Professional Documents
Culture Documents
ESP4 Q4Module5
ESP4 Q4Module5
Pagpapakatao
Ikaapat na Markahan – Modyul 5:
Mga Yamang Likas, Ating Alagaan
(Linggo: Ikalima)
Edukasyon sa Pagpapakatao – Ikaapat na Baitang
Alternative Delivery Mode
Ikaapat na Markahan– Modyul 5: Mga Yamang Likas, Ating Alagaan
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand
name, tatak o trademark, palabas sa telebisiyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito
ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito
upang makuhaang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga
tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-ari ng iyon. Ang anomang gamit maliban
sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng mga
ito.
EDUKASYON SA
PAGPAPAKATAO
i
Para sa mga mag-aaral:
Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.
ii
Isagawa Ito ay naglalaman ng gawaing
makatutulong sa iyo upang maisalin ang
bagong kaalaman o kasanayan sa tunay na
sitwasyon o realidad ng buhay.
iii
Aralin 5: Mga Yamang Likas, Ating Alagaan
Alamin
1
Subukin
2
c. Iniiwan ko sa mesa ang mga baso, pinggan, kutsara at
tinidor na ginagamit ko sa pagkain.
d. Ginagamit ko nang wasto na may pag-iingat ang mga gamit
o kagamitan sa aming bahay upang hindi masira.
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
___________________________
3
Balikan
Panuto: Word Search. Hanapin ang mga salita sa ibaba. Isulat ang
mga salitang nahanap sa iyong sagutang papel.
P U N O S D F P Y T
A A S F G H J A R J
N R C K S M B K R G
G T R A W N H I C L
A Y D L D V J K V M
L O D I Y O S I G N
A J G K G E M I D H
G H H A H D K S T G
A D T S N R D A H K
A X G A B G T G N T
N F B N N T R H V F
A G M X M H W N H O
P A G T A T A N I M
1.________________________________________
2.________________________________________
3.________________________________________
4.________________________________________
5.________________________________________
4
Tuklasin
5
na para tayo ay magbago,huwag nating hayaan at hintayin na masira
ang mga likas na yaman hanggang sa itoʼy mawawala. May panahon
pa tayo. Huwag natin itong sayangin. Sabay-sabay natin itong ayusin
at simulan sa ating mga sarili. Isagawa natin ang ating mga tungkulin
bilang tagapag-alaga ng Inang Kalikasan.
Suriin
n
6
Pagyamanin
7
Paninigarilyo ng mga tao sa paligid.
Epekto sa Kalikasan
1. Pagkasira ng coral reefs –Sa tuwing nagtatapon ng dinamita ang
mga mangingisda sa pangisdaan , posibleng may matamaan o may
masira itong coral reefs . Ang coral reefs ay importante dahil dito
tumitira at nagpaparami ang mga isda. Kaya kapag ito’y nasira,
maaring magkaroon ng Food Shortage at kawalan ng trabaho ng
mga mangingisda.
2. Pagdami ng endangered species–Dati ay kakaunti pa lamang ang
endangered species ngunit sa paglipas ng taon ay dumadami ito .
Dahil sa pagkasira ng coral reefs, nawawalan ang isda ng tirahan at
ng lugar upang sila’y magparami. Halimbawa nito ay ang; Turtle ,
Blue Whale , Sperm Whale , Steller SeaLion , at ang Humpback
Whale .
3. Epekto nito sa mga laman dagat –Ang isda at iba pang Marine
Animals ay sensitibo sa mga kemikal, kaya’t kapag kumakalat sa
pangisdaan ang kemikal na galing sa dinamita, naapektuhan nito ang
mga isda at nababawasan ang kanilang kakayahan sa paglangoy pati
na rin ang paglaki nito ay bumabagal.
8
Patuloy na paggamit ng plastic at lubhang paggamit ng papel.
Isaisip
9
paguho ng lupain.Noong Marso 2004, ipinatupad ang Republic Act
no. 9275 o The Philippine Clean Water Act of 2004. Ang batas na
ito ay bilang pagkilala sa kahalagahan sa proteksyon ng mga
yamang-tubig ang mga katubigan sa Pilipinas. Bilang tugon dito,
isinasaad ng Philippine Clean Water Act na kailangang magbuo ng
mga plano tungo sa pangmatagalan at pangmalawakang paghadlang
sapagdumi ng mga katubigan sa Pilipinas at pagtukoy at paglinang
ng mga magandang alternatibo sa mga gawaing kilala bilang sanhi
ng polusyon sa katubigan. Kabilang din sa batas na ito ang
pagpapalaganap ng impormasyon sa publiko sa kahalagahan ng
pagpapanatili ng kalinisan ng mga tubig. Ang ilan pang nilalaman ng
batas na ito ay ang pangangasiwa ng sistema ng mga sewerage,
paniniguro ng kalinisan ng mga tubig na ginagamit bilang inumin. At
paggawa ng mga environmental impact assessment sa ibaʼt ibang
kritikal na lugar na malapit sa Pilipinas. Ang Republic Act No. 9749
o The Philippines Clean Air Act ay naglalayong panatilihing malinis
at ligtas ang hanging nilalanghap ng mamamayan.Layon din nito na
ipagbawal ang mga gawaing nagpapadumi ng hangin. Ayon sa batas
na ito, mas kalilangan bigyan-pansin ang pagpapahinto ng gawain na
nagpaparumi ng hangin kaysa pagpapalinis ng maruming hangin.
Ang batas na ito ay nagsasaad din na hindi lamang ang pamahalaan
ang may katungkulan na pananatilihin ang malinis na hangin, subalit
pati ang mga pribadong mamamayan at mga komersyal na industriya
ng bansa. Kasama sa batas na ito ang pagpaplano ng
pangmatagalang pamaraan upang epektibong maiwaksi ang mga
sanhi ng maruming hangin at maghanap ng mga paraan upang
mabawasan ang polusyon sa hangin. Mahalagang malaman at
maisabuhay ang mga nabanggit na batas para sa wastong paggamit
10
ng ating likas na yaman. Ang gawaing ito ay pagpapakita rin ng
pagmamahal sa Diyos at pagkakawanggawa sa kalikasan upang
patuloy na mapaunlad at higit na maipadama ito sa ating kapwa at sa
lahat ng kanyang nilikha.
Isagawa
_____________________________
1. paggamit ng _____________________________
insecticides
_____________________________
_____________________________
_____________________________
2. pagsunog ng
mga basura, _____________________________
plastic at papel _____________________________
_____________________________
_____________________________
3. Paninigarilyo ng
mga tao sa _____________________________
paligid _____________________________
_____________________________
11
Tayahin
12
Karagdagang
Gawain
__________________________________________________________________________
_____________________________________________________________
__________________________________________________________
__________________________________________________________
______________________________________________________________________
13
Susi sa Pagwawasto
vary 10.
9.
may 8.
7.
Answers 6. KALIKASAN 5. 10. /
D 5. PAKIKIISA 4.
D 4.
Sanggunian
9. /
D 3. PAGTATANIM 3.
C 2. PUNO 2. 8. /
C 1.
PANGALAGAAN 1.
Subukin: 7. /
BALIKAN:
6. X
/ 5.
X 4.
Answers may vary
X 3.
Suriin:
Answers may vary X 2.
X 1.
GAWAIN:
Answers may vary
KARAGDAGANG
Tayahin
Isagawa:
Sanggunian
14
Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa: