28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.

htm

28 Eylül 2023 PERŞEMBE Resmî Gazete Sayı : 32323

YÖNETMELİK
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığından:
DEMİRYOLU ALTYAPI ERİŞİM VE KAPASİTE TAHSİS YÖNETMELİĞİ

BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümler�
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmel�ğ�n amacı; serbest, ad�l, şeffaf ve sürdürüleb�l�r b�r rekabet ortamında ulusal
dem�ryolu altyapı ağına er�ş�m�n sağlanması amacıyla dem�ryolu altyapı er�ş�m ücretler�n�n bel�rlenmes� ve dem�ryolu
altyapı kapas�tes�n�n tahs�s� �le �lg�l� olarak uygulanacak usul ve esasları düzenlemekt�r.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmel�k hükümler�;
a) Dem�ryolu altyapı kapas�tes�n�n tahs�s� ve dem�ryolu altyapı er�ş�m ücretler�n�n bel�rlenmes�ne da�r usuller�,
b) Ulusal dem�ryolu altyapı ağında ver�len h�zmetler�,
c) Ulusal dem�ryolu altyapı ağına bağlı olmayan, ancak �k�nc� b�r dem�ryolu tren �şletmec�s� tarafından altyapı
kapas�te tahs�s� talep ed�lmes� hal�nde �lg�l� dem�ryolu altyapısında ver�len h�zmetler�,
kapsar.
(2) Bu Yönetmel�k hükümler�;
a) Ulusal dem�ryolu altyapı ağına bağlı olmayan dem�ryolu altyapısında ver�len şeh�r �ç� ve banl�yö
h�zmetler�n�,
b) Ulusal dem�ryolu altyapı ağı kullanılmadan sadece �lg�l� dem�ryolu altyapısı sah�b�n�n kend� faal�yet ve
�şt�gal alanı �ç�n yük taşımacılığında kullanılan dem�ryolu altyapısını,
kapsamaz.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmel�k, 24/4/2013 tar�hl� ve 6461 sayılı Türk�ye Dem�ryolu Ulaştırmasının
Serbestleşt�r�lmes� Hakkında Kanuna, 26/9/2011 tar�hl� ve 655 sayılı Ulaştırma ve Altyapı Alanına İl�şk�n Bazı
Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamen�n 28 �nc� maddes� �le 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşk�latı
Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnames�n�n 477 nc� maddes�n�n b�r�nc� fıkrasının (a), (b), (c), (o) ve (ö) bentler�ne
dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmel�ğ�n uygulanmasında;
a) Alternat�f güzergâh: Dem�ryolu tren �şletmec�s�yle �lg�l� olarak yük ve yolcu h�zmet�nde kullanılan b�r
güzergâh �ç�n �kame ed�leb�l�rl�ğ� olan söz konusu güzergâh �le aynı kalkış ve varış noktası arasında başka b�r
güzergâhı,
b) Altyapı er�ş�m ücret tar�fes�: Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�n�n dem�ryolu taşımacılık h�zmet�n�n sunulması
karşılığında dem�ryolu tren �şletmec�ler�nden alacağı altyapı er�ş�m ücretler�n� �çeren cetvel�,
c) Altyapı kapas�te tahs�s�: B�r dem�ryolu altyapı �şletmec�s� tarafından b�r er�ş�m sözleşmes�yle bel�rl� b�r süre
�ç�n, bel�rl� b�r dem�ryolu altyapı kapas�tes�n�n b�r dem�ryolu tren �şletmec�s�n�n kullanımına ver�lmes�n�,
ç) Bakan: Ulaştırma ve Altyapı Bakanını,
d) Bakanlık: Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığını,
e) Bakım endeks�: B�r öncek� döneme a�t şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�len hat kes�mler� �t�barıyla hız kısıtlamaları
sonucunda trenler�n sınıflarına göre dak�ka c�ns�nden gec�kmeler�n�n kat etm�ş oldukları mesafeye ( tren-km) oranını,
f) Banl�yö yolcu taşımacılığı: Ulusal dem�ryolu altyapı ağına bağlı olan hatlarda 120 km/s'ye kadar hız
yapab�len, kalkış ve varış noktası �le güzergâhı aynı �l�n sınırları �ç�nde kalan ya da mücav�r �l sınırları �çer�s�nde sefer�
b�ten, çok sayıda duraktan yolcu �n�ş-b�n�ş�n�n sağlandığı, günlük sefer sayısı çok fazla olan, kısa mesafel� şeh�r �ç�
yolcu taşımacılığını,
g) Barınma hatları: Dem�ryolu çeken ve çek�len araçlarının �k� görev arasında geç�c� olarak park yapması �ç�n
dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından bel�rlenm�ş hatları,
ğ) Bölgeler arası yolcu taşımacılığı: B�rden fazla coğraf� bölge arasında gerçekleşt�r�len (anahat) ve 160
km/s’ye kadar hız yapılab�len uzun mesafel� yolcu taşımacılığını,
h) Blok tren: Çıkış ve varış �stasyonları �t�barıyla güzergâhı boyunca sadece hattın tekn�k durumu ya da arıza
neden�yle lokomot�f değ�ş�m� veya vagon çıkartılması yapılab�len yük taşımacılığı trenler�n�,
ı) Bölgesel yolcu taşımacılığı: Banl�yö ve bölgeler arası yolcu taşımacılığı dışında kalan kısa mesafel� yolcu
taşımacılığını,
�) Çerçeve anlaşması: B�r dem�ryolu tren �şletmec�s� �le b�r dem�ryolu altyapı �şletmec�s� arasında kamu
hukuku veya özel hukuk uyarınca akded�len, ak�t tarafların hak ve yükümlülükler�n�, b�r şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�len

