’-

Ενότητα 1
Ο φίλος μας το περιβάλλον

1. Να συμπληρώσεις τα ρήματα των προτάσεων με : -τε ή –ται

 Ο Βασίλης διακρίνε ........ για την εχεμύθειά του.

 Μην αργεί ........ . Η συναυλία άρχισε.

 Τι γραμμάτιο πληρώνε ........ γι’ αυτό το αυτοκίνητο;

 Το σπίτι τους βρίσκε ........ στην κορυφή ενός βουνού.

 Η Ελλάδα στο μεγαλύτερο μέρος βρέχε ........ από θάλασσα.

 Φοβάτ ........ πολύ τις γάτες και κρύβε ........ κάθε φορά που συναντάει.

 Τι μαγειρεύ ........ εσείς εκεί πέρα;

 Γιατί χάνε ........ διαρκώς τα χρήματά σας;

2. Στις παρακάτω προτάσεις να υπογραμμίσεις τα χρονικά επιρρήματα

και τις χρονικές εκφράσεις.

· Αύριο ανοίγουν τα σχολεία.

· Σε λίγο θα αρχίσει η ταινία.

· Φέτος θα προσπαθήσω να φτιάξω τους βαθμούς μου.

· Δε θα ξεχάσω ποτέ τον πρώτο μου έρωτα.

· Ο Μάκης θα γυρίσει κατά το βραδάκι.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

· Όταν ανακοινώθηκαν τα αποτελέσματα ξέσπασε σε κλάματα.

· Μόλις επιστρέψεις, τηλεφώνησέ μου.

· Το πρωί συναντήθηκα με τον Πέτρο.

· Του χρόνου θα πάω σε καινούριο σχολείο.

3. Συμπλήρωσε τον παρακάτω πίνακα.

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ

κατεβαίνει

φοβόμουν

ακούσαμε

4. Ξανάγραψε το κείμενο μεταφέροντας τα ρήματα σε χρόνο

Ενεστώτα.

«Θα κοιτάζεις τη νύχτα τα αστέρια. Το δικό μου θα είναι πολύ μικρό, δε

θα μπορώ να σου δείξω που βρίσκεται. Καλύτερα έτσι. Το αστέρι μου

θα είναι για σένα ένα, ανάμεσα σε όλα τα αστέρια. Εσύ- εσύ μόνο θα

έχεις τα αστέρια όπως κανένας άλλος δεν τα έχει. Σε ένα από αυτά θα

ζω. Σε ένα από αυτά θα γελώ. Και έτσι όταν το βράδυ θα κοιτάς τον

ουρανό, όλα τα αστέρια θα γελούν. Εσύ, μόνο εσύ θα έχεις τα αστέρια

που θα μπορούν να γελούν».

Εσύ- εσύ μόνο θα έχεις τα αστέρια όπως κανένας άλλος δεν τα έχει. Σε

ένα από αυτά θα ζω. Σε ένα από αυτά θα γελώ. Και έτσι όταν το βράδυ

θα κοιτάς τον ουρανό θα είναι σαν όλα τα αστέρια να γελούν. Εσύ, μόνο

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

εσύ θα έχεις τα αστέρια που μπορούν να γελούν.

Ο Μικρός Πρίγκιπας, Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

..............................................................................................................................................................

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

..............................................................................................................................................................

.......................................

5. Συμπλήρωσε τον πίνακα με τα παρακάτω ρήματα, στον χρόνο που

ταιριάζουν.

έχουν τρέξει | θα σκεφτείς | ακούτε | αρνήθηκε | είχα φοβηθεί | θα

κρατήσουμε | πήγαινες |θα έχετε προετοιμαστεί

ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ

ΠΑΡΑΤΑΤ. ΑΟΡ. ΥΠΕΡΣ. ΕΝΕΣΤΩΤ. ΠΑΡΑΚ. ΕΞΑΚ. ΣΥΝΟΠΤ. ΣΥΝΤΕΛ.

ΜΕΛΛ ΜΕΛΛ ΜΕΛΛ

6. Να κλίνεις το ρήμα δένω σε όλους τους χρόνους Ενεργητικής &

Παθητικής Φωνής.

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘ. ΜΕΛΛ

Εγώ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

Εσύ

Αυτός

Εμείς

Εσείς

Αυτοί

ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ

ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ

ΜΕΛΛ.

Εγώ

Εσύ

Αυτός

Εμείς

Εσείς

Αυτοί

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ
ΜΕΛΛ.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

Εγώ

Εσύ

Αυτός

Εμείς

Εσείς

Αυτοί

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

ΠΑΡΕΛΘΟΝ ΠΑΡΟΝ ΜΕΛΛΟΝ

ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘ. ΜΕΛΛ

Εγώ

Εσύ

Αυτός

Εμείς

Εσείς

Αυτοί

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΣ

ΜΕΛΛ.

Εγώ

Εσύ

Αυτός

Εμείς

Εσείς

Αυτοί

ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ ΣΥΝΤΕΛΕΣΜΕΝΟΣ
ΜΕΛΛ.

Εγώ

Εσύ

Αυτός

Εμείς

Εσείς

Αυτοί

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

7. Να γράψεις τις φράσεις στην αντίστοιχη πτώση του άλλου αριθμού.

Το συνεχές ωράριο

...............................................................................................................................

Ο θεμελιώδης νόμος

...............................................................................................................................

Τις δασώδεις περιοχές

...............................................................................................................................

Των αξιοπρεπών εμφανίσεων

...............................................................................................................................

Τις διεθνείς σχέσεις

...............................................................................................................................

8. Σχημάτισε φράσεις μεταφέροντας το δεύτερο ουσιαστικό στη

γενική ενικού.

