I.

UNANG BAHAGI
( SAKNONG 1- 83)

Nagsisimula ang awit sa isang madilim at mapanglaw na gubat na ‘di halos mapasok
ng sikat ng araw. Madawag ang gubat at maraming puno ng higera at sipres. Maraming hayop
dito, tulad ng ahas, basilisko, hyena, tigre at leon. Sa isang punong higera sa gitna ng gubat,
nakatali ang paa, kamay at leeg ng isang guwapong binata, na may makinis na balat at kulay
gintong buhok. Sayang walang mga nimpa sa gubat na makapagliligtas sa binata.
Umiiyak ang binatang nakagapos. Sinabi niyang naghahari ang kasamaan, kasawian,
kalupitan at pagsasamantala sa kahariang Albanya. Walang katarungang umiiral sa loob at
labas ng bayan. Nangyayaring pinapanigan pa ng makapangyarihan ang masama at
sinungaling: pinapatay ang nagsasabi katotohanan at binubusalan ang nagsasabi ng
kabutihan. Sa lahat ng ito’y nagsawalang-kibo na lamang ang mga tao. Kagagawan ni Konde
Adolfo ang lahat, sapagkat ibig nitong mapasakanya ang kapangyarihan ni Haring Linseo at
ang kayamanan ni Duke Briseo na ama ng nakagapos. Humihibik siya sa langit na sana’y
parusahan ang may kagagawan ng lahat ng ito, ngunit waring ayaw siyang pakinggan ng
Diyos. Sa kabilang dako, nananangan siyang Diyos ang nakababatid kung ano ang nanasa
sa loob niya.
Nakikiusap ang binatang nakagapos na ibagsak ng kalangitan ang poot nito at
parusahan ang masasama. Alam niyang lahat ng nangyayari ay sa ikabubuti ng lahat kaya’t
nakahanda siyang magdusa. Ang tanging hiling niya ay sana, maalaala siya ng minamahal na
si Laura. Kung naiisip niyang iniiyakan ni Laura ang kanyang pagkamatay, para na rin siyang
nagkaroon ng buhay na walang hanggan. Ngunit ang labis na ipinaghihirap ng kanyang loob
ay ang hinalang baka naagaw na ng kanyang karibal na si Adolfo ang pagmamahal ni Laura.
Larawan ng kalungkutan at pagseselos ang binatang nakagapos. Isinigaw niya sa
buong kagubatan ang kanyang sama ng loob dahil tila nalimot na siya ni Laura, ngayon pa
namang kailangan niya ito. Noon, kapag patungo sa digmaan, ang binata ay pinababaunan ni
Laura ng luha. Pinahihiyasan din ni Laura ng letrang L at mahahalagang bato at dyamante
ang turbante ni Florante. Pagkagaling sa labanan, munting galos ng binata ay huhugasan
agad ni Laura ng luha. At kung nalulungkot ang binata pinipilit siyang aliwin ni Laura. Ibig ng
binatang nakagapos na muling ipakita ni Laura ang dating pag-aalaala sa kanya. Ngunit
natatakot ang lalaki na baka naagaw na ni Adolfo so Laura. Kaya’t nasabi niyang
pasasalamatan pa niya si Adolfo pahirapan man siya nang husto, huwag lamang agawin si
Laura. Lumuha ng lumuha ang lalaki hanggang sa siya’y mapayukayok.
Nagkataong dumating sa kagubatang kinaroroonan ni Florante ang isang mandirigma
o gerero na sa pananamit ay masasabing isang Morong taga-Persiya, si Aladin. Naupo ito sa
lilim ng isang puno at lumuluhang naghimutok. Inagaw ng kanyang malupit na amang si Sultan
Ali-Adab ang pinakamamahal niyang si Flerida. Nagbanta siya na sino mang umagaw sa
pagmamahal ng babae ay papatayin niya, maliban sa kanyang ama. Kahit masakit ay
namayani pa rin kay Aladin ang paggalang sa ama kaya’t sa halip na gantihan ang amang
nang-agaw sa kanyang kasintahan ay minabuti niyang magparaya at maglagalag na lang sa
kagubatan kung saan nakagapos si Florante. Naghimutok ang gererong Moro na sadyang
napakalaki ng kapangyarihan ng pag-ibig. Kahit mag-aama’y nag-aaway nang dahil sa pag-
ibig.

