TÓM TẮT LỀU CHÕNG

Câu chuyện bắt đầu với hành trình thi cử gian nan, phải khổ sở lên kinh
thành của ông học trò Đào Vân Hạc, vốn là người tài hoa hay chữ, chăm chỉ đèn
sách nên ai ai cũng khen ngợi và kỳ vọng rất nhiều vào chàng. Vì sự mong mỏi và
sự chăm lo cho đáo chỉ để trở thành bà Thám, bà Hoa của cô Ngọc, chàng dốc sức
học ngày đêm để ăn thua với đời. Nhưng cuộc đời không như mong muốn. Lần 1,
Hạc đã đỗ Giải nguyên nhưng vì còn trẻ nên phải đợi kì thi sau. Lần 2, Hạc đỗ Hội
nguyên nhưng vì phạm húy nê bị truất khoa cử và bị giam 2 ngày.

Ngô Tất Tố đã từng nói: “Lều Chõng với nước Việt Nam không khác một
ông tạo vật, đã chế tạo đủ các hạng người hữu dụng hoặc vô dụng. Chính nó đã
làm cho nước Việt Nam trở nên một nước có văn hóa, rồi lại chính nó đã đưa
nước Việt Nam đến cõi diệt vong. Vì nó, nước Việt Nam trong một thời kì rất dài
đã phát hiện ra nhiều cảnh tượng kỳ quái, có thể khiến cho người ta phải cười,
phải khóc, phải rùng rợn hồi hộp”. Lều chõng vẽ lên một bức tranh sinh động về
chế độ thi cử khắc nghiệt ngày xưa. Để mà so sánh thì chuyện thi cử của chúng ta
ngày nay còn nhàn chán. Các sĩ tử thời đó phải lội suối băng rừng, trải qua mưa
giông bão tố để đến được trường thi và đối mặt sự nguy hiểm khi lỡ phạm húy. Họ
thi chỉ để vươn đến quyền lực, làm dòng họ nở mày nở mặt, làng mạc khoe khoang
với thiên hạ và thỏa cái vinh khi chứng tỏ mình là người tài khi chưa chắc họ đã tài
thật. Từ đó, người ta cũng trở nên tham lam, mơ mộng hão huyền và sử dụng thủ
đoạn để làm bài. Quy tắc và luật lệ nghiêm ngặt một cách quá đáng và rất rối rắm.
Chỉ vì một chữ câu trước và một chữ câu sau mà đánh trượt người ta. Cuốn sách đã
phản ánh sự lạc hậu và oái oăm của những kì thi này, những áp lực từ phía người
thân, sự thống khổ của các sĩ tử xưa một cách chân thực. Nó cũng đã ảnh hưởng
một phần nào đến giáo dục Việt Nam hiện nay. Đây là một tư liệu quý giá và
chuẩn xác để lại cho đời sau nghiền ngẫm và có tư duy lành mạnh về việc con
đường học vấn trong tương lai.

Chương 1: mọi người tấp nập chuẩn bị đón ông nghè mới. Mọi người mở
hội linh đình.

Chương 2 : suy nghĩ và cảm xúc của cô Thúy khi cậu khóa Trần Đăng Long
đỗ cử nhân làm tiến sĩ.
 Chương 3 : anh Vân Hạc đi chơi sau khi nhận được thư của Nguyễn Khắc
Mẫn.

Chương 4 : cô Ngọc bị trúng gió, vợ chồng ông đồ Vân Trình tức tốc đem
thuốc gió đi cứu Ngọc và cô tỉnh dậy khi đã chiều tà.

Chương 5 : Vân Hạc bị tiếng gà gáy đánh thức vì mải đọc sách mà ngủ quên.
Chàng vội vàng đến trường vì sực nhớ ra hôm nay là Kỳ Binh Văn.

Chương 6 : cảm xúc của cô Ngọc dành cho Đào Vân Hạc.

Chương 7 : cô Ngọc đã thành vợ cậu khóa Vân Hạc. Tuy nhiên, cô vẫn xấu
hổ trước các chị em.

Chương 8 : ngày đi thi cử của Vân Hạc. Anh phải cố gắng lắm mới tìm nơi
để đi thi. Kết cục là anh bị ngoại hàm.

Chương 9 : vẻ đẹp của Vân Hạc trong mắt của chị em hàng Lờ. Tình cảm
của Đào Phượng cho Vân Hạc

Chương 10 : hôm nay là KỲ ĐỆ NHỊ, Vân Hạc đi thi. Chàng đã phải chịu
mưa chịu rét. Nhưng chàng vẫn là người đầu tiên nộp hoàn chỉnh một đề văn.

Chương 11 : cô Ngọc than phiền về việc bị bắt vì được Vân Hạc thi hộ.

Chương 12 : những người đi thi cử bị siết chặt kỷ luật

Chương 13 : Cuộc vui chơi, chè chén của 4 sĩ tử Vân Hạc, Đốc Cung, Tiêm
Hồng và Đoàn Bằng trước khi lên cửa trường xem bảng

Chương 14 : Nỗi buồn của Đốc Cung sau khi bị đánh rớt chỉ vì “Cổ văn
khiếm tỵ” và cuộc trò chuyện về việc kiêng kỵ khi làm bài thi với ông chủ nhà trọ

Chương 15 : Các sĩ tử được ghi ở bảng lớn đi thi, chuyện xích mích của hai
cha con bá hộ K. với các học trò

Chương 16 : mọi người và Vân Hạc cá cược mình có đỗ không. Hải Âu sai
Vân Hạc đi tìm Đốc Cung vì bị dính líu đến tội “khiếm tỵ”
 Chương 17 : ông Hạc và ông Văn gần như ngang điểm nhau. Nhưng Hạc
hơn điểm, mà Vân lại đỗ 2 khoa tú tài nên sinh ra mâu thuẫn giữa quan chủ khảo
và quan ngự sử.

Chương 18 : cô Ngọc mỉa mai anh Hạc cũng như sự lo lắng cho tương lai,
cuộc hành văn tại nhà và sự thay đổi của Hạc

Chương 19 : mọi người xung quanh vui mừng vì Vân Hạc đỗ thủ khoa

Chương 20 : Hồi tưởng của Hạc về quá khứ gian nan và lệnh của viện đô sai
sát đi nã Hạc

Chương 21 : Sự bàng hoàng của mọi người, nhất là cô Ngọc, khi biết Hạc bị
bắt vào ngục, sự trở về của Đào Vân Hạc và sự tương đắc của hai vợ chồng chung
một tâm hồn