Wydział Prawa i Administracji UŚ

Sylabus 2013/2014
Kierunek Prawo
studiów:
Specjalność:
Forma i stacjonarne niestacjonarne I stopień II stopień jednolite
poziom magisterskie
studiów: x x x
Nazwa Punkty ECTS
przedmiotu: Prawo prywatne międzynarodowe 5
Liczba Wykłady Ćwiczenia Konwersatoria Inne
godzin: 30 /20 14 / 14
Wymagania Zaliczenie wszystkich części prawa cywilnego
wstępne :
Założenia i cele przedmiotu:
Program nauczania obejmuje prawo prywatne międzynarodowe sensu stricte. Poza
instytucjami ogólnymi prawa międzynarodowego prywatnego takimi jak: kwalifikacja,
odesłanie, kwestia wstępna, klauzula porządku publicznego, obejście prawa, zmiana statutu,
stosowanie prawa właściwego i trudności z tym związane, omawiane są normy kolizyjne
wskazujące prawo właściwe dla stosunków z zakresu prawa cywilnego, rodzinnego i prawa
pracy. W niezbędnym zakresie uwzględnia się zagadnienia międzynarodowego procesu
cywilnego (jurysdykcja oraz uznawanie i wykonywanie obcych orzeczeń) oraz problematykę
prawa obcych.
Przedmiotem analizy są normy kolizyjne zamieszczone w ustawie z 1965 r. o prawie
prywatnym międzynarodowym, w prawie europejskim (rozporządzenia Rzym I 593/2008
i Rzym II 864/2007) oraz w wybranych konwencjach multilateralnych (konwencji z 1996 r.
dotyczącej władzy rodzicielskiej i opieki nad dzieckiem, protokołu haskiego o prawie
właściwym dla zobowiązań alimentacyjnych, rozporządzenia 4/2009 z 18 grudnia 2009 oraz
konwencji haskiej z 1961 r. o prawie właściwym dla formy testamentu). Głównym celem
nauczania jest uświadomienie studentom różnic pomiędzy prawem merytorycznym i
kolizyjnym oraz przyswojenie charakterystycznych dla prawa kolizyjnego zasad wykładni i
stosowanie prawa prywatnego międzynarodowego. W szerokim zakresie uwzględnia się
również postanowienia projektu nowej ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym
(kodyfikacji prawa prywatnego międzynarodowego) stanowiącego przedmiot
zaawansowanych prac legislacyjnych.
Student powinien przyswoić sobie treść wymienionych powyżej regulacji prawa prywatnego
międzynarodowego oraz terminologię charakterystyczną dla tej dyscypliny.
Metody kształcenia
W wykładzie należy posługiwać się ilustracjami zaczerpniętymi z życia oraz z judykatury
zagranicznej i krajowej. Zrozumienie skomplikowanych regulacji ppm ułatwiają także
ilustracje graficzne. W trakcie wykładu warto dość często stawiać pytania retoryczne
dotyczące sytuacji życiowych z elementami międzynarodowymi. Należy dążyć do nauczenia
studentów trudnej sztuki podporządkowania tych sytuacji do zakresu zastosowania
odpowiednich norm kolizyjnych, jak również opanowania instrumentów kolizyjno prawnych
związanych ze stosowaniem prawa właściwego, takich jak np. kwalifikacja rozgraniczająca,
dostosowanie, rozstrzyganie kwestii wstępnych.
Przedmiot stwarza okazję do uświadamiania studentom różnorodności rozwiązań w
poszczególnych systemach prawnych. Uczy szacunku do odmienności występujących w
prawie innych państw.
Ćwiczenia realizują te same cele, o których mowa powyżej, tyle że z większym
wykorzystaniem metody kazusowej. Studenci (podzieleni ewentualnie na grupy) uczą się
myślenia prawniczego, argumentacji prawnej, podejmowania decyzji i ich uzasadniania.
Treści programowe:
1. Zagadnienia części ogólnej prawa prywatnego międzynarodowego uwagi
a) pojęcie ppm
b) budowa i rodzaje norm kolizyjnych
c) zagadnienie kwalifikacji
d) kwestia wstępna
e) stosowanie prawa obcego (zagadnienia ogólne, dostosowanie, ocena
ekwiwalentności instytucji prawnych)
2. Osoby fizyczne i prawne
a) łączniki
b) zdolność prawna osób fizycznych, uznanie za zmarłego i stwierdzenie
zgonu,
c) zdolność do czynności prawnych
d) zdolność do czynności dokonywanych w zakresie przedsiębiorstwa
e) ubezwłasnowolnienie
f) opieka i kuratela
g) zdolność osób prawnych (łączniki oraz zakres statutu personalnego).
3. Czynności prawne z kolizyjnoprawnego punktu widzenia
a) dopuszczalność dokonania czynności prawnej i ocena jej istnienia
b) forma czynności prawnej
c) wady oświadczenia woli
d) treść czynności prawnej
4. Przedstawicielstwo i przedawnienie – prawo właściwe
a) przedstawicielstwo ustawowe
b) pełnomocnictwo (zwłaszcza udzielone za granicą)
c) przedawnienie, terminy zawite
5. Zobowiązania z czynności prawnych
a) Wybór statutu kontraktowego (charakter prawny wyboru prawa oraz
