1.

Στις παρακάτω προτάσεις να βρεις το ρήμα, το υποκείμενο και το

αντικείμενο

Πρόταση υποκείμενο ρήμα αντικείμενο

Ο παππούς φόρεσε
τα γυαλιά του.
Τα παιδιά διαβάζουν
ιστορία.
Τη βλάβη του αυτοκινήτου
διόρθωσε ο μηχανικός
Όλα τα πουλιά γεννούν
αυγά.

2. Συμπληρώνω τον πίνακα φροντίζοντας πάντα να μην αλλάζω πρόσωπο στο

ρήμα:

Ενεστώτας Παρατατικός Εξακολ. Μέλλοντας

πλησιάζει
πίστευες
θα εκνευρίζουν
ζωντανεύει
έσκαβε
θα διαβάζουν
φωνάζω
εξέταζε
θα επιστρέφετε
γράφουν

3. Κλίνω τα παρακάτω επίθετα μαζί με το ουσιαστικό τους σε ενικό και

πληθυντικό αριθμό:

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

ον. το ψάθινο καπέλο
γεν.
αιτ.
κλητ.

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

ον. η δροσερή θάλασσα
γεν.
αιτ.
κλητ.

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

ον. ο γαλανός ουρανός
γεν.
αιτ.
κλητ.

[1]
 4. Υπογραμμίστε τα συνδετικά ρήματα και κυκλώστε τα  κατηγορούμενα, στις
παρακάτω προτάσεις. 

∙ Το νερό αποτελεί πηγή ζωής. 

∙ Τα παιδιά φαίνονται πολύ χαρούμενα. 

∙ Μου έδωσε λίγο νερό. 

∙ Η λίμνη του Μαραθώνα λέγεται τεχνητή. 

∙ Οι άνθρωποι αγόραζαν το νερό σε κανάτες. 

∙ Η ΕΥΔΑΠ είναι υπεύθυνη για την ύδρευση στην Αττική.

5. Να κλίνουμε αρσενικά προπαροξύτονα ουσιαστικά σε –ος .

 Να συμπληρώσεις τις πτώσεις που λείπουν από τα παρακάτω ουσιαστικά,

προσέχοντας πού πρέπει να βάλεις τον τόνο :

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

Ονομαστική Γενική Αιτιατική Κλητική Γενική Αιτιατική
ο ανήφορος
ο άνθρωπος
ο καλόγερος
ο πρόεδρος
ο λαχανόκηπος
ο δήμαρχος

6. Να συμπληρώσεις τις πτώσεις που λείπουν από τα παρακάτω ουσιαστικά,

προσέχοντας την ορθογραφία :

[2]
 Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός
Ονομαστική Ονομαστική Γενική Αιτιατική
το δάκρυ
το στάχυ
το βράδυ
το δίχτυ

7. Να κλίνουμε ουδέτερα ουσιαστικά σε –μα .

Να συμπληρώσεις με προσοχή τις πτώσεις που λείπουν από τα παρακάτω

ουσιαστικά :

Ενικός αριθμός Πληθυντικός αριθμός

Ονομαστική Γενική Αιτιατική Γενική Αιτιατική
το δέρμα
το χρώμα
το γράμμα
το ύφασμα
το αγρόκτημα
το σύρμα

8. Να βάζουμε τελικό ν μόνο όταν χρειάζεται .

 Να συμπληρώσεις με το(ν) ή τη(ν) :

______ φίλο ______ μπάλα ______ παπά

______ ξιφία ______ τζαμαρία ______ δύναμη
______ σκιά ______ εκδρομή ______ χαρά
______ χαρτοκόπτη ______ τουρίστα ______ ντουλάπα

9. Να αναγνωρίσεις την έγκλιση των παρακάτω ρημάτων (οριστική,

υποτακτική, προστακτική):

ψάχνει               ………………………………….
να βγαίνετε       ………………………………….
αφήστε ………………………………….
[3]
 μαζεύει             ………………………………….
καλύπτουμε      ………………………………….
πρόσεχε            ………………………………….
να σφυρίζει       ………………………………….
χαίρονται           ………………………………….
να περνάτε      ………………………………….
κινούμαι            ………………………………….

10. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με ουδέτερα

ουσιαστικά που παράγονται από ρήματα που βρίσκονται στις
παρενθέσεις:

·         Να βάλετε ................ (κόβω) όπου χρειάζονται.

