ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΝΩΣΕΩΝ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ

(Π.Ο.Ε.Σ.)
Νόμιμα αναγνωρισμένη συνδικαλιστική Ομοσπονδία με την υπ΄ αριθμ. 4/2019 διαταγή του Ειρηνοδικείου Λαυρίου,
καταχωρημένη στα βιβλία Ομοσπονδιών του Πρωτοδικείου Αθηνών με αύξοντα αριθμό 860

Φειδίου 10, ΤΚ 10678, Αθήνα, Τηλ: 2168004777, FAX: 2168004778

ηλεκτρονική διεύθυνση: www.poes.gr e-mail: info@poes.gr

ΠΡΟΣ : Αρ. πρωτ. 1470/2023

Πίνακας Αποδεκτών Αθήνα, 24 Οκτωβρίου 2023
ΚΟΙΝ. :

ΘΕΜΑ: Αναγνώριση Πέντε Ετών στο Διπλάσιο / Τριπλάσιο

ΣΧΕΤ.: α. ΠΔ 169/2007 (ΦΕΚ Α΄ 210, «Κώδικας Πολιτικών και Στρατιωτικών

Συντάξεων»)
β. Ν.3865/2010 (ΦΕΚ Α’ 120, «Μεταρρύθμιση Συνταξιοδοτικού Συστήμα-
τος του Δημοσίου και συναφείς διατάξεις.»)
γ. Ν. 3883/2010 (ΦΕΚ Α΄ 167, «Υπηρεσιακή εξέλιξη και ιεραρχία των
στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων, Θέματα διοίκησης των Ενόπλων Δυνά-
μεων, Στρατολογίας και συναφείς διατάξεις»)
δ. ΥΑ 400/163881/Σ.4187/2011/2011 (ΦΕΚ Β΄ 2156, «Καθιέρωση των
ωρών έναρξης της εργασίας του προσωπικού των Στρατιωτικών Μονάδων
και Υπηρεσιών του ΥΠΕΘΑ – Μεταβίβαση Αρμοδιοτήτων Υπουργού Εθνι-
κής Άμυνας στους Αρχηγούς ΓΕΕΘΑ, ΓΕΣ, ΓΕΝ, ΓΕΑ’’»)
ε. Ν. 4997/2022 (ΦΕΚ Α΄ 219, «Εξορθολογισμός ασφαλιστικής και συντα-
ξιοδοτικής νομοθεσίας, ενίσχυση ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και άλλες
διατάξεις»)
στ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 040/2023 έγγραφο ΕΣΠΕΕΝΠΑ
ζ. Υπ’ αριθμ. πρωτ. 1444/2023 έγγραφό μας

Κύριοι Υπουργοί.

Σύμφωνα με την ισχύουσα ασφαλιστική νομοθεσία προκειμένου να κατοχυρωθεί

το δικαίωμα στην πλήρη σύνταξη απαιτούνται σαράντα (40) συντάξιμα έτη. Η σταδιο-
δρομία των στρατιωτικών περατώνεται στα 35 έως 37 έτη πραγματικής στρατιωτικής
υπηρεσίας σύμφωνα με το ανά περίπτωση σταδιοδρομικό καθεστώς στο οποίο
υπάγεται η/ο στρατιωτικός. Προκειμένου να γεφυρωθεί το κενό, με την παρα.3 του
άρθρου 4 του (γ) σχετικού θεσμοθετήθηκε η δυνατότητα αναγνώρισης πέντε ετών στο
διπλάσιο εντός των υφιστάμενων ασφαλιστικών προβλέψεων, με μία διάταξη που,
ωστόσο, απέκλειε σημαντικό αριθμό στρατιωτικών.

Με την παρα.1 του άρθρου 11 ν. 4609/2017 (Α΄ 67) το πρόβλημα επιλύθηκε αλλά
η σχετική διάταξη ουδέποτε εφαρμόστηκε και, ως γνωστόν, αντικαταστάθηκε πρό-
σφατα από δυσμενέστερή [άρθρο 23 του (ε) σχετικού]. Εντούτοις, ανάμεσα στις δύο
ρυθμίσεις υπάρχει μια ιδιαίτερα σοβαρή διαφορά: η μεν πρώτη προσέφερε τη δυνα-
τότητα για αναγνώριση στο διπλάσιο μίας επιπλέον πενταετίας σε όλα τα στελέχη των
ΕΔ, άρα και σε όσους είχαν ήδη κατοχυρώσει μία στο πλαίσιο της πρόβλεψης του ν.
3883/2010, ενώ η δεύτερη παρέχει το δικαίωμα για αναγνώριση συνολικά μόνο μίας
πενταετίας για όλους άνευ προϋποθέσεων.

Εντούτοις, με αυτόν τον τρόπο θεσμοθετήθηκε μια παντελώς άδικη και ισοπεδω-
τική εξίσωση ανάμεσα σε υπηρεσίες με εντελώς διαφορετικό «βαθμό δυσκολίας»: για
παράδειγμα, εξισώνεται μια σταδιοδρομία σε πολεμικά πλοία ή την παραμεθόριο, με
αυτήν σε γραφεία, επιτελεία ή υπηρεσίες υποστήριξης. Υπενθυμίζουμε σε αυτό το
σημείο ότι η σταδιοδρομία κάθε στελέχους δεν εξαρτάται μόνο από τυχόν προσωπι-
κές επιλογές, αλλά και από την ειδικότητα ή τις υπηρεσιακές ανάγκες.

Κατά το παρελθόν, με αφορμή τις εργασιακές συνθήκες (και τις παραιτήσεις)

αποδείξαμε ότι το στρατιωτικό προσωπικό εργάζεται κάθε έτος εκατοντάδες ώρες
πέραν του θεσμοθετημένου εργασίμου οκταώρου [ως (δ) σχετικό] με εργασία που
κατ’ ουσίαν μόνο ως μαύρη μπορεί να χαρακτηριστεί, αφού:

α. Δεν ανταμείβεται υπερωριακά, θεσμοθέτηση που, ως γνωστόν, απο-

φεύγεται επιμελώς με το πρόσχημα - φάντασμα του ειδικού μισθολογίου.

β. Δεν ασφαλίζεται για το σύνολο των ωρών της επιπρόσθετης πραγματι-

κής εργασίας διότι θεωρείται γενικώς και αορίστως εκτέλεση διατεταγμένης υπηρεσί-
ας.

γ. Δεν αναγνωρίζεται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας, παρά το γεγο-

νός ότι είναι εξ ορισμού παρεχόμενη εργασία, αποτέλεσμα που επιφέρει ιδιαίτερα
δυσμενείς σταδιοδρομικές επιπτώσεις σε όλα τα θιγόμενα στελέχη.

Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι, μόνο για την εκτέλεση μίας (1) 24ωρης υπηρεσίας
ανά μήνα ισοδυναμούν τρία (3) οκτάωρα, εκ των οποίων μόνο το ένα είναι το θεσμο-
θετημένο εργάσιμο. Αυτό συνεπάγεται ότι για κάθε μία (1) 24ωρη υπηρεσία ανά μήνα
το στέλεχος εργάζεται επιπλέον δεκαέξι (16) ώρες [δηλαδή δύο (2) οκτάωρα], άρα
εκατόν ενενήντα δύο (192) ώρες [είκοσι τέσσερα (24) οκτάωρα] επιπλέον του
θεσμοθετημένου 8ώρου, κατ’ έτος, όταν στον εργασιακό κόσμο ο ένας ασφαλιστικός
μήνας ισοδυναμεί με 25 ένσημα. Επαναλαμβάνουμε προς αποφυγή παρερμηνειών,
εκτελούνται 24 επιπλέον οκτάωρα (δηλαδή ένας επιπλέον μήνας) κατ’ έτος μόνο για
την εκτέλεση μίας (1) 24ωρης υπηρεσίας το μήνα. Αντίστοιχα, για την εκτέλεση
τεσσάρων (4) 24ώρων υπηρεσιών και μόνο γι’αυτές, κάθε μήνα το στέλεχος εργάζε-
ται ενενήντα έξι (96) επιπλέον 8ωρα το έτος [ή επτακόσιες εξήντα οκτώ (768)
ώρες] και ούτω καθεξής.

Ιδίως για την περίπτωση του προσωπικού του ΠΝ που υπηρετεί στο Στόλο, όπως
πρόσφατα απέδειξε η Ένωση Στρατιωτικών Περιφερειακής Ενότητας Νήσων (ΕΣΠΕ-
ΕΝΠΑ) με το σχετικό (στ), ο αριθμός των επιπλέον 8ώρων στο ΠΝ λόγω των
πλόων μπορεί να ξεπερνάει ακόμα και τα πεντακόσια (500), κατ’ έτος! Εξυπα-
κούεται ότι στην επιπλέον εργασία προστίθεται το ιδιαίτερα δύσκολο εργασιακό
περιβάλλον.

Υπενθυμίζουμε ότι η Ομοσπονδία μας έχει αναδείξει κατ’ επανάληψη και δυστυ-
χώς με αυξανόμενη τάση τους τελευταίους μήνες, ότι διαρκώς καταφθάνουν παράπο-
να και καταγγελίες για ελαστικοποίηση του θεσμοθετημένου εβδομαδιαίου
ωραρίου, καθώς και για τη μη τήρηση των μηνιαίων ανωτάτων ορίων υπηρε-
σιών ανά έτη υπηρεσίας και βαθμό, όπου σε κάποιες περιπτώσεις έχει γίνει λόγος
ακόμα και για εκτέλεση 9-10 υπηρεσιών το μήνα. Την ίδια στιγμή, οι στρατιωτικοί
διαρκώς απασχολούνται σε διάφορες υποχρεώσεις, από εσωτερικές πέραν του
εργασίμου έως τρίτων φορέων όπως έχουμε κατ’ επανάληψη αναδείξει, ακόμα και με
απευθυνόμενοι προς τον κ. Πρωθυπουργό [ιδέτε σχετικό (ζ)], δίχως ποτέ να υπο-
τυπώνεται ο πλήρης αριθμός ωρών παρεχόμενης εργασίας.
 Από τα παραπάνω προκύπτει ξεκάθαρα ότι, με το άρθρο 23 του (ε) σχετικού, η
επίλυση της υφιστάμενης αδικίας έγινε με τρόπο τέτοιο που δημιούργησε μια νέα,
εξίσου σοβαρή αδικία, εις βάρος μεγαλύτερου αριθμού στρατιωτικών και αυτό διότι,
ως σχολιάσαμε ήδη, υπό το νέο πλαίσιο που δημιουργήθηκε, επιτρέπεται η δυνατό-
τητα διπλασιασμού μόνο πέντε (5) ετών συνολικά, παρά το γεγονός ότι υφίστανται
περιπτώσεις όπου το κανονιστικό και θεσμικό πλαίσιο προβλέπει την αναγνώριση
επιπλέον χρόνου 5 ετών.

Άμεσο επακόλουθο αυτής της ενέργειας ήταν η ποιοτική εξίσωση όλων των
Μονάδων και Υπηρεσιών των ΕΔ, ενώ την ίδιαν στιγμή, κυριολεκτικά, χιλιάδες ώρες
πραγματικής εργασίας (και συνακόλουθα πραγματικής υπηρεσίας) κατέστησαν
επίσημα μαύρες. Ως εκ τούτου καθίσταται προφανές ότι, εν λόγω γεγονός θίγει
ευθέως θεμελιώδη εργασιακά δικαιώματα και δημιουργεί κατ’ εξαίρεση ασφαλιστική
αντιμετώπιση σε σχέση με το σύνολο των εργαζομένων στην Πατρίδα μας (ακόμα και
εντός των ΕΔ).

Κατόπιν των ανωτέρω και με δεδομένο ότι, όπως διαφαίνεται, οι παραιτήσεις

στις ΕΔ πλέον δεν δύνανται να ανασχεθούν με τα διάφορα επικοινωνιακά
τεχνάσματα που κατά καιρούς εξαγγέλλει ή θεσμοθετεί η Πολιτεία, θεωρούμε ότι
το τελευταίο ανάχωμα είναι η άμεση αναγνώριση του προβλήματος στη ρεαλιστική
του διάσταση με τη λήψη κατάλληλων μέτρων. Η Πολιτεία, οφείλει (έστω κι αν πα-
ρουσιαστεί ως παροχή κινήτρου) να αναγνωρίσει την πραγματική προσφορά των
στρατιωτικών και να θεσμοθετήσει το συντομότερο δυνατόν:

α. Τη δυνατότητα κατοχύρωσης επιπλέον πέντε (5) ετών στο διπλάσιο

άνευ καταβολής εισφορών, για όσους στρατιωτικούς έχουν υπηρετήσει κατά τη
διάρκεια της σταδιοδρομίας τους αντίστοιχο διάστημα σε Μονάδες εκστρατείας, ως
δηλαδή ίσχυε για τους «παλαιούς» ασφαλισμένους.

β. Τη δυνατότητα επέκτασης της αναγνώρισης της υφιστάμενης 5ετίας στο

τριπλάσιο, με τους υφιστάμενους όρους αναγνώρισης, για όσους στρατιωτικούς δεν
έχουν υπηρετήσει κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους αντίστοιχο διάστημα σε
Μονάδες εκστρατείας αλλά εκτελούν 24ωρες υπηρεσίες.

Οι στρατιωτικοί κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους εργάζονται πολύ

περισσότερο από τα 35 θεσμοθετημένα έτη πραγματικής υπηρεσίας, ακόμα και
από τα προβλεπόμενα 40 για τη θεμελίωση δικαιώματος σε πλήρη σύνταξη. Δε
νοείται να συζητάμε για μη αναγνώριση δεδουλευμένου χρόνου. Το γεγονός δε,
ότι το μισθολόγιο μας ονομάζεται τεχνηέντως ειδικό, σε καμία περίπτωση δεν
δικαιολογεί την υπέρβαση του υφιστάμενου κανονιστικού και θεσμικού πλαισί-
ου (εβδομαδιαίο ωράριο κλπ)

Κατόπιν τούτου, προτείνουμε την κάτωθι τροποποίηση στην παρα.5 του άρθρου 40
του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (Π.Δ. 169/2007, Α΄ 210) ως εξής:

Άρθρο 40
Τα επόμενα τέσσερα εδάφια μετά την περίπτωση γ΄ της παρα.5 του άρθρου 40 του
Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (Π.Δ. 169/2007, Α΄ 210) περί του
αυξημένου υπολογισμού στο διπλάσιο του χρόνου υπηρεσίας του υπηρετούντος
προσωπικού στις Ένοπλες Δυνάμεις και στα Σώματα Ασφαλείας αντικαθίστανται ως
εξής: «Ο διπλασιασμός του χρόνου υπηρεσίας που προβλέπεται στην παρούσα δεν
μπορεί να υπερβεί τα πέντε (5) έτη στο σύνολο σε όλες τις περιπτώσεις ασφάλι-
σης με βάση τις σαράντα (40) ώρες ανά εβδομάδα.
Ειδικά για το προσωπικό των ΕΔ που έχει υπηρετήσει αποδεδειγμένα ισότιμο
χρόνο στις μονάδες εκστρατείας της περίπτωσης α΄, αναγνωρίζεται ασφαλι-
στικός χρόνος πέντε ετών στο διπλάσιο, άνευ καταβολής εισφορών. Για το
προσωπικό των ΕΔ που δεν έχει υπηρετήσει σε μονάδες της περίπτωσης α΄
αλλά αποδεδειγμένα εκτελούν 24ωρες υπηρεσίες ή των οποίων το εβδομα-
διαίο θεσμοθετημένο ωράριο αποδεδειγμένα υπερβαίνεται από την εκτέλεση
24ωρων υπηρεσιών ή τη συμμετοχή σε αποστολές, ασκήσεις και λοιπές
απασχολήσεις, ανεξαρτήτως τόπου υπηρεσίας, παρέχεται το δικαίωμα για
αναγνώριση των πέντε ετών της παρα.3 του άρθρου 4 του ν. 3883/2010 (Α΄
167)] κατά μία επιπλέον πενταετία, ήτοι στο τριπλάσιο, υπό τους ίδιους όρους
αναγνώρισης.
Ο χρόνος υπηρεσίας καθενός στις παραπάνω μονάδες και υπηρεσίες, καθώς και τα
χρονικά διαστήματα που κατά τη διάρκεια του χορηγήθηκε κανονική ή αναρρωτική
άδεια ή διανύθηκε υπηρεσία σε νοσηλεία βεβαιώνεται από την αρμόδια υπηρεσία του
οικείου Υπουργείου.
Ο παραπάνω διπλασιασμός δεν ισχύει εφόσον η έξοδος από την υπηρεσία
γίνεται με αίτηση του ενδιαφερομένου πριν από τη συμπλήρωση 25ετούς
πραγματικής υπηρεσίας.
Γι΄αυτούς που προσμετρούν διπλάσιο χρόνο με εφαρμογή άλλων διατάξεων δεν
προσμετράται ο ίδιος χρόνος σε υπηρεσίες αυτής της παραγράφου εκτός από την
περίπτωση της παρα.3 του άρθρου 4 του ν. 3883/2010 (Α΄ 167)].»

