Διδάσκων: Αν. Καθηγητής Θ.

Παπακυριάκου

Νομοθετική Τεκμηρίωση
Οι σημαντικότερες Φορολογικές Ποινικές Διατάξεις
[Χωρίς ενσωμάτωση διατάξεων Ν. 4689/2020 (ά. 21-28), Ν. 4745/2020 (ά. 32, 92, 96) και Ν. 4764/2020 (ά. 163)]
Διάταξη με οριζόντια εμβέλεια: Στο άρθρο 463 ΠΚ (Ν. 4619/2019) ορίζονται τα εξής: «1. Όπου ειδικοί νόμοι παραπέμπουν σε άρθρα του καταργούμενου
Ποινικού Κώδικα, οι παραπομπές αυτές από την έναρξη ισχύος του παρόντος Ποινικού Κώδικα θεωρείται ότι γίνονται στις αντίστοιχες διατάξεις αυτού. –2. Όπου
σε ειδικούς νόμους απειλείται ποινή φυλάκισης, προστίθεται διαζευκτικά και η χρηματική ποινή, όπως αυτή προβλέπεται στο άρθρο 57 του παρόντος Κώδικα. –3.
Όπου σε ειδικούς νόμους απειλείται κάθειρξη έως δέκα έτη, επιβάλλεται ποινή μειωμένη κατά το άρθρο 83 περ. γ΄ [ήτοι από 1 έτος φυλάκιση έως 6 έτη
κάθειρξη]. Η πράξη διατηρεί τον κακουργηματικό χαρακτήρα της. Όπου σε ειδικούς νόμους απειλείται ποινή κάθειρξης τουλάχιστον δεκαπέντε ετών, επιβάλλεται
ποινή κάθειρξης τουλάχιστον δέκα ετών. –4. Όπου σε ειδικούς νόμους απειλείται μόνο ποινή ισόβιας κάθειρξης, προστίθεται διαζευκτικά και η πρόσκαιρη κάθειρξη
τουλάχιστον δέκα ετών. –5. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος Κώδικα καταργούνται όλες οι διατάξεις που περιέχονται σε ειδικούς νόμους με τις οποίες
καθορίζονται παρεπόμενες ποινές ή άλλες συνέπειες που καταργούνται με αυτόν…..». Η ανωτέρω διάταξη καταλαμβάνει όλες τις διατάξεις που παρατίθενται
παρακάτω, τροποποιώντας το εκάστοτε σε αυτές προβλεπόμενο πλαίσιο απειλούμενης ποινής.