sposób jego dokonania, dopuszczalność wyboru, klauzule
„usztywniające”)
b) Prawo właściwe w braku wyboru prawa (koncepcja charakterystycznego
świadczenia)
6. Zobowiązania ze zdarzeń nie będących czynnościami prawnymi
a) czyny niedozwolone
b) prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia
c) bezpodstawne wzbogacenie i nienależne świadczenie
d) culpa in contrahendo
7. Prawa rzeczowe, posiadanie. Własność intelektualna
8. Prawo rodzinne i opiekuńcze
a) możność zawarcia małżeństwa
b) forma zawarcia małżeństwa
c) unieważnienie małżeństwa
d) stosunki osobiste i majątkowe pomiędzy małżonkami
e) rozwód i separacja,
f) pochodzenie dziecka
g) stosunki prawne pomiędzy rodzicami a dzieckiem
h) alimentacja
 i) opieka i kuratela
9. Prawo spadkowe
a) prawo właściwe
b) zakres statutu spadkowego (przesłanki dziedziczenia, powołanie do
dziedziczenia, nabycie spadku)
c) statut czynności prawnych na wypadek śmierci (ustawa z 1965 r.,
konwencja haska z 1961 r.).
10. Jurysdykcja i wykonywanie orzeczeń sądowych na podstawie konwencji
lubańskiej i rozporządzenia Bruksela I
W wykładzie dla studentów niestacjonarnych odpowiednio skrócony jest czas
poświęcony omawianiu zagadnień części szczególnej prawa prywatnego
międzynarodowego.
Literatura obowiązkowa: M. Pazdan, Prawo prywatne międzynarodowe, wyd. 13,
Warszawa 2010
J. Gołaczyński, Prawo prywatne międzynarodowe, Warszawa
2008
dla studentów Sokratesa - Cheshire & North PIL (14 ed. by J.J.
Fawcett, J.M. Carruthers) or any other English manual (C.M.V.
Clarkson and J. Hill, Smith’s Conflict of Laws, A. Briggs, J.G.
Collier etc.)
Private International Law Acts of different countries and EC
regulations: Rome I, Rome II, Brussels I (in English)
G.P. Callies, The Rome Regulations: Commentary on the
European Rules on the Conflict of laws, The Hague 2011.
Literatura dodatkowa: Bělohlavek, A. J., Rozporządzenie Rzym I Konwencja rzymska
Komentarz, T. 1 i T. 2, Warszawa 2010
B. Fuchs, Statut kontraktowy a przepisy wymuszające swoje
zastosowanie, Katowice 2003
J. Górecki, Forma umów obligacyjnych i rzeczowych w prawie
prywatnym międzynarodowym, Katowice 2007,
W. Kurowski, Przelew wierzytelności w prawie prywatnym
międzynarodowym, Kraków 2005,
A. Mączyński, Dziedziczenie testamentowe w prawie prywatnym
międzynarodowym, Kraków 1976,
P. Mostowik, Bezpodstawne wzbogacenie w prawie prywatnym
międzynarodowym, Warszawa 2006,
T. Pajor, Odpowiedzialność deliktowa w prawie prywatnym
międzynarodowym, Warszawa 1989,
J. Pazdan, Pełnomocnictwo w prawie prywatnym
międzynarodowym, Kraków 2003,
W. Popiołek, Wykonanie zobowiązania umownego a prawo
miejsca wykonania. Zagadnienia kolizyjno prawne. Katowice
1989
M. Sośniak, B. Walaszek, Międzynarodowe prawo rodzinne,
Ossolineum 1969
M. Świerczyński, Delikty internetowe w prawie prywatnym
międzynarodowym, Kraków 2006
M. Wojewoda, Zakres prawa właściwego dla zobowiązań
umownych, Warszawa 2007
M.A. Zachariasiewicz, Prawo właściwe dla zobowiązań z umów
 w wybranych systemach prawa prywatnego międzynarodowego,
Warszawa 1982
Dla studentów Sokratesa – podręczniki z prawa prywatnego
międzynarodowego wydane w ich własnych krajach
Sposób zaliczenia Egzamin w formie ustnej, z pytaniami otwartymi i kazusami.
przedmiotu: Na ćwiczeniach kolokwium z pytaniami szczegółowymi i
kazusami
Warunki zaliczenia: Student powinien udzielić pozytywnej odpowiedzi na co najmniej
dwa pytania
Przykładowe pytania: Przykładowe pytania egzaminacyjne
- prawo prywatne międzynarodowe w ujęciu wąskim i szerokim,
- przesłanki i skutki zastosowania klauzuli porządku publicznego
- pojęcie i rodzaje odesłania
- wybór prawa przez strony
- zakres statutu stosunków osobistych i majątkowych pomiędzy
małżonkami
- zmiana statutu rzeczowego
- kolizyjno prawne rozumienie „rozwodu”
- prawo właściwe dla formy testamentu
Koordynator Wykład na studium stacjonarnym: Dyżury/konsultacje
przedmiotu/ osoba/osoby prof. M. Pazdan Zgodnie z informacją na
prowadzące prof. W. Popiołek stronie internetowej
www.wpia.us.edu.pl
Wykład na studium niestacjonarnym:
dr. M.A. Zachariasiewicz
Ćwiczenia na studium stacjonarnym i
niestacjonarnym:
- dr M. Jagielska
- dr hab. W. Klyta
- dr. M.A.Zachariasiewicz
- mgr K. Peroń
- dr. G. Żmij
- dr. W. Kurowski
Koordynatorem jest prof. M. Pazdan

Podpis Prowadzącego lub Koordynatora : Podpis Dziekana:

…………………………………………….. …………………………….