Uniwersytet Medyczny im.

Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Sylabus Przedmiotu

Anatomia
Wydział Kierunek Specjalność Kod przedmiotu
Wydział Lekarski Lekarski - LEKA/N/J/1/79

1. INFORMACJE OGÓLNE

Nazwa przedmotu
Nazwa przedmiotu Rok akademicki Rok studiów
nadrzędnego/modułu
Anatomia - 2023 / 2024 Pierwszy
Profil
Semestr Rok naboru Poziom studiów
kształcenia
- 2023 / 2024 - jednolite magisterskie
Rodzaj Koordynator
Tryb studiów Język wykładowy
przedmiotu przedmiotu
Zajęcia Szyszka-Mróz Jolanta dr
niestacjonarne polski
obowiązkowe n. med.
Koordynator przedmiotu
Osoba zaliczająca Osoby prowadzące
nadrzędnego/modułu
- Szyszka-Mróz Jolanta dr n. med.

2. CELE KSZTAŁCENIA. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MODUŁU/PRZEDMIOTU

1. CELE KSZTAŁCENIA. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA MODUŁU/PRZEDMIOTU

CELE W ZAKRESIE WIEDZY:
Poznanie mianownictwa anatomicznego, histologicznego i embriologicznego w języku polskim i angielskim
Poznanie budowy ciała ludzkiego
Poznanie stadiów rozwoju zarodka ludzkiego, budowy i czynności błon płodowych i łożyska oraz etapów rozwoju
poszczególnych narządów.

Efekty uczenia będą dodatkowo weryfikowane na teście formatującym na 2 roku.

3. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przygotowanie do zajęć według załączonego programu zajęć.

4. TREŚCI PROGRAMOWE

TREŚCI PROGRAMOWE:

Wykład 1
Układ nerwowy. Rdzeń kręgowy.
Budowa i rola nerwów rdzeniowych.
Wykład 2
Układ nerwowy autonomiczny
Wykład 3
Nerwy czaszkowe - cz. I
Wykład 4
Nerwy czaszkowe – część II.
Wykład 5
Mózgowie.
Opony mózgowia. Przestrzenie pomiędzy oponami oraz rodzaje krwiaków.
Układ komorowy. Krążenie płynu mózgowo-rdzeniowego.
Kresomózgowie.
Wykład 6
Międzymózgowie.
Pień mózgowia (śródmózgowie, most i rdzeń przedłużony).
Unaczynienie mózgowia. Krwotoki wewnątrzczaszkowe.
Wykład 7
Układ sercowo - naczyniowy.
Krążenie systemowe, krążenie płucne oraz krążenie płodowe.
Wykład 8
Układ żylny.
Żyły krążenia wielkiego i układ limfatyczny.

Wykład 9
Klatka piersiowa. Śródpiersie.
Budowa oraz unaczynienie i unerwienie serca.

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 1 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880
 Wykład 10
Układ oddechowy.
Wykład 11
Kończyna górna
Wykład 12
Otrzewna.
Układ pokarmowy.
Wykład 13
Przestrzeń zaotrzewnowa i układ moczowy.
Wykład 14
Układ płciowy żeński.
Wykład 15
Układ płciowy męski.
Wykład 16
Kończyna dolna
Wykład 17
Anatomia radiologiczna kończyny górnej i dolnej.
Wykład 18
Anatomia radiologiczna jamy brzusznej i miednicy.
Wykład 19
Powtórzenie najważniejszych struktur układu krążenia.
Wykład 20
Narządy zmysłów. Droga wzrokowa
Wykład 21
Narządy zmysłów cd.
Wykład 22
Układ ruchowy.
Wykład 23
Układy czuciowe. Droga słuchowa i przedsionkowa.
Wykład 24
Powtórzenie najistotniejszych wiadomości z zakresu anatomii człowieka

SEMINARIA i ĆWICZENIA

Anatomia topograficzna grzbietu

Seminarium 1
Ogólne wiadomości o układzie kostnym. Budowa, rodzaje i funkcje kości.
Połączenia kości-rodzaje, przykłady.
Ćwiczenie 1
Wprowadzenie do ćwiczeń z anatomii. Zapoznanie z regulaminem zajęć, kryteriami oceniania i warunkami zaliczenia
przedmiotu.
Szkolenie BHP.
Szkielet osiowy i szkielet dodatkowy.
Kręgosłup jako całość- krzywizny. Kręgosłup – budowa kręgów w poszczególnych odcinkach kręgosłupa i połączenia kręgów
/stawy międzykręgowe oraz więzadła/.
Krążek międzykręgowy. Przepuklina jądra miażdżystego.

Seminarium 2
Podstawowe wiadomości o aorcie- początek, koniec, części oraz gałęzie łuku aorty.
Tętnica podobojczykowa -początek, koniec, topografia.
Tętnica kręgowa- początek, przebieg, koniec. Przebieg tętnic kręgowych w otworach wyrostków poprzecznych kręgów
szyjnych (znaczenie kliniczne).
Ćwiczenie 2
Grzbiet - mięśnie powierzchowne /mięsień czworoboczny, najszerszy grzbietu, równoległoboczny, dźwigacz łopatki-
przyczepy, czynność i unerwienie / i mięśnie głębokie grzbietu omawiane jako całość (prostownik grzbietu- czynność i
unerwienie).
Trójkąt osłuchiwania – ograniczenia.
Zawartość trójkąta podpotylicznego.

