σχεδιοοοοο

Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄ Πάφου Σχολική Χρονιά 2019-2020
Τετράμηνο: A’ Ημερομηνία:31/10/2019
Θεματική ενότητα: Επικοινωνία-Πληροφόρηση-Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης
Ονοματεπώνυμο: ---------------------------------------- Τάξη: B01 Διάρκεια:90’
Καθηγήτρια: Κούλα ΧατζηνεοφύτουΒαθμός: -------------
ΜΕΡΟΣ Α΄: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΜΟΝΑΔΕΣ 70)
Αδίδακτο κείμενο
Κατασκευή γεγονότων
Η επιδίωξη ή, έστω, η διακήρυξη της αντικειμενικότητας κατέχει πάντα μια καίρια θέση στη
δημοσιογραφική δεοντολογία. Αναγράφεται σε όλους του Κώδικες Δεοντολογίας, συχνά στις
προγραμματικές επαγγελίες, καμιά φορά και στις προμετωπίδες των εφημερίδων. Η
βαρύνουσα σημασία που της αποδίδεται υπογραμμίζεται με την αντιδιαστολή ανάμεσα στην
αντικειμενικότητα της ειδησεογραφίας και στον επιτρεπόμενο υποκειμενικό χρωματισμό της
αρθρογραφίας. Για παράδειγμα ότι αφορά όλα τα Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας, έντυπα,
ραδιόφωνο, τηλεόραση, τώρα και ιστοσελίδες του Διαδικτύου. Παντού, τα γεγονότα
υποτίθεται ότι εμφανίζονται όπως πραγματικά είναι χωρίς στρεβλώσεις, ανακριβείς
προσθήκες ή σκόπιμες παραλείψεις.
Συχνά παραγνωρίζεται η σημασία της παρουσίασης ενός γεγονότος. Το ίδιο γεγονός, χωρίς
καμία αλλοίωση, έχει διαφορετική επίπτωση στη λεγόμενη κοινή γνώμη, ανάλογα με το πώς
θα παρουσιασθεί. Άλλη σημασία αποκτά το γεγονός που παρουσιάζεται στην πρώτη σελίδα
(ή στην αρχή της ροής των ειδήσεων) κι άλλη αυτό που πνίγεται σε κάποια εσωτερική σελίδα
(ή ανάμεσα σε άλλες ειδήσεις), άλλη το γεγονός που θεωρείται άξιο να υπογραμμισθεί με
πολύ χώρο ή χρόνο κι άλλη εκείνο που κάπου αναφέρεται παρενθετικά και συνοπτικά.
Ακόμα, το μέγεθος των τυπογραφικών στοιχείων ή ο τίτλος, ο τόνος της φωνής του
εκφωνητή ή του παρουσιαστή μπορούν να κάνουν το ίδιο γεγονός να φαίνεται διαφορετικό.
(…)Ας παραδεχθούμε, όμως, ότι αυτές οι παραβιάσεις της αντικειμενικότητας είναι,

ως έναν βαθμό, αναπόφευκτες. Υπάρχει, βέβαια, και η σκόπιμη παραποίηση της
αλήθειας, η διασπορά ψεύτικων ειδήσεων ή η σκόπιμη αποσιώπηση γεγονότων. Επιτέλους,
η είδηση κάπως πρέπει να παρουσιασθεί και κάποιος πρέπει να αποφασίσει για τον τρόπο
της παρουσίασής της. Με τι κριτήριο θα κριθεί η αντικειμενικότητα της παρουσίασης; (…)
Η κύρια μέθοδος κατασκευής γεγονότων παίρνει συχνά τη μορφή πρόβλεψής τους. (…) Ας
πάρουμε, για παράδειγμα, μια αναγγελλόμενη απεργία ή μια αναγγελλόμενη πορεία κάποιου
ορισμένου κλάδου, από τις συνηθισμένες, ας πούμε «ρουτίνας». Ως ένα μεγάλο βαθμό, η
επιτυχία της εξαρτάται από τη δημοσιευόμενη πρόβλεψη της επιτυχίας ή της αποτυχίας: η
είδηση ότι «καθολική αναμένεται η συμμετοχήστη σημερινή απεργία» ή «μεγαλειώδης
προβλέπεται η αυριανή πορεία» μπορεί να αποτελέσει σημαντική παρακίνηση για τους κάθε
λογής διστακτικούς.
Συνεπώς,επιβάλλεται η αφύπνιση της προσοχής των αναγνωστών ή των θεατών μπροστά
σε κάποιες παγίδες που στήνονται καμιά φορά, ώστε ν’ ακτινογραφείται η πραγματικότητα
που συχνά συγκαλύπτεται. Πάντως, σε κάθε περίπτωση, η ελευθερία του Τύπου και των
άλλων μέσων μαζικής επικοινωνίας είναι αγαθό αναμφισβήτητο. Και τούτο γιατί, αν η
ελευθερία του τύπου κρύβει κάποιους κινδύνους, η έλλειψή της είναι ένα κακό απόλυτο,
όπως κάθε σύμπτωμα ολοκληρωτισμού.
(Διασκευασμένοάρθρο του Γ. Κουμάντου στην εφημερίδα «Καθημερινή», 19.05.2002)
Α.Ι. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΜΟΡΦΗΣ (ΜΟΝΑΔΕΣ 30)
Α.Ι.1.Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω κείμενο, να γράψετε περίληψηέκτασης 120 –

140 λέξεων. Το κείμενο σας πρόκειται να δημοσιευτεί στη στήλη της μαθητικής εφημερίδας
«Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης».(μονάδες 8)
Α.Ι.2.Γιατί σύμφωνα με τον αρθρογράφο έχει σημασία ο τρόπος παρουσίασης ενός

γεγονότος;
(μονάδες 2)
Α.Ι.3.«Ας παραδεχθούμε, όμως, ότι αυτές οι παραβιάσεις της αντικειμενικότητας είναι,

ως έναν βαθμό, αναπόφευκτες. Υπάρχει, βέβαια, και η σκόπιμη παραποίηση της
αλήθειας».Να αιτιολογήσετε την πιο πάνω θέση του αρθρογράφου χρησιμοποιώντας δύο
δικά σας επιχειρήματα.(μονάδες 3)
Α.Ι.4. Να καταγράψετετα δομικά μέρη της τέταρτης (4ης) παραγράφου « Η κύρια μέθοδος
κατασκευής … κάθε λογής διστακτικούς».(μονάδες 3)
Α.Ι.5. Να γράψετε έναν (1)τρόπο και ένα (1) μέσο πειθούς που χρησιμοποιεί ο
αρθρογράφος στηντέταρτη(4η) παράγραφο.« Η κύρια μέθοδος κατασκευής … κάθε λογής
διστακτικούς».
Nα τεκμηριώσετετην απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο.« Η κύρια μέθοδος

κατασκευής … κάθε λογής διστακτικούς».(μονάδες 3)
Α.Ι.6. Ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί μακροπερίοδο λόγο στο πιο κάτω απόσπασμα. Τι

επιτυγχάνει με την επιλογή του αυτή;
«Άλλη σημασία αποκτά το γεγονός που παρουσιάζεται στην πρώτη σελίδα (ή στην αρχή της
ροής των ειδήσεων) κι άλλη αυτό που πνίγεται σε κάποια εσωτερική σελίδα (ή ανάμεσα σε
άλλες ειδήσεις), άλλη το γεγονός που θεωρείται άξιο να υπογραμμισθεί με πολύ χώρο ή
χρόνο κι άλλη εκείνο που κάπου αναφέρεται παρενθετικά και συνοπτικά».
(μονάδες 3)
ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ
Α.Ι.7. Να γράψετε ένα (1)συνώνυμο για κάθε μια από τις ακόλουθες υπογραμμισμένες
λέξεις του κειμένου, χωρίς να αλλάξει το νόημα των φράσεων και ο γραμματικός τύπος των
λέξεων:
(μονάδες 2)
(α)…κατέχει πάντα μια καίρια θέση στη δημοσιογραφική δεοντολογία.
(β)Υπάρχει, βέβαια, και η σκόπιμη παραποίηση της αλήθειας…
Α.Ι.8. Να γράψετε από ένα (1) αντώνυμο για κάθε μια από τις ακόλουθες υπογραμμισμένες
λέξεις του κειμένου, χωρίς να αλλάξει ο γραμματικός τύπος τωνλέξεων:
(μονάδες 2)
(α)... εμφανίζονται όπως πραγματικά είναι χωρίς στρεβλώσεις, ανακριβείς προσθήκες
(β)…η συμμετοχήστη σημερινή απεργία…
Α.Ι.9. Να γράψετε ένα (1) παράγωγο ουσιαστικό και ένα (1) παράγωγο επίθετο για κάθε
ένα από τα ακόλουθα ρήματα του κειμένου: (μονάδες 4)
ΡΗΜΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΕΠΙΘΕΤΟ

θεωρείται
επιβάλλεται
Μάθημα: Νέα Ελληνικά (Νέα Ελληνική Γλώσσα)
Τάξη: Β’ Λυκείου
Τμήμα:
Καθηγήτρια: Κούλα Χατζηνεοφύτου
Σχολείο: Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄
Σχολική χρονιά: 2019-2020
Ημερομηνία:
Περίοδος:
Επιθεωρήτρια:
Μάθημα: Νέα Ελληνικά (Νέα Ελληνική Γλώσσα)
Τάξη: Β’ Λυκείου
Τμήμα:
Καθηγήτρια: Κούλα Χατζηνεοφύτου
Σχολείο: Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄
Ημερομηνία:
Περίοδος:
Κειμενικό είδος: Άρθρο
Θεματολογία:Κοινωνικός αποκλεισμός- Ρατσισμός

Μέθοδος διδασκαλίας: Επικοινωνιακή-Κειμενοκεντρική –Διαλεκτική-
Μαιευτική μέθοδος
Μέσα-υλικά:
 Μονοτροπικό κείμενο
 Φύλλα εργασίας
 Ηλεκτρονικός υπολογιστής–Παρουσίαση
 Πίνακας
 Βηματολόγιο ενδεικτικά
 Δημιουργία κλίματος δεκτικότητας με προβολή διαφανειών με θέμα

το ρατσισμό-Ανάκληση γνώσεων
 Ανάγνωση του άρθρου από τη διδάσκουσα-τοποθέτησή του
κειμένου στη θεματολογία που ανήκει.
 Γλωσσική εξομάλυνση-Επεξεργασία περιεχομένου και μορφής του
κειμένου-Κριτική τοποθέτηση.
 Ανάθεση κατ’ οίκον εργασιών
ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ
Δείκτες επιτυχίας Δείκτες επάρκειας
Α.Ι.Κατανοούν το περιεχόμενο ενός κειμένου,
τοποθετώντας το στο επικοινωνιακό και
κοινωνιοπολιτισμικό του πλαίσιο.
Α.Ι.2.1.Τοποθέτηση της συγκεκριμένης πτυχής

Α.Ι.2.Επισημαίνουν το γενικό θέμα του του θέματος στην ευρύτερη θεματολογία που
κειμένου, διασυνδέοντας κειμενικά και ανήκει: Κοινωνικός Αποπκλεισμός-Ρατσισμός
εξωκειμενικά στοιχεία.
Α.Ι.3.Αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά Α.Ι.3.1.Βασικά χαρακτηριστικά των Κειμενικών

Κειμενικών Τύπων/Ειδών προφορικού/γραπτού Τύπων: Επιχειρηματολογία
λόγου και κατανοούν τη λειτουργία τους στην Α.Ι.3.2.Βασικά χαρακτηριστικά συγκεκριμένων
επικοινωνία. Κειμενικών Ειδών:
Άρθρο: Βασικά χαρακτηριστικά:επίκαιρος
χαρακτήρας, μακροπερίοδος λόγος κ.ά.
Α.Ι.5.Εντοπίζουν τις πληροφορίες, τις Α.Ι.5.1.Στρατηγικές κατανόησης για διάκριση

αξιολογούν και προσλαμβάνουν το κεντρικό βασικών–δευτερευουσών πληροφοριών
νόημα, εφαρμόζοντας και στρατηγικές Α.Ι.5.2.Σημεία εστίασης στη διάκριση βασικών-
κατανόησης κειμένου. δευτερευουσών πληροφοριών
Α.Ι.5.4.Τρόποι και μέσα πειθούς
Α.Ι.6.Κατανοούν τη σημασία των λέξεων μέσα Α.Ι.6.1. Ετυμολογία-Παραγωγή-Σύνθεση

από την Ετυμολογία, και τις λειτουργίες Α.Ι.6.2.Μορφοσημασιολογικές
Παραγωγής-Σύνθεσης και εμπλουτίζουν το πληροφορίες:Συνώνυμα,Αντίθετα
λεξιλόγιο τους.
Α.Ι.8.Εξάγουν συμπεράσματα για το κεντρικό Α.Ι.8.1.Σκοπός, ενδεικτικά: προβληματισμός,

νόημα, με αναφορά στο σκοπό και το ύφος του ανάπτυξη και έκθεση ιδεών, πειθώ.
κειμένου, αλλά και την οπτική του συντάκτη. Α.Ι.8.2.Μέσα ανίχνευσης του σκοπού
ενδεικτικά:οτίτλος,το μέσο δημοσίευσης του
κειμένου, το θεματικό κέντρο, το λεξιλόγιο, το
ύφος.
Α.Ι.8.5. Τρόποι ανίχνευσης ύφους ενδεικτικά:
τίτλος, μακροπερίοδος λόγος, στίξη, χρήση
συγκεκριμένου ρηματικού προσώπου,
λεξιλόγιοκ.ά.
Α.Ι.8.6.Οπτική γωνία του συντάκτη
Α.Ι.9.Τοποθετούνται κριτικά έναντι των Α.Ι.9.2.Θέσεις του αναγνώστη-προσωπική

πληροφοριών/απόψεων/ιδεών του κειμένου και ερμηνεία.
καλλιεργούν την κριτική/δημιουργική τους Α.Ι.9.3.Οπτική γωνία-προθετικότητα συντάκτη.
σκέψη, διαμορφώνοντας τη δική τους
προσωπική άποψη.
Α.ΙΙ. Αναγνωρίζουν και αξιολογούν τη δομή του Α.ΙΙ.1.1.Εξωτερικά δομικά στοιχεία, ανάλογα με
κειμένου, ανάλογα με τον κειμενικό τύπο/ είδος. το κειμενικό είδος:
Σε επίπεδο κειμένου (πρόλογος, κύριο θέμα,,
επίλογος)
Σε επίπεδο παραγράφου (θεματική πρόταση.
Λεπτομέρειες, κατακλείδα)
Α.ΙΙ.1. Αναγνωρίζουν και αξιολογούν τη δομή
του κειμένου, ανάλογα με τον κειμενικό τύπο. Α.ΙΙ.1.2. Τρόποι ανάπτυξης παραγράφου
Α.ΙΙ.1.3.Εξωτερικά δομικά στοιχεία κειμενικού
είδους-Άρθρο
Πρόλογος: θέμα-θέση
Κύριο μέρος: Επιχειρήματα/αποδεικτικό υλικό
για διασαφήνιση της κύριας ιδέας
Επίλογος:συμπέρασμα/ εισηγητικές προτάσεις
Α.ΙΙ.1.4. Εσωτερικά δομικά στοιχεία ενδεικτικά
Λογική σειρά, αλληλουχία, ενότητα, συνοχή
Α.Ι.Ι.2.Αναγνωρίζουν και αξιολογούν τα Α.Ι.Ι.2.1.Γλωσσικά χαρακτηριστικά των

εκφραστικά μέσα και άλλες γλωσσικές επιλογές Κειμενικών Ειδών ενδεικτικά:
του συντάκτη. Άρθρο: μακροπερίοδος λόγος κ.ά.
Β.α.Παράγουν προφορικά/ γραπτά κείμενα σε Β.Ι.1.1.Προφορικά και γραπτά Κειμενικά είδη

ποικίλα κειμενικά είδη, αξιοποιώντας κυρίως τον
επιχειρηματικό λόγο.
Β.β.Διακρίνουν σε προφορικό/γραπτό κείμενο Β.ΙV.1. Tρόποι οργάνωσης σημειώσεων

τις βασικές πληροφορίες και τις καταγράφουν Δομή παραγράφου-θεματική πρόταση/
σε σημειώσεις ή σε συνεχή λόγο (περίληψη) νοηματικό κέντρο, σημαντικές λεπτομέρειες,
βασικές διαρθρωτικές λέξεις
Β.ΙV.2.Περίληψη
Ξενοφοβία και ρατσισμός
Τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία έρχεται αντιμέτωπη με φαινόμενα

