You are on page 1of 20

Etkinlik .............................................................................................

89
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................... 90
Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................... 92
ÜNİTE 1 TAM SAYILARLA İŞLEMLER Beceri Temelli Orjin Sorular - 4....................................................... 94
Rasyonel Sayılarla Çarpma İşlemi .................................................. 96
Tam Sayılar ile Toplama İşlemi ......................................................... 6 Rasyonel Sayılarla Çarpma İşleminin Özellikleri ............................. 96
Etkinlik ............................................................................................... 6 Etkinlik ............................................................................................. 96
Toplama İşleminin Sayı Doğrusunda Gösterimi .............................. 12 Rasyonel Sayılarla Bölme İşlemi ..................................................... 99
Toplama Sayılarla Çıkarma İşlemi................................................... 13
Etkinlik ............................................................................................. 99
Etkinlik ............................................................................................. 14
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................. 100
Tam Sayılarla Toplama İşleminin Özellikleri.................................... 17
Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................. 102
Etkinlik ............................................................................................. 17
Beceri Temelli Orjin Sorular - 5..................................................... 104
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................... 20
Rasyonel Sayıların Karesi ve Küpü ............................................... 106
Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................... 22
Etkinlik ........................................................................................... 106
Beceri Temelli Orjin Sorular - 1....................................................... 24
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................. 107
Tam Sayılar ile Çarpma İşlemi ........................................................ 26
Beceri Temelli Orjin Sorular - 6..................................................... 109
Etkinlik ............................................................................................. 28
Tam Sayılar ile Çarpma İşleminin Özellikleri ................................... 31 Rasyonel Sayılarda Çok Adımlı İşlemler ........................................110
Tam Sayılarda Bölme İşlemi............................................................ 31 Etkinlik ........................................................................................... 110
Etkinlik ............................................................................................. 32 Konu Kavrama Testi - 1 ..................................................................112
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................... 35 Rasyonel Sayılarla İşlem Yapmayı Gerektiren Problemler .............114
Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................... 37 Etkinlik ........................................................................................... 114
Beceri Temelli Orjin Sorular - 2....................................................... 39 Konu Kavrama Testi - 1 ..................................................................117
Beceri Temelli Orjin Sorular - 3....................................................... 41 Konu Kavrama Testi - 2 ..................................................................119
Tam Sayıların Kuvveti ..................................................................... 43 Beceri Temelli Orjin Sorular - 7..................................................... 121
Etkinlik ............................................................................................. 43 Beceri Temelli Orjin Sorular - 8..................................................... 123
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................... 47
Beceri Temelli Orjin Sorular - 4....................................................... 49
Beceri Temelli Orjin Sorular - 5....................................................... 50 ÜNİTE 3 CEBİRSEL İFADELER
Tam Sayılarla İşlem Yapmayı Gerektiren Problemler ..................... 52
Etkinlik ............................................................................................. 52 Cebirsel İfadelerle Toplama İşlemi................................................. 126
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................... 53 Etkinlik ........................................................................................... 127
Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................... 55 Cebirsel İfadelerle Çıkarma İşlemi................................................. 129
Beceri Temelli Orjin Sorular - 6....................................................... 57 Etkinlik ........................................................................................... 129
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................. 131
Beceri Temelli Orjin Sorular - 1..................................................... 133
ÜNİTE 2 RASYONEL SAYILAR Bir Doğal Sayı ile Bir Cebirsel İfadenin Çarpılması ....................... 135
Etkinlik ........................................................................................... 135
Rasyonel Sayıların Sayı Doğrusunda Gösterimi ............................. 60
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................. 137
Etkinlik ............................................................................................. 61
Beceri Temelli Orjin Sorular - 2..................................................... 139
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................... 62
Sayı ve Şekil Örüntüsü .................................................................. 141
Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................... 64
Etkinlik ........................................................................................... 141
Beceri Temelli Orjin Sorular - 1....................................................... 66
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................. 143
Rasyonel Sayıların Ondalık Gösterimi............................................. 67
Beceri Temelli Orjin Sorular - 3..................................................... 145
Etkinlik ............................................................................................. 67
Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemler ............................. 147
Etkinlik ............................................................................................. 69
Etkinlik ........................................................................................... 148
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................... 70
Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................... 72 Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklemlerin Çözümü ............ 150
Beceri Temelli Orjin Sorular - 2....................................................... 74 Etkinlik ........................................................................................... 150
Rasyonel Sayıları Karşılaştırma ve Sıralama .................................. 75 Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................. 152
Etkinlik ............................................................................................. 76 Beceri Temelli Orjin Sorular - 4..................................................... 154
Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................... 80 Birinci Dereceden Bir Bilinmeyenli Denklem
Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................... 82 Kurma ve Çözme ........................................................................... 156
Beceri Temelli Orjin Sorular - 3....................................................... 84 Etkinlik ........................................................................................... 156
Rasyonel Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemi .............................. 86 Konu Kavrama Testi - 1 ................................................................. 159
Etkinlik ............................................................................................. 86 Konu Kavrama Testi - 2 ................................................................. 161
Rasyonel Sayılarla Toplama İşleminin Özellikleri ............................ 89 Beceri Temelli Orjin Sorular - 5..................................................... 164