Ν. 4174/2013 «Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας»
«ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΩΔΕΚΑΤΟ - ΕΓΚΛΗΜΑΤΑ ΦΟΡΟΔΙΑΦΥΓΗΣ - ΠΟΙΝΙΚΕΣ
ΚΥΡΩΣΕΙΣ
Άρθρο 66 - Εγκλήματα φοροδιαφυγής
1. Έγκλημα φοροδιαφυγής διαπράττει όποιος με πρόθεση:
α) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου εισοδήματος, ενιαίου φόρου
ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ) ή ειδικού φόρου ακινήτων (ΕΦΑ), αποκρύπτει
από τα όργανα της Φορολογικής Διοίκησης φορολογητέα εισοδήματα από
οποιαδήποτε πηγή ή περιουσιακά στοιχεία, ιδίως παραλείποντας να υποβάλει
δήλωση ή υποβάλλοντας ανακριβή δήλωση ή καταχωρίζοντας στα λογιστικά
αρχεία εικονικές (ολικά ή μερικά) δαπάνες ή επικαλούμενος στη φορολογική
δήλωση τέτοιες δαπάνες, ώστε να μην εμφανίζεται φορολογητέα ύλη ή να
εμφανίζεται αυτή μειωμένη,
β) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή του φόρου προστιθέμενης αξίας,
του φόρου κύκλου εργασιών, του φόρου ασφαλίστρων και των
παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, δεν
αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή εκπίπτει ανακριβώς αυτούς,
καθώς και όποιος παραπλανά τη Φορολογική Διοίκηση με την παράσταση
ψευδών γεγονότων ως αληθινών ή με την αθέμιτη παρασιώπηση ή απόκρυψη
αληθινών γεγονότων και δεν αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει ή
εκπίπτει ανακριβώς αυτούς ή λαμβάνει επιστροφή,
καθώς και όποιος διακρατεί τέτοιους φόρους, τέλη ή εισφορές,
γ) προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου πλοίων δεν αποδίδει ή
αποδίδει ανακριβώς στο Δημόσιο το φόρο αυτόν.
2. Παρακρατούμενοι φόροι, τέλη και εισφορές είναι εκείνοι που ρητά ορίζονται
σε επί μέρους διατάξεις ότι παρακρατούνται και τελικά αποδίδονται στο
Δημόσιο ή άλλο φορέα από πρόσωπο διάφορο του πραγματικού
φορολογούμενου.
3. Όποιος διαπράττει έγκλημα φοροδιαφυγής από τα αναφερόμενα στη
παράγραφο 1 τιμωρείται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο (2) ετών: α) αν ο
φόρος που αναλογεί στα φορολογητέα εισοδήματα ή στα περιουσιακά στοιχεία
που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος τις
εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ ανά είδος φόρου, ή β) αν το προς απόδοση
ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς που δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε
ανακριβώς ή επεστράφη ή συμψηφίστηκε ή εξέπεσε ή διακρατείται υπερβαίνει
ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος: αα) τις πενήντα χιλιάδες (50.000) ευρώ,
εφόσον αφορά φόρο προστιθέμενης αξίας ή ββ) τις εκατό χιλιάδες (100.000)
ευρώ ανά είδος φόρου, τέλους ή εισφοράς σε κάθε άλλη περίπτωση.
4. Επιβάλλεται κάθειρξη αν το ποσό του φόρου, τέλους ή εισφοράς της
προηγούμενης παραγράφου υπερβαίνει ανά φορολογικό ή διαχειριστικό έτος
τις εκατό χιλιάδες (100.000) ευρώ, εφόσον αφορά φόρο προστιθέμενης αξίας,
ή τις εκατό πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ σε κάθε άλλη περίπτωση φόρου,
τέλους ή εισφοράς.
5. Όποιος εκδίδει πλαστά ή εικονικά φορολογικά στοιχεία, καθώς και όποιος
αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία ή νοθεύει τέτοια στοιχεία,
ανεξάρτητα από το αν διαφεύγει ή μη την πληρωμή φόρου, τιμωρείται με
ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών (3) μηνών, εκτός και αν τα φορολογικά
στοιχεία χρησιμοποιήθηκαν για τη διάπραξη ή την υποστήριξη κάποιας από τις
πράξεις των παραγράφων 1 έως 4, οπότε ο δράστης τιμωρείται μόνο για την
τελευταία ως αυτουργός ή συμμέτοχος.
Ειδικά, όποιος εκδίδει ή αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία για
ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής, τιμωρείται: α) με
φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον η συνολική αξία των εικονικών
φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των εβδομήντα πέντε χιλιάδων
(75.000) ευρώ και β) με κάθειρξη έως δέκα (10) έτη, εφόσον το ως άνω ποσό
υπερβαίνει τις διακόσιες χιλιάδες (200.000) ευρώ.
Για την κάλυψη των παραπάνω ορίων δεν υπολογίζονται φορολογικά στοιχεία
που χρησιμοποιήθηκαν για τη διάπραξη ή την υποστήριξη κάποιας από τις
πράξεις των παραγράφων 1 έως 4, οπότε ο δράστης τιμωρείται μόνο για την
τελευταία ως αυτουργός ή συμμέτοχος.
Θεωρείται ως πλαστό και το φορολογικό στοιχείο που έχει διατρηθεί ή
σφραγιστεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να έχει καταχωριστεί στα οικεία
βιβλία της αρμόδιας φορολογικής αρχής σχετική πράξη θεώρησής του και
εφόσον η μη καταχώριση τελεί σε γνώση του υπόχρεου για τη θεώρηση του
φορολογικού στοιχείου.
Θεωρείται επίσης ως πλαστό το φορολογικό στοιχείο και όταν το περιεχόμενο
και τα λοιπά στοιχεία του πρωτότυπου ή αντίτυπου αυτού είναι διαφορετικά
από αυτά που αναγράφονται στο στέλεχος του ίδιου στοιχείου.
Εικονικό είναι το φορολογικό στοιχείο που εκδίδεται για συναλλαγή ανύπαρκτη
στο σύνολό της ή για μέρος αυτής ή για συναλλαγή στην οποία το ένα από τα
συμβαλλόμενα μέρη που αναγράφονται στο στοιχείο είναι άγνωστο
φορολογικώς πρόσωπο, με την έννοια ότι δεν έχει δηλώσει την έναρξη του
επιτηδεύματός του ούτε έχει θεωρήσει στοιχεία στη Φορολογική Διοίκηση.
Εικονικό είναι επίσης το στοιχείο που φέρεται ότι εκδόθηκε ή έχει ληφθεί από
εικονική εταιρία, κοινοπραξία, κοινωνία ή άλλη οποιασδήποτε μορφής
επιχείρηση ή νομική οντότητα ή από φυσικό πρόσωπο για το οποίο
αποδεικνύεται ότι είναι παντελώς αμέτοχο με τη συγκεκριμένη συναλλαγή,
οπότε στην τελευταία αυτή περίπτωση η ποινική δίωξη ασκείται κατά του
πραγματικού υπευθύνου που υποκρύπτεται.
Τα φορολογικά στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία συναλλαγής κατώτερη
της πραγματικής θεωρούνται πάντοτε για τους σκοπούς του παρόντος νόμου
ως ανακριβή, ενώ τα φορολογικά στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία
μεγαλύτερη της πραγματικής θεωρούνται ως εικονικά κατά το μέρος της
μεγαλύτερης αυτής αξίας.
Δεν είναι εικονικό για τον λήπτη το φορολογικό στοιχείο το οποίο αφορά
πραγματική συναλλαγή, αν το πρόσωπο του εκδότη είναι διαφορετικό από
αυτό που αναγράφεται στο στοιχείο.
Δεν είναι εικονικό το φορολογικό στοιχείο που εξέδωσε ή έλαβε η κοινωνία
κληρονόμων ή ο κληρονόμος ή σύζυγος ή τέκνο αποβιώσαντος ή
συνταξιοδοτηθέντος συζύγου ή γονέα, το οποίο φέρεται ότι εκδόθηκε ή
λήφθηκε από τον αποβιώσαντα ή συνταξιοδοτηθέντα επιτηδευματία, εφόσον
αφορά πραγματική συναλλαγή και πριν από κάθε είδους φορολογικό έλεγχο,
έχει καταχωρηθεί στα βιβλία τόσο του λαμβάνοντα όσο και του εκδώσαντα το
στοιχείο, η αξία αυτού έχει συμπεριληφθεί στις οικείες δηλώσεις ΦΠΑ και
φορολογίας εισοδήματος και έχει γίνει η απόδοση των φόρων που προκύπτουν
από το στοιχείο αυτό.
6. Για την επιμέτρηση της ποινής λαμβάνεται ιδίως υπόψη το ύψος του ποσού
που αποκρύφτηκε ή δεν αποδόθηκε και η διάρκεια της απόκρυψης ή μη
απόδοσης ή ανακριβούς απόδοσης ή διακράτησης. Η μεταχείριση από τον
δράστη ιδιαιτέρων τεχνασμάτων συνιστά επιβαρυντική περίσταση.
Άρθρο 67 - Αυτουργοί και συνεργοί
1. Στα νομικά πρόσωπα, ως αυτουργοί των εγκλημάτων του παρόντος νόμου
θεωρούνται, εφόσον με οποιαδήποτε πράξη ή παράλειψη συντέλεσαν στην
τέλεσή τους:
α) Στις ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες, οι πρόεδροι των Δ.Σ., οι διευθύνοντες,
εντεταλμένοι ή συμπράττοντες σύμβουλοι, οι διοικητές, οι γενικοί διευθυντές ή
διευθυντές, ως και εν γένει κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το
νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή
διαχείριση ή εκπροσώπηση αυτών. Αν ελλείπουν όλα τα παραπάνω πρόσωπα,
ως αυτουργοί θεωρούνται τα μέλη των διοικητικών συμβουλίων των εταιριών
αυτών, εφόσον ασκούν πράγματι προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα καθήκοντα
που αναφέρονται πιο πάνω.
β) Στις ομόρρυθμες και ετερόρρυθμες εταιρίες οι ομόρρυθμοι εταίροι και οι
διαχειριστές αυτών ως και εν γένει κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από
το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση είτε από
οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών.
γ) Στις εταιρίες περιορισμένης ευθύνης και ιδιωτικές κεφαλαιουχικές εταιρίες οι
διαχειριστές αυτών ως και εν γένει κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από
το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση είτε από
οποιαδήποτε αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών και όταν αυτοί ελλείπουν ή
απουσιάζουν οι εταίροι αυτών.
δ) Στους συνεταιρισμούς και ενώσεις αυτών οι πρόεδροι, οι γραμματείς, οι
ταμίες, ως και εν γένει κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο
είτε από ιδιωτική βούληση είτε με δικαστική απόφαση είτε από οποιαδήποτε
αιτία στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών.
ε) Στις κοινοπραξίες, κοινωνίες, αστικές, συμμετοχικές ή αφανείς εταιρίες, ως
αυτουργοί του εγκλήματος της φοροδιαφυγής θεωρούνται οι εκπρόσωποί
τους, με βάση την ιδιωτική βούληση ή το νόμο ή δικαστική απόφαση, και αν
ελλείπουν αυτοί, τα μέλη τους. Όταν στα μέλη αυτών περιλαμβάνονται και
νομικά πρόσωπα ή αλλοδαπές επιχειρήσεις ή αλλοδαποί οργανισμοί,
εφαρμόζονται ανάλογα και οι λοιπές διατάξεις της παρούσας παραγράφου.
στ) Στις αλλοδαπές επιχειρήσεις γενικά και στους κάθε είδους αλλοδαπούς
οργανισμούς, ως αυτουργοί του εγκλήματος της φοροδιαφυγής θεωρούνται οι
διευθυντές ή αντιπρόσωποι ή πράκτορες, που έχουν στην Ελλάδα.
ζ) Στα νομικά πρόσωπα εκτός των ανωτέρω αναφερομένων ή στις νομικές
οντότητες κατά την έννοια της παρ. 3 του άρθρου 51Α του ν. 2238/1994 ή
της περίπτωσης δ’ του άρθρου 2 του ν. 4172/2013, Κώδικας Φορολογίας
Εισοδήματος, ως αυτουργοί θεωρούνται οι εκπρόσωποι αυτών ως και εν γένει
κάθε πρόσωπο εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση
είτε με δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση ή εκπροσώπηση αυτών.
2. Επίσης, αυτουργοί των ανωτέρω εγκλημάτων, κατά την έννοια της
προηγούμενης παραγράφου, θεωρούνται και: α) όσοι δυνάμει νόμου ή
δικαστικής απόφασης ή διάταξης τελευταίας βούλησης είναι διαχειριστές
αλλότριας περιουσίας και β) ο επίτροπος ή κηδεμόνας ή διοικητής αλλοτρίων
κατά τις διατάξεις του Αστικού Κώδικα.
3. Ο εν γνώσει υπογράφων ανακριβή φορολογική δήλωση ως πληρεξούσιος,
καθώς και όποιος με οποιονδήποτε άλλο τρόπο εν γνώσει συμπράττει ή
προσφέρει άμεση συνδρομή στην τέλεση των παραπάνω εγκλημάτων
τιμωρείται ως άμεσος συνεργός.
4. Αυτουργοί ή συμμέτοχοι των ανωτέρω εγκλημάτων θεωρούνται σε κάθε
περίπτωση και όσοι ασκούν εν τοις πράγμασι τις εξουσίες και αρμοδιότητες
που αντιστοιχούν στις ιδιότητες και θέσεις της παραγράφου 1.
Άρθρο 55Α - Παραπομπή εγκλημάτων φοροδιαφυγής σε ποινική δίκη
1. Εάν με βάση την οριστική πράξη διορθωτικού προσδιορισμού φόρου ή την
πράξη επιβολής προστίμου συντρέχει περίπτωση τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης
εγκλήματος φοροδιαφυγής, όπως ορίζεται στο άρθρο 66, υποβάλλεται
μηνυτήρια αναφορά από τον Διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων
Εσόδων σύμφωνα με τα οριζόμενα στο δεύτερο και τρίτο εδάφιο της
παραγράφου 1 του άρθρου 68 του Κώδικα. Η ποινική δίωξη ασκείται
αυτεπαγγέλτως.
*** Η παρ.1 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 35 παρ.1 Ν.4646/2019,
ΦΕΚ Α 201/12.12.2019.
2. Η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και προσφυγής ενώπιον των
Διοικητικών Δικαστηρίων δεν επηρεάζει την ποινική διαδικασία. Το ποινικό
δικαστήριο δύναται πάντως, σε περίπτωση που κρίνει ότι η έκβαση εκκρεμούς
διοικητικής δίκης είναι ουσιώδης για τη δική του κρίση επί της υπόθεσης, να
αναστείλει με απόφασή του την ποινική δίκη μέχρι την τελεσίδικη κρίση του
διοικητικού δικαστηρίου.
3. Η παραγραφή των εγκλημάτων του παρόντος νόμου αρχίζει από την
τελεσιδικία της απόφασης επί της προσφυγής που ασκήθηκε ή σε περίπτωση
μη άσκησης προσφυγής από την οριστικοποίηση της φορολογικής εγγραφής
λόγω παρόδου της προθεσμίας άσκησης προσφυγής.
Άρθρο 68
1. Εάν συντρέχει περίπτωση τέλεσης ή απόπειρας τέλεσης εγκλήματος του
παρόντος νόμου υποβάλλεται αμελλητί μηνυτήρια αναφορά από τον Γενικό
Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων ή από τα όργανα της Φορολογικής Διοίκησης ή
από τη Διεύθυνση Οικονομικής Αστυνομίας της Ελληνικής Αστυνομίας. Η
ποινική δίωξη ασκείται αυτεπαγγέλτως.
2. Η παραγραφή των εγκλημάτων του παρόντος νόμου αρχίζει από την
τελεσιδικία της απόφασης επί της προσφυγής που ασκήθηκε ή σε περίπτωση
μη άσκησης προσφυγής από την οριστικοποίηση της φορολογικής εγγραφής
λόγω παρόδου της προθεσμίας άσκησης προσφυγής.
3. Η άσκηση ενδικοφανούς προσφυγής και προσφυγής ενώπιον των
Διοικητικών Δικαστηρίων δεν επηρεάζει την ποινική διαδικασία. Το ποινικό
δικαστήριο δύναται πάντως, σε περίπτωση που κρίνει ότι η έκβαση εκκρεμούς
διοικητικής δίκης είναι ουσιώδης για τη δική του κρίση επί της υπόθεσης, να
αναστείλει με απόφασή του την ποινική δίκη μέχρι την τελεσίδικη κρίση του
διοικητικού δικαστηρίου.
4. Αρμόδιο δικαστήριο είναι, κατά περίπτωση, το μονομελές ή το τριμελές
πλημμελειοδικείο ή το μονομελές εφετείο κακουργημάτων της έδρας της
αρμόδιας για τη φορολόγηση Δ.Ο.Υ..
5. Το Δημόσιο μπορεί να παρίσταται ως πολιτικώς ενάγων ενώπιον των
ποινικών δικαστηρίων και για τις αξιώσεις του που απορρέουν από τα
εγκλήματα του παρόντος νόμου. Η διάταξη του άρθρου 5 του ν.δ. 2711/1953
(Α΄323) εφαρμόζεται και στην περίπτωση αυτή. Όταν η δίωξη ασκείται σε
βαθμό πλημμελήματος, το Δημόσιο μπορεί να εκπροσωπείται και από τον
προϊστάμενο της αρμόδιας φορολογικής αρχής ή τον οριζόμενο από αυτόν
υπάλληλο.
2
6. Στις δίκες που αφορούν εγκλήματα των διατάξεων του παρόντος νόμου, η
εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δεν είναι υποχρεωτική, εφόσον έχει
λάβει χώρα έγγραφη ενημέρωση του αρμόδιου εισαγγελέα ή του δικαστηρίου
εκ μέρους της Αρχής που διενήργησε τον έλεγχο σχετικά με την υπόθεση,
εκτός εάν το δικαστήριο αυτεπαγγέλτως ή κατόπιν αιτήματος του
κατηγορουμένου κρίνει ότι πρέπει να κληθεί μάρτυρας, για να καταθέσει για
ουσιώδη για την έκβαση της δίκης ζητήματα που δεν μπορούν να προκύψουν
από τα έγγραφα της υπόθεσης.
7. Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
και του Γενικού Μέρους του Ποινικού Κώδικα.
Άρθρο 69
Για τα εγκλήματα του παρόντος νόμου μετατροπή και αναστολή της ποινής
γίνεται κατά τις σχετικές διατάξεις των άρθρων 82 και 99 επ. του Ποινικού
Κώδικα. Σε περίπτωση πρώτης υποτροπής, αν μετατραπεί η ποινή, κάθε ημέρα
φυλάκισης υπολογίζεται σε ποσό από είκοσι (20) έως εκατό (100) ευρώ. Δεν
επιτρέπεται μετατροπή της ποινής σε περίπτωση δεύτερης και κάθε περαιτέρω
υποτροπής.
Άρθρο 70
1. Υποθέσεις για εγκλήματα των άρθρων 17, 18 και 19 του ν. 2523/1997, εάν
μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου έχει γίνει επίδοση κλητηρίου
θεσπίσματος ή κλήσης στον κατηγορούμενο, εκδικάζονται από το αρμόδιο
δικαστήριο στο οποίο έχουν εισαχθεί.
2. Αποφάσεις ποινικών δικαστηρίων για εγκλήματα των άρθρων 17, 18 και 19
του ν. 2523/1997 που εκδόθηκαν για ποσά μικρότερα από τα οριζόμενα στο
άρθρο 66 και δεν έχουν εκτελεστεί κατά τη δημοσίευση του παρόντος νόμου
δεν εκτελούνται. Αν άρχισε η εκτέλεσή τους, διακόπτεται. Εκκρεμείς
μηνυτήριες αναφορές για εγκλήματα που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο δεν
εισάγονται για συζήτηση και οι σχετικές δικογραφίες τίθενται στο αρχείο με
πράξη του αρμόδιου εισαγγελέα.
Άρθρο 71
1. Τα άρθρα 17, 18, 19, 20 και 21 του ν. 2523/1997, όπως ισχύουν,
καταργούνται.
Όπου στην κείμενη νομοθεσία γίνεται παραπομπή στις ρυθμίσεις του ν.
2523/1997 (άρθρα 17 έως 21), εννοούνται στο εξής οι αντίστοιχες ρυθμίσεις
των διατάξεων του παρόντος Κεφαλαίου (άρθρα 66-70).
2. Τα ποσά των πενήντα χιλιάδων (50.000) ευρώ και των εκατόν πενήντα
χιλιάδων (150.000) ευρώ, των περιπτώσεων α) και β), αντίστοιχα, της
παραγράφου 1 του άρθρου 25 του νόμου 1882/1990 («Ποινικό αδίκημα μη
καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους»), όπως έχει τροποποιηθεί και
ισχύει, αντικαθίστανται από τα ποσά των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ και
διακοσίων χιλιάδων (200.000) ευρώ, αντίστοιχα. Αποφάσεις ποινικών
δικαστηρίων που εκδόθηκαν για χρέη μικρότερα από εκατό χιλιάδες (100.000)
ευρώ και δεν έχουν εκτελεστεί κατά τη δημοσίευση του νόμου αυτού, δεν
εκτελούνται.
Αν άρχισε η εκτέλεσή τους, διακόπτεται. Εκκρεμείς αιτήσεις Προϊσταμένων
Δημόσιων Οικονομικών Υπηρεσιών ή Ελεγκτικών Κέντρων ή Τελωνείων για
χρέη κατώτερα αυτού του ποσού, δεν εισάγονται για συζήτηση. Η αναστολή
της παραγραφής των χρεών, κατώτερων του ποσού των εκατό χιλιάδων
(100.000) ευρώ, για τα οποία υποβλήθηκε αίτηση ποινικής δίωξης, λήγει με τη
δημοσίευση του νόμου αυτού, η παραγραφή συνεχίζεται και δεν
συμπληρώνεται πριν την πάροδο έτους από τη λήξη της αναστολής.»
Νόμος 2523/1997, Διοικητικές και ποινικές κυρώσεις στη φορολογική
νομοθεσία και άλλες διατάξεις (ΦΕΚ Α'179/11/9/97)
Άρθρο 17
Αδίκημα φοροδιαφυγής για την παράλειψη
υποβολής ή την υποβολή ανακριβούς δήλωσης στη
φορολογία εισοδήματος
1. Όποιος, προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή φόρου εισοδήματος,
αποκρύπτει καθαρά εισοδήματα από οποιαδήποτε πηγή, παραλείποντας να
υποβάλει δήλωση ή υποβάλλοντας ανακριβή δήλωση, τελεί αδίκημα
φοροδιαφυγής στη φορολογία εισοδήματος.
Ως απόκρυψη καθαρών εισοδημάτων νοείται και η περίπτωση κατά την
οποία καταχωρούνται στα βιβλία εικονικές ολικά ή μερικά δαπάνες ή
γίνεται επίκληση στη φορολογική δήλωση τέτοιων δαπανών, ώστε να μην
εμφανίζονται καθαρά εισοδήματα ή να εμφανίζονται αυτά μειωμένα.
***Το εδ. α΄ της παρ. 1 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρ. 3 παρ. 2 περ. α
Ν. 3943/2011, ΦΕΚ Α΄66/31-3-2011.
2. Ο δράστης του αδικήματος αυτού τιμωρείται: α) με ποινή φυλάκισης
τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον ο φόρος που αναλογεί στα καθαρά
εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει σε κάθε διαχειριστική περίοδο
το ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) ευρώ και β) με κάθειρξη, εφόσον ο
φόρος που αναλογεί στα καθαρά εισοδήματα που έχουν αποκρυβεί υπερβαίνει
σε κά8ε διαχειριστική περίοδο το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων
(150.000) ευρώ. Κατά την επιμέτρηση της ποινής λαμβάνεται υπόψη και η
διάρκεια της απόκρυψης.
***Η περ. β΄ του εδ. 1 της παρ. 2 τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 παρ. 2 περ.
β Ν. 3943/2011, ΦΕΚ Α΄66/31-3-2011, και το δεύτερο εδάφιο προστέθηκε με
το άρθρο 3 παρ. 2 περ. γ΄ του ίδιου νόμου.
3. Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτού του άρθρου:
α) ως καθαρό εισόδημα νοείται για τα φυσικά πρόσωπα το καθαρό
φορολογητέο εισόδημα αυτών που έχει αποκρυβεί και για τα πρόσωπα της
παραγράφου 4 του άρθρου 2 και του άρθρου 101 του ν. 2238/1994, το ποσό
των καθαρών φορολογητέων κερδών που έχει αποκρυβεί και β) ως φόρος που
αναλογεί στο καθαρό εισόδημα νοείται για τα φυσικά πρόσωπα ο φόρος που
προκύπτει με βάση τις διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 9 του ν.
2238/1994 για το εισόδημα αυτό και για τα πρόσωπα της παραγράφου 4 του
άρθρου 2 και του άρθρου 101 του ν. 2238/1994 ο φόρος που προκύπτει με
την εφαρμογή στα καθαρά αυτά φορολογητέα κέρδη του συντελεστή
φορολογίας που ισχύει για καθένα από αυτά.
4. Αδίκημα φοροδιαφυγής διαπράττει και όποιος προκειμένου να αποφύγει
την πληρωμή φόρου πλοίων δεν αποδίδει στο Δημόσιο το φόρο αυτόν,
τιμωρούμενος με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον το ποσό του
φόρου που δεν αποδόθηκε για κάθε διαχειριστική περίοδο υπερβαίνει τα
δέκα πέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ και με κάθειρξη μέχρι δέκα (10)
ετών, εφόσον το ποσό του φόρου που δεν αποδόθηκε υπερβαίνει τα εκατόν
πενήντα χιλιάδες (150.000) ευρώ.
Άρθρο 18
Αδίκημα φοροδιαφυγής για μη απόδοση
ή ανακριβή απόδοση Φ.Π.Α. και παρακρατούμενων
φόρων, τελών ή εισφορών
1. Όποιος, προκειμένου να αποφύγει την πληρωμή του φόρου
προστιθέμενης αξίας, του φόρου κύκλου εργασιών και των
παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών, δεν
αποδίδει ή αποδίδει ανακριβώς ή συμψηφίζει αυτούς, καθώς και όποιος
παραπλανά τη φορολογική αρχή με την παράσταση ψευδών γεγονότων ως
αληθινών ή με την αθέμιτη παρασιώπηση ή απόκρυψη αληθινών γεγονότων
και λαμβάνει επιστροφή, καθώς και όποιος διακρατεί τέτοιους φόρους, τέλη ή
εισφορές, τιμωρείται: α) με φυλάκιση εφόσον το προς απόδοση ποσό του
κύριου φόρου, τέλους ή εισφοράς ή το ποσό του Φ.Π.Α. που συμψηφίσθηκε ή
δεν αποδόθηκε ή αποδόθηκε ανακριβώς, ανέρχεται σε ετήσια βάση έως το
ποσό των τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ, β) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός
(1) έτους, εφόσον το προς απόδοση ποσό του κύριου φόρου, τέλους ή
εισφοράς ή το ποσό του Φ.Π.Α. που συμψηφίσθηκε ή δεν αποδόθηκε ή
αποδόθηκε ανακριβώς, ανέρχεται σε ετήσια βάση από το ποσό των τριών
χιλιάδων (3.000) ευρώ μέχρι το ποσό των εβδομήντα πέντε χιλιάδων
(75.000) ευρώ και γ) με κάθειρξη, εφόσον το ως άνω ποσό υπερβαίνει σε
ετήσια βάση τα εβδομήντα πέντε χιλιάδες (75.000) ευρώ.
Σε περίπτωση συρροής περισσότερων τέτοιων φόρων, τελών ή εισφορών τα
ως άνω ποσά υπολογίζονται ξεχωριστά για κάθε μερικότερο φόρο, τέλος ή
εισφορά.
Κατά την επιμέτρηση της ποινής λαμβάνεται υπόψη και η διάρκεια της μη
απόδοσης ή ανακριβούς απόδοσης ή διακράτησης τέτοιων φόρων, τελών ή
εισφορών.
***Η παρ. 1 τίθεται ως άνω όπως τροποποιήθηκε διαδοχικά από το άρθρο με
το άρθρο 16 παρ.1 Ν.3888/2010, ΦΕΚ Α 175/30.9.2010 και το άρθρο 3 παρ.
2 περ. δ, ε και στ Ν. 3943/2011 (ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-2011)
2. Παρακρατούμενοι φόροι, τέλη και εισφορές είναι εκείνοι που ρητά
ορίζονται σε επί μέρους διατάξεις ότι παρακρατούνται και τελικά
αποδίδονται στο Δημόσιο ή άλλο φορέα από πρόσωπο διάφορο του
πραγματικού φορολογουμένου.
3. Αν η διάρκεια της μη απόδοσης ή ανακριβούς απόδοσης ή διακράτησης
τέτοιων φόρων, τελών ή εισφορών δεν υπερβαίνει το ένα έτος, ο υπαίτιος
απαλλάσσεται, εφόσον καταβληθούν, από την ημέρα που γεννήθηκε η
υποχρέωση καταβολής, οι κατά περίπτωση οφειλόμενοι φόροι, τέλη ή
εισφορές με τις κάθε είδους προβλεπόμενες προσαυξήσεις, τέλη και πρόστιμα
επί αυτών. Εάν η καταβολή συντελεστεί μετά τη συμπλήρωση έτους, αλλά
πριν τη λήξη της αποδεικτικής διαδικασίας σε πρώτο βαθμό, επιβάλλεται ποινή
μειωμένη κατά το άρθρο 83 του Ποινικού Κώδικα.
***Η παρ. 3 προστέθηκε με το άρθρο 3 παρ. 2 περ. ζ Ν. 3943/2011 (ΦΕΚ Α΄
66/31-3-2011)
Άρθρο 19
Αδίκημα φοροδιαφυγής για έκδοση ή αποδοχή πλαστών,
νοθευμένων ή εικονικών φορολογικών στοιχείων
1. Όποιος εκδίδει πλαστά ή εικονικά φορολογικά στοιχεία, καθώς και
όποιος αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία ή νοθεύει τέτοια
στοιχεία, ανεξάρτητα από το αν διαφεύγει ή μη την πληρωμή φόρου,
3
τιμωρείται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τριών (3) μηνών.
Ειδικά, όποιος εκδίδει ή αποδέχεται εικονικά φορολογικά στοιχεία για
ανύπαρκτη συναλλαγή στο σύνολό της ή για μέρος αυτής, τιμωρείται:
α) με φυλάκιση τουλάχιστον ενός (1) έτους, εφόσον η συνολική αξία των
εικονικών φορολογικών στοιχείων υπερβαίνει το ποσό των τριών χιλιάδων
(3.000) ευρώ και
β) με κάθειρξη, εφόσον το ως άνω ποσό υπερβαίνει τις εκατόν πενήντα
χιλιάδες (150.000) ευρώ."
*** Το δεύτερο εδάφιο προστέθηκε με την παρ.1 άρθρ.40 Ν.3220/2004,ΦΕΚ
Α 15/28.1.2004 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 3 παρ. 2 περ. η Ν. 3943/2011
(ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-2011).
Όταν η συνολική αξία των πλαστών και εικονικών φορολογικών στοιχείων, για
την πλαστότητα ή εικονικότητα των οποίων καταδικάζεται ο δράστης,
υπερβαίνει το ποσό των διακοσίων τριάντα πέντε χιλιάδων (235.000) ευρώ,
επιβάλλεται ως παρεπόμενη ποινή το κλείσιμο του καταστήματος, γραφείου,
εργοστασίου, εργαστηρίου, αποθήκης και γενικά επαγγελματικής
εγκατάστασης αυτού μέχρι ένα (1) μήνα. Η εκτέλεση της παρεπόμενης αυτής
ποινής ουδεμία ασκεί επίδραση στις ενοχικές σχέσεις του επιτηδευματία
με τους μισθωτούς που συνδέονται με αυτόν με σύμβαση παροχής
εξαρτημένης εργασίας.
2. Το αδίκημα του άρθρου αυτού είναι αυτοτελές και ανεξάρτητο από τα
αδικήματα, που προβλέπονται και τιμωρούνται με τις λοιπές ποινικές
διατάξεις του παρόντος νόμου.
3. Θεωρείται ως πλαστό και το φορολογικό στοιχείο που έχει διατρηθεί
ή σφραγιστεί με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς να έχει καταχωρηθεί στα
οικεία βιβλία της αρμόδιας φορολογικής αρχής σχετική πράξη θεώρησής του
και εφόσον η μη καταχώρηση τελεί σε γνώση του υποχρέου για τη θεώρηση
του φορολογικού στοιχείου.
Θεωρείται επίσης ως πλαστό το φορολογικό στοιχείο και όταν το
περιεχόμενο και τα λοιπά στοιχεία του πρωτότυπου ή αντίτυπου αυτού
είναι διαφορετικά από αυτά που αναγράφονται στο στέλεχος του ίδιου
στοιχείου.
4. Εικονικό είναι το στοιχείο που εκδίδεται για συναλλαγή ανύπαρκτη
στο σύνολό της ή για μέρος αυτής ή για συναλλαγή που πραγματοποιήθηκε
από πρόσωπα διαφορετικά από αυτά που αναγράφονται στο στοιχείο ή το ένα
από αυτά είναι άγνωστο φορολογικώς πρόσωπο, με την έννοια ότι δεν έχει
δηλώσει την έναρξη του επιτηδεύματός του ούτε έχει θεωρήσει στοιχεία
στην κατά τόπο αρμόδια, σύμφωνα με την αναγραφόμενη στο στοιχείο
διεύθυνση, δημόσια οικονομική υπηρεσία.
Εικονικό είναι επίσης το στοιχείο που φέρεται ότι εκδόθηκε ή έχει
ληφθεί από εικονική εταιρία, κοινοπραξία, κοινωνία ή άλλη οποιασδήποτε
μορφής επιχείρηση ή από φυσικό πρόσωπο για το οποίο αποδεικνύεται ότι
είναι παντελώς αμέτοχο με τη συγκεκριμένη συναλλαγή, οπότε στην
τελευταία αυτή περίπτωση η σχετική διοικητική κύρωση επιβάλλεται, καθώς
και η ποινική δίωξη ασκείται κατά του πραγματικού υπευθύνου που
υποκρύπτεται. Τα φορολογικά στοιχεία στα οποία αναγράφεται αξία
συναλλαγής κατώτερη της πραγματικής θεωρούνται πάντοτε για τους σκοπούς
του παρόντος νόμου ως ανακριβή, ενώ τα φορολογικά στοιχεία στα οποία
αναγράφεται αξία μεγαλύτερη της πραγματικής θεωρούνται ως εικονικά κατά
το μέρος της μεγαλύτερης αυτής αξίας.
"Δεν είναι εικονικό το φορολογικό στοιχείο που εξέδωσε ή έλαβε η
κοινωνία κληρονόμων ή ο κληρονόμος ή σύζυγος ή τέκνο αποβιώσαντος ή
συνταξιοδοτηθέντος συζύγου ή γονέα, το οποίο φέρεται ότι εκδόθηκε ή
λήφθηκε από τον αποβιώσαντα ή συνταξιοδοτηθέντα επιτηδευματία, εφόσον
αφορά πραγματική συναλλαγή και πριν από κάθε είδους φορολογικό έλεγχο,
έχει καταχωρηθεί στα βιβλία τόσο του λαμβάνοντα, όσο και του εκδόσαντα
το στοιχείο, η αξία αυτού να έχει συμπεριληφθεί στις οικείες δηλώσεις Φ.Π.Α.
και Φορολογίας Εισοδήματος και έχει γίνει η απόδοση των φόρων που
προκύπτουν από το στοιχείο αυτό.
Σε περίπτωση που η κατά το προηγούμενο εδάφιο έκδοση φορολογικών
στοιχείων συνεχίζεται μετά την πάροδο εξαμήνου από το χρόνο που
προέκυψε η μεταβολή στο φορέα της επιχείρησης, επιβάλλεται σε βάρος του
ασκούντος την επιχείρηση το πρόστιμο της παραγράφου 2 περιπτώσεις α'
και ε' του άρθρου 5 του ν. 2523/1997.
Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων εδαφίων εφαρμόζονται και για
παραβάσεις που έχουν διαπραχθεί μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος στην
Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί οι οικείες
καταλογιστικές πράξεις ή εφόσον εκδόθηκαν δεν έχουν οριστικοποιηθεί
κατά οποιονδήποτε τρόπο ή εκκρεμούν επίσης ουσίας ενώπιον των
διοικητικών δικαστηρίων.
Στις περιπτώσεις αυτές εφαρμόζονται οι διατάξεις περί δικαστικού
συμβιβασμού, ανεξάρτητα από το χρόνο άσκησης της προσφυγής."
*** Τα άνω εντός " " εδάφια της παρ.4 προστέθηκαν με την παρ.24
άρθρ.4 Ν.2873/2000,ΦΕΚ Α 285/28.12.2000.
5. Επίσης, με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον τεσσάρων (4) μηνών τιμωρείται ο
υπόχρεος που δεν εκδίδει ή εκδίδει ανακριβώς τα προβλεπόμενα από το
π.δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.) στοιχεία κατά την πώληση ή διακίνηση αγαθών ή
την παροχή υπηρεσιών ή δεν καταχωρεί στα πρόσθετα βιβλία της παραγράφου
5 του άρθρου 10 του ίδιου προεδρικού διατάγματος, τις συναλλαγές για τις
οποίες δεν έχουν εκδοθεί τα οικεία στοιχεία εσόδων, εφόσον εμπίπτει στις
διατάξεις της παραγράφου 1 του άρθρου 13. Ειδικά για υπόχρεους που, κατά
τα οριζόμενα στο προηγούμενο εδάφιο, εμπίπτουν στις διατάξεις του πέμπτου
και έκτου εδαφίου της παραγράφου 1 του άρθρου 13, επιβάλλεται ποινή
φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών. Οι διατάξεις της παραγράφου 2
καταλαμβάνουν και το αδίκημα της παρούσας παραγράφου.
*** Η παρ.5,η οποία είχε προστεθεί με την παρ.2 άρθρου 76 Ν.3842/2010,
ΦΕΚ Α 58,αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 16 παρ.2 Ν.3888/2010,
ΦΕΚ Α 175/30.9.2010.
Στην παρ. 1 του άρθρου 13 Ν. 2523/1997 ορίζονται τα ακόλουθα:
1.Σε περίπτωση που παρεμποδίζεται η διενέργεια του φορολογικού ελέγχου με
χρησιμοποίηση βίας ή απειλών κατά των ελεγκτικών οργάνων, καθώς και κάθε
φορά που διαπιστώνεται: α) από διαφορετικούς φορολογικούς έλεγχους η
επανάληψη, μέσα στην ίδια ή την επόμενη χρήση, της μη έκδοσης ή της
ανακριβούς έκδοσης του προβλεπόμενου από το π.δ. 186/1992 (Κ.Β.Σ.)
στοιχείου κατά την πώληση ή διακίνηση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών,
εφόσον αυτή έχει ως αποτέλεσμα την απόκρυψη της συναλλαγής ή μέρους
αυτής ή β) από τον ίδιο φορολογικό έλεγχο η μη έκδοση ή η ανακριβής
έκδοση του προβλεπόμενου κατά τα ανωτέρω στοιχείου και με την ίδια ως άνω
προϋπόθεση τουλάχιστον για τρεις (3) διαφορετικές συναλλαγές, αναστέλλεται
μέχρι ένα (1) μήνα η λειτουργία του καταστήματος, γραφείου, εργοστασίου,
εργαστηρίου, αποθήκης και γενικά κάθε επαγγελματικής εγκατάστασης του
υπόχρεου επιτηδευματία. Η διακίνηση αγαθών χωρίς την ύπαρξη του
προβλεπόμενου συνοδευτικού στοιχείου θεωρείται ως μη έκδοση του στοιχείου
αυτού.
Τα οριζόμενα στο πρώτο εδάφιο εφαρμόζονται ανάλογα και επί μη
καταχώρισης στα πρόσθετα βιβλία της παραγράφου 5 του άρθρου 10 του π.δ.
186/1992 των συναλλαγών για τις οποίες δεν έχουν εκδοθεί τα οικεία στοιχεία
εσόδων. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, μετά από πρόταση της
Διεύθυνσης Ελέγχου, καθορίζεται ο αριθμός των ημερών αναστολής
λειτουργίας των κατά τα ανωτέρω εγκαταστάσεων του υπόχρεου
επιτηδευματία. Αν επαναληφθεί μία από τις παραβάσεις που αναφέρονται στα
προηγούμενα εδάφια εντός τριών (3) ετών από την έκδοση της απόφασης
αναστολής λειτουργίας, αναστέλλεται μέχρι έξι (6) μήνες η λειτουργία των
εγκαταστάσεων του επιτηδευματία, εφαρμοζομένων και στην περίπτωση αυτή
των οριζομένων στο προηγούμενο εδάφιο. Τα ανωτέρω ισχύουν ανάλογα και
για κάθε νέα παράβαση που διαπράττεται."
*** Τα δύο πρώτα εδάφια της παρ.1 αντικαταστάθηκαν ως άνω
με την παρ.1 άρθρου 76 Ν.3842/2010,ΦΕΚ Α 58/23.4.2010.
Η τυχόν αλλαγή στη νομική μορφή ή στο πρόσωπο του φορέα της
επιχείρησης, από το χρόνο διαπίστωσης της παράβασης μέχρι το χρόνο της
εκτέλεσης της απόφασης, δεν αποτελεί λόγο μη επιβολής της κύρωσης,
εφόσον κατά το χρόνο εκτέλεσης η επιχείρηση εξακολουθεί να λειτουργεί στον
ίδιο χώρο με ίδιο ή παραπλήσιο αντικείμενο εργασιών και σε αυτήν
συμμετέχουν ένα ή περισσότερα από τα αρχικά μέλη του φορέα. Η εκτέλεση
της παραπάνω απόφασης ουδεμία ασκεί επιρροή στις ενοχικές σχέσεις του
επιτηδευματία με τους μισθωτούς που συνδέονται με αυτόν με σύμβαση
παροχής εξαρτημένης εργασίας.
"Αν κατά τον ίδιο έλεγχο διαπιστωθεί η μη έκδοση πλέον των δέκα (10)
παραστατικών στοιχείων ή, ανεξαρτήτως του πλήθους, τα μη εκδοθέντα ή το
μη εκδοθέν παραστατικό στοιχείο υπερβαίνει σε αξία τα πεντακόσια (500)
ευρώ, η λειτουργία του καταστήματος, γραφείου, εργοστασίου, εργαστηρίου,
αποθήκης και γενικά κάθε επαγγελματικής εγκατάστασης του υπόχρεου
επαγγελματία, αναστέλλεται άμεσα για 48 ώρες, με πράξη των οργάνων που
διενεργούν τον έλεγχο και η επαγγελματική εγκατάσταση σφραγίζεται με τη
συνδρομή της αστυνομικής αρχής, εφόσον ζητηθεί από τα ελεγκτικά όργανα.
Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται από τα ελεγκτικά όργανα
υπό την προϋπόθεση ότι έχει εκδοθεί ειδική εντολή ελέγχου από τον Ειδικό
Γραμματέα του Σ.Δ.Ο.Ε. για την εφαρμογή του ως άνω μέτρου κατά την
ημερομηνία έκδοσης της ειδικής εντολής.
Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών μπορεί να ρυθμίζεται η ειδικότερη
διαδικασία και κάθε αναγκαίο ζήτημα για την εφαρμογή του προηγούμενου
εδαφίου. Η, σύμφωνα με τα δύο προηγούμενα εδάφια, αναστολή της
λειτουργίας της επαγγελματικής εγκατάστασης με πράξη των ελεγκτικών
οργάνων, δεν εμποδίζει την περαιτέρω αναστολή λειτουργίας της
επαγγελματικής εγκατάστασης του υπόχρεου επιτηδευματία με απόφαση του
Υπουργού Οικονομικών σύμφωνα με όσα ορίζονται στις διατάξεις των
προηγούμενων εδαφίων."
*** Τα τελευταία εντός " " εδάφια της παρ.1 προστέθηκαν με το άρθρο 16
παρ.6 Ν.3888/2010,ΦΕΚ Α 175/30.9.2010.
Άρθρο 20
Αυτουργοί και συνεργοί
1. Στα νομικά πρόσωπα ως αυτουργοί του αδικήματος της φοροδιαφυγής
θεωρούνται:
4
α) Στις ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες, οι πρόεδροι των Δ.Σ., οι
διευθύνοντες ή εντεταλμένοι ή συμπράττοντες σύμβουλοι, οι διοικητές, οι
γενικοί διευθυντές ή διευθυντές, ως και εν γένει κάθε πρόσωπο
εντεταλμένο είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε με
δικαστική απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών. Αν ελλείπουν όλα τα
παραπάνω πρόσωπα, ως αυτουργοί θεωρούνται τα μέλη των διοικητικών
συμβουλίων των εταιριών αυτών, εφόσον ασκούν πράγματι προσωρινά ή
διαρκώς ένα από τα καθήκοντα που αναφέρονται πιο πάνω.
β) Στις εταιρίες ομόρρυθμες ή ετερόρρυθμες, οι ομόρρυθμοι εταίροι ή
διαχειριστές αυτών και στις περιορισμένης ευθύνης εταιρίες, οι
διαχειριστές αυτών και όταν ελλείπουν ή απουσιάζουν αυτοί, ο κάθε
εταίρος.
γ) Στους συνεταιρισμούς, οι πρόεδροι ή οι γραμματείς ή οι ταμίες ή οι
διαχειριστές αυτών.
2. Στις κοινοπραξίες, κοινωνίες, αστικές, συμμετοχικές ή αφανείς
εταιρίες, ως αυτουργοί του αδικήματος της φοροδιαφυγής θεωρούνται οι
εκπρόσωποί τους και αν ελλείπουν αυτοί, τα μέλη τους. Οταν στα μέλη
αυτών περιλαμβάνονται και νομικά πρόσωπα ή αλλοδαπές επιχειρήσεις ή
αλλοδαποί οργανισμοί, εφαρμόζονται ανάλογα και οι διατάξεις των
παραγράφων 1 και 3.
3. Στις αλλοδαπές επιχειρήσεις γενικά και στους κάθε είδους
αλλοδαπούς οργανισμούς, ως αυτουργοί του αδικήματος της φοροδιαφυγής
θεωρούνται οι διευθυντές ή αντιπρόσωποι ή πράκτορες, που έχουν στην
Ελλάδα.
4. Επίσης, αυτουργοί θεωρούνται και: α) όσοι δυνάμει νόμου ή
δικαστικής απόφασης ή διάταξης τελευταίας βούλησης είναι διαχειριστές
αλλότριας περιουσίας και
β) ο επίτροπος ή κηδεμόνας ή διοικητής αλλοτρίων κατά τις διατάξεις
του Α.Κ..
5. Ως άμεσοι συνεργοί του αδικήματος της φοροδιαφυγής θεωρούνται ο
προϊστάμενος του λογιστηρίου κάθε μορφής ή τύπου επιχείρησης ή όποιος
συμπράττει με οποιονδήποτε τρόπο γενικά στη διάπραξη των αδικημάτων
του παρόντος, ως τοιούτου νοουμένου και του υπογράφοντος τη δήλωση ως
πληρεξούσιος.
6. Οι ανωτέρω αυτουργοί και συνεργοί τιμωρούνται εφόσον κατά το χρόνο
διάπραξης του αδικήματος είχαν την ιδιότητα αυτή και εφόσον γνώριζαν ή
από την ιδιότητά τους και εν όψει των συγκεκριμένων περιστάσεων γίνεται
φανερό ότι γνώριζαν για τις πράξεις ή παραλείψεις, με τις οποίες
εκπληρώθηκαν οι όροι των αδικημάτων του παρόντος.
Άρθρο 21
Προσφυγή - Ποινική δίωξη - Παραγραφή
1. Εφόσον, με βάση τα πορίσματα του φορολογικού ελέγχου, συντρέχει
περίπτωση εφαρμογής των διατάξεων των άρθρων 17 και 18 του παρόντος
νόμου, αν έχει ασκηθεί προσφυγή, ο προϊστάμενος της αρμόδιας δημόσιας
οικονομικής υπηρεσίας με την έκθεση του άρθρου 82 του Κ.Φ.Δ. υποβάλλει
αίτημα εκδίκασής της κατά προτίμηση. Η προσφυγή αυτή προσδιορίζεται για
εκδίκαση μέσα σε έξι (6) μήνες από την περιέλευση του φακέλου στη
γραμματεία του οικείου διοικητικού δικαστηρίου. Στην ίδια προθεσμία
προσδιορίζεται στο δικαστήριο που δικάζει κατ' έφεση η έφεση που τυχόν
ασκήθηκε κατά της πρωτόδικης απόφασης, καθώς και στο Συμβούλιο της
Επικρατείας η αναίρεση που τυχόν ασκήθηκε κατά της εφετειακής απόφασης.
Αναβολή της συζήτησης επιτρέπεται μόνο για μία φορά και η νέα δικάσιμος
δεν μπορεί να απέχει περισσότερο από τριάντα (30) ημέρες. Οι αποφάσεις
εκδίδονται το αργότερο εντός τριών (3) μηνών και το αργότερο εντός δύο
(2) μηνών από τη δημοσίευσή τους κοινοποιούνται στους διαδίκους. Τα
διοικητικό δικαστήρια υποχρεώνονται αυτεπάγγελτα να καθορίζουν στην
απόφασή τους το ύψος των καθαρών εισοδημάτων που έχουν αποκρυβεί και
το φόρο εισοδήματος που αναλογεί σε αυτά. Την άνω υποχρέωση έχουν τα
διοικητικά δικαστήρια τόσο στο λογιστικό όσο και στον εξωλογιστικό
προσδιορισμό του εισοδήματος. Επίσης, υποχρεώνονται να καθορίζουν
αυτεπάγγελτα το ύψος των ποσών φόρων των αδικημάτων των άρθρων 17
παράγραφος 4 και 18 του παρόντος νόμου που οφείλονται στο Δημόσιο σε
περίπτωση μη υποβολής δήλωσης ή να καθορίζουν τη διαφορά μεταξύ του
φόρου που προκύπτει με βάση τη δήλωση και του φόρου που προκύπτει με
βάση τη δικαστική απόφαση.
"Ειδικά κατά των πράξεων επιβολής προστίμου, σε περίπτωση
εφαρμογής των διατάξεων των παραγράφων 8, 9 και 10 του άρθρου 5, που
εκδίδονται σε βάρος των εκμεταλλευτών κέντρων διασκέδασης και των
λοιπών καταστημάτων ψυχαγωγίας, η εκδίκαση της προσφυγής
προσδιορίζεται μέσα σε δύο (2) μήνες από την περιέλευση του φακέλου
στη γραμματεία του οικείου διοικητικού δικαστηρίου. Στην ίδια
προθεσμία εκδικάζεται και η έφεση, καθώς και η αναίρεση που τυχόν θα
ασκηθούν. Σε περίπτωση αναβολής, που χορηγείται μόνο μία φορά,
η νέα δικάσιμος προσδιορίζεται μέσα σε ένα (1) μήνα από τη χορήγηση
αυτής."
*** Τα άνω εντός " " εδάφια προστέθηκαν με την παρ.4 άρθρου 32
Ν.2648/1998 Α 238/22.10.1998.

