KINH DOANH – LOẠI HÌNH KINH DOANH

Kinh doanh là hoạt động không thể thiếu của xã hội dù ở bất kỳ thời kỳ nào. Vì
không một xã hội nào có thể phát triển được nếu không diễn ra những họa động giao
thương, buôn bán. Vậy kinh doanh là gì? Đối với những người đang sở hữu doanh
nghiệp hoặc có ý định kinh doanh, những kiến thức trong bài viết dưới đây có thể giúp
các bạn mở rộng mô hình kinh doanh của mình. Vì vậy, các bạn đừng bỏ qua nhé.

Kinh doanh là gì?

Kinh doanh là tổng thể các hoạt động rất đa dạng như đầu tư, sản xuất, mua bán,
cung ứng dịch vụ do các chủ thể kinh doanh như cá nhân, doanh nghiệp, đơn vị tiến
hành một cách độc lập, thường nhằm mục đích tạo ra lợi nhuận. Trên thế giới, nhiều
nước sử dụng thuật ngữ “commerce” (kinh doanh/thương mại) theo nghĩa rộng để chỉ
chung các hoạt động sản xuất, mua bán hàng hóa, dịch vụ, và để phân biệt với thuật
ngữ “trade” để chỉ riêng hoạt động mua bán hàng hóa thuần túy.
Vậy ở Việt Nam thì sao. Thuật ngữ kinh doanh được định nghĩa trong Luật công
ty và Luật doanh nghiệp tư nhân năm 1990. Hoạt động kinh doanh được biểu hiện với
các dấu hiệu sau:
1) Hoạt động phải mang tính nghề nghiệp, nghĩa là chúng được tiến hành một cách
chuyên nghiệp, thường xuyên, liên tục và hoạt động này mang lại nguồn thu nhập
chính cho người thực hiện chúng;
2) Hoạt động phải được thực hiện một cách độc lập. Các chủ thể nhân danh mình để
tiến hành hoạt động kinh doanh. Họ tự quyết định mọi vấn đề có liên quan và tự chịu
trách nhiệm về hoạt động của mình;
3) Hoạt động được các chủ thể tiến hành với mục đích kiếm lời thường xuyên.
Theo quy định của pháp luật Việt Nam, muốn tiến hành kinh doanh, các chủ thể phải
đăng ký kinh doanh tại các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Các loại hình kinh doanh phổ biến hiện nay

1. Doanh nghiệp liên doanh

1
Đây là loại hình doanh nghiệp công ty do hai hay nhiều bên hợp tác thành lập tại Việt
Nam trên cơ sở hợp đồng liên doanh hoặc hiệp định giữa Chính phủ Việt Nam với
Chính phủ nước ngoài, nhằm tiến hành hoạt động kinh doanh các lĩnh vực của nền kinh
tế quốc dân Việt Nam. Doanh nghiệp liên doanh được tổ chức dưới hình thức Công ty
trách nhiệm hữu hạn, có tư cách pháp nhân và chịu trách nhiệm đối với các khoản nợ
bằng tài sản của mình trên cơ sở vốn góp vào liên doanh của các bên.
2. Doanh nghiệp 100% vốn đầu tư nước ngoài
Loại hình doanh nghiệp có 100% vốn đầu tư đến từ nước ngoài. Về bản chất, đây là
một công ty trách nhiệm hữu hạn, chịu trách nhiệm hữu hạn đối với các khoản nợ từ
hoạt động kinh doanh trong phạm vi tài sản của doanh nghiệp do một cá nhân nước
ngoài bỏ vốn ra thành lập.
3. Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên là hình thức đặc biệt của công ty trách
nhiệm hữu hạn. Theo quy định của pháp luật Việt Nam, công ty trách nhiệm hữu hạn
một thành viên doanh nghiệp do một tổ chức làm chủ sở hữu, chủ sở hữu chịu trách
nhiệm về các khoản nợ và các nghĩa vụ tài sản khác của doanh nghiệp trong phạm vi số
vốn đã góp vào doanh nghiệp. Công ty cổ phần được quyền phát hành chứng khoán
theo quy định của pháp luật.
4. Công ty hợp danh
Công ty hợp danh là doanh nghiệp không có tư cách pháp nhân, có ít nhất hai thành
viên hợp danh, ngoài các thành viên công ty hợp danh có thể có thành viên góp vốn.
Thành viên góp vốn chỉ chịu trách nhiệm về các khoản nợ của công ty trong phạm vi số
vốn đã góp vào công ty. công ty hợp danh có tư cách pháp nhân, các thành viên có
quyền quản lý công ty và tiến hành các hoạt động kinh doanh thay công ty, cùng nhau
chịu trách nhiệm và nghĩa vụ của công ty. Thành viên góp vốn được chia lợi nhuận
theo tỷ lệ tại quy định điều lệ công ty, các thành viên hợp danh có quyền lợi ngang
nhau khi quyết định các vấn đề quản lý công ty.
5. Doanh nghiệp tư nhân

