Jeerj %eeveesoÙe «evLeceeuee keâe heg<he veb.

285
ISBN 978-81-19780-57-0
efoiecyej pewve ef$eueeskeâ MeesOe mebmLeeve Éeje mebÛeeefuele

lesjnÉerhe efJeOeeve Jeerj %eeveesoÙe «evLeceeuee

Fme «evLeceeuee ceW efoiecyej pewve Dee<e&ceeie& keâe hees<eCe keâjves Jeeues efnvoer,
-jÛeefÙe$eer- mebmke=âle, Øeeke=âle, keâVeÌ[, Deb«espeer, iegpejeleer, ceje"er Deeefo Yee<eeDeeW
pewve meceepe keâer meJeexÛÛe meeOJeer, kesâ vÙeeÙe, efmeæevle, DeOÙeelce, Yetieesue-Keieesue, JÙeekeâjCe Deeefo
oes yeej [er.efuešd. keâer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=âle efJe<eÙeeW hej ueIeg SJeb Je=nod «ebLeeW keâe cetue SJeb DevegJeeo meefnle
hejcehetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâeefMejesceefCe ØekeâeMeve neslee nw~ meceÙe-meceÙe hej Oeeefce&keâ
ßeer %eeveceleer ceeleepeer ueeskeâesheÙeesieer ueIeg hegefmlekeâeSB Yeer
ØekeâeefMele nesleer jnleer nQ~
mechetCe& Yeejle ceW MeeÕele leerLeËkeâj pevceYetefce DeÙeesOÙee keâer ØeYeeJevee nsleg
YeejleieewjJe ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleepeer kesâ keâjkeâceueeW Éeje ØeJeefle&le
-: mebmLeeefhekeâe SJeb ØesjCeeœeesle :-
‘‘YeieJeeve $e+<eYeosJe pevceYetefce DeÙeesOÙee leerLe& ØeYeeJevee jLe’’ hejcehetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâeefMejesceefCe ßeer %eeveceleer ceeleepeer
kesâ GodIeešve DeJemej hej ØekeâeefMele (oes yeej [er.efuešd. keâer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=âle)
GodIeešve efleefLe-ØeLece ßeeJeCe ke=â. veJeceer, 11 pegueeF& 2023, DeÙeesOÙee (G.Øe.)
-: ceeie&oMe&ve :-
Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe ßeer Ûevoveeceleer ceeleepeer
(heerSÛe.[er. keâer ceeveo GheeefOe mes Deuebke=âle)
-: efveoxMekeâ SJeb ØeOeeve mecheeokeâ :-
keâce&Ùeesieer heer"eOeerMe mJeefmleßeer jJeervõkeâerelf e& mJeeceerpeer
-ØekeâeMekeâ- -: mecheeokeâ :-
efoiecyej pewve ef$eueeskeâ MeesOe mebmLeeve [e@. peerJeve ØekeâeMe pewve μ Øeefle‰eÛeeÙe& efJepeÙe kegâceej pewve
pecyetÉerhe-nefmleveehegj (cesj") G.Øe.-250404, Heâesve veb.- (01233) 280184
Website : www.encyclopediaofjainism.com meJee&eOf ekeâej ØekeâeMekeâeOeerve
E-mail : jambudweeptirth@gmail.com
ØeLece mebmkeâjCe (meved 2007)-2200 ØeefleÙeeB
le=leerÙe mebmkeâjCe Jeer. efve. meb. 2549 cetuÙe efÉleerÙe mebmkeâjCe (meved 2018)-500 ØeefleÙeeB
500 ØeefleÙeeB efÉ. ßeeJeCe Meg. iÙeejme, 27 Deiemle 2023 240/-®.
(Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâejlve ßeer Ûeboveeceleer ceeleepeer keâe 35JeeB DeeefÙe&keâe oer#ee efoJeme) keâcheesefpebie-%eeveceleer vesšJeke&â, pecyetÉerhe-nefmleveehegj (cesj") G.Øe.
 (3) (4)

mecheeokeâerÙe efveÙecemeej Deeefo «ebLeeW keâer mejue efnvoer šerkeâe efueKeer, efpemekesâ ceeOÙece mes
ØelÙeskeâ Gceü kesâ ueesieeW ves hetpÙe ceeleepeer kesâ meeefnlÙe keâes heÌ{keâj Deheves %eeve keâer
—keâce&Ùeesieer heer"eOeerMe mJeefmleßeer jJeervõkeâerefle& mJeeceerpeer
Je=efæ keâer~
Jele&ceeve ceW pewve meceepe kesâ ØeeÙe: nj mLeeve hej Deye hetpee-ceC[ue efJeOeeveeW peye mes hetpÙe ceeleepeer ves efJeOeeveeW keâer jÛevee keâjvee ØeejcYe efkeâÙee, leye
keâer Oetce ceÛeer jnleer nw~ Fme yeermeJeeR meoer ceW hetpÙe ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer mes ve peeves efkeâleves veeefmlekeâ ueesie YeieJeeve kesâ hejceYeòeâ yeve ieS~ peneB lekeâ
ceeleepeer ves meeefnlÙe me=peve kesâ Fefleneme ceW Skeâ DehetJe& keâerefle&ceeve mLeeefhele efkeâÙee ceQ mecePelee ntB Jele&ceeve ceW keâesF& Yeer efove Ssmee veneR peelee nesiee efkeâ efpeme efove
nw~ GvneWves yeÌ[s-yeÌ[s DeeOÙeeeflcekeâ «evLeeW kesâ uesKeve kesâ meeLe ner Yeefòeâiebiee keâes osMe kesâ efkeâmeer ve efkeâmeer mLeeve hej hetpÙe ceeleepeer Éeje jefÛele keâesF& efJeOeeve
ØeJeeefnle keâjles ngS Úesš-s yeÌ[s meYeer efceueekeâj ueieYeie 100 efJeOeeveeW keâer jÛevee keâer ve nes jne nes~
nw, efpemeceW FvõOJepe efJeOeeve, keâuheõgce efJeOeeve, meJe&leesYeõ efJeOeeve Deeefo ØecegKe nQ~ Fme lesjnÉerhe efJeOeeve keâes Ùeefo Deehe nefmleveehegj ceW efveefce&le lesjnÉerhe
Jele&ceeve ceW hetpÙe ceeleepeer keâer uesKeveer DeefJejue Ûeue jner nw, efpemekesâ Éeje efpevecebefoj ceW keâjWies lees Deehekeâes DeefOekeâ hegCÙeheâue keâer Øeeefhle nesieer DeLeJee Deehe
veF&-veF& ke=âefleÙeeW keâe Godiece neslee jnlee nw~ Deheves veiej kesâ cebefoj ceW Yeer Fme DeefleMeÙekeâejer efJeOeeve keâes keâjkesâ Deheves
Deepe nce meye hejce meewYeeiÙeMeeueer nQ efkeâ Deepe Deheves Ûece&Ûe#egDeeW mes Yeues ceveesjLeeW keâes meheâue keâjW~
ner DeeÛeeÙe& kegbâokegbâo Deeefo ceneve DeeÛeeÙeeX kesâ oMe&ve veneR keâj hee jns nQ hejvleg Devle ceW YeieJeeve ceneJeerj mes Ùen cebieue ØeeLe&vee nw efkeâ hetpÙe ceeleepeer
nceejs yeerÛe ceW hetpÙe %eeveceleer ceeleepeer pewmeer hejce efJeog<eer meeOJeer efJejepeceeve nQ Fmeer Øekeâej mJemLe SJeb efÛejeÙeg jnkeâj osMe Je meceepe keâes veF&-veF& ke=âefleÙeeB
efpevneWves YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer kesâ heMÛeeled 2500 Je<eeX ceW meeefnlÙeuesKeve keâe Øeoeve keâjleer jnW efpememes nce meYeer mebmeejer-ØeeCeer keâYeer Yeer Deheves ceeie& mes
MegYeejbYe keâjkesâ Skeâ Deveghece keâerefle&ceeve mLeeefhele efkeâÙee nw~ ÛÙegle ve nesves heeSB~
Deveskeâeveskeâ meeefnlÙeme=peve keâer ëe=bKeuee ceW Ùen ‘‘lesjnÉerhe efJeOeeve’’ Yeer
Skeâ yespeesÌ[ ke=âefle nw~ FmeceW 30 hetpeeDeeW Éeje lesjnÉerheeW kesâ mecemle efpevecebefojeW N: M
keâer hetpee-DeÛee& keâer ieF& nw~
ceeveJe cee$e keâes megKe-Meebelf e Je mece=eæ
f Øeehle nes, Fmeer YeeJevee mes hetpÙe ceeleepeer
ves megiece Yeefòeâceeie& keâes ØeOeevelee oskeâj hetpeve-efJeOeeveeWs keâer jÛevee keâer nw~ hetpÙe
ceeleepeer Éeje efueefKele hetpee-efJeOeeveeW keâer nj hebeòf eâ mejue, %eeveJeOe&keâ Deewj Deeiecemeccele
nesleer nw~ Ùeefo keâesF& efJeÉeve Gmekesâ DeLe& keâes veneR mecePeeS lees Yeer Gmekeâe DeLe& YeòeâeW
keâes mecePe ceW Dee peelee nw~
hetpÙe ceeleepeer kesâ meeefnlÙe keâer Skeâ yengle yeÌ[er efJeMes<elee Ùen nw efkeâ GvneWves
yeÛÛeeW kesâ efueS yeeueefJekeâeme pewmeer Úesšer hegmlekeWâ efueKeeR, ÙegJeeDeeW kesâ efueS
mebmkeâej, Øeefle%ee, hejer#ee, Deešs keâe cegiee& Deeefo jesÛekeâ GhevÙeeme efueKes,
ceefnueeDeeW kesâ efueS veejer Deeueeskeâ pewmeer hegmlekeWâ efueKeeR, efJeÉeveeW kesâ efueS De„menœeer,
 (5)
DeeÅe JeòeâJÙe
(lesjnÉerhe jÛevee SJeb lesjnÉerhe efJeOeeve keâer Yetefcekeâe)
-ieefCeveer %eeveceleer
Fme lesjnÉerhe efJeOeeve ceW ceOÙeueeskeâ kesâ DemebKÙeele Éerhe-mecegõeW ceW mes ØeejbeYf ekeâ
lesjnÉerheeW keâer hetjer jÛevee keâe efJemle=le JeCe&ve nw~ DeLee&led meb#eshe ceW pewveYetieesue keâer
Øeefleke=âefle kesâ ™he cesW lesjnÉerheeW kesâ Deke=âef$ece ÛewlÙeeueÙeeW, osJeYeJeveesb kesâ cebeof jeW SJeb {eF&Éerhe
kesâ 170 meceJemejCeeW keâer hetpee Fme efJeOeeve ceW keâer ieF& nw~ efJeOeeve keâer ceefncee DeefÛevlÙe
nw~ ÙeneB ceQ Fme efJeOeeve keâer he=‰Yetecf e mes Yeer hee"keâeW keâes heefjefÛele keâjevee Ûeenleer nt~B
ceQves meved 1952 keâer MejohetefCe&cee keâes ie=nlÙeeie keâjkesâ meJe&ØeLece meved 1953 ceW
YeejleieewjJe DeeÛeeÙe& ßeer osMeYet<eCe peer cenejepe mes Ûew$e ke=â<Cee Skeâced keâes #egefuuekeâe
oer#ee OeejCe keâer, hegve: meved 1954-1955 ceW yeermeJeeR meoer kesâ ØeLeceeÛeeÙe& Ûeeefj$eÛe›eâJeleea
ßeer Meebeflemeeiej cenejepe kesâ leerve yeej oMe&ve keâjkesâ Gvekeâer Dee%ee mes Gvekesâ ØeLece
efMe<Ùe SJeb ØeLece heóeÛeeÙe& ßeer Jeerjmeeiej cenejepe mes meved 1956 ceW JewMeeKe ke=â<Cee
otpe keâes DeeefÙe&keâe oer#ee ueskeâj ‘%eeveceleer’ veece Øeehle efkeâÙee~ Gmekesâ yeeo ieg®ÛejCeeW
ceW oes Ûeelegcee&me mecheVe efkeâÙes, hegve: 5 Je<e& Deheves ieg®Yeüelee DeeÛeeÙe&ßeer efMeJemeeiej
cenejepe kesâ mebIe ceW (meved 1958 mes 1962 lekeâ) Oecee&jeOevee kesâ meeLe-meeLe cegefve-
DeeefÙe&keâeDeeW SJeb mebIemLe efMe<Ùe-efMe<ÙeeDeeW kesâ DeOÙeeheve ceW JÙeleerle ngS~ Deveblej
DeeÛeeÙe&ßeer keâer Dee%ee ueskeâj ceQves meccesoefMeKej Ùee$ee kesâ efueS Deheveer efMe<ÙeeDeeW
meefnle DeeefÙe&keâe mebIe kesâ ™he ceW mebIe mes he=Lekeâd efJenej efkeâÙee Deewj meved 1963 ceW
MeeÕele leerLe& meccesoefMeKej keâer Ùee$ee keâjkesâ keâuekeâòee ceW Ûeelegcee&me efkeâÙee hegve:
oef#eCe Yeejle keâer Deesj efJenej efkeâÙee, leye meved 1964 ceW nwojeyeeo (DeebOeÇØeosMe) ceW
Ûeelegcee&me keâjkesâ meved 1965 ceW ßeJeCeyesueieesuee (keâvee&škeâ) ceW YeieJeeve yeengyeueer kesâ
ÛejCe meeefveOÙe ceW hengBÛekeâj JeneB Ûeelegcee&me keâjves keâe mebÙeesie Øeehle ngDee~ Gme meceÙe
cesjs heeme DeeefÙe&keâe he©eeJeleer peer, DeeefÙe&keâe efpeveceleer peer, DeeefÙe&keâe Deeefoceleer peer,
#egefuuekeâe ßesÙeebmeceleer peer (DeeefÙe&keâe ßes‰celeer) SJeb #egefuuekeâe DeYeÙeceleer peer Deeefo 5
ceeleepeer (meYeer cesjer efMe<ÙeeSB) LeeR~
ßeJeCeyesueieesuee ceW Ûeelegcee&me kesâ ceOÙe DeeefÕeve ceeme (Dekeäšyt ej) ceW ceQves 15 efove
lekeâ efJebOÙeefieefj heJe&le hej jnkeâj DeKeC[ ceewvehetJe&keâ YeieJeeve yeengyeueer kesâ heeme efheC[mLe
OÙeeve keâjves keâe mebkeâuhe efueÙee~ Gme OÙeeve ceW Skeâ efove Øeele:keâeue ueieYeie 3 yepes cegPes
(6)
kegâÚ DeodYegle ØekeâeMehegpb e efoKeeF& efoÙee, Gmeer ceW lesjnÉerhe keâer hetjer Deke=âef$ece jÛevee kesâ
oMe&ve ngS~ Jes #eCe cesjs efueS JeemleJe ceW Deueewekf eâkeâ mJeie&megKe keâer DevegYetelf e kesâ meÂMe ner
Les~ ceewve keâer hetCe&lee kesâ he§eeled ceQves Gme jÛevee kesâ efJe<eÙe ceW Deheveer efMe<ÙeeDeeW keâes SJeb JeneB
kesâ hegjeves Yeóejkeâ Ûee®keâerelf e& peer keâes yeleeÙee lees meyekesâ n<e& keâe heej veneR Lee~ ceQves OÙeeve
ceW GheueyOe Gme mechetCe& jÛevee keâe JeCe&ve efleueesÙeheCCeòeer, ef$eueeskeâmeej Deeefo «ebLeeW ceW
heÌ{e lees cegPes DehetJe& Deevebo ngDee Deewj ceQves Fmes yeengyeueer kesâ ßeerÛejCeeW ceW efkeâÙes ieÙes
efheC[mLe OÙeeve keâe DeefleMeÙe ceevee~ Gmekesâ yeeo Ùen jÛevee cesjs melele OÙeeve keâe efJe<eÙe
lees yeveer ner jner, Fmes Oejleer hej meekeâej keâjves keâe efÛevleve Yeer ceve ceW peeie=le ngDee~ FOej
DeeÛeeÙe&mebIe mes hetpÙe DeeÛeeÙe&ßeer efMeJemeeiej cenejepe kesâ Dee«enJeMe ceQ hegve: meved 1966-
67 kesâ Ûeelegcee&me ›eâceMe: meesueehegj (ceneje°^) Deewj meveeJeo (ceOÙeØeosMe) ceW keâjkesâ meved
1968 ceW mebIe ceW Dee ieF&~ meved 1969 ceW DeeÛeeÙe& efMeJemeeiej cenejepe keâer Yeer Deekeâefmcekeâ
meceeefOe nes ieF&, leye mebIemLe cegevf e ßeer Oece&meeiej cenejepe (DeeÛeeÙe&ßeer Jeerjmeeiej cenejepe
kesâ efMe<Ùe) keâes DeeÛeeÙe&heó Øeehle ngDee~ Gvekeâe Yeer hetCe& JeelmeuÙeYeeJe nesves mes meved 1971
lekeâ ceQves mebIe ceW jnkeâj meYeer cegevf e-DeeefÙe&keâe Deeefo keâes DeOÙeÙeve keâjeÙee, Deveblej meved
1972 ceW hegve: DeeefÙe&keâemebIe yeveekeâj ceQves jepemLeeve mes efouueer keâer Deesj efJenej efkeâÙee~
JeneB meved 1974 ceWs DeeÛeeÙe&ßeer osMeYet<eCe cenejepe keâer ØesjCee mes DeeÙeesepf ele YeieJeeve
ceneJeerj keâe 2500JeeB efveJee&CeceneslmeJe ceW meef›eâÙe Yeeie ueskeâj ceQ Deheves mebIe meefnle
Sself eneefmekeâ leerLe& nefmleveehegj hengÛB eer~
ÙeneB Ùen yeele efJeMes<e %eeleJÙe nw efkeâ ÙeÅeefhe cesjer YeeJevee meved 1965 mes ner Leer efkeâ
Ùen lesjnÉerhe jÛevee keâneR ve keâneR efveefce&le nesveer ÛeeefnS efkeâvleg keâneR Yeer cesjs ve ®keâves kesâ
keâejCe leLee cesjs Éeje efkeâmeer mes hewmee Deeefo kesâ efJe<eÙe ceW ve keânves kesâ keâejCe Jen jÛevee
meekeâej ve nes mekeâer Leer hegve: meved 1967 ceW peye meveeJeo mes yeÇ.ceesleerÛebo peer cesjs mebIe ceW
DeeS, leye cesjer YeeJevee peevekeâj GvneWves Fme jÛevee keâes yeveeves keâe mebkeâuhe efueÙee Deewj
Gvekesâ meeLe meved 1972 mes peg[Ì ieÙes yeÇ. jJeervõ kegâceej peer~ ceQves Fve ueesieeW mes mhe<š keâne
efkeâ ceQ keâYeer Yeer jÛevee efvecee&Ce kesâ efueS efkeâmeer ßeeJekeâ mes hewmes kesâ efueS veneR keântiB eer~ Fve
ueesieeW ves men<e& mJeerkeâej efkeâÙee Deewj cegPes DeeÕemle efkeâÙee efkeâ ceeleepeer! Deehekeâes efkeâmeer
mes hewmes kesâ efueS keânves keâer DeeJeMÙekeâlee veneR heÌ[is eer, nce ueesie Yeejle keâer mechetCe&
efoiecyej pewve meceepe mes menÙeesie ueskeâj Fme jÛevee keâes yeveJeeSBies~
meved 1972 ceW cesjer ØesjCee mes ‘‘efoiecyej pewve ef$eueeskeâ MeesOe mebmLeeve’’ veece keâer Skeâ
mebmLee keâe pevce ngDee efpemekeâe jefpemš^Ms eve efouueer ceW keâjkesâ Gmekesâ Éeje lesjnÉerhe jÛevee
efvecee&Ce keâer ÛeÛee& ØeejbYe nes ieF&~ hegve: peye ceQves MeeŒeerÙe DeeOeej mes lesjnÉerhe keâer hetjer
 (7)
jÛevee yeleekeâj Gmes Kegues cewoeve ceW yeveeves keâer FÛÚe yeleeF& leye Skeâ Debleefjce yew"keâ ceW
efJeÛeej efkeâÙee ieÙee efkeâ Fme hetjer jÛevee kesâ efueS yengle yeÌ[er Yetecf e keâer DeeJeMÙekeâlee kesâ
meeLe oerIe&keâeueerve Ùeespevee, Je=nled DeLe&JÙeJemLee SJeb efvecee&Ce kesâ he§eeled jKejKeeJe keâer
Yeejer JÙeJemLee keâjveer heÌ[is eer~ Devle ceW efJeÛeej Ùen yevee efkeâ kesâJeue Skeâ ØeLece Éerhe kesâ
™he ceW ‘pecyetÉerhe jÛevee’ keâes Kegues cewoeve ceW yeveeÙee peeJes~ Fmeer efJeÛeej-efJeceMe& keâes
ceQves efveCe&Ùe keâe ™he Øeoeve keâj pecyetÉerhe keâe MeeŒeerÙe mJe™he [eÙejer ceW efueKekeâj
mebmLeeve kesâ keâeÙe&keâlee&DeeW keâes Øeoeve efkeâÙee Deewj Gmekesâ efvecee&Ce keâe Deekeâefmcekeâ
mebÙeesie yevee nefmleveehegj ceW~
ngDee ÙetB efkeâ meved 1974 ceW Je<ee&Ùeesie mLeehevee mes hetJe& ceQves mebIe keâer
1-2 DeeefÙe&keâeDeeW keâes meeLe ueskeâj ceF&-petve ceen ceW efouueer mes nefmleveehegj keâer Deesj
efJenej keâj efoÙee~ 7-8 efove ceW nefmleveehegj hengBÛe ieF&, JeneB hengBÛekeâj YeieJeeve
MeebefleveeLe-kegbâLegveeLe-DejnveeLe keâer pevceYetefce kesâ oMe&ve keâj cegPes ve peeves kewâmeer
DevleØexjCee Øeehle ngF& efkeâ Fme leerLe& keâe efJekeâeme nesvee ÛeeefnS Deewj ceQves legjble mebIemLe
yeÇ. ceesleerÛebo peer, mebmLeeve kesâ DevÙe heoeefOekeâejer SJeb nefmleveehegj efoiecyej pewve
leerLe&#es$e keâcesšer kesâ lelkeâeueerve ceneceb$eer yeeyet megkegâceejÛebo pewve-cesj" kesâ meeceves keâne
efkeâ nefmleveehegj cesb keâesF& Yetefce ueskeâj ÙeneB pecyetÉerhe jÛevee keâe efvecee&Ce keâjes~
cegPes ØemeVelee nw efkeâ cesjs Skeâcee$e DeeosMe hej Gmeer meceÙe pegueeF& 1974 ceW
veefmeÙeeb ceeie& hej mebmLeeve kesâ veece mes Skeâ Yetefce ›eâÙe keâer ieF& Deewj Dee<eeÌ{ Megkeäuee
le=leerÙee, 22 petve 1974 keâes cesjs meeefveOÙe ceW Gmeer Yetefce hej meJe&ØeLece pecyetÉerhe kesâ
"erkeâ ceOÙe Yeeie ceW efveefce&le nesves Jeeues megces® heJe&le keâe efMeueevÙeeme nes ieÙee hegve: ceQves
Yeer<eCe ieceea ceW ner efouueer peekeâj hetpÙe DeeÛeeÙe& ßeer Oece&meeiej cenejepe kesâ mebIe kesâ
meeLe ner Ûeelegcee&me mLeeefhele efkeâÙee~ ceQves nefmleveehegj kesâ Fme ueIeg ØeJeeme kesâ ceOÙe ner
cee$e 2-3 efove ceW ØeLece yeej pecyetÉerhe efJeOeeve (ueIeg) keâer jÛevee keâer, efpemekeâe mee#eeled
Ûecelkeâej Ùen osKeves keâes efceuee efkeâ efJeOeeve keâer Debeflece hebefòeâ efueKeles ner metÛevee efceueer
efkeâ pecyetÉerhe jÛevee efvecee&Ce kesâ efueS peceerve Kejeroer keâe meewoe hekeäkeâe nes ieÙee nw~ ceQves
efouueer keâer Deesj peeles meceÙe jemles ceW Gmeer nmleefueefKele keâe@heer mes ‘mejOevee’ veiej ceW
pecyetÉerhe efJeOeeve keâjeÙee, pees JeneB kesâ meYeer YeòeâeW keâes DelÙeefOekeâ hemebo DeeÙee~
efouueer ceW hetpÙe DeeÛeeÙe&ßeer osMeYet<eCe cenejepe lees hetJe& mes ner efJeÅeceeve Les, GvneR
keâer ØesjCee mes efoiecyej-Õesleecyej meyekesâ meeLe efceuekeâj YeieJeeve ceneJeerj keâe 2500JeeB
efveJee&Ce ceneslmeJe mejkeâejer mlej hej je°^JÙeeheer meceejesn kesâ ™he ceW ceveeves keâer
JÙeehekeâ ™hejsKeeSB lees meved 1972 mes ner Ûeue jner LeeR, Gmeer kesâ efueS efouueer kesâ
(8)
ßeer hejmeeoerueeue pewve heešveer, ßeer heejmeoeme pewve ceesšj Jeeues Deeefo Deveskeâ ieCeceevÙe
ßeeJekeâ cegPes yÙeeJej (jepe.) ceW efouueer efJenej nsleg efveJesove keâjves ieÙes Les Deewj pegueeF&
1972 ceW efouueer Deeves hej DeeÛeeÙe& ßeer osMeYet<eCe cenejepe ves cegPes meejer ™hejsKee yeleekeâj
ceneslmeJe keâer ØeejbYe mes ueskeâj Deble lekeâ meYeer Debleefjce SJeb yeefnjbie ceerešf ib eeW ceW meefcceefuele
efkeâÙee Lee~ Fmeer ceOÙe efouueerJeeefmeÙeeW ves cesjer Øeyeue ØesjCee heekeâj DeueJej (jepe.) ceW
efJejepeceeve DeeÛeeÙe&ßeer Oece&meeiej cenejepe kesâ efJeMeeue mebIe keâes Yeer ceneslmeJe ceW meeefveOÙe
Øeoeve keâjves nsleg Deecebe$f ele efkeâÙee, heâuemJe™he mebIe efouueer DeeÙee SJeb ueeue cebeof j ceW mebIe
keâe Je<ee&Ùeesie mLeeefhele ngDee hegve: pewve yeeueeßece-oefjÙeeiebpe ceW mebIe keâe ØeJeeme jne~
Fmemes hetJe& meved 1973 ceW cegevf e ßeer efJeÅeevebo peer keâe Yeer efouueer Deeieceve ngDee Dele: Gvekesâ
meeefveOÙe keâe ueeYe Yeer ceneslmeJe keâes Øeehle ngDee~
DelÙevle Meeueervelee SJeb ØeYeeJeveelcekeâ™he ceW mecheVe ngS Fme ceneslmeJe kesâ he§eeled
veJecyej-efomecyej 1974 ceW ceQves hegve: Deheves DeeefÙe&keâe mebIe kesâ meeLe nefmleveehegj keâer Deesj
efJenej efkeâÙee~ Gmeer meceÙe DeeÛeeÙe& ßeer Oece&meeiej cenejepe memebIe SJeb GheeOÙeeÙe efJeÅeevebo
peer Yeer heâjJejer 1975 ceW nefmleveehegj heOeejs, ÙeneB nesves Jeeues hebÛekeâuÙeeCekeâ ceW mecemle
mebIe keâe meeefveOÙe jne~ Gmeer meceÙe ceeIe Meg. $eÙeesoMeer keâes pecyetÉerhe mLeue keâer veJeeseof le
Yetecf e hej Skeâ ueIegkeâeÙe efpeveeueÙe ceW YeieJeeve ceneJeerj keâer DeJeieenveeØeceeCe (7 neLe/
meJee ome hegâš) Ke[dieemeve Øeeflecee Yeer hebÛekeâuÙeeCekeâ Øeefle‰ehetJe&keâ efJejepeceeve ngF~Ë
Jener meeefleMeÙe Ûecelkeâeefjkeâ Øeeflecee Deepe keâceue cebeof j ceW pecyetÉerhe keâer cetueveeÙekeâ
Øeeflecee kesâ ™he ceW efJejepeceeve nw FvneR kesâ Øemeeo mes pecyetÉerhe jÛevee efvecee&Ce SJeb mechetCe&
nefmleveehegj keâer ßeerJe=eæf ngF& nw Fmeereuf eS ceQ FvnW keâuheJe=#e YeieJeeve ceneJeerj keânleer nt~B
pecyetÉerhe jÛevee efvecee&Ce kesâ ›eâce ceW meJe&ØeLece [e@. Dees.heer. pewve Fbpeerevf eÙej-®Ì[keâer
kesâ efJeMes<e hejeceMee&vegmeej 101 hegâš TBÛes megces®heJe&le keâe efvecee&Ce ngDee~ FmeceW efveefce&le 16
ÛewlÙeeueÙeeW keâer 16 efmeæØeefleceeDeeW keâe hebÛekeâuÙeeCekeâ ceneslmeJe 29 DeØewue mes 3 ceF&
(JewMeeKe Meg. leerpe mes mehleceer) lekeâ mecheVe ngDee, hegve: meved 1985 ceW pecyetÉerhe jÛevee keâer
hetCe&lee hej JewMeeKe Meg. mehleceer mes ÉeoMeer (28 DeØewue mes 2 ceF&) lekeâ pecyetÉerhe kesâ mecemle
Deke=âef$ece efpevecebeof j SJeb osJeYeJeveeW kesâ ie=nÛewlÙeeueÙeeW ceW hebÛekeâuÙeeCekeâ Øeefle‰ehetJe&keâ
kegâue 201 efpeveØeefleceeSB efJejepeceeve ngF,Ë leye cegPes neefok& eâ ØemeVelee keâe DevegYeJe ngDee~
meceÙe Je=efæ kesâ meeLe cesjer ØesjCee mes ÙeÅeefhe Deveskeâ meeefneflÙekeâ, efvecee&Ceelcekeâ
SJeb ØeYeeJeveelcekeâ keâeÙe& mecheVe nesles jns efkeâvleg cesjs ceve ceW Deheveer cetueke=âefle lesjnÉerhe
jÛevee keâes meekeâej™he ceW osKeves keâer YeeJevee meceehle ve nes heeF&, Dele: ceQves Deheves
efMe<ÙeeW (DeeefÙe&keâe Ûeboveeceleer, #eguuekeâ ceesleermeeiej Deewj yeÇ.jJeervõ kegâceej) keâes keâne
 (9) ( 10 )

efkeâ Deye Skeâ yeÌ[s ne@ue ceW lesjnÉerhe keâer jÛevee DeJeMÙe yeveJeevee nw~ cesjer FÛÚevegmeej peerJeve keâe keâueMeejesnCe ceevee~ hegve: JewMeeKe Meg. hetefCe&cee keâes lesjnÉerhe efpeveeueÙe kesâ
5 heâjJejer 1993, ceeIe Meg. lesjme keâes cesjs DevevÙeYeòeâ ßeer ceneJeerj Øemeeo pewve, efMeKej hej keâueMeejesnCe osKekeâj DeleerJe ØemeVelee keâe DevegYeJe keâjles ngS Jeerj
meeGLe Skeäme.-efouueer ves pecyetÉerhe mLeue hej Skeâ efpeveeueÙe keâe efMeueevÙeeme efkeâÙee, efveJee&Ce mebJeled 2533 meved 2007 ceW oes Je=nled keâeÙeeX keâer hetCe&lee keâes ceQ Deheves peerJeve keâer
hegve: 11 heâjJejer 1993, heâeuiegve ke=â. hebÛeceer keâes cesje mebIe meefnle efJenej DeÙeesOÙee kesâ yengle yeÌ[er GheueefyOe ceeveleer ntB~
efueS nes ieÙee Deewj Deveskeâ Je<eeX lekeâ ceebieerlegbieer-ØeÙeeie-JeejeCemeer-kegâC[uehegj-meccesoefMeKej lesjnÉerhe jÛevee efvecee&Ce kesâ he§eeled cesjer ‘lesjnÉerhe efJeOeeve’ yeveeves keâer YeeJevee
Deeefo leerLeeX keâer Ùee$ee leLee JeneB kesâ peerCeexæej-efJekeâeme Deeefo ceW meceÙe efvekeâue ieÙee, yeveer, mees Gmes yeveekeâj MeerIeÇ keâchÙetšj keâe@heer efvekeâueJeekeâj meJe&ØeLece Dee<eeÌ{ ceeme kesâ
Fme yeerÛe ceW jJeervõ peer ves ÙeÅeefhe 64²64 hegâš keâe ieesueekeâej efpeveeueÙe yeveJee efoÙee Megkeäue he#e ceW <e‰er mes hetefCe&cee lekeâ Gmeer ‘‘lesjnÉerhe efpeveeueÙe’’ ceW keâjJeeÙee~ Fme
efkeâvleg JeneB cesjs ve ®keâves kesâ keâejCe jÛevee ve yeve heeF&, mees Gmekeâer hetefle& Deye meved ØeLece efJeOeeve keâes keâjves keâe meewYeeiÙe efškewâleveiej (efpe.yeejeyebkeâer-G.Øe.) efveJeemeer ßeer
2005 mes 2007 lekeâ ngF& nw~ DeLee&led meved 2005 kesâ Ûeelegcee&me kesâ ceOÙe MejohetefCe&cee ØeÅegcve kegâceej DecejÛebo-vesceÛebo pewve meje&heâ keâes Øeehle ngDee, GvneWves efškewâleveiej
11 Dekeäštyej 2005 ceW cesjs hejceYeòeâ ßeer oerhekeâ pewve-yeveejme SJeb [e@. Øeceeso pewve- Deeefo veiejeW mes Deveskeâeveskeâ YeòeâeW keâes meeLe ueekeâj DelÙevle YeefòeâYeeJehetJe&keâ efJeOeeve
Deeieje kesâ keâjkeâceueeW mes Gme efpeveeueÙe kesâ Deboj lesjnÉerhe jÛevee keâe efMeueevÙeeme keâes efkeâÙee Deewj JeerjMeemeve peÙebleer kesâ efove hetCee&ngefle keâjkesâ ßeeJeCe ke=â. otpe keâes
ngDee, pees 57²57 hegâš ieesueekeâej ceW yevekeâj lewÙeej nes ieF& nw~ jLeÙee$eehetJe&keâ Gmekeâe meceeheve ngDee~
Fme lesjnÉerhe jÛevee kesâ Deboj hebÛeces®heJe&le meefnle 458 Deke=âef$ece mJeefCe&ce Deye Fme veJeefveefce&le lesjnÉerhe efJeOeeve keâe cegõCe nes jne nw~
efpevecebefoj nQ, 821 jbie-efyejbies osJeYeJeveeW ceW osJe-osefJeÙeeW kesâ ie=nÛewlÙeeueÙeeW ceW efmeæ Fme efJeOeeve ceW 30 hetpeeSB, 2127 DeIÙe&, 101 hetCee&IÙe& SJeb 31 peÙeceeueeSB nQ~
ØeefleceeSB nQ, {eF&Éerhe keâer 170 keâce&YetefceÙeeW ceW 170 meceJemejCeeW keâer iebOekegâšer ceW Gvekeâe mhe°erkeâjCe efvecve Øekeâej nw-
keâceueemeve hej leerLeËkeâj YeieJevleeW keâer 4-4 ØeefleceeSB kegâue 680 nQ, efJeÅeceeve 20 hetpee veb. hetpee DeIÙe& hetCee&IÙe&
leerLeËkeâjeW keâer 20 ØeefleceeSB nQ~ 5 Yejle#es$e 5 heeBÛe SsjeJele #es$eeW ceW Jele&ceeve Ûeewyeermeer hetpee veb. 1 -lesjnÉerhe hetpee (mecegÛÛeÙe)
keâer 1-1 efJeefOeveeÙekeâ efpeveØeeflecee nQ, megces®heJe&le keâer heeb[gkeâefMeuee keâer 4 ØeefleceeSB SJeb hetpee veb. 2 -lesjnÉerhe MeeÕele efpevecebefoj hetpee
DeefpeleveeLe leLee ceneJeerj mJeeceer keâer 2 Øeeflecee nQ~ Fmekesâ meeLe ner Yejle#es$e kesâ hetpee veb. 3 -megoMe&veces® hetpee 16 3
Jele&ceeve Ûeewyeerme leerLeËkeâjeW keâer 24 Øeeflecee leLee Deke=âef$ece ÛewlÙeeueÙe kesâ ØeleerkeâmJe™he hetpee veb. 4 -pecyet-MeeuceefueJe=#e hetpee 2 2
108 ØeefleceeSB nQ~ Fme Øekeâej kegâue 2127 ØeefleceeSB Fme nefmleveehegj ceW efveefce&le lesjnÉerhe hetpee veb. 5 -heJe&le efpevecebefoj hetpee 60 4
jÛevee ceW efJejepeceeve nQ~ hetpee veb. 6 -OeelekeâerKeC[ F<Jeekeâej hetpee 2 2
Fvekesâ Deefleefjòeâ FmeceW pecyetÉerhe keâer jÛevee ÛeteB kf eâ cee$e 8 hegâš ceW yeveer nw, FmeefueS hetpee veb. 7 -efJepeÙeces® hetpee 16 3
mLeeveeYeeJe kesâ keâejCe JeneB 66 osJeYeJeveeW ceW cee$e osJe-osJeer nQ, YeieJeeve keâer ØeefleceeSB veneR hetpee veb. 8 -Oeelekeâer-Meeuceefue Je=#e hetpee 2 2
nQ~ Fme jÛevee kesâ efpeveefyecyeeW keâer Deueewekf eâkeâ hebÛekeâuÙeeCekeâ Øeefle‰e 27 DeØewue mes 2 ceF& hetpee veb. 9 -hetJe& OeelekeâerKeC[ heJe&le efpevecebefoj hetpee 60 4
2007, JewMeeKe Meg.11 mes heteCf e&cee lekeâ mecheVe ngF& nw~ Fme efpeveeueÙe kesâ Gòegib e keâueelcekeâ hetpee veb. 10 -DeÛeueces® hetpee 16 3
efMeKej hej mJeCe& keâueMeejesnCe osKekeâj ceve yengle ner ØemeVe ngDee~ ceQves Deheves Deehekeâes hetpee veb. 11 -Oeelekeâer-Meeuceefue Je=#e hetpee 2 2
ke=âleke=âlÙe ceeveles ngS Dehevee peerJeve OevÙe mecePee~ ceQves Gme meceÙe keâne efkeâ meeÌ{s iÙeejn hetpee veb. 12 -heef§ece OeelekeâerKeC[ heJe&le efpevecebefoj hetpee 60 4
Je<e& ceW Deveskeâ Ùee$eeDeeW kesâ ceOÙe Yeer ceQves <ešdKeC[eiece keâer mebmke=âle šerkeâe uesKeve keâes hetpee veb. 13 -heg<keâjeOe& Éerhe F<Jeekeâej hetpee 2 2
melele efueKeles ngS JewMeeKe ke=â. otpe (4 DeØewue 2007) keâes Deheves 52JeW DeeefÙe&keâe oer#ee hetpee veb. 14 -cebojces® hetpee 16 3
efoJeme kesâ efove Debelf ece meesuenJeeR hegmlekeâ keâes hetCe& efkeâÙee Deewj ceQves Fmes Deheves DeeOÙeeeflcekeâ hetpee veb. 15 -heg<keâj-Meeuceefue Je=#e hetpee 2 2
 ( 11 ) ( 12 )

hetpee veb. 16 -hetJe& heg<keâjeOe& heJe&le efpevecebefoj hetpee 60 4 efJeMes<e yeele Ùen nw efkeâ ceC[ue efJeOeeve keâes keâjves Jeeues Ùepeceeve Deeefo meppeeefle
hetpee veb. 17 -efJeÅegvceeueer ces® hetpee 16 3 SJeb meoeÛeejer neW~
hetpee veb. 18 -heg<keâj-Meeuceefue Je=#e hetpee 2 2 oMeue#eCe heJe&, Dee°eefvnkeâheJe& Ùee keâYeer Yeer Fme efJeOeeve keâes keâj mekeâles nQ~
hetpee veb. 19 -heef§ece heg<keâjeOe& heJe&le efpevecebefoj hetpee 60 4 meJe&ØeLece PeC[ejesnCe, DebkegâjejesheCe keâjkesâ MegYecegntle& ceW efJeOeeve ØeejbYe keâjW~
hetpee veb. 20 -ceeveg<eesòej efpevecebefoj hetpee 4 2 mekeâueerkeâjCe, Ùe%eoer#eeefJeefOe keâjkesâ hebÛeece=le DeefYe<eskeâhetJe&keâ ceC[ue hej YeieJeeve
hetpee veb. 21 -veboerÕej Éerhe efpevecebefoj hetpee 52 2 efJejepeceeve keâjW leLee 5 ces™ meefnle 458 YeieJeeve efJejepeceeve keâjW DeLeJee efpeleves Yeer
hetpee veb. 22 -kegâC[ueefieefj efpevecebefoj hetpee 4 2 ces™ Ùee efpeveØeefleceeSB keâj mekeâles nQ, efJejepeceeve keâjW~ hegve: ceC[he Øeefle‰e,
hetpee veb. 23 -®Ûekeâefieefj efpevecebefoj hetpee 4 2 hegCÙeenJeeÛeve Deeefo keâjkesâ ceC[ue efJeOeeve ØeejbYe keâjW~ Fme efJeOeeve ceW meJee ueeKe Ùee
hetpee veb. 24 -lesjnÉerhe osJeYeJeve ÛewlÙeeueÙe hetpee 1024 13 keâce mes keâce 11 npeej ceb$e peehÙe keâe Deveg‰eve keâjW~ FmeceW efvecveefueefKele oes ceb$eeW
hetpee veb. 25 -oMe Ûeewyeermeer hetpee 240 10 ceW mes efkeâmeer Yeer Skeâ ceb$e keâe Deveg‰eve keâj mekeâles nQ-
hetpee veb. 26 -efJeÅeceeve yeerme leerLeËkeâj hetpee 20 1 1. Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeDen&eflmeæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&-
hetpee veb. 27 -{eF&Éerhe veJeosJelee hetpee 170 10 efpeveeieceefpeveÛewlÙeeueÙesYÙees vece:~
hetpee veb. 28 -hebÛekeâuÙeeCekeâ leerLe& hetpee 37 2 2. Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
hetpee veb. 29 -meceJemejCe hetpee 170 6 hegve: Deveg‰eve meceeheve hej hetCee&neg lf e nJeve keâjkesâ jLeÙee$ee keâe DeeÙeespeve keâjW leLee
hetpee veb. 30 -efmeæ hetpee 8 2 Deheveer Meefòeâ kesâ Devegmeej meeOegmebIe ceW efheÛÚer-keâceC[ueg-MeeŒe YeWš keâjW leLee DeeefÙe&keâeDeeW-
2127 101 yeÇÿeÛeejer-yeÇÿeÛeeefjefCeÙeeW keâes JeŒe leLee ßeeJekeâeW keâes hegmlekeâ Deeefo YeWš keâjW~
Fme lesjnÉerhe efJeOeeve ceW lesjnÉerhe kesâ Deke=âef$ece 458 efpevecebeof jeW keâer hetpee nw~ efJeefOeJeled efkeâÙee ieÙee Ùen efJeOeeve meJe& Decebieue keâes otj keâjkesâ mechetCe& cebieue
lesjnÉerhe kesâ ØecegKe-ØecegKe 1024 osJeYeJeveeW kesâ ie=nÛewlÙeeueÙeeW keâer hetpee nw~ 5 Yejle#es$e, keâes Øeoeve keâjves ceW efveefceòe yevesiee~
5 SsjeJele #es$e kesâ Jele&ceevekeâeueerve oMe Ûeewyeermeer kesâ 240 DeIÙe& nQ, efJeÅeceeve yeerme Fme Øekeâej efpevesvõhetpee keâer ceefncee keâes peevekeâj Deehe meYeer Fme lesjnÉerhe
leerLeËkeâjeW kesâ 20 DeIÙe& nQ Deewj 170 keâce&Yetecf eÙeeW kesâ veJeosJeleeDeeW kesâ 170 DeIÙe& nQ, efJeOeeve keâes cenleer Oece&ØeYeeJeveehetJe&keâ Deheves-Deheves veiej-MenjeW ceW mecheVe keâjkesâ
hebÛekeâuÙeeCekeâ leerLeeX kesâ 37 DeIÙe& nQ, 170 meceJemejCe kesâ 170 DeIÙe&, {eF&Éerhe mes cegòeâ ngS ceveJeebefÚle heâue keâer Øeeefhle keâjW, Ùener cebieuekeâecevee nw~ Ùeefo Deehe Fme efJeOeeve keâes
efmeæeW kesâ 8 DeIÙe& Ùes kegâue 458±1024±240±20±170±37±170±8·2127 DeIÙe& nQ~ nefmleveehegj ceW efveefce&le lesjnÉerhe jÛevee kesâ mece#e keâjWies lees meesves ceW megiebeOf e kesâ meceeve
mebÙeesieJeMe lesjnÉerhe jÛevee ceW ØeefleceeDeeW keâer kegâue mebKÙee 2127 nw Deewj Fme meeefleMeÙe hegCÙe keâe mebÛeÙe lees nesiee ner, Gmekeâe mee#eeled %eeve Yeer Øeehle nesiee~
efJeOeeve ceW DeIÙe& mebKÙee Yeer 2127 nw~ lesjnÉerhe jÛevee keâer mecemle efpeveØeefleceeSB SJeb lesjnÉerhe efJeOeeve keâer hetpeeSB nce
lesjnÉerhe ceC[ue efJeOeeve keâjves keâer efJeefOe-meJe&ØeLece nefmleveehegj ceW efveefce&le meYeer kesâ ùoÙe keâes heeJeve keâjW, Ùener 2127 YeieJevleeW kesâ ßeerÛejCeeW ceW ØeeLe&vee nw~
lesjnÉerhe efpevecebefoj ceW Ùee efkeâmeer leerLe& hej DeLeJee Deheves Menj kesâ cebefoj ceW Ùee
heeC[eue ceW 16²16 Ùee keâce mes keâce 12²12 keâe ceC[ue yeveeJeW, Gmekeâes ÛeboesJee, ßeeJeCe ke=â. $eÙeesoMeer-Meg›eâJeej
Peeuej, ÛebJej Deeefo mes megMeesefYele keâjW hegve: jbieesueer Ùee jbie-efyejbies ÛeeJeueeW mes Gme hej pecyetÉerhe nefmleveehegj, Jeerj efve.meb. 2533 10-8-07
lesjnÉerhe ceC[ue keâe vekeäMee yeveeJeW~
hegve: DeeÛeeÙe&mebIe, cegefvemebIe DeLeJee DeeefÙe&keâemebIe kesâ meeefveOÙe ceW efkeâvneR kegâMeue
Øeefle‰eÛeeÙe& Ùee efJeOeeveeÛeeÙe& keâes yegueekeâj Gvemes efJeOeeve mecheVe keâjeSB~ N:M
 ( 13 )
lesjnÉerhe efJeOeeve-Skeâ Deveghece ke=âefle
pewmee efkeâ DeeÛeeÙe& ßeer hetpÙeheeo mJeeceer ves F°esheosMe «ebLe ceW keâne nw—
De%eeveesheeefmlej%eeveb, %eeveb %eeveer meceeßeÙe:~
ooeefle Ùeòeg ÙemÙeeefmle, megØeefmeæefceob JeÛe:~~
DeLee&led De%eeveer keâer Gheemevee mes De%eeve Deewj %eeveer keâer Gheemevee mes %eeve keâer
Øeeefhle nesleer nw keäÙeeWefkeâ Ùen efveef§ele nw efkeâ efpemekesâ heeme pees Jemleg nesleer nw Jen
Gmeer keâes os mekeâlee nw, DevÙe Jemleg veneR os mekeâlee nw~ Fme Mueeskeâ keâes ÛeefjleeLe&
keâjves Jeeueer pewve meceepe keâer meJeexÛÛe meeOJeer hetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâe
efMejesceefCe ßeer %eeveceleer ceeleepeer nQ efpevneWves Deheves veece keâes meekeâej keâjles ngS
osMe SJeb meceepe keâes pees DecetuÙe meeefneflÙekeâ efveefOeÙeeB Øeoeve keâer nQ Jen keâYeer Yeer
efJemce=le veneR keâe pee mekeâleer nQ~
hetJe& pevceeW ceW mebeÛf ele efkeâÙes ieÙes hegCÙe kesâ heâuemJe™he GvnW yeermeJeeR meoer keâer
ØeLece yeeueyeÇÿeÛeeefjCeer DeeefÙe&keâe yeveves keâe meewYeeiÙe Øeehle ngDee hegve: YeieJeeve
ceneJeerj kesâ Meemeve keâer ØeLece meeefnlÙeueseKf ekeâe kesâ ™he ceW peye FvneWves iebLÇ e uesKeve
keâe keâeÙe& ØeejbYe efkeâÙee leye Deveskeâ DeeefÙe&keâeDeeW ves Yeer Gvekeâe DevegmejCe keâj «ebLeeW kesâ
uesKeve efkeâÙes nQ~ meved 1954 ceW GvneWves meJe&ØeLece #egeuf uekeâe DeJemLee ceW ‘keâeleb$e™heceeuee’
veecekeâ mebmke=âle JÙeekeâjCe keâes heÌ{keâj Deheves %eeve keâer veeRJe cepeyetle keâer, hegve: meved
1955 ceW efpevemenœeveece ceb$eeW keâer jÛevee keâjkesâ Deeies De„menœeer pewmes ceneve
efkeäue„ «ebLe keâe efnvoer DevegJeeo keâjvee, efveÙecemeej, <ešdKeb[eiece Deeefo «ebLeeW keâer
mebmke=âle šerkeâe efueKevee SJeb 250 mes DeefOekeâ ceeweuf ekeâ iebLÇ eeW keâe me=peve keâjvee Fvekesâ
ienve %eeve keâe ner Øeleerkeâ jne nw~ Fmeer ëe=KB euee ceW Ùen ‘‘lesjnÉerhe efJeOeeve’’ veecekeâer
ke=âefle Deehe meYeer YeòeâeW kesâ mece#e Øemlegle nes jner nw~ Devekesâ hetpee-efJeOeeveeW kesâ meceeve
ner Fme efJeOeeve ceW Yeer mejueleehetJe&keâ hetpÙe ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleepeer ves
ceOÙeueeskeâ kesâ DemebKÙeele Éerhe-mecegõeW ceW mes ØeejbeYf ekeâ lesjnÉerheesW kesâ 458 Deke=âef$ece
ÛewlÙeeueÙe, Deveskeâeveskeâ osJe YeJeveeW kesâ cebeof j, 170 meceJemejCeeW Deeefo kesâ kegâue
2127 DeIÙeeX kesâ ceb$e yeveekeâj meYeer YeòeâeW keâes pewveYetieesus e keâe %eeve Øeoeve efkeâÙee nw
FmeceW leerme hetpeeSB nQ efpevekesâ ceeOÙece mes efpevesvõYeefòeâ, DeOÙeelceYeeJevee, JewjeiÙeYeeJevee
(14 )
SJeb ÛeejeW DevegÙeesieeW keâe menpe ceW %eeve Øeehle neslee nw~
nefmleveehegj ceW hetpÙe ceeleepeer keâer ØesjCee mes efJeÕe ceW ØeLeceyeej efveefce&le
DeefÉleerÙe lesjnÉerhe jÛevee kesâ oMe&ve keâjkesâ YeòeâieCe efpeme neefo&keâ Deeuneo keâe
ØeoMe&ve keâjles nQ Gmes MeyoeW ceW JÙeòeâ keâjvee Yeer DemebYeJe nw~ YeòeâeW keâer ØemeVelee
osKekeâj ceeleepeer Yeer yengle mevlegef„ keâe DevegYeJe keâjleer nQ Deewj Deheves heefjßece
keâes meeLe&keâ mecePeleer nQ~
ceQves Fme jÛevee efvecee&Ce kesâ Devlejeue ceW mJeÙeb DevegYeJe efkeâÙee nw efkeâ efheÚues
Je<e& meved 2006 ceW ceeleepeer Fme jÛevee kesâ ceehe Deeefo keâes efveef§ele keâjves nsleg keâ"esj
heefjßece keâjleer LeeR~ efove ceW ueieeleej 8-8 Iebšs yew"keâj cebefoj-osJeYeJeve Deeefo kesâ
ef[peeFve SJeb GveceW efJejepeceeve nesves Jeeueer ØeefleceeDeeW keâer meeFpe, heJe&le, veoer,
#es$e Deeefo keâer uecyeeF&-ÛeewÌ[eF&-TBÛeeF& keâes mJeÙeb 57X 57 hegâš ieesueekeâej ceW
ÙeLeemLeeve yeveeves nsleg efueKee keâjleer LeeR, Gme meceÙe keâer Fvekeâer levceÙelee JeemleJe
ceW FvnW YeeJeeW mes Gve Deke=âef$ece ÛewlÙeeueÙeeW kesâ efvekeâš ner hengBÛee osleer Leer~ Ùener
keâejCe nw efkeâ lesjnÉerhe jÛevee ceW hetCe& meewvoÙe& kesâ meeLe-meeLe meeefleMeÙe Ûecelkeâej
Øeieš ngDee nw efpememes ØelÙeskeâ oMe&veeLeea keâer ceveeskeâecevee efmeæ nesleer osKeer pee jner
nw~
lesjnÉerhe jÛevee kesâ mece#e Ùen lesjnÉerhe efJeOeeve ØeLeceyeej Dee<eeÌ{ kesâ De„eefvnkeâ
heJe& ceW (meved 2007 ceW) mecheVe ngDee leye nce meYeer keâes Deueewekf eâkeâ Deevevo keâer
DevegYetelf e ngF~& Fme efJeOeeve keâes keâjves Deewj megveves Jeeues meYeer ßeæeueg YeeF&-yenveeW keâes
nefmleveehegj ceW pecyetÉerhe mLeue hej efJeMeeue efpeveeueÙe ceW efveefce&le DeefÉleerÙe ‘‘mJeefCe&ce
lesjnÉerhe jÛevee’’ keâe oMe&ve DeJeMÙe keâjvee ÛeeefnS~
Fme Øekeâej Ùen efJeOeeve meYeer YeJÙeelceeDeeW kesâ efueS hegCÙeyebOe keâe keâejCe
yeves, Ùener cebieue keâecevee nw~
—DeeefÙe&keâe Ûevoveeceleer
cees#emehleceer, Jeerj efve.meb.2533
pecyetÉerhe-nefmleveehegj
N: M
 ( 15 )
ceefnceeMeeueer lesjnÉerhe efJeOeeve
-#eguuekeâ ßeer ceesleermeeiej peer
ceb[ue efJeOeeveeW keâer hejcheje DeefleØeeÛeerve nw~ hetJe& ceW oes-Ûeej efJeOeeve ner
ØeÛeefuele Les~ hetpÙe ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleepeer ves efJeOeeveeW keâer ßeb=Keuee
keâes Deeies yeÌ{eles ngS Skeâ-Skeâ keâjkesâ ueieYeie heÛeeme efJeOeeveeW keâer jÛevee keâj oer~
hetpÙe ceeleepeer ves pees Yeer efJeOeeve efueKes nQ, Jes meYeer Skeâ otmejs mes yeÌ{-ÛeÌ{keâj
DehetJe& Yeefòeâhejkeâ nQ~
ØelÙeskeâ efJeOeeveeW keâer peÙeceeueeDeeW ceW Yeefòeâ kesâ meeLe efpeveeiece kesâ meej
keâes Yej efoÙee nw~ efJeOeeveeW keâer jÛevee ceW Deveskeâ efJeMes<eleeSB Âef„iele nesleer nQ~
Deveskeâ Øekeâej kesâ ÚboeW kesâ ØeÙeesie mes jesÛekeâlee Dee peeleer nw~ Yee<ee keâer mejuelee
mes Yeer efJeOeeve heÌ{ves leLee keâjves JeeueeW keâe Glmeen efvejblej Je=efæbiele neslee
jnlee nw~
osKee pee jne nw efkeâ peye mes ceeleepeer ves efJeOeeveeW keâer jÛevee keâer nw leye mes
hetjs osMe ceW efvejblej Yeefòeâ iebiee ØeJeeefnle nesleer jnleer nw~ meJe&$e yeÌ[er mebKÙee ceW
efJeOeeve yeejn cenerves nesles jnles nQ~
Deveskeâ Øekeâej keâer mecemÙeeDeeW kesâ meceeOeeve kesâ efueS Yeer efJeOeeve efkeâÙes peeles
nQ leLee Yeefòeâ™he ceW Yeer efkeâÙes peeles nQ~ hetpÙe ceeleepeer kesâ Éeje Úesšs-yeÌ[s efJeOeeveeW
keâer jÛevee Meleeefyo keâer yengle yeÌ[er osve nw~
Ùen lesjnÉerhe efJeOeeve Yeer yeÌ[er GheueefyOe nw~ hetjs lesjnÉerheeW ceW peneB-peneB
Deke=âef$ece ÛewlÙeeueÙe nQ, Gvekeâer hejes#e ceW Jebovee nes peeleer nw~
Ùen efJeOeeve keâjves/keâjeves leLee megveves JeeueeW kesâ efueS ceneve hegCÙe-JeOe&keâ
nes, Ùener cebieue YeeJevee nw~
N:M
( 16 )
oes Meyo
—yeÇ.kegâ.meeefjkeâe pewve (mebIemLe)
hetpÙe ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleepeer Éeje jefÛele Deveskeâ hetpeve-efJeOeeveeW
keâer ëe=Kb euee ceWs Gvekeâer Skeâ Deewj veJeerve ke=âefle hee"keâesW kesâ mece#e Øemlegle nes jner nw—
lesjnÉerhe efJeOeeve~ lesjnÉerhe efpevecebeof j keâer jÛevee hetCe& nesles ner hetpÙe ceeleepeer ves Fme
efJeOeeve jÛevee keâe MegYeejcYe efkeâÙee SJeb kegâÚ ner efoveeW ceW Ùen efJeOeeve megvojlece ™he
ceW efveefce&le neskeâj osMe Je meceepe kesâ mece#e Dee ieÙee nw~
ØeejcYe mes ner hetpÙe ceeleepeer kesâ peerJeve ceW (13) lesjn keâe Debkeâ yengle
cenòJehetCe& nw meJe&ØeLece Gvekeâer ie=nmLeeJemLee keâer ceeB ßeerceleer ceesefnveer osJeer ves
13 mebleeveeW keâes pevce efoÙee, efpeveceW mes ØeLece mebleeve kesâ ™he ceW Deepe %eeveceleer
ceeleepeer mechetCe& osMe-efJeosMe ceW Deheves %eeve keâe Deeueeskeâ Øemeeefjle keâj jner nQ hegve:
ceeB ceesefnveer ves 13 mebleeveeW kesâ Øeefle Deheves keâle&JÙe keâes hetCe& keâjves kesâ heMÛeeled
13 Øekeâej kesâ Ûeeefj$e keâe DeLee&led DeeefÙe&keâe kesâ ›eleeW keâe 13 Je<e& lekeâ efvejefleÛeej
heeueve efkeâÙee~
Deye Deehekeâes peevevee Ùen nw efkeâ ceOÙeueeskeâ kesâ DemebKÙeele Éerhe-mecegõeW ceW mes
lesjnÉerhe lekeâ ner 458 Deke=âef$ece efpevecebeof j nQ~ hetpÙe ceeleepeer ves meJe&ØeLece lesjnÉerheeW
ceW ØeLece pecyetÉerhe keâe efvecee&Ce nefmleveehegj keâer heeJeve Yetecf e hej keâjJeeÙee hegve: Deye
Gvekeâer cetueke=âefle lesjnÉerhe jÛevee Yeer Deheves mJeefCe&cemJe™he kesâ Éeje peve-peve kesâ
Deekeâ<e&Ce keâe kesâvõ yeveer ngF& nw~
peye Fme lesjnÉerhe keâer jÛevee keâe efvecee&Ce keâeÙe& hetCe&lee keâer Deesj Lee, leye
mes Deveskeâ DeefleMeÙe-Ûecelkeâej Øeieš nesves ueies~ DeeS efove mewkeâÌ[eW keâer mebKÙee ceW
YeòeâieCe Deekeâj Fme DeefleMeÙekeâejer efpevecebeof j kesâ oMe&ve keâjkesâ Deheveer ceveeskeâeceveeDeeW
keâes hetCe& keâj jns nQ~
kegâÚ efove hetJe& Skeâ meppeve DeeS Deewj hetpÙe ceeleepeer mes keânves ueies efkeâ
ceeleepeer! Ùen lesjnÉerhe jÛevee JeemleJe ceW yengle Ûecelkeâejer nw~ ceeleepeer yeesueeR—
Deehe lees DeYeer-DeYeer DeeÙes nQ, Deehekeâes Fmekeâer ceefncee keâe kewâmes helee Ûeue ieÙee?
Jes meppeve yeesues—ceeleepeer! efpeme efove nceejer ogkeâeve hej lesjnÉerhe hebÛekeâuÙeeCekeâ
 ( 17 )
Øeefle…e keâe Deeceb$eCe keâe[& hengBÛee, Gme efove nceejer ogkeâeve hej Fleveer DeefOekeâ
efye›eâer ngF&, efpeleveer efkeâ henues keâYeer veneR ngF& Leer, leye mes ner cesje ßeæeve ÂÌ{ nes
ieÙee efkeâ JeemleJe ceW nefmleveehegj ceW efveefce&le lessjnÉerhe keâer jÛevee DeefleMeÙekeâejer nw
Deewj cegPes MeerIeÇ ner Gmekesâ oMe&ve nsleg peevee nw~
Fme Øekeâej efkeâleves ner YeòeâieCe Dee-Deekeâj Deheves DevegYeJeeW keâes yeleekeâj
ØemeVelee keâe DevegYeJe keâjles nQ~ lesjnÉerhe keâer Yeefòeâ ceW hetpÙe ceeleepeer Éeje jÛee
ieÙee Ùen lesjnÉerhe efJeOeeve Deehe meYeer ueesie Deheves peerJeve ceW keâce mes keâce Skeâ
yeej keâjves keâe mebkeâuhe DeJeMÙe keâjW~ Fme efJeOeeve ceW hetpÙe ceeleepeer ves yengle ner
megvoj MeyoeW Je mejue ÚvoeW keâe ØeÙeesie efkeâÙee nw leLee ØelÙeskeâ hetpee keâer
peÙeceeueeDeeW ceW efpeveeiece keâe meej Fleveer mejuelee mes Yej efoÙee nw leeefkeâ FvnW
heÌ{keâj YeòeâieCe MeeŒe-hegjeCeeW keâer keâef"ve yeeleeW keâes megiecelee mes mecePe mekeWâ~
efpevesvõ-Yeefòeâ keâer ceefncee yeleeles ngS hetpÙe ceeleepeer ves yengle megvoj MeyoeW keâe
ØeÙeesie efkeâÙee nw efpemeceW mes oes hebefòeâÙeeB „JÙe nQ—
leerveueeskeâ keâer mecheoe, keâjW nmleiele YeJÙe~
legce peÙeceeuee keâC"Oej, hetjW meye keâle&JÙe~~
DeLee&led YeieJeeve efpevesvõosJe keâer Yeefòeâ efkeâef_Ûeled megKe ner veneR Deefheleg
leerveueeskeâ keâer mecheefòe keâes Øeoeve keâjves Jeeueer nw~
Fme Øekeâej DelÙeefOekeâ Yeefòeâ-YeeJehetJe&keâ jÛee ieÙee Ùen lesjnÉerhe efJeOeeve
meYeer kesâ ceveesjLeeW keâes meheâue keâjves ceW efveefceòe yeves, Ùener cebieuekeâecevee nw~
N:M
( 18 )
hejcehetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâeefMejesceefCe
ßeer %eeveceleer ceeleepeer keâe mebe#f ehle-heefjÛeÙe
-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûevoveeceleer
pevcemLeeve-efškewâleveiej (yeejeyebkeâer) G.Øe.
pevceefleefLe-Deemeespe megoer 15 (MejoheteCf e&cee) efJe. meb. 1991, (22 Dekeäšyt ej meved 1934)
peeefle-De«eJeeue efo. pewve, iees$e-ieesÙeue, veece-kegâ. cewvee
ceelee-efhelee-ßeerceleer ceesefnveer osJeer SJeb ßeer Úesšsueeue pewve
Deepevce yeÇÿeÛeÙe& ›ele-F&. meved 1952, yeejeyebkeâer ceW MejohetefCe&cee kesâ efove
#egefuuekeâe oer#ee-Ûew$e ke=â. 1, F&. meved 1953 keâes ceneJeerjpeer DeefleMeÙe #es$e
(jepe.) ceW DeeÛeeÙe&jlve ßeer osMeYet<eCe peer cenejepe mes~ veece-#egefuuekeâe Jeerjceleer
DeeefÙe&keâe oer#ee-JewMeeKe ke=â. 2, F&. meved 1956 keâes ceeOeesjepehegje (jepe.) ceW
Ûeeefj$eÛe›eâJeleea 108 DeeÛeeÙe& ßeer Meebeflemeeiej peer keâer hejcheje kesâ ØeLece heóeOeerMe
DeeÛeeÙe& ßeer Jeerjmeeiej peer cenejepe kesâ keâjkeâceueeW mes~
meeefneflÙekeâ ke=âeflelJe-De°menœeer, meceÙemeej, efveÙecemeej, cetueeÛeej, keâeleb$e-
JÙeekeâjCe, <ešdKeC[eiece Deeefo «ebLeeW kesâ DevegJeeo/šerkeâeSb SJeb ueieYeie 500 «ebLeeW keâer
uesefKekeâe~
[er.efuešd. keâer ceeveo GheeefOe-meved 1995 ceW DeJeOe efJe.efJe. (hewâpeeyeeo) Éeje SJeb
leerLeËkeâj ceneJeerj efJeÕeefJeÅeeueÙe cegjeoeyeeo Éeje 8 DeØewue 2012 keâes ‘‘[er.efuešd.’’ keâer
ceeveo GheeefOe mes efJeYetef<ele~
leerLe& efvecee&Ce ØesjCee-nefmleveehegj ceW pebyetÉerhe, lesjnÉerhe, leerveueeskeâ Deeefo jÛeveeDeeW
kesâ efvecee&Ce, MeeÕele leerLe& DeÙeesOÙee keâe efJekeâeme SJeb peerCeexæej, ØeÙeeie-Fueeneyeeo
(G.Øe.) ceW leerLeËkeâj $e+<eYeosJe lehemLeueer leerLe& keâe efvecee&Ce, leerLeËkeâj pevceYetefceÙeeW keâe
efJekeâeme ÙeLee-YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce kegâC[uehegj (veeueboe-efyenej) ceW ‘vebÅeeJele&
cenue’ veecekeâ leerLe& keâe efvecee&Ce, YeieJeeve heg<heobleveeLe keâer pevceYetefce keâekeâvoer leerLe&
(efvekeâš ieesjKehegj-G.Øe.) keâe efJekeâeme, YeieJeeve heeÕe&veeLe kesâJeue%eeveYetefce DeefnÛÚ$e
leerLe& hej leerme Ûeewyeermeer cebefoj, nefmleveehegj ceW pecyetÉerhe mLeue hej YeieJeeve MeebefleveeLe-
kegbâLegveeLe-DejveeLe keâer 31-31 hegâš Gòegbie Ke[dieemeve Øeeflecee, ceebieerlegbieer ceW $e+<eYeefieefj
hej efvee|cele 108 hegâš Gòebgbie YeieJeeve $e+<eYeosJe keâer efJeMeeue Øeeflecee, ceneJeerj peer leerLe&
hej ceneJeerj Oeece ceW hebÛeyeeueÙeefle cebefoj, efMe[ea ceW %eeveleerLe&, meccesoefMeKej ceW DeeÛeeÙe&
ßeer Meebeflemeeiej Oeece, keâvee@š huesme-efouueer ceW Ûe›eâJeleea YeieJeeve Yejle %eevemLeueer leerLe&
FlÙeeefo~
 ( 19 )
ceneslmeJe ØesjCee-hebÛeJe<eeaÙe pecyetÉerhe ceneceneslmeJe, YeieJeeve $e+<eYeosJe Debleje&°^erÙe
efveJee&Ce ceneceneslmeJe, DeÙeesOÙee ceW YeieJeeve $e+<eYeosJe cenekegbâYe cemlekeâeefYe<eskeâ, kegâC[uehegj
ceneslmeJe, YeieJeeve heeÕe&veeLe pevcekeâuÙeeCekeâ le=leerÙe menœeeefyo ceneslmeJe, efouueer ceW
24 keâuheõgce ceneceC[ue efJeOeeve keâe Ssefleneefmekeâ DeeÙeespeve FlÙeeefo~ efJeMes<e™he mes 21
efomecyej 2008 keâes lelkeâeueerve je°^heefle ßeerceleer ØeefleYee osJeerefmebn heešerue Éeje pecyetÉerhe-
nefmleveehegj ceW SJeb 22 Dekeäštyej 2018 keâes lelkeâeueerve je°^heefle ßeer jeceveeLe peer
keâesefJevo Éeje ceebieerlegbieer (cene.) ceW ‘efJeÕeMeebefle Deefnbmee meccesueve’ keâe met$eheele~
efJeMes<e GodyeesOeve-14 veJecyej 2021 keâes osMe kesâ je°^heefle ßeer jeceveeLe peer
keâesefJevo Éeje je°^heefle YeJeve ceW GodyeesOeve nsleg hetpÙe ceeleepeer memebIe keâes Deeceb$eCe SJeb
DeodYegle Je Ssefleneefmekeâ meceejesn keâe DeeÙeespeve~
Mew#eefCekeâ ØesjCee-‘pewve ieefCele Deewj ef$eueeskeâ efJe%eeve’ hej Debleje&°^erÙe mebiees‰er,
je°^erÙe kegâueheefle meccesueve, Feflenemekeâej meccesueve, vÙeeÙeeOeerMe meccesueve SJeb DevÙe
Deveskeâ je°^erÙe-Debleje&°^erÙe mlej kesâ mesefceveej, Fbšjvesš hej pewve FvemeeFkeäueesheeref[Ùee
Deeefo~
jLe ØeJele&ve ØesjCee-pecyetÉerhe %eevepÙeesefle (1982 mes 1985), meceJemejCe ßeerefJenej
(1998 mes 2002), ceneJeerj pÙeesefle (2003-2004), DeeÛeeÙe& ßeer Meebeflemeeiej meccesoefMeKej
pÙeesefle jLe (2014), YeieJeeve $e+<eYeosJe efJeÕeMeebefle keâueMe Ùee$ee jLe ceebieerlegbieer (2015)
kesâ oes jLe, YeieJeeve $e+<eYeosJe DeÙeesOÙee leerLe& ØeYeeJevee jLe (meved 2023) keâe Yeejle
YeüceCe~
Fme Øekeâej efvelÙe vetleve YeeJeveeDeeW keâer peveveer hetpÙe ceeleepeer efÛejkeâeue lekeâ Fme
JemegOee keâes megMeesefYele keâjleer jnW, Ùener cebieue keâecevee nw~
N:M
(20 )
efoiecyej pewve ef$eueeskeâ MeesOe mebmLeeve-mebe#f ehle heefjÛeÙe
-peerJeve ØekeâeMe pewve (mecheeokeâ)
F&meJeer meved 1972 ceW hetpÙe ieefCeveerØecegKe DeeefÙe&keâeefMejesceefCe ßeer %eeveceleer ceeleepeer keâer ØesjCee
mes mLeeefhele Gòeâ mebmLee kesâ Éeje pecyetÉerhe jÛevee kesâ efvecee&Ce nsleg cesj" (G.Øe.) kesâ Ssefleneefmekeâ leerLe&
nefmleveehegj ceW veefMeÙee ceeie& hej pegueeF& 1974 ceW Skeâ Yetefce ›eâÙe keâer ieF&, peneB meJe&ØeLece 24JeW
leerLeËkeâj YeieJeeve ceneJeerj mJeeceer keâer DeJeieenvee ØeceeCe meele neLe (meJee ome hegâš) TBÛeer Ke[dieemeve
Øeeflecee efJejepeceeve keâjves nsleg heâjJejer 1975 ceW Skeâ ueIegkeâeÙe efpeveeueÙe keâe efvecee&Ce efkeâÙee ieÙee, pees
meved 1990 ceW Skeâ DeveesKes ‘keâceue cebefoj’ kesâ ™he ceW efveefce&le ngDee nw~ ÙeneB efJejepeceeve keâuheJe=#e
YeieJeeve ceneJeerj mes Ùen DeefleMeÙe #es$e efvejblej Øeieefle heLe hej De«emej neslee ngDee efvelÙe veÙes efvecee&CeeW
kesâ Éeje mebmeej ceW DeefÉleerÙe DeeOÙeeeflcekeâ mLeue kesâ ™he ceW Øeefmeæ ngDee nw~ Fme Øeeflecee kesâ oMe&ve
keâjkesâ YeòeâieCe Deheveer ceveeskeâeceveeSB hetCe& keâjles nQ~
pecyetÉerhe jÛevee keâe efvecee&Ce-pegueeF& meved 1974 cesW jKeer ieF& veeRJe kesâ DeeOeej hej pecyetÉerhe
kesâ yeerÛeeWyeerÛe ceW meJe&ØeLece Deeiece JeefCe&le megces®heJe&le (101 hegâš TBÛee) keâe efvecee&Ce DeØewue meved 1979
ceW SJeb pecyetÉerhe jÛevee keâe efvecee&Ce meved 1985 ceW hetCe& ngDee~ meesuen efpevecebefojeW mes meceefvJele Fme
megces®heJe&le kesâ Deboj mes efveefce&le 136 meerefÌ{ÙeeW mes ÛeÌ{keâj ßeæeueg Yeòeâ mecemle YeieJevleeW kesâ oMe&ve
keâjkesâ peye meyemes Thej heeC[gkeâefMeuee kesâ efvekeâš hengBÛeles nQ, lees veerÛes pecyetÉerhe jÛevee kesâ meYeer veoer,
heJe&le, cebefoj, GheJeve Deeefo ÂMÙeeW kesâ meeLe-meeLe nefmleveehegj kesâ Deemeheeme kesâ megotjJeleea «eeceeW keâe Yeer
Øeeke=âeflekeâ meeQoÙe& osKekeâj hetâues veneR meceeles nQ~
Fmekesâ Ghejeble ›eâceMe: pecyetÉerhe leerLe& ceW Deveskeâeveskeâ efpevecebeof j SJeb megob j jÛeveeDeeW keâe efvecee&Ce
mecheVe ngDee~ Fve jÛeveeDeeW ceW keâceue cebefoj, OÙeeve cebefoj, leerveueeskeâ jÛevee, lesjnÉerhe jÛevee,
efJeMeeue meceJemejCe SJeb Ssefleneefmekeâ efJeÕeMeebefle ef$ecetefle& efpevecebefoj Deeefo jÛeveeSB efJeÕe keâer DeefÉleerÙe
ke=âefleÙeeW kesâ ™he ceW JeboveerÙe SJeb oMe&veerÙe nw~ Fme mebmLeeve kesâ Devleie&le ner YeieJeeve ceneJeerj pevceYetefce
vebÅeeJele& cenue leerLe&-kegâC[uehegj (veeueboe) efyenej, YeieJeeve $e+<eYeosJe lehemLeueer leerLe&-ØeÙeeie, DeeÛeeÙe&
ßeer Meebeflemeeiej Oeece leerLe&-meccesoefMeKej SJeb hebÛeyeeueÙeefle efoiecyej pewve cebefoj, ßeer ceneJeerj peer
(jepe.) pewmes leerLeeX keâe mebÛeeueve efkeâÙee peelee nw~ meeLe ner DevÙe leerLeËkeâj pevceYetefceÙeeW SJeb
$e+<eYeefieefj-ceebieerlegbieer SJeb DeÙeesOÙee pewmes ceneve leerLeeX kesâ efJekeâeme ceW Yeer Fme mebmLee keâe Ùeesieoeve
meowJe mcejCeerÙe nw~
Ùee$eer megefJeOee-nefmleveehegj leerLe& ceW pecyetÉerhe mLeue kesâ hetjs heefjmej ceW mebmLeeve Éeje
keâeÙee&ueÙe keâe meef›eâÙe mebÛeeueve efkeâÙee peelee nw~ JeneB Ùeeef$eÙeeW kesâ "njves nsleg DeeOegefvekeâ megefJeOeeÙegòeâ
200 keâcejs, 50 mes DeefOekeâ [eruekeäme heäuewš SJeb DeveskeâeW iesmš neGme (yebieues) yeves ngS nQ~ Fmekesâ meeLe
ner ÙeneB megvoj YeespeveeueÙe nw peneB Ùeeef$eÙeeW keâes megefJeOeehetJe&keâ Megæ Yeespeve Øeehle neslee nw~ Fmekesâ
Deefleefjòeâ 2 efkeâceer. otj nefmleveehegj mesvš^ue šeGve ceW mejkeâejer Demheleeue, [ekeâKeevee, yeepeej,
Fbšjkeâeuespe leLee DevÙe efMe#eCe mebmLeeSB Deeefo meYeer DeeJeMÙekeâ megefJeOeeSB GheueyOe nQ~
Fmeer Øekeâej Fme mebmLeeve kesâ Devleie&le DevÙe meYeer leerLeeX hej megboj [eruekeäme DeeJeeme, Yeespeve
Deeefo JÙeJemLeeSb GheueyOe nw~
 ( 21 )
Jeerj %eeveesoÙe ieÇvLeceeuee kesâ efMejesceefCe mebj#ekeâ
1. ßeerceleer efvece&}e pewve Oe.he. mJe. ßeer heÇsceÛevoÇ pewve, lelheg$e heÇoerhe kegâceej
pewve, Keejer yeeJe}er, efouueer~
2. ßeerceleer megceve pewve Oe.he. mJe. ßeer efoeqiJepeÙe eEmen pewve, Fboewj~
3. ßeerceleer kegâmegceuelee pewve Oe.he. mJe. ßeer ceneJeerj heÇmeeo pewve mebIeheefle,
meeTLe Skeäme, veF& efouueer~ 4. ßeer censvõ heeue njsvõ kegâceej pewve, metjpece}
efJenej, efouueer~
5. ßeerceleer ceesnveer pewve Oe.he. ßeer megveer} pewve, heÇerle efJenej, efouueer~
6. ßeer osJesvoÇ kegâceej pewve (Oee™nsÌ[e Jee}s) iegÌ[ieeBJe (nefj.)~
7. ßeerceleer Meejoe pewve Oe.he. mJe. efjKeyeÛebo pewve, yeengyeueer SvkeäuesJe,
efouueer~
8. [e@. osJesvõ kegâceej pewve, Yeesheeue (ce.Øe.)~
9. ßeerceleer mebieerlee pewve Oe.he. ßeer mebpeerJe kegâceej pewve, Mesjkeâesš (efyepeveewj) G.Øe.~
10. ßeer Deefveue kegâceej pewve, oefjÙeeiebpe, efouueer~
11. ßeer yeer.[er. ceoveeFkeâ, cegcyeF&~
12. ßeer Oevekegâceej pewve, yeengyeueer SvkeäuesJe, efouueer~
13. ßeer efpelesvõ kegâceej pewve SJeb ßeerceleer megveerlee pewve keâesšefÌ[Ùee, heäueesefj[e,
Ùet.Sme.S.~
14. ßeerceleer efJeceuee osJeer pewve Oe.he. ßeer DeesceØekeâeMe pewve, efMeJeeefuekeâ veiej,
nefjÉej (GòejeKeb[)~
15. ßeer Deefcele pewve SJeb mebYeJe pewve megheg$e ßeerceleer Deveerlee pewve Oe.he. ßeer
cetueÛebo pewve heešveer, efomehegj (Deemeece)~
16. ßeerceleer Deefpele kegâceejer pewve Oe.he. ßeer censvõ kegâceej pewve, Deesyesoguueeiebpe
(ce.Øe.)~
17. ßeer veeefYekegâceej pewve, pewve yegkeâ ef[hees, keâvee@š huesme, veF& efouueer~
18. ßeerceleer Deejleer pewve Oe.he. mJe. ßeer ØekeâeMeÛebo pewve ‘MeerMes Jeeues’,
Fueeneyeeo (G.Øe.)~
19. mJe. ßeer ieermegueeue peer-DeeÛegkeâer mes"er «eece cesÌ[leejes[ (veeieewj) keâer
mce=efle ceW Éeje ßeer Ûecheeueeue, yegæjepe, Meebefleueeue heew$e jepesvõ heheew$e YeJÙe mes"er,
FÛeuekeâjbpeer (cene.)~
( 22 )
Jeerj %eeveesoÙe ieÇvLeceeuee kesâ hejce mebj#ekeâ
1. ßeer ceeBieer}e} yeeyet}e} heneÌ[s, nwojeyeeo (DeevOeÇ heÇosMe)~
2. [e@. heÇkeâeMeÛevoÇ pewve, meerleehegj (G.heÇ.)~
3. ßeer megcele heÇkeâeMe pewve, Meenoje, efouueer~
4. ßeer megveer} kegâceej pewve, mejOevee (cesj") G.heÇ.~
5. mJe. ßeer heÇkeâeMe Ûebo Decees}keâ Ûebo pewve meje&Heâ, meveeJeo (ce.heÇ.)~
6. ßeer heÇÅegcve kegâceej peJesjer, yeesjerJe}er (Jesmš) cegbyeF&~
7. ßeerceleer Ge|ce}e osJeer Oe.he. ßeer keâevleer heÇmeeo pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer~
8. ßeerceleer G<ee pewve Oe.he. ßeer efJece} heÇmeeo pewve, $e+<eYe efJenej, efouueer~
9. ßeer Deevevo heÇkeâeMe pewve (meewjce Jee}s), MÙeece SvkeäuesJe, efouueer~
10. ßeerceleer meefjlee pewve Oe.he. ßeer jepekegâceej pewve, efkeâoJeF& veiej, keâevehegj~
11. mJe. ßeerceleer kewâ}eMeJeleer Oe.he. ßeer kewâ}eMe Ûevõ pewve , leesheKeevee
yeepeej, cesj"~
12. ßeer Yeevesvõ kegâceej pewve, Éeje-ßeer efJeÅee pewve, peÙehegj~
13. ßeer heÇoerhe kegâceej Meeeqvle}e} efye}e}e, Fboewj, (ce.heÇ.)~
14. ßeer megjsMeÛebo heJeve kegâceej pewve, yeejeyebkeâer (G.Øe.)~
15. ßeer veLeceue heejmeceue pewve, keâuekeâòee~
16. ßeerceleer mJe. MeebleeyeeF& Oe.he. ßeer keâceueÛebo pewve, meveeJeo (ce.Øe.)~
17. ßeer ™heÛebo pewve keâšeefjÙee, efouueer~
18. ßeer DeeMeg pewve, keâeuekeâe peer, veF& efouueer~
19. ßeer DecejÛebo pewve meje&heâ, efškewâleveiej (G.Øe.)~
20. ßeerceleer MeefMe pewve Oe.he. ßeer efovesMeÛebo pewve, efMeJeeefuekeâ veiej, nefjÉej (GòejeKeb[)~
21. ßeer osJesvõ kegâceej pewve heg$e mJe. ßeer kegâvLeueeue pewve (oefjÙeeyeeo
efveJeemeer), ue#ceerveiej, efouueer~
22. mJe. megMeeruee osJeer-mJe. S[Jeeskesâš pecceveueeue, mebIeheefle Øeceeso-meew. megveerlee,
kegâ. veefcelee, kegâ. Debekf eâlee, $e+<eYe, ceveespe keâemeueerJeeue pewve, Deewjib eeyeeo (cene.)~
23. [e@. heVeeueeue-meew. kegâcekegâceosJeer, mebpeÙe-meew. Debpeueer, DepeÙe-meew.
efjæer, kegâ. yeÇeÿeer heeheÌ[erJeeue, hew"Ce-Deewjbieeyeeo, efJepeÙe-meew. ceeOegjer, ØeMeevle-
meew. keâesceue, efÛe. ÙegJece heeheÌ[erJeeue, hew"Ce-Deewjbieeyeeo (cene.)~
24. mJe. ßeer DevevleJeerÙe&-DeeoMe& pewve kesâ megheg$e ßeer ceveespe kegâceej pewve, cesj"~
 ( 23 ) ( 24 )

efJe<eÙeeveg›eâceefCekeâe 26. lesjnÉerhe osJeYeJeve ÛewlÙeeueÙe hetpee 205

›eâ.me. efJe<eÙe he=‰ meb. 27. oMe Ûeewyeermeer hetpee 298
28. efJeÅeceeve yeerme leerLeËkeâj hetpee 324
1. lesjnÉerhe Jebovee 1
29. {eF&Éerhe veJeosJelee hetpee 330
2. ÛewlÙeYeefòeâ 4 30. hebÛekeâuÙeeCekeâ leerLe& hetpee 357
hetpeeSb 31. meceJemejCe hetpee 367
3. lesjnÉerhe hetpee (mecegÛÛeÙe) 5 32. efmeæ hetpee 388
4. lesjnÉerhe MeeÕele efpevecebefoj hetpee 10 31. yeÌ[er peÙeceeuee 394
5. megoMe&veces® hetpee 14 32. efJeOeeve keâer ØeMeefmle 398
6. pebyetÉerhemLe pebyetJe=#e-MeeuceefueJe=#e efpevecebefoj hetpee 21 33. Deejleer 403
7. pebyetÉerhe heJe&le efpevecebefoj hetpee 27 34. Yepeve 404
8. OeelekeâerKeC[Éerhe F<Jeekeâej efpevecebefoj hetpee 42
9. efJepeÙeces® hetpee 47
N:M
10. hetJe&OeelekeâerKeC[ OeelekeâerJe=#e-Meeuceefue Je=#e efpevecebefoj hetpee 55
11. hetJe& OeelekeâerKeC[ heJe&le efpevecebefoj hetpee 60
12. DeÛeueces® hetpee 78 Ceceeskeâej ceneceb$e SJeb Ûeòeeefjcebieue hee"
13. heef§eceOeelekeâer KeC[mLe OeelekeâerJe=#e-MeeuceefueJe=#e efpevecebeof j hetpee 85 Cecees DeefjnbleeCeb, Cecees efmeæeCeb, Cecees DeeFefjÙeeCeb~
14. heef§ece OeelekeâerKeC[ heJe&le efpevecebefoj hetpee 91 Cecees GJepPeeÙeeCeb, Cecees ueesS meJJe meentCeb~~
15. heg<keâjeOe& Éerhe F<Jeekeâej efpevecebefoj hetpee 108 Ûeòeeefj cebieueb-Deefjnble cebieueb, efmeæ cebieueb, meeng cebieueb, kesâJeefue heCCeòees
16. cebojces® hetpee 114 Oeccees cebieueb~
17. hetJe& heg<keâjeOe&Éerhe heg<keâjJe=#e-MeeuceefueJe=#e efpevecebefoj hetpee 122 Ûeòeeefj ueesiegòecee-Deefjnble ueesiegòecee, efmeæ ueesiegòecee, meeng ueesiegòecee,
18. hetJe& heg<keâjeOe& heJe&le efpevecebefoj hetpee 127 kesâJeefueheCCeòees Oeccees ueesiegòecee~
19. efJeÅegvceeueer ces® hetpee 144 Ûeòeeefj mejCeb heJJeppeeefce-Deefjnble mejCeb heJJeppeeefce, efmeæ mejCeb
20. heef§ece heg<keâjee& heg<keâjJe=#e-MeeuceefueJe=#e efpevecebefoj hetpee 151 heJJeppeeefce, meeng mejCeb heJJeppeeefce, kesâJeefue heCCeòees Oeccees mejCeb heJJeppeeefce~
21. heef§ece heg<keâjeOe& heJe&le efpevecebefoj hetpee 157 ÜeQ Meebefleb kegâ® kegâ® mJeene~ Deveeefo efmeæceb$e:~
22. ceeveg<eesòej efpevecebefoj hetpee 174 (nmleefueefKele Jemegvebefo Øeefle‰emeej meb«en)
23. veboerÕej Éerhe efpevecebefoj hetpee 180 veÙee hee" veneR heÌ{vee ÛeeefnS~ pewmes efkeâ-Dejnblee cebieueb.......Dejnblee
24. kegâC[ueefieefj efpevecebefoj hetpee 193 ueesiegòecee.....Dejnbles MejCeb heJJeppeeefce Deeefo~
-ieefCeveer %eeveceleer
25. ®Ûekeâefieefj efpevecebefoj hetpee 199
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
lesjnÉerhe Jebovee
-MebYeg Úbo-
efmeæeW keâe Jebove YeJÙeeW keâes, peie ceW meye efmeefæØeoelee nw~
DenËleosJe DeeÛeeÙe& GheeOÙeeÙe, meJe&meeOeg megKeoelee nQ~~
efpeveOece& efpeveeiece efpeveØeeflecee, efpevecebeof j YeefJepeve efnlekeâejer~
Fvekeâer Yeòeâer meye YeJÙeeW keâes, mebmeej peueefOe leejCenejer~~1~~
ßeer MeebefleveeLe nQ meesuenJeW, leerLeËkeâj Meebefle efJeOeelee nQ~
hebÛece Ûe›esâÕej <ešdKeb[eefOehe-meeJe&Yeewce peie $eelee nQ~~
yeejnJeW keâeceosJe megboj, ef$eYegJeve ceW DeodYegle keâecepeÙeer~
ceQ vecetB DevevleeW yeej FvnW, hee peeTB MeeÕele Meeble cener~~2~~
ßeer kegbâLegveeLe nQ me$enJeW, leerLeËkeâj keâ®Cee meeiej nQ~
Ùes Ú"s Ûe›eâJeleea Ûeewon-jlveeW veJeefveefOe kesâ F&Õej nQ~~
lesjnJeW keâeceosJe meeQoÙe& - Keeve Mele FbõeW mes Jebefole~
Fve ØeYeg keâe Jevove keâjles ner, efceue peeÙe DehetJe& meewKÙe mebhele~~3~~
(1) (2) lesjnÉerhe efJeOeeve
DejveeLe De"ejnJeW efpeveJej, YeJeogKe mes ef$eYegJeve kesâ $eelee~
mehlece Ûe›eâer efvepe Ûe›eâjlve mes, efoefiJepeÙeer meye megKeoelee~~
ÛeewonJeW keâeceosJe efvejKele, megjheefle ves ves$e npeej efkeâÙes~
efheâj Yeer veefnb le=hle ngDee legce ueKe, ceQ JeboBt Yeefòeâ Deheej efueÙes~~4~~
Fme ceOÙeueeskeâ ceW DemebKÙeele Yeer, Éerhe-mecegõ yeKeeves nQ~
FveceW lesjnÉerheeW lekeâ ner, MeeÕele efpevecebefoj ceeves nQ~~
Ùes Ûeej Melekeâ DeªeJeve nQ, FveceW efpeveØeeflecee jlveceÙeer~
Øeeflecebefoj Fkeâ meew Dee" keâneR, Fve Jebole Deelcee meewKÙeceÙeer~~5~~
GveÛeeme npeej Ûeej meew ÛeeQme", ØeefleceeSB Fve cebefoj ceW~
Fve Deke=âef$ece jlveeW efveefce&le, ØeefleceeDeeW keâes JebotB efvele ceQ~~
Ùes mJeÙebefmeæ efpeveØeefleceeSB, ÙeÅeheer DeÛesleve nQ meÛe ceW~
efheâj Yeer YeòeâeW keâes leerLeËkeâj, Ûesleve mece ner heâue oW peie ceW~~6~~
{eF&ÉerheeW ceW heeBÛe ces®, efpeveie=n DeªeveJes leerve Melekeâ~
Fkeâ meew meòej nQ keâce&Yetefce, FveceW nQ DeeÙe&KeC[ megKeØeo~~
nQ Fkeâ meew mee" efJeosn#es$e, meye MeeÕele keâce&Yetefce GveceW~
YejlewjeJele nQ heeBÛe-heeBÛe, veefnb MeeÕele keâce&Yetefce FveceW~~7~~
Ùeefo Skeâ meeLe leerLeËkeâj neW, Ùee Ûe›eâJeefle& Deeefokeâ nesJeW~
lees Fkeâ meew meòej nes mekeâles, Gvekeâe Jebove DeIeceue OeesJes~~
nQ yeves ÙeneB meye meceJemejCe, Fkeâ meew meòej keâes keâesešf veceve~
YejlewjeJele Je efJeosneW kesâ, leerLeËkeâj keâes Yeer keâesefš veceve~~8~~
Fve meceJemejCe ceW Ûeej-Ûeej, efpeveØeefleceeSB Gvekeâes Jebove~
ØeYeg Yeòeâer mes ØeYeg meceJemejCe keâe, nes mee#eeled cegPes oMe&ve~~
Fve {eF&Éerhe ceW leerLeËkeâj, Deeefokeâ veJeosJe ngS nesles~
nesJeWies Gve meyekeâes Jebove, Ùes YeefJeieCe cees#e nsleg nesles~~9~~
lesjnÉerheeW ceW osJeYeJeve, DeieefCele ceeves nQ MeeŒeeW ceW~
nQ Dee" Melekeâ Fkeäkeâerme YeJeve, Fme jÛevee ceW Øeeflecee GveceW~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (3) (4) lesjnÉerhe efJeOeeve