1
II. IKALAWANG BAHAGI
(SAKNONG (84-171)

Habang tumatangis si Aladin ay bigla siyang may narinig na buntong-hininga. Ibinaling sa

kagubatan ang tingin upang hanapin ang pinanggalingan ng malalim na paghinga. Malaon ay may
narinig siyang paghikbi. Moo’y ginugunita ng nakagapos ang amang si Duke Briseo mapagmahal na
ipinapatay ni Adolfo. Pinaghiwa-hiwalay ang ulo, katawan at mga kamay ng kanyang ama at walang
nakapangahas na ito’y ilibing. Ngunit hanggang sa huling sandali, tanging kapakanan ng kaisa-isang
anak ang nasa isip ng ama.
Naalaala rin ng gerero ang sariling ama na kaiba sa ama ng lalaking nakagapos ay di nagpakita
ng pagmamahal sa anak minsan man. Ang lalong masakit, ang kanyang ama pa ang umagaw sa
babaing kanyang pinakamamahal. Maagang naulila sa ina ang gerero kaya’t di siya nakatikim ng
pagmamahal ng magulang. Naputol ang iniisip ng gerero nang marinig sa nakagapos na malibing man
ito ay patuloy pa ring mamahalin si Laura.
Natigil ang iniisip ng gerero nang marinig sa nakagapos na malibing man ito ay patuloy pa ring
mamahalin si Laura. Namaalam na kay Laura at ipinagdasal na sana ay maging masaya ito sa piling
ng iba. Samantala, mayroong palapit na dalawang leon, na sa pagkakita pa lamang ay parang nais
nang kainin si Florante. Tila napatigil ang mga leon at nakalimutan ng mga ito ang kanilang tangkang
pagkain sa kanya. Sa pagkakataong iyon, nagpaalam na si Florante sa Albanya, na puno na ngayon
ng kasamaan. Nabanggit niya ang hinanakit sa pag-aakalang kinalimutan siya ng bayang ipinagtanggol
niya nang paulitulit laban sa mga kaaway, at kay Laura dahil naisip niyang talikuran na siya ng iniibig
sa harap ng nakaambang kamatayan.
Natigil ang iniisip ng gerero nang marinig sa nakagapos na malibing man ito ay patuloy pa
ring mamahalin si Laura. Namaalam na kay Laura at ipinagdasal na sana ay maging masaya ito sa
piling ng iba. Samantala, mayroong palapit na dalawang leon, na sa pagkakita pa lamang ay parang
nais nang kainin si Florante. Tila napatigil ang mga leon at nakalimutan ng mga ito ang kanilang
tangkang pagkain sa kanya. Sa pagkakataong iyon, nagpaalam na si Florante sa Albanya, na puno na
ngayon ng kasamaan. Nabanggit niya ang hinanakit sa pag-aakalang kinalimutan siya ng bayang
ipinagtanggol niya nang paulitulit laban sa mga kaaway, at kay Laura dahil naisip niyang talikuran na
siya ng iniibig sa harap ng nakaambang kamatayan.
Hindi na natiis ni Aladin ang matinding awa sa narinig kaya’t hinanap niya nag pinagmumulan
ng panaghoy. Nang makita niyang isang Kristiyano pala ang nananaghoy (na kalabang mortal ng
Morong tulad niya) ay nagdalawang-isip siya kung tutulong o hindi. Subalit saglit lang ang kanyang
naging pag-aalinlangan dahil nakita niyang handa nang silain ng dalawang mababangis na leon ang
kaawa-awang nakatali. Agad niyang sinugod at pinatay ang mga leon. Pagkatapos ay dali-dali niyang
tinulungan ang binatang noon ay wala nang malay at tila isang bangkay. Inobserbahan niya ang mukha
at dibdib nito upang matukoy kung humihinga pa. Nag-alala man sa kalagayan ng binata, napayapa
siya nang magsimula itong kumilos – hudyat na ito ay papagising na.
Nang magising si Florante ay si Laura ang agad niyang hinanap. Ikinagulat niyang siya’y nasa
kandungan ng isang Morong itinuturing na kaaway ng kanyang lahi. Pinilit niyang bumangon subalit
hindi pa niya kaya. Pinayapa siya ni Aladin. Tinanggap niyang ang tulong ng isang “kaaway.”
Magdamag na hindi natulog si Aladin upang maalagaan at mabantayan si Florante mula sa mga hayop
na gumagala sa gubat. Pinakain ng kanyang baon ang dalawang araw na nakagapos sa gubat, bago
dinatnan ng saklolo o tulong. Ito'y binantayan ng Moro habang natutulog dahil sa laki ng panghihina ng
katawan. Sa pagkagising ni Florante ay pinagsaulian ng kaunting lakas. Sa tuwa ni Aladin ay muli siyang
naluha at niyakap si Florante dala ng matinding pasasalamat dahil nabuhay ang binata. Lubos na
nagpasalamat sa Maykapal at sa kanyang tagapagligtas na butihing kalaban. Tinanong ng Morong si
Aladin kung ano ang suliranin o problema sa buhay ni Florante. Hangad daw ng Moro na makatulong
siya.

