BỘ CÔNG THƯƠNG

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP THỰC PHẨM TP. HỒ CHÍ MINH

Chương IV
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT
NAM VÀ NHÀ NƯỚC
CỦA DÂN, DO DÂN, VÌ DÂN
GVGD : Nguyễn Thị Tú Trinh
* Theo quy luật chung

CHỦ PHONG
NGHĨA TRÀO
MAC - CÔNG
LÊNIN NHÂN

ĐẢNG CỘNG SẢN

 * Ở Việt Nam

PHONG PHONG
CN MÁC TRÀO TRÀO
LÊ NIN YÊU CN
NƯỚC

Đây chính là quy luật hình thành và phát triển Đảng Cộng
sản Việt Nam, đồng thời là sự bổ sung sáng tạo vào kho
tàng lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin.
• Trong tác phẩm Đường cách mệnh (1927)
HCM khẳng định: Cách mệnh trước hết
phải có “đảng cách mệnh, để trong thì vận
động và tổ chức dân chúng, ngoài thì liên
lạc với dân tộc bị áp bức và vô sản giai cấp
ở mọi nơi. Đảng có vững, cách mệnh mới
thành công, cũng như người cầm lái có vững
thuyền mới chạy”.
 Theo chủ nghĩa
Mác Lênin

Quần chúng là Thực tiễn cách mạng

người sáng tạo Việt Nam trước khi có
nên lịch sử Đảng: Các phong trào
đấu tranh của nhân
( QC được giác
dân ta diễn ra quyết
ngộ, có tổ chức)
liệt, sôi nổi nhưng điều
thất bại
 • Vai trò của Đảng

Trong thì vận động Ngoài thì liên hệ với

và tổ chức dân tộc bị áp bức và
dân chúng vô sản giai cấp mọi nơi

Trước khi có chính quyền: Lãnh đạo nhân dân

giành chính quyền

Sau khi giành được chính quyền: Lãnh

đạo quần chúng nhân dân cải tạo và xây
dựng xã hội mới
 2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
a. Đảng là đạo đức, là văn minh
- Hồ Chí Minh coi đạo đức cách mạng là gốc, là nền
tảng của người cách mạng. Người khẳng định: Một
Đảng chân chính cách mạng phải có đạo đức. Đạo đức tạo
lên uy tín, sức mạnh của Đảng, giúp Đảng đủ tư cách lãnh
đạo, hướng dẫn quần chúng nhân dân.
- Giáo dục đạo đức cách mạng là một nội dung quan
trọng trong việc tu dưỡng, rèn luyện của cán bộ, đảng
viên. Nó gắn chặt với cuộc đấu tranh chống chủ nghĩa cá
nhân dưới mọi hình thức nhằm làm cho Đảng luôn luôn
thật sự trong sạch

7
 •Đảng phải là Đảng đạo đức theo gương
đạo đức Hồ Chí Minh thì mới xứng đáng
vừa là người lãnh đạo, vừa là đầy tớ thật
trung thành của nhân dân

Văn minh có thể hiểu là trí tuệ. Đảng phải là

Đảng của trí tuệ tiên phong ngang tầm thời
đại thì mới đưa dân tộc giữ vững được định
hướng XHCN, mới giành thắng lợi cho sự
nghiệp CNH, HĐH đất nước
 2. Đảng phải trong sạch, vững mạnh
b.Những vấn đề nguyên tắc hoạt động
trong Đảng
Lấy chủ nghĩa Mác Lênin Đảng phải thường xuyên
làm nền tảng tư tưởng, chỉnh đốn
kim chỉ nam cho mọi
hành động Đoàn kết, thống
nhất trong Đảng
Tập trung dân chủ