ÙeneB lesjnÉerhe efpeveeueÙe ceW, Fefkeäkeâme meew meòeeFme Øeeflecee~ ÛewlÙeYeefòeâ

Fve leerLeËkeâj YeieJevleeW keâer, efmeæeW keâer Øeeflecee keâer ceefncee~~10~~
-nefjCeerÚbo-
lesjnÉerheeW ceW Deke=âef$ece, efpevecebefoj Gve meyekeâes Jebove~
peÙeefle1 YeieJeeved nsceecYeespeØeÛeejefJepe=befYelee-
{eF&ÉerheeW ceW ke=âef$ece Yeer, efpevecebefoj Gvekeâes keâesefš veceve~~
JecejcegkegâšÛÚeÙeesodieerCe&ØeYeeheefjÛegefcyeleew ~
leerLeËkeâj meceJemejCe DenËle, Deeefokeâ veJe osJeeW keâes Jebove~
keâueg<eùoÙee ceeveesodYeüevlee: hejmhejJewefjCees~
efpeve hebÛekeâuÙeeCekeâ Yet efveJee&Ce-#es$e DeefleMeÙe leerLeeX keâes veceve~~11~~
efJeielekeâueg<ee: heeoew ÙemÙe ØeheÅe efJeMeÕemeg:~~1~~
ßeer $e+<eYemesve Deeefokeâ ieCeOej, Ûeewon meew yeeJeve keâes Jebove~
Den&eflmeæeÛeeÙeex-heeOÙeeÙesYÙemleLee Ûe meeOegYÙe:~
meye veive efoiecyej cegveer leerve keâce, veJe keâjes[Ì keâes Mele Jebove~~
meJe&peieodJebÅesYÙees, veceesÓmleg meJe&$e meJexYÙe:~~2~~
ßeer yeÇeÿeer ieefCeveer Deeefo DeeefÙe&keâe, ceeleeDeeW keâe keâ™B mleJeve~
mep%eeveceleer efmeæer nslet, meye efmeæeW keâes nw keâesefš veceve~~12~~ Fefle hebÛeceneheg®<ee:, ØeCeglee efpeveOece&-JeÛeve-ÛewlÙeeefve~
ÛewlÙeeueÙee§e efJeceueeb, efoMevleg yeesefOeb yegOepeves°eb~~3~~
-oesne-
ÙeeJeefvle meefvle ueeskesâÓefmceVeke=âleeefve ke=âleeefve Ûe~
lesjnÉerhe efJeOeeve Ùen, keâjes keâjeDees YeJÙe~ leeefve meJee&efCe ÛewlÙeeefve, Jevos YetÙeebefme YetleÙes~~4~~
jlve$eÙe efveefOe Øeehle keâj, megKe heeJees efvele veJÙe~~13~~
Fefle mlegefleheLeeleerle - ßeerYe=leecen&leeb cece~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled ~ ÛewlÙeeveecemleg mebkeâerefle&:, meJee&œeJeefvejesefOeveer~~5~~
-DebÛeefuekeâe-
FÛÚeefce Yevles! ÛesFÙeYeefòekeâeGmmeiiees keâDees lemmeeueesÛesG,b DenueesÙeefleefjÙe-
ueesÙeGºueesÙeefcce efkeâefóceeefkeâefóceeefCe peeefCe efpeCeÛesFÙeeefCe leeefCe meJJeeefCe eflemeg
efJe ueesSmeg YeJeCeJeeefmeÙe-JeeCeefJeblej-peesFefmeÙekeâhheJeeefmeÙeefòe ÛeGefJene osJee
meheefjJeeje efoJJesCe ievOesCe, efoJJesCe heghhesâCe, efoJJesCe OetJesCe, efoJJesCe ÛegCCesCe,
efoJJesCe JeemesCe, efoJJesCe CneCesCe, efCeÛÛekeâeueb DebÛebefle, hegppebefle, Jebobefle,
Cecebmebelf e, Ûeseof ÙecenekeâuueeCe keâjbelf e, DenceefJe Fn meblees lelLe, mebleeFb efCeÛÛekeâeueb
DebÛesefce, hetpesefce, Jeboeefce, Cecebmeeefce, ogkeäKekeäKeDees, keâccekeäKeDees, yeesefnueenes,
megieFieceCeb, meceeefncejCeb, efpeCeiegCemecheefòe nesG cepPeb~
DeLe ceC[uemÙeesheefj jpeleheg<heefceefßele heg<heebpeefueb ef#ehesled~

1. ßeer ieewlece mJeeceer jefÛele ÛewlÙeYeefòeâ kesâ ceOÙe kesâ kegâÚ heÅe~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (5)
(hetpee veb. 1)
lesjnÉerhe hetpee
(mecegÛÛeÙe)
-oesne-
mJeÙebefmeæ Ùes Éerhe nQ, lesjnÉerhe ceneve~
meye ÉerheeW ceW efpeveYeJeve, Deveghece jlve efveOeeve~~1~~
ÛeGmeew DeªeJeve ÙeneB, efpevecebefoj DeefYejece~
leerLeËkeâj efpeve kesâJeueer, meeOeg Meerue iegCe Keeve~~2~~
Fve meye keâer hetpee keâ™B, DeelceMegefæ kesâ nsleg~
efpeve hetpee efÛebleeceCeer, ceve efÛebeflele heâue osle~~3~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecye-leerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOeg mecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecye-leerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOeg mecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecye-leerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOeg mecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee°keâ-MebYeg Úbo
megj meefjlee keâe GppJeue peue ues, kebâÛeve Peejer Yej ueeÙee nt~B
YeJe YeJe keâer le=<ee yegPeeves keâes, $eÙe Oeeje osves DeeÙee ntB~~
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~1~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej De° iebOe megjefYele ueskeâj, legce ÛejCe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~
YeJe YeJe mebleehe efceševes Deew, mecelee jme heerves DeeÙee ntB~~
(6) lesjnÉerhe efJeOeeve
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~2~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
MeefMe efkeâjCeeW mece GppJeue leboug e, Oeeskeâj Leeueer Yej ueeÙee nt~B
efvepe Deelece iegCe kesâ hegbpe nsleg, Ùen hegbpe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~~
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~3~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
kegâJeueÙe yesuee Jej ceewueefmejer, ceÛekegâvo keâceue ues DeeÙee nt~B
ëe=bieej nej keâeceeefjpeÙeer, efpeveJej heo Ùepeves DeeÙee ntB~~
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~4~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesokeâ hesâveer IesJej leepes, hekeâJeeve yeveekeâj ueeÙee ntB~
efvepe Deelece DevegYeJe ÛeKeves keâes, vewJesÅe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~~
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~5~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
oerhekeâ pÙeesleer kesâ peueles ner, De%eeve DebOesje Yeielee nw~
Fme nslet mes oerhekeâ hetpee keâjles ner %eeve Ûecekeâlee nw~~
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~6~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (7)
OetheeÙeve ceW Jej Oethe KesÙe, oMeefoMe ceW Oetce G"s Yeejer~
yeng pevece pevece kesâ mebeÛf ele Yeer, og:Kekeâj meye keâce& peueW Yeejer~~
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~7~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej Deeceü efyepeewje veeRyet Deew, ieVee ceer"e ues DeeÙee ntB~
efMeJe keâeblee melJej Jejves keâer, yeme DeeMee ueskeâj DeeÙee nt~B ~
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~8~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue Ûebove De#ele hetâue Ûe™, Jej oerhe Oethe heâue ueeÙee ntB~
legce ÛejCeeW DeIe& ÛeÌ{e keâjkesâ, YeJe mebkeâš njves DeeÙee ntB~~
lesjnÉerheeW ceW efpevecebefoj, ke=âef$ece Deke=âef$ece efpeleves nQ~
leerLeËkeâj kesâJeefue meJe&meeOeg, Gve meyekeâes cesje Jebove nw~~9~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙees DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
#eerjesoefOe meceÕesle, GppJeue peue ues Ye=bie ceW~
ßeer efpeveÛejCe mejespe, Oeeje osles YeJe efcešs~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~~
megjle® kesâ megce ueeÙe, ØeYeg heo ceW Dehe&Ce keâ™B~
keâeceosJe ceo veeMe, heeTB Deevevo Oeece ceQ~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
(8) lesjnÉerhe efJeOeeve
peÙeceeuee
hejce pÙeesefle hejceelcee, mekeâue efJeceue efÛeõthe~
efpeveJej ieCeOej meeOegieCe, vecetB vecetB efvepe™he~~1~~
-MebYeg Úbo-
peÙe peÙe heeBÛeeW ces™ kesâ efpeve-cebefoj nQ MeeÕele jlveceÙeer~
peÙe peÙe efpevecebefoj yeermeeW ner, iepeobleefiejer kesâ mJeCe&ceÙeer~~
peÙe peÙe pebyetle® Meeuceefue kesâ, oMe efpevecebefoj ceefnceeMeeueer~
peÙe peÙe Je#eejefiejer kesâ Yeer, Demmeer efpeveie=n ieefjceeMeeueer~~2~~
peÙe Fkeâ meew meòej efJepeÙeejOe kesâ, meye efpevecebefoj megKekeâejer~
peÙe peÙe leermeeW kegâue heJe&le kesâ leermeeW efpeveie=n YeJe og:Kenejer~~
F<Jeeke=âefle cevegpeesòej heJe&le kesâ, Ûeej Ûeej efpevecebefoj nQ~
veboerÕej kesâ yeeJeve DeefleMeÙe, MeeÕele efpevecebeof j cevenj nQ~~3~~
kegâC[ueefieefj ®Ûekeâefiejer kesâ Yeer, nQ Ûeej-Ûeej cebefoj megboj~
Øeefleefpeveie=n ceW efpeve ØeefleceeSB nQ, Fkeâ meew Dee" keâner cevenj~~
meye jlveceÙeer efpeveØeefleceeSb, efpeveJej Yeòeâer mece heâue osleeR~
YeòeâeW keâer FÛÚe hetleeakeâj, Debeflece efMeJe ceW hengBÛee osleeR~~4~~
heebÛeeW ces™ kesâ heeb[gkeâ Jeve, efJeefoMee ceW Ûeej efMeueeSB nQ~
leerLeËkeâj kesâ pevceeefYe<eskeâ mes, heeJeve hetpÙe efMeueeSB nQ~~
heCe Yejle heeBÛe SsjeJele ceW, nesles nQ Ûeewefyeme leerLeËkeâj~
kesâJeefue ßeglekeâsJeefue ieCeOej cegefve, meeOetieCe nesles #escebkeâj~~5~~
Gvekesâ keâuÙeeCekeâ mes heefJe$e, he=efLeJeer heJe&le Yeer leerLe& yeves~
pees Gvekeâer hetpee keâjles nQ, Gvekesâ ceveJeebefÚle keâeÙe& yeveW~~
meye Fkeâ meew mee" efJeosneW ceW, meercebOej ÙegiecebOej mJeeceer~
yeent megyeeng Deeefokeâ efJenjW, kesâJeue%eeveer DevleÙee&ceer~~6~~
Gve meJe& efJeosneW ceW meblele, leerLeËkeâj nesles jnles nQ~
kesâJeue%eeveer ÛeejCe$e+æer, cegefveieCe JeneB efJeÛejCe keâjles nQ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (9)
DeekeâeMeieceve keâjves Jeeues, $e+ef<eieCe ces™ hej peeles nQ~
efvepe Deelce megOeejme mJeeoer Yeer, efpeveJebove keâj n<ee&les nQ~~7~~
lesjnÉerheeW kesâ Ûeej Melekeâ, DeªeJeve cebefoj keâes Jebove~
efpeleves Yeer ke=âef$ece efpeveie=n neW, Gve meyekeâes Yeer Mele Mele Jebove~~
efpeleves leerLeËkeâj ngS ÙeneB, nes jns Deewj Yeer nesJeWies~
Gve meyekeâes cesje Jebove nw, Jes cesje keâefueceue OeesJeWies~~8~~
DeeÛeeÙe& GheeOÙeeÙe meeOetieCe, pees Yeer Fve keâce&YetefceÙeeW ceW~
efÛevceÙe Deelcee keâes OÙeeles nQ, megemf Lej neskeâj efvepe Deelcee ceW~~
Jes Ieeefle Ûeleg°Ùe Ieele hegve:, Deefjnble DeJemLee heeles nQ~
Fve keâce&YetefceÙeeW mes efheâj Jes, YeieJeeve efmeæ yeve peeles nQ~~9~~
-oesne-
hebÛe hejceieg® efpeveOejce, efpeveJeeCeer efpeve iesn~
efpeve Øeeflecee keâes efvele vecetB, ‘%eeveceleer’ Oej vesn~~10~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeke=âef$eceeke=âef$eceefpeveeueÙe-efpeveefyecyeleerLeËkeâj-
kesâJeefuemeJe&meeOegYÙe: peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(10) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 2)
lesjnÉerhe MeeÕele efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (MebYeg Úbo)
ßeer mJeÙebefmeæ efpevecebefoj ÙeneB hej, Ûeej Melekeâ DeªeJeve nQ~
ceefCeceÙe Deke=âef$ece efpeveØeeflecee, $e+ef<e cegevf eieCe kesâ ceveYeeJeve nQ~~
meew FbõeW mes Jebefole efpeveie=n, ceQ Fvekeâer hetpee efvelÙe keâ™B~
Dee£eveve mebmLeeheve keâjkesâ, efvepe kesâ meefVeOe efvelÙe keâ™B~~1~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOehebÛecesJee&efoÛeleg:MeleDe°hebÛeeMeledefpeveeueÙe-
efpeveefyebyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOehebÛecesJee&efoÛeleg:MeleDe°hebÛeeMeledefpeveeueÙe-
efpeveefyebyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOehebÛecesJee&efoÛeleg:MeleDe°hebÛeeMeledefpeveeueÙe-
efpeveefyebyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-DeLe De°keâ-MebYeg Úbo-
Ùes pevce-peje-ce=efle leerve jesie, YeJe-YeJe mes ogKe osles DeeÙes~
$eÙeOeeje peue keâer os keâjkesâ, ceQ hetpetB Ùes $eÙe veMe peeÙeW~~
Ùes Ûeej Melekeâ DeªeJeve nQ, efpevecebefoj MeeÕele mJeCe&ceÙeer~
Fvekeâer hetpee mes peie peeleer, efvepe Deelece pÙeesleer meewKÙeceÙeer~~1~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOeÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
veevee efJeOe JÙeeOeer jesie Meeskeâ, leve ceW ceve ceW mebleehe keâjW~
Ûebove mes legce heo ÛeÛetË ceQ, Ùen hetpee YeJe-YeJe leehe njs~~Ùes.~~2~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOeÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb
efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (11)
peie ceW FbefõÙe megKe Keb[-Keb[, veefnb Fvemes le=hleer nes mekeâleer~
De#ele kesâ hegbpe ÛeÌ{eTB ceQ, De#eÙe megKe osieer legce Yeòeâer~~
Ùes Ûeej Melekeâ DeªeJeve nQ, efpevecebefoj MeeÕele mJeCe&ceÙeer~
Fvekeâer hetpee mes peie peeleer, efvepe Deelece pÙeesleer meewKÙeceÙeer~~3~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebeOf eÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme keâeceosJe ves Yeüelb e efkeâÙee, efvepe Deeeflcekeâ megKe mes Yeguee efoÙee~
Ùes megjefYele megceve ÛeÌ{eTB ceQ, efvepe ceve keâefuekeâe keâes efKeuee efueÙee~~Ùes.~~4~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOeÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Gojeiveer ØeMeceve nsleg veeLe, ef$eYegJeve kesâ Ye#Ùe meYeer KeeÙes~
veefnb efceueer le=efhle FmeefueS ØeYees! Ûe® mes hetpele nce n<ee&Ùes~~Ùes.~~5~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOeÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb
efveJe&heeceerefle mJeene~
De%eeve DebOesje efvepe Ieš ceW, veefnb %eeve pÙeeself e efKeue heeleer nw~
oerhekeâ mes Deejefle keâjles ner, DeIe jeef$e MeerIeÇ Yeie peeleer nw~~Ùes.~~6~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOeÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej Oethe IešeW ceW Oethe KesÙe, ÛengBefoMe ceW megjefYe cenkeâleer nw~
meye heehe keâce& peue peeles nQ, iegCejlveve jeefMe Ûecekeâleer nw~~Ùes.~~7~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOeÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
veevee efJeOe heâue keâer DeeMe efueÙes, yengles kegâosJe kesâ ÛejCe veceW~
Deye mejme ceOegj heâue mes hetpeW, yeme Skeâ cees#eheâue DeeMe nceW~~Ùes.~~8~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOeÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
(12) lesjnÉerhe efJeOeeve
peue iebOe Deeefo ceW Ûeeboer kesâ, meesves kesâ heg<he efceuee keâjkesâ~
ceQ DeIe& ÛeÌ{eTB ns efpeveJej! jlve$eÙeefveefOe oerpes legjles~~
Ùes Ûeej Melekeâ DeªeJeve nQ, efpevecebefoj MeeÕele mJeCe&ceÙeer~
Fvekeâer hetpee mes peie peeleer, efvepe Deelece pÙeesleer meewKÙeceÙeer~~9~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebefOeÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
-oesne-
Meerle megiebeOf ele veerj mes, ØeYegheo Oeej keâjble~
ef$eYegJeve ceW Yeer Meebelf e nes, Deelece megKe efJeuemeble~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
njefmebieej Øemetve ues, heg<heebpeefue efJeefkeâjble~
efceues meJe&megKe mebheoe, hejceevebo legjble~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-MebYeg Úbo-
peÙe peÙe peÙe lesjnÉerhe kesâ meye, MeeÕele efpevecebeof j cegevf e Jebo~sb
peÙe peÙe efpeveØeeflecee jlveceÙeer, YeefJepeve Jebole ner DeIe Keb[sb~~
peÙe peÙe efpevecetefle& DeÛesleve Yeer, Ûesleve keâes JeebefÚle heâue osleeR~
pees hetpeW OÙeeJeW Yeefòeâ keâjW, Gvekeâer Deelece efveefOe Yej osleeR~~1~~
peÙe heeBÛe ces® kesâ Demmeer nQ, pebyet Deeefokeâ le® kesâ oMe nQ~
kegâue heJe&le kesâ leermeeW efpeveie=n, iepeobleefiejer kesâ yeermeefnb nQ~~
Je#eej efiejer kesâ Demmeer nQ, Fkeâ meew meòej jpeleeÛeue kesâ~
oes F<Jeekeâej efpeveeueÙe nQ, Ûeejefnb cebefoj cevegpeesòej kesâ~~2~~
veboerÕej kesâ yeeJeve kegbâ[ueefieefj, ®Ûekeâefiejer kesâ ÛeG-ÛeG nQ~
Ùes Ûeej Melekeâ DeªeJeve Fve, efpeveie=n keâes cesje Jebove nw~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
Øeefle efpeveie=n ceW efpeve ØeefleceeSB, meye Fkeâmeew Dee"-Dee" jepeW~
GveÛeeme npeej Ûeej meew ÛeeQme", Øeeflecee Jebole DeIe YeepeW~~3~~
mJeelceevebowkeâ hejce Dece=le, Pejves mes Pejles mecejme keâes~
pees heerles jnles OÙeeveer cegefve, Jes Yeer Glkebâef"le oMe&ve keâes~~
Ùes OÙeeve OegjbOej OÙeeve cetefle&, ÙeefleÙeeW keâes OÙeeve efmeKeeleer nQ~
YeJÙeeW keâes DeefleMeÙe hegCÙeceÙeer, DeveJeefOe heerÙet<e efheueeleer nQ~~4~~
{eF& ÉerheeW kesâ cebefoj lekeâ ceeveJe efJeÅeeOej peeles nQ~
DeekeâeMeieceve $e+æerOeejer, $e+ef<eieCe Yeer oMe&ve heeles nQ~~
DeeJees DeeJees nce Yeer hetpeW, OÙeeJeW JeboW iegCeieeve keâjW~
YeJe-YeJe kesâ mebefÛele keâce&veeMe, hetCezkeâ ‘‘%eeveceefle’’ Gefole keâjW~~5~~
-Ieòee-
peÙe peÙe ßeer efpeveJej, Oece&keâuhele®, peÙe efpevecebeof j efmeæcener~
peÙe peÙe efpeveØeeflecee, efmeæve Ghecee, Deveghece ceefncee meewKÙecener~~6~~
Ô ÜeR lesjnÉerhemebyebeOf eÛeleg:Mele De°hebÛeeMeledepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peÙeceeuee
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(13) (14) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 3)
megoMe&ve ces® hetpee
mLeehevee (ieerlee Úbo)
ef$eYegJeve YeJeve kesâ ceOÙe meJeexòece megoMe&ve ces® nw~
Ùen ØeLece pebyetÉerhe ceW, meJeexÛÛe ces® megces® nw~~
meesuen efpeveeueÙe ceW efpevesÕej, cetelf e&ÙeeB nQ meemeleer~
LeehetB ÙeneB Gvekeâes pepetB, Jes meJe& ogKe mebnejleer~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-DeLee°keâ-Deef[uue Úbo-
iebieeveefo keâes Øeemegkeâ peue Ieš ceW Ye™B~
peue mes hetpee keâjles meye keâefueceue n™B~~
ces® megoMe&ve kesâ meesuen efpeveiesn keâes~
hetpetB efpeveJej efyebye meYeer Oej vesn keâes~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
iebOe megiebeOf ele De° iebOe keâj ceW efueÙee~
efpeveheo ÛeÛe&le Ûeen oen keâe #eÙe efkeâÙee~~ces®.~~2~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb
efveJe&heeceerefle mJeene~
cegòeâe heâue mece leboug e OeJeue DeKeb[ nQ~
hegbpe Oejle efpeve Deeies nesle Devebo nw~~ces®.~~3~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb
efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (15)
megjheeohe kesâ megjefYele megceve cebieeÙe kesâ~
keâecepeÙeer efpeveheeo pepetB efMej veeÙe kesâ~~ces®.~~4~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb
efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesokeâ yejheâer hegDee mejme Ûe® ues efueÙee~
#egOeeJÙeeefOe nj legce heo ceW Dehe&Ce efkeâÙee~~ces®.~~5~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Ie=le Yej oerhekeâ pÙeeself e meefnle Deejefle keâ™B~
ceesn OJeeble nj efpeve DeÛetË Yeüce lece n™B~~ces®.~~6~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
ke=â<Ceeie® Jej Oethe Deefive ceW KesJeles~
og° keâce& Deefj oiOe ngS legce mesJeles~~ces®.~~7~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
efhemlee keâepet õe#e heâueeW keâes ueeÙe kesâ~
mejme cees#e heâue nsleg pepetB nj<eeÙe kesâ~~ces®.~~8~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
peue iebOeeefokeâ De° õJÙe Yej Leeue ceW~
hetpetB DeIe& ÛeÌ{eTB veeTB Yeeue ceQ~~ces®.~~9~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemLemegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
hejce Meebefle kesâ nsleg, MeebefleOeeje ceQ keâ™B~
mekeâue peiele ceW Meebefle, mekeâue mebbIe ceW nes meoe~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
(16) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ûebhekeâ njefmebieej, heg<he megiebefOele Deefhe&les~
nesJes megKe Deceueeve, ogKe oeefjõ heueeÙeles~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
ØelÙeskeâ DeIÙe&
-oesne-
meJe&ßes‰ efieefjjepe nw, ces® megoMe&ve veece~
ÛeejeW Jeve kesâ efpeveYeJeve, efveleØeefle keâ™B ØeCeece~~1~~
DeLe ceb[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
ces® megoMe&ve ceW he=LJeer hej, Yeõmeeue Jeve jcÙe ceneve~
hetJe& efoMee ceW efpevecebefoj nw, ef$eYegJeve efleuekeâ Delegue megKeoeve~~
peue heâue Deeefokeâ DeIÙe& mepeekeâj, hetpetB efpeveØeeflecee iegCeKeeve~
jesie Meeskeâ YeÙe mebkeâš nj keâj, heeTB DeefJeÛeue meewKÙe efveOeeve~~1~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLelehetJe&eof keâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ØeLece megjeÛeue Yeõmeeue ceW, oef#eCe efoMe efpevecebefoj peeve~
megj vej efkeâVej Ùe#e Ùeef#eCeer, efJeÅeeOej ieCe hetpeW Deeve~~peue.~~2~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLeleoef#eCeefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ØeLece osJeefieefj Yeõmeeue ceW, heef§ece efoMe efpeveYeJeve Devethe~
jlve$eÙe efveefOe kesâ FÛÚgkeâ peve, hetpeve keâjle uenW megKe™he~~peue.~~3~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLeleheef§eceefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ØeLece ces® kesâ Yeõmeeue ceW, Gòej efoMe efpevejepe efvekesâle~
YeJe YeÙe og:Ke njCe nslet YeefJe, efvele Øeefle hetpeW Yeefòeâ mecesle~~peue.~~4~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLeleGòejefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (17)
-jesuee Úbo-
ces® megoMe&ve efJe<eQ, megYeie veboveJeve peevees~
megjvejieCe mes hetpÙe, hetJe& efokeâd efpeveie=n ceevees~~
peue iebOeeefo efceueeÙe, DeIÙe& ues hetpeeW YeeF&~
jesie Meeskeâ efceš peeÙes, efceues efvepe mebheefle DeeF&~~5~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebefOeveboveJeveefmLelehetJe&efokeâdefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veboveJeve kesâ ceebefn, efpeveeueÙe oef#eCe efoMe nQ~
efvelÙe ceneslmeJe meepe, osJeieCe hetpeve jle nQ~~peue.~~6~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eveboveJeveefmLeleoef#eCeefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heef§ece efoMe efpeveefveueÙe, ceveesnj veboveJeve ceW~
megj efJeÅeeOej jnW, melele Yeòeâerjle efpeve ceW~~peue.~~7~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eveboveJeveefmLeleheef§eceefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
vevoveJeve kesâ Gòej, efpevecebefoj megKekeâejer~
GmeceW efpeveJej efyebye, ogefjlenj cebieuekeâejer~~peue.~~8~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eveboveJeveefmLeleGòejefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-oesne-
Jeve meewceveme ceneve nw, ces® megoMe&ve ceeefn~b
hetjye efoMe ceW efpeveYeJeve, hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eefn~b ~9~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf emeewcevemeJeveefmLelehetJe&eof keâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeve meewceveme efpevesMe ie=n, oef#eCe efoMee cebPeej~
Jemeg efJeefOe DeIÙe& mebpeesÙe kesâ, hetpeeW nes YeJe heej~~10~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf emeewcevemeJeveefmLeleoef#eCeefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(18) lesjnÉerhe efJeOeeve
heef§ece efoMe meewceveme kesâ, mJeCe&ceÙeer efpeveOeece~
YeefòeâYeeJe mes DeIÙe& ues, hetpeeW efpeveJej Oeece~~11~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf emeewcevemeJeveefmLeleheef§eceefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
GòejefoMe meewceveme ceW, ßeer efpeveYeJeve ceneved~
ef$eYegJeveefleuekeâ Øeefmeæ nw, pepetB DeIÙe& ues Deeve~~12~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf emeewcevemeJeveefmLeleGòejefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-MebYeg Úbo-
ces™ hej ÛeewLee heeb[gkeâJeve, Gmekesâ hetjye efoMe megvoj nw~
jlveeW keâer cetleea mes mebÙegle, ceefCekeâvekeâceÙeer efpevecebefoj nQ~~
peue iebOeeefokeâ Jemeg õJÙe efueÙes, efvele hetpee keâjkesâ DeIÙe& keâ™B~
mebmeej peueefOe mes eflejves keâes, efpeveYeòeâer veewkeâe Øeehle keâ™B~~13~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveefmLelehetJe&eof keâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heeb[gkeâJeve ceW oef#eCe efoMe keâe, efpeveYeJeve Devethece keânueelee~
pees oMe&ve-Jebove keâjles nQ, Gvekeâes Ùen Deveghece heâueoelee~~peue.~~14~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveefmLeleoef#eCeefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heeb[gkeâJeve kesâ heef§ece efoMe ceW, efpeve ÛewlÙeeueÙe ceefnceeMeeueer~
megjvej efJeÅeeOej mes hetefpele, meye leehe njs iegCeceefCeceeueer~~peue.~~15~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveefmLeleheef§eceefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heeb[kg eâJeve kesâ Gòej efoMe ceW, MegYe ef$eYegJeveefleuekeâ efpeveeueÙe nw~
veeceesÛÛeejCe mes heehe ons, YeòeâeW kesâ efueS megKeeueÙe nw~~peue.~~16~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveefmLeleGòejefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (19)
hetCee&IÙe& (Deef[uue Úbo)
ØeLece ces® kesâ meesuen efpeveie=n efvele pepetB~
hetjCe DeIÙe& ÛeÌ{eÙe hetCe& megKe keâes YepetB~~
keâece efJepeslee efpeveJejefyebye cevees%e nQ~
hetpele ner efve<keâece yevetB DeefleÙeesiÙe ceQ~~1~~
Ô ÜeR megoMe&veces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
meesuen efpeveie=n ceW efpeveØeeflecee peeefveÙes~
me$en meew DeªeFme mebKÙe yeKeeefveÙes~~
Øeefleefpeveie=n ceW Fkeâ meew Dee" ØeceeCe nQ~
hetpetB ceQ ™efÛeOeej cegPes megKeKeeve nQ~~2~~
Ô ÜeR megoMe&veces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeveSkeâmenœemehleMele-
De°eefJebMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heeb[kg eâJeve kesâ efJeefokeâd ceW, efMeuee Ûeej DeefYejece~
hetpetB DeIe& ÛeÌ{eÙe kesâ, efceues mJeelce efJeßeece~~3~~
Ô ÜeR heeb[gkeâeefoefMeueeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-oesne-
meJeexòece meJeexÛÛe nw, ØeLece ces® efieefjjepe~
Gmekeâer Ùen peÙeceeefuekeâe, nef<e&le ieeTB Deepe~~1~~
-MebYeg Úbo-
peÙe ces® megoMe&ve nw Deveghece, meesuen ÛewlÙeeueÙe mes meesns~
DeOÙeelce efMejesceefCe Ùeesieerpeve, Gvekeâe Yeer DeefleMeÙe ceve ceesn~s ~
GheJeve Jeeheer mes ketâšeW mes, hejkeâesšeW mes megj YeJeveeW mes~
cebef[le jceCeerkeâ cenemegboj, keâebÛeve ceefCeceÙe MegYejlveeW mes~~2~~
(20) lesjnÉerhe efJeOeeve
he=LJeer hej Yeõmeeue Jeve nw, Ûebhekeâ le® Deeefokeâ mes Yeelee~
nw heeBÛe Melekeâ Ùeespeve Thej, vevoveJeve DeefleMeÙe megKeoelee~~
Fmemes meeÌ{s yeeme" npeej, Ùeespeve Thej meewceveme yeveer~
Úòeerme npeej ceneÙeespeve, Thej heeb[gkeâJeve meewKÙeIeveer~~3~~
ÛeejeW Jeve kesâ ÛeejeW efoMe ceW, Deke=âef$ece ÛewlÙeeueÙe ceevees~
Øeefle cebeof j Fkeâ meew Dee" keâner, efpeveØeeflecee DeefleMeÙeÙegle peevees~~
Fvekesâ oMe&ve mes Ieesj cene, efceLÙeelJe efleefcej Yeer veMe peelee~
mecÙeioMe&ve keâer pÙeesefle peies, Deelcee Deelcee keâes ueKe heelee~~4~~
YeJe YeJe mes mebeÛf ele heehejeefMe, Fkeâ #eCe ceW Yemce ngDee keâjleer~
efpevejepe ÛejCe keâer Yeòeâer ner, YeefJe kesâ YeJe-YeJe og:Ke keâes njleer~~
heeb[gkeâJeve keâer efJeefoMeeDeeW ceW, heeb[gkeâ Deeefokeâ nQ Ûeej efMeuee~
leerLeËkeâj kesâ DeefYe<eJe peue mes, Jes hetpÙe ngFË megjJebÅe Fuee~~5~~
peÙe Yeõmeeue kesâ efpevecebefoj, peÙe vevoveJeve kesâ efpeveiesne~
peÙe meewcevemeb heeb[gkeâJeve kesâ, efpeveYeJeve pepetB ceQ Oejvesne~~
Ùes cetefle& DeÛesleve neskeâj Yeer, Ûesleve keâes JeebefÚle heâue osleeR~
pees hetpeW OÙeeJeW Yeefòeâ keâjW, Gvekesâ meye mebkeâš nj uesleeR~~6~~
-oesne-
ces®megoMe&ve keâer YeefJekeâ, hetpee keâjes hegveerle~
ces®meÂMe Gòegbie heâue, uenes MeerIeÇ ner ceerle~~7~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙemeJe&efpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (21)
(hetpee veb. 4)
pebyetÉerhemLe pebyetJe=#e-MeeuceefueJe=#e
efpevecebefoj hetpee
-mLeehevee (ieerlee Úbo)
efieefj ces® kesâ Gòej efoMeer, Gòej kegâ™ MeesYes Dene~
GmeceW megefokeâd F&Meeve kesâ, pebyetle™ jepes cene~~
oef#eCe efoMee ceW osJekegâ®, vew$e+lÙe keâesCe megneJeveer~
le® Meeuceefue MegYejlveceÙe, megvoj efoKes MeeKee Ieveer~~1~~
-oesne-
oesveeW le® keâer MeeKe hej, oes ßeerefpeveJejiesn~
Dee£eveve keâj ceQ pepetB, meoe ùoÙe Oej vesn~~2~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#emebyebefOeefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej
DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#emebyebefOeefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰
": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#emebyebeOf eefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees
YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-De°keâ-Deef[uue Úbo-
megjiebiee keâes veerj, megjefYe Øeemegkeâ efueÙee~
efpeveheo Oeeje osÙe, mekeâue ceue #eÙe efkeâÙee~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~1~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
ceueÙeeefieefj Ievemeej, megkegbâkegâce iebOe ues~
efmeæeWs kesâ Øeefleefyecye, ÛejCe keâes ÛeÛe& ues~~
(22) lesjnÉerhe efJeOeeve
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~2~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerelf e mJeene~
peue mes Oeewle megDe#ele, cegòeâeheâue mecee~
hegbpe Oe™B efpevemevcegKe, Yeòeâer Deveghecee~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~3~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerelf e mJeene~
pegner Ûecesueer keâceue, kesâJeÌ[e hetâue ues~
ØeYeg kesâ ÛejCe ÛeÌ{eTB, YeJe kesâ ogKe šues~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~4~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerelf e mJeene~
meÅepeele 1 IesJej yeeJej ceesokeâ Ieves~
Ûe® keâer hetpee efvelÙe, #egOee JÙeeOeer nves~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~5~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerelf e mJeene~
jlveoerhe keâer pÙeesefle, oMeeW efoMe lece njs~
Devlej Yeso efJe%eeve, Øeieš nes Yeüce šjs~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~6~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
Oethe Deieefve ceW KesÙe, Oetceü oMeefoMe GÌ[s~
keâce& hegbpe ØepJeues, melele Deevevo yeÌ{s~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~7~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
1. leepes~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (23)
megjle® kesâ heefjhekeäJe, mejme heâue ueeÙe kesâ~
ØeYeg keâer hetpee keâ™B, nj<e iegCe ieeÙe kesâ~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~8~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
Jeeefj megÛevove De#ele, hetâue Ûe™ efceues~
oerhe Oethe MegefÛe Gòece, heâue Ùegle DeIÙe& ues~~
pebyet Meeuceefue Je=#e, leves efpeveOeece keâes~
pees hetpeW Oej Øeerefle, uensb efMeJeOeece keâes~~9~~
Ô ÜeR pecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemeJe&epf eveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
-meesj"e-
Ùecegvee meefjlee veerj, kebâÛeve Peejer ceW Yeje~
efpeveheo Oeeje osle, Meebefle keâjes meye ueeskeâ ceW~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
Jekegâue keâceue DejefJebo, megjefYele hetâueeW keâes Ûegves~
efpeveheo hebkeâpe DehÙe&, ÙeMe meewjYe ÛengBefoMe YeüceW~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
pebyet Meeuceefue Je=#e, eflevekesâ efpeveie=n keâes pepetB~
heg<heebpeefue keâj efvelÙe, pees hetpeW mees efMeJe uenW~~1~~
Fefle pebyetJe=#eMeeuceefueJe=#emLeeves ceb[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-ieerlee Úbo-
pebyetle™ keâer Gòejer, MeeKee efJe<es efpeveOeece nw~
meye osJe-osJeer keâjW DeÛee&, ceQ pepetB Fn Leeve nw~~
(24) lesjnÉerhe efJeOeeve
Jej veerj Ûebove Deeefo JemegefJeOe, õJÙe Leeueer ceW efueÙee~
mebmeej jesie efveJeej mJeeceer, DeIÙe& mes hetpeve efkeâÙee~~1~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebefOepecyetJe=#emÙe GòejMeeKeeÙeeb efpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
õgce Meeuceefue keâer oef#eCeer, MeeKee Gheefj efpeveiesn nw~
Ùeesieer meoe OÙeeles GvnW, nce Yeer pepeW Oej vesn nw~~
Jej veerj Ûebove Deeefo JemegefJeOe, õJÙe Leeueer ceW efueÙee~
mebmeej jesie efveJeej mJeeceer, DeIÙe& mes hetpeve efkeâÙee~~2~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf eMeeuceefueJe=#emÙe oef#eCeMeeKeeÙeeb efpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (oesne)
pebyet Meeuceefue Je=#e hej, oes efpevecebefoj efmeæ~
hetCe& DeIÙe& ues ceQ pepetB, heeTB meewKÙe mece=æ~~1~~
Ô ÜeR ßeermegoMe&veces®mebyebeOf epecyetMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙemeJe&-
efpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
oes meew meesuen peeefveS, efpeveØeeflecee DeefYejece~
efveleØeefle DeIÙe& ÛeÌ{eS kesâ, Mele-Mele keâ™B ØeCeece~~2~~
Ô ÜeR pecyetJe=#eMeeuceefueJe=#eefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeveefÉMele<ees[Meefpeve-
efyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
meesj"e- le® keâer MeeKee ceeefnb, jlveceÙeer efpeveefyebye nQ~
efleve keâer Ùen peÙeceeue, Yeefòeâ YeeJe mes ceQ he{tB~~1~~
vejsvõ Úbo- pebyet le® keâe mJeefCe&ce mLeue, heeBÛe Melekeâ Ùeespeve nw~
Fme Leue keâe hejkeâesše keâebÛeve-ceÙeer ceveesceesnve nw~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (25) (26) lesjnÉerhe efJeOeeve

heer" Dee" Ùeespeve keâe TBÛee, ceOÙe ceeefnb Ûeeboer keâe~ oes ÛewlÙeeueÙe cegKÙe Deke=âef$ece, nQ mJeleb$e oes le® kesâ~
Fme hej pebyetJe=#e Deke=âef$ece, he=LJeerceÙe jlveeW keâe~~2~~ Gvekeâer De® meye efpeveØeeflecee keâer, keâ™B Jebovee ®efÛe mes~~
Ùen le® legbie Dee" Ùeespeve nw, Je»eceÙeer peÌ[ peevees~ megj efkeâVeefjÙeeB efvele iegCe ieeleeR, JeerCee keâer uenjeW mes~
ceefCeceÙe levee nefjle ceesšeF&, Skeâ keâesMe hej ceevees~~ oMe&ve keâjkesâ vele&ve keâerle&ve, keâjleer Yeefòeâ mJejeW mes~~9~~
le® keâer Ûeej efoMeeDeeW ceW nQ, Ûeej cene MeeKeeÙeW~ -Ieòee-
Ún Ùeespeve keâer uecyeer Fleves, Devlej mes uenjeÙeW~~3~~
peÙe peÙe efpeveØeeflecee, DeodYegle ceefncee, heÌ{s megves pees peÙeceeuee~
cejkeâle keâkexâleve cetBiee, keâebÛeve kesâ heòes Gòece~ peÙe ‘%eeveceleer’ ßeer, efmeefæJeOetefØeÙe, mees vej heeJes KegMeneuee~~10~~
heeBÛe JeCe& jlveeW kesâ Debkegâj, heâue De® heg<he Devethece~~ Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOepecyetMeeuceefueJe=#eefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
FmeceW heâue peecegve meÂMe nQ, keâesceue efÛekeâves efoKeles~ peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
jlveceÙeer nQ efheâj Yeer DeodYegle, heJeve ueiele ner efnueles~~4~~
-MebYeg Úbo-
Gòej MeeKee hej efpevecebefoj, megjie=n $eÙe MeeKee hes~
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
mecÙekeälJeer Deeoj Je Deveeoj, JÙeblej jnles Gvehes~~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
le® keâes ÛeejeW lejheâ Iesjkeâj, yeejn he©e JesefoÙeeB~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
Gvekesâ Deblejeue ceW le® keâer, heefjkeâj Je=#e hebefòeâÙeeB~~5~~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
Skeâ ueeKe Ûeeefueme npeej, Fkeâ meew GVeerme keâneSB~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
Fve pebyet heefjJeej Je=#e hej, megj heefjJeej jneSB~~
ces™ keâer F&Meeve efoMee ceW, veerueeÛeue kesâ oeSB~
ceeuÙeJevle kesâ heef§ece ceW, meerlee kesâ hetJe& keâneSB~~6~~
le® mLeue kesâ ÛeejeW lejhesâ, $eÙe Jeve Keb[ keâneles~
heâue hetâueeW Ùegle megjcenueeW Ùegle, peue Jeeheer Ùegle Yeeles~~
Fme õgce kesâ efpeveie=n ceW Fkeâ meew, Dee" efpevesÕej Øeeflecee~
Fmeer lejn Meeuceueer Je=#e keâer, peevees meejer jÛevee~~7~~
Meeuceefue le® kesâ DeefOeheefle JÙeblej, JesCeg JesCegOeejer nQ~
Ùes megj mecÙekeälJeer efpevecele kesâ, Øesceer iegCeOeejer nQ~~
efpeleves pebyet Meeuceefue le® nQ, Gleves efpevecebefoj nQ~
keäÙeeWefkeâ meYeer hej megj jnles nQ, meyeceW efpevecebefoj nQ~~8~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (27)
(hetpee veb. 5)
pebyetÉerhe heJe&le efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (MebYeg Úbo)
Fme pebyegÉerhe ceW kegâue heJe&le, Ún nQ iepeoble efiejer ÛeG nQ~
Je#eejeÛeue meesuen megvoj, efJepeÙeeOe& efiejer efmele ÛeeQefleme nQ~~
Fve meye hej MeeÕele efpevecebeof j, ceefCeceÙe MeeÕele efpeveØeefleceeSB~
Dee£eveve efJeefOe keâj ceQ hetpetB, Ùes mJeelce iegCeeW keâes efoueJeeSB~~1~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLe De°keâ (œeefiJeCeer Úbo)
he©eõn veerj Meerleue megiebefOele efueÙee~
veeLe kesâ heeo ceW leerve Oeeje efkeâÙee~~
MeeÕeles pewve cebefoj pepetB YeeJe mes~
pevceJeeOeea efle™B Yeefòeâ keâer veeJe mes~~1~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
iebOe mes veeLe heeoeype keâes ÛeÛe&les~
osn keâer oen cesštB ØeYet DeÛe&les~~MeeÕeles.~~2~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceeself eÙeeW kesâ meÂMe Meeefue kesâ hegpb e mes~
hetpentB Deehe keâes meewKÙe hetjes Deyes~~MeeÕeles.~~3~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
(28) lesjnÉerhe efJeOeeve
ceefuuekeâe heeefjpeeleeefo Ûegve kesâ efueS~
heg<he Dehe&Ce keâjle keâerelf e& meewjYe efkeâÙes~~
MeeÕeles pewve cebefoj pepetB YeeJe mes~
pevceJeeOeea efle™B Yeefòeâ keâer veeJe mes~~4~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
hetefjÙeeB ceesokeâeoer Yejs Leeue ceW~
hetpeles Deelce le=hleer meg lelkeâeue ceW~~MeeÕeles.~~5~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
oerhe keâhet&j pÙeesleer lecees Jeejleer~
Deejleer mes Yejs %eeve keâer Yeejleer~~MeeÕeles.~~6~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe KesTB megiebOeer G"s DeYeü ceW~
keâce& Yemceer ngS meewKÙe nes mJeelce ceW~~MeeÕeles.~~7~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
mesJe Debietj heâue keâes ÛeÌ{eTB legcnW~
cees#e keâer DeeMe hetjes ØeYees MeerIeÇ ceW~~MeeÕeles.~~8~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
DeIÙe& ceW jlve Oejkesâ ÛeÌ{eTB ØeYees~
jlve$eÙe oerefpeS MeerIeÇ ner ns efJeYees~~MeeÕeles.~~9~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (29)
-oesne-
MeebleerOeeje ceQ keâ™B, efpeveJej heo DejefJebo~
ef$eYegJeve ceW Yeer Meebelf e nes, efceues efvepeelce Deefvebo~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
megjefYele njefmebieej ues, heg<heebpeueer keâjble~
megKe mebleefle mebheefle yeÌ{,s efvepeefveefOe efceues Deveble~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
pebyetÉerhe ceW mee", heJe&le hej efpeveiesn nQ~
vecetB veceekeâj ceeLe, heg<heebpeefue keâj hetpentB~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-ieerlee Úbo-
‘efnceJeeve’ heJe&le keâvekeâÅegelf eceÙe, ÉÙe lejheâ yengJeCe& keâe~
Jej ketâš iÙeejn ceW keâne, Fkeâ efmeæketâš efpevesvõ keâe~~
Gme hej efpevesÕej Oeece nw, hetpee keâ™B Deefle ÛeeJe mes~
mebmeej Keej Deheej meeiej, efle®B Yeòeâer veeJe mes~~1~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeefnceJelheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heJe&le ‘ceneefnceJeeve’ Ûeeboer-JeCe& keâe megvoj efoKes~
Fme Gheefj Dee" megketâš hetjye, efmeæketâš hejce efoKes~~Gme hej.~~2~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eceneefnceJelheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heJe&le ‘efve<eOe’ nw lehle mJeefCe&ce, JeCe&yeng ÉÙe heeÕe& nw~
ùo Jesefokeâe Jeve ketâš veJe ceW, efmeæketâš efJeKÙeele nw~~Gme hej.~~3~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eefve<eOeheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
(30) lesjnÉerhe efJeOeeve
Jej ‘veerueefieefj’ Jew[tÙe&JeCeea, ÉÙe lejheâ hebÛejbefiecee~
veJeketâš ceW Fkeâ efmeæketâš, pepeW meoe jefJe Ûevõcee~~
Gme hej efpevesÕej Oeece nw, hetpee keâ™B Deefle ÛeeJe mes~
mebmeej Keej Deheej meeiej, efle®B Yeòeâer veeJe mes~~4~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eveerueheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
‘®keäceer’ DeÛeue ™heeceÙeer, Jej ketâš Dee" megMeesYeles~
hetjye efoMee ceW ‘efmeæketâš’, megjsvõ keâe ceve ceesnles~~Gme hej.~~5~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe®efkeäceheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘efMeKejer’ DeÛeue meesves meÂMe, MegYe ketâš iÙeejn efvelÙe nQ~
hetjye efoMee ceW efmeæketâš, meghetpeles meye YeJÙe nQ~~ Gme hej.~~6~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeefMeKeefjheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
iepeoble eqpeveeueÙe DeIÙe&
-oesne-
‘ceeuÙeJeble’ iepeoble nw, ces™ kesâ F&Meeve~
JeCe& ®efÛej Jew[tÙe&ceefCe, veJeketâšeW Ùegle ceeve~~
ces® efvekeâš efpevejepeie=n, efmeæketâš hej efmeefæ~
ceve JeÛe leve mes hetpe keâj, heeTB veJe efveefOe efjefæ~~7~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOemegces®heJe&leF&MeeveefokeâdceeuÙeJeevediepeobleheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ces™ kesâ DeeivesÙe efoMe, ‘cenemeewceveme’ veece~
jpeleceÙeer iepeoble Ùen, meeleketâš Ùegle peeve~~ces®.~~8~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf emegces®heJe&leDeeivesÙeefokeâdcenemeewcevemeiepeobleheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (31)
ces™ kesâ vew$e+lÙeefoMe, ‘efJeÅeglØeYe’ iepeoble~
JeCe& leheeÙes mJeCe&mece, veJe ketâšefnb MeesYeble~~ces®.~~9~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOemegces®heJe&levew$e+lÙeefokeâdefJeÅeglØeYeiepeobleheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘iebOeceeoveeÛeue’ keâne, ces™ kesâ JeeÙeJÙe~
meeleketâš Ùegle mJeCe&mece, hetpeW megj vej YeJÙe~~ces®.~~10~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOemegces®heJe&leJeeÙeJÙeefokeâdiebOeceeoveiepeobleheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eejheJe&le efpeveeueÙe DeIÙe&
-kegâmegceuelee Úbo-
meerleeveefo kesâ Gòej leš hej, Yeõmeeue Jesoer kesâ heeme~
‘efÛe$eketâš’ Je#eej mJeCe&ceÙe, Ûeej ketâš mes cebef[le Keeme~~
veoer lejheâ kesâ efmeæketâš hej, ßeerepf evecebeof j yevee efJeMeeue~
peue heâue Deeefokeâ DeIe& yeveekeâj, hetpeve keâ™B efcešs peiepeeue~~11~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoerGòejlešs efÛe$eketâšJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerlee veefo kesâ Gòej leš hej, ›eâce mes ‘veefueveketâš’ Je#eej~
mJeCe&ceÙeer hej Ûeej ketâš nQ, osJe-osefJeÙeeB keâjW efJenej~~veoer.~~12~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoerGòejlešs veefueveketâšJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘he©eketâš’ Je#eej DeÛeue hej, efJeÅeeOej ieCe keâjW efJenej~
heJe&le ceefncee efvejKe-efvejKekeâj, le=hle ngS ceve n<e& Deheej~~veoer.~~13~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoerGòejlešs he©eketâšJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘SkeâMewue’ Je#eej ceveesnj, megj JeefveleeSB keâjW efJeveeso~
ÛeejCe cegevf eieCe efJenjCe keâjles, mecejmeceÙe ceve YejW Øeceeso~~veoer.~~14~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoerGòejlešs SkeâMewueJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(32) lesjnÉerhe efJeOeeve
meerlee veefo kesâ oef#eCe leš hej, osJeejCÙe Jesefokeâe heeme~
DeÛeue ‘ef$eketâš’ Ûeej ketâšeW Ùegle, efpeveie=n Ùegle Je#eej meveeLe~~
veoer lejheâ kesâ efmeæketâš hej, ßeerepf evecebeof j yevee efJeMeeue~
peue heâue Deeefokeâ DeIe& yeveekeâj, hetpeve keâ™B efcešs peiepeeue~~15~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf emeerleeveoeroef#eCelešs ef$eketâšJe#eejheJe&leefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
›eâce mes efheâj ‘JewßeJeCe’ ketâš nw, osJe-osefJeÙeeW mes Yejhetj~
Jeeheer Jeve GÅeeve ceveesnj, cegefveieCe keâjW heehe keâes otj~~veoer.~~16~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs JewßeJeCeJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘Debpeveefieefj’ Je#eej ceveesnj, mJeCe&JeCe&ceÙe DeeflemegKekeâej~
megj efJeÅeeOej ieieve ieceveÛej, $e+ef<eieCe keâes Yeer nw megKekeâej~~veoer.~~17~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs DebpeveefieefjJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘Deelceebpeve Je#eej Dee"JeeB, Ùeesieerpeve keâjles efvele OÙeeve~
efvepe Deelece hejceeveboece=le, DevegYeJe keâj nes jns ceneved~~veoer.~~18~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs DeelceebpeveJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-MebYeg Úbo-
heef§eceefJeosn meerleesoe kesâ, oef#eCe ceW Yeõmeeue Jesoer~
Gme meefVeOe ‘ßeæeJeeve’ keâne, Je#eej keâvekeâceÙe heJe&le ner~~
veefo kesâ meefVeOe nw efmeæketâš, GmeceW MeeÕele ÛewlÙeeueÙe nw~
peue iebOeeefokeâ mes hetpetB ceQ, cesjs efnle meewKÙe megOeeueÙe nw~~19~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs ßeæeJeeve-
Je#eejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerleesoe kesâ oef#eCe leš hej, efieefj ‘efJepešeJeeve’ keânelee nw~
Je#eej meoe ÛeGketâšeW Ùegle, megjvej meye kesâ ceve Yeelee nww~~veoer.~~20~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs efJepešeJeeve-
Je#eejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (33)
‘DeeMeerefJe<e’ nw Je#eej keâne, Fme hej jlveeW keâer Jesoer nw~
hejkeâesšs Jeeheer GheJeve mes, efpeveie=n mes keâce&ve Yesoer nQ~~veoer.~~21~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs DeeMeerefJe<e-
Je#eejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eej ‘megKeeJen’ Deefle megvoj, megj ueuevee keâer ›eâer[Ì e Yetceer~
ÙeefleieCe kesâ efJenjCe mes heeJeve, meyekeâes Deevevokeâjer Yetceer~~veoer.~~22~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs megKeeJen-
Je#eejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerleesoe kesâ Gòej leš hej, MegYe YetleejCÙe yeveer Jesoer~
Gme meefVeOe ‘Ûebõceeue’ heJe&le, peve ceve keâe ceesnefleefcej Yesoer~~veoer.~~23~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešs Ûevõceeue-
Je#eejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eej ceveesnj ‘metÙe&ceeue’, meesves kesâ YeJeve megneles nQ~
megjueueveeDeeW keâer JeerCee kesâ, leejeW mes efpeveiegCe ieeles nQ~~veoer.~~24~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešs metÙe&ceeue-
Je#eejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej ‘veeieceeue’ Je#eej DeÛeue, Deveghece keâebleer efÚškeâelee nw~
efpeveJej kesâ oMe&ve keâjles ner, meyekesâ DeIehegbpe veMeelee nw~~veoer.~~25~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešs veeieceeue-
Je#eejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eej meesueJeeB ‘osJeceeue’, jlveeW keâer keâeBefle uepeelee nw~
efpeveosJe osJe kesâ ie=n ceW efvele, osJeeW keâe ve=lÙe keâjelee nw~~veoer.~~26~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešs osJeceeue-
Je#eejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(34) lesjnÉerhe efJeOeeve
ÛeeQleerme efJepeÙeeOe& efpeveeueÙe DeIÙe&
-vejsvõ Úbo-
meerleeveefo kesâ Gòejleš ceW, Yeõmeeue Jeve heemes~
keâÛÚeosMe efJeosn yeerÛe ceW, efJepeÙeejOe efieefj Yeemes~~
veJeketâšeW ceW efmeæketâš hej, efpeveJej YeJeve cenevee~
$e+ef<eieCe Jebove keâjves peeles, ceQ hetpetB Fn Leevee~~27~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoerGòejlešs keâÛÚeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ces™ kesâ heef§ece Gme leš hej, osMe megkeâÛÚe meesns~
leeceOe jpeleeÛeue Deeflemegboj, megj efkeâVej ceve ceesns~~veJe.~~28~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoerGòejlešs megkeâÛÚeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe cenekeâÛÚe keânueelee, ™heeÛeue lee ceOÙes~
efJeÅeeOej ueuevee efkeâVeefjÙeeB, efpeveiegCe ieeleeR leLÙes~~veJe.~~29~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoerGòejlešs cenekeâÛÚeosMeceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMekeâÛÚkeâeJeleer megceOÙes, ™heeÛeue megKekeâejer~
megjueuevee kesâ JeerCee mJej mes, peve-peve keâe cevenejer~~veJe.~~30~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoerGòejlešs keâÛÚkeâeJeleeroMs eceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe keâne DeeJelee& megboj, ™heeÛeue lemeg yeerÛes~
jòeâe-jòeâesoe veefoÙeeW mes, ÚnKeb[ nesles veerkesâ~~veJe.~~31~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoerGòejlešs DeeJelee&osMeceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe keâne ‘ueebieue DeeJelee&’, leeceOe ™heeÛeue nw~
leerveeW keâšveer hej JeveJesoer, Jeeheer peue efvece&ue nw~~veJe.~~32~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoerGòejlešs ueebieueeJelee&oMs eceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (35)
megboj osMe heg<keâuee kesâ ceefOe, ™heeÛeue ceve YeeJes~
GYeÙe lejheâ heÛeheve-heÛeheve, Keieveiejer ceve ueueÛeeJes~~veJe.~~33~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoerGòejlešs heg<keâueeosMeceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe heg<keâueeJeleer megnelee, GmeceW jpeleefiejer nQ~
efJeÅeeOej keâer keâce&YetefceÙeeB, cegòeâerceeie& hegjer nQ~~veJe.~~34~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoerGòejlešs heg<keâueeJeleeroMs eceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-vejsvõ Úbo-
hetJe& efJeosn efJe<es meerlee kesâ, oef#eCe leš ceW ceevee~
osJeejCÙe JesefokeâemeefVeOe, JelmeeosMe yeKeevee~~
ceOÙe jpeleefieefj efmeæketâš hej, efpevecebeof j DeefYejecee~
efpeveJej ÛejCe keâceue nce hetpeW, efceues meJe&megKe Oeecee~~35~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs JelmeeosMeefmLele-
jpeleeÛeueefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerlee veefo kesâ oef#eCe leš hej, osMe megJelmee meesnW~
leerLeËkeâj Ûe›eâer ØeefleÛe›eâer, nueOej Jenb efvele nesJeW~~ceOÙe.~~36~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs megJelmeeosMeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
›eâce mes osMe ceneJelmee ceW, jpeleeÛeue nw peevees~
iebiee efmevOet veefoÙeeW mes Yeer, Ún Keb[ nesles ceeveeW~~ceOÙe.~~37~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs ceneJelmeeosMeceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe JelmekeâeJeleer JeneB efvele, keâce&Yetefce ceve YeeJes~
YeJÙepeerJeieCe keâce& Dejer nve, cegefòeâjcee megKe heeJeW~~ceOÙe.~~38~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs JelmekeâeJeleeroMs eceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(36) lesjnÉerhe efJeOeeve
jcÙeeosMes DeeÙe&Keb[ ceW, Deefme-ceef<e Deeefo ef›eâÙee nQ~
#eef$eÙe-JewMÙe-Metõ $eÙeJeCeea, nesles meoe peneB nQ~~
ceOÙe jpeleefieefj efmeæketâš hej, efpevecebeof j DeefYejecee~
efpeveJej ÛejCe keâceue nce hetpeW, efceues meJe&megKe Oeecee~~39~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs jcÙeeosMeceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe megjcÙee MegYe efJeosn ceW, osn veeMekeâj ØeeCeer~
nes peeles nQ Jes efJeosn Fme, nslet meeLe&keâ veeceer~~ceOÙe.~~40~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs megjcÙeeosMeceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
jceCeerÙee MegYe osMe JeneB hej, leerLeËkeâj efvele nesles~
meceJemejCe ceW YeJÙepeerJeieCe, efpeveOegevf e megve ceue Oeesles~~ceOÙe.~~41~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs jceCeerÙeeosMeceOÙe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe cebieueeJeleer peneB hej, cegefveieCe efvelÙe efJeÛejles~
efÛeÛÛewlevÙe Ûecelkeâejer efvepe, Megæelece ceW jceles~~ceOÙe.~~42~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmLemeerleeveoeroef#eCelešs cebieueeJeleerosMe-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Deef[uue Úbo- Dehej efJeosn veoer, meerleesoefnb FOej ceW~
Yeõmeeue Jeveheeme, peg heodcee veieefj ceW~~
ceOÙe jpeleefieefj Gme hej, ßeer efpeveiesn nw~
efpeveiegCe mebheefle nsleg, pepeeW Oej vesn nw~~43~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs he©eeosMeceOÙe-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Dehej efJeosn megceeefnb veoer kesâ DeJej ceW~
osMe meghe©ee ceOÙes DeejpeKeb[ ceW~~ceOÙe.~~44~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs meghe©eeosMeceOÙe-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (37)
osMe cenehe©ee Ún KeC[eW Ùegle mener~
Deefme ceef<e Deeefokeâ Ún efkeâefjÙee JeneB efvele keâneR~~ceOÙe.~~45~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs cenehe©eeosMe-
ceOÙejpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
osMe he©ekeâeJeleer ceveesnj peeefveÙes~
efpeve ÛewlÙeeueÙe "ewj "ewj hej ceeefveÙes~~ceOÙe.~~46~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs he©ekeâeJeleeroMs e-
ceOÙejpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
MebKee osMeefJe<eW efpeveOece&efn Skeâ nw~
DevÙe Oece& keâe veece peneB veefnb uesMe nw~~ceOÙe.~~47~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs MebKeeosMeceOÙe-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veefueveer osMe efJeosn keâce&Yetceer meoe~
cegefveJej Deelece OÙeeÙe keâce& mes neW pegoe~~ceOÙe.~~48~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs veefueveeroMs eceOÙe-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
kegâcego osMe kesâ ceeefnb efpevesÕej efvele jnW~
meceJemejCe ceW YeefJekeâ, Oece& Dece=le uenW~~ceOÙe.~~49~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs kegâcegoosMeceOÙe-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meefjle osMe ceW meoe cegceg#et peve yemeW~
cees#e Øeeefhle keâer DeeMe OejW leve keâes keâmeW~~ceOÙe.~~50~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoeroef#eCelešs meefjleosMeceOÙe-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-ueesue lejesue Úbo-
meerleesoe kesâ Gòejefokeâd ceW, osJeejCÙe efvekeâš JeØee ceW~
yeerÛeeW yeerÛe ™hÙeefieefj meesn,s leehej efpeveie=n cegevf e ceve ceesn~W ~51~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešss JeØeeosMeefmLele-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(38) lesjnÉerhe efJeOeeve
osMe megJeØee Deejpe Keb[ ceW, F&efle Yeerefle ogefYe&#e ve GveceW~
yeerÛeeW yeerÛe ™hÙeefieefj meesn,s leehej efpeveie=n cegevf e ceve ceesn~s ~52~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešss megJeØeeosMeefmLele-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ceneJeØee megKeoelee, mJeie& cees#e keâe mener efJeOeelee~
yeerÛeeW yeerÛe ™hÙeefieefj meesn,s leehej efpeveie=n cegevf e ceve ceesn~s ~53~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešss ceneJeØeeosMeefmLele-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe JeØekeâeJeleer megnelee, megjvej efkeâVej kesâ ceveYeelee~
yeerÛeeW yeerÛe ™hÙeefieefj meesn,s leehej efpeveie=n cegevf e ceve ceesn~s ~54~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešss JeØekeâeJeleerosMe-
efmLelejpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
iebOee osMe efJe<eW efpeveiesne, GvnW pepeW megjvej Oej vesne~
yeerÛeeW yeerÛe ™hÙeefieefj meesn,s leehej efpeveie=n cegevf e ceve ceesn~s ~55~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešss iebOeeosMeefmLele-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe megiebOee cegefòeâ Øeoeveer, cegefve lehe keâjW JejW efMeJejeveer~
yeerÛeeW yeerÛe ™hÙeefieefj meesn,s leehej efpeveie=n cegevf e ceve ceesn~s ~56~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešss megiebOeeosMeefmLele-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe iebefOeuee ceW pees pevceW, hetJe&keâesefš DeeÙetJej GveceW~
yeerÛeeW yeerÛe ™hÙeefieefj meesn,s leehej efpeveie=n cegevf e ceve ceesn~s ~57~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešss iebeOf eueeosMeefmLele-
jpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
iebOeceeefueveer ceW nesles pees, leveg TBÛes Jej Oeveg<e heeBÛe meew~
yeerÛeeW yeerÛe ™hÙeefieefj meesn,s leehej efpeveie=n cegevf e ceve ceesn~s ~58~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmLemeerleesoeveoerGòejlešss iebOeceeefueveeroMs e-
efmLelejpeleeÛeueefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (39)
-ÛeewheeF& Úbo-
Yejle#es$e ceW nQ ÚnKeb[, efJepeÙeeefõ Fme Deejpe Keb[~
efmeæketâš hej ßeer efpeveOeece, efpeveheo hetpetB keâ™B ØeCeece~~59~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOeYejle#es$emLeefJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘SsjeJele’ DeefOejpele efiejerMe, leehej efmeæketâš efpeveF&Me~
peue iebOeeefokeâ DeIÙe& efceueeÙe, hetpeve keâ™B cegeof le iegCeieeÙe~~60~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyb ebeOf eSsjeJele#es$emLeefJepeÙeeOe&h& eJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (MebYeg Úbo)
Fme pebyegÉerhe ceW efnceJeve Deeefokeâ, veie hej Ún efpevecebefoj nQ~
iepeobleeW hej ÛeG efpevecebefoj, meesuen Je#eejeÛeue hej nQ~~
ÛeeQelf eme efJepeÙeeOe& DeÛeue hej nQ, efpevecebeof j mee" Deke=âef$ece nQ~
Fve hetpetB efveleØeefle DeIe& ÛeÌ{e, Ùes efvepe megKeoelee Deveghece nQ~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe<ešdkegâueeÛeueÛeleg:iepeoble<ees[MeJe#eejÛelegefŒebMeled-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°efpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meye efpeveie=n ceW efpeve ØeefleceeSB Fkeâ-meew De" Fkeâ meew Dee" keâneR~
Ùes ÛeeQme" meew Demmeer cetleer&, efpeveJej mece hegCÙe ØeoeÙekeâ neR~~
Fvekeâer hetpee Yeòeâer keâjles, mebhetCe& Decebieue otj YeieW~
efvepe Deelece DevegYeJe Deeles ner, efvepe ceW efvepe Deelece pÙeeself e peies~~2~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueeefoefmLele<eef°efpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeve<ešd-
menœeÛeleg:MeleDeMeerefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme pebyegÉerhe ceW ces® megoMe&ve, hej meesuen efpevecebefoj nQ~
pebyet le® Meeuceefue le® kesâ oes, yeekeâer heJe&le hej mee" keâns~~
Ùes meye De"òej efpevecebefoj, MeeÕele jlveeW kesâ MeesYes nQ~
Fve meyekeâes DeIe& ÛeÌ{e keâjkesâ, hetpele ner Deveghece megKe ner nw~~3~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf emegoMe&veces®pebyetle®Meeuceefuele®kegâueeÛeueeefoefmLeleDe°-
mehleefleefpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(40) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fve De"òej efpevecebefoj ceW, efpeveØeefleceeSB MeeÕele jepeW~
Ùes Dee" npeej Ûeej meew Ûeewefyeme, efpevecetleer& meye megKe meepeW~~
ieCeOej cegevf eieCe megjieCe vejheefle, Keieheefle Yeer Jebove keâjles nQ~
pees hetpeW OÙeeJeW Yeefòeâ keâjW, Jes Ùece keâe yebOeve njles nQ~~4~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOeDe°mehleefleefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeveDe°menœe-
Ûeleg:MeleÛelegefJeËMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-MebYeg Úbo-
peÙe peÙe leerLeËkeâj megKe Deekeâj, peÙe peÙe legce veece ceb$e ceevee~
peÙe peÙe legce cetelf e& DeÛesleve Yeer, meye kegâÚ heâue osleeR peie peevee~~
peÙe peÙe kegâue heJe&le kesâ efpeveie=n, peÙe efpeveie=n iepeobleeÛeue kesâ~
peÙe peÙe Je#eejeW kesâ efpeveie=n, peÙe peÙe efpeveie=n jpeleeÛeue kesâ~~1~~
$eÙe kegâue heJe&le ›eâce mes meew oes-meew ÛeG meew Ùeespeve TBÛes nQ~
Deeies $eÙe ›eâce mes ÛeG meew oes meew meew Ùeespeve ner TBÛes nQ~~
efnceJeve ome meew yeeJeve Ùeespeve, kegâÚ DeefOekeâ megeJf emle=le efJeKÙeelee~
Deeies Ûeewiegves keâns efheâj DeeOes-DeeOes nQ Ùen ßegle KÙeelee~~2~~
Ùes #es$e yejeyej uebyes nQ, Fve ceOÙe mejeW ceW keâceue efKeues~
Gve hej ßeer Üer Oe=efle keâerefle& yegefæ-ue#ceer osJeer nQ efvepe cenues~~
iebiee efmebOet Deeefokeâ Ûeewon, veefoÙeeB Fve mejJej mes efvekeâueeR~
Yejleeefo meele #es$eeW ceW efvele, yenleeR efheâj ueJeCeesoefOe ceW efceueeR~~3~~
iepeoble ces® kesâ efvekeâš heeBÛe - meew Ùeespeve TBÛes ceeves nQ~
efve<eOeeÛeue veerue efvekeâš ÛeG meew, Ùeespeve TBÛes cegefve peeves nQ~~
heCe Mele Ùeespeve efJemle=le Ùes leerme, menme oes meew veJe uebyes nQ~
efJeefoMee ceW ces™ mes veie lekeâ, iepeoble meÂMe Ùes uebyes nQ~~4~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (41)
Je#eej heeBÛe meew Ùeespeve efJemle=le, veie mes veefo lekeâ uebyes nQ~
veie efvekeâš Ûeej meew Ùeespeve kesâ, veefo efvekeâš heeBÛe meew legbie jnW~~
Ùes meesuen menme heeBÛe meew yeejn, Ùeespeve #es$e yejeyej nQ~
Fvekesâ efpeveie=n keâes Jebot ceQ, Ùes cegefòeâßeer ueuevee Iej nQ~~5~~
meye jpeleeÛeue heefÛÛeme Ùeespeve, TBÛes heÛeeme ner efJemle=le nQ~
Ùes #es$e yejeyej uebyes $eÙe, keâšveerÙegle Keieveiejer Ùegle nQ~~
veie hej ketâšeW ceW osJeYeJeve hej, efmeæketâš hej efpeveie=n nQ~
ÛeejCe$e+æer cegefveieCe efJenjW, Jebove keâjles mlegefle ceW jle nQ~~6~~
MeeÕele efpevecebefoj Jebove mes, meye heehe mecetn efJeveMe peeles~
meye F°efJeÙeesie-Deefve°Ùeesie, šueles jesieeefo efJeveMe peeles~~
JÙeblej [eefkeâefve Meeefkeâefve yeeOee, mebhetCe& GheõJe šueles nQ~
DeefleMeeefÙe hegCÙe jJeer Gielee, Oeve OeevÙe megÙeMe megKe efceueles nQ~~7~~
ns veeLe! Deehekeâer Yeòeâer mes, cegPe Ieš ceW %eeve ØeYeele efKeues~
cegjPeeÙee meceefkeâle keâceue efKeues, jlve$eÙe efveefOeÙeeB MeerIeÇ efceueW~~
ceesnebOekeâej je$eer efJeveMes, cegPekeâes mecejme heerÙet<e efceues~
MegYe ‘%eeveceleer’ Øeieefšle neskeâj, peie ceW Ûecekesâ megØekeâeMe efceues~~8~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOekegâueeÛeueeefo<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peÙeceeuee
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(42) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 6)
OeelekeâerKeC[Éerhe F<Jeekeâej efpevecebefoj hetpee
mLeehevee (MebYeg Úbo)
Jej Éerhe Oeelekeâer kesâ oef#eCe, Gòej ceW F<Jeekeâej keâns~
Ùes Éerhe Oeelekeâer keâes hetjye, heef§ece oes Keb[ ceW yeeBš jns~~
Fve heJe&le hej oes efpevecebeof j, efpeveØeeflecee keâe Dee£eve keâ™B~
megjheefle Keieheefle Ûe›eâer hetepf ele, efpeveØeeflecee keâe iegCeieeve keâ™B~~1~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeoef#eCeesòejmebyebefOeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLele-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeoef#eCeesòejmebyebefOeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLele-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeoef#eCeesòejmebyebefOeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLele-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-DeLe De°keâ-MebYeg Úbo-
#eerjesoefOe keâe heÙemece peue ues, kebâÛeve keâueMee Yej ueeÙee nt~B
efvepe Deelce keâjce ceue Oeesves keâes, $eÙe Oeeje osves DeeÙee ntB~~
F<JeekeâejeÛeue kesâ oes nQ, efpevecebefoj DeefleMeÙe iegCeOeejer~
Fvekeâes hetpele ner hejceevebo, Deelece DevegYeJe nes megKekeâejer~~1~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceueÙepe Ûebove kesâMej efIeme kesâ, legce ÛejCe ÛeÌ{eves DeeÙee nt~B
DeelÙebeflekeâ Meebleer nslet ceQ, YeJepJeeue yegPeeves DeeÙee ntB~~F<Jeekeâej.~~2~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (43)
keâeceeso MÙeeceefiejer lebogue, keâueceeW keâes Oeeskeâj ueeÙee ntB~
De#eÙe megKeceÙe Megæelcensleg, ØeYeg hegbpe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~~F<Jeekeâej.~~3~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
megjle® kesâ megjefYele efJeefJeOe megceve, megceveme cevenj ceQ ueeÙee nt~B
ØeYeg keâeceJeeCe efJeOJebme nsleg, legce ÛejCe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~~F<Jeekeâej.~~4~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
hetjCe heesueer hetjer Keepes, vegkeâleer ueñÒ ceQ ueelee ntB~
efvepe #egOee JÙeeefOe kesâ veeMe nsleg, legce ÛejCeeW efvekeâš ÛeÌ{elee nt~B ~F<Jeekeâej.~~5~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
ieesIe=le Yej kebâÛeveoerhe efMeKee, oMeefoMe DebOesj Yeiee osleer~
oerhekeâ pÙeesleer kesâ peueles ner, De%eeve DebOesj efceše osleer~~F<Jeekeâej.~~6~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
ke=â<Ceeie® Oethe megiebefOele ues, Deiveer ceW Kesves DeeÙee ntB~
keâceeX keâes peuee-peuee keâjkesâ, oMeefoMe ceW Oetce GÌ[eÙee ntB~~F<Jeekeâej.~~7~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Suee kesâuee Debietj Deece, efhemlee efkeâmeefceme yeeoece efueÙee~
efMeJeheâue keâer DeeMee mes efpeveJej, legce mevcegKe ceQves ÛeÌ{e efoÙee~~F<Jeekeâej.~~8~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue Ûebove De#ele heg<he Ûe™, Jej oerhe Oethe heâue ueeÙee ntB~
Jej nscehee$e ceW DeIÙe& mepee, ØeYeg efvekeâš ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~~F<Jeekeâej.~~9~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(44) lesjnÉerhe efJeOeeve
-oesne-
keâvekeâ Ye=ib e ceW efce°peue, megjiebiee mece Õesle~
efpeveheo Oeeje osle ner, YeJe YeJe keâes peue osle~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
Jekegâue mejes®n ceeueleer, heg<he megiebeOf ele ueeÙe~
heg<heebpeefue Dehe&Ce keâ™B, megKe mebheefle DeefOekeâeÙe~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
ogelf eÙe Oeelekeâer Éerhe, oef#eCe GòejefoMe efJe<eW~
F<Jeeke=âefle veie oesÙe, leekesâ efpeveie=n hetpentB~~1~~
Fefle ceb[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-MebYeg Úbo-
Jej Éerhe Oeelekeâer kesâ oef#eCe, ueJeCeesoefOe keâeueesoefOe Útlee~
veie F<Jeekeâej menme Ùeespeve, efJemle=le De® Ûeej Melekeâ TBÛee~~
Ùen uebyee Ûeej ueeKe Ùeespeve, keâvekeâeYe ketâš ÛeG Fmehes nQ~
Fkeâ efmeæketâš ceW efpevecebefoj, nce DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj pepeles nQ~~1~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeoef#eCeefoMeeÙeeb F<JeekeâejveieefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej Éerhe Oeelekeâer Gòej ceW, ueJeCeesoefOe keâeueesoefOe Útlee~
efieefj F<Jeeke=âefle Ùeespeve npeej, efJemle=le De® Ûeej Melekeâ TBÛee~~
Ùen Ûeej ueeKe Ùeespeve uebyee, mJeCee&Ye Ûeej ketâšeW Ùegle nw~
Fkeâ efmeæketâš ceW efpevecebefoj, nce DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj hetpele nQ~~2~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeGòejefoMeeÙeeb F<JeekeâejveieefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
-hetCee&IÙe&-oesne-
Éerhe Oeelekeâer KeC[ ceW, oef#eCe Gòej ceeefnb~
F<Jeeke=âefleefieefj kesâ GYeÙe, efpeveie=n hetpe jÛeeefn~b ~1~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeoef#eCeesòejefoefMe F<JeekeâejheJe&leefmLeleÉÙeefmeæ-
ketâšefpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
F<Jeeke=âefle kesâ efpeveYeJeve, GveceW efpeveJej efyebye~
oes meew meesuen efvele pepetB, efcešs meJe&ogKe Ébo~~2~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeÉÙe F<JeekeâejheJe&leefmLeleÉÙeefpeveeueÙeceOÙe-
efJejepeceeveefÉMele<ees[MeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-meesj"e-
F<Jeekeâej efiejervõ, Fvehes efpeveie=n MeeÕeles~
efleveceW ßeer efpeveefyebye, ceQ ieeTB iegCeceeefuekeâe~~1~~
-MebYeg Úbo-
peÙe peÙe ßeer efpeveefmeæeÙeleveb, YeefJepeve keâes efmeefæ Øeoelee nes~
peÙe mJeÙeb efmeæ MeeÕele YeieJeve, cegevf epeve kesâ cegeòf eâ efJeOeelee nes~~
peÙe peÙe iegCejlveekeâj mJeeceer, pees legcekeâes efvele Øeefle OÙeeles nQ~
Jes legce Yeòeâer veewkeâe ÛeÌ{keâj, YeJeJeeefjefOe mes eflej peeles nQ~~2~~
F<Jeeke=âefle veie hej efmeæketâš, GveceW efpeveØeeflecee jepes nQ~
pees Gvekeâer hetpee Yeefòeâ keâjW, Jes YeJe yeuueer keâes keâešs nQ~~
heJe&le kesâ oesveeW YeeieeW ceWs, lešJesoer Jevehebòeâer MeesYes~
Oeveg heeBÛe Melekeâ efJemle=le mJeefCe&ce, TBÛeer oes keâesme yengle MeesYes~~3~~
Fve efYeefòe meÂMe Jesoer kesâ ÉÙe, YeeieeW cesW JeveKeb[ MeesYe jns~
pees leesjCe heg<keâefjCeer Jeeheer, Ùegle efpeveYeJeveeW mes jcÙe keâns~~
(45) (46) lesjnÉerhe efJeOeeve
Jeve Keb[eW ceW megjcenue yeves, leesjCe jlveeW mes MeesefYele nQ~
Ssmes ner heJe&le kesâ Thej, lešJesoer Deew Jeve hebòeâer nQ~~4~~
Ùes heJe&le DeefleMeÙe jcÙe keâns, megJejCe keâebleer mes Ûecekesâ nQ~
Fve hej pees Ûeej ketâš ceeves, $eÙe ceW JÙeblej megj yemeles nQ~~
Fkeâ efmeæketâš ceW efpevecebefoj, pees Deke=âef$ece keânueelee nw~
keâebÛeve ceefCejlveeW mes efveefce&le, OJepe hebkeäleer keâes uenjelee nw~~5~~
efpeveie=n keâes Iesjs hejkeâesšs, nQ leerve keâvekeâceÙe jlve peÌ[s~
Gvekesâ Deblej ceW oMeefJeOe OJepe, De® keâuhele™ jceCeerÙe yeÌ[s~~
Jej ceevemlebYe jleve efveefce&le, efmeæeW keâer Øeeflecee JebÅe JeneB~
ceevemlebYeeW kesâ oMe&ve mes, meÛe ceeveieefuele nes peeÙe JeneB~~6~~
Ùes efpevecebefoj efMeJeueuevee kesâ, ëe=bieej efJeueememeove ceeves~
YeefJepeve nslet keâuÙeeCe YeJeve, hegCÙeebkegâj efmebÛeve Ieve ceeves~~
FveceW nQ Fkeâ meew Dee" keâneR, efpeveØeeflecee jleveceÙeer peevees~
cegPe ‘%eeveceleer’ keâes jlve$eÙe, mebheòeer osJeW Ùes mejOeevees~~7~~
-Ieòee-
peÙe peÙe efpeveÛeboe, megKe keâs kebâoe, efMeJeefleÙekeâblee veeLe legcneR~
peÙe legce iegCe ieeTB, ogefjle veMeeTB, hesâj ve DeeTB ÛengBieefle ner~~8~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemLeoef#eCeesòejefokeâdmebyebefOeF<JeekeâejefieefjefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (47)
(hetpee veb. 7)
efJepeÙeces® hetpee
mLeehevee (oesne)
hetJe& OeelekeâerKeC[ ceW, efJepeÙeces® DeefYejece~
eflemeceW meesuen efpeveYeJeve, nQ MeeÕeleiegCeOeece~~1~~
efpeveJej Øeeflecee ceefCeceÙeer, efMeJemegKeheâue oeleej~
Dee£eveve efJeefOe mes ÙeneB, hetpetB De° Øekeâej~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee°kebâ (Ûeecej Úbo)
#eerjefmebOeg veerj ueeÙe mJeCe&Ye=bie ceW Ye®B~
ßeerefpevesvõ heeo ceW ÛeÌ{eÙe keâce&ceue n™B~~
ces®efJepeÙe kesâ efpevesvõiesn keâes ÙeneB pepetB~
mJeelceefmeefænsleg ceQ efpevesvõ efyebye keâes YepetB~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
De°iebOe DeeflemegiebOe nscehee$e ceW efueÙes~
veeLe heeo DeÛe& kesâ mecemle oen veeefMeÙes~~ces®.~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
Ûebõkeâebelf e kesâ meceeve Õesle Meeefue ueeFÙee~
veeLe heeo kesâ meceerhe hegbpe keâes ÛeÌ{eFÙee~~ces®.~~3~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
(48) lesjnÉerhe efJeOeeve
heeefjpeele ceesieje pegner iegueeye ueeFÙee~
keâeceveeMe nsleg Deehe heeo ceW ÛeÌ{eFÙee~~
ces®efJepeÙe kesâ efpevesvõiesn keâes ÙeneB pepetB~
mJeelceefmeefænsleg ceQ efpevesvõ efyebye keâes YepetB~~4~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceeuehethe Keefppekeâeefo Meke&âje efJeefceße ues~
YetKe JÙeeefOe veeMe nsleg Deehekeâes meceefhe& ues~~ces®.~~5~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeCe&hee$e ceW mebpeesÙe oerhe Deejleer keâ™B~
Yeso%eeve keâes ØekeâeMe %eeve Yeejleer Ye®B~~ces®.~~6~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Deefivehee$e ceW meoe megiebOe Oethe KesJeles~
heehehegpb e keâes peueeÙe mJeelcemeewKÙe mesJeles~~ces®.~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
mesJe Deece Deew Deveej ueeÙe Leeue ceW Yejs~
cees#eheâue efveefceòe Deepe Deehe DeÛe&vee keâjW~~ces®.~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
veerjiebOe De#eleeefo uesÙe DeIÙe& Leeue ceW~
leervejlve Øeeefhle nsleg hetpentB ef$ekeâeue ceW~~ces®.~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (49)
-meesj"e-
hejceMeebefle kesâ nsleg, MeebleerOeeje ceQ keâ™B~
mekeâue efJeÕe ceW Meebelf e, mekeâuemebIe ceW nes meoe~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
Ûebhekeâ njefmebieej, heg<he megiebefOele Dehe&les~
nesJes megKe Deceueeve, ogKe oeefjõ heueeÙeles~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
Megæ yegæ DeefJe®æ, efpeveJej Øeeflecee ceQ pepet~B
efvepe Deelece keâj Megæ, heeTB hejceevebo ceQ~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-vejsvõ Úbo-
efJepeÙeces® kesâ he=LJeer leue hej, YeõMeeue Jeve meesns~
GmeceW hetjyeefoefMe efpevecebefoj, megjvejieCe ceve ceesns~~
peue heâue Deeefokeâ DeIÙe& mepeekeâj, DeÛetË efpeveiegCe ieekesâ~
vejmegj kesâ megKe Yeesie Deble ceW, yemetB cees#ehegj peekesâ~~1~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf eYeõMeeueJeveefmLelehetJe&eof keâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® kesâ YeõMeeue ceW, oef#eCeefoMe efpeveOeecee~
MeeÕele efpeveJej efyebye ceveesnj, Delegue Deceue DeefYejecee~~peue.~~2~~
Ô ÜeR ßeerefJepeÙeces®mebyebefOeYeõMeeueJeveefmLeleoef#eCeefokeâdefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ogefleÙe ces® kesâ YeõMeeue ceW, heef§eceefoMe efpeveiesne~
efpeveØeeflecee keâes megjheefle vejheefle, Jebos Yeefòeâ mevesne~~peue.~~3~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf eYeõMeeueJeveefmLeleheef§eceefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(50) lesjnÉerhe efJeOeeve
efJepeÙemegjeÛeue YeõMeeue ceW, Gòej efoMe efpeveOeecee~
YeJeefJepeÙeer keâer Øeeflecee GveceW, pepele uenW efMeJeOeecee~~
peue heâue Deeefokeâ DeIÙe& mepeekeâj, DeÛetË efpeveiegCe ieekesâ~
vejmegj kesâ megKe Yeesie Deble ceW, yemetB cees#ehegj peekesâ~~4~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf eYeõMeeueJeveefmLeleGòejefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Ûeeue Úbo (veboerÕej hetpee)
ßeer efJepeÙeces®Jej Mewue, pepeleW DeIe veeMeW~
veboveJeve hetjye pewve, cebefoj Deefle Yeemes~~
ÙeefleieCe efpeve OÙeeve ueieeÙe, Deelece Megæ keâjW~
ceQ pepetB meJe& efpeveefyebye, keâce& keâuebkeâ njW~~5~~
Ô ÜeR ßeerefJepeÙeces®mebyebefOevevoveJeveefmLelehetJe&efokeâdefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme ces™ oef#eCe ceeefnb, vebove Jeve hÙeeje~
efpeve YeJeve Devethece leeefn,b meye peie ceW vÙeeje~~Ùeefle.~~6~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf evevoveJeveefmLeleoef#eCeefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veboveJeve heef§ece ceeBefnb, efpevecebefoj YeeJes~
Fme ner ces™ hej Fvõ, heefjkeâj men DeeJeW~~Ùeefle.~~7~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf evevoveJeveefmLeleheef§eceefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Gòej efoMe vebove jcÙe, efpeveJej DeeueÙe nw~
Fme efJepeÙe ces® kesâ ceOÙe, Oece& megOeeueÙe nw~~Ùeefle.~~8~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf evevoveJeveefmLeleGòejefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (51)
-kegâmegceuelee Úbo-
efJepeÙeces® veboveJeve Thej, Jeve meewceveme keâne megKekeâej~
Deke=âef$ece efpeveYeJeve hetJe&eof Me, megjefkeâVej ceve njle Deheej~~
ceQ hetpetB efpeveefyebye ceveesnj, ceve JeÛe leve keâj DeIÙe& ÛeÌ{eÙe~
jesie Meeskeâ YeÙe DeeefOe GheeOeer, meye YeJe JÙeeOeer MeerIeÇ heueeÙe~~9~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf emeewcevemeJeveefmLelehetJe&eof keâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® meewceveme Jeveer kesâ, oef#eCe efoMe efpeveYeJeve efJeMeeue~
ieYee&ueÙe ceW ceefCeceÙe Øeeflecee, YeefJepeve hetpeve keâjle ef$ekeâeue~~ceQ.~~10~~
Ô ÜeR ßeerefJepeÙeces®mebyebefOemeewcevemeJeveefmLeleoef#eCeefokeâdefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heef§ece efoMe meewceveme Jeveer ceW, efpeveJej meove ceove ceo nej~
ce=lÙegbpeefÙe keâer Øeeflecee GveceW, cegefveieCe Jebole cego ceveOeej~~ceQ.~~11~~
Ô ÜeR ßeerefJepeÙeces®mebyebefOemeewcevemeJeveefmLeleheef§eceefokeâdefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® meewceveme jcÙeJeve, GmeceW Gòej efoMee cebPeej~
ßeerefpevecebefoj ceW efpeveØeeflecee, efveleØeefle JebotB yeejcyeej~~ceQ.~~12~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf emeewcevemeJeveefmLeleGòejefokeâdepf eveeueÙe-efpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-ÛeewheeF& Úbo-
efJepeÙeces® heeb[gkeâJeve peevees, hetjye efoMe efpeveYeJeve yeKeevees~
megjheefle Keieheefle efvelÙe pepeW nQ, nce Yeer DeIÙe& ÛeÌ{eÙe Yepes nQ~~13~~
Ô ÜeR ßeerefJepeÙeces®mebyebefOeheeb[gkeâJeveefmLelehetJe&efokeâdefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme heeb[gkeâJeve oef#eCe peevees, MeeÕele ner efpeveYeJeve cenevees~
megjueuevee efpeveJej iegCe ieeJeW, nce Yeer hetpeW efpeveheo OÙeeJeW~~14~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveefmLeleoef#eCeefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(52) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fme Jeve ceW heef§ece efoMe ceeneR, efpeveie=n mece Gòece kegâÚ veeneR~
efkeâVeefjÙeeB JeerCee mJej meepeW, nce Yeer hetpeW meye DeIe YeepeW~~15~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveefmLeleheef§eceefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® heeb[gkeâJeve meesns, efpeveJej YeJeve meyeve ceve ceesnW~
osJe-osefJeÙeeB efpeveheo hetpeW, nce Yeer ÙeneB legcnW efvele hetpeW~~16~~
Ô ÜeR ßeereJf epeÙeces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveefmLeleGòejefokeâdepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (oesne)
meesuen efpeveJej YeJeve nQ, efJepeÙeces® kesâ efvelÙe~
DeÛetË hetjCe DeIÙe& ues, hetCe& meewKÙe nes efvelÙe~~1~~
Ô ÜeR efJepeÙeces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efpeveie=n kesâ efpeveefyebye keâes, vecetB Yeefòeâ ceve ueeÙe~
me$en meew De"yeerme nQ, hetpetB DeIe& ÛeÌ{eÙe~~2~~
Ô ÜeR efJepeÙeces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeveSkeâmenœemehle-
Melee°eefJebMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ces™ heeb[gkeâJeve efJeefokeâd, heeb[gefMeueeoer Ûeej~
vecetB vecetB efpeveJej vnJeve-hetle efMeuee megKekeâej~~3~~
Ô ÜeR efJepeÙeces®mebyebefOeheeb[gkeâJeveefJeefokeâdheeb[gkeâeefoefMeueeYÙe: hetCee&IÙeË
efveJe&heceeerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-MebYeg Úbo-
Ùen efJepeÙeces® Ûeewjeefme menme, Ùeespeve Gòegib e keânelee nw~
Jeve Yeõmeeue mes hebÛeMelekeâ, Ùeespeve hej vebove Deelee nw~~
Ùeespeve meeÌ{s heÛeheve npeej, Thej meewceveme megnelee nw~
Ùeespeve DeªeFme menme peeÙe, heeb[gkeâJeve meyekeâes Yeelee nw~~1~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (53) (54) lesjnÉerhe efJeOeeve