2
III. IKATLONG BAHAGI
(SAKNONG (172-255)
Naupo ang dalawa sa ilalim ng puno at isinalaysay ni Florante kay Aladin ang kanyang buhay
simula sa una hanggang sa naging masama ang kanyang kapalaran. Si Florante ay ipinanganak sa
Albanya. Sina Duke Briseo at Prinsesa Floresca naman ang kaniyang mga magulang. Kung sa Krotona
siya ipinanganak, siyudad ng kanyang ina, imbes sa Albanya na siyudad ng kanyang ama ay mas
naging masaya sana siya. Ang kaniyang ama ay naging tagapayo kay Haring Linceo. Nakuwento rin
niya na kamuntikan na siyang madagit ng isang buwitre habang ito’y natutulog sa kinta nung siya’y bata
pa. Napasigaw ang kanyang ina, agad itong narinig ni Menalipo at pinatay ang buwitre sa pamamagitan
ng pagpana dito. Nung si Florante ay siyam na taong gulang, mahilig siyang maglaro sa burol kasama
ang kaniyang mga kaibigan at doo’y namamana ng mga ibon. Madaling araw palang ay umaalis na ito
sa kanila at inaabot ng tanghaling tapat. Ngunit hindi nagtagal ang mga masasayang alaala ni Florante
doon dahil inutos ng kanyang ama na siya’y umalis sa Albanya.
Pinutol ng ama ni Florante ang tinatamasa niyang kaligayahan sa hangaring mapabuti ang
kanyang buhay. Pag-aaralin siya sa Atenas upang mamulat ang kanayng isipan sa wastong
pakikisalamuha sa kapwa sa kapwa sa kabila ng pagtutol at pagluha ng kanyang mahal na ina. Batid
ni Duke Briseo na sa magulang ibinubunton ang sisi kapag ang bata’y hindi naging mabuting sa kanyang
paglaki tulad ng pagpapalaki sa layaw at samang ibinubunga nito. Ang mundo ay puno ng kahirapan
kung kaya’t dapat ay patibayin ang kalooban dahil kapag ang tao ay di marunong magtiis, hindi niya
mapaglalabanan ang mga pagsubok na hatid ng mundo. Ang lahat ng ito’y dulot ng di-wastong pag-
aaruga o kapabayaan ng magulang. Kung kaya’t ipinadala si Florante sa Atenas nung siya’y bata pa
upang doon ay mag-aral. Doon ay mamumulat ang kaniyang kaisipan sa totoong buhay. Nag-aral si
Florante sa ilalim ng pangangasiwa ni Maestro Antenor. Mula noong dumating sa Atenas ay gayon na
lamang ang kanyang lungkot at pangungulila. Hindi niya mapigilan ang pagluha, mabuti na lamang at
inaaliw siya ng maestrong kumukop sa kanya. Isa sa kanyang dinatnan ay si Adolfo, kanyang
kababayan at nanak ni Konde Sileno, labintatlong taong gulang, larawan ng kabaitan. Ngunit ang
ipinagtataka niya ay hindi niya makagiliwan ang ipinapakitang kabaitan nito. Samantala, natutuhan niya
nag pilosopiya, astrolohiya at matematika. Anong laking tuwa ng kanyang mga kaeskwela pati ng
kanyang dahil sa mabilis niyang pagkatuto. Nahalata hindi bukal sa kalooban ang ipinapakitang
kabaitan ni Adolfo.Nahalata rin ito ng mga mag-aaral minsang magdaos palatuntunan ang paaralan.
Nagdaos ng isang paligsahan sa pagsayaw, larong buno at arnis. Pagkaraa’y nagtanghal ng isang
trahedya at dito’y gumanap na Etyokles at Polinese sina Florante at Adolfo. Nagkalaban ang dalawa
bilang magkapatid kapwa naghahangad ng korona ng kanilang si Edipo. Ngunit sa halip na sundin ang
iskrip ay ipinabatid ni Adolfo na inagaw ni Florante ang kanyang kapurihan at dapat itong mamatay.
Ngunit nakaiwas siya sa tatlong maririing tag ani Adolfo, Salamat sa mabilis na pagsaklolo ni
Menandro.Kinabukasan ay hindi na nila Nakita si Adolfo. Umuwi na ito sa Albanya.
Isang taon pa ang inilagi ni Florante sa Atenas habang hinihintay ang pasya ng kanyang ama;
hanggang sa makatanggap siya ng sulat na may hatid na kamandag sa kanyang puso. Isinasaad sa
sulat ang pagkamatay ng kanyang ina. Nawalan siya ng malay at nang manumbalik ang kanyang
kahinahunan, nakadama siya ng lungkot at sakit.Nag-iisa siya sa gitna pagdurusa at kalungkutan. Labis
dinamdam ni Florante ang pagkamatay ng kanyang ina. Nawala ng halaga pati ang pang-aliw ni
maestro hanggang dumating ang ikalawang sulat ng ama na pinauuwi siya sa Albanya. Hindi naman
nagkulang ng payo si at habilin ang kanyang maestro upang makapag-ingat kay Konde Adolfo
pagdating sa kanyang bayan. Luhaan ang mga kaeskwelang naghatid kay Florante gayundin si
Menandrong lungkot na lungkot sa paghihiwalay nila hanggang sa payagan ng kanyang amain na
sumama sa Albanya. Sa bilis ng sasakyan ay nakarating agad sa bayang sinilangan.

