ΠΟΛ.

137/1987

1. Ο φόρος προστιθέμενης αξίας που αναλογεί στην εισαγωγή ή την αγορά στο εσωτερικό καινούριου
μηχανολογικού και λοιπού εν γένει εξοπλισμού που πραγματοποιείται από βιομηχανικές, βιοτεχνικές, μεταλλευτικές,
λατομικές και ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, καθώς και από αγροτικές επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί (υποχρεωτικά
ή προαιρετικά) στο κανονικό καθεστώς του Φ.Π.Α. καταβάλλεται από τον ίδιο τον επενδυτή (εισαγωγέα-
αγοραστή) με την πρώτη προσωρινή δήλωση που υποβάλλεται μετά την εισαγωγή ή αγορά, σύμφωνα με τις
διατάξεις του άρθρου 31 του Ν. 1642/86 και με την διαδικασία που προβλέπεται πιο κάτω.

Στην έννοια του παραπάνω εξοπλισμού περιλαμβάνονται κυρίως τα μηχανήματα, εξαρτήματα και λοιπά όργανα,
καθώς και τα ανταλλακτικά αυτών εφόσον εισάγονται ή αγοράζονται μαζί με τα μηχανήματα ή λοιπά όργανα.

Επίσης, στην έννοια του παραπάνω εξοπλισμού περιλαμβάνονται και τα θερμοκήπια, θερμαινόμενα ή μη καθώς και
τα μηχανήματα, εξαρτήματα μεταλλικές και ξύλινες κατασκευές και λοιπά όργανα που συγκροτούν θερμαινόμενα ή
μη θερμοκήπια.

2. Ο επενδυτής που πρόκειται να εισάγει ή αγοράσει στο εσωτερικό τα πιο πάνω επενδυτικά αγαθά, υποβάλλει
στον αρμόδιο για την επιβολή του Φ.Π.Α. οικονομικό έφορο, αίτηση με την οποία ζητάει έγκριση για εισαγωγή ή
αγορά χωρίς την καταβολή του αναλογούντος φόρου προστιθέμενης αξίας.

Στην αίτηση αυτή ο επενδυτής επισυνάπτει τα πιο κάτω δικαιολογητικά:

α) Αναλυτικό πίνακα εις διπλούν κατά τελωνείο ή προμηθεύτρια επιχείρηση, στον οποίο αναγράφει τα αγαθά τα
οποία πρόκειται να εισάγει ή να αγοράσει στο εσωτερικό, την ποσότητα και την αξία αυτών, το αρμόδιο τελωνείο
εισαγωγής ή το ονοματεπώνυμο ή επωνυμία και τη διεύθυνση της προμηθεύτεριας επιχείρησης όταν πρόκειται για
αγορά στο εσωτερικό, καθώς και τον Α.Φ.Μ. και την αρμόδια oικονομική εφορία της επιχείρησης αυτής.

β) Υπεύθυνη δήλωση του Ν. 1599/1986 στην οποία δηλώνεται υπεύθυνα ότι ο αιτών είναι επενδυτής που
σκοπεύει να ιδρύσει, επεκτείνει ή να εκσυγχρονίσει βιομηχανική, βιοτεχνική, μεταλλευτική , λατομική , ξενοδοχειακή ή
αγροτική επιχείρηση, ο τόπος εγκατάστασης της επιχείρησης, ότι δεν πρόκειται για α παλλασσόμενη α πό τον Φ .Π .Α .
επιχείρηση και ότι τα αγαθά που περιγράφονται στον ανωτέρω πίνακα είναι απαραίτητα για την πραγματο ποίηση της
επένδυσης.

γ) Προκειμένου για θερμοκήπια ή υλικά που ενσωματώνονται στα θερμοκήπια, υποβάλλει επιπλέον βεβαίωση της
Δ/νσης Δενδροκηπευτικής του Υπουργείου Γεωργίας ή των κατά περίπτωση εξουσιοδοτημένων περιφερειακών
υπηρεσιών του Υπουργείου Γεωργίας, με την οποία βεβαιώνεται ότι υπάρχει άδεια σκοπιμότητας εγκατάστασης
θερμοκηπίου στο όνομα του αιτούντος και ότι τα αγαθά που αναφέρονται στον ανωτέρω πίνακα, προορίζονται να
συγκροτήσουν θερμοκήπιο και

δ) βεβαίωση της αρμόδιας κατά περίπτωση αρχής για τυχόν υποβολή αίτησης ή τυχόν υπαγωγή σε αναπτυξιακό
νόμο ή άλλο καθεστώς εθνικής ή κοινοτικής ενίσχυσης της επένδυσης.

3. Ο Οικονομικός Έφορος, αφού διαπιστώσει ότι πρόκειται για επιχείρηση της παρ. 1, η οποία έχει εγγραφεί στο
μητρώο των υποκειμένων στο Φ.Π.Α., χορηγεί βεβαίωση για τη συνδρομή των προϋποθέσεων παράδοσης στον
αιτούντα χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας των αγαθών, που αναγράφονται στον ανωτέρω πίνακα, επισυνάπτοντας
σ' αυτήν θεωρημένο αντίτυπο του πίνακα αυτού.

Η βεβαίωση αυτή προσαρτάται στο σχετικό τελωνειακό παραστατικό ή κατά περίπτωση στο στέλεχος του τιμολογίου
του προμηθευτή.

4. Το αρμόδιο τελωνείο, στο οικείο παραστατικό θα χρεώσει τον αναλογούντα ΦΠΑ, τον οποίο όμως δεν θα
εισπράξει, αναγράφοντας σ' αυτό την ένδειξη « Ο ΑΝΑΛΟΓΩΝ ΦΠΑ ΘΑ ΚΑΤΑΒΛΗΘΕΙ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ
ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΕΠΕΝΔΥΤΗ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Π. 2869/2389/4.5.87».

Αντίγραφο του παραστατικού αυτού αποστέλλει στην οικονομική εφορία, η οποία έχει εκδόσει την ανωτέρω
βεβαίωση.
Αντίστοιχα, η προμηθεύτρια επιχείρηση θα εκδόσει τιμολόγιο ή τιμολόγιο πώλησης - δελτίο αποστολής, στο οποίο θα
χρεώσει τον αναλογούντα ΦΠΑ, τον οποίο δεν θα εισπράξει, αναγράφοντας σ' αυτό την ένδειξη «ΔΕΝ
ΕΙΣΠΡΑΤΤΕΤΑΙ ΦΠΑ - ΥΠΟΧΡΕΟΣ,ΠΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΕΙΝΑΙ Ο ΑΓΟΡΑΣΤΗΣ ΜΕ ΤΗΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ
ΔΗΛΩΣΗ ΒΑΣΕΙ ΤΗΣ ΑΠΟΦΑΣΗΣ Π. 2869/2389/4.5.87».

5. Ο αγοραστής - επενδυτής υποχρεούται να προσκομίσει στον οικονομικό έφορο, που έχει εκδόσει την ανωτέρω
βεβαίωση, αντίγραφο του τιμολογίου που εξέδωσε η προμηθεύτρια επιχείρηση εντός μηνός α πό την ημερομηνία
έκδοσης του .

6. Η άξια των αποκτηθέντων με την διαδικασία αυτή επενδυτικών αγαθών προσαυξάνει την αξία τόσο των
φορολογητέων εκροών όσο και των εισροών της φορολογικής περιόδου κατά την οποία αποκτήθηκαν. Ο
αναλογών φόρος προστιθέμενης αξίας προσαυξάνει τόσο τον φόρο εκροών όσο και τον φόρο εισροών της ίδιας
φορολογικής περιόδου.

Αν η επιχείρηση δεν έχει πλήρες δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών, το προς έκπτωση ποσό του φόρου,
προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 24 του Ν. 1642/1986.