1 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

tahs�s dönem�nden daha uzun b�r dönem boyunca uygulanacak ücretler� bel�rleyen ve hukuk� bağlayıcılığı bulunan
anlaşmayı,
j) Dem�ryolu altyapısı: Dem�ryolunu oluşturan zem�n, balast, travers ve ray �le elektr�f�kasyon, s�nyal�zasyon
ve haberleşme tes�sler�yle bunların tamamlayıcısı her türlü sanat yapısı, tes�s, gar ve �stasyonları, loj�st�k ve yük
merkezler� ve bunların eklent�ler� �le �lt�sak hatlarını,
k) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�: Tasarrufundak� dem�ryolu altyapısını güvenl� b�r şek�lde �şletmek ve
dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n h�zmet�ne sunmak hususunda Bakanlıkça yetk�lend�r�lm�ş kamu tüzel k�ş�ler�n� ve
ş�rketler�,
l) Dem�ryolu altyapı kapas�tes�: Bel�rl� b�r zaman aralığında ve bel�rl� b�r hat kes�m�nde traf�k ve hattın altyapı
n�tel�kler� yönünden �şlet�leb�lecek azam� tren sayısını,
m) Dem�ryolu p�yasası bölümler�: Yük ve yolcu taşımacılığı h�zmetler�n�n farklı b�leşenler�n�n ayrıştırıldığı ve
her b�r b�leşen�n ayrı b�r pazar olarak ele alındığı taşıma türler�n�,
n) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�: Ulusal dem�ryolu altyapı ağı üzer�nde yük ve/veya yolcu taşımacılığı yapmak
üzere Bakanlık tarafından yetk�lend�r�lm�ş kamu tüzel k�ş�ler�n� ve ş�rketler�,
o) Dem�ryolu tren �şletmec�s� yetk� belges�: Bakanlık tarafından b�r �şletmec�ye ver�len dem�ryolu yük ya da
yolcu ulaştırma h�zmetler� sunab�lmek ve tren �şleteb�lmek �ç�n önkoşulların sağlandığını gösteren belgey�,
ö) Düzenl� tren: Orer planına göre �şlet�len trenler�,
p) Emn�yet belges�: Dem�ryolu ulaştırma h�zmetler�n�n tüm süreçler�n�n emn�yetl� b�r şek�lde yönet�ld�ğ�n�
gösteren, dem�ryolu tren ve şeh�r �ç� raylı toplu taşıma �şletmec�s�n�n Emn�yet Yönet�m S�stem� kurduğunu ve �lg�l�
emn�yet standartları ve kurallarına uyum göstereb�ld�ğ�n� kanıtlayan ve Bakanlık tarafından bu �şletmec�lere ver�len
belgey�,
r) Emn�yet yönet�m s�stem�: Dem�ryolu altyapı ve tren �şletmec�ler�n�n emn�yetl� çalışmasını sağlayacak,
tehl�keler�n ve kazaların azaltılmasına, r�skler�n düşürülmes�ne yönel�k önlemler�n s�stemat�k olarak bel�rlenmes� ve
buna göre kuralların, tal�matların, süreçler�n oluşturulmasını ve bunların devamlı tak�p ed�lerek gerekt�ğ�nde rev�ze
ed�leb�lmes�n� sağlayan ve �lg�l� ulusal mevzuata uyan organ�zasyonel yapıyı,
s) Er�ş�m sözleşmes�: Altyapı kapas�te tahs�s başvurusu olumlu sonuçlanan dem�ryolu tren �şletmec�s� �le
altyapı kapas�te tahs�s� yapan dem�ryolu altyapı �şletmec�s� arasında yapılan ve şebekeye er�ş�m� sağlayan sözleşmey�,
ş) Eş�k değerler: Dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n planlanan ve gerçekleşen tren seferler�, planlanan süreler ve
gec�kmeler g�b� öneml� parametrelerle �lg�l� performanslarını değerlend�rmek üzere dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�
tarafından şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�len performans planı kapsamındak� performans değerler�n�,
t) Hızlı trenler: Coğraf� bölges� fark etmeks�z�n 200 km/s’ye kadar hız yapılab�len kısa veya uzun mesafel�
yolcu taşımacılığı h�zmetler�n�,
u) H�zmet sağlayıcıları: Dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne yakıt tem�n�, yükleme/boşaltma, manevra ve benzer�
dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�n�n vermed�ğ� veya veremed�ğ� h�zmetler� yapmak üzere Bakanlık tarafından
yetk�lend�r�len kamu tüzel k�ş�ler�n� ve ş�rketler�,
ü) H�zmet tes�s�: Ek-2’de bel�rt�len b�r veya daha fazla h�zmet�n tamamı veya b�r kısmının tedar�k ed�lmes�ne
�z�n veren özell�kle düzenlenm�ş alan, b�na veya ek�pman dah�l tes�sler�,
v) Kamu h�zmet� yükümlülüğü: Bel�rl� b�r hat üzer�nde herhang� b�r dem�ryolu tren �şletmec�s�n�n t�car�
şartlarda veremed�ğ� b�r dem�ryolu yolcu taşımacılığı h�zmet�n�n ver�lmes�n� sağlamak amacıyla ve h�zmet�n süres�n�,
taşımacılık yapılacak hat boyunu, yapılacak tren sefer sayılarını, uygulanacak yolcu taşımacılığı b�let ücretler� �le
ödeme usuller�n� bel�rleyen b�r sözleşmeye dayalı olarak Bakanlığın görevlend�rmes� üzer�ne yer�ne get�r�len
dem�ryolu yolcu taşımacılığı h�zmet yükümlülüğünü,
y) Kapas�te anal�z raporu: Dem�ryolu altyapısı üzer�ndek� kapas�te �stekler�n�n yeter�nce karşılanamaması
durumunda, kapas�te kısıtlılıklarını bel�rleyerek sıkışıklığı haf�fletmek ve varsa �lave �stekler� karşılamak �ç�n kısa ve
orta vadede alınab�lecek önlemler konusunda kapas�te anal�zler�n� �çeren raporu,
z) Kapas�te gel�şt�rme planı: Altyapının b�r bölümünün “sıkışık altyapı” olarak �lan ed�lmes�ne yol açan
kapas�te kısıtlarını haf�fletmek amacıyla alınacak önlemler�n uygulanması �ç�n yapılan planları,
aa) Kaza: Madd� hasar, ölüm, yaralanma g�b� zararlı sonuçları olan, �stenmeyen, beklenmed�k, an� ve kasıtsız
b�r olay veya olaylar z�nc�r�n�,
bb) Komb�ne taşımacılık trenler�: L�man çıkışlı ya da varışlı olmak üzere, tamamı konteyner�zasyon
prens�pler�yle yük transfer�n� sağlamak �ç�n oluşturulmuş blok yük trenler�n�,
cc) Konteyner�zasyon: Standart boyutlarda ve yapıda olan, yerleşt�r�len yükler�n farklı taşıma modları arasında
kolayca taşınmasını sağlayan ve taşıma sırasında yükler�n hasar görmeden taşınması �le elleçleme süreler�n�n
azaltılması �mkanı sunan komb�ne taşımacılık unsurunu,
çç) Mücb�r sebep: Görev�n, taahhüdün ve sorumluluğun yer�ne get�r�lmes�ne engel teşk�l edeb�lecek n�tel�kte,
önüne geç�lmes� olanaksız, �rade dışı beklenmed�k deprem, sel ve benzer� doğal afetler �le yangın ve bunlara benzer
olayları,
dd) Münfer�t tren: Orer planı dışında �şlet�len trenler�,
ee) Münfer�t vagon yüklemel� tren: Çıkış ve varış �stasyonları �t�barıyla güzergâhı boyunca en az b�r

2 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

�stasyonda lokomot�f ya da vagon değ�ş�m� yapılab�len yük taşımacılığı trenler�n�,

ff) Olay: İstenmeyen, beklenmed�k, dem�ryolu s�stem�n�n �şley�ş�n� ve/veya emn�yet�n� etk�leyen, kaza tanımı
dışında kalan durumları,
gg) Orer planı: Bel�rl� b�r şebeke veya hat kes�m�nde b�r takv�m yılı �ç�nde �şlet�lmes� planlanan trenler�n
hareketler�yle �lg�l� güzergâhı, kalkış ve varış zamanlarını, tren sefer sayılarını �çeren ve tren ç�zg�ler�nden oluşan
planı,
ğğ) Performans planı: Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� ve dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n planlanan ve
gerçekleşen tren seferler�, planlanan süreler ve gec�kmeler �le dem�ryolu altyapı �şletmec�s�ne atfed�leb�l�r gec�kmeler
g�b� öneml� parametrelerle �lg�l� performanslarını değerlend�rmek üzere dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından
şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�len performans değerlend�rme kurallarını ve �lg�l� eş�k değerler� �çeren planı,
hh) Performans raporu: Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�n�n b�r öncek� orer planı dönem�nde sunduğu kapas�te
ve h�zmetler�n tüm kr�terler�yle kullanım ver�ml�l�ğ�n� tesp�t eden raporu,
ıı) Sıkışık altyapı: Dem�ryolu altyapı kapas�te tahs�s� �ç�n farklı �stekler�n koord�nasyonundan sonra söz konusu
�stekler�n b�r bölümünün altyapı kapas�te tahs�s taleb�ne tam olarak cevap ver�lememes�n�,
��) Şebeke: B�r dem�ryolu altyapı �şletmec�s�n�n sah�p olduğu ve/veya onun tarafından yönet�len ve ulusal
dem�ryolu altyapı ağı �ç�nde yer alan tüm dem�ryolu altyapı ağını,
jj) Şebeke b�ld�r�m�: Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından hazırlanan, altyapı kapas�te tahs�s başvurularını
mümkün kılmak �ç�n ücretlend�rme ve kapas�te tahs�s planlarına yönel�k genel kurallar, süreler, prosedürler ve kr�terler
de dâh�l olmak üzere gerekl� d�ğer tüm b�lg�ler� ayrıntılarıyla bel�rleyen ve Bakanlık tarafından onaylanarak
yayımlanan b�ld�r�m�,
kk) Ş�rket: 13/1/2011 tar�hl� ve 6102 sayılı Türk T�caret Kanununa göre tutulan t�caret s�c�l�ne kayıtlı ş�rket�,
ll) Tehl�kel� madde taşıyan tren: Tehl�kel� Eşyanın Dem�ryolu �le Uluslararası Taşınmasına İl�şk�n
Yönetmel�ğ�n�n (RID) Bölüm 3.2’dek� tehl�kel� maddeler�n l�stelend�ğ� Tablo A uyarınca taşımaya uygun bulunmuş
madde ve nesneler�n taşındığı münfer�t ve blok yük trenler�n�,
mm) Trans-Avrupa dem�ryolu taşımacılık şebekes�: Avrupa B�rl�ğ� Kom�syonu tarafından üye ülkeler�n
dem�ryolu altyapısının entegrasyonu ve karşılıklı �şlet�leb�l�rl�ğ�n� amaçlamak ve bu çerçevede tekn�k standartlar ve
öncel�kl� ortak çıkar projeler� tesp�t ed�lerek, bu projeler �ç�n f�nansman �mkanları gel�şt�r�lmes�n� sağlamak ve uyumlu
b�r Avrupa dem�ryolu altyapı s�stem� oluşturmak �ç�n gel�şt�r�len Avrupa dem�ryolu taşımacılık kor�doru ağını,
nn) Tren ç�zg�s�: Bel�rl� b�r şebeke üzer�nde b�r tren�n �k� yer arasında bel�rl� b�r zaman d�l�m�nde �şlet�lmes�
�ç�n tahs�s ed�leb�lecek dem�ryolu altyapı kapas�tes�n�,
oo) Tren-km: B�r tren�n b�r k�lometre mesafeye taşınmasıyla �fade ed�len �şletme h�zmet� b�r�m�n�,
öö) Ulusal dem�ryolu altyapı ağı: Türk�ye sınırları �çer�s�nde bulunan �l ve �lçe merkezler� ve d�ğer yerleş�m
yerler� �le l�manlar, hava meydanları, organ�ze sanay� bölgeler�, loj�st�k ve yük merkezler�n� b�rb�r�ne bağlayan,
kamuya veya ş�rketlere a�t bütünleş�k dem�ryolu altyapısı ağını,
pp) Ulusal yolcu taşımacılık h�zmet�: Tüm vagonların veya tren set�n�n ülke sınırlarını geçmemeler� koşuluyla
yolcu trenler�yle ver�len dem�ryolu ulaştırma h�zmet�n�,
rr) Ulusal yük taşımacılık h�zmet�: Tren�ne eklent� yapılab�len ve/veya tren� bölüneb�len, tüm vagonların ülke
sınırlarını geçmemeler� koşuluyla farklı bölümler�n farklı hareket ve varış noktaları olab�len, yük trenler�yle ver�len
dem�ryolu ulaştırma h�zmet�n�,
ss) Uluslararası yolcu taşımacılık h�zmet�: Tren�n tüm vagonlarının veya set�n Türk�ye sınırlarını en az b�r kez
geçt�ğ�, farklı vagonların farklı hareket ve varış noktaları olab�len dem�ryolu ulaştırma h�zmet�n�,
şş) Uluslararası yük taşımacılık h�zmet�: Tren�n tüm vagonlarının Türk�ye sınırlarını en az b�r kez geçt�ğ�,
tren�ne eklent� yapılab�len ve/veya tren� bölüneb�len, farklı vagonların farklı hareket ve varış noktaları olab�len
dem�ryolu ulaştırma h�zmet�n�,
tt) Uzun mesafe: Başlangıç ve varış noktası �t�barıyla 350 k�lometre ve üzer� dem�ryolu altyapı ağını kapsayan
yolcu taşımacılığı h�zmet mesafes�n�,
uu) Yüksek hızlı tren: Coğraf� bölges� fark etmeks�z�n 250 km/s’ye kadar hız yapılab�len kısa veya uzun
mesafel� yolcu taşımacılığı h�zmetler�n�,
�fade eder.
(2) B�r�nc� fıkrada yer almayan tanımlar �ç�n 6461 sayılı Kanundak� tanımlar esas alınır.
İKİNCİ BÖLÜM
Altyapı Tahs�s� ve Ücretlend�rmes� Koşulları
Genel Şartlar ve Şebeke B�ld�r�m�
Genel şartlar
MADDE 5- (1) Geçerl� b�r dem�ryolu tren �şletmec�s� yetk� belges� almış olan dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n
altyapı kapas�te tahs�s� �ç�n başvuru yapmadan önce �lg�l� ulusal mevzuat kapsamında tanımlanan b�r emn�yet yönet�m
s�stem�n� kurması ve Bakanlıktan emn�yet belges� alması zorunludur.
(2) Ücretlend�rme ve altyapı kapas�te tahs�s� planları tüm �şletmec�lere eş�t ve ayrımcı olmayan er�ş�m hakkı
tanımalıdır. Bu kurala aykırılık olduğunun �dd�a ed�lmes� hal�nde, �ht�lafların çözümüne yönel�k Bakanlık karar alır.

