wereld.
nieuwe pensioenstelsel.” Zeker SSPF gaat met haar tijd mee: zo is
het sinds kort ook mogelijk om via beeld
Persoonlijk verhaal te bellen met de deelnemer. In deze tijd
“Veel deelnemers vertellen graag hun is het een meerwaarde om elkaar even
verhaal. Ik ben heel nieuwsgierig, dus te zien tijdens een pensioengesprek.
als mensen zin hebben in een praatje Mijn werkdag is geslaagd als
ben je bij mij aan het juiste adres. Laatst deelnemers dankbaar zijn. Het geeft
had ik een meneer aan de lijn die vol een goed gevoel om mensen verder op
passie vertelde over zijn werk op een weg te helpen.”
booreiland. Zo’n persoonlijk verhaal is
de kers op de taart op mijn werkdag.
De meestgestelde vraag? Dat hangt
van de deelnemer af. We krijgen veel

De pensioenwereld is een
leuke en absoluut geen
stoffige wereld

Ik krijg de mogelijkheid
om te pionieren
E
veline Smeets, Hoofd Actuariële totstandkoming daarvan, omdat ik in
Zaken bij Shell Pensioenbureau allerlei overkoepelende overleggroepen
Nederland. Woont in Huizen. zit, en help nu bij de implementatie
binnen Shell Pensioen. Dat ik de
“Na mijn studie Econometrie ben ik in de mogelijkheid krijg om te pionieren, vind
pensioenwereld beland. Een werkveld ik heel fijn.”
dat wellicht niet heel dynamisch is,
maar wel ontzettend interessant voor Naar kantoor
een bètapersoon als ik. Mijn technische “Zoals al mijn collega’s werk ik al
inzicht combineer ik graag met mijn maanden vanuit huis. Ik mis het
communicatieve vaardigheden: persoonlijke contact; even bij iemand
ingewikkelde zaken simpel uitleggen, naar binnenlopen voor overleg of een
zodat het voor iedereen begrijpelijk praatje. Daarnaast vind ik het jammer
is. Daarnaast vind ik het belangrijk dat ik nu veel meer achter mijn laptop
om voor vernieuwing te zorgen. De en aan de telefoon zit. Aan de andere
pensioenwereld bestaat grotendeels uit kant zie ik ook voordelen. Ik krijg meer
grijze mannen met een krijtstreeppak. Ik van mijn kinderen mee, heb geen reistijd
probeer daarin een frisse wind te zijn.” en vind dat virtueel vergaderen vaak
heel efficiënt verloopt. Toch kijk ik ernaar
Pionieren uit om straks weer (deels) naar kantoor
“Als Hoofd Actuariële Zaken te kunnen. Lekker in beweging zijn en
ben ik verantwoordelijk voor de veel afwisseling; daar word ik toch het
verplichtingenzijde van de balans. gelukkigst van.”
Zo schat ik in wat de verplichtingen
zijn, hoeveel geld daarvoor in kas
gehouden moet worden en welke
risico’s we daarbij lopen. Daarnaast
ondersteun ik bij allerlei beleidsmatige
zaken. Momenteel houd ik me bezig
met het pensioenakkoord. Ik ben
nauw betrokken geweest bij de

B
ert van den Berg, is het van het inkomen. Aan de keukentafel
aanspreekpunt binnen SSPF leg ik weleens aan mijn kinderen uit
vanuit vermogensbeheerder wat ik doe. Dan zeg ik: ‘papa zorgt dat
Shell Asset Management Company het geld in het spaarvarken uitgeleend
B.V. (SAMCo). Woont in Baarn. wordt, en dat geld krijgen we na een
tijdje weer terug – met een beetje
“Na mijn studie economie ben ik meer.’ Dan kijken ze me altijd een beetje
midden jaren negentig een traineeship teleurgesteld aan, want het is niet echt
begonnen bij ABN AMBRO. In mijn tastbaar. ‘Maar papa, je werkt toch bij
laatste rol daar werkte ik op een ‘fixed Shell?’, krijg ik dan te horen. Ze vinden
income’-afdeling en dat beviel mij zo het jammer dat ik niet de baas van een
goed! Ik vind beleggen en obligaties benzinepomp ben.”
superinteressant en ben altijd in deze
specialisatie werkzaam gebleven.” Maatschappelijk betrokken
“Wat ik leuk vind aan dit werk is dat
Adviserende rol alles wat je dagelijks in de wereld ziet
“In 2007 ben ik bij Shell Asset gebeuren ook samenkomt in datgeen
Management Company B.V. wat zich op de financiële markten
(SAMCo) gaan werken op de Asset afspeelt. Bovendien voelt het goed
Managementafdeling. Wij beheren onder om iets te kunnen betekenen in het
andere het vermogen van SSPF, beleggen verduurzamen van onze portefeuille,
een deel in diverse obligaties (veilig tot zodat we met elkaar ons steentje
risicovol) en maken daar rendement kunnen bijdragen aan een betere
op. Ook adviseren we het bestuur over wereld. SSPF heeft zijn zaken goed
het beleggingsbeleid. Binnen SAMCo voor elkaar: het is een gezond
ben ik het aanspreekpunt voor SSPF. pensioenfonds met een relatief goede
Ik presenteer wat er speelt, rapporteer dekkingsgraad en een maatschappelijk
over het resultaat van de portefeuille en verantwoord beleggingsbeleid. Dat
geef wijzigingen door die wij hebben maakt het voor mij een heel interessante
aangebracht. Daarnaast geef ik leiding samenwerking!”
aan zeventien mensen op mijn afdeling.”
Inkomen voor later

“Samen met mijn team ben ik dagelijks
voor de pensioengerechtigden bezig. Ik
voel een grote verantwoordelijkheid om
te zorgen dat hun inkomen voor later
goed geregeld is. We worden steeds
ouder, dus als je rond je vijfenzestigste
met pensioen gaat, zijn wij toch
verantwoordelijk voor zo’n twintig jaar

Ik voel een grote
verantwoordelijkheid om te
zorgen dat de pensioenen
goed geregeld zijn

Iedereen heeft een andere
achtergrond, waardoor we
elkaar goed aanvullen
H
enk Burks, gepensioneerd is jammer, zeker als nieuwkomer.
en sinds juli 2020 lid van Gelukkig verloopt de samenwerking
het verantwoordingsorgaan binnen het verantwoordingsorgaan
(VO). Woont in Gouda. zeer goed. Vanwege de verschillende
achtergronden en kennis van de
“Met heel veel plezier heb ik 32 jaar leden is er voor elk terrein voldoende
voor Shell gewerkt. In diverse rollen, kennis in huis en vullen we elkaar
maar allen binnen HR. Zo was ik als goed aan. Gezamenlijk houden wij
HR-manager werkzaam voor een aantal ons in het overleg met het bestuur
werkmaatschappijen en ben ik ook een bezig met alle facetten van het fonds
aantal jaren verantwoordelijk geweest en brengen we advies uit over zaken
voor het arbeidsvoorwaardenbeleid van zoals de pensioenpremie en het
Shell in Nederland, in een periode dat communicatiebeleid. In het jaarverslag
er veel wijzigde op pensioengebied. Zo van SSPF doen we verslag over de
ben ik nauw betrokken geweest bij de verantwoording die we van het bestuur
pensioenherziening van 2015, met de hebben afgenomen.”
introductie van de middelloonregeling.
Ik heb toentertijd zeer intensief met het Nieuw pensioenstelsel
pensioenfonds samengewerkt en met “De pensioenwereld is nogal in
het team ook de netto-pensioenregeling beweging, eigenlijk al sinds 2011. Ik ben
geïntroduceerd.” in 2013 ook nauw betrokken geweest
bij de totstandkoming van de SNPS-
Efficiënte samenwerking regeling, die veel overeenkomsten heeft
“Sinds 1 juli 2018 ben ik met pensioen. met het nieuwe pensioenstelsel dat nu in
Omdat ik al de nodige kennis op het Den Haag wordt uitgewerkt. Ik vind het
gebied van pensioentoezeggingen in boeiend om de transitie naar dat nieuwe
huis had, voelde het als een logische stelsel (dat uiterlijk per januari 2026
vervolgstap om aan de slag te gaan zijn beslag moet krijgen) als lid van het
in het verantwoordingsorgaan. Ik verantwoordingsorgaan van redelijk
ben in de zomer van 2020 gestart, dichtbij mee te maken.”
waardoor mijn deelname tot nu toe
steeds vanuit huis plaatsvond. Dat

In het jaar waarin de anderhalvemetersamenleving werd geboren,
handen schudden uit het straatbeeld verdween en thuiswerken tot norm
werd verheven, bleven de 7 strategische thema’s, die het bestuur van
SSPF sinds enkele jaren voert, onverminderd actueel.

1 3
Pensioenakkoord Maatschappelijk
Met het oog op de introductie Verantwoord Beleggen
van het nieuwe pensioenstelsel (MVB, oftewel Environmental,
in 2026, heeft de overheid dit jaar Social & Governance factoren,
aangepakt om het pensioenakkoord kortweg ESG)
om te zetten in nieuwe concept weten Na de omarming van de 17
regelgeving. Een proces dat door Shell Sustainable Development Goals van de
Pensioenbureau van nabij is gevolgd Verenigde Naties (SDG’s, duurzame
en is geanalyseerd, waarbij mogelijke ontwikkelingsdoelen) besloot het SSPF-
implicaties en toekomstscenario’s voor bestuur in 2019 focus aan te brengen op
de lange en korte termijn in kaart vier SDG’s. Deze zouden meer aandacht
zijn gebracht. Hiermee wil SSPF niet moeten krijgen in de uitvoering van
alleen op tijd klaar zijn voor de grote het MVB-beleid. Een keuze die in het
veranderingen die het nieuwe stelsel voorjaar en de zomer van 2020 werd
teweegbrengt, maar ook de eigen voorgelegd aan alle (oud-) medewerkers
voorkeuren inbrengen in het proces van en gepensioneerden van Shell Pensioen.
totstandkoming van weten regelgeving. Conclusie: in het MVB-beleid mag
2
volgens onze deelnemers extra werk
Grote veranderingen voor worden gemaakt van de SDG’s:
het IT-systeem klimaatactie, betaalbare en duurzame
Op 1 januari 2023 gaat energie, gendergelijkheid en duurzame
SSPF over naar het nieuwe IT- steden en gemeenschappen. In
platform van pensioenuitvoerder: gesprekken met bedrijven waarin SSPF
Achmea Pensioenservices. Tot die investeert wordt deze verscherpte blik
tijd wordt onder de noemer ‘project bepalend. Een taak overigens, die wordt
Accelerate’ hard gewerkt aan deze uitgevoerd door Hermes Eos, richting-
nieuwe motor onder de motorkap met gegeven door het bestuur van SSPF.
4
veel meer mogelijkheden voor het
pensioenfonds. Naast een efficiënte, Strategische convergentie
beheerste pensioenuitvoering tegen Om dingen niet onnodig dubbel
redelijke kosten, optimaliseert SSPF te doen en duur te maken, wil
met het nieuwe IT-platform ook het Shell Pensioen processen zoveel mogelijk
gebruikersgemak voor deelnemers. laten samenlopen en één oplossing
Dit is in lijn met de IT-strategie en bedenken voor een mogelijk probleem.
de dienstverlenings-filosofie van het Zodoende werken we onder meer met
pensioenfonds, die drempelloze en een homogene huisstijl voor beide Shell
plezierige interacties met de deelnemers pensioenfondsen (SSPF en SNPS). Ook
vooropstelt. Omdat aanpassingen in het in het communicatiebeleid is dat streven
nieuwe IT-systeem sneller en makkelijker naar synergie duidelijk terug te vinden.
te realiseren zijn, wordt SSPF bovendien Waarom zouden deelnemers, veelal
meer wendbaar en toekomstgericht. dezelfde personen, worden vermoeid met
Met als eerste belangrijke voordeel: een twee keer dezelfde boodschap?
soepele en beheerste overgang naar het Dat zijn dubbele kosten en het wordt er
nieuwe pensioenstelsel. niet per se duidelijker van. Overigens
staat de kwaliteit altijd voorop in alles
wat we doen.

5
Strategisch Asset Level Preciezer nog; hoe wordt dat beleid
Management ingericht en sluit de beleggingsmix
Hoe kunnen we het werk aan op de verplichtingen, zodat de
nog beter organiseren om zowel de bezittingen in lijn zijn met de schulden?
tactische, als de strategische doelen van Hierbij wordt ook specifiek aandacht
SSPF te optimaliseren? Die vraag stelt besteed aan het renterisico en hoe het
SSPF zich ieder jaar, want een efficiënte fonds hier mee omgaat. Zo’n ALM-
organisatie vereist goed geborgde proces begint bij vragen ten aanzien
interne en externe processen en een van de investment beliefs. Bijvoorbeeld,
partnership met uitbestedingspartijen. zijn ze nog accuraat genoeg en in welke
Mede daarom is door SSPF in 2020 mate wil je risico lopen met bijvoorbeeld
gewerkt aan betere rapportage voor rente- of valutaontwikkelingen? Mede
de beleggers en het bestuur. Daarnaast daarom zijn de investment beliefs van
zijn mooie stappen gezet in een SSPF in 2020 opnieuw beoordeeld en
nog betere samenwerking met onze geactualiseerd.
7
partners zoals Shell Asset Management
Company (SAMCo) en de Stichting Klantgerichte
Pensioenopleidingen (SPO). Doel: het deelnemersbetrokkenheid
algehele niveau van ‘assetmanagement’ SSPF wil technologie in dienst
naar een nog hoger plan brengen. Ook stellen van de deelnemers. Zodoende
zijn op basis van adviezen uit de VDBO- zijn in 2019, en de eerste maanden van
rapportage verbeteringen doorgevoerd 2020, pilots gedraaid met beeldbellen.
in de formele verslaglegging van zaken. De introductie hiervan, in april, had
Sommige dingen die je in een snelle daarom niet beter kunnen worden
en wendbare organisatie niet altijd getimed. Na de eerste lockdown raakten
vastlegt, worden nu wel genoteerd. veel deelnemers snel gewend aan een
6
video-overleg in plaats van een live
Geïntegreerd ontmoeting. Beeldbellen wordt daardoor
risicomanagement hoog gewaardeerd en krijgt gemiddeld
Als de uitbraak van corona ons het cijfer 9 van deelnemers. Daarnaast
één ding heeft geleerd, is het wel dat is een communicatie-experiment gedaan
er ontzettend veel mogelijk is bij SSPF. met diverse mobiele applicaties,
In een buitengewoon uitdagend jaar waaronder een proef met sms’jes, is
heeft het fonds de diverse uitdagingen de “pensioenchecker” app in gebruik
goed doorstaan en heeft het ook gesteld. Doel: bepalen in welke situaties
een goed resultaat neergezet. De deelnemers zo persoonlijk mogelijk
basis hiervoor werd gelegd met een over hun pensioen kunnen worden
gedegen crisisplan. Hierin waren taken geïnformeerd en welk middel daar het
en verantwoordelijkheden duidelijk best bij past. Ook is SSPF in 2020 nog
afgebakend en procedures helder in toegankelijker gaan communiceren over
kaart gebracht. In het vierde kwartaal haar ESG-beleid. Dit gebeurt binnen een
van 2020 is ook het begin gemaakt met nieuwe omgeving op Shellpensioen.nl
de drie jaarlijkse cyclus van de Asset waar podcasts, filmpjes en interactieve
Liability Management-studie (ALM). modules kunnen worden geraadpleegd,
Hiermee worden de uitgangspunten om snel te worden bijgepraat over het
bepaald voor het beleggingsbeleid. beleid en de actuele ontwikkelingen.

Outlook 2021 jaar, goed heeft weten te presteren.
We leven in onzekere tijden. Focus op Simpelweg door koers te houden.
wendbaarheid en adaptief vermogen Dat geeft vertrouwen. Want ondanks
lijkt daarom belangrijker dan de dat SSPF in 2020 een aantal nieuwe
toekomst te kunnen voorspelen. Toch bestuurders heeft gekregen, onder wie
zijn wij positief gestemd over de kansen de nieuwe voorzitter, wist iedereen
van 2021. Niet omdat we in een glazen elkaar snel en goed te vinden in het
bol kijken, maar omdat SSPF onder de dagelijkse lawaai van de coronacrisis.
moeilijke omstandigheden van vorig

Kerncijfers
Lees hier de kerncijfers van SSPF. De belangrijkste getalsmatige
feiten op een rij.

2020 2019 2018 2017 2016
Deelnemers (op 31 december)*

Actieve deelnemers 6.512 7.280 7.685 8.163 8.949
Ingegane pensioenen 18.780 18.709 18.465 20.445 20.347
- ouderdom 13.153 13.039 12.573 14.504 14.313
- arbeidsongeschiktheid 212 207 201 196 193
- partner 5.258 5.308 5.543 5.600 5.692
- wezen 157 155 148 145 149
Gewezen deelnemers 7.076 7.032 7.258 6.148 6.076
Totaal 32.368 33.021 33.408 34.756 35.372
* Zie bijlage 3 voor een nadere toelichting op de ontwikkeling van deelnemersaantallen.
2020 2019 2018 2017 2016
Vermogen op 1 januari (€ miljoen) 30.317 27.357 28.150 27.336 26.036
Toevoegingen en onttrekkingen
Werkgevers- en deelnemerspremies 204 77 154 119 234
Saldo waardeoverdrachten (1) (1) (1) (2) -
Inkomsten uit beleggingen 595 824 802 769 763
Waardewijziging beleggingen 765 2.885 (934) 724 1.044
Uitgekeerde pensioenen (810) (785) (769) (747) (696)
Vermogensbeheerkosten (36) (34) (38) (39) (38)
Pensioenbeheerkosten (8) (7) (7) (10) (7)
Rentelasten - - - - -
Mutatie vermogen 709 2.960 (793) 814 1.300
Vermogen op 31 december 31.026 30.317 27.357 28.150 27.336

2020 2019 2018 2017 2016
Voorziening pensioen-
25.134 22.358 21.814 22.394 21.083
verplichtingen op 1 januari
Toevoeging door rente 2.806 3.058 780 (322) 1.755
Indexatie 9 262 226 302 68
Kosten pensioenopbouw actieven 358 239 230 187 208
Uitkeringen (810) (785) (769) (748) (696)
Overige (618) 2 77 1 (24)
Voorziening pensioen-
26.879 25.134 22.358 21.814 22.394
verplichtingen op 31 december
2020 2019 2018 2017 2016
Dekkingsgraad 115% 121% 122% 129% 122%
Beleidsdekkingsgraad 108% 119% 128% 129% 116%
Fondsresultaat (1.036) 184 (1.337) 1.394 (11)
Eigen vermogen (algemene reserve) 4.147 5.183 4.999 6.336 4.942
Beleggingsrendement 4,5% 13,6% -0,6% 6,0% 6,9%
Beleggingsrendement
4,0% 9,0% -2,2% 5,5% 6,9%
(exclusief liability hedge)
Gemiddeld 10-jaarsrendement 7,8% 8,7% 6,6% 5,4% 5,9%
Vermogensbeheerkosten (% gem.
0,65% 0,73% 0,58% 0,64% 0,61%
belegd vermogen)
Pensioenbeheerkosten (€ per
282 260 267 226 235
deelnemer)*
* Vanaf 2018 worden natuurlijke personen geteld in het aantal deelnemers conform DNB voorschrift.

De financiële
positie van het
pensioenfonds
I. De (beleids-) (zoals het besluit om te indexeren) te
dekkingsgraad baseren op de beleidsdekkingsgraad,
De financiële gezondheid van SSPF wordt voorkomen dat korte(re) termijn
wordt uitgedrukt in de dekkingsgraad; schommelingen op de financiële
dit is de verhouding tussen het markten te veel invloed hebben op de
vermogen en de pensioenverplichtingen (strategische) besluitvorming.
van SSPF. De beleidsdekkingsgraad
is het gemiddelde van de laatste In de onderstaande grafiek wordt het
twaalf maandelijkse dekkingsgraden verloop van diverse dekkingsgraden
en is hiermee stabieler dan de getoond:
dekkingsgraad. Door beslissingen
130%
125%
120%
115%
110%
108,4%
105%
100%
95%
Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec
‘20 ‘20 ‘20 ‘20 ‘20 ‘20 ‘20 ‘20 ‘20 ‘20 ‘20 ‘20
Dekkingsgraad Beleidsdekkingsgraad
Vereiste dekkingsgraad Minimaal vereiste dekkingsgraad

Belangrijke parameters van het fonds 2020 2019
Vermogen € 31,0 miljard € 30,3 miljard
Verplichtingen € 26,9 miljard € 25,1 miljard
Dekkingsgraad 115,4% 120,6%
Beleidsdekkingsgraad 108,4% 118,7%
II. De (minimaal) vereiste De beleidsdekkingsgraad bevindt

dekkingsgraad zich per 31 december 2020 onder de
ln de wetgeving zijn voor vereiste dekkingsgraad. Er is derhalve
pensioenfondsen twee vermogenseisen sprake van een reservetekort. SSPF moet
opgenomen: daarom net als in het voorgaande jaar
• Minimaal vereiste dekkingsgraad: een herstelplan opstellen. Inmiddels is,
indien de beleidsdekkingsgraad van in het eerste kwartaal van 2021, dit plan
een pensioenfonds lager is dan de bij DNB ingediend.
minimaal vereiste dekkingsgraad is er
sprake van een dekkingstekort. Deze De reële dekkingsgraad per 31
situatie mag niet langer dan vijf jaar december 2020 bedraagt, conform de
voortduren. rekenmethodiek van DNB, 91,5%. In
• Vereiste dekkingsgraad: indien overeenstemming met de pensioenwet
de beleidsdekkingsgraad lager is is voorgaande percentage opgenomen
dan vereist, is er sprake van een in het bestuursverslag. Omdat de
reservetekort. De hoogte van de werkgever de opgebouwde pensioenen
vereiste dekkingsgraad is afhankelijk in het fonds garandeert, zijn de
van de (beleggings)risico’s die het bepalingen uit de pensioenwet over
pensioenfonds loopt en is daarom per toekomstbestendig indexeren, waarvoor
fonds verschillend. deze reële dekkingsgraad van belang is,
niet relevant voor het fonds.
Indien een pensioenfonds niet voldoet
aan (één van) de twee eisen moet het De technische voorzieningen zijn,
een herstelplan bij De Nederlandsche overeenkomstig de beschreven
Bank (DNB) indienen, waarin wordt berekeningsregels en uitgangspunten,
aangetoond dat het fonds binnen de als geheel bezien, toereikend
daarvoor gestelde tijd wel weer zal vastgesteld. Het eigen vermogen van
voldoen aan deze vermogenseisen. het pensioenfonds is op de balansdatum
lager dan het wettelijk vereist eigen
Het minimaal vereist eigen vermogen vermogen, maar hoger dan het wettelijk
bedraagt 5% van de voorziening minimaal vereist eigen vermogen. De
pensioenverplichtingen en het certificerend actuaris komt tot het
vereist eigen vermogen 20% van de oordeel dat is voldaan aan de artikelen
voorziening pensioenverplichtingen. De 126 tot en met 140 van de Pensioenwet,
dekkingsgraad ultimo 2020 is 115,4% met uitzondering van artikel 132.
en de beleidsdekkingsgraad 108,4%.

Mede door het coronavirus
is de rente gedaald
te kunnen voldoen wat – als

III. Ultimate forward rate deze rentebewegingen in de
(UFR) beleggingsportefeuille niet volledig zijn
De Nederlandsche Bank (DNB) afgedekt - een verlagend effect heeft
heeft in augustus 2020 besloten om op de dekkingsgraad. Daarnaast zijn
de door de Commissie Parameters de beurzen tijdens de eerste ‘lockdown’
2019 geadviseerde nieuwe Ultimate significant gedaald wat eveneens tot
Forward Rate (UFR) methode een daling van de dekkingsgraad
vanaf 1 januari 2021 in vier gelijke heeft geleid. Hierdoor is de financiële
jaarlijkse stappen in te voeren. Door positie van SSPF in 2020 verslechterd.
enkele technische aanpassingen in Aan het eind van het jaar was de
de berekeningsmethodiek van de beleidsdekkingsgraad 108,4% en
curve, komt deze lager te liggen lag deze ruim onder het niveau van
dan de huidige UFR curve. Deze 115% dat nodig is om de pensioenen
aanpassingen drukken de nieuwe curve te kunnen indexeren. Hierdoor is de
naar beneden ten opzichte van de indexatie van 0,7% per 1 februari 2021
huidige. Hierdoor zal de voorziening niet toegekend. Deze gemiste indexatie
pensioenverplichtingen hoger moeten kan op een later moment worden
worden vastgesteld. De voorziening ingehaald, mocht de financiële situatie
pensioenverplichtingen zal, als gevolg dit in de toekomst toelaten.
van bovengenoemde wijziging, in 2021
tot een verlaging van de dekkingsgraad
0,9% leiden. Het uitvoeren van de
volgende drie stappen zal (bij deze
rentestand) de dekkingsgraad nog
verder verlagen met 2,9%.
IV. Indexatie
Mede door de uitbraak van het
coronavirus is de rente – die al
zeer laag was – verder gedaald.
Wanneer de rente laag is, moet je als
pensioenfonds meer geld in kas hebben
om aan de pensioenverplichtingen

Inrichting Stichting
Shell Pensioenfonds
i) Uw pensioen bij SSPF ii) Financiële opzet

Werknemers van Shell die voor 1 SSPF doet iedere drie jaar een
januari 2013 in dienst zijn getreden uitgebreide studie naar de financiële
bouwen bij SSPF voor ieder jaar dat opzet van het fonds. De laatste studie is
ze bij Shell werken een deel van in 2018 afgerond en ligt ten grondslag
hun ouderdomspensioen op. Dit aan de financiële opzet voor de
ouderdomspensioen stijgt, zolang de jaren 2018 - 2020. De belangrijkste
werknemer in dienst is, jaarlijks mee met kenmerken hiervan zijn:
de ontwikkeling van de salarisschalen
bij Shell. Het pensioen gaat standaard • Het beleggingsbeleid wordt
op 68-jarige leeftijd in. Werknemers ingevuld op basis van vastgestelde
kunnen ervoor kiezen om dit pensioen beleggingsrichtlijnen. Deze
eerder of later te laten ingaan. Ook richtlijnen zijn zo vastgesteld dat
kunnen ze ervoor kiezen om gedurende het bestuur van SSPF risico’s in de
de eerste pensioenjaren een hoger beleggingsportefeuille zal beperken
pensioen te ontvangen en daarna een naarmate de dekkingsgraad stijgt
lager pensioen of andersom. Bij SSPF (de-risking) en weer risico kan
bouwen werknemers niet alleen een toevoegen als de dekkingsgraad
ouderdomspensioen op. Voor eventuele daalt (re-risking), in lijn met de
nabestaanden van werknemers door het bestuur vastgestelde
wordt ook een nabestaanden- en een risicoprincipes. Op deze manier wil
wezenpensioen opgebouwd. Deze het bestuur voor het fonds belangrijke
pensioenen komen tot uitkering als dekkingsgraadniveaus, zoals de
de werknemer onverhoopt komt te bijstortingsgrens, de indexatiegrens
overlijden. Ook zijn de werknemers en de premiekortingsgrens, in
verzekerd voor de gevolgen van toenemende mate beschermen.
arbeidsongeschiktheid. SSPF heeft de
ambitie om de ingegane pensioenen • SSPF houdt in haar financieringsbeleid
van voormalig Shell werknemers rekening met het uit het
en hun nabestaanden jaarlijks te beleggingsbeleid voortkomende
laten meestijgen met de stijging verwachte rendement. Daarnaast
van de prijzen. Deze stijging is niet wordt, op basis van gemaakte
gegarandeerd maar afhankelijk van de afspraken tussen de sponsor en SSPF,
financiële situatie van het fonds. meer of minder premie in rekening
gebracht, als de financiële positie van
SSPF hiervoor aanleiding geeft.

ln 2020 is de volgende studie gestart. iii) De premie
Deze zal in 2021 worden afgerond. De pensioenpremie bedroeg in 2020
Het indexatiebeleid van SSPF is 33% van het pensioengevende salaris.
eveneens gekoppeld aan de financiële Hiervan is 2% door de deelnemers
positie van het fonds. De pensioenen betaald en de resterende 31% door de
van alle inactieve deelnemers, zoals werkgever. In totaliteit is € 204 miljoen
gepensioneerden, worden aangepast premie betaald.
aan de ontwikkeling van de prijzen als
de beleidsdekkingsgraad van het fonds
zieh bestendig boven de 115% bevindt,
bij een lagere dekkingsgraad gebeurt
dit niet.
Kostendekkende premie Gedempte premie
Rekenrente Rentetermijnstructuur Verwacht rendement
% € % €
Koopsom onvoorwaardelijke cs
39,8% 246 15,7% 97
opbouw, incl. risico-elementen
Onvoorwaardelijke indexatie 23,3% 143 8,7% 54
Solvabiliteitsopslag 13,6% 84 5,3% 33
Additionele opslag v.w. indexatie -- -- 0,0% 0
Totaal 76,7% 473 29,7% 184

Uitvoeringskosten
Voor het uitvoeren van de regeling aanpassingen in weten regelgeving)
maakt SSPF kosten. Deze kunnen en de kosten van het bestuursbureau.
worden verdeeld in kosten voor De pensioenbeheerkosten bedroegen
pensioenbeheer, voor vermogensbeheer in 2020 € 7,1 miljoen (2019: € 6,7
en transactiekosten. De in dit miljoen). De kosten per deelnemer
bestuursverslag en de jaarrekening bedroegen € 282,- (2019: € 260,-)
opgenomen rendementen op (exclusief gewezen deelnemers) en zijn
beleggingen zijn altijd na aftrek daarmee met € 22,- gestegen. Inclusief
van vermogensbeheerkosten gewezen deelnemers bedroegen de
(nettorendement). kosten per deelnemer € 218,- (2019:
€ 203,-). De stijging is te verklaren
Kosten pensioenbeheer door de stijging van de kosten met 6%,
Onder kosten van pensioenbeheer met name gerelateerd aan de verdere
vallen de pensioenadministratiekosten, professionalisering en intensivering van
de communicatiekosten, de kosten deelnemerscommunicatie, en een daling
van bestuur, projectkosten (zoals voor in deelnemersaantallen (-3%).
Uitvoeringskosten SSPF 2020 2019
€ mln. kengetal* € mln. kengetal*

Pensioenbeheerkosten 7,1 € 282,- p/d 6,7 € 260,- p/d
Vermogensbeheerkosten
200 0,65% 210 0,73%
(excl. transactiekosten)
Transactiekosten 31 0,10% 32 0,11%
* Kosten per deelnemer zijn de pensioenbeheerkosten gedeeld door het totaal actieve deelnemers en
gepensioneerden ultimo boekjaar. De vermogensbeheerkosten en transactiekosten zijn als percentage van
het gemiddeld belegde vermogen uitgedrukt.

