NHẬN DẠNG MẶT BẬC 2

Nhắc lại các đường Conic

Cone
 Parabola

x 2 = 4 py, p  0 x 2 = 4 py, p  0

y 2 = 4 px, p  0 y 2 = 4 px, p  0
 Ellipse
x2 y 2
+ 2 =1
PF1 + PF2 = 2a a 2
b

a
b

−a a −b b

−b
−a
 Hyperbola

PF1 − PF2 = 2a x2 y 2

2
− 2 =1
a b
 Nhận dạng mặt bậc 2

Phương trình tổng quát của mặt bậc 2:

Ax + By + Cz + Dxy + Exz + Fyz
2 2 2

+ ax + by + cz + d = 0
trong đó ít nhất 1 số hạng bậc 2 phải khác 0.
Dạng chính tắc:

Ax + By + Cz + D = 0 hay Ax + By + cz + d = 0
2 2 2 2 2

Hoặc chỉ còn lại 2 biến như các đường Conic.

 Cách gọi tên các mặt chính tắc

1. Ellipsoid
2 2 2
x y z
+ + = 1
a 2 b2 c2
Cách gọi tên các mặt chính tắc
 Cách gọi tên các mặt chính tắc

2. Hyperboloid 1 tầng
2 2 2
x y z
2
+ 2 − 2 =1
a b c
Cách gọi tên các mặt chính tắc
 Cách gọi tên các mặt chính tắc

3. Hyperboloid 2 tầng
x2 y 2 z 2
2
+ 2 − 2 = −1
a b c
Cách gọi tên các mặt chính tắc
 Cách gọi tên các mặt chính tắc

4. Nón
2 2 2
x y z
2
+ 2 − 2 =0
a b c
Cách gọi tên các mặt chính tắc
 Cách gọi tên các mặt chính tắc

5. Paraboloid elliptic
2 2
x y
2
+ 2 = cz + d
a b
Cách gọi tên các mặt chính tắc
 Cách gọi tên các mặt chính tắc

6. Paraboloid hyperbplic
2 2
x y
2
− 2 = cz + d
a b
 Cách gọi tên các mặt chính tắc

7. Mặt trụ
y = 2 pz
2

2 2
x y
− = 1
x2
y 2 a 2 b2
+ = 1
a 2 b2
 Cách gọi tên các mặt chính tắc

Tham khảo:
https://www.youtube.com/watch?v=x6c2DdOrkQI
Cách gọi tên các mặt chính tắc
 Phương trình chính tắc của mặt bậc 2

x2 y 2 z 2
2
+ 2 + 2 =1 Ellipsoid
a b c (+ + +)
x +y +z =R
2 2 2 2
Mặt cầu

2 2 2
x y z
2
+ 2 − 2 =1 Hyperboloid 1 tầng.
a b c
2 2 2
( + + −, C  0 )
x y z
2
+ 2
− 2
= −1 Hyperboloid 2 tầng.
a b c
 2 2 2
x y z
2
+ 2
− 2
= 0 Nón
a b c
( + + −, C = 0 )
2 2
x y (Dạng thường gặp của nón)
z = 2+ 2
2
a b
2 2
x y
cz + d = 2 + 2 Paraboloid elliptic ( + + )
a b
2 2
x y
cz + d = 2 − 2 Paraboloid hyperbolic ( + − )
a b
 2 2
x y
2
+ 2
= 1 Trụ elliptic
a b

2 2
x y
2
− 2 =1 Trụ hyperbolic
a b

y 2 = 2 px Trụ parabolic

2 biến
Bài tập:
1. x = 2 y − 3 z − y 2

2. y = x − 2 x + 3 z
2

3. x + 2 y + 3 z − 6 z = 0
2 2 2

4. x − y − 2 y + z = 2
2 2 2

5. x − 4 x − y − z = 1
2 2 2

6. x + y + 2 x = z − 2 z
2 2 2

7. 1− y − z + x = 3
2 2
Đáp án:
1. Mặt Paraboloid Elliptic
2. Mặt Paraboloid Hyperbolic
3. Mặt Ellipsoid
4. Mặt Hyperboloid 1 tầng
5. Mặt Hyperboloid 2 tầng
6. Mặt nón
7. Nửa mặt cầu
 Hình ảnh các mặt cơ bản
z
Ellipsoid

y
x

2 2 2
x y z
+ + = 1
a 2 b2 c2
 Hyperboloid

Hai tầng Một tầng

z z2
2 2
x y x y2
z= 2− 2 z= 2− 2
a b a b

x2 y2
z= 2− 2
2 a2 b 2
x y z x2 y 2 z 2
2
+ 2 − 2 = −1 2
+ 2 − 2 =1
a b c a b c
 Nón
z

y
x

2 2 2
z x y
2
= 2+ 2
c a b
Vẽ nón
 Paraboloid elliptic

2 2
x y
z= 2 + 2 z = 2− x − y
2 2

a b
 Vẽ paraboloid elliptic

2 2
x y
z= 2 + 2
a b
Parapoloid hyperbolic

2 2
x y
z= 2 − 2
a b
 Mặt Trụ

Mặt trụ: là một mặt bao gồm tất cả các đường

thẳng (được gọi là đường sinh) song song với
đường thẳng được cho và đi qua đường cong
phẳng cho trước

Ví dụ 1: vẽ đồ thị của mặt z=x 2

Đồ thị Trụ parabol z=x 2
Vẽ bằng phần mềm GeoGebra
 Trụ elliptic
z
Cách vẽ các mặt trụ:
1.Vẽ đường chuẩn ( là
đường cong bậc 2 trong
phương trình mặt)
2.Cho đường bậc 2 di y
chuyển dọc theo trục
không chứa biến xuất x
hiện trong phương trình x2 y2
mặt 2
+ 2 =1
a b
Vẽ trụ

2 2
x y
2
+ 2 =1
a b
 Trụ hyperbolic
z

x
y

2 2
x y
2
− 2 =1
a b
Trụ parabolic
z

y = 2 pz
2
 Các mặt phẳng song song các mặt tọa độ

z
z z

y
x y
x x

y=a x=a z=a

 Một số mặt phẳng
z

x x

x+y=1
x+z=1
 Một số mặt phẳng

x y z
y=x + + =1
a b c