3 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, b�rden fazla altyapı şebekes�nden geçen uluslararası yük ve yolcu
taşımacılık h�zmetler�n�n ver�ml� yürütülmes�n� sağlamak �ç�n d�ğer dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� �le �ş b�rl�ğ� yapar.
(4) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, dem�ryolu taşımacılığında ulusal dem�ryolu altyapı ağının etk�n
kullanımını ve rekabet ortamının oluşmasını sağlar. Bu amaçla d�ğer dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� �le �ş b�rl�ğ� ve
ortak faal�yetler tes�s ed�leb�l�r. Herhang� b�r �ş b�rl�ğ� veya ortak faal�yetler bu Yönetmel�kte bel�rlenen kurallara bağlı
kalınarak yürütülür.
(5) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� uygulanmakta olan altyapı er�ş�m ücret tar�fes�n�n, kend� şebekeler�n�n
tümü üzer�nde aynı �lkelere dayalı olmasını sağlar.
(6) Dem�ryolu altyapı �şletmec�s�n�n bakım ve onarım çalışmaları sebeb�yle yol kapatması net�ces� dem�ryolu
tren �şletmec�ler�ne sunulan alternat�f yolun uzun mesafe olması durumunda, altyapı er�ş�m ücretler� ve buna �l�şk�n ek
ücretler, şebeke b�ld�r�m�nde bel�rlenen kapatma süreler� d�kkate alınarak, kısa olan asıl mesafe üzer�nden
ücretlend�r�l�r.
(7) Bu madden�n uygulanmasında �k�l� anlaşmalar, uluslararası sözleşmeler ve 7/12/1994 tar�hl� ve 4054 sayılı
Rekabet�n Korunması Hakkında Kanun hükümler� saklıdır.
Şebeke b�ld�r�m�
MADDE 6- (1) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n serbest, ad�l, şeffaf ve sürdürüleb�l�r b�r rekabet ortamında
dem�ryolu altyapısına er�ş�mler�n� sağlamak ve er�ş�m haklarını kullanab�lmeler�ne �mkân vermek �ç�n gerekl� tüm
b�lg�ler dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından hazırlanarak yıllık şebeke b�ld�r�m�nde yayımlanır.
(2) Şebeke b�ld�r�m� Ek-1’de yer alan formata uygun olarak hazırlanır ve her yıl altyapı kapas�te tahs�s
talepler� �ç�n son başvuru tar�h�nden en az dört ay önce yayımlanır. Yayımlanma tar�h�nden en az 30 gün önce
Bakanlık onayına gönder�l�r.
(3) Şebeke b�ld�r�m�, geçerl�l�k süres�n� kapsayacak şek�lde ve en az b�r yıl uygulanmak üzere yayımlanır.
(4) Şebeke b�ld�r�m�, dem�ryolu altyapısının özell�kler�n�, er�ş�m şartlarını, h�zmet tes�sler�nden yararlanma ve
bu tes�slerdek� h�zmetler�n tem�n�ne yönel�k kuralları bel�rler.
(5) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� şebeke b�ld�r�m�n� �nternet ortamında Türkçe ve İng�l�zce olmak üzere �k�
d�lde yayımlamak ve her an er�ş�leb�l�r olmasını sağlamak zorundadır.
(6) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� altyapının güncel durumuna �l�şk�n b�lg�ler� �çerecek şek�lde şebeke
b�ld�r�m�n�n güncel halde bulundurulmasından sorumludur. İşletme yılı �çer�s�nde plan dışı durumlar neden�yle
altyapının er�ş�leb�l�rl�ğ�nde değ�ş�kl�kler olması hal�nde güncel b�lg�ler şebeke b�ld�r�m�nde tanımlanan kanallar
aracılığıyla Bakanlığın 15 günlük �nceleme ve onayından sonra yayımlanır.
(7) Ver�ml�l�k artışına yönel�k düzenlemeler� �çeren şebeke b�ld�r�m� ekler� Bakanlık onayı olmadan
yayımlanab�l�r. Bu durumda yayım tar�h�nden �t�baren 7 gün �çer�s�nde şebeke b�ld�r�m� değ�ş�kl�ğ� Bakanlık onayı �ç�n
gönder�l�r.
(8) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�nce bu Yönetmel�kte bel�rlenen şartlara r�ayet ed�lmed�ğ� durumlarda,
dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� durumu Bakanlığa b�ld�r�r. Bakanlık tarafından böyle b�r durumun gerçekl�ğ�n�n
belgelenmes� ve dem�ryolu tren �şletmec�s�n�n gerekl�l�kler�n� artık yer�ne get�remeyeceğ�ne kanaat get�r�lmes�
hal�nde; �lg�l� mevzuat uyarınca yetk� belges� askıya alınır veya �ptal ed�l�r. Yetk� belges� askıya alındığında veya �ptal
ed�ld�ğ�nde, kullanılacak olan tren ç�zg�ler�n�n sıkışık altyapıda olması hal�nde tren ç�zg�ler� d�ğer dem�ryolu tren
�şletmec�ler�ne kullandırılır. Kullanılmama neden�yle boşalan altyapı kapas�tes� b�r başka dem�ryolu tren �şletmec�s�
tarafından kullanılana kadar altyapı er�ş�m ücretler�n�n yarısı, yetk� belges�ne �şlem yapılan dem�ryolu tren
�şletmec�s�nden tahs�l ed�l�r.
Er�ş�m sözleşmes�ne �l�şk�n hükümler
MADDE 7- (1) Altyapı kapas�te tahs�s� başvurusu olumlu sonuçlanan dem�ryolu tren �şletmec�s�, dem�ryolu
altyapı �şletmec�s�yle b�r er�ş�m sözleşmes� �mzalar. B�r er�ş�m sözleşmes�n�n asgar� şartları Ek-3’te yer almakta olup,
Ek-3’e uygun b�r örnek er�ş�m sözleşmes� taslağı şebeke b�ld�r�m� ek�nde yayımlanır.
(2) Er�ş�m sözleşmes� şeffaf olan ve ayrımcı n�tel�kte olmayan hükümler �çer�r.
(3) Yapılan er�ş�m sözleşmeler�n�n b�r örneğ�, dem�ryolu altyapı �şletmec�s�nce Bakanlığa gönder�l�r.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Altyapı Mal�yet� ve Hesaplar, Ücretlend�rme İlkeler�, Sunulacak H�zmetler,
Altyapı Er�ş�m Ücretler�n�n Bel�rlenmes� ve Tahs�l�
Altyapı mal�yet� ve hesaplar
MADDE 8- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� sah�p oldukları ya da �şletmes�nden sorumlu oldukları sab�t
varlıkların b�r envanter�n� mevcut durumlarına da�r b�lg�ler� de �çerecek şek�lde oluşturur ve bu l�stey� günceller. Bu
envanter sab�t varlıkların bakım onarımı veya yen�lenmes�ne �l�şk�n f�nansman �ht�yacını değerlend�rmekte kullanılır.
Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� ayrıca, sab�t varlıkların yen�lenmes�, gel�şt�r�lmes� �le traf�k ve �stasyon yönet�m�ne
�l�şk�n g�derler� detaylı b�r şek�lde kaydeder.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne sağladıkları çeş�tl� h�zmetlere �l�şk�n
mal�yetler� ayrıştırmak �ç�n b�r yöntem bel�rler. Bu yöntem değ�şen koşullara göre bel�rl� aralıklarla güncellen�r.
(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından bel�rlenen mal�yet dağıtım yöntem� ve bu yöntemde yapılacak

4 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

her değ�ş�kl�k Bakanlık tarafından onaylanır.