ξενοφοβίας και φυλετικού εθνικισμού που τη γυρίζουν πίσω σε άλλες πιο σκοτεινές
εποχές της Ιστορίας και σε πρακτικές που μόνο περήφανο δεν θα μπορούσαν να
κάνουν το ανθρώπινο γένος. Είναι αλήθεια ότι τα φαινόμενα αυτά δεν εμφανίστηκαν
αιφνιδιαστικά εν μία νυκτί, αλλά οι γενεσιουργοί αιτίες τους προϋπήρχαν, ενώ το
φαινόμενο του ρατσισμού εκκολαπτόταν λάθρα στους κόλπους της κοινωνίας.
Αν αναλύσουμε μία - μία αυτές τις αιτίες, θα διαπιστώσουμε ότι είναι πολύ
βαθύτερες από την προφανή δυσαρέσκεια για την προτίμηση αλλοδαπών στην
αγορά εργασίας ή την έκρηξη της εγκληματικότητας λόγω της λαθρομετανάστευσης.
Αυτά στάθηκαν απλώς η Κερκόπορτα μέσα από την οποία κατάφεραν να
εισχωρήσουν και να διακινηθούν επικίνδυνες ιδέες που βρήκαν πρόσφορο έδαφος
σε οργισμένους ανθρώπους του καθημερινού μόχθου ή σε αφελείς οπαδούς μιας
πολιτιστικής και φυλετικής ανωτερότητας. Όμως, όπως παραδέχεται η επιστήμη,
προσδιορίζει κανείς τον άλλο ανάλογα με το πώς αυτοπροσδιορίζεται ο ίδιος. Οι
έννοιες λοιπόν της ανωτερότητας ή της κατωτερότητας μιας ομάδας ανθρώπων είναι
σχετικές και έχουν να κάνουν με τις επικρατούσες αξίες και παραδοχές της κάθε
κοινωνίας και της κάθε εποχής. Η ρήση «πας μη Έλλην βάρβαρος» αποδεικνύει
πως η ετερότητα προσδιορίζεται μέσα από την ιδιοσυστασία του καθενός.
Έτσι λοιπόν επειδή ουσιαστικά οι «άλλοι» είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας και
των κοινωνικών αξιών, κάθε τι ξένο ή διαφορετικό προξενεί φόβο, είτε απέναντι στο
άγνωστο είτε απέναντι σε αυτό που αρνούμαστε να παραδεχτούμε. Οι κοινότητες
Ρομά και Αθιγγάνων ήταν οι πρώτες που «τραυματίστηκαν» κατά την κατακρήμνισή
τους από τις κοινωνικές συμπεριφορές ενός κοινωνικοπολιτικού αλλά και
οικονομικού Καιάδα πάνω στις οποίες επικάθισε και το μένος εναντίον των
οικονομικών μεταναστών από τρίτες χώρες. Εξάλλου, η ελληνική κοινωνία δεν είναι
άμοιρη των ευθυνών της για ό,τι έχει συμβεί. Ας μην ξεχνάμε ότι η Ελλάδα ήταν αυτή
που επέτρεψε άκριτα όλο αυτό το μεταναστευτικό κύμα στην επικράτειά της και ότι οι
ιδιώτες προσελάμβαναν εργατικό προσωπικό από την αλλοδαπή με σκοπό την
οικονομική του εκμετάλλευση και τη μείωση του κόστους, όταν μάλιστα οι ίδιοι οι
Έλληνες δεν καταδέχονταν να εργαστούν σε συγκεκριμένα επαγγέλματα, κατώτερα
των προσδοκιών και των φιλοδοξιών τους. Από την άλλη, η οικονομική εξαθλίωση
γεννά πάντα φαινόμενα εγκληματικότητας. Δημιουργήθηκε έτσι μία νοσηρή
κατάσταση φαύλου κύκλου της οποίας απότοκο είναι τα σημερινά φαινόμενα της
ξενοφοβίας και του ρατσισμού.
Ωστόσο, ούτε και οι λεγόμενοι οικονομικοί μετανάστες είναι ανεύθυνοι για όσα
έχει ζήσει η ελληνική κοινωνία: τα μπαράζ ληστειών και οι δολοφονίες με ειδεχθή
τρόπο πολλές φορές δίχως σοβαρό οικονομικό αντίκρισμα έχουν εξοργίσει την
ελληνική κοινωνία που ζητά εξυγίανση. Εντούτοις, αν και κανένας δεν διαφωνεί με
κάτι τέτοιο, αυτό πρέπει να γίνει μέσα στα όρια του νόμου και της συντεταγμένης
πολιτείας. Οι πρακτικές ξυλοδαρμών και διώξεων από πολίτες που δεν έχουν καμιά
δικαιοδοσία μάλλον αμαυρώνουν την εικόνα της χώρας και γίνονται πρόξενοι
αντιδράσεων παρά ωφελούν.
Αν η ελληνική κοινωνία σταθεί αδρανής μπροστά σε τέτοια φαινόμενα έκνομης

βίας και παραβατικότητας από οπουδήποτε κι αν αυτά προέρχονται, τότε θα
κινδυνεύσει η κοινωνική σταθερότητα και η πολιτική ζωή της χώρας θα βρεθεί
απέναντι σε δυσάρεστες καταστάσεις. Πρέπει χωρίς αμφιβολία να απαλειφθούν
πρώτα αυτά τα φαινόμενα κοινωνικής χαλάρωσης, ώστε να μην υπάρχει ούτε ίχνος
υποψίας ανάπτυξης τέτοιων ιδεών. Βέβαια, καθοριστικό ρόλο στην διαμόρφωση
της κατάστασης παίζει η παιδεία, με τη στενότερη αλλά και την ευρύτερη έννοια του
όρου, αφού τα φαινόμενα μισαλλοδοξίας διαμορφώνουν όχι μόνο πρακτικές, αλλά
και συνειδήσεις. Πέρα λοιπόν από την ανθρωπιστική πλευρά του ζητήματος και την
εκούσια ή ακούσια καταστρατήγηση των αξιών των οποίων υπέρμαχος εμφανίζεται
μια ξενοφοβική μερίδα του ελληνικού λαού, το ζήτημα παραμένει βαθιά κοινωνικό και
καθαρά πολιτικό.
Χρήστος Α. Κατσαρός, 28/12/2012, Εφημ, ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ

Επεξεργασία κειμένου
Ι. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΜΟΡΦΗΣ
1.1.Ποιο είναι το θέμα, το οποίο πραγματεύεται ο συντάκτης του

κειμένου;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.2.Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το πιο πάνω κείμενο; Να τεκμηριώσετε την
απάντησή σας, παραθέτοντας δύο χαρακτηριστικά αυτού του είδους από το κείμενο.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.3.Να δώσετε δύο χαρακτηρισμούς για το ύφος του κειμένου και να το αξιολογήσετε
σε σχέση με τον σκοπό του αρθρογράφου.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.4.Ποιες είναι οι αιτίες για την καλλιέργεια ρατσιστικών συμπεριφορών σύμφωνα με

τον συντάκτη του κειμένου;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.5.Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της τρίτης (3ης) παραγράφου «Έτσι

λοιπόν………….της ξενοφοβίας και του ρατσισμού» και να τεκμηριώσετε την
απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.6.Να εντοπίσετε έναν (1) τρόπο ανάπτυξης της τρίτης (3ης) παραγράφου «Έτσι
λοιπόν………….της ξενοφοβίας και του ρατσισμού».
Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.7.Να γράψετε έναν (1) τρόπο κι ένα (1) μέσο πειθούς που χρησιμοποιεί ο
αρθρογράφος στην τρίτη (3η) παράγραφο «Έτσι λοιπόν………….της ξενοφοβίας
και του ρατσισμού».
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.8.Να αναγνωρίσετε εάν το περιεχόμενο των πιο κάτω δηλώσεων είναι ΟΡΘΟ ή
ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΟ.
(α) Oι ιδιώτες προσελάμβαναν εργατικό προσωπικό από την αλλοδαπή γιατί οι

Έλληνες δεν καταδέχονταν να εργαστούν σε επαγγέλματα κατώτερα των
προσδοκιών τους.
(β) Η οικονομική εξαθλίωση δεν γεννά πάντα φαινόμενα εγκληματικότητας.
(γ) Η τακτική των πολιτών να παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους είναι
αποτελεσματική.
(δ) Η παιδεία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό ρατσιστικών

αντιλήψεων.
1.9.Τι δηλώνουν οι πιο κάτω διαρθρωτικές λέξεις του κειμένου;
Λοιπόν (3η παράγραφος)
Εντούτοις (4η παράγραφος)

1.10. Να εξηγήσετε τη λειτουργία των εισαγωγικών στις φράσεις του κειμένου:
(α)…«πας μη Έλλην βάρβαρος»
(β) Οι κοινότητες Ρομά και Αθιγγάνων ήταν οι πρώτες που «τραυματίστηκαν
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
ΙΙ. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ
1.11.Να γράψετε από ένα (1) συνώνυμο για καθεμιά από τις ακόλουθες
υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου, χωρίς να αλλάξει το νόημα των φράσεων και
ο γραμματικός τύπος των λέξεων:
(α)…τα φαινόμενα αυτά δεν εμφανίστηκαν αιφνιδιαστικά εν μία νυκτί.
(β)…της οποίας απότοκο είναι τα σημερινά φαινόμενα».
1.12.Να γράψετε από ένα (1) αντώνυμο για καθεμιά από τις ακόλουθες
υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου, χωρίς να αλλάξει ο γραμματικός τύπος των
λέξεων:
(α)…θα διαπιστώσουμε ότι είναι πολύ βαθύτερες από την προφανή δυσαρέσκεια για την
προτίμηση αλλοδαπών…
(β)...αποδεικνύει πως η ετερότητα προσδιορίζεται μέσα από την ιδιοσυστασία του

καθενός.
1.13. α.Να ετυμολογήσετε τη λέξη διαμόρφωση.
διαμόρφωση
β.Να σχηματίσετε ένα σύνθετο ουσιαστικό με το β’ συνθετικό της λέξης

διαμόρφωση.
1.14.Να γράψετε ένα παράγωγο ουσιαστικό και ένα παράγωγο επίθετο για το πιο
κάτω ρήμα.
Ρήμα Ουσιαστικό Επίθετο
παραδέχεται
Κατ’οίκον εργασίες
1. Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω κείμενο, να γράψετε περίληψη έκτα

σης 120 – 140 λέξεων. Το κείμενό σας πρόκειται να δημοσιευτεί στη στήλη
της μαθητικής εφημερίδας του σχολείου σας με τίτλο «Οι σύγχρονες όψεις
του ρατσισμού».
2. «Από την άλλη, η οικονομική εξαθλίωση γεννά πάντα φαινόμενα

εγκληματικότητας». Να αναπτύξετε την πιο πάνω άποψη σε μία
παράγραφο 60-80 λέξεων.
1.1. Ποιο είναι το θέμα, το οποίο πραγματεύεται ο συντάκτης του κειμένου;
Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.5.
Δείκτης Επάρκειας Α.Ι.5.1.
1.2. Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το πιο πάνω κείμενο;Να τεκμηριώσετε την απάντησή
σας, παραθέτοντας δύο χαρακτηριστικά αυτού του είδους από το κείμενο.
1.3. Να δώσετε δύο χαρακτηρισμούς για το ύφος του κειμένου και να το αξιολογήσετε σε
σχέση με τον σκοπό του αρθρογράφου.
1.4. Ποιες είναι οι αιτίες για την καλλιέργεια ρατσιστικών συμπεριφορών σύμφωνα με τον
συντάκτη του κειμένου;
Δείκτης Επάρκειας Α.Ι.5.2
1.5.Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της τρίτης (3ης) παραγράφου «Έτσι λοιπόν………….της
ξενοφοβίας και του ρατσισμού» και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από
την παράγραφο.
Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.1
Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.1.1
.Να αναγνωρίσετε εάν το περιεχόμενο των πιο κάτω δηλώσεων είναι ΟΡΘΟ ή
(α) Oι ιδιώτες προσελάμβαναν εργατικό προσωπικό από την αλλοδαπή γιατί οι

Έλληνες δεν καταδέχονταν να εργαστούν σε επαγγέλματα κατώτερα των
προσδοκιών τους
(β) Η οικονομική εξαθλίωση δεν γεννά πάντα φαινόμενα εγκληματικότητας.

(γ) Η τακτική των πολιτών να παίρνουν τον νόμο στα χέρια τους είναι
αποτελεσματική.
(δ) Η παιδεία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό ρατσιστικών

αντιλήψεων.
Δείκτης Επάρκειας Α.Ι.5.2
1.7.Να εντοπίσετε έναν (1) τρόπο ανάπτυξης της τρίτης (3ης) παραγράφου «Έτσι
λοιπόν………….της ξενοφοβίας και του ρατσισμού». Να τεκμηριώσετε την απάντησή
σας με στοιχεία από την παράγραφο.
Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.1
Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.1.2.
1.8.Να γράψετε έναν (1) τρόπο κι ένα (1) μέσο πειθούς που χρησιμοποιεί ο αρθρογράφος
στην τρίτη (3η) παράγραφο «Έτσι λοιπόν………….της ξενοφοβίας και του ρατσισμού»,
τεκμηριώνοντας την απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο.
Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.5
Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.5.4.
1.9. Τι δηλώνουν οι πιο κάτω διαρθρωτικές λέξεις του κειμένου;
Λοιπόν (3η παράγραφος)
Εντούτοις (4η παράγραφος)
Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.1.
Δείκτης Επιτυχίας Α.ΙΙ.1.4.
1.10. Να εξηγήσετε τη λειτουργία των εισαγωγικών στις φράσεις του κειμένου:
(α)…«πας μη Έλλην βάρβαρος»
(β)Οι κοινότητες Ρομά και Αθιγγάνων ήταν οι πρώτες που «τραυματίστηκαν.

1.11.Να γράψετε από ένα (1) συνώνυμο για καθεμιά από τις ακόλουθες υπογραμμισμένες
λέξεων:
(α)…τα φαινόμενα αυτά δεν εμφανίστηκαν αιφνιδιαστικά εν μία νυκτί.

(β)…της οποίας απότοκο είναι τα σημερινά φαινόμενα».
1.12.Να γράψετε από ένα (1) αντώνυμο για καθεμιά από τις ακόλουθες υπογραμμισμένες
λέξεις του κειμένου, χωρίς να αλλάξει ο γραμματικός τύπος των λέξεων:
(α)…θα διαπιστώσουμε ότι είναι πολύ βαθύτερες από την προφανή δυσαρέσκεια για την
προτίμηση αλλοδαπών…
(β)...αποδεικνύει πως η ετερότητα προσδιορίζεται μέσα από την ιδιοσυστασία του
καθενός.Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.6.
1.13. Να ετυμολογήσετε τη λέξη διαμόρφωση και να σχηματίσετε ένα ουσιαστικό με το β’

συνθετικό της λέξης.
1.14.Να γράψετε ένα παράγωγο ουσιαστικό και ένα παράγωγο επίθετο για το πιο κάτω
ρήμα.
παραδέχεται
Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.6.1
1. Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω κείμενο, να γράψετε περίληψη έκτασης 1

20 – 140 λέξεων. Το κείμενό σας πρόκειται να δημοσιευτεί στη στήλη της μαθητικής
εφημερίδας του σχολείου σας με τίτλο «Οι σύγχρονες όψεις του ρατσισμού».
Δείκτης Επιτυχίας Β.β.