Kosten vermogensbeheer een leidraad voor kosten van deze
Vermogensbeheerkosten beleggingscategorieën in relatie tot
bestaan uit beheervergoedingen, wat wordt gezien als marktconform.
prestatievergoedingen en overige Transactiekosten zijn niet opgenomen
vermogensbeheerkosten, zoals kosten in de vermogensbeheerkosten. De
van bewaarloon, juridisch advies en absolute vermogensbeheerkosten zijn in
aan vermogensbeheer gerelateerde 2020 €10 miljoen lager dan in 2019.
kosten van het bestuursbureau. De
beleggingscommissie van SSPF De beheervergoedingen, die in de
besteedt specifiek aandacht aan Jaarrekening zijn verrekend met de
de vermogensbeheerkosten in de indirecte beleggingsopbrengsten,
zogenaamde ‘asset class reviews’ van bedragen naar schatting € 99 miljoen
de verschillende beleggingscategorieën. (2019: € 101 miljoen). Naar schatting
De beleggingscommissie hanteert € 96 miljoen (2019: € 104 miljoen) aan
een fee-protocol voor alternatieve prestatievergoedingen is verrekend met
beleggingen, en biedt daarmee de indirecte beleggingsopbrengsten.
Kosten vermogensbeheer (excl. Transactiekosten) 2020 2019
€ mln € mln
Beheervergoedingen
Aandelen 10 13
Vastrentende waarden 18 17
Alternatieve beleggingen 71 71
Totaal 99 101
Prestatievergoedingen
Private Equity 61 84
Hedge Funds 30 13
Vastgoed (indirect) 3 5
Overige 2 2
Totaal 96 104
Bewaarkosten en overige kosten 5 5
Totaal 200 210

Beheer- en In het verslagjaar is wederom
prestatievergoedingen extra aandacht besteed aan het
Door beheer- en prestatieafspraken te opvragen van transactiekosten
maken, wordt ‘alignment of interest’ bij de beleggingsfondsen om de
met externe managers beoogd. De kostentransparantie te vergroten.
beheervergoeding is over het algemeen Beleggingen in private equity en
gebaseerd op de waarde van het indirect vastgoed vinden grotendeels
belegde vermogen en indien van plaats via zogenoemde limited
toepassing op het gecommitteerde partnerships. Transactiekosten van
vermogen. Voor liquide beleggingen deze fondsen zijn niet in alle gevallen
(aandelen en vastrentende waarden) transparant voor de investeerders.
zijn geen prestatievergoedingen SSPF heeft over 2020 voor de vierde
overeengekomen. maal een uitvraag gedaan bij de
beleggingsfondsen naar de in rekening
In 2020 bedroegen de prestatie- gebrachte transactiekosten. Het
vergoedingen € 96 miljoen, waarmee aantal fondsen dat deze kosten heeft
deze € 8 miljoen lager zijn dan in 2019 gerapporteerd, is tot ongeveer 100%
(€ 104 miljoen). Het kostenniveau bij gestegen. Tevens heeft de rapportage
alternatieve beleggingen is inherent vanuit de beleggingsfondsen een
aan de keuze voor het aanhouden van kwaliteitsverbetering doorgemaakt. De
beleggingen in deze categorie. De transactiekosten gerapporteerd door
prestatievergoedingen zijn verschuldigd de beleggingsfondsen bedroegen over
op basis van specifiek gemaakte 2020 € 20 miljoen (2019 € 34 miljoen).
afspraken, waaronder de gerealiseerde Ondanks deze verbeteringen blijft
rendementen in het (voorgaande) jaar. ook in de komende jaren de aandacht
Waar mogelijk verlaagt SSPF de kosten, gericht op het verder vergroten van de
bijvoorbeeld doordat SAMCo fondsen transparantie. Omdat SSPF nog niet
voor SSPF zelf selecteert, waarmee voldoende zekerheid kon krijgen bij
zogenoemde fund-of-fundskosten deze kostenopgaven zijn ze nog niet in
voorkomen kunnen worden. de totale transactiekosten opgenomen.
Het streven is om dit in 2021 wel
Transactiekosten te doen.
Transactiekosten zijn kosten voor
het tot stand brengen en uitvoeren De transactiekosten, gemaakt door
van een beleggingstransactie. Deze de vermogensbeheerder, bedroegen
kosten worden aan de beurs of aan de in 2020 € 31 miljoen (2019: € 32
broker betaald. Voorbeelden zijn in- en miljoen). Hiervan was € 5 miljoen
uitstapkosten bij beleggingsfondsen, gerelateerd aan aandelen en futures
aan- en verkoopkosten bij directe (2019: €4 miljoen). De schatting
beleggingen en acquisitiekosten. Voor van transactiekosten, bepaald door
vastrentende waarden en derivaten de bid-ask spread op vastrentende
zijn de transactiekosten in lijn met de waarden, bedroeg € 26 miljoen (2019:
aanbevelingen van de Pensioenfederatie € 28 miljoen). Voor 2020 komen de
geschat op basis van de zogenoemde transactiekosten gerelateerd aan het
‘bid-ask spread’, omdat deze in de gemiddeld belegd vermogen uit op
transactieprijs zijn inbegrepen. 0,10% (2019: 0,11%).

Vergelijking kostentoelichting naar de uitvoeringskosten over een
in bestuursverslag en langere termijn. SSPF laat om het jaar
jaarrekening de pensioenen vermogensbeheerkosten
In de jaarrekening zijn uitsluitend door een externe benchmarkpartij,
de direct bij het fonds in rekening CEM, onderzoeken. In 2020 is dit ook
gebrachte kosten opgenomen conform gebeurd voor de kosten voor de periode
de regels voor de jaarverslaggeving. 2015-2019. De pensioenbeheerkosten,
In het bestuursverslag zijn tevens gecorrigeerd voor de kleine omvang
de kosten gepresenteerd die met van het fonds, zitten daarbij iets
de beleggingsopbrengsten zijn boven de peer group. Dit komt met
verrekend. De hier gerapporteerde name door hogere kosten voor
vermogensbeheerkosten ad € 231 bestuursondersteuning. De hogere
miljoen, inclusief transactiekosten, kosten worden als passend gezien daar
zijn daardoor aanzienlijk hoger het fonds sterk hecht aan een goede
dan de vermogensbeheerkosten in dienstverlening en waarbij een goede
de jaarrekening ad € 34 miljoen. bestuursondersteuning veel waarde
Onderstaand overzicht toont de toevoegt aan de dienstverlening van het
aansluiting met de in de jaarrekening fonds. Kosten van vermogensbeheer zijn
opgenomen vermogensbeheerkosten. in lijn met de peer group.
Evaluatie uitvoeringskosten Het fonds heeft kennisgenomen van

Het fonds maakt een gedegen afweging het onderzoek kostentransparantie van
bij het maken van kosten, waarbij de AFM. Uit het onderzoek komt naar
deze in samenhang worden gezien voren gekomen dat het fonds voldoet
met de realisatie van de strategie. De aan de wettelijke vereisten. Het fonds
meeste kosten zijn gerelateerd aan het zal in 2021 nader bekijken waar in
vermogensbeheer (84%) en het restant aanvulling op de reeds in het jaarverslag
heeft betrekking op de kosten van het 2020 doorgevoerde uitbreiding in de
pensioenbeheer (16%). Onderstaand toelichting op de pensioenbeheer- en
het overzicht van de beheersingskosten. vermogensbeheerkosten nog verdere
Voor een goede evaluatie kijkt het fonds aanpassingen mogelijk en gewenst zijn.
Vermogensbeheerkosten (in € mln) 2020 2019
Gefactureerde vermogensbeheerkosten 34 34
Toegerekende algemene kosten 1
Vermogensbeheerkosten zoals vermeld in jaarrekening 34 35
Vermogensbeheerkosten opgenomen in de
waardeveranderingen van beleggingen (indirecte 70 71
beleggingsopbrengsten beleggingsfondsen)
Prestatieafhankelijke vergoedingen 96 104
Totaal vermogensbeheerkosten (excl. transactiekosten) 200 210
Transactiekosten 31 32
Totaal vermogensbeheerkosten (incl. transactiekosten) 231 242

Governance
en compliance

Governance
De Code Pensioenfondsen bevat
bepalingen over het functioneren van
de verschillende organen binnen het
Organisatie Pensioenfonds en daaraan gekoppelde
In de Stichting Shell Pensioenfonds thema’s. Het doel van de Code is om een
goede uitvoering van de drie bestuurlijke
(SSPF) zijn pensioenregelingen
kernfuncties te stimuleren: besturen,
ondergebracht van maatschappijen
toezicht houden en verantwoording
van de Royal Dutch Shell Groep afleggen over wat het Pensioenfonds
die tot het Pensioenfonds zijn gepland en gerealiseerd heeft. Bepalend
toegetreden. SSPF wordt bestuurd voor de werking van de Code is hoe
door een bestuur. In het bestuur pensioenfondsen met de intenties van de
zijn vertegenwoordigers van Code omgaan, niet de mate waarin ze die
naar de letter naleven (‘afvinkgedrag’).
de werkgever, de werknemers
De waarde zit in de dialoog en
en de pensioengerechtigden
afgewogen besluitvorming over de
opgenomen. Er is een Raad van onderwerpen in deze Code. Dat betekent
Toezicht die toeziet op adequate dus dat er ruimte is om af te wijken
risicobeheersing en evenwichtige van de normen, mits dit weloverwogen
belangenbehartiging door het gebeurt. Een pensioenfonds moet de
bestuur. Daarnaast is er een het Code naleven of uitleggen hoe en
waarom op sommige onderdelen wordt
Verantwoordingsorgaan welke
afgeweken. De governance van SSPF is
jaarlijks achteraf een oordeel geeft
in overeenstemming met de Code, met
over het beleid in het voorafgaande uitzondering van twee gebieden.
kalenderjaar en de wijze waarop dat Ten eerste schrijft de Code voor
beleid is uitgevoerd, alsmede over dat zowel in het bestuur als in het
beleidskeuzes voor de toekomst. Verantwoordingsorgaan (VO) ten minste
één lid onder de veertig jaar zitting moet
hebben (norm 33). In augustus 2017
Extern toezicht
voldeed het bestuur met de benoeming
Extern toezicht op het pensioenfonds
van een bestuurder A op dat moment aan
vindt plaats door De Nederlandsche die eis.
Bank (DNB) en de Autoriteit
Financiële Markten (AFM). SSPF Daarnaast werd medio 2019 een
heeft daarnaast een waarmerkend vrouwelijk kandidaat-bestuurslid
actuaris en een onafhankelijke respectievelijk een mannelijk kandidaat-
bestuurslid onder de 40 jaar voor een
accountant aangesteld. Voor verdere
bestuurszetel voorgedragen. Deze twee
informatie over de bestuurlijke
kandidaten zijn begin 2020 formeel als
organisatie van het fonds en de bestuurslid benoemd. In het verslagjaar
daarin zitting hebbende personen is was er in het VO geen lid jonger dan
terug te vinden in bijlage 1 en 2. 40 jaar. Het is een gegeven dat SSPF
vergrijst en dat deze trend zich in de
komende jaren doorzet. Een gezonde

In 2020 heeft de Ombudsman
Pensioenen geen klachten
in behandeling genomen
mix naar onder meer leeftijd, geslacht Pensioenfonds en SPN op een integere
en professionele achtergrond stimuleert wijze worden uitgevoerd en dat (de
naar de mening van het bestuur schijn van) verstrengeling van zakelijke
creativiteit, vernieuwing en voorkomt en privébelangen wordt vermeden.
tunnelvisie. Diversiteit zorgt daarmee Jaarlijks bevestigen alle betrokkenen
voor een beter functioneren van zowel de naleving over het afgelopen jaar
het bestuur als het VO. Het bestuur wil en de naleving in het komende jaar.
de diversiteit in leeftijd de komende jaren De gedragscode voldoet aan de
verder bevorderen. Hieraan wordt bij de door de Pensioenwet en de Wet op
successieplanning aandacht besteed. het financieel toezicht gestelde eisen.
Daarnaast is aansluiting bij het Ethics &
Ten tweede bepaalt de Code dat leden Compliancebeleid van Shell gezocht.
van de Raad van Toezicht na bindende De gedragscode bevat tevens een
voordracht van het VO worden benoemd incidenten- en klokkenluidersregeling.
door het bestuur (norm 39). Bij SSPF De compliance officer van SSPF houdt
staat de werkgever als sponsor garant toezicht op de uitvoering en effectiviteit
voor de minimaal vereiste dekkingsgraad. van de gedragscode. Organisaties
De sponsor heeft daarom een groot waaraan SSPF werkzaamheden heeft
belang bij goed toezicht op het bestuur. uitbesteed, moeten een materieel
Om die reden is na afstemming met alle gelijkwaardige gedragscode hebben.
belanghebbenden gekozen voor een De compliance officer van SSPF heeft
procedure waarbij de leden van de Raad jaarlijks een gesprek met de compliance
van Toezicht, na verkregen advies van het officer van de uitbestedingspartners APS
VO op de profielschets en de kandidaat- en Samco. Ter ondersteuning van de
toezichthouder, door Shell Petroleum kennis op het gebied van compliance
N.V. worden benoemd. heeft de compliance officer in 2019 een
compliance manual opgesteld.
Compliance
De SSPF/SPN-gedragscode geldt voor De compliance officer heeft in het
de leden van het bestuur, de Raad verslagjaar geen materiële overtredingen
van Toezicht en het VO van het fonds van de gedragscode geconstateerd
en voor alle medewerkers van SPN. en geen incidenten aan DNB gemeld.
De gedragscode heeft tot doel te Er is sprake van een compliance-
verzekeren dat alle activiteiten van het georiënteerde organisatie.

In overeenstemming met artikel 96 middel van betrokkenheid bij projecten
Pensioenwet wordt vermeld dat DNB van SSPF en het vervullen van een focal-
en AFM in het verslagjaar geen point-rol op een bepaald beleidsterrein.
corrigerende maatregelen hebben Deze activiteiten liggen in de lijn van
getroffen. de ‘70-20-10’-leerfilosofie binnen Shell,
die stelt dat 70% van de leereffectiviteit
SSPF heeft een klachten- en afkomstig is van professionele ervaringen
geschillenprocedure, die op de website in de baan, 20% van leren van anderen
is gepubliceerd. In het verslagjaar (training-on-the-job) en 10% van formele
heeft zich een beperkt aantal klachten trainingen.
en geschillen voorgedaan. De meeste
klachten zijn door APS, waar nodig in De sterke focus op leren door doen
overleg met SPN, of door de Directie en leren van elkaar vraagt om een
van SPN afgehandeld. Het bestuur professionele houding en specifieke
heeft in het verslagjaar geen formele competenties. Vanuit de SPN Academy
beroepschriften behandeld. wordt toegezien op de voortgang van de
afspraken tussen voorzitter en individuele
In 2020 heeft de Ombudsman bestuursleden over de invulling van de
Pensioenen geen klachten van professionele ervaringen, de ‘training-on-
belanghebbenden bij SSPF in the-job’ en de te volgen opleidingen(en).
behandeling genomen. Belangrijk onderdeel hierbij is hoe ieder
individueel bestuurslid als focal point een
Bestuursaangelegenheden voortrekkersrol in het bestuur vervult op
Evaluatie eigen functioneren van een bepaald beleidsterrein.
het bestuur
In januari 2021 heeft de jaarlijkse interne Tevens heeft het bestuur in 2020 een
zelfevaluatie van het bestuur over het tweetal ‘capita selecta’-avonden
jaar 2020 plaatsgevonden. De voorzitter georganiseerd, waarbij tezamen
heeft voorafgaand aan de zelfevaluatie met externe deskundigen dieper op
individuele gesprekken met bestuursleden een actueel onderwerp is ingegaan.
gevoerd over hun functioneren Bij die avonden is respectievelijk
binnen het bestuur. In dat kader gesproken over ‘cybersecurity/IT Risk
heeft de voorzitter ook met de Dean Management bij Shell” en ‘A perfect
(verantwoordelijke voor opleidingen) storm’ waarin Achmea Pensioenservices
van de SPN Academy gesproken. een toelichting heeft gegeven over
Op basis van deze gesprekken is het het streven om met hun nieuwe
individuele opleidingsplan per bestuurslid pensioenadministratiesysteem de
geactualiseerd en voor 2020 vastgelegd beste digitale pensioenuitvoerder van
in de persoonlijke omgeving van het Nederland te worden.
bestuurslid op SharePoint.
Geschiktheidsbevordering
Naast de onboarding van nieuwe
bestuursleden heeft de nadruk in de
SPN Academy in 2020 gelegen op
‘learning by doing’, bijvoorbeeld door

FEITEN OVER SSPF
11 feiten over jouw

pensioenfonds
4
Waar staat SSPF voor? En welke Heb je een pensioenvraag die
regeling biedt zij aan? Bestuurslid niet makkelijk per mail of via
Oscar van Iersel deelt 11 interessante de telefoon te beantwoorden
feiten over jouw pensioenfonds. is? Dan kun je beeldbellen met één
1
van onze pensioenspecialisten.
De premie die je als deelnemer van Tijdens het gesprek is het mogelijk
SSPF elke maand inlegt voor jouw om je beeldscherm te delen en
financiële toekomst is uitzonderlijk samen berekeningen te maken.
laag, namelijk 2 procent van je Beelbellen wordt gemiddeld met een 9
brutosalaris. De overige 31 procent is in gewaardeerd en is voor alle groepen
2020 betaald door jouw werkgever. deelnemers in een stroomversnelling
2
gekomen door de coronapandemie.
5
De pensioenregeling van SSPF
heeft een sponsorgarantie. SSPF heeft een
Mocht het pensioenfonds in middenloonregeling. Dat wil
zwaar weer verkeren, dan staat Shell zeggen dat het pensioen dat
garant voor financiële steun. Deze uiteindelijk wordt uitgekeerd, een
afspraak geeft jou als deelnemer extra gemiddelde is van je salaris tijdens
zekerheid en is zeer uitzonderlijk in het je Shell-dienstverband. In het nieuwe
Nederlandse pensioenlandschap. pensioenstelsel wordt dit anders. In
3
het pensioenakkoord gaat men uit van
Sinds juli 2013 is SSPF een een premieregeling waarbij de hoogte
gesloten fonds en komen er van je pensioen wordt bepaald door
geen nieuwe deelnemers meer de ingelegde premie en het behaalde
bij. Iedereen die na 1 juli 2013 in dienst rendement. Deze regeling moet uiterlijk
is gekomen bij Shell zit bij het nieuwe 1 januari 2026 ingaan. Shell en de
fonds. Hierdoor wordt het aantal actieve Centrale Ondernemingsraad zijn in
deelnemers steeds kleiner en stijgt gesprek hoe de nieuwe regeling moet
het aantal oud-Shellmedewerkers en worden vormgegeven.
6
gepensioneerden. De verhouding ligt
nu als volgt: 6.500 actieve deelnemers, SSPF belegt in totaal 31 miljard
7.100 oud-Shell-werknemers en 18.800 euro. Dit bedrag wordt gespreid
gepensioneerden. over verschillende categorieën,
zoals aandelen, vastrentende waarden,
vastgoed en meer. Door het vermogen

9
te spreiden, worden de risico’s op Deelnemers van SSPF worden
lange termijn verminderd en kunnen ouder dan de gemiddelde
schommelingen opgevangen worden. Nederlander. Zo zijn er meer
7
dan 30 gepensioneerden boven de 100
Maatschappelijk verantwoord jaar. Dat betekent dat sommige mensen
beleggen staat bij jouw langer pensioen krijgen, dan dat ze voor
pensioenfonds hoog op de Shell hebben gewerkt.
10
agenda. Om de bedrijven waarin
we investeren aan te sporen om een Op shellpensioen.nl vind
duurzaam beleid te voeren, gaan we je alle informatie over de
actief het gesprek aan (engagement) pensioenregeling van SSPF.
en laten we onze stem horen tijdens Wil je zien hoeveel je hebt opgebouwd
aandeelhoudersvergaderingen. Alleen of berekenen wat bepaalde keuzes voor
wanneer een bedrijf echt niet bereid is jouw pensioen betekenen? Log dan in
om een verantwoorde koers te varen, op mijn-Shellpensioen, jouw persoonlijke
kunnen we tot uitsluiting overgaan. pensioenomgeving.
8 11
De duurzame doelen (SDG’s) SSPF hecht veel waarde aan
van de Verenigde Naties zijn diversiteit. In de praktijk betekent
het uitgangspunt van ons dit dat we een omgeving hebben
beleggingsbeleid. Hierbij ligt de gecreëerd waarin iedereen zich prettig
focus op vier doelen: betaalbare & voelt - ongeacht leeftijd, geslacht of
duurzame energie, duurzame steden achtergrond - en daardoor het beste
& gemeenschappen, klimaatactie van zichzelf kan laten zien. Dit leidt
en gendergelijkheid. Uit een uiteindelijk ook tot betere discussies in
deelnemersonderzoek blijkt, dat het het bestuur.
doel ‘betaalbare & duurzame energie’
favoriet is bij Shell-medewerkers.
Over Oscar van Iersel

Sinds januari 2020 zit Oscar van Iersel (37) in het bestuur van
SSPF. Samen met de 7 andere bestuursleden zet hij zich in voor
een goed Shell pensioen. “Het bestuur is een heel fijne groep om
mee samen te werken. Het ene bestuurslid zit middenin zijn of
haar carrière, terwijl de ander al gepensioneerd is. Die mix zorgt
voor een ontzettend leuke dynamiek. In de korte tijd dat ik in het
bestuur zit, heb ik al zoveel geleerd. Bijvoorbeeld over de complexe
beleggingsportefeuille, iets waar ik in mijn dagelijkse Shell-functie als
HR Manager niet mee te maken heb. Van tevoren had ik niet kunnen
bedenken dat deze rol mij zoveel energie en verbreding zou geven!”

Verantwoording
en toezicht
De Raad van Toezicht (RvT) en het Verantwoordingsorgaan (VO) doen
verslag van hun werkzaamheden en bevindingen ten aanzien van 2020.

a) Raad van Toezicht De RvT beoogt zijn toezichtstaak zodanig
Inleiding uit te voeren dat het bijdraagt aan een
Dit verslag is een samenvatting van effectief en slagvaardig functioneren
het rapport dat de Raad van Toezicht van het pensioenfonds. Daarbij heeft
(RvT) op 1 april 2021 heeft uitgebracht het de intentie om invulling te geven
aan het Bestuur van Stichting Shell aan een brede taakopvatting met een
Pensioenfonds (SSPF) en is gebaseerd kritische en onafhankelijke blik, gericht
op de werkzaamheden die de op de implementatie van de strategische
RvT in het verslagjaar 2020 heeft doelstellingen van SSPF. Gedurende het
verricht. Als verantwoording voor jaar volgt de RvT het werk van het bestuur
de uitvoering van zijn taken in 2020 en de RvT stelt zich bij zijn taakuitoefening
heeft de RvT begin april 2021 aparte op als gesprekspartner van het bestuur.
verantwoordingsdocumenten verzonden De RvT heeft als opvatting voldoende
aan het Verantwoordingsorgaan van afstand tot de inhoudelijke uitvoering te
SSPF en Shell Petroleum N.V.. De basis willen houden.
van deze verantwoordingsdocumenten
wordt gevormd door het rapport van de De RvT is in het verslagjaar bij acht
RvT aan het bestuur. vergaderingen betrokken geweest.
Iedere kwartaalvergadering is
De RvT heeft dit toezichtrapport gesproken met de Voorzitter van het
opgesteld over het verslagjaar 2020. bestuur, één of meer bestuursleden en
Het jaar werd gedomineerd door de één van de twee directieleden van Shell
impact van de coronacrisis. In dit rapport Pensioenbureau Nederland B.V. (SPN).
geeft de RvT zijn beeld over de wijze Daarnaast zijn per vergadering gericht
waarop het bestuur in deze moeilijke stakeholders van SSPF voor een gesprek
omstandigheden zijn werk heeft gedaan. uitgenodigd. In 2020 betrof dit onder
meer de Managing Director van Shell
Werkwijze Asset Management Company (SAMCo),
Conform artikel 104 lid 2 van de de Vice-President Group Pensions en
Pensioenwet en artikel 18 van de de directeur HR vanuit de sponsor.
statuten van SSPF heeft de RvT tot taak Tevens is een regulier overleg met de
toezicht te houden op het beleid van het toezichthouders van de Nederlandsche
bestuur en op de algemene gang van Bank gehouden.
zaken binnen het pensioenfonds. De RvT
is belast met het toezien op adequate Voortgang op aanbevelingen
risicobeheersing en evenwichtige voor 2020
belangenafweging door het bestuur. De De RvT had voor het jaar 2020,
RvT ziet toe op de naleving van de Code samengevat, de volgende
Pensioenfondsen door SSPF. Verder aanbevelingen gedaan:
staat de RvT het bestuur met raad • Aandacht te hebben voor de
terzijde. Tot slot heeft de RvT een aantal communicatie met de huidige
goedkeuringsrechten op voorgenomen belanghebbenden over de mogelijke
besluiten van het bestuur, onder meer gevolgen van het Pensioenakkoord,
ten aanzien van het jaarverslag en de mede gegeven de sponsorgarantie
profielschets voor bestuurders van het en het feit dat de deelnemers daarop
pensioenfonds. rekenen.

Het toezicht draagt bij aan
een effectief en slagvaardig
functioneren van SSPF
• Helderheid te scheppen in de relatie de vergaderingen van de

met SAMCo en de verwachtingen Beleggingscommissie bijwonen en
over en weer ten aanzien van de rol (premature) “group think” moet
als fiduciair adviseur en de rol als “in worden voorkomen.
house” vermogensbeheerder.
• Waakzaam te zijn dat ondersteuning De RvT heeft geconstateerd dat het
van de implementatie van ESG bestuur de aanbevelingen adresseert,
binnen het beleid door SAMCo maar dat een aantal onderwerpen
ook daadwerkelijk geïnternaliseerd nog verdere verdieping vereist, zoals
wordt en blijft. De breedte van het bijvoorbeeld de omgang met het
ESG-dossier noopt het bestuur tot risicobudget en de strategisch gewenste
het maken van beleidskeuzes en de regionale aandelenallocatie in
relevante communicatie over het samenhang met de overige keuzes voor
beleid. actief risico.
• Jaarlijks de werking en het
functioneren van de solvency targets Overall oordeel over 2020
tegen het licht te houden en te De RvT heeft in 2020 toegezien op
valideren voor de toekomst. de onderwerpen van de bestuurlijke
• Met de werkgever (HRM van Shell agenda, zowel de reguliere als
Nederland) in overleg te treden in de eenmalige werkzaamheden.
hoeverre de HRM-afdeling niet op Daarbij constateert de RvT dat alle
SPN “terugvalt” als het gaat om beleidsterreinen aandacht krijgen, maar
pensioenkennis en pensioenbeleid. dat besluitvorming en analyse van
• Waakzaamheid te hebben dat de enkele strategische beleidsonderwerpen
benodigde beschikbaarheid voor complex is en nog veel bestuurlijke
strategische beleidsonderwerpen aandacht vraagt.
geborgd blijft binnen het bestuur bij
bestuurswisselingen. De coronacrisis beïnvloedde de financiële
• Attent te zijn op voldoende tijd markten en daarmee ook de financiële
en ruimte voor positief kritisch positie van SSPF die verslechterde.
vermogen binnen een bedrijf dat De RvT heeft kennisgenomen van de
sterk op consensus is gericht. De zorgvuldige bestuurlijke afweging bij
inbreng van de RIO en de externe het besluit om niet over te gaan tot
bestuursadviseur zijn belangrijk indexatie van de pensioenaanspraken
omdat vrijwel alle bestuursleden en pensioenrechten van gewezen

deelnemers en pensioengerechtigden • Evalueer en heroverweeg waar
per 1 februari 2021. De RvT heeft nota relevant in 2021 de essentie van
genomen dat tot en met 2020 de het strategisch risicomanagement
indexatie ambitie volledig is gerealiseerd. van SSPF bij de afronding van de
ALM-studie, waaronder de uitruil
Op strategisch terrein is medio van renterisico en risico zakelijke
2020 een start gemaakt met de waarden.
voorbereiding van de nieuwe ALM- • Doorgrond en analyseer het
studie en oriëntatie op de implicaties huidige SSPF aandelenportefeuille
van het Pensioenakkoord voor het constructieproces en invulling in
zacht gesloten fonds van SSPF. Bij het feitelijk portefeuillebeleid verder, met
schrijven van het toezichtrapport van name de benutting van actief risico
de RvT is het nog onduidelijk hoe de ten opzichte van een standaard
sociale partners zullen omgaan met het naar markt kapitalisatie gewogen
Pensioenakkoord. benchmark.
• Sluit voor wat betreft de beschrijving
Binnen de voortdurende beperkingen van de investment cases aan bij
als gevolg van de coronacrisis hebben de in het huidige ALM-traject
de voorzitter en bestuursleden in 2020 gemodelleerde asset categorieën
hun rol op actieve wijze ingevuld, in en benoem in de bijbehorende
een constructieve samenwerking met de kaderstellingen op welke wijze SSPF
RvT, het Verantwoordingsorgaan, SPN, in de betreffende asset categorie
SAMCo en de sponsor. belegd zou willen zijn inclusief de
daarbij gewenste risicotolerantie
Aanbevelingen 2021 bandbreedtes.
De RvT komt voor 2021 samengevat tot • Blijf bouwen aan de (persoonlijke)
de volgende aanbevelingen: verbinding tussen bestuursleden,
• Evalueer en heroverweeg waar gezien de wisselingen in het
relevant in 2021 de huidige afgelopen jaar en het feit dat er
governance van het fonds in 2020 grotendeels virtueel is
(onafhankelijkheid in ‘state’ ‘mind’ vergaderd.
en ‘appearance’) met focus op de
verschillende verantwoordelijkheden Vastgesteld op 1 april 2021
van sociale partners (inhoud
pensioenregeling) en bestuur H. Kapteijn, voorzitter
(uitvoering pensioenregeling). W.A.H. Baljet
• Blijf in 2021 een proactieve rol J.A. Nijssen
vervullen, zowel extern als intern,
bij de verdere ontwikkeling en
vormgeving van het Pensioenakkoord
met aandacht voor de implicaties
voor de vormgeving van de
sponsorgarantie en evenwichtige
belangenbehartiging van de huidige
pensioendeelnemers.