-oesne- ceQ DeeMe Ùener ueskesâ veeLe heeme ceW DeeÙee~

FmeceW meesuen efpeveYeJeve, ef$eYegJeveefleuekeâ ceneve~ Deye Jesie njes pevce JÙeeefOe, Ketye meleeÙee~~
GveceW efpeveØeeflecee efJeceue, vecetB-vecetB iegCe Keeve~~2~~ ns veeLe! legcnW heeÙe ceQ ceneve nes ieÙee~
mecÙekeälJe efveOeer heeÙe, ceQ OeveJeeve nes ieÙee~~12~~
-Ûeeue-ns oerveyebOeg-
ns oerve yebOeg MeerIeÇ ner efvepe heeme ueerefpeS~
osJeeefOeosJe ßeer efpevesvõosJe nes legcneR~ YeJe efmebOeg mes efvekeâeue, cegefòeâJeeme oerefpeS~~ns veeLe.~~13~~
Deveeefo Deew Deveble mJeÙebefmeæ nes legcneR~~
ns veeLe! legcnW heeÙe ceQ ceneve nes ieÙee~ -Ieleevebo-
mecÙekeälJe efveOeer heeÙe ceQ OeveJeeve nes ieÙee~~3~~ peÙe peÙe megKekebâoe, Deceue DeKeb[e, ef$eYegJeve kebâoe legceefnb vecetB~
jme iebOe heâjme ™he mes ceQ MetvÙe ner keâne~ peÙe ‘%eeveceefleÙe’’ cece, efMeJeefleÙe Deveghece, legjle efceueeJees efvele ØeCecet~B ~14~~
Fme ceesn mes Yeer cesje mebyebOe vee jne~~ns veeLe.~~4~~ Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebbyebefOe<ees[MeefpeveeueÙemeJe&efpeve-
efyecyesYÙees peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Ùes õJÙekeâce& Deelcee mes yeæ veneR nw~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
Ùes YeeJekeâce& lees cegPes Útles Yeer veneR nQ~~ns veeLe.~~5~~
-MebYeg Úbo-
ceQ Skeâuee ntB Megæ, %eeve ojMe mJe™heer~
ÛewlevÙe Ûecelkeâej, pÙeesefle hegbpe De™heer~~ ns veeLe.~~6~~ ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
ceQ efvelÙe ntB DeKeb[ ntB, Deevebo Oeece ntB~ efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
Megæelce ntB hejceelce ntB, ef$eYegJeve ueueece ntB~~ns veeLe.~~7~~ kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
ceQ hetCe& efJeceue %eeve, oMe& JeerÙe& mJeYeeJeer~ ~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
efvepe Deelcee mes pevÙe, hejce meewKÙe ØeYeeJeer~~ns veeLe.~~8~~
hejceeLe& veÙe mes ceQ lees meoe Megæ keânelee~
Ùes YeeJevee ner Skeâ meJe&efmeefæ Øeoelee~~ns veeLe.~~9~~
JÙeJenejveÙe mes ÙeÅeheer, DeMegæ nes jne~
mebmeej heejeJeej ceW ner, [tyelee jne~~ns veeLe.~~10~~
efheâj Yeer lees cegPes Deepe efceues Deehe efKeJewÙee~
efvepe neLe keâe DeJeuecye os, YeJe heej keâjwÙee~~ns veeLe.~~11~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (55)
(hetpee veb. 8)
hetJe&OeelekeâerKeC[ OeelekeâerJe=#e-MeeuceefueJe=#e
efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (vejsvõ Úbo)
efJepeÙeces® kesâ Gòejkegâ® ceW, Je=#e Oeelekeâer meesns~
Fmeer ces™ kesâ osJekegâ™ ceW, Meeuceefue lenB ceve ceesns~~
Fvekeâer Skeâ-Skeâ MeeKee hej, efpevecebefoj megKekeâejer~
Fve oes cebefoj keâer efpeveØeeflecee, hetpeeW DeIelecenejer~~1~~
oesne- le® kesâ meye efpevejepe keâer, Dee£eveve efJeefOe "eve~
DeeJees DeeJees veeLe! Deye, keâjes mekeâue og:Ke neve~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#emebyebOeerÉÙeefpeveeueÙe-
efpeveefyebyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#emebyebOeerÉÙeefpeveeueÙe-
efpeveefyebyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#emebyebOeerÉÙeefpeveeueÙe-
efpeveefyebyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-DeLee°keâ-veejeÛe Úbo-
efnceeefõ iebie veerj ueeÙe, mJeCe& Ye=bie ceW Ye™B~
efpevesMe heeohe©e Oeej, osle ner le=<ee n™B~~
le® leves efpevesvõ keâes, megjsvõ hetpeles JeneB~
ceneve Yeefòeâ YeeJe Oeej, ceQ pepetB GvnW ÙeneB~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
megiebOe De°iebOe uesÙe, n<e& YeeJe "eefveÙes~
efpevesMe heeohe©e ÛeÛe&, ceesn leehe neefveÙes~~le®.~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
(56) lesjnÉerhe efJeOeeve
keâceeso peerejf keâe DeKeb[, Meeefue OeevÙe ueeFÙes~
meghegBpe Deehe heeme os, DeKeb[ meewKÙe heeFÙes~~
le™ leves efpevesvõ keâes, megjsvõ hetpeles JeneB~
ceneve Yeefòeâ YeeJe Oeej, ceQ pepetB GvnW ÙeneB~~3~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
iegueeye kegâvo heeefjpeele, heg<he Debpeueer efueÙes~
efpevesMe heeo hetpe keâece-osJe keâes nveerefpeÙes~~le™.~~4~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
megecf e° hesâefve uee[g JÙebpeveeefo Yeebelf e Yeebelf e kesâ~
efpevesMeheeo hetpeles, Yeies #egOee efheMeeefÛekesâ~~le™.~~5~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
DeKeC[ pÙeeself eJeeve oerhe, mJeCe& hee$e ceW peues~
efpevesvõ heeo hetpeles ner, ceesnOJeeble Yeer šues~~le™.~~6~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
oMeebie Oethe uesÙe Deefive-hee$e ceW megKesFÙes~
efpevesMe meefVeOeer legjble, keâce& Yemce osefKeÙes~~le™.~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
FueeÙeÛeer ueJebie oeKe, Deew yeoece ueeFÙes~
efpevesMe keâes ÛeÌ{eÙe cegeòf eâ-JeuueYee keâes heeFÙes~~le™.~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (57)
peueeefo De°õJÙe uesÙe, DeIÙe& keâes yeveeFÙes~
DeveIÙe& meewKÙe nsleg efvelÙe, veeLe keâes ÛeÌ{eFÙes~~le™.~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meesj"e- Ùecegvee meefjlee veerj, kebâÛeve Peejer ceW Yeje~
efpeveheo Oeeje osÙe, Meebelf e keâjes meye ueeskeâ ceW~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
Jekegâue keâceue DejefJebo, megjefYele hetâueeW keâes Ûegves~
efpeveheo hebkeâpe DehÙe&, ÙeMe meewjYe ÛengeB of Me YeüceW~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
oesne- Je=#e Oeelekeâer Meeuceueer, hetJe&Oeelekeâer ceeefnb~
Gvekesâ efpeveie=n efvele pepet,B heg<heebpeueer ÛeÌ{eefn~b ~1~~
Fefle OeelekeâerMeeuceefueJe=#emLeeves ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-vejsvõ Úbo-
efJepeÙeces® F&Meeve keâesCe ceW, Je=#e DeeBJeues pewmee~
le® keâer Gòej iele MeeKee hej, efpeveie=n Deveghece Jewmee~~
Ùeefleheefle Jebeof le efpeveJejØeeflecee, keâefueceue veeMe keâjs nQ~
hetpeve keâjles YeefJepeve efceuekeâj, Ùece keâe heeMe njs nQ~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerJe=#eefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® vew$e+lÙe keâesCe ceW, Meeuceueer õgce Yeejer~
Fmekeâer oef#eCeiele MeeKee hes, efpevecebefoj YeJenejer~~
ieCeOej Yeer efvele OÙeeles jnles, ceve ceW Gve Øeeflecee keâes~
pevece-pevece DeIe veeMeve nslet, nce Yeer hetpeW Gvekeâes~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(58) lesjnÉerhe efJeOeeve
hetCee&IÙe& (oesne)
hetJe&Oeelekeâer Keb[ ceW, Oeeleefkeâ Meeuceefue Je=#e~
Fvekesâ ßeerepf eveYeJeve keâes, hetpetB keâj ceve mJeÛÚ~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
oesveeW le® kesâ efpeveYeJeve, GveceW efpeveJej efyebye~
oes meew meesuen peeefveÙes, pepele n™B peieef[bYe~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[mebyebefOeOeelekeâerJe=#eMeeuceefueJe=#eefpeveeueÙeceOÙe-
efJejepeceeveefÉMele<ees[MeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-vejsvõ Úbo-
efJepeÙeces® F&Meeve efoMee ceW, Je=#e Oeelekeâer meesns~
vew$e+le efoMe ceW Je=#e Meeuceefue, megjieCe keâe ceve ceesns~~
Fkeâ-Fkeâ kesâ heefjJeej le™ oes, ueeKe menme Demmeer nQ~
oes meew DeÌ[efleme Fleves meyeceW, Øeeflecee MeeÕele keâer nQ~~1~~
-veejeÛe Úbo-
efpevesMe efyebye Skeâ meew megDee" meJe& Je=#e ceW~
ØecegKÙelee Oejs ceneve Skeâ ner le™ FceW~~
vecees vecees efpevesMe leesefn Oece& kesâ mJe™he nes~
keâuebkeâ hebkeâ #eeueves meoe megleerLe& ™he nes~~2~~
Deveeefo nes Devevle nes Øeefmeæ efmeæ™he nes~
oÙeeue Oece&heeue leerve keâeue Skeâ ™he nes~~vecees.~~3~~
Deueeskeâ ueeskeâ ceW ØeOeeve leerve ueeskeâ veeLe nes~
Deveskeâ efjefæ kesâ Oeveer megYeefòeâ kesâ meveeLe nes~~vecees.~~4~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (59)
ceneve oerefhleceeve ceesnMe$eg keâes ke=âheeve nes~
ØemeVe meewcÙe DeemÙe1 nes heefJe$e nes hegceeve nes~~
vecees vecees efpevesMe leesefn Oece& kesâ mJe™he nes~
keâuebkeâ hebkeâ #eeueves meoe megleerLe& ™he nes~~5~~
efovesMe2 les efJeMes<e lespe keâer ceneve jeefMe nes~
kegâceesoveer YeJeerkeâ nsleg leW megOeeefveJeeme3 nes~~vecees.~~6~~
YeJeeefyOe [tyeles eflevnW legcneR megkeâCe&Oeej nes~
iegCeewIe jlve kesâ mecegõ meej ceW meg meej nes~~vecees.~~7~~
-oesne-
legce iegCe ieCe ceefCe Deiece nQ, keâes ieCe heeJes heej~
pees iegCe ueeJe kebâ"efnb Oejs, mees Glejs YeJe heej~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeßeereJf epeÙeces®mebyebeOf eOeelekeâerMeeuceefueJe=#eefmLele-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peÙeceeuee hetCeeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
1. cegKe~ 2. metÙe&~ 3. Ûebõ~
(60) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 9)
hetJe& OeelekeâerKeC[ heJe&le efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (vejsvõ Úbo)
hetJe& OeelekeâerKeC[Éerhe ceW, Ún kegâue heJe&le meesnW~
iepeobleeÛeue Je#eejeÛeue, ÛeG meesuen ceve ceesnW~~
jpeleeÛeue ÛeeQelf eme Fve meyekesâ, efpeveie=n mee" keâneÙes~
Dee£eveve keâj hetpetB ®efÛe mes, hejceevebo yeÌ{eÙes~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLe De°keâ (yemevleefleuekeâe Úbo)
iebiee veoer peue heefJe$e megYe=bie ceW nw~
Oeeje keâ™B $eÙe ØeYees! ÛejCeebyegpeeW ceW~~
hetpetB efpeveeueÙe Deke=âef$ece Yeefòeâ mes ceQ~
heeTB mJeYeeJemeg K e ef Û evceÙe%eeve™heer ~ ~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
keâhet&j Ûebove efIemeer Ievemeej pees nw~
heeoeype ceW ÛejÛeles efvepekeâerefle& heeTB~~hetpetB.~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesleer meceeve Deefle GppJeue Meeefue ueeTB~
hetpetB meghegbpe Oejkesâ efvepe meewKÙe nslet~~hetpetB.~~3~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
yesuee iegueeye kegâmegceeJeefue ceQ ÛeÌ{eTB~
oerpes efvepeelce megKe mebheefle MeerIeÇ cesjer~~hetpetB.~~4~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
hesÌ[e hegDee Debojmee Yej Leeue ueeTB~
le=<Ceeefo JÙeeefOenj veeLe! legcnW ÛeÌ{eTB~~hetpetB.~~5~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
keâhet&j pÙeesefle keâj Deejefle ceQ Glee™B~
ceesnebOekeâej nj Yeejefle %eeve Yej oes~~hetpe@tB.~~6~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
KesTB megiebOeJej Oethe OegDeeB GÌ[s nw~
mebhetCe& heehe Deefj Yemce keâjes nceejs~~hetpetB.~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Debietj Deece heâue mesJe Deveej ueeTB~
ns veeLe! cees#eheâue nsleg legcnW ÛeÌ{eTB~~hetpetB.~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
veerjeefo DeIÙe& jpeleeefokeâ heg<he ueskesâ~
oerpes ef$ejlve ØeYeg DeIe& legcnW ÛeÌ{eTB~~hetpetB.~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-oesne-
MeebleerOeeje ceQ keâ™B, efpeveJej heo DejefJebo~
ef$eYegJeve ceW megKe Meebelf e nes, efceues efvepeelce Deefvevo~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
(61) (62) lesjnÉerhe efJeOeeve
megjefYele njefmebieej ues, heg<heebpeueer keâjble~
megKe mebleefle mebheefle yeÌ{,s efvepe efveefOe efceues Deveble~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
hetJe& Oeelekeâer KeC[, mee" veieeW hej efpeveefveueÙe~
keâ™B keâce&MeleKeb[, heg<heebpeefue keâj hetpeles~~1~~
Fefle ceb[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ún kegâueeÛeue DeIÙe&
-vejsvõ Úbo-
ÉerheOeelekeâer ceW efnceJeve efieefj, keâebÛeve keâebleer Oeejs~
yeerÛe mejesJej he©e leeme ceW, keâceue ceCeerceÙe meejs~~
ceOÙe keâceue hej ‘ßeeroJs eer’ nw, veie hej ketâš megiÙeejW~
efmeæketâšiele efpevecebefoj ceW, efpeveheo hetpeeWb meejs~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefnceJelkegâueeÛeuemebyebefOeefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® oef#eCe cenefnceJeve, jpeleJeCe& leeceW nQ~
cenehe©eõn ceOÙe keâceue ceW, ‘ÜerosJeer’ ceeves nQ~~
veie hej Dee" ketâš ceW Fkeâ hej, ÛewlÙeeueÙe megKekeâejer~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj efpeveheo hetpeW, iegCe ieeJeW vej veejer~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeceneefnceJelkegâueeÛeuemebyebeOf eefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® oef#eCe efve<eOeeÛeue, lehlemJeCe& ÚefJe ceesn~s
õn efleefiebÚ leeceOÙe keâceue ceW, ‘Oe=elf eosJeer’ Deefle meesn~s ~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (63)
efieefj hej nQ veJeketâš Skeâ kesâ, efmeæketâš cebbefoj ceW~
ce=lÙegpeÙeer ßeerepf eveØeeflecee keâes, hetpele ner megKe #eCe ceW~~3~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefve<eOekegâueeÛeuemebyebefOeefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® Gòej veerueeÛeue, ÚefJe Jew[tÙe&ceCeer nw~
yeerÛe kesâmejer õn keâceueeW kesâ, ceOÙe ‘keâerefle&osJeer’ nw~~
veJe ketâšeW ceW efmeæketâš hej, efpeveie=n ceW efpeveØeeflecee~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj pepetB efvejblej, YeJe efJepeÙeer efpeveØeeflecee~~4~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeveeruekegâueeÛeuemebyebefOeefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® Gòej ®keäceereif eefj, jpeleJeCe&ÚefJe jepeW~
hegb[jerkeâõn ceOÙe keâceue ceW, ‘yegæerosJeer’ jepes~~
ketâš Dee" ceW efmeæketâš hej, efpevecebefoj ceve YeeJes~
keâecepeÙeer efpeveØeeflecee hetpesb, Fbõ osJeieCe DeeJeW~~5~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLe®efkeäcekegâueeÛeuemebyebefOeefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® kesâ Gòej efMeKejer, heJe&le keâebÛeve ÚefJe nw~
ceneheg[b jerkeâefnb ùo keâceueeW, ceW ‘ue#ceer’ efveJemele nQ~~
iÙeejn ketâš GvneW ceW Fkeâ hej, efpeveJej efveueÙe yeKeevees~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj Yeefòeâ YeeJe mes, hetpetB ceQ ogKe neveeW~~6~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefMeKejerkegâueeÛeuemebyebefOeefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
iepeoble efpeveeueÙe DeIÙe&
vejsvõ Úbo- efJepeÙeces® F&Meeve keâesCe ceW, ceeuÙeJeeve iepeoblee~
veJeketâšeW Ùegle efmeæketâšOej, veeruece ÚefJe Úuekebâlee~~
efpevecebeof j ceW ßeer efpeveØeeflecee, Yeeveg meceeve efJeYeemeW~
DeIÙe& uesÙe ceQ pepetB cegeof le ceve, %eeve Yeeveg hejkeâemeW~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf eceeuÙeJeeveiepeobleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(64) lesjnÉerhe efJeOeeve
efJepeÙeces® DeeivesÙe keâesCe ceW, meewcevemÙe iepeoblee~
jewhÙeceÙeer Jen meeleketâš ceW, efmeæketâš DeIenblee~~
efpevecebeof j ceW ßeerepf eveØeeflecee, Yeeveg meceeve efJeYeemeW~
DeIÙe& uesÙe ceQ pepetB cegeof le ceve, %eeveYeeveg hejkeâemeW~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf emeewcevemÙeiepeobleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® vew$e+lÙe keâesCe ceW, efJeÅeglØeYe iepeoblee~
lehlekeâvekeâ ÚefJe veJeketâšeW ceW, efmeæketâš Ûecekebâlee~~
efpevecebeof j ceW ßeer efpeveØeeflecee, Yeeveg meceeve efJeYeemeW~
DeIÙe& uesÙe ceQ pepetB cegeof le ceve, %eeveYeeveg hejkeâemeW~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebefOeefJeÅeglØeYeiepeobleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeces® JeeÙeJÙe keâesCe ceW, iebOeceeovees meesnw~
keâebÛeve mece Åegelf e meele ketâšÙegle, efmeæketâš ceve ceesn~w ~
efpevecebeof j ceW ßeer efpeveØeeflecee, Yeeveg meceeve efJeYeemeW~
DeIÙe& uesÙe ceQ pepetB cegeof le ceve, %eeveYeeveg hejkeâemeW~~10~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeefJepeÙeces®mebyebeOf eiebOeceeoveiepeobleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eejheJe&le efpeveeueÙe DeIÙe&
-peesieerjemee-
hetJe& efJeosn veoer meerlee kesâ, Gòej leš Je#eeje~
Yeõmeeue Jesoer meefVeOe ceW, ‘efÛe$eketâš’ megKekeâeje~~
Gme hej efpevecebefoj nw megvoj, pepele hegjboj osJee~
ceQ Yeer efpeveØeeflecee keâes hetpetB, nesJes YeJe og:Ke ÚsJee~~11~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeefÛe$eketâšJe#eejheJe&leefmLele-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (65)
›eâce mes ‘veefueve ketâš’ veecekeâ nw, efieefj Je#eej megnevee~
cegevf eieCe Gme hej OÙeeve Oejle nQ, heeJeve meewKÙe cenevee~~Gme.~~12~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeveefueveketâšJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘he©eketâš’ Je#eej leermeje, meye peve ceve keâes hÙeeje~
Fme hej Ûeej ketâš GveceW mes, efmeæketâš DeIe neje~~Gme.~~13~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOehe©eketâšJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘SkeâMewue’ Je#eej yeieerÛes, yeeJeefÌ[ÙeeW mes meesns~
osJe-osefJeÙeeB KesÛejKesÛejveer efkeâVej ceve ceesns~~Gme.~~14~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeSkeâMewueJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-ÛeewheeF&-
meerlee veefo kesâ oef#eCe leeme, osJeejCÙe Jeseof keâe heeme~
veece ‘ef$eketâš’ keâne Je#eej, leehej efpeveie=n hetpetB meej~~15~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeef$eketâšJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
nw ‘JewßeJeCe’ ogelf eÙe Je#eej, leehej efmeæketâš cevenej~
leeceW efpeveie=n ceW efpeveefyebye, DeIÙe& ÛeÌ{eÙe pepetB lepe ef[Yb e~~16~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeJewßeJeCeJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘Debpeve’ nw leerpee Je#eej, Jeve Jesoer megj cenue Deheej~
leehej efpeveie=n ceW efpevejepe, DeIÙe& ÛeÌ{eÙe uentB efMeJejepe~~17~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeDebpeveJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(66) lesjnÉerhe efJeOeeve
‘DebpeveDeelcee’ nw Je#eej, leehej cegevf eieCe keâjle efJenej~
Fme hej efpevecebeof j DeefYejece, efpevecetjefle keâes keâ™B ØeCeece~~18~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnmebyebeOf eDebpeveelceeJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-peesieerjemee-
ÉerheOeelekeâer Dehej efJeosne, meerleesoe leš oeSB~
Yeõmeeue meefVeOe Je#eeje, ‘ßeæeJeeve’ keâneÙes~~
Gme hej efmeæketâš ceW efpeveie=n, efpeveØeeflecee cevenejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj ceQ efvele, jesie Meeskeâ YeÙenejer~~19~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeDehejefJeosnmebyebeOf eßeæeJeevedJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘efJepešeJeeved’ ogelf eÙe Je#eeje, megjefkeâVej efÛelenejer~
$e+ef<eieCe efJeÛejCe keâjles jnles, hejceevebo efJenejer~~Gme.~~20~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeDehejefJeosnmebyebeOf eefJepešeJeevedJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘DeeMeerefJe<e’ Je#eej leermeje, leehej GheJeve Jesoer~
megjieCe kesâ Øeemeeo ceveesnj, ceOegj heJeve ßeceÚsoer~~Gme.~~21~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeDehejefJeosnmebyebeOf eDeeMeereJf e<eJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYe Je#eej ‘megKeeJen’ ÛeewLee, DeeflejceCeerÙe megnelee~
Ûeej ketâš nQ ceve keâes Yeeles, $eÙe megjie=n megKeoelee~~Gme.~~22~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeDehejefJeosnmebyebeOf emegKeeJenJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-ÛeewheeF&-
Éerhe Oeelekeâer Dehej efJeosn, meerleesoe Gòej leš Ùesn~
osJeejCÙe efvekeâš Je#eej, ‘Ûebõceeue’ hej efpeveie=n meej~~23~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebeOf eÛevõceeueJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (67)
‘metÙe&ceeue’ otpee Je#eej, leehej efpeveJej ie=n megKekeâej~
leeceW megjvej vele efpeveefyebye, ceQ hetpetB efmeæve Øeefleefyebye~~24~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebeOf emetÙe&ceeueJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘veeieceeue’ leerpee Je#eej, megj Keie cegevf eieCe keâjle efJenej~
YeJeefJepeÙeer ßeerepf eveJej Oeece, hetpeve keâ™B uentB efMeJeOeece~~25~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebeOf e>eeieceeueJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘osJeceeue’ ÛeewLee Je#eej, oMe&veerÙe Gòece efieefj meej~
leehej ceovepeÙeer efpeveiesn, efpeveØeeflecee keâes pepetB mevesn~~26~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebeOf eosJeceeueJe#eejheJe&leefmLele-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeeOe& efpeveeueÙe DeIÙe&
-Ûeewyeesue Úbo-
‘keâÛÚeosMe’ efJeosn keânelee, Gmekesâ ceefOe ™heeefõ jnW~
jòeâe jòeâesoe veefoÙeeW mes, keâÛÚe kesâ ÚnKeb[ keâns~~
DeeÙe&Keb[ ceefOe #escee veiejer, efpemeceW leerLeËkeâj jnles~
jpeleefiejer kesâ efpevecebeof j keâes, DeIe& ÛeÌ{ekeâj nce Ùepeles~~27~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOekeâÛÚeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megkeâÛÚe’ DeeÙe&Keb[ ceW, #escehegjer nw ßes‰ cener~
leerLeËkeâj Ûe›eâer Deeoer mes, efpevecebefoj mes MeesYe jner~~
osMe ceOÙe kesâ jpeleefiejer hej, efpeve ÛewlÙeeueÙe Oece&cener~
Gmekeâer meye Øeeflecee keâes hetpet,B DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj Yeefòeâ mener~~28~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOemegkeâÛÚeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘cenekeâÛÚe’ ceW ™heeÛeue veJeketâšeW meefnle keâne~
Gmekesâ efmeæketâš ceW efpeveie=n-Øeeflecee Ùepeles heehe one~~
(68) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fme efJeosn kesâ DeeÙe&Keb[ kesâ, ceOÙe Deefj°ehegjer cene~
efveleØeefle kesâJeefue ßeglekesâJeefue cegevf e, $e+ef<eieCe efJeÛejCe keâjW JeneB~~29~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOecenekeâÛÚeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘keâÛÚkeâeJeleer’ ceOÙe ceW, efJepeÙeejOeefieefj jpelemecee~
leerve keâšefveÙeeW mes Keieveiejer, Fkeâ meew oMe mes ßes‰lecee~~
Fme efJeosn kesâ DeeÙe&Keb[ ceW, keâner Deefj°hegjer megKeoe~
efJepeÙeejOe kesâ efmeæketâš keâes, hetpele veefnb nes og:Ke keâoe~~30~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnmebyebeOf ekeâÛÚkeâeJeleeroMs eceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe jcÙe ‘DeeJelee&’ GmeceW, jpeleefiejer DeefleMeÙe ceefncee~
Gmekesâ efmeæketâš hej efpeveie=n, Fkeâ meew Dee" pewve Øeeflecee~~
DeeÙe&Keb[ Ke[diee veiejer kesâ, cegevf eieCe Yeer JeneB oMe& keâjW~
nce Yeer DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj hetpeW, ieYe&Jeeme kesâ og:Ke njW~~31~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeDeeJelee&osMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘ueebieueeJelee&’ GmeceW, jpeleeÛeue MegYe jepe jne~
Fme hej efmeæketâš cebeof j nw, megj-DemegjeW mes hetpÙe keâne~~
DeeÙe&Keb[ cebpet<ee veiejer, leekesâ vej-veejer ®efÛe mes~
Deke=âef$ece efpeveØeeflecee hetpeW, efpeveJej iegCe ieeles cego mes~~32~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeueebieueeJelee&osMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘heg<keâuee’ ceW ™heeÛeue, Gme hej MegYe veJe ketâš keânW~
efmeæketâš hej efpevecebeof j ceW, Deveghece Øeeflecee Megæ jnW~~
DeeÙe&Keb[ Deew<eefOe veiejer kesâ, meye peve Yeefòeâ meefnle Yepeles~
nce meye DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj efpeveheo, hetpee keâj meye og:Ke lepeles~~33~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeheg<keâueeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (69)
osMe ‘heg<keâueeJeleer’ ceOÙe ceW, jpeleefiejer peve ceve njleer~
Gmekesâ efmeæketâš efpeveie=n keâer, megj ueuevee keâerle&ve keâjleer~~
hegb[jerefkeâCeer veiejer kesâ peve, efJeÅeeyeue mes ieceve keâjW~
nce Yeer ÙeneR DeIÙe& Dehe&Ce keâj, ßeæe mes efvele veceve keâjW~~34~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeheg<keâueeJeleerosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-peesieerjemee Úbo-
‘JelmeeosMe’ efJeosn keânelee, leeceefOe efJepeÙeejOe nw~
Gmehes efmeæketâš ÛewlÙeeueÙe, efpeveJejefyebye DeveIe nw~~
Fme efJeosn ceW hegjer megmeercee, DeeÙe&Keb[ ceefOe ceevees~
JenB kesâ peve hetpeW efpeveJej keâes, ceQ Yeer hetpeve "eveeW~~35~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeJelmeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megJelmee’ kesâ ceefOe megboj, jpeleefiejer MeeÕele nw~
efmeæketâš efpevecebeof j Gme hej, cegevf eieCe efvele OÙeeJele nQ~~
Fme efJeosn ceW hegjer kegbâ[uee, DeeÙe&Keb[ ceefOe ceevees~
JenB kesâ peve hetpeWb efpeveJej keâes, ceQ Yeer hetpeve "eveesb~~36~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOemegJelmeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘ceneJelmee’ ceefOe mebgoj, ™heeÛeue veJe ketâše~
efmeæketâš ceW ßeerefpevecebefoj, hetpele ner DeIe Útše~~
Fme efJeosn ceW Dehejeefpelehegefj, DeeÙe&Keb[ ceW ceevees~
JenB kesâ peve hetpeW efpeveJej keâes, ceQ Yeer hetpeve "evees~~37~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeceneJelmeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘JelmekeâeJeleer’ ceOÙe ceW, jpeleeÛeue ceve YeeJes~
efmeæketâš ceW efpeve ÛewlÙeeueÙe, hetpeve keâj megKe heeJes~~
(70) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fme efJeosn ceW ØeYebkeâjehegefj, DeeÙe&Keb[ ceW ceevees~
JenB kesâ peve hetpeW efpeveJej keâes, ceQ Yeer hetpeve "eveebs~~38~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOeJelmekeâeJeleerosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘jcÙee’ osMe efJeosn leeme ceefOe, jpeleefiejer Deefle meesns~
efmeæketâš ceW efpeveØeeflecee keâes, hetpele ner megKe nesnw~~
DebkeâeJeefle veiejer efJeosn ceW, DeeÙe&Keb[ ceW ceevees~
JenB kesâ peve hetpeW efpeveJej keâes, ceQ Yeer hetpeve "eveeW~~39~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnmebyebeOf ejcÙeeosMeceOÙeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megjcÙee’ leeceefOe GppJeue, ™heeÛeue ceve Yeevee~
efmeæketâš ceW efpeveefyebyeeW keâes, pepeleW heelekeâ nevee~~
he©eeJeleerhegjer efJeosn ceW, DeeÙe&Keb[ ceefOe ceevees~
JenB kesâ peve hetpeW efpeveJej keâes, ceQ Yeer hetpeve "eveesb~~40~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOemegjcÙeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe keâne ‘jceCeerÙee’ megboj, leeceefOe jpeleefiejer nw~
efmeæketâš keâer efpeveJej Øeeflecee, pepeleW og:Ke njer nQ~~
Fme efJeosn ceW MegYeehegjer nw, DeeÙe&Keb[ ceW ceevees~
JenB kesâ peve hetpeW efpeveJej keâes, ceQ Yeer hetpeve "eveess~~41~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOejceCeerÙeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘cebieueeJeleer’ Devethece, jpeleeÛeue leeceW nw~
efmeæketâš efpeveosJe meoe ner, og:Ke oefjõ neves nQ~~
Fme efJeosn hegefj jlvemebÛeÙee, DeeÙe&Keb[ ceW ceevees~
JenB kesâ peve hetpeW efpeveJej keâes, ceQ Yeer hetpeve "evees~~42~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnmebyebefOecebieueeJeleerosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
-jesuee Úbo-
‘he©eeosMe’ efJeosn, leeceefOe jpeleefiejer nw~
Gme hej ßeerefpeveiesn, hetpele heehe njer nw~~
he©ee DeejpeKeb[, DeÕehegjer veiejer nw~
leekesâ peve mes JebÅe, efpeveheo hetpe keâjer nw~~43~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOehe©eeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘meghe©ee’ ceeefnb, jpeleeÛeue ceve ceevee~
Gme hej efpeveJej Oeece, hetpele heehe heueevee~~
DeejpeKeb[ megceOÙe, efmebnhegjer veiejer nw~
leekesâ peve mes JebÅe, efpeveheo hetpe keâjer nw~~44~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOemeghe©eeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘cenehe©ee’ nw osMe, ™heeÛeue lee ceeneR~
Gmekesâ ßeerefpeveefyebye, pepeleW heehe veMeeneR~~
Deejpe Keb[ megceOÙe, cenehegjer veiejer nw~
leekesâ peve mes JebÅe, efpeveheo hetpe keâjer nw~~45~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOecenehe©eeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘he©ekeâeJeefle’, ™heeÛeue DeefYejecee~
efmeæketâš kesâ ceeefnb, hetpele ntB efpeveOeecee~~
Deejpe Keb[ megceOÙe, efJepeÙeehegejf veiejer nw~
leekesâ peve mes JebÅe, efpeveheo hetpe keâjer nw~~46~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebeOf ehe©ekeâeJeleeroMs eceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘MebKeeosMe’ efJeosn, efJepeÙeejOe efieefj ceevee~
efmeæketâš efpeveiesn, hetpele ner megKe oevee~~
(71) (72) lesjnÉerhe efJeOeeve
DeejpeKeb[ megceOÙe, MegYe Dejpee veiejer nw~~
leekesâ peve mes JebÅe, efpeveheo hetpe keâjer nw~~47~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOeMebKeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘veefueveeosMe’ efJeosn, ™heeÛeue ceve YeeJes~
leehej efpeveJejiesn, hetpele Meeskeâ veMeeJes~~
DeejpeKeb[ megceOÙe, MegYe efJejpee veiejer nw~
leekesâ peve mes JebÅe, efpeveheo hetpe keâjer nw~~48~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOeveefueveeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘kegâcegoeosMe’ ceneve, ™heeÛeue Deefle meesns~
leehej ßeerefpeveOeece, hetpele ner megKe nesnw~~
Deejpe Keb[ megceOÙe, keâner DeMeeskeâhegjer nw~~
leekesâ peve mes JebÅe, efpeveheo hetpe keâjer nw~~49~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOekegâcegoeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘meefjlee’ osMe ceneve, ™heeÛeue Jej peevees~
leekesâ efpeveie=n ceeefn,b efpeveheo hetpeve "evees~~
Deejpe Keb[ megceOÙe, JeerleMeeskeâ veiejer nw~
leekesâ peve mes JebÅe, efpeveheo hetpe keâjer nw~~50~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOemeefjleeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-ieerlee Úbo-
‘JeØee’ efJeosn megceeefnb megboj, jpeleefieefj ceveYeeJevee~
veJeketâš ceW Fkeâ ketâš hej nw, efpeveYeJeve Deefle heeJevee~~
Fme osMe Deejpe Keb[ ceW, efJepeÙeehegjer Deefle meesnveer~
leekesâ peveeW mes hetpÙe efpeveJej, cetefle& hetpetB ceesnveer~~51~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOeJeØeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (73)
Jeerosn ‘metJeØee’ ceOeer nw, jpeleefieefj Gòece keâne~
leehes efpeveeueÙe ceW jleveceÙe, efyebye keâe DeefleMeÙe cene~~
Fme osMe DeejpeKeb[ ceW, hegefj JewpeÙebleer meesnveer~
leekesâ peveeW mes hetpÙe efpeveJej, cetefle& hetpetB ceesnveer~~52~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOemegJeØeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYe osMe ‘cenJeØee’ megnelee, leeme ceW efJepeÙeeOe& nw~
Gmehes efpevesÕej cetelf e&ÙeeW keâes, cenecegevf eieCe OÙeele nQ~~
Fme osMe Deejpe Keb[ ceW, veiejer peÙebleer meesnveer~
leekesâ peveeW mes hetpÙe efpeveJej, cetefle& hetpetB meesnveer~~53~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOeceneJeØeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYe osMe ‘JeØeerkeâeJeleer’ ceW, ™hÙeefieefj megboj keâne~
$e+ef<eieCe efJeÛejles nQ meoe, efpeveJej meove ceve nj jne~~
Fme osMe Deejpe Keb[ ceW, Dehejeefpelee hegejf meesnveer~
leekesâ peveeW mes hetpÙe efpeveJej, cetefle& hetpetB ceesnveer~~54~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebeOf eJeØekeâeJeleeroMs eceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej osMe ‘iebOee’ yeerÛe ces,W efJepeÙeeOe& Deveghece Meemelee~
efkeâVej ieCeeW kesâ ieerle mes, efpeveJej YeJeve efvele Yeemelee~~
Fme osMe Deejpe Keb[ ceW, Ûe›eâehegjer Deefle meesnveer~
leekesâ peveeW mes hetpÙe efpeveJej, cetefle& hetpetB ceesnveer~~55~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOeiebOeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYe osMe ‘metiebOee’ ceOeer nw, jpeleefieefj ™heeceÙeer~
efJeÅeeOejeW keâer hebefòeâÙeeB, efpeveJej YeJeve hetpeW mener~~
Fme osMe Deejpe Keb[ ceW, Ke[dieehegjer nw meesnveer~
leekesâ peveeW mes hetpÙe efpeveJej, cetefle& hetpetB ceesnveer~~56~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebefOemegiebOeeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(74) lesjnÉerhe efJeOeeve
MegYe osMe ‘iebOeeruee’ ceOeer nw, jpeleefieefj Deefle meesnvee~
iebOeJe& megjieCe hetpeles nQ, efpeveYeJeve ceve ceesnvee~~
Fme osMe Deejpe Keb[ ceW, veiejer DeÙeesOÙee meesnveer~
leekesâ peveeW mes hetpÙe efpeveJej, cetefle& hetpetB ceesnveer~~57~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebeOf emegiebeOf eueeosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYe ‘iebOeceeefueefve’ osMe ceW, efJepeÙeeOe& efieefj megob j keâne~
Gme hej efpevesÕej efyebye keâes, efvele pepeW megj efkeâVej Dene~~
Fme osMe Deejpe Keb[ ceW, veiejer DeJeOÙee meesnveer~~
leekesâ peveeW mes hetpÙe efpeveJej, cetefle& hetpetB ceesnveer~~58~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmebyebeOf eiebOeceeefueveeroMs eceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-vejsvõ Úbo-
Yejle#es$e ceW efnceefieefj mes, iebiee efmebOet Godieceleer~
™heeÛeue keâer iegheâe leues mes, yeenj neskesâ yenleeR~~
DeeÙe&Keb[ kesâ ceOÙe DeÙeesOÙee, leerLeËkeâj peve nesles~
jpeleeÛeue kesâ efpeveie=n efpeveJej, efyebye pepele megKe nesles~~59~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeYejle#es$emebyebeOf eefJepeÙeeOe&heJe&leefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efMeKejer mes jòeâe jòeâesoe, veefoÙeeB efvekeâueW peeveeW~
efJepeÙeejOe keâer iegheâe leues mes, yeenj Deeleer ceeveeW~~
DeeÙe&Keb[ kesâ ceOÙe DeÙeesOÙee, heg®<e Meueekeâe nesles~
efJepeÙeejOe kesâ efpevecebeof j keâes, hetpele ner ceue Oeesles~~60~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeSsjeJele#es$emebyebefOeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (75) (76) lesjnÉerhe efJeOeeve

-hetCee&IÙe&-MebYeg Úbo- peÙeceeuee

Éerhe Oeelekeâer KeC[ hetJe& ceW, kegâue heJe&le Ún ceve ceesns nQ~
-oesne-
ces® efJeefoMe ceW Ûeej keâns, iepeoble meeOeg ceve ceesns nQ~~
meesuen efieefj Je#eej Je ÛeeQelf eme, jpeleeÛeue Deefle cevenejer~ hetJe&Oeelekeâer KeC[ kesâ, efpevecebeof j DeefYejece~
Fvekesâ mee" efpeveeueÙe hetpetB, Je™B cees#e jceCeer hÙeejer~~1~~ ieeTB iegCeceefCeceeefuekeâe, Mele-Mele keâ™B ØeCeece~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele- -œeefiJeCeer Úbo-
<eef°efpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ veeLe! cegòeâerheleer cegefòeâoelee legcneR~
Øeefleefpeveie=n ceW efpeve ØeefleceeSB, Fkeâ meew Dee" efJejepes nQ~ ceQ vecetB ceQ vecetB nes efJeOeelee legcneR~~
Ún npeej Ûeej meew Demmeer, he©eemeve mes jepes nQ~~ hetefjÙes veeLe! cesjer Ùener keâecevee~
heeBÛe Melekeâ Oeveg legib e jlveceÙe, efpeveJej Øeeflecee MeeÕele nQ~ mJeelce keâer efmeefæ nes DevÙe keâer Ûeen vee~~2~~
Fvekeâer hetpee Yeòeâer keâjles, efceuelee efvepe heo MeeÕele nw~~2~~ Úw kegâueeÛeue mejeW ceW keâceue efKeue jns~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueeefo<eef°efpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeve- ßeer Üer Deeefo osJeer GvneR ceW jnW~~
<ešdmenœeÛeleg:MeleDeMeerefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ leerLe&keâj ceeleg mesJee keâjW Yeefòeâ mes~
hetJe& Oeelekeâer cesW Fkeâ ces™, ‘efJepeÙe’ veece mes megjefieefj nw~ hegCÙe mebÛeÙe keâjW Yeefòeâ keâer Ùegefòeâ mes~~3~~
Fmekesâ meesuen efpevecebeof j nQ, Oeeleefkeâ le® Meeuceefue le® nw~~ Ún efpeveeieej keâes meJe& meeOet veceW~
kegâueheJe&le Deeefokeâ meye MeeÕele, efpevecebefoj Deªòej nQ~ Ûeej iepeoble cebefoj cegveerieCe veceW~~
Fvekeâes hetpetB DeIe& ÛeÌ{ekeâj, Jebove keâjW cegveerÕej nQ~~3~~ meesueneW Mewue Je#eej mJeCee&Ye nQ~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOecesJee&efoefmLeleDe°mehleefleefpeveeueÙesYÙe: meesueneW pewve cebefoj njW leehe nQ~~4~~
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
™hÙeefieefj ÛeeQeflemeeW hej efpeveeueÙe efoheW~
Fve Deªòej efpevecebeof j ceW, efpeveØeeflecee ceefCeceÙe jepes nQ~
Jeboles ner DeMegYe keâce& #eCe cesb efKehesb~~
Dee" npeej Ûeej meew Ûeewefyeme, mebKÙee nw iegCe meepes nQ~~
Ùes meYeer mee" YetYe=led cegveer ceevÙe nQ~
ieCeOej cegefveieCe Ûe›eâJeefle& vej, Fvekeâer mlegefle keâjles nQ~
pewve cebefoj FvneR kesâ peieled ceevÙe nQ~~5~~
ceQ Yeer hetpetB YeefòeâYeeJe mes, Fvemes cevejLe heâueles nQ~~4~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[mebyb ebeOf ecesJee&eof De°mehleefleefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeve- Deehekeâer Yeefòeâ mes %eevepÙeesleer Ye™B~
De°menœeÛeleg:MeleÛelegefJeËMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ DeelceefveefOe heeÙekesâ efmeefækeâeblee Je™B~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~ ÚesÌ[ yeefnjelcelee Deblejelcee yevetB~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~ jlve$eÙe Ùegefòeâ mes hejce Deelcee yevetB~~6~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (77)
veeLe! Ssmeer ke=âhee keâerefpeS Yeòeâ hes~
cegefòeâheÙeËle leJe heeo ceve ceW efoheW~~
Deele&-jewõeefo ogOÙee&ve keâer neefve nes~
Oece& Megkeäuewkeâ meodOÙeeve keâer Øeeefhle nes~~7~~
mJeelce ceW ueerve nes efÛeòe Skeâe«e nes~
mJeelce heerÙet<e keâe heeve iegCekeâej nes~~
‘‘%eeveceefle’’ hetCe& nes meewKÙe Yeb[ej nes~
Yeòeâ lesje YeJeebYeesefOe mes heej nes~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLele<eef°efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(78) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 10)
DeÛeueces® hetpee
mLeehevee (ieerleeÚbo)
ßeer DeÛeueces® jepelee nw, Dehej Oeeleefkeâ Éerhe ceW~
meesuen efpeveeueÙe leeme ceW, efpeveefyebye nQ Gve yeerÛe ceW~~
ØelÙe#e oMe&ve nes veneR, DeleSJe hetpetB ceQ ÙeneB~
Dee£eve efJeefOe keâjkesâ ØeYees, LeehetB legcnW DeeJees ÙeneB~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-DeLee°kebâ-ieerleeÚbo-
iebieeveoer keâe mJeÛÚ Øeemegkeâ, veerj Peejer ceW Ye™B~
mebmeej kesâ $eÙeleehe Meebleer, nsleg $eÙeOeeje keâ™B~~
ßeer DeÛeueces™ kesâ efpeveeueÙe, Deew efpevesÕej efyebye keâes~
ceQ hetpentB efveleYeefòeâ mes, veeMetB mekeâue peieÉbÉ keâes~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
keâhet&j Ûebove hebkeâ Meerleue, Yej keâšesjer ceW efueÙee~
efpeveheeo hebkeâpe hetpeles, YeJelehle ceve Meerleue efkeâÙee~~ßeer.~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Ûebovebb efveJe&heeceerefle mJeene~
ogiOeeefyOe hesâve meceeve GppJeue, Oeewle lebogue Leeue ceW~
efpeveÛejCe Jeeefjpe kesâ efvekeâš, Oej hegpb e veeTB Yeeue ceQ~~ßeer.~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (79)
yesuee Ûecesueer ceewueefmeefj, megjefYele megceve Yej ueeFÙee~
kebâohe& ohe& efJeveeMeves keâes, veeLe ÛejCe ÛeÌ{eFÙee~~ßeer.~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
hekeâJeeve hesâveer ceesokeâeefokeâ, mejme Leeueer ceW YejW~
#egOe jesie nj legce heo keâceue, hetpele #egOee [eefkeâefve njW~~ßeer.~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
keâhet&j pÙeesleer peieceies, DebOesj meye peie keâe njs~
legce ÛejCe hetpee oerhe mes, ceve OJeeble keâes #eCe ceW njs~~ßeer.~~6~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
oMeiebOe megjefYele Oethe Deiveer-hee$e ceW KesTB meoe~
Deblej keâueg<e yeenj Yeies, veefnb mJehve ceW nes Yeüce keâoe~~ßeer.~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Debietj Deece Deveej heâue, DeKejesš Deeefokeâ ueeFÙee~
De#eÙe megKeo heâue nsleg efpeveheo, he©e efvekeâš ÛeÌ{eFÙee~~ßeer.~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue iebOe De#ele heg<he vesJepe, oerhe Oethe ® heâue efueÙee~
efvepe mebheoe kesâ nsleg YeieJeved! DeIe& leJe Dehe&Ce efkeâÙee~~ßeer.~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
hejce Meebefle megKe nsleg, MeebleerOeeje ceQ keâ™B~
mekeâue peiele ceW Meebefle, mekeâue mebIe ceW nes meoe~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
(80) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ûebhekeâ njefmebieej, heg<he megiebefOele Deefhe&les~
nesJes megKe Deceueeve, og:Ke oeefjõ heueeÙeles~~11~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-oesne-
DeÛeue ces® kesâ efpeveYeJeve, hetpetB Yeefòeâ mecesle~
heg<heebpeefue keâj hetpeles, efpevecebefoj YeJemesleg~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-Deef[uue Úbo-
DeÛeueces® ceW YeõMeeue Jeve peeefveÙes~
leeceW hetjye efoMe efpevecebefoj ceeefveÙes~~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj ceQ hetpetB efvele YeeJe mes~
efpeveiegCe mebheefle nsleg YepetB Deefle ÛeeJe mes~~1~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf eYeõMeeueJeveefmLelehetJe&eof iedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
le=leerÙe ces® kesâ YeõMeeue ceW jepelee~
oef#eCeefoMe efpeveYeJeve Devethece Meemelee~~DeIÙe&.~~2~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebefOeYeõMeeueJeveefmLeleoef#eCeefoiedefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® kesâ YeõMeeue ceW jcÙe nw~
heef§eceefoMe efpevemeove mekeâuemegKeme©e nQ~~DeIÙe&.~~3~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebefOeYeõMeeueJeveefmLeleheef§eceefoiedefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® kesâ YeõMeeue Gòej efoMeer~
efpevecebefoj ceW efpeveØeeflecee Devegheceke=âleer~~DeIÙe&.~~4~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf eYeõMeeueJeveefmLeleGòejefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (81)
-vejsvõ Úbo-
DeÛeueces® kesâ veboveJeve ceW, hetJe& efoMeer efpeveiesne~
efvepe Deelece DevegYeJe jmemJeeoer, cegevf eieCe vecele mevesne~~
veerjeefokeâ JemegõJÙe efceueekeâj, DeIe& ÛeÌ{eTB Deekesâ~
efvepe Deelece mecejme peue heerkeâj, yemetB cees#ehegj peekesâ~~5~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf eveboveJeveefmLelehetJe&eof efipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® veboveJeve oef#eCe, megjJebefole efpeveOeecee~
FbefõÙe megKe lÙeeieer Jewjeieer, Ùeefle Jebosb efve<keâecee1~~veerje.~~6~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf eveboveJeveefmLeleoef#eCeefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Megæelece OÙeeveer cegevf e %eeveer, efpeve keâe OÙeeve Oejs nQ~
DeÛeueces® vebove heef§ece efoMe, efpeveie=n heehe njs nQ~~veerje.~~7~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf eveboveJeveefmLeleheef§eceefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® kesâ veboveJeve ceW, Gòej efoMe efpeveie=n nQ~
mecejme efvePe&j peue DeJeieener, ieCeOej ieCe Jebole nQ~~veerje.~~8~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebefOeveboveJeveefmLeleGòejefoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-oesne-
DeÛeueces® Jeve meewceveme, hetjye efoMe efpeveOeece~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj ceQ pepetB, efmeæ keâjes meye keâece~~9~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf emeewcevemeJeveefmLelehetJe&eof iedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® meewceveme kesâ, oef#eCe efoMe efpeveiesn~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj hetpentB, keâjes nceW ieleosn2~~10~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebefOemeewcevemeJeveefmLeleoef#eCeefoiedefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
1. FÛÚejefnle~ 2. DeMejerjer efmeæheo~
(82) lesjnÉerhe efJeOeeve
DeÛeueces® meewceveme kesâ, heef§ece efpeveie=n efmeæ~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj ceQ pepetB, keâ™B ceesn Deefj efyeæ~~11~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebefOemeewcevemeJeveefmLeleheef§eceefoiedefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® meewceveme kesâ, Gòej efpeveie=n meej~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj hetpentB, nesTB YeJeoefOe heej~~12~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf emeewcevemeJeveefmLeleGòejefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-ÛeewheeF& Úbo-
DeÛeueces® heeb[kg eâJeve peeve, hetjye efoMe efpeveefveueÙe1 ceneve~
Deke=âef$ece efpeveefyebye ceneve, DeIÙe& ÛeÌ{eÙe keâ™B iegCeieeve~~13~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebefOeHeeb[gkeâJeveefmLelehetJe&efoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® heeb[kg eâJeve veece, oef#eCe efoefMe Deveghece efpeveOeece~
Deke=âef$ece efpeveefyebye ceneve, DeIÙe& ÛeÌ{eÙe keâ™B iegCeieeve~~14~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf eHeeb[kg eâJeveefmLeleoef#eCeefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® heeb[kg eâJeve keâne, heef§ece efoMe efpevecebeof j jne~
Deke=âef$ece efpeveefyebye ceneve, DeIÙe& ÛeÌ{eÙe keâ™B iegCeieeve~~15~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf eHeeb[kg eâJeveefmLeleheef§eceefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® heeb[kg eâJeve mener, Gòej efoefMe efpeveie=n megKe cener~~
Deke=âef$ece efpeveefyebye ceneve, DeIÙe& ÛeÌ{eÙe keâ™B iegCeieeve~~16~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebefOeHeeb[gkeâJeveefmLeleGòejefoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
1. eqpevecebefoj~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (83)
-hetCee&IÙe&-oesne-
DeÛeueces® ÛeGJeve efJe<eQ, Ûeej Ûeej efpeveOeece~
hetjCe DeIÙe& mebpeesÙe kesâ, pepetB efvelÙe efve<keâece~~1~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
meesuen efpeveie=n ceW Delegue, efpeveJej efyebye ceneve~
me$en meew De" yeerme nQ, Pegkeâ-Pegkeâ keâ™B ØeCeece~~2~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeveSkeâmenœemehle-
MeleDe°eefJebMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeueces® kesâ efJeefoMe ceW, heeb[gkeâefMeueeefo JebÅe~
hetpetB DeIe& ÛeÌ{eÙe kesâ, vecetB-vecetB megKekebâo~~3~~
Ô ÜeR ßeerDeÛeueces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveefJeefokeâdemf Leleheeb[kg eâeefoefMeueeYÙe: hetCee&IÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-oesne-
keâuheJe=#e efÛebleeceCeer, efÛeÛÛesleve YeieJeeve~
efÛevcetjefle efpevecetelf e& keâes, vecetB vecetB Oej OÙeeve~~
-jesuee Úbo-
peÙe peÙe DeÛeue megces®, MeeÕele efmeæ cenevee~
peÙe peÙe hegCÙe efvekesâle, DeefleMeÙe meewKÙe Kepeevee~~
peÙe peÙe ßeer efpeveiesn, meesuen mJeCe&ceÙeer nQ~
peÙe peÙe ßeerefpeveefyebye, veevee jlveceÙeer nQ~~1~~
ceevemlebYe OJepeeefo, leesjCe ceefCeceeueeSB~
leerve keâesš efmeæeLe&, ÛewlÙele™ yeng ieeSB~~
JewYeJe Delegue DemebKÙe, menefpekeâ jnW JeneB hes~
megjheefle vejheefle efvelÙe, hetpeve keâjW leneB hes~~2~~
(84) lesjnÉerhe efJeOeeve
ÛeejCe $e+ef<eieCe DeeÙe, Deelece OÙeeve Oejs nQ~
keâce&keâuebkeâ veMeeÙe, Gòece meewKÙe Yejs nQ~~
mecÙeioMe&ve heeÙe, YeefJepeve le=hle meg nesles~
Deelce mJe™he efJeÛeej, YeJe YeJe keâe YeÙe Keesles~~3~~
ceQ veejkeâ efleÙeËÛe, osJe ceveg<Ùe veneR ntB~
heg®<e vehegbmekeâ™he, Œeer™he veneR ntB~~
meye hegodieue heÙee&Ùe, Ghepe Ghepe keâj efJeveMes~
keâce&GoÙe mes peerJe, FveneR ceW efvele efJeuemes~~4~~
efve§eÙeveÙe mes efvelÙe, hejceevebo mJeYeeJeer~
ceQ DevebleiegCe hegbpe, kesâJeue%eeve ØeYeeJeer~~
ceQ cegPeceW efLej nesÙe, efvepe ceW ner efvepe heeTB~
ØeYeg Jen efove keâye nesÙe, peye ceQ OÙeeve ueieeTB~~5~~
legce Yekeäleer mes veeLe, Meefòeâ Øeieš nes cesjer~
keâ™B keâce& keâe veeMe, Útšs YeJe YeJe hesâjer~~
peye lekeâ cegeòf eâ ve nesÙe, leye lekeâ Yeefòeâ ùoÙe ceW~
jns Deehekeâer osJe! ‘‘%eeveceleer’’ ®efÛe ceve ceW~~6~~
-oesne-
pees hetpeW efpeveJej YeJeve, Yeefòeâ YeeJe mes efvelÙe~
mees efpeveiegCe mebheefle uenW, Deveg›eâce mes YeJeefYeÅe~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemLeßeerDeÛeueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (85)
(hetpee veb. 11)
heefMÛeceOeelekeâer KeC[mLe OeelekeâerJe=#e-
MeeuceueerJe=#e efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (nefjieereflekeâe Úbo)
(Ûeeue-meccesoieÌ{ efiejveej......)
JejÉerhe Oeeleefkeâ ceW DehejefoMe, yeerÛe megjefieefj DeÛeue nw~
leekesâ efJeefoMe F&Meeve ceW, MegYe Oeelekeâer õgce Delegue nw~~
megjefieefj kesâ vew$e+lÙe MeeÕele, Meeuceueer õgce meesnvee~
ÉÙe Je=#e MeeKee hej efpeveeueÙe, hetpentB ceve ceesnvee~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eOeelekeâerMeeuceueerÉÙeJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eOeelekeâerMeeuceueerÉÙeJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eOeelekeâerMeeuceueerÉÙeJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-DeLee°keâ-
peue Deceue ues efpeveheeo hetpetB, keâce&ceue Oegue peeÙesiee~
Deelceerkeâ mecelee jme efJeceue, Deevebo DevegYeJe DeeÙesiee~~
he=LJeerceÙeer oes Je=#e kesâ, efpeveiesn ceefCeceÙe cetefle&ÙeeB~
peÙeJeble nesJeW efvelÙe ner, efÛebleeceCeer efpevecetefle&ÙeeB~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
Ûebove megiebefOele ues efpevesÕej, heo pepetB Deevebo mes~
mJeelceevegYeJe Deeuneo heekeâj, ÚtšntB peie ÉbÉ mes~~
(86) lesjnÉerhe efJeOeeve
he=LJeerceÙeer oes Je=#e kesâ, efpeveiesn ceefCeceÙe cetefle&ÙeeB~
peÙeJeble nesJeW efvelÙe ner, efÛebleeceCeer efpevecetefle&ÙeeB~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
ÛeboeefkeâjCe mece OeJeue lebogue, hegbpe efpeve Deeies Oe™B~
Jej Oece& Megkeäue megOÙeeve efvece&ue, heeÙe Deelece efveefOe Je™B~~he=LJeer.~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceboej Ûebhekeâ heg<he megjefYele, ueeÙe efpeveheo hetpeles~
efvepe DeelceiegCe keâefuekeâe efKeues, peve Yeücej leehes ietBpeles~~he=LJeer.~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesokeâ hegDee yejheâer Fcejleer, ueeÙe efpeve mevcegKe OejW~
Deelcewkeâjme heerÙet<e efceefßele, Delegue Deevebo YeJe njW~~he=LJeer.~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
oerhekeâ efMeKee GÅeeslekeâejer, efpeve ÛejCe ceW Jeejvee~
De%eeve efleefcej nšeÙe Devlej, %eevepÙeesleer Oeejvee~~he=LJeer.~~6~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
oMeiebOe Oethe cebieeÙe mJeene1-veeLe keâes Dehe&Ce efkeâÙee~
Jemeg keâce& mJeene nsleg ner, efvepe Deelce keâes lehe&Ce efkeâÙee~~he=LJeer.~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Debietj Deece Deveej ieVee, ueeÙe efpevehetpee keâ™B~
Jej cees#e heâue keâer DeeMe ueskeâj, keâce& kebâškeâ heefjn™B~~he=LJeer.~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
1. Deefive~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (87)
peue iebOe De#ele heg<he vesJepe, oerhe Oethe heâueeefo ues~
efpeve keâuhele® hetpele cevees-JeebeÚ f le mekeâue heâue Peš efceueW~~he=LJeer.~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeOeelekeâerMeeuceueerJe=#eefmLeleefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
Ùecegvee meefjlee veerj, kebâÛeve Peejer ceW Yeje~
efpeveheo Oeeje osle, Meebelf e keâjes meye ueeskeâ ceW~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
keâceue Jekegâue DejefJebo, megjefYele hetâueeW keâes Ûegves~
efpeveheo hebkeâpe DehÙe&, ÙeMe meewjYe ÛengeB of Me YeüceW~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
DeÛeueces® F&Meeve, Je=#e DeebJeues mece keâne~
vew$e+le Meeuceefue peeve, efpeveie=n hetpetB heg<he ues~~1~~
DeLe OeelekeâerMeeuceefueJe=#emLeeves ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-nefjieereflekeâe-
Fme Oeelekeâer le® Gòejer, MeeKee efJe<es efpeveie=n cene~
osJeeefOeosJe efpevesvõ keâer, Øeeflecee jlveceefÙe nQ JeneB~~
megjefYele heJeve Øesejf le efpeveeueÙe, ceefCe OJepee efvele heâjnjW~
Jej DeIÙe& ueskeâj hetpeles ner, keâce& Me$et Lej njW~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeßeerDeÛeuecesjesjerMeevekeâesCes Oeelekeâer-
Je=#eefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
le® Meeuceueer keâer oef#eCeer, MeeKee Gheefj efpeveOeece nw~
ce=lÙegbpeÙeer efpeveosJe keâer, Øeeflecee JeneB DeefYejece nw~~
(88) lesjnÉerhe efJeOeeve
megjefYele heJeve Øesejf le keâjW, efpeveie=n OJepee efvele heâjnjW~
Jej DeIÙe& ueskeâj hetpeles ner, keâce& Me$et Lej njW~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eßeerDeÛeuecesjesvez$e+lÙekeâesCes Meeuceefuele®-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&IÙe&-oesne-
DeÛeueces® kesâ ÉÙe le™, Oeeleefkeâ Meeuceefue peeve~
oesveeW kesâ efpeveiesn keâes, DeIÙe& ÛeÌ{eTB Deeve~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eßeerDeÛeueces®mebyebeOf eOeelekeâerMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
oesveeW le® kesâ efpeveYeJeve, efpeveceW efpeveJej efyebye~
oes meew meesuen peeefveÙes, pepele n™B peie ef[bYe~~2~~
Ô ÜeR DeÛeueces®mebyebefOeOeelekeâerJe=#eMeeuceueerJe=#eefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeve
efÉMele<ees[MeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-nefjieereflekeâe-
peÙe peÙe Deke=âef$ece efpeveYeJeve, DeIenjCe peie Ûet[Ì eceCeer~
peÙe peÙe Deke=âef$ece efpeveØeeflece, meye cetelf e&ÙeeB efÛebleeceCeer~~
peÙe peÙe Deveeefo Deveble Deveghece, ef$eYegJevewkeâ efMeKeeceCeer~
peÙe ceesn Deefn kesâ efJe<e ØenejCe, veeLe! legce iee®lceCeer1~~1~~
megjefieefj DeÛeue Gòej efoMeer, Gòej kegâ™ nw YeesieYet~
lenb Oeelekeâer le® Leue Je=nled, hes Jesefokeâe Dej heer" pet~~
jepele Gleg” cene ceveesnj, ceefCeceÙeer Ùes le® njs~
Gvehes Deke=âef$ece efpevemeove, cesjs mekeâue keâefueceue njW~~2~~
1. mehe& kesâ efJe<e keâes otj keâjves Jeeueer ie®Ì[ceCeer~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (89) (90) lesjnÉerhe efJeOeeve