(4) Kamu kaynaklarının etk�n ve ver�ml� kullanılmasını sağlamak amacıyla dem�ryolu altyapısı bakımı,
yen�leme ve gel�şt�rmeler�nde aşağıdak� hususlar göz önünde bulundurularak, Ek-5’te bel�rlenen değerlend�rme
kr�terler�ne uygun 5 yılı kapsayan ve her b�r yılı �ç�n dem�ryolu altyapı �şletmec�s� tarafından hazırlanan �ş planı,
şebeke b�ld�r�m� �le eş zamanlı olarak Bakanlığa sunulur:
a) Dem�ryolu taşımacılığı kullanımının artırılması �ç�n öngörüleb�l�r emn�yet ve taşıma güven�l�rl�ğ�n�n
�y�leşt�r�lmes�.
b) D�ğer taşıma modları �le rekabet edeb�l�rl�ğ�n sağlanması �ç�n h�zmet dak�kl�ğ�n�n öngörüleb�l�r olması.
c) Hat kapas�tes� ve kullanılab�l�rl�ğ�.
ç) Enerj� ver�ml�l�ğ�.
d) Dem�ryolu emn�yet�.
e) Bakım veya yen�leme çalışmalarına doğru ve zamanında müdahale kararlarının alınab�lmes� �ç�n uygulanan
varlık yönet�m�.
f) Yatırım �ht�yaçlarının tesp�t�, anal�z� ve opt�m�ze ed�lmes�, gerekl� güven�l�rl�k, kullanılab�l�rl�k,
sürdürüleb�l�rl�k ve emn�yet sev�yeler� �ç�n toplam mal�yet�n en aza �nd�rgenmes� ve uzun vadede varlıkların
kal�tes�n�n sağlanması �ç�n yapılan bakım anal�z ve planlaması.
g) Ulaşım �ht�yaçlarına uygun b�r stratej� �le yapılan s�nyal�zasyon ve elektr�f�kasyon çalışmaları �le dem�ryolu
sey�r süreler�n�n kısaltılması.
ğ) Dem�ryolu �le yük ve yolcu taşımacılığının artırılması �ç�n gerçekleşt�r�lecek yol yen�lemeler�.
(5) Bakanlık, �ş planının uygulanmasına �l�şk�n kontrol ve tak�b� gerçekleşt�r�r ve her yıl b�r rapor yayımlar.
Ücretlend�rme �lkeler�
MADDE 9- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� şebeken�n benzer b�r parçasında aynı n�tel�ktek� h�zmetler�
gerçekleşt�ren farklı dem�ryolu tren �şletmec�ler� �ç�n eşdeğer, ayrımcı olmayan ve �şletmec�l�kten kaynaklanan
çevresel etk�ler� de d�kkate alarak b�r ücret tar�fes�n� uygular, uygulanan ücretler�n şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�len
kurallara uygun olmasını sağlar. Ücretlend�rme s�stem�, dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n ver�m artışlarını destekleyecek
şek�lde düzenlen�r.
(2) Sek�z�nc� fıkra hükmü saklı kalmak kaydıyla uygulama dönem�ne 90 gün süre kalmış ya da uygulama
dönem� �çer�s�ndek� şebeke b�ld�r�m�nde, altyapı kullanım ücretler�nde �nd�r�m veya artırım yapılamaz.
(3) Ek-2’n�n 1 �nc� ve 2 nc� maddeler�nde bel�rt�len h�zmet tes�sler�ne er�ş�m �ç�n �stenecek ücretler, bakım-
onarım dâh�l altyapı �şletme g�derler� ve d�ğer ulaştırma türler� d�kkate alınarak bel�rlen�r.
(4) Altyapı er�ş�m ücret� altyapının sıkışık olduğu dönemlerde kapas�te azlığını yansıtan �lave b�r ücret
�çereb�l�r.
(5) Ek-2’n�n 1 �nc� maddes�nde açıklanan asgar� er�ş�m paket�ndek� h�zmetler er�ş�m ücret� �çer�s�nde yer alır.
(6) Ek-2’n�n 2 nc�, 3 üncü ve 4 üncü maddeler�nde bel�rt�len h�zmetler �ç�n alınacak ücretler, altyapı er�ş�m
ücret� kapsamına g�rmez. Söz konusu h�zmetlere �l�şk�n ücretler ayrıca bel�rlen�r ve tahs�l ed�l�r. Ücretlend�rme, f��l�
kullanım m�ktarı üzer�nden yapılır.
(7) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, dem�ryolu tren �şletmec�ler� tarafından kend�ler�ne sağlanan b�lg�ler�n
t�car� g�zl�l�ğ�ne r�ayet eder. Dem�ryolu tren �şletmec�ler�, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�nden d�ğer tren �şletmec�ler�
�le �lg�l� b�lg�ler� talep edemez.
(8) Bakanlık, bu Yönetmel�k kapsamındak� faal�yetlerle �lg�l� p�yasadak� ücretler�n; ülke ekonom�s� ve/veya
kamu yararı aleyh�ne sonuç vermes� ve/veya aşırı ücret uygulanması ve/veya rekabet ortamının bozulması haller�nde
ve gerekt�ğ�nde söz konusu faal�yetler �ç�n bel�rl� b�r süreyle sınırlı taban ve/veya tavan ücret tar�fes� uygulaması
get�r�r.
(9) Bakanlık, altyapı er�ş�m ücret�yle �lg�l� tüm b�lg�ler� dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�nden talep eder ve
altyapı er�ş�m ücretler� Bakanlık onayına müteak�p dem�ryolu altyapı �şletmec�s� tarafından �lan ed�l�r.
Sunulacak h�zmetler
MADDE 10- (1) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�, Ek-2’n�n 1 �nc� ve 2 nc� maddeler�nde açıklanan h�zmet tes�sler�
�ç�n ayrımcı olmayan b�r asgar� er�ş�m paket� ve h�zmet tes�sler�ne er�ş�m hakkına sah�p olurlar.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, talep sah�b� dem�ryolu tren �şletmec�ler� �ç�n Ek-2’n�n 2 nc� maddes�nde
bel�rt�len h�zmetler� şeffaf ve ad�l b�r rekabet ortamında yer�ne get�r�r. 4054 sayılı Kanunun 6 ncı maddes� hükümler�
saklı olmak üzere; dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n Ek-2’n�n 2 nc� maddes�nde bel�rt�len h�zmetler� alternat�f h�zmet
sağlayıcılardan tem�n �mkanı bulması hal�nde, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� bu h�zmetler� vermey� reddetme kararı
alab�l�r. Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� aynı zamanda bu h�zmetler�n varsa �lg�l� alternat�f h�zmet sağlayıcıları
tarafından tem�n ed�lmes�n� engelleyemezler. Reddetme kararı yazılı olarak b�ld�r�l�r.
(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� Ek-2’n�n 3 üncü maddes�nde bel�rt�len ek h�zmetler� sağlayab�l�yorsa
dem�ryolu tren �şletmec�s�n�n taleb� üzer�ne bu h�zmetler� vermek zorundadır.
(4) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�, Ek-2’n�n 4 üncü maddes�nde bel�rt�len d�ğer yardımcı h�zmetler�, dem�ryolu
altyapı �şletmec�ler� veya d�ğer h�zmet sağlayıcılardan talep edeb�l�rler. Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� bu h�zmetler�
tem�n etmekle yükümlü değ�llerd�r.