Δείκτης Επάρκειας Β.ΙV.1.
2. «Από την άλλη, η οικονομική εξαθλίωση γεννά πάντα φαινόμενα

εγκληματικότητας». Να αναπτύξετε την πιο πάνω άποψη σε μία παράγραφο 60-80
λέξεων.
Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.9

Μάθημα: Aρχαία Ελληνικά
Ενότητα: Οι άνθρωποι ως παιδαγωγοί
Τάξη: Α΄ Λυκείου
Τμήμα: Α23
Καθηγήτρια: Κυριακή Χατζηνεοφύτου
Σχολείο: Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου Γ’
Ημερομηνία: /01/20
Περίοδος:
Επιθεωρήτρια: Χρυσούλα Αλεξάνδρου

Α.Γενικός δείκτης επιτυχίας
Α.1.Οι μαθητές να επεξεργάζονται το αρχαιοελληνικό κείμενο σε σχέση με το κειμενικό όλον

και να συνδέουν τον δημιουργό με το ευρύτερο ιστορικό, κοινωνικό, πολιτικό και πολιτιστικό
πλαίσιο δημιουργίας του γραμματειακού είδους.
Δείκτες επιτυχίας
Οι μαθητές να είναι σε θέση:
Α.Ι.1. Να προσεγγίζουν το κείμενο ερμηνευτικά και να εκτιμούν την λογοτεχνική του αξία.
Α.Ι.2. Να αντιμετωπίζουν τα Αρχαία Ελληνικά ως μάθημα ανθρωπογνωσίας.
Α.Ι.3. Να κατανοούν το νόημα και τη διαχρονικότητα του αρχαιοελληνικού κειμένου.
Α.Ι.4. Να αποδίδουν και να ερμηνεύουν το περιεχόμενο του κειμένου σε νεοελληνικό λόγο.
Α.Ι.5. Να σχηματίζουν λέξεις απλές και σύνθετες με αρχαιοελληνική ρίζα, να τις

χρησιμοποιούν στην παραγωγή λόγου και να εξοικειωθούν με τους μηχανισμούς της
παραγωγής και της σύνθεσης.
Δείκτες επάρκειας
Α.Ι.1.1. Ερμηνευτική προσέγγιση και λογοτεχνική αποτίμηση του αρχαίου ελληνικού

κειμένου.
Α.Ι.2.1. Διαχρονικά μηνύματα-ανθρωποκεντρική διάσταση του κειμένου.
Α.Ι.3.1.Κατανόηση του νοήματος του αρχαιοελληνικού κειμένου και των διαχρονικών ιδεών
και προτύπων που προβάλλονται από τον συγγραφέα.
Α.Ι.4.1. Απόδοση και ερμηνεία του περιεχομένου του κειμένου σε νεοελληνικό λόγο.
Α.Ι.4.2. Διαχωρισμός του κειμένου σε προτάσεις κύριες και δευτερεύουσες.
Α.Ι.4.3. Ανάκληση προϋπάρχουσας γνώσης για την ερμηνεία των γνωστών λέξεων.
Α.Ι.4.4. Λέξεις άγνωστες μπορούν να ερμηνευτούν με βάση προϋπάρχουσες γνώσεις στα

αρχαία και στα νέα Ελληνικά.
Α.Ι.4.5. Αλλαγή της σειράς των λέξεων όπου χρειάζεται για απόδοση σε ορθό νεοελληνικό
λόγο.
Α.Ι.5.1.Επιλογή λέξεων και καταγραφή αντίστοιχων λέξεων της νέας ελληνικής (3ης)
παραγωγή-σύνθεση).
Β.Πορεία διδασκαλίας
1.Αφόρμηση(προβολή εικόνων)
Αναφορά σε σπουδαίους παιδαγωγούς της αρχαιότητας, αξιοποίηση του τίτλου «Οι
άνθρωποι ως παιδαγωγοί», σχολιασμός-δημιουργία κλίματος δεκτικότητας.
2.Επεξεργασία–Εμβάθυνση
1. Οι μαθητές αναφέρουν ποιο είναι το κοινό χαρακτηριστικό που διακρίνει τους

δασκάλους-παιδαγωγούς.
2. Ετυμολογία-επεξήγηση της λέξης παιδαγωγός
3. Ανάγνωση του κειμένου από τη διδάσκουσα.
4. Σιωπηρή ανάγνωση του κειμένου από τους μαθητές και μελέτη των ερμηνευτικών
σχολίων του βιβλίου.
5. Απόδοση του νοήματος από μαθητές.
6. Επεξεργασία του κειμένου-λεξιλογική, γραμματική, συντακτική και πραγματολογική
εξομάλυνση για κάθε συντακτική περίοδο. Οι μαθητές αξιοποιώντας και το λεξιλόγιο
του κειμένου μεταφράζουν το αρχαίο κείμενο στα νέα ελληνικά και συμπληρώνουν τα
φύλλα εργασίας.
7. Επιλογή των λέξεων από το πρωτότυπο κείμενο και καταγραφή σύνθετων και
παράγωγων λέξεων της νέας ελληνικής.
8. Ανακεφαλαίωση
9. Ανάθεση εργασιών για το σπίτι.
Γ. Κύρια σημεία ύλης
τίς γὰρ ἂν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν ὁρῶν τὸν βασιλέα πειθόμενον; Γιατί

ποιος θα
ήθελε να
τίς δ’ ἂν ἡγούμενος μειονεκτεῖν νεώτερόν τι ἐπεχείρησε ποιεῖν εἰδὼς μην
τὸν βασιλέα νομίμως καὶ τὸ κρατεῖσθαι φέροντα; υπακούει
όταν
έβλεπε
τον
βασιλιά να
ὃς καὶ πρὸς τοὺς διαφόρους ἐν τῇ πόλει ὥσπερ πατὴρ πρὸς παῖδας πείθεται;
προσεφέρετο.
Και ποιος
θεωρώντα
ἐλοιδορεῖτο μὲν γὰρ ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασιν, ς τον
εαυτό του
μειονεκτο
ἐτίμα δ ’ εἴ τι καλὸν πράττοιεν
ύντα θα
επιχειρού
παρίστατο δ’ εἴ τις συμφορὰ συμβαίνοι, σε να
κάνει
κάποια
ἐχθρὸν μὲν οὐδένα ἡγούμενος πολίτην,
ανετρεπτι
κή
ἐπαινεῖν δὲ πάντας ἐθέλων ενέργεια,
όταν
σῴζεσθαι δὲ πάντας κέρδος νομίζων
γνώριζε
ζημίαν δὲ τιθεὶς εἰ καὶ ὁ μικροῦ ἄξιος ἀπόλοιτο∙ ότι ο
βασιλιάς
σύμφωνα
δῆλος ἦν εὐδαίμονα μὲν αἰεὶ ἔσεσθαι τὴν πατρίδα λογιζόμενος, με τους
νόμους
εἰ δ’ ἐν τοῖς νόμοις ἠρεμοῦντες διαμένοιεν
δεχόταν
και την
υποταγή;
ἰσχυρὰν δὲ τότε ὅταν οἱ Ἕλληνες σωφρονῶσιν
Αυτός και
στους
πολιτικού
ς του
αντιπάλου
ς στην
πόλη
συμπεριφ
ερόταν
όπως
ακριβώς ο
πατέρας
προς τα
παιδιά
του.
Γιατί από
τη μια
τους
κακολογο
ύσε για τα
σφάλματα
τους,
από την
άλλη τους
τιμούσε
αν έκαναν
κάτι καλό,
τους
παραστεκ
όταν αν
συνέβαινε
κάποια
συμφορά,
επειδή δε
θεωρούσε
κανένα
πολίτη
εχθρό,
και ήθελε
να τους
επαινεί
όλους,
θεωρώντα
ς κέρδος
το να
σώζονται
όλοι,
και το
θεωρούσε
απώλεια,
εάν
χανόταν
ακόμα κι
αυτός που
είχε μικρή
αξία.
Είναι
φανερό
ότι
θεωρούσε
πως η
πατρίδα
θα είναι
πάντα
ευτυχισμέ
νη,
αν οι
συμπολίτε
ς του
συνέχεια
με ηρεμία
τηρούν
τους
νόμους,
και ισχυρή
όταν οι
Έλληνες
συμπεριφ
έρονται
συνετά.
Οιάνθρωποιωςπαιδαγωγοί
Να ετυμολογήσετε τη λέξη παιδαγωγός.
Δείκτης επιτυχίας Α.Ι.5.
Δείκτης επάρκειας Α.Ι.5.1.
παιδαγωγός
-------------------------------------------
-----------------------------
Να γράψετε ομόρριζες λέξεις, απλές ή σύνθετες της νέας ελληνικής
γλώσσας με β’ συνθετικό της λέξης παιδαγωγός.
ΚΕΙΜΕΝΟ
τίς γὰρ ἂν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν ὁρῶν τὸν βασιλέα πειθόμενον; τίς δ’ ἂν

ἡγούμενος μειονεκτεῖν νεώτερόν τι ἐπεχείρησε ποιεῖν εἰδὼς τὸν βασιλέα
νομίμως καὶ τὸ κρατεῖσθαι φέροντα; ὃς καὶ πρὸς τοὺς διαφόρους ἐν τῇ πόλει
ὥσπερ πατὴρ πρὸς παῖδας προσεφέρετο. ἐλοιδορεῖτο μὲν γὰρ ἐπὶ τοῖς
ἁμαρτήμασιν, ἐτίμα δ ’ εἴ τι καλὸν πράττοιεν, παρίστατο δ’ εἴ τις συμφορὰ
συμβαίνοι, ἐχθρὸν μὲν οὐδένα ἡγούμενος πολίτην, ἐπαινεῖν δὲ πάντας
ἐθέλων, σῴζεσθαι δὲ πάντας κέρδος νομίζων , ζημίαν δὲ τιθεὶς εἰ καὶ ὁ
μικροῦ ἄξιος ἀπόλοιτο∙ εἰ δ’ ἐν τοῖς νόμοις ἠρεμοῦντες διαμένοιεν, δῆλος ἦν
εὐδαίμονα μὲν αἰεὶ ἔσεσθαι τὴν πατρίδα λογιζόμενος, ἰσχυρὰν δὲ τότε ὅταν οἱ
Ἕλληνες σωφρονῶσιν.
Ξενοφῶντος, Ἀγησίλαος, 7.2‐7.3
Λεξιλόγιο
τὶς = ερωτηματική αντωνυμία = ποιος
ἀπειθεῖν> του ρ. ἀπειθέω - ἀπειθῶ = απειθώ, δεν υπακούω
ὀρῶν = μτχ. του ρ. ὁράω - ὁρῶ = βλέπω > βλέποντας
ἡγοῦμαι= νομίζω, θεωρώ
νεώτερόν τι ποιῶ= κάνω ανατρεπτικές ενέργειες
εἰδώς< μετοχή του ρήματος οἶδα= γνωρίζω

διάφορος= πολιτικός αντίπαλος
προσφέρομαι= συμπεριφέρομαι
λοιδοροῦμαι +τινά+ἐπί τινι=χλευάζω, κοροϊδεύω κάποιον για κάτι
παρίσταμαι (τινι) εἰ…= συμπαραστέκομαι σε κάποιον αν…
ζημίαν τίθημι εἰ…=θεωρώ απώλεια αν…
ἀπόλλυμι= χάνομαι, πεθαίνω
δῆλος εἰμί=είμαι φανερός
εὐδαίμων=ευτυχής
λογίζομαι=σκέπτομαι, θεωρώ
σωφρονῶ= συμπεριφέρομαι συνετά
τὸ κρατεῖσθαι= η υποταγή
λογίζομαι=σκέπτομαι, θεωρώ
Μετάφραση
τίς γὰρ ἂν ἠθέλησεν ἀπειθεῖν ὁρῶν τὸν

βασιλέα πειθόμενον;
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
τίς δ’ ἂν ἡγούμενος μειονεκτεῖν νεώτερόν τι ἐπεχείρησε ποιεῖν

εἰδὼς τὸν βασιλέα νομίμως καὶ τὸ κρατεῖσθαι φέροντα;
------------------------------------------------------------------------------------------------
-
------------------------------------------------------------------------------------------------
--
ὃς καὶ πρὸς τοὺς διαφόρους ἐν τῇ πόλει ὥσπερ πατὴρ πρὸς

παῖδας προσεφέρετο.
------------------------------------------------------------------------------------------------
----
------------------------------------------------------------------------------------------------
----
ἐλοιδορεῖτο μὲν γὰρ ἐπὶ τοῖς ἁμαρτήμασιν,
---------------------------------------------------------------------------
ἐτίμα δ ’ εἴ τι καλὸν πράττοιεν,
---------------------------------------------------------------------------
παρίστατο δ’ εἴ τις συμφορὰ συμβαίνοι,
---------------------------------------------------------------------------
ἐχθρὸν μὲν οὐδένα ἡγούμενος πολίτην,
----------------------------------------------------------------------------------------------
ἐπαινεῖν δὲ πάντας ἐθέλων,
------------------------------------------------------------------------------------------------
----
σῴζεσθαι δὲ πάντας κέρδος νομίζων,
------------------------------------------------------------------------------------------------
----
ζημίαν δὲ τιθεὶς εἰ καὶ ὁ μικροῦ ἄξιος ἀπόλοιτο∙

------------------------------------------------------------------------------------------------
----
δῆλος ἦν εὐδαίμονα μὲν αἰεὶ ἔσεσθαι τὴν πατρίδα λογιζόμενος,
------------------------------------------------------------------------------------------------
---
εἰ δ’ ἐν τοῖς νόμοις ἠρεμοῦντες διαμένοιεν,
------------------------------------------------------------------------------------------------
----
ἰσχυρὰν δὲ τότε ὅταν οἱ Ἕλληνες σωφρονῶσιν.
------------------------------------------------------------------------------------------------
---
Δ. Μέσα και υλικά

1. Δειγματικό Υποστηρικτικό Υλικό Aρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Λυκείου
2. Ηλεκτρονικός υπολογιστής
3. Πίνακας
4. Φύλλα εργασίας
Ε. Μέθοδος
1. Ακροαματική
2. Μαιευτική
3. Διερευνητική
ΣΤ. Οργάνωση τάξης
1. Ενιαία.
Ζ. Αξιολόγηση
1.Με ποιο τρόπο ο Αγησίλαος δίνει το καλό παράδειγμα προς τους συμπολίτες του;Να αναφέρετε
δύο παραδείγματα από το κείμενο.
2.Να αναπτύξετε τα βασικά χαρακτηριστικά του παιδαγωγού σε μια παράγραφο 80 λέξεων με τη

μέθοδο της αιτιολόγησης.
3.Λεξιλογικές ασκήσεις
Δείκτης επάρκειας Α.Ι.5.1
πράττοι
εν
1. Να γράψετε λέξεις που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τον πιο πάνω τύπο.
α. Απλές β. Σύνθετες
πράττοιεν
ἰσχυρὰν δὲ τότε ὅταν οἱ Ἕλληνες σωφρονῶσιν.
------------------------------------------------------------------------------------------------
---
Ενέργειες του Αγησίλαου που είναι ανάλογες προς τη συμπεριφορά ενός πατέρα
προς τα παιδιά του:
1. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
2. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
3. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
4. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
5. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
6. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
7. -----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----
Ζ. Αξιολόγηση
1.Με ποιο τρόπο ο Αγησίλαος δίνει το καλό παράδειγμα προς τους συμπολίτες του;Να αναφέρετε
δύο παραδείγματα από το κείμενο.
2.Να αναπτύξετε τα βασικά χαρακτηριστικά του παιδαγωγού σε μια παράγραφο 80 λέξεων με τη

μέθοδο της αιτιολόγησης.
3.Λεξιλογικές ασκήσεις
πράττοι
εν
8. Να γράψετε λέξεις που να ανήκουν στην ίδια οικογένεια με τον πιο πάνω τύπο.
α. Απλές β. Σύνθετες
πράττοιεν
οιεν
Μάθημα: Aρχαία Ελληνικά
Ενότητα: 4
Κείμενο: «Η Πάραλος αναγγέλλει τη συμφορά»
Τάξη: Α΄ Λυκείου
Τμήμα:
Επιθεωρήτρια:Χρυσούλα Αλεξάνδρου
Καθηγήτρια: Κυριακή Χατζηνεοφύτου
Σχολείο: Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου Γ’
Ημερομηνία: /01/20
Περίοδος:
Η Πάραλος αναγγέλλει τη συμφορά
Πορεία διδασκαλίας
1. Ανάγνωση του κειμένου από τη διδάσκουσα
2. Πρώτη απόδοση του περιεχομένου σε γενικές γραμμές, εντυπώσεις
3. Προσδιορισμός του θεματικού πυρήνα, μαζί με τη διδάσκουσα
4. Συστηματική επεξεργασία του θέματος, λεξιλογική, γραμματική, συντακτική και
πραγματολογική εξομάλυνση για κάθε μία συντακτική περίοδο
5. Ανακεφαλαίωση, επικαιροποίηση του θέματος της παρακμής της άλλοτε
πανίσχυρης Αθήνας
6. Παράλληλο κείμενο για αντιπαράθεση με το κείμενο του Ξενοφώντος, Διάλογος
Αθηναίων και Μηλίων, Δημηγορίες Θουκυδίδου
7. Κατ’οίκον εργασίες
Γενικός δείκτης επιτυχίας
Δ.Ε.1: Οι μαθητές να επεξεργάζονται το αρχαιοελληνικό κείμενο σε σχέση με το

κειμενικό όλον, το επικοινωνιακό πλαίσιο παραγωγής του κειμένου και τα ευρύτερα
κοινωνικά και πολιτισμικά συμφραζόμενα.
Δείκτες επιτυχίας
Οι μαθητές να είναι σε θέση να:
Δ.Ε.2.1.Προσεγγίζουν ερμηνευτικά αντιπροσωπευτικά κείμενα της ΑΕΓ και να εκτιμούν τη

λογοτεχνική τους αξία.
Δ.Ε.2.2.Εντοπίζουν τον χώρο,τον χρόνο,τα πρόσωπα και τα γεγονότα που αφορούν ένα
αρχαιοελληνικό κείμενο.
Δ.Ε.2.3.Αποδίδουν και ερμηνεύουν το περιεχόμενο του κειμένου σε νεοελληνικό λόγο.
Δ.Ε.2.4. Να κατανοούν το νόημα και τη διαχρονικότητα του αρχαιοελληνικού κειμένου.
Δ.Ε.3 Να μπορούν να ερμηνεύουν ένα αρχαιοελληνικό κείμενο αξιοποιώντας το λεξιλόγιο
και να αντιλαμβάνονται τη διαχρονικότητα της Ελληνικής Γλώσσας
Δείκτες επάρκειας
2.Ερμηνευτική προσέγγιση και λογοτεχνική αποτίμηση των αρχαιοελληνικών κειμένων.