Συναφώς τούτου, προτείνουμε την κάτωθι τροποποίηση στην παρα.3 του άρθρου 4
του N. 3883/2010 (Α΄ 167) ως εξής:

Άρθρο 4
Η παρα.3 του άρθρου 4 του Ν. 3883/2010 (Α΄ 167) τροποποιείται ως εξής: «3.
Στελέχη των ΕΔ που έχουν υπηρετήσει κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας τους σε
θέσεις στις οποίες η συντάξιμη υπηρεσία προσμετράται στο διπλάσιο ή στο τριπλάσιο
σύμφωνα με την εκάστοτε υφιστάμενη νομοθεσία, θεμελιώνουν δικαίωμα αναγνώρι-
σης επιπλέον πέντε (5) ετών επιπλέον του άρθρου 23 του ν. 4997/2022 (Α΄ 219)
λόγω των αυξημένων επιχειρησιακών απαιτήσεων εν λόγω θέσεων.»

Παραμένουμε στη διάθεσή σας για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία.

Οι κ.κ. βουλευτές της Βουλής των Ελλήνων, προς τις/τους οποίες/ους κοινοποιεί-
ται το παρόν, παρακαλούνται για την ανάδειξη του θέματος, δια του κοινοβουλευτικού
ελέγχου.

Για το Διοικητικό Συμβούλιο

Ο Πρόεδρος Ο Γεν. Γραμματέας

Μεθενίτης Δημήτριος Τσακαλάκης Διονύσιος

Ανθυποπλοίαρχος (Ε) Συνταγματάρχης (ΜΧ)
6957831045 6944998221

ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΠΟΔΕΚΤΩΝ
Αποδέκτες για ενέργεια
ΥΕΘΑ
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (υπόψιν κ. Υπουργού)
Αποδέκτες για πληροφορία
κ. ΥΦΕΘΑ
Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων (υπόψιν κ.κ. Υφυπουργών)
ΥΠΕΘΑ/ΓΔΟΣΥ
Α/ΓΕΕΘΑ, Α/ΓΕΣ, Α/ΓΕΝ, Α/ΓΕΑ
Βουλευτές της ΒτΕ
Π.Ο.Ε.Σ.
e-ΕΦΚΑ
Περιφερειακές ενώσεις – μέλη μας (για ενημέρωση των μελών τους)
Περιφερειακές ενώσεις στρατιωτικών (για ενημέρωση των μελών τους)
Στρατιωτικοί Συντάκτες
Μ.Μ.Ε.