CHAPTER:-1

INTRODUCTION TO CONSUMER
BEHAVIOUR
ಗ್ರಾಹಕರ ನಡುವಳಿಕೆಯ ಪರಿಚಯ
ಗ್ರಾಹಕ ನಡವಳಿಕೆಯ ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ವ್ರಾಖ್ರಾನ
ಗ್ರಾಹಕ ನಡವಳಿಕೆಯತ ಗ್ರಾಹಕರತ ಸರಕತ ಮತ್ತು
ಸೆೇವ್ೆಗಳನತು ಖರೇದಿಸತವ್ರಗ ಮರಡತವ ಕಾಮಗಳು ಮತ್ತು
ನಿರ್ರಥರಗಳನತು ಸೂಚಿಸತತ್ುದೆ. ಗ್ರಾಹಕರತ ತ್ಮಮ
ಅಗತ್ಾತೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಗತ್ಾಗಳನತು ಗತರತತಿಸತವುದರಿಂದ,
ಆಯ್ಕೆಗಳನತು ಮೌಲ್ಾಮರಪನ ಮರಡತವುದತ, ಖರೇದಿ
ನಿರ್ರಥರವನತು ಮರಡತವುದತ, ಉತ್ಪನುವನತು ಬಳಸತವುದತ
ಮತ್ತು ವಿಲೆೇವ್ರರ ಮರಡತವವರೆಗ್ೆ ಗ್ರಾಹಕರತ
ಹರದತಹೊೇಗತವ ಎಲರಾ ಪಾಕ್ರಾಯ್ಕಗಳನತು ಇದತ
ಒಳಗ್ೊಿಂಡಿದೆ.

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಗ್ರಾಹಕ ನಡವಳಿಕೆಯತ ವಯಸತು, ಲಿಂಗ, ಆದರಯ ಮತ್ತು
ವಾಕ್ರುತ್ವದಿಂತ್ಹ ವ್ೆೈಯಕ್ರುಕ ಗತಣಲ್ಕ್ಷಣಗಳನತು
ಒಳಗ್ೊಿಂಡಿಂತೆ ವ್ರಾಪಕವ್ರದ ಅಿಂಶಗಳಿಿಂದ
ಪಾಭರವಿತ್ವ್ರಗಿರತತ್ುದೆ; ಕತಟತಿಂಬ, ಸೆುೇಹಿತ್ರತ ಮತ್ತು
ಸಿಂಸೃತಿಯಿಂತ್ಹ ಸರಮರಜಿಕ ಅಿಂಶಗಳು; ಮತ್ತು
ಜರಹಿೇರರತ್ತ, ಬೆಲೆ ಮತ್ತು ಪಾಚರರಗಳಿಂತ್ಹ ಮರಕೆಥಟಿಂಗ್
ಅಿಂಶಗಳು.
ಗ್ರಾಹಕರ ನಡವಳಿಕೆಯನತು ಅರ್ಥಮರಡಿಕೊಳುುವುದತ
ವಾವಹರರಗಳಿಗ್ೆ ಮತಖಾವ್ರಗಿದೆ, ಏಕೆಿಂದರೆ ಇದತ ಅವರ
ಉದೆದೇಶಿತ್ ಗ್ರಾಹಕರ ಅಗತ್ಾತೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಗತ್ಾಗಳನತು
ಉತ್ುಮವ್ರಗಿ ಪೂರೆೈಸತವ ಉತ್ಪನುಗಳು ಮತ್ತು
ಮರಕೆಥಟಿಂಗ್ ತ್ಿಂತ್ಾಗಳನತು ಅಭಿವೃದಿಿಪಡಿಸಲ್ತ ಸಹರಯ
ಮರಡತತ್ುದೆ. ಗ್ರಾಹಕರ ನಡವಳಿಕೆಯನತು ಅಧ್ಾಯನ
ಮರಡತವ ಮೂಲ್ಕ, ಜನರತ ಕೆಲ್ವು ಉತ್ಪನುಗಳನತು ಏಕೆ
ಖರೇದಿಸತತರುರೆ, ಅವರ ಖರೇದಿ ನಿರ್ರಥರಗಳ ಮೇಲೆ
ಯರವ ಅಿಂಶಗಳು ಪಾಭರವ ಬೇರತತ್ುವ್ೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರಗ್ೆ
ಉತ್ುಮವ್ರಗಿ ಆಕರ್ಷಥಸಲ್ತ ತ್ಮಮ ಉತ್ಪನುಗಳನತು ಮತ್ತು
Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಮರಕೆಥಟಿಂಗ್ ಅನತು ಹೆೇಗ್ೆ ಸತರ್ರರಸಬಹತದತ ಎಿಂಬತದರ
ಕತರತ್ತ ವಾವಹರರಗಳು ಒಳನೊೇಟಗಳನತು
ಪಡೆಯಬಹತದತ.
ಗ್ರಾಹಕ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ನಡತವಿನ ವಾತರಾಸ