7. Ο αρμόδιος οικονομικός έφορος παρακολουθεί την εκτέλεση των εργασιών και διενεργεί έλεγχο για να
διαπιστώσει, αν τα επενδυτικά αγαθά που αποκτήθηκαν χωρίς ΦΠΑ, έχουν εγκατασταθεί στον τόπο που δηλώθηκε,
ότι δεν πωλήθηκαν, και ότι έχουν σωστά καταχωρηθεί και περιληφθεί στην προσωρινή δήλωση της συγκεκριμένης
φορολογικής περιόδου.

8. Ο επενδυτής (εισαγωγές - αγοραστής) υποχρεούται να γνωστοποιήσει στον αρμόδιο οικονομικό έφορο το χρόνο
έναρξης χρησιμοποίησης των επενδυτικών αυτών αγαθών, το βραδύτερον εντός δέκα (10) ημερών από την
έναρξη.

9. Σε περίπτωση πώλησης των επενδυτικών αγαθών που αποκτήθηκαν, χωρίς ΦΠΑ πριν από τη χρησιμοποίησή
τους, ο επενδυτής (εισαγωγέας - αγοραστής) υποχρεούται να καταβάλει στο Δημόσιο το φόρο προστιθέμενης αξίας
που αναλογεί στην πώληση αυτή, καθώς και πρόστιμο ίσο με το πενήντα στα εκατό (50%) του φόρου που
αναλογούσε στην εισαγωγή ή την αγορά στο εσωτερικό των επενδυτικών αγαθών.

ΠΟΛ.1206/2010
Διευκρινίσεις για την εφαρμογή της Υπουργικής Απόφασης Π. 2869/2389/ΠΟΛ.137/1987 στις ξενοδοχειακές
επιχειρήσεις

Στις διατάξεις της απόφασης αυτής υπάγονται όχι μόνο τα πάγια των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που έχουν το
χαρακτήρα μηχανολογικού εξοπλισμού, αλλά και τα έπιπλα, ο λοιπός εξοπλισμός και τα μεταφορικά μέσα των
επιχειρήσεων αυτών, εφόσον σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.2859/2000 (Κώδικας Φ.Π.Α.) όπως ισχύει,
υφίσταται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους. Συνεπώς υπάγονται τα ενσώματα αγαθά τα οποία,
σύμφωνα με το Ελληνικό Γενικό Λογιστικό Σχέδιο και τις γενικά παραδεκτές αρχές της λογιστικής, περιλαμβάνονται
στις παραπάνω κατηγορίες παγίων στοιχείων, με δεδομένο ότι έχουν ωφέλιμη διάρκεια ζωής μεγαλύτερη του ενός
έτους και εξυπηρετούν τις ανάγκες των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων για περισσότερες της μιας διαχειριστικές
περιόδους. Η τυχόν παρεχόμενη από τις διατάξεις της φορολογίας εισοδήματος δυνατότητα εφάπαξ απόσβεσης των
παραπάνω πάγιων στοιχείων, δεν επηρεάζει την υπαγωγή τους ή μη στις διατάξεις της απόφασης αυτής.

ΠΟΛ.246/1987
Οδηγίες για την εφαρμογή της Π.2869/2389/87 απόφασης του Υπουργού Οικονομικών, που αφορά τη διαδικασία
καταβολής του Φ.Π.Α. των επενδυτικών αγαθών.

1. Στις διατάξεις της απόφασης Π.2869 ΠΟΛ.137/4.5.1987 μπορούν να υπαχθούν όλες οι μεταποιητικές
επιχειρήσεις. βιομηχανικές και βιοτεχνικές όλων των κλάδων, ενώ δεν υπάγονται οι οικοτεχνίες.
Προκειμένου μια επιχείρηση να χαρακτηριστεί σαν βιοτεχνία, θα πρέπει οι εργασίες παραγωγής, κατασκευής,
επεξεργασίας, μετατροπής, εξευγενισμού ή συναρμολόγησης που γίνονται με μηχανικά ή χημικά και άλλα μέσα ή
ακόμα και με χειρωνακτική εργασία, να καταλήγουν στη δημιουργία ενός νέου προϊόντος. διαφορετικού από
την πρώτη ύλη που έχει χρησιμοποιηθεί.
Με βάση τα παραπάνω, υπάγονται στις διατάξεις αυτής της απόφασης και τα τυπογραφεία, τα ελαιοτριβεία, οι
επιχειρήσεις που με τη χρησιμοποίηση δικού τους πάγιου εξοπλισμού (στούντιο) και μηχανικών μέσων παράγουν
κινηματογραφικές και τηλεοπτικές ταινίες, Οι επιχειρήσεις που με μηχανολογικό εξοπλισμό κάνουν μαζικά εμφάνιση
και εκτύπωση φωτογραφιών.

Στην έννοια επίσης των επιχειρήσεων που μπορούν να υπαχθούν στην παραπάνω απόφαση, συμπεριλαμβάνονται
και οι επιχειρήσεις που με μηχανικά μέσα κάνουν διαλογή, συσκευασία ή τυποποίηση διαφόρων προϊόντων καθώς
και οι επιχειρήσεις κατάψυξης ή αφυδάτωσης προϊόντων που παράγουν οι αγροτικές εκμεταλλεύσεις, τα συνεργεία
επισκευής αυτοκινήτων και μηχανημάτων γενικά, καθώς και τα μηχανουργεία.

Στις διατάξεις αυτής της απόφασης δεν υπάγονται γενικά οι επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. έστω και αν
χρησιμοποιούν μηχανικά μέσα. όπως οι επιχειρήσεις επισκευής μηχανών γραφείου, επισκευής ηλεκτρικών
συσκευών, επισκευής υποδημάτων, επισκευής ρολογιών, τα κομμωτήρια, τα ινστιτούτα καλλονής. Οι φωτογράφοι,
καθώς και οι επιχειρήσεις απλής αναπαραγωγής κινηματογραφικών. τηλεοπτικών ταινιών και βιντεοταινιών, έστω και
αν η αναπαραγωγή γίνεται από τον ένα τύπο ταινίας στον άλλο ή αν μεταγλωττίζονται ή υποτιτλίζονται πριν
αναπαραχθούν.

Επομένως πότε μία επιχείρηση χαρακτηρίζεται σαν βιομηχανία ή βιοτεχνία, είναι θέμα
πραγματικό και θα κρίνεται µε βάση το στοιχεία του φακέλου του υποκείμενου .
Συμπληρωματικό στοιχείο προκειμένου ο οικον. έφορος να κρίνει ότι πρόκειται για βιοτεχνική επιχείρηση της
παραγράφου 1 της απόφασης Π.2869/87ΠΟΛ.137/4.5.1987, αποτελεί η βεβαίωση του βιοτεχνικού
επιμελητηρίου από την οποία θα φαίνεται και η επαγγελματική κατηγορία της επιχείρησης.

2. Στις διατάξεις αυτής της απόφασης σύμφωνα με την παράγραφο 1 υπάγονται οι αγροτικές επιχειρήσεις, εφόσον
έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς του ΦΠΑ. Αγροτικές επιχειρήσεις θεωρούνται αυτές που ασκούν τις
αγροτικές εκμεταλλεύσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 3 του άρθρου 34 του ν.1642/1986.

3. Στην έννοια των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων που αναφέρεται στην παράγραφο 1 της απόφασης. δεν
συμπεριλαμβάνονται τα διαμερίσματα που προορίζονται για τουριστική χρήση (ενοικιαζόμενα δωμάτια).

4. Για τις νεοϊδρυόμενες επιχειρήσεις στοιχείο κρίσης για το αν πρόκειται για επιχείρηση της παραγράφου 1 της
απόφασης αυτής, αποτελεί τόσο η δήλωση έναρξης του υποκείμενου και η δραστηριότητα που δηλώθηκε σ' αυτή,
όσο και η λεπτομερής κατά το δυνατόν περιγραφή της δραστηριότητας που θα αναπτύξει η επιχείρηση, η οποία θα
πρέπει να γίνεται στην υπεύθυνη δήλωση του ν.1599/1986 (ή του ν.δ. 105/69 μέχρι να κυκλοφορήσουν τα νέα
έντυπα) που προβλέπεται στην παρ. 2 περ. β' της απόφασης.
Σημειώνουμε εδώ με έμφαση, ότι εκτός των άλλων κυρώσεων που προβλέπονται γιο την υποβολή ψευδούς
δήλωσης, ο Οικον. έφορος μπορεί να επιβάλλει και τα πρόστιμα του άρθρου 48 του ν.1642/1986.

5. Τα μηχανήματα, εξαρτήματα και λοιπά όργανα, καθώς και τα ανταλλακτικά τους, εφόσον αγοράζονται ή
εισάγονται μαζί. προκειμένου να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης, πρέπει να εξυπηρετούν τις ανάγκες
της επιχείρησης και να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγική διαδικασία ή να συνδέονται στενά με αυτήν και η
χρησιμοποίηση τους να συμβάλλει στην αύξηση της παραγωγικότητας, όπως για παράδειγµα ηλεκτρονικοί
υπολογιστές και λοιπό συστήµατα μηχανογράφησης ή αυτοματοποίησης εργασιών, μηχανήματα και όργανα που
προορίζονται να χρησιμοποιηθούν στην εφαρμοσμένη βιοµηχανική και μεταλλευτική έρευνα.

Στην έννοια του μηχανολογικού και λοιπού εξοπλισμού, υπάγονται και τα μεταφορικά μέσα που προορίζονται για τη
διακίνηση υλικών, προϊόντων, τη μαζική μεταφορά εργατοτεχνιτών και υπαλληλικού προσωπικού, με εξαίρεση τα
επιβατικά Ι.Χ. μέχρι εννέα (9) θέσεων, τα σκάφη αναψυχής, τις μοτοσικλέτες, τα αεροσκάφη κτλ για το
οποία δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου, σύμφωνα με το άρθρο 23 παρ. 4 περ. ε' του
v.1642/1986.
Στην έννοια ταυ λοιπού εξοπλισμού, συµπεριλαµβάνεται και ο πάγιος εξοπλισμός εκτός από τα κτίρια και τα
κτίσματα γενικό, εφόσον εξυπηρετεί τις ανάγκες της επιχείρησης και συνδέεται άμεσα ή έμμεσα με την παραγωγική
διαδικασία, έστω και αν αυτός ο εξοπλισμός δεν είναι μηχανολογικός, όπως για παράδειγμα τα βαρέλια παλαίωσης
του κρασιού μιας οινοποιητικής επιχείρησης, Οι ιστοί περιέλιξης (μπομπίνες) μιας κλωστοϋφαντουργίας, οι πάγκοι
για το στέγνωμα των προϊόντων μιας βιομηχανίας ζυμαρικών.

Δεν μπορούν όμως να θεωρηθούν σαν μηχανολογικός και λοιπός εξοπλισμός, τα κάθε είδους έπιπλα, σκεύη και
εξοπλισμός γραφείων όπως οι γραφομηχανές, αριθμομηχανές, ανεμιστήρες, υλικό συσκευασίας κτλ
Επίσης δεν υπάγονται στις διατάξεις αυτές της απόφασης, τα δομικά και μονωτικά υλικά, τα ηλεκτρικά καλώδια,
οι σωλήνες και λοιπά υλικά που ενσωματώνονται στα κτίρια κατά την κατασκευή τους ή αποτελούν μέρος του κτιρίου
ή του κτίσματος, όπως για παράδειγμα η τοποθέτηση μιας έτοιμης στέγης ή μιας περίφραξης.
Τα παραπάνω όμως δεν ισχύουν για μηχανήματα τα οποία θεωρούνται μηχανολογικός ή λοιπός εξοπλισμός και το
οποία για να λειτουργήσουν, πρέπει να στερεωθούν σταθερό στο έδαφος ή να ενσωματωθούν σε κτίριο, όπως για
παράδειγμα ο μηχανισμός του ανελκυστήρα ή ένα αντλητικό συγκρότημα.

6. Ειδικότερα για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, διευκρινίζουμε ότι στις διατάξεις αυτής της απόφασης, εκτός από τα
πάγια που έχουν χαρακτήρα μηχανολογικού εξοπλισμού, όπως είναι καυστήρες, αντλητικά συγκροτήματα,
γεννήτριες ηλεκτρικού ρεύματος και λοιπά μηχανήματα, υπάγονται ακόμα και άλλα πάγια που εξυπηρετούν ανάγκες
της επιχείρησης, όπως πλυντήρια, ψυγεία, κρεβάτια και είδη επίπλωσης.
Δεν συμπεριλαμβάνονται όμως στην έννοια του λοιπού εξοπλισμού είδη, όπως κουβέρτες, σεντόνια, φωτιστικά,
σερβίτσια κτλ.

7. Επίσης για τις αγροτικές επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς του ΦΠΑ. διευκρινίζουμε ότι η
απόφαση δεν ισχύει μόνο για τα θερμοκήπια, αλλά και για τον μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό τους, σύμφωνα με
όσα αναφέρονται στην παρ. 5 της ερμηνείας αυτής.
Ειδικότερα σημειώνουμε, ότι για τις κτηνοτροφικές, πτηνοτροφικές και λοιπές αγροτικές επιχειρήσεις εκτροφής ζώων,
στις διατάξεις αυτής της απόφασης μπορούν να υπαχθούν τα ζώα που προορίζονται για αναπαραγωγή και
πολλαπλασιασµό και όχι τα ζώα που προορίζονται για πάχυνση και εμπορία. Έτσι για παράδειγμα μπορούν να
υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης, οι αγελάδες παραγωγής γάλατος ή οι «χοιροµητέρες», δεν μπορούν
να υπαχθούν όμως τα μοσχάρια και τα χοιρίδια τα οποία θα πουληθούν μετά από εκτροφή και πάχυνση.
Επίσης για τις γεωργικές επιχειρήσεις σηµειώνεται ότι μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις αυτής της απόφασης, εκείνο
το πολλαπλασιαστικό υλικό που θα αποδώσει μετά την πάροδο ορισµένου χρόνου και για περισσότερες από μία
χρήσεις. Έτσι για παράδειγμα υπάγονται τα φυτώρια οπωροφόρων και καρποφόρων δένδρων, ενώ δεν υπάγονται οι
βολβοί ή οι σπόροι μονοετών φυτών.

Σημειώνουμε επίσης, ότι οι αλιευτικές επιχειρήσεις δεν μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης
για τα σκάφη και λοιπά αντικείµενα που ενσωματώνονται σε αυτά, γιατί η διαδικασία απαλλαγής τους, σύμφωνα με
το άρθρο 22 του ν.1642/1986. ορίζεται με άλλη απόφαση.