3
ÜNİTE 1

TAM SAYILARLA İŞLEMLER


SAYILAR VE İŞLEMLER
M.7.1.1.1. Tam sayılarda toplama ve çıkarma işlemleri yapar, ilgili problemleri çözer.
M.7.1.1.2. Toplama işleminin özelliklerini akıcı işlem yapmak için birer strateji olarak kullanır.
M.7.1.1.3. Tam sayılarla çarpma ve bölme işlemi yapar.
M.7.1.1.4. Tam sayıların kendileri ile tekrarlı çarpımını üslü nicelik olarak ifade eder.
M.7.1.1.5. Tam sayılarla işlemler yapmayı gerektiren problemleri çözer.
SAYILARLA İŞLEMLER

ünİte 1 TAMTAM
TAM SAYILARLA
SAYILARLA
SAYILARLA İŞLEMLER
İŞLEMLER
İŞLEMLER

Tam Sayılar ile Toplama İşlemi


NOTLARIM
Aynı işaretli tam sayılar ile toplama işlemi yapılırken sayıların mutlak değerleri toplanır,
ortak işaret toplamın önüne yazılır.

ÖRNEK
(+8) + (+14) = +22
+8 ve +14 aynı işaretli tam sayılar oldukları için sayıların mutlak değerleri toplanır
ve toplamın işareti pozitif olur.

(–8) + (–14) = –22


–8 ve –14 aynı işaretli tam sayılar oldukları için sayıların mutlak değerleri toplanır
ve toplamın işareti negatif olur.

Etkinlik
1. Aşağıdaki toplama işlemlerini yapınız.

a. (+14) + (+10) =

b. (+8) + (+6) =

c. (+12) + (+10) =

d. (+20) + (+2) =

e. (+8) + (+9) =

f. (+9) + (+3) =

g. (+15) + (+15) =

2. Aşağıdaki toplama işlemlerini yapınız.

a. (–10) + (–8) =

b. (–4) + (–12) =

c. (–5) + (–6) =

d. (–7) + (–9) =

e. (–8) + (–12) =

f. (–9) + (–3) =

g. (–15) + (–15) =

6
TAM SAYILARLA İŞLEMLER ünİte 1

Tam Sayılar ile Toplama İşlemi


NOTLARIM
Farklı işaretli tam sayıların toplama işlemi yapılırken mutlak değeri büyük olan topla-
nandan mutlak değeri küçük olan toplanan çıkarılır. Sonucun işareti olarak toplanan-
lardan mutlak değeri büyük olanın işareti yazılır.

ÖRNEK
(+10) + (–4) = +6
+10 ve –4 farklı işaretli tam sayılar oldukları için,
• | + 10| > |–4|

• 10 – 4 = + 6
mutlak değeri büyük olan toplanandan mutlak değeri küçük olan toplanan çıkarılır,
sonucun işareti pozitif olur.

(–10) + (+4) = –6
–10 ve +4 farklı işaretli tam sayılar oldukları için,
• | – 10| > |+4|

• 10 – 4 = – 6
mutlak değeri büyük olan toplanandan mutlak değeri küçük olan toplanan çıkarılır,
sonucun işareti negatif olur.

Etkinlik
3. Aşağıdaki toplama işlemlerini yapınız.

a. (+12) + (–8) = b. (+20) + (–14) =

c. (–12) + (+18) = d. (+24) + (–12) =

e. (–4) + (+9) = f. (–23) + (+17) =

g. (–11) + (+19) = h. (–18) + (+13) =

4. Aşağıdaki toplama işlemlerini yapınız.

a. (+8) + (–20) = b. (–4) + (+2) =

c. (–5) + (+1) = d. (+20) + (–30) =

e. (–12) + (+2) = f. (–9) + (+11) =

g. (+20) + (–15) = h. (+17) + (–21) =

7
ünİte 1 TAM SAYILARLA İŞLEMLER

10.

Giriş

(+
3) 2)
(– +
) + (+
(+5 9)

)
(–

5
(+
(–
3)
4)

3)
+

)+
1 (–
(–

+
18

5
)+

(–
(–
)
+8

9)
(

1. çıkış 2. çıkış 3. çıkış 4. çıkış

Yukarıda verilen görselde giriş bölmesinde bulunan tavşan, yolları kullanarak dört çıkışın birinden çıkacaktır.
Tavşan, yol ayrımlarında her defasında yol üzerindeki yazılı işlemlerden sonucu küçük olan işlemin bulunduğu yoldan de-
vam edecektir.
Buna göre tavşan hangi çıkıştan çıkar?
A) 1. çıkış B) 2. çıkış C) 3. çıkış D) 4. çıkış

11.

A B C D

(–8) + (–2) (+12) + (–2) (–20) + (+10) (–6) + (–4)

Yukarıda verilen görselde özel üretim olan dört termostat verilmiştir.


Termostatların ekranlarında yazan işlemlerin sonucu termostatların bulunduğu odaların santigrat cinsinden sıcaklıklarını
vermektedir.
Bu dört termostat aynı ortama koyulduklarında ekran görüntüleri görseldeki gibi olmakta ve termostatların bir tanesinin
hatalı ölçüm yaptığı bilinmektedir.
Buna göre hatalı ölçüm yapan termostat aşağıdakilerden hangisidir?
A) A B) B C) C D) D

10
TAM SAYILARLA İŞLEMLER ünİte 1

12. Aşağıda verilen sepetin içindeki topların üzerinde tam 14.


sayılar yazılıdır.

Fişi takılı olmayan bir buzdo-


+4
labının içindeki sıcaklık değeri
–5 –3 18°C’dir. Buzdolabı fişi takılın-
+7
ca çalışmaya başlıyor ve her
geçen dakikada sıcaklığı 2°C
azalıyor.

Eylül üzerinde negatif tam sayı yazan bir top ile pozitif Buna göre buzdolabının içindeki sıcaklık kaç dakika
tam sayı yazan bir başka topu aldığında sepette kalan sonra (–4)°C olur?
topların üzerinde yazan tam sayıların toplamı negatif tam
sayı olmaktadır.
Buna göre Eylül’ün aldığı topların üzerinde yazan sa-
yıların toplamı kaçtır?

15.

13. Aşağıda kartlarda yazan tam sayıların toplamı ile yapıl-


mış bir işlem verilmiştir.

(+8) + (–7) + ? = (–3)

Bu kartlardan iki tanesi alınıp yeniden başka iki kartın


toplamına eşitleniyor.
Deniz seviyesini sıfır kabul etmek koşuluyla deniz seviye-
sinden 150 m yükseklikte petrol arayan bir sondaj maki-
? + (–7) = ? + (+4)
nesi, her 1 saatte 15 m derinliğe inebilmektedir.
Deniz seviyesinin 750 m altında petrol olduğu tahmin
Buna göre mavi ve kırmızı kartta yazan tam sayıların edildiğine göre, petrole ulaşmak için toplam kaç saat
toplamı kaçtır? sondaj işlemi yapılmalıdır?