5 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

Altyapı er�ş�m ücretler�n�n bel�rlenmes�, tahakkuku ve tahs�l�

MADDE 11- (1) Altyapı kullanım ücret�, ücret�n tahakkuku ve tahs�l�, bu Yönetmel�kte bel�rlenen usul ve
esaslar çerçeves�nde yayımlanacak şebeke b�ld�r�m�nde bel�rlen�r. Şebeke b�ld�r�m� Bakanlık onayına tab�d�r.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�s� her b�r dem�ryolu tren �şletmec�s�ne, kend�ler�ne tahakkuk ett�r�len faturaların
şebeke b�ld�r�m�nde bel�rlenen yöntem, göstergeler, usul ve esaslar çerçeves�nde şeffaf olan ve ayrımcı olmayan b�r
şek�lde düzenlend�ğ�n� göstermekle yükümlüdür.
Ücretlend�rme �lkeler�nde �st�snalar
MADDE 12- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, tahakkuk eden g�derler�n�n karşılanab�lmes� �ç�n, p�yasa
koşullarının sınırları dâh�l�nde ve dem�ryolu p�yasası bölümler�n�n rekabet edeb�l�rl�ğ�n� garant� altına almak koşuluyla
ver�ml�l�k ve şeffaflık �lkeler� �le ayrımcı olmama �lkeler�n� d�kkate alarak altyapı er�ş�m ücretler�n� farklılaştırab�l�r.
(2) Ücret farklılaştırılması altyapının türü, özell�kler� ve trenler�n kategor�ler� �le tanımlanan p�yasa
bölümler�ne göre düzenleneb�l�r.
(3) Ücret farklılaştırılmasına �l�şk�n onay vermeden önce Bakanlık, dem�ryolu altyapı �şletmec�s�n�n ücret
farklılaştırması �ç�n bel�rled�ğ� katsayıların bel�rl� p�yasa bölümler�ne uygunluğunu asgar� olarak aşağıda l�stelenen
�k�l�ler� d�kkate alarak değerlend�rmes�n� sağlar:
a) Yolcu taşımacılığına karşı yük taşımacılığı.
b) Tehl�kel� maddeler� taşıyan trenlere karşı d�ğer yük trenler�.
c) Ulusal h�zmetlere karşı uluslararası h�zmetler.
ç) Yüksek hızlı, hızlı trenlere karşı d�ğer yolcu taşımacılığı trenler�.
d) Banl�yö veya bölgesel yolcu taşımacılığına karşı bölgeler arası yolcu taşımacılığı.
e) Komb�ne taşımacılık trenler�ne karşı blok yük trenler�.
f) Blok trenlere karşı münfer�t vagon yüklemel� trenler.
g) Düzenl� trenlere karşı münfer�t tren h�zmetler�.
(4) Ücret farklılaştırma katsayıları ve hang� p�yasa bölümler�ne uygulanacağının l�stes� şebeke b�ld�r�m�nde
yayımlanır ve Bakanlık tarafından her yıl gözden geç�r�l�r.
(5) Ayrımcı olmama �lkes�ne �st�naden dem�ryolu altyapı �şletmec�s�, tüm altyapı kullanıcılarına uygulanmak
üzere yen� dem�ryolu h�zmetler�n�n gel�şt�r�lmes�ne yönel�k sınırlı sürel� �nd�r�mler ya da bel�rg�n ölçüde az kullanılan
hatların kullanımını artırmak �ç�n �lg�l� hatlara özel �nd�r�mler �çeren ve bel�rl� traf�k akışlarına atıfta bulunan b�r ücret
tar�fes� bel�rleyeb�l�r.
(6) Dem�ryolu altyapı �şletmec�s� bel�rl� dem�ryolu p�yasası bölümler�ne ücret farklılaştırması uyguladığında,
p�yasa bölümler� dâh�l�ndek� trenlere kat ett�kler� mesafeye yönel�k herhang� b�r �lave ek ücret uygulayamaz.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Performans Değerlend�rme, Performans Planı, Kapas�te Hakları ve
Tahs�sl� Kapas�ten�n Kullanılmaması
Performans değerlend�rme
MADDE 13- (1) Dem�ryolu altyapı er�ş�m ücretlend�rme s�stem�, performans değerlend�rme kuralları
aracılığıyla dem�ryolu tren ve dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�n� dem�ryolu altyapı ağının performansını artırmayı
amaçlar. Performans değerlend�rme kuralları, şebeke �şlet�m�n� aksatan eylemler �ç�n �dar� yaptırımlar ve aksamadan
zarar gören �şletmeler �ç�n tazm�nat �çer�r. Performans değerlend�rme kuralları ayrıca planlanan performansın üzer�nde
gerçekleşen faal�yetler� ödüllend�recek b�r s�stem� de �çereb�l�r. Performans değerlend�rme kuralları, dem�ryolu altyapı
ve tren �şletmec�ler�n�n görüşler� de alınarak performans planı olarak Bakanlık tarafından yayımlanır.
Performans planı
MADDE 14- (1) Performans planı Bakanlık tarafından bel�rlenen temel �lkeler doğrultusunda hazırlanır ve
planın geçerl� olduğu ağın tamamında ayrımcı olmayan b�r şek�lde uygulanır.
(2) Performansı ölçmeye yönel�k yöntem�n temel �lkeler� şebeken�n tamamı �ç�n geçerl�d�r.
(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�s�, performans planı uyarınca tahakkuk eden ödemeler� hesaplama ayrıntıları �le
b�rl�kte dem�ryolu tren �şletmec�s�ne aylık olarak b�ld�r�r.
(4) Kapas�te performans raporu, her yıl sonunda dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� ve Bakanlık tarafından ortak
olarak hazırlanır ve yayımlanır. Kapas�te performans raporu, performans planında bel�rlenen performans
değerlend�rme kuralları çerçeves�nde �lg�l� �şletme yılı �çer�s�nde dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n yıllık ortalama
performansına �l�şk�n değerlend�rmeler� �çer�r.
(5) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, bu Yönetmel�kte bel�rt�len performans planına �l�şk�n kr�terlere yönel�k
şebeke dönem� �çer�s�nde gerçekleşen göstergeler� üçer aylık dönemler hal�nde Bakanlığa b�ld�r�r.
Kapas�te hakları
MADDE 15- (1) Altyapı kapas�te tahs�s� �ç�n başvurular, altyapı kapas�tes�n� kullanmak �steyen dem�ryolu tren
�şletmec�ler� tarafından yapılır.
(2) B�r dem�ryolu tren �şletmec�s�ne tahs�s ed�lm�ş altyapı kapas�tes�, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından
d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne kullandırılamaz.
(3) Tahs�s ed�lm�ş altyapı kapas�tes�n�n herhang� b�r şek�lde dem�ryolu tren �şletmec�ler� arasında alımı, satımı,

6 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

k�ralanması veya başka b�r yolla devr� yapılamaz.

(4) Dem�ryolu tren �şletmec�s�ne tren ç�zg�s� şekl�ndek� bel�rl� altyapı kapas�tes�n� kullanma hakkı en fazla b�r
orer planı dönem� �ç�n ver�l�r.
(5) B�r orer planı dönem�nden daha uzun b�r dönem boyunca �lg�l� dem�ryolu altyapısı üzer�nde kapas�te
kullanımı �ç�n, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� �le dem�ryolu tren �şletmec�ler� arasında b�r çerçeve anlaşması yapılır.
(6) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, dem�ryolu tren �şletmec�ler�nden faal�yet sev�yes�yle orantılı b�r mal�
tem�nat �steyeb�l�r. Bu mal� tem�natın m�ktarı şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�l�r.
Tahs�sl� kapas�ten�n kullanılmaması
MADDE 16- (1) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne tahs�s ed�len tren ç�zg�ler�n�n tamamının ya da b�r kısmının
kullanılmaması hal�nde; dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�len usule göre ücret tahs�l
ed�l�r. Tahs�s ed�len tren ç�zg�ler�n�n tamamı ya da kısm� olarak kullanılmamasına yönel�k kr�terler şebeke b�ld�r�m�nde
bel�rt�l�r.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, b�r dem�ryolu tren �şletmec�s�ne tahs�s ed�len ve kullanılmayan altyapı
kapas�tes� hakkında d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne gerekl� duyuruları en kısa sürede kend�s�ne a�t �nternet
s�tes�nde yayınlar ve söz konusu kapas�teler� d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne kullandırab�l�r.
(3) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne mücb�r sebeplere bağlı olarak kullandırılamayan tahs�sl� altyapı kapas�tes�
�ç�n ücret tahs�l ed�lmez.
(4) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� mücb�r sebeplere veya beklenmed�k b�r duruma bağlı olarak, dem�ryolu
tren �şletmec�ler�ne kullandırılamayan tahs�sl� altyapı kapas�tes� �ç�n mümkünse alternat�f güzergâh öner�r. Dem�ryolu
tren �şletmec�s�n�n alternat�f güzergâh neden�yle doğan �lave mal�yetler�, kusurları oranında dem�ryolu altyapı
�şletmec�ler� ve/veya d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler� tarafından karşılanır.
(5) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� veya dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n kusurlarından dolayı beklenmed�k b�r
durum oluşur ve alternat�f güzergâh öner�lemezse tahs�sl� altyapı kapas�tes�n� kullanamayan d�ğer dem�ryolu tren
�şletmec�ler�, şebeke b�ld�r�m�nde bel�rlenen kr�terlere göre kusurları oranında dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� ve/veya
d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�nden tazm�nat alırlar.
(6) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� veya dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n kusurlarından dolayı beklenmed�k b�r
durum oluşması hal�nde, tahs�sl� altyapı kapas�tes�n� gec�kmel� kullanan d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler� ve/veya
dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� şebeke b�ld�r�m�nde b�r�m saat gec�kt�rme başına bel�rlenen ücret�, kusurları oranında
dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�nden ve/veya d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�nden tazm�nat olarak alırlar/ver�rler.
BEŞİNCİ BÖLÜM
B�rden Fazla Altyapı Ağı Üzer�ndek� Altyapı Kapas�te Tahs�s�
B�rden fazla altyapı ağı üzer�ndek� altyapı kapas�te tahs�s�
MADDE 17- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, kend� tasarruflarındak� altyapı ağının dışında b�r dem�ryolu
ağının kullanımını da gerekt�ren dem�ryolu taşımacılık faal�yetler�ne �l�şk�n altyapı kapas�te tahs�s�n� sağlamak �ç�n
d�ğer dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� �le �ş b�rl�ğ� yaparlar.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, Avrupa B�rl�ğ�’ne yönel�k dem�ryolu taşımacılık faal�yetler�n�; Trans-
Avrupa dem�ryolu taşımacılık şebekes� kullanım kuralları çerçeves�nde düzenlerler ve bunu sağlamak �ç�n uygun olan
süreçler� oluştururlar.
(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, uluslararası dem�ryolu taşımacılık faal�yetler�ne yönel�k altyapı kapas�te
tahs�sler�n� önceden garant� ed�lm�ş �ş b�rl�ğ� kuralları çerçeves�nde yapar ve kullandırırlar.
(4) Bu madde kapsamında yapılan �ş b�rl�kler�, garant� altına alınan altyapı kapas�tes� ve bu kapas�ten�n tahs�s�
�le �lg�l� kurallar, dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne ve kamuoyuna duyurulur.
ALTINCI BÖLÜM
Çerçeve Anlaşmalarına İl�şk�n Hükümler
Çerçeve anlaşmaları ve er�ş�m sözleşmes�ne �l�şk�n hükümler
MADDE 18- (1) B�r çerçeve anlaşması, dem�ryolu tren �şletmec�s�ne b�r orer planı dönem�n� aşan süre �ç�n
sunulacak altyapı kapas�tes�n�n genel özell�kler�n� bel�rt�r ancak tren ç�zg�ler�n� bel�rlemez. Çerçeve anlaşmaları,
anlaşmanın kapsamına g�ren altyapı üzer�nde haksız rekabet ve tekel oluşturacak, d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n
veya h�zmet sağlayıcılarının kullanımına engel oluşturacak şek�lde olamaz.
(2) Çerçeve anlaşmaları b�r er�ş�m sözleşmes� �le tamamlanır ve geçerl� olur.
(3) Çerçeve anlaşmaları, dem�ryolu altyapısının daha etk�l� kullanılab�lmes�n� sağlamak amacıyla sınırlı olmak
üzere sözleşme maddeler�nde değ�ş�kl�k veya kısıtlama yapılmasına �z�n ver�r.
(4) Çerçeve anlaşmalarının tek taraflı değ�şt�r�lmes� veya �ptal ed�lmes� durumunda �dar� yaptırım uygulanır.
Ancak, bu yaptırımların n�tel�ğ� ve n�cel�kler� şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�l�r.
(5) Çerçeve anlaşmaları, azam� beş yıllık b�r dönem� kapsar ve anlaşma süres�n�n b�t�m�nden 6 ay önce
yen�leneb�l�r.
(6) T�car� g�zl�l�ğe sadık kalmak kaydıyla çerçeve anlaşmalarının genel n�tel�kler� �lg�l� tarafların ulaşab�leceğ�
şek�lde açık er�ş�me sunulur.