Seminarium 3 i 4
Nerw rdzeniowy - budowa /rodzaje włókien oraz ich źródła, korzenie nerwu rdzeniowego, zwój rdzeniowy, gałęzie/.
Opony rdzenia kręgowego i przestrzenie pomiędzy nimi i ich zawartość /pojęcie przestrzeni potencjalnej/. Nakłucie
lędźwiowe.
Znieczulenie nadtwardówkowe (zewnątrzoponowe) i podpajęczynówkowe.
Ćwiczenie 3
Zawartość kanału kręgowego.
Worek oponowy. Nić końcowa. Ogon koński.
Rdzeń kręgowy - budowa zewnętrzna i wewnętrzna /sznury i słupy, rogi./. Unaczynienie rdzenia kręgowego. Sploty żylne
kręgowe – rodzaje, połączenia i ich znaczenie kliniczne.

Ćwiczenie 4
Powtórzenie wiadomości z zakresu grzbietu.
Zaliczenie ćwiczeń .

Anatomia topograficzna głowy i szyi oraz narządów zmysłów

Seminarium 5
Ogólna budowa czaszki. Podział kości czaszki (kości części mózgowej i twarzowej czaszki).

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 2 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880
 Połączenia kości czaszki – szwy, ciemiączka, staw skroniowo-żuchwowy.
Ćwiczenie 5
Podstawowe elementy kości mózgoczaszki oraz twarzoczaszki – części poszczególnych kości.
Jamy i doły czaszki- ograniczenia dołów /przedni, środkowy i tylny czaszki oraz skroniowy, podskroniowy, skrzydłowo-
podniebienny/połączenia i zawartość.
Miejsca przejścia nerwów czaszkowych przez podstawę czaszki.
Bruzdy dla zatok opony twardej oraz dla tętnicy oponowej środkowej.
Kanał tętnicy szyjnej wewnętrznej.
Przewód słuchowy wewnętrzny.

Seminarium 6
Główne naczynia tętnicze - początek, koniec, topografia i gałęzie /tętnice- szyjna wspólna, wewnętrzna, zewnętrzna/ i
żylne głowy i szyi – początek, koniec, topografia i dopływy /żyły- szyjna zewnętrzna, wewnętrzna, /.
Unerwienie skóry głowy i szyi. Splot szyjny- budowa oraz gałęzie skórne i mięśniowe. Pętla szyjna.
Ćwiczenie 6
Okolice topograficzne głowy i szyi. Mięśnie szyi – podział grupowy, nazwy, i unerwienie. Mięśnie nad- i podgnykowe-
przyczepy, czynność i unerwienie.
Szczeliny mięśni pochyłych-zawartość.
Przestrzenie powięziowe i trójkąty szyi. Ograniczenia i zawartość trójkątów szyi (nerwy, naczynia i gruczoły).
Tarczyca- topografia, unaczynienie i unerwienie.
Nerw przeponowy- rodzaje włókien, topografia na szyi.

Seminarium 7
Nerwy czaszkowe- V, VII, IX – budowa /rodzaje włókien i ich źródła/ i zakres unerwienia oraz gałęzie. Objawy uszkodzenia,
znaczenie kliniczne.
Unerwienie czuciowe oraz autonomiczne ślinianki przyusznej /dokładna znajomość źródeł włókien, oraz ich przebieg w
poszczególnych nerwach/.
Ćwiczenie 7
Ślinianka przyuszna i komora przyusznicy.
Tętnica i żyła twarzowa- początek, koniec, topografia.
Mięśnie wyrazowe twarzy - podział i unerwienie.
Mięśnie żucia - unerwienie /przyczepy i czynność mięśnia skroniowego i żwacza/
Czepiec ścięgnisty.

Seminarium 8
Nerwy czaszkowe - X, XI i XII – budowa i zakres unerwienia oraz gałęzie. Odcinek szyjny pnia współczulnego /zwoje,
gałęzie przedzwojowe oraz pozazwojowe oraz zakres unerwienia./.
Węzły chłonne głowy i szyi.
Ćwiczenie 8
Gardło- topografia, budowa oraz zawartość, unaczynienie oraz unerwienie ruchowe, czuciowe i autonomiczne. Przestrzeń
przygardłowa i przestrzeń przedkręgowa szyi.
Powrózek naczyniowo-nerwowy szyi.
Krtań- topografia, połączenia z sąsiadującymi strukturami oraz budowa /chrząstki, aparat więzadłowy wewnątrzkrtaniowy –
błona czworokątna i stożek sprężysty, podział czynnościowy mięśni krtani/. Podział jamy krtani - piętra i ich ograniczenia,
fałdy przedsionkowe oraz głosowe. Ograniczenie wejścia do krtani. Unerwienie ruchowe, czuciowe oraz autonomiczne
krtani. Unaczynienie krtani.
Konikotomia.