11
ünİte 1 TAM SAYILARLA İŞLEMLER

Tam Sayılarla Toplama İşleminin Özellikleri


NOTLARIM
a) Değişme Özelliği
İki tam sayıyı toplarken sayıların yerleri değişirse sonuç değişmez.
(–5) + (+2) = –3
(+2) + (–5) = –3

b) Birleşme Özelliği
[(–2) + (–5)] + (+10) = +3
(–2) + [(–5) + (+10)] = +3
Sayılar ikişerli olarak gruplandırılıp toplandığında dahi sonuç aynı çıktığı için birleşme
özelliği vardır.

c) Etkisiz Eleman
Herhangi bir tam sayı ile sıfırın toplamı kendisine eşittir. Yani sıfır, toplama işleminin so-
nucuna etkisi olmadığı için toplama işleminin etkisiz elemanıdır.
(–7) + 0 = –7
0 + (–7) = –7

d) Ters Eleman
Bir tam sayı ile toplamı sıfıra eşit olan sayıya o tam sayının toplamaya göre tersi denir.
(–3) + (+3) = 0
–3’ün toplamaya göre tersi +3’tür.
+5’in toplamaya göre tersi –5’tir.

Not: Çıkarma işleminin hiçbir işlem özelliği yoktur.

Etkinlik

1. Aşağıdaki işlemlerde kutucuğa karşılık gelen tam sayıları bularak tam sayılarda
toplama işleminin hangi özelliği olduğunu yazınız.

a. (–5) + (+2) = + (–5) b. (–13) + = (–13)Özellik:


Özellik: Özellik:

c. (–15) + =0 d. [(–5) + (–4) + (+2) = (–5) + [ + (2)]


Özellik: Özellik:

17
ünİte 1 KONU KAVRAMA TESTİ — 1

9. 11. –8 –11

–4 –3 –2 –1 0 +1 +2 +3 +4 +5 –

Verilen sayı doğrusu üzerinde modellenen işlem aşa-


ğıdakilerden hangisidir? A

A) (–3) + (+2) + (+2) –

B) (–3) + (+4) + (+2)


+10
C) (–3) + (+5) + (+2)

Yukarıda verilen işlem ağacına göre A yerine gelmesi


D) (–3) + (+5) + (–2)
gereken tam sayı kaçtır?
A) –31 B) –29 C) –10 D) –7

10.

12.
Simetri aynası

Yukarıda bir işlem sayma pulları ile modellenmiştir. A B

Buna göre modellenen işlem aşağıdakilerden hangi- –5 –4 –3 –2 –1 0 +1 +2 +3 +4 +5


sidir?

A) (+8) + (–2) Yukarıda sayı doğrusunda –1 noktasında simetri aynası


bırakılmıştır.
B) (+8) – (–2)
Bu simetri aynasında A noktasının görüntüsü x nok-
C) (+8) – (+2) tasında, B noktasının görüntüsü y noktasında oluştu-
ğuna göre “x–y” işleminin sonucu kaçtır?
D) (+2) – (+8) A) 2 B) 4 C) 6 D) 8

21
ünİte 1 BECERİ TEMELLİ ORJİN SORULAR — 1

4. Bilgi Rakım, bir yerin deniz seviyesine göre yüksekliğidir.

Aşağıdaki ağaçlar rakımı –50 metre olan bir bölgededir.

Uç nokta

Uç nokta

25 m
18 m

Zemin
Kök Kök
2m
4m

Kök ucu

Verilenlere göre ağaçların uç noktalarının ve kök ucu noktalarının deniz seviyesine göre konumlarını belirten tam
sayıların toplamı kaçtır?

A) –79 B) –84 C) –163 D) –170

5.
Sol Sağ

-7 0
Bir tahta parçasına sayı doğrusu çizilmiştir. Bu tahtanın üzerinde bulunan bir çekirge, (–7) noktasındadır. Bu çekirge 5 birim
sağa, 3 birim sola, 5 birim sağa, 3 birim sola ... olacak şekilde belirli bir kurala göre zıplamaktadır.

Çekirgenin (+8) noktasında bulunan bir yeme ulaşabilmesi için en az kaç kere zıplaması gerekir?