7 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

(7) Çerçeve anlaşması �mzalanmasını müteak�p b�r örneğ� Bakanlığa gönder�l�r.

YEDİNCİ BÖLÜM
Kapas�te Tahs�s Program Takv�m�, Başvuru, Planlama ve Koord�nasyon Sürec�
Kapas�te tahs�s program takv�m�
MADDE 19- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� altyapı kapas�te tahs�s�n�, Ek-4’te bel�rt�len kr�terlere göre
hazırlanan kapas�te tahs�s program takv�m�ne uygun olarak yapar.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� taslak orer planı hakkında �st�şareye başlamadan önce, uluslararası tren
ç�zg�ler�yle �lg�l� olarak d�ğer dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� �le mutabakat sağlanmaması hal�nde Bakanlığın görüşü
doğrultusunda hareket eder.
Başvuru
MADDE 20- (1) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�ne şebeke b�ld�r�m�nde
bel�rlenm�ş kurallar çerçeves�nde, kend�ler�ne dem�ryolu altyapısını kullanma hakkı ver�leb�lmes� �ç�n başvuru
yaparlar. Başvurudan önce gerekl� ön şartların ve yeterl�l�kler�n �lg�l� mevzuatta açıklandığı üzere sağlanması
zorunludur.
(2) Düzenl� orer planı �le �lg�l� başvurular Ek-4’te bel�rt�len kr�terlere göre hazırlanan altyapı kapas�te tahs�s
program takv�m�ne uygun olarak yapılır.
(3) B�r çerçeve anlaşmasına sah�p olan dem�ryolu tren �şletmec�ler� �se bu çerçeve anlaşmasına uygun olarak
başvuruda bulunurlar.
(4) B�rden fazla şebekeden geçen tren ç�zg�ler� �ç�n dem�ryolu tren �şletmec�s�, dem�ryolu altyapı �şletmec�s�ne
başvurarak altyapı kapas�te tahs�s taleb�nde bulunab�l�r. Bu durumda dem�ryolu altyapı �şletmec�s�, dem�ryolu tren
�şletmec�s� adına d�ğer �lg�l� dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�yle söz konusu taleb� karşılamak üzere �let�ş�me geçer.
Planlama
MADDE 21- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, b�rden fazla şebekeden geçen tren ç�zg�ler� �ç�n yapılan
talepler de dah�l olmak üzere kend� altyapısı �ç�n aldığı tüm talepler�, kapas�tey� en yüksek düzeyde kullandırarak
karşılamaya çalışır. Ayrıca uygulanacak kısıtlamalar sebeb�yle dem�ryolu tren �şletmec�s�n�n uğrayacağı ekonom�k
etk�ler�n� de göz önünde bulundurur.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, planlama ve koord�nasyon sürec� �ç�nde bel�rl� h�zmetler �ç�n sadece 23
üncü ve 25 �nc� maddelere göre öncel�k vereb�l�r.
(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� orer planı taslağı hakkında dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne danışır ve
görüşler�n� sunmak üzere taraflara en az b�r ay süre ver�r. Altyapı kapas�te tahs�s� taleb�nde bulunmuş tüm dem�ryolu
tren �şletmec�ler� bu b�r aylık süre �ç�nde orer planına �l�şk�n görüşler�n� �let�rler. Tüm bu �çer�k ve süreler şebeke
b�ld�r�m�nde dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�nce detaylandırılmak zorundadır.
(4) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, kend�s�ne �let�len herhang� b�r sorunu g�dermek �ç�n uygun tedb�rler� alır.
Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� daha önceden tahm�n ed�len sıkıntılar ve sık karşılaşılan sorunlar �ç�n kend� �nternet
sayfasında veya hazırlanacak b�r rehberde bu sorunları ve çözüm yollarını açıklar.
Koord�nasyon sürec�
MADDE 22- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� 21 �nc� maddeye göre yapılacak planlama sürec�nde b�r
kısıtla karşılaşılması hal�nde, tüm taleplere mümkün olan en �y� karşılığı veren çözümü taraflar arası koord�nasyon
yoluyla sağlar.
(2) Koord�nasyon gerekt�ren b�r durum ortaya çıktığında, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, talep ed�len tren
ç�zg�s� yer�ne çözüme yönel�k olarak makul sınırlar �ç�nde farklı b�r tren ç�zg�s� önerme hakkına sah�pt�r.
(3) Herhang� b�r anlaşmazlık durumunda dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, dem�ryolu tren �şletmec�ler� �le
�st�şare yoluyla çözüm elde etmeye çalışır. Bu �st�şare aşağıdak� b�lg�ler�n makul b�r süre �ç�nde ücrets�z ve yazılı veya
elektron�k formatta açıklanmasına dayandırılır:
a) Aynı güzergâhlarda d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler� tarafından talep ed�len tren ç�zg�ler�.
b) D�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne tahs�s ed�len tren ç�zg�ler� ve aynı güzergâhlara �l�şk�n bekleyen tren
ç�zg�s� talepler�.
c) D�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne aynı güzergâhlarda öncek� orer planındak� g�b� tahs�s ed�len tren
ç�zg�ler�.
ç) İlg�l� güzergâhlar üzer�nde mevcut kalan kapas�te.
d) Altyapı kapas�te tahs�s� sürec�nde kullanılan kr�terler.
(4) Dem�ryolu altyapı �şletmec�s� tarafından dem�ryolu tren �şletmec�s�ne d�ğer dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n
k�ml�kler� açıklanmadan sektörel ve/veya bu Yönetmel�ğ�n uygulanmasıyla �lg�l� hususlarda b�lg�lend�rme yapılır.
(5) Koord�nasyon sürec�n� yöneten �lkeler, şebeke b�ld�r�m�nde bel�rlen�r. Burada ayrıca uluslararası tren
ç�zg�ler�n� düzenlemedek� zorluklar da yansıtılır ve bu tren ç�zg�ler�nde yapılan düzenlemeler�n d�ğer ülkelerdek�
dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� üzer�ndek� etk�ler� de açıklanır.
(6) Altyapı kapas�te tahs�s talepler�n�n koord�nasyon �le çözülemed�ğ� durumlarda dem�ryolu altyapı
�şletmec�ler� tüm �stekler� karşılamak �ç�n alternat�f çözümler dah�l�nde g�r�ş�mde bulunur.
(7) 31 �nc� ve 32 nc� maddelerde yer alan hükümler saklı kalmak şartıyla altyapı kapas�tes�n�n tahs�s�nde