Seminarium 9
Zwoje przywspółczulne głowy i szyi – gałęzie przedzwojowe, pozazwojowe oraz zakres unerwienia.

Ćwiczenie 9
Narządy głowy i szyi na przekroju strzałkowym.
Jama nosowa - podział, ograniczenia kostne, przegroda nosowa, małżowiny nosowe i przewody oraz miejsca ujść zatok
przynosowych. Unaczynienie oraz unerwienie ściany bocznej oraz przegrody jamy nosowej.
Jama ustna- budowa, podział oraz unaczynienie i unerwienie zębów, dziąseł, błony śluzowej jamy ustnej – czuciowe oraz
autonomiczne.
Język – budowa, unaczynienie i unerwienie ruchowe, czuciowe oraz autonomiczne.
Układ chłonny / pierścień gardłowy Waldeyera /- migdałki ich topografia i unaczynienie.

Anatomia układu nerwowego ośrodkowego

Seminarium 10
Układ komorowy – lokalizacja i ograniczenia poszczególnych komór.
Krążenie i rola płynu mózgowo-rdzeniowego. Wodogłowie.
Przestrzeń podpajęczynówkowa (ograniczenia, zbiorniki, połączenia).
Ćwiczenie 10
Opony mózgowia i wypustki oraz zatoki opony twardej. Bruzdy dla zatok na kościach czaszki.
Główne naczynia mózgowia /tętnica mózgu przednia, środkowa i tylna - położenie i zakres unaczynienia/. Koło tętnicze
mózgu. Żyły mostkowe i ich znaczenie kliniczne.
Krwiak nadtwardówkowy, podtwardówkowy, śródmózgowy, krwotok podpajęczynówkowy – przyczyny, lokalizacja
wynaczynionej krwi.

Seminarium 11
Podział topograficzny i kliniczny mózgowia.
Rodzaje włókien nerwowych - rzutowe, kojarzeniowe i asocjacyjne- przykłady.
Ćwiczenie 11
Kresomózgowie – płaty, zakręty i bruzdy. Lokalizacja głównych ośrodków w korze mózgu.
Kresomózgowie nieparzyste.

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 3 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880
 Jadra kresomózgowia – lokalizacja na przekroju czołowym i porzecznym mózgowia oraz ich rola.
Torebka wewnętrzna- części oraz lokalizacja głównych dróg zstępujących i zstępujących w obrębie torebki.

Seminarium 12
Międzymózgowie, pień mózgu- podział.
Lokalizacja jąder nerwów czaszkowych w pniu mózgu.
Jądro czerwienne, istota czarna, istota szara okołowodociągowa (PAG), pęczek podłużny przyśrodkowy (MLF)- lokalizacja
oraz rola.
Ćwiczenie 12
Międzymózgowie i pień mózgu- budowa wewnętrzna i zewnętrzna. Unaczynienie.
Komora trzecia, wodociąg mózgu, komora czwarta- lokalizacja, ograniczenia oraz połączenia.

Seminarium 13
Drogi korowo-rdzeniowe oraz korowo-opuszkowe.
Ośrodkowe porażenie nerwu VII.
Najważniejsze objawy uszkodzenia górnego i dolnego neuronu ruchowego.
Ćwiczenie 13
Układ ruchowy ( górny i dolny neuron ruchowy).
Móżdżek- podział i ogólna budowa, unaczynienie.
Powtórzenie najważniejszych wiadomości o strukturach ośrodkowego układu nerwowego.

Seminarium 14 i 15
Nerw III- budowa i zakres unerwienia oraz jego znaczenie kliniczne, objawy uszkodzenia.
Droga wzrokowa. Uszkodzenia. Odruch źrenicy na światło i zbieżność- przebieg drogi w mózgowiu.
Drogi słuchowa i przedsionkowa.

Ćwiczenie 14
Oczodół – ograniczenia kostne, połączenia i zawartość.
Narząd wzroku- oko, narządy oka dodatkowe. Budowa gałki ocznej.
Narząd słuchu i równowagi - ogólna budowa. Błona bębenkowa. Jama bębenkowa- budowa, zawartość. Części błędnika
kostnego i błoniastego.
Nerwy czaszkowe -IV,VI – budowa, topografia i zakres unerwienia.

Ćwiczenie 15
Powtórzenie wiadomości z zakresu głowy i szyi- zaliczenie.

Anatomia topograficzna klatki piersiowej i kończyny górnej.

Seminarium 16
Łuk oraz część piersiowa aorty-topografia oraz gałęzie. Nerw krtaniowy wsteczny lewy- poziom odejścia od nerwu błędnego,
stosunek do łuku aorty – znaczenie kliniczne.
Unerwienie i unaczynienie ścian klatki piersiowej. Znaczenie kliniczne naczyń piersiowych wewnętrznych.
Budowa i topografia gruczołu sutkowego. Drogi odpływu chłonki z gruczołu sutkowego.
Ćwiczenie 16
Szkielet klatki piersiowej – mostek /kąt mostkowy/, żebra- podział, budowa żebra kostnego /części, żebra oraz bruzda i jej
zawartość/.
Mięśnie powierzchowne /mięsień piersiowy większy i mniejszy- przyczepy, czynność i unerwienie/ i głębokie klatki
piersiowej / przepona-części, przyczepy i główne struktury przechodzące przez przeponę oraz ich skeletotopia/
Nerwy międzyżebrowe – rodzaje włókien i ich źródła.
Naczynia międzyżebrowe- początek, rodzaje.