2. Η ποινική δίωξη ασκείται αυτεπάγγελτα. Η μηνυτήρια αναφορά
υποβάλλεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ. ή τον Προϊστάμενο της
υπηρεσίας που διενήργησε τον έλεγχο σε περίπτωση που ο έλεγχος
διενεργήθηκε από όργανα του Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος
(Σ.Δ.Ο.Ε.) ή των ελεγκτικών κέντρων του άρθρου 3 του ν. 2343/1995 (Φ Ε Κ
211 Α') ή υποβάλλεται από τον Προϊστάμενο της Γενικής Διεύθυνσης
Φορολογικών Ελέγχων της Γενικής Γραμματείας Φορολογικών και
Τελωνειακών θεμάτων του Υπουργείου Οικονομικών, ως εξής:
α) Η μηνυτήρια αναφορά υποβάλλεται αμέσως με την ολοκλήρωση του
ελέγχου και ζητείται από τον αρμόδιο εισαγγελέα η κατά προτεραιότητα
εκδίκαση της υπόθεσης, με βάση τα πορίσματα του φορολογικού ελέγχου,
ανεξάρτητα εάν έχει ασκηθεί προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου διοικητικού
δικαστηρίου:
αα) στην περίπτωση β' της παραγράφου 2 του άρθρου 17, εφόσον ο
Εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος παραγγείλει την άμεση άσκηση ποινικής
δίωξης.
ββ) στις περιπτώσεις α' και β' της παραγράφου 1 του άρθρου 18, εφόσον ο
φορολογικός έλεγχος έχει διαταχθεί για την ημερομηνία που διενεργήθηκε, με
ειδική εντολή ελέγχου του Υπουργού Οικονομικών
γγ) στην περίπτωση γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 18,
δδ) στην περίπτωση β' της παραγράφου 1 του άρθρου 19 και
εε) στις περιπτώσεις της παραγράφου 5 του άρθρου 19, εφόσον το πλήθος
των μη εκδοθέντων παραστατικών στοιχείων είναι πλέον των δέκα ή
υπερβαίνουν σε αξία τα πεντακόσια (500) ευρώ.
β) Η μηνυτήρια αναφορά υποβάλλεται μέσα σε ένα (1) μήνα από την
πάροδο άπρακτης της προθεσμίας διοικητικής επίλυσης της διαφοράς,
επί της οικείας απόφασης επιβολής προστίμου του Κ. Β.Σ. ή κατά της
οικείας πράξης επιβολής φόρου, τέλους ή εισφοράς και ανεξάρτητα αν κατά
της απόφασης αυτής ή της πράξης ασκήθηκε προσφυγή ενώπιον του αρμόδιου
διοικητικού δικαστηρίου:
αα) στις περιπτώσεις α' και β' της παραγράφου 1 του άρθρου 18, εφόσον ο
φορολογικός έλεγχος δεν έχει διαταχθεί με ειδική εντολή του Υπουργού
Οικονομικών
ββ) στην περίπτωση του πρώτου εδαφίου και την περίπτωση α' της
παραγράφου 1 του άρθρου 19 και
γγ) στις περιπτώσεις της παραγράφου 5 του άρθρου 19, εφόσον το πλήθος
των μη εκδοθέντων παραστατικών στοιχείων δεν υπερβαίνει τα δέκα ή δεν
υπερβαίνει σε αξία τα πεντακόσια (500) ευρώ.
Η ποινική δίωξη δεν αρχίζει πριν από την τελεσίδικη κρίση του
διοικητικού δικαστηρίου στην προσφυγή που ασκήθηκε ή σε περίπτωση μη
άσκησης προσφυγής πριν από την οριστικοποίηση της φορολογικής εγγραφής
με την πάροδο της νόμιμης προθεσμίας για την άσκηση προσφυγής κατά της
εγγραφής αυτής:
αα) στην περίπτωση α' της παραγράφου 2 του άρθρου 17 και
ββ) στην περίπτωση β' της παραγράφου 2 του άρθρου 17, εφόσον δεν
παραγγέλθηκε η άμεση άσκηση ποινικής δίωξης από τον Εισαγγελέα
Οικονομικού Εγκλήματος.
Η ποινική δίωξη δεν αρχίζει σε καμία από τις ανωτέρω περιπτώσεις, επίσης,
αν αυτός κατά του οποίου πρόκειται να ασκηθεί, αποδεικνύει ότι έχει έναντι
του Δημοσίου ή των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) απαίτηση
βέβαιη και εκκαθαρισμένη, ποσού ίσου ή μεγαλύτερου του ποσού των φόρων,
τελών και εισφορών, για τα οποία επρόκειτο να ασκηθεί η ποινική δίωξη.
***Η παρ. 2 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 3 παρ. 2 περ. θ Ν.
3943/2011 (ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-2011)
3. Η τελεσίδικη κρίση του διοικητικού δικαστηρίου δεσμεύει τα
δικαστήρια που επιλαμβάνονται του ποινικού μέρους της υπόθεσης ως προς
το ύψος των καθαρών εισοδημάτων που έχουν αποκρυβεί και το φόρο
εισοδήματος που αναλογεί σε αυτά, σε σχέση πάντα με την τελευταία
φορολογική δήλωση που υποβλήθηκε νομότυπα. Κατά τον αυτό λόγο η ίδια
τελεσίδικη κρίση δεσμεύει και ως προς το ύψος των λοιπών φόρων που
πρέπει να αποδοθούν στο Δημόσιο ή σε άλλον οριζόμενο φορέα, καθώς και
ως προς τον καθορισμό της διαφοράς του φόρου που προκύπτει κάθε φορά
επί ανακριβούς δήλωσης.
Το διοικητικό δικαστήριο διαπιστώνοντας την ύπαρξη των πραγματικών
περιστατικών, που στοιχειοθετούν τα αδικήματα των άρθρων 17 και 18 του
παρόντος νόμου διατάσσει την αποστολή με μέριμνα της γραμματείας του
επικυρωμένου αντιγράφου της απόφασής του στον αρμόδιο εισαγγελέα για
την άσκηση της κατά νόμο ποινικής δίωξης.
Η γραμματεία του διοικητικού δικαστηρίου υποχρεώνεται να διαβιβάζει
το συντομότερο δυνατόν το άνω αντίγραφο στον αρμόδιο εισαγγελέα. Τέτοια
υποχρέωση δεν συντρέχει για τη γραμματεία του διοικητικού πρωτοδικείου
όταν ασκηθεί έφεση από έναν από τους διαδίκους.
5
4. Ο προϊστάμενος της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας, εφόσον
δεν ασκήθηκε προσφυγή κατά του οικείου φύλλου ελέγχου, υποβάλλει
σχετική μηνυτήρια αναφορά στην αρμόδια εισαγγελική αρχή, που συνοδεύεται
από επικυρωμένα αντίγραφα της οικείας έκθεσης ελέγχου, της καταλογιστικής
πράξης του φόρου και των στοιχείων από τα οποία αποδεικνύεται η
οριστικοποίηση της φορολογικής εγγραφής, για την άσκηση της κατά νόμο
ποινικής δίωξης. Στις ίδιες ενέργειες προβαίνει ο άνω προϊστάμενος και όταν
ασκήθηκε έφεση κατά της πρωτόδικης απόφασης, πλην όμως αυτή
απορρίφθηκε για τυπικούς λόγους από το διοικητικό δικαστήριο που δικάζει
κατ' έφεση.
Στις δίκες που αφορούν αδικήματα των άρθρων 17 και 18 του παρόντος
νόμου, η εμφάνιση του μάρτυρα στο ακροατήριο δεν είναι υποχρεωτική,
εφόσον έχει λάβει χώρα έγγραφη ενημέρωση του αρμόδιου εισαγγελέα ή του
δικαστηρίου εκ μέρους του Προϊσταμένου της Αρχής που διενήργησε τον
έλεγχο σχετικά με τη διάρκεια της απόκρυψης των εισοδημάτων που
αποκρύφτηκαν ή τη διάρκεια της μη απόδοσης ή ανακριβούς απόδοσης ή
διακράτησης του μη αποδοθέντος ή ανακριβώς αποδοθέντος ή διακρατηθέντος
φόρου προστιθέμενης αξίας, φόρου κύκλου εργασιών, καθώς και των
παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων, τελών ή εισφορών και την
πληρωμή τέτοιων φόρων, τελών και εισφορών με τις κάθε είδους
προβλεπόμενες προσαυξήσεις, τέλη και πρόστιμα επ` αυτών, τρεις
τουλάχιστον ημέρες πριν από τη δικάσιμο.
*** Το τελευταίο εδάφιο της παρ.4 προστέθηκε με την παρ.12 άρθρου 34
Ν.4141/2013,ΦΕΚ Α 81/5.4.2013.
5. Αρμόδιο δικαστήριο είναι, κατά περίπτωση, το μονομελές ή το τριμελές
πλημμελειοδικείο ή το τριμελές εφετείο κακουργημάτων της έδρας της
αρμόδιας για τη φορολόγηση Δ.Ο.Υ.
***Η παρ. 5 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 3 παρ. 2 περ. ι Ν.
3943/2011 (ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-2011)
6. Οι ποινές του παρόντος νόμου επιβάλλονται ανεξάρτητα από τους
πρόσθετους φόρους και τα πρόστιμα που προβλέπονται από τις κείμενες
διατάξεις και την προσωποκράτηση.
7. Τα αδικήματα του παρόντος νόμου είναι αυτοτελή και ανεξάρτητα
μεταξύ τους.
8. Για τα πλημμελήματα των άρθρων 17 παράγραφος 2 περίπτωση α', 18
παράγραφος 1 περιπτώσεις α' και β', 19 παράγραφος 1 περίπτωση α', 25
παράγραφος 1 του ν. 1882/1990 και 157 παράγραφος 1 περιπτώσεις α' και β'
του Εθνικού Τελωνειακού Κώδικα που κυρώθηκε με το ν. 2960/2001 (ΦΕΚ
265 Α'), μετατροπή και αναστολή της ποινής γίνεται κατά τις σχετικές
διατάξεις των άρθρων 82 και 99 επ. του Ποινικού Κώδικα. Δεν επιτρέπεται
αναστολή ή μετατροπή της ποινής σε περίπτωση δεύτερης και κάθε περαιτέρω
υποτροπής. Αν μετατραπεί η ποινή, κάθε ημέρα φυλάκισης υπολογίζεται σε
ποσό από είκοσι (20) έως εκατό (100) ευρώ.
***Η παρ. 8 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 3 παρ. 2 περ. ια΄ Ν.
3943/2011 (ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-2011)
9. Στα κακουργήματα του παρόντος νόμου, καθώς και στο κακούργημα της
περίπτωσης γ' της παραγράφου 1 του άρθρου 157 του Εθνικού Τελωνειακού
Κώδικα ως «συγκεκριμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της πράξης», κατά το
άρθρο 497 παράγραφος 8 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, νοείται και η εκ
μέρους του κατηγορουμένου καταβολή όλων ή μέρους των οφειλόμενων
φόρων τελών, εισφορών ή δασμών με τις κάθε είδους προβλεπόμενες
προσαυξήσεις, τέλη και πρόστιμα επί αυτών. Εάν το δικαστήριο κρίνει ότι δεν
πρέπει να χορηγηθεί ανασταλτικό αποτέλεσμα στην έφεση, σύμφωνα με
τα οριζόμενα στις παραγράφους 4 και 8 του άρθρου 497 του Κώδικα Ποινικής
Δικονομίας, τάσσει προθεσμία τριών εργάσιμων ημερών μέσα στην οποία ο
κατηγορούμενος μπορεί να καταβάλει τους κατά περίπτωση οφειλόμενους
φόρους, τέλη, εισφορές ή δασμούς με τις κάθε είδους προβλεπόμενες
προσαυξήσεις, τέλη και πρόστιμα επί αυτών. Η καταβολή των ως άνω ποσών
συνεπάγεται υποχρεωτικά την αναστολή εκτέλεσης της πρωτόδικης απόφασης.
Το ίδιο αποτέλεσμα έχει η καταβολή των ως άνω ποσών όταν ζητείται η
αναστολή εκτέλεσης της απόφασης, κατά το άρθρο 497 παράγραφος 7 του
Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
***Η παρ. 9 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 3 παρ. 2 περ. ιβ΄ Ν.
3943/2011 (ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-2011)
10. Στα αδικήματα του παρόντος νόμου, χρόνος τέλεσης είναι το χρονικό
διάστημα από την ημέρα κατά την οποία για πρώτη φορά όφειλε να ενεργήσει
ο υπαίτιος μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντίστοιχου με το 1/3 της κατά
περίπτωση προβλεπόμενης προθεσμίας παραγραφής.
Η παραγραφή των αδικημάτων του παρόντος νόμου αρχίζει από την
τελεσιδικία της απόφασης επί της προσφυγής που ασκήθηκε ή σε περίπτωση
μη άσκησης προσφυγής από την οριστικοποίηση της φορολογικής εγγραφής
λόγω παρόδου της προθεσμίας προς άσκησή της.
Στις περιπτώσεις του άρθρου 19 του παρόντος Νόμου η παραγραφή αρχίζει
από το χρόνο διαπίστωσης του αδικήματος, ο οποίος προσδιορίζεται από την
ημερομηνία θεώρησης του οικείου πορίσματος του φορολογικού ελέγχου από
τον προϊστάμενο της αρχής που διενήργησε τον έλεγχο.
Για τα αδικήματα της περίπτωσης β' της παραγράφου 2 του άρθρου 17,
εφόσον ο Εισαγγελέας Οικονομικού Εγκλήματος παραγγείλει την άμεση
άσκηση ποινικής δίωξης, η παραγραφή αρχίζει από την ημερομηνία άσκησης
της δίωξης αυτής.
***Το πρώτο εδάφιο της παρ. 10 προστέθηκε με το άρθρο 3 παρ. 2 περ. ιγ΄
Ν. 3943/2011 (ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-2011), το τρίτο εδάφιο προστέθηκε με την
παρ.8 άρθρ.2 Ν.2954/2001,ΦΕΚ Α 255/2.11.2001, και το τέταρτο εδάφιο
προστέθηκε με το άρθρο 3 παρ. 2 περ. ιδ΄ Ν. 3943/2011 (ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-
2011).
Άρθρο 38
Έναρξη ισχύος
[…]
4. Οι διατάξεις των άρθρων 17, 18, 20 και 21 εφαρμόζονται επί
εισοδημάτων που αποκτώνται ή φόρων, τελών, εισφορών που παρακρατούνται
ή επιρρίπτονται ή του Φ.Π.Α. ή του Φ.Κ.Ε.. που αφορά πράξεις που
γίνονται από 1ης Ιανουαρίου 1998 και μετά.

