TΟΥ ΓΙΟΦΥΡΙΟΥ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ

(Ν. Γ. Πολίτη, Εκλογαί από τα τραγούδια του ελληνικού λαού)

Χώρος : το ποτάμι της Άρτας

Χρόνος: απροσδιόριστος
Πρόσωπα: ο πρωτομάστορας, η γυναίκα του, το προσωποποιημένο πουλί,
οι μάστορες και οι μαθητάδες

ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑΣ
➢ Ανοίγει τη δράση
➢ Ο σύζυγος και ο ηγέτης λειτουργούν
αντίρροπα και προκαλούν εσωτερικό διχασμό
➢ Μέσα του συγκρούονται εκείνο που θα
ήθελε ο ίδιος ως άτομο και ως σύζυγος να ΜΗ
ΣΥΜΒΕΙ (δηλ. να θυσιάσει τη γυναίκα του)και
εκείνο που του επιβάλλει ως ένα ΠΡΕΠΕΙ η
ηγετική του θέση(δηλ. να θυσιάσει τη γυναίκα του)
➢ Η σύγκρουση ανάμεσα στο προσωπικό θέλω
και στο κοινωνικό – ηγετικό «πρέπει»
συνιστά το εσωτερικό- συνειδησιακό δράμα του
➢ Τελικά υπερισχύει το «πρέπει» και η φωνή
του καθήκοντος

ΣΥΖΥΓΟΣ ΗΓΕΤΗΣ

1
 Γυναίκα πρωτομάστοτρα
➢ Τραγικό πρόσωπο
➢ Κλείνει τη δράση
➢ Υποφέρει και θυσιάζεται χωρίς να φταίει
➢ Είναι το αθώο θύμα
➢ Γι ΄αυτό εξεγείρεται και καταριέται το
γεφύρι
➢ Δεν κακολογεί τον πρωτομάστορα
➢ Εκφράζει την πικρία της για τη σκληρή της
μοίρα

ΡΟΛΟΣ ΠΟΥΛΙΟΥ → λειτουργεί ως ο «από μηχανής θεός»

μαντατοφόρος , αντιστοιχεί στον θεό Ερμή
➢ Με το στόμα του μεταφέρεται η εντολή της μοίρας,
που μοιάζει με αρχαίο χρησμό, για να δοθεί η λύση στο
αδιέξοδο
προσωποποιημένο, ➢ Θα εκτελέσει τη δυσάρεστη αποστολή , δηλαδή θα
εξω- ανθρώπινη ειδοποιήσει τη γυναίκα.
δύναμη, μαγική ➢ Συντελεί στο να επισπευσθεί η εκτέλεση της εντολής
οντότητα της μοίρας, παραποιώντας τα λόγια του πρωτομάστορα

ΟΙ ΜΑΣΤΟΡΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΑΔΕΣ

➢ Είναι ανώνυμα πρόσωπα
➢ Λειτουργούν όπως ο χορός στις αρχαίες τραγωδίες

ΤΟ ΜΟΤΙΒΟ ΤΗΣ ΚΑΤΑΡΑΣ

➢ Συντελεί στη δραματική ένταση
➢ Μια κατάρα, όταν ειπωθεί, δεν αίρεται. Η άρση
γίνεται με μία ομοιότροπη και διαφοροποιημένη
νέα κατάρα
➢ Η δύναμη της κατάρας είναι πολύ μεγάλη και
επηρεάζει τη ζωή των ζωντανών.
«… Ως τρέμει το
καρυόφυλλο, ➢ Ήταν το όπλο των αδύναμων και ανήμπορων
να τρέμει το γιοφύρι…» απέναντι στην αδικία

2
 η λύση στο
αδιέξοδο από
ένα πουλί με
ανθρώπινη
λαλιά
το γκρέμισμα μεταφορά της
της γέφυρας είδησης

μαγικά
στοιχεία

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ

χρήση αριθμών, πολλαπλάσια του 3

νόμος των τριών

επανάληψη στίχων , λέξεων , φράσεων

μοτίβο με πουλιά με ανθρώπινη λαλιά(προσωποποίηση)

ιαμβικός 15/σύλλαβος

υπερβολή

λαϊκές δοξασίες

3
 ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΙΦΙΓΕΝΕΙΑ

• αδιέξοδο- γκρέμισμα γεφυριού

• πουλί χρησμοδότης
ΠΡΩΤΟΜΑΣΤΟΡΑΣ • ο δόλος του δαχτυλιδιού
• τραγικό πρόσωπο η γυναίκα

• αδιέξοδο -δε φυσούν ούριοι άνεμοι

• μάντης Κάλχας
ΑΓΑΜΕΜΝΟΝΑΣ • ο δόλος του γάμου
• τραγικό πρόσωπο η Ιφιγένεια

ΚΕΝΤΡΙΚΟΣ ΑΞΟΝΑΣ Η ανάγκη της θυσίας της προσωπικής- ατομικής

ευτυχίας για το γενικό καλό. Η διάσταση ανάμεσα στο
θέλω και το πρέπει δίνει τη δραματική ένταση και το
συγκινησιακό βάθος των πρωταγωνιστών

ΘΕΜΑ
Η θυσία της όμορφης γυναίκας του πρωτομάστορα για το
στέριωμα της γέφυρας. → το θέμα σχετίζεται με την πίστη στα στοιχειά,
δηλ. τα αγαθά πνεύματα που κυκλοφορούν τη νύχτα , προστατεύουν τους
ανθρώπους και φέρνουν την ευτυχία.. Σε αυτή τη δοξασία στηρίζεται και
η στοιχείωσις , δηλ. η θυσία ενός ζώου ή ακόμα και ανθρώπου στα
θεμέλια ενός οικοδομήματος. Το θύμα γινόταν το στοιχειό του
οικοδομήματος αυτού και η ψυχή του με υπερφυσικές ιδιότητες, όχι μόνο
το στέριωνε αλλά και το προφύλαγε από κάθε κίνδυνο

ΘΕΜΑΤΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ
α. οι θυσίες που απαιτούνται για τα μεγάλα κέντρα
β. το συναίσθημα ευθύνης ενός ηγέτη
γ. η δύναμη της κατάρας
δ. η αδερφική αγάπη

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ Κοινωνικό και φανταστικό με στοιχεία μαγικά