8. Γενικά πάντως επισημαίνουμε ότι με εξαίρεση τις περιπτώσεις κατά τις οποίες ο επενδυτής με την αίτησή του
ζητάει να του εγκριθεί η αγορά χωρίς καταβολή ΦΠΑ συνολικά μιας σειράς μηχανημάτων, εξαρτημάτων,
ανταλλακτικών και λοιπών υλικών που είναί απαραίτητα. προκειμένου με την συναρµολόγησή τους και την
εγκατάστασή τους να αποτελέσουν το μηχανολογικό και λοιπό εξοπλισμό που υπάγεται στις διατάξεις αυτής της
απόφασης, σύμφωνα με όσα αναφέρουμε παραπάνω, στις λοιπές περιπτώσεις, όταν δηλαδή ζητείται η έγκριση του
οικον. εφόρου για την αγορά χωρίς καταβολή ΦΠΑ μεμονωμένου ή μεμονωμένων αγαθών, τα οποία δεν αποτελούν
ενιαίο σύνολο, τότε προκείμενου να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης, θα πρέπει να εξετάζεται κατά
πόσο τα συγκεκριμένα αγαθά μπορούν να έχουν αυτοτελή λειτουργία ή εντάσσονται αυθύπαρκτα στο λοιπό
εξοπλισμό. Για παράδειγμα, δεν μπορεί να υπαχθεί στις διατάξεις της απόφασης η μεμονωμένη αγορά
ορισμένων μέτρων καλωδίου ή μερικών μέτρων σωλήνων, ενώ μπορεί να υπαχθούν, όταν το καλώδιο ζητηθεί
μαζί µε λοιπά μηχανήματα και τους ηλεκτροκινητήρες τους ή όταν οι σωλήνες ζητηθούν μαζί με αντλητικό ή
αρδευτικό συγκρότημα.
Επίσης δεν μπορούν να υπαχθούν στις διατάξεις αυτής της απόφασης, οι αγορές πρώτων και βοηθητικών υλών
από την επιχείρηση, οι οποίες θα χρησιμοποιηθούν για την ιδιοκατασκευή ενός πάγιου έστω και αν αυτό είναι
μηχάνημα.

9. Υπενθυμίζουμε ακόμη ότι η απόφαση Π.2869/87ΠΟΛ.137/4.5.1987, αφορά καινούργιο μηχανολογικό και

λοιπό εξοπλισμό και επομένως ο προμηθευτής των μηχανημάτων, θα πρέπει να αναγράφει στο τιμολόγιο που
εκδίδει ή σε ξεχωριστή βεβαίωση, ότι τα μηχανήματα είναι καινούργια. κατά το χρόνο της πώλησής τους. Η
βεβαίωση αυτή ή το τιμολόγιο θα προσκομίζεται στον οικον. έφορο, σύμφωνα με την παρ. 5 της απόφασης.

10. Σε ότι αφορά τη βεβαίωση που αναφέρεται στην περίπτωση δ' της παραγράφου 2 της απόφασης, γιο τυχόν
υποβολή αίτησης ή τυχόν υπαγωγή σε αναπτυξιακό νόμο ή άλλο καθεστώς ενίσχυσης της επένδυσης,
διευκρινίζουμε ότι δεν αποτελεί αναγκαία προϋπόθεση εφαρμογής της αναστολής του φόρου. Η προσκόμισή της,
εφόσον υπάρχει, θα διευκολύνει τον οικον. έφορο, προκειμένου να κρίνει ότι συντρέχουν οι προϋποθέσεις που
απαιτούνται και να χορηγήσει τη βεβαίωση που αναφέρεται στην απόφαση.
11. Σημειώνουμε τέλος, ότι οι επιχειρήσεις οι οποίες αγοράζουν ή εισάγουν επενδυτικά αγαθά και δεν ακολουθούν
τη διαδικασία αυτής της απόφασης, είτε για δικούς τους λόγους. είτε γιατί δεν υπάγονται στις διατάξεις της, μπορούν
σύμφωνα με την Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987 απόφασή μας, να ζητήσουν επιστροφή του πιστωτικού
υπολοίπου του ΦΠΑ που προέρχεται από την αγορά ή εισαγωγή των επενδυτικών αγαθών, καθώς και του
πιστωτικού υπολοίπου που προέρχεται από τις δαπάνες που συνδέονται άμεσα με αυτό.

ΠΟΛ.250/24.8.1988

1. Γενικά Κατηγορίες επιχειρήσεων που υπάγονται:

Σύμφωνα με την απόφαση αυτή δεν καταβάλλεται στον προμηθευτή ή στο τελωνείο ο ΦΠΑ που αναλογεί στην
αγορά ή εισαγωγή καινούργιου μηχανολογικού και λοιπού εν γένει εξοπλισμού από βιομηχανικές, βιοτεχνικές,
μεταλλευτικές, λατομικές. ξενοδοχειακές και αγροτικές επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς .

Η απόφαση αυτή ισχύει περιοριστικά μόνο για έξι (6) συγκεκριμένες κατηγορίες επιχειρήσεων που προαναφέραμε.
Δεν ισχύει επομένως για εμπορικές επιχειρήσεις ή για επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών. όπως με την Π.
Π.5749/26.8.87 ΠΟΛ.246/26.8.1987 εγκύκλιό μας διευκρινίσαμε. Επανερχόμαστε όμως στο θέμα αυτό γιατί
παρατηρήθηκε ότι ορισμένες Οικονομικές Εφορίες έχουν χορηγήσει βεβαιώσεις για αγορά μηχανολογικού
εξοπλισμού σε επιχειρήσεις καθαρά παροχής υπηρεσιών, όπως π.χ. έχει συμβεί με Οικον. Εφορία που χορήγησε
τέτοιο βεβαίωση σε επιχείρηση φωτοαντιγράφων.

Οι παραπάνω έξι (6) κατηγορίες επιχειρήσεων, εκτός από τις αγροτικές, μπορούν να κάνουν χρήση των διατάξεων
έστω και αν είναι ενταγμένες στο ειδικό
της απόφασης Π. 2869/2387/87 ΠΟΛ.137/4.5.1987,
καθεστώς των μικρών επιχειρήσεων (τεκμαρτού καθεστώτος), γιατί και αυτές, σύμφωνα με τις
διατάξεις του ν. 1642/1986 έχουν δικαίωμα να εκπίπτουν το φόρο που αναλογεί στις αγορές ή εισαγωγές
επενδυτικών αγαθών.

2 Βιομηχανίες Βιοτεχνίες Με την Π.5749/26.8.87 ΠΟΛ.246/26.8.1987 εγκύκλιό μας περιγράψαμε ορισμένες

γενικές αρχές, με βάση τις οποίες θα πρέπει να χαρακτηρίζονται οι επιχειρήσεις ως βιοτεχνίες.

Αυτές σι γενικές αρχές, όπως απορρέουν από την υπάρχουσα νομοθεσία, τα διδάγματα της κοινής πείρας και της
οικονομικής επιστήμης, τη δικαστηριακή και διοικητική νομολογία που διαμορφώθηκε με την ευκαιρία άλλων
φορολογιών (εισόδημα, ΦΚΕ κλπ, αποτελούν το πλαίσιο με βάση το οποίο θα κρίνεται ως θέμα πραγματικό, κάθε
φορά, αν μια επιχείρηση είναι βιομηχανία ή βιοτεχνία και επομένως, αν υπάγεται στις διατάξεις της απόφασης
Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987

Το είδος λοιπόν των στοιχείων του Κ.Φ.Σ, που εκδίδει η επιχείρηση, ο τρόπος που φορολογείται στο εισόδημα ή
ακόμα η δηλούμενη δραστηριότητα με τη δήλωση έναρξης, δεν αποτελούν από μόνα τους ασφαλή κριτήρια, αλλά
πρέπει πάντα να εξετάζονται και τα πραγματικά δεδομένα, τα οποία διαφέρουν από επιχείρηση σε επιχείρηση.
Έτσι. για παράδειγμα μια επιχείρηση, η οποία έχει κάνει έναρξη με αντικείμενο εργασιών
γραφικές τέχνες, μπορεί να χαρακτηρισθεί ως βιοτεχνία. εφόσον κάνει εξελικτικά
ορισμένα στάδια επεξεργασίας ή συναρμολόγησης και παραδίδει ένα προϊόν, τελικό ή
ενδιάμεσο, το οποίο είναι εντελώς διάφορο ποιοτικά από το αρχικό, όπως δηλαδή στην
περίπτωση που η επιχείρηση παραλαμβάνει χειρόγραφα, κάνει φωτοσύνθεση, μοντάζ,
φωτογράφηση και παραδίδει φιλμς.