2.1.Αναφορά στον χώρο,τον χρόνο,τα πρόσωπα και τα γεγονότα.
2.2.Απόδοση και ερμηνεία του περιεχομένου του κειμένου σε νεοελληνικό λόγο
2.2.1. Εντοπισμός των ρημάτων
2.2.2.Διαχωρισμός του κειμένου σε προτάσεις-κύριες και δευτερεύουσες
2.2.3.Ανάκληση προϋπάρχουσας γνώσης για ερμηνεία των γνωστών λέξεων
2.2.4.Λέξεις άγνωστες που μπορούν να ερμηνευτούν με βάσηπροϋπάρχουσες γνώσεις στα
Νέα Ελληνικά.
2.2.5.Αλλαγή της σειράς των λέξεων όπου χρειάζεται για απόδοση σε ορθό νεοελληνικό
λόγο.
3.1.Παραγωγή-σύνθεση
Κύρια σημεία ύλης
Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις τῆς Παράλου Στην Αθήνα όταν έφτασε η Πάραλος νύχτα,
ἀφικομένης νυκτὸς ἐλέγετο ἡ συμφορά, ειπώθηκε η συμφορά· και θρήνος έφτασε
καὶ οἰμωγὴ ἐκ τοῦ Πειραιῶς διὰ τῶν από τον Πειραιά μέσα απ’ τα Μακρά Τείχη
μακρῶν τειχῶν εἰς ἄστυ διῆκεν, ὁ ἕτερος μέχρι την πόλη, ο ένας αναγγέλλοντας την
τῷ ἑτέρῳ παραγγέλλων είδηση στον άλλο.
ὥστ’ ἐκείνης τῆς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκοιμήθη, Επομένως, εκείνη τη νύχτα κανένας δεν
οὐ μόνον τοὺς ἀπολωλότας πενθοῦντες, κοιμήθηκε, γιατί θρηνούσαν όχι μόνο τους
ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἔτι αὐτοὶ ἑαυτούς, νεκρούς αλλά πολύ περισσότερο ακόμη
πείσεσθαι νομίζοντες οἷα ἐποίησαν αυτοί οι ίδιοι τους εαυτούς τους,
Μηλίους τε Λακεδαιμονίων ἀποίκους νομίζοντας ότι θα πάθουν τα ίδια που
ὄντας, κρατήσαντες πολιορκίᾳ, καὶ είχαν κάνει στους Μηλίους, που ήταν
Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους άποικοι των Λακεδαιμονίων όταν τους
καὶ Αἰγινήτας καὶ ἄλλους πολλοὺς τῶν κατέκτησαν μετά από πολιορκία, και στους
Ἑλλήνων. Ιστιαιείς και στους Σκιωναίους και στους
Τορωναίους και στους Αιγινήτες και σε
πολλούς άλλους Έλληνες.
Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν, ἐν ᾗ
ἔδοξε τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς Την επόμενη μέρα, συγκάλεσαν
καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς συνέλευση, στην οποία αποφασίστηκε να
ἐφιστάναι καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς επιχωματώσουν τα λιμάνια τους εκτός από
πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν. ένα, να επισκευάσουν τα τείχη και να
εγκαταστήσουν φρουρές και γενικά να
ετοιμάσουν την πολη για πολιορκία.
Μέσα και υλικά

Δειγματικό Υποστηρικτικό Υλικό Aρχαία Ελληνική Γλώσσα Α΄ Λυκείου Προσανατολισμού
Ηλεκτρονικός υπολογιστής
Πίνακας
Φύλλα εργασίας
Μέθοδος
Ακροαματική
Μαιευτική
Διερευνητική
Οργάνωση τάξης
Ενιαία.
Ρατσισμός στην εκπαίδευση
1.1. Ποιο είναι το θέμα, το οποίο πραγματεύεται ο συντάκτης του

κειμένου;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.2. Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το πιο πάνω κείμενο; Να τεκμηριώσετε την
απάντησή σας, παραθέτοντας δύο χαρακτηριστικά αυτού του είδους από το κείμενο.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.3. Να δώσετε δύο χαρακτηρισμούς για το ύφος του κειμένου και να το

αξιολογήσετε σε σχέση με τον σκοπό του αρθρογράφου.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.4. Πώς αντιμετώπιζαν οι δάσκαλοι τα παιδιά των μεταναστών;
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
------------------------------------------------------------------------------------------
1.5.Να αναγνωρίσετε εάν το περιεχόμενο των πιο κάτω δηλώσεων είναι ΟΡΘΟ ή
(α)Οι γονείς των Ελλήνων μαθητών μετά την έλευση των οικονομικών μεταναστών
έβλεπαν το σχολείο να αναβαθμίζεται.
(β)Στα προαύλια των σχολείων γεννήθηκαν φιλίες ανάμεσα σε Έλληνες και
αλλοδπούς μαθητές όταν απουσίαζαν οι παρεμβάσεις γονιών-εκπαιδευτικών.
1.6. Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της δεύτερης (2 ης) παραγράφου «Ενθυμούμεθα

τα πρώτα………….τους στο σχολείο» και να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με
στοιχεία από την παράγραφο.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.7.Να γράψετε έναν (1) τρόπο κι ένα (1) μέσο πειθούς που χρησιμοποιεί ο
αρθρογράφος στην πέμπτη (5η) παράγραφο«Κάθε δάσκαλος είχε…μαθητή
ολοένα μεγάλωνε».
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------
1.8. Τι δηλώνουν οι πιο κάτω διαρθρωτικές λέξεις του κειμένου;
Όταν (2η παράγραφος)
Επιπλέον (4η παράγραφος)
Όμως (6η παράγραφος)
1.9.Να γράψετε από ένα (1) συνώνυμο για καθεμιά από τις ακόλουθες
υπογραμμισμένες
λέξεις του κειμένου, χωρίς να αλλάξει το νόημα των φράσεων και ο γραμματικός
τύπος των λέξεων:
(α)…που διαμορφώνει κάθε φορά το κοινωνικό γίγνεσθαι..

(β)Παιδιά με μάτια ορθάνοιχτα, με φανερά τα σημάδια της ανέχειας..
(β)…οι τάξεις παρουσίαζαν μία εικόνα..
1.10.Να γράψετε από ένα (1) αντώνυμο για καθεμιά από τις ακόλουθες
υπογραμμισμένες λέξεις του κειμένου, χωρίς να αλλάξει ο γραμματικός τύπος των
λέξεων:
(α)…παρουσίαζαν μία εικόνα μεγάλης ανομοιογένειας…
(β)...που έβλεπαν το σχολείο να υποβαθμίζεται…
(γ)...στράφηκαν στην ιδιωτική εκπαίδευση..
(δ)...ευνόησαν τη συμμετοχή των αλλοδαπών μαθητών…
1.11. Να ετυμολογήσετε τη λέξη διαμορφώνει και να σχηματίσετε ένα ουσιαστικό με

το β’ συνθετικό της λέξης.
1.12.Να γράψετε ένα παράγωγο ουσιαστικό και ένα παράγωγο επίθετο για το πιο
κάτω ρήματα
χαρακτηρίζεται
υπήρχαν
δίστασαν
1. Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω κείμενο, να γράψετε περίληψη έκτα

σης 120 – 140 λέξεων. Το κείμενό σας πρόκειται να δημοσιευτεί στη στήλη
της μαθητικής εφημερίδας του σχολείου σας με τίτλο «Οι σύγχρονες όψεις
του ρατσισμού».
2. «Η αλλαγή της σύνθεσης του μαθητικού πληθυσμού ως αποτέλεσμα της
ταχείας εισροής ξένων μεταναστών, δοκίμασε τις αντοχές του ελληνικού
σχολείου». Να τεκμηριώσετε την πιο πάνω άποψη με δύο δικά σας
επιχειρήματα.
Ο ρατσισμός στην εκπαίδευση
Το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα δεν χαρακτηρίζεται για την ικανότητά του ν’

ανταποκρίνεται σταθερά, με τρόπο πειστικό και αποτελεσματικό στις συνθήκες που
διαμορφώνει κάθε φορά το κοινωνικό γίγνεσθαι. Η αλλαγή της σύνθεσης του
μαθητικού πληθυσμού ως αποτέλεσμα της ταχείας εισροής ξένων μεταναστών,
δοκίμασε τις αντοχές του ελληνικού σχολείου και επανέφερε με δραματικό τρόπο το
ζήτημα της ποιότητας της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Ενθυμούμεθα τα χρόνια της έλευσης των οικονομικών μεταναστών στον τόπο μας,
όταν έρχονταν οι μαμάδες δυο - δυο, τρεις - τρεις, να γράψουν τα παιδιά τους στο
σχολείο κρατώντας σφιχτά απ’ το χέρι. Γυναίκες κουρασμένες, φοβισμένες,
ανήσυχες.Παιδιά με μάτια ορθάνοιχτα, με φανερά τα σημάδια της ανέχειας και της
ταλαιπωρίας.Έραβαν τις λέξεις, αγγλικές, ελληνικές να συνεννοηθούν, να δείξουν τα
λιγοστά χαρτιάτους, να γράψουν τα παιδιά τους στο σχολείο.
Οι δάσκαλοι αμήχανοι, ανέτοιμοι, αφημένοι στην σύγχυση των προκαταλήψεων

έψαχναν και αυτοί να βρουν γλώσσα επικοινωνίας. Όταν πια ξεκινούσαν τα
μαθήματα,οι τάξεις παρουσίαζαν μια μεγάλη εικόνα ανομοιογένειας. Γρήγορα οι
αλλοδαποίμαθητές κατέλαβαν τα πίσω θρανία της τάξης.
Η σχολική πραγματικότητα, όπως έχει πλέον διαμορφωθεί, ανησύχησε βαθιά - όχι

πάντα αδικαιολόγητα - τους γονείς των Ελλήνων μαθητών μας, που έβλεπαν το
σχολείονα υποβαθμίζεται. Πολλοί πήραν τα παιδιά τους από το σχολείο,
αναζητώντας ένα άλλο σχολικό περιβάλλον, απαλλαγμένο από την παρουσία των
αλλοδαπών μαθητών.Επιπλέον, όσοι είχαν την οικονομική δυνατότητα, στράφηκαν
στην ιδιωτική εκπαίδευση και η στροφή αυτή πήρε γρήγορα μεγάλες διαστάσεις. Με
λύπη, λοιπόν, διαπιστώσαμε πως το σχολείο μας έχει χάσει ένα αξιόλογο μέρος του
μαθητικού του δυναμικού και οδηγείτο σε ακόμη μεγαλύτερη υποβάθμιση.
Κάθε δάσκαλος είχε πλέον δυο δρόμους για να διαλέξει, είτε να ενστερνιστεί τις
ξενόφοβες αντιλήψεις που πρόβαλλαν σταθερά εκείνη την εποχή ορισμένα Μ.Μ.Ε.
είτενα δώσει αγώνα προκειμένου να στηρίξει μαθησιακά και συναισθηματικά τα
παιδιά τηςτάξης. Όσοι ακολούθησαν τον πρώτο δρόμο γρήγορα έθεσαν τους
αλλοδαπούς μαθητές στο περιθώριο της τάξης. Έτσι, αποθαρρυμένα τα παιδιά από
την κακή τους επίδοση στα μαθήματα και την μικρή τους αποδοχή στην τάξη,
εμφάνισαν χαμηλόαυτοσυναίσθημα, ανασφάλεια και εσωστρέφεια. Η δυσκολία τους
να προσαρμοστούνστο κοινωνικό και σχολικό περιβάλλον, τα έκανε να
συμπεριφέρονται επιθετικά και ναπροτιμούν την συσπείρωσή τους σε ομάδα
ανάλογα με την χώρα προέλευσης. Σε κάθεπερίπτωση, η απόσταση που τα χώριζε
από τον δάσκαλο και τον μαθητή ολοέναμεγάλωνε.
Υπήρχαν όμως και οι άλλοι, οι δάσκαλοι εκείνοι που την σκέψη και την πράξη τους
καθόριζε το πνεύμα της αποδοχής και του σεβασμού στο ανθρώπινο πρόσωπο.
Καθησύχασαν όσους γονείς ανησυχούσαν, δοκίμασαν ομαδοσυνεργατικές μεθόδους
διδασκαλίας, ευνόησαν την συμμετοχή των αλλοδαπών μαθητών στις
δραστηριότητεςτης τάξης, νοιάστηκαν για την κάλυψη των συναισθηματικών συχνά
και των υλικώντους αναγκών. Μέσα σε δύσκολες συνθήκες έδωσαν τον καλύτερό
τους εαυτό ώστε νασυγκλίνουν οι προσδοκίες και οι διαθέσεις των μελών της τάξης.
Όμως, δεν δίστασαν,όποτε οι συνθήκες το απαιτούσαν, να υπερβούν το ρόλο τους,
όπως αυτός είναιπαραδοσιακά γραπτός και προδιαγεγραμμένος.
Οι σχέσεις που παρουσίαζαν τα μικρότερα προβλήματα ήταν εκείνες μεταξύ των

μαθητών. Θαυμάσιες φιλίες γεννήθηκαν στα προαύλια των σχολείων ανάμεσα σε
Έλληνες και αλλοδαπούς μαθητές, ιδίως όταν απουσίαζαν άστοχες ή επικίνδυνες
παρεμβάσεις γονέων ή εκπαιδευτικών.
Μιχάλη Σταθόπουλου Εφημ. ΤΑ ΝΕΑ 15 -16 Ιουνίου 2012

Τετράμηνο: Β’ Ημερομηνία:04/02/2020 Τάξη: Α23
Ονοματεπώνυμο: ---------------------------------------- Διάρκεια:45’ Βαθμός: ---------
Καθηγήτρια: Κούλα Χατζηνεοφύτου Υπογραφή γονέα/κηδεμόνα: -------------------
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ A΄ ΛΥΚΕΙΟΥ KOINOY ΚΟΡΜΟΥ
A.ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ(μ. 25)
γιγνώσκων δ΄ ὅτι ἡ μὲν πορθουμένη καὶ ἐρημουμένη χώρα οὐκ ἂν δύναιτο πολὺν χρόνον
στράτευμα φέρειν͵ ἡ δ΄ οἰκουμένη μὲν σπειρομένη δὲ ἀέναον ἂν τὴν τροφὴν παρέχοι͵
ἐπεμέλετο οὐ μόνον τοῦ βίᾳ χειροῦσθαι τοὺς ἐναντίους͵ ἀλλὰ καὶ τοῦ πρᾳότητι προσάγεσθαι.
καὶ πολλάκις μὲν προηγόρευε τοῖς στρατιώταις τοὺς ἁλισκομένους μὴ ὡς ἀδίκους
τιμωρεῖσθαι͵ ἀλλ΄ ὡς ἀνθρώπους ὄντας φυλάττειν͵ πολλάκις δὲ ὁπότε
μεταστρατοπεδεύοιτο͵ εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα παιδάρια μικρὰ ἐμπόρων͵ ἃ πολλοὶ
ἐπώλουν διὰ τὸ νομίζειν μὴ δύνασθαι ἂν φέρειν αὐτὰ καὶ τρέφειν͵ ἐπεμέλετο καὶ
τούτων ὅπως συγκομίζοιντό ποι. τοῖς δ΄ αὖ διὰ γῆρας καταλειπομένοις αἰχμαλώτοις
προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν͵ ὡς μήτε ὑπὸ κυνῶν μήθ΄ ὑπὸ λύκων διαφθείροιντο.
Ξενοφῶν, Ἀγησίλαος, I, 20 - 1. 22
1.Να αποδώσετε στα Νέα Ελληνικά τα πιο πάνω αποσπάσματα που είναι υπογραμμισμένα.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Β. ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΙΔΑΓΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ (μ. 15)
1.Πώς συμπεριφέρθηκε ο Αγησίλαος στους αιχμαλώτους, τους γέροντες και τα παιδιά που
τα είχαν εγκαταλείψει;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Γ. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ (μ. 15)
1. Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων φράσεων, επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη

από την πιο κάτω στήλη:(μ. 7)
λιπόψυχος,έκλειψη,λιποθυμώ,λειψυδρία,έλλειψη,λιποβαρής, παράλειψη
α) Ήταν μεγάλη ……………………….. εκ μέρους μου να μην

ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου.
β) Η ……………………….. φαρμάκων ήταν μεγάλη, γι’αυτό και

επενέβη ο Ερυθρός Σταυρός για να φροντίσει τον άμαχο πληθυσμό.
γ) Φόρεσαν ειδικά γυαλιά και ανέμεναν με ανυπομονησία την

……………………….. ηλίου.
δ) Ο γιατρός συνέστησε στους γονείς του ………………….. παιδιού

να φροντίσουν τη διατροφή του.
ε) Ήταν ένας ……………………….. άνθρωπος, που δεν άντεχε ούτε

τις μικρότερες συγκινήσεις.
στ) Ο χειμώνας με τις βροχές μας γλίτωσε από τη…………………..
ζ) …………………..και τώρα δέχεται τις πρώτες βοήθειες.
2.Να σχηματίσετε ονοματικά σύνολα με τα ζεύγη των λέξεων, αντιστοιχίζοντας τις λέξεις,
όπως στο παράδειγμα. (μ. 8)
έλλειψη μετρητών ανάληψη μετρητών