A) 7 B) 9 C) 11 D) 13

25
ünİte 1 TAM SAYILARLA İŞLEMLER

8. Aşağıda verilen işlemlerin sonuçlarını bulunuz. 9. Aşağıda üzerlerinde tam sayıların olduğu kartlar ile çarp-
ma işlemleri modellenmiştir.
a. (–8) + (–3) · (–2) =

-3 X +4 = A

b. (–4) – (–2) + (–3) · (–5) =

A X -2 = B
c. (–10) · (+3) – (+13) =

Buna göre A + B kaçtır?

d. (–21) · (–4) + (–24) =

e. (–8) · (–2) –(+4) · (–3) =


10. Aşağıda kap içerisinde üzerinde tam sayıların yazılı oldu-
ğu 4 top verilmiştir.
f. (–12) + [–3 + (–3) · (–3)] =
+4

–8 –5
+6
g. (–10) · (–4) – 3 · 2 =

h. (–4) · (–6) – (–5) · (–2) = Ali herhangi farklı iki topu seçerek üzerindeki tam sayıları
çarptığında sonucu A olarak buluyor.
Buna göre A’nın en büyük ve en küçük değerleri top-
ı. [(–2) – (–3) · (–1)] – (–4) = lamı kaçtır?

i. (–3) · [(–2) – (–3) – (–4)] =

j. [(–12) + (+12) · 0) – (+8) =


11. Aşağıda bazı sembollerle tanımlanmış işlemler verilmiştir.

–2 (–2) . (+3) = –6
ORJİN BİLGİ
İşlem önceliği
1. Üslü ifadeler +4 (+4) . (–3) = –12
2. Parantez
3. Çarpma - bölme Buna göre +3 + işleminin so-
–4
4. Toplama - çıkarma
nucu kaçtir?

30
TAM SAYILARLA İŞLEMLER ünİte 1

Tam Sayılar ile Çarpma İşleminin Özellikleri


NOTLARIM
a) Değişme özelliği
Çarpma işlemi yapılırken sayıların yerlerinin değişmesi sonucu değiştirmez.
(–5) · (+2) = (+2) · (–5)
1442443 1442443
–10 = –10

b) Birleşme özelliği
Üç tam sayı ile çarpma işlemi yapılırken yan yana iki tam sayının önce çarpılması sonucu
değiştirmez.
(–2) · (–3) · (+5) işleminde

(–2)[(–3).(+5)] [(–2).(–3)](+5)
(–2).(-15) (+6).(+5)
1442443 1442443
= +30 +30

c) Etkisiz Eleman
Herhangi bir tam sayının 1 (bir) ile çarpımı kendisine eşit olduğundan “1” etkisiz eleman-
dır.
(–12) · 1 = 1 · (–12)

d) Yutan Eleman
Herhangi bir tam sayının 0 (sıfır) ile çarpımı sıfır olduğundan “0” yutan elemandır.

e) Dağılma özelliği
Çarpma işleminin toplama ve çıkarma işlemi üzerine dağılma özelliği vardır.

(–2).[(+10)+(–7)] = [(–2).(+10)]+[(–2).(–7)]

Tam Sayılarda Bölme İşlemi


Sayma Pullarıyla Modelleme

ÖRNEK
(–12) : (+4) işleminin sonucunu modelleyerek bulurken 12 sayısını pullarla mo-
delleyip dört gruba ayırırız. Her grupta kaç tane pul olduğunu belirlediğimizde işle-
min sonucunu bulmuş oluruz.

(–12) (–12): (+4) = –3

31
ünİte 1 TAM SAYILARLA İŞLEMLER

6. G –3 M +2
9.
• –2 1 3

–4 a

–3 b
4 –4
4 d c
Yukarıda verilen bölme işlemleri soldan sağa doğru yapı-
larak sonuçları alttaki kutulara yazılmıştır.
Buna göre G - M işleminin sonucu kaçtır? c.d
Yukarıdaki çarpma tablosuna göre işleminin
a.b
sonucu kaçtır?