ChatGPT
“ಗ್ರಾಹಕ” ಮತ್ತು “ಗ್ರಾಹಕ” ಪದಗಳನತು ಸರಮರನಾವ್ರಗಿ
ಪರಸಪರ ಬದಲಯರಗಿ ಬಳಸಲರಗತತ್ುದೆ, ಅವುಗಳು ಸವಲ್ಪ
ವಿಭಿನುವ್ರದ ಅರ್ಥಗಳನತು ಹೊಿಂದಿವ್ೆ:
1 ಗ್ರಾಹಕ: ಗ್ರಾಹಕ ಎಿಂದರೆ ಉತ್ಪನು ಅರ್ವ್ರ ಸೆೇವ್ೆಯನತು
ಬಳಸತವ ಅರ್ವ್ರ ಸೆೇವಿಸತವ ವಾಕ್ರು. ಬೆೇರೆ ರೇತಿಯಲಾ
ಹೆೇಳುವುದರದರೆ, ಗ್ರಾಹಕರತ ಉತ್ಪನು ಅರ್ವ್ರ ಸೆೇವ್ೆಯ
ಅಿಂತಿಮ ಬಳಕೆದರರ. ಉದರಹರಣೆಗ್ೆ, ನಿೇವು ಸೊೇಡರದ
ಡಬಬವನತು ಖರೇದಿಸಿ ಕತಡಿಯತತಿುದದರೆ, ನಿೇವು ಆ ಸೊೇಡರದ
ಗ್ರಾಹಕರತ.

Shreedhar vandal
Government First Grade College
2.ಗ್ರಾಹಕ: ಗ್ರಾಹಕ ಎಿಂದರೆ ಉತ್ಪನು ಅರ್ವ್ರ ಸೆೇವ್ೆಯನತು
ಖರೇದಿಸತವ ವಾಕ್ರು. ಬೆೇರೆ ರೇತಿಯಲಾ ಹೆೇಳುವುದರದರೆ,
ಗ್ರಾಹಕರತ ಉತ್ಪನು ಅರ್ವ್ರ ಸೆೇವ್ೆಗ್ೆ ಪರವತಿಸತವ ವಾಕ್ರು.
ಉದರಹರಣೆಗ್ೆ, ನಿೇವು ಅಿಂಗಡಿಗ್ೆ ಹೊೇಗಿ ಸೊೇಡರ
ಡಬಬವನತು ಖರೇದಿಸಿದರೆ, ನಿೇವು ಆ ಅಿಂಗಡಿಯ ಗ್ರಾಹಕರತ.
ಆದದರಿಂದ, ಗ್ರಾಹಕರತ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ನಡತವಿನ ಪಾಮತಖ
ವಾತರಾಸವ್ೆಿಂದರೆ ಗ್ರಾಹಕರತ ಉತ್ಪನು ಅರ್ವ್ರ ಸೆೇವ್ೆಯ
ಅಿಂತಿಮ ಬಳಕೆದರರ, ಆದರೆ ಗ್ರಾಹಕರತ ಅದನತು
ಪರವತಿಸತವ ವಾಕ್ರು. ಆದರಗೂಾ, ಅನೆೇಕ ಸಿಂದರ್ಥಗಳಲಾ,
ಒಬಬ ವಾಕ್ರುಯತ ಗ್ರಾಹಕ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕ ಎರಡೂ
ಆಗಿರಬಹತದತ. ಉದರಹರಣೆಗ್ೆ, ನಿೇವು ಆನಲೆೈನನಲಾ
ಒಿಂದತ ಜೊೇಡಿ ಶೂಗಳನತು ಖರೇದಿಸಿದರೆ, ನಿೇವು ಗ್ರಾಹಕರತ
(ಏಕೆಿಂದರೆ ನಿೇವು ಶೂಗಳನತು ಧ್ರಸತತಿುೇರ) ಮತ್ತು
ಗ್ರಾಹಕರತ (ನಿೇವು ಅವರಗ್ೆ ಪರವತಿಸಿದ ಕರರಣ).