b) Reactie van het bestuur een projectgroep ingericht die mogelijke
Het bestuur dankt de RvT voor de gevolgen van het Pensioenakkoord
kritisch-constructieve blik op 2020. Het inventariseert voor de Shell
bestuur hecht grote waarde aan het pensioenfondsen, waaronder SSPF. De
jaarlijkse rapport van de RvT aangezien taak van de pensioenfondsen daarbij is
de leden van de RvT als onafhankelijke met name om de sociale partners binnen
pensioenexperts veel relevante kennis Shell – Shell Nederland en de Centrale
en ervaring vanuit de pensioensector Ondernemingsraad – te wijzen op
naar binnen brengen bij SSPF. Dit heeft de uitvoerbaarheid en uitlegbaarheid
duidelijk meerwaarde voor SSPF. van mogelijke wijzigingen in de
pensioenregeling alsmede de
Met betrekking tot de aanbeveling van noodzaak van een evenwichtige
de RvT om de huidige governance van belangenafweging van alle stakeholders
het fonds te evalueren, merkt het bestuur binnen SSPF.
het volgende op. De governance
van SSPF wordt jaarlijks besproken De ALM-studie van SSPF die het
tijdens de interne zelfevaluatie die bestuur medio 2021 wil afronden,
het bestuur in december uitvoert. is een belangrijk moment om de
Thema’s als onafhankelijkheid in ‘state’ strategische beleggingsportefeuille van
‘mind’ en ‘appearance’ komen daarbij SSPF te evalueren. In de ALM wordt
aan de orde. De rolvastheid van de uitgebreid stilgestaan bij het vaststellen
verschillende fondsgremia ten opzichte van de mate van risico in de zakelijke
van sociale partners die over de inhoud waarden portefeuille alsmede de mate
van de pensioenregeling gaan, heeft de van afdekken van het renterisico van
voortdurende aandacht van het bestuur. de verplichtingen. Daarnaast wordt
In de gesprekken tussen de werkgever aandacht besteed aan de mogelijke
en het bestuur over de gevolgen van gevolgen van het Pensioenakkoord
het Pensioenakkoord wordt dit ook voor SSPF en de mogelijke implicaties
expliciet besproken. Eind 2021 staat daarvan op het beleggingsbeleid.
de driejaarlijkse evaluatie onder
begeleiding van een externe partij Het bestuur neemt de aanbeveling van
gepland. Mede naar aanleiding van de de RvT ter harte om verder te gaan met
aanbeveling van de RvT is het bestuur het doorgronden en analyseren van
voornemens om de werking van de het huidige SSPF aandelenportefeuille
governance van SSPF – zowel onderling constructieproces en invulling
tussen de fondsgremia als in relatie tot in feitelijk portefeuillebeleid. De
sociale partners – onderdeel te laten Beleggingscommissie is hier in 2020
zijn van deze externe evaluatie. mee gestart en dat heeft inmiddels
geleid tot een evaluatie en herziening
Het nauwgezet volgen van de van de regionale verdeling. Het
ontwikkelingen rondom het bestuur wil in 2021 ook de allocatie en
Pensioenakkoord is een belangrijk benutting van actief risico ten opzichte
thema voor het bestuur in 2021. Zoals van alle in de ALM gehanteerde
in reactie op de aanbevelingen van benchmarks nader bezien. Dit betreft
de RvT in het jaarverslag over 2019 zowel de impact van de strategische
aangegeven, is er intern binnen Shell keuzes van het bestuur zoals die

in het mandaat van SAMCo (de fysieke contacten tussen bestuursleden
benchmarks zoals opgenomen in de onderling alsmede met de leden van
vermogensbeheerovereenkomst) zullen de andere fondsgremia aangehaald
worden opgenomen als de omvang kunnen worden. Zodra de coronasituatie
van het risicobudget dat SAMCo mag het enigszins toelaat is het de bedoeling
benutten voor haar actief beleid. dat het bestuur een fysieke ‘away -day’
organiseert waarbij de persoonlijke
Verder is SSPF in 2020 begonnen met verbinding tussen de bestuursleden
het opstellen van “investment cases” op onderling een belangrijke rol speelt.
basis van de huidige asset categorieën
in de beleggingsportefeuille van het c) Verslag van het
pensioenfonds. Gestart is met de Verantwoordingsorgaan
investment case aandelen. Het bestuur
is positief over investment cases omdat Rol en functioneren van het
het dieper inzicht verschaft in de Verantwoordingsorgaan
achtergronden van een bepaalde asset Het Verantwoordingsorgaan (VO) heeft
categorie, waaronder de bijbehorende krachtens de Wet en de statuten van
kaderstellingen en risicotoleranties. het Pensioenfonds een tweeledige rol:
Voor 2021 staat de uitwerking en het brengt advies uit over voorgenomen
vaststelling van investment cases inzake besluiten van het bestuur en het neemt
op het niveau van de vijf gehanteerde jaarlijks verantwoording af van het
investment buckets gepland. Het is bestuur over het gevoerde beleid en
uiteindelijk aan het gehele bestuur om – de uitvoering daarvan, alsmede over
na advies van de Beleggingscommissie de gemaakte beleidskeuzes voor de
– de investment cases en bijbehorende toekomst.
kaderstellingen vast te stellen, alvorens
die in het mandaat voor SAMCo (in de Het Verantwoordingsorgaan (VO)
vermogensbeheerovereenkomst) zullen bestaat uit veertien leden, acht uit de
worden vastgelegd. Hier zal de RvT gelederen van de gepensioneerden, vier
kennis van kunnen nemen. namens actieve deelnemers en twee
namens de werkgever.
Het blijven bouwen aan de verbinding
tussen bestuursleden is tot slot een Het oordeel van het VO over het door
aanbeveling die het bestuur volledig het bestuur gevoerde beleid en de
onderschrijft. In het jaar 2020 is implementatie daarvan is gebaseerd
vanwege COVID-19 grotendeels virtueel op de informatie en documentatie
vergaderd. Dat dit leidt tot een minder die door het bestuur aan het VO
effectieve board-room dynamiek is een ter beschikking is gesteld. Deze
gevolg dat de afgelopen periode door informatie is verkregen door middel van
het bestuur is onderkend. Uiteraard rechtstreeks contact met het bestuur
geldt dat ook voor de noodgedwongen of bestuursleden (bijvoorbeeld via de
virtuele vergaderingen en reguliere periodieke vergaderingen),
contactmomenten tussen het bestuur met als ook met (vertegenwoordigers
de RvT respectievelijk het VO. Hopelijk van) het Pensioenbureau SPN en
kan Nederland in de loop van 2021 andere betrokkenen (Raad van
weer langzaam ‘open’, waardoor de Toezicht). Daarnaast heeft het VO

kennisgenomen van de jaarrapportages adviesaanvragen behandeld. De
van de controlerend accountant en de onderwerpen betroffen het jaarverslag
certificerend actuaris. 2019, de actualisering van de ABTN,
het beloningsbeleid, de premiestelling
Vanwege COVID-19 hebben, m.u.v. de voor 2021, de indexatie over 2020,
eerste VO vergadering in februari 2020, een actuarieel onderwerp, en de
alle contacten digitaal plaatsgevonden. profielschets en kandidatuur voor een
nieuw lid van de RvT.
Werkwijze
Het VO kwam in 2020 vijf keer in In de meeste gevallen werden de
vergadering bijeen; daarnaast is twee schriftelijke adviesaanvragen op verzoek
keer vergaderd met het bestuur, twee van het VO nog nader toegelicht
keer met de Directie van het fonds door bestuur dan wel SPN. Op alle
(het Pensioenbureau SPN), twee keer adviesaanvragen is positief geadviseerd.
met de Raad van Toezicht (RvT), één In 2020 hebben vijf leden afscheid
keer met de controlerend accountant, genomen van het VO. Per 1 januari
en één keer met de certificerend 2020 zijn Willem van den Boom en
actuaris. Verder nam het VO deel aan Jan van den Berg uitgetreden. Gerard
een aantal door SPN georganiseerde Hertogh en Hans Brand zijn per die
kennis- en informatieve sessies over datum aangetreden.
actuele thema’s (bijvoorbeeld over de
nieuwe ALM-studie, zie ook hieronder, Per 1 juli 2020 heeft Jenny Tutein
en diverse sessies over het nieuwe Nolthenius haar voorzittersrol
Pensioenakkoord). overgedragen aan Hans Brand; Marjan
Timmermans heeft haar secretariaatsrol
Het VO heeft aan de hand van overgedragen aan Jan Lunenborg, en
voorgenomen besluiten en belangrijke Martijn Minderhoud is toegetreden tot
gebeurtenissen zowel met het het bestuur. Het VO heeft per die datum
bestuur als met de Raad van Toezicht Anouk Bouwhuis, Henk Burks en Roland
van gedachten gewisseld over het Wanders verwelkomd als nieuwe leden.
gevolgde proces en besluitvorming Het VO dankt alle uitgetreden leden
door het bestuur binnen de gestelde voor hun jarenlange inzet.
beleidsgrenzen, alsook over de
uitvoering van de genomen besluiten Algemeen oordeel
en strategische beleidskeuzes voor de Het VO concludeert dat, in het door
langere termijn. COVID-19 gedomineerde jaar 2020,
het bestuur goed en constructief heeft
Het VO is voor zijn functioneren gefunctioneerd, daarbij geassisteerd
in grote mate afhankelijk van door een professionele en betrokken
informatievoorziening door het ondersteuning van SPN. De
bestuur en SPN en is zeer erkentelijk informatievoorziening aan het VO vanuit
dat ook in coronatijd de continuïteit SPN wordt in het algemeen als zeer
van de informatievoorziening werd goed ervaren.
gewaarborgd, mede door de grote inzet
van alle betrokkenen binnen SPN. Aanbeveling: Bij meer complexe
Gedurende 2020 werden acht onderwerpen en adviesaanvragen is

het wenselijk dat een nadere toelichting Transparantie en evenwichtige
voorafgaand aan de aanvraag wordt belangenafweging
gegeven. Dat komt de efficiëntie ten Het VO oordeelt, voornamelijk op
goede en voorkomt een ongewenste basis van terugkoppeling door de
discussie tijdens het overleg tussen RvT, dat gedurende 2020 het proces
bestuur en VO. van evenwichtige belangenafweging
zorgvuldig heeft plaatsgevonden.
Tevens wordt geconstateerd dat de Aanbeveling: Neem in de schriftelijke
RvT haar toezichthoudende rol op vastlegging van besluiten en
een doelmatige wijze vervult. De RvT documentatie op hoe evenwichtige
beschouwt nauwgezet de procedurele belangenafweging heeft plaats gehad
stappen die gevolgd worden bij de en deel deze met het VO.
besluitvorming door het bestuur.
Daarnaast vormt de RvT een belangrijk Beleggingsbeleid en
klankbord voor het bestuur. Risicomanagement
Het verslagjaar werd in hoge mate
Het VO oordeelt positief over de tijd en bepaald door COVID-19 hetgeen een
aandacht die door het bestuur en SPN tussentijdse beurscrisis – in maart 2020
is besteed aan de verandering van het daalde de AEX-index met 38%! - en
Pensioenstelsel, waarvan de wetgeving een sterke negatieve renteontwikkeling
in de loop van 2021 haar beslag over de gehele rentecurve tot gevolg
moet krijgen. De lopende ALM-studie had met zelfs een negatieve rente op
(Asset & Liability Management) wordt de 30-jarige Nederlandse staatslening.
gestructureerd aangepakt. De informatie De hoop op de snelle beschikbaarheid
sessies over deze thema’s illustreren de van COVID-19 vaccins keerde de
kwaliteit van het financiële denken in het neerwaartse beursontwikkelingen,
bestuur en SPN. Ook op het gebied van maar per saldo werden in 2020
communicatie naar deelnemers en het teleurstellende beleggingsresultaten
ESG-beleid heeft het bestuur belangrijke gerealiseerd, die, gecombineerd met
stappen gezet in het verslagjaar. De de dalende rente, tot een daling van de
relatie tussen bestuur, RvT en VO is goed dekkingsgraad en beleidsdekkingsgraad
en constructief. leidden.
Het VO is kritisch over de Een belangrijk uitgangspunt bij het

kostenontwikkeling (zowel uitvoerings- beleggingsbeleid is de toepassing van
als vermogensbeheerkosten) in absolute het zogeheten Solvency Risk Budget
en relatieve zin, over de beperkte (SRB). Sterk vereenvoudigd houdt dit in
kwantificering van doelstellingen, dat het fonds bij hogere dekkingsgraden
en over het door teleurstellende een meer terughoudend risicobeleid
beleggingsresultaten niet hebben voert (om de hoge dekkingsgraad
kunnen realiseren van de indexatie- te beschermen) terwijl bij lagere
ambitie over 2020. dekkingsgraden juist risico wordt
toegevoegd om te kunnen profiteren
Aanbeveling: Concretiseer en van herstelpotentieel. Dit binnen
kwantificeer de gestelde doelen op gedocumenteerde kaders, en onderpind
kernthema’s. door de sponsorgarantie.

Het VO heeft vanwege de complexiteit het bestuur, gericht op het bereiken
en een gebrek aan dynamische van goede beleggingsresultaten
budget-ruimte, gepaste zorg over de in samenhang met het halen van
implementatie van het SRB, ook omdat duurzaamheids-ambities.
over de te maken beleidskeuzes door
het bestuur relatief weinig op voorhand Aanbeveling: Maak duidelijk
vastligt. Zo kan bijvoorbeeld besloten hoe de focus op 4 (van de 17)
worden om de budgettair beschikbare VN duurzaamheidsthema’s
risico-ruimte in te zetten aan de activa- vorm krijgt in de opbouw van de
kant (de diverse beleggingscategorieën) beleggingsportefeuilles.
en/of aan de passiva-kant (de rente-
afdekking en –gevoeligheid). Financieringsbeleid
Per 1 februari 2020 kon, ondanks
Aanbeveling: Leg de gemaakte keuzes de gedurende 2019 lichte daling
met betrekking tot het Solvency Risk van de beleidsdekkingsgraad,
Budget, en de argumentatie die daarbij de (voorwaardelijke) indexatie
gevolgd is, beter vast. van 1,6 % op pensioenrechten en
pensioenaanspraken volledig toegekend
In 2020 heeft het bestuur, als worden. Het fonds had daarmee geen
onderdeel van haar beleggingsbeleid, enkele indexatie achterstand.
veel aandacht geschonken aan Eind 2020 bood de financiële situatie
het maatschappelijk verantwoord van SSPF helaas geen ruimte om per
beleggingsbeleid (MVB), ook wel februari 2021 indexatie (van 0,7%)
bekend onder de afkorting ESG toe te kennen. De financiële markten
(Environmental, Social en Governance). hebben zich weliswaar goeddeels
De kern hierbij is dat bij elke hersteld van de sterke daling in
beleggingskeuze rekening gehouden maart 2020, maar de dekkingsgraad
wordt met milieu-, sociale en bestuurlijke bleef wel onder druk staan (de
risico’s. Een speciale werkgroep heeft beleidsdekkingsgraad ging van 118,7%
verder inhoud gegeven aan een nadere per eind 2019 naar 108,4% per eind
invulling van ESG-criteria middels het 2020). Het streven is wel om deze
identificeren van bruikbare instrumenten indexatie-achterstand in de toekomst
die de ESG-voetafdruk van de weer goed te maken.
verschillende beleggingen inzichtelijker Gezien de financiële situatie van het
maakt. Het VO oordeelt hier positief fonds is voor 2020, en ook voor 2021,
over. geen premiekorting toegekend.
Noemenswaardig is de ESG-enquête Aanbeveling: In het Jaarverslag van

onder de SSPF-deelnemers die in het 2019 heeft het VO gepleit voor een
verslagjaar heeft plaatsgevonden met herziening van het premiebeleid
een relatief hoge response rate. De waarbij de kortingsgrenzen meer
conclusies uit het onderzoek bieden een geleidelijk verlopen.Wij verwachten dat
breed draagvlak voor een verantwoord dit in de ALM-studie en ABTN van 2021
beleggingsbeleid van SSPF, en vormen zal worden meegenomen.
een goede en duurzame basis voor
het te voeren beleggingsbeleid door

Communicatiebeleid Ondanks periodieke acties, kan
Gedurende 2020 is aan het de digitale bereikbaarheid van
communicatiebeleid, geconcentreerd op gepensioneerden nog verder worden
drie strategische communicatiepijlers: verbeterd.
transparantie, bewustzijn en perspectief,
verdere invulling gegeven. Het VO Uitbestedingsbeleid
constateert dat het ambitieuze SSPF heeft zijn vermogensbeheer
communicatieplan van SPN met veel uitbesteed aan Shell Asset Management
inzet tot mooie resultaten leidt. Tevens Company (SAMCo), de pensioen-
is het jaarverslag in een nieuw jasje administratie en –communicatie aan
gestoken. Achmea Pensioen Services (APS), en de
bestuursondersteuning aan SPN.
De focus op digitalisering heeft in de
coronatijd een extra impuls gekregen, Over de invulling van het
waarbij ook beeldbellen met Achmea vermogensbeheer door SAMCo vindt
Pensioen Services, aan wie de zeer regelmatig overleg plaats door
uitvoering van pensioen-administratie bestuur en SPN. In de vergaderingen
en –communicatie is uitbesteed, tussen bestuur/Directie en het VO
nu een optie is. Tevens werden geeft SAMCo een update over de
de door Shell Nederland en SPN ontwikkelingen. Dit betreft echter
georganiseerde informatiesessies over voornamelijk de ontwikkelingen op de
het Pensioenakkoord voor actieve leden financiële markten. Het VO heeft minder
goed bezocht. zicht op hoe het bestuur de prestaties
van SAMCo en de door haar beheerde
Aanbeveling: Stem communicatie met mandaten monitort en beoordeelt.
betrekking tot Pensioenakkoord niet
alleen af op actieven, maar ook op Aanbeveling: Licht periodiek toe
gepensioneerden en slapers. naar het VO hoe de monitoring en
performance beoordeling van SAMCo
Ook tegen de ontstane onzekerheid plaatsvindt, inclusief governance
met betrekking tot de introductie van aspecten.
een nieuw pensioenstelsel wordt met
name onder de gepensioneerden naast Met de uitbesteding van de pensioen-
de digitale informatievoorziening de administratie en -communicatie aan
behoefte gevoeld aan schriftelijke APS heeft het fonds de toekomstige
informatie. Daar wordt deels in voorzien ontwikkelingen van relevante ICT-
door artikelen van SPN en het VO in het systemen op afstand geplaatst. Alle
Voeksnieuws. operationele taken (o.m. uitbetaling van
pensioenen) bleven ondanks corona
Aanbeveling: Blijf belangrijke geborgd.
communicatie (bijv. het jaarlijkse
Uniforme Pensioen Overzicht, en APS heeft ambitieuze plannen voor
periodieke nieuwsbrieven) ook per post de vernieuwing van haar Pensioen
versturen (tenzij de ontvanger heeft servicesystemen – het zg. Project
aangegeven relevante informatie alleen Accelerate, dat gebaseerd zal zijn
digitaal te willen ontvangen). op een nieuw IT-platform. De datum

van conversie voor SSPF en SNPS is Het VO is en wordt over de
gepland op 1 januari 2023. Een SPN ontwikkelingen goed op de
projectteam volgt deze ontwikkeling hoogte gehouden door bestuur en
zeer nauwgezet. Pensioenbureau middels zogenaamde
Themasessies. De deelnemers worden
Aanbeveling: Formuleer normstellend via diverse communicatiekanalen
een sluitende lijst met functionele geïnformeerd.
uitgangspunten, opdat gedurende de
besluitvorming en implementatie kan Aanbeveling: Het VO vindt het
worden vastgesteld, dat het nieuwe wenselijk om maximaal betrokken
systeem aan de daaraan door SSPF en geïnformeerd te blijven over de
gestelde eisen voldoet. ontwikkelingen en de voortgang
rond het nieuwe pensioenstelsel, ter
SSPF heeft de bestuursondersteuning voorbereiding op de formele rol die het
aan SPN uitbesteed. Het tijdsbeslag VO straks krijgt.
en de werkdruk van (het management
van) het Pensioenbureau als gevolg van Bevindingen van de Raad van
de vele interfaces met externe partijen, Toezicht
naast de uitvoerende activiteiten van de Het VO heeft kennisgenomen van de
twee gelieerde pensioenfondsen, blijft bevindingen van de Raad van Toezicht,
een punt van aandacht van het VO. en in een overleg op 31 maart 2021
verantwoording afgenomen van de RvT.
Nieuw Pensioenstelsel Het VO waardeert de onafhankelijke
Het bestuur en SPN zijn in diverse observaties en aanbevelingen van
verbanden betrokken geweest de RvT. Met name de aandacht
bij het Pensioenakkoord, de die de RvT vraagt voor de opbouw
conceptwetgevingsteksten en de van de beleggingsportefeuille
internetconsultatie-rondes. De geplande (incl. de regionale asset-allocatie
ingangsdatum van 1 januari 2022 en en de gebruikte gedifferentieerde
uiterste overgangsdatum van 1 januari benchmarks), de herziening van de SRB-
2026 is voor alle betrokkenen zeer methodiek, en de blijvende aandacht
uitdagend. In eerste instantie dienen voor governance-aspecten worden door
sociale partners (de werkgever en het VO onderschreven.
de COR) afspraken te maken over
de pensioenregeling “nieuwe stijl”. d) Reactie van het bestuur
Hierbij wordt ook de mogelijkheid om op het verslag van het
bestaande aanspraken eventueel niet Verantwoordingsorgaan
in te brengen in de nieuwe regeling Het bestuur dankt het VO over de
(het zogenaamde “invaren”) maar de positieve bevindingen met betrekking
bestaande regeling als gesloten fonds tot 2020. Tegelijkertijd verschaffen
te continueren, serieus overwogen. Het het oordeel en de aanbevelingen
bestuur zal vervolgens beslissen of de van het VO het bestuur constructieve
overeengekomen pensioenregeling feedback voor de uitvoering van de
goed uitvoerbaar wordt geacht met pensioenregeling van SSPF in 2021.
evenwichtige afweging van de belangen Het bestuur onderschrijft volledig
van alle betrokkenen. de aanbeveling van het VO om

adviesaanvragen in een zo vroegtijdig uitbestedingspartijen, wordt gebruik
stadium met het VO inhoudelijk te gemaakt van kwantitatieve KPI’s
bespreken, met name als het complexere die met het VO worden gedeeld.
onderwerpen betreft. Het VO is voor Andere strategische thema’s als het
het bestuur immers een belangrijke Pensioenakkoord en vereenvoudiging
gesprekspartner. Reeds in 2020 is van regelingen en governance laten
de planning van vergaderingen zo zich in de praktijk echter moeilijker
aangepast dat voorafgaand aan kwantificeren. Bovendien zijn vaak de
overleggen met het VO de mogelijkheid thema’s en prioriteiten wel helder, maar
bestaat om – indien gewenst – een is de timing afhankelijk van exogene
nadere toelichting aan het VO te geven. factoren zoals het wetgevingsproces
Op deze wijze wordt het VO meer tijd en of arbeidsvoorwaardelijke
ruimte geboden om de adviesaanvraag onderhandelingen tussen sociale
intern te bespreken. partners.
Ten aanzien van de aanbeveling Met betrekking tot de suggestie van het
om gestelde doelen op kernthema’s VO om in de schriftelijke vastlegging
zoveel mogelijk te concretiseren en te van besluiten en documentatie
kwantificeren merkt het bestuur het expliciet op te nemen hoe de
volgende op. De door het bestuur evenwichtige belangenafweging heeft
vastgestelde kernthema’s dienen plaatsgevonden, merkt het bestuur
als aanvulling te worden gezien op op dat dit al toegepast wordt bij
de kerntaken van het bestuur: het onderwerpen waarvoor dit relevant is.
zorgdragen voor een beheerste en Daarbij moet met name worden gedacht
integere bedrijfsvoering door een aan jaarlijkse besluiten rondom indexatie
solide proces van risicomanagement en en premiebeleid. In de adviesaanvragen
een evenwichtige belangenafweging. over deze onderwerpen wordt hieraan
Onderdelen van de kerntaken van SSPF ruime aandacht besteed. In veel gevallen
zoals de efficiënte uitvoering van de is deze belangenafweging kwalitatief
pensioenregeling en het behalen van de van aard, maar waar mogelijk en
indexatieambitie zijn duidelijk vastgelegd praktisch wordt dit ook kwantitatief
in (juridische) fondsdocumentatie en onderbouwd. Het bestuur zegt het
worden door het bestuur van nabij VO toe hier blijvend aandacht aan te
gemonitord middels het dashboard dat besteden.
elk kwartaal met het VO wordt gedeeld.
Kernthema’s zijn specifieke projectmatige Het Solvency Risk Budget (SRB)-
onderwerpen en initiatieven die de raamwerk borgt een zekere mate
komende periode van bijzonder belang van de-risking op het moment dat het
zijn voor SSPF, en die jaarlijks worden pensioenfonds hogere dekkingsgraden
herijkt. Waar mogelijk worden doelen op bereikt. Bij hogere dekkingsgraden is er
kernthema’s van SSPF gekwantificeerd immers minder beleggingsrisico nodig
zodat daarover een goede evaluatie om de fondsdoelstellingen te bereiken.
kan plaatsvinden. Met name bij meer Daarbij is het SRB voor het bestuur
operationele initiatieven, zoals het overigens primair een ‘trigger’ voor
vergroten van deelnemersbetrokkenheid discussie in plaats van leidend of sturend
en contractverlengingen met voor de besluitvorming. Het bestuur blijft

daarin expliciet discretionaire ruimte Het bestuur kan toezeggen dat
voor eigen afwegingen behouden. Het de suggestie van het VO voor
jaar 2020 was een bijzonder jaar. De haalbaarheid van meer fijnmazige
ervaringen die in deze periode zijn premiekortingsstaffels, wordt
opgedaan met het SRB-raamwerk geven meegenomen in de ALM-studie die op
aanleiding om zowel het mechanisme als dit moment wordt uitgevoerd. Afhankelijk
de solvency bandbreedtes in de ALM- van de uitkomsten van deze ALM-studie
studie tegen het licht te houden. Het is zal de ABTN op dit punt kunnen worden
daarmee een belangrijk onderdeel van aangepast.
de ALM-studie die naar verwachting
medio 2021 wordt afgerond. Het VO Het bestuur kan zich goed vinden
wordt, zoals gebruikelijk, meegenomen in in de aanbeveling van het VO om
het ALM-proces en zal zich dus goed op communicatie met betrekking tot
de hoogte kunnen stellen van eventuele het Pensioenakkoord niet alleen op
voorgestelde wijzigingen in het SRB- actieven af te stemmen, maar ook
raamwerk. op gepensioneerden en slapers. Het
bestuur is zich er zeer bewust van dat
De aanbeveling om duidelijk te maken het Pensioenakkoord gevolgen kan
hoe de vier geselecteerde Sustainable hebben voor alle deelnemers, inclusief
Development Goals (SDG’s) van SSPF pensioengerechtigden en gewezen
vorm krijgen in het beleggingsbeleid deelnemers. Het bestuur werkt nauw
van SSPF, neemt het bestuur zeer ter samen met Voeks, de Vereniging van
harte. De door het bestuur geselecteerde Oud-Employees der ‘Koninklijke/
duurzaamheidsthema’s – die door Shell’. Relevante informatie over
het deelnemersonderzoek van SSPF in SSPF en het Pensioenakkoord is in
2020 onder de gehele fondspopulatie vrijwel elke editie van Voeksnieuws te
zijn gevalideerd – worden de komende vinden. Dat wordt aan beide zijden
jaren via een mix van maatregelen zeer gewaardeerd. Verder is op de
en instrumenten ingevuld. Enerzijds website van SSPF veel informatie te
zal dit plaatsvinden door middel van vinden over het Pensioenakkoord en
engagementbeleid (waarbij specifiek de mogelijke gevolgen voor (gewezen)
op deze thema’s wordt gefocust) deelnemers en pensioengerechtigden
eventueel gevolgd door uitsluiting van van SSPF. Waar nodig vindt rechtstreekse
bepaalde ondernemingen wanneer het informatievoorziening vanuit SSPF
engagement langere tijd onsuccesvol richting pensioengerechtigden en
blijft. Anderzijds door ‘vertaling’ van gewezen deelnemers plaats.
de focusgebieden in het Due Diligence
beleid en manager selectie van SSPF. Het VO doet de aanbeveling om
Zoals bekend speelt Europese weten belangrijke communicatie, zoals het
regelgeving (SFDR, Taxonomy) hierin UPO en periodieke nieuwsbrieven, ook
de komende periode een katalyserende per post te blijven versturen (tenzij de
rol en zal ESG een belangrijke plaats ontvanger heeft aangegeven relevante
innemen in het beleggingsbeleid van informatie alleen digitaal te willen
SSPF. Het bestuur zal het VO hierover ontvangen). In het verleden heeft het
actief blijven informeren en betrekken. bestuur hier enkele malen uitgebreid
over gesproken met het VO.

In 2018 is door het bestuur op goede De vervanging van het huidige IT-
gronden besloten om schriftelijke systeem bij Achmea Pensioenservices
communicatie ‘by default’ te beperken (APS) naar een moderner systeem,
voor pensioengerechtigden vanaf 88 welke voor de komende jaren staat
jaar. Daarnaast blijft het voor eenieder gepland onder de projectnaam
– deelnemers én pensioengerechtigden ‘Accelerate’, biedt kansen om
– te allen tijde mogelijk om de operationele processen en
desgevraagd informatie schriftelijk deelnemerservaring bij SSPF verder te
te blijven ontvangen. Tevens worden verbeteren. Uiteraard dienen de huidige
pensioengerechtigden met regelmaat functionele specificaties met betrekking
via postkaarten op de hoogte gebracht tot de uitvoering van de SSPF-
dat informatie online ter beschikking pensioenregeling op kostenefficiënte
staat. Ook hier wordt expliciet gewezen wijze geïmplementeerd te worden in
op de mogelijkheid om informatie het nieuwe systeem. Daarnaast dient
schriftelijk te blijven ontvangen. Uit de de dienstverlening vanuit APS gemeten
signalen die vanuit Voeks en ook direct te worden in transparante KPI’s en
van individuele pensioengerechtigden verwoord in een heldere Service Level
worden ontvangen, blijkt dat deze Agreement. Vanuit het bestuur wordt
manier van communicatie op prijs op dit proces nauwgezet toegezien en
wordt gesteld. Zo geeft slechts een zeer het VO is, via de ‘Sounding Board’ van
beperkt aantal pensioengerechtigden Project Accelerate, daarbij aangehaakt.
naar aanleiding van een schriftelijke
postkaart aan de informatie schriftelijk Het bestuur is groot voorstander om
te willen ontvangen. Door digitalisatie het VO zo goed als mogelijk mee te
van pensioencommunicatie is het nemen bij de ontwikkelingen van het
voor SSPF mogelijk om de effectiviteit Pensioenakkoord. Momenteel gebeurt
van de pensioencommunicatie meer dit onder meer via kennissessies en de
kwantitatief te onderbouwen en gericht reguliere updates tijdens de overleggen
verbeteringen door te voeren. Daarnaast met het bestuur en de directie. Het
leidt digitalisatie tot een verlaging van bestuur is voornemens om dit ook in
uitvoeringskosten voor SSPF. 2021 voort te blijven zetten. In de
concept-wetgeving is opgenomen dat
De aanbeveling om de monitoring en het VO te zijner tijd in het proces van
performance beoordeling van SAMCo besluitvorming bepaalde adviesrechten
periodiek aan het VO toe te lichten, zal krijgt. Uiteraard wordt het VO tijdig
door het bestuur worden overgenomen. door het bestuur hierbij betrokken. Het
Monitoring van de dienstverlening VO zal, evenals het bestuur, vanuit
van SAMCo kan worden ingepast zijn rol in dat kader primair kijken naar
in de periodieke overleggen die het de uitvoerbaarheid en uitlegbaarheid
bestuur en de Directie met het VO van de voorgestelde wijzigingen naar
heeft. Jaarlijks vindt door het bestuur aanleiding van het Pensioenakkoord.
een kwalitatieve beoordeling plaats op De besluitvorming over de inhoud
de uitbestedingspartijen, waaronder van de toekomstige regeling ligt
SAMCo. Ook de resultaten van deze bij de werkgever en de Centrale
beoordeling kunnen aan het VO worden Ondernemingsraad van Shell.
teruggekoppeld.

Het bestuurverslag 2020 is vastgesteld
door het bestuur van Stichting Shell
Pensioenfonds:
M.J. ten Brink

Voorzitter bestuur
J.B.G.A. Abels
F.E.Y van Binsbergen-Stierum
O.J.C.W. van Iersel
B.C. van der Leer
F.H. Lemmink
M.P.A. Minderhoud
R.J. de Roos
Den Haag, 06 mei 2021

Jaarrekening
I. Balans van Stichting Shell Pensioenfonds
€ miljoen per jaareinde 2020 2019

Toelichting
Activa
Financiële activa tegen reële waarde 3
Aandelen 3.1/3.8 6.716 6.831
Vastrentende waarden 3.2/3.8 19.276 18.851
Alternatieve beleggingen 3.3 5.289 5.053
Derivaten 3.4 742 486
Totaal activa tegen reële waarde 32.023 31.221
Vorderingen en overlopende activa

Overlopende activa 3.5 533 429
Vorderingen toegetreden maatschappijen 19 5
Lopende rente 3.6 150 152
Liquide middelen vrij beschikbaar 3.7 171 79
Liquide middelen niet vrij beschikbaar 3.7 112 93
Totaal vorderingen en overlopende activa 985 758
Totaal activa 33.008 31.979
Passiva
Eigen vermogen
Algemene reserve 4 4.147 5.183
Totaal eigen vermogen 4.147 5.183
Voorziening pensioenverplichtingen
Voorziening pensioenverplichtingen 5 26.879 25.134
Totaal verplichtingen 26.879 25.134
Financiële passiva tegen reële waarde 6

Short posities aandelen en vastrentende waarden 6.1 600 819
Derivaten 3.4 341 263
Totaal financiële passiva tegen reële waarde 941 1.082
Overige passiva
Overlopende passiva 6.2 1.041 580
Totaal overige passiva 1.041 580
Totaal passiva 33.008 31.979

II. Totaalresultaat van Stichting Shell Pensioenfonds
€ miljoen 2020 2019
Baten
In verband met pensioenen

Premie deelnemers en werkgever 7 204 77
Saldo waardeoverdrachten 8 - (1)
In verband met beleggingen

Directe beleggingsopbrengsten 9.1 595 824
Indirecte beleggingsopbrengsten 9.2 765 2.885
Rentebaten 0 4
Totaal baten 1.564 3.788
Lasten
In verband met pensioenen

Mutatie pensioenverplichtingen 10 1.745 2.776
Pensioenuitkeringen 11 810 785
Kosten pensioenbeheer 12 7 7
In verband met beleggingen

Kosten vermogensbeheer 12 36 34
Rentelasten 2 3
Totaal lasten 2.600 3.605
Resultaat (1.036) 184
Other Comprehensive Income (OCI) - -
Totaal resultaat inclusief OCI (1.036) 184
III. Overzicht van mutaties in het eigen vermogen van Shell Pensioenfonds
€ miljoen 2020 2019
Stand einde vorig boekjaar 5.183 4.999

Toevoeging totaalresultaat (1.036) 184
Stand einde boekjaar 4.147 5.183

IV. Kasstroomoverzicht van
Stichting Shell Pensioenfonds
€ miljoen 2020 2019
Toelichting
Kasstroom uit operationele activiteiten
Kasstroom uit beleggingsactiviteiten

Inkomsten uit beleggingen 9.1 594 825
Aankopen van beleggingen (14.210) (16.411)
Verkopen van beleggingen 14.262 15.812
Betaalde kosten vermogensbeheer 12 (37) (34)
Overige kasstromen uit beleggingsactiviteiten 129 495
Totale kasstroom uit beleggingsactiviteiten 738 687
Kasstroom uit pensioenactiviteiten

Ontvangen premie 7 190 86
Ontvangen waardeoverdracht/inkoop 8 - -
Uitgekeerde pensioenen 11 (810) (785)
Betaalde waardeoverdrachten 8 (1)
Betaalde kosten pensioenbeheer 12 (7) (8)
Totale kasstroom uit pensioenactiviteiten (627) (708)
Totale netto kasstroom uit operationele

111 (21)
activiteiten
Mutatie liquide middelen 2020 2019
Liquide middelen begin van de periode 3.7 172 193
Liquide middelen einde van de periode 3.7 283 172
Mutatie liquide middelen 111 (21)
De in de balans, het totaalresultaat en De toelichting op pagina 139 t/m 183

het kasstroomoverzicht opgenomen vormt een integraal onderdeel van deze
nummers van toelichting verwijzen naar jaarrekening.
de corresponderende nummers in de
toelichting op de jaarrekening.