7.
(–2) · (–2) · (–2) · (–2) = A
Ayşe
10. Ali, numarası 8 olan bowling topunu attığında üzerinde
tam sayılar yazılı olan lobutlara vurarak lobutların devril-
mesini istemektedir.
(–4) – (–2) : (–2) · (–2) = B

Demir
Yukarıdaki iki arkadaşın çözmeye çalıştığı soruların so- 8
nuçları A ve B’dir.
–5
+4
A
Buna göre B kaçtır? –3
+2
–1

Ali atışını yaptığında biri negatif, biri pozitif sayı yazılı iki
labutu devirmiştir.
Ali’nin puanı, attığı topun numarası ile devirdiği lobutlar
üzerindeki sayıların tek tek çarpımının toplamlarına eşit-
8. –3 +2
tir.
Örneğin; +4 ile -1 olan labutları devirir ise puanı

+5 A 8.(+4) +8. (-1) = +24’dür.


Ali’nin bir atışta elde edebileceği en düşük puan K, en
B yüksek puan ise L’dir.
K
Buna göre L değeri kaçtır?
Yukarıdaki şemada verilenlere göre B sayısı kaçtır?

34
ünİte 1 KONU KAVRAMA TESTİ — 1

1. (–12) · (+4) işleminin sonucu kaçtır? 5. (–13) · 0 = 0 (–7) · (–3) = (–3) · (–7)
A) 48 B) 24 C) –24 D) –48
(–12) · [(–7) · 5] = [(–12) · (–7)] · 5

Fatih Öğretmen tam sayılarda çarpma işleminin özellik-


lerine birer örnek yazmış fakat bir özelliğe ait örnek yaz-
mamıştır.
Buna göre Fatih Öğretmen hangi özelliği ait örnek
yazmamıştır?

A) Yutan eleman B) Değişme özelliği

C) Etkisiz eleman D) Birleşme özelliği

2. (+7) · (+3) işleminin sonucu kaçtır?


A) 21 B) –21 C) 10 D) –10

6.
+ + + + + +
+ + + + + +
+ + + + + +
+ + + + + +

Sayma pulları ile modellenen işlem aşağıdakilerden


hangisidir?

A) (+2).(+4) B) (–3).(–4)

C) (+4).(+3) D) (–4).(–2)
3. (–6) · (–5) işleminin sonucu kaçtır?
A) –30 B) 30 C) 11 D) –11

7.
-6 -5 -4 -3 -2 -1 0 +1 +2 +3 +4

Sayı doğrusunda modellenen işlem aşağıdakilerden


hangisidir?

4. (+7) · (–8) işleminin sonucu kaçtır? A) (+2).(–2) B) (+2).(–3)


A) 15 B) –15 C) –56 D) 56 C) (+3).(–2) D) (+3).(–3)

35
ünİte 1 KONU KAVRAMA TESTİ — 2

1. 4.
(–6) · (–3) – (–7) · (+2) (–42) : (+7)

işlemin sonucu kaçtır? işleminin sonucu kaçtır?


A) 4 B) 32 C) –4 D) –32 A) 6 B) 3 C) –3 D) –6

2.
17 – 1) · (17 –2) · (17 – 3) ... (17 – 20) · (17 – 21
5.
(–18) : (–6)
Yukarıda 17’den sırayla 1, 2, 3, ... , 21’e kadar olan sayı-
lar çıkarılıyor ve çıkan sonuçlar çarpılıyor.
işleminin sonucu kaçtır?
Buna göre işlemin sonucu aşağıdakilerden hangisine
A) 3 B) –3 C) –9 D) 9
eşittir?
A) 0 B) 1 C) –1 D) 1245

3. a ve b tam sayı olmak üzere,


–6 < a < 9 6. x = –12 ve y = –8 olmak üzere,
–7 < b < –2 x–y

olduğuna göre 2a – 3b ifadesinin alabileceği en bü- 7+y


yük değer kaçtır? ifadesinin sonucu kaçtır?
A) 24 B) 20 C) 34 D) 37 A) –20 B) –4 C) 4 D) 20

37
ünİte 1 KONU KAVRAMA TESTİ — 2

7. 10. A : İki basamaklı rakamları farklı en küçük tam sayı


(–48) : (–8) + 6 : (–2)
B : –7’nin toplama işlemine göre tersi

Yukarıda verilen işlemin sonucu kaçtır? A


Buna göre ifadesinin sonucu kaçtır?
B
A) 6 B) 3 C) –3 D) –6 A) +4 B) –4 C) +14 D) –14

8.
-7 A B C D E 11

Yukarıdaki sayı doğrusu 6 eş parçaya bölünmüştür.