Seminarium 17
Ograniczenia, podział i zawartość śródpiersia.
Unerwienie serca. Miejsca rzutowania i osłuchiwania zastawek serca.
Przewód Bottala. Więzadło tętnicze. DAP
Ćwiczenie 17
Krążenie duże. Żyła główna górna, żyła ramienno-głowowa - początek, koniec i topografia.
Osierdzie. Jama osierdzia. Zatoka poprzeczna osierdzia - znaczenie kliniczne.
Budowa zewnętrzna i wewnętrzna, topografia, unaczynienie jam serca.
Ściana serca/nasierdzie, wsierdzie, śródsierdzie/. Przegroda międzykomorowa i międzyprzedsionkowa. Układ bodżco-
przewodzący.
Budowa zastawek, struny ścięgniste/rola/.
Przebieg dużych naczyń tętniczych wychodzących z serca

Seminarium 18
Krążenie płucne (małe). Unaczynienie odżywcze płuc. Vasa privata. Vasa publica.
Krążenie płodowe.
Ćwiczenie 18
Opłucna ścienna i trzewna.
Układ oddechowy (tchawica, płuca, drzewo oskrzelowe). Granice płuc. Płat żyły nieparzystej. Segment oskrzelowopłucny –
definicja. Segmenty płuca prawego i lewego. Opłucna- rodzaje, unaczynienie i unerwienie. Jama opłucnej i jej zachyłki.
Drogi odpływu chłonki z płuc .

Seminarium 19
Układ autonomiczny klatki piersiowej /odcinek piersiowy pnia współczulnego, nerw błędny, splot śródpiersiowy/.
Podsumowanie unerwienia narządów klatki piersiowej.
Ćwiczenie 19
Ograniczenia i zawartość śródpiersia tylnego.
Aorta piersiowa, topografia oraz gałęzie. Układ żył nieparzystych- początek, topografia, znaczenie kliniczne. Przewód
piersiowy- początek, przebieg, ujście do układu żylnego. Węzły chłonne klatki piersiowej.

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 4 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880
 Przełyk- topografia, budowa unaczynienie i unerwienie.
Powtórzenie wiadomości z zakresu klatki piersiowej.

Seminarium 20
Splot ramienny- budowa i zakres unerwienia.

Ćwiczenie 20
Kości kończyny górnej i ich połączenia /staw ramienny, łokciowy, promieniowo-nadgarstkowy- rodzaj stawu, powierzchnie
stawowe, więzadła oraz rodzaje ruchów w stawach/. Mięśnie obręczy barkowej- przyczepy, czynność, unerwienie.
Mięśnie odcięte kończyny górnej- przyczepy, czynność, unerwienie.
Nerw pachowy- początek, przebieg i zakres unerwienia.

Seminarium 21
Naczynia podobojczykowe /tętnica- początek, koniec, przebieg i gałęzie oraz żyła-początek, topografia i dopływy/ i ich
znaczenie kliniczne. Szczeliny mięśni pochyłych.
Naczynia pachowe /początek, koniec, topografia, gałęzie tętnicy pachowej/.
Sieć łopatki – główne anastomozy naczyniowe i ich znaczenie kliniczne.
Ćwiczenie 21
Jama pachowa - ograniczenie i zawartość, otwory w ścianie tylnej oraz ich zawartość.
Pęczki splotu ramiennego.
Węzły chłonne pachowe – grupy, drogi spływu i odpływu chłonki.

Seminarium 22 i 23
Gałęzie długie splotu ramiennego – początek, przebieg i zakres unerwienia, objawy uszkodzenia.
Naczynia ramienne – początek, koniec, topografia.
Żyły powierzchowne kończyny górnej i ich znaczenie kliniczne.
Naczynia tętnicze i żylne przedramienia i ręki /łokciowe, promieniowe, luki dłoniowe/
Zespół cieśni nadgarstka
Ćwiczenie 22
Przedziały powięziowe ramienia.
Mięśnie ramienia – przyczepy i unerwienie, czynność. Kanał nerwu promieniowego, bruzda przyśrodkowa mięśnia
dwugłowego - ograniczenia i zawartość.
Dół łokciowy -ograniczenia, zawartość.

Seminarium 24
Nerwy długie splotu ramiennego w obrębie przedramienia i ręki /topografia, zakres unerwienia, objawy uszkodzenia/.
Unerwienie skóry kończyny górnej. Dermatomy -ich znaczenie kliniczne.
Ćwiczenie 23
Przedziały powięziowe przedramienia.
Mięśnie grupy przedniej i bocznej i tylnej przedramienia- wspólny przyczep początkowy, czynność i unerwienie.
Tętnica promieniowa i łokciowa – początek, koniec i topografia w obrębie przedramienia.
Kości /ułożenie w szeregu bliższym i dalszym/i połączenia nadgarstka. Kanał nadgarstka- budowa i zawartość.
Kości, stawy /rodzaje stawów/ oraz mięśnie ręki / podział grupowy, czynność i unerwienie/.