2
Doanh nghiệp tư nhân là doanh nghiệp do một cá nhân bỏ vốn ra thành lập và làm
chủ. Doanh nghiệp tư nhân là một tổ chức kinh tế được đăng ký kinh doanh theo quy
định và thực hiện các hoạt động kinh doanh. Doanh nghiệp tư nhân do một cá nhân làm
chủ, có tài sản, có trụ sở giao dịch. Chủ doanh nghiệp tư nhân là đại diện theo Pháp
luật, có toàn quyền quyết định đối với tất cả hoạt động kinh doanh của công ty. Do đó
mỗi cá nhân sẽ có cơ hội lập doanh nghiệp cho riêng mình nhưng phải đảm bảo chỉ
được lập duy nhất một doanh nghiệp tư nhân.
6. Hợp tác xã
Theo Điều 1 của Luật hợp tác xã năm 2003, đây là loại hình tổ chức tập thể do các cá
nhân, hộ gia đình, pháp nhân có nhu cầu góp vốn xây dựng góp sức lập ra. Mọi người
đều tự nguyện tạo dựng hợp tác xã dựa trên lợi ích và nhu cầu chung, giúp đỡ từng xã
viên, gia tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh và dịch vụ.
7. Doanh nghiệp nhà nước
Doanh nghiệp nhà nước là một tổ chức kinh tế do Nhà nước đầu tư vốn, thành lập và tổ
chức quản lý, hoạt động kinh doanh hoặc hoạt động công ích nhằm thực hiện mục tiêu
kinh tế xã hội do Nhà nước giao.
Các hình thức doanh nghiệp nhà nước bao gồm Công ty nhà nước, công ty cổ phần nhà
nước, công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, công ty trách nhiệm hữu hạn có 2
thành viên trở lên.

Các lĩnh vực kinh doanh phổ biến hiện nay

1. Ngành nông nghiệp và khai thác
Với ngành này, các hoạt động chính liên quan đến hoạt động sản xuất nguyên
liệu thô nông sản và khoáng sản. Những nguyên liệu chủ yếu lấy từ hoạt động chăn
nuôi thủy sản, động vật, khai thác gỗ, khoáng sản, trồng cây nông nghiệp.
Ngành dịch vụ tài chính
Dịch vụ tài chính là bao gồm các ngân hàng, công ty tài chính, công ty bảo hiểm, v.v.
thu lợi nhuận thông qua việc đầu tư và quản lý nguồn vốn.
Hiện nay, ngành dịch vụ tài chính ngày càng phát triển trong bối cảnh nền kinh tế thị
trường phát triển mạnh mẽ. Hàng loạt các dịch vụ về tài chính, ngân hàng được ra đời

3
với nguyên tắc cung cấp lợi ích cho cả hai bên người sử dụng và bên cung cấp. Điều
này cho thấy được tương lai rộng mở của lĩnh vực này.
2. Ngành thông tin
Đây là ngành nghề mà những công ty kinh doanh sẽ bán lại quyền sở hữu trí tuệ
để thu lợi nhuận. Quyền sở hữu trí tuệ là quyền mà người sở hữu những sản phẩm đó
khi đăng ký có thể bán lại, hoặc nhượng lại nhưng có thời hạn những sản phẩm đã đăng
ký quyền để đảm bảo việc sản phẩm trí tuệ không bị đạo nhái một cách tùy tiện.
3. Ngành kinh doanh vận tải
Những đơn vị kinh doanh vận tải làm công việc vận chuyển hàng hóa từ nơi này
sang nơi khác, từ đó thu được lợi nhuận. Kinh doanh vận tải có thể hoạt động dưới
nhiều hình thức và thông qua nhiều loại phương tiện khác nhau. Tùy thuộc vào nhu cầu
sử dụng của khách hàng để có những sự thay đổi.
4. Ngành kinh doanh dịch vụ
Đây là một trong ba loại hình kinh doanh chính đang rất phát triển hiện nay.
Công việc kinh doanh này không tạo ra hàng hóa hữu hình mà cung cấp các dịch vụ và
hàng hóa vô hình, thu lợi nhuận từ sức lao động và trải nghiệm khách hàng. Đây là một
lĩnh vực rất đáng đầu tư bởi nó rất đa dạng các hình thức hoạt động cho bạn lựa chọn
phù hợp.
Một số ví dụ: kinh doanh khách sạn – nhà hàng; kinh doanh du lịch; dịch vụ vì sức
khỏe; tư vấn bất động sản; vận hành, sửa chữa điện tử, tư vấn pháp lý;…
5. Kinh doanh bất động sản
Hoạt động kinh doanh này giúp bạn thu lợi từ việc cho bán, thuê các tài sản như
đất, nhà ở và các loại công trình khác.
Ngành kinh doanh dịch vụ công cộng
Lĩnh vực này phải kể đến các ngành như ngành điện, xử lý chất thải, nước sinh hoạt
thường được đặt dưới sự quản lý của chính phủ.
6. Bán lẻ và phân phối
Đóng vai trò như một trung gian giữa nhà sản xuất và khách hàng, thu lợi nhuận
từ việc cung cấp hoạt động dịch vụ giao thương, buôn bán.

4
Kinh doanh bán lẻ luôn là một kênh bán hàng hiệu quả giúp các doanh nghiệp tăng
doanh số lên chóng mặt. Nhờ có kinh doanh bán lẻ mà hàng hóa, sản phẩm được lưu
thông từ nơi sản xuất đến người tiêu dùng nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Hiện nay hầu hết các công ty, doanh nghiệp, tập đoàn đều xây dựng và đầu tư rất
nhiều vào kênh bán lẻ để đẩy mạnh thương hiệu đến với người tiêu dùng khắp cả
nước.
7. Ngành sản xuất
Đặc trưng của ngành là chế biến các nguyên liệu thô thành các thành phẩm sau
đó bán để thu lợi nhuận. Những doanh nghiệp này có vai trò rất quan trọng trong việc
cung cấp hàng hóa trên thị trường tiêu dùng. Đặc biệt là những mặt hàng, sản phẩm
thiết yếu cho nhu cầu sử dụng hàng ngày của người tiêu dùng.
Loại hình này thường được vận hành ở độ chuyên môn hóa cao để đáp ứng số
lượng hàng hóa lớn, đảm bảo nhu cầu của thị trường luôn được đáp ứng đầy đủ, duy trì
cán cân cung cầu trên thị trường.
Bến Tre, 23 /8/ 2022
(TLNB HP ĐĐKD & VHDN-2022)