Tự phê bình và phê Tập thể lãnh đạo,

bình cá nhân phụ trách
Kỷ luật nghiêm
minh, tự giác
+ Tập trung là thống nhất về tư tưởng, tổ chức, hành
động. Thiểu số phục tùng đa số, cấp dưới phục tùng
cấp trên, đảng viên chấp hành nghị quyết của tổ chức
Đảng.
+ Tất cả mọi người được tự do bày tỏ ý kiến của mình,
góp phần tìm ra chân lý.
.
Vấn đề này thuộc về nguyên tắc lãnh đạo của Đảng,
có lúc, Hồ Chí Minh gọi đó là “chế độ” lãnh đạo,
nhưng nhiều hơn cả là nguyên tắc lãnh đạo. Theo Hồ
Chí Minh: “tập thể lãnh đạo là dân chủ, cá nhân phụ
trách tức là dân chủ tập trung”
Hồ Chí Minh lý giải nguyên tắc này như sau:
+ Tập thể lãnh đạo, nhiều người thì thấy hết mọi
việc, hiểu hết mọi mặt của vấn đề, có nhiều
kiến thức, tránh tệ bao biện, quan liêu, độc
đoán, chủ quan.
+ Cá nhân phụ trách, sau khi bàn bạc kỹ lưỡng
thì phải giao cho một người phụ trách (nếu là
nhóm người thì có một người phụ trách chính)
để tránh bừa bãi, lộn xộn, vô chính phủ dễ
hỏng việc.
- Nguyên tắc tự phê bình và phê bình:
- Đây là nguyên tắc sinh hoạt đảng, là quy luật phát
triển đảng
+ Phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết điểm của
đồng chí mình.
+ Tự phê bình là nêu ưu điểm và vạch khuyết điểm
của mình.
+ Tự phê bình và phê bình phải đi đôi với nhau. Mục
đích là cho mọi người học lẫn ưu điểm của nhau và
giúp nhau chữa những khuyết điểm.
+ Thái độ, phương pháp tự phê bình và phê bình phải
thường xuyên, thẳng thắn, chân thành, trung thực,
phải có tình yêu thương lẫn nhau.
- Kỷ luật nghiêm minh tự giác.
+ Kỷ luật đối với mọi đảng viên không phân biệt.
+ Tính nghiêm minh của kỷ luật Đảng đòi hỏi tất cả mọi
tổ chức đảng, tất cả mọi đảng viên đều phải bình đẳng
trước điều lệ Đảng, trước pháp luật của Nhà nước, trước
mọi quyết định của Đảng.
- Đoàn kết thống nhất trong Đảng.

+ Cơ sở để đoàn kết nhất trí trong Đảng chính là

chủ nghĩa Mác- Lênin; cương lĩnh, điều lệ và
đường lối quan điểm của Đảng; nghị quyết của
tổ chức Đảng các cấp.
+ Để đảm bảo đoàn kết cần phải: thống nhất về
tư tưởng, đường lối, mở rộng dân chủ trong
Đảng, mở rộng tự phê bình và phê bình; Đoàn
kết bằng đấu tranh nội bộ, đấu tranh có lý, có
tình, chân thành.
c. Xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên
Tuyệt đối trung thành với Đảng
Phải là những người nghiêm chỉnh thực hiện cương
lĩnh, đường lối quan điểm, chủ trương, nghị quyết
của Đảng
Phải luôn và cácrèn
tu dưỡng, nguyên tắc
luyện, xâydồi
trau dựng
đạoĐảng
đức cách
mạng
Phải luôn học tập nâng cao trình độ về mọi mặt

Phải có mối liên hệ mật thiết với nhân dân

Phải luôn luôn chịu trách nhiệm, năng động, sáng tạo

Phải là người luôn luôn phòng và chống tiêu cực

 II. TƯ TƯỞNG VỀ NHÀ
NƯỚC CỦA DÂN, DO
DÂN, VÀ VÌ DÂN

Bản
Nhà chất Nhà Nhà Nhà
nước giai cấp nước nước do nước vì
dân chủ của nhà của dân dân dân
nước
1. Nhà nước dân chủ
v Dân chủ là gì?

- Dân chủ (demoskratos) là quyền lực thuộc về nhân dân

- Ở công xã nguyên thủy: hình thức dân chủ sơ khai
thông qua đại hội “nhân dân”.
- Ở Nhà nước CHNL: Nhà nước dân chủ chủ nô có quyền
lực của dân nhưng dân không bao gồm nô lệ.
- Nhà nước phong kiến hầu như không có dân chủ.
- CNTB dân chủ thuộc về giai cấp thống trị trong xã hội
- CNXH nhà nước đầu tiên thực hiện quyền lực nhân dân.
 1. Nhà nước dân chủ

Dân chủ trong xã hội - Dân chủ thể hiện trên

Việt Nam thể hiện trên lĩnh vực chính trị là
tất cả các lĩnh vực: quan trọng, nổi bật nhất
chính trị, kinh tế, văn và được biểu hiện tập
hóa, xã hội… trung trong hoạt động
của Nhà nước.
 1. Nhà nước dân chủ
a. Bản chất giai cấp của Nhà nước
Do ĐCSVN lãnh đạo
Giai cấp
công nhân Ở tính định hướng XHCN và sự phát triển
đất nước