Ćwiczenie 24
Powtórzenie wiadomości z zakresu klatki piersiowej oraz kończyny górnej – zaliczenie.

Anatomia topograficzna jamy brzusznej.

Seminarium 25
Ściana przednia jamy brzusznej - podział, rzutowanie narządów.
Miejsca zmniejszonej oporności jamy brzusznej – przepukliny /rodzaje/
Ćwiczenie 25
Mięśnie ściany przednio-bocznej i tylnej brzucha / przyczepy, czynność i unerwienie/. Pochewka mięśnia prostego brzucha -
budowa i zawartość.
Naczynia nabrzuszne górne i dolne - początek, przebieg, znaczenie kliniczne.
Powierzchnia wewnętrzna przedniej ściany brzucha - fałdy pępkowe i ich zawartość oraz doły pomiędzy nimi i ich znaczenie.
Kanał pachwinowy- początek, koniec, ściany oraz zawartość.

Seminarium 26
Podział układu pokarmowego.
Otrzewna. Jama otrzewnej i jej zachyłki. Torba sieciowa – topografia, połączenie z jamą otrzewnową właściwą.
Narządy wewnątrz - i zewnątrzotrzewnowe
Struktury otrzewnej w jamie brzusznej- sieć mniejsza, większa, więzadła- budowa, rola.
Ćwiczenie 26
Topografia narządów jamy brzusznej- in situ. Aorta brzuszna- topografia oraz gałęzie ścienne i trzewne. Pień trzewny-
topografia i gałęzie. Żołądek - budowa, topografia, unaczynienie i unerwienie.

Seminarium 27
Żyła wrotna - topografia, połączenia z układami żył głównych /zespolenia między krążeniem wrotnym a systemowym -
zespolenia porto-kawalne)/. Nadciśnienie wrotne- przyczyny występowania objawów nadciśnienia wrotnego, anastomozy
naczyniowe - /żylaki przełyku, żylaki odbytu, głowa meduzy/
Ćwiczenie 27
Wątroba /budowa, topografia, więzadła, unaczynienie i unerwienie/.
Wrota wątroby – zawartość.
Więzadło wątrobowo-dwunastnicze-budowa, zawartość.
Drogi żółciowe. Pęcherzyk żółciowy- topografia, wymiary, unaczynienie i unerwienie.
Trzustka - budowa i topografia, unaczynienie i unerwienie.
Topografia i budowa oraz unaczynienie śledziony.

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 5 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880
 Seminarium 28
Układ autonomiczny jamy brzusznej / splot trzewny, międzykrezkowy – rodzaje włókien nerwowych- ich źródła oraz zakres
unerwienia narządów jamy brzusznej/.
Ćwiczenie 28
Budowa, topografia i unerwienie i unaczynienie oraz układ chłonny jelita cienkiego i jelita grubego.
Krezka jelita cienkiego (budowa i zawartość), przebieg nasady krezki jelita cienkiego.
Wyrostek robaczkowy - położenie, unaczynienie, znaczenie kliniczne. Zachyłek zakątniczy i jego znaczenie kliniczne.
Uchyłek Meckela.
Naczynia krezkowe- początek, koniec i topografia, gałęzie.

Seminarium 29
Anatomia kliniczna oraz radiologiczna jamy brzusznej- perforacja żołądka, kamica żółciowa, marskość wątroby, rak trzustki,
niedrożność jelit, kamica nerkowa
Ćwiczenie 29
Przestrzeń zaotrzewnowa – ograniczenie, zawartość.
Nerki, nadnercza- budowa, topografia, unaczynienie i unerwienie. Moczowody, pęcherz moczowy- budowa, topografia,
unerwienie i unaczynienie. Przestrzeń załonowa.
Splot lędźwiowy i jego gałęzie – topografia i zakres unerwienia.
Aorta brzuszna – topografia i gałęzie. Żyła główna dolna – początek, topografia oraz dopływy.

Ćwiczenie 30
Powtórzenie wiadomości z zakresu jamy brzusznej- zaliczenie.

Anatomia topograficzna miednicy i kończyny dolnej.

Seminarium 30 i 31
Krocze - ograniczenia, podział.
Splot krzyżowy i jego gałęzie – znaczenie kliniczne.
Przebieg otrzewnej w miednicy mniejszej.
Naczynia miednicy mniejszej. Naczynia biodrowe i udowe – początek, koniec, topografia i gałęzie/dopływy. Węzły chłonne
miednicy.
Ćwiczenie 31
Budowa, połączenia oraz wymiary miednicy. Więzozrosty miednicy
Dół kulszowo-odbytniczy i kanał zasłonowy, kanał sromowy.
Otwory kulszowe - ich ograniczenia i zawartość.
Mięśnie dna miednicy-podział, lokalizacja, unerwienie.