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಭರರತೀಯ ಗ್ರಾಹಕರ ಸ್ವಭರವ ಮತ್ುು ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು
ದೆೇಶದ ವಿಶರಲ್ ಗ್ರತ್ಾ, ವ್ೆೈವಿಧ್ಾಮಯ ಸರಿಂಸೃತಿಕ ಹಿನೆುಲೆ
ಮತ್ತು ಸರಮರಜಿಕ ಆರ್ಥಥಕ ಅಸಮರನತೆಗಳಿಿಂದರಗಿ
ಭರರತಿೇಯ ಗ್ರಾಹಕರ ಸವಭರವ ಮತ್ತು ಗತಣಲ್ಕ್ಷಣಗಳು
ವ್ೆೈವಿಧ್ಾಮಯ ಮತ್ತು ಸಿಂಕ್ರೇಣಥವ್ರಗಿವ್ೆ. ಆದರಗೂಾ,
ಭರರತಿೇಯ ಗ್ರಾಹಕರ ಕೆಲ್ವು ಸರಮರನಾ ಗತಣಲ್ಕ್ಷಣಗಳು
ಕೆಳಕಿಂಡಿಂತಿವ್ೆ:
1.ಬೆಲೆ ಸೂಕ್ಷಮ: ಭರರತಿೇಯ ಗ್ರಾಹಕರತ ಬೆಲೆ-ಸೂಕ್ಷಮರತ
ಮತ್ತು ಹಣಕೆೆ ಮೌಲ್ಾವನತು ಹತಡತಕತತರುರೆ. ಅವರತ
ವಿಶೆೇಷವ್ರಗಿ ಸರಿಂಪಾದರಯಿಕ ಚಿಲ್ಾರೆ ಮರರತಕಟ್ೆೆಗಳಲಾ
ಉತ್ುಮ ವಾವಹರರಕರೆಗಿ ಚೌಕರಶಿ ಮರಡಲ್ತ ಮತ್ತು
ಮರತ್ತಕತೆ ನಡೆಸಲ್ತ ಸಿದಿರದರದರೆ.
2.ಬರಾಯಿಂಡ್ ಪಾಜ್ಞೆ: ಭರರತಿೇಯ ಗ್ರಾಹಕರತ ಬರಾಿಂಡ್ ಪಾಜ್ಞೆ
ಮತ್ತು ಪಾತಿಷ್ೆೆ ಮತ್ತು ಗತಣಮಟೆವನತು ಗ್ೌರವಿಸತತರುರೆ.

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಅವರತ ಪಾಸಿದಿ ಬರಾಯಿಂಡ್ಗಳಿಗ್ೆ ಆದಾತೆ ನಿೇಡತತರುರೆ ಮತ್ತು
ಅವರಗ್ೆ ಹೆಚ್ತು ಪರವತಿಸಲ್ತ ಸಿದಿರದರದರೆ.
3.ಕತಟತಿಂಬ-ಆರ್ರರತ್: ಭರರತಿೇಯ ಗ್ರಾಹಕರತ
ಸರಮರನಾವ್ರಗಿ ಕತಟತಿಂಬ-ಆರ್ರರತ್ರರಗಿದರದರೆ ಮತ್ತು
ಇಡಿೇ ಕತಟತಿಂಬದ ಅಗತ್ಾತೆಗಳು ಮತ್ತು ಆದಾತೆಗಳ
ಆರ್ರರದ ಮೇಲೆ ಖರೇದಿ ನಿರ್ರಥರಗಳನತು
ತೆಗ್ೆದತಕೊಳುುತರುರೆ.
3.ರ್ರರ್ಮಥಕ ಮತ್ತು ಸರಿಂಸೃತಿಕ ಪಾಭರವಗಳು: ಭರರತಿೇಯ
ಗ್ರಾಹಕರ ನಡವಳಿಕೆಯನತು ರೂಪಿಸತವಲಾ ರ್ರರ್ಮಥಕ ಮತ್ತು
ಸರಿಂಸೃತಿಕ ಪಾಭರವಗಳು ಮಹತ್ವದ ಪರತ್ಾವನತು
ವಹಿಸತತ್ುವ್ೆ. ಉದರಹರಣೆಗ್ೆ, ಕೆಲ್ವು ಉತ್ಪನುಗಳನತು
ನಿದಿಥಷೆ ಹಬಬಗಳು ಅರ್ವ್ರ ರ್ರರ್ಮಥಕ ಸಿಂದರ್ಥಗಳಲಾ
ಮರತ್ಾ ಸೆೇವಿಸಲರಗತತ್ುದೆ.
4.ಉದಯೇನತಮಖ ಮಧ್ಾಮ ವಗಥ: ಭರರತ್ವು
ಬೆಳೆಯತತಿುರತವ ಮಧ್ಾಮ ವಗಥವನತು ಹೊಿಂದಿದೆ, ಇದತ