πρόληψη υπαλλήλου ………………………………………………
ασύλληπτος ασθενειών  ………………………………………………
ανάληψη εγκληματίας  ………………………………………………
πρόσληψη τροφής  ………………………………………………
χειρολαβή ευαισθησίας  ………………………………………………
λήμμα εγκεφάλου  ………………………………………………
διάλειψη λεξικού  ………………………………………………
υπόλειμμα αγγείου  ………………………………………………
Δ. Ασκήσεις Γραμματικής και Συντακτικού (μ. 25)

1.Να συμπληρώσετε τα κενά στις επόμενες φράσεις με τους κατάλληλους τύπους του εἰμὶ
στον παρατατικό: (μ. 9)
α)Ὁ ἀληθὴς φίλος.............. ἄλλος ἑαυτός.
β)Ἐγὼ ...................ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος.
γ)Οἱ τῶν Σπαρτιατῶν νέοι πολῖται χρηστοὶ .....................
δ) Ὑμεῖς ἄνδρες γενναῖοί .....................καὶ τῆς πόλεως τεῖχος.
ε) Σὺ................ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα.
στ) Ἐγὼ οὔκ...................ὁ αὐτὸς νῦν καὶ τότε.
ζ) Χαλεπόν...................τὸ καλόν.
η)Ούκ ἡμεῖς............... αἴτιοι τούτων ἀλλ’ ἡ τύχη.
θ) Ἡ Ἐπίδαμνος .............................. πόλις ἐν τῇ Ἠπείρῳ.
2.Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των
παρατατικού των ρημάτων που είναι στην παρένθεση: (μ. 8)
α) Πολυκλῆς ........................... (πείθω) τοὺς ἄρχοντας ταῦτα ποιεῖν.
β) Οὗτοι πάντα τἀναντία τούτων ............................ (λέγω).
γ) Τήνδε τὴν ἐπιστολὴν σὺ............................ (πέμπω) αὐτῷ.
δ) Τοὺς ἀγγέλους τούτου ἐγὼ οὐκ ............................... (δέχομαι).
ε) Αὕτη ............................. (προσκρούω) ἀνθρώπῳ πονηρῷ.
στ)Οὗτοι πρὸ βασιλέως ......................... (τάττομαι).
ζ)Οἱ Ἕλληνες ταύτην τὴν ἡμέραν οὕτως .............................. (πορεύομαι)
η)Περικλῆς …………………(ἀγορεύω) ἐν τῇ ἀγορᾷ.
3.Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής του
αορίστου των ρημάτων που είναι στην παρένθεση: (μ. 8)
α)Σύ μέν ......................... (θεραπεύω) τέχνας, ἐγώ δέ τήν ἀλήθειαν.
β) Ἀλιεύς ἐν τινί ποταμῷ .........................(ἀλιεύω)
γ)Ὑμεῖς......................... (παιδεύομαι) πείθεσθαι τοῖς ἄρχουσι
δ)Ο στρατηγός ………………….. (ελπίζω)μεταπείσειν τους κήρυκας.
ε)Οι κατήγοροι ………………… (πείθω) τούς δικαστάς.

στ)Οὗτοι πρὸ βασιλέως ......................... (τάττομαι).
ζ) Οἱ Ἕλληνες ταύτην τὴν ἡμέραν οὕτως .............................. (πορεύομαι).
η)Τότε σύ.............................. (ψεύδομαι).
Ε. Άσκηση παραγωγής λόγου (μ. 20)
1.Να καταγράψετε σε μια παράγραφο τις δυο σημαντικότερες ενέργειες με τις οποίες το
σχολείο θα μπορούσε να μεριμνήσει υπέρ των άπορων μαθητών και να αιτιολογείτε, γιατί
πιστεύετε ότι οι ενέργειες που εισηγείστε είναι σημαντικές. Προσέξτε, ώστε η παράγραφός
σας να έχει σωστή δομή (θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, κατακλείδα)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Τετράμηνο: Β’ Ημερομηνία:12/02/2020 Τάξη: Α41
Ονοματεπώνυμο: ---------------------------------------- Διάρκεια:45’ Βαθμός: ---------
Καθηγήτρια: Κούλα Χατζηνεοφύτου Υπογραφή γονέα/κηδεμόνα: -------------------
ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ A΄ ΛΥΚΕΙΟΥ KOINOY ΚΟΡΜΟΥ
Α.ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΓΙΑ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ(μ. 25)
γιγνώσκων δ΄ ὅτι ἡ μὲν πορθουμένη καὶ ἐρημουμένη χώρα οὐκ ἂν δύναιτο πολὺν
χρόνον στράτευμα φέρειν͵ ἡ δ΄ οἰκουμένη μὲν σπειρομένη δὲ ἀέναον ἂν τὴν τροφὴν
παρέχοι͵ ἐπεμέλετο οὐ μόνον τοῦ βίᾳ χειροῦσθαι τοὺς ἐναντίους͵ ἀλλὰ καὶ τοῦ
πρᾳότητι προσάγεσθαι. καὶ πολλάκις μὲν προηγόρευε τοῖς στρατιώταις τοὺς
ἁλισκομένους μὴ ὡς ἀδίκους τιμωρεῖσθαι͵ ἀλλ΄ ὡς ἀνθρώπους ὄντας φυλάττειν͵
πολλάκις δὲ ὁπότε μεταστρατοπεδεύοιτο͵ εἰ αἴσθοιτο καταλελειμμένα παιδάρια μικρὰ
ἐμπόρων͵ ἃ πολλοὶ ἐπώλουν διὰ τὸ νομίζειν μὴ δύνασθαι ἂν φέρειν αὐτὰ καὶ τρέφειν͵
ἐπεμέλετο καὶ τούτων ὅπως συγκομίζοιντό ποι. τοῖς δ΄ αὖ διὰ γῆρας καταλειπομένοις
αἰχμαλώτοις προσέταττεν ἐπιμελεῖσθαι αὐτῶν͵ ὡς μήτε ὑπὸ κυνῶν μήθ΄ ὑπὸ λύκων
διαφθείροιντο..
Ξενοφῶν, Ἀγησίλαος, I, 20 - 1. 22
1.Να αποδώσετε στα Νέα Ελληνικά τα πιο πάνω αποσπάσματα που είναι υπογραμμισμένα.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-------------------------------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------------------------------------------
Β. ΠΡΑΓΜΑΤΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΔΙΔΑΓΜΕΝΑ ΚΕΙΜΕΝΑ (μ. 15)
1. Πώς συμπεριφέρθηκε ο Αγησίλαος στους αιχμαλώτους, τους γέροντες και τα παιδιά που
τα είχαν εγκαταλείψει;
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Γ. ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ (μ. 15)
1.Να συμπληρώσετε τα κενά των ακόλουθων φράσεων, επιλέγοντας την κατάλληλη λέξη
από την πιο κάτω στήλη: (μ. 7)

λιπόψυχος,έκλειψη,λιποθυμώ,λειψυδρία,έλλειψη, λιποτακτώ, παράλειψη
α) Ήταν μεγάλη ……………………….. εκ μέρους μου να μην

ευχαριστήσω τους συνεργάτες μου.
β) Η ……………………….. φαρμάκων ήταν μεγάλη, γι’αυτό και

επενέβη ο Ερυθρός Σταυρός για να φροντίσει τον άμαχο πληθυσμό.
γ) Φόρεσαν ειδικά γυαλιά και ανέμεναν με ανυπομονησία την

……………………….. ηλίου.
δ) Εγκατέλειψε το πεδίο της μάχης και ………………………..
ε) Ήταν ένας ……………………….. άνθρωπος, που δεν άντεχε ούτε

τις μικρότερες συγκινήσεις.
στ) Ο χειμώνας με τις βροχές μας γλίτωσε από τη…………………..
ζ) …………………..και τώρα δέχεται τις πρώτες βοήθειες.
2.Να σχηματίσετε ονοματικά σύνολα με τα ζεύγη των λέξεων, αντιστοιχίζοντας τις λέξεις,
όπως στο παράδειγμα. (μ. 8)
έλλειψη μετρητών ανάληψη μετρητών

πρόληψη υπαλλήλου ………………………………………………
ασύλληπτος ασθενειών  ………………………………………………
ανάληψη εγκληματίας  ………………………………………………
πρόσληψη λεξικού  ………………………………………………
χειρολαβή ευαισθησίας  ………………………………………………
λήμμα τροφής  ………………………………………………
λάφυρο αγγείου  ………………………………………………
υπόλειμμα πολέμου  ………………………………………………
Δ. Ασκήσεις Γραμματικής και Συντακτικού (μ. 25)

1. Να συμπληρώσετε τα κενά στις επόμενες φράσεις με τους κατάλληλους τύπους του εἰμὶ
στον παρατατικό: (μ. 9)
α) Ὁ ἀληθὴς φίλος.............. ἄλλος ἑαυτός.
β) Ἐγὼ ...................ἡ ἀρχὴ καὶ τὸ τέλος.
γ) Οἱ τῶν Σπαρτιατῶν νέοι πολῖται χρηστοὶ .....................
δ) Ὑμεῖς ἄνδρες γενναῖοί .....................καὶ τῆς πόλεως τεῖχος.
ε) Σὺ................ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός, ἐν ᾧ ηὐδόκησα.
στ) Ἐγὼ οὔκ...................ὁ αὐτὸς νῦν καὶ τότε.
ζ) Χαλεπόν...................τὸ καλόν.
η) Ούκ ἡμεῖς............... αἴτιοι τούτων ἀλλ’ ἡ τύχη.
θ) Ἡ Ἐπίδαμνος .............................. πόλις ἐν τῇ Ἠπείρῳ.
2.Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής των
παρατατικού των ρημάτων που είναι στην παρένθεση:(μ. 5)
α) Πολυκλῆς ........................... (πείθω) τοὺς ἄρχοντας ταῦτα ποιεῖν.
β) Οὗτοι πάντα τἀναντία τούτων ............................ (λέγω).
γ) Τήνδε τὴν ἐπιστολὴν σὺ............................ (πέμπω) αὐτῷ.
δ)Οἱ ἐναντίοι εἰς Τροίαν............................ (στρατεύω, αόρ.)
ε) Περικλῆς …………………(ἀγορεύω) ἐν τῇ ἀγορᾷ.
3.Να συμπληρώσετε τις ακόλουθες προτάσεις με τον κατάλληλο τύπο οριστικής του
αορίστου των ρημάτων που είναι στην παρένθεση:(μ. 5)
α) Σύ μέν ......................... (θεραπεύω) τέχνας, ἐγώ δέ τήν ἀλήθειαν.
β) Ἀλιεύς ἐν τινί ποταμῷ .........................(ἀλιεύω)
γ) Ἀλέξανδρος ……………….(λύω) τὸν δεσμὸν τοῦ ζυγοῦ τῆς ἀμάξη
δ) Ο στρατηγός ………………….. (ελπίζω)μεταπείσειν τους κήρυκας.
ε) Οι κατήγοροι ………………… (πείθω) τούς δικαστάς.
4. Στις παρακάτω προτάσεις να βρείτε τα αντικείμενα και να τα γράψετε στην κενή γραμμή.
α) Ἐγὼ λέγω τὴν ἀλήθειαν.-----------------
β)Κῦρος ἐθήρευεν κάπρους.----------------

γ)Ὁ βασιλεὺς ἔπεμψε κήρυκας.-------------------
δ)Οὖτος γράφει ἐπιστολήν.------------------------
ε) Μένων χρήματα ἔλαβε.--------------------------------
Άσκηση παραγωγής λόγου (μ. 20)
1.Να καταγράψετε σε μια παράγραφο τις δυο σημαντικότερες ενέργειες με τις οποίες το
σχολείο θα μπορούσε να μεριμνήσει υπέρ των άπορων μαθητών και να αιτιολογείτε, γιατί
πιστεύετε ότι οι ενέργειες που εισηγείστε είναι σημαντικές. Προσέξτε, ώστε η παράγραφός
σας να έχει σωστή δομή (θεματική πρόταση, λεπτομέρειες, κατακλείδα)
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Τετράμηνο: Β’ Ημερομηνία:27/02/2020
Θεματική ενότητα: Κοινωνικός αποκλεισμός-ρατσισμόες
Ονοματεπώνυμο: ---------------------------------------- Τάξη: B01 Διάρκεια:90’
Καθηγήτρια: Κούλα ΧατζηνεοφύτουΒαθμός: -------------
ΜΕΡΟΣ Α΄: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΜΟΝΑΔΕΣ 70)
Αδίδακτο κείμενο
Ρατσισμός
Ο ρατσισμός δεν είναι ένας και ενιαίος. Υπάρχουν, όμως, ορισμένα χαρακτηριστικά κοινά σε
όλους τους ρατσισμούς. Έτσι, κάθε ρατσισμός στηρίζεται σε αρνητικά στερεότυπα, δηλαδή
σε προκαταλήψεις για τις άλλες, τις ξένες φυλές. Ο ρατσιστής γνωρίζει ότι υπάρχουν
διαφορές ανάμεσα στους πολιτισμούς και στις επιμέρους κοινωνικές ομάδες. Όμως, τις
διαφορές αυτές τις απολυτοποιεί, τις θεωρεί αναλλοίωτες και αιώνιες, ενώ τη δική του φυλή
τη θεωρεί ανώτερη από όλες τις άλλες. Επιπλέον, θεωρεί ότι τα χαρακτηριστικά μιας
ορισμένης ομάδας είναι ομοιογενή για όλα τα μέλη της. Δεν αναγνωρίζει δηλαδή ότι
υπάρχουν διαφοροποιήσεις ανάμεσα στα μέλη ακόμα και της δικής του ομάδας-φυλής.
Πρόκειται βεβαίως για πίστη και όχι για γνώση.
Είναι αλήθεια ότι στο πλαίσιο των ομάδων οι πάντες σχηματίζουν θετικά στερεότυπα για
τους δικούς τους (την έσω ομάδα) και προκαταλήψεις για τους τρίτους (την έξω ομάδα).
Προκαταλήψεις διαμορφώνουμε όλοι από τα πρώτα στάδια της ανατροφής μας, εφόσον δεν
μπορούμε να σχηματίσουμε ταυτότητα χωρίς τη διάκριση «εμείς - αυτοί». Αυτό συνέβαινε
ανέκαθεν. Εκείνο όμως που δεν είναι αναπόφευκτο είναι η εμμονή και η καθήλωση κάποιου
στις κληρονομημένες από το κοινωνικό του περιβάλλον προκαταλήψεις. Επομένως,
ρατσιστής είναι εκείνος που δε δέχεται ποτέ να υποβάλει σε κριτική συζήτηση τις
προκαταλήψεις του.
Ουσιαστικά, ο ρατσισμός δεν αποτελεί μια στάση που προέρχεται από μια πραγματική
διαφορά με τους άλλους. Απεναντίας, ο ρατσισμός δημιουργεί μια αιτία προκειμένου να
εκδηλωθεί. Ακόμα κι αν δεν υπάρχει η αιτία, θα εφευρεθεί.Για παράδειγμα η αντίληψη ότι
«όλοι οι Αλβανοί είναι εγκληματίες» είναι από λογική άποψη αστήρικτη. Από ψυχολογική
άποψη, όμως, εξηγείται, γιατί προσφέρει άλλοθι για την εκδήλωση επιθετικότητας απέναντι
στις ομάδες-θύματα.
Φυσικά, ο ρατσισμός συγγενεύει με την ξενοφοβία και τον εθνοκεντρισμό. Μάλιστα, πολλές
φορές συνυπάρχει μαζί τους και διαμορφώνει μια κατάσταση συγκοινωνούντων δοχείων.
Ωστόσο, η ξενοφοβία μπορεί να μη στηρίζεται σε μια ανορθολογική πίστη στη βιολογική
ανωτερότητα της φυλής αλλά σε απλή άγνοια. Επίσης, ένας εθνικιστής μπορεί να υποτιμά
τα άλλα έθνη. Όμως, δεν είναι απαραίτητο να επιθυμεί την εξαφάνισή τους. Η ιδιαιτερότητα
του ρατσιστή έγκειται στο ότι εκτός από την πίστη του στη διαφορά της δικής του ανώτερης,
καλής και καθαρής φυλής επιθυμεί την εξαφάνιση των άλλων, επιθυμεί την εξαφάνιση των
διαφορών (ανεξάρτητα από το αν πραγματοποιεί την επιθυμία αυτή).
Στις μέρες μας έχει αλλάξει και το περιεχόμενο του ρατσισμού. Σήμερα η έννοια της ράτσας
έχει περιθωριοποιηθεί, μια και αποδείχτηκε το αντιεπιστημονικό υπόβαθρο του ρατσισμού.
Στο πλαίσιο των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών ο ρατσισμός εκφράζεται με
διαφορετικό τρόπο. Η ανισότητα του ανώτερου και του κατώτερου αντικαθίσταται από την
απόλυτη διάκριση ανάμεσα σε ανόμοιους και αναφομοίωτους, υποτίθεται, πολιτισμούς.
Πυρήνας του ρατσισμού πλέον είναι η φοβία της διαπολιτισμικής επικοινωνίας. Η επιδεικτική
περιφρόνηση για τους κατώτερους παραχωρεί τη θέση της στην έμμονη αποφυγή της
επαφής με τους άλλους. Επομένως, εξαιτίας της μετατόπισης από τη «φυλή» στην
«κουλτούρα» γίνεται πλέον λόγος για «νεο-ρατσισμό».
Ν. Δεμερτζής, εφημ. Η Καθημερινή, 31.12.2000 (διασκευή).
Α.Ι. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΜΟΡΦΗΣ (ΜΟΝΑΔΕΣ 30)
Α.Ι.1.Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω κείμενο, να γράψετε περίληψηέκτασης 120 –