Seminarium 32
Układ autonomiczny miednicy. Splot miedniczny -rodzaje włókien oraz ich źródła, zakres unerwienia. Nerwy trzewne
miedniczne. Nerwy podbrzuszne.
Ćwiczenie 32
Narządy płciowe wewnętrzne i zewnętrzne żeńskie.
Jajnik - położenie, budowa, więzadła, unaczynienie i unerwienie.
Jajowód - położenie, części, budowa, unaczynienie i unerwienie.
Macica- położenie, części, budowa i unaczynienie i unerwienie.
Endocervix
Więzadło szerokie macicy. Więzadło obłe macicy.
Pochwa-położenie, budowa, unaczynienie i unerwienie.
Przedsionek pochwy – ograniczenie, ujścia oraz unerwienie i unaczynienie.

Seminarium 33
Rozstęp mięśni i naczyń - ograniczenia i zawartość. Kliniczne znaczenie naczyń udowych.
Kanał udowy. Przepukliny udowe.

Ćwiczenie 33
Narządy płciowe wewnętrzne i zewnętrzne męskie.
Jądro- topografia, budowa, unaczynienie i unerwienie.
Nasieniowód – początek, koniec, części, topografia, unaczynienie i unerwienie.
Gruczoł krokowy- położenie, budowa, unaczynienie, unerwienie.
Gruczoły opuszkowo-cewkowe- położenie, budowa, unaczynienie, unerwienie.
Cewka moczowa męska- części, przebieg, unaczynienie i unerwienie.

Seminarium 34
Połączenia kończyny dolnej /staw krzyżowo-biodrowy, biodrowy, kolanowy i skokowy górny -rodzaj stawu, powierzchnie
stawowe, więzadła oraz rodzaje ruchów w stawie/.
Ćwiczenie 34
Kości kończyny dolnej.
Przedziały powięziowe uda.
Grupa przednia i przyśrodkowa mięśni uda-przyczepy, czynność i unerwienie. Trójkąt udowy. Kanał przywodzicieli-
ograniczenie, zawartość.
Nerwy udowy, udowo-goleniowy i zasłonowy – początek, topografia i zakres unerwienia.

Seminarium 35 i 36
Unerwienie skóry kończyny dolnej. Uszkodzenie nerwu pośladkowego górnego. Blokada nerwu kulszowego. Uszkodzenie
nerwu kulszowego. Iniekcje domięśniowe w okolicy pośladkowej.
Dermatomy kończyny dolnej.

Ćwiczenie 35
Mięśnie obręczy biodrowej i grupy tylnej uda- przyczepy, czynność i unerwienie.
Nerw kulszowy i nerw skóry uda tylny, nerwy pośladkowe - początek, topografia i zakres unerwienia. Otwory kulszowe - ich

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 6 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880
 ograniczenia i zawartość.
Dół podkolanowy - ograniczenia i zawartość.

Seminarium 37
Węzły chłonne pachwinowe - podział, topografia i zakres spływu chłonki.
Badanie tętna na tętnicach kończyny dolnej. Układ żylny kończyny dolnej- powierzchowny i głęboki.
Ćwiczenie 36
Przedziały powięziowe podudzia
Mięśnie goleni i stopy-podział grupowy, czynność i unerwienie. Nerwy strzałkowy wspólny i piszczelowy. Nerw łydkowy.
Naczynia podudzia i stopy.
Kanał kostki przyśrodkowej- ograniczenia i zawartość.
Kości stopy i połączenia. Grupy mięśni stopy i ich unerwienie.

Ćwiczenie 37
Podsumowanie wiadomości z miednicy i kończyny dolnej – zaliczenie ćwiczeń.

Ćwiczenie 38 / 1 godzina/
Powtórzenie najważniejszych wiadomości z anatomii człowieka.
Zaliczenie ćwiczeń -termin poprawkowy.

5. OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW UCZENIA SIĘ

Numer Odniesienie do
standardu charakterystyki
EFEKTY UCZENIA SIĘ - PO ZAKOŃCZENIU ZAJĘĆ STUDENT kształcenia lub drugiego Forma
OSIĄGNIE W ZAKRESIE: kierunkowego stopnia Polskiej realizacji
efektu uczenia Ramy
się Kwalifikacji
WIEDZY
ćwiczenia-A ,
mianownictwo anatomiczne, histologiczne i embriologiczne seminaria ,
w językach polskim i angielskim; A.W1. P7S_WG wykłady ,
samodzielna
praca studenta
budowę ciała ludzkiego w podejściu topograficznym
(kończyny górna i dolna, klatka piersiowa, brzuch,
ćwiczenia-A ,
miednica, grzbiet, szyja, głowa) i czynnościowym (układ
samodzielna
kostno-stawowy, układ mięśniowy, układ krążenia, układ
A.W2. P7S_WG praca studenta ,
oddechowy, układ pokarmowy, układ moczowy, układy
seminaria ,
płciowe, układ nerwowy i narządy zmysłów, powłoka
wykłady
wspólna);