le® Ûeej efoMe keâer Ûeej MeeKee, cegKÙe nQ Gve Skeâ ceW~ ns YeòeâJelmeue! oerveyebOet! ke=âhee cegPe hej keâerefpeS~
efpeveie=n Deke=âef$ece MeesYelee, megjie=n yeves nQ leerve ceW~~ ns veeLe! Deye lees cegPes kesâJeue, ‘%eeveceefle’ ßeer oerefpeS~~9~~
FveceW meoe JÙeblej jnW, mecÙekeälJe jlveeW Ùegle Yeves~
-oesne-
heefjJeej le® DeieefCele keâns, heefjJeej megj Gvehes Ieves~~3~~
MeeÕele ßeer efpeveiesn kesâ, mJeÙebefmeæ efpeveefyebye~
heâue ceefCeceÙeer nw DeebJeues mece, heefòeÙeeB cejkeâleceCeer~ ceve-JeÛe-leve mes hetpentB, PeÌ[W keâce& keâšg efvebye~~10~~
keâeWheue heoceceefCe kessâ yeves, yeng hetâue veevee JeCe&veer~~ Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeßeerDeÛeueces®mebyebeOf eOeelekeâerMeeuceefueJe=#e-
meye osJeie=n ceW Yeer meoe, efpeveOeece Deveghece jepeles~ efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
Gvekeâer keâjW pees Jebovee, meye heehe #eCe ceW veeMeles~~4~~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
efpevejepe efmebnemeve jleve-ceefCeÙeeW peef[Ì le Deefle meesnvee~ -MebYeg Úbo-
$eÙe Ú$e ceW ceesleer ueškeâles, MeefMeefkeâjCe mece ceesnvee~~
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
ÛeeQme" Ùegieue megj neLe ceW, Ûeecej efueÙes nQ YeeJe mes~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
Jej Dee" cebieue õJÙe meye, efpevejepe meefVeOe Yeemeles~~5~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
yeng os J e-os J eer DehmejeÙeW , FvõieCe Yeer DeeJeles ~ kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
efpeveJebovee iegCeieeve hetpeve, keâjle MeerMe veJeeJeles~~ ~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
mebieerle yeepes efJeefJeOe yepeles, efkebâkeâCeer Iebše Keves~
JeerCee yepeeles ve=lÙe keâjles, leeue os-oskeâj Ieves~~6~~
KesÛej ÙegieefueÙee Yeefòeâ mes, efpeveJebovee keâjles JeneB~
vej-veeefjÙeeB YetÛej meoe, efJeÅee kesâ yeue efheâjles JeneB~~
DeekeâeMeieeceer $e+efæ mes, $e+ef<eieCe JeneB efJeÛejCe keâjW~
efpeveJebovee mes yeng pevece kesâ, heehe lel#eCe heefjnjW~~7~~
ieCeOej meg›eleOej Ûe›eâOej, nueOej ieoeOej meJe&oe~
ßeggleOej DeMeefveOej kegâueOeje, efpeveYeefòeâ keâjles Mece&oe~~
DeOÙeelce Ùeesieer Jeerlejeieer, Megæ Deelece OÙeeJeles~
Jej efveefJe&keâuhe meceeefOejle, nes hejce Deevebo heeJeles~~8~~
ceQ Yeefòeâ ßeæe YeeJe mes, ns veeLe! legce MejCee efueÙee~
yeme ce=lÙeg ceuue heÚeÌ[ves keâes, legce efvekeâš Oejvee efoÙee~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (91)
(hetpee veb. 12)
heefMÛeceOeelekeâer KeC[ heJe&le efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (vejsvõ Úbo)
Dehej Oeelekeâer KeC[Éerhe ceW, <ešdkegâue heJe&le meesnW~
efJeefoMee ceW iepeoble Ûeej nQ, megj vej keâe ceve ceesnW~~
meesuen efieefj Je#eej megneves, ÛeeQefleme jpeleeÛeue nQ~
Fvekesâ mee" efpeveeueÙe hetpetB, heo efceuelee DeefJeÛeue nw~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLe De°keâ (vejsvõ Úbo)
pevce peje ce=lÙet Ùes leerveeW, YeJe-YeJe ceW ogKe osles~
ØeYees! efveJeejes Fvekeâes legce heo, ceW $eÙe Oeeje osles~~
MeeÕele efpevecebefoj Øeeflecee keâes, hetpetB n<e& yeÌ{ekesâ~
hejceevebo megKeece=le heeTB, legce heo Øeerefle yeÌ{ekesâ~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceeveme leveg Deeieblegkeâ heerÌ[e, YeJe-YeJe ceW ogKe osJeW~
ØeYees! efveJeejes Fvekeâes legce heo-hebkeâpe iebOe ÛeÌ{eJeW~~MeeÕele.~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
(92) lesjnÉerhe efJeOeeve
FbefõÙe megKe #eCeYebiegj Fvemes, meoe keäuesMe neslee nw~
De#ele kesâ yeng hegbpe ÛeÌ{eles, De#eÙe megKe neslee nw~~
MeeÕele efpevecebefoj Øeeflecee keâes, hetpetB n<e& yeÌ{ekesâ~
hejceevebo megKeece=le heeTB, legce heo Øeerefle yeÌ{ekesâ~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
keâeceosJe ves ef$eYegJeve peve keâes, Deheves JeMÙe efkeâÙee nw~
legce heo heg<he ÛeÌ{eles YeefJepeve, Fvekeâes JeMÙe efkeâÙee nw~~MeeÕele.~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
YetKe efheMeeÛeer yengogKe osleer, legceves Fmes veMeeÙee~
veevee efJeOe vewJesÅe ÛeÌ{eles, JÙeeefOe jefnle nes keâeÙee~~MeeÕele.~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceve ceW ceesn DebOesje ÚeÙee, %eeve ves$e veefnb Kegueles~
oerhekeâ mes legce Deejefle keâjles, Deelce mejes®n efKeueles~~MeeÕele.~~6~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe oMeebieer Deefivehee$e ceW, KesTB megjefYe G"s nw~
DeMegYe keâce& #eCe ceW peue peeles, megÙeMe megiebeOf e yeÌ{s nw~~MeeÕele.~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
mejme ceOegj leepes heâue ueskeâj, efMeJeheâue nsleg ÛeÌ{eTB~
ceveesYeeJevee hetjer keâerpes, neLe peesÌ[ efMej veeTB~~MeeÕele.~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (93)
peue heâue Deeefokeâ DeIÙe& mepeekeâj, Ûeeboer heg<he efceueeTB~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj keâ™B ØeeLe&vee, jlve$eÙe efveefOe heeTB~~MeeÕele.~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeovleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmLeleefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-oesne-
MeebleerOeeje ceQ keâ™B, efpeveJejheo DejefJebo~
ef$eYegJeve ceW Yeer Meebefle nes, efceues efvepeelce Deevebo~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
megjefYele njefmebieej ues, heg<heebpeueer keâjble~
megKe mebleefle mebheefle yeÌ{s, efvepeefveefOe efceues Deveble~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
Dehej Oeelekeâer Éerhe, mee" DeÛeue kesâ efpeveie=ne~
pepetB ùoÙe Oej Øeerle, heg<heebpeefue keâj Yeefòeâ mes~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
<ešd kegâueeÛeue DeIÙe&
-vejsvõ Úbo-
DeÛeueces® kesâ oef#eCe efoMe ceW, efnceJeve jpeleceÙeer nw~
iÙeejn ketâš meefnle heJe&le ceefOe, he©e mejesJej Yeer nw~~
õn efyeÛe keâceue, keâceue efyeÛe osJeer-ßeer keâes YeJeve yeKeevee~
hetJe& efoMee ceW efmeæketâš, efpeveiesn pepetB DeIe nevee~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eefnceJeledheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ogefleÙe ceneefnceJeve kegâueveie nw, jpeleceÙeer veJeketâše~
cenehe©eõn kesâ keâceueeW efyeÛe, Üer megefj iesn Devet"e~~
(94) lesjnÉerhe efJeOeeve
hetJe&efoMee iele efmeæketâš hej, ßeerefpeveYeJeve megneJeW~
$e+ef<eieCe efvele Jebove keâjles nQ, nce Yeer DeIe& ÛeÌ{eJeW~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeceneefnceJeledheJe&leefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efve<eOeefiejer Jej lehle keâvekeâ ÚefJe, veJeketâšve megj mesJeer~
ceOÙeefleefiebÚ mejesJej kesâ efyeÛe, keâceue ceOÙe Oe=efleosJeer~~hetJe&.~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeefve<eOeheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veerueeÛeue Jew[tÙe& ceefCeÅegefle, veJeketâšeW mes cevenj~
kesâmeefjõn ceW keâceue yeerÛe, keâerleer&osJeer Deefle megvoj~~hetJe&.~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeveerueheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
®keäceerveie ™heeÚefJe ketâšeW, Dee" meefnle ceve ceesns~
hegb[jerkeâ õn ceOÙe keâceue ceW, yegefæosJeer meesns~~hetJe&.~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe®efkeäceheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efMeKejerveie mJeCee&Ye yeerÛe, cenehegb[jerkeâ mejJej nw~
ceOÙe keâceue efyeÛe ue#ceerosJeer, iÙeejn ketâš Gheefj nQ~~hetJe&.~~6~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eefMeKejerheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
iepeoble efpeveeueÙe DeIÙe&
-vejsvõ Úbo-
DeÛeueces® F&Meeve efoMee ceW, ceeuÙeJeeve iepeoblee~
veerueceCeer mece ÚefJe Deeflemegboj, veJeketâšeW mes meblee~~
ces® efvekeâš kesâ efmeæketâš hej, efpevecebeof j DeefYejecee~
ceQ efvele hetpetB DeIe& ÛeÌ{ekeâj, heeTB efvepe efJeßeecee~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeceeuÙeJeeveiepeobleheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (95)
ces™ keâer DeeivesÙe efoMee ceW, meewcevemÙe iepeoblee~
Ûeeboer mece Deefle keâeble Ûecekeâlee, meele ketâš efJeuemeblee~~ces®.~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOemeewcevemeiepeobleheJe&leefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ces™ kesâ vew$e+lÙe keâesCe ceW, efJeÅeglØeYe iepeoblee~
lehlekeâvekeâ ÚefJe MeeÕele megvoj, veJeketâšeW Ùegle meblee~~ces®.~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eefJeÅeglØeYeiepeobleheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ces™ kesâ JeeÙeJÙe efoMee ceW, iebOeceeoveeÛeue nw~
keâvekeâkeâebefle mes efohes ceveesnj, meele ketâš DeefJeÛeue nw~~ces®.~~10~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeiebOeceeoveiepeobleheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eej heJe&le efpeveeueÙe DeIÙe&
-jeie Yejlejer-
ceQ efpeveheo hettpetB meoe, ceve-JeÛe-keâeÙe ueieeÙe~
Jebole veJeefveefOe mebheoe, DeefleMeÙe cebieue LeeÙe~~šskeâ.~~
meerleeveefo Gòej lešs, ‘‘efÛe$eketâš’’ Je#eej~
lee efieefj hes Fkeâ efpeveYeJeve, DeefJeveeMeer DeefJekeâej~~ceQ.~~11~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleeveÅegòejlešs efÛe$eketâšJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘veefueveketâš’ Je#eej nw, keâebÛeve keâer Åegefle peeve~
leekesâ efpevecebefoj efJe<eW, efpeveJej efyecye ceneve~~ceQ.~~12~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleeveÅegòejlešss veefueveketâšJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘he©eketâš’ Je#eej nw, lee efieefj hes ÛeG ketâš~
efmeæketâš ceW efpevemeove, hetpele hegCÙe Deštš~~ceQ.~~13~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleeveÅegòejlešs he©eketâšJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(96) lesjnÉerhe efJeOeeve
‘SkeâMewue’ Je#eej nw, YetYe=le DeefJeÛeue ceeve~
leekesâ efpevecebefoj efJe<eW, Deke=âef$ece YeieJeeve~~ceQ.~~14~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleeveÅegòejlešs SkeâMewueJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-jeie Yejlejer-
ceQ hetpetB efpeveefyebye keâes, YeefòeâYeeJe Gj Oeej~
pes vej Jebosb YeeJe mes, les GlejW YeJe heej~~
osJeejCÙe meceerhe mes, nw ‘ef$eketâš’ Je#eej~
leekesâ ßeer efpeveJesMce keâes, hetpeW Fbõ Deheej~~ceQ.~~15~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleeveoeroef#eCelešs ef$eketâšJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eejeÛeue ‘JewßeJeCe’, Deveghece jlve YeC[ej~
leekeâe efpevecebeof j keâne, cees#e cenue keâe Éej~~ceQ.~~16~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleeveoeroef#eCelešs JewßeJeCeJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘Deelceebpeve’ Je#eej hes, KesÛej ieCe DeeJeble~
leekesâ ßeer efpeveiesn keâes, cegevf eieCe efvelÙe veceble~~ceQ.~~17~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleeveoeroef#eCelešs DeelceebpeveJe#eejheJe&le-
efmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘Debpeve’ veie Je#eej nw, hetjs megjieCe DeeMe~
leekesâ efpeveie=n hetpeles, nesles keâce& efJeveeMe~~ceQ.~~18~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeDebpeveJe#eejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-Deef[uue Úbo-
‘ßeæeJeeve’ Je#eej, keâvekeâceÙe ceeefveÙes~
Yeõmeeue Jeve Jesoer, efvekeâš yeKeeefveÙes~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (97)
leehes ßeer efpeveYeJeve, efJe<eW efpeveefyebye keâes~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, n™B peie ÉbÉ keâes~~19~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleesoeveoeroef#eCelešs ßeæeJeevedJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘efJepešeJeeve’ keâne, Je#eej efiejerMe hes~
ketâš keâns nQ Ûeej, jnW megj leerve hes~~
Fkeâ ceW ßeer efpeveYeJeve, efJe<eW efpeveefyecye keâes~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, n™B peie ÉbÉ keâes~~20~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleesoeveoeroef#eCelešs efJepešeJeeveJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘DeeMeerefJe<e’ Je#eej, efiejer Deveghece peneB~
megjefkeâVejieCe efpeveJej, ÙeMe ieeles JeneB~~
leehes ßeer efpeveYeJeve, efJe<eW efpeveefyebye keâes~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, n™B peie ÉbÉ keâes~~21~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleesoeveoeroef#eCelešs DeeMeerefJe<eJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veie Je#eej ‘megKeeJen’, megKeoeleej nw~
leekesâ efpeveie=n pepele, YeefJekeâ YeJe heej nQ~~
leehes ßeer efpeveYeJeve, efJe<eW efpeveefyecye keâes~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, n™B peie ÉbÉ keâes~~22~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleesoeveoeroef#eCelešs megKeeJenJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘Ûevõceeue’ Je#eej, efiejer megKekeâej nw~
YetleejCÙe meceerhe, keâvekeâceefÙe meej nw~~
leehes ßeer efpeveiesn, efpevesÕej efyecye keâes~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, n™B peie ÉbÉ keâes~~23~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleesoeveoerGòejlešs ÛevõceeueJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(98) lesjnÉerhe efJeOeeve
‘metÙe&ceeue’ Je#eej, efpevesÕej iesn mes~
YeefJepeve ceve lece njW, ÚgÌ[e leve vesn mes~~
efpeveJej ie=n kesâ meYeer, efpevesÕejefyecye keâes~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, n™B peie ÉbÉ keâes~~24~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleesoeveoerGòejlešs metÙe&ceeueJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘veeieceeue’ Je#eej, Delegue efpeveie=n leneB~
veeiesvõeefokeâ osJe, keâjW hetpeve JeneB~~
efpeveJejie=n kesâ meYeer, efpevesÕej efyebye keâes~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, n™B peie ÉbÉ keâes~~25~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleesoeveoerGòejlešs veeieceeueJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘osJ eceeue’ Je#eej, ceveesnj peeef veÙes ~
osJe hetpÙe efpeveiesn, JeneB hej ceeefveÙes~~
megj vej hetefpele meJe&, efpevesÕej efyebye keâes~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, n™B peie ÉbÉ keâes~~25~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLemeerleesoeveÅegòejlešss osJeceeueJe#eej-
heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeeOe& efpeveeueÙe DeIÙe&
-Deef[uue Úbo-
DeÛeueces® kesâ hetJe&, efJeosn yeKeeefveÙes~
meerlee Gòej ‘keâÛÚe’, osMe megceeefveÙes~~
leekesâ ceefOe ™heeÛeue hes, efpeve Oeece keâes~~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, lepetB ogKeLeeve keâes~~27~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnkeâÛÚeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (99)
osMe ‘megkeâÛÚe’ Dehej, Oeelekeâer ceeefnb nw~
DeÛeue ces® kesâ hetJe&, efJeosnve ceeefnb nw~~
ceOÙe jpeleefieefj kesâ, ßeer efpeveie=n keâes pepet~B
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj efpeve, Øeeflecee keâes efvele Yepet~B ~28~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnmegkeâÛÚeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DehejOeelekeâer ceOÙe, DeÛeue megjefieefj keâne~
leekesâ hetjye osMe, ‘cenekeâÛÚe’ uene~~
leekesâ ceefOe jpeleeÛeue, hej efpeveie=n meoe~
hetpeBt DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YepetB megKe mecheoe~~29~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosncenekeâÛÚeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘keâÛÚkeâeJeleer’, ceOÙe efJepeÙeeOe& nw~
leekesâ efpeveie=n keâes efvele, hetpeW YeJÙe nQ~~
eflevekesâ ßeer efpeveefyebye, Deke=âef$ece meesnles~
DeIÙe& ÛeÌ{eÙe pepetB, megjvej ceve ceesnles~~30~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnkeâÛÚkeâeJeleeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘DeeJelee&’ nw osMe, ceOÙe efJepeÙeeOe& nw~
leehes veJe ketâšeW ceW, Fkeâ efJeKÙeele nw~~
efmeæketâš ceW efpeve-Øeeflecee keâes hetpeles~
DeIÙe& ÛeÌ{eÙe pepeW, vej og:Ke mes Útšles~~31~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnDeeJelee&oMs eefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘ueebieueeJelee&’, ceefOe ™heeefõ nw~
leehes efmeæeÙeleve, ceeefnb efpeveveeLe nQ~~
(100) lesjnÉerhe efJeOeeve
cegefveheefle mes efvele hetpÙe, Deke=âef$ece ÛewlÙe nQ~
DeIÙe& ÛeÌ{eÙe pepetB ceQ, YeJe®pe JewÅe nQ~~32~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnueebieueeJelee&oMs eefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘heg<keâuee’ ceOÙe, jpeleefieefj meesnvee~
efmeæketâš efpeveie=n mes, peve ceve ceesnvee~~
eflevekeâer efpeve Øeeflecee keâes, hetpetB YeeJe mes~
DeIÙe& ÛeÌ{eÙe pepetB ceQ, DeefleMeÙe ÛeeJe mes~~33~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheg<keâueeosMeceOÙeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘heg<keâueeJeleer’, ceOÙe efJepeÙeeOe& nw~
leehes efpeveie=n hetpele, YeJÙe ke=âleeLe& nQ~~
eflevekeâer ceefCeceÙe efpeve-Øeeflecee keâes ceQ pepetB~
DeIÙe& ÛeÌ{eÙe meoe, ceve JeÛe leve mes YepetB~~34~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnHeg<keâueeJeleerosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-jesuee Úbo-
DehejOeelekeâer Éerhe, DeÛeue megjefieefj hetjye ceW~
osJeejCÙe meceerhe, osMe ‘Jelmee’ kesâ ceefOe ceW~~
jpeleefiejer hej efmeæketâš ceW ceefCeceÙe Øeeflecee~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, GvneW keâer DeefleMeÙe ceefncee~~35~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnJelmeeosMeceOÙeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeue ces® kesâ hetJe& ‘megJelmee’ osMe efJeosne~
eflemekesâ yeerÛeeW yeerÛe, jpeleefieefj jcele megons e~~
veJeketâšeW ceW efmeæketâš hej ceefCeceÙe Øeeflecee~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, GvneW keâer DeefleMeÙe ceefncee~~36~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnmegJelmeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (101)
DeÛeueces® kesâ hetJe& ‘ceneJelmee’ Oej osMee~
eflemekesâ ceefOe efJepeÙeeOe&, yemeW efvele leeme KeiesMee~~
veJeketâšeW ceW efmeæketâš hej ceefCeceÙe Øeeflecee~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, GvneW keâer DeefleMeÙe ceefncee~~37~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnceneJelmeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘JelmekeâeJeleer’ DeÛeue megjefieefj kesâ hetJee&~
™heeÛeue leeceOÙe, jceW leehes iebOeJee&~~veJe.~~38~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnJelmekeâeJeleeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeue ces® kesâ hetjye, ‘jcÙee’ osMe keânelee~
leekesâ yeerÛeeW yeerÛe, jpeleefieefj MeesYee heelee~~veJe.~~39~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosnjcÙeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megjcÙee’ keâne, meghetJe& DeÛeue ces™ kesâ~
leekesâ ceOÙe jpeleefieefj, hes veJeketâš meg veerkesâ~~veJe.~~40~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnmegjcÙeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe keâne ‘jceCeerÙee’, Dehej Oeelekeâer KeC[ ceW~
eflevekesâ yeerÛe jpeleveie, $eÙekeâšveer nQ GmeceW~~veJe.~~41~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&eJf eosnjceCeerÙeeosMeceOÙeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘cebieueeJeleer’ DeÛeue ces™ hetjye ceW~
eflemekesâ ceefOe ™hÙeeefõ leLee ÚnKeb[ Gmeer ceW~~veJe.~~42~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLehetJe&efJeosncebieueeJeleerosMeceOÙeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(102) lesjnÉerhe efJeOeeve
-Ûeewyeesue Úbo-
DehejOeelekeâer ces® DeÛeue kesâ, heef§ece meerleesoe oeSB~
YeõmeeueJeve Jesoer meefVeOe, ‘he©ee’ osMe keâne peeS~~
leeceOe ™heeÛeue cevenejer, efmeæketâš ceW efpeveiesne~
jesie Meeskeâ og:Ke oeefjo veeMes, pees peve hetpeW Oej vesne~~43~~
Ô ÜeR DehejOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnhe©eeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeue ces® keâer Dehej efoMee ceW, meerleesoe veefo kesâ oeSB~
osMe ‘meghe©ee’ MeesYee heelee, GmeceW ÚneW Keb[ ieeSB~~lee.~~44~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmeghe©eeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Dehej Oeelekeâer Keb[ Éerhe ceW, meerleesoe kesâ oef#eCe ceW~
osMe ‘cenehe©ee’ Deejpe Keb[, keâce&Yetefce MeeÕele GmeceW~~lee.~~45~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosncenehe©eeosMeefmLele-
efJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeue ces® kesâ heef§ece efoMe ceW, osMe he©ekeâeJeleer keâne~
leerLeËkeâj ßegle kesâJeefue ieCeheefle, cegevf eieCe mes efvele hetpÙe jne~~lee.~~46~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnhe©ekeâeJeleeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeue ces® kesâ heef§ece efoMe ceW, ‘MebKee’ osMe efJeosn keâne~
™heeÛeue nw ceOÙe Gmeer kesâ, leerve keâšefveÙeeW meefnle jne~~
veJeketâšeW ceW veefo kesâ meefVeOe, efmeæketâš hej efpeveiesne~
jesie Meeskeâ ogKe oeefjo veeMeW, pees peve hetpeW Oej vesne~~47~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnMebKeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (103)
DeÛeue ces® kesâ heef§ece efoMe ceW, ‘veefuevee’ osMe keâne peelee~
leekesâ yeerÛe ™hÙeefieefj megvoj, efJeÅeeOej kesâ ceve Yeelee~~
veJeketâšeW ceW veefo kesâ meefVeOe, efmeæketâš hej efpeveiesne~
jesie Meeskeâ og:Ke oeefjo veeMeW, pees peve hetpeW Oej vesne~~48~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnveefueveeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeue ces® kesâ heef§ece efoMe ceW, ‘kegâcego’ osMe DeeflejcÙe keâne~
leekesâ ceOÙe jpeleefieefj megboj, $e+ef<eieCe efJeÛejW efvelÙe JeneB~~
veJeketâšeW ceW veefo kesâ meefVeOe, efmeæketâš hes efpeveiesne~
jesie Meeskeâ og:Ke oeefjo veeMeW, pees peve hetpeW Oej vesne~~49~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnkegâcegoeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Dehej Oeelekeâer meerleesoe kesâ, oeSB ‘meefjlee’ osMe keâne~
leekesâ ceOÙe ™hÙeefieefj nw efvele, FbõeefokeâieCe jceW JeneB~~
veJeketâšeW ceW veefo kesâ meefVeOe, efmeæketâš hes efpeveiesne~
jesie Meeskeâ og:Ke oeefjo veeMeW, pees peve hetpeW Oej vesne~~50~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmeefjleeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&-
heJe&leefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-jesueeÚbo-
‘JeØee’ osMe efJeosn, Dehej Oeelekeâer ceeneR~
leeceefOe jpele efiejervõ, meerleesoe leš leeneR~~
efmeæketâš efpeveJesMce, hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eF&~
Fkeâ meew De" efpeveefyebye, meye efJeOe cebieueoeF&~~51~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnJeØeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&eif eefj-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megJeØee’ jcÙe, DeÛeue ces™ heef§ece ceW~
™hÙeeÛeue nw ceOÙe, veefo kesâ efvekeâš meg GmeceW~~efmeæ.~~52~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmegJeØeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&eif eefj-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(104) lesjnÉerhe efJeOeeve
‘ceneJeØee’ megefJeosn, Dehej Oeelekeâer leeceW~
jpeleeÛeue lee ceOÙe, leerve keâšefveÙeeB leeceW~~
efmeæketâš efpeveJesMce, hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eF&~
Fkeâ meew De" efpeveefyebye, meye efJeOe cebieueoeF&~~53~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnceneJeØeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&-
efieefjefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘JeØekeâeJeleer’ efJeosn, leeceefOe jpeleefiejer nw~
veJeketâšeW ceW Skeâ, ketâš megmeewKÙe Yejer nw~~efmeæ.~~54~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnJeØekeâeJeleeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&-
efieefjefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘iebOee’ osMe efJeosn, Dehej Oeelekeâer Éerhes~
efJepeÙeejOe leeceOÙe, veJeketâšeW mes oerhes~~efmeæ.~~55~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosniebOeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&eif eefj-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megiebOee’ ceeeEn, jpeleefiejer Deceueevee~
ceggkegâš meÂMe veJeketâš, megjvej jcele cenevee~~efmeæ.~~56~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosnmegiebOeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&eif eefj-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘iebefOeuee’ ceOÙe, ™heeÛeue Deefle meesns~
leehes ÙeefleieCe efvelÙe, Deelece mecejme peesns~~efmeæ.~~57~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosniebefOeueeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&-
efieefjefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘iebOeceeefueveer’ osMe, efJepeÙeejOe lee yeerÛes~
leehes megjieCe DeeÙe, ›eâerÌ[e keâjle megveerkesâ~~efmeæ.~~58~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeheef§eceefJeosniebOeceeefueveerosMeefmLele-
efJepeÙeeOe&efieefjefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (105)
-MebYeg Úbo-
MegYe DehejOeelekeâer oef#eCe ceW Fkeâ, ‘Yejle’ meg#es$e keânelee nw~
iebiee-efmebOet veefo efJepeÙeejOe, Fvemes Ún Keb[ Oejelee nw~~
™heeÛeue kesâ hetjye efoMe ceW, ßeer efmeæketâš ceve Yeelee nw~
ceQ hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{e keâjkesâ, Jen Deeleceefmeefæ keâjelee nw~~59~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeoef#eCeefoefMe Yejle#es$eefmLeleefJepeÙeeOe&eif eefj-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYe DehejOeelekeâer Gòej ceW, ‘SsjeJele’ #es$e megnevee nw~
jòeâe jòeâesoe jpeleefiejer, Fvemes Ún Keb[ Ùegle ceevee nw~~
jpeleeÛeue keâer hetjye efoMe ceW, ßeer efmeæketâš ceve Yeelee nw~
ceQ hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{e keâjkesâ, Jen Deeleceefmeefæ keâjelee nw~~60~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemLeGòejefoefMe SsjeJele#es$eefmLeleefJepeÙeeOe&eif eefj-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (MebYeg Úbo)
heef§ece Oeelekeâer ceW Ún kegâueefieefj, ÛeG iepeobleeÛeue MeesYe jns~
meesuen Je#eej efiejer mJeefCe&ce, ÛeeQefleme jpeleeÛeue MeesYe jns~~
Fme veie hej Skeâ-Skeâ efpeveie=n, Fve mee" efpeveeueÙe keâes hetpetB~
ÛeGIeeefle keâce& keâe veeMe keâ™B, YeJe-YeJe keâer JÙeeOeer mes ÚtštB~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe<ešdkegâueeÛeueÛelegie&peovleeÛeue<ees[Me-
Je#eejÛelegeŒ
f ebMeledeJf epeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°efpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
ÛeeQme" meew Demmeer efpeveØeeflecee, Fve efpevecebefoj ceW jepes nQ~
veemee«eÂef° he©eemeve nQ, ÚefJe Jeerlejeie Deefle Yeemes nQ~~
Fve efpevecetleea keâe OÙeeve efkeâÙes, efvepeefÛevceÙe cetefle& Øeieš nesleer~
efceLÙeelJe efhebef[ heâš peeleer nw, efvepe Deelece pÙeesefle Øeieš nesleer~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueeefo<eef°efpeveeueÙeceOÙe-
efJejepeceeve<ešdmenœeÛeleg:MeleDeMeerelf eefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
(106) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fme DehejOeelekeâer ceW ces™, MegYe DeÛeue veece mes DeÛeefuele nw~
Oeeleefkeâ le® Meeuceefue le® meesnW, kegâueheJe&le Deeefo mee" veie nQ~~
Fve meyekesâ efpeveie=n Deªòej, MeeÕele ceefCe mJeCe&ceÙeer meesnW~
Fvekeâer hetpee keâjles megjieCe, ieCeOej cegefveieCe keâe ceve ceesnW~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ecesJee&eof De°mehleefleefpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
Fve meyeceW efpeveJej ØeefleceeSB, MeeÕele Deveeefo mes jepes nQ~
Ùes heeBÛe Melekeâ Oeveg legbie keâneR, he©eemeve meewcÙe efJejepes nQ~~
efvepe DeelcemegOeejme DeemJeeoer, ÛeejCe $e+ef<e Jebove keâjles nQ~
Fve Dee" npeej Ûeej meew Ûeewefyeme, keâe DeefYevebove keâjles nQ~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOecesJee&efoDe°mehleefleefpeveeueÙeceOÙe-
efJejepeceeve-De°menœeÛeleg:MeleÛelegeJf eËMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-oesne-
peÙe peÙe efpeveJej cetelf e&ÙeeB, peÙe peÙe efpeveJej Oeece~
ieeTB iegCeceefCeceeefuekeâe, Mele-Mele keâ™B ØeCeece~~1~~
-Ûeeue-Mesj Úbo-
peÙe Oeelekeâer megÉerhe kesâ MeeÕele efpeveeueÙee~
peÙe efnceJeoeefo heJe&leeW kesâ Ún efpeveeueÙee~~
peÙe peÙe ÛeG iepeoble kesâ ÛeejeW efpeveeueÙee~
Je#eej heJe&leeW kesâ Yeer meesuen efpeveeueÙee~~2~~
peÙe peÙe jpeleefiejer kesâ ÛeeQefleme efpeveeueÙee~
peÙe peÙe efpevesvõ DeeueÙe YeefJepeve megKeeueÙee~~
pees YeefòeâYeeJe mes meowJe Jebovee keâjW~
Jes keâce& heJe&leeW keâer efYe Keb[vee keâjW~~3~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
efnceJeve nw oes npeej Fkeâ meew heeBÛe kegâÚ DeefOekeâ~
Ùeespeve ØeceeCe oes npeej keâesme keâe Ùes efvele~~
Fmemes Ûelegieg&Cee ceneefnceJeve efJeMeeue nw~
Fmemes Ûelegieg&Cee efve<eOe heJe&le efJeMeeue nw~~4~~
Deeies kesâ veerue-®efkeäce Deewj efMeKeefj heJe&lee~
efve<eOeeefo meÂMe efJemle=les Fve Úw ceW Ún Üoe~~
Fve Üo kesâ ceOÙe veerj ceW mejespe efKeues nQ~
ßeer Deeefo osefJeÙeeW kesâ JeneB cenue Yeues nQ~~5~~
ÛeejCecegveer Fve heJe&leeW hej efvelÙe efJeÛejles~
efpeveiesn keâe Jebove keâjW MegYe OÙeeve keâes Oejles~~
meye Fbõ FbõeCeer efceues Yeòeâer mes DeeJeles~
megjJe=bo osefJeÙeeB efceues efpevekeâerefle& ieeJeles~~6~~
efJeÅeeOejeW keâer šesefueÙeeB efpeve Jebovee keâjW~
mebieerle ieerle ve=lÙe mes efpeve DeÛe&vee keâjW~~
efpeveYeefòeâ mes DemebKÙe keâce& efvepe&je keâjW~
mecÙekeälJeefveOeer heeÙekesâ efvepeelce megKe YejW~~7~~
ceQ Yeer ÙeneR hejes#e cesW Gve cetefle& keâes vecetB~
efvepe %eeveceleer meewKÙe hee efceLÙeelJe keâes JecetB~~
veefnb yeej-yeej pevce-cejCe og:Ke keâes Ye™B~
efvepe keâes ùoÙe ceW Oeej kesâ mebmeej mes efle™B~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef°efpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(107) (108) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 13)
heg<keâjeOe&Éerhe F<Jeekeâej efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (vejsvo Úbo)
heg<keâjeOe& ceW oef#eCe-Gòej, F<Jeekeâej efiejer nQ~
keâvekeâJeCe&ceÙe MeeÕele Deveghece, OeejW Delegueefmejer nQ~~
Fve oesveeW hes oes efpevecebefoj, hetpele heehe heueevees~
Dee£eveve keâj efpeveØeeflecee keâe, efJeefOeJeled hetpeve "evees~~1~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeoef#eCeesòejmecyeefvOeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙemLeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeoef#eCeesòejmecyeefvOeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙemLeefpeveefyecyemecetn! De$e efle… efle… ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeoef#eCeesòejmecyeefvOeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙemLeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee„keâb (vejsvõ Úbo)
leerve ueeskeâ Yej peeÙe ØeYees ceQ, Flevee veerj efheÙee nw~
efheâj Yeer hÙeeme yegPeer veefnb eEkeâefÛeled, ÙeeleW MejCe efueÙee nw~~
ùoÙe leehe GheMeebleer nslet, Meerleue peue ues DeeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~1~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesn jeie keâer oeJeeveue ceW, efÛej mes Pegueme jne ntB~
eEkeâefÛeled ceve keâer oen efcešer veefn,b Deye legce heeme KeÌ[Ì e nt~B ~
jeieoen nj Meerleue nslet, nefj Ûebove efIeme ueeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~2~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (109)
pevece cejCe kesâ yeng og:KeeW mes, Deye ceQ ßeeble ngDee ntB~
DevÙe veneR efvejJeejCe mecejLe, ÙeeleW hetpe jne ntB~~
De#eÙe DeJÙeÙe efvepeheo nslet, GppJeue De#ele ueeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~3~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
cekeâjOJepe1 ves efÛej YeJe-YeJe ceW, cegPekeâes DeefOekeâ Úuee nw~
ceejefJepeslee2 legcekeâes megvekesâ, ueer Deye MejCe Yeuee nw~~
keâececeesnÙeceef$ehegjejer3 nj4! efJeefJeOe kegâmegce ceQ ueeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~4~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
mebKÙeeleerles leerve ueeskeâ mece, DeVe ØeYees! KeeÙee ceQ~
efheâj Yeer YetKe Deieefve veefnb yegPeleer, Fmemes DekegâueeÙee ceQ~~
mJeelece Dece=le mJeeo nsleg ceQ, yengefJeOe JÙebpeve ueeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~5~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
yengefJeOe oerhekeâ efJeÅegle Deeoer, lece njves efnle ueeÙee~
efheâj Yeer Deblej DebOekeâej keâes, otj veneR keâj heeÙee~~
mJehejYeso efJe%eeve nsleg ceQ, ceefCeoerhekeâ ues DeeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~6~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
De„keâce& og:Ke osles peie ceW, Fvekeâes MeerIeÇ peueeTB~
Oethe megiebefOele Deefivehee$e ceW, ßeæemeefnle pejeTB~~
1. keâeceosJe 2. keâeceosJe efJepeÙeer 3. keâeceosJe, ceesn Deewj ce=lÙeg, Ùes leerve hegj
meÂMe nQ Fvekeâes peerleves Jeeues 4. ceneosJe
(110) lesjnÉerhe efJeOeeve
Deelece Megæer keâjves nslet, hetpeve keâjves DeeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~7~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
yengeJf eOe mejme ceOegj heâue KeeÙes, efheâj Yeer le=ehf le ve heeF&~
DeelcemegOeejme DevegYeJe heeves, ØeYeg legce hetpe jÛeeF&~~
%eeveevebo mJeYeeJeer nes legce, Ùen megve MejCes DeeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~8~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue Ûebove De#ele Deeoer ues, DeIÙe& mepeekeâj ueeÙee~
efvelÙe efvejbpeve efÛeefÛÛevleeceefCe, jlve keâceeves DeeÙee~~
legcemes ns ØeYeg! DeefKeue %eeve efveefOe, Øeehle nsleg ceQ DeeÙee~
F<Jeekeâej DeÛeue efpevecebefoj, hetpele ceve nj<eeÙee~~9~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
—oesne—
keâvekeâ Ye=bie ceW efce„ peue, megjiebiee1 meceÕesle~
efpeveheo Oeeje osle ner, YeJe YeJe keâes peue osle~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
Jekegâue mejes®n ceeueleer, heg<he megiebefOele ueeÙe~
heg<heebpeefue Dehe&Ce keâ™B, megKe mebheefle DeefOekeâeÙe~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
meesj"e— MeeMJele efpeve Deeieej2 , ceefCejlveeW mes heefjCeceW~
ØeYeg keâefjÙes YeJeheej, efveleØeefle DeÛetË YeeJe mes~~1~~
DeLe heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejefieefjmLeeves ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
1. DeekeâeMeiebiee 2. YeJeve
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (111)
-jesuee Úbo-
heg<keâjeOe& Jej Éerhe, leekesâ oef#eCe ceeneR~
F<Jeekeâej efiejerMe, DeodYegle Delegue keâneneR~~
leehes efmeæ megketâš, efpeveØeeflecee DeefJekeâejer~
hetpetB DeIÙe& yeveeÙe, peue heâue mes Yej Leejer~~1~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeoef#eCeefoefMeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
le=efleÙe Éerhe kesâ ceeefnb, Gòej efoMe ceW peeveeW~
F<Jeekeâej veiesMe, Deveghece ™he yeKeevees~~
leehes efpeveJejiesn, efmeæketâš cevenejer~
hetpetB DeIÙe& yeveeÙe, peue heâue mes Yej Leejer~~2~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeGòejefoefMeF<JeekeâejheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙemLe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&IÙe&-
kebâÛeveosn megkeâebefle, oes heJe&le ceve ceesns~
Ûeej-Ûeej nQ ketâš, megj efkeâVej ie=n meesnW~~
GveceW Fkeâ-Fkeâ efmeæ-ketâš efpeveeueÙe oes nQ~
hetjCe DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, hetpetB efMeJemegKe nesnQ~~1~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeoef#eCeesòejefoMeeÙeeb efmeæketâšefpeveeueÙemLe-
efpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
oes veie kesâ efpeveiesn, efleveceW efpeveJej Øeeflecee~
oes meew meesuen ceevÙe, vecetB vecetB iegCe ceefncee~~
cegevf eJejieCe efMejveeÙe, JeboW efvele megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, MeerIeÇ Je™B efMeJeveejer~~2~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmLeleÉÙeefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeve-
efÉMele<ees[MeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
(112) lesjnÉerhe efJeOeeve
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
DeMejCe kesâ ØeYeg legce MejCe, efvejeOeej DeeOeej~
legce iegCeieCe ceefCeceeefuekeâe, uesTB kebâ" ceW Oeej~~1~~
-leesšue Úbo-
peÙe F<Jeekeâej efpevesMe ie=nb, peÙe cegefòeâJeOet hejcesMe ie=nb~
peÙe veeLe ef$eueeskeâheleer legce nes, peÙe veeLe Deveble iegCeebyegefOe nes~~1~~
peÙe meeOeg ceveescyegpe Yeeveg meceb, peÙe YeJÙe kegâceesoefve Ûevõ meceb~
peÙe Yeòeâ ceveesjLe hetjkeâ nes, peÙe meJe& ogKeebkegâj Ûetjkeâ nes~~2~~
peÙe keâuhele™ mece meewKÙe Yejes, peÙe JeebeÚ f le Jemleg Øeoeve keâjes~
peÙe mebme=efle jesie cenew<eefOe nes, peÙe leejkeâ YeJÙe YeJeesoefOe nes~~3~~
peÙe legbie Ûeleg:Mele Ùeespeve nw, peÙe efJemle=le menme megÙeespeve nw~
peÙe uebyes Dee" meg ueeKe keâns, ÉÙe Mewue megJeefCe&ce keâebefle uens~~4~~
cegefveJe=bo JeneB efvele Yeefòeâ keâjW, efvepe Deelece yeesOe efJekeâeme keâjW~
KeieJe=bo JeneB efvele DeeJele nQ, efpeveheeo mejes®n OÙeeJele nQ~~5~~
megj DehmeefjÙeeB yeng ve=lÙe keâjW, iegCe ieeJele efÛeòe Gcebie Yejsb~
keâjleeue ce=obie yepeeJele nQ, efvepe keâce& keâuebkeâ veMeeJele nQ~~6~~
ÉÙe hes efpevecebefoj mJeCe&ceÙeer, efpeveefyebye ceCeerceÙe jlveceÙeer~
ÚefJe meewcÙe efJejeie efJeoes<e keâner, Åegelf e mes jefJe jefMce uepeW meyeneR~~7~~
efpeveheeo mejes®n MeCe& efueÙee, ØeYeg Depe& megvees ncejer ke=âheÙee~
ÙeceheeMe efJeheeMe njes ØeYegpeer, meye YeeJe efJeYeeJe njes ØeYegpeer~~8~~
nce DeeMe OejW legce heeo ØeYeess, Deye Jesie Gyeej YeJeesoefOe mees~
cegPe ‘%eeveceleer’ megKe Meebelf e keâjes, efpeveosJe! meYeer iegCe hetCe& keâjes~~9~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
-Ieòee-
peÙe F<Jeekeâeje, heJe&le meeje, peÙe efpevecebefoj efvelÙe vecetB~
peÙe efpeveiegCe ieekesâ, keâce& veMeekesâ, efvelÙe efvejbpeve efmeæ yevetB~~10~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemLeF<JeekeâejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙees
peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(113) (114) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 14)
ceboj ces® hetpee
mLeehevee (vejsvõ Úbo)
heg<keâjeOe& Jej Éerhe hetJe& ceW, ceboj ces™ meesns~
Gmekesâ meesuen efpevecebeof j ceW, efpeveØeeflecee ceve ceesn~s ~
YeefòeâYeeJe mes Dee£eveve keâj, hetpee hee" jÛeeTB~
YeJe-YeJe kesâ mebleehe veeMe keâj, mJeelece megKe keâes heeTB~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn!
De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn!
De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn!
De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee°kebâ (YegpebieØeÙeele Úbo)
heÙeesjeefMe keâes veerj Peejer YejeTB~
ØeYees kesâ heoecYeespe Oeeje keâjeTB~~
pepetB ces® ceboj efpeveeueÙe DeYeer ceQ~
ve heeTB hegvepe&vce keâes efheâj keâYeer ceQ~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
ceueÙe Ûeboveeefo megJeemeerle ueeTB~
ØeYees Deehekesâ heeo ceW efvele ÛeÌ{eTB~~pepetB.~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb
efveJe&heeceerefle mJeene~
OeJeue Meeefue leboug e efueÙee Leeue Yejkesâ~
ÛeÌ{eTB legcnW hegbpe meodYeeJe Oej kesâ~~pepetB.~~3~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb
efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (115) (116) lesjnÉerhe efJeOeeve

pegner kesâlekeâer heg<heceeuee yeveeTB~ Ûebhekeâ njefmebieej, heg<he megiebefOele Deefhe&les~

cene keâece Me$egbpeÙeer keâes ÛeÌ{eTB~~pepetB.~~4~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb
efveJe&heeceerefle mJeene~
keâueekeb â o uee[t Fcejleer yeveekes â ~
#egOee JÙeeefOe veeMetB ØeYet keâes ÛeÌ{ekesâ~~pepetB.~~5~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb
efveJe&heeceerefle mJeene~
efMeKee oerhe keâer ueeskeâ GÅeeslekeâejer~
legcnW hetpeles %eeve ØeÅeesle Yeejer~~pepetB.~~6~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Deieefve hee$e ceW Oethe KesTB meoe ceQ~
keâce& keâer Yemce keâes GÌ[eTB cegoe ceQ~~pepetB.~~7~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Devebveeme Dece™o Dece=le heâueeW mes~
pepetB ceQ yeÛetB keâce& Deefj kesâ ÚueeW mes~~pepetB.~~8~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
peueeoer Jemet õJÙe mes DeIÙe& keâjkesâ~
ÛeÌ{eTB legcnW meJe&oe Øeerefle Oej kesâ~~pepetB.~~9~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLecebojces®mebyb ebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
hejce Meebefle kesâ nsleg, MeebleerOeeje ceQ keâ™B~
mekeâue efJeÕe ceW Meebefle, mekeâue mebIe ceW nes meoe~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
nesJes efvepe megKemeej, ogKe oeefjõ heueeÙeles~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-oesne-
cebojces™ efpeveYeJeve, meJe&meewKÙe Yeb[ej~
heg<heebpeueer ÛeÌ{eÙe kesâ, pepetB efvelÙe efÛele Oeej~~
Fefle ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-oesne-
heg<keâjeOe&Jej hetJe& ceW, ceboj ces® ceneve~
Yeõmeeue hetjyeefoMeer, pepetB efpeveeueÙe Deeve~~1~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebefOeYeõmeeueJeveefmLelehetJe&efoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Yeõmeeue oef#eCe efoMee, efpeveie=n MeeÕele efmeæ~
efleve ceW efpeveJej efyebye keâes, pepetB efceues meye efmeefæ~~2~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLeleoef#eCeefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Yeõmeeue ceW DehejefoMe, efpevecebefoj megKekeâej~
efpeveØeeflecee keâes hetpentB, efceues YeJeesoefOe heej~~3~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLeleheef§eceefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
cebojces™ Yetefce ceW, Yeõmeeue Jeve peeve~
Gòej efoMe efpeveYeJeve keâes, pepeBt cees#e efnle ceeve~~4~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLeleGòejefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
-ieerlee Úbo-
Jej Éerhe heg<keâj DeOe& ceW, cebojefiejer keâvekeâeYe nw~
efpeveJej vnJeve mes hetpÙe Gòece, megjefiejer efJeKÙeele nw~~
vebove efJeefheve1 hetjye efoMeer, efpeveiesn Deveghece ceefCeceÙeer~
hetpe@Bt mekeâue efpeveefyebye keâes, pees Jeerlejeieer ÚefJeceÙeer~~5~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf eveboveJeveefmLelehetJe&eof iedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
efvepe Deewj hej keâe keâjW Deblej, pees efvejblej ceggefveJeje~
efJeÛejCe keâjW efpeveJebovee efnle, Jes meowJe efoiecyeje~~
vebove efJeefheve oef#eCe efoMeer, efpeveiesn Deveghece ceefCeceÙeer~
hetpetB mekeâue efpeveefyebye keâes, pees Jeerlejeieer ÚefJeceÙeer~~6~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebefOeveboveJeveoef#eCeefoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
Ùecejepe keâe YeÙe veeMeles, meye keâecevee hetjer keâjW~
Megæelce jme hÙeemes cegveer keâer, YeeJevee hetjer keâjW~~
vebove efJeefheve heef§ece efoMeer, efpeveiesn Deveghece ceefCeceÙeer~
hetpetB mekeâue efpeveefyebye keâes, pees Jeerlejeieer ÚefJeceÙeer~~7~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebefOeveboveJeveheef§eceefoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
YeJe jeie Deeie yegPeeJeves, legce Yeefòeâ iebiee veerj nw~
mveeve pees FmeceW keâjW, Gvekeâer njW meye heerj nQ~~
vebove efJeefheve Gòej efoMeer, efpeveiesn Deveghece ceefCeceÙeer~
hetpetB mekeâue efpeveefyebye keâes, pees Jeerlejeieer ÚefJeceÙeer~~8~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebefOeveboveJeveGòejefoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
-jesuee Úbo-
cebojces™ ceeefnb, Jeve meesceveme megneJes~
hetjye efoMe efpeveiesn, hetpele meewKÙe GheeJess~~
1. Jeve~
(117) (118) lesjnÉerhe efJeOeeve
jeie És<e Dej ceesn, Me$eg cene og:Ke osles~
legce Yeòeâer hejmeeo, legjle veMeW $eÙe Sles~~9~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebefOemeewcevemeJevehetJe&efoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
ces® ÛelegLe& ceneve, Jeve meewceveme yeKeevee~
oef#eCe efoMe efpeveOeece, ce=lÙegpb eÙe hejOeevee~~jeie És<e.~~10~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf emeewcevemeJeveoef#eCeefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
cebojces® Devethe, Jeve meewceveme efJeMeeuee~
heef§ece efoMe efpeveJesMce, oslee meewKÙe jmeeuee~~jeie És<e.~~11~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf emeewcevemeJeveheef§eceefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
cebojces™ ceeefnb, Jeve meewceveme keâne nw~
Gòej efoMe efpeveOeece, MeeÕele MeesYe jne nw~~jeie És<e.~~12~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf emeewcevemeJeveGòejefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
veejeÛe Úbo (Ûeeue-heeÕe&veeLe osJe mesJe......)
heg<keâjeOe& hetJe& Keb[ Éerhe ceW megces® nw~
leeme heeb[gkesâ Jeveer, meghetJe& efokeäkeâ ceW jns~~
pewve JesMce Meemelee efpevesMe efyebye meesnves~
hetpentB ÛeÌ{eÙe DeIÙe& keâce& keâerÛe OeesJeves~~13~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebefOeheeb[gkeâJevehetJe&efoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
cebojeefõ heeb[gkesâmeg oef#eCeer efoMee leneB~
meeOegJe=bo Jebovee efpevesMe keâer keâjs JeneB~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (119) (120) lesjnÉerhe efJeOeeve

pewve JesMce Meemelee efpevesMe efyebye meesnves~ peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
hetpentB ÛeÌ{eÙe DeIÙe& keâce& keâerÛe OeesJeves~~14~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveoef#eCeefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË peÙeceeuee
efveJe&heeceerefle mJeene~ -oesne-
ces® pees ÛelegLe& nw ÛelegLe& jcÙe pees Jeveer~ peÙe peÙe ceboj ces® efvele, peÙe peÙe ßeer efpeveosJe~
heef§eceer efoMeer megkeâuheJe=#e hebefòeâÙeeB Ieveer~~ ieeTB legce peÙeceeefuekeâe, keâjes efJeIeve Ieve ÚsJe~~1~~
pewve JesMce Meemelee efpevesMe efyebye meesnves~ -Mesj Úbo-
hetpentB ÛeÌ{eÙe DeIÙe& keâce& keâerÛe OeesJeves~~15~~ pewJeble cetefle&ceble ces® cebojeÛeuee~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf eheeb[kg eâJeveheef§eceefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
pewJeble keâerefle&ceble pewve efyebye DeefJeÛeuee~~
efveJe&heeceerefle mJeene~
pewJeble Ùes Deveblekeâeue lekeâ efYe jnWies~
cebojeÛeues ÛelegLe&, pees Jeveer Øeefmeæ nw~ pewJeble cegPe Deveble megKe efveefceòe yeveWies~~1~~
Gòejer efoMee leneB cevees%elee efJeefMe° nw~~
pewve JesMce Meemelee efpevesMe efyebye meesnves~ pew Yeõmeeue Deeefo Ûeej Jeve kesâ DeeueÙee~
hetpentB ÛeÌ{eÙe DeIÙe& keâce& keâerÛe OeesJeves~~16~~ pew pew efpevesvõ cetefle&ÙeeW mes Jes efMeJeeueÙee~~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebefOeheeb[gkeâJeveGòejefoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË pew veececeb$e Yeer GvneW keâe meejYetle nw~
efveJe&heeceerefle mJeene~ pees efvelÙe pehes Jees ueKeW Deelece mJe™he nw~~2~~
-hetCee&IÙe&-meesj"e- YeJe YeJe ceW og:Ke mens Deveble keâeue lekeâ ÙeneB~
meesuen ßeer efpeveOeece, ceboj ces™ ceW keâns~ vee peeves efkeâleves keâeue ceQ efveieeso ceW jne~~
efpeveJej efyebye ceneve, DeÛetË hetjCe DeIÙe& ues~~1~~ efleÙeËÛeieleer ceW DemebKÙe Jesovee mener~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~ vejkeâeW kesâ og:Ke keâes keânW lees heej ner veneR~~3~~
me$en meew De"yeerme, efpeveJej Øeeflecee efvele vecetB~
efvelÙe veceeTB MeerMe, hetjCe DeIe& ÛeÌ{eÙe kesâ~~2~~ ceeveg<e ieleer ceW DeeÙekesâ Yeer meewKÙe ve heeÙee~
Ô Üerb ßeercebojces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeveSkeâmenœemehleMele- veevee Øekeâej JÙeeefOeÙeeW ves Ketye meleeÙee~~
De°eefJebMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ Deefve° Ùeesie F° keâe efJeÙeesie leye ngDee~~
leye Deele&-jewõOÙeeve yeej-yeej keâj cegDee~~4~~
ceboj ces® efJeefokeäkeâ, heeb[gkeâ Deeefo efMeuee keâneR~
vecetB vecetB ØelÙeskeâ, efpeve DeefYe<eskeâ heefJe$e nQ~~3~~ mebkeäuesMe mes cej yeej-yeej pevce keâes Oeje~
Ô Üerb ßeercebojces®heeb[gkeâJeveefJeefokeâdefmLeleheeb[gkeâeefoefMeueeYÙe: hetCee&IÙeË DeeveblÙe yeej ieYe&Jeeme og:Ke keâes Yeje~~
efveJe&heeceerefle mJeene~ ceQ osJe Yeer ngDee Ùeefo mecÙekeälJe efyeve jne~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~ mebkeäuesMe mes ceje hegve: Skesâefvõ nes ieÙee~~5~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (121)
ns veeLe! meYeer og:Ke mes ceQ Tye Ûegkeâe ntB~
Deye Deehekeâer MejCeeieleer ceW Deekesâ ®keâe ntB~~
keâjkesâ ke=âhee mJeneLe keâe DeJeuebye oerefpeS~
cegPe ‘%eeveceleer’ keâes ØeYees! Deveble1 keâerefpeS~~6~~
-Ieòee Úbo-
iegCeieCe ceefCeceeuee, hejce jmeeuee, pees YeefJepeve efvepe kebâ" OejW~
Jes YeJe oeJeeveue, MeerIeÇ Meceve keâj, cegefòeâjcee keâes mJeÙeb JejW~~7~~
Ô ÜeR ßeercebojces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee hetCee&IÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
1. Deble jefnle~
(122) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 15)
hetJe& heg<keâjeOe&Éerhe heg<keâjJe=#e-MeeuceefueJe=#e
efpevecebefoj hetpee
mLeehevee (vejsvõ Úbo)
heg<keâj le® mes Debekf eâle heg<keâj, Éerhe peg meeLe&keâ veecee~
megjefieefj kesâ oef#eCe Gòej ceW, YeesieYetefce DeefYejecee~~
Gòejkegâ® F&Meeve keâesCe ceW, he©eJe=#e ceve ceesns~
osJekegâ™ vew$e+le ceW Meeuceefue, le® hes megjieCe meesnW~~1~~
-oesne-
oesveeW le® hes efpeveYeJeve, mJeÙeb efmeæ iegCeKeeve~
efpeveJej hetpeve nsleg ceQ, keâ™B ÙeneB Dee£eve~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleÉÙeefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleÉÙeefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleÉÙeefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee°keâ (ue#ceerOeje Úbo)
leerLe&Jeeefj cenemJeÛÚ Peejer Yejer~
leerLe& keâlee&j kesâ heeoOeeje keâjer~~
oes le™ MeeKe hes oesÙe efpeve cebefoje~
hetpeles pees GvnW uesÙe efMeJe Fbefoje~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (123)
mJeCe& õJe kesâ meÂMe kegâb kegâceeefo efueÙes~
jeie keâer oen keâes cesšves hetefpeS~~oes le™.~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
meescejefMce meÂMe Õesle De#ele efueÙes~
Deelce efveefOe heeJeves hegpb e jÛevee efkeâÙes~~oes le™.~~3~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
kegbâo ceboej ceuueer megceve ues efueÙes~
ceejnj veeLe heeoeype ceW Deefhe&Ùes~~oes le™.~~4~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
ietefPeÙee Deew eflekeâesves Yejs Leeue ceW~
YetKe JÙeeOeer njes veeLe hetpetB legcnW~~oes le™.~~5~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
ØeppJeefuele oerhe ueskesâ keâ™B Deejleer~
efÛeòe ceW Øeiešleer %eeve keâer Yeejleer~~oes le™.~~6~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe oMeiebOe ues Deefive ceW KesJeles~
ceesn Me$et peues Deehe heo mesJeles~~oes le™.~~7~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Deece veeRyet vejbieer meg Debietj nQ~
hetpeleW Deelce heerÙet<e keâes hetj nw~~oes le™.~~8~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
(124) lesjnÉerhe efJeOeeve
veerj iebOeeefo ues mJeCe& Leeueer Ye™B~
veeLe heo hetpeles meJe&efmeæer Je™B~~
oes le™ MeeKe hes oesÙe efpeve cebefoje~
hetpeles pees GvnW uesÙe efMeJe Fbefoje~~9~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
Ùecegvee meefjlee veerj, kebâÛeve Peejer ceW Yeje~
efpeveheo Oeeje osle, Meebefle keâjes meye ueeskeâ ceW~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
keâceue Jekegâue DejefJebo, megjefYele hetâueeW keâes Ûegves~
efpeveheo hebkeâpe DehÙe&, ÙeMe meewjYe ÛengBefoMe YeüceW~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
he=LJeerkeâeefÙekeâ Je=#e, meJe&jlveceÙe meesnves~
leekesâ ßeer efpeveme©e, ceve-JeÛe-leve mes hetpent~B ~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-vejsvõ Úbo-
cebojces™ kesâ F&Meeve ceW, he©e Je=#e jlveeW keâe~
Gmekeâer Gòej MeeKee hej nw, efpevecebefoj YeJeveeW keâe~~
peue iebOeeefokeâ DeIÙe& mepeekeâj, efveleØeefle hetpe jÛeeTB~
hejce Deleerevf õÙe %eeve meewKÙeceÙe, DeefJeÛeueheo keâes heeTB~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-efpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (125)
megjefieefj kesâ vew$e+lÙe keâesCe ceW, Meeuceueerle® peevees~
Gmekeâer oef#eCe MeeKee hej, efpeveiesn Deke=âef$ece ceevees~~peue.~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (oesne)
heg<keâj MeeuceefueJe=#e kesâ, DeefceleJe=#e heefjJeej~
efleve meyekesâ efpeveiesn keâes, hetpetB YeJeoefOeleej~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
oes efpeveie=n keâer efpeveke=âleer, oes meew meesuen peeve~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe kesâ, efceues efvepeelece OÙeeve~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙeceOÙe-
efJejepeceeveefÉMele<ees[MeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-meesj"e-
mJeÙebefmeæ efpevejepe, Deke=âef$ece efpeveiesn ceW~
hetCe& keâjes cece DeeMe, ieeTB Deye peÙeceeefuekeâe~~1~~
-leesškeâ Úbo-
peÙe heg<keâj Je=#e ceneheâueob, peÙe MeeuceefueJe=#e cenemegKeob~
peÙe Je=#e leves efpevecebefoj keâes, peÙe efmeefæJeOetefØeÙe efpeveJej keâes~~2~~
le® ceW cejkeâleceefCe veeruece kesâ, keâkexâleve mJeCe&ceÙeer heòes~
yengJeCe& jleveceÙe Debkegâj nQ, jlveeW kesâ heâue Deew heg<he keânW~~3~~
(126) lesjnÉerhe efJeOeeve
le® efmeæ Deveeefo Deveble keânW, lenb Ûeecej efkebâkeâefCe Deeefo jnW~
Deefle legbie meIeve õgce MeesYe jnW, MegYe JeeÙeg Ûeues efnueles le® nQ~~4~~
Fve MeeKe efJe<es efpevecebefoj peer, ceefncee JejCeble hegjboj peer~
megj Fbõ vejsvõ heâCeervõ meoe, iegCeieeJele Yeefòeâ Yejs peg cegoe~~5~~
efpeveveeLe ef$eueeskeâefhelee legce nes, legcener YeJeJeeefjefOe leejkeâ nes~
efyeve keâejCe yebOeg legcneR ØeYeg nes, eflengBueeskeâ leves legcener ieg® nes~~6~~
legce Mebkeâj efJe<Ceg efJeefOe legcener, legce yegæ efnlebkeâj yeÇÿe legcneR~
YegJevewkeâ efMejesceefCe osJe legcneR, MejCeeiele j#ekeâ osJe legcneR~~7~~
legce pÙeesefle efÛeobyej cegefòeâheleer, legce hetCe& efoiecyej efJeÕeheleer~
meJee&jLeefmeefæ efJeOeeÙekeâ nes, mecelee hejceece=le oeÙekeâ nes~~8~~
legce Yeòeâ ceveesjLe hetCe& keâjW, #eCe ceW efpeveiegCe keâes hetCe& YejW~
Ùecejepe ceneYeš ÛetCe& keâjW, Jej ‘%eeveceleer’ megKe letCe& JejW~~9~~
-Ieòee-
legce efpeveJej Yeemkeâj, keâce&Yejce nj, efMeJemebheeflekeâj MejCe uener~
pees legce iegCeceeuee, heÌ{s jmeeuee, mees heeJeefnb efMeJemeewKÙe cener~~10~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#eMeeuceefueJe=#eefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (127)
(hetpee veb. 16)
hetJe& heg<keâjeOe& heJe&le efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (vejsvõ Úbo)
hetjye heg<keâj DeOe&Éerhe ceW, Ún kegâue heJe&le meesnW~
Ûeej keâns iepeoble Deke=âef$ece, megjefkeâVej ceve ceesnW~~
meesuen efieefj Je#eej megJeefCe&ce, ÛeeQelf eme jpeleeÛeue nQ~
Fve heJe&le kesâ mee" efpeveeueÙe, hetpele megKe DeefJeÛeue nw~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele<eef°-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLe De°keâ (oesne)
he©e mejesJej veerj MegeÛf e, efpeveheo Oeej keâjble~
pevcepejece=elf e veeMe nes, DeelecemegKe efJeuemeble~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceueÙeeefieefj Ûebove megjefYe, efpeveheo ceW ÛeÛeËle~
efceues DeelcemegKe mebheoe, efvepe iegCe keâerefle& uemeble~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesleermece lebogue OeJeue, hegbpe ÛeÌ{eTB efvelÙe~
veJeefveefOe De#eÙe mebheoe, efceues DeelcemegKe efvelÙe~~3~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
(128) lesjnÉerhe efJeOeeve
njefmebieej Øemetve keâer, ceeue ÛeÌ{eTB Deepe~
meJe&meewKÙe Deevebo nes, efceues mJeelce meeceüepe~~4~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
het j Cehees u eer Fcejleer , Ûe® ÛeÌ { eTB Yeef ò eâ~
efceues DeelceheerÙet<e jme, cees#e Øeeefhle keâer Yeefòeâ~~5~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
Ie=le oerhekeâ mes Deejleer, keâ™B efleefcej heefjnej~
peies %eeve keâer Yeejleer, Yejs megiegCe Yeb[ej~~6~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe KesJeles nes megjefYe, Deelece iegCe efJeuemeble~
keâce& peueW Meòeâer yeÌ{s, efceues efvepeelce Deveble~~7~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
mesJe Deece Debietj ues, heâue mes hetpe@tB Deepe~
efceues cees#eheâue DeeMe Ùen, meheâue keâjes cece keâepe~~8~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue iebOeeefokeâ DeIe& ues, jpele heg<he efJeuemeble~
DeIe& ÛeÌ{eTB Yeefòeâ mes, efceues megiegCe megKekebâo~~9~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eejefJepeÙeeOe&heJe&leefmLele-
<eef°efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
oesne- MeebleerOeeje ceQ keâ™B, efpeveJej heo DejefJebo~
ef$eYegJeve ceW Yeer Meebefle nes, efceues efvepeelce Deefvebo~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (129)
megjefYele njefmebieej ues, heg<heebpeueer keâjble~
megKe mebleefle mebheefle yeÌ{,s efvepeefveefOe efceues Deveble~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
meesj"e- heg<keâjeOe& ceW mee", heJe&le hej efpeveiesn nQ~
vecetB veceekeâj ceeLe, heg<heebpeefue keâj hetpentB~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
<ešdkegâueeÛeue DeIÙe&
-MebYeg Úbo-
hetjye heg<keâj ceW efnceJeve efieefj, mJeCee&Ye Delegue DeefYejecee nw~
iÙeejn ketâšeW ceW hetjye efoMe, efpeve efmeæketâš mej Oeevee nw~~
lee ceOÙe heoce õn yeerÛe keâceue, ßeerosJeer heefjkeâj men jepes~
MeeÕele efpeveie=n efpeveefyebye pepet,B meye ceesn keâjce Deefjoue Yeepes~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeefnceJeveheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
jpeleeYe ceneefnceJeve efieefj hes, nQ Dee" ketâš peve ceve nejer~
hetjye kesâ efmeæeÙeleve ceOÙe, efpeveiesn Deke=âef$ece megKekeâejer~~
õn cenehe©e ceefOe keâceue yeerÛe, ÜerosJeer heefjkeâj men jepeW~
MeeÕele efpeveie=n efpeveefyebye pepet,B meye ceesnkeâjce Deefjoue YeepeW~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eceneefnceJevedheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efve<eOeeÛeue lehle keâvekeâ keâebleer, õn keâne efleefiebÚ keâceue yeerÛes~
Oe=efleosJeer jnleer heefjkeâj men, veJeketâšeW mes DeodYegle oerKeW~~
megj efmeæketâš JeboW vele neW, ceefCe cegkegâšeW mes efpeveheo ÛetceW~
nce DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj efvele hetpeW, efheâj YeJe Jeve ceW ve keâYeer IetceW~~3~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeefve<eOeheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(130) lesjnÉerhe efJeOeeve
veerueeÛeue ÚefJe Jew[tÙe&ceCeer, õn kesâmeefj ceOÙe keâceue leeceW~
keâerefle&osJeer jnleer GmeceW, Fkeâ efmeæketâš veJe ketâšeW ceW~~
cegefve Jeerlejeie Yeer pee keâjkesâ, efpeveie=n keâes Jebove keâjles nQ~
pees hetpeW Gvekeâes Yeefòeâ meefnle, Jes YeJe JeeefjefOe mes lejles nQ~~4~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eveerueheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
®keäceer heJe&le Ûeeboer mece nw, õn hegb[jerkeâ ceW keâceue efKeues~
yegefæosJeer heefjJeej meefnle, GmeceW jnleer ceve keâceue efKeues~~
efvele Dee" ketâš ceW efmeæketâš, efpeveYeJeve Devethece leeceW nQ~
nce hetpeW DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj kesâ, efve®hece megKemebheefle leeceW nQ~~5~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe®efkeäceheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efMeKejer kegâueefieefj kebâÛeve ÚefJeceÙe, iÙeejn ketâšeW Ùegle MeesYes nQ~
cenhegb[jerkeâ õn kesâ Yeerlej, hebkeâpe hej ue#ceer MeesYes nQ~~
hetjye efoMe ceW Fkeâ efmeæketâš, GmeceW efpevecebefoj jlveeW keâe~
efpeveefyebye pepeW nce DeIÙe& efueÙes, efpeveYeòeâer nw YeJeoefOe veewkeâe~~6~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeefMeKeefjheJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
iepeoble efpeveeueÙe DeIÙe&
Deef[uue Úbo- ceeuÙeJeble iepeoble efJeefoMe F&Meeve ceW~
veerueceCeer mecekeâebefle ketâš veJe leeme ceW~~
ceervekesâleg efpeveveeLe efpeveeueÙe ceefCeceÙeer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe uentB iegCe efMeJecener~~7~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemLeceeuÙeJebleiepeobleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
cebojces® ceneve efJeefoMe DeeivesÙe nw~
nefmleoble meewceveme jpele ÚefJe osÙe nw~~ceervekesâleg.~~8~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf emeewcevemeiepeobleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (131)
megjefieefj ÛeewLes Yetefce efJeefoMe vew$e+lÙe nQ~
efJeÅeglØeYe iepeoble keâvekeâ ÚefJe osÙe nQ~~ceervekesâleg.~~9~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&Éerhemebyb ebeOf eefJeÅeglØeYeiepeobleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
iebOeceeoveeÛeue JeeÙeJÙe efJeefoMe keâne~
keâvekeâ keâebelf eceÙe Deke=âef$ece Deveghece jne~~ceervekesâleg.~~10~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeiebOeceeoveiepeobleefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eej efpeveeueÙe DeIÙe&
-vejsvõ Úbo-
ceboj ces™ meerleeveefo kesâ, Gòej ceW Je#eeje~
Yeõmeeue Jesoer kesâ meefVeOe, efÛe$eketâš Deefle hÙeeje~~
leehej Ûeej ketâš veefo meefVeOe, efmeæketâš cevenejer~
ßeer kewâJeuÙejcee Jejves keâes, efvele hetpetB megKekeâejer~~11~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnefmLeleefÛe$eketâšJe#eejefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veefueveketâš Je#eej otmeje, Jeve GheJeve mes meesns~
megj efkeâVej iebOeJe& KeiesÕej, efpeveiegCe ieeles meesnW~~
ce=lÙegbpeefÙe keâer Øeeflecee jepeW, efmeæketâš cevenejer~
ßeer kewâJeuÙejcee Jejves keâes, efvele hetpetB megKekeâejer~~12~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnefmLeleveefueveketâšJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
he©eketâš Je#eej DeÛeue nQ, Deveghece efveefOe keâes Oeejs~
osJe-oseJf eÙeeB YeefòeâYeeJe mes, Dee efpeve megÙeMe GÛeejW~~
keâce&eJf epeefÙe keâer Øeeflecee GmeceW, efmeæketâš cevenejer~
ßeer kewâJeuÙejcee Jejves keâes, efvele hetpetB megKekeâejer~~13~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnefmLelehe©eketâšJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(132) lesjnÉerhe efJeOeeve
SkeâMewue Je#eej DeÛeue ceW, DeieefCele YeefJepeve Deeles~
mecÙekeâdjlve neLe ceW uesles, efpeveJej kesâ iegCe ieeles~~
ce=lÙegbpeefÙe keâer Øeeflecee megboj, efmeæketâš cevenejer~
ßeer kewâJeuÙejcee Jejves keâes, efvele hetpetB megKekeâejer~~14~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnefmLeleSkeâMewueJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerlee veefo kesâ Gòej ceW, pees osJeejCÙe meceerhes~
efieefj Je#eej ef$eketâš veece keâe, keâvekeâ JeCe&ceÙe oerhes~~
leehej Ûeej ketâš veefo heemes, efmeæketâš cevenejer~
ßeer kewâJeuÙejcee Jejves keâes, efvele hetpetB megKekeâejer~~15~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnefmLeleef$eketâšJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Je#eejeÛeue veece ‘JewßeJeCe’, MeesYes megjYeJeveeW mes~
Fvõ Ûe›eâJeleea OejCeerheefle, hetpeW efvele jlveeW mes~~
ce=lÙegpb eefÙe keâer Øeeflecee megob j, efmeæketâš cevenejer~~
ßeer kewâJeuÙejcee Jejves keâes, efvele hetpetB megKekeâejer~~16~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnefmLeleJewwßeJeCeJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeveveie Je#eej ceveesnj, MeeÕele efmeæ keâne nw~
megj ueueveeSB ›eâerÌ[e keâjleeR, DeodYegle $e+efæ peneB nw~~ce=lÙegb.~~17~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnefmLeleDebpeveJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Deelceebpeve Je#eej Dee"JeeB, megj efkeâVej efceue DeeJeW~
efpeveceefncee keâes mecePe-mecePekeâj, meceefkeâle pÙeeself e peieeJeW~~ce=lÙeg.b ~~18~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnefmLeleDeelceebpeveJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (133)
Dehej efJeosn veoer meerleesoe, oef#eCe efoMe ceW peevees~
Yeõmeeue ef{ie Je#eejeÛeue, ßeæeJeeve yeKeeveeW~~ce=lÙegb.~~19~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnefmLeleßeæeJeevedJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepešeJeeve DeÛeue megboj nw, Jesoer GheJeve leehes~
Fvõ veceve keâjles ceefCeÙeeW mes, efJeuemele cegkegâš Pegkeâekesâ~~ce=lÙeg.b ~~20~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnefmLeleefJepešeJeeveJe#eejefieefj-
efmeæketâšeffpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeeMeerefJe<e Je#eej Deke=âef$ece, õgce hebòeâer Jeve meesnW~
efJeÅeeyeue mes ßeeJekeâieCe, hetpeve keâj ceve ceesnW~~ce=lÙegb.~~21~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnefmLeleDeeMeerefJe<eJe#eejefieefj-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeue megKeeJen megKe keâes oslee, pees efpeveiegCe DeeueeheW~
ieieve ieceveÛeejer $e+ef<eÙeeW kesâ, heeJeve Ùegieue JeneB hes~~ce=lÙegb.~~22~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnefmLelemegKeeJenJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerleesoe kesâ Gòej leš hes, YetleejCÙe meceerhes~
leekesâ meefVeOe Ûevõceeueefieefj, jÛevee DeodYegle oerhes~~ce=lÙegb.~~23~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnefmLeleÛevõceeueJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
metÙe&ceeue Je#eej metÙe&mece, megJejCe DeeYee Oeejs~
megj JeefveleeSB efvele Dee-Deekeâj, efpeveJej keâere|le GÛeejW~~ce=lÙegb.~~24~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnefmLelemetÙe&ceeueJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veeieceeue Je#eej Devethece, efJeÅeeOejieCe DeeJeW~
pevce-pevce og:Ke veeMeve keâejCe, efpeveJej kesâ iegCe ieeJeW~~ce=lÙeg.b ~~25~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnefmLeleveeieceeueJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(134) lesjnÉerhe efJeOeeve
osJeceeue Je#eejefiejer hes, osJe-osefJeÙeeB Deekesâ~
JeerCee leeue ce=obie yepeekeâj, ve=lÙe keâjW n<ee&kesâ~~
ce=lÙegbpeefÙe keâer Øeeflecee megboj, efmeæketâš cevenejer~
ßeer kewâJeuÙejcee Jejves keâes, efvele hetpetB megKekeâejer~~16~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnefmLeleosJeceeueJe#eejefieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJepeÙeeOe& efpeveeueÙe DeIÙe&
-ieerlee Úbo-
cebojmegces™ hetJe& ceW, meerlee veoer kesâ Gòejs~
Jeve Yeõmeeue meceerhe ‘‘keâÛÚe’’, osMe Deefle megob j Kejs~~
lee ceOÙe ™heeÛeue Delegue, veJeketâš mes ceve keâes njs~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~27~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnkeâÛÚeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Deveghece ‘‘megkeâÛÚe’’ osMe ceW, <ešd Keb[ jÛevee peeefveÙes~
lee ceOÙe efJepeÙeejOe Delegue, yengYeeBelf e ceefncee ceeefveÙes~~
efJeÅeeOejer JeerCee yepeekeâj, YeefòeâYej hetpee keâjW~
ßeer efmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~28~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOemegkeâÛÚeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
megboj cenekeâÛÚe keâne, leeceOÙe ™heeÛeue mener~
Jeve Jesefokeâe Jeeheer megjeW kesâ, iesn keâer Deveghece cener~~
cegefveJe=bo keâjles Jebovee, efvepe keâce& keâefueceue keâes njW~
ßeer efmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~29~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOecenekeâÛÚeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (135)
keâÛÚkeâJeleer megefJeosn ceW, jÛevee Deke=âef$ece peeefveÙes~
leeceOÙe ™heeÛeue Delegue, veJeketâš mebÙegle ceeefveÙes~~
DeekeâeMeieeceer $e+ef<e cegveer, ßeeJekeâ meoe Yeòeâer keâjW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~30~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ekeâÛÚkeâeJeleeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej osMe DeeJelee& mejme, leeceOÙe efJepeÙeejOe efiejer~
ieeles efpevesÕej keâe megÙeMe, efvele Ùe#e efkeâVej-efkeâVejer~~
MeeÕele efpeveeueÙe Jebovee, keâjles YeefJekeâ Yeòeâer Yejs~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~31~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeDeeJelee&osMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
nw #es$e ueebieueJeefle&keâe, YeefJepeve meoe pevceW JeneB~
YeJe yeefuueÙeeW keâes keâeškeâj, efMeJe Øeehle keâj mekeâles JeneB~~
Fme ceOÙe jpeleeÛeue megKeo, yengYeJÙe kesâ keâuce<e njW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~32~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eueebieueeJelee&oMs eefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Oeve OeevÙe hetefjle mebheoe, Ùen heg<keâuee Jej osMe nw~
efpeme ceOÙe ™heeÛeue keâne, njlee YeefJekeâ ceve keäuesMe nw~~
osJeebieveeSB efvele ceOegj, mebieerle peneB hej GÛÛejW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~33~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheg<keâueeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej ‘heg<keâueeJeefle’ osMe ceW, efJepeÙeeOe& yeerÛeeW yeerÛe nw~
veJeketâš ceW Fkeâ efpevemeove, veeMes YeefJekeâ YeJe keâerÛe nw~~
(136) lesjnÉerhe efJeOeeve
mJeelcewkeâ hejceevebo Dece=le, kesâ jefmekeâ iegCe efJemlejW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~34~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâueeJeleeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘Jelmee’ efJeosn DeleguÙelee ceefOe, DeeÙe&Keb[ efvejeheoe~
Fme osMe kesâ yeme yeerÛe ceW nw, ™hÙeefieefj Jej Mece&oe~~
$ewueeskeäÙe veeÙekeâ kesâ iegCeeW keâer, keâerelf e& yegOepeve efJemlejW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~35~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeJelmeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
megboj ‘megJelmee’ osMe ceW, MeeÕele jpeleefieefj meesnvee~
veJeketâš jlveeW kesâ yeves, megjJe=bo mes ceve ceesnvee~~
megj Dehmeje ceo&ue megJeerCee, keâes yepee vele&ve keâjW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~36~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOemegJelmeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
cevenj ‘ceneJelmee’ efJe<eW, efJepeÙeeOe& heJe&le meesnlee~
iebOeJe& osJeeW kesâ ceOegj, mebieerle mes ceve ceesnlee~~
cegefveJeerlejeieer kesâ JeneB, OÙeeveeefive mes YeJeJeve pejW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~37~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeceneJelmeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej ‘JelmekeâeJeefle’ osMe ceW, ™heeefõ Deveghece ceeefveÙes~
efJeÅeeOejeW keâer hebefòeâÙeeW mes, YeerÌ[ lenB hej peeefveÙes~
FvõeefoieCe Deekesâ JeneB, ceefCeceewefue vele Jebove keâjW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~38~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eJelmekeâeJeleeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (137)
Jej osMe ‘jcÙee’ ceOÙe ceW, jpeleeefõ jlveeW keâer Keveer~
YeJe kesâ efJepeslee veeLe keâer, ceefncee peneB DeefleMeÙe Ieveer~~
meew Fvõ efceuekeâj hetpeves keâes, Dee jns Yeòeâer YejW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~39~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOejcÙeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
megboj ‘megjcÙee’ osMe ceW, efJepeÙeeOe& heJe&le meesnvee~
efkeâVej ieCeeW keâer yeebmegjer-OJeefve mes ceOegj ceve ceesnvee~~
Jej $e+efæOeejer cegevf e leneB, yengYeefòeâ mes efJeÛejCe keâjW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~40~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOemegjcÙeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MegYe osMe ‘jceCeerÙee’ efJe<es, efJepeÙeeOe& efieefj jpeleeYe nw~
efJeÅeeOejeW keâer ßesefCeÙeeB, efpevecebefojeWs mes meeLe& nQ~~
veie leerve keâšveer mes meefnle, yeng Yeebelf e keâer jÛevee OejW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejW~~41~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOejceCeerÙeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘cebieueeJeleer’’ Jej osMe ceW, jpeleeefõ yeerÛeeW yeerÛe nQ~
pees peve veneR ßeæe keâjW, ®ueles meoe YeJeyeerÛe nQ~~
Keieheefle meoe heefjJeejÙegle, efpeveJej megÙeMe JeCe&ve keâjW~
ßeerefmeæketâš efpevesvõcebefoj, hetpe efMeJeue#ceer JejsW~~42~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOecebieueeJeleerosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-jesuee Úbo-
cebojces® Dehej, veoer kesâ oef#eCe peevees~
Yeõmeeue kesâ heeme, ‘‘he©eeosMe’’ yeKeevees~~
(138) lesjnÉerhe efJeOeeve
ceOÙe DeÛeue efJepeÙeeOe&, efpeveie=n mes megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~43~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehe©eeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘meghe©ee’ peeve, ceefOe jpeleeefõ yeKeevee~
Deveghece megKe keâer Keeve, KesÛejheefle mes ceevee~~
efmeæketâš lee ceeeEn, efpevecebefoj megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~44~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOemeghe©eeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘cenehe©ee’ megefJeosn, jpeleeÛeue DeefYejecee~
veJeketâšeW Ùegle ßes‰, megj ieeJeW efpeve veecee~~
efmeæketâš lee ceeefnb, efpevecebefoj megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~45~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOecenehe©eeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘he©ekeâeJeleer’, leeceefOe jpeleefiejer nw~
keâvekeâ jleve mes hetCe&, DeefJeÛeue meewKÙeßeer nw~~
efmeæketâš leeceeefnb, efpevecebefoj megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~46~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehe©ekeâeJeleeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘MebKee’’ osMe efJeosn, osJe DemebKÙe JeneB hes~
Deeles jnles efvelÙe, Øecegefole efÛeòe leneB hes~~
leekesâ ceefOe efJepeÙeeOe&, efpeveie=n mes megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~47~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeMebKeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (139)
‘veefuevee’ osMe efJeosn, YeJÙe veÙeve ceve ceesns~
leekesâ ceefOe efJepeÙeeOe&, veJe ketâšeW Ùegle meesns~~
efmeæketâš lee ceeefnb, efpevecebefoj megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~48~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeveefueveeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘kegâcegoe’’ osMe efJeosn, ceOÙe jpele efieefj meesn~s
YeefJeceve kegâcego efJekeâeme, ÛevõefkeâjCe mece meesn~s ~
efmeæketâš lee ceeefnb, efpevecebefoj megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~49~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâcegoeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘meefjlee’’ osMe megceOÙe, Deveghece jpeleefiejer nw~
efpeveJeÛe meefjlee le$e, YeefJeceve hebkeâ njer nw~~
efmeæketâš lee ceeefnb, efpevecebefoj megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~50~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOemeefjleeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerleesoe veefo peeve, leekesâ Gòej Yeeies~
‘JeØee’ osMe ceneved, ™heeÛeue ceefOe Yeeies~~efmeæ.~~51~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeJeØeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megJeØee’ jcÙe, leeceefOe jpeleefiejer nw~
megj ueueveeSB efvelÙe, DeeJeW Yeefòeâ Yejer nw~~efmeæ.~~52~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOemegJeØeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(140) lesjnÉerhe efJeOeeve
‘ceneJeØee’ osMe, leeceW jpele veiesMee~
efpeveiegCe ieeles efvelÙe, yeÇÿee efJe<Ceg censMee~~
efmeæketâš lee ceeefnb, efpevecebefoj megKekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~53~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeceneJeØeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘JeØekeâeJeleer’, jpeleeÛeue ceefOe Oeejs~
cegevf eieCe efpeveJej oMe&, keâjles megÙeMe GÛeejW~~efmeæ.~~54~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeJeØekeâeJeleerosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘iebOee’’ osMe efJeosn, ™heeÛeue mes meesns~
mJeelecejme heerÙet<e, heerkesâ cegevf e efMeJe peesn~W ~efmeæ.~~55~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeiebOeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megiebOee’ jcÙe, efpeveJeÛe megjefYe JeneB nw~
peve ceve nesle megiebOe, veie efJepeÙeeOe& JeneB nw~~efmeæ.~~56~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOemegiebOeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘iebefOeuee’ peeve, peve ceve keâceue efKeueeJeW~
ceOÙe jpele veie efmeæ, efpeveJeÛe megOee efheueeJeW~~efmeæ.~~57~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeiebefOeueeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘iebOeceeefueveer’ osMe, ceefOe jpeleeefõ leneB nw~
ßeæeJeble cenble, keâe mecÙekeälJe JeneB nw~~efmeæ.~~58~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eiebOeceeefueveeroMs eefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (141)
-ceboDeJeefuehle keâheesue Úbo-
hetjye heg<keâj Éerhe DeOe& ceW, ‘Yejle#es$e’ oef#eCe efoMe peeve~
yeerÛeeW yeerÛe keâne efJepeÙeejOe, efleme Thej veJe ketâš ceneve~~
hetJe& efoMee kesâ efmeæketâš hej, efpevecebefoj DeefJeÛeue DeefYejece~
ieYe&Jeeme ogKeveeMeve keâejCe, DeIÙe& ÛeÌ{eÙe keâ™B hejCeece~~59~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeYejle#es$eefmLeleefJepeÙeeOe&efieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
cebojces™ kesâ Gòej efoMe, MegYe SsjeJele #es$e ceneve~
ceOÙe jpeleefieefj Ûeeboer mece nw, $eÙekeâšveer Ùegle DelegueefveOeeve~~
efleme hej hetJe&efoMee ceW efpeveie=n, Deke=âef$ece Deveghece megKekeâej~
hegvepe&vce ogKe veeMeve nslet, DeIÙe& ÛeÌ{eÙe pepetB ®efÛe Oeej~~60~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeSsjeJele#es$eefmLeleefJepeÙeeOe&efieefjefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (MebYeg Úbo)
Jej heg<keâjeOe& hetjye ceW nw, Ún kegâueheJe&le ÛeG iepeoblee~
meesuen Je#eej ™hÙeefieefj nQ, ÛeeQelf eme Ùes veie DeefleMeÙe keâeblee~~
Fve hej efpevecebefoj Deke=âef$ece, ÛeejCe$e+ef<e Jebove keâjles nQ~
pees hetpeW OÙeeJeW Yeefòeâ keâjW, Jes Ùece keâe Keb[ve keâjles nQ~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueiepeobleJe#eej™hÙeeÛeueefmLele<eef°-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Fve meye cebefoj ceW efpeveØeeflecee, ÛeeQme" meew Demmeer jepes nQ~
he©eemeve veemee Âef° OejW, ÚefJe Jeerlejeie Deefle Yeemes nQ~~
pees Fvekeâe OÙeeve OejW efveleØeefle, Jes efÛevceÙe cetelf e& Øeieš keâjles~
De" keâce&efheb[ MeleKeb[ keâjW, ce=lÙegbpeÙe cetefle& Øeieš keâjles~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOekegâueeÛeueeefo<eef°efpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeve-
<ešdmenœeÛeleg:MeleDeMeerefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(142) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fme heg<keâjeOe& ceW cebojefieefj, ÛeewLes ces™ hej efpevecebefoj~
heg<keâjle® Meeuceefuele® meesn,W kegâueDeefõ Deeefo hej efpevecebeof j~~
kegâue Deªòej MeeÕele efpeveie=n, ceQ efvele hejes#e Jebovee keâ™B~
meye jesie Meeskeâ oeefjõ veMee, ce=lÙet keâer Yeer Keb[vee keâ™B~~3~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ecesJee&eof efmLeleDe°mehleefleefpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
Fve efpeveie=n ceW efpeveØeefleceeSB, Ûeewjemeer meew Ûeewefyeme meesnW~
megjheefle peekeâj Jebove keâjles, ieCeOej keâe Yeer Ùes ceve ceesnW~~
Fvekeâer Yeòeâer YeJeoefOe lejCeer, efvepe Deelce megOeejme efvePe&jCeer~
pees FmeceW DeJeieenve keâjles, Jes hee uesles cegòeâer mejCeer~~4~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOecesJee&efoefmLeleDe°mehleefleefpeveeueÙeceOÙe-
efJejepeceeveDe°menœeÛeleg:MeleÛelegeJf eËMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-ef$eYebieer Úbo-
peÙe peÙe efpevecebefoj, pepele hegjboj,
DeefleMeÙe megboj hegCÙe YejW~
peÙe heehe efvekebâove, meye megKe kebâove,
cegefveieCe Jebove efvelÙe keâjW~~
heeTB ceQ meelee, cesš Demeelee,
efMeJemegKe oelee, legceefnb vecetB~
peÙe peÙe efpeveØeeflecee, iegCeceefCe ieefjcee,
DeefleMeÙe ceefncee, efvele ØeCecetB~~1~
-œeefiJeCeer Úbo-
ceQ vecetB ceQ vecetB ns efpeveboe leggcnW~
veeLe! $ewueeskeäÙe kesâ hetCe& Ûeboe legcnW~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (143) (144) lesjnÉerhe efJeOeeve