V. Toelichting op de de activiteiten van SPN, APS en SAMCo
jaarrekening van Stichting worden aan SSPF in rekening gebracht.
Shell Pensioenfonds van
het jaar geëindigd op 31 De jaarrekening is door het bestuur
december 2020 vastgesteld op 6 mei 2021.
1) Algemeen 2) Belangrijkste
Stichting Shell Pensioenfonds (SSPF, waarderingsgrondslagen en
het fonds of pensioenfonds) heeft schattingswijzigingen
haar statutaire zetel in Den Haag en is
geregistreerd in het handelsregister Den 2.1 Waarderingsgrondslagen
Haag onder nummer 41151226. SSPF stelt zijn jaarrekening op conform
Titel 9 Boek 2 van het Burgerlijk
Het fonds heeft tot doel het verstrekken Wetboek. Hierbij is gebruik gemaakt
van pensioenen en andere uitkeringen van de mogelijkheid om de jaarrekening
aan gewezen werknemers van Royal op basis van IFRS op te stellen zoals
Dutch Shell en aan hun betrekkingen. aanvaard in de Europese Unie. De
financiële verslagen zijn opgesteld
Het fonds houdt een (vastgoed) op grond van de historische kosten
belegging via een dochtermaatschappij conventie, waarbij financiële beleggingen
(100% deelneming). De en verplichtingen (incl. derivaten)
dochtermaatschappij betreft 181 gewaardeerd worden tegen de reële
Clark Street Corporation Inc., 1209 waarde (werkelijke marktwaarde) en
Orange Street, Wilmington in de staat waarbij de waardeveranderingen in het
Delaware in de Verenigde Staten. resultaat worden verantwoord. De balans
De financiële gegevens van deze is opgesteld in volgorde van liquiditeit.
deelneming worden toegewezen
aan de desbetreffende categorie in De opstelling van de jaarrekening
de jaarrekening, zijnde alternatieve volgens Titel 9, Boek 2 van het
beleggingen. De gepresenteerde Burgerlijk Wetboek vereist dat het
jaarrekening betreft zowel de bestuur oordelen vormt en schattingen
enkelvoudige als de geconsolideerde en veronderstellingen maakt, die van
jaarrekening. De deelneming wordt invloed zijn op de grondslagen en de
als niet materieel beschouwd voor gerapporteerde waarde van activa,
het fonds als geheel en op basis van verplichtingen, baten en lasten.
art. 2:407 BW en art 2:408 BW zien De schattingen en onderliggende
wij daarom af van consolidatie. De veronderstellingen zijn gebaseerd
onderlinge financieringsverhoudingen op ervaringen uit het verleden en
tussen het fonds en de deelneming zijn verschillende andere factoren, die
geheel afgedekt door de waarde van de -gegeven de omstandigheden- als
beleggingen. redelijk zijn beschouwd. De uitkomsten
hiervan vormen de basis voor het oordeel
Er waren in 2020 geen personeelsleden in over de boekwaarde van activa en
dienst bij het pensioenfonds (2019: 0) en verplichtingen, die niet op eenvoudige
derhalve betaalt het pensioenfonds geen wijze uit andere bronnen blijkt.
salarissen en sociale lasten. De kosten van

De daadwerkelijke uitkomsten kunnen Nieuwe standaard:
afwijken van deze schattingen. • IFRS 17, Verzekeringscontracten
De schattingen en onderliggende (verplicht met ingang van 1 januari
veronderstellingen worden voortdurend 2021).
beoordeeld. Herzieningen van
schattingen zijn opgenomen: IFRS 17 is niet van toepassing voor
in het verslagjaar waarin de schatting pensioenfondsen en zal derhalve geen
is herzien, als de herziening alleen voor impact hebben.
dat verslagjaar gevolgen heeft, of
in het verslagjaar van herziening 2.4 Consolidatie
en toekomstige verslagjaren, als Dochterondernemingen
de herziening gevolgen heeft voor Dochterondernemingen zijn entiteiten
zowel het verslagjaar als toekomstige (waaronder voor een speciaal doel
verslagjaren. opgerichte ondernemingen) waarover
het fonds, direct of indirect, beslissende
2.2 Schattingswijzigingen zeggenschap kan uitoefenen doordat
Eind 2020 is voor de waardering van zij beschikt over de meerderheid van
de voorziening pensioenverplichtingen stemrechten of op enig andere wijze de
overgegaan op de AG Prognosetafel financiële en operationele activiteiten kan
2020. Als gevolg hiervan is de beheersen. Hierbij wordt tevens rekening
voorziening pensioenverplichtingen gehouden met potentiële stemrechten die
€ 537 miljoen lager vastgesteld. per balansdatum direct kunnen worden
uitgeoefend. Dochterondernemingen
2.3 Veranderingen in worden volledig geconsolideerd vanaf
waarderingsgrondslagen en de datum waarop de beslissende
toelichtingen volgens IFRS zeggenschap kan worden uitgeoefend
Het pensioenfonds heeft geen door het fonds. Deconsolidatie vindt
nieuwe standaarden, wijzigingen van plaats op het moment dat beslissende
bestaande standaarden of interpretaties zeggenschap is overgedragen.
vrijwillig vervroegd toegepast die pas Intercompany transacties, balansposten
met ingang van het boekjaar 2021 of en ongerealiseerde winsten op
later verplicht zijn. transacties tussen groepsmaatschappijen
worden geëlimineerd. Ongerealiseerde
Het pensioenfonds onderzoekt de verliezen worden ook geëlimineerd.
consequenties van de volgende De gepresenteerde jaarrekening
nieuwe standaarden, interpretaties betreft zowel de enkelvoudige als
en wijzigingen van bestaande de geconsolideerde jaarrekening,
standaarden, waarvan toepassing consolidatie leidt niet tot een materieel
verplicht is met ingang van de verschil (art. 2:407 BW en art. 2:408
jaarrekening over 2021 of later indien BW).
vermeld. Geen van deze standaarden
zullen naar verwachting materieel effect 2.5 Omrekening buitenlandse valuta
hebben op de jaarrekening. (a) Functionele munteenheid en
presentatiemunteenheid
De posten die opgenomen zijn in de
financiële verslaglegging van het fonds

worden aangegeven in Euro, zijnde de investeringen verlopen is of wanneer
functionele munteenheid van het SSPF. het pensioenfonds in substantiële
(b) Transacties en verrekeningen mate alle risico’s en voordelen van het
Transacties in niet-Euro valuta worden eigenaarschap overgedragen heeft.
omgerekend naar de functionele Ten aanzien van financiële passiva
munteenheid door gebruik te maken geldt dat deze niet meer op de balans
van de wisselkoersen die golden opgenomen worden zodra de in het
op het tijdstip van de respectieve contract vastgelegde verbintenis wordt
transacties. Winsten en verliezen op nagekomen, wordt ontbonden dan wel
wisselkoersen van buitenlandse valuta afloopt.
die het resultaat zijn van de afrekening
van dergelijke transacties en van de Zowel gerealiseerde als niet-
omrekening van monetaire activa en gerealiseerde winsten en verliezen op
passiva in buitenlandse valuta aan financiële activa en passiva worden op
het eind van het boekjaar, worden het overzicht van het totaalresultaat
opgenomen in het overzicht van het verantwoord onder indirecte beleggings-
totaalresultaat. Omrekeningsverschillen opbrengsten. Gerealiseerde winsten en
van niet-monetaire activa en passiva, verliezen op de verkoop van financiële
zoals aandelen, waarvoor een reële activa en passiva worden berekend
waarde gehanteerd wordt, worden via op basis van het verschil tussen de
het overzicht van het totaalresultaat verkoopprijs en de historische kostprijs.
gerapporteerd als onderdeel van de
indirecte beleggingsopbrengsten. 2.8 Bijzondere waardeverminderingen
Tegen reële waarde opgenomen
2.6 Financiële activa en passiva financiële activa en passiva waarvoor
(algemeen) waardeveranderingen zijn verwerkt in
Alle financiële activa en passiva worden het overzicht van het totaalresultaat
tegen reële waarde gewaardeerd met worden niet onderworpen aan een toets
verwerking van waardeveranderingen op bijzondere waardeverminderingen.
via het overzicht van het totaalresultaat In de reële waarde van deze activa en
als onderdeel van het resultaat tenzij passiva komen mogelijke bijzondere
anders aangegeven. waardeverminderingen al tot
uitdrukking.
2.7 Aankopen en verkopen
Reguliere aankopen en verkopen van 2.9 Aandelen
financiële activa worden opgenomen Beursgenoteerde aandelen worden bij
op de transactiedatum - de datum eerste verwerking opgenomen tegen
waarop het pensioenfonds de reële waarde en daarna opnieuw
verplichting aangaat om het financiële gewaardeerd tegen de slotkoers van de
instrument te kopen of te verkopen. De beurs waar ze verhandeld worden.
transactiekosten voor alle financiële
activa en passiva worden via het 2.10 Vastrentende waarden
overzicht van het totaalresultaat Obligaties
opgevoerd. Financiële activa worden Beursgenoteerde obligaties worden
niet meer op de balans opgenomen bij eerste verwerking opgenomen
wanneer het recht op cash flows uit de tegen reële waarde en daarna

opnieuw gewaardeerd tegen de laatst De beleggingen in hypotheekfondsen
gepubliceerde biedprijs. worden bij eerste verwerking
Niet beursgenoteerde obligaties worden opgenomen tegen reële waarde
bij eerste verwerking opgenomen en daarna opnieuw gewaardeerd
tegen reële waarde en daarna tegen reële waarde, namelijk de
opnieuw gewaardeerd op basis van participatiewaarde zoals wordt
onafhankelijke waarderingen (broker verkregen van de betreffende
quotes). fondsmanager. De participatiewaarde
is afgeleid van de reële waarde van
Zie toelichting 2.19 (Schattingen van de de hypotheken in het beleggingsfonds,
reële waarde). welke wordt berekend op basis van een
netto contante waarde methode.
Obligatiefondsen worden bij eerste
verwerking opgenomen tegen 2.11 Alternatieve Beleggingen
reële waarde en daarna opnieuw Private Equity
gewaardeerd tegen reële waarde, Private Equity wordt bij eerste
namelijk de participatiewaarde zoals verwerking opgenomen tegen
wordt verkregen van de betreffende reële waarde en daarna opnieuw
fondsmanager. De participatiewaarde gewaardeerd tegen de laatst bekende
is gebaseerd op de beurswaarde van reële waarde en verhoogd of verlaagd
de beleggingen en het aandeel van het met eventuele (des)investeringen
fonds in het beleggingsfonds. tot ultimo boekjaar. In dit opzicht
worden beleggingen in andere
Onderhandse leningen investeringsbedrijven ultimo boekjaar
Onderhandse leningen worden bij gewaardeerd tegen de reële waarde
eerste verwerking opgenomen tegen per aandeel zoals aangeleverd door de
reële waarde en daarna opnieuw betreffende asset manager.
gewaardeerd tegen reële waarde,
gebaseerd op de contante waarde van Hedgefondsen
de verwachte toekomstige kasstromen, Beleggingen in hedgefondsen worden
waarbij gebruik wordt gemaakt van de bij eerste verwerking opgenomen tegen
op ultimo boekjaar geldende rentevoet de reële waarde die verkregen wordt
voor de resterende looptijd van de via de administrator van elk hedgefonds
onderhandse leningen. en daarna opnieuw gewaardeerd tegen
de laatst bekende reële waarde en
Hypotheken verhoogd of verlaagd met eventuele
Hypotheken worden bij eerste (des)investeringen tot ultimo boekjaar.
verwerking opgenomen tegen
reële waarde en daarna opnieuw Vastgoed (indirect)
gewaardeerd tegen reële waarde, Vastgoed wordt bij eerste verwerking
namelijk de contante waarde van de opgenomen tegen reële waarde en
verwachte toekomstige kasstromen, daarna opnieuw gewaardeerd tegen
waarbij gebruik wordt gemaakt van de laatst bekende reële waarde en
de ultimo boekjaar geldende rentevoet verhoogd of verlaagd met eventuele
voor de resterende looptijd van de (des)investeringen tot ultimo boekjaar.
hypotheken. In dit opzicht worden beleggingen in

andere investeringsbedrijven ultimo balans opgenomen, omdat zij niet de
boekjaar gewaardeerd tegen de reële potentiële winsten of verliezen van
waarde per aandeel zoals aangeleverd dergelijke transacties weergeven. De
door de betreffende asset manager. gecontracteerde bedragen zijn vermeld
in toelichting 3.4 (Derivaten).
2.12 Derivaten
Derivaten worden gecategoriseerd als 2.13 Vorderingen en overlopende
handelscategorie, omdat het fonds activa
geen derivaten aanwijst als hedges Dit betreffen vorderingen die aan
in een hedge accounting relatie. de SPPI test (IFRS 9) voldoen en
Derivaten waaronder valutacontracten, daarmee een vervolgwaardering van
valutaswaps, futures, renteswaps en geamortiseerde kosten hebben (en in
andere afgeleide financiële instrumenten die gevallen worden de transactiekosten
worden bij eerste verwerking meegenomen in de eerste waardering).
opgenomen op de balans tegen de Vorderingen worden in eerste instantie
reële waarde en zij worden daarna voornamelijk opgenomen tegen reële
opnieuw gewaardeerd tegen hun reële waarde, zijnde de kostprijs en zij
waarde, waarbij waardeveranderingen worden daarna opnieuw gewaardeerd
in het overzicht van het totaalresultaat tegen hun reële waarde. Vorderingen
worden verantwoord als onderdeel van waarvan de vervolgwaardering de
het resultaat. De reële waarden worden reële waarde betreft, worden bij initiële
ontleend aan genoteerde marktprijzen waardering opgenomen tegen reële
of, indien niet beschikbaar, met behulp waarde waarbij transactiekosten
van waarderingstechnieken zoals onmiddellijk in het resultaat worden
contante-waardemethoden berekend. verwerkt.
Zie toelichting 2.19 (Schattingen van de
reële waarde). Overlopende activa zijn financiële
activa die niet vermeld worden in
Derivaten worden opgenomen als een actieve markt. Zij doen zich voor
activa in geval van een positieve wanneer het fonds effecten of diensten
reële waarde en als passiva in geval rechtstreeks aan een tussenpersoon
van een negatieve reële waarde. verkoopt zonder de intentie om de
Derivatencontracten kunnen zowel ‘receivable’ te verhandelen of wanneer
ter beurze als niet ter beurze het fonds effecten inkoopt onder een
(‘over-the-counter’ of OTC) worden overeenkomst waarin terug verkoop
verhandeld. Ter beurze verhandelde afgesproken is (‘reverse repos’).
derivaten zijn gestandaardiseerd en
omvatten bepaalde futures. OTC- 2.14 Liquide middelen
derivaten komen op individuele basis Ten behoeve van het kasstroomoverzicht
tot stand door onderhandelingen omvatten de liquide middelen en de
tussen contractpartijen en omvatten equivalenten daarvan het geld in kas en
o.a. forwards, renteswaps en andere opvraagbare deposito’s bij banken.
afgeleide financiële instrumenten.
De nominale gecontracteerde 2.15 Voorziening
bedragen van de derivaten worden pensioenverplichtingen
niet als activa of verplichtingen op de Grondslag voor de berekening van de

voorziening pensioenverplichtingen (UFR) methodiek). Deze
vormen de administratieve rentetermijnstructuur komt ultimo
basisgegevens per 31 december 2020 voor het fonds overeen met een
2020. In dit verslag zijn de uitkomsten gemiddelde rekenrente van 0,12%
gebaseerd op de vanaf 1 januari 2015 (2019: 0,68%).
van toepassing zijnde onvoorwaardelijk
geïndexeerde middelloonregeling van Voorwaardelijke en
Reglement VI. onvoorwaardelijke indexaties voor
gepensioneerden en gewezen
De voorziening pensioenverplichtingen deelnemers:
van de actieve deelnemers is gelijk • Bij de vaststelling van de voorziening
aan de contante waarde van de pensioenverplichtingen wordt geen
onvoorwaardelijk toegekende rekening gehouden met toekomstige
pensioenaanspraken indien de voorwaardelijke indexatie. Per 1
deelneming per de balansdatum februari 2021 zal de voorwaardelijke
wordt beëindigd. De voorziening indexatie (beoogd: 0,7 procent)
pensioenverplichtingen van de niet worden toegekend aangezien
arbeidsongeschikte deelnemers de beleidsdekkingsgraad lager dan
is gelijk aan de contante indexatiegrens ligt. Hiervoor is dus
waarde van de toegekende ook geen last opgenomen.
arbeidsongeschiktheidspensioenen, • De onvoorwaardelijke indexaties,
vermeerderd met de bereikbare voor zover het de indexatie
pensioenaanspraken op de van gewezen deelnemers en
pensioenleeftijd. De voorziening gepensioneerden betreft, zijn in de
pensioenverplichtingen van de gewezen voorziening pensioenverplichtingen
deelnemers en de gepensioneerden is opgenomen op basis van een
gelijk aan de contante waarde van de percentage van 2,5%.
toegekende pensioenaanspraken en
pensioenrechten. Overlevingstafels:
• Voor mannen: de Prognosetafel
De voorziening pensioenverplichtingen mannen AG2020 met als basisjaar
is vastgesteld conform de in de 2021, waarbij de sterftekansen met
Actuariële en Bedrijfstechnische de in onderstaande tabel opgenomen
Nota (ABTN) vastgestelde actuariële factoren worden vermenigvuldigd
grondslagen en veronderstellingen. De (boekjaar 2019: Prognosetafel
voorziening pensioenverplichtingen mannen AG2018 met als basisjaar
wordt post voor post vastgesteld 2020).
met inachtneming van de actuariële • Voor vrouwen: de Prognosetafel
grondslagen en veronderstellingen zoals vrouwen AG2020 met als basisjaar
hierna omschreven: 2021, waarbij de sterftekansen met
de in onderstaande tabel opgenomen
Rekenrente: factoren worden vermenigvuldigd
• De nominale rentetermijnstructuur (boekjaar 2019: Prognosetafel
zoals gepubliceerd door De vrouwen AG2018 met als basisjaar
Nederlandsche Bank (volgens 2020).
de Ultimate Forward Rate

Leeftijdscategorie Vermenigvuldigingsfactor voor sterftekansen mannen
25-54 50%
55-74 56%
≥75 56% op leeftijd 75 oplopend met 2% per jaar tot maximaal 100%
Leeftijdscategorie Vermenigvuldigingsfactor voor sterftekansen vrouwen
25-64 70%
65-79 80%
80-84 85%
≥85 85% op leeftijd 85 oplopend met 1% per jaar tot maximaal 100%
Gezinssamenstelling: Arbeidsongeschiktheid:
• Voor de deelnemers, de • Voor arbeidsongeschikte
deelnemers met een ingegaan deelnemers is in de voorziening
arbeidsongeschiktheidspensioen pensioenverplichtingen een
en de gewezen deelnemers met reservering opgenomen voor
een uitgesteld pensioen, wordt bij toekomstige premievrijstellingslasten.
berekening van de contante waarde • Voor deelnemers die in de jaren 2019
van de partnerpensioenen uitgegaan en 2020 ziek zijn geworden maar
van een gehuwdheidsfrequentie van nog geen 2 jaar ziek zijn is een IBNR-
100 procent tot de pensioenleeftijd, voorziening opgenomen.
die daarna afloopt met de
sterftekansen van de partner volgens Keuzemogelijkheden:
de gebezigde overlevingstafels. • De actuariële voor- of nadelen
• Voor gepensioneerden wordt die uit enkele reglementaire
uitgegaan van de werkelijke keuzemogelijkheden voortvloeien
burgerlijke staat of, indien van zijn verwaarloosbaar. Periodiek
toepassing, de status met betrekking zullen de bij de keuzemogelijkheden
tot de medeverzekering van gehanteerde uitruilfactoren worden
partnerpensioen. Aangenomen wordt geëvalueerd.
dat bij (echt)paren de man 3 jaar
ouder is dan de vrouw. Geboortedata:
• De voorziening voor toekomstig • Ondersteld is dat alle deelnemers
wezenpensioen is gelijkgesteld zijn geboren op de eerste dag
aan 0,6 procent van de contante van de maand volgend op hun
waarde van het partnerpensioen voor geboortemaand.
de deelnemers, voor de gewezen
deelnemers en de deelnemers met
een arbeidsongeschiktheidspensioen.

Parallelle pensioenregelingen: Premie deelnemers en werkgevers
• Rekening is gehouden met de Onder premie van deelnemers en
reglementaire vermindering op werkgevers wordt verstaan de in
de pensioenen uit hoofde van rekening gebrachte c.q. te brengen
uitkeringen krachtens Nederlandse bedragen voor de in het verslagjaar
sociale wetgeving, de pensioenen verzekerde pensioenen inclusief
uit hoofde van de pensioenregeling eventuele kortingen. Premies zijn
van het Bedrijfspensioenfonds voor toegerekend aan de periode waarop ze
de Koopvaardij en uit hoofde van betrekking hebben. Extra stortingen en
uitkeringen ingevolge buitenlandse opslagen op de premie zijn eveneens als
socialeverzekeringswetgeving. premiebijdragen verantwoord.
Uitvoeringskosten: Directe beleggingsopbrengsten

• In de voorziening De inkomsten uit beleggingen worden
pensioenverplichtingen is een opslag als volgt opgenomen:
van 2% opgenomen voor toekomstige • Aandelen: de in het boekjaar
uitvoeringskosten (2019: 2%). gedeclareerde dividenden;
2.16 Short posities aandelen en • Vastrentende waarden: de aan

vastrentende waarden het boekjaar toe te rekenen
Short posities op aandelen en rentebedragen;
vastrentende waarden worden bij eerste
verwerking opgenomen tegen reële • Kosten uit hoofde van aan- en
waarde en daarna gewaardeerd tegen verkoop alsmede opbrengsten en
de laatst gepubliceerde laatprijs zijnde kosten voor het uitlenen en inlenen
de reële waarde. van effecten.
2.17 Kortlopende schulden en Dividendinkomsten

overlopende passiva Dividendinkomsten en dividend op
Kortlopende leningen en overlopende shortposities worden opgenomen vanaf
passiva worden gewaardeerd tegen het moment dat het recht op ontvangst
geamortiseerde kostprijs. van betalingen ontstaat (ex dividend
datum). Dividendinkomsten die door
2.18 Grondslagen voor bepaling van het Pensioenfonds ontvangen/betaald
het totaalresultaat worden kunnen onder buitenlandse
Algemeen belastingheffingen vallen. In dat geval
De onder het totaalresultaat worden de dividendinkomsten netto
opgenomen posten zijn in belangrijke verantwoord.
mate gerelateerd aan de in de balans
gehanteerde waarderingsgrondslagen Rentebaten en -lasten
voor beleggingen en de voorziening De rentebaten en -lasten betreffen
pensioenverplichtingen. Zowel de op de verslagperiode betrekking
gerealiseerde als ongerealiseerde hebbende renteopbrengsten en -lasten
resultaten worden rechtstreeks van uitgegeven en ontvangen financiële
verantwoord in het resultaat. instrumenten. Dit betreft de opgebouwde
maar nog niet uitgekeerde rente.

Indirecte beleggingsopbrengsten van pensioenaanspraken en –rechten,
Hieronder worden de op het boekjaar het betalen van de pensioenuitkeringen,
betrekking hebbende resultaten informatieverstrekking en communicatie
verantwoord bij verkoop van met betrokkenen, de kosten van het
beleggingen, de waardeveranderingen bestuur en toezicht door toezichthouders.
van aangehouden beleggingen De pensioenbeheerkosten zijn
alsmede de resultaten op derivaten, de toegerekend aan de periode waarop ze
koersverschillen die in het boekjaar zijn betrekking hebben.
opgetreden bij de waardering van de
overige activa en kortlopende schulden Mutatie pensioenverplichtingen
en de koersverschillen op in vreemde De mutatie pensioenverplichtingen
valuta ontvangen bedragen. Daarnaast betreft de wijzigingen in de waarde van
worden de in het boekjaar opgetreden de voorziening pensioenverplichtingen.
mutaties in de reële waarde van de
diverse beleggingen verantwoord. Saldo waardeoverdrachten
De post saldo waardeoverdrachten
Kosten vermogensbeheer bevat het saldo van bedragen uit hoofde
Onder kosten van vermogensbeheer van overgenomen dan wel overgedragen
worden zowel de externe als de daaraan pensioenverplichtingen.
toegerekende interne kosten verstaan.
Kosten vermogensbeheer omvatten 2.19 Schattingen van de reële waarde
kosten van fiduciair vermogensbeheer, De reële waarde van financiële
bewaarloon, advieskosten en instrumenten die in actieve markten
interne kosten, waaronder de aan verhandeld worden is gebaseerd op de
vermogensbeheer toegerekende kosten marktprijzen die aangegeven worden
van het bestuursbureau. op de peildatum voor de balans.
De vermelde marktprijs die voor de
Verrekening van kosten financiële beleggingen in bezit van
Met de indirecte beleggingsopbrengsten het fonds gebruikt wordt, is de actuele
zijn verrekend de aan de opbrengsten marktprijs.
gerelateerde transactiekosten,
prestatievergoedingen, valutaverschillen Het pensioenfonds kan van tijd tot tijd
e.d. financiële instrumenten aanhouden die
niet op actieve markten zijn genoteerd,
Pensioenuitkeringen zoals derivaten waaronder afgeleide
De pensioenuitkeringen betreffen de ‘over-the-counter’ instrumenten. Reële
aan deelnemers uitgekeerde bedragen waarden van deze instrumenten worden
inclusief afkopen. De pensioenuitkeringen met behulp van waarderingstechnieken
zijn berekend op actuariële grondslagen vastgesteld. Ook via brokers
en toegerekend aan het verslagjaar worden op basis van marktconforme
waarop zij betrekking hebben. waarderingstechnieken waarden
verkregen van financiële instrumenten.
Kosten pensioenbeheer In geval waarderingstechnieken
De pensioenbeheerkosten zijn de kosten (bijvoorbeeld modellen) worden
die verband houden met het vaststellen toegepast om reële waarden te bepalen,
en innen van de premie, het registreren worden de technieken periodiek door

ervaren personen gevalideerd en 3) Financiële activa tegen
getoetst, onafhankelijk van de partij reële waarde met verwerking
die de technieken heeft ontwikkeld. van waardeveranderingen
Modellen worden geijkt met feitelijke in het overzicht van het
transacties om te zorgen dat uitkomsten totaalresultaat
betrouwbaar zijn.
3.1 Aandelen
Modellen maken voor zover mogelijk De stand ultimo boekjaar bevat
gebruik van waarneembare gegevens. aandelen ter waarde van € 445 miljoen
Op het gebied van kredietrisico (zowel (ultimo 2019: € 399 miljoen) die door
eigen als van tegenpartij), fluctuaties en het Pensioenfonds zijn uitgeleend en
correlaties moeten schattingen worden waarvoor zekerheden zijn gevraagd en
gemaakt. Veranderingen in aannames verkregen ter dekking van het uit deze
over deze factoren kunnen van invloed transacties voortvloeiende risico van
zijn op de gemelde reële waarde van niet-teruglevering. De desbetreffende
financiële instrumenten. zekerheden, in de vorm van securities,
hadden ultimo boekjaar een waarde
2.20 Belastingen van € 463 miljoen (ultimo 2019: € 420
Het fonds is vrijgesteld van miljoen). Zie voor verdere toelichting 3.8
vennootschapsbelasting. Voor (Securities Lending overeenkomsten).
buitenlandse belastingheffingen
op dividendinkomsten van het
pensioenfonds wordt verwezen
naar toelichting 2.18 (Directe
beleggingsopbrengsten).
Voor de omzetbelasting is een fiscale

eenheid gevormd. Deze bestaat uit
SSPF, SNPS, SPN en SAMCo. Binnen
een dergelijke fiscale eenheid zijn
de vennootschappen over en weer
hoofdelijk aansprakelijk voor elkaars
belastingschulden.
2.21 Toelichting op het

kasstroomoverzicht
Voor de opstelling van het
kasstroomoverzicht is de directe
methode gehanteerd. Hierbij worden
alle ontvangsten en uitgaven als
zodanig gepresenteerd. Er wordt
onderscheid gemaakt tussen
kasstromen uit pensioenactiviteiten en
beleggingsactiviteiten.

Het verloop van de waarde van de aandelen was als volgt:
€ miljoen 2020 2019
Stand per 1 januari 6.831 5.775
Aankopen 3.072 2.044

Verkopen (3.312) (2.255)
Indirecte beleggingsopbrengsten 125 1.267
Stand per 31 december 6.716 6.831
Beleggingsportefeuille € miljoen
Short-posities per 31 december - -
Beleggingsportefeuille per 31 december 6.716 6.831
Beursgenoteerd / niet-beursgenoteerd € miljoen
Beursgenoteerd 6.716 6.831

Niet-beursgenoteerd - -
6.716 6.831
Geografische spreiding aandelen op risicobasis per jaareinde*/**
In % totaal vermogen 2020 2019
Europa 7,3 7,4

Noord Amerika 7,3 7,8
Pacific Rim 3,0 3,5
Emerging Markets 4,1 3,9
Totaal 21,7 22,6
*Op risicobasis inclusief equity swaps als opgenomen onder Derivaten, zie toelichting 3.4.
** De vergelijkende cijfers zijn aangepast conform de wijze van classificatie in het huidige jaar.