ćwiczenia-A ,
stosunki topograficzne między poszczególnymi narządami;
A.W3. P7S_WG seminaria ,
wykłady
stadia rozwoju zarodka ludzkiego, budowę i czynność błon
płodowych i łożyska, etapy rozwoju poszczególnych
narządów oraz wpływ czynników szkodliwych na rozwój ćwiczenia-A ,
zarodka i płodu (teratogennych). A.W6. P7S_WG seminaria ,
wykłady
Efekt kształcenia realizowany łącznie z Zakładem Histologii i
Embriologii.
UMIEJĘTNOŚCI
wyjaśniać anatomiczne podstawy badania ćwiczenia-A ,
przedmiotowego; A.U3. P7S_UW seminaria ,
wykłady
wnioskować o relacjach między strukturami anatomicznymi
ćwiczenia-A ,
na podstawie przyżyciowych badań diagnostycznych, w
samodzielna
szczególności z zakresu radiologii (zdjęcia przeglądowe,
A.U4. P7S_UW praca studenta ,
badania z użyciem środków kontrastowych, tomografia
seminaria ,
komputerowa i magnetyczny rezonans jądrowy);
wykłady

posługiwać się w mowie i w piśmie mianownictwem ćwiczenia-A ,

anatomicznym, histologicznym oraz embriologicznym. A.U5. P7S_UW seminaria ,
wykłady
KOMPETENCJI
Do pacjentów i ich bliskich oraz do lekarzy i innych
ćwiczenia-A ,
pracowników ochrony zdrowia odnosi się z szacunkiem i
seminaria ,
kultura osobistą, z zachowaniem zasad kodeksu etyki
K.K2 P7S_KO samodzielna
lekarskiej, z zachowaniem poufności oraz zgodnie z
praca studenta ,
obowiązującymi przepisami prawa
wykłady

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 7 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880
 Numer Odniesienie do
standardu charakterystyki
EFEKTY UCZENIA SIĘ - PO ZAKOŃCZENIU ZAJĘĆ STUDENT kształcenia lub drugiego Forma
OSIĄGNIE W ZAKRESIE: kierunkowego stopnia Polskiej realizacji
efektu uczenia Ramy
się Kwalifikacji
Posiada świadomość konieczności stałego doskonalenia
ćwiczenia-A ,
umiejętności, poszerzania wiedzy i praktykowania w celu
samodzielna
utrwalenia i rozwoju umiejętności zawodowych, korzysta z K.K4 P7S_KR
praca studenta ,
dobrych praktyk medycznych
seminaria

Uznaje znaczenie wiedzy w rozwiązywaniu problemów

poznawczych i praktycznych oraz zasięgania opinii ćwiczenia-A ,
ekspertów w przypadku trudności z samodzielnym K.K8 P7S_KR seminaria ,
rozwiązaniem problemu wykłady

6. WERYFIKACJA EFEKTÓW UCZENIA SIĘ

WERYFIKACJA EFEKTÓW UCZENIA SIĘ

sposób oceny metoda oceny
efektów efektów symbole standardów kształcenia/efektów uczenia się
uczenia się uczenia się
egzamin Test K.K8, K.K4, K.K2, A.U5., A.U4., A.U3., A.W6., A.W3., A.W2., A.W1.

7. NAKŁAD PRACY STUDENTA

ECTS ZAJĘCIA
w tym ECTS LICZBA wykłady seminaria ćwiczen
w tym ECTS
zajęć z ŁĄCZNA GODZIN
zajęć z łączna
bezpośrednim LICZBA SAMODZIELNEJ
wykorzystaniem liczba łączna w w tym
łączna
w w tym
łączna
wt
ECTS udziałem
metod i technik GODZIN PRACY godzin liczba tym e-
liczba
tym e-
liczba
met
nauczycieli/ STUDENTA godzin godzin godzin
kształcenia zajęć online learning online learning sym
prowadzących w. s. ćw.
na odległość
zajęcia
13.00 0.00 6.40 325 165 160 48 0 0 37 0 0 75
ćwiczeni
wykład (Metody projekty (Metody praktyczn
METODY DYDAKTYCZNE
podające) praktyczne) (Metody
praktyczn

8. KRYTERIA OCENY

REGULAMIN OCENIANIA
1. Obowiązkowe treści programowe z przedmiotu anatomia zostały ujęte w 160 godzin dydaktycznych /48 godzin
wykładów, 37 godzin seminariów i 75 godzin ćwiczeń/. Do zaliczenia przedmiotu konieczne jest opanowanie materiału
wykładów, seminariów i ćwiczeń.
Podstawowe treści programowe zawarte są w podręczniku i atlasach. Integralną częścią obowiązującego materiału jest treść
wykładów.
Studentów obowiązują wskazane na wykładach nazwy łacińskie.

1. Zajęcia podzielone są na 5 bloków tematycznych, z których każdy kończy się zaliczeniem.

Ze względu na obszerny program i charakter ćwiczeń prosektoryjnych (dostęp do preparatów wyłącznie podczas
ćwiczeń w obecności prowadzącego), aby efektywnie wykorzystać czas w prosektorium, student winien przygotować
się teoretycznie do ćwiczeń w domu według załączonego programu.
Dodatkowo w ramach samokształcenia student powinien przygotować ogólne, wstępne informacje o układzie
szkieletowym, naczyniowym i nerwowym.

2. Zaliczenie ćwiczeń i seminariów jest koniecznym warunkiem dopuszczenia do egzaminu. W ciągu trwania zajęć
student może uzyskać 80 punktów (70 punktów z ćwiczeń i 10 punktów z seminariów). Warunkiem zaliczenia zajęć
i dopuszczenia do egzaminu z anatomii jest uzyskanie przynajmniej 48 punktów (z czego minimum 42 punkty z
ćwiczeń i minimum 6 punktów z seminariów).
Studenci, którzy nie uzyskają w sumie 48 punktów, a więc nie uzyskają zaliczenia, będą mogli zdać materiał
ćwiczeń i seminariów z całego roku (wyjściówkę). Studentowi przysługuje jeden termin poprawkowy wyjściówki .
Student, który zdał wyjściówkę otrzymuje 48 punktów za ćwiczenia i seminaria, które są uwzględniane do oceny
końcowej z przedmiotu.

3. Prowadzący ćwiczenia może oceniać wiedzę studenta podczas ćwiczeń w postaci punktów dodatkowych (1 punkt na
1 ćwiczeniu). Student regularnie dobrze przygotowany na ćwiczenia, który uzyska liczbę punktów równą x-1 (gdzie
x to liczba ćwiczeń w bloku objętym kolokwium) jest zwolniony z kolokwium praktycznego i uzyskuje z niego
maksymalna liczbę punktów. Studentowi, który uzyskał punkty dodatkowe w liczbie mniejszej, dodaje się tę liczbę
punktów do ogólnej sumy punktów uzyskanych z ćwiczeń.
Dodatkowe punkty można również uzyskać za preparowanie zwłok na ćwiczeniach.
Zaliczenie może być przeprowadzone w formie pisemnej, ustnej lub tzw. „szpilek”

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 8 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880
 Szczegółową punktację na kolokwiach przedstawia tabela:
Kolokwium Ćwiczenia Maksymalna liczba punktów na kolokwium
1 1-4 8
2 5-15 18
3 16-24 14
4 25-30 16
5 31-37 14

1. Egzamin z anatomii ma formę pisemną (test). Studenci, którzy uzyskają z zajęć powyżej 85% maksymalnej liczby
punktów tj. 68 /przy czym z ćwiczeń min. 60/, będą mogli przystąpić do egzaminu w tzw. przedterminie, który ma
formę ustną.
Liczba punktów możliwa do uzyskania z egzaminu pisemnego wynosi 100.
Ocenę pozytywną z egzaminu otrzymają studenci, którzy uzyskają przynajmniej 60 punktów (60%). Studenci,
którzy nie uzyskają wymaganej, minimalnej liczby punktów otrzymują ocenę niedostateczną z egzaminu (bez
względu na liczbę punktów z zaliczenia ćwiczeń i seminariów).
W przypadku uzyskania minimalnej liczby punktów z egzaminu pisemnego ocena końcowa z przedmiotu anatomia
prawidłowa ustalana jest na podstawie sumy punktów za ćwiczenia i seminaria oraz z egzaminu pisemnego. Skala
ocen jest następująca:
0-107 pkt. Niedostateczny
108-120 pkt. dostateczny
121-135 pkt. dość dobry
136-150 pkt. dobry
151-161 pkt. ponad dobry
162-180 pkt. bardzo dobry

Studentowi, który otrzymał ocenę niedostateczną przysługuje jeden termin poprawkowy egzaminu pisemny. W przypadku
otrzymania oceny niedostatecznej z egzaminu pisemnego poprawkowego, studentowi przysługuje jeden termin egzaminu
poprawkowego ustnego.
Nieprzystąpienie do egzaminu w uzgodnionym terminie, powinno być usprawiedliwione najpóźniej w ciągu 7 dni roboczych.
Nieobecność nieusprawiedliwiona jest równoznaczna z utratą prawa do zdawania egzaminu w danym terminie oraz
przyznaniem oceny niedostatecznej.

9. LITERATURA PODSTAWOWA

1. W. Woźniak Anatomia człowieka - podręcznik dla studentów i lekarzy , EDRA Urban&Partner, 2019.
2. Sobotta Atlas anatomii człowieka, tom I, II i III , EDRA Urban&Partner, 2019.

10. LITERATURA UZUPEŁNIAJĄCA

1. K.L. Moore, A.F. Dalley, A.M.R. Agur Moore Anatomia Kliniczna , EDRA Urban&Partner, 2017.
2. A. Bochenek, M. Reicher Anatomia Człowieka , PZWL, 2010.

11. REGULAMIN ZAJĘĆ

Dodano w formie załącznika plikowego.

12. PLAN ORGANIZACJI ZAJĘĆ

Dodano w formie załącznika plikowego.

13. KOŁA NAUKOWE

Jednostka zarządzająca nie prowadzi żadnych kół naukowych.

14. INFORMACJE KOŃCOWE

Adres jednostki realizującej przedmiot: ul. Święcickiego 6, 61-781 Poznań

Wydrukowano: 13 września 2023, 16:16 strona: 9 z 9

Identyfikator dokumentu: a2708ef9-cac2-4d91-8c5c-97db4da6e880