Thể hiện ở nguyên tắc tổ chức và hoạt động

BẢN CHẤT theo nguyên tắc tập trung dân chủ
GIAI CẤP CỦA
Nhà nước ra đời là kết quả của sự đấu tranh
NHÀ NƯỚC
gian khổ của bao thế hệ

Giai cấp công Nhà nước bảo vệ lợi ích nhân dân, lấy lợi
dân thống nhất ích nhân dân làm cơ bản
với tính nhân Nhà nước đứng lên làm nhiệm vụ cả dân tộc
dân và tính dân giao phó, bảo vệ và xây dựng Tổ quốc
tộc
 1. Nhà nước dân chủ
Nhà nước của nhân dân

Vấn đề cơ bản của mọi cuộc CMXH

là vấn đề chính quyền, còn vấn đề cơ
bản của một chính quyền là ở chỗ nó
thuộc về ai, phục vụ quyền lợi cho ai
 HCM quan điểm: Tất cả quyền
lực trong nhà nước và vai trò
Nhà trong xã hội đều thuộc về nhân
nước của dân
nhân dân

Dân là chủ: đề cập đến vị

thế của dân. Dân có quyền làm những việc
mà pháp luật không cấm và có
nghĩa vụ tuân theo pháp luật

Dân làm chủ: đề cập đến quyền

và nghĩa vụ của dân.
1. Nhà nước dân chủ
Nhà nước do dân
1. Nhà nước dân chủ
Nhà nước vì dân

Đó là nhà nước phục vụ lợi ích và

nguyện vọng của nhân dân
Là nhà nước phục
Nhà nước phải đặc
vụ lợi ích, nguyện
quyền lợi của dân
vọng của nhân
lên hàng đầu
dân

Nhà
nước vì
nhân
dân Người lãnh đạo
Cán bộ vừa là đầy phải cần kiệm liêm
tớ vừa là người chính, có đủ cả
lãnh đạo nhân dân đức lẫn tài

DÂN LÀ GỐC CỦA NƯỚC

Nhà nước hợp pháp, hợp hiến là nhà nước
do nhân dân bầu ra
=> Chỉ 1 ngày sau khi đọc “Tuyên ngôn
độc lập”, trong phiên họp đầu tiên
của Chính phủ lâm thời, Bác đã đề
nghị tổ chức tổng tuyển cử để lập
Quốc hội, từ đó lập ra Chính phủ
 Để có nhà nước pháp quyền, phải:

Xây dựng, hoàn Tuyên truyền Hiến

thiện Hiến pháp pháp và pháp luật
và hệ thống cho nhân dân biết
pháp luật để thực hiện

“Làm sao cho dân biết hưởng quyền dân

chủ, biết dùng quyền dân chủ của mình,
dám nói, dám làm”
Đưa pháp luật vào trong cuộc sống, bảo đảm
cho pháp luật được thi hành và có cơ chế
giám sát việc thi hành pháp luật
- Nhà nước phải tôn trọng, đảm bảo thực
thi đầy đủ các quyền con người, chăm lo
lợi ích đến mọi người
- Pháp luật có tính nhân văn và khuyến
thiện
- Mục đích: Để giữ vững bản chất của Nhà
nước, đảm bảo cho nhà nước hoạt động có
hiệu quả, phòng chống thoái hóa, biến chất
trong đội ngũ cán bộ Nhà nước.
- Hình thức kiểm soát quyền lực của Nhà
nước phát huy vai trò trách nhiệm của Đảng
- Nhân dân là chủ thể tối cao của quyền lực
Nhà nước, vì thế nhân dân có quyền kiểm
soát Nhà nước
 - Một là, đặc quyền đặc lợi

- Hai là, tham ô, lãng phí, quan liêu

- Ba là, “tư túng”, “chia rẽ”, “kiêu ngạo”

 Nâng cao trình độ dân
Để phòng, chủ trong XH, thực hiện
chống tiêu dân chủ rộng rãi
cực trong Pháp luật của Nhà nước
Nhà nước, và kỷ luật của Đảng
cần: phải nghiêm minh

Phạt nghiêm minh, nghiêm

khắc, đúng người, đúng tội là
cần thiết
1. Xây dựng Đảng thật sự trong sạch, vững mạnh

Phải đề ra Phải tổ chức Phải chú

đường lối thực hiện tốt trọng hơn
chủ đường lối, chủ nữa công
trương trương của tác chỉnh
đúng đắn Đảng đốn Đảng
 2. Xây dựng Nhà nước

Phải xây
dựng Nhà Đổi mới, tăng
nước thật cường sự lãnh
sự trong đạo của Đảng
sạch, đối với Nhà
vững nước
mạnh