3
IV. IKAAPAT NA BAHAGI
SAKNONG (256-346)

Pagdating sa Albanya ay sinalubong sila ng kanyang amang si Duke Briseo. Kapwa

sila namighati sa nangyari sa kanyang ina. Siya namang pagdating ng sugo mula sa lolo ni
Florante na hari ng Krotona, nanghihingi ng saklolo sapagkat ang bayan nila ay sinalakay ng
hukbo ng Persyanong si Heneral Osmalik. Ipinakilala ni Duke Briseo si Florante kay Haring
Linseo at sa pagpupulong ng mga pinuno ay napagpasiyahang si Florante ang mamumuno
sa hukbo tutulong sa magtatanggol sa Krotona.
Nakilala ni Florante ang anak ng hari na si Laura, isang dalagang kaagaw ni Venus sa
kagandahan, isang kagandahang mahirap isiping makapagtataksil. Sa harap ng kagandahan
ni Laura, laging nagkakamali ng sasabihin si Florante sapagkat natatakot siyang baka di
maging marapat sa dalaga.
Tatlong araw ang piging ng hari para kay Florante. Sa loob ng panahong ito ay di man
lamang nakausap ni Florante nang sarilinan si Laura. Sa kabutihang-palad, isang araw bago
umalis sina Florante upang makidigma, nakausap nito ang dalaga at pinagtapatan ng pag-
ibig. Hindi sumagot ng ‘oo” ang dalaga ngunit lumuha siya nang umalis si Florante patungong
digmaan.
Dahil sa luhang pabaon ni Laura, natiis ni Florante ang kalungkutang bunga ng
pagkawalay sa minamahal. Pagdating sa digmaan, naabutan ng hukbo nina Florante na halos
mawasak na ang kaaway ang kuta ng Krotona. Ngunit magiting na nagtanggol si Florante at
ang kanyang mga kawal hanggang sa hamunin ni Osmalik si Florante na silang dalawa ang
magharap. Limang oras silang naglaban hanggang sa mapatay ni Florante si
Osmalik. Ipinagbunyi ng taong-bayan si Florante lalo nang malamang ito’y apo ng hari ng
Krotona. Ngunit nahaluan ng lungkot ang kanilang kagalakan nang magkita ang maglolo.
Muling nanariwa ang kirot ng pagkamatay ng ina ni Florante. Dito naisip ni Florante na walang
lubos na ligaya sa mundo.
Pagkaraan ng limang buwan sa Krotona, nagpilit nang bumalik sa Albanya si Florante
upang makita si Laura.
Hindi nagkamali ang kutob ni Florante. Nakawagayway sa Albanya ang bandilang
Moro. Pinatigil muna ni Florante ang kanyang hukbo sa paanan ng bundok. Mula roon natanaw
nilang tila pupugutan ng ulo ang isang babae. Dali-daling lumusob sina Florante at ginapi ang
mga Moro. Naligtas ang babae na walang iba kundi si Laura. Papupugutan ng ulo ang dalaga
sapagkat tinanggihan nito ang pag-ibig ng emir at ito’y sinampal pa. noon binigkas ni Laura
ang “sintang Florante.” Pinakawalan ni Florante ang hari, ang kaniyang ama at ang iba pang
bilanggong kinabibilangan ni Adolfo. Lalong nainggit si Adolfo kay Florante hindi lamang dahil
sa papuring tinanggap kundi dahil nakamit pa niya ang pag-ibig ni Laura. Dahil dito, muling
nagbalak si Adolfo na ipahamak si Florante.
Pagkalipas ng ilang buwan, lumusob ang hukbo ng Turkiya sa pamumuno ni Miramolin.
Ngunit tinalo si Florante si Miramolin. Naging sunod-sunod ang tagumpay ni Florante
hanggang sa umabot sa 17 ang mga haring nagsigalang sa kanya.
Isang araw, nasa Etolya si Florante at ang kanyang hukbo nang dumating ang sulat
ng hari na nagpapauwi sa kanya. Iniwan niya ang hukbo kay Menandro. Ngunit pagdating sa
Albanya, nilusob siya ng 30,000 sandatahan at noon di’y ibinilanggo. Noon niya nalamang
ipinapatay ni Adolfo si Haring Linseo at ang kanyang amang si Duke Briseo. Si Laura nama’y
nakatakdang ikasal kay Adolfo. Labingwalong araw na ipiniit si Florante. Pagkaraan, itinali
siya sa gubat na kinatagpuan sa kanya ng gererong Moro.