E–A
Buna göre işleminin sonucu kaçtır? 11. x, y ve z tam sayı olmak üzere;
B
x · y = 47
A) –12 B) –6 C) 6 D) 12
x · z = –43
olduğuna göre x · (y – z) işleminin sonucu kaçtır?
A) 4 B) 40 C) 90 D) 100

9.
–24

A B

–6 C +8 12. a, b ve c tam sayı olmak üzere;


a · c = +6
Yukarıdaki üçgende en üst köşedeki (-24) sayısı, alt kö-
b · c = 12
şedeki (–6) ve (+8)’e bölünerek sırasıyla A ve B sayıları
bulunuyor. C sayısı ise (–6) ile (+8)’in çarpımına eşittir. a · b · c = –36
Buna göre A – C + B kaçtır? olduğuna göre a + b + c işleminin sonucu kaçtır?
A) 40 B) 49 C) 53 D) 55 A) –11 B) –12 C) –14 D) –16

38
ünİte 1 BECERİ TEMELLİ ORJİN SORULAR — 2

3. Eren +4 –3 +2 ?

Sol Sağ

Eren, yere tam sayılar arası uzaklığın 1’er metre olduğu bir sayı doğrusu çiziyor.
• Eren yere çizdiği sayı doğrusu üzerindeki bir noktada kâğıtlarda yazılan tam sayıların mutlak değerlerinin metre cinsin-
den karşılığı kadar hareket ediyor.
• Kâğıtlarda yazılı olan tam sayı negatif olduğunda sol tarafa, pozitif olduğunda ise sağ tarafa doğru hareket ediyor.
Eren dört kâğıt üzerinde yazan tam sayılar ile kurala uygun bir şekilde hareket ediyor.

Eren’in ilk konumu ile son konumu arasındaki mesafe 5 metre olduğuna göre son kart üzerinde yazan tam sayının
alabileceği değerlerin çarpımı kaçtır?

A) –10 B) –12 C) –14 D) –16

4. 3 cm 5 cm

–4 0 12 A B
Şekil - 1 Şekil - 2

Yukarıda Şekil - 1’de sayı doğrusu üzerinde verilen demir çubuğun kenarlarından 3 cm ve 5 cm’lik parçalar kesilerek çıka-
rılıyor. Kalan parça Şekil - 2’deki gibi sayı doğrusu üzerine yerleştiriliyor.

A ve B tam sayı olduğuna göre A · B işleminin sonucu aşağıdakilerden hangisi olamaz?

A) 0 B) 8 C) 20 D) 33

40
ünİte 1 BECERİ TEMELLİ ORJİN SORULAR — 3

1.
-4 -3 2 5

Yukarıda üzerinde birer tam sayı yazan dört kırmızı kart ile bu tam sayıların toplama işlemine göre terslerinin yazıldığı ters
çevrilmiş 4 mavi kart verilmiştir.
Mavi ve kırmızı kartlardan birbirinin toplama işlemine göre tersi olmayan iki kart çekiliyor ve kartların üzerinde yazan tam
sayılar çarpılıyor.
Buna göre bulunan sonucun alabileceği en büyük değer, en küçük değerinden kaç fazladır?
A) 8 B) 16 C) 32 D) 48

2.

Aynı noktada yan yana duran iki kişi zıt yönlere doğru görseldeki gibi hareket etmektedir.
1. kişi : Her defasında 3 adım ileri 4 adım geri
2. kişi : Her defasında 2 adım ileri, 5 adım geri adım atmaktadır.
Bu iki kişiden 1.si toplam 23 adım, 2.si toplam 17 adım attığında aralarındaki mesafe kaç adım olacaktır? (Her iki
kişinin de adım büyüklükleri eşittir.)
A) 6 B) 5 C) 4 D) 3

3. 1444444244444443 A
6m

Zemn (0)

Emre 6 metre uzunluğundaki demir çubuğu şekildeki gibi yere dik konumda ve bir kısmı toprağın içerisinde kalacak şekilde
yerleştirmiştir.
Demir çubuğun çakıldığı zemin sıfır noktası kabul edilirse demir çubuğun uç noktaları (A, B)’nin konumlarına tam sayılar
karşılık gelmektedir.