5. Οι διατάξεις του άρθρου 19 καταλαμβάνουν τα αδικήματα που

11. Το Δημόσιο μπορεί να παρίσταται ως πολιτικώς ενάγων ενώπιον των διαπράττονται από την 1η Ιανουαρίου 1998 και μετά.
ποινικών δικαστηρίων και για τις αξιώσεις του που απορρέουν από τα
αδικήματα του παρόντος νόμου. Η διάταξη του άρθρου 5 του ν.δ/τος 8. Όλες οι λοιπές διατάξεις του παρόντος νόμου ισχύουν από τη
2711/1953 (ΦΕΚ 323 Α') εφαρμόζεται και στην περίπτωση αυτή. Όταν η δημοσίευσή του, εκτός αν άλλως ορίζεται σε αυτές.
δίωξη ασκείται σε βαθμό πλημμελήματος, το Δημόσιο μπορεί να
εκπροσωπηθεί και από τον προϊστάμενο της αρμόδιας φορολογικής αρχής ή
τον οριζόμενο από αυτόν υπάλληλο.

12. Κατά τα λοιπά εφαρμόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Ποινικής

Δικονομίας και του γενικού μέρους του Ποινικού Κώδικα.

Άρθρο 24

Γενικές και μεταβατικές διατάξεις

1. Οι διατάξεις του παρόντος νόμου, πλην των άρθρων 22 και 23, δεν
εφαρμόζονται για τις τελωνειακές παραβάσεις.

"2. Στις περιπτώσεις του συνολικού για κάθε φορολογία διοικητικού ή

δικαστικού συμβιβασμού ή της με άλλο τρόπο ολικής διοικητικής
περαίωσης της διαφοράς δεν εφαρμόζονται οι ποινικές διατάξεις του
παρόντος. Διοικητικός ή δικαστικός συμβιβασμός δεν συντελείται αν κατά
την υπογραφή των οικείων πράξεων ή το αργότερο εντός των δύο επόμενων
εργάσιμων για τις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες ημερών, δεν καταβληθεί
ποσό ίσο με το ένα πέμπτο (1/5) του οφειλόμενου, κύριου και πρόσθετου
φόρου ή προστίμου, γενομένης σχετικής μνείας για την υποχρέωση αυτή
του υπόχρεου στο πρακτικό του συμβιβασμού. Σε περίπτωση μη καταβολής
από τον υπόχρεο του ως άνω ποσοστού φόρου ή προστίμου κατά τα
ανωτέρω, ο επιτευχθείς συμβιβασμός θεωρείται ως μη γενόμενος. Εξαιρετικά,
επί επιχειρήσεων υπό εκκαθάριση παρέχεται η δυνατότητα μη άμεσης
καταβολής του ως άνω ποσοστού φόρου ή προστίμου, κατά τα οριζόμενα στα
προηγούμενα εδάφια, οπότε, στις περιπτώσεις αυτές, το σύνολο του
οφειλόμενου, βάσει του συμβιβασμού, ποσού καταβάλλεται μέχρι της
τελευταίας εργάσιμης για τις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες ημέρα του
επόμενου, από την υπογραφή του συμβιβασμού, μήνα. Ειδικά στη φορολογία
κληρονομιών η καταβολή του ως άνω ποσοστού γίνεται και σύμφωνα με τις
διατάξεις του άρθρου 5 παράγραφος 1 εδάφιο δεύτερο του ν. 2097/1952
(ΦΕΚ 113 Α)".

*** Η παρ.2 αντικαταστάθηκε ως άνω με την

παρ.4 άρθρ.12 Ν.2753/1999 ΦΕΚ Α 249/17.11.1999.

[…]

5. Οι εκκρεμείς ποινικές υποθέσεις εκδικάζονται με βάση τις

προϊσχύουσες διατάξεις, εκτός αν εισάγεται ευμενέστερη ρύθμιση με τις
διατάξεις του παρόντος νόμου. Ως εκκρεμείς υποθέσεις νοούνται και αυτές
για τις οποίες δεν έχει ασκηθεί ποινική δίωξη.

Άρθρο 25

Καταργούμενες και διατηρούμενες διατάξεις

1. Από την έναρξη ισχύος των διατάξεων του παρόντος νόμου καταργείται
κάθε άλλη διάταξη που προβλέπει την επιβολή πρόσθετων φόρων, προστίμων
καθώς και διοικητικών και ποινικών κυρώσεων για παράβαση της
φορολογικής εν γένει νομοθεσίας. Όπου στην κείμενη νομοθεσία
προβλέπεται η επιβολή πρόσθετων φόρων, προστίμων και διοικητικών
κυρώσεων νοούνται οι διατάξεις του παρόντος νόμου. Αν προβλέπεται τόσο
η επιβολή πρόσθετου φόρου όσο και προστίμου, επιβάλλεται μόνο πρόσθετος
φόρος, με εξαίρεση το ειδικό πρόστιμο της παραγράφου 1 του άρθρου 6 του
παρόντος νόμου, το οποίο επιβάλλεται ανεξάρτητα από την επιβολή
πρόσθετου φόρου.

2. Διατάξεις που προβλέπουν άλλες συνέπειες για παράβαση της

φορολογικής νομοθεσίας ως και διατάξεις που επιβάλλουν υποχρέωση των
δημόσιων ή άλλων αρχών προς ενέργεια ή μη ενέργεια πράξεων, σε σχέση με
την εφαρμογή της φορολογικής νομοθεσίας, δεν θίγονται από τον παρόντα
νόμο.

3. Διατηρούνται σε ισχύ οι διατάξεις που προβλέπουν κυρώσεις του

άρθρου 10 του ν.1809/1988 (ΦΕΚ 222 Α'), του άρθρου 60 του ΚΝΤΧ και του
άρθρου 12 παράγραφοι 10 και 12 του ν. 2328/1995 (ΦΕΚ 159 Α').