·         Του συνέβησαν δυο σοβαρά τροχαία............................. (ατυχώ).
·         Τώρα είναι η εποχή του............................. (οργώνω).
·         Πέτα το στον κάδο των.................................. (απορρίπτω).
·         Βοήθησαν στο......................... (στολίζω) της τραπεζαρίας του...........................
(ιδρύω).
·         Τα .................................. (παθαίνω) γίνονται μαθήματα.
·         Μου άφησε δυο .............................. (γράφω) και δυο........................... (σημειώνω)

11. Να ξαναγράψετε τις παρακάτω φράσεις βάζοντας απόστροφο (΄) όπου πρέπει
και να γράψετε στις παρενθέσεις ποιο φαινόμενο έχουμε κάθε φορά ( έκθλιψη,
αφαίρεση ή αποκοπή)

Μου το έφερε:      .......................................   (....................................)

Δώσε του νερό:    .......................................   (....................................)
Τα άφησα εκεί:     .......................................   (.....................................)
Θα ήθελα:            .......................................   (.....................................)
Από το χωριό:       .......................................   (.....................................)
Σου το είπα:          .......................................   (.....................................)
Είναι για άλλον:    .......................................   (.....................................)
Κρύψε το:             .......................................   (.....................................)
Πού είμαστε:        .......................................   (.....................................)
Το άκουσα:           .......................................   (.....................................)
Στείλε τα:              .......................................   (.....................................)

12. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τις κατάλληλες

αυτοπαθείς αντωνυμίες:

Ο παππούς ξαναβρήκε ................................ μόλις γύρισε στο χωριό.

Αγάπα τον πλησίον σου όπως ..................................... .
Ο γιατρός της είπε να φροντίζει περισσότερο ..................................... .
Αυτοί δεν ενδιαφέρονται καθόλου για .................................. .
Όλοι να αναλαμβάνουμε τη φροντίδα ................................... ,
Παιδιά, να προσέχετε ................................... .
Εμάς δε μας νοιάζει τίποτα παρά μόνο .................................. .

[4]
 13. Κλίνε τον αόριστο των ρημάτων: δένομαι, δροσίζομαι (παθητική φωνή).

ΠΑΘΗΤΙΚΗ ΦΩΝΗ

Α Ο Ρ Ι Σ Τ Ο Σ

ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ

14. Να σχηματίσεις τον ενεργητικό και παθητικό αόριστο των ρημάτων στο σωστό πρόσωπο:

ΕΝΕΣΤΩΤΑΣ ΑΟΡΙΣΤΟΣ ( ενεργητική φ.) ΑΟΡΙΣΤΟΣ( παθητική φ.)

ρωτώ ρώτησα ρωτήθηκα

ακούμε
σηκώνεις
χάνετε
ντύνουν
δροσίζει
αυξάνω

15. Να κλίνεις τα ουσιαστικά: η βροχή , η απάντηση

ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ

Ονομ. η βροχή η απάντηση Ονομ.

Γεν. Γεν.
Αιτιατ. Αιτιατ.
Κλητ. Κλητ.

16. Γράφω τα υποκοριστικά των παρακάτω λέξεων:

παιδί             ………………………                 μάνα         ……………………….

πετσέτα        ……………………….                μωρό        ……………………….
μηλιά            ………………………                 αγγούρι      ……………………….
πονηρός       ……………………..                  ντομάτα     ………………………..
ύπνος           ………………………                 λάδι        …………………………

17. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων

στον παρακείμενο:
α) Η κεντρική είσοδος του αεροδρομίου _______________ (κλείνω).

[5]
β) _______________ (περισσεύω) αρκετό από το μεσημεριανό φαγητό.
γ) Η αποθήκη _______________ (πιάνω) μούχλα από την υγρασία.
δ) Ως το σούρουπο, πρέπει να _______________ (επιστρέφω) γιατί δε θα σε
περιμένω άλλο.
ε) Τους _______________ (ξεμυαλίζω) όλους με την ομορφιά της.
στ) Τα έξοδά του _______________ (αυξάνομαι) πολύ τελευταία.
ζ) _______________ (αποφασίζω) τι θα κάνετε με το σπίτι;

18. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά βάζοντας τα ρήματα των παρενθέσεων

στον υπερσυντέλικο:

α) Δε μας απάντησαν σ’ αυτό που ________________ (ρωτώ).

β) Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι ________________ (αναπτύσσω) αξιόλογο πολιτισμό.
γ) Πάνω στον καναπέ του σαλονιού τους ________________ (βάζω) ένα κάλυμμα.
δ) Εσείς ________________ (περνώ) από εκείνο το μέρος όταν ________________
(πηγαίνω) στην Ξάνθη;
ε) Ήταν τρεις τα ξημερώματα και ο Στέλιος δεν ________________ (γυρίζω) ακόμη
στο σπίτι.
στ) Θυμάσαι το χαρταετό που ________________ (πετώ) μαζί την Καθαρά Δευτέρα;
ζ) Το βέλος του ________________ (καρφώνομαι) στο κέντρο του στόχου.
η) Θα προλαβαίναμε την αρχή του έργου, αν δεν ________________ (αργώ) τόσο
πολύ.

19. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά με την κατάλληλη ερωτηματική

αντωνυμία στο σωστό τύπο:

α) ________ ώρα αναχωρεί το πλοίο;

β) ________ μέρες πέρασαν από τότε που σου τηλεφώνησε;
γ) Για ________ πράγμα μιλάτε εσείς οι δύο;
δ) ________ θα κάνουμε τώρα με το αυτοκίνητο που χάλασε;
ε) ________ είναι αυτός που σου τηλεφωνεί και ________ θέλει από σένα;
στ) Έχεις αποφασίσει ________ άτομα θα καλέσεις στο πάρτι;
ζ) ________ είναι η καλύτερή σου φίλη;
η) ________ εννοείς όταν λες πως δε θα έρθεις;

20. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά με ποιο ή πιο και ποια ή πια:

α) (ποιο ή πιο) ________ βιβλίο διάβασες τελευταία;

β) (ποια ή πια) Σταμάτα ________! Πόνεσε το κεφάλι μου.
γ) (ποιο ή πιο) Μου φαίνεται ότι αυτό που διάλεξες είναι ________ ακριβό.
δ) (Ποιο και πιο) ________ παιδί μπορεί να πηδήξει ________ ψηλά;
ε) Ποια και πια) ________ ζώα κινδυνεύουν ________ να εξαφανιστούν;

21. Μετατρέπω τον ευθύ λόγο σε πλάγιο και το αντίστροφο.

-Ποια είσαι εσύ; Τη ρώτησε ο Ηρακλής.

-Οι φίλοι μου με λένε Ευτυχία και οι εχθροί μου με λένε Κακία, απάντησε.

[6]
-Του είπε ότι είναι ο δυνατότερος άνθρωπος στη γη.

- Πλησίασε και του είπε ότι τη λένε Αρετή.

22. Γράψε τις υπογραμμισμένες αντωνυμίες στην κατάλληλη στήλη του πίνακα που
ακολουθεί:

Ποιος σου είπε ότι έφαγα κι άλλο γλυκό;

Υποστήριζε ότι μόνο η δική του γνώμη ήταν σωστή.
Από τα λόγια της καταλάβαμε ότι ενδιαφέρεται μόνο για τον εαυτό της.
Πόσες φορές σε ρώτησε ο πατέρας σου αν θέλεις να σου φέρει κάτι από το περίπτερο
και εσύ του απάντησες «Δεν θέλω τίποτα»;
Μερικοί ψαράδες με τις βάρκες τους βοήθησαν το δελφίνι να ξαναβγεί στο πέλαγος.

Προσωπικές Κτητικές Αυτοπαθείς Ερωτηματικές Αόριστες

23. Να σημειώσετε στο τέλος κάθε πρότασης Κ για τις κυριολεξίες και Μ για τις
μεταφορές:

α) Σήκωσε ένα βαρύ κιβώτιο. ______                                 

β) Αυτό σηκώνει πολλή συζήτηση. ______
γ) Το παίζει σε διπλό ταμπλό. ______
δ) Τα παιδιά παίζουν στον κήπο κρυφτό. ______
ε) Αγόρασε μια δερμάτινη ζώνη. ______
στ) Μια πύρινη ζώνη περικύκλωσε το σπίτι. ______
ζ) Του έπεσε ο πρώτος αριθμός του λαχείου. ______
η) Το βάζο έπεσε και έσπασε. ______
θ) Οι κυνηγοί σκότωσαν το αγριογούρουνο. ______
ι) Σκοτώνεται κάθε μέρα στη δουλειά. ______

24. Να συμπληρώσεις στις μετοχές –ο ή -ω και να βάλεις τόνους.

 ακουγ…..ντας  κολλ……ντας  φορτων……ντας

 ρωτ……ντας  θεωρ…..ντας  ψην……ντας

[7]
  ξεθαρρευ……ντας  παιδευ……ντας  χτυπ…..ντας
 παιρν……ντας  αρπαζ……ντας  ανεβαιν……ντας

25. Σχημάτισε μια πρόταση, ενώνοντας τις προτάσεις με τη λέξη της παρένθεσης.