8 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

yaşanacak �ht�lafların hızla çözüleb�lmes� �ç�n, şebeke b�ld�r�m�nde açıklanacak süreçlere göre çözüm öner�ler�
oluşturulur. Öner�ler, en geç 10 �ş günü �ç�nde karara bağlanır. Öner�ler�n uygun bulunmaması hal�nde �lg�l� taraflar
Bakanlığa 10 �ş günü �çer�s�nde �t�raz edeb�l�r.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Sıkışık Altyapı, Program Dışı Talepler ve Sınıflandırılmış Altyapı
Sıkışık altyapı
MADDE 23- (1) İstenen tren ç�zg�ler�n�n koord�nasyonundan ve dem�ryolu tren �şletmec�ler� �le �st�şare
yapılmasından sonra altyapı kapas�tes� talepler�n�n yeter�nce karşılanamaması durumlarında, dem�ryolu altyapı
�şletmec�ler� altyapı kes�m�nde meydana gelen sıkışıklığı derhal �lan etmek zorundadır. Bu, aynı zamanda yakın
gelecekte yeters�z kapas�te yaşayab�leceğ� öngörülmüş olan altyapı �ç�n de yapılır.
(2) B�r altyapı kes�m�n�n sıkışıklığı �lan ed�ld�ğ�nde ve 27 nc� maddede bel�rt�len b�r kapas�te gel�şt�rme
planının bulunmadığı takd�rde, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� 26 ncı maddede bel�rt�len b�r kapas�te anal�z� yapar.
(3) 9 uncu madden�n üçüncü fıkrası uyarınca �lave ücretlere rağmen sıkışık altyapı kapas�tes�ne karşı tatm�n
ed�c� b�r sonuç elde ed�lemed�ğ� durumda, altyapı kapas�tes�n�n tahs�s� �ç�n dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� şebeke
b�ld�r�m�nde yer alan öncel�k sıralamasını uygular.
(4) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından kapas�te tahs�s ed�l�rken, kamu yararını gözetecek, dem�ryolu ve
komb�ne yük taşımacılığının gel�ş�m�n� teşv�k edecek şek�lde h�zmetlere öncel�k ver�lmes�n� sağlamak �ç�n ayrımcı
olmayan koşullarda gerekl� tüm önlemler alınır.
(5) Öncel�k sıralaması; banl�yö h�zmetler�, uluslararası yolcu taşımacılık h�zmetler�, kamu h�zmet�
yükümlülüğü kapsamındak� yolcu taşımacılık h�zmetler�, ulusal yolcu taşımacılık h�zmetler�, uluslararası yük
taşımacılık h�zmetler�, ulusal yük taşımacılık h�zmetler� şekl�nded�r.
(6) Dem�ryolu altyapı �şletmec�s�, �şletmec�l�k sırasında beş�nc� fıkrada yer alan tren sınıfları arasında toplam
bekleme süreler�n� m�n�m�ze edecek şek�lde uygulama yapar.
(7) Bakanlık öncel�k sıralamasını gözetmeks�z�n sıkışık altyapıda yapılan altyapı kapas�te tahs�s�n�n yen�den
düzenlemes�n� �steyeb�l�r.
Program dışı talepler
MADDE 24- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, program dışı tren ç�zg�s� talepler�ne mümkün olduğunca
çabuk ve her durumda beş �ş günü �ç�nde cevap ver�r. Mevcut atıl veya fazla kapas�te �le �lg�l� b�lg�ler, kend� �nternet
s�tes�nde bu kapas�tey� kullanmak �steyeb�lecek olan tüm dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n er�ş�m�ne sunulur.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� program dışı bakım-onarım �ht�yaçları ve program dışı kapas�te tahs�s
talepler�ne hızlı cevap vereb�lmek amacıyla �ht�yaca göre kapas�teden bell� b�r pay ayırma ve saklama hakkına
sah�pt�rler. Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� yedek tutulması gereken kullanılab�l�r hat kapas�teler� �ç�n �ht�yaç
değerlend�rmes� yaparlar.
Sınıflandırılmış altyapı
MADDE 25- (1) Uygun alternat�f güzergâhlar ve/veya aynı güzergâhta farklı zaman d�l�m� bulunduğu
durumlarda dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, �lg�l� taraflarla �st�şareden sonra o güzergâh �ç�n günün tamamında veya
bel�rl� zaman d�l�mler�nde �z�n verd�ğ� ve bel�rled�ğ� tren sınıflarında kullanılmak üzere altyapı kapas�tes� tahs�s eder.
Bu sınıflandırma oluşturulduğu zaman, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� altyapı kapas�tes� tahs�s� yaparken tren
güzergâhında �z�n ver�len tren sınıfına öncel�k ver�r. Öncel�k sıralamaları ve bu tren sınıflarına göre kodlar şebeke
b�ld�r�m�nde açıklanır. Böyle b�r kapas�ten�n atıl olduğu ve tren d�z�s�n�n hat üzer�nde �şlet�leb�lmes� �ç�n gerekl� olan
tekn�k özell�kler� sağladığı durumlarda, bu altyapının kullanımı önlenmez.
(2) Tren ç�zg�s� tahs�s� taleb�nde bulunan dem�ryolu tren �şletmec�s� her türlü h�zmetten faydalanab�lecek
şek�lde sınıflandırılmış altyapı kapas�tes� planlama sürec�ne alınır.
DOKUZUNCU BÖLÜM
Kapas�te Anal�z Raporu ve Kapas�te Gel�şt�rme Planı
Kapas�te anal�z raporu
MADDE 26- (1) Kapas�te anal�z raporu, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından dem�ryolu altyapısının
tıkalı ya da yoğun olarak �lan ed�ld�ğ� tar�hten �t�baren altı ay �çer�s�nde hazırlanır. Bu rapor varsa altyapı kapas�te
tahs�s talepler�n�n karşılanmasına engel teşk�l eden kısıtlamaları/zayıf noktaları bel�rler ve karşılanamayan talepler�n
de karşılanmasını sağlayacak kısa ve orta vadede alınab�lecek tedb�rler�, çözüm tekl�fler� �le h�zmetler� yen�den
planlamayı, hız değ�ş�kl�kler�n� ve altyapı �y�leşt�rmeler�n� de �çer�r.
(2) Kapas�te anal�z raporunun b�r örneğ� Bakanlığa gönder�l�r.
Kapas�te gel�şt�rme planı
MADDE 27- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, altyapının sıkışık olması durumunda kapas�te anal�z
raporunun tamamlanmasından sonrak� altı ay �çer�s�nde b�r kapas�te gel�şt�rme planı hazırlar.
(2) Kapas�te gel�şt�rme planı sıkışık altyapı durumundan etk�lenen dem�ryolu tren �şletmec�ler� �le
görüşüldükten sonra hazırlanır.
(3) Kapas�te gel�şt�rme planı �çer�s�nde aşağıdak� unsurlar yer alır:

9 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

a) Sıkışıklığın sebepler�.
b) İlg�l� kısımdak� traf�ğ�n gelecektek� gel�ş�m� ve değ�ş�m� hakkında tahm�nler.
c) Altyapının gel�şt�r�lmes�n� engelleyen kısıtlamalar.
ç) Altyapı er�ş�m ücret değ�ş�kl�kler�n�n yıllık değ�ş�m�ne �l�şk�n tahm�nler de dâh�l olmak üzere kapas�te
gel�şt�rmeye yönel�k alternat�fler�n ve g�derler�n hesaplanması.
(4) Kapas�te gel�şt�rme planına tesp�t ed�len önlem öner�ler�n�n fayda-mal�yet anal�z� ve önlemler�n ne zaman,
nasıl uygulanacağının takv�msel olarak açıklaması da eklen�r.
(5) Kapas�te gel�şt�rme planı sonuçlandırılmadan önce Bakanlığın görüşü alınır ve sonuçlandırılmış planın b�r
örneğ� Bakanlığa gönder�l�r.
(6) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, 9 uncu madden�n üçüncü fıkrası kapsamına g�ren �lave ücret�n tahs�l�ne
aşağıdak� hallerde son ver�r:
a) B�r kapas�te gel�şt�rme planı üretmem�şse.
b) Kapas�te gel�şt�rme planında bel�rlenen çözüme yönel�k �şlemler �ç�n h�çb�r �şlem yapılmamış, bu konuda
ortaya b�r �rade konulmamışsa.
(7) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, Bakanlığın onayını alarak 9 uncu madden�n üçüncü fıkrası kapsamına
g�ren �lave ücret�n tahs�l�ne aşağıdak� hallerde devam eder:
a) Kapas�te gel�şt�rme planı dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�n�n kend� kontrolü dışındak� nedenlerden ötürü
gerçekleşt�r�lem�yorsa.
b) Kapas�te gel�şt�rme planında mevcut seçenekler fayda/mal�yet anal�z� sonucu ekonom�k veya mal� olarak
uygulanab�l�r değ�lse.
ONUNCU BÖLÜM
Tren Ç�zg�ler�n�n Kullanımı, Bakım ve Onarım Çalışması İç�n Altyapı
Kapas�tes� ve Traf�k Kes�nt�s� Durumunda Özel Önlemler
Tren ç�zg�ler�n�n kullanımı
MADDE 28- (1) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, dem�ryolu tren �şletmec�ler�ne tahs�s ed�len tren ç�zg�ler�n�n
üç aylık süre zarfında şebeke b�ld�r�m�nde bel�rt�len eş�k değerler altında kullanılması hal�nde söz konusu tren
ç�zg�s�n�n kullanım hakkını �ptal eder. Mücb�r sebep haller�yle �lg�l� hükümler saklıdır.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, planlama sürec�nde şebeke b�ld�r�m�nde bel�rlenen koşullarda tren ç�zg�s�
tahs�s �şlem� �ç�n o tren ç�zg�ler�n�n b�r öncek� yıla a�t performans sev�yeler�n� de d�kkate alır.
Bakım ve onarım çalışması �ç�n altyapı kapas�tes�
MADDE 29- (1) Altyapı bakım ve onarım �şlemler�, hat kes�mler� ve uygulama takv�m� �t�barıyla ayrıntılı
olarak şebeke b�ld�r�m�nde yayımlanır.
(2) Dem�ryolu tren �şletmec�ler�n�n talep ett�ğ� veya etmey� planladığı tren ç�zg�ler�nde yapılacak hat bakımları
�ç�n dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� rekabet� engellemeyecek, ayrımcı olmayacak şek�lde önlem�n� alır.
(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� programlı olmayan altyapı bakım çalışmalarının yapılmasına �ht�yaç
duyulması hal�nde, dem�ryolu tren �şletmec�ler�n� mümkün olduğunca çabuk ve her durumda 24 saat �ç�nde
b�lg�lend�r�r.
(4) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, b�r öncek� şebeke b�ld�r�m� dönem�ne a�t hat kes�mler� �t�barıyla bakım
endeks�n� şebeke b�ld�r�m�nde yayımlar.
Traf�k kes�nt�s� durumunda özel önlemler
MADDE 30- (1) Tren hareketler�n�n tekn�k b�r arıza veya kaza/olay g�b� nedenlerle aksaması durumunda,
normal �şletme şartlarına ger� dönmek �ç�n dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� gerekl� tüm adımları planlı b�r şek�lde
uygulamalıdır. Bu amaçla dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� c�dd� kaza veya tren hareketler�nde oluşacak kes�nt�
durumunda haber ver�lecek çeş�tl� kuruluşların l�stelend�ğ� ac�l eylem planı hazırlar.
(2) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler�, ac�l ve çok gerekl� hallerde altyapıyı geç�c� olarak kullanılamaz hale sokan
arıza neden�yle tahs�s ed�len tren ç�zg�ler�n� herhang� b�r uyarı yapmaksızın ger� çekeb�l�r. Dem�ryolu altyapı
�şletmec�ler�, en kısa sürede s�stem�n onarılıp tekrar normal hale get�r�lmes�n� sağlar.
(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�s� altyapıyı tekrar en kısa sürede normal duruma ger� get�rmek üzere gerekl�
gördüğü takd�rde, dem�ryolu tren �şletmec�ler�nden uygun kaynakların tar�fes�ne göre ücret� mukab�l kend�
kullanımına hazır hale get�rmeler�n� talep etme hakkına sah�pt�r.
ON BİRİNCİ BÖLÜM
İt�raz ve Ş�kâyet Hakkı �le Danışma ve B�lg� İsteme Hakkı
İt�raz ve ş�kâyet hakkı
MADDE 31- (1) B�r dem�ryolu tren �şletmec�s� kend�s�ne haksız muamele ed�ld�ğ�, ayrımcılığa maruz kaldığı
veya başka b�r şek�lde zarar gördüğü kanaat�ndeyse Bakanlığa, dem�ryolu altyapı �şletmec�s�n�n kararlarına karşı veya
�l�şk�l� dem�ryolu tren �şletmec�s�yle �lg�l� olarak aşağıdak� hususlar çerçeves�nde �t�raz etme hakkına sah�pt�r:
a) Şebeke B�ld�r�m�.
b) Şebeke B�ld�r�m�ndek� kr�terler ve uygulamaları.