[…]

6
ΝΟΜΟΣ 2960/2001, Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας
(ΦΕΚ Α'265/22.11.2001)
Άρθρο 155
Έννοια λαθρεμπορίας
1. Λαθρεμπορία είναι:
α) η εντός του τελωνειακού εδάφους εισαγωγή ή εξ αυτού εξαγωγή
εμπορευμάτων υποκειμένων σε δασμούς, φόρους και λοιπές επιβαρύνσεις που
εισπράττονται στα Τελωνεία, χωρίς τη γραπτή άδεια της αρμόδιας
Τελωνειακής Αρχής ή σε άλλο από τον ορισμένο παρ' αυτής τόπο ή χρόνο.
β) οποιαδήποτε ενέργεια, που αποσκοπεί να στερήσει το Ελληνικό
Δημόσιο ή την Ευρωπαϊκή Ένωση των υπ' αυτών εισπρακτέων δασμών, φόρων
και λοιπών επιβαρύνσεων από τα εισαγόμενα ή εξαγόμενα εμπορεύματα, και
αν ακόμη αυτά εισπράχθηκαν κατά χρόνο και τρόπο διάφορο εκείνου που
ορίζει ο νόμος.
Οι παραβάσεις της παραγράφου αυτής επισύρουν κατά των υπευθύνων
πολλαπλό τέλος σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντα Κώδικα και αν ακόμη
ήθελε κριθεί αρμοδίως ότι δεν συντρέχουν τα στοιχεία αξιοποίνου
λαθρεμπορίας.
2. Ως λαθρεμπορία θεωρείται:
α) η διάθεση στην κατανάλωση, χωρίς έγγραφη άδεια της αρμόδιας
Τελωνειακής Αρχής και πληρωμή του εισαγωγικού δασμού, φόρου και λοιπών
επιβαρύνσεων, εμπορευμάτων, τα οποία έχουν εισαχθεί δυνάμει νόμου ή
σύμβασης, ατελώς ή με μειωμένες επιβαρύνσεις για ορισμένες ειδικές
χρήσεις ή η χρησιμοποίηση αυτών των εμπορευμάτων σε άλλες χρήσεις
εκτός των ορισμένων ειδικών τοιούτων.
β) η εξαγωγή ή η εισαγωγή εμπορευμάτων των οποίων, κατά νόμο ή με
απόφαση της αρμόδιας Αρχής, είναι απαγορευμένη η εξαγωγή ή η εισαγωγή,
εκτός εάν με έγγραφη άδεια επιτράπηκε αυτή κατ' εξαίρεση της
απαγόρευσης από την αρμόδια Αρχή.
γ) κάθε έλλειψη εμπορευμάτων από αποθήκες αποταμίευσης, με σκοπό να
στερήσει το Δημόσιο από τους εισπρακτέους δασμούς, φόρους και λοιπές
επιβαρύνσεις επί των ελλειπόντων, εκτός αν το σύνολο των ως άνω
δασμοφορολογικών και λοιπών επιβαρύνσεων που αναλογούν στα ελλείποντα
εμπορεύματα δεν υπερβαίνει τα χίλια πεντακόσια (1.500) ευρώ και
καταβληθούν τα οφειλόμενα μέσα σε 48 ώρες, από την ανακάλυψη και
βεβαίωση του ελλείμματος, οπότε χαρακτηρίζεται η πράξη ως απλή
τελωνειακή παράβαση και εφαρμόζεται η διάταξη της παραγράφου 3 του
άρθρου 148 του παρόντα Κώδικα.
δ) η ύπαρξη εμπορευμάτων σε πλοία ανεξαρτήτως χωρητικότητας τα οποία
παραπλέουν στην ακτή και κατευθύνονται σε ελληνικό λιμάνι χωρίς να
αναφέρονται στο δηλωτικό του πλοίου.
ε) η ύπαρξη εμπορευμάτων, έστω και αναγεγραμμένων στο δηλωτικό, σε
πλοίο, πλοιάριο ή πλωτό μέσο ανεξαρτήτου χωρητικότητας, το οποίο έχει
προσορμίσει χωρίς ανώτερη βία σε λιμάνι ή όρμο του Κράτους, στο οποίο
δεν επιτρέπεται η προσέγγιση.
στ) η κατά την ώρα της αναχώρησης από το πλοίο έλλειψη εμπορευμάτων,
που φορτώθηκαν για το εξωτερικό ή για άλλο λιμάνι του Κράτους με
παραστατικό διαμετακόμισης.
ζ) η αγορά, πώληση και κατοχή εμπορευμάτων που έχουν εισαχθεί ή τεθεί
στην κατανάλωση κατά τρόπο που συνιστά το αδίκημα της λαθρεμπορίας.
η) η με οποιονδήποτε τρόπο αφαίρεση του αριθμού πλαισίου από
αυτοκίνητο ή παραποίηση αυτού και η με οποιονδήποτε τρόπο τοποθέτησή
του, ενσωμάτωσή του σε άλλο αυτοκίνητο, για το οποίο δεν έχουν
καταβληθεί οι οφειλόμενοι δασμοί και λοιποί φόροι. Ως αυτουργοί του
αδικήματος διώκονται τόσο οι τεχνικοί και οι άλλοι εκτελούντες τις
σχετικές εργασίες, όσο και ο ιδιοκτήτης ή εκμεταλλευόμενος το
αυτοκίνητο στο οποίο μεταφέρεται ο ως άνω αριθμός.
"θ) Η υποτιμολόγηση ή υπερτιμολόγηση εισαγόμενων ή εξαγόμενων
εμπορευμάτων, εφόσον συνεπάγεται απώλεια δασμών, φόρων και λοιπών
επιβαρύνσεων."
*** Η περ.θ΄ αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 1 παρ.60 Ν.3583/2007,
ΦΕΚ Α 142/28.6.2007.
ι) η παράνομη εισαγωγή ή μεταφορά ειδών και δειγμάτων άγριας πανίδας
και χλωρίδας που κινδυνεύουν με εξαφάνιση, και προστατεύονται από
Κοινοτικές ή Διεθνείς Συμβάσεις, τιμωρείται με τις διατάξεις περί
λαθρεμπορίας, εκτός της περίπτωσης λαθραίας εισαγωγής αγρίων ζώντων
ζώων, η οποία τιμωρείται με πρόστιμο τριών χιλιάδων (3.000) ευρώ. Το
πρόστιμο επιβάλλεται ανεξαρτήτως των κυρώσεων που τυχών προβλέπονται
από άλλες διατάξεις.
Τα άγρια ζώντα ζώα επαναπροωθούνται σε συνεργασία με τους αρμόδιους
φορείς στο φυσικό τους περιβάλλον,.
7
ια) η με οποιονδήποτε τρόπο διάθεση στην κατανάλωση εμπορευμάτων που
τελούν υπό καθεστώς κοινοτικής διαμετακόμισης.
ιβ) η χωρίς άδεια εξαγωγή ειδών πολιτιστικής κληρονομιάς. Ως βάση
επιβολής του πολλαπλού τέλους θα λαμβάνεται η αξία των ειδών αυτών,
όπως αυτή θα προσδιορίζεται από την αρμόδια Υπηρεσία του Υπουργείου
Πολιτισμού ή άλλης αρμόδιας Αρχής.
"ιγ) η χρήση πλαστού ή νοθευμένου πιστοποιητικού ταξινόμησης, καθώς και
κάθε άλλη ενέργεια ή τέχνασμα με σκοπό τη μη καταβολή του τέλους
ταξινόμησης παντός οχήματος".
*** Η περ.ιγ΄προστέθηκε με το άρθρο 1 παρ.61 Ν.3583/2007,
ΦΕΚ Α 142/28.6.2007.
Άρθρο 156
1. Η, σύμφωνα με τις παραγράφους 1 και 2 του προηγούμενου άρθρου,
γραπτή άδεια της αρμόδιας Αρχής δεν αποκλείει τη λαθρεμπορία, όταν η
άδεια εκδόθηκε, χωρίς να υπάρχει νόμιμη περίπτωση έκδοσής της ή χωρίς
να ενεργηθούν οι κατά νόμο προαπαιτούμενες της έκδοσης αυτής
διατυπώσεις και πληρωμές.
2. Ο δημόσιος υπάλληλος, που εξέδωσε με τον τρόπο αυτό την άδεια,
τιμωρείται ως συνεργός λαθρεμπορίας, εάν ενήργησε με δόλο.
Άρθρο 157
1. Η κατά το άρθρο 155 του παρόντος λαθρεμπορία τιμωρείται με:
α) Φυλάκιση έξι (6) τουλάχιστον μηνών. Εάν όμως το αντικείμενο της
λαθρεμπορίας δεν έχει σημαντική αξία και προορίζεται για ατομική χρήση ή
ανάλωση του υπαιτίου, το ελάχιστο όριο της ποινής μειώνεται στο ένα έκτο.
β) Φυλάκιση δύο (2) τουλάχιστον ετών εάν:
βα) διαπράχθηκε καθ` υποτροπήν,
ββ) διαπράχθηκε ενόπλως ή υπό τριών ή περισσοτέρων μαζί,
βγ) οι δασμοί, οι φόροι και οι λοιπές επιβαρύνσεις που στερήθηκε το Δημόσιο
ή η Ευρωπαϊκή Ένωση ανέρχονται στο ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000)
τουλάχιστον ευρώ και άνω,
βδ) ο υπαίτιος μεταχειρίσθηκε ιδιαίτερα τεχνάσματα.
γ) Κάθειρξη, δέκα (10) τουλάχιστον ετών, εάν οι δασμοί, φόροι και οι λοιπές
επιβαρύνσεις που στερήθηκε το Δημόσιο ή η Ευρωπαϊκή Ένωση υπερβαίνουν
το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ.».
*** Η παρ.1,όπως είχε τροποποιηθεί με το άρθρο 3 παρ.3 Ν.3943/2011,
ΦΕΚ Α 66, τροποποιήθηκε ως άνω με το άρθρο 22 Ν.4758/2020,ΦΕΚ Α
242/4.12.2020.
2. Σε περίπτωση υποτροπής ουδέποτε δύναται να επιβληθεί ποινή
ελαφρότερη αυτής που έχει προηγουμένως επιβληθεί.
3. Σε περίπτωση απόπειρας επιβάλλεται η ποινή που επιβάλλεται στην
τετελεσμένη λαθρεμπορία, στους δε συνεργούς δύναται να επιβληθεί η
ποινή που επιβάλλεται κατά των αυτουργών.
Άρθρο 158
. Οταν οι στο αντικείμενο της λαθρεμπορίας αντιστοιχούντες δασμοί,
φόροι και λοιπές επιβαρύνσεις δεν υπερβαίνουν στο σύνολο τα εβδομήντα
χιλιάδες (70.000) ευρώ δεν ασκείται ποινική δίωξη ή η αρξάμενη, εφόσον
δεν εξεδόθη οριστική απόφαση καταργείται, εφόσον οι υπόχρεοι,
παραιτούμενοι των, κατά το άρθρο 152 του παρόντα Κώδικα, καθοριζομένων
ενδίκων μέσων, καταβάλλουν άμεσα το καταλογιζόμενο σ` αυτούς, κατά τις
διατάξεις του άρθρου 150 του παρόντα Κώδικα, πολλαπλό τέλος, το οποίο
καθορίζεται στο διπλάσιο των δασμών, φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων
"με την επιφύλαξη των ελαχίστων ορίων του τετάρτου εδαφίου της
παραγράφου 1 του άρθρου 150 του παρόντος Κώδικα."
*** Η εντός " " φράση προστέθηκε στο τέλος του πρώτο εδαφίου της παρ.1
ως άνω με το άρθρο 1 παρ.62 Ν.3583/2007 ,ΦΕΚ Α 142/28.6.2007.
Το υπό της παρούσης παραγράφου καθοριζόμενο όριο των ανηκόντων στο
αντικείμενο λαθρεμπορίας δασμών, φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, δύναται
να αυξομειώνεται με προεδρικά διατάγματα, τα οποία εκδίδονται μετά από
πρόταση του Υπουργού Οικονομικών.
Κατ` εξαίρεση, επιτρέπεται η άσκηση προσφυγής μόνον εάν το
καταλογισθέν ποσό είναι ανώτερο του διπλασίου των αναλογουσών
δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων.
(Οι διατάξεις του πρώτου εδαφίου εφαρμόζονται και επί των περιπτώσεων
παρανόμου εισαγωγής σιγαρέττων, καπνού πίπας και πούρων αλλοδαπής
προέλευσης)