Bu tam sayıların çarpımı aşağıdakilerden hangisi olabilir?


A) –10 B) –8 C) –6 D) –4

41
TAM SAYILARLA İŞLEMLER ünİte 1

TAM SAYILARIN KUVVETİ


NOTLARIM
a tam sayı ve n bir doğal sayı olmak üzere, an ifadesine üslü sayı denir. an de n tane
a’nın tekrarlı çarpımıdır.
kuvvet
n
a = a.a.a. ...a
1444442444443
n tane
taban

Not:
Her tam sayının 1. kuvveti kendisidir.
(–7)1 = –7 (+3)1 = +3
Sıfır hariç her tam sayının 0. kuvveti 1’dir.
(–17)0 = +1 (+7)0 = +1
Negatif tam sayıların kuvvetleri alınırken dikkat edilmelidir. Eğer kuvvet parantezin üssü
ise kuvvet hem işaret hem de sayının kuvvetidir.
(–7)2 = (–7) · (–7) = +49
(–2)3 = (–2) · (–2).(–2) = –8
Sayının kuvveti ise kuvvet sadece sayının kuvvetidir işarete etki etmez.
(–72) = –7 · 7 = –49
–54 = –5 · 5 · 5 · 5 = –625
Bilinmeyenli ifadelerin kuvveti her zaman parantez kuvvetidir.
a = –4 ise a2 demek (–4)2 demektir.

Etkinlik
1. Aşağıdaki tabloda istenilenleri yazınız.
Üslü Sayı Tekrarlı Çarpım Sonuç
(–1)3
(+4)2
(–5)2
(–3)3
(8)2
(–1)6

2. Aşağıda tekrarlı çarpımları verilen işlemleri üslü sayı olarak yazınız.

a. 3·3·3= b. (+7) · (+7) =

c. (+5) · (+5) · (+5) = d. (–2) · (–2) · (–2) · (–2) =

e. (–3) · (–3) · (–3) · (–3) · (–3) = f. –2 · 2 · 2 · 2 =

g. –1·1·1·1·1·1=

43
TAM SAYILARLA İŞLEMLER ünİte 1

10. Aşağıda verilen üslü sayıların değerlerini bulunuz. 13. a. = –2 b. = –3 c. = –6

a. 70 = d. = 3 e. = 2 k. = 1 f. = 0

b. Ali ve Ayşe harfleri yan yana getirerek ad ₺ ad;


170 =
ek ₺ ek olacak biçimde bir kural oluşturuyorlar.
Verilen bilgilere göre aşağıdaki işlemlerin sonuçlarını
c. 20170 = negatif ve pozitif olarak belirtilen kutulara yazınız.
af " Negatif olanlar

d. (–999)0 = bd "
ck "
Pozitif olanlar
de "

11. Aşağıdaki işlemlerin sonuçlarını bulunuz.


a. 70 + (–1)2 =

b. 102 – (–8)2 =

c. (–6)2 + (–5)3 =

14. Sayı Topları


d. (–4)3 + (–5)2 = a Hedef tahtası
3

2 b –3 –4

5 c
2 1
1 d

12. Aşağıdaki eşitliklerde bilinmeyenlerin yerine gelmesi 0 –1


0 e
gereken sayıları bulunuz. 1442443
Kuvveti Tabanı
a. 10a = 1000 ise a. = ............. oluşturur. oluşturur.

Ahmet yukarıdaki sayı tabancasıyla a, b, c, d, e sayı


b. (–10)b = –100000 ise b. = ............. toplarından iki tanesini kullanarak hedef tahtasına isa-
bet eden iki atış yapıyor. Sayı topları kuvveti, hedef
tahtasında yazan sayılar ise tabanı oluşturmaktadır.
c. (-2)c = –32 ise c. = ............. (Örneğin d sayı topu ile 2’yi vuran kişi 21 puan alır.)
Buna göre Ahmet’in iki top ile iki farklı sayıya isabet
ettirerek yapacağı atışlarda alabileceği puanların
d. (+3)d = 27 ise d. = ............. toplamı en fazla kaç olur?

45

You might also like