Δεν μπορεί, όμως, μια επιχείρηση με το ίδιο αντικείμενο εργασιών (γραφικές τέχνες ) να
χαρακτηρισθεί ως βιοτεχνία όταν κάνει μόνο μια απλή παροχή υπηρεσιών. όπως μοντάζ ή
φωτογράφηση.

3. Κτίριο Κτίσματα:
Με την εγκύκλιό μας Π.5749/26.8.87 ΠΟΛ.246/26.8.1987 διευκρινίσαμε ότι δεν υπάγονται στις διατάξεις της
απόφασης Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 τα κτίρια, τα κτίσματα. καθώς και τα υλικά και οι εγκαταστάσεις
που ενσωματώνονται σ' αυτά κατά την κατασκευή τους.
Γιο την ομοιόμορφη εφαρμογή της απόφασης διευκρινίζουμε και πάλι. ότι δεν υπάγονται στις διατάξεις της
απόφασης αυτής και τα συστατικά των κτιρίων και των κτισμάτων, δηλαδή αυτά που δεν μπορούν να αποχωρισθούν
από το κτίριο ή το κτίσμα χωρίς να προξενηθούν ουσιώδεις βλάβες σ' αυτά τα ίδια ή στο κτίριο (άρθρο 953 Α.Κ.).
Υπάγονται όμως στις διατάξεις της απόφασης τα πάγια κινητά αγαθά. πχ μηχανήματα τα οποία, προκειμένου να
επιτελέσουν το σκοπό γιο τον οποίο αποκτήθηκαν, στερεώνονται σταθερό στο έδαφος ή στο κτίρια σαν
παραρτήματα του κυρίου πράγματος, μπορούν δηλαδή να αποχωρισθούν από αυτό, χωρίς να προκληθούν
ουσιώδεις βλάβες στα ίδιο ή στο κύριο πράγμα (κτίριο).

4. Απεικόνιση των πράξεων της Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987

Σύμφωνα με την απόφαση Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 ο φόρος που αναλογεί στο επενδυτικά αγαθά που
εισάγονται ή αγοράζονται με τη διαδικασία αυτής της απόφασης, προσαυξάνει τόσο το φόρο εισροών, όσο και το
φόρο εκροών της ίδιας φορολογικής περιόδου. Η παρακολούθηση αυτών των ποσών του φόρου από τον αγοραστή
των επενδυτικών αγαθών πρέπει να γίνεται σε ειδικό λογαριασμό ΦΠΑ. έτσι ώστε νια μην αλλοιώνονται με
πλασματικά ποσά οι χρεοπιστώσεις του τηρούμενου λογαριασμού Φ.ΠΑ. αλλά παράλληλα να είναι ευχερής ο
έλεγχος του διακανονισμού αυτών των ποσών, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ν. 1642/1986. Ο αγοραστής
επίσης των επενδυτικών αγαθών πρέπει να τηρήσει δευτεροβάθμιο λογαριασμό παγίων για τη λογιστική
παρακολούθηση των παγίων που αγοράζονται με την Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 απόφαση. Όσοι τηρούν
βιβλία Α' ή Β' κατηγορίας του Κ.Φ.Σ., αυτούς τους λογαριασμούς μπορούν να τους τηρήσουν είτε σε ξεχωριστή
στήλη, είτε στην πρώτη ή τελευταία σελίδα του βιβλίου που τηρούν.
Ο πωλητής των επενδυτικών αγαθών εμφανίζει τις πωλήσεις επενδυτικών αγαθών με την
Π.2869/2387/87 ΠΟΛ.137/4.5.1987 απόφαση σαν απαλλασσόμενες πωλήσεις και μπορεί να μην
παρακολουθεί στο βιβλία του το φόρο που αναγράφει στα τιμολόγια που εκδίδει και τον οποίο δεν εισπράττει.
Σε ότι αφορά τον τρόπο απεικόνισης στην περιοδική εκκαθάριση του ΦΠΑ των πράξεων παράδοσης επενδυτικών
αγαθών σύμφωνα με την Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 απόφαση, ο μεν πωλητής θα τα εμφανίζει στον
πίνακα Γ στον Κ.Α. 25 και στον πίνακα Ζ στον ΚΑ 32. ο δε αγοραστής στον πίνακα ΣΤ στον Κ.Α 12 και στον
Πίνακα Ζ στον ΚΑ, 72.

5. Παραβάσεις
Στους υποκείμενους που δεν εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις των παραγράφων 5 και 8 της απόφασης
Π.2669/2387/87, αλλά και για κάθε άλλη παράβαση των διατάξεων αυτής της απόφασης θα επιβάλλονται τα
πρόστιμα του άρθρου 48 του νόμου 1642/1986.
Για την καλύτερη διενέργεια του ελέγχου που προβλέπεται στην παράγραφο 7 της απόφασης Π.2869/2387/87,
αλλά και για τη διευκόλυνση των προσωρινών και τακτικών ελέγχων, είναι σκόπιμο να οργανωθεί σωστά στο τμήμα
ΦΠΑ αρχείο κατά επενδυτή που ακολούθησε τη διαδικασία αυτής της απόφασης.
Β' Απόφαση Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987)

1. Επιστροφή ΦΠΑ επενδυτικών αγαθών Κυριότητά τους

Σύμφωνα με την απόφαση αυτή επιστρέφεται στον υποκείμενο στο φόρο το πιστωτικό υπόλοιπο του φόρου
προστιθέμενης αξίας που προκύπτει μετά την έκπτωση του φόρου εισροών από το φόρο εκροών μέσα σε μια
φορολογική περίοδο, εφόσον αυτό προέρχεται από τις πράξεις που αναφέρονται στην παράγραφο 2 της ίδιας
απόφασης. Σ' αυτές τις πράξεις συμπεριλαμβάνονται οι εισαγωγές, οι αγορές και οι κατασκευές επενδυτικών
αγαθών.

Σύμφωνα με το άρθρο 26 παράγραφος 4 του ν. 1642/1986, ως αγαθό επένδυσης για την εφαρμογή των
διατάξεων του ίδιου νόμου θεωρούνται τα ενσώματα αγαθά που ανήκουν κατά κυριότητα στην επιχείρηση και
τίθενται από αυτή σε διαρκή εκμετάλλευση.

Επομένως, προκειμένου μια επιχείρηση να έχει το δικαίωμα της έκπτωσης του φόρου των επενδυτικών αγαθών και
κατ' επέκταση της επιστροφής του όταν έχει πιστωτικό υπόλοιπο πρέπει να έχει την κυριότητα των αγαθών αυτών
και να το έχει χρησιμοποιήσει, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 23, για την πραγματοποίηση
φορολογητέων πράξεων.

Με βάση, λοιπόν, τα παραπάνω οι υποκείμενοι στο φόρο που δεν έχουν την κυριότητα των επενδυτικών αγαθών,
δεν έχουν και δικαίωμα έκπτωσης και επιστροφής του φόρου που τα έχει επιβαρύνει. Χαρακτηριστικά παραδείγματα
τέτοιων περιπτώσεων που εμφανίζονται στην πράξη, παραδείγματα δηλαδή που ο υποκείμενος στο φόρο δεν έχει
την κυριότητα του επενδυτικού αγαθού, είναι της εταιρείας που κατασκευάζει επενδυτικό αγαθό (πχ ξενοδοχείο,
βιομηχανοστάσιο κ.λ.π.) σε οικόπεδο, το οποίο δεν έχει εισφερθεί κατά κυριότητα σ' αυτή και του υποκείμενου που
ασκεί ατομική επιχείρηση και χτίζει σε οικόπεδο, του οποίου έχει μόνο την επικαρπία ή είναι ιδιοκτήτης ιδανικού
μεριδίου του οικοπέδου, καθώς επίσης και η περίπτωση που ανεγείρεται ακίνητο σε μισθωμένο οικόπεδο κλπ.