140 λέξεων. Το κείμενο σας πρόκειται να δημοσιευτεί στη στήλη της μαθητικής εφημερίδας
«Οι σύγχρονες όψεις του ρατσισμού». (μονάδες 8)
Α.Ι.2.Ποια είναι, σύμφωνα με τον αρθρογράφο, τα κοινά χαρακτηριστικά σε όλους τους

ρατσισμούς; (μονάδες 2)
Α.Ι.3.«…ο ρατσισμός συγγενεύει με την ξενοφοβία και τον εθνοκεντρισμό».Να

αιτιολογήσετε την πιο πάνω θέση του αρθρογράφου χρησιμοποιώντας δύο δικά σας
επιχειρήματα.(μονάδες 3)
Α.Ι.4.Να διακρίνετε τα δομικά στοιχεία της δεύτερης (2ης) παραγράφου «Είναι αλήθεια ότι…
τις προκαταλήψεις του» σημειώνοντας το σημείο έναρξης και το σημείο λήξης. (μονάδες 3)
Α.Ι.5.Να γράψετε έναν (1)τρόπο και ένα (1) μέσο πειθούς που χρησιμοποιεί ο
αρθρογράφος στηντρίτη(3η)παράγραφο.« Ουσιαστικά, ο ρατσισμός… στις ομάδες-
θύματα».Nα τεκμηριώσετετην απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο.(μονάδες 3)
Α.Ι.6. Σε ποιο κειμενικό είδος ανήκει το πιο πάνω κείμενο; Να τεκμηριώσετε την απάντησή
σας, παραθέτοντας δύο χαρακτηριστικά αυτού του είδους, από το κείμενο. (μονάδες 3)
ΛΕΞΙΛΟΓΙΚΑ
Α.Ι.7. Να γράψετε ένα (1)συνώνυμο για κάθε μια από τις ακόλουθες υπογραμμισμένες
λέξεων: (μονάδες 2)
(α)... … τις διαφορές αυτές τις απολυτοποιεί, τις θεωρεί αναλλοίωτεςκαι αιώνιες…
(β)… γιατί προσφέρει άλλοθι για την εκδήλωση επιθετικότητας…
Α.Ι.8. Να γράψετε από ένα (1) αντώνυμο για κάθε μια από τις ακόλουθες υπογραμμισμένες
λέξεις του κειμένου, χωρίς να αλλάξει ο γραμματικός τύπος τωνλέξεων:
(μονάδες 2)
(α)Επίσης, ένας εθνικιστής μπορεί να υποτιμά τα άλλα έθνη…
(β)…παραχωρεί τη θέση της στην έμμονη αποφυγή της επαφής με τους άλλους.
Επίσης, ένας εθνικιστής μπορεί να υποτιμά τα άλλα έθνη…
Α.Ι.9. Να γράψετε ένα (1) παράγωγο ουσιαστικό και ένα (1) παράγωγο επίθετο για κάθε
ένα από τα ακόλουθα ρήματα του κειμένου: (μονάδες 4)
ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΕΠΙΘΕΤΟ
υπάρχει
επιθυμεί
ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΓΡΑΠΤΟΥ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΟΥΛΟΓΟΥ

(ΜΟΝΑΔΕΣ40)
ΘΕΜΑ:
Να γράψετε μια επιστολή προς την Επίτρ στην οποία να αναλύσετε τις αρνητικές συνέπειες
που επιφέρει ο ρατσισμός στη σύγχρονη κοινωνία και ακολούθως να προτείνετε τρόπους
περιορισμού του προβλήματος.
(Έκταση: 400-450)
ν και ο ρατσισμός δεν έχει μια ενιαία μορφή, ωστόσο κοινό στοιχείο κάθε του έκφανσης είναι τα
αρνητικά στερεότυπα για τις άλλες φυλές· προκαταλήψεις που ο ρατσιστής γενικεύει και θεωρεί
απόλυτες. Η δημιουργία προκαταλήψεων είναι βέβαια αναπόφευκτη στα πρώτα χρόνια κάθε
ανθρώπου, ωστόσο η απόρριψή τους κατόπιν είναι εφικτή. Οι ρατσιστές, εντούτοις, αρνούνται να
θέσουν σε λογική κρίση αυτές τους τις απόψεις, αφού ούτως ή άλλως είναι διατεθειμένοι ακόμη
και να επινοήσουν διάφορες αιτίες προκειμένου να βρουν άλλοθι για τη βίαιη στάση τους. Ο
ρατσισμός πάντως έχει σημεία επαφής και με τον εθνικισμό, με τη διαφορά ότι οι εθνικιστές δεν
επιθυμούν ούτε επιδιώκουν την εξαφάνιση των άλλων φυλών. Στις μέρες, ωστόσο, που οι θεωρίες
περί ανώτερων φυλών έχουν καταρριφθεί επιστημονικά, οι ρατσιστές καταφεύγουν στην απόρριψη
των άλλων λόγω πολιτισμικών διαφορών.
Β1. Ποια είναι, σύμφωνα με τον συγγραφέα, τα κοινά χαρακτηριστικά σε όλους τους ρατσισμούς;
(60-80 λέξεις). (μονάδες 11)
Παρά το γεγονός πως όλες οι εκφάνσεις του ρατσισμού δεν είναι ίδιες, παρουσιάζουν ωστόσο,
σύμφωνα με τον συγγραφέα, κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Κατ’ αρχάς κάθε είδος ρατσισμού
στηρίζεται σε αρνητικά στερεότυπα, σε αρνητικές δηλαδή προκαταλήψεις για τους ανθρώπους των
ξένων φυλών. Στη σκέψη του ρατσιστή, μάλιστα, οι στερεοτυπικές αυτές αντιλήψεις για τους
ξένους λαούς μοιάζουν δεδομένα αναμφισβήτητες και τους τοποθετούν σε χαμηλότερη στάθμη, σε
σχέση με τη δική του φυλή, η οποία είναι εξ ορισμού ανώτερη όλων των άλλων. Συνάμα, ο
ρατσιστής θεωρεί πως τα στερεότυπα αυτά αφορούν όλους ανεξαιρέτως τους πολίτες των ξένων
φυλών, όπως αντιστοίχως πιστεύει πως όλοι ανεξαιρέτως οι ομοεθνείς του κατέχουν τις ποιότητες
εκείνες που καθιστούν τη φυλή του ξεχωριστή και ανώτερη.
Β1. Με ποιον τρόπο, σύμφωνα με τον συγγραφέα, εκφράζεται ο «νεο-ρατσισμός»; Να απαντήσετε

σε μία παράγραφο 60-80 λέξεων. (μονάδες 9)
Εφόσον η επιστήμη απέδειξε πόσο ανυπόστατη είναι η θεωρία περί ανώτερων και κατώτερων
φυλών, οι ρατσιστές παραμέρισαν αυτή την προσέγγιση και πλέον εκφράζουν την απόρριψή τους
με τη μη αποδοχή του διαφορετικού. Αρνούνται επίμονα να αποδεχτούν τους διαφορετικούς, τους
ξένους πολιτισμούς, θεωρώντας πως οι πολιτισμικές διαφορές ανάμεσα στους λαούς είναι -και
πρέπει να είναι- αγεφύρωτες. Έτσι, ο ρατσισμός μετατοπίζεται από τη ράτσα στο επίπεδο του
πολιτισμού, και ο ξένος λαός αντιμετωπίζεται πλέον ως πιθανή πηγή αλλοίωσης της αυτόνομης
εθνικής κουλτούρας. Οι άλλοι λαοί δεν απορρίπτονται πια λόγω φυλετικής διαφοροποίησης, αλλά
αποφεύγονται έμμονα, επειδή αποτελούν μια πολιτισμική ετερότητα.
Β2. Πώς επιτυγχάνεται η συνοχή ανάμεσα στην πρώτη περίοδο (Είναι αλήθεια... την έξω ομάδα) και
τη δεύτερη περίοδο (Προκαταλήψεις... «εμείς - αυτοί») της δεύτερης παραγράφου (Είναι αλήθεια...
τις δεύτερες) του κειμένου; (μονάδες 4)
ð Η συνοχή επιτυγχάνεται με την επανάληψη στην αρχή της δεύτερης περιόδου ενός όρου της
πρώτης περιόδου, «προκαταλήψεις», και συνάμα με την αιτιολόγησή του όρου αυτού «εφόσον...».
Β2.α. Να εντοπίσετε τρεις διαρθρωτικές λέξεις που να σηματοδοτούν διαφορετικές σχέσεις

συνοχής στην πρώτη παράγραφο (Ο ρατσισμός ...και όχι για γνώση) του κειμένου. (μονάδες 3)
ð Όμως
ð Έτσι
ð Επιπλέον
Β2.β. Ποια σχέση συνοχής σηματοδοτεί η καθεμιά από τις διαρθρωτικές λέξεις που εντοπίσατε;
(μονάδες 3)
ð Όμως: εκφράζει αντίθεση
ð Έτσι: χρησιμοποιείται για να δηλωθεί το πέρασμα σε μια επόμενη σκέψη, στην οποία
λαμβάνεται υπόψη ό,τι προηγήθηκε
ð Επιπλέον: δηλώνει προσθήκη
Γ1. α. Να γράψετε μία αντώνυμη λέξη για καθεμιά από τις λέξεις του κειμένου με την έντονη
γραφή, λαμβάνοντας υπόψη τη σημασία τους στο κείμενο: ομοιογενή, δύσπιστος, θύματα,
απόρριψη, αποφυγή. (μονάδες 5)
ομοιογενή: ανομοιογενή
δύσπιστος: εύπιστος
θύματα: θύτες
απόρριψη: αποδοχή
αποφυγή: επιδίωξη
Γ1. β. Να δημιουργήσετε μία πρόταση για καθεμιά από τις αντώνυμες λέξεις που επιλέξατε, έτσι
ώστε να γίνεται φανερή η σημασία τους (μπορείτε να διαφοροποιήσετε τον γραμματικό τύπο ως
προς την πτώση, τον αριθμό κ.λπ.). (μονάδες 5)
ð Η σύνθεση του πληθυσμού της περιοχής είναι εθνολογικά ανομοιογενής.
ð Αν και είναι ευφυής άνθρωπος, υπήρξε πάντοτε εύπιστος σε ό,τι του έλεγε εκείνη.
ð Οι θύτες ρατσιστικών επιθέσεων επιδεικνύουν μιαν απάνθρωπη σκληρότητα, που φανερώνει

πλήρη απουσία ηθικών ερεισμάτων.
ð Η αποδοχή του άλλου ανθρώπου, όσο διαφορετικός κι αν είναι απ’ την υποτιθέμενη νόρμα,
αποτελεί την απάντηση στον ρατσισμό.
ð Η επιδίωξη της συναναστροφής με άλλους ανθρώπους αποτελεί ένδειξη της έμφυτης

κοινωνικότητάς μας.
Γ2. α. «Εκείνο όμως που δεν είναι αναπόφευκτο είναι η εμμονή και η καθήλωση κάποιου στις
κληρονομημένες από το κοινωνικό του περιβάλλον προκαταλήψεις»:
Να εντοπίσετε την αναφορική πρόταση και να την χαρακτηρίσετε είτε ως προσδιοριστική είτε ως
παραθετική, ανάλογα με τις πληροφορίες που αυτή περιέχει σε σχέση με τον προσδιοριζόμενο όρο.
(μονάδες 2)
ð που δεν είναι αναπόφευκτο
ð Η αναφορική πρόταση είναι προσδιοριστική.
Γ2. β. Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (μονάδες 3)
ð Η αναφορική πρόταση χαρακτηρίζεται ως προσδιοριστική, καθώς αποτελεί αναγκαίο νοηματικό

συμπλήρωμα του όρου που προσδιορίζει (εκείνο). Είναι προφανές πως χωρίς την αναφορική
πρόταση δεν μπορεί να εκφραστεί ένα πλήρες και σαφές νόημα.
Γ1. Να αντικαταστήσετε την καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου με την έντονη γραφή με
συνώνυμες ή σημασιολογικά ισοδύναμες λέξεις, ώστε να αποδίδεται το ίδιο νόημα: αναλλοίωτες,
άλλοθι, (θα) εφευρεθεί, ανορθολογική, μετατόπισης. (μονάδες 10)
αναλλοίωτες: άφθαρτες (άθικτες, απαράλλαχτες)
άλλοθι: δικαιολογία (ελαφρυντική δικαιολογία)
εφευρεθεί: θα επινοηθεί
ανορθολογική: μη λογική (που παραβιάζει τη λογική σκέψη, παράλογη)
μετατόπισης: μετάβασης (μεταστροφής, μετακίνησης)
Γ2. α. «Ουσιαστικά, ο ρατσισμός δεν αποτελεί μια στάση που προέρχεται από μια πραγματική
διαφορά με τους άλλους»:
Στην παραπάνω περίοδο λόγου να εντοπίσετε την αναφορική πρόταση και να την χαρακτηρίσετε
είτε ως παραθετική είτε ως προσδιοριστική, ανάλογα
Ονοματεπώνυμο: ---------------------------------------- Τάξη: B01
Καθηγήτρια: Κούλα Χατζηνεοφύτου Διάρκεια:45΄
Βαθμός: ------------- Υπογραφή γονέα –κηδεμόνα:-------------
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΕΡΟΣ Β : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Ι.ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:
Α. Στρ. Μυριβήλης, Μυστική παπαρούνα (απόσπασμα)
Από μέσα μου αναβρύζουν δάκρυα απολυτρωτικά. Στέκουμαι έτσι πολλήν ώρα, με το κεφάλι
όλο χώματα, ακουμπισμένο στα σαπισμένα σακιά. Με δυο δάχτυλα λαφριά, προσεχτικά,
αγγίζω την παπαρούνα. Ξαφνικά με γεμίζει μια έγνοια, μια ζωηρή ανησυχία πως κάτι μπορεί
να πάθει τούτο το λουλούδι, που μ' αυτό μου αποκαλύφθηκε απόψε ο Θεός. Παίρνω τότες
στη ράχη ένα γερό τσουβάλι (δαγκάνω τα χείλια από την ξαφνική σουβλιά του ποδιού), και τ'
ακουμπώ με προφύλαξη μπροστά στο λουλούδι. Έτσι λέω θα 'ναι πάλι κρυμμένο για όλους
τους άλλους. Χαμογελώ πονηρά. Κατόπι σηκώνουμαι ξανά στα νύχια κι απλώνω το
μπράτσο έξω. Ναι. Το άγγισα λοιπόν πάλι! Τρεμουλιάζω από ευτυχία. Νιώθω τα τρυφερά
πέταλα στις ρώγες των δαχτύλων. Είναι μια ανεπάντεχη χαρά της αφής. Μέσα στο χέρι μου
μυρμιδίζει μια γλυκιά ανατριχίλα. Ανεβαίνει ως τη ράχη. Είναι σαν να πεταλουδίζουν πάνω
στην επιδερμίδα τα ματόκλαδα μιας αγαπημένης γυναίκας. Φίλησα τις ρώγες των δαχτύλων
μου. Είπα σιγά σιγά:
— Καληνύχτα... καληνύχτα και να 'σαι βλογημένη.
Γύρισα γρήγορα στ' αμπρί. Ας μπορούσα να κάμω μια μεγάλη φωταψία... Να κρεμάσω
παντού σημαίες και στεφάνια! Άναψα στο λυχνάρι τέσσερα φιτίλια και τώρα πασχίζω να τη
χωρέσω εδώ μέσα, μέσα σε μια τόσο μικρή γούβα, μια τόσο μεγάλη χαρά. Η ψυχή μου
χορεύει σαν μεγάλη πεταλούδα. Χαμογελώ ξαπλωμένος ανάσκελα. Κάτι τραγουδάει μέσα
μου. Τ' αφουκράζουμαι. Είναι ένα παιδιάστικο τραγούδι:
Φεγγαράκι μου λαμπρό...

Β.1.α) Πώς εξηγείτε τη μεγάλη χαρά με την οποία τελειώνει τη διήγησή του ο αφηγητής στο
απόσπασμα «Μυστική παπαρούνα»; Γιατί θυμάται το παιδικό τραγούδι; (8 μονάδες)
β) Ο Στρατής Μυριβήλης χρησιμοποιεί το συγγραφικό τέχνασμα της «πλαστοπροσωπίας»

στο απόσπασμα «Μυστική παπαρούνα». Να εξηγήσετε τον όρο «πλαστοπροσωπία» και να
αιτιολογήσετε γιατί ο συγγραφέας χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο συγγραφικό τέχνασμα.
(4 μονάδες)
ΙΙ.ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟΥ ΜΕ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:
Β.Ν.Βρεττάκος, Δύο μητέρες νομίζουν πως είναι μόνες στον κόσμο
Ο γιος της σκοτώθηκε πριν έξι μήνες.

Τώρα κάθε πρωί που ανοίγει την πόρτα της,
είναι ένα πένθος. Νομίζεις πως βλέπεις,
έξω από χρόνο και χώρο: το πένθος.
Το βράδυ, το ίδιο:
Σπρώχνει την πόρτα
σα να σωριάζεται. Μπαίνει τρεκλίζοντας,
ανάβει το φως. Η μαύρη της μπόλια
είναι λυμένη. Οι άκρες της κρέμονται
ως κάτου στο πάτωμα. Στον τοίχο, αντικρύ της
η εικόνα ταράζεται. Η Παναγία τη βλέπει,
τρέμουν τα χέρια της, θα της φύγει θαρρείς,
θα της πέσει το βρέφος της.
Τα χείλη της σφίγγονται, η κόκκινη

μαντίλα της παίζει. Θέλει να την
βοηθήσει, αλλά — το σπίτι είναι έρημο.
Δεν έχει σε ποιον ν' αφήσει σ' αυτόν
τον κόσμο για μια στιγμή το παιδί της.
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:
Κ.Καβάφη, Δέησις
Η θάλασσα στα βάθη της πήρ'* έναν ναύτη.

Η μάνα του, ανήξερη, πιαίνει* κι ανάφτει
στην Παναγία μπροστά ένα υψηλό κερί

για να επιστρέψει γρήγορα και ναν* καλοί καιροί
και όλο προς τον άνεμο στήνει τ' αυτί.

Αλλά ενώ προσεύχεται και δέεται αυτή,
η εικών ακούει, σοβαρή και λυπημένη,

ξεύροντας πως δεν θα 'λθει πια ο υιός που περιμένει.
Β.2.α) Πώς εκδηλώνουν την αγάπη τους για το παιδί τους η μητέρα και η Παναγία στο
ποιήμα «Δύο μητέρες νομίζουν πως είναι μόνες στον κόσμο» του Νικηφόρου Βρεττάκου; Να
τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από το ποίημα. (2 μονάδες)
β) Να επισημάνετε και να σχολιάσετε ως προς το περιεχόμενο δύο ομοιότητες από τα πιο

πάνω ποιήματα «Δύο μητέρες νομίζουν πως είναι μόνες στον κόσμο» του Νικηφόρου
Βρεττάκου και «Δέησις» του Κωνσταντίνου Καβάφη. (8 μονάδες)
ΙΙΙ.ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ
Γ.Βιζυηνός, Το αμάρτημα της μητρός μου (απόσπασμα)
Ἡ μήτηρ μου τὸ ἠννόησε, καὶ ἤρχισε, καὶ ἐν αὐτῇ τῇ ἐκκλησίᾳ νὰ δεικνύῃ θλιβερὰν
ἀδιαφορίαν πρὸς πᾶν ὅ,τι δὲν ἦτο αὐτὴ ἡ ἀσθενὴς. Δὲν ἤνοιγε τὰ χείλη της πρὸς οὐδένα
πλέον, εἴ μὴ πρὸς τὴν Ἀννιὼ καὶ πρὸς τοὺς ἁγίους, ὁσάκις ἐπροσηύχετο.
Μίαν ἡμέραν τὴν ἐπλησίασα ἀπαρατήρητος, ἐνῷ ἔκλαιε γονυπετὴς πρὸ τῆς εἰκόνος τοῦ
Σωτῆρος.
- Πάρε μου ὅποιο θέλεις, ἔλεγε, καὶ ἄφησέ μου τὸ κορίτσι. Τὸ βλέπω πῶς εἶνε γιὰ νὰ γένῃ.
Ἐνθυμήθηκες τὴν ἁμαρτίαν μου καὶ ἐβάλθηκες νὰ μοῦ πάρῃς τὸ παιδί, γιὰ νὰ μὲ τιμωρήσῃς.
Εὐχαριστῶ σε, Κύριε!
Μετά τινας στιγμὰς βαθείας σιγῆς, καθ᾿ ἣν τὰ δάκρυά της ἠκούοντο στάζοντα ἐπὶ τῶν
πλακῶν ἀνεστέναξεν ἐκ βάθους καρδίας, ἐδίστασεν ὀλίγον, καὶ ἔπειτα ἐπρόσθεσεν:
- Σοῦ ἔφερα δύο παιδιά μου στα πόδια σου... χάρισέ μου τὸ κορίτσι!
Ὅταν ἤκουσα τὶς λέξεις ταῦτας, παγερὰ φρικίασις διέτρεξε τὰ νεῦρα μου καὶ ἤρχησαν τὰ
αὐτία μου νὰ βοΐζουν. Δὲν ἠδυνήθην ν᾿ ἀκούσω περιπλέον. Καθ᾿ ἣν στιγμὴν εἶδον, ὅτι ἡ
μήτηρ μου, καταβληθεῖσα ὑπὸ φοβερᾶς ἀγωνίας, ἔπιπτεν ἀδρανὴς ἐπὶ τῶν μαρμάρων, ἐγὼ
ἀντὶ νὰ δράμω πρὸς βοήθειάν της, ἐπωφελήθην τὴν εὐκαιρίαν νὰ φύγω ἐκ τῆς ἐκκλησίας,
τρέχων ὡς ἔξαλλος καὶ ἐκβάλλων κραυγάς, ὡς ἐὰν ἠπείλει νὰ μὲ συλλάβῃ ὁρατὸς αὐτὸς ὁ
θάνατος.
Οἱ ὀδόντες μου συνεκρούοντο ὑπὸ τοῦ τρόμου, καὶ ἐγὼ ἔτρεχον, καὶ ἀκόμη ἔτρεχον. Καὶ
χωρὶς νὰ τὸ ἐννοήσω, εὑρέθην ἔξαφνα μακράν, πολὺ μακρὰν τῆς ἐκκλησίας. Τότε ἐστάθην
νὰ πάρω τὴν ἀναπνοήν μου, κ᾿ ἐτόλμησα νὰ γυρίσω νὰ ἰδῶ ὀπίσω μου. Κανεὶς δὲν μ᾿
ἐκυνήγει.
Ἤρχισα λοιπὸν νὰ συνέρχωμαι ὀλίγον κατ᾿ ὀλίγον, καὶ ἤρχισα νὰ συλλογίζομαι.
Ἀνεκάλεσα εἰς τὴν μνήμην μου ὅλας τὰς πρὸς τὴν μητέρα τρυφερότητας καὶ θωπείας μου.
Προσεπάθησα νὰ ἐνθυμηθῶ μήπως τῆς ἔπταισα ποτέ, μήπως τὴν ἀδίκησα, ἀλλὰ δὲν
ἠδυνήθην. Ἀπεναντίας εὔρισκον, ὅτι ἀφ᾿ ὅτου ἐγεννήθη αὐτὴ ἡ ἀδελφή μας, ἐγώ, ὄχι μόνον
δὲν ἠγαπήθην, ὅπως θὰ τὸ ἐπεθύμουν, ἀλλὰ τοῦτ᾿ αὐτὸ παρηγκωνιζόμην ὁλονὲν
περισσότερον.
Β.3.α) Nα εξηγήσετε ποιο είναι το αμάρτημα της μητέρας λαμβάνοντας υπόψη σας
ολόκληρο το διήγημα. (4 μονάδες)
β) Ποια είναι η αντίδραση του Γιωργή μετά την προσευχή της μητέρας του;Να τεκμηριώσετε
την απάντησή σας με στοιχεία από το πιο πάνω απόσπασμα.
(4 μονάδες)
Ονοματεπώνυμο: ---------------------------------------- Τάξη: B52
Καθηγήτρια: Κούλα Χατζηνεοφύτου Διάρκεια:45΄
Βαθμός: ------------- Υπογραφή γονέα –κηδεμόνα:-------------
ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΜΕΡΟΣ Β : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Ι.ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:
Α. Στρ. Μυριβήλης, Μυστική παπαρούνα (απόσπασμα)
Από μέσα μου αναβρύζουν δάκρυα απολυτρωτικά. Στέκουμαι έτσι πολλήν ώρα, με το κεφάλι
όλο χώματα, ακουμπισμένο στα σαπισμένα σακιά. Με δυο δάχτυλα λαφριά, προσεχτικά,
αγγίζω την παπαρούνα. Ξαφνικά με γεμίζει μια έγνοια, μια ζωηρή ανησυχία πως κάτι μπορεί
να πάθει τούτο το λουλούδι, που μ' αυτό μου αποκαλύφθηκε απόψε ο Θεός. Παίρνω τότες
στη ράχη ένα γερό τσουβάλι (δαγκάνω τα χείλια από την ξαφνική σουβλιά του ποδιού), και τ'
ακουμπώ με προφύλαξη μπροστά στο λουλούδι. Έτσι λέω θα 'ναι πάλι κρυμμένο για όλους
τους άλλους. Χαμογελώ πονηρά. Κατόπι σηκώνουμαι ξανά στα νύχια κι απλώνω το
μπράτσο έξω. Ναι. Το άγγισα λοιπόν πάλι! Τρεμουλιάζω από ευτυχία. Νιώθω τα τρυφερά
πέταλα στις ρώγες των δαχτύλων. Είναι μια ανεπάντεχη χαρά της αφής. Μέσα στο χέρι μου
μυρμιδίζει μια γλυκιά ανατριχίλα. Ανεβαίνει ως τη ράχη. Είναι σαν να πεταλουδίζουν πάνω
στην επιδερμίδα τα ματόκλαδα μιας αγαπημένης γυναίκας. Φίλησα τις ρώγες των δαχτύλων
μου. Είπα σιγά σιγά:
— Καληνύχτα... καληνύχτα και να 'σαι βλογημένη.
Γύρισα γρήγορα στ' αμπρί. Ας μπορούσα να κάμω μια μεγάλη φωταψία... Να κρεμάσω
παντού σημαίες και στεφάνια! Άναψα στο λυχνάρι τέσσερα φιτίλια και τώρα πασχίζω να τη
χωρέσω εδώ μέσα, μέσα σε μια τόσο μικρή γούβα, μια τόσο μεγάλη χαρά. Η ψυχή μου
χορεύει σαν μεγάλη πεταλούδα. Χαμογελώ ξαπλωμένος ανάσκελα. Κάτι τραγουδάει μέσα
μου. Τ' αφουκράζουμαι. Είναι ένα παιδιάστικο τραγούδι:
Φεγγαράκι μου λαμπρό...

Β.1.α)Πώς εξηγείτε τη μεγάλη χαρά με την οποία τελειώνει τη διήγησή του ο αφηγητής στο
απόσπασμα «Μυστική παπαρούνα»; Γιατί θυμάται το παιδικό τραγούδι; (8 μονάδες)
β) Ο Στρατής Μυριβήλης χρησιμοποιεί το συγγραφικό τέχνασμα της

«πλαστοπροσωπίας»στο απόσπασμα «Μυστική παπαρούνα». Να εξηγήσετε τον όρο
«πλαστοπροσωπία» και να αιτιολογήσετε γιατί ο συγγραφέας χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο
συγγραφικό τέχνασμα.
(4 μονάδες)
ΙΙ.ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΙΔΑΓΜΕΝΟΥ ΜΕ ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ
ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:
Β.Ν.Βρεττάκος, Δύο μητέρες νομίζουν πως είναι μόνες στον κόσμο
Ο γιος της σκοτώθηκε πριν έξι μήνες.

Τώρα κάθε πρωί που ανοίγει την πόρτα της,
είναι ένα πένθος. Νομίζεις πως βλέπεις,
έξω από χρόνο και χώρο: το πένθος.
Το βράδυ, το ίδιο:
Σπρώχνει την πόρτα
σα να σωριάζεται. Μπαίνει τρεκλίζοντας,
ανάβει το φως. Η μαύρη της μπόλια
είναι λυμένη. Οι άκρες της κρέμονται
ως κάτου στο πάτωμα. Στον τοίχο, αντικρύ της
η εικόνα ταράζεται. Η Παναγία τη βλέπει,
τρέμουν τα χέρια της, θα της φύγει θαρρείς,
θα της πέσει το βρέφος της.
Τα χείλη της σφίγγονται, η κόκκινη

μαντίλα της παίζει. Θέλει να την
βοηθήσει, αλλά — το σπίτι είναι έρημο.
Δεν έχει σε ποιον ν' αφήσει σ' αυτόν
τον κόσμο για μια στιγμή το παιδί της.
ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ:
Κ.Καβάφη, Δέησις
Η θάλασσα στα βάθη της πήρ'* έναν ναύτη.

Η μάνα του, ανήξερη, πιαίνει* κι ανάφτει
στην Παναγία μπροστά ένα υψηλό κερί

για να επιστρέψει γρήγορα και ναν* καλοί καιροί
και όλο προς τον άνεμο στήνει τ' αυτί.

Αλλά ενώ προσεύχεται και δέεται αυτή,
η εικών ακούει, σοβαρή και λυπημένη,

ξεύροντας πως δεν θα 'λθει πια ο υιός που περιμένει.
Β.2.α) Πώς κορυφώνεται το πένθος της μητέρας στη δεύτερη στροφή του ποιήματος «Δύο
μητέρες νομίζουν πως είναι μόνες στον κόσμο» του Νικηφόρου Βρεττάκου; Να τεκμηριώσετε
την απάντησή σας με στοιχεία από τη δεύτερη στροφή. ; (2 μονάδες)
β) Να επισημάνετε και να σχολιάσετε ως προς το περιεχόμενο δύο ομοιότητες από τα πιο