ceesnlece veeMeves nsleg YeemJeeve nes~ (hetpee veb. 17)

meeOeg efÛeòeeype efJekeâmeeJeves Yeeveg nes~~2~~
YeJÙe peve kesâ efhelee heeueles hÙeej mes~ efJeÅegvceeueer ces® hetpee
Yeòeâ peve ceeleg nes hees<eles ueeÌ[ mes~~ mLeehevee (ieerlee Úbo)
cegefòeâ kesâ ceeie& kesâ efJeIve keâes šejles~
Yeòeâ keâer meJe& Deeheefòe mebnejles~~3~~ ßeer ces® efJeÅegvceeefue hebÛece, Éerhe heg<keâj Dehej ceW~
pees legcnW OÙeeJeles meJe& kesâ OÙesÙe neW~ leerLeËkeâjeW keâe vnJeve neslee, nw meoe efleme Gheefj ceW~~
keâerefle& pees ieeJeles Jes mJeÙeb iesÙe neW~~ meesuen efpeveeueÙe nQ JeneB, megjJebÅe efpeveØeeflecee leneB~
pees legcnW hetpeles meJe&peve hetpÙe neW~ Dee£eve keâj hetpe@tB meoe, ceQ Yeefòeâ ßeæe mes ÙeneB~~1~~
pees legcnW Jeboles Jes peieled JebÅe neW~~4~~ Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecye-
OevÙe cesje pevece OevÙe nw Ùes IeÌ[er~ mecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
OevÙe nQ ves$e cesjs meheâue nw IeÌ[er~~ Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecye-
OevÙe nw MeerMe Ùes Deepe Jebove efkeâÙee~ mecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
OevÙe nw neLe Ùes Deepe DeÛe&ve efkeâÙee~~5~~ Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙeefpeveefyecye-
Skeâ ner ØeeLe&vee veeLe! megve ueerefpeS~ mecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
pevce JeejeefMe mes heej keâj oerefpeS~~ DeLee°kebâ (MebYeg Úbo)
heeme Deheves ØeYees! Deye yeguee ueerefpeS~
‘‘%eeveceefle’’ yebo keâefuekeâe efKeuee oerefpeS~~6~~ #eerjesoefOe keâe MegefÛe peue ueskeâj, legce ÛejCe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~
oesne- efpeveØeeflecee efpevemeejKeer, vecetB vecetB vele Yeeue~
YeJe-YeJe keâe keâefueceue Oeesves keâes, ßeæe mes Deefle nj<eeÙee ntB~~
keâ®Ceemeeiej! oÙeekeâj, keâjes Yeòeâ Øeefleheeue~~7~~ efJeÅegvceeueer ces™ hebÛece, GmeceW meesuen efpeve DeeueÙe nQ~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ekegâueeÛeueeefo<eef°heJe&leefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe- Gve meyeceW YeJeefJepeÙeer Øeeflecee, hetpele ner efceues megKeeueÙe nQ~~1~~
efpeveefyecyesYÙe: peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~ efyecyesYÙe: pevcepejece=lÙegefJeveeMeveeÙe peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
-MebYeg Úbo- nefj Ûebove kegbâkegâce iebOe efueÙes, efpeve ÛejCe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~ ceesneefjleehe meblehle ùoÙe, ØeYeg Meerleue keâjves DeeÙee ntB~~efJeÅegvceeueer.~~2~~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~ Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~ efyecyesYÙe: mebmeejleeheefJeveeMeveeÙe Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (145)
#eerjebyegeOf e hesâve meÂMe GppJeue, De#ele Oees keâjkesâ ueeÙee nt~B
#eÙe efJejefnle De#eÙe megKe nslet, ØeYeg hegbpe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~~efJeÅegvceeueer.~~3~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: De#eÙeheoØeehleÙes De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
yesuee Ûebhekeâ DejefJebo kegâcego, megjefYele heg<heeW keâes ueeÙee ntB~
ceoveeefjpeÙeer leJe ÛejCeeW ceW, ceQ Dehe&Ce keâjves DeeÙee ntB~~efJeÅegvceeueer.~~4~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: keâeceyeeCeefJeOJebmeveeÙe heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
hetjCeheesueer Keepee ietPee, ceesokeâ Deeefokeâ yeng ueeÙee ntB~
efvepe Deelece DevegYeJe Dece=le efnle, vewJesÅe ÛeÌ{eves DeeÙee ntB~~efJeÅegvceeueer.~~5~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: #egOeejesieefJeveeMeveeÙe vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceefCeceÙe oerhekeâ ceW pÙeeself e peues, meye DebOekeâej #eCe ceW veeMes~
oerhekeâ mes hetpee keâjles ner, mep%eeve pÙeesefle efvepe ceW Yeemes~~efJeÅegvceeueer.~~6~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: ceesnebOekeâejefJeveeMeveeÙe oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
oMeiebOe efJeefceefßele Oethe megjefYe, OetheeÙeve ceW Kesles #eCe ner~
keâšgkeâce& onve nes peeles nQ, efceuelee mecejme megKe lel#eCe ner~~efJeÅegvceeueer.~~7~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: De°keâce&onveeÙe Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Suee kesâuee DebietjeW kesâ, iegÛÚs Deefle mejme ceOegj ueeÙee~
hejceeveboece=le ÛeKeves efnle, heâue mes hetpeve keâj megKe heeÙee~~efJeÅegvceeueer.~~8~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: cees#eheâueØeehleÙes heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue Ûebove De#ele heg<he Ûe™ Jej, oerhe Oethe heâue ueeÙee nt~B
efvepe iegCe Deveble keâer Øeeefhle nsleg, legce DeIÙe& ÛeÌ{eves DeeÙee nt~B ~efJeÅegvceeueer.~~9~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeefueces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeveIÙe&heoØeehleÙes DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(146) lesjnÉerhe efJeOeeve
-meesj"e-
hejce Meebefle kesâ nsleg, MeebleerOeeje ceQ keâ™B~
mekeâue efJeÕe ceW Meebefle, mekeâue mebIe ceW nes meoe~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
Ûebhekeâ njefmebieej, heg<he megiebefOele Deefhe&les~
nesJes megKe Deceueeve, og:Ke oeefjõ heueeÙeles~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-oesne-
hebÛece ces™ efpeveYeJeve, MeeÕele efvele MeesYeble~
heg<heebpeefue keâj hetpeles, efceues mJeelce Deevebo~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-ieerlee Úbo-
ßeer ces® hebÛece keâer Oeje hej, Yeõmeeue megJeve keâne~
lee hetJe& efoMe efpeveOeece MeeÕele, cetelf e& mes MeeseYf ele Dene~~
peue iebOe Deeefokeâ DeIÙe& ueskeâj, ceQ keâ™B efvele DeÛe&vee~
mJeeleb$Ùe megKe meeceüepÙe nslet, ceQ keâ™B efvele Jebovee~~1~~
Ô ÜeR ßeerefJeÅegvceeueerces®mebyebefOeYeõmeeueJeveefmLelehetJe&efoiedefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme ces® efJeÅegvceeefue ceW, Jeve Yeõmeeue peg meesnlee~
oef#eCe efoMee ceW efpeveYeJeve, efvepe efJeYeJe mes ceve ceesnlee~~ peue.~~2~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLeleoef#eCeefoiedepf eveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme ces® ØeLeceefn ‘‘Jeve efJe<es’’, heef§ece efoMee ceW efpeveYeJeve~
GmeceW efpevesÕej efyebye MeeÕele, jepeles YeJe YeÙe ceLeve~~peue.~~3~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf eYeõmeeueJeveefmLeleheef§eceefoiedepf eveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (147)
Fme ces® kesâ YetJeve efJe<ew, GòejefoMeer efpeveme©e nQ~
GmeceW cenecenveerÙe efpeveJej, efyebye kesâ heohe©e nQ~~peue.~~4~~
Ô ÜeR ßeerefJeÅegvceeueerces®mebyebefOeYeõmeeueJeveefmLeleGòejefoiedefpeveeueÙeefpeve-
efyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-ieerlee Úbo-
Jej Éerhe heg<keâj DeOe& ceW nw, heeBÛeJeeB megjefieefj keâne~
vebove efJeefheve ceW hetJe&eof keâd, efpeveie=n Devethece ÚefJe uene~~
ÛebÛeue ceveesceke&âšefJepeslee1, meeOegieCe Jebove keâjW~
nce hetpeles efvele DeIÙe& ues, YeJemebleleer Keb[ve keâjW~~5~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf evevoveJevehetJe&eof iedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
megjMewue hebÛece ceW meoe, vebove megJeve efJeKÙeele nw~
oef#eCe efoMee ceW efpeveYeJeve, hetpeW YeefJekeâ nj<eele nQ~~ÛebÛeue.~~6~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf evevoveJeveoef#eCeefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hebÛece megjeÛeue2 ceW efJeefheve3, vebove Delegue ceefncee Oejs~
heef§ece efoMee ceW pewveie=n, DeefleMeÙeYejer Øeeflecee Oejs~~ÛebÛeue.~~7~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf evevoveJeveheef§eceefoiedepf eveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
megjMewue efJeÅegvceeefue ceW, veboveJeveer le® hebefòeâ mes~
peve ceve njs GòejefoMee kesâ, ceefCeceÙeer efpevemeodce4 mes~~ÛebÛeue.~~8~~
Ô ÜeR ßeerefJeÅegvceeueerces®mebyebefOevevoveJeveGòejefoiedefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
oesne- keâvekeâeÛeue5 hebÛece efJe<es, Jeve meewceveme jmeeue~
hetjyeefoMe ceW efpeveYeJeve, DeÛe& n™B pebpeeue~~9~~
Ô ÜeR ßeerefJeÅegvceeueerces®mebyebefOemeewcevemeJevehetJe&efoefipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeefceefle mJeene~
1. ceve™heer yeboj keâes JeMe keâjves Jeeues 2. ces® 3. Jeve 4. efpevecebefoj 5. ces®~
(148) lesjnÉerhe efJeOeeve
megjefieefj Jeve meewceveme ceW, oef#eCe efoMe efpeveOeece~
eflevekeâer efpeveØeeflecee pepetB, hetCe& nesÙe meye keâece~~10~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf emeewcevemeJeveoef#eCeefoefipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeefceefle mJeene~
mJeCee&Ûeue1 Jeve meewceveme, heef§ece efoMe efpeveiesn~
FvõJebÅe efpeveefyebye keâes, hetpetB Oej ceve vesn~~11~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf emeewcevemeJeveheef§eceefoefipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeefceefle mJeene~
efJeÅegvceeueer ces® ceW, Jeve meewceveme Devethe~
GòejefoMe efpeveJesMce keâes, pepele efceues efvepe™he~~12~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf emeewcevemeJeveGòejefoefipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeefceefle mJeene~
-ceesleeroece Úbo-
megjeÛeue hebÛece ceW DeefYejece, Jeveer heeb[gkeâ DeeflejcÙe ueueece~
efpeveeueÙe hetjyeefoMe ceW peeve, pepetB keâj peesÌ[ keâjes efMeJeLeeve~~13~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf eheeb[kg eâJevehetJe&eof efipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
megjeõer2 efJeÅegvceeueer veece, mejme Jeve heeb[gkeâ cegefve efJeßeece~
efpeveeueÙe oef#eCeefoMe ceW meej, pepetB keâj peesÌ[ keâjes YeJe heej~~14~~
Ô ÜeR ßeerefJeÅegvceeueerces®mebyebefOeheeb[gkeâJeveoef#eCeefoefipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
keâvekeâheJe&le3 hebÛece efMeJekeâej, megJeve heeb[gkeâ ceW megj heefjJeej~
efpeveeueÙe heef§eceefoMe jlveeYe, pepetB efpeveveeLe keâjes efMeJeueeYe~~15~~
Ô ÜeR ßeerefJeÅegvceeueerces®mebyebefOeheeb[gkeâJeveheef§eceefoefipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
1-2-3. ces®
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (149)
megJeCee&Ûeue hebÛece hejOeeve, meg heeb[gkeâ Jeve nw meewKÙe efveOeeve~
efpevesÕej ie=n Gòej efoMe peeve, Yejes cece DeeMe pepetB Fn Leeve~~16~~
Ô ÜeR ßeerefJeÅegvceeueerces®mebyebefOeheeb[gkeâJeveGòejefoefipeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (oesne)
efJeÅegvceeueer ces® ceW, meesuen efpeveJej Oeece~
hetjCe DeIÙe& mebpeesÙe kesâ, pepetB uentB efMeJeOeece~~1~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeueerces®mebyebeOf e<ees[MeefpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
me$en meew De"yeerme nQ, efpeveJej efyebye ceneve~
hetjCe DeIÙe& ÛeÌ{eÙe kesâ, vecetB-vecetB iegCeKeeve~~2~~
Ô ÜeR ßeerefJeÅegvceeueerces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeveSkeâmenœe-
mehleMeleDe°eefJebMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heeb[kg eâ Jeve kesâ efJeefokeâd ceW, heeb[eg Mf eueeefo Øeefmeæ~
vecetB vecetB efvele YeeJe mes, uentB DeelcemegKe efmeæ~~3~~
Ô ÜeR ßeereJf eÅegvceeefueces®efJeefokeâdheeb[kg eâeefoefMeueeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-MebYeg Úbo-
peÙe-peÙe efJeÅegvceeueer ces™, peÙe-peÙe megJejCeceÙe efpeveiesne~
peÙe-peÙe ce=lÙegpb eefÙe efpeveØeeflecee, peÙe-peÙe megj hetpeW Oej vesne~~
peÙe-peÙe $e+ef<e ieieve ieceveÛeejer, ßeæe mes Jebove keâjles nQ~
peÙe-peÙe cegevf e mecejme DeemJeeoer, mJeelcee keâe efÛebleve keâjles nQ~~1~~
ceQ Megæ yegæ DeefJe®æ Skeâ, efÛeeflheb[ DeKeb[ De™heer ntB~
mJeeYeeefJekeâ oMe&ve %eeve JeerÙe&, megKe™he DeefÛevlÙe mJe™heer ntB~~
ceQ ntB Deveble iegCe jlvejeefMe, ceQ hejce pÙeesefleceÙe hejceelcee~
ceQ mekeâue efJeceue Deew Dekeâue Deceue, ntB hejceevevoceÙeer Deelcee~~2~~
(150) lesjnÉerhe efJeOeeve
ÙeÅeefhe JÙeJenejveÙeehes#ee, ceQ oerve ogKeer mebmeejer ntB~
Fve keâceeX keâe keâlee&-Yeesòeâe, veevee Øekeâej levegOeejer ntB~~
YeJe hebÛe hejeJele&ve keâj-keâj, ÛengiB eefle heefjYeüceCe efkeâÙee keâjlee~
yeme pevce-cejCe kesâ Ûekeäkeâj ceW, efveMeefove ner YeüceCe efkeâÙee keâjlee~~3~~
efheâj Yeer efve§eÙeveÙe mes ceQ ner, efvele Megæ efmeæ hejceelcee ntB~
jme iebOe JeCe&-mheMe& jefnle, efÛevcetjefle ÛewlevÙeelcee ntB~~
Ùes jeie ® És<e efJeYeeJe YeeJe, meye keâceexoÙe mes Deeles nQ~
peye keâce&yebOe mebyebOe veneR, leye kewâmes Ùes jn heeles nQ~~4~~
efve§eÙe JÙeJenej GYeÙeveÙe, mes ceQ leòJeeW keâe %eelee nesTB~
efheâj veÙe keâe DeeßeÙe ÚesÌ[ meYeer, Fkeâ efveefJe&keâuhe ceW jle nesTB~~
ceQ OÙeelee ntB legce OÙeeve OÙesÙe, heâue Deeefokeâ Yeso meceehle keâ™B~
yeme Skeâekeâer SkeâlJe efueS, efvepe ceW ner efvepe keâes Øeehle keâ™B~~5~~
ØeYeg Ssmeer efmLeefle Deeves lekeâ, legce ÛejCe keâceue keâe OÙeeve keâ™B~
hetCezkeâ ‘‘%eeveceefle’’ heeves lekeâ, hetpetB JebotB iegCeieeve keâ™B~~
ns veeLe! legcnejer Yekeäleer keâe, cegPekeâes heâue kesâJeue Ùener efceues~
yeme heeme legcnejs Dee peeTB, Ssmee cesje meewYeeiÙe efKeues~~6~~
oesne- heef§ece heg<keâj Éerhe ceW, efJeÅegvceeueer ces®~
hetpele ner efvepe megKe efceues, efcešs peiele keâe hesâj~~7~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeefJeÅegvceeueerces®mebyebefOe<ees[MeefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (151)
(hetpee veb. 18)
heefMÛece heg<keâjeOe& heg<keâjJe=#e-MeeuceefueJe=#e
efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (vejsvõ Úbo)
(Ûeeue—Fn efJeOe jepÙe keâjs......)
heefMÛece heg<keâj DeOe& Éerhe ceW, ceOÙe keâvekeâ efieefj meesn~s
leekesâ oef#eCe Gòej efoMe ceW, YeesieOeje1 ceve ceesnW~~
Gòejkegâ® F&Meeve keâesCe ceW, heg<keâj Je=#e megneJes~
oef#eCe2 osJekegâ™ Deiveer efoMe, Meeuceefue le® ceve YeeJes~~1~~
—oesne—
oesveeW le® keâer MeeKe hej, YetkeâeefÙekeâ3 efpeveiesn~
efpevecetleea keâer Leehevee, keâ™B Yeefòeâ Yej vesn~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjes:F&Meevevew$e+lÙekeâesCemebyebefOe-
heg<keâjMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd
Dee£eveveb~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjes:F&Meevevew$e+lÙekeâesCe-
mebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyemecetn! De$e efle… efle…
": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjes:F&Meevevew$e+lÙekeâesCe-
mebyebeOf eheg<keâjMeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees
YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee„keâb (Ûeeue—cesjer YeeJevee....)
he©eekeâj keâes peue DeefleMeerleue, he©e hejeie megJeeme efceuee~
jeieYeeJe ceue OeesJeve keâejCe, Oeej keâ™B ceve kebâpe4 efKeuee~~
1. YeesieYetefce 2. hetJe& oef#eCe kesâ ceOÙe keâer efoMee 3. he=LJeerkeâeefÙekeâ 4. keâceue~
(152) lesjnÉerhe efJeOeeve
he=LJeerkeâeefÙekeâ le® MeeKee hes, efpevecebefoj peie hetpÙe keânW~
pees peve hetpebW Yeefòeâ YeeJe mes, Jes heo ef$eYegJeve hetpÙe uenW~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
kesâMej efIeme keâhet&j efceueeÙee, Yeücej hebefòeâÙeeB Deeve heÌ[W~
efpeveheo hetpeve mes veMe peeles, keâce& Me$eg Yeer yeÌ[s-yeÌ[s~~he=LJeer.~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
Ûebõ Ûebefõkeâe mece efmele lebogue, hegbpe ÛeÌ{eTB Yeefòeâ Yejs~
Dece=le keâCe mece efvepe meceefkeâleiegCe, heeTB DeefleMeÙe Megæ Kejs~~he=LJeer.~~3~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
keâuheJe=#e kesâ megceve megiebefOele, heeefjpeele Jekegâueeefo efKeues~
keâeceyeeCeefJepeÙeerepf eveJeuueYe, ÛejCe pepele veJeueefyOe1 efceues~~he=LJeer.~~4~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
jmeieguuee jmehetCe& Debojmee, keâueekebâo heÙemeej2 efueÙes~
Dece=leefheb[ meÂMe vesJepe mes, efpeveheo hebkeâpe hetpe efkeâÙes~~he=LJeer.~~5~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
nscehee$e ceW Ie=le Yej yeòeer, pÙeesefle peues lece veeMe keâjs~
oerhekeâ mes keâjles efpeve hetpeve, ùoÙe hešue keâer Yeüebefle njs~~he=LJeer.~~6~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Deefivehee$e ceW Oethe peueekeâj, De„keâce& keâes oiOe keâjW~
efvepe Deelece kesâ YeeJekeâce& ceue, õJÙe keâce& Yeer Yemce keâjW ~~he=LJeer.~~7~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
1. #eeefÙekeâ oMe&ve Deeefo veJe #eeefÙekeâ YeeJe~ 2. ceueeF&~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (153)
Heâue Debietj Devebveemeeefokeâ, mejme ceOegj ues Leeue YejW~
veJe #eeefÙekeâueyOeer heâue FÛÚgkeâ, hetpetB legce heeoeype1 Kejs~~he=LJeer.~~8~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue Ûebove De#ele ceeuee Ûe®, oerhe Oethe heâue DeIÙe& efueÙee~
ef$eYegJeve hetepf ele heo kesâ nslet, legce heoJeeefjpe2 DeIÙe& efkeâÙee~~he=LJeer.~~9~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
Ùecegvee meefjlee veerj, kebâÛeve Peejer ceW Yeje~
efpeveheo Oeeje osle, Meebefle keâjes meye ueeskeâ ceW~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
Jekegâue ceeueleer hetâue, megjefYele efvepekeâj mes ÛegveW~
efpeveheo hebkeâpe DehÙe&, ÙeMe meewjYe ÛengBefoMe YeüceW~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
cegefòeâJeOet Yejleej, ßeerefpeveJej kesâ efyebye nQ~
hetpetB efMeJe keâjleej, heg<heebpeueer ÛeÌ{eÙe kesâ~~1~~
DeLe ßeer efJeÅegvceeueerces®mebyebefOeÉÙeJe=#emLeeves ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-jesuee Úbo-
heefMÛece heg<keâj Éerhe, megjefieefj kesâ F&Meeves~
he©e Je=#e keâer MeeKe, Gòej efoMe hejOeeves~~
leehes ßeerefpeveiesn, veevee jlveceÙeer nw~
ce=lÙegbpeefÙe efpeveefyebye, hetpetB meewKÙe cener nw~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjJe=#eefmLele-
efpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
1. ÛejCekeâceue~ 2. ÛejCekeâceue~
(154) lesjnÉerhe efJeOeeve
keâvekeâeÛeue vew$e+lÙe, Meeuceefue õgce ceve YeeJes~
oef#eCe MeeKee Thej, efpeveJej YeJeve megneJes~~
Gvekesâ ßeer efpeveefyebye, Deke=âef$ece DeefJekeâejer~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, heeTB efMeJeefleÙe hÙeejer~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeMeeuceefueJe=#eefmLele-
efpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&IÙe&-
Fve le® kesâ heefjJeej, DeieefCele MeeŒe yeKeeves~
Gve meye ceW megjJe=vo, JewYeJe mebÙegle ceeveW~~
ØeefleosJeve1 ie=n ceeefnb, efpeveie=n MeeMJele peevees~
hetjCe DeIÙe& yeveeÙe, hetpele ner efMeJe Leevees~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOemeheefjJeejheg<keâj-
MeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
oes meew meesuen peeefveÙes, efpeveØeeflecee DeefYejece~
efvele Øeefle DeIÙe& ÛeÌ{eÙekesâ, Mele Mele keâ™B ØeCeece~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheg<keâjJe=#e-MeeuceefueJe=#eefmLeleefpeveeueÙeceOÙe-
efJejepeceeveefÉMele<ees[MeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MebeefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
—oesne—
Jeerlejeie efJe%eeve Ieve, meJe&meej ceW meej~
JeboBt ßeer efpeveosJe keâes, efpeveØeeflecee DeefJekeâej~
Ûeeue—ns oerveyevOeg......
peÙe jlveceÙeer Je=#e Ùes, Deveeefo Deveblee~
peÙe hebÛejlve JeCe&, efmeæketâš Oejblee~~
1. ØelÙeskeâ osJeeW kesâ~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
peÙe peÙe efpevesvõ osJe kesâ, pees YeJeve keâns nQ~~
peÙe peÙe efpevesvõ cetefle&ÙeeB, pees heehe ons nQ~~1~~
efpevecebefojeW ceW Iebefškeâe, Deew efkebâefkeâCeer yepes~
JeerCee ce=obie yeebmegjer, mebieerle nQ mepes~~
cebieue keâueMe Deew Oethe Ieš, Deveskeâ Oejs nQ~~
pees osJe osefJeÙeeW kesâ meoe, efÛeòe njs nQ~~2~~
jlveeW keâer mJeCe& ceesefleÙeeW keâer, ceeefuekeâeSB nQ~
keâewMesÙe1 JeŒe meÂMe jlve, keâer OJepeeSB nQ~~
GveceW yeves nQ efmebn, nefmle nbme yewue pees~
ceÙetj, Ûe›eâ, ie®Ì[, Ûebõ metÙe& keâceue pees~~3~~
Fve oMe Øekeâej efÛevn mes efÛeefvnle nQ OJepeeÙeW~
pees Yeòeâ ieCeebW keâes meoe ner heeme yegueeÙeW~~
Ùes jlveceÙeer nesÙe kesâ Yeer JeeÙeg mes efnueW~
DeodYegle DemebKÙe jlve nQ Fme ™he ceW efceueW~~4~~
ØelÙeskeâ pewveiesn ceWs jÛevee Deveble nw~
ØelÙeskeâ ceW ner Fkeâ meew Dee" pewveefyebye nQ~~
ØelÙeskeâ ceW leesjCe meg Éej jlve kesâ yeves~
efpeveosJe ceevemlebYe JeneB ceeve keâes nveW~~5~~
Ùes pewveYeJeve nQ meoe mevceeie& kesâ oelee~
efvepe DeeefßeleeW keâes melÙe ceW nQ cegeòf eâ Øeoelee~~
Fve veece kesâ pehes mes veMes Yetle keâer yeeOee~
JÙeblej efheMeeÛe Øesle ›etâj, «eneW keâer yeeOee~~6~~
Fvekesâ keâjW pees oMe& Jes YeJeeEmeOeg lejs nQ~
pees Yeefòeâ mes hetpeve keâjW Jes meewKÙe Yejs nQ~~
Fme ueeskeâ ceW Oeve OeevÙe heg$e heew$e keâes heeles~
Ûe›esâMe keâer meer mebheoe hee ceewpe GÌ[eles~~7~~
1. jsMeceer~
(155) (156) lesjnÉerhe efJeOeeve
efpeveOece& ceW DeefleieeÌ{ Øesce Oeejles meoe~
hejueeskeâ kesâ Fvõeefo efJeYeJe heeJeles cegoe~~
heMÛeeled ÙeneB leerLe& keâer heoJeer keâes Oeje kesâ~
leerLeËkeâjeW keâe Oece&&Ûe›eâ peie cebs Ûeueekesâ~~8~~
Deen&vlÙe efJeYeJe heeÙe kesâ YeieJeble yevesbies~
Jes cegefòeâ JeuueYee kesâ Yeer lees kebâle yeveWies~~
Fme efJeOe mes veeLe Deehekeâer ceQ keâerelf e& nw megveer~
DeleSJe MejCe Deehekeâer ueer megve kesâ legce Oegveer~~9~~
yeme Skeâ DeeMe Deepe cesjer hetefjÙes ØeYees~
ceesneefo keâce& JewefjÙeeW keâes ÛetefjÙes ØeYees~~
yeme ceQ mJeÙeb efvepe Deelcee keâes Megæ keâ™Biee~
mecÙekeälJe Megæ ‘%eeveceleer’ efmeefæ Je™Biee~~10~~
—oesne—
ØeYeg legce ceefncee Deiece nw, legce iegCejlve Deveble~
Fkeâ iegCe ueJe Yeer heeÙe ceQ, le™B YeJeeefyOe Deveble~~11~~
Ô ÜeR heef§eceheg<jkeâeOe&ÉerhemLeßeerefJeÅegvceeueercesjâmebyebefOeheg<keâjMeeuceefueJe=#e-
efmLeleefpeveeueÙemLeefpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee ceneIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MebeefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (157)
(hetpee veb. 19)
heefMÛece heg<keâjeOe& heJe&le efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (ieerlee Úbo)
heefMÛece megheg<keâjÉerhe ceW, Ún kegâueefiejer hej efpeveie=ne~
iepeoble ÛeG Je#eej meesuen, kesâ efpeveeueÙe DeIeone~~
ÛeeQleerme jpeleeÛeue efpeveeueÙe, meJe& keâer hetpee keâ™B~
Dee£eve keâj ceQ LeehentB, ceve ceW Delegue ßeæe Oe™B~~1~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueÛeleg:iepeovle<ees[MeJe#eej-
ÛelegeEŒeMeled™hÙeefieefjefmLele<eef„efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej
mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueÛeleg:iepeovle<ees[MeJe#eej-
ÛelegeEŒeMeled™hÙeefieefjefmLele<eef„efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e efle… efle… ":
": mLeeheveb~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueÛeleg:iepeovle<ees[MeJe#eej-
ÛelegeŒ
E eMeled™hÙeefieefjefmLele<eef„efpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe
YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLe De„keâ (Ûeeue Mesj)
iebiee veoer megveerj mJeCe& Ye=bie ceW Ye™B~
ØeYegheeo ceW $eÙe Oeej os YeJe jesie keâes n™B~~
ns veeLe! Deehe Yeefòeâ mes YeJe JeeefOe& mes efle™B~
Deye oerepf eÙes Jees Meefkeäle ceQ YeJe Jeve ceW vee efheâ™B~~1~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceueÙeeefiejer Ûebove megiebOe ÛeCe& ÛeÛe&les~
YeJeleehe oen otj nes ØeYeg Deehe DeÛe&les~~ns.~~2~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
(158) lesjnÉerhe efJeOeeve
ceesleer meceeve Õesle Meeefue hegbpe ÛeÌ{eTB~
De#eÙe DeKeb[ meewKÙe keâes ØeYeg DeÛe&les heeTB~~
ns veeLe! Deehe Yeefòeâ mes YeJe JeeefOe& mes efle™B~
Deye oerepf eÙes Jees Meefkeäle ceQ YeJe Jeve ceW vee efheâ™B~~3~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
yesuee iegueeye heg<he JeCe& JeCe& kesâ efueÙes~
ØeYeg ÛeCe& ceW ÛeÌ{eÙe meJe& mebheoe efkeâÙes~~ns.~~4~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
heeÙeme Je yeeuetmeener nuegDee ÛeÌ{eÙekesâ~
Gojeefive keâes ØeMeefcele keâ™B ØeYeg keâes efjPeeÙekesâ~~ns.~~5~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
keâhetj& pÙeeself e peieceies ceQ Deejleer keâ™B~
De%eeve DebOekeâej veeMe Yeejleer Ye™B~~ns.~~6~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Jej Oethe KesÙe OetheIeš ceW Oetceü GÌ[eTB~
pees og:Ke os jns nQ Ssmes keâce& peueeTB~~ns.~~7~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
efhemlee yeoece keâepet DeKejesš ÛeÌ{eTB~
yeme Skeâ cees#e heâue keâer ner DeeMe ueieeTB~~ns.~~8~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (159)
veerjeefo DeIe& uesÙe jpele heg<he efceueeTB~
eqvepe DeelceefveefOe nsleg Deehe DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~ns.~~9~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe<ešdkegâueeÛeueeefo<eef„efpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
—oesne—
MeebleerOeeje ceQ keâ™B, efpeveJej heo DejefJebo~
ef$eYegJeve ceW Yeer Meebefle nes, efceues efvepeelce Deefvebo~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
megjefYele njefmebieej ues, heg<heebpeueer keâjble~
megKe mebleefle mebheefle yeÌ{s, efvepeefveefOe efceues Deveble~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~~11~~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-meesj"e-
heefMÛece heg<keâj Éerhe, mee" efpeveeueÙe meesnles~
vecetB-vecetB Oej Øeerefle, heg<heebpeefue keâj Yeefòeâ mes~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ún kegâueeÛeue DeIÙe&
-Ûeewyeesue Úbo-
efJeÅegvceeueer oef#eCe efoMe ceW, ‘efnceJeve’ veie keâueOeewle meceeve~
iÙeejn ketâšeW ceW Deveghece Fkeâ, efmeæketâš efpevecebeof j peeve~~
yeerÛeeW yeerÛe he©e mejJej ceW, keâceue yeerÛe ßeerosJeer Leeve~
efpevecebeof j efpeveØeeflecee hetpet,B efÛeÛÛewlevÙe megOeejme oeve~~1~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeefnceJelheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hebÛece megjefieefj oef#eCe efoMe ceW, Ûeeboer meÂMe ceneefnceJeeve~
yeerÛe mejesJej cenehe©e ceW, keâceue ceOÙe Üer osJeer ceeve~~
(160) lesjnÉerhe efJeOeeve
Dee" ketâš ceW hetJe&eof Mee hej, efmeæketâš DeefJeÛeue iegCeKeeve~
efpevecebeof j efpeveØeeflecee hetpet,B efÛeÛÛewlevÙe megOeejme oeve~~2~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeceneefnceJelheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
keâvekeâeÛeue hebÛece oef#eCeefoMe, efve<eOe lehle megJejCe ÚefJe ceeve~
yeerÛe efleefiebÚ mejesJej ceOÙes, keâceue yeerÛe Oe=e= lf e osJeer peeve~~
veJeketâšeW ceW hetJe&efoMee keâe, efmeæketâš efMeJeceejie ceeve~
efpevecebeof j efpeveØeeflecee hetpet,B efÛeÛÛewlevÙe megOeejme oeve~~3~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeefve<eOeheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJeÅegvceeueer ces™ Gòej, veerueeÛeue Jew[tÙe& meceeve~
ceOÙe kesâMejer õn ceW hebkeâpe, yeerÛe keâerefle& osJeer Åegefleceeve~~
veJeketâšeW ceW efmeæketâš hej, ceefCe jlveeW mes KeefÛele yeKeeve~
efpevecebeof j efpeveØeeflecee hetpet,B efÛeÛÛewlevÙe megOeejme oeve~~4~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeveerueheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-efpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hebÛece megjveie kesâ Gòej ceW, jpeleJeCe& ®keäceerefieefj peeve~
ceOÙe mejesJej hebg[jerkeâ ceW, keâceue yeerÛe yegæermegefj ceeve~~
Dee" ketâš ceW hetJe& efoMeeiele, efmeæketâš efMeJehebLe ceneve ~
efpevecebeof j efpeveØeeflecee hetpet,B efÛeÛÛewlevÙe megOeejme oeve~~5~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe®keäceerheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeCee&Ûeue hebÛece kesâ Gòej, efMeKejer heJe&le mJeCe& meceeve~
ceOÙe cene heb[g jerkeâ mejesJej, peuepe yeerÛe ue#ceer megejf ceeve~~
iÙeejn ketâšeW ceW hetjye iele, efmeæketâš MeeMJele megKeKeeve~
efpevecebeof j efpeveØeeflecee hetpet,B efÛeÛÛewlevÙe megOeejme oeve~~6~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeefMeKejerheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (161)
iepeoble efpeveeueÙe DeIÙe&
—Ûeewyeesue Úbo-
ces™ kesâ F&Meeve keâesCe ceWs, ceeuÙeJeble iepeoble jns~
ÚefJe Jew[tÙe& ceCeermece Deveghece, veJeketâšeW Ùegle meble keânW~~
megjefieefj meefVeOe efmeæketâš hej, efpeveie=n MeeMJele efmeæ keâne~
JeneB Meefòeâ veeEn ieceve keâjve keâer, Dele: pepetB legce ÛejCe ÙeneB~~7~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeceeuÙeJeodiepeobleefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
megjefieefj kesâ DeeivesÙe efJeefoMe ceW, meewcevemÙe iepeoble keâne~
jleveceÙeer Ùen heJe&le megboj, meele ketâš mes MeesYe jne~~
ces® efvekeâš ßeer efmeæketâš hej, efpevecebeof j ÚefJe jleveceÙeer~
JeneB Meefòeâ veeEn ieceve keâjve keâer, Dele: pepetB legce ÛejCe ÙeneR~~8~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemeewcevemeiepeobleefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeCee&Ûeue vew$e+lÙe efJeefoMe ceW, efJeÅeglØece iepeoble efohes~
veJeketâšeW Ùegle lehle keâvekeâÚefJe, efovekeâj ueefppele meble efÚhes~~
megjefieefj meefVeOe efmeæketâš hej, efpevecebeof j efMeJeieceve cener~
JeneB Meefòeâ veeEn ieceve keâjve keâer, Dele: pepetB legce ÛejCe ÙeneR~~9~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeefJeÅeglØeYeiepeobleefmLeleefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hebÛece megjefieefj kesâ JeeÙeJÙes, iebOeceeoveeÛeue meesns~
mJeCe&JeCe&ceÙe meele ketâšÙegle, megjvej efkeâVej ceve ceessns~~
megjefieefj meefVeOe efmeæketâš hej, efpeveie=n Deveghece DeÛeue cener~
JeneB Meefòeâ veeEn ieceve keâjve keâer, Dele: pepetB legce ÛejCe ÙeneR~~10~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeiebOeceeoveiepeobleefmLeleefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(162) lesjnÉerhe efJeOeeve
Je#eej efpeveeueÙe DeIÙe&
—vejsvõ Úbo-
heefMÛece heg<keâj DeOe& Éerhe ceW, megjefieefj hetJe& efoMee ceW~
meerlee veefo kesâ Gòej leš hes, Yeõmeeue ef{ie leeces~~
‘efÛe$eketâš’ Je#eej DeÛeue hej, efpevecebefoj megKekeâejer~
megjvej Jebefole efpeveØeeflecee keâes, efvele Øeefle Oeeskeâ nceejer~~11~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeefÛe$eketâšJe#eejefieefjefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veefueve ketâš Je#eej otmeje, heg<keâjeOe& ceW peevees~
Gmekesâ Ûeej ketâš ceW Deveghece, efmeæketâš Fkeâ ceevees~~
efpeve ÛewlÙeeueÙe MeeMJele DeefJeÛeue, hetpetB keâce& efJe[ejer~
megjvej Jebefole efpeveØeeflecee keâes, efvele Øeefle Oeeskeâ nceejer~~12~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOe>eefueveketâšJe#eejefieefjefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
he©eketâš Je#eej Delegue nw, heehe hebkeâ ceue OeesJeW~
pees peve Fmekesâ efmeæketâš keâes, hetpeW meye og:Ke KeesJeW~~
efpeveie=n keâer ÚefJe DeefleMeÙe hÙeejer, YeefJepeve ceve megKekeâejer~
megjvej Jebefole efpeveØeeflecee keâes, efvele Øeefle Oeeskeâ nceejer~~13~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOehe©eketâšJe#eejefieefjefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘SkeâMewue’ Je#eej Devethece, megj efkeâVej ceve YeeJes~
megJejCe ÚefJe mes metÙe& lespenj, efpevecebefoj ceve YeeJes~~
efJeÅeeOej efJeÅeeOeefjÙeeB Yeer, iegCe ieeJeW efÛelenejer~
megjvej Jebefole efpeveØeeflecee keâes, efvele Øeefle Oeeskeâ nceejer~~14~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeSkeâMewueJe#eejefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (163)
meerleeveefo kesâ oef#eCe leš hej, osJeejCÙe meceerhes~
veie ‘ef$eketâš’ Je#eej megJeefCe&ce, Ûeej ketâš mes oerhes~~
eqmeæketâš efpevecebeof j DeodYegle, cegevf eceve mece DeefJekeâejer~
megjvej Jebefole efpeveØeeflecee keâes, efvele Øeefle Oeeskeâ nceejer~~15~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeef$eketâšJe#eejefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efieefj ‘‘JewßeJeCe’’ keâne Je#eeje, MeeÕele cegkegâš ceCeer nw~
efmeæketâš keâe ßeerefpevecebefoj, eEÛeleejlveceCeer nw~~
Jebove keâjves Jeeues YeefJe kesâ, YeJe YeÙe mebkeâšnejer~
megjvej Jebefole efpeveØeeflecee keâes, efvele Øeefle Oeeskeâ nceejer~~16~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeJewßeJeCeJe#eejefieefjefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene
Debpeve veie Je#eej Deke=âef$ece, Decej ieCeeW mes meesns~
Fme Thej hejceelceefvejbpeve, keâe efpevecebefoj meesns~~
Jeve Jesoer Jeeheer leesjCe mes, megjie=n mes efÛele nejer~
megjvej Jebefole efpeveØeeflecee keâes, efvele Øeefle Oeeskeâ nceejer~~17~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeDebpeveJe#eejefieefjefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Deelceebpeve Je#eej Dee"JeeB, Delegue efveOeer keâes Oeejs~
Fme hes efmeæketâš keâes pees peve, hetpeW cees#e efmeOeejW~~
ce=lÙegpb eefÙe efpeveJej keâe cebeof j, DeefKeue Deceue iegCeOeejer~
megjvej Jebefole efpeveØeeflecee keâes, efvele Øeefle Oeeskeâ nceejer~~18~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeDeelceebpeveJe#eejefieefjefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ces™ kesâ heefMÛece efoMe ceW nw, Dehej efJeosn keânelee~
meerleesoe meefjlee yenves mes, GYeÙe Yeeie yeBš peelee~~
(164) lesjnÉerhe efJeOeeve
meefjlee oef#eCe Yeõmeeue kesâ, ef{ie Je#eej efiejer nw~
ßeæeJeeve Gheefj efpevecebefoj, hetpetB heehe njer nw~~19~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeßeæeJeeveJe#eejheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘efJepešeJeeved’’ DeÛeue Je#eeje, Ûeej ketâš Ùegle meesnw~
keâvekeâkeâebefle mes efmeæketâš mes, Delegue Dehetjye meesnw~~
efpevecebefoj ceW ce=lÙegbpeefÙe keâer, Øeeflecee meewKÙekeâjer nw~
DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj ceQ efvele hetpetB, YeJe YeÙe leehe njer nw~~20~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeefJepešeJeeveJe#eejefieefjefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘DeeMeerefJe<e’’ Je#eej mJeCe&mece, efJeefJeOe ie=neW keâes Oeejs~
efmeæketâš hes ßeerefpevecebefoj, keâce& keâeefuecee šejs~~
he©eemeve efpeveØeeflecee megboj, efmebnemeve hes jepes~
pees peve hetpeve Jebove keâjles, keâce& Dejeroue Yeepes~~21~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeDeeMeerefJe<eJe#eejheJe&leefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeÛeue ‘‘megKeeJen’’ yeng megKeoelee, Ûeej ketâš mes meesns~
pees peve efmeæketâš keâes Jebos, ef$eYegJeve kesâ heefle nesnQ~~
meeOetpeve DeekeâeMeceeie& mes, efpeveJebove keâes Deeles~
pees peve hetpeW ßeæe Oej ceve, Jes Deveghece megKe heeles~~22~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemegKeeJenJe#eejefieefjefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerleesoe kesâ Gòej leš ceW, YetleejCÙe efvekeâš cesb~
‘‘Ûebõceeue’’ Je#eej ceveesnj, osJe jceW Gme leš cebs~~
Ûeej ketâš ceW efmeæketâš Fkeâ, efpevecebefoj DeefYejecee~
ceQ Yeer DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj hetpetB, heeTB efMeJe efJeßeecee~~23~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeÛebõceeueJe#eejefieefjefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (165)
‘‘metÙe&ceeue’’ Je#eej DeveesKee, metjpe lespe uepeeJes~
efmeæketâš ceW efpeveJej cebefoj, cegefveceve kegâcego efKeueeJeW~~
YeJeefJepeÙeer keâer Øeeflecee ceefCeceÙe, hetpele heehe njs nQ~
efveleØeefle OÙeeve OejW pees Gvekeâe, Jes ÙeceheeMe njs nQ~~24~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemetÙe&ceeueJe#eejefieefjefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘veeieceeue’’ Je#eej YetefceOej, veJeefveefOe JewYeJe Meeueer~
efmeæketâš ceW efpeve ÛewlÙeeueÙe, DevegheceÚefJe ceefCeceeueer~~
YeJeefJepeÙeer keâer Øeeflecee ceefCeceÙe, hetpele heehe njs nQ~
efveleØeefle OÙeeve OejW pees Gvekeâe, Jes ÙeceheeMe njs nQ~~25~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeveeieceeueJe#eejefieefjefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘osJeceeue’’ Je#eej meesueJeeB, mJeie&hegjer mece MeesYee~
Ûeejketâš ceW Skeâ ketâšhej, efpeveie=n Delegue DeveesKee~~
YeJeefJepeÙeer keâer Øeeflecee ceefCeceÙe, hetpele heehe njs nQ~
efveleØeefle OÙeeve OejW pees Gvekeâe, Jes ÙeceheeMe njs nQ~~26~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeosJeceeueJe#eejefieefjefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
—oesne—
meerleeveefo Gòej lejheâ, Yeõmeeue Jeve heeme~
keâÛÚeosMe jpeleefieefj, efpeveie=n pepetB ngueeme~~27~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOehetJe&eJf eosnkeâÛÚeceOÙeefmLeleefJepeÙeeOe&eif eefj-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘megkeâÛÚe’’ ceOÙe ceW, ™heeÛeue cevenej~
efmeæketâš ceW efpeveYeJeve, pepetB meoe megKekeâej~~28~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemegkeâÛÚeosMeceOÙeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(166) lesjnÉerhe efJeOeeve
osMe ‘‘cenekeâÛÚe’’ ceOeer, ™heeÛeue DeefYejece~
efmeæketâš keâe efpeveYeJeve, hetpetB keâ®B ØeCeece~~29~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOecenekeâÛÚeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘keâÛÚkeâeJeefle’’ efJe<eW, efJepeÙeejOe megKekeâej~
YeJeefJepeÙeer kesâ efpeveYeJeve, hetpeBt YeJe og:Kešej~~30~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOekeâÛÚkeâeJeleerosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘DeeJelee&’’ megefJeosn ceW, ™heeÛeue jpeleeYe~
leekesâ ßeer efpeveiesn keâes, hetpeBt keâjes ke=âleeLe&~~31~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeDeeJelee&oMs eceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘ueebieueeJele&’’ ceW, jpeleeÛeue megKekeâej~
efmeæketâš hej efpeveYeJeve, hetpetB megÙeMe GÛeej~~32~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeueebieueeJelee&osMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘heg<keâuee’’ ceW DeÛeue, efJepeÙeejOe cevenej~
leekesâ ßeerefpeveiesn keâes, hetpetB efMeJe megKekeâej~~33~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeheg<keâueeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘heg<keâueeJeleer’’ ceefOe, ™heeÛeue megKeOeece~
efpeveie=n kesâ efpeveefyebye keâes, hetpetB efvele efMeJeOeece~~34~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeheg<keâueeJeleerosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
meerlee kesâ oef#eCe lejheâ, osJeejCÙe meceerhe~
‘‘Jelmee’’ kesâ efJepeÙeeOe& keâe, efpeveie=n pepetB hegveerle~~35~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeJelmeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (167)
osMe ‘‘megJelmee’’ ceOÙe ceW, efJepeÙeejOe iegCeOeece~
Gmehes efpevecebbefoj pepetB, hejceevebo Øeoeced~~36~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemegJelmeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘ceneJelmee’’ ceOeer, ™heeÛeue cevenej~
efpevecebefoj kesâ efyebye keâes, hetpeBt efMeJe keâjleej~~37~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeceneJelmeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘JelmekeâeJeefle’’ osMe ceW, ™heeÛeue megKeOeece~
leehes efpeveie=n efpeveÚefJe, hetpetB YegJeve ueueece~~38~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeJelmekeâeJeleerosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘jcÙee’’ osMe efJeosn ceW, jpeleeÛeue iegCeceeue~
efpeveie=n kesâ efpeveefyebye keâes, hetpetB peie Øeefleheeue~~39~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOejcÙeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘megjcÙee’’ ceOÙe ceW, ™heeÛeue DeefYejece~
efpeve ÛewlÙeeueÙe keâes pepetB, heeTB cees#e efvekeâece~~40~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemegjcÙeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
jceCeerÙee megefJeosn ceW ™hÙeefiejer ™heeYe~
efpeveie=n keâer efpevecetelf e& keâes, pepetB veceeTB ceeLe~~41~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOejceCeerÙeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘cebieueeJeefle’’ osMe ceW, Keie heJe&le megKeheeue~
efpevecebefoj ceW cetefle& keâer, hetpee keâ™B ef$ekeâeue~~42~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOecebieueeJeleerosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(168) lesjnÉerhe efJeOeeve
-jesuee Úbo-
Yeõmeeue Jeve heeme, meerleesoe veefo oeÙeW~
‘‘heodceeosMe’’ efJeosn, ceefOe ™heeefõ keâneÙes~~
leehes ßeerefpeveiesn, meye YeJeÛe›eâ efJeveeMes~
pees hetpeW Oej vesn, kesâJeue%eeve ØekeâeMeW~43~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOehe©eeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘meghe©ee’’ ceeefn,b jpeleeÛeue ceve ceesn~s
leehes ßeer efpeveOeece, megj efkeâVej ceve ceessns~~
leekesâ ßeer efpeveefyecye, YeefJe YeJeÛe›eâ efJeveeMeW~
pees hetpeW, Oej Øeerefle, kesâJeue%eeve ØekeâeMeW~~44~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemeghe©eeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘cenhe©ee’’ megefJeosn, leeces jpeleefiejer nw~
Gmehes ßeer efpeveJesMce, DeodYegle meewKÙeefmejer nw~~leekeâs.~~45~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOecenehe©eeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘he©ekeâeJeefle’’ ceefOe ceW ™hÙeefiejer nw~
$eÙekeâšveer Ùegle jcÙe, efpeveie=n Delegueßeer nw~~leekesâ.~~46~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOehe©ekeâeJeefleosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘MebKee’’ osMe efJeosn, MebKe OJeveer penb ietBpes~
yeerÛe jpeleefieefj Skeâ, efpevecebefoj megj hetpeW~~leekesâ.~~47~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeMebKeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (169)
‘‘veefueveeosMe’’ DehetJe&, MeeÕele efmeæ keâne nw~
yeerÛe jpeleefieefj MeerMe, efpeveie=n efvelÙe keâne nw~~leekesâ.~~48~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeveefueveeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘kegâcegoe’’ osMe Devethe, efMeJe keâe ceeie& Øekeâemes~
yeerÛe jpeleefieefj ßes…, efpeveie=n Deveghece Yeemes~~leekesâ.~~49~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOekegâcegoeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘meefjlee’’ osMe efJeosn, Ún Keb[eW Ùegle meesn~s
yeerÛe keâne-efJepeÙeeOe&, efpeveie=n mes ceve ceesn~s ~leekesâ.~~50~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemeefjleeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veefo kesâ Gòej ceeefnb, YetleejCÙe meceerhes~
‘‘JeØeeosMe’’ efJeosn, yeerÛe jpeleefieefj oerhes~~leekesâ.~~51~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeJeØeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘‘megJeØee’’ ceOÙe, ™heeÛeue DeefJekeâejer~
veJe ketâšeW ceW Skeâ, efpevecebefoj megKekeâejer~~leekesâ.~~52~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemegJeØeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘ceneJeØeeosMe’’, DeieefCele efJeYeJe Oejs nw~
yeerÛe jpeleefieefj Õesle, efpeveJej me©e Oejs nw~~leekesâ.~~53~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeceneJeØeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
‘‘JeØekeâeJeefleosMe’’, yeerÛe jpeleefieefj Oeejs~
veJeketâšeW cebs Skeâ, efpeveie=n YeJeoefOe leejs~~leekesâ.~~54~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeJeØekeâeJeefleosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(170) lesjnÉerhe efJeOeeve
‘iebOeeosMe’ efJeosn, jewhÙe DeÛeue mes meesnw~
$eÙekeâšveerÙegle jcÙe, Thej efpeveie=n meesnw~~
leekesâ ßeer efpeveefyecye, YeefJe YeJeÛe›eâ efJeveeMeW~
pees hetpeW Oej Øeerefle, kesâJeue%eeve ØekeâeMeW~~55~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeiebOeeosMeefmLeleefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘megiebOee’ YeJÙe, KeieheJe&le ceve ceesnw~
Fbõeefokeâ mes JebÅe, efpevecebefoj Fkeâ meesnw~~leekesâ.~~56~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOemegiebOeeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
osMe ‘iebeOf euee’ yeerÛe, jpeleefiejer jpeleeYee~
veJeketâšeW ceW Skeâ, efpevecebefoj ceefCe DeeYee~~leekesâ.~~57~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeiebeOf eueeosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
iebOeceeefueveer osMe, ™hÙeefiejer ceefOe Oeejs~
jlveceÙeer Fkeâ ketâš, efpevecebefoj keâes Oeejs~~leekesâ.~~58~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeiebOeceeefueveerosMeceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-vejsvõ Úbo-
heefMÛece heg<keâj DeOe& Éerhe ceW, megjefieefj oef#eCe peevees~
Yejle#es$e kesâ ceOÙe ™hÙeefieefj, veJeketâšeW Ùegle ceeveeW~~
efmeæketâš kesâ efpevecebefoj ceW, jleveceÙeer Øeeflecee nQ~
pees peve DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj hetpeW, uenW Delegue ceefncee nQ~~59~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeYejle#es$eceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (171)
efJeÅegvceeueer kesâ Gòej ceW, SsjeJele MegYe peevees~
ceOÙe jpeleefieefj hes Fkeâmeew oMe, Keie veiejer mejOeevees~~efmeæ.~~60~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOeSsjeJele#es$eceOÙeefJepeÙeeOe&heJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (ieerlee Úbo)
heefMÛece meg heg<keâj Éerhe ceW, kegâueefieefj Je iepeobleeefõ nQ~
Je#eej ™hÙeeÛeue FvneW hej, mee" efpeveJej iesn nQ~~
Ùes ceesn Deefn kesâ efJe<e Gleejve, nsleg iee®lceefCe keânW~
Fvekeâes pepetB Ùes Yeòeâ ueesne, nsleg heejmeceefCe keânW~~1~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOekegâueeÛeueeefoefmLele<eef„efpeveeueÙesYÙe:
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Fve Oeece ceW ÛeeQme" Melekeâ, Demmeer efpevesÕej cetelf e&ÙeeB~
Fvekeâes pepeW Jes yeve mekeWâ, ÛewlevÙe Oeelet cetefle&ÙeeB~~
ce=lÙegbpeÙeer Fve cetefle&ÙeesW keâes, keâesefš keâesšer Jebovee~
ceQ pepetB efvele Øeefle YeeJe mes, nes peeÙe Ùece keâer JebÛevee~~2~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOekegâueeÛeueeefoefmLele<eef„eqmeæketâš-
efpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeve<ešdmenœeÛeleg:MeleDeMeerefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
heefMÛece megheg<keâj Éerhe ceW, Fkeâces® efJeÅegvceeefue nw~
heg<keâjle™ Meeuceefuele™, kegâueheJe&leeefo efJeMeeue nQ~b ~
Fve hej Deke=âef$ece De"òej, efpeveOeece hegCÙe efveOeeve nQ~
Fvekeâes pepetB Jej Yeefòeâ mes, Ùes cees#e megKe keâer Keeve nQ~~3~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOecesJee&efoefmLeleDe„mehleefleefpeveeueÙesYÙe:
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Fve ces® le®Jej heJe&leeW hej, pewve cebefoj meesnles~
ØelÙeskeâ ceW efpeveefyecye Fkeâ meew-Dee" cegevf eceve ceesnles~~
(172) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ûeewjeefme meew Ûeeweyf eme efpevesÕej, keâes ÙeneB ceQ efvele pepet~B
efvepe meewKÙe hejceevebo nslet, Deehekeâes DeefleMeÙe Yepet~B ~4~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOecesJee&eof efmLeleDe„mehleefleefpeveeueÙeceOÙe-
efJejepeceeveDe„menœeÛeleg:MeleÛelegeJf eËMeefleefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
—oesne—
heefMÛece heg<keâj Éerhe kesâ, efpevecebefoj DeefYejece~
ieeTB iegCeceefCeceeefuekeâe, Mele-Mele keâ™B ØeCeece~~1~~
—MebYeg Úbo—
peÙe peÙe kegâueefieefj kesâ efpevecebeof j, peÙe iepeobleeÛeue kesâ cebeof j~
peÙe Je#eejeÛeue kesâ cebefoj, peÙe ™hÙeeÛeue kesâ efpevecebefoj~~
peÙe peÙe peÙe efpeveJej ØeefleceeSB, De%eeve DebOesje njleer nQ~
Jes YeòeâeW kesâ ceve cebefoj ceW, mep%eeve pÙeesefle keâes Yejleer nQ~~2~~
efnceJeve heJe&le Jej Ûeej menme, oes meew ome Ùeespeve efJemle=le nw~
ceneefnceJeve meesuen menme Dee" meew, yÙeeefueme Ùeespeve efJemle=le nw~~
veie efve<eOe meg meÌ[me" menme leerve meew, DeÌ[me" Ùeespeve efJemle=le nw~
veie veerue efve<eOe mece efheâj DeeOes-DeeOes nesles oesveeW veie nQ~~3~~
Ùes heJe&le meew oes meew ÛeGmeew, Ùeespeve lekeâ TBÛes ceeves nQ~
Fve hej he©eeefo mejesJej ceW, YetkeâeefÙekeâ keâceue yeKeeves nQ~~
Gve keâceueeW ceW ßeer Üer Oe=efle De®, keâerleer& yegæer ue#ceer jnleeR~
efpeveceelee keâer mesJee keâjves, DeeleeR Deefle ietÌ{ ØeMve keâjleeR~~4~~
iepeoble JeneB hej ces™ keâer, efJeefoMee ceW veie keâes Útles nQ~
hetJee&hej GYeÙe efJeosneW ceW, Je#eejeÛeue Deefle uebyes nQ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (173)
Fvemes Je efJeYebiee veefoÙeeW mes, yeefòeme efJeosn nes peeles nQ~
JeneB hej leerLeËkeâj ØeYeg efJenjW, efvele Oecee&ce=le yejmeeles nQ~~5~~
Fve yeòeermeeW efn efJeosneW ceW, YejlewjeJele ceW jpeleeÛeue~
efJeÅeeOej keâer MegYeveiejer mes, $eÙe keâšveer mes meesnW DeefJeÛeue~~
Ùes #es$e yejeyej uebyes nQ, Ùeespeve heÛeerme ner TBÛes nQ~
Ùeespeve heÛeeme ÛeewÌ[s mebgoj, ÛeeBoer kesâ yeves DeveesKes nQ~~6~~
Fve heJe&le kesâ efpevecebefoj keâes, nce Yeer hejes#e Jebove keâjles~
Fvekeâer efpeveJej ØeefleceeDeeW keâe, Jebove keâj ogKe Keb[ve keâjles~~
efvepe Deuhe ‘‘%eeveceefle’’ yegæer mes, efpeveJej keâe iegCe keâerle&ve keâjles~
yeme hetCe& %eeveceefle nesves lekeâ, ØeYeg keâe hetpeve DeÛe&ve keâjles~~7~~
Ô ÜeR heefMÛeceheg<keâjeOe&ÉerhemecyeefvOekegâueeÛeueeefoefmLele<eef„efmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(174) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 20)
ceeveg<eesòej efpevecebefoj hetpee
DeLe mLeehevee (ieerlee Úbo)
JejÉerhe meesuen ueeKe Ùeespeve, veece heg<keâj peeefveÙes~
Fme ceOÙe ÛetÌ[er kesâ meÂMe, veie ceeveg<eesòej ceeefveÙes~~
Fme hej Ûelegefo&Me Ûeej Deveghece, MeeMJeles efpeveiesn nQ~
Gvekesâ efpevesÕej efyebye hetpetB, Oeej ceve Deefle vesn nQ~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn!
De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn!
De$e efle… efle… ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn!
De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLe De„keâ (Ûeeue-veboerÕej hetpee)
YeJe YeJe ceW Meerleue veerj, peer Yej Ketye efheÙee~
hej yegPeer ve ceve keâer hÙeeme, DeeefKej Tye ieÙee~~
Fme nslet mes peue ueeÙe, legce heo Ùepeve keâ™B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe-YeJe leheve n™B~~1~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
ØeYeg ceesn Deefive keâer oen, cegPekeâes onve keâjs~
efncekeâCe Ûebove yeheâe&efo, veefnb YeJe leehe njs~~
Fme nslet Ûebove ueeÙe, legce heo Ùepeve keâ™B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe-YeJe leheve n™B~~2~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (175)
Oeve OeevÙe efJeYeJe keâes heeÙe, veefnb JÙeÙe keâes ÛeentB~
hej Deye lekeâ Fvekeâer veeLe, j#ee veefnb heeTB~~
FmeefueÙes OeJeue ues Meeefue, legce heo Ùepeve keâ™B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe-YeJe leheve n™B~~3~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceve veÙeve IeÇeCenj heg<he, megjYeer Ketye efueÙee~
hej YeieJeved! legce iegCe iebOe, Deye lekeâ veeefnb efueÙee~~
FmeefueÙes efJeefJeOe megce ueeÙe, legce heo Ùepeve keâ™B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe YeJe leheve n™B~~4~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
YeJe-YeJe ceW yeng hekeâJeeve, Keekesâ le=efhle veneR~
legceves ØeYeg #egOe keâer JÙeeefOe, veeMeer le=efhle uener~~
FmeefueÙes ceOegj Ûe® ueeÙe, legce heo Ùepeve keâ™B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe-YeJe leheve n™B~~5~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceQ ÛeentB oerhekeâ metÙe&, ceve keâe leheve njs~
hej Pet" ngF& meye DeeMe, meceefkeâle heeÙe Kejs~~
efvepe Åegelf e efnle oerhekeâ ueeÙe, legce heo Ùepeve keâ¤B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe-YeJe leheve n™B~~6~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
ogKe otj keâjve efnle veeLe! yengles Ùelve keâjs~
hej og:Ke njve ceW DevÙe, keâesF& veeefnb Dejs~~
Fme nslet Oethe peueeÙe, legce heo Ùepeve keâ™B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe-YeJe leheve n™B~~7~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
(176) lesjnÉerhe efJeOeeve
YeJe-YeJe kesâ megKe heâue nsleg, yengles osJe Ùepes~
hej Deye lekeâ keâesF& veeefnb, efMeJeheâue osÙe mekesâ~~
FmeefueÙes mejme heâue ueeÙe, legce heo Ùepeve keâ™B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe-YeJe leheve n™B~~8~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
yengcetuÙe Delegue heâue nsleg, meye peie Ietce Ûegkeâe~
hej efceueer ve Deye lekeâ le=efhle, yeng heo Ûetce Ûegkeâe~~
efMeJe heâueefnle DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, legce heo Ùepeve keâ™B~
efvepe Deelece efveefOe keâes heeÙe, YeJe-YeJe leheve n™B~~9~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
—meesj"e—
mJeÛÚ yeeJeÌ[er veerj, Oeej osÙe efpeveheo keâceue~
efceues YeJeesoefOe leerj, MeebleerOeeje Meb keâjs~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
yekegâue ceeueleer hetâue, megjefYele keâjles oMe efoMee~
ceej ceuuenj osJe, legce heo DehetË ceQ meoe~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
—oesne—
cevegpeesòej veie Ûeej efoMe, efpeve ÛewlÙeeueÙe meej~
heg<heebpeefue keâj hetpentB, keâjes mekeâue megKemeej~~
DeLe ceb[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-ieerlee Úbo-
veie ceeveg<eesòej mes hejs veefnb, cevegpe pee mekeâles keâYeer~
Fme nsleg meeLe&keâ veece heJe&le, MeeŒe nQ keânles meYeer~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (177)
Fme Deefõ hej hetjye efpeveeueÙe, cetelf e&ÙeeB efpevejepe keâer~
hetpetB ÛeÌ{ekeâj DeIÙe& ues, heoJeer efceues efpevejepe keâer~~1~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lehetJe&efokeâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
vej Deefõ hej oef#eCe efoMeer, efpeveOeece MeeMJele meesnlee~
DeekeâeMe$e+æerOej cegveerÕej, efJenjles ceve ceesnlee~~
efpevecetefle&ÙeeW keâer Jebovee mes, Meebefle nes DeelÙebeflekeâer~
hetpetB ÛeÌ{ekeâj DeIÙe& ues, heoJeer efceues efpevejepe keâer~~2~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leoef#eCeefokeâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
heJe&le vejesòej hej DehejefoMe, jlveceÙe efpeveiesn nw~
mebmeej meeiej heej nslet, ceQ pepetB Oej vesn nw~~
<ešdef›eâÙee DeeJeMÙekeâ ØehetjCe, nsleg hetpee Deehekeâer~
hetpetB ÛeÌ{ekeâj DeIÙe& ues, heoJeer efceues efpevejepe keâer~~3~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leheefMÛeceefokeâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
vej Deefõ hej Gòej efoMeer, efpeveOeece mJeefCe&ce ceve njs~
FmeceW efpevesÕej cetefle&ÙeeB, vej veeefjÙeeB Jebove keâjW~~
Jej mehlehejcemLeeve osleer, nw megYeòeâer Deehekeâer~
hetpetB ÛeÌ{ekeâj DeIÙe& ues, heoJeer efceues efpevejepe keâer~~4~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leGòejefokeâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&IÙe&-
Fme ceeveg<eesòej kesâ efpeveeueÙe, Ûeej MeeMJele ceefCeceÙeer~
ÛeejCe$e+<eer Jebove keâjW, efpeveOÙeeÙe heeles efvepecener~~
efJeÅeeOejeW keâer šesefueÙeeB, Deekeâj ØeYet Jebove keâjW~
meew Fbõ hetefpele cebefojeW keâer, nce meoe DeÛe&ve keâjW~~1~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(178) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fve Ûeej efpeveJej Oeece cebW, efpevecetefle&ÙeeB Jej jlve keâer~
Ùes Ûeej meew yeòeerme nQ, he©eemeveeW mes jepeleeR~~
Fve Jeerlejeieer veive efpeveJej, cetefle&ÙeeW keâer Jebovee~
pees YeJÙe Yeòeâer mes keâjW, Jes keâjW Ùece keâer lepe&vee~~2~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeve-
Ûeleg:MeleÉeef$ebMeledefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
oesne— meceÙemeej Megæelcee, efÛeÛÛewlevÙe ØeOeeve~
efpeveØeeflecee Deceueelcee, vecetB-vecetB iegCeKeeve~~1~~
-MebYeg Úbo-
peÙe peÙe cevegpeesòej veie peie ceW, peÙe peÙe efpeveie=n keâer Deefle ceefncee~
peÙe peÙe peÙe efpeveJej keâer Øeeflecee, peÙe peÙe peÙe efpeveJej iegCe ieefjcee~~
Ùen veie me$en meew Fefkeäkeâme ner, Ùeespeve Gòegbie keâne ßegle ceW~
Fkeâ npeej yeeFme Ùeespeve ner, veerÛes efJemle=le Iešlee ›eâce ceW~~2~~
Ùen ceOÙe Yeeie ceW meele Melekeâ, lesF&me cee$e Ùeespeve peeveess~
Thej ceW Ûeej Melekeâ Ûeewefyeme, Ùeespeve mJeefCe&ce nw mejOeevees~~
Yeerlej šbkeâeslkeâerCe& meÂMe, yeeefnj lejheâer Iešlee oerKes~
Fme hej nQ yeeFme ketâš keâns, ÛengBefoMe efpeveie=n TBÛes oerKes~~3~~
Fme pebyegÉerhe ceW ces® megoMe&ve, Skeâ ueeKe Ûeeefueme Ùeespeve~
TBÛee nw Gme hej heeb[kg eâ Jeve lekeâ, peeles vej Keie De® $e+ef<eieCe~~
Ùen cevegpeesòej veie kegâÚ TBÛee, Fmemes Deeies vej veefnb peeles~
Ùen cee$e efveÙeesie mecePe ueerpes, pees Fmekeâes ueeBIe veneR heeles~~4~~
Fme heJe&le lekeâ heQleeefueme ueeKe, megÙeespeve ceeveJe ueeskeâ keâne~
Fme lekeâ ner cevegpe peveceles nQ, Deeies veefnb ceeveJe pevce keâne~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (179)
veie cevegpeesòej kesâ efpevecebefoj, ßeer efmeæketâš hej ceeves nQ~
pees oMe&ve Jebove keâjles nQ, Gvekesâ meye heelekeâ neves nQ~~5~~
jlveeW mes yeveer OJepeeÙeW nQ, pees heJeve Pekeâesjs efnueleer nQ~
ceefCe keâvekeâ kegâmegce keâer ceeueeÙeW, Jes ÛeejeW lejheâ ueškeâleer nQ~~
cebieueIeš hetCe& keâueMe MeesYeWs, OetheeW kesâ Ieš cenkeâeles nQ~
Jemeg cebieueõJÙe ØelÙeskeâ Skeâ meew, Dee"-Dee" Ûecekeâeles nQ~~6~~
Jemeg ØeeefleneÙe& MeesYeW Deveghece, Yeeceb[ue jlveceÙeer keâesjs~
$eÙe Ú$e efheâjW ÛeeQme" ÛecejeW keâes, Ùe#e Ùegieue efceuekeâj {esjW~~
jlveeW kesâ efmebnemeve Thej, he©eemeve efpeveØeeflecee jepeW~
efpevekesâ oMe&ve Jebove keâjles, YeJe YeJe kesâ heehe legjle YeepeW~~7~~
legce hetpeve keâjles veeLe! DeYeer, cesjs ceve Skeâ ngF& JeebÚe~
og:KeeW keâe #eÙe keâceeX keâe #eÙe, nes yeesOeer ueeYe Ùener ÙeebÛee~~
efvele megieefle ieceve nesJes cesje, mebvÙeeme efJeOeer mes cejvee nes~
efpeveiegCe mebheefle efceue peeÙe cegPes, efheâj keâYeer ve ÙeebÛee keâjvee nes~~8~~
—oesne—
Deke=âef$ece efpeve™he keâes, ØeCecetB yeejbyeej~
%eeveceleer efvepe™he keâes, legjleefnb uesGb efvenej~~9~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(180) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 21)
veboerÕejÉerhe efpevecebefoj hetpee
mLeehevee (ieerlee Úbo)
Jej Éerhe veboerÕej megDe„ce, leerve peie ceW ceevÙe nw~
yeeJeve efpeveeueÙe osJeieCe mes, JebÅe DeefleMeÙeJeeve nQ~~
ØelÙeskeâ efoMe lesjn meg lesjn, efpeveie=neW keâer Jebovee~
LeehetB ÙeneB efpeveefyebye keâes, efveleØeefle keâ™B efpeve DeÛe&vee~~1~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebefOeÛelegefo&keâdÉehebÛeeMeledefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebefOeÛelegefo&keâdÉehebÛeeMeledefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e efle… efle… ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebefOeÛelegefo&keâdÉehebÛeeMeledefmeæketâšefpeveeueÙeefpeve-
efyecyemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee„keâ (Ûeecej Úbo)-
mJeCe&Yeb=ie ceW megMeerle iebieveerj ueeFÙes~
MeeMJeles efpevesvõ efyebye heeo ceW ÛeÌ{eFÙes~~
Dee"JeW megÉerhe ceW efpevesvõosJe DeeueÙee~
hetpeles efpevesvõefyebye melÙeyeesOe hee efueÙee~~1~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
Deblejbie leehe pJej efJeveeMe nsleg iebOe nw~
veeLe heeo hetpeles efceues efvepeelce iebOe nw~~Dee"JeW.~~2~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesefleÙeeW kesâ nejJeled mehesâo Oeewle Meeefue nQ~
Deehe keâes ÛeÌ{eJeles efvepeelce meewKÙeceeefue nw~~Dee"JeW.~~3~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (181)
ceeueleer iegueeye kegbâo ceesieje ÛegveeFÙes~
Deehe heeo hetpeles megkeâerefle& keâes yeÌ{eFÙes~~Dee"JeW.~~4~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
ceeuehethe Keppekeâeefo hetefjÙeeB ÛeÌ{eFÙes~
YetKe JÙeeefOe efpe<Ceg keâes DevebleMeefòeâ heeFÙes~~Dee"JeW.~~5~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
veeefo keâeue mes ueies Deveble ceesnOJeeble keâes~
oerhe mes efpevesMe hetpe veeefMeÙes kegâOJeeble keâes~~Dee"JeW.~~6~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
oerhebb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe ueeue Ûeboveeefo efceße Deefive ceW peues~
Deelecee efJeMegæ nesle keâce& Yemce nes ÛeueW~~Dee"JeW.~~7~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
F#egob[ mesJe oeef[ceeefo Leeue ceWs YejW~
cees#e mebheoe efceues efpevesMe DeÛe&vee keâjW~~Dee"JeW.~~8~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
De„õJÙe ues DeveIÙe& cetefle&ÙeeW keâes hetefpeÙes~
De„keâce& veeMe kesâ ef$eueeskeâveeLe ntefpeÙes~~Dee"JeW.~~9~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhemebyebeOf eÛelegeof k& eâdÉehebÛeeMeledemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
Deceue yeeJeÌ[er veerj, efpeveheo ceWs Oeeje keâ™B~
efceues YeJeesoefOe leerj, MeebleerOeeje Meb keâjs~~10~~
MeebleÙes MebeefleOeeje~
(182) lesjnÉerhe efJeOeeve
keâceue kesâlekeâer heg<he, nef<e&le ceve mes ueeÙekesâ~
efpeveJej ÛejCe mecehÙe&, meJe& meewKÙe mebheefle yeÌ{~s ~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
—oesne—
yeeJeve efpeveie=n Ûeej efoMe, hetpetB efÛeòe ueieeÙe~
ßeeJekeâ keâer $esheve ef›eâÙee, hetCe& keâjes efpevejeÙe~~1~~
DeLe ceb[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-jesuee Úbo-
veboerÕej Jej Éerhe, ÛeejeW efoMe ceefOe peevees~
Debpeveefieefj iegCe veece, DeefleMeÙe jcÙe yeKeevees~~
F&Me efvejbpeve efmeæ, ØeYeg keâe efveueÙe keâne nw~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, ceve mebleehe one nw~~1~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes hetJe&efokeâdDebpeveefieefjefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeveefieefj keâer Ûeej, efoMe ceW ÛeG õn peevees~
veerj Yejs keâceueeefo, kegâcegoeW mes henÛeeveeW~~
hetjye veboe Jeeefhe, oef#eCe veie efpeveiesne~
het p et B DeIÙe& ÛeÌ { eÙe, ces š t B ceve meb o s n e~~2~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoeJeeefhekeâeceOÙeefmLeleoefOecegKeheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veboJeleer õn ceeefnb, oefOecegKe oefOemece meesnw~
leehes efpeveJej Oeece, megj efkeâVej ceve ceesnw~~
efleve ceW ßeerefpeveefyebye, megJejCe jleveceÙeer nQ~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, heeTB cees#e cener nw~~3~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoJeleerJeeefhekeâeceOÙeefmLeleoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (183)
veboesòeje megJeeefhe, ceefOe oefOecegKe veie Yeejer~
heefMÛece efoMe ceW peeve, ueKe Ùeespeve õn Yeejer~~
leehes ßeerefpeveOeece, MeeMJele efmeæ mener nw~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, heeTB cees#ecener nw~~4~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoesòejeJeeefhekeâeceOÙeefmLeleoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veboerIees<ee Jeeefhe, Gòej efoMe ceW peevees~
leeceefOe oefOecegKe Deeefo, Gmehes efpeveie=n ceevees~~
ef$eYegJeveheefle efpeveefyebye, Deveghece jlveceÙeer nQ~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, heeTB cees#ecener nw~~5~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes veefvoIees<eeJeeefhekeâeceOÙeefmLeleoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-vejsvõ Úvo-
veboe õn F&Meeve keâesCe ceW, jeflekeâj veie mJeCee&Yee~
leekesâ Thej efmeæketâš nwb, efpevecebefoj jlveeYee~~
jefleheefleefJepeÙeer efpeveØeeflecee nw, Deke=âef$ece megKeoelee~
hejceelece hejkeâeMeve nslet, hetpettB eflengBpeie $eelee~~6~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoeJeeheerFM& eevekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veboe õn DeeivesÙe efoMee ceW, jeflekeâj ogefleÙe keâne nw~
leehes efmeæketâš efpevecebefoj, DeefleMeÙe jcÙe keâne nw~~jefle.~~7~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoeJeeheerDeeivesÙekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veboJeleer õn DeefivekeâesCe ceW, jeflekeâj le=efleÙe megnelee~
leehes efmeæketâš efpevecebefoj, Fbõeefokeâ ceve Yeelee~~jefle.~~8~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoJeleerJeeheerDeeivesÙekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeeffpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(184) lesjnÉerhe efJeOeeve
veboJeleer Jeeheer vew$e+le ceW, jeflekeâj veie Deeflemeesnw~
efmeæketâš efpeveDeeueÙe leehes, megj Jeefvelee ceve ceesn~w ~
jefleheefleefJepeÙeer efpeveØeeflecee nw, Deke=âef$ece megKeoelee~
hejceelece hejkeâeMeve nslet, hetpettB eflengBpeie $eelee~~9~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoJeleervew$e+lÙekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâšefpeveeueÙe-
efpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
heefMÛeceJeeheer veboesòej nw, vew$e+lekeâesCe megneJes~
jeflekeâjveie hej efmeæketâš ceW, efpevecebefoj ceve YeeJes~~jefle.~~10~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoesòejJeeheervew$e+lÙekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeheer veboesòeje DehejefoMe, lee JeeÙeJÙeefoMee ceW~
jeflekeâj mJeCe& DeÛeue kesâ Thej, efmeæketâš DeefYejecesW~~jefle.~~11~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes vevoesòejeJeeefhekeâeJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veboerIees<ee Jeeheer efJeefoMee, JeeÙeg keâesCe ceW peevees~
jeflekeâj heJe&le efmeæketâš ceW, efpevecebefoj ceve Yeevees~~jefle.~~12~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes veefvoIees<eeJeeheerJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
õn veboerIees<ee F&Meeves, jeflekeâj heerle megnelee~
leehes efmeæketâš ÛewlÙeeueÙe, hetpele ceve nj<eelee~~jefle.~~13~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes veefvoIees<eeJeeheerF&MeevekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-kegâmegceuelee Úbo-
veboerÕej kesâ oef#eCe efoMe ceW, ceefOe ‘Debpeveefieefj’ legbie ceneve~
FbõveerueceefCe mece ÚefJe Thej, efvelÙe efvejbpeve keâe ie=n ceeve~~
peueheâue Deeefokeâ DeIÙe& mepeekeâj, efvele Øeefle hetpe keâ™B iegCeieeve~
ØeYet Deehekeâer ke=âhee Âef„ mes, heeTB mehlehejce mLeeve~~14~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe DebpeveefieefjefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (185)
Debpeveefieefj kesâ hetjye ‘Dejpee’, Jeeheer mepeue keâceue keâer Keeve~
leekesâ ceefOe oefOecegKe heJe&le hej, efpevecebefoj DeefJeÛeue megKeoeve~~peue.~~15~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe DejpeeJeeefhekeâeceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeve veie oef#eCeefoMe Jeeheer, efJejpee keâner Deceue peue Keeve~
ceOÙe DeÛeue oefOecegKe kesâ Thej, efpeve ÛewlÙeeueÙe heeJeve peeve~~peue.~~16~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe efJejpeeJeeefhekeâeceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeve veie heefMÛece efoMe Jeeheer, veece DeMeeskeâe MegÛe Ghenej~
yeerÛe DeÛeue oefOecegKe kesâ Thej, Meeskeâ jefnle efpeveie=nmegKekeâej~~peue.~~17~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe DeMeeskeâeJeeefhekeâeceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
GòejefoMe ceW Debpeveefieefj kesâ, Jeeefhe JeerleMeeskeâe Deceueeve~
oefOecegKe heJe&le efmeæketâš hej, JeerleMeeskeâ efpevecebefoj peeve~~peue.~~18~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe JeerleMeeskeâeJeeefhekeâeceOÙeoefOecegKeheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Dejpeeõn F&Meeve keâesCe hej, jeflekeâj heJe&le mebgoj peeve~
efmeæketâš efpeve ÛewlÙeeueÙe ceW, jleveceÙeer efpeveefyecye ceneve~~peue.~~19~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe DejpeeJeeefhekeâeF&MeevekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Dejpee Jeeheer DeefivekeâesCe ceW, jeflekeâj ogefleÙe mJeCe& Åegefleceeve~
efmeæketâš efpevecebeof j megvoj, efpeveØeeflecee meye meewKÙe efveOeeve~~peue.~~20~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe DejpeeJeeefhekeâeDeeivesÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efJejpeeJeeheer DeeivesÙe hej, jeflekeâj veie DeodYegle ceefCeceeve~
efmeæketâš efpeveefveueÙe Deke=âef$ece, ceefCeceÙe efpeve Deeke=âefle efMeJeoeve~~peue.~~21~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe efJejpeeJeeefhekeâeDeeivesÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(186) lesjnÉerhe efJeOeeve
efJejpeeJeeheer vew$e+le efoMe ceW, jeflekeâj heJe&le heerle megneÙe~
efmeæketâš efpeveYeJeve Deke=âef$ece, efpeveJej ÚefJe JejCeer veefnb peeÙe~~peue.~~22~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefo efMeefJejpeeJeeefhekeâevew$e+lÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
veece DeMeeskeâeõn vew$e+le ceW, jeflekeâj heJe&le Delegue efveOeerMe~
efmeæketâš efpevecenue Devethece, efpeveJej Øeeflecee ef$eYegJeve F&Me~~peue.~~23~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe DeMeeskeâeJeeefhekeâeJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeefhe DeMeeskeâe JeeÙegefJeefoMe ceW, jeflekeâj veie MeesYes mJeCee&Ye~
efmeæketâš efpeveJesMce Deceue nw, ßeerefpeveefyebye Delegue jlveeYe~~peue.~~24~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe DeMeeskeâeJeeefhekeâeJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeheer mepeue JeerleMeeskeâe kesâ, JeeÙeg keâesCe jeflekeâj jefleveeLe~
jefleheefleefJepeÙeer efpevecebeof j ceW,s ®efÛekeâj efpeveÚefJe ef$eYegJeveveeLe~~peue.~~25~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe JeerleMeeskeâeJeeefhekeâeJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
JeerleMeeskeâõn ceW F&Meeve hej, jeflekeâj lehlemJeCe& mece keâeble~
efmeæketâš efpeveDeeueÙe ogKenj, efpeveJejefyebye meewcÙeÚefJe Meeble~~peue.~~26~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes oef#eCeefoefMe JeerleMeeskeâeJeeefhekeâeF&MeevekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-Deef[uue Úbo-
Éerhe Dee"JeW heefMÛece efoMe Debpeveefiejer~
leehes efpeveie=n Delegue meewKÙe mebheefle Yejer~~
mJeÙebefmeæ efpevecetefle& pepetB efvele ÛeeJe mes~
YeJemeeiej keâes efle™B Yeefòeâ keâer veeJe mes~~27~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe DebpeveefieefjefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (187)
efJepeÙeeJeeheer ceOÙe, oOeercegKe peeefveÙes~
efmeækeâtš hej MeeMJele, efpeveie=n ceeefveÙes~~mJeÙeb.~~28~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe efJepeÙeeJeeheerceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeve oef#eCe JewpeÙebefle, Jeeheer keâner~
yeerÛe DeÛeue oefOecegKe hes, efpeveie=n megKecener~~mJeÙeb.~~29~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe JewpeÙevleerJeeefhekeâeceOÙeoefOecegKeheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeve heefMÛece Jeeefhe, peÙebleer meesnleer~
ceefOe oefOecegKe hes efpeveie=n, mes ceve ceesnleer~~mJeÙeb.~~30~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe peÙebleerJeeefhekeâeceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeveefieefj Gòej, Jeeheer Dehejeefpelee~
ceefOe oefOecegKe heJe&le hes, efpeveie=n Meemelee~~mJeÙeb.~~31~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe DehejeefpeleeJeeheerceOÙeoefOecegKeheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ef J epeÙeeJeeheer ®õkeâes C e hes jef l ekeâje~
leehes efmeæketâš efpeveie=n, YeefJe cevenje~~mJeÙeb.~~32~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe efJepeÙeeJeeheerF&MeevekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
eqJepeÙeeõn DeeivesÙe keâesCe jeflekeâjefiejer~
efmeæketâš efpevecebefoj mes, Deveghece efmejer~~mJeÙeb.~~33~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe efJepeÙeeJeeheerDeeivesÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
JewpeÙebefleJeeheer kesâ, DeiveerkeâesCe ceW~
jeflekeâj efieefj hej ßeerefpeveJej kesâ JesMce ceW~~mJeÙeb.~~34~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe JewpeÙebleerJeeheerDeeivesÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(188) lesjnÉerhe efJeOeeve
JewpeÙebefleõn kesâ vew$e+le ceW peeefveÙes~
jeflekeâj veie ceW Deke=âef$ece ie=n ceeefveÙes~~
mJeÙebefmeæ efpevecetefle& pepetB efvele ÛeeJe mes~
YeJemeeiej keâes efle™B Yeefòeâ keâer veeJe mes~~35~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe JewpeÙebleerJeeheervew$e+lÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeefhe peÙebleer vew$e+le ceW jeflekeâj keâne~
efmeæketâš efpevecebefoj efvepe megKekeâj keâne~~mJeÙeb.~~36~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe peÙebleerJeeheervew$e+lÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeefhe peÙebleer JeeÙeg, efJeefoMe jeflekeâj cene~
efmeæketâš Deke=âef$ece efpeveie=n og:Ke one~~mJeÙeb.~~37~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe peÙebleerJeeheerJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Dehejeefpelee megJeeheer JeeÙeJekeâesCe ceW~
jeflekeâj heJe&le hes efpeveie=n DeeflejcÙe ceW~~mJeÙeb.~~38~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe DehejeefpeleeJeeheerJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
õn Dehejeefpele keâer efJeefoMee F&Meeve nw~
leehes jeflekeâj Ûeeceerkeâj ÚefJe Meeve nw~~mJeÙeb.~~39~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes heefMÛeceefoefMe DehejeefpeleeJeeheerFM& eevekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
—oesne—
GòejefoMe Fme Éerhe ceW, Debpeveefieefj veerueeYe~
efmeæketâš efpeveme©e keâes, hetpe efceues efMeJeueeYe~~40~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe DebpeveefieefjefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (189)
Debpeveveie hetjyeefoMeer, jcÙeeJeeheer mJeÛÚ~
ceefOe oefOecegKe efieefj efpeveYeJeve, hetpele keâce& efJehe#e~~41~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe jcÙeeJeeheerceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeve kesâ oef#eCe efoMeer, jceCeerÙee õn peeve~
oefOecegKe veie hej efpeveefveueÙe, hetpele ner efvepeLeeve~~42~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe jceCeerÙeeJeeheerceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeve kesâ heefMÛece efoMeer, õn megØeYee Devethe~
oefOecegKe Thej efpeveYeJeve, hetpele nes efMeJeYethe~~43~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe megØeYeeJeeheerceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Debpeveveie Gòej efoMeer, meJe&leesYeõe Jeeefhe~
ceefOe oefOecegKe hes efpevemeove, pepele ve pevce keâoeefhe~~44~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe meJe&leesYeõeJeeheerceOÙeoefOecegKeheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
jcÙeeõn F&Meeve ceW, jeflekeâjveie mJeCee&Ye~
efmeæketâš efpeveiesn keâes, hetpele nes efve<heehe~~45~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe jcÙeeJeeheerFM& eevekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
jcÙeeõn DeeivesÙeefoefMe, jeflekeâj efieefj Deceueeve~
efpevecebefoj MeeMJele pepetB, efceueW veJeesW efveefOe Deeve~~46~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe jcÙeeJeeheerDeeivesÙekeâesCes jeflekeâjheJe&leefmeæketâš-
efpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
jceCeerÙee õn Deefive efoefMe, jeflekeâj veie efmejleepe~
efmeæketâš hej pewveie=n, pepele cees#e meeceüepe~~47~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe jceCeerÙeeJeeheerDeeivesÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
(190) lesjnÉerhe efJeOeeve
jceCeerÙee õn vew$e+les, jeflekeâjveie megKeoeve~
MeeMJele efpevecebefoj pepetB, efceues mJehej efJe%eeve~~48~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe jceCeerÙeeJeeheervew$e+lÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
JeeefhemegØeYee vew$e+les, jeflekeâj heJe&le efmeæ~
ceefCeceÙe efpevecebefoj pepetB, heeTB ef$e+efæ mece=æ~~49~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe megØeYeevew$e+lÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
õn megØeYee megJeeÙeg efoefMe, jeflekeâjveie jeflekeâej~
leehes efpeveie=n efvele pepetB, efceues mJeheo DeefJekeâej~~50~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe megØeYeeJeeheerJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeefhe meJe&leesYeefõkeâe, jeflekeâj JeeÙeJe keâesCe~
efpevecebefoj MeeMJele pepetB, efceues YeJeesoefOe keâesCe~~51~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe meJe&leesYeõeJeeheerJeeÙeJÙekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Jeeefhe meJe&leesYeefõkeâe, jeflekeâj efoefMe F&Meeve~
leehes efpeveie=n hetpeles, nes Deveble ßeerceeved~~52~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes GòejefoefMe meJe&leesYeõeJeeheerF&MeevekeâesCes jeflekeâjheJe&le-
efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe&- veboerÕej kesâ Ûeej efoMe, yeeJeve efpeveie=n efmeæ~
vecetB-vecetB efvele Yeefòeâ mes, heeTB meewKÙe mece=æ~~1~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes Ûelegeof k& eâdmebyebeOf eÉehebÛeeMeledepf eveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~
Úhheve meew meesuen keâneR, efpeveØeeflecee DeefYejece~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙekesâ, Mele-Mele keâ™B ØeCeece~~2~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes ÉehebÛeeMeledepf eveeueÙeceOÙeefJejepeceevehebÛemenœe<ešdMele-
<ees[MeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
peÙeceeuee
oesne— efÛevcetjefle hejceelcee, efÛeoevebo efÛeõthe~
ieeTB iegCeceeuee Deyes, mJeuhe%eeve Deveg™he~~1~~
Ûeeue—Mesj— peÙe Dee"JeeB pees Éerhe veece vebefoÕeje nw~
peÙe yeeJeveeW efpeveeueÙeeW mes hegCÙeOeje nw~~
Fkeâ meew eflejsme"s keâjesÌ[ ueeKe Ûegjemeer~
efJemleej Fleves ÙeespeveeWs mes Éerhe efJeYeemeer~~2~~
ÛeejeW efoMee kesâ yeerÛe ceW Debpeveefiejer keâns~
pees Fbõveerue ceefCeceÙeer jlveeW mes yeve jns~~
Ûeewjemeer menme ÙeespeveeW efJemle=le Je legbie nQ~
pees meye peien meceeve ieesue DeefOekeâ jcÙe nQ~~3~~
Fme efieefj kesâ Ûeej efoMe ceWs Ûeej Ûeej JeeefheÙeeB~
pees Skeâ ueeKe Ùeespeve peuehetCe& JeeefheÙeeB~~
hetJee&efo efoMee ›eâce mes veboe veboJeleer nQ~
veboesòeje Je vebefoIees<ee veece ØeYe=efle nQ~~4~~
ØelÙeskeâ JeeefheÙeeW ceW keâceue hetâue jns nQ~
ØelÙeskeâ kesâ ÛeG efoMe ceWs Yeer GÅeeve Ieves nQ~~
DeMeeskeâ mehlehe$e Ûebhe Deeceü Jeve keâns~
hetJee&eof efoMee ›eâce mes DeefOekeâ jcÙe efoKe jns~~5~~
oefOecegKe DeÛeue Fve JeeefheÙeeW kesâ yeerÛe ceW yeves~
Ùeespeve npeej oMe Glegbie efJemle=les Fleves~~
ØelÙeskeâ JeeefheÙeeW kesâ oesveeW yee¢e keâesCe ceW~
jeflekeâj efiejer nQ MeesYeles pees Dee"-Dee" nQ~~6~~
Ùeespeve npeej Skeâ ÛeewÌ[s legbie Yeer Fleves ~
meye mJeCe& JeCe& kesâ keâns jeflekeâj efiejer efpeleves~~
oefOecegKe oOeer meceeve Õesle JeCe& Oejs nQ~
Ùes yeeJeveeWs ner Deefõ efmeæketâš Oejs nQ~~7~~
(191) (192) lesjnÉerhe efJeOeeve
FveceW efpeveWõ YeJeve Deeefo Deble MetvÙe nQ~
pees meJe& jlve mes yeves efpeveefyecye hetCe& nQ~~
Gve cebefojeW ceW osJe FbõJe=bo pee mekebsâ~
Jes efvelÙe ner efpevesvõ keâer hetpeeefo keâj mekeWâ~~8~~
DeekeâeMeieeceer meeOeg cevegpe Keie ve pee mekeWâ~
Jes meJe&oe hejes#e ceW ner Yeefòeâ keâj mekeWâ~
ceQ Yeer ÙeneB hejes#e ceW ner DeÛe&vee keâ™B~
efpevecete|leÙeeW keâer yeej-yeej Jebovee keâ™B~~9~~
ØeYeg Deehekesâ Øemeeo mes YeJeefmebOeg keâes efle™B~
ceesneefj peerle MeerIeÇ ner efvepemebheoe Je™B~~
ns veeLe! yeej cesjer Deye ve osj keâerefpeÙes~
De%eeveceleer efJe%e ceW Deye hesâj oerefpeÙes~~10~~
—oesne—
veboerÕej kesâ Ûeej efoMe, efpevecebefoj efpeveosJe~
Gvekeâes hetpetB YeeJe mes, ‘‘%eeveceleer’’ efnle SJe~~11~~
Ô ÜeR veboerMJejÉerhes Ûelegefo&iedÉehebÛeeMeledefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees
peÙeceeuee ceneIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (193)
(hetpee veb. 22)
kegâC[ueefieefj efpevecebefoj hetpee
mLeehevee (Deef[uue Úbo)
Éerhe iÙeejJeeB kegbâ[ue veece ØeceeefveÙes~
leekesâ ceefOe ceW kegbâ[ue heJe&le peeefveÙes~~
JeueÙeeke=âefle efieefj hes ÛeG efoMe efpeveOeece nQ~
Fvekesâ efpeveJej efyebye pepetB Fn "ece nQ~~1~~
Ô ÜeR kegâC[ueheJe&lemebyebeOf eÛelegeof k& eâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR kegâC[ueheJe&lemebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
efle… efle… ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR kegâC[ueheJe&lemebyebeOf eÛelegeof k& eâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee„keâ Ûeeue (ceje"er hetpee)
efmebOeg œeesleefmJeveer keâe peue nw~ pees mJeelece keâe njlee ceue nw~
hetpeles ner efceues cees#e heâue nw~ efpevesõosJe Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~
DeeJees hetpeW efpevesÕejØeeflecee~ peekeâer DeodYegle DekeâLe nw ceefncee~
kegâb [ueeÛeue efpeveeueÙe ceefncee~ efpevesvõosJe Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~1~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjmebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
iebOe keâhet&j kesâMej cesuee~ meewiebefOele megefceefßele Suee~
leehemebleehe njle Dekesâuee~ efpeveWõheeo Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~DeeJees.~~2~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjmebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb
efveJe&heeceerefle mJeene~
(194) lesjnÉerhe efJeOeeve
nej ceesleer meÂMe lebogue nQ~ hegbpe Oeejs ùoÙe efvece&ue nw~
ueeYe neslee megiegCe GppJeue nw~ efpeveWõheeo Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~
DeeJees hetpeW efpevesÕejØeeflecee~ peekeâer DeodYegle DekeâLe nw ceefncee~
kegâb [ueeÛeue efpeveeueÙe ceefncee~ efpevesvõosJe Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~3~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjmebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb
efveJe&heeceerefle mJeene~
kebgâo ceboej megceveme ceeuee~ keâece ceuue efvecetue keâj [euee~
Deelce mebheod iegCeeW keâer ceeuee~ efpeveWõheeo Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~DeeJees.~~4~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjmebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb
efveJe&heeceerefle mJeene~
cegodie uee[t Fcejleer Yejkesâ~ hetpeles YetKe jesieeefo njkesâ~
Deelce heerÙet<e DevegYeJe keâjkesâ~ efpeveWõheeo Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~DeeJees.~~5~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjmebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb
efveJe&heeceerefle mJeene~
nsce oerhekeâ efMeKee GppJeue nw~ Deejleer Ùes njs ceesn ceuue nw~
nesÙe Deelcee DehetJe& efJeceue nw~ efpeveWõheeo Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~DeeJees.~~6~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjmebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe KesTB megjefYe oMeiebOeer~ Oethe hewâues oMeeW efoMe iebOeer~
nesÙe keâce& Dejer Mele Keb[er~ efpeveWõheeo Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~DeeJees.~~7~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjmebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Deeceü Debietj oeef[ce heâue nQ~ pees heâue oW Gòece megheâue nQ~
leerve jlveeW keâer mebheefòe heâue nQ~ efpeveWõheeo Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~DeeJees.~~8~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjmebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (195)
veerjiebOeeefo õJÙe efceueekesâ~ hetCe& meewKÙeeefo nesJes ÛeÌ{ekesâ~
De„ keâcee&ejf yebOeve nše kesâ~ efpeveWõheeo Jebove keâ™B ceQ efvele ner~~DeeJees.~~9~~
Ô ÜeR kegâC[ueheJe&lemebyebefOeÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
—meesj"e—
MeeÕele ßeer efpeveefyebye, peueOeeje mes hetpeles~
efcešs mekeâue ogKeÉbo, MeebleerOeeje ceQ keâ™B~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
njefmebieej Øemetve, megjefYele keâjles meJe&eof keâd~
efceues DeelcemegKehetCe&, heg<heebpeefue Dehe&Ce keâ™B~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
—meesj"e—
mJeÙebefmeæ efpeveefyebye, meJe&efmeefæ ceW nQ efveefcele~
vecetB-vecetB nj Ébo, kegâmegceebpeefue keâj Yeefòeâ mes~~1~~
DeLe ceb[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-vejsvõ Úbo-
kegâC[ueefieefj hej hetJe&efoMee ceW, heeBÛe ketâš cevenejer~
DeYÙeblej kesâ efmeæketâš hej, efpevecebefoj megKekeâejer~~
peue iebOeeefokeâ DeIÙe& efceueekeâj, efvele Øeefle Ùepeve keâ™B ceQ~
iÙeejn Øeeflecee Oej Thej ÛeÌ{, mebÙece hetCe& keâ™B ceQ~~1~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjefmLelehetJe&efokeâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
legBie heÛenòej menme megÙeespeve, kegbâ[ueveie JeueÙeeke=âefle~
oef#eCe efoMe ceW heeBÛeketâš nQ, DeYÙeblej efpeveie=n efvele~~
(196) lesjnÉerhe efJeOeeve
peue iebOeeefokeâ DeIÙe& efceueekeâj, efvele Øeefle Ùepeve keâ™B ceQ~
iÙeejn Øeeflecee Oej Thej ÛeÌ{, mebÙece hetCe& keâ™B ceQ~~2~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjefmLeleoef#eCeefokeâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
Deke=âef$ece kegbâ[ue YetOej hej, heefMÛece efoMe efpeveiesne~
heeBÛeketâš ceW DeYÙeblej hej, efmeæketâš efpeveiesne~~
peue iebOeeefokeâ DeIÙe& efceueekeâj, efvele Øeefle Ùepeve keâ™B ceQ~
iÙeejn Øeeflecee Oej Thej ÛeÌ{, mebÙece hetCe& keâ™B ceQ~~3~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjefmLeleheefMÛeceefokeâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
ceefnceeJeble DeÛeue kegbâ[ue hej, GòejefoMe DeefYejecee~
mJeÙebemf eæ efpeveOeece Devethece, pepele efceues efvepeOeecee~~
peue iebOeeefokeâ DeIÙe& efceueekeâj, efvele Øeefle Ùepeve keâ™B ceQ~
iÙeejn Øeeflecee Oej Thej ÛeÌ{, mebÙece hetCe& keâ™B ceQ~~4~~
Ô ÜeR kegâC[ueefieefjefmLeleGòejefokeâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
hetCee&IÙe& (oesne)
kegâC[ueefieefj kesâ efpeveYeJeve, JeebefÚle heâue oeleej~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe kesâ, efceues YeJeesoefOe heej~~1~~
Ô ÜeR kegâC[ueheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdÛeleg:efmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: hetCee&IÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
kegâC[ueefieefj efpeveiesn ceW, efpeveØeefleceeSB efmeæ~
Ûeej Melekeâ yeòeerme nQ, pepele keâeÙe& meye efmeæ~~2~~
Ô ÜeR kegâC[ueheJe&leefmLeleÛelegeqpe&veeueÙeceOÙeefJejepeceeveÛeleg:MeleÉeef$ebMeled
efpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (197) (198) lesjnÉerhe efJeOeeve