Στην περίπτωση, όμως που ο υποκείμενος στο φόρο είναι συνιδιοκτήτης του οικοπέδου, τότε θα έχει δικαίωμα
έκπτωσης του φόρου των δαπανών που πραγματοποιεί, κατά το μέρος που έχει την κυριότητα του ανεγειρόμενου
ακινήτου, δηλαδή κατά το ποσοστό της εξ' αδιαιρέτου συνιδιοκτησίας του.
Ανακεφαλαιώνοντας το πιο πάνω διευκρινίζουμε τα εξής: Ο υποκείμενος στο ΦΠΑ που ανεγείρει κτίσματα σε
οικόπεδο που δεν είναι δικής του κυριότητας, δεν αποκτά την κυριότητα των κτισμάτων αυτών ,και συνεπώς δεν έχει
δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ που έχει επιβαρύνει την ανέγερσή τους. Επίσης, ο ίδιος υποκείμενος δεν έχει δικαίωμα
να εκπέσει και το ΦΠΑ που έχει επιβαρύνει τα επί μέρους κινητά αγαθά που ενσωματώθηκαν στο ανεγερθέν ακίνητο
κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να καταστούν συστατικά του. Όπως είναι γνωστό, τα συστατικά μέρη του ακινήτου δεν
μπορούν να είναι αντικείμενο ξεχωριστής κυριότητας και επομένως ο πιο πάνω υποκείμενος στο ΦΠΑ που δεν έχει
την κυριότητα του κυρίου πράγματος (κτίσματος) δεν έχει και την κυριότητα των συστατικών του κυρίου αυτού
πράγματος.
Αλλιώς όμως συμβαίνει με τα κινητά αγαθά, τα οποία μετά την ενσωμάτωσή τους με το ακίνητο δεν αποτελούν
συστατικό αυτού μέρη, αλλά παραρτήματα, όπως π.χ. μπορεί να συμβεί με τα μηχανήματα ενός εργοστασίου. Αυτά
εξακολουθούν να ανήκουν στην κυριότητα του υποκείμενου που έχτισε σε ξένο οικόπεδο το εργοστάσιο και
επομένως έχει δικαίωμα να εκπέσει το ΦΠΑ που επιβάρυνε την αγορά τους.
Ο μη εκπιπτόμενος φόρος που αναλογεί στις δαπάνες κατασκευής των ακινήτων, των οποίων ο υποκείμενος δεν
έχει την κυριότητα, προσαυξάνει το κόστος κατασκευής του ακινήτου.

2. Φόρος παγίων αγαθών σε περίπτωση μεταβίβασης επιχείρησης

Σύμφωνα με το άρθρο 5 παράγρ. 4 του Ν. 1642/1986 δεν θεωρείται ως παράδοση αγαθών η μεταβίβαση
αγαθών επιχείρησης ως συνόλου, κλάδου ή μέρους της από επαχθή ή χαριστική αιτία ή με τη μορφή εισφοράς σε
υφιστάμενο ή συνιστώμενο νομικό πρόσωπο. Στην περίπτωση αυτή το πρόσωπο που αποκτά τα αγαθά θεωρείται
για την εφαρμογή του ίδιου νόμου ότι υπεισέρχεται ως διάδοχος στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του προσώπου
που μεταβιβάζει.

Το πιστωτικό υπόλοιπο επομένως των υποκειμένων στο φόρο ατομικών ή οποιασδήποτε νομικής μορφής
επιχειρήσεων, το οποίο προέρχεται από την αγορά, εισαγωγή ή κατασκευή επενδυτικών αγαθών, εφόσον οι
επιχειρήσεις αυτές θα μεταβιβαστούν ή θα εισφερθούν σύμφωνα με την παραπάνω διάταξη του νόμου, μεταφέρεται
στον υποκείμενο που είναι διάδοχος των δικαιωμάτων και υποχρεώσεων του προσώπου που μεταβιβάζει, ο οποίος
και έχει δικαίωμα να ζητήσει την επιστροφή του πιστωτικού υπολοίπου. Στις περιπτώσεις αυτές θα πρέπει να
ελέγχεται η σωστή μεταφορά του πιστωτικού υπολοίπου, καθώς επίσης και αν ο αρχικός υποκείμενος είχε δικαίωμα
έκπτωσης του φόρου.

Υποκείμενος επίσης στο φόρο με δικαίωμα έκπτωσης και επιστροφής του φόρου των επενδυτικών αγαθών είναι και
ο κατά τις διατάξεις του άρθρου 16 του ΚΦΣ, ιδρυτής επιχείρησης. Από την ημερομηνία όμως σύστασης της
επιχείρησης το δικαίωμα έκπτωσης και επιστροφής μεταβιβάζεται στην επιχείρηση αυτή, κατά το μέρος που δεν
ασκήθηκε από τον ιδρυτή.

Επίσης δικαίωμα έκπτωσης και επιστροφής του φόρου έχουν και οι εκ κληρονομιάς, γονικής παροχής ή δωρεάς
συνιδιοκτήτες οικοπέδου, εφόσον έχουν κάνει έναρξη εργασιών σαν κοινωνία δικαίου και κατασκευάζουν ακίνητο
στο συνιδιόκτητο οικόπεδό τους, το οποίο θα χρησιμοποιήσουν για την πραγματοποίηση φορολογητέων πράξεων,
σύμφωνα με τη δήλωση έναρξης εργασιών που έχουν κάνει. Στην περίπτωση που οι συνιδιοκτήτες θα ιδρύσουν
εταιρεία στην οποία θα μεταβιβάσουν το ποσοστό της συνιδιοκτησίας τους, το δικαίωμα επιστροφής του πιστωτικού
υπολοίπου της κοινωνίας θα το ασκήσει η εταιρεία.

3. Διακανονισμός παγίων
Σύμφωνα με το Aρθρο 26 παράγρ. 2 του Ν. 1642/1986, προκειμένου γιο αγαθά επένδυσης η έκπτωση του
φόρου που ενεργήθηκε υπόκειται σε πενταετή διακανονισμό με αφετηρία το έτος χρησιμοποίησής τους. Ο
διακανονισμός ενεργείται κάθε έτος για το ένα πέμπτο (1/5) του φόρου που επιβάρυνε το αγαθό, ανάλογα με τις
μεταβολές του δικαιώματος έκπτωσης.

Στην περίπτωση λοιπόν που ο υποκείμενος στο φόρο χρησιμοποίησε ένα έτος το αγαθό επένδυσης για την
πραγματοποίηση πράξεων που δεν υπάγονται στο φόρο, τότε θα πρέπει να διακανονίσει το 1/5 του φόρου που έχει
εκπέσει κατά την αγορά ή κατασκευή των παγίων, με την προϋπόθεση βέβαια ότι η πραγματοποίηση των μη
φορολογητέων πράξεων για ένα έτος ήταν έκτακτη και προσωρινή δραστηριότητα του υποκείμενου.
Αντίθετα, στην περίπτωση που άλλαξε οριστικά η χρήση του επενδυτικού αγαθού και δεν χρησιμοποιείται πλέον για
την πραγματοποίηση φορολογητέων. πράξεων, τότε πρέπει να γίνει εφάπαξ διακανονισμός για τα υπόλοιπα έτη της
πενταετούς περιόδου διακανονισμού

Παράδειγμα διακανονισμού του 1/5 είναι η περίπτωση εκμίσθωσης ή παραχώρησης της χρήσης ξενοδοχείου από
τον υποκείμενο σε άλλο πρόσωπο για ένα έτος, γιατί όπως είναι γνωστό, η ολική μίσθωση ξενοδοχείου με πλήρη
εξοπλισμό δεν υπάγεται σε ΦΠΑ, αλλά σε τέλη χαρτοσήμου (βασική ερμηνευτική εγκύκλιος του ν. 1642/1986
Π.4336/3162/10.7.1987 εγκύκλιο 10 § 34 περ. α' και Δ.Υ.Ο. Κ 664/288/18488 ΠΟΛ 136). Παράδειγμα
διακανονισμού για τα υπόλοιπα έτη της πενταετίας είναι η περίπτωση εκμίσθωσης από τον υποκείμενο του ακινήτου,
για το οποίο έχει εκπέσει το φόρο των δαπανών, για χρόνο ίσο ή μεγαλύτερο των εναπομενόντων ετών της
πενταετούς περιόδου διακανονισμού.

Στην περίπτωση μεταβίβασης επιχείρησης σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 5 του ν. 1642/1986 και
ειδικότερα στις περιπτώσεις που αναφέραμε στην προηγούμενη παράγραφο 2, υπόχρεος για τον διακανονισμό είναι
ο διάδοχος που υπεισήλθε στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του αρχικού υποκείμενου. Χρόνος έναρξης του
διακανονισμού, σύμφωνα με το νόμο, είναι ο χρόνος πρώτης χρησιμοποίησης των παγίων και όχι ο χρόνος αγοράς
τους.

Επίσης. στις περιπτώσεις που οι επιχειρήσεις μετατάσσονται α) από τις απαλλασσόμενες στο ειδικός καθεστώς των
μικρών επιχειρήσεων (τεκμαρτού υπολογισμού του ΦΠΑ) ή στο κανονικό καθεστώς και β) από το ειδικό καθεστώς
των αγροτών στο κανονικό καθεστώς του φόρου, όπου τα αγαθά επένδυσης απογράφονται σύμφωνα με
την παράγραφο 11 του άρθρου 32 ταυ ν. 1642/1986 στην πρώτη περίπτωση και σύμφωνα με την παράγραφο
8 του άρθρου 33 του ίδιου νόμου στη δεύτερη, επειδή για τα αγαθά αυτά δεν ασκήθηκε δικαίωμα έκπτωσης ΦΠΑ,
ΟΙ πιο πάνω μεταταχθείσες επιχειρήσεις έχουν για τον υπόλοιπο χρόνο της πενταετίας δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ
που επιβάρυνε την αγορά των παγίων περιουσιακών στοιχείων τους από το ΦΠΑ που αναλογεί στις εκροές τους. Οι
ίδιες επιχειρήσεις έχουν και δικαίωμα επιστροφής του πιστωτικού υπολοίπου, που προκύπτει από την έκπτωση του
φόρου αυτού, σύμφωνα με τη δήλωση αποθεμάτων.

Παράδειγμα:
Επιχείρηση που μετατάσσεται την 31.12.88 οπό τις απαλλασσόμενες ή από το ειδικό καθεστώς των αγροτών στο
κανονικό καθεστώς του φόρου, έχει αποκτήσει τα παρακάτω επενδυτικά αγαθά: Στις 5.4.87 το Α αγαθό δρχ.
200.000 ΦΠΑ δρχ. 36.000. Στις 3.2.88 το Β αγαθό δρχ. 500.000 ΦΠΑ δρχ. 80.000. Στις 31.12.88 η
επιχείρηση θα απογράψει αυτά τα επενδυτικά αγαθά και θα υποβάλει τη σχετική δήλωση.
Ο ΦΠΑ που έχει δικαίωμα να εκπέσει η επιχείρηση είναι: Για το Α αγαθό 36.000 x 3/5 = 21.600. Για το Β αγαθό
80.000 x 4/5 = 64.000. Σύνολο 85.600.

Το ποσό αυτό που προκύπτει από τη δήλωση αποθεμάτων μετάταξης που υποβάλλει η επιχείρηση σύμφωνα με τις
διατάξεις του άρθρου 32 ή του άρθρου 33. κατά περίπτωση, εκπίπτεται με την προσωρινή δήλωση ΦΠΑ που
αφορά την ίδια φορολογική περίοδο. μέσα στην οποία υποβλήθηκε η δήλωση αποθεμάτων μετάταξης. Αν από τη
δήλωση αυτή προκύπτει πιστωτικό υπόλοιπο μέχρι δρχ. 85.600, τότε η επιχείρηση δικαιούται να ζητήσει την
επιστροφή του, σύμφωνα με την απόφαση Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987.

4. Φ.Π.Α. που επιστρέφεται στον κατασκευαστή ακινήτων

Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με την Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987 απόφαση παραγρ. 2 περίπτ. γ' ε
πιστρέφεται και ο φόρος που αναλογεί σε λήψεις υπηρεσιών που συνδέονται άμεσα με τα επενδυτικά αγαθά.
Ειδικότερα, προκειμένου για την ανέγερση ακινήτων (ξενοδοχείων. βιομηχανοστασίων κλπ.), στο ποσό ταυ φόρου
που μπορεί να επιστραφεί συμπεριλαμβάνεται ο φόρος που αναλογεί στις πράξεις του άρθρου 6 του ν. 1642/86,
ο φόρος των κάθε είδους υλικών που χρησιμοποιούνται, καθώς και ο φόρος που αναλογεί στις αμοιβές των
μηχανικών και σε λοιπές δαπάνες που προσαυξάνουν την αξία του παγίου. Προκειμένου για την επιστροφή του
φόρου στην περίπτωση αυτή, θα πρέπει να καταβάλλεται ιδιαίτερη προσοχή στη νομιμότητα των προσκομιζομένων
δικαιολογητικών .

5. Δήλωση έναρξης τήρηση βιβλίων

Επειδή το δικαίωμα της έκπτωσης και επιστροφής του φόρου των επενδυτικών αγαθών ασκείται μόνο από τον
υποκείμενο στο φόρο, οι νέοι επενδυτές πρέπει να υποβάλουν στην Οικονομική Εφορία δήλωση έναρξης
δραστηριότητας πριν την πραγματοποίηση δαπανών για την αγορά, εισαγωγή ή κατασκευή επενδυτικών αγαθών.
Επίσης πρέπει να τηρούν τα προβλεπόμενα από τον Κ.Φ.Σ. βιβλία,. στα οποία να καταχωρούν τα λαμβανόμενα
φορολογικό στοιχεία.
Εφόσον η επιχείρηση έχει υποβάλει δήλωση έναρξης δραστηριότητας και κατέχει τα νόμιμα φορολογικό στοιχεία που
έχουν εκδοθεί μετά την υποβολή της δήλωσης έναρξης δεν χάνει το δικαίωμα έκπτωσης και επιστροφής του φόρου
αν τυχόν δεν το έχει καταχωρήσει εμπρόθεσμα στα τηρούμενα βιβλία ή αν υποβάλλει εκπρόθεσμα τις δηλώσεις του
Φ.Π.Α Είναι όμως ευνόητο ότι για τις παραβάσεις αυτές θα επιβάλλονται οι προβλεπόμενες από τον Κ.Φ.Σ. ή το Ν.
1642/1986 κυρώσεις.

Σημειώνουμε εδώ, ότι το προβλεπόμενο από την Ε. 1558/2278/301182 κοινή απόφαση των Υπουργών
Οικονομικών και Εθνικής Οικονομίας θεωρημένο από τον Οικον. Έφορο, βιβλίο, στο οποίο καταχωρούνται οι
δαπάνες που πραγματοποιούνται για νέες παραγωγικές επενδύσεις του Ν. 1262/1966 δεν επέχει θέση βιβλίου του
ΚΦΣ και επομένως δεν αρκεί η καταχώρηση σε αυτό των δαπανών, προκειμένου ο υποκείμενος να έχει δικαίωμα
έκπτωσης και επιστροφής του φόρου. ,
Γιο τους παραπάνω λόγους, όταν οι νέοι επενδυτές προσέρχονται στις Οικον. Εφορίες για τη θεώρηση αυτού του
βιβλίου θα πρέπει να ενημερώνονται για την υποχρέωσή τους να κάνουν δήλωση έναρξης δραστηριότητας και να
θεωρήσουν βιβλία του Κ.Φ.Σ.