3.2 Vastrentende waarden
Het verloop van de waarde van de vastrentende waarden was als volgt:
Vastrentende waarden
Obligatie
Obligatie
Staats- fondsen
€ miljoen obligaties
Leningen fondsen
(externe
Totaal
(SAMCo)
managers)
Stand per 31 december 2018 14.816 1.327 330 414 16.887
Verstrekte leningen en aankopen 11.630 555 - 510 12.695
Aflossingen en verkopen (11.434) (33) - (238) (11.705)
Indirecte beleggingsopbrengsten 767 146 19 42 974
Verstrekte leningen en aankopen 9.676 553 - 136 10.365
Aflossingen en verkopen (9.221) (44) - (491) (9.756)
Indirecte beleggingsopbrengsten (207) 56 13 (46) (184)
Beleggingsportefeuille
Obligatie Obligaties
Staats-
€ miljoen obligaties
Leningen fondsen (externe Totaal
(SAMCo) managers)
Short posities per

(819) - - - (819)
31 december 2019
14.960 1.995 349 728 18.032
31 december 2019
Short posities per

(600) - - - (600)
31 december 2020
15.427 2.560 362 327 18.676
31 december 2020
Beursgenoteerd per
15.779 - 349 728 16.856
31 december 2019
Niet-beursgenoteerd per
1.995 - - 1.995
31 december 2019
Totaal 15.779 1.995 349 728 18.851

Beursgenoteerd per
16.027 - 362 327 16.716
31 december 2020
Niet-beursgenoteerd per
- 2.560 - - 2.560
31 december 2020
Totaal 16.027 2.560 362 327 19.276
De leningen bestaan uit hypotheken en verkregen ter dekking van het

en onderhandse leningen. Vanaf uit deze transacties voortvloeiende
boekjaar 2016 participeert het risico van niet-teruglevering. De
fonds in een hypotheekfonds desbetreffende zekerheden hadden
hierboven gepresenteerd onder niet- ultimo boekjaar een waarde van
beursgenoteerde leningen. € 3.193 miljoen (ultimo 2019 € 1.428
miljoen).
Het pensioenfonds participeert
ook in obligatiefondsen. Voor de Ultimo 2020 is ter waarde van € 601
aanmerking van deze beleggingen miljoen (ultimo 2019: € 820 miljoen)
als ‘beursgenoteerd’ in bovenstaande aan obligaties ingeleend waarvoor
toelichting is het doorkijkprincipe € 619 miljoen (ultimo 2019: € 844
gehanteerd. Vanaf boekjaar 2016 miljoen) aan zekerheden is verstrekt.
participeert het pensioenfonds in twee Zie toelichting 3.8 (Securities Lending
fondsen voor algemene rekening die overeenkomsten).
door SAMCo beheerd worden. Het
betreft een bedrijfsobligatiefonds en een
staatsobligatiefonds.
De stand ultimo boekjaar bevat

obligaties ter waarde van € 3.076
miljoen (ultimo 2019 1.385 miljoen) die
door het pensioenfonds zijn uitgeleend
en waarvoor zekerheden zijn gevraagd
Spreiding vastrentende waarden op risicocategorie per jaareinde
In % totaal vermogen 2020 2019
Staatsobligaties Developed Markets 21,7 19,2
Staatsobligaties Emerging Markets 8,3 8,8
Leningen 8,3 6,6
Bedrijfsobligaties wereldwijd 23,9 25,1
Totaal 62,2 59,7

3.3 Alternatieve beleggingen
Het verloop van de waarde van de alternatieve beleggingen was als volgt:
€ miljoen Totaal
Stand per 31 december 2018 4.730
Investeringen 799
Desinvesteringen en distributies (901)
Indirecte beleggingsopbrengsten 425
Investeringen 686
Desinvesteringen en distributies (703)
Indirecte beleggingsopbrengsten 253
Stand per 31 december 2020 2019
Private Equity 3.159 2.692
Hedgefondsen 1.014 1.065
Vastgoed (indirect) 726 894
Overige 390 402
Totaal 5.289 5.053
Voor de alternatieve beleggingen wordt Deelneming

de waardering bepaald op basis van de Een deel van de beleggingen
laatst bekende fondsrapportages, indien van het pensioenfonds, specifiek
nodig gecorrigeerd voor kasstromen vastgoedactiviteiten, vindt plaats via
in de periode van de rapportage tot een dochtermaatschappij die volledig
balansdatum van de jaarrekening. eigendom is van het fonds en waar het
Jaarlijks wordt achteraf een aansluiting fonds volledige zeggenschap over heeft.
gemaakt met de gecontroleerde Alle beleggingen van deze deelneming
jaarrekeningen van deze fondsen. Het worden volledig door het fonds
verschil in de waardering kan hoger of gefinancierd en zijn toegewezen aan de
lager zijn, maar naar inschatting van het categorie alternatieve beleggingen in
bestuur niet materieel voor vermogen en de jaarrekening.
resultaat.

Het pensioenfonds heeft vorderingen op geen additioneel risico bestaat anders
de deelneming van € 12 miljoen (ultimo dan de gewone waardeveranderingen
2019: € 12 miljoen). van de beleggingen.
De deelneming beheert beleggingen Over door het fonds verstrekte leningen

ter waarde van € 33 miljoen (ultimo wordt een 6% rente berekend en op de
2019: € 48 miljoen). De leningen en/of rekening-courantverhoudingen wordt
rekening-courantverhoudingen worden een marktconforme rente van gemiddeld
derhalve toereikend afgedekt door de 3-maands EURIBOR (met een minimum
beleggingen waardoor er voor het fonds van 0%) per jaar berekend.
€ miljoen 2020 2019
Activa
Waarde beleggingen in deelneming 33 48
Rekening-courantvorderingen op het Pensioenfonds 65 68
Totaal 98 116
Passiva
Eigen vermogen 86 104
Leningen en/of rekening-courantschulden aan het Pensioenfonds 12 12
Totaal 98 116

3.4 Derivaten wordt gebruik gemaakt van equity,
Derivaten worden uitsluitend inflatie, en rente- en credit default
gebruikt voor zover deze passen swaps. De derivatenpositie wordt
binnen het beleggingsbeleid en integraal meegenomen in de risico- en
worden onder andere toegepast rendement afweging per portefeuille.
om waardeveranderingen door De contractwaarden van de derivaten
valutakoersfluctuaties van bepaalde geven een indicatie van de mate waarin
beleggingen en wijzigingen in de rente van derivaten gebruik wordt gemaakt.
te beperken. Futures worden gebruikt Deze contractwaarden geven geen
voor het snel en efficiënt uitvoeren inzicht in het marktrisico aangezien
van rebalancing en asset allocatie dit mede afhankelijk is van het type
beslissingen, zowel voor het innemen contract, de onderliggende waarden
van posities als voor het beïnvloeden en de mate waarin sprake is van
van de gemiddelde looptijd van risicoafdekking.
vastrentende waarden. Daarnaast
Het verloop van de waarde van de alternatieve beleggingen was als volgt:
Vastrentende
€ miljoen Aandelen
waarden
Valuta Totaal
Stand per 31 december 2018 6 96 (31) 71
Netto (des) investering 136 (803) 590 (77)
Indirecte beleggingsopbrengsten (147) 852 (476) 229
Stand per 31 december 2019 (5) 145 83 223
Netto (des) investering (7) 87 (484) (404)
Indirecte beleggingsopbrengsten 5 (70) 647 582
Stand per 31 december 2020 (7) 162 246 401

Contractwaarden financiële derivaten per jaareinde
€ miljoen 2020 2019
Valutacontracten (OTC)
Valutacontracten aankopen 10.435 11.244
Valutacontracten verkopen (10.194) (11.185)
Totaal valutacontracten (OTC) 242 59
Aandelen
Equity Swaps (OTC) 748 1.050
Futures (beursgenoteerd) (10) (821)
Totaal aandelen 738 229
OTC
- Renteswaps (<10 yrs) 125 311
- Renteswaps (>10 yrs) - -
- Inflatieswaps (<10 yrs) - -
- Inflatieswaps (>10 yrs) 15 15
- Valutaswaps (<10 yrs) - -
- Valutaswaps (>10 yrs) - -
- Credit Default Swaps 1.883 1.560
Beursgenoteerd
- Renteswaps (<10 jaar) 4.641 4.981
- Renteswaps (>10 jaar) 2.239 1.942
- Inflatieswaps (<10 jaar) 4.495 3.316
- Inflatieswaps (>10 jaar) 144 417
- Futures (<1 jaar) (1.086) (1.035)
Totaal vastrentende waarden 12.456 11.507

Er wordt gebruik gemaakt van derivaten vastrentende waarden reflecteert de
om portefeuilles efficiënt te beheren strategische renteafdekking. De futures
of risico’s af te dekken. Dit omvat positie in aandelen reflecteert de
mede het repliceren van posities met risicoreductie van het aandelenrisico die
derivaten en het afdekken van het vorig verslagjaar plaatsvond en initieel is
rente- en kredietrisico van obligaties geïmplementeerd door het innemen van
met derivaten. De futures positie in een futures short positie.
Balanswaarden financiële derivaten uitgesplitst naar type contract
Reële waarde Reële waarde Reële waarde Reële waarde

€ miljoen actief 2020 passief 2020 actief 2019 passief 2019
Valutacontracten
OTC
Valutacontracten 264 (17) 116 (32)
Aandelen
OTC
Equity Swaps 29 (37) 23 (29)
OTC
Renteswaps - (3) 1 -
Inflatieswaps - (6) - (4)
Valutaswaps - - - -
Credit Default Swaps 18 (37) 20 (19)
18 (46) 21 (23)
Overig
Renteswaps 377 (200) 264 (138)
Inflatieswaps 55 (41) 62 (42)
432 (241) 326 (180)
Totaal 742 (341) 486 (264)

Ten behoeve van de financiële 3.6 Lopende rente
derivaten zijn overdraagbare effecten De post lopende rente betreft
of contanten als zekerheden ontvangen opgebouwde rente op vastrentende
voor € 525 miljoen (ultimo 2019: € 221 waarden.
miljoen) en afgegeven voor € 97 miljoen
(ultimo 2019: € 61 miljoen). In 2020 3.7 Liquide middelen
betreft het uitsluitend cash collateral. Van de totale liquide middelen is
ultimo boekjaar een bedrag van € 112
3.5 Overlopende activa miljoen (ultimo 2019: € 93 miljoen)
Deze post van € 533 miljoen (ultimo niet ter vrije beschikking. De niet vrij ter
2019: € 429 miljoen) bestaat met name beschikking staande middelen kunnen,
uit transacties die voor het jaareinde indien nodig, binnen drie maanden
zijn aangegaan, maar die in het nieuwe ter vrije beschikking worden gebracht.
jaar nog moesten worden afgewikkeld Van de totale liquide middelen berust
(€ 510 miljoen), alsmede nog te een gedeelte, € 231 miljoen (ultimo
ontvangen dividenden en gelden uit 2019: € 121 miljoen) bij buitenlandse
transactieafwikkelingen (€ 23 miljoen). vermogensbeheerders.
De looptijd van de overlopende activa is
korter dan 3 maanden.
Overzicht naar rating van de financiële instellingen waar de liquide middelen gehouden worden2
€ miljoen 2020 2019
AAA - -
AA - 20
A 283 150
BBB - 2
Totaal 283 172
2
Dit overzicht is opgesteld op basis van de minimumratings van Standard & Poors.

3.8 Securities Lending toegelichte verplichtingen uit hoofde van
Met diverse tegenpartijen zijn Securities Lending.
overeenkomsten afgesloten voor het
in- en uitlenen van effecten. In deze Ultimo boekjaar bedragen de niet
overeenkomsten is onder andere uit de balans blijkende financiële
opgenomen dat zekerheden moeten verplichtingen uit hoofde van
worden verstrekt of verkregen voor toegezegde toekomstige investeringen
het in- en uitlenen van effecten. In de in private equity maatschappijen,
meeste gevallen is de waarde van deze vastgoed en andere alternatieve
zekerheden gelijk aan de marktwaarde beleggingen € 2.531 miljoen (ultimo
van de in- of uitgeleende effecten plus 2019: € 3.271 miljoen) met wisselende
een verhoging van 5%. Contractueel looptijden maar geaggregeerd circa 5
is ook vastgelegd dat de ontvangen jaar.
zekerheden niet beschikbaar zijn voor
herbelegging door het fonds en dat Zekerheden en garanties
partijen de uitgeleende stukken direct Het fonds is met de sponsor een
kunnen terugvragen. bijstortgarantie overeengekomen. Bij
een dekkingstekort zal de sponsor dit
SSPF leent geen aandelen in enkel en tekort door middel van additionele
alleen voor het uitoefenen van het aan bijstortingen binnen maximaal drie jaar
die aandelen verbonden stemrecht. In teniet doen.
voorkomende gevallen zal het fonds
overwegen om uitgeleende aandelen
vóór de stemregistratiedatum van een
aandeelhoudersvergadering van een
onderneming waarin wordt belegd terug
te halen, bijvoorbeeld als de agenda
van deze vergadering één of meer
controversiële onderwerpen bevat.
3.9 Voorzieningen, niet in de balans

opgenomen verplichtingen en niet in de
balans opgenomen activa
Niet in de balans opgenomen activa
Er zijn geen niet uit de balans blijkende
vorderingen, met uitzondering
van de hierboven genoemde en in
3.1 toegelichte Securities Lending
overeenkomsten.
Niet in de balans opgenomen

verplichtingen
Er zijn geen niet uit de balans blijkende
verplichtingen, met uitzondering van
de hierboven genoemde en in 3.2

4) Algemene reserve
Het negatieve totaalresultaat wordt
onttrokken aan de algemene reserve.
€ miljoen 2020 2019
Algemene reserve einde vorig boekjaar 5.183 4.999

Onttrekking totaalresultaat (1.036) 184
Algemene reserve einde boekjaar 4.147 5.183
Overzicht pensioenvermogen 2020 2019
€ miljoen
Totaal activa 33.008 31.979
Totaal schulden 1.982 1.662
Vermogen (netto activa) 31.026 30.317
Het vermogen zoals dat blijkt uit de pensioenverplichtingen en het

balans is beschikbaar voor uitkering en vereist eigen vermogen 20% van de
bedroeg ultimo boekjaar voorziening pensioenverplichtingen. De
€ 31.026 miljoen (ultimo 2019: dekkingsgraad ultimo 2020 is 115,4%
€ 30.317 miljoen). Doordat de en de beleidsdekkingsgraad 108,4%.
voorziening pensioenverplichtingen De beleidsdekkingsgraad bevindt
harder steeg en dan het vermogen is het zich per 31 december 2020 onder de
totaal eigen vermogen per saldo met € vereiste dekkingsgraad. Er is derhalve
1.036 miljoen afgenomen. sprake van een reservetekort. SSPF
moet daarom een herstelplan opstellen.
Het minimaal vereist eigen vermogen Inmiddels is, in het eerste kwartaal van
bedraagt 5% van de voorziening 2021, dit plan bij DNB ingediend.

5) Voorziening de voorziening pensioenverplichtingen
pensioenverplichtingen en de aantallen aanspraak- en
De voorziening pensioenverplichtingen pensioengerechtigden nader
bedraagt ultimo boekjaar € 26.879 gespecificeerd. De modified
miljoen (ultimo 2019: € 25.134 duration van de voorziening
miljoen). In de navolgende tabel zijn pensioenverplichtingen bedraagt 17,9.
2020 2019
Aantal VPV Aantal VPV

(€ miljoen) (€ miljoen)
Actieve deelnemers 6.512 7.280
Ouderdomspensioenen 6.299 6.287
Meeverzekerde partnerpensioenen 1.075 989
Arbeidsongeschikten 212 207
Ouderdoms- en
351 310
arbeidsongeschiktheidspensioenen
Meeverzekerde partnerpensioenen 43 37
Gewezen deelnemers 7.076 7.032
Ouderdomspensioenen 4.540 3.832
Meeverzekerde partnerpensioenen 665 513
Deelnemers met ingegaan
Ouderdomspensioen 13.153 13.039
Ouderdoms- en
9.866 9.228
arbeidsongeschiktheidspensioenen
Meeverzekerde partnerpensioenen 2.200 1.940
Nabestaanden
Partnerpensioenen 5.258 1.672 5.308 1.578
Wezenpensioenen 157 5 155 5
Indexatie per 1 feb. in nieuw boekjaar 117 369
IBNR (Arbeidsongeschiktheid) 46 46
Totaal 32.368 26.879 33.021 25.134

Voor een verdere specificatie van het De parallelle pensioenen uit hoofde
verloop van de technische voorziening van de pensioenregeling van het
zie toelichting ’10. Mutatie voorziening Bedrijfspensioenfonds voor de
pensioenverplichtingen’ op pagina 165. Koopvaardij zijn in 2020 met 0,41%
verhoogd.
Uitvoering van het indexatiebeleid in
2020 6) Financiële passiva tegen
Voor de pensioenelementen van niet- reële waarde met verwerking
actieven die een onvoorwaardelijke van waardeveranderingen
indexatie kennen wordt op in het overzicht van het
voorhand gefinancierd. Voor deze totaalresultaat
onvoorwaardelijke indexaties
is op voorhand een stijging van 6.1 Short posities aandelen en
2,5% per jaar in de voorziening vastrentende waarden
pensioenverplichtingen inbegrepen. De Deze post bestaat ultimo boekjaar
pensioenelementen die zijn gekoppeld uit verplichtingen ter zake van niet
aan de algemene salarisstijging afgewikkelde shortposities ter grootte
zijn in 2020 met 2% verhoogd. De van € 600 miljoen (2019: € 819
pensioenelementen die aan de AOW miljoen).
zijn gekoppeld zijn in 2020 met
gemiddeld 4,01% verhoogd. 6.2 Overlopende passiva
De post overlopende passiva van
Voor de voorwaardelijke indexatie € 1.041 miljoen (2019: € 580
wordt op voorhand niet gefinancierd. miljoen) bestaat voornamelijk uit, call
Per 1 februari 2020 bedroeg de money € 961 miljoen (2019: € 496
voorwaardelijke indexatie 1,6%. De miljoen), schulden uit hoofde van
last hiervan is al in boekjaar 2019 beleggingstransacties voor gekochte
genomen. Het bestuur heeft in de laatste beleggingen die aan het einde van het
vergadering van 2020 besloten om jaar nog niet zijn geleverd € 19 miljoen
geen voorwaardelijke indexatie per 1 (2019: € 33 miljoen), schulden uit
februari 2021 toe te kennen. Hiervoor hoofde van aankopen externe managers
is daarom per 31 december 2020 geen € 0 miljoen (2019: € 4 miljoen), alsmede
last in de voorziening opgenomen. overige schulden (€ 61 miljoen). De
looptijd van de overlopende passiva is
korter dan 3 maanden.

7) Premie deelnemers en worden gekort. De deelnemersbijdrage
werkgever bedraagt te allen tijde 2% van de
De kostendekkende premie wordt premiepensioengrondslag.
vastgesteld conform het FTK. SSPF
maakt gebruik van de mogelijkheid In 2020 bedroeg de feitelijke premie
om de premie te dempen, waarbij 33% van de pensioenpremiegrondslag.
als dempingsmethodiek het Deze pensioenpremiegrondslag
verwachte rendement van het fonds bedroeg in 2020 circa € 620 miljoen
wordt gebruikt op basis van de (2019: € 630 miljoen). De totale
parameters uit het Besluit financieel premie-inkomsten bedroegen € 204
toetsingskader. De feitelijke premie miljoen (2019: € 77 miljoen). De
wordt vastgesteld op basis van het kostendekkende premie bedroeg € 473
verwachtte fondsrendement. Indien miljoen. De gedempte kostendekkende
de beleidsdekkingsgraad van het premie bedroeg € 184 miljoen.
fonds hoger is dan bepaalde in de
ABTN vastgelegde grenzen en aan De feitelijke premie was daarmee hoger
bepaalde andere voorwaarden is dan de gedempte kostendekkende
voldaan, zal de feitelijke premie premie.
Premiesamenstelling
€ miljoen 2020 2019
Kostendekkende premie 473 309
Gedempte kostendekkende premie 184 135
Ontvangen premie werkgever 191 64
Ontvangen premie werknemer 13 13
Totaal ontvangen premie 204 77

2020 Kostendekkende premie Gedempte premie
% € % €
39,8% 246 15,7% 97
Totaal 76,7% 473 29,7% 184
2019 Kostendekkende premie Gedempte premie
% € % €
30,4% 195 13,1% 84
Totaal 48,1% 309 21,0% 135

8) Saldo waardeoverdrachten
€ miljoen 2020 2019
Overgedragen pensioenrechten - (1)
Overgenomen pensioenrechten - -
Totaal saldo waardeoverdrachten - (1)
9) Beleggingsopbrengsten
Kosten van aan- en verkoop van
beleggingen worden verrekend met de
indirecte beleggingsopbrengsten.
9.1 Directe beleggingsopbrengsten

€ miljoen 2020 2019
Aandelen 109 201
Vastrentende waarden 442 535
Alternatieve beleggingen 40 85
Securities lending 4 3
595 824
9.2 Indirecte beleggingsopbrengsten Derivaten worden gecategoriseerd als

Financiële beleggingen en handelscategorie, omdat het fonds geen
verplichtingen, met uitzondering derivaten aanwijst als hedges in een
van derivaten, worden bij aanvang hedging relatie. De gerealiseerde en
gewaardeerd tegen reële waarde met ongerealiseerde beleggingsopbrengsten
verwerking van waardeveranderingen zijn weergegeven in onderstaand
via het overzicht van het totaalresultaat. overzicht.
€ miljoen 2020 2019
Aandelen 125 1.267
Vastrentende waarden (184) 974
Alternatieve Beleggingen 253 425
Derivaten 582 230
Liquide middelen (11) (11)
765 2.885

10) Mutatie voorziening pensioenverplichtingen
€ miljoen 2020 2019
Stand per 1 januari 25.134 22.358
Rentetoevoeging (81) (52)
Wijziging rentetermijnstructuur 2.887 3.110
Indexatie 9 262
Pensioenopbouw 214 178
Salarisstijgingen 144 61
Waardeoverdrachten - (1)
Uitkeringen (806) (781)
Vrijval administratiekosten (16) (16)
Sterfte (15) (10)
Arbeidsongeschiktheid 26 26
IBNR-voorziening - 30
Overige oorzaken (617) (31)
Totale mutatie 1.745 2.776
Rentetoevoeging gepubliceerde rentetermijnstructuur.

De rentetoevoeging wordt bepaald Het effect van deze verandering
conform het FTK met de eenjaarsrente in de rentetermijnstructuur wordt
uit de door DNB gepubliceerde hier verantwoord. De gemiddelde
rentetermijnstructuur aan het eind rekenrente op basis van de door DNB
van vorig jaar. Deze bedroeg in voorgeschreven rentetermijnstructuur,
2020 -0,324% (2019: -0,235%). De daalde in de loop van 2020 van 0,68%
rentetoevoeging wordt berekend over naar 0,12%. Hierdoor moest een bedrag
de beginstand van de voorziening van € 2.887 miljoen aan de voorziening
pensioenverplichtingen en de mutaties worden toegevoegd.
hierin gedurende het boekjaar.
Indexatie
Wijziging rentetermijnstructuur Jaarlijks worden de pensioenaanspraken
Jaarlijks wordt per 31 december de van de pensioengerechtigden en
voorziening pensioenverplichtingen de gewezen deelnemers van SSPF
herrekend op basis van de door DNB verhoogd, indien de financiële middelen

van het pensioenfonds dit toelaten. Het de actuele sterfteontwikkelingen ten
bestuur heeft in 2020 besloten om de opzichte van de door SSPF aangenomen
pensioenen die voorwaardelijk worden sterfteontwikkeling op de hoogte van de
geïndexeerd, per 1 februari 2021 niet te voorziening pensioenverplichtingen.
verhogen.
Arbeidsongeschiktheid
Pensioenopbouw De post arbeidsongeschiktheid
De post pensioenopbouw geeft geeft de mutatie in de voorziening
de verhoging van de voorziening pensioenverplichtingen als gevolg
pensioenverplichtingen weer van de in boekjaar ontstane
als gevolg van de opbouw van arbeidsongeschiktheid.
pensioenaanspraken gedurende het
jaar. Mutatie IBNR-voorziening
De Incurred But Not Reported (IBNR)
Salarisstijgingen voorziening betreft de voorziening
De post salarisstijging geeft de voor arbeidsongeschiktheidsschades
verhoging van de voorzieningen die zich al wel hebben voorgedaan
pensioenverplichtingen als gevolg van maar die vanwege de wachtperiode
de onvoorwaardelijke indexatie van van 2 jaar nog niet zijn gemeld. Onder
de pensioenaanspraken van actieve deze post wordt de mutatie in deze
deelnemers. Deze bedroeg in 2020 2%. voorziening opgenomen. In 2020 is
deze voorziening niet gewijzigd.
Waardeoverdrachten
De post waardeoverdrachten Overige oorzaken
geeft de mutatie in de voorziening Dit betreft diverse mutaties, wijzigingen
pensioenverplichtingen als gevolg van en correcties. De belangrijkste
de door het pensioenfonds uitgevoerde componenten waren:
(uitgaande) waardeoverdrachten.
• Het Actuarieel Genootschap heeft
Uitkeringen in 2020 nieuwe prognosetafels
De post uitkeringen geeft de vrijval uit gepubliceerd (Prognosetafel
voorziening pensioenverplichtingen AG2020). De voorziening
weer als het gevolg van uitgekeerde pensioenverplichtingen is eind 2020
pensioenen. op basis van deze prognosetafels
herrekend. Als gevolg hiervan
Vrijval administratiekosten resulteerde een positief resultaat van
De post vrijval administratiekosten € 537 miljoen.
geeft het door uitbetaling van de
pensioenuitkeringen vrijgevallen bedrag • Resultaat op het toepassen van de
aan reservering voor excassokosten diverse keuzemogelijkheden die de
weer. De opslag voor excassokosten deelnemer heeft op het moment van
bedraagt 2% van de voorziening pensioneren (vervroegen, uitruil,
pensioenverplichtingen. etc.) voortkomend uit het verschil
tussen de rekenrente waarmee de
Sterfte voorziening pensioenverplichtingen
De post sterfte geeft het effect weer van is vastgesteld en de rente (3,0%)

waarmee de keuzemogelijkheden pensioen met een korte looptijd. Veel
worden uitgerekend. Het van die deelnemers gaan echter toch
fonds heeft de strategie om de eerder dan hun pensioenrichtleeftijd
uitruiltarieven niet jaarlijks aan te met pensioen waardoor deze
passen en deze onafhankelijk van aanpassing weer (gedeeltelijk)
de marktomstandigheden vast te wordt teruggedraaid. Door de lage
stellen, zodat de deelnemer niet rentestand op dit moment leidt dit
voor verrassingen c.q. ongewenste in het huidige jaar tot een positief
risico’s komt te staan. In het verleden resultaat voor het fonds, waar het
zijn de pensioenen van veel fonds in eerdere jaren een negatief
deelnemers, vanwege wijzigingen in resultaat heeft moeten nemen op de
de pensioenwetgeving, omgerekend voorziening pensioenverplichtingen
naar een hogere pensioenrichtleeftijd als gevolg van een daling van de
wat resulteerde in een hoger rente op dat moment.
11) Pensioenuitkeringen
€ miljoen 2020 2019
Ouderdomspensioen 663 640
Arbeidsongeschiktheidspensioen 7 7
Partnerpensioen 137 135
Wezenpensioen 1 1
Uitkering bij overlijden 2 2
Totaal pensioenuitkeringen 810 785

12) Kosten pensioenbeheer en vermogensbeheer
Overzicht kosten pensioenbeheer en vermogensbeheer
€ miljoen 2020 2019
Beheerkosten SAMCo 26 22
Kosten externe vermogensbeheerders 7 10
Bewaarkosten effecten en overige kosten 3 2
Kosten vermogensbeheer 36 34
Kosten pensioenadministratie en communicatie 2 2
Kosten SPN pensioenbureau 3 4
Overige SSPF-uitvoeringskosten 2 1
Kosten pensioenbeheer 7 7
Totaal kosten 43 41
Kosten pensioenbeheer over het beheerde vermogen. De

De kosten van pensioenbeheer bewaarkosten effecten en overige
in bovenstaande tabel bestaan kosten bestaan voornamelijk uit
voornamelijk uit de kosten voor de de bewaarkosten voor effecten en
pensioenadministratie en communicatie advieskosten vermogensbeheer.
van het fonds, de ondersteuning van Resultaten uit hoofde van het uitlenen en
het bestuur door het pensioenbureau inlenen van effecten zijn verwerkt in de
en kosten van onder andere extern directe beleggingsopbrengsten en niet
en intern toezicht. De kosten in de vermogensbeheerkosten.
pensioenbeheer hebben een over het Kosten die door vermogensbeheerders
geheel een licht dalende trend. niet worden gefactureerd aan het
pensioenfonds, maar direct worden
Kosten vermogensbeheer verrekend met de waarde van de
De kosten van vermogensbeheer belegging, zijn in de jaarrekening
in bovenstaande tabel bestaan verrekend met het rendement. De
voornamelijk uit de kosten die door de indirecte beleggingsopbrengsten
custodian en vermogensbeheerder(s) als opgenomen onder 9.2 geven de
direct bij SSPF in rekening worden opbrengsten weer na verrekening van
gebracht. Voor 2020 bestaan deze deze vermogensbeheerkosten.
geheel uit vaste vergoedingen berekend

13) Bestuurdersbeloningen Aan de beloningen en vergoedingen
Het beloningsbeleid van SSPF is is geen sociale zekerheid en geen
gepubliceerd op de website van het pensioenopbouw gekoppeld.
pensioenfonds. Bestuursleden die niet Driejaarlijks vindt door het bestuur een
(meer) werkzaam zijn bij Shell komen evaluatie plaats van het beloningsbeleid
in aanmerking voor een beloning waarbij wordt bekeken of het beleid
evenals de leden van de RvT. Deze nog voldoet aan de geformuleerde
vergoeding wordt in een aantal doelstellingen en uitgangspunten.
gevallen voldaan aan de onderneming
waar het betreffende lid werkzaam Onderstaand de beloningen zoals deze
is. Bestuursleden in actieve dienst in 2020 van toepassing zijn geweest:
van Shell vallen onder het algemene
arbeidsvoorwaardenbeleid van Shell Het totaal van bezoldigingen van het
en ontvangen geen beloning vanuit bestuur in 2020 was € 178.750 (2019:
SSPF. Leden van het VO die niet € 162.500). De bezoldiging van de
meer werkzaam zijn bij Shell komen Raad van Toezicht was € 95.000 (2019:
in aanmerking voor een onbelaste € 95.000). Het Verantwoordingsorgaan
onkostenvergoeding die door fiscale is onbezoldigd.
wetgeving is gemaximeerd.
Bestuur Vergoeding op jaarbasis VTE-score
Voorzitter (niet in Shell dienst) EUR 55.000 0.6
Lid (niet in Shell dienst) EUR 41.250 0.4
RvT Vergoeding op jaarbasis
Voorzitter EUR 35.000 0.2
Lid EUR 30.000 0.1

14) Omzet miljoen (2019: € 20 miljoen). Er zijn
Onder de ‘omzet’ (volgens de definitie geen andere transacties met verbonden
van DNB) van het pensioenfonds partijen.
wordt verstaan het totaal van de
premie-inkomsten en de directe 16) Accountantskosten
beleggingsopbrengsten. Dit bedrag is EY verleent alleen audit diensten en
in 2020 € 799 miljoen (2019: € 901 voert geen fiscale werkzaamheden
miljoen). of adviesopdrachten voor het
pensioenfonds uit. De accountantskosten
15) Verbonden partijen die betrekking hebben op de controle
Het bestuur van het pensioenfonds van de jaarrekening van het fonds en
wordt door SPN ondersteund en overige controles bedroegen € 0,2
geadviseerd over het te voeren beleid miljoen (2019: € 0,2 miljoen). Deze
en toezicht op externe dienstverleners. kosten zijn opgenomen onder 12 ‘Kosten
SPN B.V. is een deelneming van pensioenbeheer en vermogensbeheer’.
Shell Petroleum N.V. Het dagelijks
beheer van de bezittingen wordt 17) Risicobeheer
uitgevoerd door SAMCo, eveneens een Beleggingsbeleid als
deelneming van Shell Petroleum N.V. De risicobeheerinstrument
pensioenadministratie wordt gevoerd Het risicobeheer op de beleggingen
door Achmea Pensioenservices N.V. De van het pensioenfonds wordt in
bestuurders van SSPF worden tevens hoofdlijnen vorm gegeven door het
aangemerkt als verbonden partijen. strategisch beleggingsbeleid. Het
beleggingsbeleid wordt telkens voor
Voor de kosten van het dagelijks drie jaar vastgesteld na het uitvoeren
beheer van SPN en SAMCo wordt van een ALM-studie. Binnen de ALM-
verwezen naar toelichting 12 ‘Kosten studie worden simulatieberekeningen
pensioenbeheer en vermogensbeheer’. uitgevoerd met veronderstellingen ten
Voor informatie over de beloning van aanzien van de ontwikkeling van onder
bestuurders wordt verwezen naar de meer het deelnemersbestand, de rente,
toelichting op de staat van baten en de inflatie, toekomstige rendementen,
lasten. volatiliteit en correlaties van en tussen
verschillende beleggingscategorieën.
De uitvoeringsovereenkomst tussen SSPF De uitkomsten geven inzicht in de
en werkgever met betrekking tot de effecten van wijzigingen in het
financiering van de aanspraken en de risicoprofiel van de pensioentoezegging
uitvoering van de pensioenregeling dient en in de risicohouding van het bestuur.
zorg te dragen voor de verplichtingen die Dit tezamen leidt tot de keuze voor
voortvloeien uit het pensioenreglement. een strategische beleggingsmix,
Medewerkers van SPN en SAMCo waarbij deze wordt afgestemd op
in dienst voor 1 juli 2013 nemen deel de verplichtingen. Bij deze keuze
aan de pensioenregeling van het spelen de risicofactoren en het
Pensioenfonds onder reguliere condities. incasseringsvermogen van het
pensioenfonds, als ook de sponsor, een
Ultimo boekjaar was het aandeel van belangrijke rol.
beleggingen in de werkgever € 10

Het beleggingsbeleid omvat een vermogen aan te houden, het vereist
normverdeling over verschillende eigen vermogen. Voor de bepaling van
beleggingscategorieën en het vereist eigen vermogen wordt het
bandbreedtes. Onderdeel van het standaardmodel van De Nederlandsche
strategisch beleid zijn afdekking Bank gehanteerd waarbij het
van de rentegevoeligheid van de pensioenfonds een aantal aanpassingen
nominale verplichtingen, afdekking heeft gemaakt.
van het inflatierisico en afdekking van
het valutarisico. Van de strategische De belangrijkste aanpassing bij de
beleggingsmix kan, binnen door het bepaling van het vereist eigen vermogen
bestuur gestelde grenzen, worden is dat een deel van het eigen vermogen
afgeweken. moet worden aangehouden voor het
actief risico dat de vermogensbeheerder
De resultaten en de ingenomen markt- mag nemen.
en valutaposities van de financiële
beleggingen worden voorzover mogelijk In onderstaand overzicht is het vereist
dagelijks berekend, gerapporteerd en eigen vermogen uitgesplitst naar
getoetst aan geformuleerde criteria de verschillende (risico)bronnen,
en toegestane afwijkingen van de op bruto-basis voor aftrek van
desbetreffende vergelijkingsmaatstaven. diversificatie effecten. Het aandeel
van de risicobronnen op netto basis
Vereist eigen vermogen in het vereist eigen vermogen is
Volgens de Pensioenwet dient een dienovereenkomstig lager dan getoond
pensioenfonds voldoende eigen in het overzicht.
In % van voorziening pensioenverplichtingen 2020 2019
S1: Renterisico 0,4 2,3
S2: Zakelijke waarden risico 12,2 13,7
S3: Valutarisico 0,6 4,2
S4: Commodities - -
S5: Kredietrisico 5,6 8,3
S6: Verzekeringstechnisch risico 0,1 3,1
S10: Risico actief beheer 1,0 5,5
Diversificatie effect (0,1) (15,5)
Totaal vereist eigen vermogen 19,8 21,6
Totaal vereist eigen vermogen in € miljoen 5.321 5.432

Marktrisico (S1 -S4 ) waarde is gebaseerd op de huidige
Het marktrisico van het pensioenfonds posities in de beleggingsportefeuille,
is voor het grootste deel een uitvloeisel waarbij het risicoprofiel per positie
van de keuze van de strategische over de afgelopen 5 jaar in acht
beleggingsmix die mede is gebaseerd wordt genomen. Net zoals bij VaR,
op de uitkomsten van de ALM-studie en wil dit zeggen dat er op basis van
daarnaast van het actief beheer van de de gekozen methode een kans
portefeuille. Het marktrisico wordt in van 2,5% is, bij een gelijkblijvende
grote lijnen bepaald door het renterisico beleggingsstrategie, dat er een
vanwege de duration mismatch, relatief waardeverlies op de
het zakelijke waarden risico en het beleggingen optreedt dat groter
valutarisico. is dan deze R-VaR. Onder deze
aannames zou er in een periode van
Het totale marktrisico wordt uitgedrukt 20 maanden 1 maand voorkomen
in verschillende algemene en relatieve met een relatief waardeverlies groter
risicomaatstaven. De belangrijkste dan de R-VaR. De 1-jaars R-VaR voor
hiervan zijn Value-at-Risk (VaR), relatieve liquide financiële activa bedroeg
Value-at-Risk (R-VaR) en tracking error: ultimo 2020 € 314 miljoen (ultimo
2019: € 159 miljoen).
• De VaR is het verwachte
waardeverlies van de • De tracking error betreft de volatiliteit
beleggingsportefeuille met een van de afwijkingen tussen de
zekerheidsniveau van 97,5% en een rendementen van het pensioenfonds
horizon van 1 jaar. Deze waarde is en de benchmark. Hierbij geldt een
gebaseerd op de huidige posities in plafond van 2% op totaal portefeuille
de beleggingsportefeuille, waarbij niveau. Ultimo 2020 bedraagt
het risicoprofiel per positie over de tracking error van de liquide
de afgelopen 5 jaar in acht wordt beleggingen 0,7% (2019: 0,3%).
genomen. Dit betekent dat er op basis
van de gekozen methode een kans Naast bovengenoemde
van 2,5% is, bij een gelijkblijvende risicomaatstaven kijkt het bestuur
beleggingsstrategie, dat er een ook naar de ontwikkeling van andere
waardeverlies op de beleggingen maatstaven als Surplus-at-Risk en
optreedt dat groter is dan deze VaR. Expected Loss.
Onder deze aannames zou er in een
periode van 20 jaar 1 jaar voorkomen S1: Renterisico
met een waardeverlies groter dan de Het renterisico is het risico dat de
VaR. Ultimo 2020 bedroeg de VaR waarde van de portefeuille verandert
voor het pensioenfonds € 5,3 miljard als gevolg van ontwikkelingen in de
(ultimo 2019: € 2,6 miljard). marktrente. De duration is een maatstaf
voor de rentegevoeligheid. Het
• De R-VaR staat voor relatieve VaR, het renterisico wordt veroorzaakt doordat
minimaal verwachte waardeverlies de duration van de beleggingen afwijkt
ten opzichte van de benchmark met van de duration van de voorziening
een zekerheidsniveau van 97,5% pensioenverplichtingen (nominaal
en een horizon van 1 maand. Deze circa 18 jaar) (2019: 18 jaar). Ultimo

Gevoeligheidsanalyse Variabiliteit Effect op Algemene Reserve
(in € miljoen) 2020 2019

Categorie (inclusief derivaten)
Vastrentende waarden rente stijgt 1%-punt (1.121) (996)
Voorziening Pensioenverplichtingen rente stijgt 1%-punt 4.889 4.216
Totaal effect rente stijgt 1%-punt 3.768 3.220
Vastrentende waarden rente daalt 1%-punt 1.226 1.071
Voorziening Pensioenverplichtingen rente daalt 1%-punt (6.519) (5.576)
Totaal effect rente daalt 1%-punt (5.293) (4.505)
Rendement zakelijke waarden aandelen stijgen 1%-punt 98 98
Rendement zakelijke waarden aandelen dalen 1%-punt (98) (98)
2020 was de nominale rentehedge Bovenstaande tabel geeft een

10% (ultimo 2019: 10%). Naast deze indicatieve gevoeligheid van de
strategische afdekking van 10% dat algemene reserve voor wijzigingen van
door een expliciet gedeelte van de marktrente. In tegenstelling tot het
de beleggingsportefeuille wordt overzicht in het bestuursverslag (op
bewerkstelligd, wordt circa 7% van het pag.21) wordt de werking van de UFR in
renterisico op niet strategische basis de rekenrente van de verplichtingen hier
door de overige beleggingen afgedekt. niet meegenomen.
Vanuit het perspectief van een S2: Zakelijke waarden risico

indexatieambitie vormt een langdurige, Het zakelijke waarden risico is
onvoorziene toename van de inflatie onderdeel van het marktrisico. Zakelijke
(hoger dan verondersteld in de ALM- waarden risico is aanwezig bij alle
studie) op lange termijn ook een beleggingen waarvan de waarde
risico. Hogere inflatie leidt tot hogere gevoelig is voor schommelingen in
verwachte uitkeringen. Dit inflatierisico beursgraadmeters. Dit risico wordt
is gedurende 2020 niet (2019: niet) beperkt door beleggingen zoveel
actief afgedekt omdat bij lagere mogelijk te spreiden. Aan het begin van
dekkingsgraden het beleid erop is 2020 zorgde de snelle verspreiding
gericht om de nominale dekkingsgraad van het coronavirus en de lockdown
te beschermen. maatregelen voor een sterke daling

van de aandelenprijzen en een daling met de kosten van het afdekken van het
van de rente. Ook andere beleggingen valutarisico, die in een aantal kleinere
behaalden flink negatieve rendementen valuta’s (vooral opkomende markten)
in het eerste kwartaal van 2020. In de relatief hoog kunnen zijn. Strategisch
navolgende kwartalen herstelden de wordt voor beursgenoteerde aandelen
financiële markten. Dit heeft in 2020 en private equity 60% van de exposure
uiteindelijk tot een positief resultaat op naar USD, GBP en JPY afgedekt. Voor
de beleggingsportefeuille geleid. Een de andere beleggingscategorieen is
gedeelte van dit positieve resultaat dit 100% en wordt ook de eventuele
is te danken aan de gedaalde rentes exposure naar HKD, SGD en NZD
waarvan vastrentende waarden 100% afgedekt.
profiteerden. De verplichtingen
stegen hierdoor helaas ook sterk. De tabel op de volgende pagina
Enkel de categorie Vastgoed liet geeft de bruto, afdekking en netto
een negatief rendement zien over valutaposities weer van de non-euro
2020. De negatieve performance valuta.
van de vastgoedportefeuille is onder
andere gelegen in de waardering
van kantoorpanden en winkelcentra,
welke het in tijden van corona (waarin
thuiswerken en lockdowns de overhand
voerde) niet goed hebben gedaan.
S3:Valutarisico
Bij het formuleren van het
strategische valutabeleid spelen drie
overwegingen een rol. Enerzijds is er
de veronderstelling dat het valutarisico
op lange termijn niet tot additioneel
rendement maar slechts tot additionele
volatiliteit leidt (een ‘niet-lonend’ risico
is), dat met name het rendement van
relatief lager renderende beleggingen
sterk kan beïnvloeden. Dit pleit voor
het afdekken van het gehele of in
ieder geval een zo groot mogelijk
deel van het valutarisico. Anderzijds
leidt het afdekken van valutarisico tot
liquiditeitsrisico, omdat als gevolg van
valutaschommelingen op korte termijn
grote verliezen kunnen ontstaan op
ingenomen valuta afdekkingsposities.
Daarnaast wordt er rekening gehouden

Overzicht van totale valutaposities per 31 december 2020
€ miljoen Bruto-positie Afdekkings-positie Netto-positie
US Dollar 10.062 8.199 1.863
Britse Pond 946 691 255
Japanse Yen 634 394 240
Zwitserse Frank 286 - 286
Hong-Kong Dollar 365 - 365
Singapore Dollar 31 - 31
Canadese Dollar 290 180 110
Australische Dollar 234 72 162
Nieuw-Zeeland Dollar 106 89 17
Emerging Markets valuta 2.006 (85) 2.091
Niet-strategisch afgedekte overige valuta 951 (77) 1.028
Totaal non Euro valuta 15.911 9.463 6.448
Overzicht van totale valutaposities per 31 december 2019
€ miljoen Bruto-positie Afdekkings-positie Netto-positie
US Dollar 10.099 8.600 1.471
Britse Pond 1.250 1.042 200
Japanse Yen 652 431 221
Zwitserse Frank 288 37 251
Hong-Kong Dollar 340 10 330
Singapore Dollar 38 3 35
Canadese Dollar 315 202 113
Australische Dollar 274 121 153
Nieuw-Zeeland Dollar 104 93 11
Emerging Markets valuta 1.898 (25) 1.923
Niet-strategisch afgedekte overige valuta 1.028 (25) 1.053
Totaal non Euro valuta 16.286 10.489 5.761

Onderstaande tabel geeft de totale valutaposities weer gesplitst naar type belegging
en bijbehorende afdekkingsratio, overeenkomstig het valutarisicobeheer.
Overzicht van totale valutaposities per 31 december 2020 gesplitst naar type belegging en
bijbehorende hedge ratio
Alter-
Vast- Overige
Hedge "Hedge natieve Hedge Hedge
ratio
rentende
ratio" beleg- ratio
activa/
ratio
Totaal
waarden passiva
gingen
US Dollar 2.236 60% 4.374 100% 3.453 80% (1) 100% 10.062
Britse Pond 446 60% 341 100% 168 61% (9) 946
Japanse Yen 593 60% 42 100% - (1) 100% 634
Zwitserse Frank 286 - - - 286
Hong-Kong
365 - - - 365
Dollar
Singapore
31 - - - 31
Dollar
Canadese
111 179 - - 290
Dollar
Australische
165 69 - - 234
Dollar
Nieuw-Zeeland
12 94 - - 106
Dollar
Emerging
890 1.119 - (3) 2.006
Markets Valuta
Niet-strategisch
afgedekte 379 548 26 (2) 951
overige valuta
Totaal non
5.514 6.766 3.647 (16) 15.911
Euro Valuta

Overzicht van totale valutaposities per 31 december 2019 gesplitst naar type belegging en
bijbehorende hedge ratio
Alter-
Vast- Overige
Hedge "Hedge natieve Hedge Hedge
ratio
rentende
ratio" beleg- ratio
activa/
ratio
Totaal
waarden passiva
gingen
US Dollar 2.384 60% 4.242 100% 3.460 82% 12 100% 10.098
Britse Pond 532 60% 551 100% 172 62% (5) 1.250
Japanse Yen 607 60% 46 100% - (1) 100% 652
Zwitserse Frank 288 - - - 288
Hong-Kong
340 - - - 340
Dollar
Singapore
38 - - - 38
Dollar
Canadese
133 182 - - 315
Dollar
Australische
166 108 - - 274
Dollar
Nieuw-Zeeland
12 92 - - 104
Dollar
Emerging Mar-
852 1.043 - 3 1.898
kets Valuta
Niet-strategisch
afgedekte ove- 326 685 16 3 1.030
rige valuta
Totaal non
5.678 6.949 3.648 12 16.287
Euro Valuta

S5: Kredietrisico specifieke limieten voor de blootstelling
Het kredietrisico wordt beperkt door van het fonds die worden gemonitord.
een goede spreiding van de portefeuille Voorts kan gebruik gemaakt worden van
enerzijds en beperking van de credit default swaps om in individuele
exposure naar beleggingen met een gevallen het faillissementsrisico te
lagere kredietwaardigheid anderzijds. beperken.
Met betrekking tot het laatste zijn er
Overzicht vastrentende waarden naar rating
In % van voorziening pensioenverplichtingen 2020 2019
Investment grade (BBB/Baa en hoger)
AAA 7.529 5.916
AA 3.225 3.228
A 1.895 2.031
BBB 3.387 4.210
Non-investment grade (BB/Ba en lager)
BB 2.420 2.315
B 693 956
Lager of geen rating 127 195
Totaal 19.276 18.851
Buiten het kredietrisico dat voortkomt in contracten zoals OSLA’s en GMSLA’s.

uit de kredietwaardigheid van de Alle uitgeleende posities zijn zoveel
uitgevende instanties van obligaties, mogelijk ‘collateralised’; met andere
is er ook kredietrisico dat voortkomt woorden de waarde van het onderpand
uit het uitstaan van niet-gerealiseerde is ongeveer gelijk aan de waarde van
winsten en uitgeleende bedragen bij de uitgeleende posities. Ook voor een
tegenpartijen (tegenpartijrisico). Een groot deel van de derivaten is in CSA’s
deel van dit risico wordt afgedekt afgesproken dagelijks onderpand ter
door voor zulke posities zekerheden grootte van de nettowaarde van de
(‘collateral’) van de tegenpartij te winsten/verliezen op die derivaten
vragen. Dit gebeurt bijvoorbeeld via uitwisseling te effenen. Daarnaast
voor securities lending. Daarbij zijn is voor alle derivaten in de vorm van
de voorwaarden voor het geven/ ISDA’s vastgelegd dat bij eventueel
ontvangen van zekerheden vastgelegd faillissement van de tegenpartij het

nettobedrag van alle uitstaande AG-Prognosetafels, alsmede de
winsten en verliezen, gecorrigeerd fondsspecifieke ervaringssterfte. Op
met eventueel verkregen zekerheden, deze wijze is het langlevenrisico
wordt afgerekend. Als zekerheden verdisconteerd in de waardering
worden alleen verhandelbare obligaties van de pensioenverplichtingen.
van specifieke landen (min. AA- Toekomstige ontwikkelingen kunnen
rated) of cash (in USD, EUR of GBP) leiden tot verbetering of verslechtering
conform de SAMCo ’collateral policy’ van de levensduur en dientengevolge
geaccepteerd. een verhoging of verlaging van
de voorziening. De bevindingen
Vanaf 2016 voldoet het fonds aan op sterfte van de aanspraak- en
de eisen van de nieuwe Europese pensioengerechtigden worden jaarlijks
regelgeving EMIR voor central clearing. beoordeeld door de certificerend
actuaris.
Niet voor alle beleggingsinstrumenten
worden zekerheden verkregen, De voorziening pensioenverplichtingen
bijvoorbeeld niet voor deposito’s, is niet materieel gewijzigd als gevolg
equity swaps en valutacontracten. Het van sterftecijfers gerelateerd aan
totale tegenpartijrisico wordt beperkt corona. Wel heeft de rentedaling geleid
door dagelijks te berekenen hoeveel er tot een stijging van de voorziening
afgerekend zou moeten worden met de pensioenverplichtingen.
tegenpartij indien deze failliet zou gaan.
Dit bedrag moet lager zijn dan een S7: Liquiditeitsrisico
limiet die onder meer wordt gebaseerd Liquiditeitsrisico is het risico dat er
op de kredietrating van de tegenpartij beleggingen moeten worden verkocht
en die dagelijks wordt beoordeeld. in illiquide markten voor ‘gestreste’
prijzen om te voorzien in een urgente
Het totaal aan activa waarover liquiditeitsbehoefte. Ter beheersing
kredietrisico gelopen wordt betreft het van dit liquiditeitsrisico beoordeelt
totaal van vastrentende waarden en het bestuur de liquiditeitsratio van het
lopende rente (€ 19.276 miljoen en € fonds als onderdeel van de analyse
150 miljoen), derivaten (€ 742 miljoen) van de kwartaal rapportage van de
en vorderingen en overlopende activa vermogensbeheerder. De liquiditeitsratio
(€ 764 miljoen), tezamen € 20.932 wordt berekend door de beschikbare
miljoen (2019: € 20.039 miljoen). liquiditeit te delen door de potentiele
liquiditeitsvraag in een stress scenario.
S6: Verzekeringstechnisch risico Eind 2020 lag de liquiditeitsratio ruim
Dit betreft met name het risico dat boven de door het bestuur vastgestelde
pensioengerechtigden langer leven norm van 2,0.
waardoor de verplichtingen hoger
blijken dan is verondersteld op basis S8: Concentratierisico
van de toegepaste overlevingstabellen Het pensioenfonds voert een
en gehanteerde ervaringssterfte. Voor beleid van internationale spreiding
de inschatting van de voorziening van beleggingen over landen,
pensioenverplichtingen gaat het overheden, sectoren en bedrijven.
pensioenfonds uit van de laatste Hierdoor is het risico van verliezen

door negatieve ontwikkelingen in 18) Schatting reële waarde
afzonderlijke beleggingen, landen, Diverse waarderingsmethodieken
sectoren en bedrijven beperkt. Op worden gebruikt om de reële waarden
bepaalde terreinen zijn additionele van de financiële instrumenten vast te
beleggingsrichtlijnen van toepassing om stellen (zie toelichting 2.19, Schattingen
concentratierisico’s verder te beperken. van de reële waarde).
SSPF heeft ultimo boekjaar 3 posities Risico marktwaardebepaling

(2019: 2) in individuele bedrijven groter De beleggingen zijn gewaardeerd
dan 1% van het balanstotaal. Het op reële waarde. Niet voor alle
betreft hier 1 langlopende Nederlandse beleggingsinstrumenten zijn frequente
staatsobligatie en 2 posities in een marktnoteringen beschikbaar. Dat levert
hypotheekportefeuille. een hoger risico op ten aanzien van de
benadering van de waardering van een
S9: Operationeel risico belegging.
Het pensioenfonds heeft de uitvoerende
werkzaamheden voor het uitvoeren In de tabel op de volgende pagina
van de pensioenregeling en het wordt een totaaloverzicht gegeven
beleggen van het vermogen uitbesteed welke waarderingsmethodiek gebruikt is
aan respectievelijk APS, SPN en om de reële waarde te bepalen.
SAMCo. Het operationeel risico van
deze uitbesteding wordt onder meer
gemitigeerd door adequate contracten
en door het periodiek verkrijgen van
assurance door middel van interne en
externe audits.
S10: Actief beheer risico

Het actief beheer risico heeft betrekking
op de ruimte om bij de uitvoering van
het beleggingsbeleid af te wijken van
de strategische beleggingsmix. De mate
van actief beheer wordt beperkt door de
tracking error target (standaarddeviatie
van het verschil tussen benchmark
rendement en werkelijk rendement)
van 2%. Voor de bepaling van het
vereist eigen vermogen wordt een
buffer aangehouden die een daling
van tweemaal de standaarddeviatie
(3,92%) kan opvangen. Daarnaast
wordt er, conform de handreiking van
DNB, rekening gehouden met een
(ingeschatte) TER van 0,6%.

€ miljoen 2020 % 2019* %
Level 1 16.302 49 16.285 51
Aandelen 6.716 20 6.831 21
Vastrentende waarden 8.986 27 8.635 27
Alternatieve beleggingen - - - -
Derivaten - - - -
Short positie aandelen en

600 2 819 3
vastrentende waarden
Level 2 7.606 23 7.674 24
Aandelen - - - -
Alternatieve beleggingen - - - -
Derivaten 1.084 3 749 2
Short positie aandelen en vastren-

- - - -
tende waarden
Level 3 9.058 28 8.344 26
Aandelen - - - -
Alternatieve beleggingen 5.289 16 5.053 16
Derivaten - - - -
Short positie aandelen en

- - - -
vastrentende waarden
*De vergelijkende cijfers zijn aangepast conform de wijze van classificatie in het huidige boekjaar.
2020 2019
Totaal reële waarde financiële

32.966 32.303
vaste activa en passiva
- waarvan activa 32.024 31.221
- waarvan passiva 942 1.082

Gerelateerd aan gepubliceerde behulp van een waarderingstechniek
prijsnoteringen in een actieve markt (een model) en waarbij voor meer
(Level 1) dan een niet-significant deel van
In deze categorie zijn financiële de input ten behoeve van de totale
instrumenten opgenomen waarvan de waardering niet waarneembaar
reële waarde direct wordt bepaald op is in de markt. Deze categorie
basis van gepubliceerde noteringen bevat voornamelijk de alternatieve
in een actieve markt. Een financieel beleggingen, zijnde private equity,
instrument wordt beschouwd als hedgefondsen en indirect vastgoed.
genoteerd in een actieve markt als Voor de vastrentende waarden betreft
de genoteerde prijs eenvoudig en dit hypotheken en obligaties die niet
regelmatig beschikbaar is van een op de markt verhandeld worden. In
beurs, handelaar, effectenmakelaar, deze categorie zijn ook financiële
branchegroep, prijsinstelling of activa en passiva opgenomen waarvan
toezichthoudende instelling en als de reële waarde bepaald is op
deze prijzen de actuele en regelmatig basis van genoteerde prijzen, maar
voorkomende markttransacties waarvoor de markt als niet-actief wordt
weergeven. beschouwd en of waarbij aanpassing
heeft plaatsgevonden op basis van
Waarderingsmethode op basis van managementevaluatie.
marktinformatie (Level 2)
In deze categorie zijn financiële Mutaties in waarderingsmethode niet
instrumenten opgenomen waarvan de op basis van marktinformatie (Level 3)
reële waarde niet direct wordt bepaald De tabel op de volgende pagina
op basis van gepubliceerde noteringen geeft inzicht in het verloop van de
in een actieve markt, maar waarbij waarderingen die niet op basis van
inputs worden gehanteerd van een marktinformatie tot stand zijn gekomen.
actieve markt of welke waarneembaar
zijn in de markt. Wanneer bepaalde De level 3 posities betreffen per 31
inputs niet waarneembaar zijn in de december 2020 voor € 5.289 miljoen
markt, maar alle overige significante (2019: € 5.053) aan alternatieve
inputs dat wel zijn, dan wordt dit beleggingen en voor € 3.769 miljoen
instrument nog steeds geclassificeerd in (2019: € 3.291) aan vastrentende
deze categorie, ervan uitgaande dat de waarden, waarvan € 2.239 miljoen
impact van deze elementen op de totale (2019: € 1.694 miljoen) aan
waardering niet-significant is. Hieronder hypotheken, € 322 miljoen leningen
zijn de instrumenten opgenomen (2019: € 302 miljoen) en € 1.207
waarvan de waarde is afgeleid van miljoen (2019: € 1.105 miljoen) aan
genoteerde prijzen of vergelijkbare illiquide obligaties.
instrumenten.
Waarderingsmethode niet op basis

van marktinformatie (Level 3)
In deze categorie zijn financiële activa
en passiva opgenomen waarvan
de reële waarde is bepaald met

€ miljoen 2020 2019
Stand per 1 januari (Level 3) 8.343 7.162
Aankopen (87) 23
Herrubricering naar andere waarderingsmethode 1.305 1.618
Verkopen (839) (1.046)
Baten en lasten zoals verantwoord in totaalresultaat 336 586
Stand per 31 december (Level 3) 9.058 8.343
19) Resultaatbestemming van 0,9% per deze datum. Het uitvoeren

Het negatieve totaalresultaat van het van de volgende drie stappen op 1
boekjaar 2020 van € 1.036 miljoen is januari 2022, 2023 en 2024 zal (bij
onttrokken aan de Algemene Reserve. deze rentestand) de dekkingsgraad nog
verder verlagen met 2,9%.
20) Gebeurtenissen na
balansdatum
De technische voorzieningen
zijn vastgesteld op basis van De jaarrekening 2020 is vastgesteld
de rentetermijnstructuur van De door het bestuur van Stichting Shell
Nederlandsche Bank per 31 december Pensioenfonds:
2020 en de factoren zoals genoemd in
de grondslagen bij de jaarrekening. De M.J. ten Brink
Nederlandsche Bank heeft toegelicht Voorzitter bestuur
dat de rentetermijnstructuur de J.B.G.A. Abels
komende jaren in vier stappen wordt F.E.Y van Binsbergen-Stierum
gewijzigd. Een wijziging die volgt uit het O.J.C.W. van Iersel
advies van de Commissie Parameters. B.C. van der Leer
Deze wijziging en het effect van de F.H. Lemmink
verwachte daling van het tienjaars M.P.A. Minderhoud
voortschrijdende gemiddelde van de R.J. de Roos
rente zal leiden tot een verhoging van
de technische voorzieningen wat een Den Haag, 06 mei 2021
drukkend effect op de dekkingsgraad
heeft. Door invoering van de eerste stap
op 1 januari 2021 is de voorziening
pensioenverplichtingen gestegen met
EUR 205 miljoen. Dit betreft daardoor
een verlaging van de dekkingsgraad

Overige
gegevens
a) Statutaire bepaling verwachtingen bij de controle van het
resultaatsbestemming boekjaar. Voor de toetsing van de
Er is geen bepaling opgenomen in technische voorzieningen en voor de
de statuten van het pensioenfonds beoordeling van de vermogenspositie
voor resultaatsbestemming. Voor als geheel heb ik de materialiteit
het verslagjaar wordt voorgesteld bepaald op € 232 miljoen. Met de
het resultaat toe te voegen aan de accountant ben ik overeengekomen
Algemene Reserve. om geconstateerde afwijkingen
boven € 11,6 miljoen te rapporteren.
b) Actuariële verklaring Deze afspraken zijn vastgelegd en de
Opdracht uitkomsten van mijn bevindingen zijn met
Door Stichting Shell Pensioenfonds de accountant besproken.
te Den Haag is aan Triple A – Risk
Finance Certification B.V. de opdracht Ik heb voorts gebruik gemaakt van de
verleend tot het afgeven van een door de accountant in het kader van
actuariële verklaring als bedoeld in de de jaarrekeningcontrole onderzochte
Pensioenwet over het boekjaar 2020. basisgegevens. De accountant van het
pensioenfonds heeft mij geïnformeerd
Onafhankelijkheid over zijn bevindingen ten aanzien van
Als waarmerkend actuaris ben ik de betrouwbaarheid (materiële juistheid
onafhankelijk van Stichting Shell en volledigheid) van de basisgegevens
Pensioenfonds, zoals vereist conform en de overige uitgangspunten die voor
artikel 148 van de Pensioenwet. Ik mijn oordeel van belang zijn.
verricht geen andere werkzaamheden
voor het pensioenfonds. Dit geldt tevens Werkzaamheden
voor andere actuarissen en deskundigen Ter uitvoering van de opdracht
die werkzaam zijn bij Triple A – Risk heb ik, conform mijn wettelijke
Finance Certification B.V. verantwoordelijkheid zoals beschreven
in artikel 147 van de Pensioenwet,
Gegevens onderzocht of is voldaan aan de
De gegevens waarop mijn onderzoek artikelen 126 tot en met 140 van de
is gebaseerd, zijn verstrekt door Pensioenwet. De door het pensioenfonds
en tot stand gekomen onder de verstrekte basisgegevens zijn zodanig
verantwoordelijkheid van het bestuur dat ik die gegevens als uitgangspunt van
van het pensioenfonds. Voor de toetsing de door mij beoordeelde berekeningen
van de technische voorzieningen heb aanvaard.
en voor de beoordeling van de
vermogenspositie heb ik mij gebaseerd Als onderdeel van de werkzaamheden
op de financiële gegevens die ten voor de opdracht heb ik onder meer
grondslag liggen aan de jaarrekening. onderzocht of:
• de technische voorzieningen, het
Afstemming accountant minimaal vereist eigen vermogen en
Op basis van de door mij en de het vereist eigen vermogen toereikend
accountant gehanteerde Handreiking zijn vastgesteld;
heeft afstemming plaatsgevonden • de kostendekkende premie voldoet
over de werkzaamheden en de aan de gestelde wettelijke vereisten;

• het beleggingsbeleid in dan de dekkingsgraad bij het vereist
overeenstemming is met de prudent eigen vermogen, doch hoger dan de
person regel. dekkingsgraad bij het minimaal vereist
eigen vermogen.
Voorts heb ik mij een oordeel gevormd
over de vermogenspositie van het Mijn oordeel over de vermogenspositie
pensioenfonds. Daarbij heb ik mij van Stichting Shell Pensioenfonds
gebaseerd op de tot en met balansdatum is gebaseerd op de tot en met
aangegane verplichtingen en de op balansdatum aangegane verplichtingen
dat moment aanwezige middelen en en de op dat moment aanwezige
is mede het financieel beleid van het middelen. De vermogenspositie is naar
pensioenfonds in aanmerking genomen. mijn mening niet voldoende, omdat het
aanwezig vermogen lager is dan het
Mijn onderzoek heb ik zodanig vereist eigen vermogen.
uitgevoerd, dat een redelijke mate
van zekerheid wordt verkregen dat Amsterdam, 6 mei 2021
de resultaten geen onjuistheden van drs. H.C.J. Veerman AAG RBA
materieel belang bevatten. verbonden aan Triple A – Risk Finance
Certification B.V
De beschreven werkzaamheden
en de uitvoering daarvan zijn in c) Controleverklaring van de
overeenstemming met de binnen het onafhankelijke accountant
Koninklijk Actuarieel Genootschap Aan: de raad van toezicht en het bestuur
geldende normen en gebruiken en van Stichting Shell Pensioenfonds
vormen naar mijn mening een deugdelijke
grondslag voor mijn oordeel. Verklaring over de in het
jaarverslag opgenomen
Oordeel jaarrekening 2020
De technische voorzieningen zijn,
overeenkomstig de beschreven Ons oordeel
berekeningsregels en uitgangspunten, Wij hebben de jaarrekening 2020 van
als geheel bezien, toereikend Stichting Shell Pensioenfonds te Den
vastgesteld. Het eigen vermogen van Haag gecontroleerd.
het pensioenfonds is op de balansdatum
lager dan het wettelijk vereist eigen Naar ons oordeel geeft de in dit
vermogen, maar hoger dan het wettelijk jaarverslag opgenomen jaarrekening
minimaal vereist eigen vermogen. een getrouw beeld van de grootte en
de samenstelling van het vermogen
Met inachtneming van het van Stichting Shell Pensioenfonds
voorafgaande heb ik mij ervan overtuigd per 31 december 2020 en van het
dat is voldaan aan de artikelen 126 tot resultaat en de kasstromen over 2020
en met 140 van de Pensioenwet, met in overeenstemming met International
uitzondering van artikel 132. Financial Reporting Standards zoals
aanvaard binnen de Europese Unie (EU-
De beleidsdekkingsgraad van het IFRS) en met Titel 9 Boek 2 BW.
pensioenfonds op balansdatum is lager

De jaarrekening bestaat uit: als ondernemingspensioenfonds
• de balans per 31 december 2020; de pensioenregeling uit voor (ex )
• de volgende overzichten over 2020: werknemers van Royal Dutch Shell
het totaalresultaat, het overzicht van plc die vóór 1 juli 2013 in dienst zijn
mutaties in het eigen vermogen en het gekomen. Stichting Shell Pensioenfonds
kasstroomoverzicht; heeft Shell Pensioenbureau Nederland
• de toelichting met een overzicht van B.V. aangesteld als Directeur van het
de belangrijke grondslagen voor pensioenfonds. Het vermogensbeheer
financiële verslaggeving en overige en pensioenbeheer van Stichting
toelichtingen. Shell Pensioenfonds zijn uitbesteed
aan gespecialiseerde dienstverleners,
De basis voor ons oordeel te weten Shell Asset Management
Wij hebben onze controle uitgevoerd Company B.V. respectievelijk Achmea
volgens het Nederlands recht, Pensioenservices N.V. Wij hebben
waaronder ook de Nederlandse bijzondere aandacht in onze controle
controlestandaarden vallen. Onze besteed aan deze onderwerpen
verantwoordelijkheden op grond op basis van de activiteiten van het
hiervan zijn beschreven in de sectie pensioenfonds en onze risicoanalyse.
Onze verantwoordelijkheden voor de
controle van de jaarrekening. Wij beginnen met het bepalen van
de materialiteit en het identificeren
Wij zijn onafhankelijk van Stichting en inschatten van de risico’s dat de
Shell Pensioenfonds (hierna: het jaarrekening afwijkingen van materieel
pensioenfonds) zoals vereist in de belang bevat als gevolg van fraude, het
Europese verordening betreffende niet-naleven van weten regelgeving of
specifieke eisen voor de wettelijke fouten, om in reactie op deze risico’s
controles van financiële overzichten van de controlewerkzaamheden te bepalen
organisaties van openbaar belang, de ter verkrijging van controle-informatie
Wet toezicht accountantsorganisaties die voldoende en geschikt is als basis
(Wta), de Verordening inzake de voor ons oordeel. Bij fraude is het
onafhankelijkheid van accountants risico dat een afwijking van materieel
bij assurance-opdrachten (ViO) en belang niet ontdekt wordt groter dan
andere voor de opdracht relevante bij fouten. Bij fraude kan sprake zijn van
onafhankelijkheidsregels in Nederland. samenspanning, valsheid in geschrifte,
Verder hebben wij voldaan aan de het opzettelijk nalaten transacties vast
Verordening gedrags- en beroepsregels te leggen, het opzettelijk verkeerd
accountants (VGBA). voorstellen van zaken of het doorbreken
van de interne beheersing.
Wij vinden dat de door ons verkregen
controle-informatie voldoende en Als gevolg van de COVID-19-
geschikt is als basis voor ons oordeel. maatregelen waren wij genoodzaakt
om onze werkzaamheden met
Onze controle-aanpak betrekking tot de controle van de
Ons inzicht in Stichting Shell jaarrekening 2020 voor een groot
Pensioenfonds deel op afstand uit te voeren. Om de
Stichting Shell Pensioenfonds voert beperkingen in verband met fysieke

aanwezigheid en directe observatie te de controle-informatie te verkrijgen die
compenseren, hebben we voornamelijk voldoende en geschikt is als basis voor
communicatietechnologieën gebruikt en ons oordeel.
schriftelijke informatie-uitwisseling om
Materialiteit
Materialiteit € 232 miljoen
0,75% van het pensioenvermogen (afgerond) per 31 december

Toegepaste benchmark 2020, zijnde het totaal van de voorziening pensioenverplichtingen en
de algemene reserve.
Wij hebben voor deze grondslag gekozen omdat dit het vermogen
betreft dat de basis vormt voor de berekening van de (beleids)
dekkingsgraad. Voor het bepalen van het percentage hebben wij
gelet op de financiële positie van het pensioenfonds en de mate
waarin de beleidsdekkingsgraad zich rondom een kritieke grens
Nadere toelichting
bevindt. Aangezien het pensioenfonds in een herstelsituatie zit maar
de beleidsdekkingsgraad per jaareinde niet dichtbij een kritieke grens
ligt, hebben wij een percentage van 0,75% gehanteerd. De wijze
waarop wij de materialiteit hebben bepaald, is niet gewijzigd ten
opzichte van voorgaand boekjaar.
Wij houden ook rekening met die nodig zijn voor de controle van
afwijkingen en/of mogelijke afwijkingen een ondernemingspensioenfonds.
die naar onze mening voor de Wij hebben in het opdrachtteam
gebruikers van de jaarrekening om specialisten opgenomen op het gebied
kwalitatieve redenen materieel zijn. van IT audit. Daarnaast hebben wij
eigen deskundigen ingeschakeld voor
Wij zijn met de raad van toezicht en de controle van de waardering van
het bestuur overeengekomen dat wij bepaalde beleggingen en voor de
aan de raad van toezicht en het bestuur voorziening pensioenverplichtingen.
tijdens onze controle geconstateerde
afwijkingen boven € 11,6 miljoen Onze focus op fraude en het niet-
rapporteren alsmede kleinere naleven van weten regelgeving
afwijkingen die naar onze mening om Onze verantwoordelijkheid
kwalitatieve redenen relevant zijn. Hoewel wij niet verantwoordelijk zijn
voor het voorkomen van fraude of het
Opdrachtteam en gebruikmaken van niet-naleven van weten regelgeving
het werk van specialisten en van ons niet verwacht kan worden
Wij hebben zorggedragen dat dat wij het niet-naleven van iedere wet-
het opdrachtteam over de juiste en regelgeving ontdekken, is het onze
kennis en vaardigheden beschikt verantwoordelijkheid om een redelijke

mate van zekerheid te verkrijgen of de oordeelsvorming en beslissingen
dat de jaarrekening als geheel geen bij de waardering van de voorziening
afwijkingen van materieel belang bevat pensioenverplichtingen wijzen op een
als gevolg van fouten of fraude. tendentie bij het bestuur die mogelijk
Het niet-naleven van weten regelgeving een risico vormt op een afwijking van
kan leiden tot boetes, rechtszaken materieel belang.
of andere consequenties voor de
onderneming die een materieel effect In het proces van identificatie van
kunnen hebben op de jaarrekening. frauderisico’s hebben wij overwogen of
de COVID-19 pandemie tot specifieke
Onze controle-aanpak met betrekking frauderisicofactoren leidt doordat interne
tot frauderisico’s beheersing minder effectief is vanwege
Om de risico’s op afwijkingen van werken op afstand, doorbreking
materieel belang die het gevolg zijn van interne beheersmaatregelen en
van fraude te identificeren en in te cybersecurity risico’s.
schatten, verwerven wij inzicht in het
pensioenfonds en diens omgeving, met Wij hebben de opzet en het bestaan
inbegrip van de interne beheersing die geëvalueerd, en voor zover wij
relevant is voor de controle met als doel noodzakelijk achten, de werking getoetst
controlewerkzaamheden te selecteren van interne beheersmaatregelen gericht
die passend zijn in de omstandigheden. op het mitigeren van frauderisico’s.
Zoals in al onze controles houden Verder hebben wij schattingen
wij rekening met het risico dat het beoordeeld op tendenties met name
bestuur interne beheersmaatregelen gericht op belangrijke gebieden
kan doorbreken. Wij onderzoeken de die oordeelsvorming vereisen en
interne beheersing niet met als doel significante schattingsposten,
om een oordeel uit te spreken over de zoals toegelicht in de paragrafen
effectiviteit van de interne beheersing ‘2.1 Waarderingsgrondslagen’,
van het pensioenfonds. ‘2.19 Schattingen van de reële
waarde’ en ‘2.15 Voorziening
Wij hebben kennis genomen van pensioenverplichtingen’ in de
de beschikbare informatie en om jaarrekening.
inlichtingen gevraagd bij leden van
het bestuur, sleutelfunctionarissen Onze controlewerkzaamheden
(waaronder sleutelfunctiehouders, om in te spelen op de ingeschatte
de compliance officer, medewerkers fraude risico’s resulteerden niet in
van het pensioenbureau en de een kernpunt van onze controle. Wel
uitvoeringsorganisatie(s)) en de beschrijven wij in de controleaanpak
raad van toezicht. Als onderdeel van het kernpunt ‘Waardering van
van ons proces voor het identificeren en toelichting ten aanzien van de
van frauderisico’s, hebben wij voorziening pensioenverplichtingen’
frauderisicofactoren overwogen met onze controlewerkzaamheden om
betrekking tot frauduleuze financiële in te spelen op het risico van een
verslaggeving en afwijkingen die mogelijke tendentie bij het bestuur bij
voortkomen uit oneigenlijke toe-eigening de waardering van de voorziening
van activa. Ook hebben wij overwogen pensioenverplichtingen.

In onze controle bouwen wij een de door het bestuur gehanteerde
element in van onvoorspelbaarheid. continuïteitsveronderstelling
We hebben de uitkomst van andere aanvaardbaar is. Het bestuur heeft een
controlewerkzaamheden beoordeeld specifieke beoordeling gemaakt van
en overwogen of er bevindingen zijn de mogelijkheid van het pensioenfonds
die aanwijzing geven voor fraude of het om de continuïteit te handhaven en
niet-naleven van weten regelgeving. de activiteiten voort te zetten voor
Indien daar sprake van was, hebben wij tenminste de komende 12 maanden.
onze beoordeling van het frauderisico Wij hebben deze beoordeling met het
en de gevolgen daarvan voor onze bestuur besproken en professioneel-
controlewerkzaamheden opnieuw kritisch geëvalueerd met de nadruk op
geëvalueerd. de vraag of het pensioenfonds blijft
voldoen aan prudentiële vereisten.
Onze controle-aanpak met betrekking Wij overwegen op basis van de
tot het risico van niet voldoen aan verkregen controle-informatie of er
weten regelgeving gebeurtenissen en omstandigheden
Wij hebben de omstandigheden zijn waardoor gerede twijfel zou
ingeschat met betrekking tot het risico kunnen bestaan of het pensioenfonds
van niet-naleven van weten regelgeving de activiteiten in continuïteit kan
waarvan redelijkerwijs kan worden voortzetten. Als wij concluderen dat er
verwacht dat deze van materiële invloed een onzekerheid van materieel belang
kunnen zijn op de jaarrekening, op bestaat, zijn wij verplicht om aandacht
basis van onze ervaring in de sector, in onze controleverklaring te vestigen op
door afstemming met het bestuur, het de relevante gerelateerde toelichtingen
lezen van notulen, het kennisnemen van in de jaarrekening. Als de toelichtingen
rapporten van sleutelfunctiehouders en inadequaat zijn, moeten wij onze
de compliance officer en het uitvoeren verklaring aanpassen.
van gegevensgerichte werkzaamheden Onze conclusies zijn gebaseerd op de
gericht op transactiestromen, controle-informatie die verkregen is tot
jaarrekeningposten en toelichtingen. de datum van onze controleverklaring.
We hebben verder kennis genomen van Toekomstige gebeurtenissen of
correspondentie met toezichthouders en omstandigheden kunnen er echter
zijn tijdens de controle alert gebleven toe leiden dat een pensioenfonds zijn
op indicaties voor een (mogelijke) continuïteit niet langer kan handhaven.
niet-naleving gedurende de controle.
Tenslotte hebben we schriftelijk de Algemene controlewerkzaamheden
bevestiging ontvangen dat alle bekende Onze controle bestond verder onder
gebeurtenissen van niet-naleving van wet- andere uit:
en regelgeving met ons zijn gedeeld. • het in reactie op de ingeschatte
risico’s uitvoeren van
Continuïteitsveronderstelling controlewerkzaamheden en het
Wij hebben de volgende verkrijgen van controle-informatie die
werkzaamheden verricht om de voldoende en geschikt is als basis
risico’s met betrekking tot continuïteit voor ons oordeel;
te identificeren en in te schatten, • het evalueren van de geschiktheid
en om vast te kunnen stellen dat van de gebruikte grondslagen voor

financiële verslaggeving en het
evalueren van de redelijkheid van
schattingen door het bestuur en de
toelichtingen die daarover in de
jaarrekening staan;
• het evalueren van de presentatie,
structuur en inhoud van de
jaarrekening en de daarin
opgenomen toelichtingen;
• het evalueren of de jaarrekening
een getrouw beeld geeft van de
onderliggende transacties en
gebeurtenissen.
De kernpunten van onze controle

In de kernpunten van onze controle
beschrijven wij zaken die naar ons
professionele oordeel het meest
belangrijk waren tijdens onze controle
van de jaarrekening. De kernpunten
van onze controle hebben wij met
de raad van toezicht en het bestuur
gecommuniceerd, maar vormen geen
volledige weergave van alles wat is
besproken.
In vergelijking met voorgaand

jaar, hebben wij geen wijzigingen
aangebracht in de kernpunten van onze
controle.
Wij hebben onze

controlewerkzaamheden met betrekking
tot deze kernpunten bepaald in het
kader van de jaarrekeningcontrole als
geheel. Onze bevindingen ten aanzien
van de individuele kernpunten moeten
in dat kader worden bezien en niet
als afzonderlijke oordelen over deze
kernpunten.

Ontwikkeling van de (beleids)dekkingsgraad
De solvabiliteit van een pensioenfonds wordt gemeten aan de hand van

de dekkingsgraad. De dekkingsgraad brengt de verhouding tussen de
(netto) activa en pensioenverplichtingen tot uitdrukking en is daarmee
een graadmeter voor de financiële positie van een pensioenfonds. De
beleidsdekkingsgraad is de gemiddelde dekkingsgraad van de twaalf
maanden voorafgaand aan het moment van vaststelling.
Het pensioenfonds is wettelijk verplicht om de beleidsdekkingsgraad te

Risico
hanteren als basis voor bepaalde beleidsbeslissingen, bijvoorbeeld inzake
indexatie en kortingen. Daarnaast is de beleidsdekkingsgraad onder meer
van belang om te bepalen of het pensioenfonds voldoende buffers heeft.
De dekkingsgraad en de beleidsdekkingsgraad zijn toegelicht in toelichting
toelichting 4 ‘Algemene reserve’ van de jaarrekening.
Het in het kader van onze jaarrekeningcontrole in aanmerking genomen

risico is dat de (beleids)dekkingsgraad niet juist wordt vastgesteld.
Door controle van de balans onderzoeken wij de samenstellende delen

van de dekkingsgraad. De balans en daarmee de dekkingsgraad
per 31 december 2020 hebben wij mede met gebruikmaking van de
werkzaamheden van de certificerend actuaris gecontroleerd. Wij
hebben de ontwikkelingen in de financiële positie van het pensioenfonds
beoordeeld op basis van het actuarieel rapport van de certificerend
actuaris en onze controle van de jaarcijfers. Vanwege de gevoeligheid
van schattingselementen hebben wij specifiek aandacht besteed aan
de waardering van de (illiquide) beleggingen en de waardering van de
technische voorzieningen. De werkzaamheden die wij in dit kader hebben
uitgevoerd zijn in de kernpunten hierna beschreven.
Wij controleren geen andere maandelijkse dekkingsgraden dan de

dekkingsgraad ultimo boekjaar. Ten aanzien van andere maandelijkse
Onze controleaanpak
dekkingsgraden hebben wij de navolgende toetsingswerkzaamheden
verricht, die minder zekerheid geven dan een controle van twaalf
maandsdekkingsgraden:
• Wij hebben de opzet van het totstandkomingsproces van de
berekening van de maandelijkse dekkingsgraad onderzocht alsmede
de juiste maandtoerekening van zogenaamde key items vastgesteld.
Dit jaar betrof het key item de overgang naar AG prognosetafel 2020.
• Daarnaast heeft de certificerend actuaris een plausibiliteitstoets
uitgevoerd op de ontwikkeling van de voorziening
pensioenverplichtingen zoals gehanteerd in de bepaling van de
dekkingsgraad gedurende het jaar in relatie tot de ontwikkelingen
in de belangrijkste factoren, zoals de rentecurve. Wij hebben
kennisgenomen van de uitkomst van deze werkzaamheden van de
certificerend actuaris.
Wij hebben geen materiële afwijkingen geconstateerd in de vaststelling

Belangrijke observaties van de dekkingsgraad en de beleidsdekkingsgraad per 31 december
2020.

Waardering en toelichting van niet-(beurs)genoteerde financiële activa en passiva tegen
reële waarde
De financiële activa en passiva tegen reële waarde (verder: de

beleggingen) zijn een significante post op de balans van het
pensioenfonds. Alle beleggingen dienen krachtens de Pensioenwet
te worden gewaardeerd op marktwaarde. Voor een groot deel van
de beleggingen is deze marktwaarde te verifiëren met of af te leiden
van transacties die tot stand zijn gekomen op de financiële markten
(marktprijzen; IFRS level 1 of 2). Er zijn ook beleggingen die worden
gewaardeerd op basis van netto-contante-waardeberekeningen of de
intrinsieke waarde per participatie voor posities in niet-(beurs)genoteerde
fondsen (IFRS level 2 of 3).
De waarderingsonzekerheid neemt inherent toe bij met name level

3 waarderingen. Dit hangt samen met de beschikbaarheid en
toepasbaarheid van marktgegevens en liquiditeit van de markt. Bij de
stichting betreffen dit met name de posities in alternatieve beleggingen
en in vastrentende waarden, met name hypotheken en illiquide
obligaties. De alternatieve beleggingen kennen inherent relatief veel
Risico
waarderingsonzekerheid doordat de waarde wordt ontleend aan de meest
recente rapportages van de fondsmanagers.
Het pensioenfonds heeft de waarderingsgrondslagen voor de beleggingen

beschreven in de paragrafen 2.9 tot en met 2.12 en een nadere toelichting
opgenomen in toelichting ‘2.19 Schattingen van de reële waarde’ en ‘18
Schatting reële waarde’. Uit deze toelichting blijkt dat per 31 december
2020 voor € 5.289 miljoen is belegd in alternatieve beleggingen (level
3) en voor € 3.769 miljoen in vastrentende waarden (level 3), waarvan €
2.239 miljoen in hypotheken, € 322 miljoen in leningen en € 1.207 miljoen
aan illiquide obligaties.

risico is dat de niet-(beurs)genoteerde beleggingen (IFRS level 3) niet
juist gewaardeerd zijn en dat de toelichting niet voldoet aan relevante
verslaggevingsvereisten.

Waardering en toelichting van niet-(beurs)genoteerde financiële activa en passiva tegen
reële waarde
Bij de controle van de beleggingen hebben wij gebruikgemaakt van

de werkzaamheden van een andere accountant. Gegeven onze
eindverantwoordelijkheid voor het oordeel, hebben wij de aard en omvang
bepaald van de uit te voeren werkzaamheden voor de beleggingen,
rekening houdend met omvang en risicoprofiel van de beleggingen, en
deze vastgelegd in instructies. Daarnaast hebben wij een kwaliteitsreview
uitgevoerd met betrekking tot de uitgevoerde werkzaamheden en de
uitkomsten daarvan. Door deze werkzaamheden, gecombineerd met de
hierna beschreven werkzaamheden, hebben wij voldoende en geschikte
controle-informatie met betrekking tot de beleggingen verkregen om een
oordeel te geven over de jaarrekening.
Wij hebben de gehanteerde waarderingsgrondslagen beoordeeld

Onze controleaanpak en controlewerkzaamheden uitgevoerd op de waardering van de
beleggingen per 31 december 2020. Inzake de alternatieve beleggingen
omvatte de controle mede onderzoek van de meest recente rapportages
en gecontroleerde jaarrekeningen 2020 voor zover beschikbaar, alsmede
uitkomsten van back-testing procedures. Voor de waardering van de
hypotheken, leningen en de illiquide obligaties omvatte de controle tevens
onderzoek van de gehanteerde waarderingsmodellen en de daarbij
gehanteerde rentecurve, inclusief opslagen voor de risicokenmerken. Deze
waarderingen hebben wij, waar nodig geacht, mede met gebruikmaking
van de werkzaamheden van eigen waarderingsspecialisten gecontroleerd.
Tevens hebben wij de toelichtingen met betrekking tot de beleggingen

onderzocht.
Wij hebben geen materiële afwijkingen geconstateerd ten aanzien van de

Belangrijke observaties waardering van de niet-(beurs)genoteerde beleggingen per 31 december
2020 en de gerelateerde toelichting in de jaarrekening.

Waardering van en toelichting ten aanzien van de technische voorzieningen
De technische voorzieningen waaronder de voorziening

pensioenverplichtingen betreffen een significante post in de balans van
het pensioenfonds. De technische voorzieningen dienen krachtens de
Pensioenwet te worden gewaardeerd op marktwaarde. De waardering
is gevoelig voor de gehanteerde (actuariële) veronderstellingen en
schattingselementen. Hier ligt een aantal belangrijke conventies aan
ten grondslag namelijk dat voor de waardering uitgegaan wordt van de
door DNB gepubliceerde rentetermijnstructuur alsmede de meest recente
informatie (tafels) omtrent de levensverwachting, zoals gepubliceerd
door het Koninklijk Actuarieel Genootschap (AG). In aanvulling op
de tafels wordt gecorrigeerd voor de ingeschatte ervaringssterfte bij
het pensioenfonds, zijnde de fondsspecifieke ervaringssterfte. Deze
veronderstellingen hebben tezamen met de hoogte van de kostenopslag,
waaraan eveneens schattingen ten grondslag liggen, bijzondere aandacht
gehad in onze controle.
Risico
Het pensioenfonds heeft de waarderingsgrondslagen voor de voorziening
pensioenverplichtingen beschreven in paragraaf ‘2.15 Voorziening
pensioenverplichtingen’ en een nadere toelichting opgenomen
op de mutaties in de voorziening pensioenverplichtingen in ‘2.2
Schattingswijzigingen’ en ’10 Mutatie voorziening pensioenverplichtingen’.
Uit deze toelichting blijkt dat (schattings)wijziging heeft plaatsgevonden
door overgang naar nieuwe AG Prognosetafels. Volgens deze toelichting
is de voorziening pensioenverplichtingen hierdoor € 537 miljoen lager
uitgekomen.
Voorts is onder het sterfteresultaat in de actuariële analyse van de
jaarrekening de impact van de ontwikkelingen als gevolg van COVID-19
toegelicht.

risico is dat de technische voorzieningen niet toereikend gewaardeerd en
toegelicht zijn.

Waardering van en toelichting ten aanzien van de technische voorzieningen
Bij de controle van de technische voorzieningen hebben wij

gebruikgemaakt van de werkzaamheden van de certificerend
actuaris van het pensioenfonds. De certificerend actuaris onderzoekt
onder meer de toereikendheid van de technische voorzieningen en
de naleving van een aantal specifieke wettelijke bepalingen. De
certificerend actuaris heeft daarbij gebruikgemaakt van de door ons
in het kader van de jaarrekeningcontrole onderzochte basisgegevens,
waaronder de pensioenaanspraken van deelnemers. Gegeven onze
eindverantwoordelijkheid voor het oordeel over de jaarrekening als geheel
hebben wij met de certificerend actuaris onze planning, werkzaamheden,
verwachtingen en uitkomsten afgestemd voor de controle van boekjaar
2020. Hierbij hebben wij specifiek aandacht gevraagd voor de toets
van de ervaringssterfte op basis van de toegepaste prognosetafels
en de effecten van de wijzigingen hierin, de toereikendheid van de
kostenopslag alsmede de toepassing van de door DNB gepubliceerde
rentetermijnstructuur.
Onze controleaanpak
Wij hebben de gehanteerde waarderingsgrondslagen beoordeeld en
controlewerkzaamheden uitgevoerd op de waardering van de voorziening
pensioenverplichtingen per 31 december 2020. Daartoe hebben wij ons
een beeld gevormd van de redelijkheid van de aannames en schattingen
van het bestuur met betrekking tot de gekozen actuariële grondslagen
en de aanwezigheid van een consistente gedragslijn alsmede de
uitkomsten van het meest recente actuariële grondslagenonderzoek en
de gehanteerde waarderingsgrondslagen besproken met de certificerend
actuaris. Bij de uitvoering van deze werkzaamheden hebben wij een
eigen actuariële specialist betrokken en specifiek de uitkomsten van de
door het pensioenfonds uitgevoerde analyses op de ervaringssterfte en
kostenopslag beoordeeld.
Tevens hebben wij de toelichtingen ten aanzien van de technische

voorzieningen geëvalueerd.
Wij hebben geen materiële afwijkingen geconstateerd ten aanzien van

Belangrijke observaties de waardering per 31 december 2020 of de toelichting van de technische
voorzieningen.

Verklaring over de in het Benoeming
jaarverslag opgenomen andere Wij zijn door het bestuur in 2016
informatie benoemd als accountant van Stichting
Shell Pensioenfonds vanaf de controle
Naast de jaarrekening en onze van het boekjaar 2016 en zijn sinds
controleverklaring daarbij, omvat het dat boekjaar tot nu toe de externe
jaarverslag andere informatie, die accountant.
bestaat uit:
• Het verslag van het bestuur; Geen verboden diensten
• Verantwoording en toezicht; Wij hebben geen verboden diensten
• De overige gegevens; geleverd als bedoeld in artikel 5,
• Het voorwoord en de bijlagen. lid 1 van de Europese verordening
betreffende specifieke eisen voor de
Op grond van onderstaande wettelijke controles van financiële
werkzaamheden zijn wij van mening dat overzichten van organisaties van
de andere informatie: openbaar belang.
• met de jaarrekening verenigbaar is en
geen materiële afwijkingen bevat; Beschrijving van
• alle informatie bevat die op grond verantwoordelijkheden met
van Titel 9 Boek 2 BW is vereist. betrekking tot de jaarrekening
Wij hebben de andere informatie Verantwoordelijkheden van het

gelezen en hebben op basis van bestuur en de raad van toezicht
onze kennis en ons begrip, verkregen voor de jaarrekening
vanuit de jaarrekeningcontrole of Het bestuur is verantwoordelijk voor het
anderszins, overwogen of de andere opmaken en getrouw weergeven van
informatie materiële afwijkingen bevat. de jaarrekening in overeenstemming
Met onze werkzaamheden hebben met EU-IFRS en Titel 9 Boek 2 BW. In dit
wij voldaan aan de vereisten in Titel kader is het bestuur verantwoordelijk
9 Boek 2 BW en de Nederlandse voor een zodanige interne beheersing
Standaard 720. Deze werkzaamheden die het bestuur noodzakelijk acht om het
hebben niet dezelfde diepgang als opmaken van de jaarrekening mogelijk
onze controlewerkzaamheden bij de te maken zonder afwijkingen van
jaarrekening. materieel belang als gevolg van fouten
of fraude.
Het bestuur is verantwoordelijk
voor het opstellen van de andere Bij het opmaken van de jaarrekening
informatie, waaronder het verslag van moet het bestuur afwegen of het
het bestuur en de overige gegevens in pensioenfonds in staat is om zijn
overeenstemming met Titel 9 Boek 2 werkzaamheden in continuïteit voort
BW. te zetten. Op grond van genoemde
verslaggevingsstelsels moet het bestuur
Verklaring betreffende overige de jaarrekening opmaken op basis
door wet- of regelgeving van de continuïteitsveronderstelling,
gestelde vereisten tenzij het bestuur het voornemen heeft
om het pensioenfonds te liquideren

of de activiteiten te beëindigen of hebben waar relevant professionele
als beëindiging het enige realistische oordeelsvorming toegepast
alternatief is. Het bestuur moet in overeenstemming met de
gebeurtenissen en omstandigheden Nederlandse controlestandaarden,
waardoor gerede twijfel zou kunnen ethische voorschriften en de
bestaan of het pensioenfonds onafhankelijkheidseisen. De sectie
zijn activiteiten in continuïteit Onze controle-aanpak hierboven,
kan voortzetten, toelichten in de bevat een informatieve samenvatting
jaarrekening. van onze verantwoordelijkheden en de
uitgevoerde werkzaamheden als basis
Het besluit van het bestuur tot voor ons oordeel.
vaststelling van de jaarrekening is
onderworpen aan de goedkeuring van Communicatie
de raad van toezicht. Wij communiceren met de raad van
toezicht en het bestuur onder andere
Onze verantwoordelijkheden over de geplande reikwijdte en timing
voor de controle van de van de controle en over de significante
jaarrekening bevindingen die uit onze controle
Onze verantwoordelijkheid is het naar voren zijn gekomen, waaronder
zodanig plannen en uitvoeren van een eventuele significante tekortkomingen in
controleopdracht dat wij daarmee de interne beheersing.
voldoende en geschikte controle- In dit kader geven wij ook een verklaring
informatie verkrijgen voor het door ons aan raad van toezicht op grond van
af te geven oordeel. artikel 11 van de Europese verordening
betreffende specifieke eisen voor de
Onze controle is uitgevoerd met een wettelijke controles van financiële
hoge mate maar geen absolute mate overzichten van organisaties van
van zekerheid waardoor het mogelijk openbaar belang. De in die aanvullende
is dat wij tijdens onze controle niet alle verklaring verstrekte informatie is
materiële fouten en fraude ontdekken. consistent met ons oordeel in deze
controleverklaring.
Afwijkingen kunnen ontstaan als
gevolg van fouten of fraude en zijn Wij bevestigen aan de raad van
materieel indien redelijkerwijs kan toezicht en het bestuur dat wij de
worden verwacht dat deze, afzonderlijk relevante ethische voorschriften over
of gezamenlijk, van invloed kunnen onafhankelijkheid hebben nageleefd.
zijn op de economische beslissingen Wij communiceren ook met de raad van
die gebruikers op basis van deze toezicht en het bestuur over alle relaties
jaarrekening nemen. De materialiteit en andere zaken die redelijkerwijs onze
beïnvloedt de aard, timing en omvang onafhankelijkheid kunnen beïnvloeden
van onze controlewerkzaamheden en over de daarmee verband houdende
en de evaluatie van het effect van maatregelen om onze onafhankelijkheid
onderkende afwijkingen op ons oordeel. te waarborgen.
Wij hebben deze accountantscontrole Wij bepalen de kernpunten van onze

professioneel kritisch uitgevoerd en controle van de jaarrekening op basis

van alle zaken die wij met de raad
van toezicht en het bestuur hebben
besproken. Wij beschrijven deze
kernpunten in onze controleverklaring,
tenzij dit is verboden door wet- of
regelgeving of in buitengewoon
zeldzame omstandigheden wanneer
het niet vermelden in het belang van het
maatschappelijk verkeer is.
Ernst & Young Accountants LLP