πάνω ποιήματα «Δύο μητέρες νομίζουν πως είναι μόνες στον κόσμο» του Νικηφόρου
Βρεττάκου και «Δέησις» του Κωνσταντίνου Καβάφη.(8 μονάδες)
ΙΙΙ.ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ
Γ.Βιζυηνός, Το αμάρτημα της μητρός μου (απόσπασμα)
Ἡ μήτηρ μου τὸ ἠννόησε, καὶ ἤρχισε, καὶ ἐν αὐτῇ τῇ ἐκκλησίᾳ νὰ δεικνύῃ θλιβερὰν
ἀδιαφορίαν πρὸς πᾶν ὅ,τι δὲν ἦτο αὐτὴ ἡ ἀσθενὴς. Δὲν ἤνοιγε τὰ χείλη της πρὸς οὐδένα
πλέον, εἴ μὴ πρὸς τὴν Ἀννιὼ καὶ πρὸς τοὺς ἁγίους, ὁσάκις ἐπροσηύχετο.
Μίαν ἡμέραν τὴν ἐπλησίασα ἀπαρατήρητος, ἐνῷ ἔκλαιε γονυπετὴς πρὸ τῆς εἰκόνος τοῦ
Σωτῆρος.
- Πάρε μου ὅποιο θέλεις, ἔλεγε, καὶ ἄφησέ μου τὸ κορίτσι. Τὸ βλέπω πῶς εἶνε γιὰ νὰ γένῃ.
Ἐνθυμήθηκες τὴν ἁμαρτίαν μου καὶ ἐβάλθηκες νὰ μοῦ πάρῃς τὸ παιδί, γιὰ νὰ μὲ τιμωρήσῃς.
Εὐχαριστῶ σε, Κύριε!
Μετά τινας στιγμὰς βαθείας σιγῆς, καθ᾿ ἣν τὰ δάκρυά της ἠκούοντο στάζοντα ἐπὶ τῶν
πλακῶν ἀνεστέναξεν ἐκ βάθους καρδίας, ἐδίστασεν ὀλίγον, καὶ ἔπειτα ἐπρόσθεσεν:
- Σοῦ ἔφερα δύο παιδιά μου στα πόδια σου... χάρισέ μου τὸ κορίτσι!
Ὅταν ἤκουσα τὶς λέξεις ταῦτας, παγερὰ φρικίασις διέτρεξε τὰ νεῦρα μου καὶ ἤρχησαν τὰ
αὐτία μου νὰ βοΐζουν. Δὲν ἠδυνήθην ν᾿ ἀκούσω περιπλέον. Καθ᾿ ἣν στιγμὴν εἶδον, ὅτι ἡ
μήτηρ μου, καταβληθεῖσα ὑπὸ φοβερᾶς ἀγωνίας, ἔπιπτεν ἀδρανὴς ἐπὶ τῶν μαρμάρων, ἐγὼ
ἀντὶ νὰ δράμω πρὸς βοήθειάν της, ἐπωφελήθην τὴν εὐκαιρίαν νὰ φύγω ἐκ τῆς ἐκκλησίας,
τρέχων ὡς ἔξαλλος καὶ ἐκβάλλων κραυγάς, ὡς ἐὰν ἠπείλει νὰ μὲ συλλάβῃ ὁρατὸς αὐτὸς ὁ
θάνατος.
Οἱ ὀδόντες μου συνεκρούοντο ὑπὸ τοῦ τρόμου, καὶ ἐγὼ ἔτρεχον, καὶ ἀκόμη ἔτρεχον. Καὶ
χωρὶς νὰ τὸ ἐννοήσω, εὑρέθην ἔξαφνα μακράν, πολὺ μακρὰν τῆς ἐκκλησίας. Τότε ἐστάθην
νὰ πάρω τὴν ἀναπνοήν μου, κ᾿ ἐτόλμησα νὰ γυρίσω νὰ ἰδῶ ὀπίσω μου. Κανεὶς δὲν μ᾿
ἐκυνήγει.
Ἤρχισα λοιπὸν νὰ συνέρχωμαι ὀλίγον κατ᾿ ὀλίγον, καὶ ἤρχισα νὰ συλλογίζομαι.
Ἀνεκάλεσα εἰς τὴν μνήμην μου ὅλας τὰς πρὸς τὴν μητέρα τρυφερότητας καὶ θωπείας μου.
Προσεπάθησα νὰ ἐνθυμηθῶ μήπως τῆς ἔπταισα ποτέ, μήπως τὴν ἀδίκησα, ἀλλὰ δὲν
ἠδυνήθην. Ἀπεναντίας εὔρισκον, ὅτι ἀφ᾿ ὅτου ἐγεννήθη αὐτὴ ἡ ἀδελφή μας, ἐγώ, ὄχι μόνον
δὲν ἠγαπήθην, ὅπως θὰ τὸ ἐπεθύμουν, ἀλλὰ τοῦτ᾿ αὐτὸ παρηγκωνιζόμην ὁλονὲν
περισσότερον.
Β.3.α) Nα εξηγήσετε ποιο είναι το αμάρτημα της μητέρας λαμβάνοντας υπόψη σας
ολόκληρο το διήγημα. (4 μονάδες)
β) Ποια είναι η προσευχή που κάνει η μητέρα μέσα στην εκκλησία και ποια είναι τα
συναισθήματα του Γιωργή μετά την προσευχή της μητέρας του; Να τεκμηριώσετε την
απάντησή σας με στοιχεία από το πιο πάνω απόσπασμα.
(4 μονάδες)
Κείμενο: Η Πάραλος αναγγέλλει τη συμφορά
Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις τῆς Παράλου ἀφικομένης νυκτὸς ἐλέγετο ἡ συμφορά, καὶ οἰμωγὴ ἐκ τοῦ
Πειραιῶς διὰ τῶν μακρῶν τειχῶν εἰς ἄστυ διῆκεν, ὁ ἕτερος τῷ ἑτέρῳ παραγγέλλων· ὥστ’
ἐκείνης τῆς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκοιμήθη, οὐ μόνον τοὺς ἀπολωλότας πενθοῦντες, ἀλλὰ πολὺ
μᾶλλον ἔτι αὐτοὶ ἑαυτούς, πείσεσθαι νομίζοντες οἷα ἐποίησαν Μηλίους τε Λακεδαιμονίων
ἀποίκους ὄντας, κρατήσαντες πολιορκίᾳ, καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ
Αἰγινήτας καὶ ἄλλους πολλοὺς τῶν Ἑλλήνων.Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν, ἐν ᾗ ἔδοξε
τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰςἐφιστάναι καὶ τἆλλα
πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν.
Ξενοφώντος Ελληνικά 2.2.3-2.2.4
Λεξιλόγιο
ἀφικνοῦμαι=φτάνω
οἰμωγή, ἡ = ο θρήνος
ἄστυ=πόλη
διήκω = φτάνω από το ένα μέρος στο άλλο
παραγγέλλω = αναγγέλλω
τοὺς ἀπολωλότας = αυτούς που χάθηκαν (μτχ. Παρακ. του ρ. ἀπόλλυμαι)
πείσεσθαι=απαρέμφατο Μελλ. του ρήματος πάσχω=παθαίνω, υφίσταμαι
μᾶλλον>επίρρημα=περισσότερο
ἔτι> επίρρημα = ακόμη
οἷα=όσα
κρατέω-ῶ = νικώ τῇ ὑστεραίᾳ = την επόμενη μέρα
Ἱστιαιεῖς = κάτοικοι της Ιστιαίας, πόλης στην Εύβοια (ὁ Ἱστιαιεὺς)
Σκιώνη, Τορώνη = πόλεις της Χαλκιδικής

τῇ ὑστεραίᾳ = την επόμενη μέρα
ἐκκλησία, ἡ = συνέλευση, συγκέντρωση (των πολιτών)
ἀποχῶσαι = απαρέμφατο του ρ. ἀποχώννυμι = κλείνω με επιχωμάτωση
εὐτρεπίζω = επισκευάζω
φυλακή, ἡ = η φρουρά
ἐφιστάναι = απαρέμφατο του ρ. ἐφίστημι = τοποθετώ επάνω, εγκαθιστώ
καὶ τἆλλα πάντα = και γενικά
Μετάφραση
Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις τῆς Παράλου ἀφικομένης νυκτὸς ἐλέγετο

ἡ συμφορά,
καὶ οἰμωγὴ ἐκ τοῦ Πειραιῶς διὰ τῶν μακρῶν τειχῶνεἰς ἄστυ διῆκεν,
ὁ ἕτερος τῷ ἑτέρῳ παραγγέλλων·
ὥστ’ ἐκείνης τῆς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκοιμήθη,
οὐ μόνον τοὺς πενθοῦντες, ἀπολωλότας

ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἔτι αὐτοὶ ἑαυτούς,
νομίζοντες πείσεσθαι οἷα ἐποίησαν Μηλίους τε Λακεδαιμονίων ἀποίκους

ὄντας,
κρατήσαντες πολιορκίᾳ,
καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ Αἰγινήταςκαὶ ἄλλους

πολλοὺς τῶν Ἑλλήνων.
Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν,
ἐν ᾗ ἔδοξε τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς
καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς ἐφιστάναι
καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν.
1.Να ξαναγράψετε το κείμενο ως δημοσιογράφοι με τίτλο: «Αθηναϊκή

συμφορά στους Αιγός ποταμούς».(άρθρο-100 λέξεις)
2.Παραγγέλλων:Να γράψετε ομόρριζα στα Νέα Ελληνικά.
3. Να γράψετε λέξεις, απλές και σύνθετες, από το ουσιαστικό πόλις.
Απλές Σύνθετες
Κείμενο: Η Πάραλος αναγγέλλει τη συμφορά
Λεξιλόγιο
ἀφικνοῦμαι=φτάνω
οἰμωγή, ἡ = ο θρήνος
ἄστυ=πόλη
διήκω = φτάνω από το ένα μέρος στο άλλο
παραγγέλλω = αναγγέλλω
τοὺς ἀπολωλότας = αυτούς που χάθηκαν (μτχ. Παρακ. του ρ.

ἀπόλλυμαι)
πείσεσθαι=απαρέμφατο Μελλ. του ρήματος π΄’ασχω=παθαίνω,

υφίσταμαι
μᾶλλον>επίρρημα=περισσότερο
ἔτι> επίρρημα = ακόμη
οἷα=όσα
κρατέω-ῶ = νικώ τῇ ὑστεραίᾳ = την επόμενη μέρα

ἔδοξε = Αόριστος του ρ. δοκεῖ = φαίνεται, αποφασίζεται
ἐκκλησία, ἡ = συνέλευση,
Σκιώνη, Τορώνη = πόλειςσυγκέντρωση (των πολιτών)
της ΧαλκιδικήςἹστιαιεῖς = κάτοικοι της
Ιστιαίας, πόλης στην Εύβοια (ὁ Ἱστιαιεὺς)
ἀποχῶσαι = απαρέμφατο του ρ. ἀποχώννυμι = κλείνω με
επιχωμάτωση
εὐτρεπίζω
ἐκκλησία, =ἡ επισκευάζω
= συνέλευση, συγκέντρωση (των πολιτών)
φυλακή,
ἔδοξε = ἡΑόριστος
= η φρουρά
του ρ. δοκεῖ = φαίνεται, αποφασίζεται
ἐφιστάναι
ἀποχῶσαι= =απαρέμφατο
απαρέμφατοτου τουρ.ρ.ἐφίστημι = τοποθετώ
ἀποχώννυμι επάνω,
= κλείνω με επιχωμάτωση
εγκαθιστώ
εὐτρεπίζω = επισκευάζω
καὶ τἆλλα πάντα = και γενικά
φυλακή, ἡ = η φρουρά
Μετάφραση
Δείκτης επιτυχίας 2.3.
Δείκτης επάρκειας 2.2.
Ἐν δὲ ταῖς Ἀθήναις τῆς Παράλου ἀφικομένης νυκτὸς ἐλέγετο ἡ συμφορά,
καὶ οἰμωγὴ ἐκ τοῦ Πειραιῶς διὰ τῶν μακρῶν τειχῶν εἰς ἄστυ διῆκεν,
ὁ ἕτερος τῷ ἑτέρῳ παραγγέλλων·

ὥστ’ ἐκείνης τῆς νυκτὸς οὐδεὶς ἐκοιμήθη,
οὐ μόνον τοὺς πενθοῦντες, ἀπολωλότας
ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον ἔτι αὐτοὶ ἑαυτούς,
νομίζοντες πείσεσθαι οἷα ἐποίησαν Μηλίους τε Λακεδαιμονίων ἀποίκους

ὄντας,
κρατήσαντες πολιορκίᾳ,
καὶ Ἱστιαιέας καὶ Σκιωναίους καὶ Τορωναίους καὶ Αἰγινήτας καὶ ἄλλους
πολλοὺς τῶν Ἑλλήνων.
Τῇ δ’ ὑστεραίᾳ ἐκκλησίαν ἐποίησαν,
ἐν ᾗ ἔδοξε τούς τε λιμένας ἀποχῶσαι πλὴν ἑνὸς
καὶ τὰ τείχη εὐτρεπίζειν καὶ φυλακὰς ἐφιστάναι
καὶ τἆλλα πάντα ὡς εἰς πολιορκίαν παρασκευάζειν τὴν πόλιν.
1.Να ξαναγράψετε το κείμενο ως δημοσιογράφοι με τίτλο: «Αθηναϊκή
συμφορά στους Αιγός ποταμούς».(άρθρο-100 λέξεις)
Δείκτης επιτυχίας 2.4.
Δείκτης επάρκειας 2.2.7.
2.Παραγγέλλων:Να γράψετε ομόρριζα στα Νέα Ελληνικά.
Δείκτης επιτυχίας 3
Δείκτης επάρκειας 3.1
3.Να γράψετε λέξεις, απλές και σύνθετες, από το ουσιαστικό πόλις.
Δείκτης επιτυχίας 3
Δείκτης επάρκειας 3.1
Απλές Σύνθετες

σχεδιοοοοο

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

σχεδιοοοοο

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄ Πάφου Σχολική Χρονιά 2019-2020

Θεματική ενότητα: Επικοινωνία-Πληροφόρηση-Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης

Ονοματεπώνυμο: ---------------------------------------- Τάξη: B01 Διάρκεια:90’

Καθηγήτρια: Κούλα ΧατζηνεοφύτουΒαθμός: -------------

ΜΕΡΟΣ Α΄: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β’ ΛΥΚΕΙΟΥ (ΜΟΝΑΔΕΣ 70)

(…)Ας παραδεχθούμε, όμως, ότι αυτές οι παραβιάσεις της αντικειμενικότητας είναι,

(Διασκευασμένοάρθρο του Γ. Κουμάντου στην εφημερίδα «Καθημερινή», 19.05.2002)

Α.Ι. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΜΟΡΦΗΣ (ΜΟΝΑΔΕΣ 30)

Α.Ι.1.Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω κείμενο, να γράψετε περίληψηέκτασης 120 –

Α.Ι.2.Γιατί σύμφωνα με τον αρθρογράφο έχει σημασία ο τρόπος παρουσίασης ενός

Α.Ι.3.«Ας παραδεχθούμε, όμως, ότι αυτές οι παραβιάσεις της αντικειμενικότητας είναι,

Nα τεκμηριώσετετην απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο.« Η κύρια μέθοδος

Α.Ι.6. Ο αρθρογράφος χρησιμοποιεί μακροπερίοδο λόγο στο πιο κάτω απόσπασμα. Τι

(α)…κατέχει πάντα μια καίρια θέση στη δημοσιογραφική δεοντολογία.

(β)Υπάρχει, βέβαια, και η σκόπιμη παραποίηση της αλήθειας…

(β)…η συμμετοχήστη σημερινή απεργία…

ΡΗΜΑ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΕΠΙΘΕΤΟ

Καθηγήτρια: Κούλα Χατζηνεοφύτου

Σχολείο: Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄

Σχολική χρονιά: 2019-2020

Καθηγήτρια: Κούλα Χατζηνεοφύτου

Σχολείο: Λύκειο Α’ Εθνάρχη Μακαρίου Γ΄

Σχολική χρονιά: 2019-2020

Κειμενικό είδος: Άρθρο

Θεματολογία:Κοινωνικός αποκλεισμός- Ρατσισμός

 Δημιουργία κλίματος δεκτικότητας με προβολή διαφανειών με θέμα

Α.Ι.2.1.Τοποθέτηση της συγκεκριμένης πτυχής

Α.Ι.3.Αναγνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά Α.Ι.3.1.Βασικά χαρακτηριστικά των Κειμενικών

Α.Ι.5.Εντοπίζουν τις πληροφορίες, τις Α.Ι.5.1.Στρατηγικές κατανόησης για διάκριση

Α.Ι.6.Κατανοούν τη σημασία των λέξεων μέσα Α.Ι.6.1. Ετυμολογία-Παραγωγή-Σύνθεση

Α.Ι.8.Εξάγουν συμπεράσματα για το κεντρικό Α.Ι.8.1.Σκοπός, ενδεικτικά: προβληματισμός,

Α.Ι.9.Τοποθετούνται κριτικά έναντι των Α.Ι.9.2.Θέσεις του αναγνώστη-προσωπική

Α.Ι.Ι.2.Αναγνωρίζουν και αξιολογούν τα Α.Ι.Ι.2.1.Γλωσσικά χαρακτηριστικά των

Β.α.Παράγουν προφορικά/ γραπτά κείμενα σε Β.Ι.1.1.Προφορικά και γραπτά Κειμενικά είδη

Β.β.Διακρίνουν σε προφορικό/γραπτό κείμενο Β.ΙV.1. Tρόποι οργάνωσης σημειώσεων

Τα τελευταία χρόνια η ελληνική κοινωνία έρχεται αντιμέτωπη με φαινόμενα

Αν η ελληνική κοινωνία σταθεί αδρανής μπροστά σε τέτοια φαινόμενα έκνομης

Χρήστος Α. Κατσαρός, 28/12/2012, Εφημ, ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΤΩΝ ΣΕΡΡΩΝ

Ι. ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΜΟΡΦΗΣ

1.1.Ποιο είναι το θέμα, το οποίο πραγματεύεται ο συντάκτης του

1.4.Ποιες είναι οι αιτίες για την καλλιέργεια ρατσιστικών συμπεριφορών σύμφωνα με

1.5.Να γράψετε τα δομικά στοιχεία της τρίτης (3ης) παραγράφου «Έτσι

Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο.

Να τεκμηριώσετε την απάντησή σας με στοιχεία από την παράγραφο.

(α) Oι ιδιώτες προσελάμβαναν εργατικό προσωπικό από την αλλοδαπή γιατί οι

(β) Η οικονομική εξαθλίωση δεν γεννά πάντα φαινόμενα εγκληματικότητας.

(δ) Η παιδεία διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στον περιορισμό ρατσιστικών

1.9.Τι δηλώνουν οι πιο κάτω διαρθρωτικές λέξεις του κειμένου;

Λοιπόν (3η παράγραφος)

Εντούτοις (4η παράγραφος)

(α)…«πας μη Έλλην βάρβαρος»

(β) Οι κοινότητες Ρομά και Αθιγγάνων ήταν οι πρώτες που «τραυματίστηκαν

(α)…τα φαινόμενα αυτά δεν εμφανίστηκαν αιφνιδιαστικά εν μία νυκτί.

(β)…της οποίας απότοκο είναι τα σημερινά φαινόμενα».

(β)...αποδεικνύει πως η ετερότητα προσδιορίζεται μέσα από την ιδιοσυστασία του

1.13. α.Να ετυμολογήσετε τη λέξη διαμόρφωση.

β.Να σχηματίσετε ένα σύνθετο ουσιαστικό με το β’ συνθετικό της λέξης

1. Αφού μελετήσετε προσεκτικά το πιο πάνω κείμενο, να γράψετε περίληψη έκτα

2. «Από την άλλη, η οικονομική εξαθλίωση γεννά πάντα φαινόμενα

1.1. Ποιο είναι το θέμα, το οποίο πραγματεύεται ο συντάκτης του κειμένου;

Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.5.

Δείκτης Επάρκειας Α.Ι.5.1.

Δείκτης Επιτυχίας Α.Ι.3.

Δείκτης Επάρκειας Α.Ι.3.2.