*** Το τελευταίο εδάφιο της παρ.1 ΚΑΤΑΡΓΗΘΗΚΕ με την παρ.63 άρθρου 1
Ν.3583/2007 ,ΦΕΚ Α 142/28.6.2007.
2. Οι τυχόν επιβεβλημένες κατασχέσεις αίρονται αυτοδίκαια αμέσως μετά
την καταβολή των πολλαπλών τελών, εάν συντρέχει η περίπτωση της
προηγούμενης παραγράφου.
3. Το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται εάν η λαθρεμπορία διεπράχθη από
δημόσιους υπαλλήλους ή ασκούντες στο Τελωνείο εκτελωνιστικό ή κομιστικό
επάγγελμα ή άλλο συναφές προς την Τελωνειακή Υπηρεσία έργο, ή εάν το
αντικείμενο της λαθρεμπορίας ελήφθη στην κατοχή του διαπράξαντος τη
λαθρεμπορία δια κλοπής ή άλλου αδικήματος.
Επίσης, το παρόν άρθρο δεν εφαρμόζεται, εάν η λαθρεμπορία διεπράχθη από
πρατηριούχους ενεργειακών προϊόντων, εταιρείες εμπορίας πετρελαιοειδών,
οδηγούς και ιδιοκτήτες οχημάτων μεταφοράς υγρών καυσίμων, κατέχοντες
αποθηκευτικούς χώρους (δεξαμενές), πλοιάρχους και ιδιοκτήτες
δεξαμενόπλοιων (σλεπίων), επιχειρήσεις λιανικής εμπορίας ενεργειακών
προϊόντων.
*** Το δεύτερο εδάφιο της παρ.3 προστέθηκε με την παρ.3 άρθρ.24
Ν.3610/2007 ,ΦΕΚ Α 258/22.11.2007.
4. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών, η οποία εκδίδεται ύστερα από
εισήγηση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., καθορίζονται:
α) οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης αμοιβών σε όσους παρέχουν
πληροφορίες, οι οποίοι συμβάλλουν:
αα) στη διευκόλυνση της έρευνας για τη διαπίστωση και καταστολή
λαθρεμπορικών πράξεων των άρθρων 155 και επόμενα ή
αβ) στην κατάσχεση λαθραίων ειδών και εμπορευμάτων,
β) οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης αμοιβών στους υπαλλήλους της
Α.Α.Δ.Ε., οι οποίες χορηγούνται για την επίτευξη εξαιρετικών επιδόσεων,
πέραν των συνήθων καθηκόντων τους, που συμβάλλουν:
βα) στη διευκόλυνση της έρευνας για τη διαπίστωση και καταστολή
σημαντικών υποθέσεων λαθρεμπορικών πράξεων των άρθρων 155 και
επόμενα ή
ββ) στην κατάσχεση λαθραίων ειδών και εμπορευμάτων, και
γ) το ύψος και το είδος των αμοιβών που δίδονται ως αντάλλαγμα στα
πρόσωπα των περ. α` και β`, οι οποίες μπορεί να είναι υλικές, χρηματικές ή
άλλες. Οι χρηματικές αμοιβές που καταβάλλονται είναι κατ` αποκοπή ποσά ή
και ποσοστιαίες, έως είκοσι τοις εκατό (20%) επί των εισπραχθέντων
πολλαπλών τελών ή του εκπλειστηριάσματος των κατασχεθέντων λαθραίων
ειδών. Με όμοια απόφαση καθορίζονται τα μέτρα προστασίας για τα πρόσωπα
των προηγούμενων περιπτώσεων..
***Η παρ. 4 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 23 του Ν.4758/2020
(ΦΕΚ A` 242/04.12.2020)
*** Το άρθρο 158 διατηρήθηκε σε ισχύ με το άρθρο 9 Ν.4312/2014 ,ΦΕΚ Α
260/12.12.2014.
Άρθρο 159
1. Η άσκηση ποινικής δίωξης με την κατηγορία της λαθρεμπορίας, της
συμμετοχής ή της συνέργιας σε αυτή, σε βάρος δημοσίου υπαλλήλου, κατά
την άσκηση των καθηκόντων του, συνεπάγεται την κρίση του από το αρμόδιο
όργανο για τη θέση του ή μη σε δυνητική αργία κατόπιν ακρόασής του. Η
αμετάκλητη παραπομπή δημοσίου υπαλλήλου στη διαδικασία του ακροατηρίου
για ίδια ως άνω αδικήματα συνεπάγεται τη θέση του υπαλλήλου σε
υποχρεωτική αργία και λαμβάνει, μέχρι έκδοσης αμετάκλητης απόφασης των
Ποινικών Δικαστηρίων, το ένα τέταρτο (1/4) των αποδοχών του. Σε
περίπτωση που θα καταδικαστεί αμετάκλητα τουλάχιστον με ποινή φυλάκισης
τριών (3) μηνών, εκπίπτει αυτοδικαίως της υπαλληλικής θέσης. Η καταδίκη
σε οποιαδήποτε ποινή για λαθρεμπορία, συνεπάγεται αυτοδικαίως, τις
συνέπειες των άρθρων 61 και 63 του Ποινικού Κώδικα. Ο δημόσιος
υπάλληλος επανέρχεται αυτοδίκαια στην Υπηρεσία αν αθωωθεί με αμετάκλητη
δικαστική απόφαση και λαμβάνει τις αποδοχές που στερήθηκε κατά το χρόνο
της εκτός Υπηρεσίας παραμονής του. Οι διατάξεις της παρούσας παραγράφου
ισχύουν εφεξής και για τις εκκρεμείς υποθέσεις. Το αρμόδιο Συμβούλιο
συνέρχεται εντός δεκαπέντε ημερών από τη δημοσίευση του παρόντα Κώδικα
για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών στις εκκρεμείς υποθέσεις,
διατηρουμένου του δικαιώματος του Προϊσταμένου της Αρχής να ενεργήσει
σύμφωνα με το εδάφιο α της παραγράφου 2 του άρθρου 104 του Υπαλληλικού
Κώδικα.
2. Πλοίαρχοι, μηχανικοί, και καθένας που ανήκει στο πλήρωμα γενικά
εμπορικού πλοίου ή αεροσκάφους, οι υπάλληλοι της υπηρεσίας των
πρακτορείων των πλοίων και των αεροπορικών και των δι' αυτοκινήτων
συγκοινωνιών και οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι παντός βαθμού καθώς και
οδηγοί αυτοκινήτων, εφόσον υποπέσουν στο αδίκημα της λαθρεμπορίας
στερούνται πρόσκαιρα συνεπεία της καταδίκης τους του διπλώματός τους ή
8
της άδειας άσκησης επαγγέλματός τους ή εκπίπτουν της θέσης την οποία
κατέχουν, κατά την κρίση του Ποινικού Δικαστηρίου.
Άρθρο 160
1. Σε κάθε περίπτωση λαθρεμπορίας τα εμπορεύματα, τα οποία αποτελούν
το αντικείμενο αυτής, δημεύονται.
2. Επίσης δημεύονται τα ζώα, οι άμαξες, το οχήματα, τα πλοία
ανεξαρτήτως χωρητικότητας, τα εφοδιαστικά πλοία που προβαίνουν σε
εικονικούς εφοδιασμούς και κάθε άλλο μεταφορικό μέσο, που
χρησιμοποιήθηκε για τη μεταφορά του αποτελούντος το αντικείμενο της
λαθρεμπορίας εμπορεύματος. Εάν, για οποιονδήποτε λόγο, ήθελε καταστεί
αδύνατη η δήμευση των κατά το παρόν άρθρο αντικειμένων λαθρεμπορίας,
επιβάλλεται στον ένοχο ποινή χρηματική ίση με την αξία CIF αυτών,
επιπροσθέτως πάσης άλλης ποινής επιβαλλομένης κατά τον παρόντα Κώδικα.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης ρυθμίζεται
η διαδικασία είσπραξης και απόδοσης της χρηματικής ποινής που έχει
επιδικασθεί.
3. Η δήμευση σύμφωνα με το άρθρο αυτό επέρχεται ανεξάρτητα της
συμμετοχής στο αδίκημα του έχοντος οποιοδήποτε δικαίωμα επί του
πράγματος εκτός από της περιπτώσεως που ο ίδιος αποδείξει έλλειψη
συμμετοχής ή γνώσης της τελεσθείσας αξιόποινης πράξης.
4. Εξαιρείται η περίπτωση κατά την οποία ο ένοχος της λαθρεμπορίας
έλαβε στην κατοχή του με αδίκημα τα σε δήμευση, κατά το παρόν άρθρο,
υποκείμενα, οπότε αποδίδονται μεν αυτά στον κύριο, αντί δε της δήμευσης
επιβάλλεται στον ένοχο ποινή χρηματική ίση με την αξία CIF του
αντικειμένου της λαθρεμπορίας, επιπροσθέτως πάσης άλλης ποινής που
επιβάλλεται κατά τον παρόντα Κώδικα.
Εξαιρούνται επίσης από τη δήμευση αυτοκίνητα, των οποίων ο ιδιοκτήτης
δεν διώκεται ποινικά ή απαλλάχθηκε αμετάκλητα και απέκτησε το
αυτοκίνητο καλόπιστα και εν όψει του είδους, του τρόπου και των λοιπών
περιστάσεων της συναλλαγής δεν μπορούσε να προβλέψει ότι ήταν μέ σο ή
αντικείμενο λαθρεμπορίας ή συναφούς με αυτή πράξης.
5. Τα δημευόμενα, σύμφωνα με το παρόν άρθρο μετά την τελεσιδικία της
περί δήμευσης απόφασης του Ποινικού Δικαστηρίου που δίκασε τη
λαθρεμπορία περιέρχονται στην κυριότητα του Δημοσίου και διατίθενται,
σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντα Κώδικα και της συναφούς
νομοθεσίας.
6. Το πλειστηρίασμα των, κατά το παρόν άρθρο, δημευομένων και
εκποιουμένων εισάγεται ως Δημόσιο Έσοδο, επιφυλασσομένων των διατάξεων
περί απόδοσης Ιδίων Πόρων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ομοίως εισάγεται ως Δημόσιο Έσοδο, σε περίπτωση δήμευσης και μη
απόδοσης των αντικειμένων τούτων στην Τελωνειακή Υπηρεσία η, κατά τις
διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 167 του παρόντα Κώδικα,
παρασχεθείσα χρηματική εγγύηση για την απόδοση αυτών.
Άρθρο 119Α
Παραβάσεις – Κυρώσεις
[Ειδικοί Φόροι Κατανάλωσης: Ενεργειακά προϊόντα, ηλεκτρική
ενέργεια, αλκοόλη, αλκοολούχα ποτά, βιομηχανοποιημένα καπνά]
«1. Με την επιφύλαξη των διατάξεων της επόμενης παραγράφου, η μη τήρηση
των διατυπώσεων του τρίτου μέρους του παρόντος Κώδικα [: ΕΦΚ, βλ. άρθρο
53: Επιβάλλεται Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης (Ε.Φ.Κ.) στα ενεργειακά
προϊόντα, στην ηλεκτρική ενέργεια, στην αλκοόλη, στα αλκοολούχα ποτά και
στα βιομηχανοποιημένα καπνά και καθορίζονται τα περί παραγωγής,
μεταποίησης, κατοχής, κυκλοφορίας και ελέγχου των προϊόντων αυτών,
σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντα Κώδικα] χαρακτηρίζεται ως απλή
τελωνειακή παράβαση κατά τα προβλεπόμενα από τα άρθρα 142 και επόμενα
του παρόντος Κώδικα και επισύρει πρόστιμο από πεντακόσια (500) ευρώ μέχρι
δεκαπέντε χιλιάδες (15.000) ευρώ για κάθε παράβαση, ανάλογα με τη
βαρύτητα και τη συχνότητα της. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών
μπορεί να αναπροσαρμόζονται τα ελάχιστα όρια του προστίμου που
προβλέπεται στο προηγούμενο εδάφιο. Με όμοια απόφαση μπορεί οι απλές
τελωνειακές παραβάσεις να κατατάσσονται σε κατηγορίες ανάλογα με τη
σοβαρότητα τους και να προσδιορίζεται ειδικότερα το ύψος του προστίμου
μέσα στα όρια που προβλέπονται στο πρώτο εδάφιο.»
*** Η παράγραφος 1 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 26 παρ.6
Ν.3943/2011,ΦΕΚ Α 66/31.3.2011.
2. Η με οποιονδήποτε τρόπο διαφυγή ή απόπειρα διαφυγής της καταβολής
των οφειλόμενων φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων, καθώς και η μη τήρηση
των διατυπώσεων που προβλέπονται από το τρίτο μέρος του παρόντος Κώδικα
με σκοπό τη μη καταβολή των ως άνω φόρων και λοιπών επιβαρύνσεων,
χαρακτηρίζονται και τιμωρούνται διοικητικώς και ποινικώς ως λαθρεμπορία
κατά τις διατάξεις των άρθρων 142 και επόμενα του παρόντος Κώδικα.
Το πολλαπλό τέλος επιβάλλεται και αν ακόμη κριθεί αρμοδίως ότι δεν
συντρέχουν τα στοιχεία αξιοποίνου λαθρεμπορίας.

3. Οι εκτός των περιπτώσεων των προηγούμενων παραγράφων 1 και 2
διαπραττόμενες παραβάσεις, κατά την παραγωγή, μεταποίηση, κατοχή,
μεταφορά και πώληση των προϊόντων του άρθρου 53 του παρόντος Κώδικα,
τιμωρούνται με τις ειδικότερες διατάξεις που ισχύουν, κατά περίπτωση, για τα
προϊόντα αυτά."
*** Το άρθρο 119α προστέθηκε με την παρ. 28 άρθρου 85 (Εναρμόνιση προς
την Οδηγία 2008/118/ΕΚ) Ν.3842/2010.Με την παρ.1 του άρθρου 86 του
αυτού νόμου ορίζεται ότι:"1. Με την επιφύλαξη των παραγράφων 2 έως και 4
του παρόντος άρθρου, η ισχύς των διατάξεων του προηγούμενου άρθρου
αρχίζει από την 1η Απριλίου 2010".
Άρθρο 137
Παραβάσεις - Κυρώσεις
[Τέλος Ταξινόμησης - Οχήματα]
Α. Κοινοτικά οχήματα
[…]
Β. Οχήματα Τρίτων Χωρών
1. Οι διατάξεις περί τελωνειακών παραβάσεων και λαθρεμπορίας των
άρθρων 142 και επόμενα του παρόντα Κώδικα, που ισχύουν για τον
εισαγωγικό δασμό και το Φόρο Προστιθέμενης Αξίας (Φ.Π.Α.) των οχημάτων,
εφαρμόζονται και για το τέλος ταξινόμησης.
2. Η κατοχή ή κυκλοφορία οχήματος που έχει τεθεί σε ανάλωση, χωρίς
ταυτόχρονη καταβολή του οφειλόμενου τέλους ταξινόμησης, για χρονικό
διάστημα μεγαλύτερο των τριών (3) μηνών από την ημερομηνία που το τέλος
κατέστη απαιτητό, χωρίς ο υπόχρεος να προσέλθει στην Τελωνειακή Αρχή για
τη νόμιμη τακτοποίηση του οχήματος, καθώς και η κατοχή ή κυκλοφορία
οχημάτων Τρίτων Χωρών από πρόσωπα εγκατεστημένα στην Ελλάδα, για τα
οποία δεν πληρούνται οι όροι και οι προϋποθέσεις που προβλέπονται από τις
διατάξεις του τελωνειακού καθεστώτος της προσωρινής εισαγωγής, αποτελεί
λαθρεμπορία και εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις των άρθρων 142 και
επόμενων του παρόντα Κώδικα.
του παρόντα Κώδικα εφαρμόζονται αναλόγως και για το τέλος ταξινόμησης και
οι παραβάτες τιμωρούνται με τις περί λαθρεμπορίας διατάξεις αυτού.
[…]
11. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται και για παραβάσεις για
τις οποίες μέχρι τη δημοσίευση των διατάξεων αυτών στην Εφημερίδα της
Κυβερνήσεως δεν έχουν εκδοθεί οι καταλογιστικές πράξεις.
Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται επίσης στην περίπτωση που
έχουν εκδοθεί καταλογιστικές πράξεις, δεν έχουν όμως οριστικοποιηθεί,
εφόσον οι ενδιαφερόμενοι υποβάλουν αίτηση υπαγωγής στις παρούσες
διατάξεις, παραιτηθούν των ενδίκων μέσων και καταβάλουν τα προβλεπόμενα
από τις διατάξεις του παρόντος άρθρου πρόστιμα ή πολλαπλά τέλη.
Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται ακόμη και για παραβάσεις
για τις οποίες οι καταλογιστικές πράξεις έχουν οριστικοποιηθεί, εκκρεμούν
όμως ως προς την καταβολή στις αρμόδιες αρχές των καταλογισθέντων
ποσών, εφόσον οι ενδιαφερόμενοι υποβάλλουν αίτηση για υπαγωγή στις
παρούσες διατάξεις, παραιτηθούν όλων των ενδίκων μέσων και απαιτήσεων ή
δικαιωμάτων για το όχημα και καταβάλουν τα προβλεπόμενα από τις διατάξεις
του παρόντος άρθρου οφειλόμενα πρόστιμα ή πολλαπλά τέλη. Αν τα
καταλογισθέντα ποσά αφορούν εκκρεμείς απλές τελωνειακές παραβάσεις και οι
οφειλέτες είναι αγνώστου διαμονής, τα δε οχήματά τους έχουν δεσμευτεί από
τις τελωνειακές αρχές, εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου Γ1 του
παρόντος άρθρου.
Ποσά που έχουν καταβληθεί συμψηφίζονται μέχρι το ύψος των προστίμων
που προβλέπονται από το παρόν άρθρο και τυχόν διαφορά δεν επιστρέφεται"
*** Το άρθρο 137 αντικαταστάθηκε ως άνω με το άρθρο 7 παρ.2
Ν.3453/2006,ΦΕΚ Α 74/7.4.2006
*** Οι λέξεις "τελωνειακές αρχές" του τρίτου εδαφίου της παρ.Γ11
αντικαταστάθηκαν από τις λέξεις "αρμόδιες αρχές" ως άνω με το άρθρο 1
παρ.51 Ν.3583/2007,ΦΕΚ Α 142/28.6.2007.

3. Στις περιπτώσεις των παραπάνω παραγράφων δεν ασκείται ποινική δίωξη,

εφόσον αμέσως καταβληθεί από τα ενδιαφερόμενα πρόσωπα πρόστιμο ίσο με
το ύψος των αναλογουσών στο όχημα δασμοφορολογικών επιβαρύνσεων και
παραιτηθούν των προβλεπομένων ενδίκων μέσων κατά της καταλογιστικής
πράξης επιβολής του τέλους αυτού.

4. Οι διατάξεις των παραγράφων Β1 και Β2 δεν εφαρμόζονται, όταν το

πρόσωπο που κατέχει ή κυκλοφορεί όχημα χωρίς να έχει καταβάλει τις
οφειλόμενες δασμοφορολογικές επιβαρύνσεις, πριν από τη διαπίστωση της
παράβασης αυτής από τις διωκτικές αρχές, προσέρχεται αυτοβούλως στην
Τελωνειακή Αρχή για τη νόμιμη τακτοποίηση του οχήματος. Στις περιπτώσεις
αυτές επιβάλλονται τα πρόστιμα της περίπτωσης δ' της παραγράφου Α4 του
παρόντος άρθρου. Αν ο ενδιαφερόμενος δεν προσκομίζει στοιχεία, από τα
οποία να αποδεικνύεται η ημερομηνία άφιξης του οχήματος στη χώρα, αντί
του προστίμου της περίπτωσης δ' της παραγράφου Α4 του παρόντος άρθρου
επιβάλλεται πρόστιμο χιλίων πεντακοσίων (1.500) ευρώ.