 Έτρεξα να φύγω. Έκανε σεισμό. (όταν)

__________________________________________________
 Σηκώθηκα να φύγω. Τελειώνω το φαγητό μου. (πριν)

 Μου γύρισε την πλάτη. Μιλούσα ακόμα. (ενώ)

 Άρχισαν τους θορύβους. Έπεσα να κοιμηθώ. (μόλις)

 Τα πουλάκια κελαηδούσαν. Περπατούσα στο δάσος. (καθώς)

26. Να συμπληρώσεις τα παρακάτω κενά στην προστακτική αορίστου για να

μάθεις τις οδηγίες.

«(Βγαίνω) ........................... στην κεντρική λεωφόρο, (παίρνω) ........................... το

λεωφορείο 224 και (κατεβαίνω) ............................. στην τρίτη στάση. Ύστερα
(μπαίνω) ......................... στο κτίριο στην οδό Σάμου 32.
(Ανεβαίνω) ...................... στον 1ο όροφο και (Βρίσκω) ...................... τον κύριο
Τρύφωνα. (Λέω) ........................ του ότι πηγαίνεις εκ μέρους μου και
(παίρνω) ...................... το φάκελο που θα σου δώσει. (Βλέπω) .....................εάν το
χαρτί είναι συμπληρωμένο και (έρχομαι) ........................ αμέσως στο γραφείο μου».

27. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων επιλέγοντας τη σωστή

λέξη από την παρένθεση:

α) (όρη-όροι)
Οι __________ της συμφωνίας ήταν αποδεκτοί από όλους.
Πήραν τα __________ και τα βουνά, αλλά δεν κατάφεραν να τον βρουν πουθενά.

β) (λίπη-λείπει)
Ο Γιώργος __________.Πήγε στο Βέλγιο για δουλειές.
Το χοιρινό κρέας έχει περισσότερα __________ από το μοσχαρίσιο κρέας.

γ) (κλίμα-κλήμα)
Ήτανε στραβό το __________, το ‘φαγε κι ο γάιδαρος.
Ο γιατρός τού συνέστησε ν’ αλλάξει __________.

δ) (αυτί-αυτή)
Ο δάσκαλος του τράβηξε το __________.
__________ δεν είναι η καινούρια δασκάλα;

[8]
ε) (χήρος-χοίρος)
Το γουρούνι λέγεται αλλιώς και __________.
Ο κ. Γεωργίου είναι __________ τα τελευταία πέντε χρόνια

28. Συμπλήρωσε τα κενά με την κατάλληλη οριστική αντωνυμία.

α) Η Άσπα φοβάται να κοιμηθεί ........................... στο σπίτι, όταν λείπει ο Γιώτης

ταξίδι.
β) Εσύ και ο αδερφός σου έχετε ............................ προτιμήσεις.
γ) ............................. η Δήμητρα έφυγε, δεν την υποχρέωσε κανείς.
δ) Παιδιά, και το επόμενο πρόβλημα μπορεί να λυθεί με ............................. τρόπο.
ε) Η Φανή και η Γιάννα φτιάχνουν ................................... τα ρούχα τους.
στ) Η γιαγιά μου συνήθιζε να λέει: «...................... τα λέω, ........................ τ’ ακούω».
ζ) Ο Κώστας μένει ....................... σ’ ένα τεράστιο σπίτι στη Χαλκίδα.
η) Η Έφη μού έφτιαξε .......................... ένα υπέροχο κολιέ.
θ) Η Στέλλα άρχισε να κλαίει κι έφυγε από το δωμάτιο, γιατί ήθελε να
μείνει ...................... για λίγο.
ι) Στο θέατρο πήγα τελικά ..................................  .

29. Να γράψετε τα παρακάτω ρήματα στο ίδιο πρόσωπο του παρατατικού και του
αορίστου:

Ενεστώτας Παρατατικός Αόριστος

υψώνει ύψωνε ύψωσε
τυλίγουν
κρέμεται
πέφτουμε
διαλύονται
καλύπτετε
κυλώ

30. Να συμπληρώσετε τα κενά των παρακάτω προτάσεων με πού ή που, πώς ή

πως:

α) ______ έκανε η γιαγιά μου ______ με είδε ξαφνικά μπροστά της!

β) ______ μπόρεσε να κάνει αυτά ______ έκανε;
γ) Το βράδυ ______ επέστρεψα με ρώτησε ______ τα περάσαμε.
δ) ______ μας άρεσε εκεί ______ πήγαμε!
ε) Ο πατέρας μου υποσχέθηκε ______ θα μου δώσει τα χρήματα ______ χρειάζομαι.
στ) ______ και ______ κάποια φώναζε: «Νομίζω ______ έρχεται ο διευθυντής».
ζ) Τον ρώτησα ______ του φάνηκε το σπίτι ______ αγόρασα.

[9]