w.g. S. B. Spiessens RA
Den Haag, 6 mei 2021

Bijlagen
BIJLAGE 1: Bestuur, Het Verantwoordingsorgaan baseert zich
medezeggenschap, bij zijn oordeel mede op de bevindingen
uitvoering en toezicht van de Raad van Toezicht. Verder
adviseert het Verantwoordingsorgaan
Stichting Shell Pensioenfonds het bestuur gevraagd en ongevraagd
In de Stichting Shell Pensioenfonds over belangrijke aangelegenheden
(SSPF of het Pensioenfonds) zijn betreffende SSPF.
pensioenregelingen ondergebracht van
maatschappijen van de Royal Dutch In het Verantwoordingsorgaan
Shell Groep die tot het Pensioenfonds worden de werkgever, de werknemers
zijn toegetreden. SSPF wordt bestuurd en de pensioengerechtigden door
door een bestuur. De inhoud van de respectievelijk twee, vier en acht
pensioenregelingen is vastgelegd in het leden vertegenwoordigd. De leden
reglement van het pensioenfonds. van het Verantwoordingsorgaan
worden benoemd door het bestuur,
Bestuur de vertegenwoordigers van de
Het bestuur bestaat uit vier toegetreden maatschappijen (leden
werkgeversvertegenwoordigers A) op voordracht van Shell Petroleum
(leden A), twee werknemers- N.V., de vertegenwoordigers van de
vertegenwoordigers (leden B) en deelnemers (leden B) rechtstreeks
twee vertegenwoordigers namens de na verkiezing door de deelnemers
pensioengerechtigden (leden C). De en de vertegenwoordigers van de
leden A worden op voordracht van pensioengerechtigden (leden C)
Shell Petroleum N.V. benoemd door het rechtstreeks na verkiezing door de
bestuur als vertegenwoordigers van de pensioengerechtigden.
toegetreden maatschappijen. De leden
B worden benoemd op voordracht van Raad van Toezicht
de Centrale Ondernemingsraad van De Raad van Toezicht bestaat uit
Shell in Nederland. De leden C worden ten minste drie en ten hoogste vier
benoemd op voordracht van de leden natuurlijke personen die door Shell
C in het Verantwoordingsorgaan. Bij Petroleum N.V. worden benoemd. De
het vervullen van hun taak dienen de leden van de Raad zijn onafhankelijk en
leden van het bestuur ervoor te zorgen laten dit tot uiting komen in het toezicht.
dat alle belanghebbenden van het
pensioenfonds zich op evenwichtige De Raad ziet toe op adequate
wijze vertegenwoordigd kunnen voelen. risicobeheersing en evenwichtige
belangenbehartiging door het bestuur.
Verantwoordingsorgaan Ook staat de Raad het bestuur met raad
Het Verantwoordingsorgaan ter zijde. De Raad betrekt de naleving
bestaat uit veertien personen. Het van de Code Pensioenfondsen door
Verantwoordingsorgaan geeft jaarlijks SSPF bij zijn taak.
achteraf een oordeel over het beleid in
het voorafgaande kalenderjaar en de Beleggingscommissie
wijze waarop dat beleid is uitgevoerd, SSPF heeft een Beleggingscommissie van
alsmede over beleidskeuzes voor de vier personen. De Beleggingscommissie
toekomst. adviseert het bestuur, gevraagd

en ongevraagd, over het de Statuten, de Reglementen en
beleggingsbeleid en risicobeheersing. de Uitvoeringsovereenkomst van
De Beleggingscommissie bestaat uit vier SSPF met de werkgever, toezicht
bestuursleden, waaronder ten minste op de financiële en actuariële
een werkgeversvertegenwoordiger opzet van het pensioenfonds en het
(Lid A). Het bestuur benoemt de leden toetsen van de bestuursleden en de
van de Beleggingscommissie. De medebeleidsbepalers op geschiktheid
Beleggingscommissie wordt bijgestaan en betrouwbaarheid. Voorts worden
door een externe onafhankelijke de actuariële en bedrijfstechnische
beleggingsadviseur. nota (ABTN) en de uitvoering daarvan,
de jaarstukken en overige relevante
Directie en vermogensbeheer bescheiden door DNB beoordeeld.
Het Pensioenfonds heeft Shell
Pensioenbureau Nederland B.V. Autoriteit Financiële Markten
(SPN) aangesteld als Directeur. (AFM)
SPN ondersteunt het bestuur, ziet De AFM houdt toezicht op de wettelijk
toe op de activiteiten die SSPF heeft verplichte informatieverstrekking
uitbesteed (pensioenadministratie en door het pensioenfonds. Doel van die
deelnemerscommunicatie) en adviseert informatie is het geven van overzicht
het bestuur over het pensioenbeleid. over de eigen pensioensituatie, het
Tevens ondersteunt SPN het bestuur bij verhogen van het bewustzijn over
het toezicht op het vermogensbeheer en de individuele pensioenvoorziening
op het terrein van risicobeheersing. SPN zodat een goed inzicht ontstaat in het
heeft een Raad van Commissarissen pensioen, alsmede het activeren van
bestaande uit twee personen die zijn aanspraak- en pensioengerechtigden tot
benoemd door de aandeelhouder. De pensioenplanning als onderdeel van de
Raad van Commissarissen heeft tot taak bredere individuele financiële planning.
toezicht te houden op het beleid van en
de uitvoering door de Directie en op de Certificerend actuaris
algemene gang van zaken, waaronder De certificerend actuaris geeft jaarlijks
de interne controle en daarnaast de een verklaring af of SSPF heeft
Directie van SPN van advies te dienen. voldaan aan de eisen als bedoeld
in artikel 126 tot en met 140 van de
Shell Asset Management Company B.V. Pensioenwet. Hiertoe worden alle door
(SAMCo) is door het Pensioenfonds de certificerend actuaris noodzakelijk
aangesteld voor het beheren van het geachte controles uitgevoerd.
vermogen en het adviseren van het
bestuur over het beleggingsbeleid. Onafhankelijke accountant
SPN en SAMCo zijn vennootschappen De onafhankelijke accountant geeft
behorende tot de Royal Dutch Shell jaarlijks een controleverklaring af bij de
Groep. door het Pensioenfonds gepubliceerde
jaarrekening en bij de jaarlijkse DNB
De Nederlandsche Bank N.V. staten. Hieraan voorafgaand worden
(DNB) alle hiertoe door de onafhankelijke
De taak van DNB omvat onder accountant noodzakelijk geachte
meer het houden van toezicht op controles uitgevoerd.

BIJLAGE 2: Personalia en benoemingen
Personalia van bestuurders, toezichthouders en medebeleidsbepalers per 06 mei 2021.

Benoemingen vanaf 1 januari 2020 tot en met 06 mei 2021.
BESTUUR
LEDEN A
dhr. M.J. ten Brink (1960), voorzitter
Beroep Directeur/eigenaar Invea Advies
Relevante nevenfuncties Onafhankelijk voorzitter Bestuur bij Shell
Nederland Pensioenfonds Stichting
Eerste benoeming 1 juli 2020
Afloop huidige termijn 1 juli 2023
dhr. G.J.A. Louw (1952), (tot 1 juli 2020)
mw. J.B.G.A. Abels (1978), waarnemend voorzitter

Beroep Vice-President Group Planning & Appraisal bij
Shell International B.V., in deze hoedanigheid
tevens bestuurder bij enkele bedrijven waarin
Royal Dutch Shell plc een belang heeft.
Relevante nevenfuncties Geen
Eerste benoeming 15 augustus 2017
Afloop huidige termijn 15 augustus 2023
dhr. F.H. Lemmink (1968)

Beroep Executive Vice-President Finance Integrated
Gas and New Energies bij Shell International
Exploration and Production B.V., in deze
hoedanigheid tevens bestuurder bij enkele
bedrijven waarin Royal Dutch Shell plc een belang heeft.
Relevante nevenfuncties Lid Raad van Toezicht bij 3SO Stichting Samen Sterk
voor Onderwijs
Eerste benoeming 13 oktober 2015
Afloop huidige termijn 13 oktober 2021
dhr. O.J.C.W van Iersel (1983)

Beroep HR Manager Upstream and Integrated Gas
Finance bij Shell International B.V.
Eerste benoeming 22 januari 2020
Afloop huidige termijn 22 januari 2023
dhr. P.A. Morshuis (1959), (tot 22 januari 2020)

LEDEN B
dhr. B.C. van der Leer (1958)
Beroep Senior Supply Chain Lead bij Shell
Global Solutions and Technology B.V.
Relevante nevenfuncties Penningmeester bij Stichting Dillenburg
Eerste benoeming 10 maart 2017
Afloop huidige termijn 10 maart 2023
mw. F.E.Y van Binsbergen-Stierum (1967)

Beroep Directeur/eigenaar interim-management
& consultancy bureau At Firm Base
Eerste benoeming 24 februari 2020
Afloop huidige termijn 24 februari 2023
LEDEN C
dhr. M.P.A. Minderhoud (1950)
Beroep Directeur/eigenaar M-Mind Consulting BV
Eerste benoeming 9 september 2020
Afloop huidige termijn 9 september 2023
dhr. P.H.M. Deiters (1950), (tot 1 juli 2020)
dhr. R.J. de Roos (1954)

Beroep Mediator (aangesloten bij Result Mediation)
Relevante nevenfuncties Vicevoorzitter Commissie Bodemdaling door
Aardgaswinning Groningen; Vicevoorzitter
Commissie Bodemdaling door
Aardgaswinning Fryslân
Eerste benoeming 1 januari 2019
Afloop huidige termijn 1 januari 2022
VERANTWOORDINGSORGAAN
LEDEN A
mw. M. Michon (1967)
dhr. R.P.J. Jansen (1965)
LEDEN B
dhr. B.R. van den Berg (1958), waarnemend voorzitter
dhr. J. Lunenborg (1968), secretaris
dhr. J.H.M. Taalman (1969)
dhr. H.P. van Arkel (1969)

LEDEN C
dhr. J.P.B. Brand (1960), voorzitter
mw. G.O.M. Alkemade (1962)
dhr. D. Bode (1950)
dhr. H.J Burks (1955) (vanaf 1 juli 2020)
mw. A. Bouwhuis (1963) (vanaf 1 juli 2020)
dhr. G.M.M. Hertogh (1957)
dhr. H.K. Krijgsman (1951)
dhr. R.J.X. Wanders (1959) (vanaf 1 juli 2020)
dhr. M.P.A. Minderhoud (1950) (tot 1 juli 2020)
mw. M.J. Timmermans (1952) (tot 1 juli 2020)
mw. J.E. Tutein Nolthenius (1954) (tot 1 juli 2020)
RAAD VAN TOEZICHT

mw. H. Kapteijn (1960), voorzitter
Beroep Zelfstandig gevestigd adviseur
Relevante nevenfuncties Lid Bestuur bij Stichting Pensioenfonds PGB; Adviseur
Adviescommissie beleggingen en risico bij Stichting
Pensioenfonds Hoogovens; Adviseur Commissie
Balansbeheer bij Stichting Pensioenfonds ING; Adviseur
Audit, Risk & Compliance Committee bij Stichting
Pensioenfonds TNO; Lid Raad van Commissarissen
bij Achmea Investment Management B.V.; Non-
Executive Director European Money Market Institute
Afloop huidige termijn 1 juni 2022
dhr. W.A.H. Baljet (1957)

Beroep Senior Investment Advisor bij InsignerGilissen Bankiers
N.V.
Relevante nevenfuncties Lid Beleggingsadviescommissie (BAC) en Private Equity
Committee (PEC) Stichting pensioenfonds TNO; Lid
BAC Stichting Bpf Zuivel en aanverwante industrie;
Lid Raad van Toezicht Stichting NN CDC Pensioenfonds
en Stichting ING CDC Pensioenfonds; Voorzitter
Investering Comité Chios Family office; Lid van de BAC
Ottema-Kingma Stichting; Penningmeester Stichting
Continuïteit Dorpsblad Hei&Wei.
Afloop huidige termijn 1 oktober 2022
dhr. J.A. Nijssen (1953)

Beroep Senior Partner bij Montae B.V.
Relevante nevenfuncties Voorzitter Bestuur Söderberg & Partners Nederland
Afloop huidige termijn 1 juni 2022

BELEGGINGSCOMMISSIE
LEDEN A
dhr. F.H. Lemmink (1968), voorzitter
mw. J.B.G.A. Abels (1978), waarnemend voorzitter
LEDEN B
mw. F.E.Y van Binsbergen-Stierum (1967)
LEDEN C
dhr. M.P.A. Minderhoud (1950)
DIRECTEUR
Shell Pensioenbureau Nederland B.V.
DIRECTIE
dhr. K. Yildirim (1967)
Beroep General Manager bij Shell Pensioenbureau
Nederland B.V.
Relevante nevenfuncties Uitvoerend bestuurslid bij Shell Nederland
Pensioenfonds Stichting; Lid Raad van Bestuur bij
Stichting Steunfonds Patent; Lid Klantenraad bij
Achmea Pensioenservices N.V.; Lid Bestuur
Pensioenfederatie; Lid Commissie Nieuw
Pensioencontract Pensioenfederatie; Voorzitter Raad
van Commissarissen Rabobank Regio Den Haag
dhr. M.P. van ‘t Zet (1972)

Beroep Senior Legal Counsel and Compliance Officer bij Shell
Pensioenbureau Nederland B.V.
Relevante nevenfuncties Uitvoerend bestuurslid bij Shell Nederland
Pensioenfonds Stichting; Lid Raad van Bestuur bij
Stichting Steunfonds Patent; Voorzitter Klantenraad bij
Achmea Investment Management B.V.; Lid Commissie
Pensioenzaken bij Pensioenfederatie; Lid Strategiegroep
Europa bij de Pensioenfederatie; Lid Multinational
Advisory Group PensionsEurope; Docent Stichting
Pensioenopleidingen
RAAD VAN COMMISSARISSEN

dhr. M.D. Clark (1966), voorzitter
dhr. E.J. van der Maas (1968)
ACTUARIS
Triple A Risk Finance Certification B.V.
ACCOUNTANT
Ernst & Young Accountants LLP

BIJLAGE 3: Mutaties Het aantal actieve deelnemers is eind
deelnemersbestand 2020 6.512. Het totaal aantal actieve
deelnemers, gewezen deelnemers en
Het volgende overzicht toont de ingegane pensioenen is 32.368 ultimo
mutaties in het deelnemersbestand. De 2020 (2019: 33.021).
aantallen deelnemers zijn in natuurlijke
personen uitgedrukt.
Mutatie aantal actieve deelnemers
2020 2019
Aantal op 1 januari 7.280 7.685
Afname als gevolg van:

- toekennen van ouderdomspensioen 190 104
- toekennen van arbeidsongeschiktheidspensioen 29 22
- uitdiensttredingen-/-toetreding 538 269
- overlijden 11 10
- vervallen - -
Totale afname 768 405
Aantal op 31 december 6.512 7.280

Mutatie aantal gepensioneerden
2020 2019
Toename als gevolg van in betaling komen van:

- ouderdomspensioen 746 661
- overige oorzaken
- arbeidsongeschiktheidspensioen 29 22
- partnerpensioen 367 321
- wezenpensioen 26 28
- uitgestelde pensioenen
Totale toename 1.168 1.032

- overlijden gepensioneerden 561 475
- overlijden partners 403 400
- beëindiging wezenpensioen - 1
- afkoop kleine pensioenen 17 11
- overige oorzaken 116 102
Totale afname 1.097 989
Mutatie aantal gewezen deelnemers

2020 2019
Toename als gevolg van:

- uitdiensttredingen 540 269
- overige oorzaken 82 82
Totale toename 622 351

- overlijden 21 13
- waardeoverdracht 1 7
- pensionering 556 557

- overige oorzaken - -
Totale afname 578 577
Totaal aantal op 31 december 32.368 33.021

BIJLAGE 4: Begrippenlijst De Nederlandsche Bank N.V. (DNB)
pensioenen, beleggingsrisico’s Toezichthouder op pensioenfondsen en
verzekeringsmaatschappijen.
PENSIOENEN
ABTN Eigen vermogen
Actuariële en bedrijfstechnische Verschil tussen bezittingen
nota. Een document waarin het (vermogen) en schulden (voorziening
uitvoeringsbeleid en de beheersstructuur pensioenverplichtingen).
van het Pensioenfonds zijn vastgelegd.
Feitelijke premie
(AG) Prognose tafels De premie die door de werkgever en de
Tabel met verwacht toekomstig verloop deelnemers wordt betaald.
van sterftekansen van de Nederlandse
bevolking. FTK
Het Financieel Toetsingskader is het
Arbeidsongeschiktheidspensioen onderdeel van de Pensioenwet waarin
Pensioen dat een deelnemer ontvangt de wettelijke financiële eisen aan
als hij door arbeidsongeschiktheid niet pensioenfondsen zijn vastgelegd.
meer kan werken.
Gedempte kostendekkende premie
Autoriteit Financiële Markten (AFM) Pensioenpremie die wordt berekend op
Toezichthouder op pensioenfondsen basis van het verwachte rendement.
(gedragstoezicht) sinds 1 januari 2007.
Incurred But Not Reported (IBNR)
Dekkingsgraad Voorzieningen voor schaden die zich
De verhouding tussen het vermogen en wel hebben voorgedaan, maar die nog
de voorziening pensioenverplichtingen. niet gemeld zijn of bekend zijn bij het
pensioenfonds.
Minimaal vereiste dekkingsgraad
De overheid stelt in haar toezicht op Kostendekkende premie
de pensioenfondsen eisen aan de Pensioenpremie die wordt berekend op
solvabiliteit. Dit vindt zijn uitwerking basis van de door DNB gepubliceerde
in een minimum dekkingsgraad. Een rentetermijnstructuur.
pensioenfonds dat onder de minimale
dekkingsgraad komt (in Nederland Middelloonregeling
105%) moet een herstelplan afspreken Pensioensysteem waarbij het
met de toezichthouder, waarin binnen gemiddelde geïndexeerde loon over
een beperkte termijn de onderdekking de gehele carrière de hoogte van het
wordt weggewerkt. pensioen bepaalt.
Dekkingstekort Ouderdomspensioen
Van een dekkingstekort is sprake indien Het pensioen dat vanaf de
de dekkingsgraad minder bedraagt reglementaire pensioenleeftijd aan de
dan de wettelijke minimaal vereiste deelnemer wordt uitgekeerd.
dekkingsgraad van 105%.

Partnerpensioen Vermogen
Het pensioen dat aan de nabestaande Het saldo van alle bezittingen en
wordt uitgekeerd nadat de deelnemer is schulden van het pensioenfonds, dat
overleden. beschikbaar is om de voorziening
pensioenverplichtingen na te komen.
Pensioenpremiegrens
Het normale maximum van salarisgroep Voorziening pensioenverplichtingen
5, zoals dit gebruikt wordt in het De met de rentetermijnstructuur
beloningssysteem van Shell Nederland verdisconteerde op de balansdatum
B.V. De Pensioenpremiegrens wordt opgebouwde pensioenaanspraken en
jaarlijks per 1 juli aangepast. pensioenrechten.
Pensioenjaren UFR
De op volle maanden afgeronde DNB publiceert op maandbasis de
periode van deelnemerschap aan actuele rentetermijnstructuur (RTS) voor
de pensioenregeling, inclusief jaren de waardering van de verplichtingen
verkregen uit waardeoverdracht. van pensioenfondsen. Introductie van
de ultimate forward rate (UFR) betekent
Pensioenpremiegrondslag een aanpassing van het deel van de RTS
Het salaris (12 maanden plus uitkering voorbij het zogenoemde laatste liquide
ineens in april en/of december) plus punt (20 jaar).
eventuele pensionabele toeslag(en). De
pensioenpremie wordt op deze basis Uitgesteld pensioen
berekend. Opgebouwd pensioenrecht van
gewezen deelnemers die de Shell-
Reële dekkingsgraad dienst voor het bereiken van de
In de reële dekkingsgraad wordt pensioenleeftijd hebben verlaten en van
rekening gehouden met de wie het pensioen nog niet is ingegaan.
verwachte stijging van de prijzen.
Een reële dekkingsgraad van 100% Vereiste dekkingsgraad
betekent dat een pensioenfonds de Is de dekkingsgraad die wordt berekend
pensioenverplichtingen kan betalen en op basis van het vereiste vermogen.
ook de pensioenen kan verhogen met
de verwachte stijging van de prijzen. Vereiste vermogen
Dit is het vermogen dat nodig is om met
Reservetekort een 97,5% zekerheid te voorkomen dat
Van een reservetekort is sprake indien de waarde van de beleggingen lager is
de dekkingsgraad minder bedraagt dan dan de technische reserves (Voorziening
de wettelijke vereiste dekkingsgraad. Pensioenverplichtingen).
Rentetermijnstructuur Waardeoverdracht
De yield curve, of rentetermijnstructuur, Wettelijk recht om opgebouwde
is een grafiek die het verband weergeeft pensioenrechten over te dragen aan
tussen de looptijden van vastrentende de pensioenuitvoerder van de nieuwe
beleggingen enerzijds en de daarop te werkgever met als doel pensioenbreuk
ontvangen marktrente anderzijds. zoveel mogelijk te beperken en/of om

versnippering van pensioenaanspraken Collateral
over verschillende pensioenuitvoerders In onderpand gegeven zekerheden ter
zo veel mogelijk te beperken. dekking van marginverplichtingen.
Waardevast Compliance
Meegroeiend met de algemene Handelen in overeenstemming met de
prijsstijgingen. geldende maatschappelijke normen en
de (ongeschreven) weten regelgeving.
BELEGGINGEN EN RISICO’S
ALM-studie Credit spread
Een ‘Asset & Liability Management’ Verschil tussen rentetarief op een
studie waarbij de ontwikkeling van bedrijfsobligatie en staatsobligatie.
de beleggingen en de voorziening
pensioenverplichtingen met verschillende CSA’s
economische en demografische Credit Support Annex, een bijlage bij de
veronderstellingen worden gesimuleerd standaard derivatendocumentatie op
over een reeks van jaren. basis waarvan zekerheid wordt verstrekt
voor de nakoming van verplichtingen
Alternatieve beleggingen o.g.v. de derivatentransacties die tussen
Private equity, hedgefondsen, (indirect) partijen zijn aangegaan.
vastgoed en overige alternatieve
beleggingen. Credit default swap
Een credit default swap is een
Beleggingsmix overeenkomst tussen twee partijen
Verhouding van (beursgenoteerde) waarbij het kredietrisico dat een van die
aandelen, alternatieve beleggingen, twee partijen loopt op een derde partij
vastrentende waarden en kortlopende wordt overgedragen aan de andere
middelen in de beleggingsportefeuille. partij.
Benchmark Derivaten
Objectieve maatstaf, bijvoorbeeld Afgeleide financiële instrumenten, zoals:
een beursindex, waarmee door het futures, forwards en swaps.
pensioenfonds behaalde rendementen
kunnen worden vergeleken. Duration
Een maatstaf voor de rentegevoeligheid
Benchmark cost SSPF van beleggingen of verplichtingen (dit
Een schatting van de kosten voor SSPF is ongeveer gelijk aan de gewogen
gegeven de werkelijke beleggingsmix gemiddelde looptijd).
volgens de gemiddelde kosten van
de peer group voor vergelijkbare Emerging Markets
instrumenten. Dit zijn feitelijk de kosten Opkomende, nog niet tot volwassen
die de peers zouden hebben met de economieën uitgegroeide regio’s of
beleggingsmix van SSPF. landen.

Equity swap GMSLA
Overeenkomst tot ruil van Global Master Securities Lending
aandelenrisico’s met een andere partij. Agreement, een raamovereenkomst
waaronder twee partijen van elkaar,
ESG tegen een vergoeding, over en weer
ESG-beleid staat voor Environment, effecten kunnen lenen die na een
Social en Governance-beleid en bepaalde periode weer worden dienen
is onderdeel van het Verantwoord te worden geretourneerd. Deze effecten
Beleggingsbeleid. worden in de tussentijd door de inlener
gebruikt bij het totstandkomen van
Exposure financiële transacties.
Bedrag waarover risico wordt gelopen.
De risico’s voor de beleggingen kunnen Hedgen
bijvoorbeeld zijn valuta-, rente- en Afdekken van (beleggings)risico.
koersfluctuaties.
Hedgefondsen
Expected Loss Fondsen waarbij gebruik wordt
Expected loss: een schatting van gemaakt van een breed scala
het te verwachten verlies in de linker aan beleggingsstrategieën en
staart van de rendementsverdeling beleggingsinstrumenten om onder
(‘tail risk event’). Een voorbeeld: een verschillende marktomstandigheden
expected loss van € 15 miljoen voor een absoluut (positief) rendement te
een 1-maands 95% VaR betekent dat in behalen.
1 uit 20 maanden de portefeuille naar
verwachting een verlies van gemiddeld Inflatieswap
€ 15 miljoen zal lijden. Overeenkomst tot ruil van inflatiestromen
of inflatierisico’s met een andere partij.
Forward
Een niet op de beurs verhandeld Investment Grade
termijncontract met verplichte levering Een obligatie met een beperkt
van de onderliggende waarden in de faillissementsrisico (S&P rating BBB of
toekomst tegen een vooraf vastgestelde hoger, Moody’s rating Baa of hoger).
prijs.
ISDA
Fund-of-funds hedgefondsen International Swaps and Derivatives
Een beleggingsfonds dat alleen maar Association, een wereldwijde
andere beleggingsfondsen selecteert en organisatie voor instellingen die
daarin namens haar beleggers belegt. gebruik maken van en handelen
in derivaten. De ISDA publiceert
Future standaard raamovereenkomsten (o.a.
Op de beurs verhandeld termijncontract de ISDA Master Agreement en de
met verplichte levering van de CSA (zie boven)) die derivatenpartijen
onderliggende waarden in de toekomst kunnen gebruiken bij het aangaan van
tegen een vooraf vastgestelde prijs. derivatentransacties.

Large cap aandelen SaR
Verzamelnaam voor aandelen Surplus at Risk geeft een inschatting
die een grote marktkapitalisatie van het maximale verlies (impact op
vertegenwoordigen. vermogen/dekkingsgraad) over een
vastgestelde periode met een gegeven
Liability hedge waarschijnlijkheid en uitgaand van de
Een liability hedge bestaat uit huidige assets en mate van volatiliteit.
langlopende staatsobligaties en rente-
en inflatieswaps. Securities Lending
Het uitlenen van effecten tegen een
Long positie vergoeding, waarbij onderpand wordt
Positie na het kopen van ontvangen ter dekking van het risico van
beleggingstitels. niet-teruglevering.
OSLA Short positie

Overseas Securities Lending Agreement. Een positie die is ontstaan door het
Een variant op de GMSLA’s (zie boven). verkopen van beleggingstitels zonder
deze te bezitten. Om de verkochte
OTC activa te kunnen leveren, dienen
Over-the-counter, financiële transacties beleggingstitels te worden geleend
die niet via de beurs verlopen. van derden waarvoor in het algemeen
onderpand moet worden gegeven.
Private Equity
Beleggingen in niet-beursgenoteerde Small cap aandelen
ondernemingen. Verzamelnaam voor aandelen
die een kleine marktkapitalisatie
Receivable vertegenwoordigen.
Vordering.
Solvency Risk Budget
Renteswap Een dekkingsgraadafhankelijk
Overeenkomst tot ruil van rentestromen risicobudget. Het risicobudget geeft de
of renterisico’s met een andere partij. verwachte daling van de dekkingsgraad
weer met een zekerheidsniveau
Return-Seeking Assets van 97,5%. Dit risicobudget kan
Deel van de portefeuille dat als doel hoger worden vastgesteld als de
heeft het behalen van rendement, in dekkingsgraad lager is en lager als
tegenstelling tot het afdekken van de dekkingsgraad hoger is. Hoe het
bepaalde risico’s. risicobudget wordt gebruikt (welke
combinatie van Return-Seeking
Sale en repurchase (repo) and reverse Assets en nominale renteafdekking) is
sale en repurchase (reverse repo) afhankelijk van de omstandigheden.
Een gecombineerde verkooptransactie
met een afspraak tot terugkoop. Wordt
gebruikt voor het aantrekken van liquide
middelen en/of arbitrage.

Standaarddeviatie Volatiliteit (van koersen)
Maat voor volatiliteit respectievelijk De beweeglijkheid van koersen. Heeft
risico. Geeft de spreiding van de betrekking op het aantal fluctuaties
rendementen. en de grootte van de fluctuaties in
het koersverloop van bijvoorbeeld
Stress test aandelen, obligaties en valuta’s.
Stress test is een testvorm waarbij de
impact van extreme gebeurtenissen Zakelijke waarden
(bijvoorbeeld rente wijzigingen, rampen Aandelen en alternatieve beleggingen.
en economische gebeurtenissen) op de
dekkingsgraad wordt ingeschat.
Swap
Overeenkomst tot ruil van bijvoorbeeld
valutastromen, rentestromen of risico.
Termijncontract
Een overeenkomst waarbij de koper zich
verplicht op een bepaalde datum een
vermogenstitel van de verkoper te kopen
tegen een vastgestelde prijs.
Tracking error
De afwijking van de gebruikte
beleggingsindex als benchmark
(bijvoorbeeld de AEX) en het
beleggingsresultaat. Deze wordt onder
andere gebruikt als risicomaatstaf en
om de maximale ruimte aan te geven
die beleggers mogen afwijken van een
beleggingsindex (actief risico).
VaR - Value at risk

Vermogensverlies dat met een bepaalde
waarschijnlijkheid in een bepaalde
periode zal optreden.
Vastgoed
Beleggingen in niet beurs genoteerd
vastgoed.
Beleggingen met een vaste opbrengst,
zoals: obligaties, pandbrieven,
spaarbrieven en hypothecaire leningen.

Stichting Shell Pensioenfonds
Postbus 65
2501 CB Den Haag
Nederland
Email: info@shellpensioen.nl
Internetsite: www.shellpensioen.nl
Handelsregister 41151226
Den Haag no.
BTW no. NL002870782B01

Annrep 2020 NL

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Annrep 2020 NL

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

SSPF. FOREVER YOUNG.

Jaarverslag 2020 - Stichting Shell Pensioenfonds

Jaarverslag 2020 - SSPF 1

Jaarverslag 2020 - SSPF 5

6 Jaarverslag 2020 - SSPF

87 Jaarverslag 2020 - SSPF 7

Jaarverslag 2020 - SSPF 9

10 Jaarverslag 2020 - SSPF

Jaarverslag 2020 - SSPF 11

12 Jaarverslag 2020 - SSPF

Jaarverslag 2020 - SSPF 13

14 Jaarverslag 2020 - SSPF

Dame met lef en vertrouwen in de toekomst

Jaarverslag 2020 - SSPF 15

16 Jaarverslag 2020 - SSPF

18 Jaarverslag 2020 - SSPF

Omdat Shell Pensioen technologie in Met enige trots en optimisme kan ik

Ondertussen is SSPF in 2020 steeds

Jaarverslag 2020 - SSPF 19

20 Jaarverslag 2020 - SSPF

“In 2020 is een nieuwe Asset Liability

22 Jaarverslag 2020 - SSPF

Jaarverslag 2020 - SSPF 23

Ik ben relatief nieuw bij “Overduidelijk. Het eerste wat je doet

Waren jullie voorbereid? Lag er een

24 Jaarverslag 2020 - SSPF

tussen bepaalde sectoren, maar ook overeenkomen met de economische

Jaarverslag 2020 - SSPF 25

26 Jaarverslag 2020 - SSPF

“Zorg is een groot woord, maar

Jaarverslag 2020 - SSPF 27

28 Jaarverslag 2020 - SSPF

Jaarverslag 2020 - SSPF 29

30 Jaarverslag 2020 - SSPF

Jaarverslag 2020 - SSPF 31

2020 2019 ACT ACT BM

Aandelen 6.716 6.831 21,7 5,0 5,1

Vastrentende waarden 5.085 5.360 16,4 0,6 0,7

Private equity 3.159 2.691 10,2 15,6 15,6

Hedgefondsen 1.014 1.065 3,3 8,8 4,1

Vastgoed 727 894 2,3 (4,7) (4,7)

Overige alternatieve beleggingen 385 402 1,3 2,1 2,1

Overig* 9 (445) 0,0 - -

Matching Assets 2.423 2.290 7,8 13,3 13,3

Liquidity en Investment Grade 11.463 11.201 37,0 1,8 1,4

Totaal Vermogen/ Rendement 30.985 30.289 100,0 4,5 4,3

32 Jaarverslag 2020 - SSPF

van grote toegevoegde waarde net als de verplichtingen van het

Jaarverslag 2020 - SSPF 33

34 Jaarverslag 2020 - SSPF

“Bij sommige bedrijven, die meerdere

36 Jaarverslag 2020 - SSPF

Heeft SSPF in 2020 bedrijven (SDG 7), gendergelijkheid (SDG 5) en

Jaarverslag 2020 - SSPF 37

38 Jaarverslag 2020 - SSPF

“Ja. Als eerste stap hebben we de Jaarlijks vindt de VBDO -ranking

40 Jaarverslag 2020 - SSPF

“Voor een groot deel van onze

Bestuur aan het woord

Jaarverslag 2020 - SSPF 41

Wat betekent de nieuwe

42 Jaarverslag 2020 - SSPF

44 Jaarverslag 2020 - SSPF