[…]

Γ. Οχήματα Κοινοτικών και Τρίτων Χωρών

1. Πέρα από την επιβολή των προστίμων που αναφέρονται στις παραπάνω
παραγράφους Α 1, Α4, Β5, Β6, καθώς και των αναφερομένων στις
παραγράφους Γ2, Γ4 και Γ5, τα οχήματα υπόκεινται και σε προσωρινή
δέσμευση, με πράξη της Τελωνειακής Αρχής που διαπίστωσε την παράβαση,
εάν δεν διασφαλίζεται η είσπραξη των απαιτήσεων του Δημοσίου. Η δέσμευση
αυτή πραγματοποιείται με ακινητοποίηση αυτών σε τελωνειακούς χώρους ή
φύλαξη στον Ο.Δ.Δ.Υ. ή ακινητοποίηση σε ιδιωτικούς χώρους στάθμευσης με
ευθύνη και οικονομική επιβάρυνση του κατόχου του οχήματος και με τη λήψη
αξιόχρεης εγγύησης.

Η απόδοση των δεσμευθέντων οχημάτων γίνεται μετά από την καταβολή των
οφειλόμενων προστίμων και τυχόν άλλων προβλεπόμενων επιβαρύνσεων. Αν
το όχημα δεν παραληφθεί μέσα σε τρεις (3) μήνες από την ημερομηνία κατά
την οποία η καταλογιστική πράξη επιβολής των προστίμων κατέστη οριστική,
περιέρχεται αυτοδικαίως στην κυριότητα του Δημοσίου και διαγράφεται το
σύνολο του επιβληθέντος προστίμου. Το όχημα περιέρχεται αμέσως στην
κυριότητα του Δημοσίου, χωρίς να επιβάλλονται τα πρόστιμα, αν ο
ενδιαφερόμενος παραιτηθεί των ενδίκων μέσων και δηλώσει ότι εγκαταλείπει
το όχημα υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου.

[…]

7. Οι διατάξεις περί τελωνειακών παραβάσεων και λαθρεμπορίας των

άρθρων 142 και επόμενων του παρόντα Κώδικα εφαρμόζονται και στις
περιπτώσεις δήλωσης Ψευδών στοιχείων ή παραποίησης των κατατιθέμενων
παραστατικών ή χρήσης ιδιαίτερων τεχνασμάτων, με αποτέλεσμα τη μη
είσπραξη ή την είσπραξη μειωμένων φορολογικών ή δασμοφορολογικών
επιβαρύνσεων που αναλογούν στο όχημα.

8. Οι διατάξεις των περιπτώσεων η' και θ' της παραγράφου 2 του άρθρου 155

9
Νόμος 1882/1990, Μέτρα για την περιστολή της φοροδιαφυγής,
διαρρυθμίσεις στην άμεση και έμμεση φορολογία και άλλες διατάξεις
(ΦΕΚ Α' 43).
Άρθρο 25
Ποινικό αδίκημα μη καταβολής χρεών προς το Δημόσιο και τρίτους
1. Όποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στη Φορολογική Διοίκηση χρέη
προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τις επιχειρήσεις και
τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα για χρονικό διάστημα
μεγαλύτερο των τεσσάρων (4) μηνών τιμωρείται με ποινή φυλάκισης:
α) Ενός (1) τουλάχιστον έτους, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία,
συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών
επιβαρύνσεων μέχρι την ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, υπερβαίνει
το ποσό "των εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ".
β) Τριών (3) τουλάχιστον ετών, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα
οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α, υπερβαίνει το ποσό "των διακοσίων
χιλιάδων (200.000) ευρώ" .
Στην αίτηση και στον πίνακα χρεών που υποβάλλονται σύμφωνα με το
προηγούμενο εδάφιο δεν συμπεριλαμβάνονται και δεν υπολογίζονται
για τον προσδιορισμό της ευθύνης του προσώπου, τα χρέη που
προέρχονται από τη μη εκτέλεση χρηματικών ποινών που επιβλήθηκαν
από ποινικό δικαστήριο και οι σχετικές με αυτά προσαυξήσεις, τόκοι
και λοιπές επιβαρύνσεις καθώς και τα χρέη από τα αδικήματα που
τυποποιούνται στο άρθρο 66 του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας
μαζί με τις σχετικές με αυτά προσαυξήσεις, τόκους και λοιπές
επιβαρύνσεις. [Προστέθηκε με το άρθρο 469 νέου ΠΚ (Ν.
4619/2020)]
Η ποινική δίωξη ασκείται ύστερα από αίτηση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ή
των Ελεγκτικών Κέντρων ή του Τελωνείου προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών
της έδρας τους, που συνοδεύεται υποχρεωτικά από πίνακα χρεών,
συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων και λοιπών
επιβαρύνσεων.
Η πράξη μπορεί να κριθεί ατιμώρητη, εάν το ποσό που οφείλεται εξοφληθεί
μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε οποιονδήποτε βαθμό.
Προγενέστερη μορφή παρ. 1, πριν τον Ν. 4321/2015 και Ν.
4337/2015
1. Όποιος δεν καταβάλλει τα βεβαιωμένα στις δημόσιες οικονομικές υπηρεσίες
(Δ.Ο.Υ.) και τα τελωνεία χρέη προς το Δημόσιο, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου
δικαίου, τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς του ευρύτερου δημόσιου τομέα
για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μηνών, τιμωρείται με ποινή
φυλάκισης:
α) έως ένα έτος, εφόσον το συνολικό χρέος από κάθε αιτία,
συμπεριλαμβανομένων των κάθε είδους τόκων ή προσαυξήσεων μέχρι την
ημερομηνία σύνταξης του πίνακα χρεών, που αναφέρεται στην παράγραφο 5,
υπερβαίνει το ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) ευρώ.
β) έξι τουλάχιστον μηνών, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα
οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α'. υπερβαίνει το ποσό των δέκα χιλιάδων
(10.000) ευρώ.
γ) ενός τουλάχιστον έτους, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα
οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α', υπερβαίνει το ποσό των πενήντα
χιλιάδων (50.000) ευρώ.
δ) τριών τουλάχιστον ετών, εφόσον το συνολικό χρέος, σύμφωνα με τα
οριζόμενα στην ανωτέρω περίπτωση α', υπερβαίνει το ποσό των εκατόν
πενήντα χιλιάδων (150.000) ευρώ.
Χρόνος τέλεσης του αδικήματος είναι το χρονικό διάστημα από την
παρέλευση των τεσσάρων μηνών μέχρι τη συμπλήρωση χρόνου αντίστοιχου
με το 1/3 της κατά περίπτωση προβλεπόμενης προθεσμίας παραγραφής.
Η ποινική δίωξη ασκείται ύστερα από αίτηση του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. ή
του Τελωνείου προς τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών της έδρας τους, που
συνοδεύεται υποχρεωτικά από πίνακα χρεών, συμπεριλαμβανομένων των κάθε
είδους τόκων ή προσαυξήσεων.
Η πράξη μπορεί να κριθεί ατιμώρητη, εάν το ποσό που οφείλεται εξοφληθεί
μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης σε οποιονδήποτε βαθμό.
2. Στις πιο κάτω περιπτώσεις οφειλετών του Δημοσίου και τρίτων πλην
ιδιωτών, οι προβλεπόμενες ποινές που αναφέρονται στην παράγραφο 1 του
παρόντος άρθρου, επιβάλλονται και προκειμένου:
α) Για ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες, στους προέδρους των Δ.Σ., στους
διευθύνοντες ή εντεταλμένους ή συμπράττοντες συμβούλους ή διοικητές ή
γενικοί διευθυντές ή διευθυντές αυτών ή σε κάθε πρόσωπο εντεταλμένο
είτε άμεσα από το νόμο είτε από ιδιωτική βούληση είτε από δικαστική
απόφαση στη διοίκηση ή διαχείριση αυτών, σωρευτικά ή μη. Αν ελλείπουν
όλα τα παραπάνω πρόσωπα, οι ποινές επιβάλλονται κατά των μελών των
διοικητικών συμβουλίων των εταιριών αυτών, εφόσον ασκούν πράγματι
προσωρινά ή διαρκώς ένα από τα καθήκοντα που αναφέρονται πιο πάνω.
β) Για εταιρίες ομόρρυθμες ή ετερόρρυθμες, στους ομόρρυθμους εταίρους
και στους διαχειριστές τους. Για περιορισμένης ευθύνης εταιρίες, στους
διαχειριστές αυτών και όταν ελλείπουν, αδιάφορα από το λόγο ελλείψεώς
τους ή όταν απουσιάζουν αυτοί από την έδρα της εταιρίας χωρίς να είναι
γνωστό στη δημόσια οικονομική υπηρεσία ή στο τελωνείο όπου είναι
βεβαιωμένα το χρέη πού ευρίσκονται, σε κάθε εταίρο, σωρευτικό ή μη.
10
γ) Για συνεταιρισμούς, στους προέδρους ή γραμματείς ή ταμίες ή
διαχειριστές αυτών, σωρευτικά ή μη.
δ) Για κοινοπραξίες, κοινωνίες, αστικές εταιρίες, που ασκούν
επιχείρηση, στους εκπροσώπους τους και στα μέλη τους, σωρευτικά ή μη.
Για συμμετοχικές ή αφανείς εταιρίες που ασκούν επιχείρηση στους
εκπροσώπους τους.
ε) Για αλλοδαπές επιχειρήσεις γενικά και για κάθε είδους αλλοδαπούς
οργανισμούς στους διευθυντές ή αντιπρόσωπους ή πράκτορες που έχουν
στην Ελλάδα, σωρευτικά ή μη.
στ) Για νομικά πρόσωπα, εκτός των παραπάνω περιπτώσεων, στους
εκπρόσωπους αυτών.
3. Για το πρόσωπα, που αναφέρονται στην παράγραφο 2 του παρόντος
άρθρου, η ποινική δίωξη ασκείται για τα χρέη προς το Δημόσιο και
τρίτους πλην ιδιωτών που ήταν βεβαιωμένα κατά το χρόνο απόκτησης της
πιο πάνω ιδιότητας ή βεβαιώθηκαν κατά τη διάρκεια που είχαν τη
συγκεκριμένη ιδιότητα, ανεξάρτητα αν μεταγενέστερα απέβαλαν την
ιδιότητα αυτή με οποιονδήποτε τρόπο ή για οποιαδήποτε αιτία, κα8ώς και
για τα χρέη που βεβαιώθηκαν ανεξάρτητα από τη λύση ή μη των νομικών
προσώπων, αλλά γεννήθηκαν ή ανάγονται στο χρόνο που είχαν την
ιδιότητα αυτή. Για τα χρέη που ήταν ληξιπρόθεσμα κατά την απόκτηση της
ιδιότητος αυτής από τους ανωτέρω, η ποινική δίωξη ασκείται μετά τρεις (3)
μήνες από την απόκτησή της. Για τα πρόσωπα, που δεν υπείχαν ποινική
ευθύνη κατά τις διατάξεις του άρθρου που αντικαθίσταται, όσον αφορά τα ήδη
ληξιπρόθεσμα χρέη κατά την έναρξη ισχύος του παρόντος νόμου, το ποινικό
αδίκημα διαπράττεται μόλις συμπληρωθούν τέσσερις (4) μήνες από την
έναρξη της ισχύος του.
4. Για χρέη βεβαιωμένα σε βάρος κληρονομούμενου η ποινική δίωξη των
κληρονόμων ασκείται μετά ένα (1) έτος από την πάροδο της προθεσμίας
προς αποποίηση της επαχθείσας κληρονομίας ή κληροδοσίας.
5. Με την παροχή διευκόλυνσης τμηματικής καταβολής του χρέους κατά
τις κείμενες διατάξεις, αναστέλλεται η ποινική δίωξη, για όσο χρόνο
διαρκεί η ρύθμιση και ο οφειλέτης είναι συνεπής με τους όρους της
ρύθμισης και τελικά εξαλείφεται το αξιόποινο σε περίπτωση ολοσχερούς
εξόφλησης. Επίσης, για τον ίδιο λόγο αναβάλλεται η εκτέλεση της
καταγνωσθείσας ποινής ή διακόπτεται η εκτέλεση αυτής που άρχισε, η
οποία τελικά εξαλείφεται σε περίπτωση ολοσχερούς εξόφλησης.
6. Την ίδια ευθύνη με τους οφειλέτες έχουν και οι από οποιαδήποτε
αιτία συνυπόχρεοι καταβολής και οι εγγυητές χρεών κατά το ανωτέρω.
Κατά των εγγυητών και των συνυπόχρεων καταβολής χρεών προς το Δημόσιο
λαμβάνονται όλα τα μέτρα που προβλέπονται από τη νομοθεσία που ισχύει
κατά των πρωτοφειλετών, χωρίς να απαιτείται βεβαίωση του χρέους σε
βάρος τους.
7. Η υποβολή αίτησης ποινικής δίωξης αναστέλλει την παραγραφή του χρέους
για το οποίο υποβλήθηκε μέχρι να εκδοθεί τελεσίδικη απόφαση. Ο χρόνος
παραγραφής του χρέους δεν συμπληρώνεται πριν την πάροδο ενός έτους από
τη λήξη της αναστολής.
*** Η παρ.7 αντικαταστάθηκε ως άνω με την παρ.2 άρθρ.34 Ν.3220/2004,
ΦΕΚ Α 15/28.1.2004. Έναρξη ισχύος από 1ης Ιανουαρίου 2004.
8. Μάρτυρας παρίσταται ο κατά την ημερομηνία της δικασίμου προϊστάμενος
της αρμόδιας δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας ή τελωνείου ή υπάλληλος που
υπηρετεί στην ίδια ή αντίστοιχη υπηρεσία. Η εμφάνιση του μάρτυρα στο
ακροατήριο δεν είναι υποχρεωτική, εφόσον έχει λάβει χώρα έγγραφη
ενημέρωση του αρμόδιου εισαγγελέα ή του δικαστηρίου εκ μέρους της Δ.Ο.Υ.
σχετικά με τη διαδικαστική εξέλιξη της οφειλής, τρεις τουλάχιστον ημέρες πριν
από τη δικάσιμο.
*** Η παρ.8 εδ. α προστέθηκε με την παρ.3 άρθρ.34 Ν.3220/2004, ΦΕΚ Α
15/28.1.2004. Έναρξη ισχύος από 1ης Ιανουαρίου 2004. Το εδ. β΄προστέθηκε
με το ά. 3 παρ. 1 περ. β΄ Ν. 3943/2011, ΦΕΚ Α΄ 66/31-3-2011.
9. Προκειμένου περί χρεών της παραγράφου 1 του παρόντος άρθρου, ήδη
ληξιπρόθεσμων κατά την έναρξη ισχύος της παρούσης παραγράφου, τα
ποινικά αδικήματα των περιπτώσεων α', β', γ' και δ' της παραγράφου αυτής,
τελούνται με τη συνέχιση της μη καταβολής τους μετά την πάροδο τεσσάρων
(4) μηνών από την έναρξη ισχύος των διατάξεων της παρούσας παραγράφου.
*** Η παρ.9 προστέθηκε με το ά. 3 παρ. 1 περ. γ Ν. 3943/2011, ΦΕΚ Α΄
66/31-3-2011.