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಪಿಾೇರ್ಮಯಿಂ ಉತ್ಪನುಗಳು ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳಿಗ್ೆ, ವಿಶೆೇಷವ್ರಗಿ
ನಗರ ಪಾದೆೇಶಗಳಲಾ ಹೆಚಿುದ ಬೆೇಡಿಕೆಗ್ೆ ಕರರಣವ್ರಗಿದೆ.
5.ಡಿಜಿಟಲ್-ಬತದಿಿವಿಂತ್: ಇ-ಕರಮರ್ಸಥ ಮತ್ತು ಪರವತಿ
ವಾವಸೆೆಗಳ ಏರಕೆಯಿಂದಿಗ್ೆ, ಭರರತಿೇಯ ಗ್ರಾಹಕರತ ಹೆಚ್ತು
ಟ್ೆಕ್-ಬತದಿಿವಿಂತ್ರರಗತತಿುದರದರೆ ಮತ್ತು ಆನಲೆೈನ
ಶರಪಿಿಂಗ್ನೊಿಂದಿಗ್ೆ ಆರರಮದರಯಕವ್ರಗತತಿುದರದರೆ.
6.ವ್ೆೈವಿಧ್ಾಮಯ ಆದಾತೆಗಳು: ದೆೇಶದ ಅಗ್ರಧ್
ವ್ೆೈವಿಧ್ಾತೆಯಿಿಂದರಗಿ, ಭರರತಿೇಯ ಗ್ರಾಹಕರತ
ವ್ೆೈವಿಧ್ಾಮಯ ಆದಾತೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಭಿರತಚಿಗಳನತು
ಹೊಿಂದಿದರದರೆ, ಇದತ ಪಾದೆೇಶ, ಭರಷ್ೆ ಮತ್ತು
ಸಿಂಸೃತಿಯಿಿಂದ ಬದಲರಗಬಹತದತ.
ಒಟ್ರೆರೆಯರಗಿ, ಭರರತಿೇಯ ಗ್ರಾಹಕರತ ವ್ೆೈವಿಧ್ಾಮಯ
ಮತ್ತು ಸಿಂಕ್ರೇಣಥರರಗಿದರದರೆ, ಸರಿಂಪಾದರಯಿಕ ಮತ್ತು
ಆಧ್ತನಿಕ ಮೌಲ್ಾಗಳ ರ್ಮಶಾಣದೊಿಂದಿಗ್ೆ, ಸರಿಂಸೃತಿಕ,
ಸರಮರಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಥಕ ಅಿಂಶಗಳಿಿಂದ
ಪಾಭರವಿತ್ರರಗಿದರದರೆ.

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಭರರತ್ದಲಾ ಗ್ರಾಹಕ ಚ್ಳುವಳಿ
ಭರರತ್ದಲಾ ಗ್ರಾಹಕರ ಚ್ಳುವಳಿಯತ 1960 ರ ದಶಕದಲಾ
ಪರಾರಿಂರ್ವ್ರಯಿತ್ತ ಮತ್ತು ಅಿಂದಿನಿಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರ
ಹಕತೆಗಳನತು ರಕ್ಷಿಸಲ್ತ ವಿವಿಧ್ ಸಿಂಸೆೆಗಳು ಮತ್ತು
ಕರನೂನತಗಳೆ ಿಂದಿಗ್ೆ ಸತಸರೆಪಿತ್ ಚ್ಳುವಳಿಯರಗಿ
ಬೆಳೆದಿದೆ. ಭರರತ್ದಲಾನ ಗ್ರಾಹಕ ಚ್ಳುವಳಿಯ
ಇತಿಹರಸದಲಾ ಕೆಲ್ವು ಪಾಮತಖ ಮೈಲಗಲ್ತಾಗಳು ಸೆೇರವ್ೆ:
ಗ್ರಾಹಕ ಸಿಂರಕ್ಷಣರ ಕರಯಿದೆ, 1986: ಈ ಕರಯಿದೆಯತ
ಗ್ರಾಹಕರ ಕತಿಂದತಕೊರತೆಗಳ ತ್ವರತ್ ಮತ್ತು ಅಗಗದ
ಪರಹರರವನತು ಒದಗಿಸಲ್ತ ಜಿಲೆಾ, ರರಜಾ ಮತ್ತು ರರರ್ಷರೇಯ
ಮಟೆದಲಾ ಗ್ರಾಹಕ ನರಾಯರಲ್ಯಗಳನತು ಸರೆಪಿಸಿತ್ತ.
1965 ರಲಾ ಗ್ರಾಹಕ ಸಮನವಯ ಮಿಂಡಳಿಯ (ಸಿಸಿಸಿ) ರಚ್ನೆ:
ಸಿಸಿಸಿ ರರರ್ಷರೇಯ ಮಟೆದ ಸಿಂಸೆೆಯರಗಿದತದ ಅದತ ದೆೇಶದ
ವಿವಿಧ್ ಗ್ರಾಹಕ ಸಿಂಸೆೆಗಳ ಚ್ಟತವಟಕೆಗಳನತು
ಸಿಂಘಟಸತತ್ುದೆ.