peÙeceeuee Ùener keâecevee hetjer keâefjÙes, keâuheJe=#e mece oelee~

ef$eYegJeve keâer mebheefle osves ceW, legce nes peie efJeKÙeelee~~
—oesne—
ØeYeg De%eeveceleer nj cesjer, mecÙei%eeve Øekeâemees~
efÛevceÙe efÛebleeceefCe ØeYees, JeebefÚle heâue oeleej~ hegvejefhe kesâJeue ‘‘%eeveceleer’’ keâj, %eeveYeeveg Ieš Yeemees~~6~~
ieeTB iegCeceefCeceeefuekeâe, efceues meewKÙe Yeb[ej~~1~~
—oesne—
—vejsvõ Úbo—
ieCeheefle vejheefle megjheefle, Keieheefle ®efÛe ceve Oeej~
kegbâ[ueÉerhe keâne iÙeejnJeeB, kegbâ[ueveie ceefOe jeKes~ ef$eYegJeveheefle iegCeieCeceCeer, legce iegCe ieeJele meej~~7~~
Skeâ Kejye De" Dejye heÛeemeer, keâesefš efÚÙeòej ueeKes~~ Ô ÜeR kegâC[ueheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee
Fleves Ùeespeve efJemle=le Éerhes, yeerÛeeW yeerÛe efiejer nw~ hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
JeueÙeekeâej npeej heÛenòej, Ùeespeve legbie efiejer nw~~1~~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
leue ceW efJemle=le oMe npeej oes, meew efyeme Ùeespeve ieeÙee~ -MebYeg Úbo-
ceOÙe megJÙeeme yenòej meew De®, leerme ØeceeCe yeleeÙee~~
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Thej ÛeewÌ[e yÙeeefueme meew, Ûeeefueme Ùeespeve legce peevees~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
heJe&le Thej ÛeejeW efoMe ceW, yeerme ketâš mejOeeveess~~2~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
efoMee-efoMee ceW heeBÛe ketâš nQ, ÛeG-ÛeG hej megj iesne~ kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
DeYÙeblej kesâ efmeæketâš hej, Deke=âef$ece efpeveiesne~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
kegâC[ue heJe&le nsceJeCe&ceÙe, MeeMJele leerLe& keânelee~
osJe-osefJeÙeeB DehmeefjÙeeW ceW, FvoÇeW kesâ ceve Yeelee~~3~~
Ûeej efoMee kesâ efmeæketâš ceW, efpeveJej efyebye efJejepeW~
ceQ hejes#e ner Jebove keâjlee, keâce&Dejer [j YeepeW~~
efpeveJebove mes Deelce efJeMegæer, nes hejceelce Øekeâemes~
efpeveJej ØeJeÛeve ùoÙe cenue ceW, meceÙemeejceÙe Yeemes~~4~~
ØeYet Ùener Deye cesjer FÛÚe, jlve$eÙe efveefOe heeTB~
efvele JÙeJenej jleve$eÙe yeue mes, efve§eÙe efMeJeheLe heeTB~~
Jeerlejeie efveMÛeÙejlve$eÙe, efveefJe&keâuhe efvepe Deelcee~
hejcemeceeOeer ceW levceÙe nes, yevetB efmeæ hejceelcee~~5~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (199)
(hetpee veb. 23)
®Ûekeâefieefj efpevecebefoj hetpee
mLeehevee (ieerleeÚbo)
Jej Éerhe lesjnJeeB ®ÛekeâJej, yeng®efÛekeâ efJeKÙeele nw~
Fme ceOÙe JeueÙeekeâej megboj, ®ÛekeâJej veie KÙeele nw~~
Ùeespeve Ûegjemeer menme efJemle=le, legbie Yeer Flevee keâne~
ÛeejeW efoMee kesâ efpeveYeJeve keâes, YeefòeâJeMe hetpetB ÙeneB~~1~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
efle… efle… ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyemecetn! De$e
cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee„keâ (jeie šhhee—ceesefnjeKees nes Mejvee)
megjmeefjlee keâe ceOegj meefueue ues, keâvekeâ keâueMe ceW Yejvee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~1~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: peueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
ceueÙepe kesâMej iebOe megiebefOele, keâvekeâ keâšesjer Yejvee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~2~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Ûeboveb
efveJe&heeceerefle mJeene~
(200) lesjnÉerhe efJeOeeve
GppJeue lebogue OeesÙe DeKebef[le, hegbpe ÛejCe ef[ie Oejvee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~3~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: De#eleb
efveJe&heeceerefle mJeene~
kegbâo keâceue ceÛekegbâo Ûecesueer, ues DeeÙeess legce Ûejvee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~4~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heg<heb
efveJe&heeceerefle mJeene~
ceesokeâ hesâveer IesJej Deeefokeâ, keâvekeâ Leeue ceW Yejvee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~5~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: vewJesÅeb
efveJe&heeceerefle mJeene~
oerhekeâ ceW keâhet&j peueekeâj, Deblejbie lece njvee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~6~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: oerhebb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe megiebefOele Deefivehee$e ceW, KseJele ner DeIe njvee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~7~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: Oetheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (201)
ßeerheâue mesJe keâefhelLe megheejer, hetCe& Leeue heâue Yejvee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~8~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegeof &keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: heâueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
meefueue iebOe De#ele Deeefokeâ ues, DeIÙe& keâ™B efpeve ÛejCee~
®ÛekeâJejeÛeue ÛeejeW efoMe ceW, efpeveie=n hetpeve keâjvee~~
ceQ DeeÙees legce MejCee, ßeer mJeÙebefmeæ efpevejepepeer~~
ceQ DeeÙees legce MejCee.~~9~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
meesj"e— efpeveheo mejefmepe ceebefn, ceQ peue mes Oeeje keâ™B~
YeJe peue keâes peue osÙe, hejce Meebefle heeTB meoe~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
njefmebieej meguesÙe, heg<heebpeefue Dehe&Ce keâ™B~
Deelece iegCe keâer iebOe, hewâues ÛeejeW efoMe efJe<eW~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
oesne— efÛeÛÛesleve efÛebleeceCeer, Deveghece megKe oeleej~
heg<heebpeefue keâj hetpentB, efceues meJe& megKemeej~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
-ieerlee Úbo-
pees cegeòf eâkeâvÙee heefjCeÙeve efnle, Delegue ceb[he mece efoKes~
efpeveJej efpeveeueÙe meemelee, cegevf eieCe peneB efvepejme ÛeKeW~~
peue iebOe Deeefokeâ DeIe& ueskeâj, hetpeles meye megKe efceues~
ceve keâecevee meye hetCe& neW, YeefJepeve ùoÙe mejefmepe efKeues~~1~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLelehetJe&efokeâdefmeæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
(202) lesjnÉerhe efJeOeeve
ceefCejlve kebâÛeve mes peefÌ[le, MeeMJele efpeveeueÙe meesnlee~
heJe&le ®ÛekeâJej kesâ Gheefj, oef#eCeefoMeer ceve ceesnlee~~
peue iebOe Deeefokeâ DeIe& ueskeâj, hetpeles efveefOeÙeeB efceueW~
ceve keâecevee meye hetCe& neskeâj, ùoÙe keâer keâefueÙeeB efKeueW~~2~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleoef#eCeefokeâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
Fme ®ÛekeâheJe&le keâs Gheefj, heefMÛece efoMee ceW peeefveÙes~
Jej efmeæketâš megJeCe&ceÙe hej, pewvecebefoj ceeefveÙes~~
peue iebOe Deeefokeâ DeIe& ueskeâj, hetpeles efveefOeÙeeB efceueW~
ceve keâecevee meye hetCe& neskeâj, ùoÙe keâer keâefueÙeeB efKeueW~~3~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleheefMÛeceefokeâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
meew Fbõ mes hetefpele ÛejCe-hebkeâpe efpevesÕej osJe nQ~
F&efhmele heoejLe nsleg YeefJepeve, keâjW legce heo mesJe nQ~~
veie ®Ûekeâefieefj GòejefoMeer, efpeveie=n pepele efveefOeÙeeB efceueW~
cevekeâecevee meye hetCe& neskeâj, ùoÙe keâer keâefueÙeeB efKeueW~~4~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleGòejefokeâdemf eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
-hetCee&IÙe&-
Fme lesjJeW heJe&le Gheefj, ÛeejeW efoMeer efpeveOeece nQ~
Ùes efJeIveheJe&le ÛetCe& nslet, Je»emece megKeOeece nQ~~
peue iebOe Deeefokeâ DeIe& ueskeâj, hetpeles efveefOeÙeeB efceueW~
ceve keâecevee meye hetCe& neskeâj, ùoÙe keâer keâefueÙeeB efKeueW~~1~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdemf eæketâšefpeveeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~
Fve Ûeej efpeveJej Oeece ceW, efpevecetelf e&ÙeeB ceefCejlve keâer~
meye Ûeej meew yeòeerme nQ, megj DehmejeSB JeboleeR~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (203)
peue iebOe Deeefokeâ DeIe& ueskeâj, hetpeles efveefOeÙeeB efceueW~
ceve keâecevee meye hetCe& neskeâj, ùoÙe keâer keâefueÙeeB efKeueW~~2~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegefo&keâdefpeveeueÙeceOÙeefJejepeceeveÛeleg:Mele-
Éeef$ebMeled efpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
oesne— ®ÛekeâJejeõer mJeCe&ceÙe, ceneleerLe& cenveerÙe~
ieeTB peÙeceeuee megKeo, ceneleehe njCeerÙe~~1~~
—MebYeg Úbo—
Jej Éerhe lesjnJeWb kesâ ceefOe ceW, mJeCee&Ye ®ÛekeâJej Deõer nw~
Ùeespeve Ûeewjemeer menme legbie, Flevee ner efJemle=le Deõer nw~~
Fmehes meg ÛeJeeefueme efoJÙeketâš, efpevekeâe JeCe&ve nw ceve Yeelee~
hetjye efoMe Dee" megketâš peneB, efokeäkeâvÙeeDeeW keâe efvele oelee~~1~~
efJepeÙee efJepeÙeble peÙeblee De®, Dehejeefpele veboe veboJeleer~
veboesòej veboer<esCee efpeve-pevceeslmeJe ceW Peejer OejleeR~~
oef#eCe efoMe Dee" ketâš Thej, FÛÚe ® meceeneje osJeer~
megØekeâerCee& ÙeMeesOeje ue#ceer, Dej Mes<eJeleer efÛe$eieghlee Yeer~~2~~
De„ce nQ JemegbOeje osJeer, Ùes efokeäkeâvÙeeSB jnleer nQ~
efpeve pevcekeâuÙeeCekeâ ceW Deekeâj, ohe&Ce keâes OeejCe keâjleer nQ~~
heefMÛece kesâ Dee" ketâš Thej, nQ Fuee megjeosJeer he=LJeer~
he©ee De® Fkeâveemee veJeceer, meerlee Yeõe Dee"eW osJeer~~3~~
efpeve pevceeslmeJe ceW efpeveceelee kesâ, Thej Ú$e ueieeleer nQw~
Gòej efoMe Dee"eW ketâšeW keâer, efokeäkeâvÙee ÛebJej {gjeleer nQ~~
Fve veece DeuebYet<ee otpeer, efceßekesâefMe leLee hebg[jerefkeâefCe nQ~
Jee®Ceer ® DeeMee melÙee Üer, ßeer osJeer Ùes Deefle™efheefCe nQ~~4~~
(204) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fve ketâš Jesefo kesâ DeYÙeblej, Gòej efoMe kesâ ›eâce ceW peeveesW~
Jej Ûeej ceneketâšeW hes Yeer, efokeäkeâvÙeeDeeW keâes henÛeeveeW~~
meewoeefceefve keâvekeâe Me$eheoe, Deew keâvekeâmegefÛe$ee jnleer nQ~
efpeve pevcekeâuÙeeCekeâ cesW Ùes meye, oMeefoMe keâes efvece&ue keâjleer nQ~~5~~
Fve ketâšeW DeYÙeblej Yeeies, hetJee&efo efoMeeDeeW kesâ ›eâce mes~
ÛeejeW ketâšeW hes efokeäkeâvÙee, jnleer nQ DeieefCele JewYeJe mes~~
®Ûekeâe Deew ®Ûekeâkeâerelf e& osJeer, meg®Ûekeâkeâevlee Dej ®ÛekeâØeYee~
efpeveceelee keâe Ùes peelekeâce&, keâjleer nQ Yekeäleer Yeefjle MegYee~~6~~
Fve Ûeeefueme ketâšeW keâer Ûeeefueme, osJeer efpeve pevcekeâuÙeeCekeâ ceW~
efvepe-efvepe heefjJeej efJeYeJe mebÙegle, yeng hegCÙe keâceeleer nQ meÛe ceW~~
Fve ketâšeW kesâ DeYÙeblej ceW, ßeerefmeæketâš nQ Ûeej keâns~
pees hetjye oef#eCe Dehejesòej, ÛeejeW efoMe ceefCeceÙe Yeeme jns~~7~~
Fvehes MeeMJele efpeve ÛewlÙeeueÙe, Deke=âef$ece efpeveJej ØeefleceeSB~
pees hetpeW OÙeeJeW Yeefòeâ keâjW, Gvekeâes efMeJeceejie oMee&SB~~
ceQ Yeer ßeæe mes Dee keâjkesâ, efpeveJej keâer hetpeve keâjlee ntB~
efvepe kesâJeue ‘‘%eeveceleer’’ nslet, meye efJeIeve keâjce keâes njlee nt~Bt ~8~~
—oesne—
DeÛeue ®ÛekeâJej Ûeej efoMe, efpeveJej YeJeve efJeMeeue~
efJeIvenjCe cebieuekeâjCe, vecetB-vecetB vele Yeeue~~9~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&leefmLeleÛelegeof k& eâdemq eæketâšefpeveeueÙeefpeveefyecyesYÙees peÙeceeuee
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (205)
(hetpee veb. 24)
lesjnÉerhe osJeYeJeve ÛewlÙeeueÙe hetpee
DeLe mLeehevee (vejsvõ Úbo)
lesjnÉerhe kesâ iepeobleeefokeâ, veie hej osJeYeJeve nQ~
meJe&YeJeve ceW MeeÕele efpeveie=n, jlveceÙeer Gòece nQ~~
Øeefle efpeveie=n ceW efpeveØeefleceeSB, Fkeâ meew Dee" Øeefcele nQ~
Gve meye efpeveie=n efpeveØeeflecee keâes, hetpele heehe veMele nQ~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebbyebefOe-efnceJevedheJe&leeefo osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebbyebefOe-efnceJevedheJe&leeefo osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebbyebefOe-efnceJevedheJe&leeefo osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-DeLe De°keâ-
he©emejesJej keâes GppJeue peue, megJejCe Ye=ib e YejeTB~
YeefòeâYeeJe mes efpeveÛewlÙeeueÙe, hetpele heehe veMeeTB~~
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
keâeMceerjer kesâMej efIeme Ûebove, oen efveJeejCe keâepes~
MeeÕele efpeveie=n hetpeve keâjles, jesie Meeskeâ [j Yeepes~~
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
(206) lesjnÉerhe efJeOeeve
osJepeerj megKekeâej DeKebe[f le, De#ele Oeeskeâj ueeÙee~
%eeve DeKeb[ keâjves kesâ nslet, yengefJeOe hegbpe jÛeeÙee~~
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
megjefYele mece megjefYele hetâueeW mes, efpeveie=n hetpeeW YeeF&~
Deevebo kebâo efÛeoevebo Deveghece, megKe heeJees DeefOekeâeF&~~
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
kegbâ[ueveer yejheâer jmeieguuee, oeueceesš Yej Leeueer~
MeeÕele efpeveie=n hetpeve keâjles, #egOee jesie ogKe šeueer~~
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
peieceie peieceie oerheefMeKee Ùen, heeheefleefcej njCeejer~
efpeveie=n keâer efvele keâ™B Deejleer, YeJe Deejle heefjnejer~~
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe megiebeOf ele KesÙe Deefive ceW, cenkeâ G"er Ûengeb of Me ceW~
Deelece iegCe keâer meewjYe hewâues, hetpele ner oMe efoMe ceW~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (207)
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Suee kesâuee Devebveeme Deew, ßeerheâue mejme cebieeS~
cees#e ceneheâue heeJeve nslet, efpeveheo efvekeâš ÛeÌ{eS~~
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
peue-Ûebove-De#ele-ceeuee-Ûe®, oerhe-Oethe-heâue ueekesâ~
DeIÙe& ÛeÌ{eTB JeeÅe yepeeTB, hegefve JebotB efMej veeTB~~
lesjnÉerhe kesâ osJeYeJeve ceW, efpeveÛewlÙeeueÙe meesnW~
Gvekeâes hetpe@tB Yeòeâer mes, Jes keâce& keâeefuecee OeesJeW~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
iebieeveefo keâes veerj, efpeveheo ceW Oeeje keâ™B~
MeerIeÇ njes YeJeheerj, meJe& DeMeebleer heefjn™B~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
njefmebieej Øemetve, heg<heebpeefue mes hetpeles~
DeeefOe JÙeeefOe og:Ke MetvÙe, nes peeles #eCecee$e ceW~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
(208) lesjnÉerhe efJeOeeve
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
(kegâue 1024 DeIÙe&)
pebyetÉerhe kesâ osJeYeJeve kesâ 174 DeIÙe&
oesne- efvelÙe efvejbpeve efmeæ keâer, efpeveØeeflecee cevenej~
Gvekeâer hetpeve nsleg ceQ, heg<he ÛeÌ{eTB meej~~1~~
DeLe pecyetÉerhemebbyebefOe-osJeYeJeveefmLeleefpeveØeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
pebyetÉerheYejle#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCeeOe&YejleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeueosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&YeõosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&kegâceej-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~4~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeueosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe GòejeOe&YejleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
pebyetÉerhe efnceJeeve heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe efnceJeeveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (209)
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe YejleosJeYeJeveefmLele-efpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe FueeosJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe iebieeosJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe ßeeroJs eerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe jesefnleemÙeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe efmebOegosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe megjeosJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
pebyetÉerhe ceneefnceJeeveheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe ceneefnceJeeveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe jesefnleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe ÜerosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
(210) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjkeâebleeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjJe<e&osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe Jew[tÙe&osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
pebyetÉerhe-efve<eOeheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe efve<eOeosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe nefjJe<e&osJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe hetJe&efJeosnosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~28~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe nefjledosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe Oe=efleosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe meerleesoeosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe ®ÛekeâosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
pebyetÉerhe-veerueheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe veerueosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe hetJe&efJeosnosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (211)
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe meerleeosJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~36~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe keâerelf e&oJs eerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~37~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe vejkeâebleeosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~38~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~39~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~40~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe DeheoMe&veosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~41~~
pebyetÉerhe-®keäceerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ®efkeäceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~42~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe jcÙekeâdoJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~43~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe veejeroJs eerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~44~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe yegeæ
f osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~45~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe ™hÙeketâueeosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~46~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~47~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe ceefCekeâebÛeveosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~48~~
(212) lesjnÉerhe efJeOeeve
pebyetÉerhe-efMeKejerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe efMeKejerosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~49~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~50~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe jmeosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~51~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe jòeâeosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~52~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe ue#ceerosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~53~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-eqMeKejerheJe&lemÙe megJeCe&ketâueeosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~54~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe jòeâJeleerosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~55~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe iebOeJeleerosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~56~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe SsjeJeleosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~57~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-eqMeKejerheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~58~~
pebyetÉerhe-SsjeJele#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe SsjeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~59~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeueosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~60~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (213)
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~61~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&kegâceejosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~62~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&YeõosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~63~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeueosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~64~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCewjeJele-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~65~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~66~~
F&MeeveefoMee ceW ceeuÙeJeeveiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe ceeuÙeJeeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~67~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe Gòejkegâ®osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~68~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe keâÛÚosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~69~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe megYeesieeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~70~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe YeesieceeefueveeroJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~71~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe hetCe&YeõosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~72~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe meerleeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~73~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe nefjmenosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~74~~
(214) lesjnÉerhe efJeOeeve
DeeivesÙeefoMee ceW meewcevemeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe meewcevemeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~75~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~76~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe cebieueosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~77~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe Jelmeefce$eeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~78~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe megefce$eeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~79~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe efJeefMe°osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~80~~
vew$e+lÙe efoMee ceWs efJeÅeglØeYeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe efJeÅeglØeYeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~81~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~82~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe he©eosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~83~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe Jeeefj<esCeeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~84~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe yeueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~85~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe MelepJeeueosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~86~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (215)
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe meerleesoosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~87~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe nefjmenosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~88~~
JeeÙeJÙeefoMee ceW iebOeceeove iepeobleheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe iebOeceeoveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~89~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe Gòejkegâ®osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~90~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe iebOeceeueerosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~91~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe YeesieJeleerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~92~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe YeesiebkeâjeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~93~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe DeeveboosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~94~~
pebyetÉerhe Je#eej osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe efÛe$eosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~95~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~96~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megkeâÛÚeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~97~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe veefueveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~98~~
(216) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe cenekeâÛÚosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~99~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚkeâeJeleeroJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~100~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe he©eosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~101~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe DeeJele&osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~102~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe ueebieueeJeleeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~103~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe SkeâMewueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~104~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~105~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueeJeleeroJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~106~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe ef$eketâšosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~107~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe JelmeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~108~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megJelmeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~109~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~110~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe ceneJelmeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~111~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (217)
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JelmekeâeJeleeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~112~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe DebpeveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~113~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~114~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe megjcÙeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~115~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe DeelceebpeveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~116~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe jceCeerÙeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~117~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe cebieueeJeleeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~118~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe ßeæeJeeveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~119~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©eosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~120~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe meghe©eeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~121~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe efJepešeJeevedoJs eYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~122~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe cenehe©eosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~123~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©ekeâeJeleeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~124~~
(218) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-DeeMeereJf e<eJe#eejheJe&lemÙe DeeMeereJf e<eosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~125~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe MebKeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~126~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-DeeMeereJf e<eJe#eejheJe&lemÙe veefueveeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~127~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe megKeeJenosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~128~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe kegâcegoosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~129~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe meefjleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~130~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe ÛevõceeueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~131~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~132~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe megJeØeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~133~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe metÙe&ceeueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~134~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe ceneJeØeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~135~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØekeâeJeleerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~136~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe veeieceeueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~137~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (219)
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~138~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe megiebOeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~139~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe osJeceeueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~140~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebefOeueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~141~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeceeefueveerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~142~~
Ún mejesJej keâceuemebyebefOe osJeerYeJeve kesâ 6 DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-he©emejesJejmÙe ßeeroJs eerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~143~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-cenehe©emejesJejmÙe ÜerosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~144~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efleefiebÚmejesJejmÙe Oe=efleosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~145~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-kesâMeefjmejesJejmÙe keâerefle&osJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~146~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-cenehegC[jerkeâmejesJejmÙe yegeæ
f osJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~147~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-hegC[jerkeâmejesJejmÙe ue#ceerrosJeerYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~148~~
Je=<eYeeÛeue osJeYeJeve kesâ 2 DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele Je=<eYeveeceosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~149~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele Je=<eYeveeceosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~150~~
(220) lesjnÉerhe efJeOeeve
veeefYeefieefj osJeYeJeve kesâ 4 DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-nwceJele#es$emÙe MeyoJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLemJeeefle-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~151~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-nefj#es$emÙe efJepeÙeJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLeÛeejCe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~152~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-jcÙekedâ#es$emÙe he©eJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLehe©e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~153~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-nwjCÙeJele#es$emÙe iebOeJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLeØeYeeme-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~154~~
iebieeosJeer Deeefo kesâ cenue kesâ YeieJeeve kesâ 14 DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-iebieeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetšmeefnle-
efpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~155~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efmebOegoJs eerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetšmeefnle-
efpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~156~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-jesefnledosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetš-
meefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~157~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-jesenf leemÙeeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetš-
meefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~158~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-nefjledoJs eerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetšmeefnle-
efpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~159~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-nefjkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetš-
meefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~160~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-meerleeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetšmeefnle-
efpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~161~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meerleesoeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetš-
meefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~162~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (221)
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-veejeroJs eerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetšmeefnle-
efpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~163~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-vejkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetš-
meefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~164~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-megJeCe&ketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetš-
meefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~165~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-™hÙeketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetš-
meefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~166~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-jòeâeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetšmeefnle-
efpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~167~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-jòeâesoeosJeerØeemeeomÙeesheefj efJejepeceevepešepetš-
meefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~168~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-Éeef$ebMeodeJf eosn#es$emLeefJepeÙeeOe&heJe&les<eg De°eoMe-
osJeYeJevemebyebeOf e-efÉMele<ešdhebÛeeMeod osJeYeJeveefmLele efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~169~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-Éeef$ebMeodefJeosn#es$emLeÉeef$ebMeodJe=<eYeeÛeueheJe&les<eg
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLele efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~170~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-ÛelegÙe&cekeâefieefjheJe&les<eg efÛe$e-efJeefÛe$e-Ùecekeâ-cesIeveece
osJeYeJeveefmLele efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~171~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-De°efoiiepeheJe&les<eg he©eesòej-veerue-mJeefmlekeâ-Debpeve-
kegâcego-heueeMe-DeJelebme-jesÛeve osJeYeJeveefmLele efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~172~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-efÉMelekeâebÛeveheJe&les<eg efÉMelekeâebÛeveveeceosJeYeJeveefmLele
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~173~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-meerlee-meerleesoeveoerceOÙes veerue-Gòejkegâ®-Ûebõ-SsjeJele-
ceeuÙeJeble-efve<eOe-osJekegâ®-metj-megueme-efJeÅeglveece oMe oMe mejesJejs<eg veeiekegâceejer
osJeerYeJeveefmLele efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~174~~
(222) lesjnÉerhe efJeOeeve
-hetCee&IÙe&-
jpeleeÛeue kegâueheJe&le Je=<eYeeÛeue iepeoble Ùecekeâefieefj~
ßeer Üer Deeefokeâ osJeerie=n iebiee Deeefo kesâ ie=n Gheefj~~
ie=n ÛewlÙeeueÙe ceW efpeveØeeflecee, Fve meyekeâes efvele Jebove~
ceQ hetpetB hetCee&IÙe& ÛeÌ{ekeâj, keâ™B keâesefš DeefYevebove~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-efJepeÙeeOe&heJe&leeefo-Ûeleg:mehlelÙeefOekeâ SkeâMeleosJe-
osJeerYeJeveefmLele efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
OeelekeâerKeC[Éerhe-F<JeekeâejheJe&le kesâ osJeYeJeve kesâ 6 DeIÙe&
oesne- Éerhe Oeelekeâer KeC[ ceW, heJe&le F<Jeekeâej~
megjie=n kesâ efpeveiesn keâes, hetpetB ßeæeOeej~~1~~
DeLe OeelekeâerKeC[ÉerhemÙe oef#eCeesòejmebyebefOe-F<JeekeâejheJe&lemÙeesheefj
osJeYeJeveefmLeleefpeve-Øeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe efoJÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-oef#eCeefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-oef#eCeefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-oef#eCeefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-GòejefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-GòejefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-GòejefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (223)
-hetCee&IÙe&-oesne-
MeeÕele efpeveie=n kesâ YeJeve, efpeveØeeflecee DeefYejece~
hetpetB efvele hetCee&IÙe& mes, Mele Mele keâ™B ØeCeece~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-oef#eCeesòejefoMeeÙeeb F<JeekeâejheJe&leÙees:
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe kesâ osJeYeJeve kesâ 174 DeIÙe&
oesne- hetJe& Oeelekeâer Éerhe kesâ, megjie=n kesâ efpeveOeece~
heg<heebpeefue keâj hetpeles, efceues efvepeelece Oeece~~1~~
DeLe hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-osJeYeJeveefmLeleefpeveØeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe Yejle#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCeeOe&-
YejleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~3~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&-
kegâceejosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~4~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~5~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~6~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe GòejeOe&-
YejleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~8~~
(224) lesjnÉerhe efJeOeeve
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe efnceJeeve heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe efnceJeeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe YejleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe FueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe iebieeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe ßeerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~13~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe jesenf leemÙeeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe efmebOegoJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe megjeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~16~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~17~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~18~~
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe ceneefnceJeeveheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceneefnceJelheJe&lemÙe ceneefnceJeeveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~19~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (225)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe jesefnleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~21~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe ÜerosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~22~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjkeâebleeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjJe<e&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~24~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe Jew[tÙe&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~25~~
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe-efve<eOeheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe efve<eOeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~26~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe nefjJe<e&oJs eYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~27~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe hetJe&eJf eosnosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe nefjledoJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe Oe=elf eosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe meerleesoeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~32~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe ®ÛekeâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~33~~
(226) lesjnÉerhe efJeOeeve
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe-veerueheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe veerueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe hetJe&eJf eosnosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe meerleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~36~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe keâerefle&osJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~37~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe vejkeâebleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~38~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~39~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~40~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe DeheoMe&veosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~41~~
hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-®keäceerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ®efkeäceosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~42~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~43~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe veejeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~44~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe yegeæ
f osJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~45~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (227)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe ™hÙeketâueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~46~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~47~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ceefCekeâebÛeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~48~~
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe-efMeKejerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe efMeKejerosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~49~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~50~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jmeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~51~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jòeâeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~52~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe ue#ceeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~53~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe megJeCe&ketâueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~54~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe jòeâJeleerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~55~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe iebOeJeleeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~56~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe SsjeJeleosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~57~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~58~~
(228) lesjnÉerhe efJeOeeve
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe-SsjeJele#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe SsjeJele-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~59~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~60~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~61~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&-
kegâceejosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~62~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~63~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~64~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCewjeJele-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~65~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~66~~
F&MeeveefoMee ceW ceeuÙeJeeveiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe ceeuÙeJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~67~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe GòejkeâewjJe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~68~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe keâÛÚ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~69~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe megYeesiee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~70~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (229)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe Yeesieceeefueveer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~71~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~72~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe meerleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~73~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe nefjmen-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~74~~
DeeivesÙeefoMee ceW meewcevemeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe meewceveme-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~75~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~76~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe cebieue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~77~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe Jelmeefce$ee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~78~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe megefce$ee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~79~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe efJeefMe°-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~80~~
vew$e+lÙeefoMee ceW efJeÅeglØeYeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe efJeÅeglØeYe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~81~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~82~~
(230) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe he©e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~83~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe Jeeefj<esCee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~84~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe yeueeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~85~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe MelepJeeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~86~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe meerleeso-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~87~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe nefjmen-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~88~~
JeeÙeJÙeefoMee ceW iebOeceeove iepeobleheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe iebOeceeove-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~89~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe Gòejkegâ®-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~90~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe iebOeceeueer-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~91~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe YeesieJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~92~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe YeesiebkeâjeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~93~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe DeeveboosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~94~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (231)
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe Je#eej osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe efÛe$eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~95~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~96~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megkeâÛÚeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~97~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe veefueveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~98~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe cenekeâÛÚosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~99~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚkeâeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~100~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe he©eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~101~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe DeeJele&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~102~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe ueebieueeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~103~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe SkeâMewueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~104~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~105~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~106~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe ef$eketâšosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~107~~
(232) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe JelmeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~108~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megJelmeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~109~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JewßeJeCeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~110~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe ceneJelmeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~111~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JelmekeâeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~112~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe DebpeveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~113~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe jcÙekedâosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~114~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe megjcÙeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~115~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe Deelceebpeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~116~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe jceCeerÙe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~117~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe cebieueeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~118~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe ßeæeJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~119~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~120~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (233)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe meghe©eeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~121~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe efJepešeJeeved-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~122~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe cenehe©e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~123~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©ekeâeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~124~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe DeeMeerefJe<e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~125~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe MebKeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~126~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeeMeereJf e<eJe#eejheJe&lemÙe veefueveeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~127~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe megKeeJenosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~128~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe kegâcegoosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~129~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe meefjleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~130~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe ÛebõceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~131~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~132~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe megJeØeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~133~~
(234) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe metÙe&ceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~134~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe ceneJeØeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~135~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØekeâeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~136~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe veeieceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~137~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~138~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe megiebOeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~139~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe osJeceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~140~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebefOeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~141~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeceeefueveeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~142~~
ÚnmejesJej keâceuemebyebefOe osJeer YeJeve kesâ 6 DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-he©emejesJejmÙe ßeerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~143~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cenehe©emejesJejmÙe ÜeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~144~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efleefiebÚmejesJejmÙe Oe=elf eosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~145~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-kesâMeefjmejesJejmÙe keâerelf e&oJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~146~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (235)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-cenehegC[jerkeâmejesJejmÙe yegefæosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~147~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-hegC[jerkeâmejesJejmÙe ue#ceeroJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~148~~
Je=<eYeeÛeue osJeYeJeve kesâ 2 DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele-
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~149~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele-
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~150~~
veeefYeefieefj osJeYeJeve kesâ 4 DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-nwceJele#es$emÙe MeyoJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLemJeeefleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~151~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-nefj#es$emÙe efJepeÙeJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLeÛeejCeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~152~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-jcÙekedâ#es$emÙe he©eJeeveveeefYeefieefj-
he©eosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~153~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-nwjCÙeJele#es$emÙe iebOeJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLeØeYeemeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~154~~
iebieeosJeer Deeefo kesâ cenue kesâ YeieJeeve kesâ 14 DeIÙe&
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebieeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~155~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efmebOegosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~156~~
(236) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jesenf ledoJs eerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~157~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-jesefnleemÙeeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~158~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-nefjledoJs eerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~159~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-nefjkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~160~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meerleeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~161~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meerleesoeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~162~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veejerosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~163~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-vejkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~164~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-megJeCe&ketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~165~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-™hÙeketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~166~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-jòeâeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~167~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jòeâesoeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~168~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Éeef$ebMeodeJf eosn#es$emLeefJepeÙeeOe&heJe&les<eg
De°eoMeosJeYeJeve-mebyebefOe-efÉMele<ešd-hebÛeeMeodosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~169~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (237)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Éeef$ebMeodefJeosn#es$emLeÉeef$ebMeod
Je=<eYeeÛeueheJe&les<eg Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~170~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ÛelegÙe&cekeâefieefjheJe&les<eg efÛe$e-efJeefÛe$e-
Ùecekeâ-cesIeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~171~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-De°efoiiepeheJe&les<eg he©eesòej-veerue-
mJeefmlekeâ-Debpeve-kegâcego-heueeMe-DeJelebme-jesÛeveosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~172~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efÉMelekeâebÛeveheJe&les<eg efÉMelekeâebÛeveveece
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~173~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meerlee-meerleesoeveoerceOÙes veerue-Gòejkegâ®-
Ûebõ-SsjeJele-ceeuÙeJeble-efve<eOe-osJekegâ®-metj-megueme-efJeÅeglveece oMe oMe mejesJejs<eg
veeiekegâceejer osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~174~~
hetCee&IÙe& (oesne)
hetJe& Oeelekeâer KeC[ ceW, osJeYeJeve ßegleceevÙe~
Gvecesb efpeveie=n cetefle&ÙeeB, pepele efceues Oeve-OeevÙe~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJepeÙeeOe&heJe&leeefoosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe kesâ osJeYeJeve kesâ 174 DeIÙe&
oesne- DehejOeelekeâer KeC[ ceW, megjie=n ceW efpeveme©e~
heg<heebpeefue mes hetpeles, heeTB efvepemegKe me©e~~1~~
DeLe heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-osJeYeJeveefmLeleefpeveØeefleceehetpee-
Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled
(238) lesjnÉerhe efJeOeeve
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe Yejle#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCeeOe&-
YejleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&-
kegâceejosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe GòejeOe&-
YejleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~8~~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe efnceJeeveheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe efnceJeeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe YejleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe FueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe iebieeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~12~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (239)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe ßeeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe jesenf leemÙeeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~14~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe efmebOegoJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe megjeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~18~~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe ceneefnceJeeveheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceneefnceJelheJe&lemÙe ceneefnceJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~19~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceneefnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe jesefnleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe ÜerosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~22~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjkeâebleeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjJe<e&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~24~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe Jew[tÙe&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~25~~
(240) lesjnÉerhe efJeOeeve
heef§eceOeelekeâer KeC[Éerhe-efve<eOeheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe efve<eOeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~26~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe nefjJe<e&osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~27~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe hetJe&eJf eosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe nefjledosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe Oe=elf eosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe meerleesoeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~32~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe ®ÛekeâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~33~~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe veerueheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe veerueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe hetJe&efJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe meerleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~36~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe keâerelf e&oJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~37~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (241)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe vejkeâebleeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~38~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~39~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~40~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe DeheoMe&veosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~41~~
heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe ®efkeäceosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~42~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~43~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe veejeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~44~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe yegefæosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~45~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ™hÙeketâueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~46~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~47~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ceefCekeâebÛeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~48~~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe-efMeKejerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe efMeKejeroJs eYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~49~~
(242) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~50~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jmeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~51~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe jòeâeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~52~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe ue#ceeroJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~53~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe megJeCe&ketâueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~54~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jòeâJeleeroJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~55~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe iebOeJeleeroJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~56~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe SsjeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~57~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~58~~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe-SsjeJele#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe
SsjeJeleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~59~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe
ke=âleceeueosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~60~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe
ceefCeYeõosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~61~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (243)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe
efJepeÙeeOe&kegâceejosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~62~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe
hetCe&YeõosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~63~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe
ve=lÙeceeueosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~64~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe
oef#eCewjeJeleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~65~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe
JewßeJeCeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~66~~
F&MeeveefoMee ceW ceeuÙeJeeveiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe ceeuÙeJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~67~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe GòejkeâewjJe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~68~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe keâÛÚ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~69~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe megYeesiee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~70~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe Yeesieceeefueveer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~71~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~72~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe meerleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~73~~
(244) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe nefjmen-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~74~~
DeeivesÙeefoMee ceW meewcevemeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe meewceveme-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~75~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~76~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe cebieue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~77~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe Jelmeefce$ee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~78~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe megecf e$ee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~79~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe efJeefMe°-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~80~~
vew$e+lÙeefoMee ceW efJeÅeglØeYeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe efJeÅeglØeYe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~81~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~82~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe he©e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~83~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe Jeeefj<esCee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~84~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe
yeueeosJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~85~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (245)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe
MelepJeeueosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~86~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe
meerleesoosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~87~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe
nefjmenosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~88~~
JeeÙeJÙeefoMee ceW iebOeceeove iepeobleheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe
iebOeceeoveosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~89~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe
Gòejkegâ®osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~90~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe
iebOeceeueeroJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~91~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe
YeesieJeleeroJs eerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~92~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe
YeesiebkeâjeosJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~93~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe
DeeveboosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~94~~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe Je#eej osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe efÛe$eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~95~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~96~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megkeâÛÚeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~97~~
(246) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe veefueveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~98~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe cenekeâÛÚosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~99~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚkeâeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~100~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe he©eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~101~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe DeeJele&oJs e-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~102~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe ueebieueeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~103~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe SkeâMewueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~104~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~105~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~106~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe ef$eketâšosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~107~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe JelmeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~108~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megJelmeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~109~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JewßeJeCeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~110~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe ceneJelmeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~111~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (247)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JelmekeâeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~112~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe DebpeveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~113~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe jcÙekedâosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~114~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe megjcÙeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~115~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe Deelceebpeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~116~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe jceCeerÙe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~117~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe cebieueeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~118~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe ßeæeJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~119~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~120~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe meghe©eeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~121~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe efJepešeJeeved-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~122~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe cenehe©e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~123~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©ekeâeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~124~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeeMeereJf e<eJe#eejheJe&lemÙe DeeMeereJf e<e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~125~~
(248) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe MebKeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~126~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeeMeereJf e<eJe#eejheJe&lemÙe veefueveeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~127~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe megKeeJenosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~128~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe kegâcegoosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~129~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe meefjleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~130~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe ÛebõceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~131~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~132~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe megJeØeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~133~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe metÙe&ceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~134~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe ceneJeØeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~135~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØekeâeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~136~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe veeieceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~137~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~138~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (249)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe megiebOeeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~139~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe osJeceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~140~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebefOeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~141~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeceeefueveeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~142~~
ÚnmejesJej keâceuemebyebefOe osJeer YeJeve kesâ 6 DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-he©emejesJejmÙe ßeeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~143~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cenehe©emejesJejmÙe ÜeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~144~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efleefiebÚmejesJejmÙe Oe=elf eosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~145~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-kesâMeefjmejesJejmÙe keâerefle&osJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~146~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cenehegC[jerkeâmejesJejmÙe yegeæ f osJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~147~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-hegC[jerkeâmejesJejmÙe ue#ceeroJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~148~~
Je=<eYeeÛeue osJeYeJeve kesâ 2 DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele-
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~149~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele-
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~150~~
(250) lesjnÉerhe efJeOeeve
veeefYeefieefj osJeYeJeve kesâ 4 DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-nwceJele#es$emÙe MeyoJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLemJeeefleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~151~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-nefj#es$emÙe efJepeÙeJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLeÛeejCeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~152~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jcÙekedâ#es$emÙe he©eJeeveveeefYeefieefj-
he©eosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~153~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-nwjCÙeJele#es$emÙe iebOeJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLeØeYeemeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~154~~
iebieeosJeer Deeefo kesâ cenue kesâ YeieJeeve kesâ 14 DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebieeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~155~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efmebOegoJs eerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~156~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jesenf ledoJs eerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~157~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jesefnleemÙeeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~158~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-nefjledoJs eerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~159~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-nefjkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~160~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meerleeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~161~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (251)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meerleesoeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~162~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veejeroJs eerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~163~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-vejkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceeve-pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~164~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megJeCe&ketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~165~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-™hÙeketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~166~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jòeâeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~167~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jòeâesoeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~168~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Éeef$ebMeodeJf eosn#es$emLeefJepeÙeeOe&heJe&les<eg
De°eoMeosJeYeJeve-mebyebefOe-efÉMele<ešd-hebÛeeMeodosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~169~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Éeef$ebMeodefJeosn#es$emLeÉeef$ebMeod
Je=<eYeeÛeueheJe&les<eg Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~170~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ÛelegÙe&cekeâefieefjheJe&les<eg efÛe$e-efJeefÛe$e-
Ùecekeâ-cesIeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~171~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-De°efoiiepeheJe&les<eg he©eesòej-veerue-
mJeefmlekeâ-Debpeve-kegâcego-heueeMe-DeJelebme-jesÛeveosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~172~~
(252) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efÉMelekeâebÛeveheJe&les<eg efÉMelekeâebÛeve-
veece osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~173~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meerlee-meerleesoeveoerceOÙes veerue-
Gòejkegâ®-Ûebõ-SsjeJele-ceeuÙeJeble-efve<eOe-osJekegâ®-metj-megueme-efJeÅeglveece oMe oMe
mejesJejs<eg veeiekegâceejer osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~174~~
hetCee&IÙe& (oesne)
Dehej OeelekeâerKeC[ Éerhe ceW, osJeYeJeve efpeleves nQ~
GveceW ie=nÛewlÙeeueÙe MeeÕele, jlveceÙeer efoKeles nQ~~
meyeceW efpeveJej Øeeflecee Deveghece, hetpele heehe veMeeTB~
MeeÕele Deveghece efvepe megKe heekeâj, hegve: ve peie ceW DeeTB~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-efJepeÙeeOe&heJe&leeefomeJe&oJs eYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heg<keâjeOe&Éerhe-F<JeekeâejheJe&le kesâ osJeYeJeve kesâ 6 DeIÙe&
oesne- mJeÙebefmeæ efpeveefyecye nQ, megjYeJeveeW ceW efvelÙe~
heg<heebpeefue mes hetpentB, efceues mJeelcemegKe efvelÙe~~1~~
DeLe heg<keâjeOe&ÉerhemÙe oef#eCeesòejmebyebefOe-F<JeekeâejheJe&lemÙeesheefj osJeYeJeveefmLeleefpeve-
Øeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe efoJÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-oef#eCeefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-oef#eCeefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-oef#eCeefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-GòejefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (253)
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-GòejefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-GòejefoefMe F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
hetCee&IÙe& (oesne)- mJeefCe&ce F<Jeekeâej efieefj, osJeYeJeve efpeveme©e~
efpeveefyecyeeW keâes efvele pepet,B heeTB DeefJeÛeue me©e~~7~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-oef#eCeesòejefoMees: F<JeekeâejheJe&lemÙe osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
hetJe& heg<keâjeOe&Éerhe kesâ osJeYeJeve kesâ 174 DeIÙe&
oesne- hetjye heg<keâjÉerhe ceW, megjie=n ceW efpeveiesn~
heg<heebpeefue keâj hetpentB, efpeveJeÛe ceW Oejvesn~~1~~
DeLe hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-osJeYeJeveefmLeleefpeveØeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb
ef#ehesled~
hetJe&heg<keâjeOe&Éerhe Yejle#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCeeOe&-
YejleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~1~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~2~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~3~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&-
kegâceejosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~4~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~5~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~6~~
(254) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe GòejeOe&-
YejleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~7~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~8~~
HetJe&heg<keâjeOe&Éerhe efnceJeeveheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe efnceJeeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~9~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe YejleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~10~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe FueeosJeer YeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~11~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe iebieeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~12~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe ßeerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~13~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe jesenf leemÙeeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~14~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe efmebOegosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~15~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe megjeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~16~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~17~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~18~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (255)
HetJe&heg<keâjeOe&Éerhe ceneefnceJeeveheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe ceneefnceJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~19~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe jesefnleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~21~~
Ô ÜeR Het J e& h eg < keâjeOe& ÉerhemebyebefOe-ceneef n ceJelheJe& l emÙe Üer o s J eer -
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~22~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjkeâebleeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~23~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjJe<e&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~24~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe Jew[tÙe&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~25~~
HetJe&heg<keâjeOe&Éerhe-efve<eOeheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe efve<eOeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~26~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe nefjJe<e&osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~27~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe hetJe&efJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe nefjledosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe Oe=efleosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
(256) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe meerleesoeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~32~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe ®ÛekeâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~33~~
HetJe&heg<keâjeOe&ôerhe-veerueheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe veerueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe hetJe&efJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe meerleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~36~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe keâerefle&osJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~37~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe vejkeâebleeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~38~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~39~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~40~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veerueheJe&lemÙe DeheoMe&veosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~41~~
HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-®keäceerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe ®efkeäceosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~42~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (257)
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~43~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe veejerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~44~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe yegefæosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~45~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ™hÙeketâueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~46~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~47~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ceefCekeâebÛeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~48~~
HetJe&heg<keâjeOe&Éerhe-efMeKejerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe efMeKejerosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~49~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~50~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jmeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~51~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jòeâeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~52~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe ue#ceerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~53~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe megJeCe&ketâueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~54~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jòeâJeleerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~55~~
(258) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe iebOeJeleerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~56~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe SsjeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~57~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~58~~
HetJe&heg<keâjeOe&Éerhe-SsjeJele#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe SsjeJele-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~59~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~60~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~61~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&-
kegâceejosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~62~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&YeõosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~63~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~64~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCewjeJele-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~65~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~66~~
F&MeeveefoMee ceW ceeuÙeJeeveiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe ceeuÙeJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~67~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (259)
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe GòejkeâewjJe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~68~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe keâÛÚ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~69~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe megYeesiee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~70~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe Yeesieceeefueveer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~71~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~72~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe meerleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~73~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe nefjmen-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~74~~
DeeivesÙeefoMee ceW meewcevemeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe meewceveme-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~75~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~76~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe cebieueosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~77~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe Jelmeefce$eeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~78~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe megecf e$eeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~79~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe efJeefMe°osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~80~~
(260) lesjnÉerhe efJeOeeve
vew$e+lÙeefoMee ceW efJeÅeglØeYeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe efJeÅeglØeYe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~81~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~82~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe he©eosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~83~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe Jeeefj<esCeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~84~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe yeueeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~85~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe MelepJeeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~86~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe meerleesoosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~87~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe nefjmenosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~88~~
JeeÙeJÙeefoMee ceW iebOeceeove iepeobleheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe iebOeceeoveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~89~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe Gòejkegâ®osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~90~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe iebOeceeueerosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~91~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe YeesieJeleerosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~92~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (261)
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe YeesiebkeâjeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~93~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe DeeveboosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~94~~
HetJe&heg<keâjeOe&Éerhe Je#eej osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe efÛe$eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~95~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~96~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megkeâÛÚeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~97~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe veefueveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~98~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe cenekeâÛÚosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~99~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚkeâeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~100~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe he©eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~101~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe DeeJele&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~102~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe ueebieueeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~103~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe SkeâMewueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~104~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~105~~
(262) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~106~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe ef$eketâšosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~107~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe JelmeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~108~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megJelmeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~109~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JewßeJeCeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~110~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe ceneJelmeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~111~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JelmekeâeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~112~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe DebpeveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~113~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe jcÙekedâosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~114~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe megjcÙeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~115~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe Deelceebpeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~116~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe jceCeerÙe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~117~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe cebieueeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~118~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (263)
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe ßeæeJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~119~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©eosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~120~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe meghe©eeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~121~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe efJepešeJeeved-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~122~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe cenehe©e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~123~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©ekeâeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~124~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe DeeMeerefJe<e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~125~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe MebKeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~126~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe veefueveerosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~127~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe megKeeJenosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~128~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe kegâcegoosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~129~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe meefjleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~130~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe ÛebõceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~131~~
(264) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe& ÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~132~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe megJeØeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~133~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe metÙe&ceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~134~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe ceneJeØeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~135~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØekeâeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~136~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe veeieceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~137~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~138~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe megiebOeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~139~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe osJeceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~140~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebefOeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~141~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeceeefueveeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~142~~
ÚnmejesJej keâceuemebyebefOe osJeer YeJeve kesâ 6 DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-he©emejesJejmÙe ßeerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~143~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-cenehe©emejesJejmÙe ÜerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~144~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (265)
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efleefiebÚmejesJejmÙe Oe=elf eosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~145~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-kesâMeefjmejesJejmÙe keâerefle&osJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~146~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-cenehegC[jerkeâmejesJejmÙe yegefæosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~147~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-hegC[jerkeâmejesJejmÙe ue#ceerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~148~~
Je=<eYeeÛeue osJeYeJeve kesâ 2 DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele-
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~149~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele-
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~150~~
veeefYeefieefj osJeYeJeve kesâ 4 DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nwceJele#es$emÙe MeyoJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLe-
mJeeefleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~151~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nefj#es$emÙe efJepeÙeJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLe-
ÛeejCeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~152~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jcÙekeâ#es$emÙe he©eJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLe-
he©eosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~153~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nwjCÙeJele#es$emÙe iebOeJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLe
ØeYeemeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~154~~
iebieeosJeer Deeefo kesâ cenue kesâ YeieJeeve kesâ 14 DeIÙe&
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-iebieeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~155~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efmebOegosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~156~~
(266) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jesefnledosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~157~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jesenf leemÙeeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~158~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nefjledosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~159~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nefjkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~160~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meerleeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~161~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meerleesoeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~162~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veejerosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~163~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-vejkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~164~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-megJeCe&ketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~165~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-™hÙeketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~166~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-jòeâeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~167~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jòeâesoeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~168~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Éeef$ebMeodefJeosn#es$emLeefJepeÙeeOe&heJe&les<eg
De°eoMeosJeYeJeve-mebyebefOe-efÉMele<ešd-hebÛeeMeod osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~169~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Éeef$ebMeodeJf eosn#es$emLeÉeef$ebMeod Je=<eYeeÛeue-
heJe&les<eg Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~170~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ÛelegÙe&cekeâefieefjheJe&les<eg efÛe$e-efJeefÛe$e-Ùecekeâ-
cesIeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~171~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-De°efoiiepeheJe&les<eg he©eesòej-veerue-mJeefmlekeâ-
Debpeve-kegâcego-heueeMe-DeJelebme-jesÛeveosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeve-ØeefleceeYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~172~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-effÉMelekeâebÛeveheJe&les<eg efÉMelekeâebÛeveveece
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~173~~
Ô ÜeR HetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meerlee-meerleesoeveoerceOÙes veerue-Gòejkegâ®-
Ûebõ-SsjeJele-ceeuÙeJeble-efve<eOe-osJekegâ®-metj-megueme-efJeÅeglveece oMe oMe mejesJejs<eg
veeiekegâceejer osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~174~~
-hetCee&IÙe&-
Jej hetJe& heg<keâjÉerhe ceW, megj kesâ ie=neW ceW efpeveYeJeve~
GveceW efpevesÕej cetelf e&ÙeeB, hetpele efceues efvepe mJeelce Oeve~~
hetCee&IÙe& mes hetpetB meoe, heeTB Devethece meewKÙe keâes~
MeeÕele efpeveeueÙe Jebovee, njleer DeefKeue ogKe oes<e keâes~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efJepeÙeeOe&heJe&leeefo-meJe&osJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heef§ece heg<keâjeOe&Éerhe kesâ osJeYeJeve kesâ 174 DeIÙe&
oesne- heef§ece heg<keâj Éerhe ceW, megjie=n ceW efpeveOeece~
hetpeve nslet ceQ keâ™B, heg<heebpeefue Fle "ece~~1~~
DeLe heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-osJeYeJeveefmLeleefpeveØeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
(267) (268) lesjnÉerhe efJeOeeve
heef§eceheg<keâjeOe&ÉerheYejle#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCeeOe&-
YejleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&-
kegâceejosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe GòejeOe&-
YejleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~8~~
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe efnceJeeveheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe efnceJeeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe YejleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efnceJelheJe&lemÙe FueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe iebieeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~12~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (269)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe ßeerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe jesenf leemÙeeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~14~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe efmebOegosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe megjeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efnceJelheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~18~~
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe ceneefnceJeeveheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceneefnceJelheJe&lemÙe ceneefnceJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~19~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceneefnceJelheJe&lemÙe nwceJelekeâosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe jesefnleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceneefnceJelheJe&lemÙe ÜerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~22~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjkeâebleeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe nefjJe<e&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~24~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneefnceJelheJe&lemÙe Jew[tÙe&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~25~~
(270) lesjnÉerhe efJeOeeve
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe-efve<eOeheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe efve<eOeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~26~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe nefjJe<e&osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~27~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe hetJe&efJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe nefjledosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe Oe=efleosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe meerleesoeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efve<eOeheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~32~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efve<eOeheJe&lemÙe ®ÛekeâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~33~~
heef§eceheg<keâjeOe&ôerhe-veerueheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe veerueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe hetJe&efJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe meerleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~36~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe keâerefle&osJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~37~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (271)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe vejkeâebleeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~38~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe DehejefJeosnosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~39~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~40~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veerueheJe&lemÙe DeheoMe&veosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~41~~
heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-®keäceerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe ®efkeäceosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~42~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe jcÙekedâosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~43~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe veejerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~44~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-®efkeäceheJe&lemÙe yegefæosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~45~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ™hÙeketâueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~46~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~47~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-®efkeäceheJe&lemÙe ceefCekeâebÛeveosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~48~~
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe-efMeKejerheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe efMeKejerosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~49~~
(272) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe nwjCÙeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~50~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jmeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~51~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efMeKejerheJe&lemÙe jòeâeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~52~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe ue#ceerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~53~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe megJeCe&ketâueeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~54~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe jòeâJeleerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~55~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe iebOeJeleerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~56~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe SsjeJeleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~57~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efMeKejerheJe&lemÙe JewßeJeCeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~58~~
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe-SsjeJele#es$e efJepeÙeeOe&heJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe SsjeJeleosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~59~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ke=âleceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~60~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ceefCeYeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~61~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe efJepeÙeeOe&-
kegâceejosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~62~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (273)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe hetCe&YeõosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~63~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe ve=lÙeceeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~64~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe oef#eCewjeJele-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~65~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eefJepeÙeeOe&heJe&lemÙe JewßeJeCe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~66~~
F&MeeveefoMee ceW ceeuÙeJeeveiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe ceeuÙeJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~67~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe GòejkeâewjJe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~68~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe keâÛÚ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~69~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe megYeesiee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~70~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe Yeesieceeefueveer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~71~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe hetCe&Yeõ-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~72~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe meerleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~73~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceeuÙeJeeveiepeobleheJe&lemÙe nefjmen-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~74~~
(274) lesjnÉerhe efJeOeeve
DeeivesÙeefoMee ceW meewcevemeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe meewceveme-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~75~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~76~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe cebieue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~77~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe Jelmeefce$ee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~78~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe megefce$ee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~79~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meewcevemeiepeobleheJe&lemÙe efJeefMe°-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~80~~
vew$e+lÙeefoMee ceW efJeÅeglØeYeiepeoble osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe efJeÅeglØeYe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~81~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe osJekegâ®-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~82~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe he©e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~83~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe Jeeefj<esCee-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~84~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe yeueeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~85~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe MelepJeeue-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~86~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (275)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe meerleesoosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~87~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJeÅeglØeYeiepeobleheJe&lemÙe nefjmenosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~88~~
JeeÙeJÙeefoMee ceW iebOeceeove iepeobleheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe iebOeceeoveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~89~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe Gòejkegâ®osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~90~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe iebOeceeueeroJs e-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~91~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe YeesieJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~92~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe Yeesiebkeâje-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~93~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeoveiepeobleheJe&lemÙe DeeveboosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~94~~
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe Je#eej osJeYeJeve DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe efÛe$eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~95~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~96~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efÛe$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megkeâÛÚeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~97~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe veefueveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~98~~
(276) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe cenekeâÛÚosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~99~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veefueveketâšJe#eejheJe&lemÙe keâÛÚkeâeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~100~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe he©eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~101~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe DeeJele&osJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~102~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-he©eketâšJe#eejheJe&lemÙe ueebieueeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~103~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe SkeâMewueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~104~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~105~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SkeâMewueketâšJe#eejheJe&lemÙe heg<keâueeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~106~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe ef$eketâšosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~107~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe JelmeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~108~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ef$eketâšJe#eejheJe&lemÙe megJelmeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~109~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JewßeJeCeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~110~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe ceneJelmeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~111~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JewßeJeCeJe#eejheJe&lemÙe JelmekeâeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~112~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (277)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe DebpeveosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~113~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe jcÙekedâosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~114~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DebpeveJe#eejheJe&lemÙe megjcÙeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~115~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe Deelceebpeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~116~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe jceCeerÙe-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~117~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeelceebpeveJe#eejheJe&lemÙe cebieueeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~118~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe ßeæeJeeve-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~119~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~120~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ßeæeJeodJe#eejheJe&lemÙe meghe©eeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~121~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe efJepešeJeeved-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~122~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe cenehe©e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~123~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efJepešeJeodJe#eejheJe&lemÙe he©ekeâeJeleer-
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~124~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe DeeMeerefJe<e-
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~125~~
(278) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe MebKeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~126~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-DeeMeerefJe<eJe#eejheJe&lemÙe veefueveerosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~127~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe megKeeJenosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~128~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe kegâcegoosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~129~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-megKeeJenJe#eejheJe&lemÙe meefjleeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~130~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe ÛebõceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~131~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~132~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ÛebõceeueJe#eejheJe&lemÙe megJeØeeosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~133~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe metÙe&ceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~134~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe ceneJeØeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~135~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-metÙe&ceeueJe#eejheJe&lemÙe JeØekeâeJeleeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~136~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe veeieceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~137~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~138~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (279)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veeieceeueJe#eejheJe&lemÙe megiebOeerosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~139~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe osJeceeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~140~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebefOeueosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~141~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-osJeceeueJe#eejheJe&lemÙe iebOeceeefueveeroJs eer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~142~~
ÚnmejesJej keâceuemebyebefOe osJeer YeJeve kesâ 6 DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-he©emejesJejmÙe ßeerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~143~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-cenehe©emejesJejmÙe ÜeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~144~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efleefiebÚmejesJejmÙe Oe=elf eosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~145~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-kesâMeefjmejesJejmÙe keâerefle&osJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~146~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-cenehegC[jerkeâmejesJejmÙe yegefæosJeer-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~147~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-hegC[jerkeâmejesJejmÙe ue#ceerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~148~~
Je=<eYeeÛeue osJeYeJeve kesâ 2 DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele-
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~149~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emÙe Je=<eYeeÛeueheJe&leefmLele-
Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~150~~
(280) lesjnÉerhe efJeOeeve
veeefYeefieefj osJeYeJeve kesâ 4 DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nwceJele#es$emÙe MeyoJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLemJeeefleosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~151~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nefj#es$emÙe efJepeÙeJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLeÛeejCeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~152~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jcÙekedâ#es$emÙe he©eJeeveveeefYeefieefjheJe&lemLe-
he©eosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~153~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nwjCÙeJele#es$emÙe iebOeJeeveveeefYeefieefj-
heJe&lemLe ØeYeemeosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~154~~
iebieeosJeer Deeefo kesâ cenue kesâ YeieJeeve kesâ 14 DeIÙe&
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebieeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~155~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efmebOegosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~156~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jesefnledosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~157~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-jesefnleemÙeeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~158~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-nefjledosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~159~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-nefjkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~160~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meerleeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~161~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (281)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meerleesoeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~162~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-veejerosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~163~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-vejkeâebleeosJeerØeemeeomÙeesheefj-efJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~164~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megJeCe&ketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~165~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-™hÙeketâueeosJeerØeemeeomÙeesheefj-
efJejepeceevepešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~166~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jòeâeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~167~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jòeâesoeosJeerØeemeeomÙeesheefjefJejepeceeve-
pešepetšmeefnleefpeveØeefleceeÙew DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~168~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Éeef$ebMeodeJf eosn#es$emLeefJepeÙeeOe&heJe&les<eg
De°eoMeosJeYeJeve-mebyebefOe-efÉMele<ešd-hebÛeeMeod osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~169~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Éeef$ebMeodefJeosn#es$emLeÉeef$ebMeod
Je=<eYeeÛeueheJe&les<eg Je=<eYeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~170~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ÛelegÙe&cekeâefieefjheJe&les<eg efÛe$e-efJeefÛe$e-Ùecekeâ-
cesIeveeceosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~171~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-De°efoiiepeheJe&les<eg he©eesòej-veerue-
mJeefmlekeâ-Debpeve-kegâcego-heueeMe-DeJelebme-jesÛeveosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~172~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-efÉ f MelekeâebÛeveheJe&les<eg efÉMelekeâebÛeveveece
osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~173~~
(282) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-meerlee-meerleesoeveoerceOÙes veerue-Gòejkegâ®-Ûebõ-
SsjeJele-ceeuÙeJeble-efve<eOe-osJekegâ®-metj-megueme-efJeÅeglveece oMe oMe mejesJejs<eg veeiekegâceejer
osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~174~~
—kegâmegceuelee Úvo-
hetCee&IÙe&- efJepeÙeeOe& heJe&le efnceJeoeefokeâ, heJe&leeW hej megjYeJeve~
FveceW efpeveeueÙe MeeÕeles, efpevecetefle&ÙeeW mes megKemeove~~
hetpetB meoe hetCee&IÙe& ues, meye jesie Meeskeâ efJeveeMe nesW~
MeeÕele Deleerevf õÙe meewKÙe heeTB, peneB hetCe& efJekeâeme nes~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebbyebefOe-efJepeÙeeOe&heJe&leeefomeJe&osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
ceeveg<eesòejheJe&le osJeYeJeve DeIÙe&
meesj"e- MeeÕele efpeve Deeieej, megjie=n ceW jlveeW KeefÛele~
ØeYeg keâefjS YeJe heej, heg<heebpeefue Dehe&Ce keâ™B~~1~~
DeLe ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-osJeYeJeveefmLeleefpeveØeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
ceeveg<eesòej osJeYeJeve kesâ 18 DeIÙe&
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemebbyebefOe-hetJe&efoefMe ÙeMemJeevedosJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-hetJe&eof keâdmebyb ebeOf e-ÙeMemkeâebleosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-hetJe&efokeâdmebbyebefOe-ÙeMeesOejosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-oef#eCeefokeâdmebbyebefOe-veboveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-oef#eCeefokeâdmebyb ebeOf e-veboesòejosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (283)
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-oef#eCeefokeâdmebbyebefOe-DeMeefveIees<eosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-heef§eceefokeâdmebyb ebeOf e-efmeæeLe&oJs eYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-heef§eceefokeâdmebyb ebeOf e-JewßeJeCeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-heef§eceefokeâdmebyb ebeOf e-ceevemeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-Gòejefokeâdmebyb ebeOf e-megoMe&veosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-GòejefokeâdmebbyebefOe-DeceesIeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-Gòejefokeâdmebyb ebeOf e-megØeyegæosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-DeeivesÙeefokeâdmebyb ebeOf e-mJeeefleosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-DeeivesÙeefokeâdmebbyebefOe-JesCegosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-F&Meeveefokeâdmebyb ebeOf e-JesCegOeejeroJs eYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-F&Meeveefokeâdmebyb ebeOf e-nvegceeveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-JeeÙeJÙeefokeâdmebyb ebeOf e-JesuebyeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-vew$e+lÙeefokeâdmebyb ebeOf e-JesCegveerleosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
(284) lesjnÉerhe efJeOeeve
hetCee&IÙe& (Deef[uueÚbo)
cevegpeesòej veie Thej, megjie=n peeefveÙes~
efpeve DeeueÙe efpeveØeeflecee, keâes mejOeeefveÙes~~
meye Øeeflecee keâes efMeJe megKe, nslet ceQ pepetB~
De°keâce& veie Ûetj, Yeefòeâ mes efvele YepetB~~1~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙeesheefj-meJe&osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeve-
ØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
ceOÙe kesâ Mes<e ÉerheefmLele osJeYeJeve kesâ DeIÙe&
oesne- efpeveØeefleceeSB efJeIveIeve, keâjleeR ÛekeâveeÛetj~
Fmeer nsleg ceQ hetpentB, efceues Deelce jme hetj~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lehejle: le=leerÙeheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meJe&osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR Jee®CeerJejveeceÛelegLe&ÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR #eerjJejveece hebÛeceÉerhemebyebefOe-meJe&osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR Ie=leJejveece <e‰ÉerhemebyebefOe-meJe&osJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR #eewõJejveece mehleceÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR veboerÕej veecee°ceÉerhemebyebefOe-Jeeheer-heJe&leesheefjosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR De®CeJejveece veJeceÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (285)
Ô ÜeR De®CeeYeemeveece oMeceÉerhemebyebefOe-meJe&osJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR MebKeJejveece ÉeoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
-hetCee&IÙe& -vejsvõ Úbo-
lesjnÉerhe ceOÙe kesâ pees nQ, Éerhe Dee" Deefle megvoj~
GvecesW osJeYeJeve ceW efpeveJej, ÛewlÙeeueÙe Deefle cevenj~~
Gve meyeceW efpeveØeefleceeDeeW keâes, YeefòeâYeeJe mes hetpetB~
hetjCe DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj ®efÛe mes, meJe& og:KeeW mes ÚtštB~~1~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&Éerhe-Jee®CeerJejÉerhe-#eerjJejÉerhe-Ie=leJejÉerhe-#eewõJejÉerhe-
veboerÕejÉerhe-De®CeJejÉerhe-De®CeeYeemeÉerhe-MebKeJejveeceÉerhes<eg eflej§eeb Ùegieueeveeb
peIevÙeYeesieYetefce<eg Ùe$e Ùe$e JÙevlejosJeYeJeveeefve meefvle, les<eg osJeie=nÛewlÙeeueÙe
efpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
kegâC[ueJej heJe&le osJeYeJeve kesâ 16 DeIÙe&
meesj"e- mJeÙebefmeæ efpeveefyecye, kegâC[ueefieefj megjiesn ceW~
vecetB vecetB vele MeerMe, kegâmegceebpeefue keâj Yeefòeâ mes~~1~~
DeLe keg â C[ueJejÉer h eceOÙeef m Lele keg â C[ueJejheJe& l emÙees h eef j
osJeYeJeveefmLeleefpeveØeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-Je»eosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-Je»eØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-keâvekeâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
(286) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&eof keâdmebyebeOf e-keâvekeâØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebefOe-jpeleosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-jpeleØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-megØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-ceneØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebefOe-DebkeâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebeOf e-DebkeâØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebeOf e-ceefCeketâšosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebeOf e-ceefCeØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebefOe-®ÛekeâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebeOf e-®ÛekeâeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebeOf e-efnceJeeveosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebefOe-cebojosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (287)
-hetCee&IÙe&-
Deke=âef$ece kegâC[ueheJe&le hej, osJeYeJeve ceW efpeveJej Oeece~
FveceW jleveceÙeer efpeveØeeflecee, YeefòeâYeeJe mes keâ™B ØeCeece~~
hetjCe DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj pepeles, hetCe& Deleerevf õÙe meewKÙe efceues~
YeJe-ogKe otj YeJeesoefOe leerj, efceues efvepe Deelece keâceue efKeues~~1~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejÉerheceOÙeefmLele kegâC[ueJejheJe&lemÙeesheefj<ees[MeossJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
lesjnJeW ®ÛekeâJejÉerheceOÙeefmLele ®ÛekeâJejheJe&le osJeYeJeve kesâ DeIÙe&
oesne- ®ÛekeâJejeõer megjYeJeve, GveceW efpeveJejiesn~
heg<heebpeefue keâj hetpentB, ØeYeg ceW DeefleMeÙe vesn~~1~~
DeLe $eÙeesoMece ®ÛekeâJejÉerheceOÙeefmLele ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj ÛelJeeefjbMeodosJeYeJeve-
efmLeleefpeveØeefleceehetpee Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-efJepeÙeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&eof keâdmebyebeOf e-JewpeÙevleeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-peÙebleerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&eof keâdmebyebeOf e-DehejeefpeleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-veboeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-veboJeleerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-veboesòejeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
(288) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-vebefo<esCeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebefOe-FÛÚeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-meceenejeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-megØekeâerCee&oJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-ÙeMeesOejeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-ue#ceeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-Mes<eJeleeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-efÛe$eieghleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-JemegOb ejeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebefOe-FueeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebefOe-megjeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebeOf e-he=eLf eJeeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebefOe-he©eeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (289)
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebeOf e-SkeâveemeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebeOf e-veJeceeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebefOe-meerleeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebefOe-YeõeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebeOf e-DeuebYet<eeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebeOf e-efceßekesâMeeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebefOe-hegC[jerefkeâCeerosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebeOf e-Jee®CeeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~28~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebefOe-DeeMeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebefOe-melÙeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebefOe-ÜerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebefOe-ßeerosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&eof keâdmebyebeOf e-meewoeefceveeroJs eerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-keâvekeâeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
(290) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebeOf e-MeleÜoeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebeOf e-keâvekeâefÛe$eeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~36~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj hetJe&efokeâdmebyebefOe-®ÛekeâeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~37~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-®Ûekeâkeâerelf e&oJs eerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~38~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj heef§eceefokeâdmebyebeOf e-®ÛekeâkeâevleeosJeerYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~39~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj GòejefokeâdmebyebeOf e-®ÛekeâØeYeeosJeerYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~40~~
-hetCee&IÙe&-
efvele MeÛeerheefle hetefpele ÛejCe-hebkeâpe efpevesÕej osJe nQ~
F&efhmele heoejLe nsleg YeefJepeve, keâjW legce heo mesJe nQ~~
veie ®ÛekeâJej hej osefJeÙeeW kesâ, YeJeve MeeÕele MeesYeles~
GveceW efpeveeueÙe pewve Øeeflecee, hetpeles ceve ceesnles~~1~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejheJe&lemÙeesheefj meJe&osJeerYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙe-
efpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
lesjnÉerhe-mecegõeW kesâ DeefOeheefle
oesne- ÉerhepeueefOe kesâ DeefOeheleer, Gve ie=n ceW efpeveefyecye~
heg<heebpeefue mes hetpeles, efvepemegKe efceues DeefvebÅe~~1~~
De$e $eÙeesoMeÉerhemecegõeefOeheefleosJeYeJeveie=nÛewlÙeeueÙe hetpee Øeefle%eeheveeÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR pecyetÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-DeeojosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR pecyetÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-DeveeojosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (291)
Ô ÜeR ueJeCemecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-ØeYeemeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR ueJeCemecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-efØeÙeoMe&veosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-efØeÙeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR OeelekeâerKeC[ÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebeOf e-oMe&veosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR keâeueesoefOemecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-keâeueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR keâeueesoefOemecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebeOf e-cenekeâeueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-he©eosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heg<keâjeOe&ÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-hegC[jerkeâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-Ûe#eg<ceevedoJs eYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&leeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebeOf e-megÛe#eg<ceevedoJs eYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heg<keâjJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-ßeerØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR heg<keâjJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-ßeerOejosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR Jee®CeerJejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-Je®CeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR Jee®CeerJejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebeOf e-Je®CeØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
(292) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR Jee®CeerJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-ceOÙeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR Jee®CeerJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebeOf e-ceOÙeceosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR #eerjJejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-heeb[gjosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR #eerjJejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-heg<heobleosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR #eerjJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-efJeceueØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR #eerjJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-efJeceueosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR Ie=leJejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-megØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR Ie=leJejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-Ie=leJejosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR Ie=leJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-GòejosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR Ie=leJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-ceneØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR #eewõJejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-keâvekeâosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR #eewõJejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-keâvekeâØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~28~~
Ô ÜeR #eewõJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-hetCe&osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR #eewõJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-hetCe&ØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (293)
Ô ÜeR veboerÕejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-iebOeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR veboerÕejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebeOf e-ceneiebOeØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
Ô ÜeR veboerÕejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-vebefoosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
Ô ÜeR veboerÕejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-vebefoØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
Ô ÜeR De®CeJejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-ÛebõosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~35~~
Ô ÜeR De®CeJejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-megYeõosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~36~~
Ô ÜeR De®CeJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-De®CeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~37~~
Ô ÜeR De®CeJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebeOf e-De®CeØeYeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~38~~
Ô ÜeR De®CeeYeemeÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebeOf e-megiebOeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~39~~
Ô ÜeR De®CeeYeemeÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebeOf e-meJe&iebOeosJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~40~~
Ô ÜeR De®CeeYeememecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~41~~
Ô ÜeR De®CeeYeememecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~42~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~43~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~44~~
(294) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR kegâC[ueJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~45~~
Ô ÜeR kegâC[ueJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~46~~
Ô ÜeR MebKeJejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~47~~
Ô ÜeR MebKeJejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~48~~
Ô ÜeR MebKeJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~49~~
Ô ÜeR MebKeJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~50~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejÉerheeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~51~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejÉerheeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLeleefpeve-
ÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~52~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejmecegõeefOeheefle-oef#eCeefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~53~~
Ô ÜeR ®ÛekeâJejmecegõeefOeheefle-GòejefokeâdmebyebefOe-osJeYeJeveefmLele-
efpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~54~~
hetCee&IÙe& (ieerleeÚbo)
lesjneW Éerhe-mecegõ kesâ, DeefOeheefle efpeveeiece ceW keâns~
Fvekesâ ie=neW ceW ÛewlÙe DeeueÙe, mJeCe& ceefCe efveefce&le jnW~~
GveceW jleveceÙe pewve Øeeflecee, hetpeless og:Ke otj neW~
megKe Meebefle mebheòeer efceues, meye ceveesJeebefÚle hetCe& neW~~1~~
Ô ÜeR pecyetÉerheeoejYÙe ®ÛekeâJejmecegõheÙeËle-DeefOeheefle osJeeveeb ie=nÛewlÙeeueÙe-
efmLelemeJe&efpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (295)
pecyetÉerhej#ekeâ-DeveeJe=leÙe#e DeIÙe&
oesne- Éerhe-Éej j#ekeâ keânW, Gve ie=n ceW efpeveOeece~
heg<heebpeefue mes hetpeles, efceues efvepeelece jece~~1~~
DeLe pecyetÉerhej#ekeâ-efJepeÙeÉejeefOej#ekeâosJeYeJeveefpeveÛewlÙeeueÙehetpeeØeefle%eeheveeÙe
heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR pecyetÉerhej#ekeâ-DeveeJe=leÙe#eosJeYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeve-
ØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
efJepeÙeÉej Deeefo kesâ ossJeYeJeve kesâ DeIÙe&
Ô ÜeR pecyetÉerheeefo®ÛekeâJejÉerheheÙeËle hetJe&ÉejeefOeheefle-efJepeÙeosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR pecyetÉerheeefo®ÛekeâJejÉerheheÙeËle oef#eCeÉejeefOeheefle-JewpeÙebleosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR pecyetÉerheeefo®ÛekeâJejÉerheheÙeËle heef§eceÉejeefOeheefle-peÙebleosJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR pecyetÉerheeefo®ÛekeâJejÉerheheÙeËle GòejÉejeefOeheefle-DehejeefpeleosJe-
YeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
-hetCee&IÙe&-
meye Éerhe kesâ ÉejeefOeheefle kesâ, megjveiej efJeKÙeele nQ~
GveceW efpeveeueÙe MeeÕeles, DeefleMeeefÙe ceefncee Øeehle nQ~~
GveceW efJejepesb ceefCeceÙeer, efpevejepe ØeefleceeSB meoe~
Gve hetpeles og:Ke oefjo veeMeW, meJe&meggKe heeJeW meoe~~1~~
Ô ÜeR DeveeJe=leÙe#e-efJepeÙeosJe-JewpeÙebleosJe-peÙebleosJe-Dehejeefpele-osJeYeJeve-
efmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
ceb$e peehÙe - Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOe veJeosJeleeYÙees vece:~
(296) lesjnÉerhe efJeOeeve
peÙeceeuee
-MebYeg Úbo-
peÙe peÙe megjie=n kesâ efpeve DeeueÙe, peÙe peÙe Gvekeâer meye efpeveØeeflecee~
peÙe peÙe efpeveie=n meceefkeâle DeeueÙe, peÙe peÙe Gvekeâer DeodYegle ceefncee~~
Fve efpeveie=n keâes megjieCe hetpeW, mebieerle ve=lÙe keâj Yeefòeâ keâjW~
YeJe YeJe kesâ mebefÛele heeheeW keâes, efpeveYeòeâer mes efve:Meefòeâ keâjW~~1~~
efnceJeve efMeKejer hej oMe oMe cen-efnceJeved ®keäceer hej meele-meele~
efve<eOeeefo veerue hej Dee"-Dee", iepeoble hes Ún-Ún Dee"-Dee"~~
Je#eejeW hej DeÌ[leeefueme nQ, meye efJepeÙeeOeeX hes Dee"-Dee"~
lesjnÉerheeW kesâ heJe&le hej, nQ osJeYeJeve MeeÕele efJeKÙeele~~2~~
meyeceW efpeveie=n Øeefle efpeveie=n ceW, efpeveØeeflecee Fkeâ meew Dee" keâneR~
Gvekeâe pees Jebove keâjles nQ, Jes hee uesles nQ cees#e cener~~
efpeveie=n ceW ceevemlebYe ÛewlÙe, efmeæeLe& Je=#e ceW efpeveØeeflecee~
mlethe Je leesjCe Éej Deeefo ceW, efpeveØeeflecee nQ Devethecee~~3~~
cebieue Ieš cebieue õJÙe Oethe, Ieš ceeueeSB Yeer mJeCe&ceÙeer~
efpeveØeefleceeSB ÚefJe Jeerlejeie, OeejW pees MeeÕele jlveceÙeer~~
nce meye efpeveie=n efpeveØeeflecee keâer, hetpee DeÛee& Jebovee keâjW~
efvepe DeelceefveOeer keâes hee keâjkesâ, YeJe-YeJe og:g Ke keâer Keb[vee keâjW~~4~~
Fve efpeveØeefleceeDeeW keâer Yeòeâer, cebieuekeâjCeer YeJeoefOelejCeer~
efÛevceÙe efÛebleeceefCe Ûesleve keâes, hejceevevoece=le efvePe&jCeer~~
efpeveYeòeâer iebiee ceneveoer, meye keâce&ceueeW keâes Oees osleer~
cegefveieCe keâe ceve heefJe$e keâjkesâ, lel#eCe efMeJemegKe Yeer os osleer~~5~~
ns veeLe! keâecevee hetCe& keâjes, efvepe ÛejCeeW keâe DeeßeÙe osJees~
peye lekeâ veefnb cegeòf eâ efceues cegPekeâes, leye lekeâ ner MejCe cegPes osJees~~
leye lekeâ legce ÛejCekeâceue cesjs, ceve cessb efvele megefmLej nes peeJeW~
peye lekeâ veefnb kesâJeue ‘‘%eeveceleer’’, leye lekeâ cece JeÛe leJe iegCe ieeJeW~~6~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (297)
-oesne-
Skeâ menme Ûeewyeerme Ùes, osJeYeJeve nQ cegKÙe~
Fvekesâ efpeveie=n efpeveke=âleer, pepele efceues meye meewKÙe~~7~~
Ô ÜeR $eÙeesoMeÉerhemebyebeOf e-meJe&oJs eYeJeveefmLeleefpeveÛewlÙeeueÙeefpeveØeefleceeYÙe:
peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(298) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 25)
oMe Ûeewyeermeer hetpee
(Yejle-SsjeJele Jele&ceeve leerLeËkeâj hetpee)
-mLeehevee-
{eF&ÉerheeW ceW heeBÛe Yejle, Deew heeBÛe #es$e SsjeJele nQ~
FveceW Ûeewefyeme leerLexMe ÛelegLe&-keâeue ceW efpeveJej Yeeef<ele nQ~~
Fve Jele&ceeve oMe Ûeewyeermeer keâes, ceve-JeÛe-leve mes ceQ hetpetB~
mechetCe& Decebieue oes<e otj keâj, YeJe-YeJe kesâ ogKe mes ÚtštB~~1~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebeOf e-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegeJf eËMeefle leerLeËkeâj-
mecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebeOf e-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegeJf eËMeefle leerLeËkeâj-
mecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebeOf e-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegeJf eËMeefle leerLeËkeâj-
mecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
-DeLe De°keâ (œeefiJeCeer Úvo)—
efmebOeg keâes veerj Ye=bieej ceW ueeÙe kesâ, Oeej osTB ØeYees heeo ceW DeeÙe kesâ~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~1~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: peueb efveJe&heeceerefle mJeene~
iebOe meewiebOÙe keâhetj& kesâMej efceueer, heeo ÛeÛeËle mecÙekeälJe keâefuekeâe efKeueer~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~2~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerefle mJeene~
ogiOe kesâ hesâve mece mJeÛÚ De#ele efueS, hegpb e keâes Oeejles mJeelce mebhele efceues~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~3~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (299)
kesâJeÌ[e ceesieje heg<he DejefJebo nQ, veeLe heo hetpeles keâeceMej Yebie nQ~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~4~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: heg<heb efveJe&heeceerefle mJeene~
cegoid e uee[t Fcejleer keâvekeâ Leeue ceW, hetpeles YetKe JÙeeOeer n™B neue ceW~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~5~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerefle mJeene~
mJeCe& kesâ hee$e ceW pÙeeself e keâhetj& keâer, veeLe keâer Deejleer ceesn keâes Ûetjleer~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~6~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: oerheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Oethe oMeiebOe ues Deefive ceW KesJeles, keâce& keâer Yemce nes veeLe heo mesJeles~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~7~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Deece Debietj kesâuee Devebveeme ues, veeLe heo ÛeÛe&les cegefòeâkeâeblee efceues~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~8~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: heâueb efveJe&heeceerefle mJeene~
veerj iebOeeefo Jemeg õJÙe ues Leeue ceW, DeIÙe& Dehe&Ce keâ™B veeÙe kesâ Yeeue ceQ~
Fbõ MeleJebÅe leerLeËkeâjeW keâes pepet,B pevceJÙeeOeer n™B meJe& ogKe mes yeÛet~B ~9~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebefOe-Jele&ceevekeâeueerve oMeÛelegefJeËMeefle
leerLeËkeâjsYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
-meesj"e-
leerLeËkeâj hejcesMe, eflengbpeie Meebleerkeâj meoe~
ÛeGmebIe Meebleer nsle, MeebleerOeeje ceQ keâ™B~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
(300) lesjnÉerhe efJeOeeve
njefmebieej Øemetve, megjefYele keâjles oMe efoMee~
leerLeËkeâj heohe©e, heg<heebpeefue Dehe&Ce keâ™B~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
(oMe Ûeewyeemeer kesâ kegâue 240 DeIÙe&)
pecyetÉerhe Yejle#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
oesne- Megæ yegæ hejceelcee, heeÙee %eeve ØeYeele~
hejceevebo efvepeelce ceW, ceive jnW efove-jele~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeer$e+<eYeosJeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerDeefpeleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeermebYeJeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerDeefYeveboveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeermegceefleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerhe©eØeYeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeermegheeÕe&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerÛebõØeYeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerheg<heobleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (301) (302) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerMeerleueveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerheeÕe&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË

efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerßesÙeebmeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerceneJeerjleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerJeemeghetpÙeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË hetCee&IÙe& (oesne)
efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~ $e+<eYeosJe keâes Deeefo ues, ceneJeerjheÙeËle~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerefJeceueveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË ßeer Ûeewyeerme efpevesvõ keâes, hetpele nes YeJe Deble~~1~~
efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~ Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeer$e+<eYeosJeeefoceneJeerjmJeeefceheÙe&vle-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerDevebleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË ÛelegefJeËMeefle leerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerOece&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~ oesne- keâce&ceueerceme Deelcee, ØeYeg legce Yeefòeâ Øemeeo~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerMeebefleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Megæ yegæ nesJes legjle, Dele: vecetB legce heeo~~1~~
efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~ DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerkegbâLegveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeeryeeueÛebõveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerDejnveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeermeg›eleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerceefuueveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDeefivemesveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeercegefvemeg›eleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeervebeof mesveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerveefceveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerßeeroòeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeer›eleOejveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeervesefceveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (303) (304) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermeesceÛebõveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerOe=leoerIe&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerMeleeÙeg<ÙeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeereJf eJeefmeleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerßesÙeesveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeereJf eßeglepeueveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeeefmebnmesveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerGheMeebleveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerieghleMeemeveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDevebleJeerÙe&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerheeÕe&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDeefYeOeeveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerce®osJeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeer ßeerOejveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerMÙeecekebâ"veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDeefiveØeYeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDeefiveoòeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerJeerjmesveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
hetCee&IÙe& (meesj"e)
ßeer Ûeewyeerme efpevesMe, pees SsjeJele #es$e kesâ~
osJeW meewKÙe ncesMe, hetpeBt DeIÙe& ÛeÌ{eÙe kesâ~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeeryeeueÛebbõeefoJeerjmesveveeLeheÙeËle-
ÛelegefJeËMeefle-leerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
hetJe&OeelekeâerKeC[ Yejle#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
oesne- Oece&Ûe›eâ kesâ DeefOeheleer, ef$eYegJeveheefle efpevejepe~
megceve ÛeÌ{ekeâj hetpentB, vecetB-vecetB veleceeLe~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerÙegieeefoosJeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeeremf eæebleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeercensMeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerhejceeLe&veeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeermecegæjveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (305) (306) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerYetOejØeYeveeLe- Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerieCeveeLeleerLeËkeâjeÙe

leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerGÅeesleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerDeepe&JeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerDeYeÙeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerDeØekebâheveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerhe©eveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerhe©evebeof veeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeereØf eÙebkeâjveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeermegke=âleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerYeõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeercegevf eÛebõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerhebÛecege° f veeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeere$f ecege°f veeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerieebeif ekeâveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeermeJeeËieveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeeryeÇÿesvõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerFõb oòeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerveeÙekeâveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
hetCee&IÙe& (oesne)
hetJe&Oeelekeâer KeC[ kesâ, Oece& Ûe›eâOej Oeerj~
hetjCe DeIÙe& ÛeÌ{eÙe kesâ, heeTB ceQw YeJeleerj~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLeJele&ceevekeâeueerve ßeerÙegieeefo-
osJeØeYe=elf e-veeÙekeâveeLeheÙeËle ÛelegeJf eËMeefleleerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
oesne- %eeve-ojMe-megKe-JeerÙe&ceÙe, iegCe Deveble efJeuemeble~
megceve ÛeÌ{ekeâj hetpentB, n™B mekeâue peie hebâo~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerDeheef§eceveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerheg<heobleveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerDen&osJeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (307)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerÛeeefj$eveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerefmeæeveboveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerveboieveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerhe©eveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerGoÙeveeefYeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeer®keäcesvõveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerke=âheeuegveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerØeewef‰ueveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerefmeæsÕejveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerDece=lesvogveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermJeeefceveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerYegJeveefuebieveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeermeJe&jLeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeercesIeveboveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
(308) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeervebefokesâMeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeernefjveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerDeefOe‰veeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerMeebeflekeâveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeervebeof mJeeefceleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerkegbâoheeÕe&veeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerefJejesÛeveveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
hetCee&IÙe& (veejeÛe Úbo)
leesÙe iebOe Meeefue heg<he, Deeefo De°õJÙe ues~
leerve jlve nsleg Deehe, DeIÙe& mes pepetB Yeues~~
Jele&ceeve leerLe&veeLe, Jebovee meoe keâ™B~
OecÙe& MegkeäueOÙeeve nsleg, DeÛe&vee cegoe keâ™B~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe Jele&ceevekeâeueerveÛelegeJf eËMeefle-
leerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe Yejle#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
oesne- keâesefšmetÙe& mes ØeYe DeefOekeâ, Deveghece Deelece lespe~
heg<heebpeefue keâj hetpentB, keâcee&Àeve nj nsle~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerefJeÕeÛebõveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (309)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerkeâefheueveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerJe=<eYeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerefØeÙelespeesveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerØeMeceveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerefJe<eceebieveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerÛeeefj$eveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerØeYeeefolÙeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeercebgpekesâMeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerJeerleJeemeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeermegjeefOeheveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeeroÙeeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeermenœeYegpeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerefpeveefmebnveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
(310) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerjJw eleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeeryeengmJeeceer-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË fveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerceeefueveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerDeÙeesieveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerDeÙeesefieveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerkeâeceefjhegveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerDeejbYeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeervesecf eveeLe-leerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerieYe&%eeefleveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerSkeâeefpe&leveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
hetCee&IÙe& (œeefiJeCeer Úbo)- meJe& mebheefòe Oej veeLe Deveceesue nes,
DeIÙe& mes hetpeles mJeelce keâuueesue nes~
leerLe&keâjleej Ûeewyeerme keâes ceQ pepetB,
keâce& efvecet&ue keâj mJeelce Dece=le ÛeKetB~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe Jele&ceevekeâeueerveÛeleg-
efJeËMeefleleerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (311)
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe SsjeJele#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
meesj"e- ef$eYegJeve ieg® YeieJeeved, Deveghece megKe keâer Keeve nes~
ceQ hetpetB Oej OÙeeve, mekeâue efJeIve Ieve keâes njes~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeermeeefOeleveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerefpevemJeeefce-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermleefcelesvõveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDelÙeeveboveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerheg<heeslhegâuueveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeercebef[leveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerØenleosJeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerceoveefmeæveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeernmeefobõveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerÛebõheeÕe&veeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDeypeyeesOeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
(312) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerepf eveyeuueYeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermegeJf eYetelf ekeâveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerkeâkegâoYeemeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeermegJeCe&veeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeernefjJeemeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerefØeÙeefce$eveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerOece&osJeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerefØeÙejleveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeervebefoveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDeÕeeveerkeâveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerheJe&veeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerheeÕe&veeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeereÛf e$eùoÙeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (313) (314) lesjnÉerhe efJeOeeve

hetCee&IÙe& (Deef[uue Úbo) Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerleheesveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË

Jele&ceeve Ûeewyeerme efpevesÕej keâes pepetB~
ßeæe Yeefòeâ mecesle, melele Gvekeâes Yepet~B ~
hetpetB DeIÙe& ÛeÌ{eÙe, veceeTB Yeeue ceQ~
efpeveiegCe mebheefle uent,B legjle KegMeneue ceQ~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe Jele&ceevekeâeueerve
ÛelegefJeËMeefleleerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
hetJe&heg<keâjeOe&Éerhe Yejle#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
meesj"e- %eeve Ûeslevee ™he, hejces‰er efÛeõthe nQ~
heg<heebpeefue mes hetpe, mekeâue og:Ke oeefjo n™B~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerpeieVeeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerØeYeemeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeermJejmJeeefceleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerYejlesMeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeeroerIee&veveveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerefJeKÙeelekeâerefle&veeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerDeJemeeefveveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerØeyeesOeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerheeJekeâveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeere$f ehegjÕs ejveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeermeewieleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerJeemeJeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerceveesnjveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerMegYekeâce&FM& eveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerF°meseJf eleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeereJf eceuesvõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerOece&JeemeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerØemeeoveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerØeYeece=ieebkeâleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerGefpPelekeâuebkeâveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (315) (316) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeermheâefškeâØeYeveeLe-leerLeËkeâjeÙe Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermJehveJesoveeLeleerLeËkeâjeÙe

DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeeriepesvõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerOÙeevepeÙeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
hetCee&IÙe& (oesne)-peue iebOeeefokeâ DeIÙe&, efueÙee Yej Leeue ceW~
jlve$eÙe efveefOe nsleg, pepetB $eÙekeâeue ceW~~
Jele&ceeve Ûeewyeerme, efpevesÕej keâes pepetB~
jesie Meeskeâ YeÙe veeMe, menpe efvepe megKe Yepet~B ~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe Jele&ceevekeâeueerveÛelegefJeËMeefle-
leerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
meesj"e- efmeefæJeOet Yejleej, efvepe ceW ner jceles meoe~
Yeefòeâ-cegefòeâ oeleej, Fmeer nsleg YeefJepeve pepeW~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerMebkeâjveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDe#eJeemeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerveiveveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerveiveeefOeheefleveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerve°heeKeb[veeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerleheesOeveveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerheg<hekesâlegveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerOeeefce&keâveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerÛebõkesâlegveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerDevegjòeâpÙeeseflevee&Le-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerJeerlejeieveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerGÅeesleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerleceeshes#eveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerceOegveeoveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerce®osJeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeeroceveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerJe=<eYemJeeefceleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeereMf eueeleveveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (317)
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerefJeÕeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeercensvõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerveboveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerleceesnjveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeeryeÇÿepeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
hetCee&IÙe& (ieerlee Úbo)- veerjeefo ceW Jejjlve Oej kesâ, DeIÙe& megvoj ues efueÙee~
Deveceesue efvepe mebheefòe nslet,t DeIÙe& legce Dehe&Ce efkeâÙee~~
Ûeewyeerme leerLeËkeâj peiele ceW, meJe&megKe oeleej nQ~
pees hetpeles legce ÛejCe Debyegpe, Jes YeJeesoefOe heej nQ~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe Jele&ceevekeâeueerveÛelegefJeËMeefle-
leerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe Yejle#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
oesne- Deuebkeâej Yet<eCe jefnle, efheâj Yeer megvoj Deehe~
DeeÙegOe MeŒeefJenerve nes, vecetB vecetB efve<heehe~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeermeJeeËiemJeeefceleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerhe©eekeâjveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerØeYeekeâjveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
(318) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeeryeueveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerÙeesieerÕejveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeermet#ceebieveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeer›eleÛeueeleerleveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerkeâuebyekeâveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerheefjlÙeeieveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerevf e<eseOf ekeâveeLe-leerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerheeheeheneefjveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeermegmJeeefceveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeercegeòf eâÛebõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerDeØeeefMekeâveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerpeÙeÛebõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerceueeOeeefjveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeermegmebÙeleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (319)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerceueÙeefmebOegveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerDe#eOejveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeeroJs eOejveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeeroJs eieCeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeerDeeieefcekeâveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe ßeereJf eveerleveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$emLe ßeerjleeveboleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
hetCee&IÙe& (YegpebieØeÙeele)
peueeoer efceuee DeIÙe& ÛejCeeW ÛeÌ{eTB, efvepeelceerkeâ mebheefòe ceQ MeerIeÇ heeTB~
pepetB leerLe&keâj kesâ ÛejCe hebkeâpeeW keâes, efcešeTB meYeer pevce kesâ mebkeâšeW keâes~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$emLe Jele&ceevekeâeueerveÛelegeJf eËMeefle-
leerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$e kesâ Jele&ceeve Ûeewyeermeer kesâ DeIÙe&
oesne- meceJemejCe ØeYeg Deehekeâe, efoJÙe meYee keâe ™he~
ceOÙe keâceue Deemeve Gheefj, jepeW eflengB peie Yethe~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerieebiesÙekeâveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
(320) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeerveuueJeemeJeveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerYeerceveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$emLe ßeeroÙeeefOekeâveeLe-
leerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermegYeõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermJeeefceveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeernefvekeâveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeervebeof Iees<eveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeer™heyeerpeveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerJe»eveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermeblees<eveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermegOece&veeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerheâCeerÕejveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerJeerjÛebõveeLeleerLeËkeâjeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (321) (322) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeercesOeeefvekeâveeLeleerLeËkeâjeÙe peÙeceeuee

DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermJeÛÚveeLeleerLeËkeâjeÙe -oesne-
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~ Deveble oMe&ve %eeve Deew, megKe Deew JeerÙe& Deveble~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerkeâeshe#eÙeveeLeleerLeËkeâjeÙe Deveble iegCe kesâ legce Oeveer, vecetB vecetB YeieJeble~~1~~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerDekeâeceveeLeleerLeËkeâjeÙe -MesjÚbo-
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~ pewJeble leerLe&keâj Deveble meJe&keâeue kesâ~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerOece&OeeceveeLeleerLeËkeâjeÙe pewJeble Oece&Jeble ve neW JeMÙekeâeue kesâ~~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~ pew heeBÛe Yejle heeBÛe SsjeJele ceW nes jns~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeermeteòf eâmesveveeLeleerLeËkeâjeÙe pew Yetle Jele&ceeve Deew YeefJe<Ùe kesâ keâns~~1~~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeer#escebkeâjveeLeleerLeËkeâjeÙe Fme pecyegÉerhe ceW nQ Yejle Deewj SsjeJele~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~ Fve oes ner #es$e ceW meoe nes keâeue hejeJe=le~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeeroÙeeveeLeleerLeËkeâjeÙe pees hetJe& Oeelekeâer Deew Dehej Oeelekeâer keâns~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~ Fve oesveeW ceW Yeer Yejle SsjeJele meoe keâns~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerkeâerelf e&heveeLeleerLeËkeâjeÙe Jej heg<keâjeOe& hetJe& Dehej ceW Yeer oesÙe pees~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~ nQ #es$e Yejle Deewj SsjeJele Øeefmeæ pees~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLe ßeerMegYebkeâjveeLeleerLeËkeâjeÙe Fme {eF&Éerhe ceW ØeOeeve #es$e oMe keâns~
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~ <ešdkeâeue hejeJele&veeW mes Ûe›eâJeled jnW~~3~~
hetCee&IÙe& (veejeÛe Úbo)
leerveueeskeâ mebheoe efpevesvõYeòeâ keâes efceues, Fvekesâ ÛelegLe&keâeue ceW leerLexMe ngS nQ~
DeIÙe& keâes ÛeÌ{eJeles efvepeelce keâer keâueer efKeues~ pees Jele&ceeve keâeue kesâ Øeefmeæ ngS nQ~~
Oece&leerLe&veeLe keâer meowJe DeÛe&vee keâjW, Fme efJeOe mes oMeeW #es$e kesâ Ûeewyeerme efpevesÕej~
hetCe& neW mJeleb$e Jes ÙeneB hes pevce vee OejW~~1~~ Ùes oes meew Ûeeueerme keâns Oece& kesâ F&Õej~~4~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$emLeJele&ceevekeâeueerveÛelegeJf eËMeefle- Fvekeâer ef$ekeâeue yeej-yeej Jebovee keâ™B~
leerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~ ceQ YeefòeâYeeJe mes meowJe DeÛe&vee keâ™B~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~ mechetCe& keâce&heJe&leeW keâer KeC[vee keâ™B~
ceb$e peehÙe - Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOe veJeosJeleeYÙees vece:~ efvepe ‘%eeveceleer’ heeÙe, hesâj pevce vee Oe™B~~5~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
-Ieòee-
peÙe peÙe leerLeËkeâj, Oece&Ûe›eâOej, YeJe mebkeâš nj legceefnb YepettB~
peÙe leerve jleveOej, efvepe mebheefleJej, Deveghece megKe keâes efvelÙe ÛeKeB~t ~6~~
Ô ÜeR hebÛeYejlehebÛewjeJele#es$emebyebeOf e-Jele&ceevekeâeueerveoMeÛelegeJf e&MË eefle-leerLeËkeâjsYÙe:
peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(323) (324) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 26)
efJeÅeceeve yeerme leerLeËkeâj hetpee
mLeehevee (ieerlee Úbo)
meercebOejeefokeâ yeerme leerLeËkeâj efJeosneW ceW jnW~
efpevekeâer meYee ceW Deepe Yeer, YeefJeJe=ob efvepekeâuce<e onW~~
Gve efJeÅeceeve efpevesMe keâer, ceQ efvele keâ™B DeejeOevee~
hetpeve keâ™B DeefleYeefòeâ mes, efvepeleòJe keâer nes meeOevee~~1~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emLemeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjmecetn! De$e DeJelej
DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR efJeosn#es$emLemeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjmecetn! De$e efle‰
efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR efJeosn#es$emLemeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjmecetn! De$e cece
meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb~
DeLee°keâ (œeefiJeCeer Úbo)
he©eõn keâe meefueue iebOeJeeefmele efueÙee~
veeLe ÛejCeeype cesW leerve Oeeje efkeâÙee~~
yeerme leerLeËkeâjeW keâer keâ™B DeÛe&vee~
nes ØeYet Yeefòeâ mes ceesn keâer JebÛevee~~1~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: peueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
iebOe keâhet&j Ûebove efIemee kesâ efueÙee~
Deehe heeoeype ceWs ÛeÛe& kesâ DeefÛe&Ùee~~yeerme.~~2~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerelf e mJeene~
keâewceoer Oeewle lebogue efueÙes Leeue ceW~
Deehe heeoe«e ceW hegbpe keâes Oeej ceQ~~yeerme.~~3~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: De#eleb efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (325) (326) lesjnÉerhe efJeOeeve

ceewueefmeefj ceeueleer heg<he leepes efueS~ DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&

keâeceMej kesâ peÙeer Deehekeâes Deefhe&S~~
yeerme leerLeËkeâjeW keâer keâ™B DeÛe&vee~
nes ØeYet Yeefòeâ mes ceesn keâer JebÛevee~~4~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: heg<heb efveJe&heeceerelf e mJeene~
het e f Ì [ ÙeeB ueñÏ k eâeoer Yejs Leeue ceW ~
hetpeles YetKe JÙeeOeer veMes neue ceW~~yeerme.~~5~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerelf e mJeene~
pÙeesefle keâhet&j keâer OJeeblenj peieceies~
oerhe mes DeÛe&les %eeve pÙeesleer peies~~yeerme.~~6~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: oerheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
Oethe oMeiebOe KesTb meoe Deefive ceW~
keâce& mebhetCe& neW Yemce legce Yeefòeâ ceW~~yeerme.~~7~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: Oetheb efveJe&heeceerefle mJeene~
Deece Debietj veeRyet efyepeewje efueÙee~
cees#eheâue nsleg ØeYeg Deehekeâes Deefhe&Ùee~~yeerme.~~8~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: heâueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
DeIÙe& ceW jlve megboj efceues nQ Yeues~
hetpeles Deehekeâes mJeelce efveefOeÙeeB efceues~~yeerme.~~9~~
Ô ÜeR ßeermeercebOejeefoefJeÅeceeveefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
MeebefleOeeje keâ™B veeLe heeoeype ceW~
Meebefle DeelÙebeflekeâer MeerIeÇ nes veeLe ceW~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
kebgâo keâunej petner Ûecesueer efKeues~
heg<he Debpeefue keâ™B meewKÙe mebhele efceues~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeermeercebOejveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerÙegiecebOejveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebeOf e-efJeÅeceeveßeeryeengveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~3~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebeOf e-efJeÅeceeveßeermegyeengveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~4~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeermebpeelekeâveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeermJeÙebØeYeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeer$e+<eYeeveveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerDevebleJeerÙe&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeermetefjØeYeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerefJeMeeuekeâerefle&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebeOf e-efJeÅeceeveßeerJe»eOejveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~11~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerÛevõeveveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebeOf e-efJeÅeceeveßeerÛebõyeengveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~13~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerYegpebieceveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (327) (328) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebeOf e-efJeÅeceeveßeerFÕ& ejveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerelf e meceesmejCe ceW Deehekesâ cene efJeYetefleÙeeB Yejer~
mJeene~~15~~ Deveskeâ $e+efæ efmeefæÙeeB megDeehe heeme ceW KeÌ[er~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeervesefceØeYeveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Deveble Deblejbie iegCemecetn Deehe ceW YejW~
efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~ ieCeervõ Deew megjsvõ Ûeef›eâ Deehe mebmlegleer keâjW~~2~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerJeerjmesveveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË nefjvceCeer kesâ he$e he©ejeie kesâ megheg<he nQ~
efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~ DeMeeskeâ Je=#e osKeles mecemle Meeskeâ Demle nQ~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerceneYeõveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË Deveskeâ osJeJe=bo heg<heJe=ef° Deehe hes keâjW~
efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~ megiebOe JeCe&-JeCe& kesâ megceve efKeues-efKeues efiejW~~3~~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerosJeÙeMeesveeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~ efpevesMe Deehekeâer OJeveer Deve#ejer megefoJÙe nw~
Ô ÜeR efJeosn#es$emebyebefOe-efJeÅeceeveßeerDeefpeleJeerÙe&veeLeleerLeËkeâjeÙe DeIÙeË mecemle YeJÙe keâCe& ceW keâjs megDeLe& JÙeòeâ nw~~
efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~ ve osMevee efkeâ Ûeen nw ve leeueg DeeW" hegš efnueW~
DemebKÙe peerJe kesâ Oegveer mes efÛeòeheef©eveer efKeueW~~4~~
hetCee&IÙe& (kegâmegceuelee Úbo)
{eF& Éerhe ceW heeBÛe ces®, mebyebefOele heeBÛe efJeosn ceneve~ megÛeecejeW efkeâ hebefòeâÙeeB {gjW megmetÛevee keâjW~
ØelÙeskeâeW ceW Ûeej-Ûeej, leerLeËkeâj efJeÅeceeve megKeKeeve~~ veceW legcnW megYeòeâ Jes efn TOJe& ceW ieceve keâjW~~
hebÛe keâuÙeeCekeâ kesâ meye mJeeceer, hebÛehejeJele&ve mes otj~ megefmebnheer" Deehekeâe Deveskeâ jlve mes peÌ[e~
ceQ hebÛeebie vecetB ØeYeg keâefjÙes, hebÛeceieefle kesâ megKe Yejhetj~~1~~ efJejepeles megDeehe nQ Dele: cenòJe nw yeÌ{e~~5~~
Ô ÜeR DenË ßeermeercebOejeefo DeefpeleJeerÙe&heÙeËleefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙe: hetCee&IÙeË ØeYeemegÛe›eâ keâesefš metÙe& mes DeefOekeâ ØeYee Oejs~
efveJe&heeceerefle mJeene~ mecemle YeJÙe kesâ Gmeer ceW meele YeJe efoKee keâjW~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~ meg osJeogbogYeer meoe ieYeerj veeo keâes keâjs~
ceb$e peehÙe - Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOe veJeosJeleeYÙees vece:~ DemebKÙe peerJe keâe megefÛeòe KeeRÛe kesâ JeneB keâjs~~6~~
peÙeceeuee mehesâo Ú$e leerve pees efpevesMe MeerMe hes efheâjW~
-hebÛe Ûeecej Úbo- ØeYees ef$eueeskeâveeLe Deehe metÛevee Ùener keâjW~~
peÙees peÙees peÙees efpevesvõ FbõJe=bo yeesueles~ megØeeefleneÙe& Dee" Ùes efn yee¢e keâer efJeYetefleÙeeB~
ef$eueeskeâ ceW ceneieg™ meg Deehe veece leesueles~~ megjsMe ves jÛes leLeeefhe Deehe hegCÙe jeefMeÙeeB~~7~~
megOevÙe OevÙe OevÙe Deehe meeOegJe=bo yeesueles~ ØeYees legcnW ceneve cegefòeâ yeuueYeeheleer keâns~
efpevesMe Deehe Yeòeâ ner lees efvepe efkeâJeeÌ[ Keesueles~~1~~ ØeYees legcneR ØeOeeve F&Me meJe& efJeÕe kesâ keâns~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (329)
ØeYees legcnW meoe veceW meg Yeefòeâ Deehe ceW OejW~
Deveblekeâeue lekeâ JeneR Deveble meewKÙe keâes YejWs~~8~~
-oesne-
legce iegCe met$e efhejesÙe œepe, efJeefJeOeJeCe&ceÙe hetâue~
OejW kebâ" Gve ‘%eeveceefle’, ue#ceer nes Devegketâue~~
Ô ÜeR meercebOejeefoefJebMeefleleerLeËkeâjsYÙees peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(330) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 27)
{eF&Éerhe veJeosJelee hetpee
DeLe mLeehevee (MebYeg Úbo)
lesjnÉerheeW ceW {eF&Éerhe lekeâ, keâce&YetefceÙeeB ceeveer nQ~
meye Fkeâ meew meòej YeJÙensleg, Ùes efMeJeheLe keâer jpeOeeveer nQ~
FveceW veJeosJe jnW Gòece, Gve meyekeâes hetpetB Yeòeâer mes~
Dee£eveve mLeeheve keâjkesâ, iegCeceefCe keâes OÙeeTB Ùegòeâer mes~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙemecetn! De$e DeJelej DeJelej
mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙemecetn! De$e efle‰ efle‰
": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙemecetn! De$e cece meefVeefnlees
YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb mLeeheveb~
DeLe De°keâ (vejsvõ Úbo)
mejÙetveefo keâe Meerleue peue ues, efpeveheo Oeej keâ™B ceQ~
meecÙemegOeejme Meerleue heerkeâj, YeJe YeJe $eeme n™B ceQ~~
keâce&Yetefce kesâ veJeosJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~1~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: peueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
keâeMceerjer kesâMej Ûebove efIeme, efpeveheo ceW ÛeÛetË ceQ~
ceeveme leveg Deeieblegkeâ $eÙeefJeOe, leehe njes DeÛetË ceQ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (331)
keâce&Yetefce kesâ veJeosJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~2~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerelf e mJeene~
ceesleermece GppJeue De#ele mes, ØeYeg veJe hegbpe ÛeÌ{eTB~
efvepeiegCeceefCe keâes Øeieefšle keâjkesâ, hesâj ve YeJe ceW DeeTB~~
keâce&Yetefce kesâ veJeosJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~3~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerelf e mJeene~
pegner ceesieje mesJebleer, Jeemebleer heg<he ÛeÌ{eTB~
keâeceosJe keâes Yemcemeeled keâj, Deelece meewKÙe yeÌ{eTB~~
keâce&Yetefce kesâ veJeosJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~4~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerelf e mJeene~
IesJej hesâveer ueñÒ hesÌ[e, jmeieguuee Yej Leeueer~
legcnW ÛeÌ{eTB #egOee veeMe nes, YejW ceveesjLe Keeueer~~
keâce&Yetefce kesâ veJesoJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~5~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerelf e mJeene~
mJeCe&oerhe ceW pÙeesefle peueeTB, keâ™B Deejleer ®efÛe mes~
ceesn DebOesje otj Yeies, meye %eeve Yeejleer Øeiešs~~
keâce&Yetefce kesâ veJeosJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~6~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: oerheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
(332) lesjnÉerhe efJeOeeve
Oethe oMeebieer Deefivehee$e ceW, KesJele G"s megiebOeer~
keâce& peueW meye meewKÙe Øeieš neW, hewâues megÙeMe megiebOeer~~
keâce&Yetefce kesâ veJeosJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~7~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
Dee[t ueerÛeer mesye mebleje, Deece Deveej ÛeÌ{eTB~
mejme ceOegj heâue heeves nslet, Mele-Mele MeerMe PegkeâeTB~~
keâce&Yetefce kesâ veJeosJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~8~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: heâueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
peue iebOeeefokeâ DeIÙe& yeveekeâj, megJejCe heg<he efceueeTB~
YeefòeâYeeJe mes ieerle ve=lÙe keâj, ØeYeg keâes DeIÙe& ÛeÌ{eTB~~
keâce&Yetefce kesâ veJeosJeeW keâes, hetpele efvepemegKe heeTB~
F° efJeÙeesie Deefve° Ùeesie kesâ, meye ogKe MeerIeÇ YeieeTB~~9~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleDen&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
-meesj"e-
Ùecegvee meefjlee veerj, ØeYeg ÛejCeeW Oeeje keâ™B~
efceues efvepeelce meceerj, MeebleerOeeje Meb keâjs~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
megjefYele efKeues mejespe, efpeveÛejCeeW Dehe&Ce keâ™B~
efvece&o keâ™B ceveespe, heeTB efvepeiegCe mebheoe~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (333) (334) lesjnÉerhe efJeOeeve

DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe& Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæe-
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
pecyetÉerhe keâer 34 keâce&Yetefce kesâ 34 DeIÙe& mJeene~~8~~
-oesne-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
Fve meye {eF&Éerhe ceW, keâce&Yetefce ÛengBefokeäkeâ~
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
veJeosJeeW keâes efvele pepetB, heg<heebpeefue keâj efvelÙe~~
mJeene~~9~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~10~~
mJeene~~1~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosn ceneJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe:
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
mJeene~~2~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnJelmekeâeJeleerosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosncenekeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
mJeene~~3~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnkeâÛÚkeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~13~~
mJeene~~4~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnDeeJelee&osMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæe-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~14~~
mJeene~~5~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnjceCeerÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnueebieueeJelee&oMs eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæe-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~15~~
mJeene~~6~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosncebieueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæe-
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~16~~
mJeene~~7~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (335)
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~17~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmeghe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~18~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosncenehe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~19~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©ekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~20~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnMebKeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~21~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnveefueveeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæe-
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~22~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnkegâcegoeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~23~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmeefjleosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~24~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~25~~
(336) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmegJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~26~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnceneJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~27~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæe-
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~28~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~29~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmegiebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~30~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebefOeueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæe-
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~31~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeceeefueveeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæe-
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~32~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eoef#eCeefoiedYejle#es$eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~33~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eGòejefoiedSjs eJele#es$eefmLeleeÙe&KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~34~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (337)
hetCee&IÙe& (jesuee Úbo)
peueiebOeeefokeâ uesÙe, JemegeJf eOe DeIÙe& ÛeÌ{eTB~
Delegue DeveIeheo nsleg, hetpetB OÙeeve ueieeTB~~
veJeosJeeW keâes efvelÙe, ßeæe-Yeefòeâ pepetB ceQ~
hejceevebo mJe™he, efvepeheo cegefòeâ YepetB ceQ~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf eÛelegeŒf ebMelkeâce&Yetecf eefmLele$ewkeâeefuekeâ Den&elf meæeÛeeÙeex-
heeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOeÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele$ewkeâeefuekeâmeJee&efÙe&keâeYÙe:
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe keâer 34 keâce&Yetefce kesâ 34 DeIÙe&
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
oesne- hetJe&OeelekeâerKeC[ ceW, keâce&Yetefce ÛeeQleerme~
heg<heebpeefue keâj hetpentB, vecetB veceekeâj MeerMe~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosncenekeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnkeâÛÚkeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
(338) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnDeeJelee&oMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnueebieueeJelee&oMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnceneJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnJelmekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (339)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnjceCeerÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosncebieueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmeghe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosncenehe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©ekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnMebKeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnveefueveeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
(340) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnkegâcegoeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmeefjleosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmegJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnceneJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmegiebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebefOeueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeceeefueveeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (341)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eoef#eCeefoiedYejle#es$eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eGòejefoiedSsjeJele#es$eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
hetCee&IÙe& (ieerlee Úbo)
veJeosJelee efvele hetpÙe nQ, Fbõeefo ieCe mes JebÅe nQ~
pees YeòeâieCe efvele hetpeles, Jes Yeer peieled DeefYevebÅe nQ~~
peue iebOe Deeefokeâ DeIÙe& ues, Fme nsleg ceQ DeÛe&ve keâ™B~
Deefle MeerIeÇ ner meye keâce&nve keâj, cegeòf eâ keâvÙee JeMe keâ™B~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOeÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele$ewkeâeefuekeâ
Den&eflmeæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe:
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eÛelegeŒ f ebMelelkeâce&Yetecf eefmLele$ewkeâeefuekeâ-
meJee&efÙe&keâeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe keâer 34 keâce&Yetefce kesâ 34 DeIÙe&
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
-oesne-
hejce heg®<e hejceelcee, hejceevebo efveceive~
heg<heebpeefue keâj hetpent,B keâ™B ceesn Deefj Yeive~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
(342) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosncenekeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnkeâÛÚkeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnDeeJelee&oMs eefmLeleeÙe&KeC[s
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnueebieueeJelee&oMs eefmLeleeÙe&-
KeC[s Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&-KeC[s
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (343)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnceneJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnJelmekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnjceCeerÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosncebieueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmeghe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosncenehe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
(344) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©ekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnMebKeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnveefueveeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnkegâcegoeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmeefjleosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmegJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnceneJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (345) (346) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s- hetJe&heg<keâjeOe&Éerhe keâer 34 keâce&Yetefce kesâ 34 DeIÙe&

Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
oesne- hetjye heg<keâjÉerhe ceW, keâce&Yetefce ÛeeQleerme~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmegiebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË heg<heebpeefue keâj hetpentB, vecetB vecetB vele MeerMe~~
efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~ DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebeOf eueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s- Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeceeefueveeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s- Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmegkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eoef#eCeefoiedYejle#es$eefmLeleeÙe&KeC[s- Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosncenekeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eGòejefoiedSjs eJele#es$eefmLeleeÙe&KeC[s- Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnkeâÛÚkeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
hetCee&IÙe& (Deef[uue Úbo)
peue iebOeeefokeâ ueskeâj, DeIÙe& yeveeÙekesâ~ Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnDeeJelee&osMeefmLeleeÙe&KeC[s-
hetpetB Yeefòeâ mecesle, DeIÙe& Gj ueeÙekesâ~~ Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
veJeosJeeW keâes efvelÙe, pepetB ceve ueeÙekesâ~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
meceefkeâle efveefOe ues n<et,Ë efpeveiegCe ieeÙe kesâ~~1~~ Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnueebieueeJelee&osMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eÛelegeŒ f ebMelkeâce&Yetecf eefmLele$ewkeâeefuekeâ Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
Den&eflmeæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
hetCeeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~ Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnheg<keâueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf eÛelegeŒ f ebMelkeâce&Yetecf eefmLele$ewkeâeefuekeâ Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
meJee&efÙe&keâeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~ efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (347)
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmegJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnceneJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnJelmekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnmegjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnjceCeerÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosncebieueeJeleerosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
(348) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnhe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmeghe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosncenehe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©ekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnMebKeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnveefueveeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnkegâcegoeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmeefjleosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (349)
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmegJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnceneJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosniebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeheef§eceefJeosnmegiebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebefOeueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeceeefueveeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeoef#eCeefoiedYejle#es$eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeGòejefoiedSsjeJele#es$eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
(350) lesjnÉerhe efJeOeeve
hetCee&IÙe& (>ejsvõ Úbo)
ßeer veJeosJe FbõieCe Jebeof le, peve-peve kesâ efnlekeâejer~
pees peve Jebove-hetpeve keâjles, Jes ueYeles efMeJeveejer~~
peue iebOeeefokeâ DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj, hetpetB n<e& yeÌ{ekesâ~
efÛevceÙe efÛebleeceefCe efvepe Deelece, heeTB hegCÙe keâceekesâ~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele$ewkeâeefuekeâ
Den&eflmeæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe:
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele$ewkeâeefuekeâ-
meJee&efÙe&keâeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe keâer 34 keâce&Yetefce kesâ 34 DeIÙe&
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
oesne- heef§ece heg<keâjÉerhe ceW, efpeveJej cegefveieCe efvelÙe~
efpeveie=n efpeveØeeflecee pepet,B heg<heebpeefue keâj FlÙe~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegkeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosncenekeâÛÚeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnkeâÛÚkeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (351)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnDeeJelee&osMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnueebieueeJelee&oMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnheg<keâueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnceneJelmeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnJelmekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOehetJe&efJeosnjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
(352) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnmegjcÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosnjceCeerÙeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf ehetJe&eJf eosncebieueeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmeghe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosncenehe©eeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnhe©ekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerelf e mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnMebKeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnveefueveeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (353)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnkegâcegoeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmeefjleosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmegJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnceneJeØeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnJeØekeâeJeleeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosnmegiebOeeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebefOeueeosMeefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
(354) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eheef§eceefJeosniebOeceeefueveeroMs eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eoef#eCeefoiedYejle#es$eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf eGòejefoiedSsjeJele#es$eefmLeleeÙe&KeC[s-
Den&elf meæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
hetCee&IÙe& (>eejeÛe Úbo)
leesÙe iebOe Meeefue heg<he, Deeefo De° õJÙe ues~
leerve jlve nsleg veJe-osJe keâes pepetB Yeues~~
leerLe&veeLe Deeefo keâer, meowJe Jebovee keâ™B~
Oece&Megkeäue OÙeeve nsleg, efvelÙe DeÛe&vee keâ™B~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele$ewkeâeefuekeâ
Den&eflmeæeÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegefpeveOece&efpeveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe:
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOeÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele$ewkeâeefuekeâ-
meJee&efÙe&keâeYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
ceb$e peehÙe - Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOe veJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
-vejsvõ Úbo-
peÙe peÙe ßeer Deefjnble osJe, peÙe efmeæØeYet megKekeâejer~
peÙe peÙe metjer hee"keâ meeOet, YeJe-YeJe og:Ke heefjnejer~~
peÙe efpeveOece& efpevesÕej JeeCeer, peÙe efpeveefyebye efpeveeueÙe~
veJeosJeeW keâes efvelÙe vecetB ceQ, Ùes nQ meJe& megKeeueÙe~~1~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (355)
pebyetÉerhe keâe Yejle#es$e nw, heCe Mele Úefyyeme Ùeespeve~
Ún KeC[eW ceW DeeÙe&KeC[ Fkeâ, ÙeneB keâeue heefjJele&ve~~
ÛeewLes Ùegie ceW DenËleeefokeâ, veJeeW osJe jnles nQ~
hebÛece Ùegie ceW DeeÛeeÙee&efokeâ, meele osJe jnles nQ~~2~~
SsjeJele ceW Yejle#es$e mece, meJe& JÙeJemLee ceeveer~
yeefòeme #es$e efJeosnesW ceW efvele, Jelex efpeveJej JeeCeer~~
keâÛÚe osMe efJeosn oes menme, oes meew yeejn Ùeespeve~
Yejle#es$e ceW Ûelegieg&CeeefOekeâ, meye efJeosn nQ Gòece~~3~~
ÛeeQefleme DeeÙe&KeC[ ceW Fkeâ-Fkeâ, Ghemeeiej nQ ceeves~
ÙeneB Yejle ceW Ghemeeiej, GheveefoÙeeB yengle yeKeeves~~
keâce&Yetefce ceW ceveg<e Oece& keâj, mJeie&-cegefòeâ heo heeles~
jlve$eÙe mes efvepe efveefOe heekeâj, MeeÕele megKe hee peeles~~4~~
Ssmes ner Oeelekeâer KeC[ ceW, heg<keâjeOe& ceW peevees~
meye efceue keâce&YetefceÙeeB Fkeâ meew-meòej nQ mejOeevees~~
MeeÕele keâce&YetefceÙeeB Fkeâ meew-mee" efJeosneW keâer nQ~
heeBÛe Yejle hebÛewjeJele keâer, oMe DeMeeÕele keâer nQ~~5~~
MegYe mes hegCÙeeœeJe heeheeœeJe, DeMegYe YeeJe mes neslee~
Fmemes Dee" keâce& yebOe peeles, heâue heeles og:Ke neslee~~
keâesF& %eeve ØeMebmee keâjles, GmeceW F&<Ùee& nesleer~
peeveyetPekeâj %eeve efÚheeJes, leye efvevnJe keâe oes<eer~~6~~
veneR yeleevee %eeve DevÙe keâes, Ùen ceelmeÙe& ogKeejer~
%eeve-OÙeeve ceW efJeIve [euevee, DeblejeÙe nw Yeejer~~
DevÙe ØekeâeefMele %eeve jeskeâkeâj, Deemeeove keâj uesvee~
melÙe %eeve ceW oes<e ueiee, GheIeele oes<e keâj uesvee~~7~~
%eeve efJe<eÙe ceW Fve keâeÙeeX mes, %eeveeJejCe yebOes nw~
oMe&veefJe<eÙekeâ Fve keâeÙeeX mes, oMe&vejpe efÛehekesâ nw~~
(356) lesjnÉerhe efJeOeeve
ns ØeYeg! cegPe Iej keâce&Me$eg Ùes, Øeefle#eCe Deeles jnles~
®keâ peeles efheâj meceÙe heeÙekeâj, %eeve ojme nQ {keâles~~8~~
veeLe! FvneR mes ceQ De%eeveer, hetCe& %eeve veeEn Øeiešs~
ØeYees! Ùegefòeâ Ssmeer os oerpes, ‘%eeveceleer’ yeve Ûecekesâ~~
kesâJeue%eeve mJeYeeJeer Deelcee, kesâJeueoMe& mJeYeeJeer~
veeLe! Deehekeâer ke=âhee Øeehlekeâj, yevetB efvepeelce mJeYeeJeer~~9~~
-oesne-
FbõJebÅe veJeosJelee, keâce&Yetefce ceW efmeæ~
DevÙe peien yeme oes jnW, efpeveie=n efpeveJej efyebye~~10~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele Den&eflmeæe-
ÛeeÙeexheeOÙeeÙemeJe&meeOegepf eveOece&epf eveeieceefpeveÛewlÙeÛewlÙeeueÙesYÙe: peÙeceeuee hetCee&IÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (357) (358) lesjnÉerhe efJeOeeve

(hetpee veb. 28) heÙeesjeefMe kesâ hesâve mece lebogueeW keâes~

ÛeÌ{eTB legcnW meewKÙe De#eÙe efceues pees~~
hebÛekeâuÙeeCekeâ leerLe& hetpee cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~
cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~3~~
DeLe mLeehevee (ieerlee Úbo)
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj-
Jej hebÛekeâuÙeeCekeâ peiele ceW, FbõieCe mes JebÅe nQ~ hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: De#eleb efveJe&heeceerelf e mJeene~
$ewueeskeäÙeheefle leerLeËkeâjeW keâer, ÛejCejpe mes OevÙe nQ~~ pegner kesâJeÌ[e Ûebhekeâeoer megceve nQ~
ceQ mJeelceefmeæer Øeeefhle nslet, meJe& leerLeeX keâes pepetB~ legcnW hetpeles keâece JÙeeOeer Meceve nw~~
Dee£eveveeoer efJeefOe keâ™B, mechetCe& keâuÙeeCekeâ YepetB~~ cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleleerLeËkeâjhebÛekeâuÙeeCekeâ- cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~4~~
#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$emecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~ Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj-
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf emehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLeleleerLeËkeâjhebÛekeâuÙeeCekeâ- hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: heg<heb efveJe&heeceerelf e mJeene~
#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$emecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~ keâueekebâo uee[t Yeje Leeue ueeTB~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjhebÛe- #egOee [eefkeâveer veeMe nslet ÛeÌ{eTB~~
keâuÙeeCekeâ#es$e cenecegefveefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$emecetn! De$e cece meefVeefnlees cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~
cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~5~~
YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb mLeeheveb~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj-
DeLe De°keâ (YegpebieØeÙeeleÚbo)
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerelf e mJeene~
heÙeesefmebOeg keâes veerj Peejer YejeTB~ ceCeer oerhe pÙeesleer YegJeve keâes ØekeâeMes~
ØeYees! Deehekesâ heeo Oeeje keâjeTB~~ keâ™B Deejleer %eeve pÙeesleer ØekeâeMes~~
cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~ cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~
cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~1~~ cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~6~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj- Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj-
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: peueb efveJe&heeceerelf e mJeene~ hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: oerheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
megiebOeerle Ûebove keâhetjeefo Jeemee~ Deefivehee$e ceW Oethe KesTB oMeebieer~
ÛeÌ{eles legcnW meJe& mebleehe veeMee~~ keâjce Oetceü hewâues ÛentB efokeâd megiebOeer~~
cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~ cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~
cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~2~~ cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~7~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj- Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj-
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerelf e mJeene~ hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: Oetheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (359)
vejbieer cegmecyeer DeveVeeme ueeTB~
cenecees#e heâue nsleg Deeies ÛeÌ{eTB~~
cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~
cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~8~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj-
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: heâueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
peueeoer Jemet õJÙe mes Leeue Yej kesâ~
ÛeÌ{eTB legcnW DeIÙe& jlveeefo Oej kesâ~~
cenehebÛekeâuÙeeCe leerLee&efo hetpetB~
cenehebÛe mebmeej mes MeerIeÇ ÚtštB~~9~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLele leerLeËkeâj-
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
-oesne-
mekeâue peiele ceW Meebelf ekeâj, Meebelf eOeej megKekeâej~~
efpeveheo ceW Oeeje keâ™B, mekeâue mebIe efnlekeâej~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
megjle® kesâ megjefYele megceve, megceveme efÛeòe njble~
heg<heebpeefue Dehe&Ce keâjle, efceues meewKÙe og:Ke Deble~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ DeIÙe&
pecyetÉerhe Yejle#es$emLe hebÛekeâuÙeeCekeâ Yetefce Deeefo kesâ 27 DeIÙe&
oesne- leerLeËkeâj keâuÙeeCe mes, Yetceer heeJeve ceevÙe~
heg<heebpeefue mes hetpeles, YeJÙe uenW Oeve-OeevÙe~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR ßeer$e+<eYeosJeleerLeËkeâj-ieYe&pevcekeâuÙeeCekeâ-Deefpele-DeefYevebove-megceefle-
DevebleveeLe-ieYe&-pevce-oer#ee-kesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e MeeÕele DeÙeesOÙee-
leerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
(360) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR ßeermebYeJeveeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$eßeeJemleer-
leerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR ßeerhe©eØeYeleerLeËkeâj-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e
keâewMeecyeer-ØeYeemeefieefj leerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR ßeermegheeÕe&veeLeleerLeËkeâj-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâ-
heeÕe&veeLeieYe&pevceoer#eekeâuÙeeCekeâheefJe$e JeejeCemeerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~4~~
Ô ÜeR ßeerÛebõØeYeleerLeËkeâj-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e
ÛebõhegjerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR ßeerheg<heobleveeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e-
keâekebâoerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR ßeerMeerleueveeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e-
YeefõkeâeJeleerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR ßeerßesÙeebmeveeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e
efmebnhegjerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR ßeerJeemeghetpÙeleerLeËkeâj-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eeveefveJee&CekeâuÙeeCekeâ-
heefJe$e Ûebheehegjer-ceboejefieefjefmeæ#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR ßeerefJeceueveeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e
kebâefheueehegjerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR ßeerOece&veeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$ejlvehegjer-
leerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR ßeerMeebefleveeLe-kegbâLegveeLe-DejveeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eeve-
Ûeleg§eleg:keâuÙeeCekeâheefJe$e nefmleveehegjerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~12~~
Ô ÜeR ßeerceefuueveeLe-veefceveeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e
efceefLeueehegjerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR ßeercegefvemeg›eleveeLe-ieYe&pevceoer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e
jepeie=nerleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (361)
Ô ÜeR ßeervesefceveeLe-ieYe&pevcekeâuÙeeCekeâheefJe$eMeewjerhegjleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR ßeerceneJeerjmJeeceer-ieYe&pevceoer#eekeâuÙeeCekeâheefJe$e kegâC[uehegjer-
leerLe&#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR ßeer$e+<eYeosJe-oer#eekesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$eØeÙeeieleerLe&#es$eeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR ßeerheeÕe&veeLe-kesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$e DeefnÛÚ$eleerLe&#es$eeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR ßeerceneJeerjmJeeefce-kesâJeue%eevekeâuÙeeCekeâheefJe$epe=eb Yf ekeâe«eeceleerLe&#es$eeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR ßeer$e+<eYeosJe-efveJee&CekeâuÙeeCekeâheefJe$ekewâueeMeefieefjefmeæ#es$eeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR ßeervesefceveeLe-oer#ee-kesâJeue%eeve-efveJee&CekeâuÙeeCekeâheefJe$e efiejveej-
efmeæ#es$eeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR ßeerDeefpeleveeLe-mebYeJeveeLe-DeefYeveboveveeLe-megceefleveeLe-he©eØeYeg-
megheeÕe&-ÛevõØeYe-heg<heoble-Meerleue-ßesÙeebme-efJeceue-Deveble-Oece&-Meebelf eveeLe-kegâb LegveeLe-
DejnveeLe-ceef u ueveeLe-ceg e f v emeg › eleveeLe-veef c eveeLe-heeÕe& v eeLeef J eb M eef l e-
leerLeËkeâjefveJee&CekeâuÙeeCekeâheefJe$e ßeermeccesoefMeKejMeeÕeleefmeæ#es$eeÙe DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR ßeerceneJeerjmJeeefce-efveJee&CekeâuÙeeCekeâheefJe$e heeJeehegjerefmeæ#es$eeÙe
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eYejle#es$emLe ßeer$e+<eYemesveeefoÉehebÛeeMeoefOekeâÛeleg-
o&MeMeleieCeOejosJeleòeved efveJee&Ce#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eYejle#es$emLe ÛelegeJf eËMeefleleerLeËkeâjmeceJemejCeefmLele-
De°eefJebMeefleue#e-De°ÛelJeeefjMb elmenœemeJe&meeOegieCeleòeved efveJee&Ce#es$e-meceeefOe#es$e-
hejchejeielemeJe&meeOegieCeleòeved efveJee&Ce#es$e-meceeefOe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle
mJeene~~25~~
(362) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOeYejle#es$eefmLeleceebieerlegbieerheJe&leeefoefmeæ#es$e-
ceneJeerjpeerhe©ehegjeefo-DeefleMeÙe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR pecyetÉerhemebyebeOf eYejle#es$emLe ÛelegeJf eËMeefleleerLeËkeâjmeceJemejCeefmLele
yeÇeÿeerØecegKe hebÛeeMeuue#e-<ešdhebÛeeMelmenœeÉÙeMelehebÛeeMeoeefÙe&keâe-hejchejeiele
meJee&efÙe&keâe leòeledmeceeefOe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
hetCee&IÙe& (oesne)
keâce& cece&nj leerLe&keâj, Øeereflebkeâj megKekeâej~
Gve keâuÙeeCekeâ leerLe& keâes, ØeCecetB yeejcyeej~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe Yejle#es$eefmLeleJele&ceevekeâeueerveleerLeËkeâj-
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegevf eefveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~~1~~
{eF&Éerhe kesâ hebÛekeâuÙeeCekeâYetefce Deeefo kesâ 10 DeIÙe&
oesne- {eF&Éerhe kesâ leerLe& nQ, Mele FvõeW mes JebÅe~
heg<heebpeefue mes hetpeles, heeTB meewKÙe DeefvebÅe~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjhebÛekeâuÙeeCekeâ-
#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLelecenecegefveefveJee&Ce#es$e
meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e ÛelegeŒ
f ebMelkeâce&Yetecf eefmLeleleerLeËkeâjhebÛe-
keâuÙeeCekeâ#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLelecenecegefve-
efveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§ecehetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele-
leerLeËkeâjhebÛekeâuÙeeCekeâ#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (363) (364) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e ÛelegeŒ f ebMelkeâce&Yetecf eefmLelecenecegevf e- ns veeLe! Deehe pevce kesâ Ún ceeme ner henues~
efveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~ Oevejepe jlveJe=ef° keâjW ceeleg kesâ cenues~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâj- ceelee keâer mesJee keâjleer LeeR ßeer Deeefo osefJeÙeeB~
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~ DeodYegle DehetJe& YeeJe OejW meJe& osefJeÙeeB~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e ÛelegeŒ
f ebMelkeâce&Yetecf eefmLelecenecegevf eefveJee&Ce#es$e peye Deehe ceele ieYe& ceW DeJeleej Oeejles~
meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~ leye Fvõ meheefjJeej DeeÙe YeefòeâYeeJe mes~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâj- ØeYeg ieYe&keâuÙeeCekeâ cene GlmeJe efJeOeer keâjW~
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~ ceelee-efhelee keâer Yeefòeâ mes hetpeve efJeOeer keâjW~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLelecenecegefve- ns veeLe! Deehe pevceles megjueeskeâ efnue G"s~
efveJee&Ce#es$e meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~ FvõemeveeW kesâ kebâhe mes Dee§eÙe& nes G"s~~3~~
hetCee&IÙe& (leesškeâ Úbo) FvõeW kesâ cegkegâš Deehe mes ner Deehe Pegkesâ nQ~
peue iebOe ØeYe=efle Jemeg DeIÙe& efueÙee~ megjkeâuheJe=#e n<e& mes ner hetâue G"s nQ~~
efMeJe nslet DeIÙe& mecehÙe& efoÙee~~ Jes megjle® mJeÙecesJe megceveJe=ef° keâjs nQ~
meye {eF&Éerhe kesâ leerLe& pepetB~ leye Fvõ Deehe pevce peeve n<e& Yejs nQ~~4~~
efMeJe Øeeefhle nsleg efvepe Deelce YepetB~~ lelkeâeue Fvõ efmebnheer" mes Glej heÌ[W~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebeOf e mehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLelemeJe&leerLeËkeâj- ØeYeg keâes ØeCeece keâjkesâ yeej-yeej heie heÌ[W~~
hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e meJe&cenecegevf eefveJee&CemeJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerelf e Yesjer keâje meye osJe keâe Dee£eve keâjs nQ~
mJeene~~1~~ pevceeefYe<eskeâ keâjves keâe Glmeen Yejs nQ~~5~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~ megjjepe Dee efpevejepe keâes megjMewue ues peeles~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~ megjieCe DemebKÙe efceuekesâ ceneslmeJe keâes ceveeles~~
peÙeceeuee peye Deehe neW efJejòeâ osJe meJe& DeeJeles~
-oesne- oer#eeefJeefOe GlmeJe cenecego mes ceveeJeles~~6~~
leerveueeskeâ keâer mecheoe, keâjW nmleiele YeJÙe~ peye IeeefleÙee keâes Ieele %eevemecheoe YejW~
legce peÙeceeuee kebâ"Oej, hetjW meye keâle&JÙe~~1~~ leye Fvõ Dee DeodYegle meceJemejCe efJeYeJe keâjW~
Ûeeues-ns oerveyebOeg............. legce efoJÙe JeÛe heerÙet<e keâes heerles DemebKÙepeve~
pewJeble cegefòeâkeâvle osJe osJe nceejs~ ›eâce mes keâjW Jes cegefòeâJeuueYee keâe Deeefuebieve~~7~~
pewJeble Yeòeâ pebleg YeJeesoefOe mes Gyeejbs~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (365) (366) lesjnÉerhe efJeOeeve

peye Deehe ce=lÙeg peerle cegefòeâOeece ceW yemeW~ -oesne-

efmeæŸebievee kesâ meeLe hejceevebo megKe ÛeKeW~~ heeBÛe keâuÙeeCekeâ hegCÙeceÙe, ngS Deehekesâ veeLe~
meye Fvõ Dee efveJee&Ce ceneslmeJe ceveeJeles~ yeme Skeâefn keâuÙeeCe cegPe, keâj oerpes ns veeLe~~15~~
ØeYeg hebÛekeâuÙeeCekeâheleer keâes MeerMe veeJeles~~8~~ Ô ÜeR meeOe&ÉerÙeÉerhemebyebefOe meJe&hebÛekeâuÙeeCekeâ#es$e cenecegefveefveJee&Ce
Fve {eF&Éerhe ceW mecemle keâce&Yetefce ceW~ meJe&DeefleMeÙe#es$esYÙe: peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
DeeÛeeÙe& GheeOÙeeÙe meeOegDeeW keâes efvele veceW~~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
Jes meeOeg keâce&veeMe cees#e Øeehle keâj jns~
-MebYeg Úbo-
Gve meyekeâes vecetB Yeefòeâ mes Jes efmeæ nes jns~~9~~
meye ieCeOejeW kesâ ÛejCe-keâceue efvelÙe ceQ vecetB~ ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Gvekesâ meYeer efveJee&Ce#es$e keâes efYe efvele vecetB~~ Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
meye leerve vÙetve veJe keâjesÌ[ meeOeg keâes vecetB~ efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
Gvekesâ meceeefOe#es$e-cegefòeâ#es$e keâes vecetB~~10~~ kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
pees yeÇeÿeer Deeefo ieefCeveer Deewj DeeefÙe&keâeSB Yeer~ ~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
Fve meyekeâer Jebovee mes iegCejlve YejW Yeer~~
Fvekesâ meceeefOe#es$e Yeer heefJe$e ceevÙe nQ~
Gvekeâer keâ™B ceQ Jebovee Jes meewKÙe Keeve nQ~~11~~
Fve meJe& leerLe&#es$e keâer ceQ Jebovee keâ™B~
efvepe Deelcee keâes leerLe& yeveekeâj megKeer keâ™B~~
DeefleMeeefÙe #es$e keâer meowJe DeÛe&vee keâ™B~
mechetCe& DeefleMeÙeeW mes mJeelce mebheoe Ye™B~~12~~
efpeve heeohe©e mes heefJe$e leerLe& yeve jns~
Gve leerLe&veeLe keâes ùoÙe ceW Oeej megKe uenW~~
leerLeËkeâjeW keâes leerLe& keâes efveJee&Ce leerLe& keâes~
ceQ yeej-yeej efvelÙe vecetB efmeefæ nsleg pees~~13~~
ns veeLe! Deehe keâerefle& keâesefš «ebLe iee jns~
Fme nsleg mes ner YeJÙe Deehe MejCe Dee jns~~
ceQ Deehe MejCe heeÙe kesâ meÛecegÛe ke=âleeLe& ntB~
yeme ‘%eeveceleer’ hetCe& nesves lekeâ ner oeme ntB~~14~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (367)
(hetpee veb. 29)
meceJemejCe hetpee
DeLe mLeehevee (vejsvõ Úbo)
keâce&Yetefce kesâ DeeÙe&KeC[ ceW, leerLeËkeâj efJenjs nQ~
meceJemejCe kesâ ceOÙe jepeles, YeefJepeve heehe njs nQ~~
osMe efJeosneW ceW leerLeËkeâj, meceJemejCe efvele jnlee~
YejlewjeJele ceW ÛeewLes ner, keâeue ceW Ùen efoKe mekeâlee~~1~~
-oesne-
efpeveJej meceJemejCe Ùener, Oece&meYee keâer Yetecf e~
Dee£eveve keâj ceQ pepetB, efceues Dee"JeeR Yetefce~~2~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe-
meceJemejCemecetn! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe-
meceJemejCemecetn! De$e efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe-
meceJemejCemecetn! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb mLeeheveb~
DeLe De°keâ (meesj"e)
efmebOegveoer keâes veerj, peue mes hetpele ceve MegÛeer~
efceuelee %eeve Mejerj, meceJemejCe hetpetB meoe~~1~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: peueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
Meerleue iebOe megiebOe, Ûebove ÛeÛex DeIe šues~
efceuelee meewKÙe DeefvebÅe, meceJemejCe hetpetB meoe~~2~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: Ûeboveb efveJe&heeceerelf e mJeene~
(368) lesjnÉerhe efJeOeeve
Meeefue mJeÛÚ DeKeb[, hegbpe ÛeÌ{eles DeKeÙe heo~
nesJes %eeve DeKeb[, meceJemejCe hetpetB meoe~~3~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: De#eleb efveJe&heeceerelf e mJeene~
yesuee keâceue iegueeye, heg<he megiebefOele Dehe&les~
efcešs megleve-ceve JÙeeefOe, meceJemejCe hetpetB meoe~~4~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: heg<heb efveJe&heeceerelf e mJeene~
ueñÒ ceesleerÛetj, yengefJeOe Ûe™ ÛeÌ{eJeles~
nesJes #egOee efJeotj, meceJemejCe hetpetB meoe~~5~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: vewJesÅeb efveJe&heeceerelf e mJeene~
Ie=le keâe oerhe peueeÙe, keâ™B Deejleer lece šues~
Yeso %eeve ØeiešeÙe, meceJemejCe hetpetB meoe~~6~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: oerheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
Deiej leiej mes efceße, Oethe megiebefOele KesJeles~
Ieeeflekeâce& nes Yemce, meceJemejCe hetpetB meoe~~7~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: Oetheb efveJe&heeceerelf e mJeene~
ueerÛeer Deece Deveej, mejme heâueeW mes hetpeles~
efceues Deelce megKemeej, meceJemejCe hetpetB meoe~~8~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: heâueb efveJe&heeceerelf e mJeene~
peue iebOeeefokeâ uesÙe, DeIe& yeveekeâj hetpeles~
efceuelee meewKÙe DecesÙe, meceJemejCe hetpetB meoe~~9~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe
meceJemejCesYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (369)
MeebefleOeeje osle, Meebleer nes meye efJeÕe ceW~
hetCe& mJemLelee nsle, meceJemejCe hetpetB meoe~~10~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
ceuueer njefmebieej, heg<heebpeefue Dehe&Ce efkeâS~
nes veJeefveefOe YeC[ej, meceJemejCe hetpetB meoe~~11~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ 170 meceJemejCe DeIÙe&
-oesne-
meceJemejCe Ùepeles efceues, meJe& $e+efæ veJeefveefæ~
heg<heebpeueer ÛeÌ{eJeles, meJe& ceveesjLe efmeæ~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
pecyetÉerhe kesâ 34 meceJemejCe kesâ 34 DeIÙe&
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-keâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-megkeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-cenekeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-keâÛÚkeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-DeeJelee&efJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-ueebieueeJelee&eJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-heg<keâueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
(370) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-heg<keâueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-JelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-megJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-ceneJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-JelmekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-jcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-megjcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-jceCeerÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-cebieueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-he©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meghe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-cenehe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-he©ekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (371) (372) lesjnÉerhe efJeOeeve

Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-MebKeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ

ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-veefueveerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ hetCee&IÙe& (oesne)
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
ef$eYegJeveheefle ef$eYegJeve Oeveer, ef$eYegJeve kesâ ieg® Deehe~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-kegâcegoeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ ef$eYegJeve kesâ ÛetÌ[eceCeer, vecetB vecetB vele ceeLe~~
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~ Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-meefjleeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJe meceJemejCesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~ MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-JeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
hetJe&OeelekeâerKeC[Éerhe kesâ 34 meceJemejCe kesâ 34 DeIÙe&
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
oesne- efÛevcetjefle efÛebleeceCeer, efÛebeflele heâue oeleej~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-megJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~ heg<heebpeefue mes hetpentB, heeTB meewKÙe Deheej~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-ceneJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-keâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-JeØekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megkeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~28~~
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-iebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cenekeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-megiebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-keâÛÚkeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-iebefOeueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-DeeJelee&efJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebeOf e-iebOeceeefueveereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ueebieueeJelee&eJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR pebyetÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-heg<keâueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (373)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-heg<keâueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-JelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceneJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-JelmekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-jcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-megjcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jceCeerÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cebieueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-he©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meghe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cenehe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-he©ekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
(374) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-MebKeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-veefueveerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-kegâcegoeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-meefjleeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-JeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-megJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceneJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-JeØekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~28~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-megiebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-iebefOeueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeefueveereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (375)
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
hetCee&IÙe& (MebYeg Úbo)
pees meceJemejCe kesâ mJeeceer nQ, Jes efpeveJej efMeJeue#ceer Jejles~
Jes MejCeeiele kesâ j#ekeâ nQ, YeòeâeW keâes cees#e efouee mekeâles~~
ceQ efvepe meceleejme keâe FÛÚgkeâ, DeleSJe MejCe ceW DeeÙee ntB~
yeme hetjCe DeIÙe& ÛeÌ{e keâjkesâ, iegCe hetjCe keâjves DeeÙee ntB~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heef§eceOeelekeâerKeC[Éerhe kesâ 34 meceJemejCe kesâ 34 DeIÙe&
oesne- Oecee&ce=leceÙe JeÛeve keâer, Je<ee& mes Yejhetj~
YeefJepeve keâefueceue OeesJeles, keâjes nceW megKehetj~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-keâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megkeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cenekeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-keâÛÚkeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-DeeJelee&eJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ueebieueeJelee&eJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
(376) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-heg<keâueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-heg<keâueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-JelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceneJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-JelmekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megjcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-jceCeerÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cebieueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-he©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meghe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-cenehe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (377)
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-he©ekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-MebKeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-veefueveereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-kegâcegoeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-meefjleeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-JeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ceneJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-JeØekeâeJeleerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s -
DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerelf e mJeene~~28~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-megiebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebeOf eueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeefueveereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
(378) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebefOe-SsjeJele#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
hetCee&IÙe& (oesne)
leerLeËkeâj efpeveosJe keâes, hetpetB Yeefòeâ mecesle~
hetjCe DeIÙe& ÛeÌ{eÙentB, hetCe& meewKÙe kesâ nsleg~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemebyebeOf e-ÛelegeŒ f ebMelkeâce&Yetecf eefmLele DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
hetJe&heg<keâjeOe&Éerhe kesâ 34 meceJemejCe kesâ 34 DeIÙe&
oesne- meye keâceeX ceW Skeâ ner, ceesnkeâce& yeueJeeve~
Gmekesâ veeMeve nsleg ceQ, hetpetB Yeefòeâ ØeOeeve~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-keâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megkeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-cenekeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-keâÛÚkeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-DeeJelee&efJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ueebieueeJelee&efJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (379)
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-heg<keâueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-heg<keâueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-JelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JelmekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megjcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-jceCeerÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-cebieueeJeleerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-he©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meghe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-cenehe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
(380) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-he©ekeâeJeleerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-MebKeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veefueveerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-kegâcegoeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meefjleeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-JeØeeJeleerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~28~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megiebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-iebefOeueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-iebOeceeefueveerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (381)
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-Yejle#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetefleÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
hetCee&IÙe& (leesškeâ Úbo)
Jemeg õJÙe efceueekeâj DeIÙe& efueÙee~
legce Dehe&le meewKÙe DeveIÙe& efueÙee~~
leerLexMe meceJeme=efle meewKÙe Øeoe~
Mele Fbõ pepeW ØeYegheeo cegoe~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
heef§eceheg<keâjeOe&Éerhe kesâ 34 meceJemejCe kesâ 34 DeIÙe&
meesj"e- efmLeefle Deew DevegYeeie, yebOe keâ<eeÙeeW mes keâne~
Fmekesâ veeMeve nsleg, heg<heebpeefue keâj hetpentB~~1~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-keâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-megkeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-cenekeâÛÚeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-keâÛÚkeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-DeeJelee&efJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
(382) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ueebieueeJelee&eJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-heg<keâueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-heg<keâueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-JelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~9~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~10~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-ceneJelmeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~11~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JelmekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~12~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-jcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~13~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megjcÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~14~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-jceCeerÙeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~15~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-cebieueeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~16~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-he©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~17~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meghe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~18~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (383)
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-cenehe©eeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~19~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-he©ekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~20~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-MebKeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~21~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-veefueveerefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~22~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-kegâcegoeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~23~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-meefjleeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~24~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-JeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~25~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~26~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ceneJeØeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~27~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-JeØekeâeJeleereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~28~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-iebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~29~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-megiebOeeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~30~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-iebefOeueeefJeosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~31~~
(384) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-iebOeceeefueveereJf eosn#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~32~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-Yejle#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~33~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebeOf e-SsjeJele#es$eeÙe&KeC[s DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâ
ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCeeÙe DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~34~~
hetCee&IÙe& (jesuee Úbo)
hejcenbme hejcesMe ßeer leerLexMe efpevesMee~
hejceefhelee YegJevesMe vecele Melesvõ ncesMee~~
meele YeÙeeW mes otj hetCe& DeYeÙeoelee~
pees hetpeW legce efvelÙe heeJeW Deveghece meelee~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemebyebefOe-ÛelegefŒebMelkeâce&YetefceefmLele DeefÛevlÙe-
efJeYetefleÙegòeâ ßeerleerLeËkeâjosJemeceJemejCesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-hetCee&IÙe&-
Fkeâ meew meòej keâce&Yetefce ceW, Yetle YeeefJe mebØeefle ceW~
leerLeËkeâj kesâ meceJemejCe Les, nesles De® nesJeWies~~
Gve meyekeâes hetCee&IÙe& meceefhe&le, keâjkesâ efvepeheo heeTB~
ÛeeQelf eme DeefleMeÙe meefnle osJe, leerLeËkeâj kesâ iegCe ieeTB~~
Ô ÜeR mehlelÙeefOekeâMelekeâce&Yetecf eefmLele DeefÛevlÙeefJeYetelf eÙegòeâßeerleerLeËkeâjosJe-
meceJemejCesYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
peÙeceeuee
oesne- meceJemejCe leerLexMe kesâ, efpevecebefoj melÙeeLe&~
ieeTB iegCeceeuee Deyes, efmeæ keâjW meJee&Le&~~1~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
Úbo-ns oerveyebOeg................
peÙe peÙe efpevesvoÇ leerLe&veeLe, iegCeceCeer YejW~
peÙe peÙe efpevesvõ leerLe&veeLe, peie megKeer keâjW~~
peye Ieeefle keâce& keâes nvee, leye kesâJeueer ngS~
legce %eeve ceW leye ueesks eâ De®, Deueeskeâ efoKe ieS~~2~~
leye Fbõ keâer Dee%ee mes, Oeveheleer ÙeneB DeeÙee~
DeodYegle DehetJe& jcÙe, meceJemejCe yeveeÙee~~
jefJe efyebye meÂMe ieesue, Fbõ veerueceCeer keâe~
Fme Yetefce mes Jen yeerme menme, neLe Lee TBÛee~~3~~
ÛeejeW efoMee ceW meerefÌ{ÙeeB nQ, yeerme menme ner~
Jes Skeâ Skeâ neLe TBÛeer, meJe& megKeceÙeer~~
ÛeejeW efoMee ceW Ûeej, ceevemlebYe yeves nQ~
pees oMe& mes ner ceeefveÙeeW keâe, ceeve njs nQ~~4~~
henuee nw Oetefuemeeue keâesš, meJe& jlve keâe~
efheâj ÛewlÙe kesâ Øeemeeo keâer, ceeveer nw Yetefcekeâe~~
efheâj veešŸeMeeuee hesâj, ceevemlebYe keâer Yetceer~
efheâj Jesefokeâe ØeLece nw hegve:, Keeeflekeâe Jeveer~~5~~
Jesoer uelee Yetceer kesâ yeeo, keâesš otmeje~
GheJeve Jeveer Je veešŸeMeeuee, Jesefo OJepe Oeje~~
hejkeâesš le=leerÙe keâuheYetefce, veešŸeMeeefuekeâe~
Jesoer YeJeve Oeje mlethe, keâesš ÛelegLee&~~6~~
he§eeled ßeerceb[he keâer Yetefce, pees heâefškeâceÙeer~
Jesoer kesâ yeeo ØeLece efÉefleÙe, le=efleÙe heer" ner~~
Fmekesâ Gheefj nw iebOekegâšer, ceOÙe efmebnemeve~
Gme hej menœeoueceÙeer, mJeefCe&ce keâceue Deemeve~~7~~
(385) (386) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ûelegjbiegue DeOej leerLe&veeLe, Fme hes jepeles~
efvepe efoJÙeOJeveer mes, DemebKÙe YeJe leejles~~
yeeuekeâ Je Je=æ DebOe yeefOej, hebieg Deeefo Yeer~
cegntle& ceW ner ÛeÌ{les ueesie, meerefÌ{ÙeeB meYeer~~8~~
veeškeâ ie=neW ceW Dehmeje, DeefYeveÙe efJeefJeOe keâjW~
leerLeËkeâjeW kesâ hebÛe-keâuÙeeCekeâ keâes efJemlejW~~
ieCeOej Je Ûe›eâJeefle&, hegCÙe heg®<e Ûeefjle keâe~
veeškeâ keâjW meye ueeskeâ keâe, ceve nj jneR veerkeâe~~9~~
efceLÙeeÂMeer heeKebef[ Metõ, peve JeneB veneR~
pees oMe& keâjW veeLe keâe, Jes YeJÙe nQ mener~~
yeeOee efyevee yew"s meYeer, efvepe efvepe kesâ ner keâes"
s ~s
cegefveieCe Je DeeefÙe&keâe Je, osJe osefJe DemebKÙes~~10~~
vej heMeg meYeer efvepe efvepe kesâ, JewjYeeJe Úes[Ì kesâ~
ØeYeg keâe megveW GheosMe, ®efÛe mes neLe peesÌ[ kesâ~~
ØeYeg Jeerj keâe meceJemejCe, Ùeespeve meg Skeâ Lee~
efheâj Yeer DemebKÙe osJe keâe, efveJeeme JeneB Lee~~11~~
DeefleMeÙe efpevesvõ osJe keâer, DeJeieenvee Meòeâer~
pees YeJÙe nQ Jes ner JeneB, keâj mekeâles nQ Yeòeâer~~
YeJÙeeW kesâ hegCÙe mes ØeYet keâe, ßeerefJenej nes~
ogefYe&#e jesie Meeskeâ, GheõJe ve JeneB nes~~12~~
Fve {eF&Éerhe ceW ner jnW, keâce&YetefceÙeeB~
pees Skeâ meew meòej keâneR nQ, Oece&YetefceÙeeB~~
Ùes keâce&Yetefce MeeÕele, ceeveer efJeosn keâer~
pees Fkeâ meew mee" peeefveS, Jes Oece&Yetefce ner~~13~~
FveceW meoe ner keâeue, cees#eceeie& Ûeue jne~
leerLexMe Ûe›eâJeleea Deeefo, pevceles ÙeneB~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (387)
pees heeBÛe Yejle heeBÛe-SsjeJele Øeefmeæ nQ~
FveceW ÛelegLe&keâeue ceW ner, leerLe&keâj keânW~~14~~
Ùeefo Skeâ meeLe Skeâ meew-meòej ner Yetefce ceW~
leerLexMe pevce uesJeW lees, DeefOekeâlece jnW~~
keânles nQ ßeer DeefpeleveeLe kesâ meceÙe ngS~
Ùes Skeâ meew meòej efpevesvõ-meceJemejCe ceW~~15~~
Fve leerLe&veeLe keâer meoe ceQ Jebovee keâ™B~
efvepe Deelcee keâes leerLe& yevee, YeJepeueefOe le™B~~
Ùes meeJe&Yeewce veeLe keâer nQ, Oece&meYeeSB~
pees Fvekeâes veceW efvepe keâes, meJe&iegCe keâes mepeeSB~~16~~
-oesne-
pees leerLeËkeâj hetpeles, meceJemejCe hetpeble~
mekeâue ‘%eeveceefle’ mebheoe, Jes hee uesle legjble~~17~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOe mehlelÙeefOekeâMelekeâce&YetefceefmLeleleerLeËkeâjosJe-
meceJemejCesYÙees peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(388) lesjnÉerhe efJeOeeve
(hetpee veb. 30)
efmeæ hetpee
DeLe mLeehevee (ieerlee Úbo)
Fve {eF&ÉerheeW ceW ÙeneB pees, pevceles vejßes‰ nQ~
Jes ner keâjce nve efmeæ nesles, Jes ØecegKe hejcese‰
f nQ~~
Fve keâce&Yetceer mes ngS, meye efmeæ keâer hetpee keâ™B~
meye efmeæ keâe Dee£eve keâj, Jej Yeefòeâ mes DeÛee& keâ™B~~1~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæmecetn! De$e
DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæmecetn! De$e
efle‰ efle‰ ": ": mLeeheveb~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæmecetn! De$e
cece meefVeefnlees YeJe YeJe Je<ešd meefVeOeerkeâjCeb mLeeheveb~
DeLe De°keâ (vejsvõ Úbo)
meerleeveefo keâes leerjLeceÙe peue, heÙemece cegevf e cevenejer~
pevce peje ce=efle leehe leerve nj, Oeej keâ™B efnlekeâejer~~
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~1~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: peueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
kebâÛeveõJe mece kegbâkegâce kesâMej, Yeücej mecetn jces nQ~
efmeæeW keâer DeÛee& keâjves mes, YeJe Jeve ceW ve Yeüces nQ~~
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~2~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: Ûeboveb
efveJe&heeceerefle mJeene~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (389)
ogiOe efmebOeg kesâ hesâve meÂMe Deefle, GppJeue De#ele ueeS~
Dece=le mece hebgpeeW keâes meye, efmeæeW kesâ efvekeâš ÛeÌ{eSB~~
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~3~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: De#eleb
efveJe&heeceerefle mJeene~
pegner Ûecesueer ceuueer Ûebhee, megJejCe heg<he cebieeS~
IeÇeCe veÙeve efØeÙe efmeæØeYet keâes, heg<heebpeueer ÛeÌ{eSB~~
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~4~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: heg<heb
efveJe&heeceerefle mJeene~
yejheâer hesÌ[e ceesokeâ Keepes, hetjCeheesueer ueeS~
#egOeejesie nj efmeæÛe›eâ keâes, hetpeve ceOÙe ÛeÌ{eSB~~
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~5~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: vewJesÅeb
efveJe&heeceerefle mJeene~
ceefCeceÙe oerhe jleveceÙe pÙeesleer, oMeefoMe lece njlee nw~
efmeæieCeeW keâer keâjW Deejleer, ceesnefleefcej veMelee nw~~
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~6~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: oerheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
keâeueeie® Ûebove ceueÙeeefieefj, Oethe megiebefOele ueskesâ~
oMeefoMe megjefYele keâ™B Oetce mes, Oethe Deieefve ceW Keskesâ~~
(390) lesjnÉerhe efJeOeeve
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~7~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: Oetheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
Suee kesâuee mesJe ceesmecyeer, ßeerheâue yengheâue ueeS~
IeÇeCe veÙeve megKekeâejer heâue keâes, efMeJeheâue nsleg ÛeÌ{eSB~~
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~8~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: heâueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
peue heâue Deeefokeâ DeIÙe& mebpeeskeâj, GmeceW jleve efceueeTB~
efmeæØeYet keâes DeIÙe& ÛeÌ{ekeâj, mJeÙebefmeæ heo heeTB~~
{eF&Éerhe mes efmeæ ngS pees, nesles nQ nesJeWies~
Gvekeâes ceQ hetpetB Jes cegPekeâes, meJe&efmeefæ osJeWies~~9~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOemeJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~
oesne- Øeemegkeâ efce° heefJe$e peue, #eerj peueefOe mece Õesle~
ØeYegheo Oeeje ceQ keâ™B, eflengbpeie Meebleer nsle~~
MeebleÙes MeebefleOeeje~
keâceue kesâlekeâer heg<he ues, heg<heebpeueer keâjble~
Fbõ Ûeef›eâheo heeÙekeâj, Deveghece meewKÙe Oejble~~
efoJÙe heg<heebpeefue:~
DeLe ØelÙeskeâ 8 DeIÙe&
oesne- Yetle YeefJe<Ùeled keâeue kesâ, Jele&ceeve kesâ efmeæ~
heg<heebpeefue mes hetpeles, efceues efmeefæ veJe efveefæ~~
DeLe ceC[uemÙeesheefj heg<heebpeefueb ef#ehesled~
Ô ÜeR pebyetÉerhemÙe meJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~1~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (391)
Ô ÜeR ueJeCemecegõmÙe meJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe: DeIÙeË
efveJe&heeceerefle mJeene~~2~~
Ô ÜeR hetJe&OeelekeâerKeC[ÉerhemÙe meJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&emf eæsYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~3~~
Ô ÜeR heef§eceOeelekeâerKeC[ÉerhemÙe meJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehle-
meJe&efmeæsYÙe: DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~4~~
Ô ÜeR keâeueesoefOemecegõmÙe meJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~5~~
Ô ÜeR hetJe&heg<keâjeOe&ÉerhemÙe meJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~6~~
Ô ÜeR heef§eceheg<keâjeOe&ÉerhemÙe meJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&emf eæsYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~7~~
Ô ÜeR ceeveg<eesòejheJe&lemÙe meJe&mLeevesYÙe: efmeæheoØeehlemeJe&efmeæsYÙe:
DeIÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~~8~~
hetCee&IÙe& (ceesleeroece Úbo)- efueÙee ceQ DeIÙe& Yejekeâj Leeue~
ÛeÌ{eTB Yeòeâer mes vele Yeeue~~
ef$ekeâeefuekeâ meye efmeæeW keâes Deepe~
pepetB ceQ heeTB efMeJe meeceüepe~~1~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerhemebyebefOepeue-mLeue-keâce&Yetefce-YeesieYetefce-DeeÙe&KeC[-
cuesÛÚKeC[-veoer-Je=#eeefomLeevesYÙe: Ghemeie&-Deveghemeiee&efoefveefceòe efmeæeheoØeehle-
meJe&efmeæsYÙe: hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
Ùen efmeæefMeuee heQleeefueme ueeKe, megÙeespeve cevegpe ueeskeâ Øece nw~
meJe&$e Devebleeveble efmeæ mes, Yejer Deke=âef$ece Deveghece nw~~
ieCeOej cegefveieCe mes JebÅe efMeuee, Fmekeâes cesje Mele-Mele Jebove~
Ùen efmeæ efMeuee ve efceues peye lekeâ, leye lekeâ Fmekeâes Mele-Mele Jebove~~2~~
Ô ÜeR $ewueeskeäÙeefMeKejefmLelehebÛeÛelJeeeEjMeuue#eÙeespeveØeceeCeefmeæefMeueeÙew
hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
peehÙe ceb$e-Ô ÜeR DenË $eÙeesoMeÉerhemebyebefOeveJeosJeleeYÙees vece:~
(392) lesjnÉerhe efJeOeeve
peÙeceeuee
-ef$eYebieer Úbo-
peÙe peÙe meye efmeæe, keâns Deveblee, ueeskeâefMeKej hej jepe jns~
peÙe De°iegCeeW Ùegle, veble iegCeeW Ùegle, veefnb efkebâefÛeled Yeer heeme jns~~
peÙe efvelÙe efvejbpeve, YeefJe Deevebove, cegevf e ceve keâceue efJekeâeme keâjW~
peye ef$eYegJeve kesâ ieg®, iegCeceefCe mes ieg®, YeefJepeve ner legce OÙeeve Oejs~W ~1~~
-MebYeg Úbo-
Fve {eF&Éerhe ceW keâce&YetefceÙeeB, Fkeâ meew meòej ceeveer nQ~
Fve meyemes cevegpe efmeæ nesles, Ùen keânleer ßeerefpeveJeeCeer nw~~
pees YeesieYetefceÙeeB cuesÛÚKeb[, veefoÙeeB heJe&le Je=#eeefokeâ nQ~
Ghemeie& efveefceòe cenecegefveieCe, Gve mLeue mes Yeer efmeefæ uenW~~2~~
keâesF& vej meeÌ{s leerve neLe, kegâÚ meJee heeBÛe meew Oeveg<e legbie~
vej efMeJe heeles peIevÙe Gòece, ceOÙece Yeer ceefOe TBÛeeF& Ùegle~~
Fve DeieefCele DeJeieenve mebÙegle, pees efmeæ ngS Gve $ewkeâeefuekeâ~
meye efmeæeW keâes efveleØeefle hetpetB, cesjer Deelcee nes mJeÙebefmeæ~~3~~
keâesF& ceeveJe kegâÚ DeefOekeâ Dee", Je<eeX keâer peIeve DeeÙeg ueskeâj~
keâesF& Fkeâ keâesšer hetJe& Je<e& keâer, Gòece DeeÙet keâes ueskeâj~~
ceOÙece kesâ Yeso ceOÙeiele meye, Fve DeeÙet mes pees efmeæ ngS~
Gve meyekeâes hetpetB Yeefòeâ effueS, Dehece=lÙeg šues yeme FmeerefueS~~4~~
keâes F & vej Œeer Y eeJeJes o , Je veheg b m ekeâ YeeJeJes o ues k eâj~
keâesF& vej heg®<e YeeJeJesoer, Ùes efMeJeheo heeles leerveeW vej~~
hej efveef§ele ner nes õJÙeheg®<e, efmeæevle Ùener yeleueelee nw~
mece efJe<eceJeso mes efmeæ ngS, Gve JebotB Jes megKeoelee nQ~~5~~
keâesF& cegefve peve he©eemeve mes Ùee, Ke[dieemeve mes efmeæ yeveW~
efmeæer keâe Deemeve DevÙe veneR, Ùen meye efmeæevle«ebLe JeCeX~~
Fve meyekesâ Yeer Deekeâej JeneB, Deelcee ØeosMe mes yeve peeles~
nes osn ve° efheâj Yeer Jewmes, ceeveW Gve JebotB ceve ueekesâ~~6~~
meye efJeosn#es$e ceW keâce&Yetefce, MeeÕele Jenb keâeue ÛelegLe& meoe~
YejlewjeJele ceW ÚnkeâeueeW keâe, heefjJele&ve neslee jnlee~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
DeJemeefhe&Ceer ÛeewLes keâeue leLee, Glmeefhe&Ceer keâeue leermejs mes~
ngb[eJemeefhe&Ceer eflemejs ceW, efMeJe hengBÛes vecetB GvnW ®efÛe mes~~7~~
Ún ceeme Dee" meceÙeeW ceW Ún meew, Dee" cegveer efMeJe peeles nQ~
Fme lejn Devebleeveble Yetle-YeeJeer vej efmeæ keâneles nQ~~
Gve meYeer efmeæ hejces‰er keâer, hetpee DeÛee& mlegleer keâ™B~
efvepe Deelce megOeejme heer keâjkesâ, efvepe ceW ner efvepe keâes Øeieš keâ™B~~8~~
leerLeËkeâj neskeâj hebÛekeâuÙeeCekeâ, $eÙe ÉÙe hee yeng efmeæ ngS~
Ûe›esâÕej nueOej keâeceosJe, Gòece heo hee yeng efmeæ ngS~~
meeceevÙe cevegpe DeieefCele Deveble, meye keâce& ve° keâj efmeæ ngS~
Gve meye $ewkeâeefuekeâ efmeæeW keâes, ceQ vecetB meoe Oej Yeefòeâ efnÙes~~9~~
meye efieefj Jeve heJe&le iegheâe veoer, mejJej le® ketâhe leÌ[eieeW mes~
leueIej veYe Deebieve efÚõ efyeueeefokeâ, peue Leue kesâ meye YeeieeW mes~~
ces® keâer Ûetefuekeâe mes peneB mes, nw yeeuecee$e Deblej Thej~
Gme peien ces® keâer iegheâe Deeefo mes, efmeæ ngS JebotB ®efÛeOej~~10~~
-Ieòee-
peÙe efmeefæJeOetJej, peiehejcesÕej, hejceefhelee j#ee keâerpes~
cegPe ‘%eeveceleer’ keâes, efvepeheo os oes, hesâj Yeues kegâÚ cele oerpes~~11~~
oesne- {eF&Éerhe mes efmeæheo, Øeehle keâjW pees YeJÙe~
Gve meyekeâes efvele Yeefòeâ mes, pepele efceues heo veJÙe~~12~~
Ô ÜeR meeOe&ÉÙeÉerheÉÙemecegõsYÙe: efmeæheoØeehle$ewkeâeefuekeâmeJe&efmeæsYÙe:
peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
MeebleÙes MeebefleOeeje~ efoJÙe heg<heebpeefue:~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(393) (394) lesjnÉerhe efJeOeeve
yeÌ[er peÙeceeuee
-meesj"e-
lesjnÉerhe ceneve, efpeveie=n efpeveØeeflecee vecet~B
iegCe jlveeW keâer Keeve, leerLeËkeâj YeieJevle nQ~~1~~
-MebYeg Úbo-
peÙe peÙe DenËle osJe efpeveJej, peÙe peÙe ÚŸeeefueme iegCe kesâ Oeejer~
peÙe meceJemejCe JewYeJe ßeerOej, peÙe peÙe Deveble iegCe kesâ Oeejer~~
peÙe peÙe efpeveJej kesâJeue%eeveer, ieCeOej Deveieej kesâJeueer meye~
peÙe iebOekegâšer ceW efoJÙeOJeveer, megveles DemebKÙe megj vej heMeg meye~~2~~
Fve Fkeâ meew meòej keâce&Yetefce ceW, kesâJeefue ØeYeg nesles jnles~
efheâj keâce& DeIeeleer Yeer nvekeâj, Jes efmeefæJeOet Jejles jnles~~
Ssmes Ùes efmeæ Deveble ngS, nes jns Deewj Yeer nesJeWies~
peÙe peÙe meye efmeæeW keâer Jes cegPe efmeefæ ceW efveefceòe nesJeWies~~3~~
efvepe meecÙe megOeejme DeemJeeoer, cegevf eieCe penB efvelÙe efJeÛejles nQ~
DeeÛeeÙe& ØeJej ÛeGefJeOe mebIe kesâ, veeÙekeâ penB ceeie& ØeJelex nQ~~
oer#ee efMe#ee oskeâj efMe<ÙeeW hej, Deveg«en-efve«en Yeer keâjles~
ØeeÙeef§ele oskeâj Megæ keâjW, yeeuekeâJeled hees<eCe Yeer keâjles~~4~~
ieg® GheeOÙeeÙe cegefve Debie hetJe&, MeeŒeeW keâe JeeÛeve keâjles nQ~
ÛeGefJeOe mebIeeW keâes ÙeLeeÙeesiÙe, ßegle keâe DeOÙeeheve keâjles nQ~~
efceLÙeelJe efleefcej mes ceeie& Yeü°, peve keâes mecÙekeâd heLe efoKeueeles~
pees hejbheje mes ieg®cegKe mes, heÌ{les Jes efvepe efveefOe keâes heeles~~5~~
efvepe Deelce meeOevee ceW ØeJeerCe, DeefleIeesj lehemÙee keâjles nQ~
Jes meeOet efMeJeceejie meeOeW, yeng $e+efæ efmeefæ keâes Jejles nQ~~
efJeef›eâÙee $e+efæ ÛeejCe $e+æer, meJeez<eefOe $e+æer Oejles nQ~
De#eerCe ceneveme $e+æer mes, meye peve keâes leefhe&le keâjles nQ~~6~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (395)
Fve meye ner keâce&YetefceÙeeW ceW, pevceW ner cegefve yeve mekeâles nQ~
efheâj ieieve ieceve $e+æer yeue mes, meJe&$e YeüceCe keâj mekeâles nQ~~
Jes {eF& Éerhe lekeâ ner peeles, Gmemes yeenj veefnb pee mekeâles~
vej pevce Je cegòeâer ceeie& ÙeneR, ÙeneB mes ner efmeæer hee mekeâles~~7~~
leerLeËkeâj Oece&Ûe›eâOeejer, efpeve Oece& ØeJele&ve keâjles nQ~
Fve keâce&YetefceÙeeW ceW ner Jes, efMeJeheLe keâe Jele&ve keâjles nQ~~
peÙe peÙe Fme pewve Oece& keâer peÙe, Ùen meeJe&Yeewce nw Oece& keâne~
meye ØeeefCecee$e keâes DeYeÙeoeve, osJes meye megKe keâer Keeve keâne~~8~~
leerLeËkeâj kesâ cegKe mes efKejleer, JeeCeer meye peve keâuÙeeCeer nw~
ieCeOej ieg® Gmekeâes OeejCe keâj, meye «ebLe jÛeW efpeveJeeCeer nw~~
ieg® hejcheje mes Deye lekeâ Yeer, Ùen meejYetle efpeveJeeCeer nw~
Fmekeâer pees hetpee Yeefkeäle keâjW, Gvekesâ YeJe YeJe ogKe neveer nw~~9~~
Fme ØeLece ner pecyetÉerhe ceOÙe, MeeÕele efpeveie=n Deªòej nQ~
efpevecebefoj MeeÕele Ûeej Melekeâ, DeªeJeve lesjnÉerhe ceW nQ~~
meye meele keâjesÌ[ yenòej ueKe, efpevecebefoj YeJeveJeeefme kesâ nQ~
Ûeewjemeer ueeKe meòeeveJes npeej, lesFme Jewceeefvekeâ kesâ nQ~~10~~
De" keâesefš megÚhheve ue#e meòeeveJes, menme Ûeej meew FkeäÙeemeer~
meye efpeveie=n MeeÕele ef$eYegJeve kesâ, ceQ vecetB vecetB Ùes megKe jeMeer~~
veJemeew heÛeerme keâesšer $esheve De®, ueeKe meòeeFme menme keâneR~
veJemeew DeÌ[leeefueme efpeve Øeeflecee, Fve efpeveie=n keâes ceQ vecetB mener~~11~~
JÙeblej pÙeesefle<e kesâ DemebKÙeele, efpeveie=n keâer efpeve ØeefleceeSB nQ~
Øeefle efpeveie=n Fkeâ meew Dee", Skeâ meew Dee" jnW ØeefleceeSB nQ~~
Fve keâce& Yetefce ceW DeieefCele Yeer, ke=âef$ece efpeveie=n efpeve ØeefleceeSB~
megjheefle Ûe›eâer nueOej Deeefokeâ, vej megjke=âle Jebole megKe heeSB~~12~~
pees Øeeflecee ØeeefleneÙe& mebÙegle, De® Ùe#e Ùeef#eCeer mes Ùegle nQ~
efvepe efÛevn Je cebieue õJÙe meefnle, Jes DenËleeWs keâer Øeefleke=âefle nQ~~
meye ØeeefleneÙe& efÛevneefo jefnle, Øeeflecee efmeæeW keâer keânueeleeR~
DeLeJee Deke=âef$ece ØeefleceeSB, meye efmeæeW keâer ceeveer peeleeR~~13~~
(396) lesjnÉerhe efJeOeeve
DeeÛeeÙe& GheeOÙeeÙe meeOet keâer, ØeefleceeSB keâce&Yetefce ceW nQ~
kegâÚ hebÛehejces‰er veJe osJeeW, keâer ØeefleceeSB Yeer efveefce&le nQ~~
DenËle efmeæ DeeÛeeÙe& GheeOÙeeÙe, meeOeg hebÛe hejces‰er nQ~
efpeveOece& efpeveeiece efpeveØeeflecee, efpeveie=n meye efceue veJeosJe keânW~~14~~
Ùes nesles keâce&YetefceÙeeW ceW, nes Ûegkesâ DevebleeW nesJeWies~
Fve meyekeâes Jebove yeej-yeej, YeòeâeW kesâ keâefueceue OeesJeWies~~
{eF& ÉerheeW ceW Fkeâ meew mee", efJeosn #es$e ceeves ßegle ceW~
hegefve heeBÛe Yejle hebÛewjeJele, efceue Fkeâ meew meòej Yet FveceW~~15~~
Fve {eF& ÉerheeW mes yeenj, yeme MeeÕele efpeveie=n efpeveØeeflecee~
veefnb hebÛe hejceieg® Deeefo JeneB, veefnb efMeJeheLe veefnb vej ieceve JeneB~~
meye Fbõ-FbõeCeer osJe osefJeÙeeB, Yeòeâer mes JeneB peeles nQ~
Jebove hetpeve DeÛe&ve keâjkesâ, DeefleMeeÙeer hegCÙe keâceeles nQ~~16~~
efheâj Yeer Fve keâce&YetefceÙeeW ceW, pevces ceeveJe megke=âleMeeueer~
pees jlve$eÙe keâe meeOeve keâj, efMeJe Øeehle keâjW ceefnceeMeeueer~~
leerLeËkeâj Deeefo ceneheg®<eeW keâes, megjheefle Yeer Jebove keâjles~
keâye efceues cevegpeYeJe lehe OeejW, efMeJe uenW YeeJevee ceve Oejles~~17~~
Fve keâce&Yetefce keâer ceefncee mes ner, {eF& Éerhe ceneve keâne~
efvepe Deelce megOeejme DeemJeeoer, cegefveieCe keâjles nQ Jeeme ÙeneB~~
yeefnjelce DeJemLee ÚesÌ[ Deblejelcee yevekeâj heg®<eeLe& keâjW~
hejceeveboece=le DeemJeeoer, hejceelcee yeve efMeJeveeefj JejW~~18~~
ns veeLe! Deveeoer mes ueskeâj, Deye lekeâ Yeer DevebleeW keâeueeW lekeâ~
ÛeejeW ieefle ceW ceQ Ietce jne, ogKe mene DevebleeW keâeueeW lekeâ~~
Deye OevÙe ngDee legce Yeefòeâ effceueer, mecÙeioMe&ve keâes Øeehle efkeâÙee~
yeme jlve$eÙe keâes hetCe& keâjes, Fme nslet mes ner MejCe efueÙee~~19~~
pees kegâÚ Ûeeefj$e Oeje ceQves, Jen efvejefleÛeej efveoex<e yeves~
nes Deble meceeOeer mes cejvee, efvepe kesâ ner iegCe neW Øeehle Ieves~~
neW DeeefOe JÙeeefOe Ghemeie& Yeues ner, veeLe! Deehe ceW Yeefòeâ jns~
ns veeLe! Deehekesâ ner ÛejCeeW mes, ceve cesje Devegjòeâ jnss~~20~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee
peÙe ieescešsMe peÙe yeengyeueer, efpevekesâ ÛejCeeW kesâ meefvveOe ceW~
Ùen lesjnÉerhe ceve ceW DeeÙee, pees Deepe yevee nefmleveehegj ceW~~
peÙe hebÛe ces® heJe&le mJeefCe&ce, peÙe ceOÙeueeskeâ kesâ efpevecebefoj~
peÙe osJeYeJeve kesâ ÛewlÙeeueÙe, GveceW efpeveJej Øeeflecee megKekeâj~~21~~
Fvekesâ oMe&ve mes heehe šueW, nes hegCÙe Øeieš peie ceW KÙeeleer~
peve ceveeskeâecevee pees keâjles, Jen MeerIeÇ meheâue osKeer peeleer~~
peÙe $e+<eYe Deeefo Ûeeweyf eme efpeveJej, meercebOej Deeefo yeerme ØeYeg keâer~
peÙe heebÛe Yejle hebÛewjeJele kesâ, leerLeËkeâj YeieJebleeW keâer~~22~~
peÙe Fkeâ meew meòej meceJemejCe keâer, Ûelegceg&Keer ØeefleceeDeeW keâer~
Ùes Ún meew Demmeer efpeveØeeflecee, Deevebefole nes JebotB efvele ner~~
ÛeejCe $e+æerÕej $e+ef<eieCe Yeer, peneB Jebove keâjves peeles nQ~
Megæelcee kesâ Devegjeieer Yeer, JeneB efvepe Deelcee keâes OÙeeles nQ~~23~~
peÙe peÙe DenËle efmeæ metjer, peÙe GheeOÙeeÙe meeOetieCe keâer~
peÙe peÙe efpeveOece& efpeveeiece keâer, peÙe peÙe efpeveefyebye efpeveeueÙe keâer~~
peÙe peÙe veJeosJe leervekeâeefuekeâ, peÙe efÛevceÙe pÙeeself e efvejbpeve keâer~
peÙe peÙe $ewueeskeäÙe DeYeÙeoeÙekeâ, peÙe peÙe peÙe ßeerepf eveMeemeve keâer~~24~~
-oesne-
meye efpeveJej efpeveefyebye keâes, vecetB vecetB vele ceeLe~
‘%eeveceleer’ kewâJeuÙe nes, Ùener ØeeLe&vee veeLe!~~25~~
-MebYeg Úbo-
ßeer lesjnÉerhe efJeOeeve YeJÙe, pees YeeJeYeefòeâ mes keâjles nQ~
Jes efvele veJe cebieue Øeehle keâjW, mechetCe& og:Ke keâes njles nQ~~
efheâj lesjnJeeB iegCemLeeve heeÙe, DenËle DeJemLee ueYeles nQ~
kewâJeuÙe ‘%eeveceefle’ efkeâjCeeW mes, ef$eYegJeve Deeueesekf eâle keâjles nQ~~
~~ FlÙeeMeerJee&o: ~~
(397) (398) lesjnÉerhe efJeOeeve
ØeMeefmle
ßeer MeebefleveeLe ßeer kegbâLegveeLe, ßeer DejefpeveJej keâes keâ™B veceve~
leerveeW leerLeËkeâj Ûe›eâJeefle& Deew keâeceosJe Fve heo Jevove~~
Ùes leerveeW leerLeËkeâj $eÙe-$eÙe, heo kesâ Oeejer nQ peie Øeefmeæ~
Ùes nefmleveeiehegj ceW pevces, cegPekeâes osJeW jlve$eÙe efveefOe~~1~~
MegYe mebJeled Jeerj efveJee&Ce Ûeewefyeme meew, Deªòej Leer IeÌ[er OevÙe~
DeeÛeeÙe& osMeYet<eCe ieg® mes, ceQ yeÇÿeÛeÙe& ›ele efueÙee OevÙe~~
Leer MejohetefCe&cee pevce efleLeer, Gme ner efove ie=n heefjlÙeeie efkeâÙee~
F&meJeer meved GVeermemeew yeeJeve, ceW De"jn Je<e& keâes hetCe& efkeâÙee~~2~~
ßeer cetuemebIe ceW kegbâokegbâo, DeecveeÙe MeejoeieÛÚ keâne~
ieCe yeueelkeâej ceevee FmeceW, meye cegefveÙeeW keâes Jebovee cene~~
Fme keâefueÙegie ceW Ûeeefj$e Ûe›eâJeleea DeeÛeeÙe& Meebeflemeeiej~
Gvekesâ Fkeâ efMe<Ùe ngS metjer, efpevekeâe Lee veece heeÙemeeiej~~3~~
Fvekesâ megefMe<Ùe peÙekeâerefle& ngS, Fvekesâ nQ efMe<Ùe osMeYet<eCe~
DeeÛeeÙe&jlve peie ceW Øeefmeæ, Ùes KÙeele efJeÕe ceW peieYet<eCe~~
mebJeled* Ûeewefyememeew GvÙeemeer, Ûeebovehegj ceW Fve ieg®Jej ves~
#egefuuekeâe Jeerjceefle efkeâÙee cegPes, MegYe Ûew$e yeoer Skeâce efleefLe ceW~~4~~
Ûeewefyeme meew FkeäÙeemeer1 oef#eCe, pee MeebefleefmebOeg kesâ oMe& efkeâS~
peye Fveves Ùece mebvÙeeme efueÙee, efvepe heó Jeerjmeeiej keâes efoS~~
ieg® Dee%ee mes peÙehegj Deekeâj, ieg® JeerjefmebOeg keâe oMe& efkeâÙee~
efheâj ceeOeesjepehegje ceW ner, ieg® ves oer#ee2 DeeefÙe&keâe efoÙee~~5~~
cegPekeâes cene›ele os ‘%eeveceleer’ keâj, peerJeve cesje meeLe& efkeâÙee~
mJeeOÙeeÙe he"ve-hee"ve keâjkesâ, ceQves kegâÚ %eeveeYÙeeme efkeâÙee~~
Ûeewefyeme meew eflejemeer3 mebJeled ceW, ieg®Jej keâer meceeOeer nesves hej~
Gve ØeLece efMe<Ùe efMeJemeeiej cegevf e, DeeÛeeÙe& ngS ÛeGmebIe efnlekeâj~~6~~
* meved 1953 ÙeneB mebJeled mes Jeerj efveJee&Ce mebJeled efueÙee nw~ 1.meved 1955~ 2. meved 1956~ 3. meved 1957~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (399)
Ûeewefyememeew veJeemeer1 mebJeled ceW, DeeÙee&mebIe he=Lekedâ efJenej efkeâÙee~
mecceso efMeKej Jebove keâjkesâ, efheâj ßeJeCeyesueiegue ieceve efkeâÙee~~
Ûeewefyeme meew FkeäÙeeveJes2 mebJeled, ßeer yeengyeueer keâe OÙeeve efkeâÙee~
Fme lesjnÉerhe kesâ Deke=âef$ece, efpevecebefoj keâe MegYe Yeeve ngDee~~7~~
Gme ner efveefceòe mes Deepe nefmleveehegj ceW pecyetÉerhe yevee~
jepee ßesÙeebme ves mJehve ceW osKee, ces® ÙeneB meekeâej yevee~~
Ùen kewâmee mJeefCe&ce Ùeesie Denes! Fme ner veiejer ceW jÛevee keâe~
efvele Ùeeo jnsiee $e+<eYeosJe, Deenejoeve De® oelee keâe~~8~~
mebJeled heÛeermemeew oes ceQves, Jej lesjnÉerhe efpeveie=n hetpee~
FvõOJepe veece efJeOeeve jÛee, Fme mece veefnb DevÙe keâesF& otpee~~
mebJeled heÛeerme meew Dee" ceW pecyetÉerhe %eeve pÙeesleer efvekeâueer~
efouueer mes Oece& ØeYeeJevee efnle, yeng pewveOece& keâes efJepeÙe efceueer~~9~~
Yeejle keâer ØeOeeveceb$eer Fvõe-ieebOeer kesâ keâj keâceueeW mes~
GVeerme meew efyeÙeemeer Ûeej petve keâes, ngDee ØeJele&ve JewYeJe mes~~
hetjs Yeejle ceW leerve Je<e& lekeâ, Fmekeâe YeüceCe DehetJe& ngDee~
yeng jepeveerefle vesleeDeeW ves, Fmekeâe mJeeiele Yejhetj efkeâÙee~~10~~
meJe&$e DeeEnmee Oece& Skeâlee, keâe ØeÛeej meewneo& Øesce~
yeng pewve DepewveeW ves efceuekeâj, mJeeiele keâj Oeejs ›ele Je vesce~~
mebJeled heÛeerme meew iÙeejn MegYe, JewMeeKe megoer De°efce efleefLe kesâ~
meved GVeerme meew heÛÛeemeer ceW, DeªeF&me ceF& keâes pÙeesleer Ùes~~11~~
vejefmebn jeJe j#ee ceb$eer ves, mLeeefhele keâer nefmleveehegj ceW~
Ùen %eevepÙeesefle ØepJeefuele DeKebef[le, keâer pees ceevÙe ngF& peie ceW~~
Fme pecyetÉerhe efpeveØeefleceeDeeW keâe, $e+<eYeosJe Øeeflecee keâe leye~
ngDee hebÛekeâuÙeeCekeâ MegYe JewMeeKe-megoer De°efce mes yeejme lekeâ~~12~~
ØelÙeskeâ osMe kesâ vej veejer, pees %eeve pÙeesefle ceW Fvõ yeves~
meyeves ces™ hej ÛeÌ{ keâjkesâ, DeefYe<eskeâ efkeâÙee nes cegefole Ieves~~
1. efomecyej meved 1962~ 2. meved 1965~
(400) lesjnÉerhe efJeOeeve
Fme pecyetÉerhe keâes osKe meYeer peve, ieodieo nes peÙe-peÙe yeesues~
meye mJeÙeb efmeæ ØeefleceeDeeW kesâ, oMe&ve keâj ceve keâheeš Keesues~~13~~
DeefleMeeÙeer ces® megoMe&ve kesâ, oMe&ve mes F&efhmele heâueles nQ~
Ùes keâuheJe=#e ceneJeerj ØeYet, meye cevejLe hetjs keâjles nQ~~
Je=<eYesMe Meebefle kegbâLet Dej efpeve, YejlesMe yeengyeefue iegCe ieeÙeW~
ceefCeYeõ DeveeJe=le Ùe#e mLeue keâer, j#ee keâjkesâ ÛecekeâeÙeW~~14~~
pees De°menœeer «ebLe Je cetueeÛeej JÙeekeâjCe Deeefo MeeŒe~
DevegJeeo efkeâÙee kegâÚ efueKeer hegmlekeWâ, {eF& meew mes DeefOekeâ MeeŒe~~
ßeer kegbâokegbâo ke=âle efveÙecemeej, ØeeYe=le keâer mebmke=âle šerkeâe ceW~
mÙeeÉeo Ûeefvõkeâe veece jÛeer, DevegJeeo efkeâÙee efvepe Yee<ee ceW~~15~~
ßeer FvõOJepe ceC[ue efJeOeeve, jÛevee peve-peve ceve YeeF& nw~
Meebleer efJeOeeve De® leerme ÛelegefJeËMeefle efJeOeeve megKeoeF& nQ~~
ßeer keâuheõgce Deeefokeâ efJeOeeve, ceneJeerj efJeOeeve efueKes ceQves~
Skeâe«e OÙeeve keâe nes DeYÙeeme, Ùen ner DeefYeuee<ee nw ceve cesb~~16~~
DeeefÙe&keâe jlveceefle ceeleepeer, jefnb lesjn Je<e& cesjs mebIe ceW~
cesjer jÛeveeSB osKe-osKe, nef<e&le nesleer LeeR yeng ceve ceW~~
ÙeneB ces® Øeefle‰e keâes osKee, neskeâj DeMeòeâ Yeer meeLe efoÙee~
Fme %eevepÙeesefle kesâ ØeJele&ve keâer, cenleer ØeYeeJevee osKe efueÙee~~17~~
efvepe #eerCe osn keâes osKe ÙeneR, efJeefOe mes meceeefOe keâes «enCe efkeâÙee~
Leer ceeIe Jeoer veJeceer hebõn, peveJejer osn keâes lÙeeie efoÙee~~
mebJeled heÛeerme meew iÙeejn ceW, Fme hebÛekeâuÙeeCekeâ mes henues~
Ùes mebÙeeflekeâe mJeie&mLe ngFË, Fve keâerefle& meoe peie ceW hewâues~~18~~
peÙeMeerue jnW Ùes cece peveveer, Fvekesâ ner melmebmkeâejeW mes~
JeÙe De"jn Je<e& ceW ner ceQves, ie=nlÙeeie efoÙee heg®<eeLeeX mes~~
peÙeMeerue jnW DeeÛeeÙe& Meebeflemeeiej Ûeefj$e Ûe›eâer ÙeefleJej~
peÙeMeerue jnW Gve heóefMe<Ùe, DeeÛeeÙe& Jeerjmeeiej ieg®Jej~~19~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (401)
mebJeled heÛeerme meew GefVeme1 ceW, Oeve lesjme yeÇeÿe cegntle& meceÙe~
meeceeefÙekeâ ceOÙe OÙeeve ceW ßeerØeYeg, $e+<eYeosJe kesâ oMe& ngS~~
yeme ngF& YeeJevee ÛeuetB DeÙeesOÙee, $e+<eYeosJe kesâ oMe& keâ™B~
ØeYeg keâe cenecemlekeâeefYe<eskeâ, nesJes ØeYeeJevee efJeMeo keâ™B~~20~~
Ùen MeeÕele leerLe& DeÙeesOÙee nw, meye leerLeËkeâj keâer pevceYetefce~
mebhetCe& efJeÕe ceW Øekeâefšle nes, ßeer $e+<eYeosJe keâer pevceYetefce~~
leye lesjnÉerhe efpeveeueÙe keâe, ngDee efMeueevÙeeme nefmleveehegj ceW~
hegvejheer memebIe efJenej efkeâÙee, Jej leerLe& DeÙeesOÙee oMe& keâjves~~21~~
mebJeled heÛeerme meew Fkeäkeâerme2 ceW, ngDee Je<ee&Ùeesie nefmleveehegj ceW~
ngDee pebyetÉerhe keâe ceneceneslmeJe, MejlhetefCe&cee MegYe efleefLe ceW~~
ßeer <ešdKeC[eiece keâer mebmke=âle, šerkeâe efueKevee ØeejbYe efkeâÙee~
pees nw efmeæevle efÛebleeceefCe meeLe&keâ, veecee DeefleMeÙe mejue efkeâÙee~~22~~
efheâj ceebieerlegbieer ieceve ngDee, JeneB hebÛekeâuÙeeCekeâ ngDee ßes‰~
ßeer $e+<eYeosJe keâer Fkeâ meew De" hegâš, cetefle& yeves mebkeâuhe ngDee3~~
efouueer ceW Deekeâj $e+<eYeosJe kesâ, ngS DeefleMeeÙeer keâeÙe& ßes‰~
Ûeewyeerme keâuheõgce Ùe%e cene-efveJee&Ce ceneslmeJe Deeefo pÙes‰~~23~~
ßeer $e+<eYeosJe kesâ meceJemejCe4 keâe, ßeerefJenej Yeejle Yej ceW~
oer#ee Yetceer kewâJeuÙeYetefce, ngDee leerLe& ØeÙeeie ØeefLele peie ceW~~
efheâj ceneJeerj keâer pevceYetefce, kegâC[uehegj5 peerCeexæej ngDee~
meccesoefMeKej leerjLe Jebove, keâjkesâ cece peerJeve OevÙe ngDee~~24~~
ßeer heeÕe&veeLe le=leerÙe menœeeyoer keâe keâjes ceneslmeJe meye~
efkeâÙee JeejeCeefme mes GodIeešve6, efpeveMeemeve jns ØeYeeJeer efvele~~
efheâj nefmleveeiehegj ceW DeeF&, ØeYeg MeebefleveeLe keâer ÚeÙee ceW~
ÙeneB ÛelegLe& pecyetÉerhe cene-ceneslmeJe Deeefo efkeâÙes meyeves~~25~~
1. Dekeäštyej F&meJeer meved 1992~ 2. F&meJeer meved 1995~ 3. F&meJeer meved 1996~
4. F&meJeer meved 1998~ 5. F&meJeer meved 2003-2004~ 6. meved 2005
(402) lesjnÉerhe efJeOeeve
ome Je<eeX ceW leerjLe Ùee$ee Je, Oece& ØeYeeJekeâ keâeÙe& ngS~
leerLeeX hej veJeefvecee&Ce Deewj, efouueer ceW ceneefJeOeeve ngS~~
Fme ceOÙe megšerkeâe efueKeves ceW, veefnb efkebâefÛeled Yeer JÙeJeOeeve ngDee~
Ùen mejmJeleer keâe ner Øemeeo, <ešdKeC[eiece pees hetCe& ngDee~~26~~
meesuen «ebLeeW keâer šerkeâekeâj, cesje peerJeve ke=âleke=âlÙe ngDee~
šerkeâe efmeæevlemegeÛf evleeceefCe mes, ceve efÛeefvlele heâue Øeehle efkeâÙee~~
mebJeled heÛÛeerme meew leWefleme ceW, JewMeeKe ke=â<Ce ogefleÙee efleefLe ceW~
<ešdKeC[eiece efmeæevlemegefÛevleeceefCe keâes hetCe& efkeâÙee ceQves~~27~~
JewMeeKe Megkeäue iÙeejme mes hetCee&, lekeâ DeefleMeeÙeer efleefLe Gòece~
lesjnÉerheeW kesâ efpeveefyecyeeW keâe, hebÛekeâuÙeeCekeâ ngDee ØeLece~~
Fme lesjnÉerhe efpeveeueÙe kesâ, Thej mJeefCe&ce keâueMeejesnCe~
<ešdKeC[eiece šerkeâe hetleea keâe, DeeOÙeeeflcekeâ keâueMeejesnCe~~28~~
Fve oes keâueMeejesnCe mes ceQves, Dehevee peerJeve OevÙe efkeâÙee~
efheâj lesjnÉerhe efJeOeeve jÛeBt, Ùen YeeJe ùoÙe ceW Øeieš ngDee~~
Fme efJeOeeve ceW hetpeeSB leerme, nQ peÙeceeueeSB leerme Skeâ~
Fkeäkeâerme Melekeâ meòeeFme DeIÙe&, Deew hetCe& DeIÙe& nQ Fkeâ meew Fkeâ~~29~~
Dee<eeÌ{ Megkeäue <e‰er efleefLe ceW, Ùen efJeOeeve cesje hetCe& ngDee~
Fme lesjnÉerhe efpeveeueÙe ceW, Ùen Deveg‰eve Yeer ØeLece ngDee~~
mebJeled heefÛÛeme meew leWefleme keâe, Ùen Je<e& mJeCe& Fefleneme yevee~
mJeefCe&ce Ùen lesjnÉerhe efpeveeueÙe, DeefleMeeÙeer peieKÙeele yevee~~30~~
peye lekeâ efpeveOece& jns peie ceW, ÙenB lesjnÉerhe mLeeefÙe jns~
ßeer <ešdKeC[eiece keâer šerkeâe, efÛevleeceefCe Yeer heâueoeefÙe jns~~
Ùen lesjnÉerhe efJeOeeve meYeer, YeòeâeW keâes Gòece heâue osJes~
kewâJeuÙe ‘‘%eeveceefle’’ nesves lekeâ, cegPekeâes Yeer mJeeeflcekeâ megKe osJes~~31~~
~~ Fefle Meb YetÙeeled~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (403)
lesjnÉerhe jÛevee keâer Deejleer
-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûeboveeceleer
Deejefle keâjes js,
lesjnÉerheeW kesâ efpeveefyecyeeW keâer, Deejefle keâjes js~~ šskeâ.~~
leerve ueeskeâ ceW ceOÙeueeskeâ kesâ, Deboj Éerhe DemebKÙe keâns~
GveceW mes lesjnÉerheeW ceW, Deke=âef$ece efpeveefyebye jnW~~
Deejefle keâjes, Deejefle keâjes, Deejefle keâjes js,
ÛeG meew DeªeJeve efpevecebefoj keâer, Deejefle keâjes js~~1~~
FveceW {eF& ÉerheeW lekeâ ner, cevegpe #es$e keânueelee nw~
hebÛe Yejle hebÛewjeJele, #es$eeW keâe ÂMÙe megnelee nw~
Deejefle keâjes, Deejefle keâjes, Deejefle keâjes js,
ßeerhebÛeces® kesâ efpeveefyecyeeW keâer, Deejefle keâjes js~~2~~
hebÛece #eerj mecegõ keâs peue mes, ØeYeg keâe pevce vnJeve neslee~
De°ce Éerhe veboerÕej ceW, FvõeW Éeje DeÛe&ve neslee~~
Deejefle keâjes, Deejefle keâjes, Deejefle keâjes js,
kegâC[ueJej Deewj ®ÛekeâJej Éerhe keâer, Deejefle keâjes js~~3~~
Fve meyekeâe JeCe&ve efleueesÙe-heCCeefòe «ebLe ceW efceuelee nw~
oMe&ve keâj mee#eeled hegCÙe keâe, keâceue ùoÙe ceW efKeuelee nw~~
Deejefle keâjes, Deejefle keâjes, Deejefle keâjes js,
{eF& ÉerheeW kesâ meceJemejCe keâer, Deejefle keâjes js~~4~~
ieefCeveerØecegKe %eeveceleer ceeleepeer ves nceW yeleeÙee nw~
nefmleveehegj ceW Ùen jÛevee, efpevecebefoj ceW yeveJeeÙee nw~~
Deejefle keâjes, Deejefle keâjes, Deejefle keâjes js,
‘‘Ûevoveeceleer’’ Fme DeodYegle ke=âefle keâer, Deejefle keâjes js~~5~~
(404) lesjnÉerhe efJeOeeve
Yepeve
-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûeboveeceleer
lepe&-legce keâjes ØeYeg mes Øeerle.........
keâjes efmeæeW keâe iegCeieeve, DeJemej DeeÙee nw~
jÛee lesjnÉerhe efJeOeeve, DeefleMeÙe ÚeÙee nw~~
heeBÛe ces®heJe&le nQ FmeceW, Demmeer efpeveØeefleceeSB GveceW~
Ùes ueieles mJeCe& meceeve, DeefleMeÙe ÚeÙee nw~~1~~keâjes.~~
lesjnÉerhe ceW kegâue efpevecebeof j, Ûeej Melekeâ DeúeJeve megob j~
Ùes nQ MeeMJele efpeveOeece, DeefleMeÙe ÚeÙee nw~~2~~keâjes.~~
osJeYeJeve Yeer Dee" Melekeâ nQ, GveceW ÛewlÙeeueÙe MeeseYf ele nQ~
nQ GveceW cetefle& ceneve, DeefleMeÙe ÚeÙee nw~~3~~keâjes.~~
Fkeâ meew meòej meceJemejCe nQ, GveceW ÛelegcegK
& eer YeieJeve nQ~
GvnW Pegkeâ-Pegkeâ keâjes ØeCeece, DeefleMeÙe ÚeÙee nw~~4~~keâjes.~~
henuee DeJemej DeeÙee peie ceW, lesjnÉerhe yevee nw meÛe ceW~
meye Pegkeâ-Pegkeâ keâjes ØeCeece, DeefleMeÙe ÚeÙee nw~~5~~keâjes.~~
DeefleMeÙekeâejer nw Ùen jÛevee, Fmekesâ oMe&ve ceve mes keâjvee~
neW efmeæ legjle meye keâece, DeefleMeÙe ÚeÙee nw~~6~~keâjes.~~
%eeveceleer ceeleepeer keâer ceefncee, Gvekesâ %eeve keâer nw Ùen ieefjcee~
‘‘Ûevovee’’ keâjs iegCeieeve, DeefleMeÙe ÚeÙee nw~~7~~keâjes.~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (405)
efJeOeeve keâer jÛeefÙe$eer ieefCeveerØecegKe
ßeer %eeveceleer ceeleepeer keâer hetpeve
jÛeefÙe$eer-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûeboveeceleer
mLeehevee
hetpeve keâjes peer-
ßeer ieefCeveer %eeveceleer ceeleepeer keâer, hetpeve keâjes peer~
efpevekeâer hetpeve keâjves mes, De%eeve efleefcej veMe peelee nw~
efpevekeâer efoJÙe osMevee mes, MegYe %eeve ùoÙe yeme peelee nw~~
Gvekesâ ßeer ÛejCeeW ceW, Dee£eveve mLeeheve keâjles nQ~
meefVeefOekeâjCe efJeOeerhetJe&keâ, heg<heebpeefue Deefhe&le keâjles nQ~~
heg<heebpeefue Deefhe&le keâjles nQ~.......
hetpeve keâjes peer,
ßeer ieefCeveer %eeveceleer ceeleepeer keâer hetpeve keâjes peer~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleŠ ! De$e DeJelej DeJelej mebJeew<ešd Dee£eveveb~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleŠ ! De$e efle‰ efle‰ "Š "Š mLeeheveb~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKe ßeer %eeveceleer ceeleŠ! De$e cece meefVeefnlees YeJe YeJe
Je<ešd meefVeOeerkeâjCeced~
De°keâ
De°keâ-%eeveceleer peer veece legcneje, %eeve meefjle DeJeieenve nw~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~
cegPe De%eeveer ves ceeB peye mes, lesjer ÚeÙee heeF& nw~
leye mes ogefveÙee keâer keâesF& ÚefJe, cegPekeâes uegYee ve heeF& nw~~
%eeveece=le peue heerves nslet, leJe heo ceW cesje ceve nw~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~1~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es pevcepejece=lÙegefJeveeMeveeÙe peueb
efveJe&heeceerefle mJeene~
(406) lesjnÉerhe efJeOeeve
Ûebove Deewj megiebefOele iebOeeW, keâer JemegOee hej keâceer veneR~
uesefkeâve lesjer %eeve megievOeer, mes megjefYele nw Deepe cener~~
Gmeer %eeve keâer meewjYe uesves, keâes Deelegj cesje ceve nw~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~2~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es mebmeejleeheefJeveeMeveeÙe Ûeboveb
efveJe&heeceerefle mJeene~
peie kesâ veÕej JewYeJe mes, ceQves MeeÕele megKe Lee Ûeene~
hej les j s Gheos M eeW mes , Jew j eiÙe ùoÙe ces j s YeeÙee~~
De#eÙe megKe kesâ efueS cegPes, lesje ØeJeÛeve ner meeOeve nw~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~3~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es De#eÙeheoØeehleÙes De#eleb efveJe&heeceerelf e
mJeene~
keâeceosJe ves efvepe yeeCeeW mes, peye Ùegie keâes Lee «eefmele efkeâÙee~
legceves Deheveer keâesceue keâeÙee, ueIegJeÙe ceW ner lehee efoÙee~~
FmeerefueS leJe heo ceW Deekeâj, Meevle ngDee cesje ceve nw~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~4~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es keâeceyeeCeefJeOJebmeveeÙe heg<heb efveJe&heeceerelf e
mJeene~
ceeveJe megvoj hekeâJeeveeW mes, Deheveer #egOee efcešeles nQ~
uesefkeâve Gvekesâ Éeje Yeer veefnb, YetKe efceše Jes heeles nQ~~
Deelcee keâer meble=efhle nslegg, leJe JeeCeer cesje Yeespeve nw~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~5~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es #egOeejesieefJeveeMeveeÙe vewJesÅeb efveJe&heeceerelf e
mJeene~
efJeÅegle kesâ oerheeW mes peie ves, ie=n DebOesj efcešeÙee nw~
%eeve keâe oerhekeâ ueskeâj legceves, Devlejbie ÛecekeâeÙee nw~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (407)
Ie=le keâe oerhekeâ ueskeâj ceelee, nce keâjles leJe ØeCeceve nQ~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~6~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es ceesnevOekeâejefJeveeMeveeÙe oerheb
efveJe&heeceerefle mJeene~
keâceeX ves ner Deye lekeâ cegPekeâes, Ùen YeJe YeüceCe keâjeÙee nw~
legceves Gve keâceeX mes ueÌ[keâj, lÙeeie ceeie& DeheveeÙee nw~~
Oethe peueekeâj lesjs meccegKe, nce keâjles leJe hetpeve nQ~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~7~~
Ô ÜeR ieef C eveer Ø eceg K eßeer % eeveceleer c ee$es De<škeâce& o nveeÙe Oet h eb
efveJe&heeceerefle mJeene~
efkeâleves Keós ceer"s heâue keâes, ceQves Deye lekeâ KeeÙee nw~
legceves ceeB efpeveJeeCeer keâe, Deveceesue %eeveheâue KeeÙee nw~~
leJe hetpeveheâue %eeveefveOeer, efceue peeJes Ùen cesje ceve nw~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~8~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es cees#eheâueØeehleÙes heâueb efveJe&heeceerefle
mJeene~
efheefÛÚ keâceC[uegOeejer ceelee, veceve legcnW nce keâjles nQ~
De°õJÙe keâe Leeue mepeekeâj, DeIÙe& mecehe&Ce keâjles nQ~~
Ùegie keâer henueer %eeveceleer kesâ, ÛejCeeW ceWs DeefYeJevove nw~
lesjer heeJeve ØeefleYee ueKekeâj, cesje ceve Yeer heeJeve nw~~9~~
Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es DeveIÙe&heoØeehleÙes DeIÙeË efveJe&heeceerelf e
mJeene~
MesjÚbo
ns ceeB let %eeve iebie keâer heefJe$e Oeej nw~
lesjs mece#e iebiee keâer uenjsW yeskeâej nQ~~
Gme Oeej keâer kegâÚ yetoB eW mes peueOeej ceQ keâ™B~
Jen %eeve veerj ceQ ùoÙe kesâ hee$e ceWW Ye™B~~
MeebleÙes MeebefleOeeje.....~~
(408) lesjnÉerhe efJeOeeve
mÙeeÉeo Deveskeâevle kesâ GÅeeve ceW ceelee~
yengefJeOe kesâ heg<he efKeues lesjs %eeve ceW ceelee~~
keâefleheÙe GvneR heg<heeW mes ceQ heg<heebpeefue keâ™B~
Gme %eeveJeeefškeâe ceW %eeve keâer keâueer yevetB~~
efoJÙe heg<heebpeefueb ef#ehesled.....~~
peÙeceeuee
oesne
%eeveceleer keâes efvele vecetB, %eeve keâueer efKeue peeÙe~
%eevepÙeesefle keâer Ûecekeâ cesW, peerJeve cece efceue peeÙe~~
Oegve-veeefieve-cesje ceve [esues.....~
ns yeeuemeleer, ceeB %eeveceleer, nce DeeS lesjs Éej hes,
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~
Mejo hetefCe&cee efove Lee megvoj, legce Oejleer hej DeeFËb~
meved GefVeme meew ÛeeQefleme ceW ceeB, ceesefnefve peer n<ee&FË~~ ceelee...~~ L e s
efhelee OevÙe, veiejer Yeer OevÙe, cewvee kesâ Fme DeJeleej hes,
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~1~~
yeeuÙekeâeue mes ner cewvee kesâ, ceve JewjeiÙe meceeÙee~
leesÌ[ peiele kesâ yebOeve meejs,ÚesÌ[er cecelee ceeÙee~~ ceelee....~~
ieg® mebie efceuee, DeJeuecye efceuee, heie yeÌ{s cegeòf eâ kesâ Éej hes,
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~2~~
MeeefvleefmevOeg keâer ØeLece efMe<Ùelee, JeerjefmevOeg ves heeF&~
Gvekeâer efMe<Ùee %eeveceleer peer ves, %eeve keâer pÙeesefle peueeF&~~ ceelee....~~
efMeJejeieer keâer, Jewjeieer keâer, ues oerhe megceve keâe Leeue js,
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~3~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (409) (410) lesjnÉerhe efJeOeeve

ceelee legce DeeMeerJee&o mes, pecyetÉerhe yevee nw~ —oesne—

nefmleveehegj keâer hegCÙeOeje hej, kewâmee DeueKe peiee nw~~ ceelee....~~ ueesns keâes meesvee keâjs, heejme peie efJeKÙeele~
%eevepÙeeself e Ûeueer, peie YeüceCe keâjer, lesjs ner %eeve DeeOeej hes, legce peie keâes heejme keâjes, mJeÙeb %eeveceefle ceele~~10~~
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~4~~ Ô ÜeR ieefCeveerØecegKeßeer%eeveceleercee$es peÙeceeuee hetCee&IÙeË efveJe&heeceerefle mJeene~
leerLe& DeÙeesOÙee, ceebieerlegbieer, keâe efJekeâeme keâjJeeÙee~ MeebleÙes MeebefleOeeje, efoJÙe heg<heebpeefueŠ~
efheâj ØeÙeeie ceW lehemLeueer keâe, vetleve leerLe& yeveeÙee~~ ceelee.....~~ MebYegÚbo
ØeYeg meceJemejCe, jLe ngDee YeüceCe, ßeer $e+<eYeosJe kesâ veece keâe, pees ieefCeveer %eeveceleer ceelee keâer, keâjW meoe hetpee ®efÛe mes~
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~5~~ Jes %eeveece=le mes efvepe ceve keâes, heeJeve keâj DeefYeefmebeÛf ele keâjles~~
kegâC[uehegj leerjLe efJekeâeme keâer, veF& ØesjCee DeeF&~ Fme MejohetefCe&cee kesâ Ûevoe keâer, %eevejefMceÙeeB yeÌ{W meoe~
ceneJeerj keâer pevceYetefce ceW, DeieefCele KegefMeÙeeB ÚeFË~~ ceelee...~~ ‘‘Ûevoveeceleer’’ Ùegie Ùegie lekeâ Ùen,Deeueeskeâ peiele keâes efceues meoe~~
ceneJeerj pÙeesefle, jLe mes GÅeesle, keâj efoÙee hegveŠ mebmeej keâes, FlÙeeMeerJee&oŠ, heg<heebpeefueŠ
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~6~~
leerLeËkeâj keâer pevceYetefceÙeeW, keâe efJekeâeme keâjJeeÙee~
heeÕe&veeLe kesâ GlmeJe keâe efheâj, legceves efyeiegue yepeeÙee~~ ceelee.......~~
mebosMe efoÙee, GheosMe efoÙee, YeeJevee ngF& meekeâej nw,
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~7~~
ÙeLee veece iegCe Yeer nQ Jewmes, legce nes %eeve keâer oelee~
legce ÛejCeeWs ceW Deekeâj kesâ nj, peveceeveme n<ee&lee~~ ceelee....~~
meeefnlÙe me=peve, ßegle ceW ner jceCe, keâj ÛeueeR mJeelce efJeßeece hes,
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~8~~
ieefCeveer ceelee kesâ ÛejCeeW ceW, Ùener ÙeeÛevee keâjles ~
keâns ‘‘Ûevoveeceleer’’ %eeve keâer , meefjlee cegPeceW Yej os~~ ceelee.....~~
%eeveoelee keâer, peieceelee keâer, Jevovee keâ™B Meleyeej ceQ,
MegYe DeIÙe& mebpeeskeâj ueeS nQ~~9~~
 Jeerj %eeveesoÙe «ebLeceeuee (411)
Yepeve
lepe&-hebeKf eÌ[e..........
-Øe%eeßeceCeer DeeefÙe&keâe Ûeboveeceleer
lepe&-MÙeece lesjer yebMeer..........
lesjnÉerhe jÛevee keâe osKees Ûecelkeâej, nefmleveehegjer ceW ngF& pees meekeâej~
%eeveceleer ceeleepeer keâe nw Ùes Ghekeâej, ÚeÙee Ûecelkeâej osKees ÚeÙee Ûecelkeâej~~
«ebLeeW ceW Fmekeâe JeCe&ve nw Deelee~
Oeje hej yevee nw lees efkeâlevee megnelee~~
Ûeej meew DeªeJeve nQ Øeeflecee megKekeâej, ÚeÙee Ûecelkeâej osKees ÚeÙee Ûecelkeâej~~1~~
osKees "erkeâ mes lees meeje mecePe ceW nw Deelee~
{eF& Éerhe lekeâ nw cee$e ceveg<ÙeeW keâe veelee~~
JeneR heeBÛe ces™ yeves nQ megKekeâej, ÚeÙee Ûecelkeâej osKees ÚeÙee Ûecelkeâej~~2~~
efmeæ cebefojeW kesâ meeLe osJeYeJeve jepeW~
meceJemejCe Skeâ Melekeâ meòej efJejepeW~~
%eeveceleer ceeelepeer kesâ %eeve keâe nw meej, ÚeÙee Ûecelkeâej osKees ÚeÙee Ûecelkeâej~~3~~
meesves pewmes Ûecekeâ jns cebefoj Ùes meejs~
Jebovee keâjWies Fvekeâer metÙe& Ûeebo leejs~~
‘Ûeboveeceleer’ keâe veceve nesiee mJeerkeâej, ÚeÙee Ûecelkeâej osKees ÚeÙee Ûecelkeâej~~4~~
(412) lesjnÉerhe efJeOeeve
Yepeve
Jebovee...............Jebovee.............
Jebovee keâ™B ceQ ieefCeveer %eeveceleer keâer~
yeermeJeeR meoer keâer henueer yeeuemeleer keâer~~Jebovee........
Fvekesâ ceele-efhelee keâe, iegCeevegJeeo ceQ keâ™B~
Fvekeâer pevceYetefce keâe Yeer, meeOegJeeo ceQ keâ™B~~
efceuekesâ DeeDees, efceuekesâ ieeDees, efceuekesâ keâjes peer~
Jevovee ÛejCe ceW keâjkesâ, hegCÙe Yejes peer~~Jebovee...~~1~~
Fvekesâ %eeve keâer ØeMebmee, meejer ogefveÙee keâjleer nw~
Fvekesâ veece keâer ØeMebmee, hegmlekeâeW ceW efceueleer nw~~
efceuekesâ DeeDees, efceuekesâ ieeDees, efceuekesâ keâjes peer~
Jebovee ÛejCe ceW keâjkesâ, hegCÙe Yejes peer~~Jebovee....~~2~~
Jeerj kesâ Ùegie keâer Ùes, uesefKekeâe henueer nQ~
{eF& meew «ebLeeW keâer, uesefKekeâe meeOJeer nQ~~
efceuekesâ DeeDees, efceuekesâ ieeDees, efceuekesâ keâjes peer~
Jebovee ÛejCe ceW keâjkesâ, hegCÙe Yejes peer~~Jebovee....~~3~~
Fvekesâ JeelmeuÙe ceW, ceeB keâer cecelee Yejer~
Fvekesâ meeefveOÙe ceW, cegPekeâes mecelee efceueer~~
efceuekesâ DeeDees, efceuekesâ ieeDees, efceuekeâs keâjes peer~
Jebovee ÛejCe ceW keâjkesâ, hegCÙe Yejes peer~~Jebovee....~~4~~
Fvekesâ lehe lÙeeie ceW, ueeYe uesles meYeer~
‘‘Ûevovee’’ YeeiÙe mes, Yeefòeâ keâjles meYeer~~
efceuekesâ DeeDees, efceuekesâ ieeDees, efceuekesâ keâjes peer~
Jebovee ÛejCe ceW keâjkesâ, hegCÙe Yejes peer~~Jebovee....~~5~~