10 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

c) Kapas�te tahs�s sürec� ve sonucu.

ç) Ücretlend�rme şeması ve �nd�r�m şablonları.
d) Ödemes� gereken altyapı ücretler�n�n düzey�.
e) Serbest er�ş�m �le �lg�l� düzenlemeler.
(2) Bakanlık, dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� tarafından bel�rlenen ücretler�n kurallara uygun ve ad�l olmasını
sağlar.
(3) Dem�ryolu altyapı �şletmec�ler� ve dem�ryolu tren �şletmec�ler� arasında altyapı er�ş�m ücretler�ne yönel�k
anlaşmazlıklarla �lg�l� müzakereler, Bakanlık gözet�m� altında yapılır. Bakanlık tarafından, müzakereler esnasında bu
Yönetmel�kte bel�rt�len kural ve �lkelere aykırılık görülmes� hal�nde Bakanlığın görüşü doğrultusunda gerekl�
düzeltmeler yapılır.
(4) Bakanlık, kend�s�ne �let�len herhang� b�r ş�kâyet� değerlend�r�r ve 30 gün �çer�s�nde �lg�l� taraflardan b�lg�
talep ederek görüşmeler� başlatır. Her durumda tüm b�lg�ler�n alınmasını müteak�p 6 hafta �çer�s�nde gerekçel� kararını
taraflara b�ld�r�r.
(5) Bakanlığın �t�raz veya ş�kâyet üzer�ne verd�ğ� kararlar, tüm taraflar �ç�n bağlayıcıdır.
(6) B�r dem�ryolu tren �şletmec�s�n�n altyapı kapas�te tahs�s taleb�n�n kabulü veya redded�lmes� �le �lg�l� olarak
Bakanlığa başvurması hal�nde; Bakanlık, dem�ryolu altyapı �şletmec�s�n�n kararını doğrular veya bel�rled�ğ�
yönlend�rmelere uygun olarak tad�l�n� �ster.
Danışma ve b�lg� �steme hakkı
MADDE 32- (1) Bakanlık, dem�ryolu p�yasası hakkında görüşler�n� almak üzere dem�ryolu tren
�şletmec�ler�yle düzenl� olarak yılda en az b�r defa danışma toplantıları yapar.
(2) Bakanlık �lg�l� taraflardan, her türlü b�lg�y� �steme yetk�s�ne sah�pt�r. Talep ed�len b�lg�ler Bakanlığa b�r ay
�çer�s�nde ver�l�r. Ancak zorunlu hallerde bu süre �k� hafta uzatılab�l�r. 9/10/2003 tar�hl� ve 4982 sayılı B�lg� Ed�nme
Hakkı Kanunu hükümler� saklı kalmak üzere Bakanlıkça sağlanacak olan b�lg�ler �se 31 �nc� madden�n �k�nc� fıkrası
uyarınca dem�ryolu h�zmetler�nde p�yasalardak� ad�l, şeffaf ve sürdürüleb�l�r rekabet� �zleme ve sağlama görev�
çerçeves�nde gerekl� tüm ver�ler� �çer�r. Buna �stat�st�ksel ve p�yasa gözlem amaçları �ç�n gerekl� olan ver�ler dâh�ld�r.
ON İKİNCİ BÖLÜM
Çeş�tl� ve Son Hükümler
Denet�m
MADDE 33- (1) Bakanlık bu Yönetmel�kte bel�rt�len kapas�ten�n şeffaf, etk�n ve ad�l rekabet koşullarına
uygun tahs�s ed�l�p ed�lmed�ğ� hususunda ya da ş�kâyet üzer�ne haberl� veya habers�z kontrol ve denet�m yetk�s�ne
sah�pt�r. Denet�m sonunda rapor düzenlen�r.
İdar� para cezası
MADDE 34- (1) Bu Yönetmel�k hükümler�n�n �hlal� durumunda 655 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamen�n
28 �nc� maddes�ne göre;
a) 15 �nc� madden�n üçüncü fıkrasına aykırılık hal�nde, tesp�t ed�len her tren sefer� �ç�n dem�ryolu altyapı ve
tren �şletmec�ler�ne ayrı ayrı olmak üzere 50.000 (ell� b�n) Türk L�rası,
b) 31 �nc� madden�n dördüncü fıkrasında bel�rt�len ş�kâyete �l�şk�n, ş�kâyet sah�b�n�n madd� zararının meydana
geld�ğ�n�n tesp�t� hal�nde altyapı �şletmec�s� ve/veya dem�ryolu tren �şletmec�s�ne 25.000 (y�rm� beş b�n) Türk L�rası,
�dar� para cezası uygulanır ve bunlara bel�rlenen m�ktarda �dar� para cezası karar tutanağı düzenlen�r.
(2) Bu maddeye göre ver�len �dar� para cezaları, tebl�ğ�nden �t�baren b�r ay �çer�s�nde öden�r.
(3) Bu maddede bel�rt�len �dar� para cezaları her takv�m yılı başından geçerl� olmak üzere, her yıl b�r öncek�
yıla �l�şk�n olarak 4/1/1961 tar�hl� 213 sayılı Verg� Usul Kanunu uyarınca tesp�t ve �lan ed�len yen�den değerleme
oranında artırılarak uygulanır.
Avrupa B�rl�ğ� mevzuatına uyum
MADDE 35- (1) Bu Yönetmel�ğ�n hazırlanmasında 21/11/2012 tar�hl� ve 2012/34/AB sayılı Tek B�r Avrupa
Alanı Tes�s Ed�lmes�ne İl�şk�n Avrupa Parlamentosu ve Konsey D�rekt�f� d�kkate alınmıştır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmel�k
MADDE 36- (1) 2/5/2015 tar�hl� ve 29343 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Dem�ryolu Altyapı Er�ş�m ve
Kapas�te Tahs�s Yönetmel�ğ� yürürlükten kaldırılmıştır.
Geç�ş hükümler�
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu Yönetmel�ğ�n yürürlüğe g�rd�ğ� tar�hten önce �lan ed�len şebeke b�ld�r�mler�
hakkında, 36 ncı madde �le yürürlükten kaldırılan Dem�ryolu Altyapı Er�ş�m ve Kapas�te Tahs�s Yönetmel�ğ�
hükümler� uygulanır.
Yürürlük
MADDE 37- (1) Bu Yönetmel�k yayımı tar�h�nde yürürlüğe g�rer.
Yürütme
MADDE 38- (1) Bu Yönetmel�k hükümler�n� Ulaştırma ve Altyapı Bakanı yürütür.

Ekler� �ç�n tıklayınız

11 / 12 28.09.2023 17:05
28 Eylül 2023 PERŞEMBE https://www.resm�gazete.gov.tr/esk�ler/2023/09/20230928-1.htm

12 / 12 28.09.2023 17:05