Shreedhar vandal
Government First Grade College
1978 ರಲಾ ಗ್ರಾಹಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಿಂಶೊೇಧ್ನರ ಕೆೇಿಂದಾದ
(CERC) ರಚ್ನೆ: CERC ಒಿಂದತ ಲರರ್ರಹಿತ್ ಸಿಂಸೆೆಯರಗಿದತದ
ಅದತ ಗ್ರಾಹಕರ ಸಮಸೆಾಗಳ ಬಗ್ೆಗ ಸಿಂಶೊೇಧ್ನೆ ನಡೆಸತತ್ುದೆ
ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರಗ್ೆ ಮರಹಿತಿ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣವನತು ನಿೇಡತತ್ುದೆ.
2005 ರಲಾ ಜರಗ್ೊೇ ಗಾಹಕ್ ಜರಗ್ೊೇ ಅಭಿಯರನದ
ಪರಾರಿಂರ್: ಈ ಅಭಿಯರನವು ಗ್ರಾಹಕರಲಾ ಅವರ ಹಕತೆಗಳು
ಮತ್ತು ಜವ್ರಬರದರಗಳ ಬಗ್ೆಗ ಜರಗೃತಿ ಮೂಡಿಸತವ
ಗತರಯನತು ಹೊಿಂದಿದೆ.
2005 ರಲಾ ರರರ್ಷರೇಯ ಗ್ರಾಹಕ ಸಹರಯವ್ರಣಿಯ ಸರೆಪನೆ:
ಈ ಸಹರಯವ್ರಣಿಯತ ಗ್ರಾಹಕರಗ್ೆ ಅವರ ಹಕತೆಗಳ ಬಗ್ೆಗ
ಮರಹಿತಿ ಮತ್ತು ಮರಗಥದಶಥನವನತು ಒದಗಿಸತತ್ುದೆ ಮತ್ತು
ದೂರತಗಳನತು ಸಲಾಸಲ್ತ ಸಹರಯ ಮರಡತತ್ುದೆ.
2003 ರಲಾ ತ್ಿಂಬರಕತ ಜರಹಿೇರರತಿನ ಮೇಲನ ನಿಷ್ೆೇಧ್: ಈ
ನಿಷ್ೆೇಧ್ವು ಗ್ರಾಹಕರ ಚ್ಳುವಳಿಗ್ೆ ಮಹತ್ವದ ವಿಜಯವ್ರಗಿದೆ,
ಏಕೆಿಂದರೆ ಇದತ ತ್ಿಂಬರಕತ ಉತ್ಪನುಗಳ ಹರನಿಕರರಕ