Το σεμινάριο – το πανεπιστήμιο

....................................................................................................................

Το μήκος – το φόρεμα

....................................................................................................................

Η γιορτή– η επέτειος

....................................................................................................................

Ο χορός – η αποφοίτηση

....................................................................................................................

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

η αγάπη – η μητέρα

....................................................................................................................

η αμοιβή – η γιατρός

....................................................................................................................

9. Κάνε τις χρονικές αντικαταστάσεις των ρημάτων.

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ αγαπάς
ΠΑΡΑΤΑΤΙΚΟΣ
ΑΟΡΙΣΤΟΣ γύρισες
ΕΞΑΚ. ΜΕΛΛ.
ΣΥΝΟΠ. ΜΕΛΛ.
ΠΑΡΑΚΕΙΜΕΝΟΣ
ΥΠΕΡΣΥΝΤΕΛΙΚΟΣ
ΣΥΝΤΕΛ. ΜΕΛΛ.

10. Συμπλήρωσε τις καταλήξεις –τε ή –ται.

· Το μαγαζί βρίσκε........ στο κέντρο της Αθήνας.

· Μη ρυπαίνε........ τις ακτές και τις θάλασσες.

· Δεν επιτρέπε........ το κυνήγι αυτούς τους μήνες.

· Μη φεύγε......... τόσο γρήγορα.

· Κυρία Δήμητρα, πότε γιορτάζε........;

· Το έργο θα παίζε........ και την επόμενη χρονιά.

· Παιδιά, να παίζε........ όλοι μαζί σαν παρέα.

· Όταν βρίσκε........ κάτι πολύτιμο στο δρόμο να το πηγαίνε........ στην

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

αστυνομία.

11. Συμπληρώστε τα κενά και σχηματίστε τον αόριστο των ρημάτων,

στην ενεργητική και στην παθητική φωνή (όπου υπάρχει).

· αναβλ.....ζω
ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ
· αθρ....ζω ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ Φ. ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ Φ.

· πρ....ζω

· σφ....ζω

· κελαρ....ζω

· προσεγγ....ζω

· φανατ....ζω

· δακρ....ζω

· χωρ.....ζω

12. Σχημάτισε τον Αόριστο των παρακάτω ρημάτων στην Ενεργητική

και στην Παθητική φωνή (όπου υπάρχει).

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ

ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ Φ. ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΗΣ Φ. ΠΑΘΗΤΙΚΗΣ Φ.
φιλώ

ρωτώ

μιλώ

αγαπώ

χωρώ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

μεθώ

θρηνώ

τιμώ

καλώ

13. Ένωσε τις προτάσεις με χρονικούς συνδέσμους, ώστε να βγάζουν

νόημα.

 Χτύπησε το τηλέφωνο. Ήταν στο γραφείο.

..............................................................................

 Μπήκε στο σπίτι. Είδε τη γάτα του να τρώει.

..............................................................................

 Χάρηκα πολύ. Έμαθα τα νέα.

..............................................................................

14. Υπογράμμισε τις λέξεις/φράσεις που δηλώνουν χρόνο.

 Πρέπει να ετοιμάσεις την τσάντα σου από το βράδυ.

 Τι κάνεις απόψε;

 Το σαββατοκύριακο πήγα στο χωριό του πατέρα μου.

 Η Μαργαρίτα δούλευε όλη την ημέρα.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

 Αυτή τη χρονιά ελπίζω να πάρω καλύτερους βαθμούς από πέρσι.

15. Σχημάτισε τις σύνθετες λέξεις.

 όργανο + παίχτης  __________________________

 καλός + καρδιά  __________________________

 έξω + πόρτα  __________________________

 μεγάλος + μανία  __________________________

 χρυσός + ψάρι  __________________________

 ψάρι + κόκκαλο  __________________________

 μεγάλος + σώμα  __________________________

 ανάβω + σβήνω  __________________________

 άλλος + θρησκεία  __________________________

 κόκκινος + χώμα  __________________________

16. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τα

κατάλληλα ρήματα που παράγονται από τις λέξεις που βρίσκονται
στην παρένθεση.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

π.χ. Σιγά σιγά καλυτερεύει (καλύτερος) ο καιρός.

 Κάθε φορά που ο πατέρας ................. (ανηφόρα) προς το σπίτι,

........................ (ανάσα) βαριά, γιατί................ (καπνός) πολύ.

 Από την πολλή κούραση, η Μαρία ........................ (νύστα)

συνέχεια.

 Η Δήμητρα ..................... (αγορά) το παλιό μας εξοχικό.

 Μόλις ......................... (νύχτα), θα επιστρέψεις στο σπίτι.

 Όσο πλησιάζει το καλοκαίρι, όλο και.................. (μεγάλος) η

μέρα.

17. Να ξαναγράψεις τις προτάσεις με άλλο τρόπο, όπως στο

παράδειγμα.

π.χ. Η άσκηση μάς κάνει δυνατούς.

Η άσκηση μας δυναμώνει.

 Η ηλιοθεραπεία μας κάνει πιο μαύρους.

 Ο πατέρας κάνει άσπρο τον τοίχο.

 Τα γλυκά με κάνουν παχύ.

 Εδώ ο δρόμος γίνεται στενός.

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα

 ’-

 Τα μάγουλα της είναι κόκκινα.

 Το σκοτάδι μας κάνει φοβητσιάρηδες.

18. Να σχηματίσεις τα ρήματα από τις παρακάτω λέξεις.

π.χ. σημάδι  σημαδεύω

 ζύμη  _______________________

 χαμηλός  _______________________

 ψηλός  _______________________

 ακριβός  _______________________

 φωλιά  _______________________

 πράσινος  _______________________

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ Δή μητρα Πή ττα