6. Απόφαση Π. 5514/3610/87

Το ποσοστό 10% του πιστωτικού υπολοίπου που δεν επιστράφηκε στους υποκείμενους που έχουν ακολουθήσει τη
διαδικασία επιστροφής του φόρου αυτής της απόφασης, πρέπει να επιστραφεί μέσα σ' ένα τετράμηνο από την
υποβολή της εκκαθαριστικής δήλωσης, ύστερα από προσωρινό ή τακτικό έλεγχο. Για την επιστροφή του ποσού
αυτού δεν απαιτείται νέα αίτηση του υποκείμενου. Ο Οικον. Έφορος, μέσα στην παραπάνω προθεσμία και μετά τη
διενέργεια του ελέγχου εκδίδει απόφαση, συμπληρωματική της αρχικής και εντάσσει ΤΑΦΕ Φ.Π.Α. σύμφωνα με την
παράγρ. 3 της απόφασης Π. 5514/3610/87 για την επιστροφή και του ποσού αυτού.

7. Εκχώρηση εισαγωγικού δικαιώματος

Σύμφωνα με την Π.2307/955/88 εγκύκλιό μας, η χωρίς ΦΠΑ έκδοση του τιμολογίου για την εκχώρηση του
εισαγωγικού δικαιώματος σε νομικά ή φυσικά πρόσωπα δικαιούχα ατελείας σύμφωνα με τις Δ. 129/86 και
Δ.663/453187 διαταγές μας, θα εφαρμόζεται ανάλογα και στην περίπτωση που ο επενδυτής εισάγει τα επενδυτικά
αγαθά μετά από εκχώρηση του εισαγωγικού δικαιώματος και ακολουθεί τη διαδικασία της
Π.2869/2389/ΠΟΛ.137/4.5.1987 απόφασης.
Σύμφωνα εξάλλου με την περίπτ. β' της παραγράφου 2 της Π.3082/2516/87 απόφασης δικαίωμα επιστροφής του
φόρου έχουν όσοι πραγματοποιούν πωλήσεις επενδυτικών αγαθών που γίνονται σύμφωνα με τη διαδικασία της Π.
2869/87 απόφασης. Στην περίπτωση όμως της εκχώρησης δεν συντρέχει λόγος εφαρμογής της διάταξης αυτής,
δεδομένου ότι ο εκχωρητής δεν έχει πραγματοποιήσει την εισαγωγή των αγαθών και κατά συνέπεια δεν έχει
καταβάλει φόρο εισροών.
Δικαίωμα επιστροφής του φόρου με βάση την Π. 3082 απόφαση υπάρχει μόνο στην περίπτωση που ο εκχωρητής
έχει καταβάλει φόρο εισροών για τα αγαθό αυτά, όπως π.χ. εάν έχει προηγηθεί άλλη εκχώρηση του εισαγωγικού
δικαιώματος η οποία επιβαρύνθηκε με ΦΠΑ.

8. Επιστροφή με την Π. 1185/521/88 απόφαση

Σύμφωνα με το άρθρο 3 αυτής της απόφασης επιστρέφεται το πιστωτικό υπόλοιπο της προσωρινής δήλωσης που
οφείλεται σε διαφορά συντελεστών εισροών εκροών με τη διαδικασία και τις προϋποθέσεις των αποφάσεων
Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987 και Π.5514/3610/87. Επειδή σε πολλές επιχειρήσεις το δικαίωμα
επιστροφής του πιστωτικού υπολοίπου, που προέρχεται από τις πράξεις που αναφέρονται στην Π. 3082/2516/87
απόφαση, συντρέχει με το δικαίωμα επιστροφής από διαφορά συντελεστών εισροών εκροών, μπορεί αυτό να
ασκηθεί από τον υποκείμενο ενιαία με την ίδια αίτηση επιστροφής και την υποβολή των απαραίτητων
δικαιολογητικών. Το ποσό του πιστωτικού υπολοίπου που θα επιστραφεί σ' αυτή την περίπτωση δεν μπορεί να είναι
μεγαλύτερο από το άθροισμα των ποσών, των οποίων ο υποκείμενος έχει δικαίωμα να ζητήσει την επιστροφή,
σύμφωνα με την παράγραφο 3 της Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987απόφαση, και το άρθρο 3 της Π.11
85/521/88 απόφασης.

9 Καταστρατηγήσεις των φορολογικών διατάξεων

Υπενθυμίζουμε ότι σύμφωνα με την παράγραφο 5 της Π.5514/3610/87 απόφασης όταν η Υπηρεσία έχει στοιχεία
για σοβαρές καταστρατηγήσεις των φορολογικών διατάξεων δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις αυτής της απόφασης για
την επιστροφή του φόρου. Επίσης με την Π.749/4289/87 εγκύκλιό μας προσδιορίσαμε αυτές τις παραβάσεις και
αναφερθήκαμε ιδιαίτερα στην περίπτωση που υπάρχουν στοιχεία ή βάσιμες πληροφορίες, που κατά την κρίση του
Οικον. Εφόρου σε περίπτωση διενέργειας σχετικού ελέγχου, θα οδηγούσαν στην απόρριψη του αιτήματος
επιστροφής του Φ.Π.Α. Επομένως στην περίπτωση που ζητείται η επιστροφή ταυ πιστωτικού υπολοίπου με τη
διαδικασία της Π. 5514/3610/87 απόφασης και στο αίτημα συμπεριλαμβάνονται τιμολόγια ιδιαίτερα μεγάλης αξίας,
ο Οικον. Έφορος, σύμφωνα με τα προηγούμενα, μπορεί να απορρίψει το αίτημα της επιστροφής με τη διαδικασία
της Π.5514/3610Ι87 απόφασης και να υποχρεώσει τον υποκείμενο να προσκομίσει τα δικαιολογητικά που
προβλέπονται από την Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987 απόφαση, προκειμένου η επιστροφή να γίνει
σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπει η απόφαση αυτή.

Επίσης εκτός από τον προσωρινό έλεγχο που προβλέπεται στην παράγραφο 7 περίπτ. α' της
Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987 απόφασης, ο Οικον. Έφορος στις περιπτώσεις που κρίνει, με βάση στοιχείο
ή πληροφορίες που έχει ότι η αξία των αγαθών και υπηρεσιών που αναγράφεται στα τιμολόγια είναι κατά πολύ
μεγαλύτερη της πραγματικής, ή ότι εκδόθηκαν τιμολόγια για τα οποία δεν αποδόθηκε ο φόρος από τον εκδότη.
Πρέπει, πριν από την ικανοποίηση του αιτήματος επιστροφής, να ελέγξει σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου
38 ή 40 του Ν. 1642/1986, αν τα προσκομιζόμενα στοιχεία ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, αν έχουν
γίνει οι παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, αν οι εκδότες των στοιχείων έχουν αποδώσει το φόρο που
αναλογεί σ' αυτά.
Σύμφωνα επίσης με τις διατάξεις του Ν. 1642/1986 πρέπει να ελέγχεται η χρήση των παγίων γιο τα οποία έχει
γίνει επιστροφή φόρου και ο σωστός διακανονισμός που προβλέπεται στα άρθρα 26 του Ν. 1642/1986 και που
στην παράγραφο 3 αυτού του μέρους αναλύσαμε,

Για τη διευκόλυνση αυτών των ελέγχων είναι σκόπιμη η οργάνωση του αρχείου των επιστροφών Φ.Π.Α., με βάση
τις αποφάσεις Π.3082/2516 ΠΟΛ.151/13.5.1987 και Π.5514/3610/87.