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಪರಣರಮಗಳಿಿಂದ ಗ್ರಾಹಕರನತು ರಕ್ಷಿಸಲ್ತ ಸಹರಯ
ಮರಡಿತ್ತ.
ಇಿಂದತ, ಭರರತ್ದಲಾ ಗ್ರಾಹಕರ ಆಿಂದೊೇಲ್ನವು ಸಕ್ರಾಯ
ಮತ್ತು ಪಾಭರವಶರಲಯರಗಿದೆ, ವಿವಿಧ್ ಸಿಂಸೆೆಗಳು ಮತ್ತು
ಅಭಿಯರನಗಳು ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕತೆಗಳನತು ರಕ್ಷಿಸಲ್ತ ಮತ್ತು
ವಾವಹರರಗಳಿಿಂದ ನರಾಯಯತತ್ ಮತ್ತು ನೆೈತಿಕ
ಆಚ್ರಣೆಗಳನತು ಖಚಿತ್ಪಡಿಸಿಕೊಳುಲ್ತ ಕೆಲ್ಸ ಮರಡತತಿುವ್ೆ.
ಆದರಗೂಾ, ಜರಗೃತಿ ಮೂಡಿಸತವ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರನತು
ಸಬಲೇಕರಣಗ್ೊಳಿಸತವ ವಿಷಯದಲಾ, ವಿಶೆೇಷವ್ರಗಿ
ಗ್ರಾರ್ಮೇಣ ಪಾದೆೇಶಗಳಲಾ ಮತ್ತು ಅಿಂಚಿನಲಾರತವ
ಸಮತದರಯಗಳಲಾ ಇನೂು ಬಹಳ ದೂರ ಹೊೇಗಬೆೇಕರಗಿದೆ.
ಭರರತ್ದಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕುುಗಳು ಮತ್ುು ಜವರಬ್ರಾರಿಗಳು
ಭರರತ್ದಲಾ, ಗ್ರಾಹಕರತ ಗ್ರಾಹಕ ಸಿಂರಕ್ಷಣರ ಕರಯಿದೆ, 1986
ರ ಅಡಿಯಲಾ ರಕ್ಷಿಸಲ್ಪಟೆ ಹಲ್ವ್ರರತ ಹಕತೆಗಳು ಮತ್ತು
ಜವ್ರಬರದರಗಳನತು ಹೊಿಂದಿದರದರೆ. ಈ ಹಕತೆಗಳು ಮತ್ತು
ಜವ್ರಬರದರಗಳು ಸೆೇರವ್ೆ:

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಗ್ರಾಹಕ ಹಕತೆಗಳು:
ಸತರಕ್ಷತೆಯ ಹಕತೆ: ಗ್ರಾಹಕರತ ತ್ಮಮ ಆರೊೇಗಾ ಮತ್ತು
ಸತರಕ್ಷತೆಗ್ೆ ಅಪರಯಕರರಯರದ ಸರಕತ ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳ
ವಿರತದಿ ರಕ್ಷಣೆ ಪಡೆಯತವ ಹಕೆನತು ಹೊಿಂದಿರತತರುರೆ.
1.ಮರಹಿತಿ ಹಕತೆ: ಗ್ರಾಹಕರತ ತರವು ಖರೇದಿಸತವ
ಉತ್ಪನುಗಳ ಗತಣಮಟೆ, ಪಾಮರಣ, ಬೆಲೆ ಮತ್ತು
ಪದರರ್ಥಗಳ ಬಗ್ೆಗ ಮರಹಿತಿ ಪಡೆಯತವ ಹಕೆನತು
ಹೊಿಂದಿರತತರುರೆ.
2.ಆಯ್ಕೆ ಮರಡತವ ಹಕತೆ: ಗ್ರಾಹಕರತ ವಿವಿಧ್ ಉತ್ಪನುಗಳು
ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳಿಿಂದ ಸಪರ್ರಥತ್ಮಕ ಬೆಲೆಯಲಾ ಆಯ್ಕೆ
ಮರಡತವ ಹಕೆನತು ಹೊಿಂದಿರತತರುರೆ.
3.ಕೆೇಳುವ ಹಕತೆ: ಗ್ರಾಹಕರತ ತರವು ಖರೇದಿಸಿದ
ಉತ್ಪನುಗಳು ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳ ಬಗ್ೆಗ ತ್ಮಮ ದೂರತಗಳು
ಮತ್ತು ಕತಿಂದತಕೊರತೆಗಳನತು ವಾಕುಪಡಿಸತವ ಹಕೆನತು
ಹೊಿಂದಿರತತರುರೆ.
Shreedhar vandal
Government First Grade College
4.ಪರಹರರದ ಹಕತೆ: ಉತ್ಪನು ಅರ್ವ್ರ ಸೆೇವ್ೆಯಿಿಂದ
ಉಿಂಟ್ರಗತವ ಯರವುದೆೇ ಹರನಿಗ್ೆ ಪರಹರರ ಅರ್ವ್ರ
ಪರಹರರವನತು ಪಡೆಯತವ ಹಕೆನತು ಗ್ರಾಹಕರತ
ಹೊಿಂದಿರತತರುರೆ.
ಗ್ರಾಹಕ ಜವ್ರಬರದರಗಳು:
ಖರೇದಿಸತವ ಮೊದಲ್ತ ಉತ್ಪನುಗಳ ಗತಣಮಟೆ ಮತ್ತು
ಪಾಮರಣವನತು ಪರಶಿೇಲಸತವುದತ.
ಖರೇದಿ ಮರಡತವ್ರಗ ನಿಖರ ಮತ್ತು ಸಿಂಪೂಣಥ
ಮರಹಿತಿಯನತು ಒದಗಿಸತವುದತ.
ಉತ್ಪನುಗಳು ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳನತು ಜವ್ರಬರದರಯತತ್ ಮತ್ತು
ಸತರಕ್ಷಿತ್ ರೇತಿಯಲಾ ಬಳಸತವುದತ.
ಉತ್ಪನುಗಳು ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳ ಬೆಲೆಗಳು ಮತ್ತು
ಗತಣಮಟೆದ ಬಗ್ೆಗ ತಿಳಿದಿರತವುದತ.
ವಿವ್ರದಗಳ ಸಿಂದರ್ಥದಲಾ ಗ್ರಾಹಕರಗ್ೆ ಲ್ರ್ಾವಿರತವ
ಕರನೂನತ ಹಕತೆಗಳು ಮತ್ತು ಪರಹರರಗಳ ಬಗ್ೆಗ
ತಿಳಿಸತವುದತ.
Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಗ್ರಾಹಕರತ ತ್ಮಮ ಹಕತೆಗಳು ಮತ್ತು ಜವ್ರಬರದರಗಳ ಬಗ್ೆಗ
ತಿಳಿದಿರತವುದತ ಮತ್ತು ವಾವಹರರಗಳಿಿಂದ ನರಾಯಯತತ್
ಮತ್ತು ನೆೈತಿಕ ಆಚ್ರಣೆಗಳನತು ಖಚಿತ್ಪಡಿಸಿಕೊಳುಲ್ತ
ಅವುಗಳನತು ಚ್ಲರಯಿಸತವುದತ ಮತಖಾವ್ರಗಿದೆ. ಗ್ರಾಹಕರತ
ತ್ಮಮ ಹಕತೆಗಳನತು ಉಲ್ಾಿಂಘಿಸಿದರೆ ಅರ್ವ್ರ ಉತ್ಪನುಗಳು
ಅರ್ವ್ರ ಸೆೇವ್ೆಗಳಿಗ್ೆ ಸಿಂಬಿಂಧಿಸಿದ ಕತಿಂದತಕೊರತೆಗಳನತು
ಹೊಿಂದಿದದರೆ ಗ್ರಾಹಕ ನರಾಯರಲ್ಯಗಳಿಗ್ೆ ದೂರತಗಳನತು
ಸಲಾಸಬಹತದತ.
ಗ್ರಾಹಕ್ರೇಕರಣದ ಪಾಯೇಜನಗಳು
ಗ್ರಾಹಕ ಹಕತೆಗಳ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಹಿತರಸಕ್ರುಗಳ
ಪಾಚರರಕರೆಗಿ ಪಾತಿಪರದಿಸತವ ಸರಮರಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಥಕ
ಚ್ಳುವಳಿಯನತು ಗ್ರಾಹಕ್ರೇಕರಣವು ಸೂಚಿಸತತ್ುದೆ.
ಗ್ರಾಹಕ್ರೇಕರಣದ ಕೆಲ್ವು ಪಾಯೇಜನಗಳು ಇಲಾವ್ೆ:
1.ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕತೆಗಳ ರಕ್ಷಣೆ: ಗ್ರಾಹಕರತ ತ್ಮಮ
ಅಗತ್ಾಗಳನತು ಪೂರೆೈಸತವ ವ್ರಾಪರರಗಳು ಸತರಕ್ಷಿತ್,
ವಿಶರವಸರಹಥ ಮತ್ತು ಉತ್ುಮ-ಗತಣಮಟೆದ ಉತ್ಪನುಗಳು

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳನತು ಒದಗಿಸತವುದನತು ಖ್ರತಿಾಪಡಿಸತವ
ಮೂಲ್ಕ ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕತೆಗಳನತು ರಕ್ಷಿಸಲ್ತ ಸಹರಯ
ಮರಡತತ್ುದೆ.
2.ಹೆಚಿುದ ಸಪರ್ೆಥ: ಸಪರ್ರಥತ್ಮಕವ್ರಗಿ ಉಳಿಯಲ್ತ ಗ್ರಾಹಕರತ
ತ್ಮಮ ಉತ್ಪನುಗಳು ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳ ಗತಣಮಟೆವನತು
ಆವಿಷೆರಸಲ್ತ ಮತ್ತು ಸತರ್ರರಸಲ್ತ ಉದಾಮಗಳನತು
ಉತೆುೇಜಿಸತವ ಮೂಲ್ಕ ಮರರತಕಟ್ೆೆಯಲಾ ಸಪರ್ೆಥಯನತು
ಉತೆುೇಜಿಸತತ್ುದೆ.
3.ಗ್ರಾಹಕ ಸಬಲೇಕರಣ: ಗ್ರಾಹಕರತ ಅವರತ ಖರೇದಿಸತವ
ಉತ್ಪನುಗಳು ಮತ್ತು ಸೆೇವ್ೆಗಳ ಬಗ್ೆಗ ತಿಳುವಳಿಕೆಯತಳು
ನಿರ್ರಥರಗಳನತು ತೆಗ್ೆದತಕೊಳುಲ್ತ ಅವರಗ್ೆ ಅಗತ್ಾವಿರತವ
ಜ್ಞರನ ಮತ್ತು ಸರಧ್ನಗಳನತು ನಿೇಡತವ ಮೂಲ್ಕ ಗ್ರಾಹಕರಗ್ೆ
ಅಧಿಕರರ ನಿೇಡತತ್ುದೆ.
4.ಪರಸರ ಸಿಂರಕ್ಷಣೆ: ಗ್ರಾಹಕ್ರೇಕರಣವು ವಾವಹರರಗಳನತು
ಸಮರ್ಥನಿೇಯ ಅಭರಾಸಗಳನತು ಅಳವಡಿಸಿಕೊಳುಲ್ತ ಮತ್ತು
ಪರಸರದ ಮೇಲೆ ಅವುಗಳ ಪಾಭರವವನತು ಕಡಿಮ ಮರಡಲ್ತ

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಪ್ಾೇತರುಹಿಸತತ್ುದೆ, ಇದತ ಹೆಚ್ತು ಸಮರ್ಥನಿೇಯ ಮತ್ತು
ಪರಸರ ಸೆುೇಹಿ ಆರ್ಥಥಕತೆಗ್ೆ ಕರರಣವ್ರಗಬಹತದತ.
5.ಸತರ್ರರತ್ ಸರವಥಜನಿಕ ಆರೊೇಗಾ: ಗ್ರಾಹಕ್ರೇಕರಣವು
ಸತರಕ್ಷಿತ್ ಮತ್ತು ಆರೊೇಗಾಕರ ಉತ್ಪನುಗಳ ಉತರಪದನೆ
ಮತ್ತು ವಿತ್ರಣೆಯನತು ಉತೆುೇಜಿಸತತ್ುದೆ, ಇದತ ಸತರ್ರರತ್
ಸರವಥಜನಿಕ ಆರೊೇಗಾ ಫಲತರಿಂಶಗಳಿಗ್ೆ
ಕರರಣವ್ರಗಬಹತದತ.
6.ಆರ್ಥಥಕ ಬೆಳವಣಿಗ್ೆ: ಗ್ರಾಹಕ್ರೇಕರಣವು ಸರಕತ ಮತ್ತು
ಸೆೇವ್ೆಗಳಿಗ್ೆ ಹೆಚಿುದ ಬೆೇಡಿಕೆಯನತು ಉತೆುೇಜಿಸತವ ಮೂಲ್ಕ
ಆರ್ಥಥಕ ಬೆಳವಣಿಗ್ೆಗ್ೆ ಕೊಡತಗ್ೆ ನಿೇಡತತ್ುದೆ, ಇದತ
ಉದೊಾೇಗಗಳನತು ಸೃರ್ಷೆಸತತ್ುದೆ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಥಕ
ಚ್ಟತವಟಕೆಯನತು ಉತೆುೇಜಿಸತತ್ುದೆ.
ಒಟ್ರೆರೆಯರಗಿ, ಗ್ರಾಹಕವ್ರದವು ವಾವಹರರಗಳಿಿಂದ
ನರಾಯಯತತ್ ಮತ್ತು ನೆೈತಿಕ ಅಭರಾಸಗಳನತು ಉತೆುೇಜಿಸಲ್ತ
ಸಹರಯ ಮರಡತತ್ುದೆ, ಗ್ರಾಹಕರ ಹಕತೆಗಳನತು ರಕ್ಷಿಸತತ್ುದೆ

Shreedhar vandal
Government First Grade College
ಮತ್ತು ಹೆಚ್ತು ಸಮರ್ಥನಿೇಯ ಮತ್ತು ಸಮರನ ಸಮರಜಕೆೆ
ಕೊಡತಗ್ೆ ನಿೇಡತತ್ುದೆ.
Prepared by
Shreedhar vandal
Government First Grade College

Shreedhar vandal
Government First Grade College