4
IV. IKALIMANG BAHAGI
SAKNONG (347- 399)

Nang matapos magsalaysay si Florante, nagpakilala ang Moro. Siya si Aladin mula
sa Persiya na anak ni Sultan Ali-Adab. Sinabi ni Aladin na yamang kapwa sila sawi ni Florante,
mamuhay na silang magkasama sa gubat. Noon isinalaysay ni Aladin ang kanyang
pinagdaanang buhay. Ikinuwento niya ang pakana ng sarili niyang ama upang maagaw sa
kanya si Flerida. Ipinapakulong siya nito sa bintang na iniwan niya ang hukbo sa Albanya kahit
wala pang utos ng sultan. At nang mabawi ni Florante ang Albanya, hinatulang pugutan ng ulo
si Aladin. Pinatawad siya sa kondisyong aalis siya sa Persiya noon din. Bagama’t nakaligtas
sa kamatayan, higit pang ibig ni Aladin na mamatay kaysa maagaw ng iba ang pagmamahal
ni Flerida.
Natigil sa pag-uusap ang dalawa nang marinig ang dalawang babaing nag-uusap.
Ayon sa isa, nang malaman niyang papupugutan ng ulo ang kanyang minamahal,
nagmakaawa siya sa sultan. Pumayag ang sultan na patawarin ang nobyo ng babae, kung
papayag itong pakasal sa sultan. Walang nagawa ang babae kundi ang sumang-ayon. Ngunit
nakaalis ang kanyang nobyo nang di sila nagkausap. Nang gayak na ang kanilang kasal
tumakas ang babae na nakadamit-gerero. Ilang taon siyang naglagalag sa mga bundok at
gubat hanggang sa mailigtas niya ang kausap.
Noon biglang sumulpot sina Florante at Aladin. Sa di inaasahang pagtatagpong iyon,
di masusukat ang kaligayahan ng apat na tauhan.
Si Laura naman ang nagsalaysay. Ayon sa kanya, napapaniwala ni Adolfo na
gugutumin ng hari ang taong-bayan kaya’t nagkagulo ang mga ito. Kasunod ng pagkakagulo,
ipinapatay ni Adolfo ang hari at ang matatapat na alagad nito. Inagaw ni Adolfo ang pagkahari
at pinilit si Laurang pakasal sa kanya. Hindi nagpapahalata ng tunay na niloloob, pumayag si
Laura ngunit humingi ng limang buwang palugit upang magkapanahong mapauwi si Florante.
Sa kasamaang-palad, nahulog si Florante sa pakana ni Adolfo at naipatapon. Handa nang
magpakamatay si Laura nang dumating si Menandro na siyang nakatanggap ng sulat ni Laura
kay Florante. Tumakas si Adolfo, tangay si Laura na pinagtangkaang abusuhin sa gubat na
iyon. Siya namang pagdating ni Flerida. Pinana nito si Adolfo na namatay noon din.
Matapos ang pagkukuwento ni Laura, dumating si Menandro na may kasamang hukbo.
Laking tuwa nito nang makita ang kaibigang si Florante. Ipinagbunyi ng hukbo ang bagong
hari na si Florante. Ipinagsama nina Florante sa Albanya sina Aladin at Flerida na kapwa
pumayag na maging Kristiyano. Nakasal sina Florante at Laura at sina Aladin at Flerida.
Umuwi sa Persiya sina Aladin at Flerida nang mamatay si Sultan Ali-Adab. Nagpasalamat sa
Diyos ang mga mamamayang nasisiyahan sa pamumuno nina Florante at Laura.
Nagwakas ang awit sa hiling ng makata sa kanyang Musa na dalhin kay Celia ang
kanyang “Ay!...Ay!”