Elektronik Fren Sistemleri

ELEKTRONİK FREN SİSTEMLERİ
motordersi.com
TNE 046
FREN SİSTEMLERİ
motordersi.com
1
EĞİTİM HEDEFLERİ
➢ FREN NEDİR
➢ KLASİK FREN SİSTEMLERİ
➢ ELEKTRONİK FREN SİSTEMLERİNE GENEL BAKIŞ
➢ ARIZA TEŞHİSİ
motordersi.com
2
FREN NEDİR ?
ARAÇIN KİNETİK ENERJİSİNİ

ISI ENERJİSİNE ÇEVİREREK
DURMASINI SAĞLAYAN
SİSTEME FREN SİSTEMİ
DENİR.
motordersi.com
3
FREN SİSTEMİNİN PARÇALARI
EL FRENİ
FREN SERVOSU
FREN PEDALI FREN KAMPANASI
FREN DAĞITICI FREN ANA

MERKEZİ EL FRENİ
KABLOSU
FREN DİSKİ
motordersi.com
4 BAZI PARÇALRIN AÇIKLAMASI
PEDAL
AYAKLA
FREN KOLU
YAPILAN
BASINÇ
ANA SİLİNDİR
ÖN SOL
TEKERLEK
ARKA SOL SİLİNDİRİ
TEKERLEK
SİLİNDİRİ
PİSTON A
PİSTON B
FREN YAĞI
DAĞITIM
BLOKU
ARKA SAĞ ÖN SAĞ

TEKERLEK TEKERLEK
SİLİNDİRİ SİLİNDİRİ
KLASİK BİR FREN motordersi.com

SİSTEMİNİN ÇALIŞMASI
5
TEK DEVRELİ FREN SİSTEMİ
BU TİP FREN SİSTEMİNDE ÖN VE ARKA TEKERLEKLER MERKEZ FREN SİSTEMİNE

BAĞLIDIR. BÖYLECE FRENE BASILDIĞINDA HİDROLİK 4 TEKERLEĞE BİRDEN AYNI
ANDA ETKİ EDER.
BU TİP FREN DEVRESİNDE BİR ARIZAOLURSA ÖN VE ARKA FREN SİSTEMİ

DEVRE DIŞI KALIR
motordersi.com
6
ÇİFT DEVRELİ FREN SİSTEMİ
➢BU TİP FREN SİSTEMİNDE ÖN VE ARKALAR BİRBİRİNDEN AYRI

BAĞIMSIZDIR.FREN MERKEZİ TEK OLMASINA RAĞMEN ÖN VE ARKA
TEKERLERE TESİR EDEN İKİ AYRI FREN SİLİNDİR VARDIR.
➢ŞAYET ÖN VEYA ARKA TEKERLEK DEVRELERİNDEN BİRİNDE ARIZA
OLURSA SAĞLAM OLAN FREN DEVRESİ ARAÇIN FRENLEMESİNİ SAĞLAR.
➢BU SİSTEM TEK DEVRELİ FREN SİSTEMİNE NAZARAN DAHA
GÜVENCELİDİR. motordersi.com
7
FREN ÇEŞİTLERİ
MOTORLU ARAÇLARDA KULLANILAN FRENLER AMAÇLARINA GÖRE ÇEŞİTLİ GRUPLARA AYRILABİLİR.
➢SERVİS VEYA AYAK FRENLERİ,ARAÇ HIZININ KONTROL EDİLMESİ VE ARACI

DURDURMAK İÇİN KULLANILIR.
➢PARK VEYA EL FRENİ ARACIN PARK ETMASİ ESNASINDA KULLANILIR.

➢YARDIMCI FRENLER DİZEL KAMYONLAR VE DİĞER AĞIR YÜK ARAÇLARINDA SERVİS FRENİ
İLE KULLANILIR.
➢MOTOR FRENİ MOTORUN DÖNMEYE GÖSTERDİĞİ KENDİ DİRENÇİ TARAFINDAN YARATILMIŞ

FRENLEME ETKİSİ OLDUĞUNDAN ÖZEL BİR DONANIMA GEREK DUYMAZ.
HİDROLİK
FRENLER
SERVİS
( AYAK ) TEKERLEK FRENLERİ
FRENLERİ
PNÖMATİK
FRENLER
MERKEZ
FRENLER
PARK/EL PNÖMATİK
FRENLER
FRENLERİ FRENLER
ARKA
FRENLER
YARDIMCI
EGZOZ FRENİ
FRENLER motordersi.com
8
SERVİS VEYA AYAK FRENİ
AYAK FRENLERİ PNÖMATİK VE HİDROLİK OLMAK ÜZERE İKİYE AYRILIR.
➢HİDROLİK FRENLER DİĞER TİPLERE NAZARAN DAHA ÇABUK TEPKİ GÖSTERİR VE

➢DİZAYNLARI DAHA BASİTTİR.
➢GÜNÜMÜZDE BİNEK ARAÇLAR VE HAFİF TİCARİ ARAÇLARDA KULLANILIR.
➢PNÖMATİK FREN SİSTEMLERİ FRENLERE TATBİK EDİLMEK ÜZERE KULLANILAN BASINÇLI

➢HAVAYI ÜRETMEK İÇİN KOMPRESÖR VEYA BENZER KOMPONENTLER İÇERİR.
➢GENELLİKLE AĞIR YÜK KAMYONLARINDA VE OTOBÜSLERDE KULLANILIR
FREN ANA MERKEZİ

ÇALIŞTIRMA
MEKANİZMALARI
FREN SERVOSU
P-VALFİ VEYA EBD

FREN
SİSTEMİ
KAMPANA TİPİ FRENLER
FRENLEME
MEKANİZMASI
motordersi.com
DİSK TİPİ FRENLER
9
FREN PİSTONU
FREN KAMPANASI
KAMPANALI FREN
PERFORMANSI VE SAĞLAMLIĞI
DİSK FRENLERE NAZARAN DAHA DÜŞÜKTÜR
ANCAK İYİ BİR PARK FRENİ OLARAK KULLANILABİLİR

GÜNÜMÜZDE SADECE ARKA AKSDA KULLANILIYOR
FREN BALATASI PARÇALARI
FREN DİSKİ
HAVALANDIRMA
KANALLARI
DİSK FRENLER
İÇTEN SOĞUTMA KANALLARI MEVCUTTUR
YIPRANMA VE AŞINMA ZAMANLARI DAHA UZUNDUR
YENİ TİP ARAÇLARDA 4 DİSK FRENLER KULLANILIR

FREN KALİPERİ
motordersi.com PARÇALARI
10
FRENLER BIRAKILDIĞINDA
PİSTON
VAKUM
VALFİ
(AÇIK)
A GEÇİDİ
KONTROL
VALFİ
HAVA
VALFİ VALF
(KAPALI) ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU
HAVA VALFİ GERİ

GETİRME YAYI
DEĞİŞKEN
BASINÇ
ODASI
B GEÇİDİ
motordersi.com
11
MAKSİMUM SERVO
PİSTON
KONTROL VALFİ
SABİT
BASINÇ HAVA
ODASI
SERVO HAVA
İTME
ÇUBUĞU
HAVA
VALFİ DEĞİŞKEN
(AÇIK) BASINÇ
ODASI
motordersi.com
12
TUTMA KONUMU
VAKUM
VALFİ
( KAPALI )
PİSTON KONTROL VALFİ
KONTROL
VALF
YAYI
DURDURMA
HAVA
VALFİ
( KAPALI ) VALF
ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU
DEĞİŞKEN
BASINÇ
ODASI motordersi.com
13
FRENE BASILMADIĞINDA
A GEÇİŞİ
PİSTON
VAKUM VALFİ ( AÇIK )
KONTROL VALFİ VALF

SABİT GÖVDESİ
BASINÇ
ODASI KONTROL VALF YAYI
HAVA VALFİ
VALF
( KAPALI )
ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU
HAVA VALFİ
GERİ GETİRME
YAYI
HAVA
DEĞİŞKEN TEMİZLEME
motordersi.com
BASINÇ ODASI
B GEÇİŞİ
ODASI
14
TEK DİYAFRAMLI FREN SERVOSU
SABİT BASINÇ
ODASI
DİYAFRAM
SERVO PİSTONU
VAKUM ÇEKVALF
REAKSİYON
DİSKİ
VALF GÖVDESİ
VALF ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU
HAVA
HAVA TEMİZLEYİCİ
FREN ANA
MERKEZİ
GÖVDE
İTME ÇUBUĞU KEÇESİ
GÖVDE
KEÇESİ
SERVO GÖVDESİ DEĞİŞKEN

motordersi.com
DİYAFRAM YAY BASINÇ ODASI
15
VAKUMSUZ ÇALIŞMA
PİSTON
SABİT BASINÇ
ODASI
VALF
GÖVDESİ
SERVO İTME
ÇUBUĞU
HAVA VALFİ
VALF ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU
VALF DURDURMA
ANAHTARI
REAKSİYON
DİSKİ
DEĞİŞKEN BASINÇ
ODASI
motordersi.com
16
FRENE BASILDIĞINDA
EMME MANİFOLDU
2 NOLU PİSTON
1 NOLU PİSTON
A
GEÇİDİ
VAKUM VALFİ ( KAPALI )
KONTROL VALFİ
SERVO İTME VALF GÖVDESİ

ÇUBUĞU
HAVA GİRİŞİ
HAVA GİRİŞİ
HAVA VALFİ ( AÇIK )
VALF ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU
B
REAKSİYON DİSKİ GEÇİDİ
motordersi.com
DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI
17
SABİT BASINÇ ODASI
EMME MANİFOLDU 2 NOLU PİSTON
1 NOLU PİSTON
KONTROL VALFİ
A GEÇİDİ
VAKUM VALFİ ( AÇIK )
PİSTON GERİ HAVA FİLTRE ELEMANI

GETİRME YAYI
HAVA VALFİ
(KAPALI)
VALF ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU
HAVA VALFİ
GERİ GETİRME YAYI
VALF
DURDURMA
PARÇASI
B GEÇİDİ
SABİT BASINÇ
ODASI DEĞİŞKEN BASINÇ
ODASI
motordersi.com
18
FRENE BASILDIĞINDA ( 1 )
VAKUM VALFİ ( KAPALI )
A GEÇİDİ
KOTROL VALFİ
HAVA VALFİ
( KAPALI )
VALF ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU
B GEÇİDİ
motordersi.com
19
FRENE BASILDIĞINDA ( 2 )
PİSTON
SABİT
BASINÇ
ODASI
KONTROL
VALFİ
HAVA
SERVO İTME
ÇUBUĞU
HAVA
HAVA VALFİ
( AÇIK )
HAVA TEMİZLEME
ELEMANI (FİLTRE)
REAKSİYON
DİSKİ
DEĞİŞKEN BASINÇ
B GEÇİDİ
ODASI
motordersi.com
20
Km/h Km/dk ve M/sn olarak sürat tablosu
Km/saat Km/dakika m/saniye Km/saat Km/dakika m/saniye

20 0,333 5,556 110 1,833 30,556
30 0,500 8,333 120 2,000 33,333
40 0,667 11,111 130 2,167 36,111
50 0,833 13,889 140 2,333 38,889
60 1,000 16,667 150 2,500 41,667
70 1,167 19,444 160 2,667 44,444
80 1,333 22,222 170 2,833 47,222
90 1,500 25,000 180 3,000 50,000
100 1,667 27,778 190 3,167 52,778
motordersi.com
21
ARAÇ DURMA MESAFESİ
ARAÇ DURMA MESAFESİ 2 TEMEL UNSURDAN OLUŞUR
1-KARARVERME VEYA DAVRANMA SÜRESİ

KARAR VERME SÜRESİ BİZİM ÖNÜMÜZDEKİ ARAÇIN FREN YAPTIĞINI ALGILADIĞIMIZ
SÜREDE GEÇEN ZAMANDI
2-FREN YAPMA SÜRESİ

FREN YAPMA SÜRESİ FRENE BASTIĞIMIZDA ARAÇIN ATALETİNDEN DOLAYI DURMAK
İÇİN KATETTİĞİ ZAMANDIR
! ARAÇ HIZI İKİ KAT ARTIĞINDA DURMA MESAFESİ ÜÇ KAT ARTAR
motordersi.com SÜRÜŞ TEKNİKLERİ

22
1.1 FREN SİSTEMİ CONTİ – TEVES MK60
CONTİ TEVES FABRİKASI MK 60ABS İLE MK 20 TERTİBATINDAN KÜÇÜK
VE DAHA PERFORMANSLI BİR ABS TERTİBATI GELİŞTİRDİ.
KIYASLAMA:
ESP’Lİ MK 20 TERTİBATI YAKLAŞIK 3,7 kg AĞIRLIĞINDA
BUNA KARŞILIK MK 60 TERTİBATI 2,3 kg
MK 60 İLE FONKSİYONLAR
ÖNDEN ÇEKİŞ 4 MOTİON *BÜTÜN ARAÇLAR BİLİNEN MK 20 ABS /EDL

VERSİYONUNA SAHİPTİR.4MOTİON ARAÇLAR
ABS MK 60 MK 20* İÇİN HENÜZ MK 60 ABS/EDL VERSİYONU
ASR MK 60 MK 20* GELİŞTİRİLMEMİŞTİR.
ESP MK 60 MK 60 **4 MOTİON BAŞLANTILI MSR

GELİŞTİRİLMEMİŞTİR.
MSR MK 60 HAYIR**
motordersi.com
23
VW BİR FREN ÜRETİCİSİNDEN AŞAĞIDAKİ KOŞULLARI İSTER:
MAKSİMUM 700 MİLİSANİYE İÇERİSİNDE -30°C’DE

EN BÜYÜK TEKERLEK FRENİNDE 50 BARLIK BİR
BASINÇ OLUŞMALIDIR.
DÜŞÜK SICAKLIKLARDA GERİ DÖNÜŞ POMPASININ EMME
DAVRANIŞI HER ZAMAN GEREKEN BASINCI OLUŞTURMAYA
YETMEDİĞİNDEN ESP MÜDAHALESİ İÇİN BİR ÖN BASINÇ
GEREKMEKTEDİR.
ESP TERTİBATINDA BU GÖREVİ
“AKTİV FREN KUVVETİ GÜÇLENDİRİCİSİ” DEVRALMAKTADIR.
ESP’Lİ MK 60 “AKTİV FREN KUVVETİ GÜÇLENDİRİCİSİ”
OLMADAN ÇALIŞMAKTADIR.
ÖN BASINÇ BÜYÜK FREN KESİTLİ TESİSATLARI VE TANDEM ANA
FREN SİLİNDİRİ İLE GERÇEKLEŞTİRİLİR.
BU ÖN YÜKLEME İLE EMME DİRENÇLERİ DÜŞÜK SICAKLIKLARDA
DÜŞÜRÜLÜR.
( -30 °C’NİN ALTINDA )
motordersi.com
24
KONTROL ÜNİTESİ
YENİ KONTROL ÜNİTESİ J104 DEĞİŞTİRİLMİŞ PİN

YERLEŞİMLİ 47 KUTUPLU SOKET “+” VE “-” KUTUPLARI
RUTUBET GİRMESİ DURUMUNDA KISA DEVRENİN
OLUŞMASINI ENGELLEMEK AMACIY AYRI
YERLEŞTİRİLMİŞTİR.
ELEKTRO MOTOR KONTROL ÜNİTESİ J104 İLE
İNTERN BİR BAĞLANTIYLA ÇALIŞTIRILIR.
motordersi.com
25
ANTİ
BLOKAJ
SİSTEMİ ABS
ELEKTRİKLİ HİDROLİK POMPA

HİDROLİK ÜNİTE
ABS VEYA ABS/EDL İÇİN KUMANDA ÜNİTESİ
motordersi.com
26
ELEKTRONİK FREN SİSTEMLERİNDEKİ
KISALTMALAR
ABS KİLİTLENMEYİ ÖNLEYEN FREN SİSTEMİ
ASR PATİNAJ ÖNLEME SİSTEMİ
BAS FREN ASİSTANI
EBV ELEKTRONİK FREN GÜCÜ DAĞITIMI
ESP ELEKTRONİK DENGELEME SİSTEMİ
EDS ELEKTRONİK DİFERANSİYEL KİLİDİ
MSR MOTOR FRENİ KONTROLÜ
motordersi.com
27
SENSÖRLER AKTÖRLER
ALÇAK BASINÇ AKÜMÜLATÖRLÜ
V 64 ELEKTRİKLİ ABS HİDROLİK
FREN LAMBASI POMPASI
ANAHTARI ( F )
J 104 SELONOİD BOBİNLİ
EDL’Lİ ABS KUMANDA
ÜNİTESİ
İLAVE SELONOİD VALFLERİ

İLE N 55 ABS HİDROLİK
ÜNİTESİ
TEKERLEK HIZ
K 47 ABS UYARI LAMBASI
SENSÖRLERİ
( G44 – G 47 )
DİAGNOS
BAĞLANTISI
K 118 FREN SİSTEMİ

UYARI LAMBASI
motordersi.com
28
FREN MÜŞÜRÜ ( F )
GÖREVİ
“FRENLER ÇALIŞTIRILDI”BİLGİSİNİ KONTROL ÜNİTESİNE ( J104 ) GÖNDERMEKTİR.
SİNYAL HATASININ SEBEP OLDUĞU ETKİLER

ABS/EBD AYARI ESNASINDA RAHATLIĞI ENGELLER.
EDL FONKSİYONU DEVRE DIŞI KALIR.
30
KENDİ KENDİNE ARIZA TEŞHİSİNİN GÖSTERİLMESİ

F
BLOK HALİNDE BİLGİ OKUMADA GÖRÜNTÜ GRUBU 03

VASITASIYLA KONTROL EDİLİR.
KENDİ KENDİNE ARIZA ARAMA HAFIZASINA

HİÇBİR GİRİŞ YAPILMAZ.
12
J104
motordersi.com
29
ÖN TEKERLEK HIZ SENSÖRLERİ ( G45 VE G47 )
GÖREVİ
ANLIK TEKERLEK HIZININ HESAPLANABİLMESİ İÇİN,TEKERLEK
DEVRİNE AİT SİNYALLERİ KONTROL ÜNİTESİNE ( J104 ) GÖNDERİR.
G 47

TEK HIZ SENSÖRÜ HATASI:
ABS/EDL SİSTEMİ DEVRE DIŞI BIRAKILIR.
EBD FONKSİYONU DEVREDE KALIR.
ABS UYARI LAMBASI K47 YANAR.
HER İKİ HIZ SENSÖRÜNÜN HATASI:
ABS/EDL/EBD SİSTEMİ DEVRE DIŞI BIRAKILIR.
ABS UYARI LAMBASI ( K47 ) VE FREN SİSTEMİ UYARI
G 45 G 47
LAMBASI ( K118 ) YANAR.

G47 ÖN SOL HIZ SENSÖRÜ
ARIZALI
G47 SOL ÖN HIZ SENSÖRÜ
MEKANİK ARIZA
G47 ÖN SOL HIZ SENSÖRÜ
SİNYAL TOLERANS DIŞI
G45 ÖN SAĞ HIZ SENSÖRÜ

ARIZALI
J 104
MEKANİK HATA

motordersi.com
30
ARKA TEKERLEK HIZ SENSÖRLERİ ( G445 VE G46 )
GÖREVİ
ANLIK TEKERLEK HIZININ HESAPLANABİLMESİ İÇİN,TEKERLEK
DEVRİNE AİT SİNYALLERİ KONTROL ÜNİTESİNE ( J104 ) GÖNDERİR.

TEK HIZ SENSÖRÜ HATASI:
ABS/EDL SİSTEMİ DEVRE DIŞI BIRAKILIR.
ABS UYARI LAMBASI K47 YANAR.
HER İKİ HIZ SENSÖRÜNÜN HATASI: G 44
ABS/EDL/EBD SİSTEMİ DEVRE DIŞI BIRAKILIR.

ABS UYARI LAMBASI ( K47 ) VE FREN SİSTEMİ UYARI
G 44 G 46
LAMBASI ( K118 ) YANAR.
G46 ARKA SOL HIZ SENSÖRÜ
ARIZALI

MEKANİK ARIZA

G44 ARKA SAĞ HIZ SENSÖRÜ
ARIZALI
J 104
MEKANİK HATA

motordersi.com
31
HİDROLİK POMPASI ( J 64 ) V 64
MOTOR BÖLMESİNİN ÖN SOL TARAFINDA HİDROLİK ÜNİTENİN
ÜZERİNE YERLEŞTİRİLMİŞTİR.
GÖREVİ
HİDROLİK POMPASI ALÇAK BASINÇ AKÜMÜLATÖRÜNDEKİ
HİDROLİĞİ SİSTEME GERİ POMPALAR.
ABS/EBLSİSTEMİ DEVRE DIŞI BIRAKILIR.

ABS UYARI LAMBASI ( K47 ) YANAR.
ABS HİDROLİK POMPASI V64

SİNYAL TOLERANS DIŞI V 64
! HİDROLİK ÜNİTE POMPADAN AYRILMAMALIDIR.

motordersi.com
J 104
32
HİDROLİK ÜNİTESİ N55
MOTOR BÖLÜMÜNÜN SOL ÖN ALANININ İÇİNE YERLEŞTİRİLMİŞTİR.
GÖREVİ
HİDROLİK AKIŞINI KONTROL ETMEK.

ABS/EDS VE EBD SİSTEMİ DEVRE DIŞI KALIR.
ABS UYARI LAMBASI ( K47 ) VE
FREN SİSTEMİ UYARI LAMBASI ( K118 ) YANAR.
HAREKETLİ SENSÖRLER TESTİ İLE N 55

KONTROL EDİLİR
! HİDROLİK ÜNİTESİ ( N55 ) HİDROLİK POMPASINDAN ( V64 )AYRILMAMALIDIR.

motordersi.com
33
K 47
ABS UYARI LAMBASI K47 FREN SİSTEMİ UYARI LAMBASI K118
GÖSTERGE PANOSUNUN İÇİNE YERLEŞTİRİLMİŞTİR
K 118
FREN SİSTEMİ UYARI LAMBASI K 118 AŞAĞIDAKİ HALLERDE YANAR
➢KONTAK ANAHTARI AÇILDIĞINDA ( OTO KONTROL )

➢EL FRENİ ÇEKİLDİĞİ ZAMAN
➢FREN HİDROLİĞİ EKSİLDİĞİ ZAMAN
F9
! EBD ÇALIŞMADIĞI ZAMAN UYARI LAMBASI K47 İLE

BİRLİKTE YANAR 31
J104
ABS UYARI LAMBASI K47 AŞAĞIDAKİ HALLERDE YANAR K118
➢KONTAK ANAHTARI AÇILDIĞINDA ( OTO KONTROL ) 16

➢ABS VEYA ABS/EDS SİSTEMİ ÇALIŞMADIĞI ZAMAN 15 31 15
! ABS DEVRE DIŞI KALDIĞINDA EBD ÇALIŞIR VAZİYETTE KALIR.

FREN SİSTEMİ UYARI LAMBASI K118 YANMAMALIDIR
F34

31 EBV ABS 15
OTO KONTROL ESNASINDA UYARI LAMBALARI YANMAZ

YOK 31
K47
motordersi.com
34
BLOK DEVRE ŞEMASI
HIZ SENSÖRÜ SERVO FRENLİ
ANA MERKEZ
FREN
BASINCININ
ETKİSİ
KONTROL ÜNİTESİ
ABS
KONTROL UYARI
ABS KUMANDA İZLEME LAMBASI
EDL UYARI
EBD FREN SİSTEMİ

UYARI
LAMBASI
ÇALIŞMASI
HIZ SENSÖRLERİ DÖRT TEKERLEĞİN HIZINI KAYDEDER VE DAHA SONRA KUMANDA
ÜNİTESİ HER BİR TEKERLEĞİN HIZINI HESAPLAR
ABS/EDL KUMANDA ÜNİTESİ BU BİLGİYİ HER BİR TEKERLEK İÇİN BAĞIMSIZ OLARAK KULLANIR
DİAGNOS
VE FREN YAPMA İŞLEMİ ESNASINDAKİ FREN BASINCINI AYARLAR BÖYLECE TEKERLEĞİN BAĞLANTISI
KİLİTLENMESİNİ ÖNLER.
ARKA AKS’LARDA ELEKTRONİK FREN BASINÇ DAĞITIMINDAN ( EBD ) ETKİLENİR.
motordersi.com
35
FREN BASINCI ÜRETME
ALÇAK BASINC
AKÜMÜLATÖRÜ
FREN ANA
MERKEZİ
EMME
VENTİLİ
PEDAL
HİDROLİK BASILI
POMPASI
ÇIKIŞ VALFİ
BASINÇ GİRİŞ VALFİ
VENTİLİ
GERİLİM VAR
FREN KALİPERLERİ
ÇALIŞMASI GERİLİM YOK
➢FREN YAPARKEN FREN BASINCI FREN ANA MEKEZİ TARAFINDAN

ÜRETİLİR BASINC AÇIK GİRİŞ VALFİNDEN GEÇEREK FRENLERE
GÖNDERİLİR.
➢TEKELEĞİN HIZI ABS KONTROL ÜNİTESİNE HIZ SENSÖRÜNDEN GELEN SİNYAL

VASITASIYLA KİLİTLEME EĞİLİMİ FARK EDİLİNCEYE KADAR DÜŞÜRÜLÜR.
➢GİRİŞ VALFİ AÇIK GERİLİM YOK

ÇIKIŞ VALFİ KAPALI GERİLİM YOK
motordersi.com
36
FREN BASINCINI SABİT TUTMA
ALÇAK BASINC
AKÜMÜLATÖRÜ
FREN ANA
MERKEZİ
EMME
VENTİLİ
PEDAL
HİDROLİK BASILI
POMPASI
ÇIKIŞ VALFİ
BASINÇ GİRİŞ VALFİ
VENTİLİ
GERİLİM VAR
FREN KALİPERLERİ
GERİLİM YOK
ÇALIŞMASI
BİR TEKERLEĞİN KİLİTLENMEYE MEYİLİ OLMASI DURUMUNDA BASINCIN
DAHA DA ARTMASINI ÖNLEMEK İÇİNİLK HAREKET.
GİRİŞ VALFİNE GERİLİM TEMİN ETMEKTİR.
GİRİŞ VE ÇIKIŞ VALFLERİ KAPALI OLDUĞU İÇİN TEKERLEKTEKİ

BASINÇ SABİT KALIR.
motordersi.com
37
FREN BASINCINI DÜŞÜRME
ALÇAK BASINC
AKÜMÜLATÖRÜ
FREN ANA
MERKEZİ
EMME
VENTİLİ
PEDAL
HİDROLİK BASILI
POMPASI
BASINÇ
VENTİLİ GİRİŞ VALFİ
ÇIKIŞ VALFİ
GERİLİM VAR
ÇALIŞMASI GERİLİM YOK FREN KALİPERLERİ
➢ŞAYET FREN BASINCI SABİT KALMASINA RAĞMEN TEKERLEĞİN HIZI

DAHA DA DÜŞÜRÜLÜRSE VE BİR TEKERLEĞİN KİLİTLEME DESTEĞİ HALA
VAR İSE BU DURUMDA BASINCIN DÜŞÜRÜLMESİ GEREKİR.
➢BU NEDENLE ÇIKIŞ VALFİNE ONUN AÇILMASINA SEBEP OLAN BİR GERİLİM GÖNDERİLİR VE BASINÇ ALÇAK BASINÇ AKÜMÜLATÖRÜ VASITASIYLA
DÜŞÜRÜLÜR.GİRİŞ VALFİNE HALA GERİLİM GÖNDERİLMEKTE OLDUĞUNDAN VALF KAPALI KALIR.
➢HİDROLİK POMPASI FREN HİDROLİĞİNİ ALÇAK BASINÇ DEPOSUNDAN FREN ANA MERKEZİNE GÖNDERMEYE BAŞLAR FREN PEDALI
HAFİFCE YUKARIYA DOĞRU HAREKET EDER BU ESNADA PEDALLARDAKİ TİTREMEYİ HİSSEDERİZ.
➢KİLİTLENMEYE EĞİMLİ OLAN TEKERLEK SERBEST BIRAKILIR VE TEKERLEK TEKRAR HIZ KAZANIR.
motordersi.com
38
FREN BASINCI ÜRETME 2. AŞAMA
ALÇAK BASINC
AKÜMÜLATÖRÜ
FREN ANA
MERKEZİ
EMME
VENTİLİ PEDAL
HİDROLİK BASILI
POMPASI
BASINÇ ÇIKIŞ VALFİ
VENTİLİ
GİRİŞ VALFİ
GERİLİM VAR
FREN KALİPERLERİ
GERİLİM YOK
ÇALIŞMASI
➢EN UYGUN FRENLEME İÇİN TEKERLEKLER ÖNCEDEN SAPTANAN

HIZI KAZANDIKTAN SONRA FREN BASINCININ TEKRAR ÜRETİLMESİNE İHTİYAÇ VARDIR.
➢GİRİŞ VALFİNE GİDEN GERİLİM KESİLİR BÖYLECE VALF AÇILIR.ÇIKIŞ VALFİNE GİDEN GERİLİM’DE KESİLİR VE ODA KAPANIR.
➢HİDROLİK POMPA ÇALIŞMASINA DEVAM EDER VE GERİ KALAN FREN HİDROLİĞİNİ ALÇAK BASINÇ AKÜMÜLATÖRÜNDEN ÇEKEREK
FREN DEVRESİNE GÖNDERİR ( HİDROLİK FREN BASINÇ TAKVİYESİ ) .
➢GİTTİKÇE ARTAN FRENLEME BASINCI İLE TEKERĞE TEKRAR FREN YAPTIRILIR VE TEKERLEK YAVAŞ DÖNMEYE BAŞLAR.
motordersi.com
39
Araç kendi kendine teşhis Passat 1997
08 – Blok halinde bilgi okuma
ABS/EDL/ASR Bosch 5.3
Geçerlidir.
Blok halinde bilgi okuma

Blok halinde
Sol ön devir sensörü tekerlek hızı 1.....19 km/s ¹ bilgiler
Sağ ön devir sensörü tekerlek hızı 1.....19 km/s ¹

Sol arka devir sensörü tekerlek hızı 1.....19 km/s ¹
Sağ arka devir sensörü tekerlek hızı 1.....19 km/s ¹ Ekran
( Açıklamar için Atölye el kitabına bakınız ) Grubu
Temel ayarlar 001
Temel ayarlar
Ölçüm tekniği Geçiş Basım Yardım
¹ Tekerlek hızının 19 km/s’in üzerine çıkması durumunda teşhis sona erdirilir

motordersi.com
40
Araç kendi kendine teşhis
Passat 1997
Geçerlidir.
Blok halinde bilgi okuma

Blok halinde
Sol
FrenönMüşürü
devir sensörü tekerlek hızı 1.....19 km/s ¹
0 veya 1 bilgiler
Sağ
Geriön devirpompasındaki
Dönüş sensörü tekerlek hızı
voltaj 1.....19 km/s ¹
0 veya 1
Sol arka devir
Selonoid sensörü tekerlek hızı
Valf Rölesi 1.....19 km/s ¹
0 veya 1
Sağ Ekran
Boş arka devir sensörü tekerlek hızı 1.....19 km/s ¹
-----
Temel ayarlar 001
002
Temel ayarlar
motordersi.com
41
Passat 1997
Geçerlidir.
Blok halinde
Motor Devri ( ASR’li Araçlar ) 60 – 8000 d/d bilgiler
Gerçek Motor torku ( ASR’li Araçlar) % 0 - % 100

Çekiş kontrol sistemi (TCS/ASR) düğmesi (ASR’li araçlar) 0 veya 1
Ekran
Boş -----
Temel ayarlar 003
Temel ayarlar
motordersi.com
42
Passat 1997
Geçerlidir.
Blok halinde
Sabit Süre ( Yalnızca EDL’li Araçlar ) 0:35 Dak. bilgiler
EDL’nin aşırı fren sıcaklığına bağlı olarak devreden çıkarılması 0 veya 1

EDL/ASR’nin devreden çıkarılması ( EDL/ASR’li Araçlarda ) 0 veya 1
Ekran
Boş -----
Temel ayarlar 004
Temel ayarlar
motordersi.com
43
KENDİ KENDİNE TEŞHİS
! YUKARIDAKİ SARI RENKLİ PARÇALARIN KONTROLÜ

motordersi.com
KENDİ KENDİNE TEŞHİS TARAFINDAN YAPILIR.
44
HAREKETLİ SENSÖRLER TESTİ FUNKSİYON 03

HAREKETLİ SENSÖRLERmotordersi.com
TESTİ TARAFINDAN YAPILIR.
45
FONKSİYON 08 BLOK HALİNDE BİLGİ OKUMA

BLOK HALİNDE BİLGİ OKUMADAN YAPILIR.
motordersi.com
46
ABS /EDL sisteminde arıza bulma V.A.G 1551 test cihazını bağlayın
Kontrol ünitesi yanıt vermiyorsa Fren sistemi için 03 girin
Arıza sorun 02
Arızaları arıza tablosuna göre giderin

Arıza saptanmadı
Hareketli sensörler Blok halinde bilgi 1-30 saniyelik aracı 60 km/h hızlı
süreceğiniz bir yol testi yapın
testi yapınız okuma
2-Arıza hafızasını tekrar sorgulayın 02
3-Tekrar arıza saptanmazsa
-26-31 fişli soket bağlı değil Parçayı yenileyin
-Elkt.testinin1.ve
2.aşamalarını uygulayınız 1-Elektrik testinin tüm aşamalarını
uygulayın.
Fren sisteminin Elektrik kontrolü yapınız 2-Fren sisteminin Hidrolik ve mekanik
hidrolik/mekanik parçalarına bakım yapınız
( Arızanın giderilmesi
parçalarına bakım yapınız
konusunda teknisyeni ( Bkz.Atölye el Kitapları )
(Bkz.Atölye el kitabı) yönlendiren kontroller)
-V.A.S 1551’i bağlayın ve arıza hafızasını tekrar sorgulayın ( fonksiyon 02 ) .

-30saniyeliğine aracı 60 km/hdan hızlı süreceğiniz bir yol testi yapın ve bu sırada ABS kontrollü bir frenleme gerçekleştirin.
-Yol testinden sonra arıza hafızasını tekrar sorgulayın hiçbir arıza saptanmazsa kendi kendine teşhisi sona erdirin.
motordersi.com
47
motordersi.com
48
E D L (ELEKTRONİK DİFERANSİYEL KİLİTLEME
➢ABS / EDL HİDROLİK ÜNİTESİ DAHA UZUN VALF BLOĞU VEYA TEST
CİHAZI V.A.G. 1551/52 VEYA VAS 5051 İLE KUMANDA ÜNİTESİNİN
TİPİNİN OKUNMASI İLE FARKEDİLİR.
➢BİR MEKANİK KİLİTLEMENİN AKSİNE BAŞKA MEKANİK

PARÇALARA İHTİYAÇ YOKTUR.
➢ABS SİSTEMİNE AİT VALFLERE İLAVETEN ABS/EDL SİSTEMİ ÖN

TEKERLEK FREN DEVRELERİNDEKİ İKİ HİDROLİK DEĞİŞTİRME
( GEÇİŞ ) VALFLERİNİN YANINDA İKİ İLAVE SELONOİD VALFE
SAHİPTİR ( BASINÇ SINIRLIYICI KİLİTLEME VALFİ ).
motordersi.com
49 EDL
EDL’NİN ÇALIŞMASI ALÇAK BASINC
AKÜMÜLATÖRÜ
FREN MERKEZİ
EMME VALFİ
KUMANDA HİDROLİK POMPASI

KABLOSU
BASINÇ VALFİ
ÇIKIŞ VALFİ
GİRİŞ VALFİ
HİDROLİK GEÇİŞ
VALFİ
GERİLİM VAR
GERİLİM YOK FREN KALİPERLERİ

BASINÇ SINIRLIYICILI
KİLİTLEME VALFİ
FREN YAPARKEN FREN BASINCI FREN MERKEZİ TARAFINDAN ÜRETİLİR.

MANUEL BASINÇ ÜRETİMİ ESNASINDA HİDROLİK GEÇİŞ VALFİ KAPANIR.
FREN BASINCI , BASINCI LİMİTLİYİCİLİ AÇIK KİLİTLEME VALFİ

VASITASIYLA ( GERİLİM VERİLMEZ ) TEKERLEKFRENİNE VE AÇIK
GİRİŞ VALFİNE ULAŞIR ( GERİLİM VERİLMEZ ).
motordersi.com
50
EDL İLE BASINCIN ÜRETİLMESİ
ALÇAK BASINC
AKÜMÜLATÖRÜ
ŞAYET HIZLANMA ESNASINDA ABS/EDL FREN MERKEZİ

KUMANDA ÜNİTESİ HIZ SENSÖRLERİNDEN
GELEN BİR SİNYAL İLE TEKERLEĞİN PATİNAJ
YAPTIĞINI ALGILARSA ÜNİTE EDL
FONKSİYONUNU DERHAL DEVREYE SOKAR.
EMME VALFİ
ARKA TEKERLEK FREN DEVRESİNİN GİRİŞ
VALFLERİNE ONLARIN KAPANMASINA SEBEP KUMANDA HİDROLİK POMPASI
OLAN BİR GERİLİM GÖNDERİLİR. KABLOSU
BASINÇ VALFİ
BU İŞLEM EDL’NİN DEVREDE OLDUĞU ZAMAN ÇIKIŞ VALFİ
ARKA TEKERLEKLERİN FREN YAPMASINA
MANİ OLMAK İÇİN GEREKLİDİR. GİRİŞ VALFİ
HİDROLİK GEÇİŞ
BASINÇ SINIRLIYICILI KİLİTLEME VALFİNE VALFİ
BİR GERİLİM GÖNDERİLİR VE O DA KAPATILIR.
HİDROLİK POMPASI DEVREYE SOKULUR VE FREN

MERKEZİNDE ALDIĞI FREN HİDROLİĞİNİ PATİNAJ
YAPAN TEKERLEĞİN FRENLERİNE GÖNDERİR. FREN KALİPERLERİ
KİLİTLEME VALFİ
PATİNAJ YAPAN TEKERLEĞE FREN YAPTIRILIR
PATİNAJ YAPAN TEKERLEĞİN FREN DEVRESİNDEKİ

GERİLİM VAR
KİLİTLEME
VALFİ KAPALI OLDUĞUNDAN FREN HİDROLİĞİNİN ANA
GERİLİM YOK
MERKEZE
GERİ DÖNMESİ ENGELLENMİŞ OLUR.
BASINÇ SINIRLIYICISI HİDROLİK POMPASI TARAFINDAN

ÜRETİLEN
FRENLEME BASINCINI SINIRLAMA FONKSİYONUNA SAHİPTİR.
motordersi.com
51
EDL İLE BASINCIN SABİT TUTULMASI
ALÇAK BASINC
AKÜMÜLATÖRÜ
FREN MERKEZİ
EMME VALFİ
HİDROLİK POMPASI
KUMANDA
KABLOSU BASINÇ VALFİ
GİRİŞ VALFİ ÇIKIŞ VALFİ
HİDROLİK GEÇİŞ
VALFİ
GERİLİM VAR
FREN KALİPERLERİ
GERİLİM YOK
KİLİTLEME VALFİ
ŞAYET HIZ SENSÖRLERİNDEN GELEN BİR SİNYAL İLE ABS/EDL KONTROL

ÜNİTESİ BİR TEKERLEĞİN HIZLANMASININ AZALMAKTA OLDUĞUNU ALGILARSA
BASINCIN DAHA FAZLA ARTMASINA MANİ OLMAK İÇİN HİDROLİK POMPASI
DEVREDEN ÇIKARTILIR.
GİRİŞ VALFİNE ONUN KAPANMASINA SEBEP OLAN BİR GERİLİM VERİLİR
ÇIKIŞ VALFİ GERİLİMSİZ KALIR BÖYLECE KAPALIDI..
PATİNAJ YAPAN TEKERLEĞİN FREN YAPMASI DEVAM ETTİRİLİR.

motordersi.com
52
EDL İLE BASINCIN DÜŞÜRÜLME AŞAMASI
ALÇAK BASINC
FREN MERKEZİ AKÜMÜLATÖRÜ
EMME VALFİ
HİDROLİK POMPASI
KUMANDA
KABLOSU
BASINÇ VALFİ
ÇIKIŞ VALFİ
GİRİŞ VALFİ
HİDROLİK GEÇİŞ
VALFİ
FREN KALİPERLERİ
GERİLİM VAR KİLİTLEME VALFİ
GERİLİM YOK
ŞAYET HIZLANMA ESNASINDA HIZ SENSÖRLERİNDEN GELEN SİNYALLERDEN ABS/EDL KONTROL ÜNİTESİ HAREKET
EDEN TEKERLEKLERDEN HİÇBİRİNİN PATİNAJ YAPMADIĞINI ALGILARSA BU DURUMDA GEÇİŞ VALFİ
ONUN AÇILMASINA SEBEP OLAN “GERİLİMSİZ” DURUMA GETİRİLİR.
KİLİTLENME VALFİ AÇILIR

BÖYLECE MERKEZE GİDEN BASINÇ ÜRETİLİR
EDL FONKSİYONU SONA ERDİRİLİR.
motordersi.com
53
motordersi.com
54
MAX.
F
R FRENLEME KUVVETİ
EBD’NİN ÇALIŞMASI E
N
V
E
Y
EBD = ELEKTRONİK FREN BASINCI DAĞITIMI A
N
A
L
K
U
ÇALIŞMASI V
V
E
T
EBD ÖZELLİKLE VİRAJ ALIRKEN HAFİF FRENLEME L
E YANAL KUVVET
ÇALIŞMALARINDA DEVREYE SOKULABİLİR.
R
HIZ SENSÖRLERİ DÖRT TEKERLEĞİN DÖNÜŞ SAYILARINI
KAYDEDER VE KONTROL ÜNİTESİ TEKERLEK
HIZLARINI HESAPLAR.
MİN. MAX.
ŞAYET ARKA TEKERLEK KAYMASI ÇOK BÜYÜK
OLURSA FREN BASINCI AŞIRI FRENLEME BOŞA DÖNEN TEKER FREN KAYMASI TEKERLER KİLİTLENMİŞ
YAPMAYACAK ŞEKİLDE AYARLANIR.
BÖYLECE EBD KUMANDASI YÜKSEK YANAL KUVVETLERİ FREN BASINÇ REGÜLATÖRÜ

VE İYİ FREN BASINCI DAĞITIMI SAĞLAR
! ELEKTRONİK FREN BASINCI DAĞITIMI EBD ABS AYARI ESNASINDA

YANİ BİR TEKERLEK KİLİTLENME EĞİLİMİNDE OLDUĞU ZAMAN
ÇALIŞMASINI DURDURUR.
! FREN BASINCI DAĞITIMINA AİT ABS PARÇALARININ KULLANIMI İLE YANDAKİ

PARÇALARIN KULLANILMASINA GEREK KALMAMIŞTIR.
motordersi.com
55
motordersi.com
56
SİSTEME GENEL BAKIŞ (BOSCH)
DÜZ HIZLANMA SENSÖRÜ DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ
YALNIZ 4 ÇEKER
ITT
ÖN ARKA HIZ SENSÖRLERİ
BOSCH
KONTROL ÜNİTESİ
BOSCH / ITT
BOSCH
AKTİV FREN SERVOSU
DİKEY EKSENDE
ITT SAVRULMA SENSÖRÜ
FREN KUVVETİ SENSÖRÜ
BOSCH
ÖN BASINÇ POMPASI
HİDROLİK ÜNİTE
BOSCH YANAL KAYMA SENSÖRÜ
BOSCH
BOSCH BOSCH
motordersi.com
AÇIKLAMA İÇİN İLGİLİ PARÇAYA KLİKLEYİN
57
SİSTEME BAKIŞ ( BOSCH )
E256 J 105
V39
F J104
J106
F47
N99, N101, N133, N134
G44, G45, G46, G47 N100, N102, N135, N136
G85 N225
N226
N227
G200 N228
V156
G201
J285
G202 K47
K118
K155
motordersi.com
58
AÇIKLAMALAR ( BOSCH )
SENSÖRLER AKTÖRLER
GERİ BASMA POMPASI RÖLESİ J105
E 256 ASR/ESP DÜĞMESİ J 105 – V39 GERİ BASMA POMPASI V39
F FREN IŞIK ANAHTARI J106 SELONOİD VALFLER RÖLESİ J106
N 99,N 101, ABS GİRİŞ VENTİLLERİ

F 47 FREN PEDALI ANAHTARI
N 133,N 134
N 100,N 102, ABS ÇIKIŞ VENTİLLERİ
G 44.....G 47 TEKERLEK HIZ SENSÖRLERİ
N 135,N 136
AÇIP KAPAMA VENTİLİ -1-
G 85 DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ N 225 SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYARI
AÇIP KAPAMA VENTİLİ -2-

G 200 YANAL KAYMA SENSÖRÜ N 226 SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYARI
BASINÇ AÇIP KAPAMA VENTİLİ -1-

G 201 FREN BASINÇ SENSÖRÜ N 227 SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYARI
BASINÇ AÇIP KAPAMA VENTİLİ -2-

G 202 DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ N 228 SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYARI
V 156 SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYAR POMPASI
J104 EDS/ASR/ESP VE ABS KONTROL ÜNİTESİ

J 285 GÖSTERGE KONTROL ÜNİTESİ
BUNLARA İLAVETEN; K 47 ABS KONTROL LAMBASI

• MOTOR KONTROL
• ŞANZIMAN KONTROL
K 118 FREN TESİSATI KONTROL LAMBASI
• NAVİGASYON
K 155
motordersi.com ASR / ESP KONTROL LAMBASI
59
ESP YAPISI VE FONKSİYONU (BOSCH)
AÇIKLAMALAR
01-EDS/ASR/ESP İLE ABS KONTROL ÜNİTESİ

02-ÖN BASINÇ POMPALI HİDROLİK ÜNİTE
03-FREN BASINÇ SENSÖRÜ
04-YANA HIZLANMA SENSÖRÜ KONTROL ÜNİTESİ
05-DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ
06-ASR/ESP DÜĞMESİ AYAR
07-DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ
08-FREN MÜŞÜRÜ
09...12-TEKERLEK HIZ SENSÖRLERİ
ESP
13-TEŞHİS KABLOSU ABS
14-FREN SİSTEMİ İKAZ LAMBASI ASR EDS EBV MSR

15-ABS KONTROL LAMBASI
16-ASR/ESP KONTROL LAMBASI
KONTROL ÜNİTESİ
17-ARAÇ VE SÜRÜCÜ DAVRANIŞLARI
18-MOTOR KONTROL ÜNİTESİ
19-OTOMATİK ŞANZIMAN KONTROL ÜNİTESİ
motordersi.com
60
EDS/ASR/ESP/ABS KONTROL ÜNİTESİ J104
BOSCH’DA KONTROL ÜNİTESİ HİDROLİK ÜNİTEDEN AYRIDIR.
PARÇALARI VE FONKSİYONU
SİSTEMDE KAPASİTSİ YÜKSEK BİR MİCRO BİLGİSAYAR VARDIR.
SİSTEMİN HATASIZ ÇALIŞMASI BEKLENDİĞİNDEN 2 BİLGİSAYAR
KENDİ ELEKTRİK BAĞLANTISINI KONTROL ETME VE OTOMATİK
TEŞHİS İMKANIYLA DONATILMIŞTIR.
HER İKİ BİLGİSAYAR’DA AYNI PROGRAMLA ÇALIŞMAKTA VE
BİRBİRİLERİNİ KONTROL ETMEKTEDİR.
BÖYLE İKİLİ SİSTEMLERDE GELEN İKİ AYNI BİLGİDEN BİRİ İLETİLMEZ.
SİSTEMİN ÇALIŞMADIĞINDA ETKİSİ ELEKTRİK BAĞLANTISI

J104 KONTROL ÜNİTESİ ELEKTRİK BESLEMESİNİ
KONTROL ÜNİTESİNİN BÜTÜN PARÇALARININ ÇALIŞMAMASI GİBİ BİR GÖSTERGE TABLOSUNA GİDEN ( + ) BAĞLANTISINDAN
DURUMDA SÜRÜCÜYE ABS/EDS/ASR VE ESP’SİZ BİR FREN SİSTEMİ KALIR. ALIR.
A/+
OTOMATİK TEŞHİS
S
ŞU ARIZALAR TANINIR;
➢ KONTROL ÜNİTESİ ARIZALI
➢ ELEKTRİK BESLEMESİ HATALI
J104
motordersi.com
61
DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ G85 (BOSCH)
BU SENSÖR DİRESİYON SİMİDİ İLE DİREKSİYON MİLİ ARASINDADIR.HAVA YASTIĞI KABLO
MAKARASI DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜNÜN İÇİNDE VE ALT KISIMDADIR.
GÖREVİ
BU SENSÖR DİREKSİYON AÇISINI EDS/ASR/ESP VE ABS KONTROL ÜNİTESİNE BİLDİRİR.
4 TAM DİREKSİYON TURU OLARAK ± 720 DERECE KONTROL EDİLİR.
DEVRE DIŞI KALDIĞINDA ETKİLERİ

DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜNDEN BİLGİ GELMEDEN ESP HANGİ YÖNE GİDECEĞİNİ ANLAYAMAZ.
ESP FONKSİYONU DEVREDEN ÇIKAR.
OTOMATİK TEŞHİS
KUMANDANIN VEYA SENSÖRÜN DEĞİŞMESİNDEN SONRA “0” NOKTASININ AYARLANMALI.
-DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ CEVAP VERMİYOR
-YANLIŞ AYARLANMIŞ
-MEKANİK HATA
-ARIZALI
-ANLAŞILMAYAN SİNYAL J104
ELEKTRİK BAĞLANTISI
G85 ESP SİSTEMİNİN BİLGİLERİ DİREKT CAN-BUS ÜZERİNDEN
KONTROL ÜNİTESİNE BİLDİREN TEK SENSÖRDÜR.KONTAKT
AÇILDIKTAN SONRA DİREKSİYONUN 4,5 DERECE ÇEVRİLMESİYLE
SENSÖR KENDİNİ DEVREYE SOKAR.BU 1,5 CM’LİK ÇEVİRME
HAREKETİNE EŞİTTİR.
G85
!!! ROT AYARI BOZUK OLDUĞUNDA HATALAR OLUŞABİLİR.

SENSÖRÜN DİREKSİYON İLE TEMASINA DİKKAT EDİN
J105
motordersi.com J106
62
G85’İN YAPISI VE FONKSİYONU ( BOSCH )
YAPISI
AÇININ ÖLÇÜLMESİ FOTOSEL PRENSİBİNE DAYANIR.

ANA PARÇALARI:
• IŞIK
• KODLAMA DAİRESİ
• OPTİK SENSÖR
• OPTİK SENSÖR
• TUR SAYAÇI
KODLAMA DAİRESİ İKİ ÇEMBERDEN “EŞİT ARALIKLI BİLEZİK ( 2 )” VE “FARKLI ARALIKLI
BİLEZİKDEN ( 1 )” OLUŞUR.
HER İKİ BİLEZİKDE İKİŞER SENSÖR TARAFINDAN ALGILANIR.
FONKSİYONU
YAPIYI KOLAYLAŞTIRIP BİR “EŞİT ARALIKLI ( 1 ) VE ARALIKLARI EŞİT OLMAYAN ( 2 ) “

BİLEZİĞİ YANYANA GETİRELİM.HER İKİ BİLEZİĞİN ARASINDA BİR IŞIK VAR.
DIŞ KISIMDADA OPTİK SENSÖRLER BULUNMAKTADIR.
SENSÖRÜN ÜZERİNE ARALIKTAN IŞIK GELDİĞİNDE BİR ELEKTRİK SİNYALİ OLUŞUR
IŞIK KESİLDİĞİNDE SİNYALDE KESİLİR.
ÇEMBERLER HAREKET ETTİĞİNDE İKİ AYRI SİNYAL KOMBİNASYONU OLUŞUR.

EŞİT ARALIKLI BİLEZİĞİN SENSÖRÜ DÜZGÜN BİR SİNYAL OLUŞTURUR.ARALIKLARI EŞİT
OLMAYAN BİLEZİĞİN SENSÖRÜ DÜZGÜN OLMAYAN BİR SİNYAL OLUŞTURUR.
HER İKİ SİNYALİN BİRBİRİYLE KARŞILAŞTIRILMASINDAN SİSTEM ÇEMBERLERİN NE
KADAR ÇEVRİLDİĞİNİ HESAP EDEBİLİR.HAREKETİN BAŞLANĞIC NOKTASI EŞİT ARALIKLI
BİLEZİK TARAFINDAN BELİRLENİR.
motordersi.com
63
YANAL HIZLANMA SENSÖRÜ G200 (BOSCH)
FİZİKSEL NEDENLERDEN DOLAYI BU SENSÖR MÜMKÜN OLDUĞU KADAR ARACIN
AĞIRLIK MERKEZİNE YAKIN OLMALIDIR.BU NEDENLE SÜRÜCÜ KOLTUĞUNUN ALTINDA
AYAK BOŞLUĞUNDADIR.
GÖREVİ
G200 ARACIN YANA ÇEKİCİ GÜÇLER TARAFINDAN ROTASINDAN ÇIKARILIP
ÇIKARILMAYACAĞINI ARAŞTIRIR.
YANA HIZLANMA ETKENLERİ ÖLÇÜLMEDEN KONTROL ÜNİTESİ TARAFINDAN ARACIN

İÇİNDE BULUNDUĞU DURUM HESAPLANAMAZ.
ESP DEVRE DIŞI KALIR.
OTOMATİK TEŞHİS
TEŞHİSDE BİR KABLONUN KOPMUŞ VEYA KISA DEVRE YAPMIŞ OLABİLECEĞİ
ARAŞTIRILIR.SİSTEM AYRICA SENSÖRÜN ARIZALI OLDUĞUNU ANLAYABİLİR.
J104
YANAL HIZLANMA SENSÖRÜ ÜÇ KABLO İLE
J104 KONTROL ÜNİTESİNE BAĞLIDIR.
BU SENSÖR
!!! HASARA KARŞI

ÇOK HASSASTIR
motordersi.com G200
64
YANAL KAYMA SENSÖRÜ G200 YAPISI VE FONKSİYONU ( BOSCH )
YAPISI
BASİT OLARAK AÇIKLANDIĞINDA SENSÖR AŞAĞIDAKİ PARÇALARDA OLUŞUR

1) ANA MIKNATIS
2) YAY
3) YAVAŞLATICI PLAKA
4) HALL SENSÖRÜ
ANA MIKNATIS YAY VE YAVAŞLATICI TEMEL SİSTEMİ OLUŞTURMAKTADIR.
ANA MIKNATIS YAY’A BAĞLIDIR VE YAVAŞLATICI PLAKA ÜZERİNDE SAĞA
SOLA HAREKET EDEBİLİR.
FONKSİYONU
ARAÇ ÜZERİNDE YANA BİR HIZLANMA ETKİLİ OLDUĞUNDA ANA MIKNATIS
AĞIRLIĞINDAN DOLAYI MEYDANA GELEN BU HAREKETİ GEÇİKEREK YAPAR.
BU YAVAŞLATICI PLAKANIN SENSÖR VE BÜTÜN ARAÇ İLE BİRLİKTE NAN MIKNATISIN
ALTINDAN YANA HAREKET ETTİĞİ ANLAMINDADIR VE ANA VE ANA MIKNATIS ÖNCE
HAREKETSİZ KALIR.
BU HAREKETLE YAVAŞLATICI PLAKADA KARIŞIK ELEKTRİK AKIMLARI MEYDANA

GELİR VE BU AKIMLAR ANA MIKNATISIN MANYETİK ALANINA KARŞI BİR ALAN
OLUŞTURUR.
BUNUNLA BİRLİKTE BÜTÜN MANYETİK ALAN ZAYIFLAR.BU DA “HALL” GERİLİMİNİN ( U )
DÜŞMESİNE NEDEN OLUR.
BU GERİLİMİN DEĞİŞİMİ YANA HIZLNAMA İLE ORANTILIDIR.
BU ANA MIKNATISLA YAVAŞLATICI PLAKANIN ARALARINDAKİ HAREKET NE DERECE

KUVVETLİ OLURSA MANYETİK ALANIN DA O KADAR KUVVETLE ZAYIFLADIĞI VE
“HALL” GERİLİMİNİN DE O DERECE FAZLA DEĞİŞTİĞİ ANLAMINDADIR.
YANA HIZLANMA OLMADIĞINDA “HALL” GERLİMİ DEĞİŞMEZ.
motordersi.com
65
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ G202 ( BOSCH )
BU SENSÖR MÜMKÜN OLDUĞU KADAR ARACIN AĞIRLIK MERKEZİNE

GÖREVİ
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ UZAY TEKNOLOJISINDEN
GELMEKTEDİR.
BU SENSÖR BİR CİSMİN ÜZERİNDE SAVURUCU KUVVETLERİN ETKİLİ OLUP
OLMADIĞINI ANLAR.
MONTE EDİLDİĞİ DURUMA GÖRE HACİM AKSLARI ÇEVRESİNDEKİ BİR DÖNÜŞÜ
ANLAYABİLİR.
ESP SİSTEMİNDE BU SENSÖR ARACIN DİKEY EKSENDE DÖNÜP DÖNMEDİĞİNİ HESAPLAR.
BU HESAPLAMADA SAVRULMA ORANI ÖLÇÜLÜR.
BOSCH’DA GYROSKOPİK RENSİPTE ÇALIŞAN BİR SENSÖR KULLANILDI.

YAKIN BİR GELECEKTE BU SENSÖR BAŞKA BİR PRENSİPLE ÇALIŞAN YANAL KAYMA VE DİKEY
EKSENDE SAVRULMA SENSÖRLERİNİN KOMBİNASYONU OLAN BİRLEŞİK SENSÖR TARINDAN
YENİLENECEKTİR.
motordersi.com
66
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ G202 ( BOSCH )
TİTREŞME NOKTALARI
YAPISI VE FONKSİYONU
1 a
ANA PARÇASI KÜÇÜK METAL İÇİ BOŞ BİR SİLİNDİR ( 1 ).

ONA SEKİZ ADET PİEZO –ELEKTRİK PARÇALARI ( 2 )
TAKILMIŞTIR.
BUNLARDAN 4 TANESİ SİLİNDİRİ RESONANAS
TİTREŞİMİNE ( a ) SOKARLAR.
DİĞER 4 TANESİ KENDİ BULUNDUKLARI SİLİNDİRİN b
TİTREŞİM NOKTALARININ DEĞİŞİP DEĞİŞMEDİĞİNİ
KONTROL EDERLER.
SİLİNDİRİN ÜZERİNDE BİR SAVRULMA ETKİSİ
OLDUĞUNDA HİSSEDİLİR.
TİTREŞİM NOKTALARI YER DEĞİŞTİRİR ( b ).
BU DURUM GÖZLEYEN PİEZO ELEKTRİK PARÇALARI
TARAFINDAN ÖLÇÜLÜR VE SAVRULMA DEĞERİNİ
HESAPLAYAN KONTROL ÜNİTESİNE BİLDİRİLİR.
2
motordersi.com
67
BİRLEŞİK SENSÖR G200 VE G202 ( BOSCH )
FAYDALARI
➢DAHA KÜÇÜK PARÇALAR
➢HER İKİ SENSÖRÜN BİRBİRİNE AYARININ TAM VE DEĞİŞTİRİLEMEZ OLMASI
➢DAHA SAĞLAM BİR MUHAFAZANIN İÇİNDE YER ALMALARI
YAPISI
PARÇALR BİR ELEKTRONİK KART ÜZERİNE MONTE EDİLMİŞTİR
VE MİCRO MEKANİK PRENSİPLER DOĞRULTUSUNDA ÇALIŞIRLAR.
BAĞLANTISI 6 UÇLU BİR SOKET İLE YAPILIR.
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ “ CORİOLİS “

HIZLANMASI ÖLÇÜLEREK BELİRLENİR.
ÖRNEK
DÜNYANIN KUZEY YARI KÜRESİNDEN BİR TOP MERMİSİ YATAY OLARAK ATEŞLENDİĞİNDE DÜNYA İLE BİRLİKTE
DÖNEN BİR GÖZLEMCİ TARAFINDAN TOP MERMİSİNİN DÜZ YÖNÜ SANKİ SAPIYORMUŞ GİBİ GÖZLENİR.
GÖZLEMCİ BUNA NEDEN OLARAK TOP MERMİSİNİ DÜNYA DÖNÜŞ İSTİKAMETİNE TERS OLARAK HIZLANDIRAN
VE BÖYLECE ONU DÜZ İSTİKAMETİNDEN ÇIKARAN BİR KUVVETİ “ CORİOLİS “ KUVVETİNİ GÖRÜR.
motordersi.com
68 CORİOLİ İVMESİ
YANAL KAYMA SENSÖRÜ G202 (BİRLEŞİK SENSÖR BOSCH)
HAREKETLİ KONDANSATÖR
PLAKASI
SABİT PLAKA
BAĞLANTI
K1
BASİTLEŞTİRİLMİŞ OLARAK HAREKET EDEBİLEN KONDANSATÖR

PLAKASININ HER İKİ TARAFA DA SALLANABİLECEK ŞEKİLDE ASILI
OLDUĞUNU DÜŞÜNEBİLİRİZ.DİĞER İKİ HAREKET ETMEYEN KONDANSATÖR
PLAKALARI ARKA ARKAYA BAĞLANMIŞ K1 VE K2 KONDANSATÖRLERİ
MEYDANA GELECEK ŞEKİLDE HAREKETLİ PLAKAYA BAĞLANTIDADIR.
BU KONDANSATÖRLERİN ALABİLECEKLERİ ENERJİ MİKTARI ELEKTRODLAR
K2
VASITASIYLA ÖLÇÜLEBİLİR.BU MİKTAR C KAPASİTESİ OLARAK ADLANDIRILIR.
ELEKTROD
SABİT PLAKA
FONKSİYONU
BU SİSTEM ÜZERİNE YANAL BİR HIZLANMA ETKİ ETMEDİĞİ MÜDDETÇE
HER İKİ KONDANSATÖRDE ÖLÇÜLECEK C1 VE C2 ENERJİ MİKTARI AYNI
YÜKSEKLİKTEDİR.
YANAL BİR HIZLANMA ETKİSİNDE ORTA PLAKADAKİ HAREKETLİ AĞIRLIĞIN
ATALET ANI NETİCESİNDE SABİT PLAKALARA GÖRE YANAL HIZLANMA YÖNÜNÜN
AKSİNE HAREKET EDER.BÖYLECE PLAKALARIN BİRBİRİNE OLAN UZAKLIKLARI
VE KONDANSATÖRLERİN ENERJİ YÜK MİKTARI DEĞİŞİR.
K1 KONDANSATÖRÜNDEKİ PLAKALARIN MESAFESİ BÜYÜR BUNUNLA İLGİLİ

C1 KAPASİTESİ KÜÇÜLÜR.
K2 PLAKALARININ MESAFESİ KÜÇÜLÜR BUNUNLA C2 KAPASİTESİ YÜKSELİR.
motordersi.com
69
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ (BİRLEŞİK SENSÖR BOSCH)
KUZEY KUTBU
BAĞLANTILAR
YAPISI
AYNI PLATİN ÜZERİNDE YANAL KAYMA SENSÖRÜNDEN AYRI BİR
BÖLÜMDE DİKEY EKSENDE SAVRULMA MÜŞÜRÜ BULUNMAKTADIR.
KUZEY VE GÜNEY KUTUPLARI ARASINDA DEVAMLI AYNI KALAN
BİR MANYETİK ALAN İÇİNDE TİTREŞİM SAĞLAYABİLEN BİR MADDENİN
BİR TAŞIYICI İÇİNE ASILMIŞ OLDUĞUNU DÜŞÜNELİM.BU TİTREŞİM
MADDESİ ÜZERİNE ESAS SENSÖRÜ MEYDANA GETİREN,BİR TAŞIYICI
PLATİN ÜZERİNDEKİ GİBİ BAĞLANTILAR YAPILMIŞTIR.
GÜNEY KUTBU TİTREŞİM AĞIRLIĞI
HAKİKİ SENSÖRDE BU BAĞLANTILAR EMNİYET NEDENİYLE ÇİFT YAPILMIŞTIR.
FONKSİYONU
BİR ALTERNATİV AKIM “U” BAÜLANDIĞINDA BAĞLANTILARI TAŞIYAN KISIM
MANYETİK ALAN İÇİNDE TİTREMEYE BAŞLAR.
BAĞLI OLAN ALTERNATİV
ŞİMDİ BU KONSTRUKSİYON ÜZERİNDE BİR SAVRULMA ETKİSİ GELDİĞİNDE AKIMA UYGUN DÜZ TİTREŞİM
TİTREŞİMİ SAĞLAYAN MADDE ATALET ANI DOLAYISIYLA DAHA ÖNCE
ANLATILAN TOP MERMİSİ GİBİ HAREKET EDER.O CORİOLİS HIZLANMASI
NETİCESİNDE DÜZ TİTREMEDEN ÇIKAR.BU BİR MANYETİK ALANDA GERÇEKLEŞTİĞİ
İÇİN BAĞLANTILARDAKİ ELEKTRİK DURUMU DEĞİŞİR.
BU DEĞİŞİMİN ÖLÇÜLMESİ CORİOLİS HIZLANMASININ KUVVETİ VE YÖNÜDÜR.
KONTROL ÜNİTESİ BU DEĞERDEN SAVRULMAYI HESAPLAR.
motordersi.com SAVRULMA DERECESİ

CORİOLİS HIZLANMASI
70
FREN BASINÇ SENSÖRÜ G201
BU SENSÖR SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYARINDAKİ HİDROLİK POMPASINA VİDALANMIŞTIR.
GÖREVİ
FREN BASINCI SENSÖRÜ KONTROL ÜNİTESİNE FREN SİSTEMİNDEKİ HAKİKİ
BASINCI BİLDİRİR.KONTROL ÜNİTESİ BUNDAN TEKERLEK FREN GÜÇLERİNİ
VE ARAÇ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ OLAN DÜZ KUVVETLERİ HESAPLAR.ESP DEVREYE
GİRMESİ GEREKTİĞİNDE KONTROL ÜNİTESİ BU DEĞERİ YANA DOĞRU ETKİLİ
KUVVETLERİ HESAPLAMADA KULLANIR.

HAKİKİ FREN BASINCI DEĞERİ BİLİNMEDİĞİ ZAMAN SİSTEM YANA
ETKİ EDEN KUVVETLERİ DOĞRU OLARAK HESAPLAYAMAZ.
ESP FONKSİYONU DEVRE DIŞI KALIR.
FREN BASINÇ SENSÖRÜ 3 KABLO İLE J104
OTOMATİK TEŞHİS KONTROL ÜNİTESİNE BAĞLIDIR.
TEŞHİSDE BİR KABLONUN KOPMUŞ VEYA KISA DEVRE YAPMIŞ
OLABİLECEĞİ ARAŞTIRILIR.SİSTEMAYRICA SENSÖRÜN BOZUK
OLDUĞUNU ANLAYABİLİR.
J104
!!! BASINÇ SENSÖRÜ HİDROLİK POMPASINDAN ÇIKARTILMAMALIDIR.

POMPA İLE BİRLİKTE DEĞİŞTİRİLMELİDİR
motordersi.com
G201
71
G201’YAPISI VE FONKSİYONU
YAPISI
BU SENSÖRÜN KALBİ FREN HİDROLİĞİ BASINCININ VE SENSÖR
ELEKTRONİĞİNİN ( b ) ETKİLEDİĞİ PİEZO-ELEKTRİK BİR PARÇADIR ( a ).
FONKSİYONU
FREN HİDROLİĞİ PİEZO-ELEKTRİK PARÇASININ ÜZERİNE BASKI

YAPTIĞINDA ELEMANIN İÇİNDEKİ ENERJİ DAĞILIMI DEĞİŞİR.
BASINÇ ETKİSİ OLMADAN ENERJİ DAĞILIMI EŞİTTİR ( 1 ).
BASINÇ ETKİSİNDE ENERJİ KUTUPLARI HACİM İÇİNDE YER DEĞİŞTİRİR ( 2 ).
BİR ELEKTRİK AKIMI DOĞAR.
BASINÇ YÜKSELDİKÇE DAHA FAZLA ENERJİ KUTBU AYRILIR.GERİLİM YÜKSELİR.

BU GERİLİM YAPISI İÇİNDEKİ ELEKTRONİK TARAFINDAN KUVVETLENDİRİLİR VE
SİNYAL OLARAK KONTROL ÜNİTESİNE GÖNDERİLİR.
BÖYLECE GERİLİMİN KUVVETİ FREN BASINCININ DİREKT BİR GÖSTERGESİDİR.
motordersi.com
72
ASR / ESP ANAHTARI E256 ( BOSCH )
ANAHTAR ARAÇ MODELİNE GÖRE ARAÇA YERLEŞTİRİLMİŞTİR.
BU ANAHTAR SÜRÜCÜYE ESP’Yİ KAPATABİLME İMKANI VERİR.

FRENE BASILMAYLA ESP TEKRAR DEVREYE GİRER.
SİSTEMİN TEKRAR AÇILMASI UNUTULDUĞUNDA MOTOR TEKRAR
ÇALIŞTIRILDIĞINDA SİSTEM TEKRAR AKTİV DURUMA GELİR.
ESP’NİN KAPATILABİLECEGİ DURUMLAR.
➢KAR VE ÇAMUR İÇİNDE ARACIN KURTULABİLMESİ İÇİN İLERİ

GERİ HAREKET ETMESİ GEREKTİĞİNDE.
➢KAR ZİNCİRLERİ KULLANILDIĞINDA
➢ARACIN ÖZELLİKLERİNİN TEST EDİLDİĞİ DURUMLARDA
ESP DEVREDE İKEN BELLİ BİR SÜRATİN ÜZERİNDE SİSTEM KAPATILAMAZ ELEKTRİK BAĞLANTISI
+
DEVRE DIŞI KALDIĞINDA ETKİSİ
S
ANAHTAR BOZUK OLDUĞUNDA ESP KAPATILAMAZ.
HATALI BİR FONKSİYON GÖSTERGEDEKİ YANAN ASR/ESP
KONTROL LAMBASI İLE BELİRTİLİR.
OTOMATİK TEŞHİS
ANAHTARDAKİ BİR BOZUKLUK OTOMATİK TEŞHİS TARAFINDAN BELİRLENEMEZ.
J104
motordersi.com
73
SÜRÜŞ DİNAMİZMİ HİDROLİK POMPASI V156 ( BOSCH )
BU PARÇA MOTOR BÖLMESİNDE HİDROLİK ÜNİTENİN ALTINDAKİ
BİR KOLA MONTE EDİLMİŞTİR.
GÖREVİ
BİR ABS SİSTEMİNDE FREN PEDALININ YÜKSEK BASINCINA KARŞI
AZ BİR FREN HİDROLİĞİ GÖNDERİLMELİDİR.
BU İŞİ GERİ BASINÇ POMPASI HALLEDER.FAKAT O FREN HİDROLİĞİNİN
DÜŞÜK ISILARDA ÇOK KATI BİR VİSKOZİTEYE SAHİP OLDUĞUNDAN
AZ VEYA HİÇ OLMAYAN BİR PEDAL BASINCI ALTINDA ÇOK MİKTARDA
SIVIYI HAZIRLAYAMAZ.
BU NEDENLE ESP SİSTEMLERİNDE EMİCİ TARAFTA GEREKEN ÖN BASINCI
SAĞLAYABİLMEK İÇİN EK BİR HİDROLİK POMPAYA İHTİYAÇ VARDIR.
ÖN BASINC ANA SİLİNDİR İÇİNDEKİ BİR AYAR VASITASIYLA SINIRLANDIRILIR.
SÜRÜŞ DİNAMİZMİ HİDROLİK POMPASININ AYARI YOKTUR.

ESP FONKSİYONU ÇALIŞMAZ. ELEKTRİK BAĞLANTISI
ABS,EDL VE ASR FONKSİYONLARI ETKİLENMEZ.
HİDROLİK POMPASININ HER İKİ BAĞLANTISIDA
OTOMATİK TEŞHİS J104 KONTROL ÜNİTESİNE BAĞLIDIR.
OTOMATİK TEŞHİSDE KABLO KOPUKLUĞU VEYA KISA DEVRE GÖSTERİLİR.

J104
!!!
HİDROLİK POMPASININ TAMİR EDİLMESİNE İZİN VERİLMEZ.
ONUN KOMPLE DEĞİŞMESİ GEREKİR.
YEDEK PARÇA OLARAK POMPA HİDROLİK İLE DOLUDUR.
BU NEDENLE BAĞLANTILARI ÖNCEDEN AÇMAYIN.
DOLU OLMAYAN BİR HİDROLİK POMPAYI KULLANMAYIN.
motordersi.com V156
74
HİDROLİK ÜNİTESİ ( BOSCH )
MOTOR BÖLÜMÜNDE BİR KONSOL ÜZERİNE MONTE EDİLMİŞTİR.
TAM YERİ ARAÇ MODELİNE GÖRE DEĞİŞEBİLİR
GÖREVİ
HİDROLİK İKİ AYRI FREN DEVRESİ HALİNDE ÇAPRAZ ÇALIŞMAKTADIR.
ESKİ ABS PARÇALARINA GÖRE HER DEVRE İÇİN BİR AÇIP KAPAMA VE BİR DE
EMİCİ VENTİL EKLENMİŞTİR.GERİ BASINÇ POMPASI ŞİMDİ KENDİNDEN EMİŞLİDİ.
AÇIP KAPAMA VENTİLLERİNİN ADLARI.
AÇIP KAPAMA VENTİLİ -1- SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYARI N225
EMİCİŞİ VENTİLLERİN ADLARI
BASINÇ VENTİLİ -1- SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYARI N227
HİDROLİĞİN VENTİLLERİ ÜZERİNDENTEKERLEKLERDEKİ FREN SİLİNDİRLERİ

ÇALIŞTIRILIR.HİDROLİKTEKİ HER TEKERLEK FREN SİLİNDİRİNİN GİRİŞVE
ÇIKIŞ VENTİLİNE KUMANDA EDİLMESİYLE.
•BASINÇ YÜKSELTİLİR
•BASINÇ SABİT TUTULUR
•BASINÇ AZALTILIR
VENTİLLERİN ÇALIŞMA EMNİYETİ SAĞLANMAMAMIŞSA
BÜTÜN SİSTEM DEVRE DIŞI KALIR.
OTOMATİK TEŞHİS
N225 VE N226 AÇIP KAPAMA VENTİLLERİ;N227 VE N228
BASINÇ VENTİLLERİNİN BAĞLANTILARI TEMESSIZLIĞA
VE KISA DEVREYE KARŞI KONTROL EDİLİR.
motordersi.com
75
HİDROLİK ÜNİTENİN ÇALIŞMASI (BOSCH)
ÇALIŞMA ŞEKLİ g
b
FREN DEVRESİNİ OLUŞTURAN PARÇALAR:
d
a) AÇIP KAPAMA VENTİLİ N225 e) TEKERLEK FREN SİLİNDİRİ h
b) BASINÇ VENTİLİ N227 f) GERİ BASINÇ POMPASI f e
c) GİRİŞ VENTİLİ g) SÜRÜŞ DİNAMİZMİ HİDROLİK POMPASI c
d) ÇIKIŞ VENTİLİ h) FREN SERVOSU a
BASINÇIN ARTIRILMASI
ESP DEVREYE GİRDİĞİNDE SÜRÜŞ DİNAMİZMİ HİDROLİK POMPASI FREN HİDROLİĞİNİ
DEPOSUNDAN SİSTEME POMPALAMAYA BAŞLAR.BUNUNLA BİRLİKTE TEKERLEKLERDEKİ
FREN SİLİNDİRİNE VE GERİ BASINÇ POMPASINDA ÇABUK BİR FREN BASINCI SAĞLANIR.
GERİ BASINÇ POMPASI FREN BASINCINI ARTTIRMAK İÇİN DEVREYE GİRER.
BASINCIN KORUNMASI
GİRİŞ VENTİLİ KAPANIR.ÇIKIŞ VENTİLİ KAPALI KALIR.BASINÇ TEKERLEK FREN

SİLİNDİRLERİNDEN BOŞALAMAZ.GERİ BASINÇ POMPASI DURUR VE N227 KAPANIR.
BASINCIN DÜŞÜRÜLMESİ
N225 AKSİ YÖNE AÇILIR.

ÇIKIŞ VENTİLİ AÇILIRKEN GİRİŞ VENTİLİ KAPALI KALIR.
FREN HİDROLİĞİ İKİLİ ANA SİLİNDİRDEN TEKRAR DEPOYA AKAR.
motordersi.com
76
AKIM ŞEMASI (BOSCH)
ŞANZUMAN
TEŞHİS
NAVİGASYON
MOTOR
EL FRENİ
GİRİŞ SİNYALİ
ÇIKIŞ SİNYALİ
POZİTİF ( + )
ŞASE ( - )
CAN- BUS
motordersi.com
77
TEŞHİSDE İKAZ LAMBALARIVE DÜĞMELERİ ( BOSCH )
FREN TESİSATİ İKAZ LAMBASI K118

KONTAK ANAHTARI
SİSTEM O.K
ABS KONTROL LAMBASI K47
ASR /ESP MÜDAHALESİ
ASR / ESP KONTROL LAMBASI K155

➢ASR / ESP DÜĞMESİ KAPALI
➢ABS KAPALI
➢ESP ARACIN İLERİ GERİ
SALLANMASI İÇİN KAPALI
➢ASR / ESP DEVRE DIŞI

BİR MÜDAHALE ESNASINDA BİR HATA MEYDANA
ÇIKARSA SİSTEM MÜDAHALENİN MÜMKÜN OLDUĞUNCA
➢SAVRULMA,YANAL KAYMA,
İYİ BİR ŞEKİLDE SONA ERDİRİLMESİ İÇİN ÇALIŞIR. DİREKSİYONVEYA FREN BASINC
MÜDAHALE SONUNDA ETKİLENEN SİSTEM BÖLÜMÜ SENSÖRLERİNDE HATALAR.
KAPATILIR VE İKAZ LAMBASI YANAR. ➢ABS DEVRE DIŞI KALDIĞINDA
MEYDANA ÇIKAN BİR HATA VE İKAZ LAMBASININ ESP İMDAT AKTİV EBV AKTİV
YAKILMASI HATA HAFIZASINA KAYDEDİLİR.
ABS DEVRE DIŞI
ESP FONKSİYONU ASR / ESP DÜĞMESİ VASITASIYLA
KAPATILABİLİR. BÜTÜN SİSTEMLER DEVRE DIŞI
motordersi.com
7
78
ITT
AUTOMOTİVE
motordersi.com
79
SİSTEME BAKIŞ (ITT )
E256 V64
F N99, N101, N133,

N134
N100, N102, N135,
F83
N136
N225
G44, G45, G46, G47 N226
N227
G85 N228
N247
G200
J508
G201
J285
G202 K47
K118
K155
G214
G249 motordersi.com
80
ESP YAPISI VE FONKSİYONU ( ITT )
ÇALIŞMA ŞEMASI
01-EDS/ASR/ESP İLE ABS KONTROL ÜNİTESİ

02-AKTİVB BASINÇ DESTEKLİ FREN SERVOSU
BASINÇ SENSÖRÜ VE AÇMA ANAHTARI
03-DÜZ HIZLANMA SENSÖRÜ ( 4 ÇEKERLER )
04-YANAL HIZLANMA SENSÖRÜ
05-DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ
06-ASR/ESP DÜĞMESİ
07-DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ
08-FREN MÜŞÜRÜ
09....12-TEKERLEK HIZ SENSÖRLERİ
13-TEŞHİS KABLOSU
14-FREN SİSTEMİ KONTROL LAMBASI
15-ABS KONTROL LAMBASI
16-ASR / ESP KONTROL LAMBASI
17-ARAÇ VE SÜRÜCÜ DAVRANIŞLARI
18-MOTOR KONTROL ÜNİTESİ
19-OTOMATİK ŞANZIMAN KONTROL ÜNİTESİ
motordersi.com
81
EDL/ASR/ESP İLE ABS KONTROL ÜNİTESİ J104
HİDROLİK ÜNİTE İLE AYNI YAPI İÇİNDE TOPLANMIŞTIR.
ELEKTRONİK YAPISI BOSCH KONTROL ÜNİTESİNE BENZEMEKTEDİR.
FONKSİYONU
➢ESP,ABS,EDS,ASR,EBD VE MSR FONKSİYONLARININ AYARLANMASI

➢BÜTÜN ELEKTRONİK PARÇALARIN DEVAMLI KONTROL EDİLMESİ
➢TEŞHİS YARDIMI
KONTAK AÇILDIKTAN SONRA KONTROL ÜNİTESİ KENDİ KENDİNİ KONTROL EDER

BÜTÜN ELEKTRONİK BAĞLANTILAR DEVAMLI KONTROL ALTINDA TUTULUR
VE MANYETİK VENTİLLER PERİODİK OLARAK KONTROL EDİLİR.

NEREDEYSE İMKANSIZ BİR DURUM OLAN KONTROL ÜNİTESİNİN ELEKTRİK BAĞLANTISI
ÇALIŞMAMASI GİBİ BİR DURUMDA SÜRÜCÜYE
ABS,EDL,EBD,MSR,ASR VE ESP’SİZ NORMAL BİR FREN SİSTEMİ J104 KONTROL ÜNİTESİ ELEKTRİK
KALIR. BESLEMESİNİ GÖSTERGE TABLOSUNA
+ + GİDEN ( + ) BAĞLANTISINDAN ALIR.
OTOMATİK TEŞHİS
A
ŞU HATALAR TANINIR; N99 N100 N101 N102 N133 N134
➢KONTROL ÜNİTESİ ARIZALI

➢KONTROL ÜNİTESİ YANLIŞ KODLANMIŞ
➢ELEKTRİK BESLEMESİ ARIZALI
➢HİDROLİK POMPASI ARIZALI J104
➢ABS DEVRE İKEN ANLAŞILAMAYAN SİNYAL
N135 N136 N225 N226 N227 N228 V64

motordersi.com
8
82
DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ G85 ( ITT )
HAVA YASTIĞI KABLO MAKARASI DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜNÜN İÇİNDE VE
ALT KISIMDADIR.
GÖREVİ
SENSÖR SÜRÜCÜ TARAFINDAN SAĞA VEYA SOLA ÇEVRİLEN DİREKSİYON
AÇISINI EDL/ASR/ESP İLE ABS KONTROL ÜNİTESİNE BİLDİRİR.
4 TAM DİREKSİYON TURU OLARAK ± 720 DERECE KONTROL EDİLEBİLİR.

DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜNDEN BİLGİ GELMEDEN ESP
HANGİ YÖNE GİDİLECEĞİNİ ANLAMAZ.ESP FONKSİYONU
DEVRE DIŞI KALIR.
OTOMATİK TEŞHİS
J104
KONTROL ÜNİTESİNİN VEYA SENSÖRÜN DEĞİŞTİRİLMESİNDEN
SONRA TEKRAR “0” NOKTASININ AYARLANMASI GEREKİR.
➢DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ CEVAP VERMİYOR

➢YANLIŞ AYARLANMIŞ
➢MEKANİK HATA
➢SENSÖR BOZUK
➢ANLAŞILMAYAN SİNYAL G85
J217 J... J217 J...
+ +
!!! YAPISI VE FONKSİYONU İÇİN

BOSCH SİSTEMİNE BAKIN
G85 ESP SİSTEMİNİN BİLGİLERİ DİREK CAN-BUS ÜZERİNDEN
KONTROL ÜNİTESİNE BİLDİREN TEK SENSÖRDÜR.
KONTAK AÇILDIKTAN SONRA DİREKSİYONUN 4,5 DERECE
ÇEVR,İLMESİYLE SENSÖR KENDİ KENDİNİ DEVREYE SOKAR.
BU 1,5cm ÇEVİRME HAREKETİNE EŞİTTİR.
motordersi.com
83
YANAL KAYMA SENSÖRÜ G200 (ITT )
FİZİKSEL NEDENLERDEN DOLAYI BU SENSÖR MÜMKÜN OLDUĞU
KADAR ARACIN AĞIRLIK MERKEZİNE YERLEŞTİRİLMELİDİR.
SENSÖRÜN MONTE EDİLDİĞİ YER KATİYEN DEĞİŞTİR,İLMEMELİDİR.
DİREKSİYONUN SAĞINDA SAVRULMA SENSÖRÜ İLE AYNI YERE
GÖREVİ
G 200 HANGİ YANAL KUVVETLERİN ETKŞİSİNDE KALINABİLECEĞİNİ
HESAPLAR.
O ANDAKİ YOL KŞULLARINDA HANGİ HAREKETLERİN YAPILABİLECEĞİNİN
HESAPLANABİLMESİ İÇİN BU TEMEL TEMEL BİLGİLERİ
KONTROL ÜNİTESİNE BİLDİRİR.
YANAL KAYMA ETKENLERİ ÖLÇÜLMEDEN KONTROL ÜNİTESİ

ARACIN İÇİNDE BULUNDUĞU DURUM HESAPLANAMAZ. YANAL KAYMA SENSÖRÜ 3 KABLO İLE
ESP DEVRE DIŞI KALIR. J104 KONTROL ÜNİTESİNE BAĞLIDIR.
OTOMATİK TEŞHİS
J104
TEŞHİSDE KABLO KOPUKLUĞU VEYA
KISA DEVRE ARAŞTIRILIR.
SİSTEM AYRICA SENSÖRÜN SİNYALLERİNİN
MANTIKLI OLUP OLMADIĞINI ALAYABİLİR
!!! BU SENSÖR HASARA VE DARBEYE

KARŞI ÇOK HASSASTIR.
motordersi.com
G200
84
YANAL KAYMA SENSÖRÜ G200 ( ITT )
YAPISI
YANAL KAYMA SENSÖRÜ KAPASİTE PRENSİBİNE GÖRE ÇALIŞIR.
SENSÖR ARKA ARKAYA TAKILMIŞ İKİ KONDANSATÖRDEN OLUŞMUŞTUR.
ORTADAKİ ORTAK KONDANSATÖR PLAKASI ETKİLİ OLAN BİR KUVVETLE
HAREKET EDEBİLİR.
HER KONDANSATÖRÜN BİR KAPASİTESİ VARDIR VE BELLİ BİR ELEKTRİK
MİKTARI ALABİLİR.
FONKSİYONU
ARAÇ ÜZERİNDE YANAL BİR KAYMA ETKİLİ OLMADIĞINDA ORTA PLAKANIN
DIŞ PLAKALARA OLAN MESAFESİ VE HER İKİ KONDANSATÖRÜN ELEKTRİK
KAPASİTELERİ AYNIDIR.
YANAL BİR KAYMA OLDUĞUNDA ORTA PLAKA HAREKET EDER VE BİR

TARAFTAKİ MESAFE BÜYÜRKEN DİĞERİ KÜÇÜLÜR.
BUNUNLA BİRLİKTE KONDANSATÖRLERİN KAPASİTELERİ’DE DEĞİŞİR.
BÖYLECE ELEKTRONİK KAPASİTELERİN DEĞİŞMESİYLE YANAL KAYMANIN

YÖNÜ VE KUVVETİ BELİRLER.
motordersi.com
85
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ G202 ( ITT )
ARAÇ AĞIRLIK MERKEZİNE MÜMKÜN OLDUĞU KADAR YAKIN OLMALIDIR.
BOSCH SİSTEMİNDEKİ KOMBİNE SENSÖRÜN AKSİNE ITT DE AYRI AYRI
DEĞİŞTİRİLEBİLEN İKİ SENSÖR VARDIR.
GÖREVİ
BU SENSÖR BİR CİSİM ÜZERİNDE SAVURUCU KUVVETLERİN
ETKİLİ OLUP OLMADIĞINI ANLAR.
MONTE EDİLDİĞİ DURUMA GÖRE HACİM AKSLARI ÇEVRESİNDEKİ
BİR DÖNÜŞÜ ANLAYABİLİR.
ESP SİSTEMİNDE BU SENSÖR ARACIN DİKEY EKSEN ÇEVRESİNDE DÖNÜP
DÖNMEDİĞİNİ ANLAMALIDIR.
SAVRULMA DERECESİ ÖLÇÜLMEDEN KONTROL ÜNİTESİ ARACIN

SAVRULMAYA EĞİLİMİ OLDUĞUNU ANLAYAMAZ. ELEKTRİK BAĞLANTISI
ESP FONKSİYONU DEVRE DIŞI KALIR.
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ 3 KABLO
İLE J104 KONTROL ÜNİTESİNE BAĞLIDIR.
OTOMATİK TEŞHİS
J104
TEŞHİSDE BİR KABLONUN KOPMUŞ VEYA KISA DEVRE
YAPMIŞ OLABİLECEĞİ ARAŞTIRILIR.SİSTEM AYRICA
SENSÖR SİNYALİNİN MANTIKLI OLUP OLMADIĞINI ANLAR.
motordersi.com
G202
86
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ G202 ( ITT )
YAPISI
TEMELİ KÜÇÜK ELEKTRONİK BİR PARÇA İÇİNDE SENSÖR PLATİNİ ÜZERİNE MONTE EDİLMİŞ OLAN
SİLİSYUM KRİSTALİNDEN YAPILMIŞ ÇİFT SES ÇATALLI MİKROMEKANİK BİR SİSTEMDİR.
ÇİFT SES ÇATALI HAREKET ETTİREN BÖLÜM VE ÖLÇÜM YAPILAN BÖLÜMLERDEN OLUŞUR.
FONKSİYONU
SİLİSYUM ES ÇATALINA ALTERNATİV AKIM BAĞLANMASIYLA RESONANSDA TİTREMEYE BAŞLAR.
HER İKİ TARAF DA ÖYLE AYARLANMIŞTIR’Kİ HAREKET ETTİRİLEN ÇATAL TAM 11kHz ‘DE RESONANS
TİTREŞİMİNE GEÇER ÖLÇÜLEN ÇATAL İSE 11.33 kHz’DE.
YANİ ÇİFT SES ÇATALINA 11 kHz FREKANSINDA BİR ALTERNATİV AKIM BAĞLANDIĞINDA BİR TARAF
RESONANSDA TİTREŞİR DİĞER TARAF TİTREŞMEZ.
RESONANSDA TİTREŞEN BİR SES ÇATALI BİR KUVVET ETKİSİ ALTINDA TİTREMEYEN SES ÇATALINA GÖRE
DAHA YAVAŞ TİTRER.
BUNUN ANLAMI:
ÇİFT SES ÇATALININ BİR KISMI SENSÖRÜN DİĞER KISMIYLA VA ARAÇLA BİRLİKTE ÇEVİRME KUVVETİNDEN
ETKİLENDİKLERİNDEN ÇİFT SES ÇATALININ TİTREŞEN KISMI BU HAREKETİN GERİSİNDE KALIR.
BÖYLECE ÇİFT SES ÇATALI KENDİ İÇİNDE BURULARAK DÖNER.
BU DÖNÜŞ SES ÇATALINDA ELEKTRODLARLA ÖLÇÜLEN SENSÖR TARAFINDAN DEĞERLENDİRİLEN VE

SİNYAL OLARAK KONTROL ÜNİTESİNE GÖNDERİLEN DEĞİŞİK BİR YÜK DAĞILIMI MEYDANA GETİRİR.
motordersi.com
87
DÜZ HIZLANMA SENSÖRÜ G249 ( ITT )
BU SENSÖR A SÜTUNUNUN SAĞINDADIR VE SADECE 4 ÇEKER ARAÇLARDA BULUNUR.
SADECE TEK AKS ÇEKİŞLİ ARAÇLARDA SİSTEM ARACIN DÜZ HIZLANAMA DEĞERİNİ
FREN BASINCI SENSÖRÜ,HIZ SENSÖRLERİ VE MOTOR KONTROL ÜNİTESİNDEN
GELEN BİLGİLERDEN HESAPLAYABİLİR.
HALDEX ŞANZIMANLI 4 ÇEKER ARAÇLARDA ÖN VE ARKA AKSLAR DİREK BAĞLANTILIDIR.

ARACIN HAKİKİ SÜRATİNİN 4 TEKERLEĞİN AYRI AYRI SÜRATLERİNDEN HESAPLANMASI
DÜŞÜK SÜRTÜNME DEĞERLERİNDE VE KAPALI HALDEX ŞANZIMANINDA DOĞRU OLMAYABİLİR.
ÖLÇÜLEN DÜZ HIZLANMA TEORİK OLARAK KAZANILAN ARAÇ SÜRATİ DEĞERİNİ

KONTROL ETMEK İÇİN KULLANILIR.

4 ÇEKERLİ ARAÇLARDA DÜZ HIZLANMA DEĞERİ AYRICA ÖLÇÜLMEDİĞİ TAKDİRDE
ARAÇ SÜRATİ UYGUN OLMAYAN ŞARTLAR ALTINDA DOĞRU OLARAK BELİRLENEMEZ.
ESP VE ASR FONKSİYONLARI DEVRE DIŞI KALIR.EBD FONKSİYONU ÇALIŞIR. DÜZ HIZLANMA SENSÖRÜ 3 KABLO İLE
KONTROL ÜNİTESİNE BAĞLANMIŞTIR.
OTOMATİK TEŞHİS
TEŞHİSDE BİR KABLONUN KOPMUŞ VEYA KISA DEVRE YAPMIŞ OLABİLECEĞİ ARAŞTIRILIR.
SİSEM AYRICA SENSÖR SİNYALİNİN MANTIKLI OLUP OLMADIĞINI ANLAYABİLİR.
J104
YAPISI VE FONKSİYONU İÇİN YAL KAYMA SENSÖRÜ G200’E BAKIN.
!!! BU SENSÖR YANAL KAYMA SENSÖRÜNE 90 DERECE ÇEVRİLMİŞ

OLARAK MONTE EDİLMİŞTİR.
motordersi.com G249
88
ASR / ESP ANAHTARI E256 ( ITT )
ANAHTAR ARACIN MODELİNE GÖRE GÖSTERGE TABLOSUNA YERLEŞTİRİLMİŞTİR.
BU ANAHTAR SÜRÜCÜYE ESP’Yİ KAPATABİLME OLANAĞI SAĞLAR.

BU İŞLEM ESP / ASR LAMBASININ YANMASIYLA SÜRÜCÜYE GÖSTERİLİR.
ANAHTARA TEKRAR BASMA İLE ESP DEVREYE GİRER.

SİSTEMİN TEKRAR AÇILMASI UNUTULDUĞUNDA MOTOR TEKRAR
ÇALIŞTIRILDIĞI ZAMAN SİSTEM KENDİNİ TEKRAR AKTİV DURUMA GETİRİR.
ESP’NİN KAPATILABİLECEGİ DURUMLAR.
➢KAR VE ÇAMUR İÇİNDE ARACIN KURTULABİLMESİ İÇİN İLERİ

GERİ HAREKET ETMESİ GEREKTİĞİNDE.
➢KAR ZİNCİRLERİ KULLANILDIĞINDA
➢ARACIN ÖZELLİKLERİNİN TEST EDİLDİĞİ DURUMLARDA
ANAHTAR BOZUK VEYA DEVRE DIŞI KALDIĞINDA ESP KAPATILAMAZ.
OTOMATİK TEŞHİS
ANAHTARDAKİ BİR BOZUKLUK OTOMATİK TEŞHİS TARAFINDAN BELİRLENEMEZ.
motordersi.com
8
89
FREN BASINÇ SENSÖRÜ -1- G201
FREN BASINÇ SENSÖRÜ -2- G214 ( ITT )
HER İKİ SENSÖRDE FREN MERKEZİNE VİDALANMIŞTIR.
GÖREVİ
FREN BASINÇ SENSÖRÜ EN YÜKSEK EMNİYETİ SAĞLAYABİLMEK
İÇİN ÇİFT OLARAK KULLANILMIŞTIR.
BURADA SİSTEM KENDİ KENDİNİ EMNİYETE ALABİLECEK
ŞEKİLDE KULLANILMIŞTIR.
GÖREVİ BOSCH ESP SİSTEMİNDEKİ GİBİ FREN KUVVETİNİN

HESAPLANABİLMESİ VE ÖN BASINCIN AYARLANABİLMESİ
İÇİN ÖLÇÜM DEĞERLERİNİ KONTROL ÜNİTESİNE BİLDİRİR.
HER İKİ SENSÖRÜN AYNI ANDA DEVRE DIŞI KALMALARI

NEREDEYSE İMKANSIZDIR.
KONTROL ÜNİTESİ SENSÖRLERİN BİRİNDE SİNYAL
ALMADIĞI ZAMAN ESP FONKSİYONUNU DURDURUR. FREN BASINÇ SENSÖRLERİ
3 KABLO İLE KONTROL
OTOMATİK TEŞHİS ÜNİTESİNE BAĞLIDIR.
TEŞHİSDE BİR KABLONUN KOPMUŞ VEYA

KISA DEVRE YAPMIŞ OLABİLECEĞİ ARAŞTIRILIR.
SİSTEM AYRICA SENSÖRDEN GELEN SİNYALLERİN J104 J104
UYGUN OLUP OLMADIKLARINI ANLAYABİLİR.
motordersi.com
G201 G214
90
FREN BASINÇ SENSÖRLERİ G201 VE G214 ( ITT )
YAPISI
HER İKİ SENSÖRDE KAPASİTE SENSÖRÜDÜR.
FONKSİYONU
HER İKİ PLAKANIN ARASINDAKİ (s) MESAFESİ NETİCESİNDE
KONDANSATÖR ( C ) KAPASİTESİNE SAHİPTİR.BU ONUN BELLİ
BİR MİKTARDA ELEKTRİK YÜKLENEBİLECEĞİ ANLAMINDADIR.
BU DEĞER FARAD OLARAK ÖLÇÜLÜR.
BİR PLAKA SABİT OLARAK MONTE EDİLMİŞTİR.DİĞERİ İSE FREN
FRE HİDROLİĞİ BASINCI TARAFINDAN HAREKET ETTİRİLEBİLİR.
HAREKET EDEBİLEN PLAKAYI BASINÇ ETKİLEDİĞİNDE ARALARINDAKİ

( s1 ) MESAFESİ KÜÇÜLÜR VE ( C1 ) KAPASİTESİ BÜYÜR.
BASINÇ TEKRAR AZALDIĞINDA PLAKA GERİ GİDER.

KAPASİTE TEKRAR KÜÇÜLÜR.
BUNUNLA BİRLİKTE KAPASİTENİN DEĞİŞMESİ BASINÇ DEĞİŞİMİNİN

DİREKT BİR ÖLÇEĞİDİR.
motordersi.com
9
91
AKTİV FREN SERVOSU ( ITT )
BU AKTİV FREN SERVOSU ESKİ MODELLERE GÖRE

TEMELİNDEN DEĞİŞTİRİLMİŞTİR.
FREN PEDALINA BASMA ESNASINDA BASINCI YÜKSELTMESİNİN
YANINDA ESP’NİN DEVREYE GİREBİLMESİ İÇİN ÖN BASINCI
YÜKSELTME GÖREVİNİ’DE ÜSTLENİR.
BU GERİ BASINÇ POMPASININ HERZAMAN GEREKLİ BASINCI
SAĞLAYAMASINDAN DOLAYI GEREKLİDİR.
BUNUN NEDENİ DÜŞÜK ISILARDA FREN HİDROLİĞİNİN ÇOK
KATI BİR VİSKOZİTEYE SAHİP OLMASIDIR.
FAYDASI
EK BİR MONTAJ İŞLEMİ GEREKTİRMEZ.
DEVRE DIŞI KALDIĞINDA ETKİSİ ELEKTRİK BAĞLANTISI

MIKNATISLI BOBİN VEYA F83 ANAHTARI DEVRE DIŞI KALDIĞINDA
ESP FONKSİYONU KULLANILAMAZ.
J104
OTOMATİK TEŞHİS
BU HATALARI VEYA ARIZALARI TANIR:
➢BAĞLANTI KESİKLİĞİ
➢KISA DEVRE
➢KOPUKLUK
➢ARIZALI BİR PARÇA
motordersi.com
92 F247 F83
AKTİV FREN SERVOSU YAPISI ( ITT )
a b
GENEL BAKIŞ d
c
FREN SERVOSU YENİLENMİŞ ÇİFT ANA SİLİNDİRDEN ( a ) VE SERVODAN ( b ) OLUŞMAKTADIR.

SERVO BİR DİYAFRAM TARAFINDAN BÖLÜNMÜŞ BİR ALÇAK BASINÇ ( c ) VE YÜKSEK
BASINÇ BÖLÜMLERİNDEN OLUŞMAKTADIR.
AYRICA BİRDE MIKNATISLI VENTİL PİSTONU VARDIR ( e ).
e
MIKNATISLI VENTİL PİSTONU ESP SİSTEMİ İLE ELEKTRİKLİ BAĞLANTIDADIR. N247
PARÇALARI
➢ESP FREN TANIMA ANAHTARI F83

➢FREN BASINCI İÇİN MIKNATISLI BOBİN N247
➢ÇEŞİTLİ HAVALANDIRMA VENTİLLERİ
F83
ESP’NİN FREN TANIMA ANAHTARI AÇILMA ANAHTARI OLARAKTA TANIMLANABİLİR. ŞALTER AÇIK
BU DEĞİŞKEN ANAHTARDIR.
FRENE BASILMADIĞI ZAMAN ORTA TEMAS SİNYAL TEMASI ( 1 )’E BAĞLIDIR. 1
PEDALA BASILDIĞINDA SİNYAL TEMASI ( 2 ) KAPANIR.
HER SEFERİNDE BİR TEMAS KAPALI OLDUĞUNDAN SİNYAL BELİRGİN VE KESİNDİR. 2
BUNUN İÇİN BU ŞALTERİN KENDİ EMNİYETİ YÜKSEKTİR.
ŞALTER KAPALI
motordersi.com ANAHTARIN 2
93 AÇIKLAMASI
AKTİV FREN SERVOSU FONKSİYONU ( ITT )
MANYETİK BOBİN
SÜRÜCÜ TARAFINDAN FREN PEDALINA BASILMADAN BU PİSTONUN YARDIMIYLA

GERİ BASINÇ POMPASININ EMİŞ TARAFINDA GEREKLİ OLAN 10 BARLIK BİR ÖN
BASINÇ HAZIRLANIR.
SİSTEM BİR ESP MÜDAHALESİNİN GEREKTİĞİNİ ANLADIĞINDA VE SÜRÜCÜ
HENÜZ FREN PEDALINA BASMADIYSA FREN SERVOSUNDAKİ MANYETİK BOBİN
ABS / EDL /ASR VE ESP KONTROL ÜNİTESİ TARFINDAN DEVREYE SOKULUR
VE GEREKLİ BASINCIN ÜRETİLMESİ SAĞLANIR.
METAL MİL
BOBİN İÇİNDE BİR MANYETİK ALAN OLUŞUR VE MERKEZİNDEKİ METAL MİL

İÇERİ ÇEKİLİR.
BU HAREKETLE MIKNATISLI VENTİL PİSTONU İÇİNDEKİ VENTİLLER AÇILIR VE
SERVONUN İÇİNE 10 BARLIK ÖN BASINCI SAĞLAMAK İÇİN GEREKLİ HAVA
GİRER.
GEREKLİ ÖN BASINÇ DEĞERİ AŞILDIĞINDA MANYETİK BOBİNİN GERİLİMİ KESİLİR.

MERKEZDEKİ MİL GERİ KAYAR VE ÖN BASINÇ DÜŞER.
ESP MÜDAHALESİNİN SONUNDA VEYA SÜRÜCÜNÜN FREN PEDALINA BASMASIYLA
KONTROL ÜNİTESİ MANYETİK BOBİNİ KAPATIR.
motordersi.com
94
AKTİV FREN SERVOSU TANIMA ANAHTARI ( ITT )
FREN TANIMA ANAHTARI ESP SİSTEMİNE SÜRÜCÜNÜN

FREN YAPTIĞINI BİLDİRİR.ANAHTARDAKİ ORTA TEMAS
SİNYAL TEMASI ( 1 ) DE İKEN SİSTEM GEREKLİ ÖN
BASINCIN KENDİSİ TARAFINDAN HAZIRLANMASI
GEREKTİĞİNİ ANLAR.
1
SÜRÜCÜ FREN PEDALINA BASTIĞINDA MANYETİK

BOBİN ANA FREN SİLİNDİRNE DOĞRU İTİLİR.
BÖYLECE ANAHTARDAKİ ORTA TEMAS SİNYAL TEMASI
( 1 ) DEN SİNYAL TEMASI ( 2 ) YE GEÇER VE SİSTEM
SÜRÜCÜNÜN FREN YAPTIĞINI ANLAR.
ÖN BASINÇ ŞİMDİ AYAKLA SAĞLANDIĞINDAN
1
MIKNATISLI BOBİNİN DEVREYE GİRMESİ GEREKMEZ.
2
motordersi.com
95
AKTİV FREN SERVOSU FREN RÖLESİ ( ITT )
ESP SİSTEMİ MANYETİK BOBİNİ J104

DEVREYE SOKTUĞUNDA MEYDANA
GELEN TOLERANSLAR NETİCESİNDE
FREN IŞIKLARI ANAHTARI
KAPATABİLECEK KADAR HAREKET
ETTİRİLEBİLİR.
ARKADAN GELEN SÜRÜCÜLERİ

YANILMAMALARI İÇİN J508 RÖLESİ
MANYETİK BOBİN KULLANILDIĞI
SÜRECE FREN LAMBALARINA OLAN
BAĞLANTIYI KESER.
J508
motordersi.com + F
96
HİDROLİK ÜNİTESİ ( ITT )
MOTOR BÖLÜMÜNDE BİR KONSOL ÜZERİNE MONTE EDİLMİŞTİR.
TAM YERİ ARAÇ MODELİNE GÖRE DEĞİŞEBİLİR.
GÖREVİ
HİDROLİK ÜNİTE İKİ AYRI FREN DEVRESİ HALİNDE ÇAPRAZ ÇALIŞMAKTADIR.
ESKİ ABS PARÇALARINA GÖRE HER DEVRE İÇİN BİR AÇIP KAPAMA VE BİR DE
VENTİLİ EKLENMİŞTİR.GERİ BASINÇ POMPASI ŞİMDİ KENDİNDEN EMİŞLİDİR.
AÇIP KAPAMA VENTİLLERİNİN ADLARI:
AÇIP KAPAMA VENTİLİ -2 SÜRÜŞ DİNAMİZMİ AYARI N226
SİSTEM ÜÇ AŞAMDA ÇALIŞIR:
➢BASINÇ YÜKSELTİLİR
➢BASINÇ SABİT TUTULUR
➢BASINÇ AZALTILIR
VENTİLLERİN ÇALIŞMA MNİYETİ SAĞLANMAMIŞSA BÜTÜN SİSTEM DEVRE DIŞI KALIR
OTOMATİK TEŞHİS
BÜTÜN VENTİLLER VE POMPALAR DEVAMLI KONTROL ALTINDADIR.

ELEKTRONİK ARIZALARDA KONTROL ÜNİTESİNİN DEĞİŞMESİ GEREKİR.
motordersi.com
97
HİDROLİK ÜNİTENİN YAPISI VE FONKSİYONU ( ITT )
ÇALIŞMA ŞEMASI h
FREN DEVRESİ KISMI ŞU PARÇALARDAN OLUŞUR: b

g d
a) AÇIP KAPAMA VENTİLİ N225 e) TEKERLEK FREN SİLİNDİRİ e
b) BASINÇ VENTİLİ N227 f) GERİ BASINÇ POMPASI f a
c) GİRİŞ VENTİLİ g) AKTİV FREN SERVOSU c
d) ÇIKIŞ VENTİLİ h) ALÇAK BASINÇ DEPOSU
a
BASINCIN ARTTIRILMASI
AKTİV SERVO GERİ BASINÇ POMPASINA FREN HİDROLİĞİNİ EMEBİLMESİ İÇİN
ÖN BASINÇ SAĞLAR.
N225 KAPANIR VE N227 AÇIKTIR
GİRİŞ VENTİLİ TEKERLEKLER FRENLENİNCEYE KADAR AÇIK KALIR.
BASINCIN KORUNMASI
BÜTÜN VENTİLLER KAPALI KALIR.
BASINCIN DÜŞÜRÜLMESİ
ÇIKIŞ VENTİLİ AÇIK N225 BASINCDAN BAĞIMSIZ OLARAK AÇIK VEYA KAPALIDIR.
N227 VE GİRİŞ VENTİLİ KAPALI.
FREN HİDROLİĞİ N225 ÜZERİNDEN TEKRAR DEPOYA AKTARILIR.
motordersi.com
98
AKIM ŞEMASI ( ITT )
GİRİŞ SİNYALİ ÇIKIŞ SİNYALİ POZİTİF (+)

motordersi.com ŞASE ( - ) CAN - BUS
99
TEŞHİSDE İKAZ LAMBALARI ( ITT )
İKAZ LAMBALARI
K 118 K 47 K 155
KONTAK ANAHTARI AÇIK
FREN TESİSATI KONTROL LAMBASI K 118 VE SİSTEM NORMAL İSE KONTROL
LAMBALARI 3 SANİYE SONRA SÖNER.
SİSTEM O.K
ABS KONTROL LAMBASI K 47
ASR / ESP MÜDAHALESİ
ASR / ESP KONTROL LAMBASI K 155

ASR / ESP BOZUK VEYA
ASR / ESP DÜĞMESİ KAPALI
ABS / EDS VE EBD AKTİV
ABS / EDS DEVRE DIŞI

BÜTÜN SİSTEMLER DEVRE DIŞI
EBD AKTİV
BİR MÜDAHALE ESNASINDA BİR HATA MEYDANA (SADECE BİR HIZ SENSÖRÜ
ÇIKARSA SİSTEM MÜDAHALENİN MÜMKÜN ARIZALI OLABİLİR)
OLDUĞUNCA İYİ BİR ŞEKİLDE SONA ERDİRİLMESİ
İÇİN ÇALIŞIR.
MÜDAHALE SONUNDA ETKİLENEN SİSTEM BÖLÜMÜ ABS / EDL VE EDS DEVRE DIŞI
KAPATILIR VE İKAZ LAMBASI YANAR. BÜTÜN SİSTEMLER DEVRE DIŞI
(SADECE BİR SENSÖR
MEYDANA ÇIKAN BİR HATA VE İKAZ LAMBASININ
ARIZALI OLABİLİR)
YAKILMASI HATA HAFIZASINA KAYDEDİLİR.
ESP FONKSİYONU ASR / ESP DÜĞMESİ VASITASIYLA
KAPATILABİLİR.
FREN HİDROLİĞİ SEVİYESİ ÇOK DÜŞÜK
BÜTÜN SİSTEMLER AKTİV
motordersi.com
100
SENSÖR VE MÜŞÜRLERİN SIFIRLANMASI
DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ
DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ G85 VEYA J104 KONTROL ÜNİTESİ DEĞİŞTİRİLDİĞİNDE
SENSÖRÜN SIFIRLANMASI GEREKİR.
BU İŞLEM DİREKSİYONUN DÜZ DURUMUNUN NEREDE OLDUĞUNU ÖĞRENMESİ
İÇİN GEREKLİDİR.
DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜNÜN ALTINDAKİ CAM İÇİNDEKİ SARI NOKTALARIN

TAMAMEN GÖRÜLMESİNE DİKKAT EDİNİZ.
BU SENSÖRÜN POZİSYONUNUN “0” DERECEDE OLDUĞUNU GÖSTERİR.
BASINÇ SENSÖRÜ,YANAL KAYMA SENSÖRÜ VE GEREKTİĞİNDE DÜZ HIZLANMA

SENSÖRLERİNİN DEĞİŞTİRİLMESİNDEN SONRA V.A.G 1551,V.A.G 1552 VEYA V.A.S 5051
TEST CİHAZLARI İLE “0” NOKTALARININ AYARLANMASI GEREKİR.
DİKEY EKSENDE SAVRULMA SENSÖRÜ KENDİ KENDİNİ SIFIRLAR
!!!
➢YEDEK PARÇALARI ORJİNAL AMBALAJINDA TAŞIYINVE MONTAJDAN HEMEN ÖNCE AÇIN.
➢PARÇALARI DÜŞÜRMEYİN
➢ÜZERLERİNE AĞIR PARÇALAR KOYMAYIN
SİSTEMDE BİR İŞLEM YAPARKEN GEREKLİ LİTERATÜR VE ÖZEL ALETLERİ KULLANIN

motordersi.com
101
Passat 1997
ABS/EDL/ASR/ESP Bosch 5.3
Geçerlidir.
Blok halinde
Sol ön devir sensörü tekerlek hızı 1.....20 km/s ¹ bilgiler
Sağ ön devir sensörü tekerlek hızı 1.....20 km/s ¹

Sol arka devir sensörü tekerlek hızı 1.....20 km/s ¹
Sağ arka devir sensörü tekerlek hızı 1.....20 km/s ¹ Ekran
Temel ayarlar 001
Temel ayarlar

motordersi.com
10
102
Passat 1997
Geçerlidir.
Blok halinde
Fren test şalteri 0 veya 1 bilgiler
Fren müşiri 0 veya 1

El freni 0 veya 1
ASR / ESP Düğmesi 0 veya 1 Ekran
Temel ayarlar 002
Temel ayarlar
motordersi.com
103
Passat 1997
Geçerlidir.
Blok halinde
Motor devri 0 – 8000 d/d bilgiler
Motor torku 0 – 630 Nm

Tork azaltma 0 – 630 Nm
Gaz kelebeği acısı % 0 - % 101 Ekran
Temel ayarlar 003
Temel ayarlar

motordersi.com
10
104
Passat 1997
Geçerlidir.
Blok halinde
Direksiyon açısı 0.00° bilgiler
Dikey eksende savrulma değeri 0.00°/s

Fren basıncı 1.3 bar
Yanal hızlanma 0.00m/s² Ekran
Temel ayarlar 005
Temel ayarlar

motordersi.com
105
Passat 1997
Geçerlidir.
Blok halinde
Kontrol ünitesi J104’ün 1.kontağındaki voltaj beslemesi 12.7 V bilgiler
Solenoid valf rölesi Açık / kapalı

Geri dönüş pompası motorundaki voltaj Açık / kapalı
Atölye kodu WSC Ekran
Temel ayarlar 006
Temel ayarlar

motordersi.com
106
ÖN TEKER HIZ SENSÖRLERİ
EDS/ASR/ESP’Lİ KONTROL ÜNİTESİ J104

ARKA TEKER HIZ SENSÖRLERİ
ASR / ESP TUŞU ABS İÇİN GERİ TEPME POMPASI
DİKEY EKSENDE
SELENOİD VALFLER
SAVRULMA SENSÖRÜ
DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ ABS İÇİN KONTROL LAMBASI
YANAL KAYMA SENSÖRÜ ASR / ESP KONTROL LAMBASI
FREN BASINÇ SENSÖRÜ FREN SİSTEMİ KONTROL LAMBASI
FREN BASINCI İÇİN

DÜZ HIZLANMA SENSÖRÜ
MANYETİK VALF
AKTİV FREN SERVOSU MOTOR VE ŞANZIMAN

FREN LAMBASI KAPAMA RÖLESİ İÇİN CAN-BUS ÇIKIŞLARI
MOTOR ŞANZIMAN VE NAVİGASYON

FREN MÜŞÜRÜ
İÇİN İLAVE SİNYALLER
FREN LAMBA ŞALTERİ
MOTOR VE ŞANZIMAN
İLAVE SİNYALLERİ
motordersi.com
107
FREN SERVOSU İÇİN ELEKTRİKLİ ALÇAKBASINÇ POMPASI
motordersi.com
108
ELEKTRİKLİ VAKUM POMPASI
DİYAFRAM
DIŞ HAVA KANALI
BASMA MİLİ
VALF PİSTONU
VAKUM KANALI
PİSTON MİLİ
PİSTON GERİ ÇEKME YAYI

motordersi.com
109
AÇIK KONUM
BU KONUMDA DIŞ HAVA KANALI
KAPALI VE VAKUM KANALI AÇIKTIR.
DİYAFRAMIN ÖN VE ARKASINDA
EŞİT BASINÇ VARDIR.
DİYAFRAM PİSTON GERİ ÇEKME
YAYI VASITASIYLA SON KONUMDA
TUTULUR.
motordersi.com
110
KISMİ FREN KONUMU

FREN PEDALINA BASILMASIYLA PİSTON MİLİ
SOLA HAREKET EDER.BUNDAN DOLAYI VAKUM
KANALI KAPANIR VE DIŞ HAVA KANALI AÇILIR.
DİYAFRAMIN ARKASINDAKİ VAKUM AZALIR.
BASINÇ FARKI OLUŞTURAN KUVVET ANA FREN
SİLİNDİRNDEKİ DİYAFRAMI,BASINÇ MİLİNİ
VE BU SURETLE PİSTON GERİ ÇEKME YAYININ
KUVVETİNE KARŞI SOLA DOĞRU İTER.
DIŞ HAVA KANALI VE VAKUM KANALI ANA

FREN SİLİNDİRİNDE ÜRETİLEN HİDROLİK
BASINÇ,VALF MİLİ DURUR KONUMA GELİNCEYE
KADAR AÇILIR.
DIŞ HAVA KANALI VE VAKUM KANALI KAPATILIR
VE BUNUNLA HAZIRLIK KONUMUNA ULAŞILIR.
FREN PEDAL BASINCINDAKİ HER DEĞİŞİKLİK
DİYAFRAMI HER İKİ TARAFINDA BİR BASINÇ
FARKI OLARAK ETKİLER VE FRENLEMEYİ
ARTTIRIR VE AZALTILIR.
motordersi.com
111
TAM FREN KONUMU

TAM FREN KONUMUNDA VAKUM KANALI
KAPALIDIR VE DIŞ HAVA KANALI TAMAMI
İLE AÇIKTIR.
DİYAFRAMIN ÖN VE ARKASINDA MÜMKÜN
OLDUĞUNCA BÜYÜK BASINÇ FARKI VARDIR.
ANA FREN SİLİNDİRİNDEKİ PİSTON ÜZERİNDEKİ
KUVVETİN SÜREKLİ YÜKSELİŞİ FREN PEDALINDAKİ
KUVVETİN YÜKSELMESİ İLE MÜMKÜNDÜR.
motordersi.com
112
ÇIKIŞ KANALI
YAPISI KONTROL ÜNİTESİ

ELEKTRO MOTOR VE KANATLI
POMPADAN OLUŞUR.
ELEKTRO
KANATLI MOTOR
FONKSİYONU POMPA
ELEKTROMOTOR KANATLI
POMPAYI ÇALIŞTIRIR.SAVURMA KUVVETİ
İLE KANATLAR DÖNER VE DIŞ DUVARLARA
İTİLİR.BU NEDENLE GİRİŞ KANALINDA
BÜYÜYEN VE ÇIKIŞ KANALINDA KÜÇÜLEN
HACİMLER MEYDANA GELİR.
FREN SERVOSUNDA VAKUM OLUŞUR.
MOTOR ARAÇIN HER ÇALIŞMASINDAN
SONRA 1-2 SANİYE ÇALIŞIR.
FREN SERVO
KANATLAR BAĞLANTISI
DÖNER TABLA
motordersi.com
113
ÇIKIŞ
KANALI
YAPISI
POMPADA KANATLAR MUHAFAZADAKİ DÖNER
POMPA MİLİ ÜZERİNDEN ÇALIŞIR. TABLA
POMPA MİLİ ,MUHAFAZA VE DÖNER TABLA KANATLAR
FARKLI HACİMLERİN OLUŞMASI İÇİN
MERKEZDEN KAÇIK OLARAK
POMPA
MİLİ
HÜCRELER
FONKSİYONU
GİRİŞ
ELEKTRO MOTOR ARACILIĞIYLA POMPA KANALI
MİLİ VE DÖNER TABLA BİRLİKTE DÖNERLER. MUHAFAZA
HAREKETLİ KANATLAR MUHAFAZANIN
İÇİNDE İTİLİRVE SIKIŞIR.
BU ARADA HAVA HER BİR KANAT ARASINDA
MEYDANA GELEN HÜCRELER VASITASIYLA
EMİŞ TARAFINDAN (FREN SERVOSU) FREN SERVOSU
BASINÇ TARAFINA ATILIR. BAĞLANTISI
motordersi.com
114
KONTROL ÜNİTELİ VAKUM POMPASI
ÖRNEĞİN
GOLF 1998
15
BORA 30 2
AUDİ A3 ARAÇLARI İÇİN 31
5
BASINÇ SENSÖRSÜZ KONTROL
ÜNİTELİ FREN SERVOSU TAKILMIŞTIR.
3
1-MOTOR KONTROL ÜNİTESİ 4-EMME BORUSU

2-FREN SERVOSU 5-KONTROL ÜNİTELİ
3-GERİ DÖNÜŞ VENTİLİ ELEKTRİKLİ VAKUM POMPASI
motordersi.com
115
KONTROL ÜNİTELİ SİSTEMİN ÖZELLİKLERİ
BU SİSTEMDE KUMANDA GİRİŞ BÜYÜKLÜĞÜNE BAĞLI OLARAK ÇIKIŞ BÜYÜKLÜKLERİ DEĞİŞİR.

KUMANDA SİSTEMİNİN KUMANDA EDİLEN ELEMANLARI (ÖRN.ELEKTRİKLİ VAKUM POMPASI)
SENSÖRLER TARAFINDAN İZLENMEZ.
KUMANDA CİHAZLARINA GERİ BİLDİRM YOKTUR(ÖRN.MOTOR KONTROL ÜNİTESİ)
1-KUMANDALI VERSİYON BASINÇ SENSÖRSÜZ ÇALIŞIR.MOTOR KONTROL ÜNİTESİNE BİR

EMME MANİFOLDU BASINÇ MODELİ KONULMUŞTUR.
2-MOTOR KONTROL ÜNİTESİ ŞU GİRİŞ BÜYÜKLÜKLERİNDEN

FREN SERVOSUNDAKİ BASINCI HESAPLAR.
➢ YÜK
➢ DEVİR SAYISI
➢ BOĞAZ KELEBEĞİNİN DURUMU
➢ FREN PEDAL MÜŞÜRÜ
MOTOR KONTROL ÜNİTESİ FREN SERVOSUNDA HESAPLANAN BASINCI KONTROL ÜNİTESİNDE BULUNAN
EMME MANİFOLDU BASINC MODELİYLE KARŞILAŞTIRIR.
motordersi.com
11
116
MONTAJ YERİ
VAKUM POMPASI KONTROL ÜNİTELİ VERSİYONDA ALT ŞASENİN SOLUNDA BULUNUR.
motordersi.com
117
30 30
ÇALIŞTIRMA KOŞULLARI 15 15
HESAPLANAN EMME MANİFOLD BASINCININ AŞILMASI

DURUMUNDA BİR EMME MANİFOLDU BASINÇ MODELİNDE J220
ORTAYA ÇIKAN TANIMA HARİTASI ORTAYA ÇIKAN
EĞRİYİ DEĞERLENDİREREK MOTOR KONTROL ÜNİTESİNİN
VAKUM POMPASININ KUMANDA CİHAZININ BİR ŞASE
SİNYALİ GÖNDERMESİYLE ÇALIŞIR.
S S
BU EĞRİ ÇEVRE BASINCINA BAĞLIDIR.
BU HER MOTOR KUMANDA CİHAZINA GÖRE HESAPLANIR
YA DA MOTOR KONTROL ÜNİTESİNDEKİ
BASINÇ SENSÖRÜ TARAFINDAN MEYDANA ÇIKARILIR. J542
31
ARTI
J220 MOTOR KONTROL ÜNİTESİ
ÇIKIŞ SİNYALİ
J542 FREN SERVOSU MOTOR KONTROL CİHAZI
EKSİ S SİGORTA
motordersi.com
118
AYARLI VAKUM POMPASI
ÖRNEĞİN
PASSAT 2001
AUDİ A4
AUDİ A6 ARAÇLARI İÇİN BASINÇ SENSÖRLÜ KUMANDALI FREN SERVOSU TAKILMIŞTIR.
+ 2
5
7
+ 6
3
1-MOTOR KONTROL ÜNİTESİ 4-EMME BORUSU 7- RÖLE

2-FREN SERVOSU 5-BASINÇ SENSÖRÜ
3-KAPAMA VENTİLİ 6-ELEKTRİKLİ VAKUM POMPASI
motordersi.com
119
SİSTEMİN ÖZELLİKLERİ
AYARLAMA SENSÖRLER TARAFINDAN SÜREKLİ OLARAK AYARLAMA

BÜYÜKLÜKLERİNİN ( FREN SERVOSU BASINCI ) ALINMASIDIR.
KUMANDA DONANIMI ( ÖRN.MOTOR KONTROL ÜNİTESİ )
SENSÖR ÖLÇÜM DEĞERLERİNİ HAFIZAYA ALINMIŞ
DEĞERLERLE KARŞILAŞTIRIR VE ELEMANLARI UYGUN KONUMA
AYARLAR. ( ÖRN.VAKUM POMPASI )
motordersi.com
120
GERİLİM BESLEMESİ
ATMOSFER BASINCINDA
- + MOTOR KONTROL
ÜNİTESİNDEN GELEN
SİNYAL
ATMOSFER BASINCINDA DİYAFRAM ŞEKLİNİ
DEĞİŞTİRİR.GENLEŞME ŞERİTLİ DİYAFRAM
ÇOK AZ DEĞİŞİR.
MİKROPROSESÖR
BU SURETLE VERİLEN AKIM ÇOK AZ BİR
DİRENCE MARUZ KALIR.
ÖLÇME GERİLİMİ
AKIM DEĞİŞİMİ ÇOK AZ.
GENLEŞME
ŞERİTLİ
DİYAFRAM
GERİLİM BESLEMESİ VAKUMDA

- + MOTOR KONTROL
ÜNİTESİNDEN GELEN
SİNYAL VAKUMDA DİYAFRAM ŞEKLİNİ DEĞİŞTİRİR.
BUNUNLA BERABER GENLEŞME ŞERİTLİ
DİYAFRAM ŞEKLİNE AŞIRI DERECEDE DEĞİŞTİRİR.
MİKROPROSESÖR DİRENÇİ YÜKSELİR.
BUNUNLA BERABER VERİLEN AKIM DEĞİŞİR.
ÖLÇME GERİLİMİ
GENLEŞME
ŞERİTLİ
DİYAFRAM
motordersi.com
121
MOTOR KONTROL ÜNİTESİNDEKİ HAVA BASINCI VE GERİLİM SİNYALİ ARASINDAKİ İLİŞKİ.
0,4
mbar
200 motordersi.com ATMOSFER BASINCI
122
BASINC SENSÖRÜNÜN FONKSİYONU
AYARLI VAKUM POMPASINDA BİR BASINÇ SENSÖRÜ FREN SERVOSUNA GİDEN HATTA MONTE EDİLMİŞTİR.
ATEŞLEMENİN BAŞLMASIYLA BASINÇ SENSÖRÜ 5 VOLTLUK BİR GERİLİMLE BESLENMEYE BAŞLAR.
BASINÇ SENSÖRÜNÜN İÇİNDE GENLEŞME ŞERİTLİ BİR DİYAFRAM BULUNMAKTADIR.
SENSÖRÜN BASINÇ DEĞİŞİMİ GENLEŞME ŞERİTLİ DİYAFRAMIN DİRENCİNİ DEĞİŞTİRİR.
BASINÇ SENSÖRÜNDEKİ GÜÇLENDİRİCİ ÜZERİNDE BİR GERİLİM SİNYALİ MEYDANA GELİR.
MONTAJ YERİ ( ÖRN.PASSAT 2001
motordersi.com
123
ŞASE 30 30
ARTI 15 15
ÇIKIŞ SİNYALİ
GİRİŞ SİNYALİ
S S J220
PARÇALAR
G294 FREN SERVOSU BASINÇ SENSÖRÜ

J200 MOTOR KONTROL ÜNİTESİ
J569 FREN SERVOSU TAKVİYE RÖLESİ
V192 FREN SERVOSU VAKUM POMPASI
S SİGORTA
!!! V192 J569 G294
BASINÇ SENSÖRÜ ARIZALANIRSA

KONTROLLÜ MODELİN
HESAPLAMASINA GEÇİLİR.
31 motordersi.com
124
HİSTEREZİ NEDİR ?
HİSTEREZİ KAVRAMI YUNAN ALFABESİNDEN GELİR ANLAMI:
NEDENİNİN KAYBOLMASINDAN SONRA BİR ETKİNİN DEVAM ETMESİDİR.
HİSTEREZİ DİYAGRAMI
mbar
1
!!!
HİSTEREZİ AYARLI VE KUMANDALI
2 VERSİYONLARDA FARKLIDIR.
1- ÇALIŞMA BASINCI
2- HİSTEREZİ
4
3- KAPAMA BASINCI
5 5 4- POMPA AÇIK
t 5- POMPA KAPALI
motordersi.com
125
FARKLI YÜKSEKLİKLERDE ÇALIŞMA BASINCI
NORMAL SIFIR 800 METRE 1000 METRE HİSTEREZİ
KUMANDALI YAKLAŞIK YAKLAŞIK YAKLAŞIK

550 mbar’’ın 525 mbar’’ın
VERSİYON ÜZERİNDE ÜZERİNDE
50 mbar
YAKLAŞIK YAKLAŞIK
AYARLI YAKLAŞIK
600 mbar’’ın 540 mbar’’ın
170 mbar
VERSİYON ÜZERİNDE ÜZERİNDE
motordersi.com
126
VAKUM POMPASI ( TEŞHİS )
TEŞHİS FONKSİYONU
KUMANDALI VERSİYON AYARLI VERSİYON
02 ARIZA SORMA 02 ARIZA SORMA

03 HAREKETLİ SENSÖRLER TESTİ 03 HAREKETLİ SENSÖRLER TESTİ
05 ARIZA SİLME 04 TEMEL AYARLAR
06 İŞLEMDEN ÇIKIŞ SİSTEM TESTİ (ATÖLYE EL
08 BLOK HALİNDE BİLGİ OKUMA KİTABINA BAKIN) BELİRLİ BİR ZAMAN
GÖSTERGE GRUBU 008 İÇİNDE HAVALANDIRILMIŞ FREN
KANAL NUMARASI 003 SERVOSU TEKRAR TAHLİYE EDİLMELİ.
FREN SERVOSUNDAKİ HAKİKİ BASINÇ 05 ARIZA SİLME
08 BLOK HALİNDE BİLGİ OKUMA
GÖSTERGE GRUBU 008
KANAL NUMARASI 003
FREN SERVOSUNDAKİ HAKİKİ BASINÇ
!!! ➢ARIZA OLDUĞUNDA İHTİYAÇ DUYULURSA KLİMA KOMPRESÖRÜ KAPATILIR.

➢MOTORDAKİ KÜÇÜK YÜK DURUMUNDAN DOLAYI BOĞAZ KELEBEĞİ
SÜREKLİ KAPATILABİLİR.
motordersi.com
127
FREN ASİSTANI ( BAS )
motordersi.com
128
BU NE ANLAMA GELİYOR
ARAŞTIRMALAR GÖSTERMİŞTİR’Kİ BİR ÇOK
SÜRÜCÜ ACİL DURUMDA YETERİNCE FREN
PEDALINA BASMAMAKTADIR.BU SÜRÜCÜ
PEDALA YETERİNCE KUVVETLİ BASMADIĞINDA
FRENİN MÜMKÜN OLAN MAXİMUM ETKİSİNE
ULAŞMADIĞI ANLAMINA GELİR.
BU SEBEPTEN DOLAYI SÜRÜCÜYÜ KRİTİK
DURUMLARDA DESTEKLEMEK İÇİN
FREN ASİSTANI GELİŞTİRİLMİŞTİR
motordersi.com
129
ASİSTAN NE YAPAR ?
BU SORUYA CEVAP VERMEDEN ÖNCE ASİSTANI OLMAYAN BİR ARACIN FREN
MANEVRASINI İNCELEYELİM.
SÜRÜCÜ ÖNÜNDE GİDEN ARAÇ ANİDEN FREN YAPINCA ŞAŞIRIR.PANİK SÜRESİNİN
AŞILMASINDAN SONRA DURUM ALGILANIR VE FRENE BASILIR.
BÖYLESİ KRİTİK BİR DURUMDA BASILMASI GEREKTİĞİ KADAR FREN PEDALINA
YETERİNCE KUVVETLİ BASILAMAZ.DOLAYISIYLA SİSTEMDE MÜMKÜN OLAN
MAKSİMUM FREN BASINCI OLUŞMAZ VE OÇOK DEĞERLİ FREN MESAFESİ HEDİYE
EDİLİR.
ARAÇ TAM ZAMANINDA DURUŞ KONUMUNA GELEMEZ.
ŞİMDİ ARACI YUKARIDAKİ AYNI DURUM SÖZKONUSUYKEN FREN ASİSTANLI SİSTEMLE

KARŞILAŞTIRMAK İÇİN İNCELEYELİM.
DAHA ÖNCEDE İFADE EDİLDİĞİ GİBİ FRENE YETERLİ BÜYÜKLÜKTEKİ KUVVETLE
BASILMIYORDU.FREN ASİSTANI ARACIN HIZINDAN VE FREN PEDALINA UYGULANAN
KUVVETTEN ACİL DURUM OLUŞTUĞUNU ALGILAR.
FREN ASİSTANI FREN BASINCINI TEKERLEKLERİN BLOKE OLMASINI ÖNLEYEN
ABS DÜZENLEMESİ OLUNCAYA KADAR YÜKSELTİLİR.
BU ŞEKİLDE ERİŞİLEBİLECEK MAKSİMUM FREN ETKİSİ KULLANILARAK FREN
MESAFESİ AÇIK BİR BİÇİMDE KISALTILMIŞ OLUR.
motordersi.com
130
HİDROLİK FREN ASİSTANI

MEKANİK FREN ASİSTANI
(İLGİLİ BÖLÜM İÇİN TIKLAYIN)
OLMAK ÜZERE İKİYE

AYRILIR
motordersi.com
131
BOSCH TARAFINDAN GELİŞTİRİLEN HİDROLİK FREN ASİSTANINDA ABS / ESP’NİN
GERİ BESLEME POMPASI BASINCIN OLUŞMASINI SAĞLAR.
HİDROLİK FREN ASİSTANI KAVRAMI BURADAN GELMEKTEDİR.
BUNA BAĞLI OLARAK AKTİV BASINÇ OLUŞUMUNDAN SÖZ EDİLİR.
YAPISAL FAYDASI SİSTEME HERHANGİ EK BİR PARÇANIN TAKILMA MECBURİYETİNİN
OLAMAMASI.
VOLKSWAGEN HİDROLİK FREN ASİSTANINI 2002 MODEL POLO 2001
MODEL PASSAT VE D SINIFI ARACLAR EKLEMİŞTİR.
motordersi.com
13
132
MEKANİK FREN ASİSTANINI CONTİNENTAL – TEVES FİRMASI FREN
SERVOSU MEKANİK PARÇALAR KULLANILARAK ACİL DURUMUN
ALGILANMASI VE BASINCIN OLUŞUMUNU SAĞLAMIŞTIR.
MEKANİK FREN ASİSTANI GOLF VE BORA’NIN GÜNCEL MODELLERİNDE KULLANILIYOR.
motordersi.com
133
YAPISI c a
BOSCH FİRMASININ FREN ASİSTANININ TEMEL

PARÇASI ABS KONTROL ÜNİTESİ İLE
b
BİRLEŞTİRİLMİŞ HİDROLİK BİRİM VE GERİ
BESLEME POMPASIDIR.
HİDROLİK BİRİMDEKİ REN BASINÇ SENSÖRÜ,
g
TEKERLEK HIZ SENSÖRLERİ VE FREN LAMBA
ANAHTARI ACİL DURUMLARIN ALGILANMASI e
İÇİN FREN ASİSTANINA SİNYALLER YOLLAR. h
TEKERLEK FREN SİLİNDİRİNDEKİ BASINÇ f d
ARTIŞI HİDROLİK BİRİMDEKİ BELİRLİ
BİR SİLİNDİRİN VE ABS / ESP GERİ BESLEME
POMPASININ KONTROLÜNÜ SAĞLAR.
a- FREN SERVOSU e- GERİ BESLEME POMPASI

b- FREN BASINÇ SENSÖRÜ f- KUMANDA BİRİMİ
c- FREN LAMBASI ANAHTARI g- FREN SİLİNDİRLERİ
d- HİDROLİK BİRİM h- HIZ SENSÖRLERİ
motordersi.com
134
KARŞILAŞTIRMA
FREN ASİSTANI OLMAYAN ARAÇ FREN ASİSTANI OLAN ARACA GÖRE ASB AYAR
BÖLGESİNE DAHA GEÇ ULAŞIR VE BU YÜZDEN FRENLEME MESAFESİ UZAR.
ABS AYARLAMA
BÖLGESİ
FREN BASINCI BAR
ZAMAN sn.
FREN ASİSTANLI ARAÇ
FREN ASİSTANI OLMAYAN ARAÇ

motordersi.com
135
FONKSİYONU p (bar)
FREN ASİSTANIN FONKSİYONU 1.AŞAMA 2.AŞAMA

2 AŞAMAYA AYRILABİLİR.
➢ 1.AŞAMA
FREN ASİSTANININ MÜDAHALESİNİN
BAŞLANGICI.
➢ 2.AŞAMA
FREN ASİSTANININ MÜDAHALESİNİN
SONU.
KOŞULLAR YERİNE GELDİĞİNDE

FREN ASİSTANI FREN BASINCINI
YÜKSELTİR.
BU AKTİV BASINC OLUŞUMUNDAN
DOLAYI ÇOK HIZLI ABS
DÜZENLEMESİNE ULAŞILIR.
ABS DÜZENLEMESİNE KADAR t (sn.)

!!! FREN ASİSTANI FREN
BASINCINI ARTTIRIR.
FREN ASİSTANININ FREN BASINCI
SÜRÜCÜNÜN FREN BASINCI

motordersi.com
136
HİDROLİK ÜNİTEDEKİ
N225 VALFİ AÇILIR VE
YÜKSEK BASINÇ
b c VALFİ N227 KAPANIR.
BUNDAN DOLAYI GERİ
d
BESLEME POMPASININ
a ÇALIŞMASIYLA BASINÇ
OLUŞUR.
OLUŞAN BASINÇ DİREKT
OLARAK FREN
SİLİNDİRLERİNE İLETİLİR.
a- BASINÇ ODASI c- YÜKSEK BASINÇ VALFİ N227

b- N225 VALFİ d- GERİ BESLEME POMPASI
motordersi.com
137
p (bar)
1.AŞAMA
1.AŞAMA
FREN ASİSTANININ FONKSİYONU MÜMKÜN
OLAN ÇABUKLUKTA FREN BASINCINI
MAKSİMUM DEĞERİNE YÜKSELTMEKTİR.
ABS’NİN FONKSİYONU İSE EĞER BASINÇ
ARTIŞI BLOKE OLMA SINIRINA ULAŞTI İSE
ABS MÜDAHALESİ BUNU SINIRLANDIRMAKTIR.
BUNUN ANLAMI ;
ABS MÜDAHALESİ ÖNCELİKLE BAŞLADIĞINDA
FREN BASINCI FREN ASİSTANI ARACILIĞI
İLE DAHA FAZLA YÜKSELTİLMEZ.
t (sn.)
TEKERLEK FREN SİLİNDİRİNDEKİ FREN BASINCI
SÜRÜCÜNÜN PEDAL BASINCI

motordersi.com
138
ABS MÜDAHALESİNDE N225 VALFİ b c

YENİDEN KAPANIR VE N227 YÜKSEK
BASINÇ VALFİ AÇILIR. d
GERİ BESLEME POMPASININ DEBİSİ
FREN BASINCINI BLOKE OLMANIN a
EŞİĞİNDE TUTAR.

motordersi.com
139
p (bar)
2.AŞAMA
2.AŞAMA SÜRÜCÜ KOŞULLAR DAHA FAZLA

DEVAM ETMEDİĞİNDEN PEDAL
KUVVETİNİ AZALTIR.FREN ASİSTANI
ACİL DURUMUN BİTTİĞİNİ ANLAR VE
2.AŞAMAYA GEÇER.
SÜRÜCÜNÜN PEDAL BASINCI FREN
BASINCI OLARAK TEKERLEK FREN
SİLİNDİRİNE UYGULANIR.
1.AŞAMADAN 2.AŞAMAYA GEÇİŞ
SARSINTILI DEĞİL AKSİNE RAHAT
(KONFORLU) BİR GEÇİŞTİR.
PEDAL KUVVETİNİN AZALMASIYLA
FREN ASİSTANI TOPLAM BASINÇ
KUVVETİNDEKİ BASINÇ ETKİSİNİ
AZALTIR.
BASINÇ ETKİSİNİN SONUNDA “ 0 “
DEĞERİNE ULAŞMASI YENİDEN
STANDART FREN FONKSİYONUNA
DÖNÜŞÜ SAĞLAR.
t (sn.)
TEKERLEK FREN SİLİNDİRİNDEKİ FREN BASINCI
SÜRÜCÜNÜN PEDAL BASINCI

motordersi.com
140
BELİRLENMİŞ ARAÇ HIZININ ALTINA

DÜŞÜLMESİYLE’DE FREN ASİSTANI
MÜDAHALESİNİ SONLANDIRIR. b c
HER İKİ DURUMDA HİDROLİK
BİRİMİNDEKİ UYGU VENTİLİN d
KONTROLÜ İLE FREN HİDROLİĞİ
AZALTILIR. a
FREN SIVISI BASINÇ ODASINDAN AKAR
VE GERİ BESLEME POMPASI TARAFINDAN
FREN HİDROLİK DEPOSUNA GERİ
POMPALANIR.

motordersi.com
141
HİDROLİK ÜNİTELİ
ABS KONTROL ÜNİTESİ
AYAR MÜDAHALESİ
GEREKEN KOŞULLAR
AŞAĞIDAKİ KOŞULLAR ACİL DURUM OLARAK

ALGILANIR VE ASİSTAN DEVREYE GİRER;
1-FREN LAMBA ANAHTARINDA FRENE

BASILDIĞINA DAİR SİNYAL.
2-TEKERLEK HIZ SENSÖRLERİNDEN ARACIN

NE KADAR HIZLI GİTİĞİNİ BELİRTEN SİNYAL.
FREN LAMBASI ANAHTARI 3-FREN BASINÇ SENSÖRÜNÜN SÜRÜCÜNÜN NE

p (bar)
KADAR HIZLA FRENE BASTIĞINI BELİRTEN
SİNYAL
1 FRENE BASMA HIZI VE KUVVETİNDEN FREN

MERKEZİNDEKİ BASINÇ OLUŞUMU
t (s)
FREN BASINÇ SENSÖRÜ x in s DÜŞÜMLERİ ALINIR.
y in bar KONTROL ÜNİTESİ HİDROLİK ÜNİTEDEKİ
BASINÇ SENSÖRÜ ÜZERİNDEN FREN
z in MERKEZİNDEKİ GÜNCEL FREN BASINCININ
km/h DEĞİŞİKLİĞİNİ BELİRLİ BİR ZAMAN
Km/h ARALIĞINA ALMASI ANLAMINA GELİR.
OLMASI GEREKEN BU İŞLEME BASINÇ OLUŞUMU DÜŞÜMÜ
GERÇEK DEĞER DENİR.
DEĞER
TEKERLEK HIZ SENSÖRÜ
motordersi.com
142
HİDROLİK FREN ASİSTANI FREN ASİSTANININ DEVREYE GİRMESİNDEKİ
EN BÜYÜK ETKEN BASINÇ EĞRİSİNİN
p (bar) YÜKSELMESİDİR.
ÇALIŞMA MİLİ FREN ASİSTANI İÇİN BELİRLEYİCİ BİR DEĞERDİR.

ARAÇ HIZINA BAĞIMLIDIR.BİR ZAMAN ARALIĞINDAKİ PEDAL
BASINCININ BU BELİRLİ DEĞERİ AŞMASINDA FREN ASİSTANI
MÜDAHALEYE BAŞLAR.
BASINÇ DEĞERİNDE BU SINIR DEĞERİNİN ALTINA DÜŞÜLMESİ
FREN ASİSTANIN MÜDAHALESİNİ KESER.
BU PEDAL BASINCININ KISA BİR ZAMAN İÇERİSİNDE BELİRLİ

BİR DEĞERE ULAŞMASIYLA ÇALIŞMA KOŞULLARININ
YERİNE GELMESİ VE FRENA ASİSTANININ ÇALIŞMASI ANLAMINA
GELİR.
AYNI PEDAL BASINCI DAHA UZUN BİR ZAMAN İÇERİSİNDE
BELİRLİ DEĞERİNE ULAŞIRSA EĞRİ DÜZ VE ÇALIŞTIRMA
KOŞULLARI YERİNE GETİRİLMEDİĞİ ANLAMINA GELİR VE
FREN ASİSTANI FONKSİYONU DEVRE DIŞINDA KALIR.
t¹ t² t (s)
p (bar)
AŞAĞIDAKİ ŞARTLARDA BİR MÜDAHALE OLUŞMAZ
➢FREN PEDALI YAVAŞ VEYA HİÇ BASILMAZ İSE

➢BASINÇ DEĞİŞİMİ SINIR DEĞERLERİ ALTINDA KALDIYSA
➢ARAÇ HIZI DÜŞÜK
➢SÜRÜCÜ FREN PEDALINA YATERİNCE KUVVETLİ
BASMADI İSE
t (s)
motordersi.com
143
ELEKTRİKLİ YAPI PARÇALARI:
FREN LAMBASI ANAHTARI
PEDAL TAKIMINDADIR VE FREN PEDALINA BASILDIĞINI ALGILAR.
FONKSİYONU
FREN LAMBA ŞALTERİ İKİ BAĞLANTI POZİSYONLU SİNYAL:
KLASİK BİR ANAHTARDIR. PEDAL
BASILI
SİNYAL KULLANIMI
ANAHTAR İKİ SİNYAL GÖNDERİR.
➢FREN PEDALI BASILI
➢FREN PEDALI BASILI DEĞİL
FREN LAMBA ANAHTARI SİNYALİ FARKLI FREN SİSTEMLERİ,
MOTOR YÖNETİMİ VE FREN LAMBALARININ
YAKILMASI İÇİN KULLANILIR.
ANAHTARIN ÇALIŞMAMASI SİNYAL:
FREN ANAHTAR SİNYALİ OLMADAN FREN ASİSTANI ÇALIŞMAZ. PEDAL
BASILI
KENDİ KENDİNE TEŞHİS DEĞİL
ANAHTARIN ARIZASI KENDİ KENDİNE TEŞHİS TARAFINDAN
ALINIR VE HATA HAFIZASINA KAYDEDİLİR.
ANAHTARIN DEĞİŞMESİ GEREKİRSE ANAHTAR
ATÖLYE EL KİTABINA GÖRE AYARLANMALIDIR.
motordersi.com
144
FREN BASINÇ SENSÖRÜ G201
ESP’Lİ FREN SİSTEMLERİNDE DİREKT OLARAK HİDROLİK
ÜNİTESİNE MONTE EDİLMİŞTİR.
FREN SİSTEMİNDEKİ FREN BASINCIN KONTROL EDER.
FONKSİYONU
SENSÖRÜN ÇEKİRDEĞİ PİEZO ELEKTRİK BİR ELEMANDIR.
ELEMANIN İÇERİSİNDEKİ DEĞİŞEN YÜK DAĞILIMI BASINÇ
DEĞİŞİKLİĞİNDE TEPKİ VEREREK ÖLÇÜLEBİLEN
BİR GERİLİM DEĞİŞİKLİĞİ OLUŞTURUR.
BU DEĞİŞİKLİK KONTROL ÜNİTESİ TARAFINDAN ALINIR
VE DEĞERLENDİRİLİR.
SİNYAL KULLANIMI
BELİRLİ BİR ZAMAN DİLİMİYLE İLGİLİ BASINÇ DÜŞÜMÜ
OLUŞMASINDAN ALINAN SİNYAL FREN ASİSTANININ
U (V) DEVREYE GİRME KOŞULLARINI TANIMLAR.
SENSÖRÜN ÇALIŞMAMASI
FREN BASINÇ SENSÖRÜNÜN ÇALIŞMAMASI VEYA SİNYAL
YOLLAMAMASI HALİNDE ESP VE FREN ASİSTANI ÇALIŞMAZ.
SENSÖR AIZALARI KENDİ KENDİNE TEŞHİS TARAFINDAN

ALGILANIR VE HATA HAFIZASINA KAYDEDİLİR.
U (V)
motordersi.com
145
TEKERLEK HIZ SENSÖRLERİ
HER TEKERLEKTE GÜNCEL HIZI OKUYAN ENDÜKTİV
PRENSİBİNDE ÇALIŞAN BİR HIZ SENSÖRÜ BULUNUR.
FONKSİYONU
SENSÖR YUMUŞAK DEMİR NÜVE,DAİMİ MIKNATIS VE
BOBİNDEN OLUŞUR.DAİMİ MIKNATI ÜZERİNDE OLUŞTURULAN
MANYETİK ALAN DİŞLİ TARAFINDAN ETKİLENİR.
MANYETİK ALANDAKİ DEĞİŞİKLİKLER SENSÖR BOBİNİ
TARAFINDAN ÖLÇÜLE BİLEN BİR GERİLİM ENDÜKLER.
DİŞİLİ BOBİNİN ÖNÜNDEN NE KADAR HIZLI GEÇERSE
a DEĞİŞİM FREKANSI O OARANDA YÜKSELİR.
SİNYAL KULLANIMI
ABS KONTROL ÜNİTESİ DEĞİŞEN FREKANSDAN
b TEKERLEK DEVİR SAYISINI HESAPLAR.
BU SAYI ÇOK FARKLI ARAÇ SİSTEMLERİ TARAFINDAN
KULLANILIR.
c SENSÖRLERİN ÇALIŞMAMASI
HIZ SENSÖRÜNDEN SİNYAL GELMEMESİ DURUMUNDA FREN
ASİSTANI HIZA BAĞLI SINIR DEĞERLERİ OLUŞTURULAMAZ.
SİSTEM DEVRE DIŞI KALIR.
HIZ SENSÖRLERİNDEKİ ARIZALAR KENDİ KENDİNE TEŞHİS
TARAFINDAN ALGILANIR VE HATA HAFIZASINA KAYDEDİLİR.
d a –DAİMİ MIKNATIS c –BOBİN

b –YUMUŞAK DEMİR NÜVE d -ROTOR
motordersi.com
146
AKTİV TEKERLEK SENSÖRÜ
HIZ SENSÖRLERİNDE AKTİV SENSÖR OLARAK ADLANDIRILAN
DİĞER BİR SENSÖR VARDIR VE GİDEREK ARTAN BİR
KULLANIM ALANI BULUR.
“AKTİV” ANLAMI BU SENSÖRÜN GERİLİM BESLEMESİ İLE
İLGİLİ^’DİR.
İNDUKTİV SENSÖRLERDE BÖYLE BİR ŞEY YOKTUR.
FONKSİYONU
BESLEME GERİLİMİ
BU SENSÖRÜN ÇEKİRDEĞİ BİR HALL – IC’DİR.BU YARI İLETKEN
HALL GERİLİMİ PLAKADAN BİR AKIM GEÇTİĞİNDE BİR HALL GERİLİMİ OLUŞUR.
SENSÖR ELEKTRONİĞİ SENSÖRÜN MANYTİK ALANININ DEĞİŞTİRİLMESİ HALL – IC’DE
OLUŞAN DİRENCİ DEĞİŞTİRİR.BUNDAN DOLAYI ÖLÇÜLEN
HALL-GERİLİMİ’DE DEĞİŞİR.
SENSÖRÜN İMALATINA GÖRE MANYETİK OKUYUCU VEYA
MANYETİK İLETKENLİ DİŞLİ SENSÖRE EŞ OLARAK
KULLANILIR.
SENSÖRDEN BU MANYETİK OKUYUCUNUN VEYA MANYETİK
DİŞLİNİN GEÇMESİ İLE MANYETİK ALAN DEĞİŞİR BU DEĞİŞİM
HALL GERİLİMİNİN DEĞİŞMESİNE YOL AÇAR.
SİNYAL KULLANIMI
HALL - IC GERİLİM DEĞİŞİMLERİNDEN KONTROL ÜNİTESİ
DEVİR SAYISINI TANIR.
AKTİV SENSÖR ÇOK DÜŞÜK HIZLARI ALGILAYA BİLMEKTEDİR.
MANYETİK OKUYUCU KENDİ KENDİNE TEŞHİS

AKTİV HIZ SENSÖRÜNDEKİ ARIZALAR KENDİ KENDİNE TEŞHİS
TARAFINDAN TESBİT EDİLİR VE HATA HAFIZASINA KAYDEDİLİR.
motordersi.com
147
ABS İÇİN GERİ BESLEM POMPASI V39
BASINÇ TARAFI ABS SİSTEMİNDEGERİ BESLEME POMPASI FREN PEDALI VE FREN
SERVOSU ÜZERİNDEKİ BASINCA KARŞI OLUŞTURULAN FREN
ARKA ODA
HİDROLİĞİNİN GERİ BESLEMESİNİ DÜZENLER.
FONKSİYONU
POMPA ABS KONTROL ÜNİTESİ TARAFINDAN ÇALIŞTIRILAN VEYA
PİSTON DURDURULAN İKİ BASAMAKLI BİR HİDROLİK POMPADIR.İKİ
BASAMAKLI DEMEK HER PİSTON HAREKETİNDE BİR EMME VE BİR
BASINÇ HAREKETİNİN GERÇEKLEŞMESİ ANLAMINA GELİR.
PİSTONUN ÖNÜNDE VE ARKASINDA BULUNAN HER BİR ÇALIŞMA
ODASINA İKİ BASAMAKLIKTAN DOLAYI ULAŞILIR.PİSTON SOLA
HAREKET EDER ÖN ODA BOŞALIR ARKA ODAYA FREN HİDROLİĞİ
EMİLİR.PİSTONUN SAĞA HAREKETİ İLE FREN HİDROLİĞİ ARKA
EMİŞ TARAFI ODADAN TEKRAR EMME HATTINA İTİLİR.
EMEİŞ TARAFINDAKİ BU ÖN BASINÇLA ÇABUK BASINÇ OLUŞUMUNA
ULAŞABİLMEK İÇİN EŞİT OLAN DEBİ MEYDANA GELİR.
ÖN BASINCIN OLUŞMASI İÇİN EK BİR POMPAYA İHTİYAÇ YOKTUR.
ÖN ODA
POMPANIN ARIZALANMASINDA
EĞER POMPA ARIZALANIRSA FREN SİSTEMİNİN BİRÇOK
FONKSİYONU YERİNE GETİRİLMEZ (ÖRN:ABS ÇALIŞMASI) .
FREN ASİSTANIDA DEVRE DIŞI KALIR.
POMPANIN ARIZALANMASI HALİNDE ARIZA HATA HAFIZASINA
EMME BASINCI KAYDEDİLİR.
ÖN BASINÇ
BESLEME BASINCI
motordersi.com
148
HİDROLİK FREN ASİSTANI (AKIM ŞEMASI)
A+ D
b
S S S
G44 G45 G46 G47 G201
J104
J106 N99 N101 N133 N135 N225 N227 J105 V39

N100 N102 N134 N136 N226 N228
motordersi.com
149
A+ AKÜ N225 DİNAMİK SÜRÜŞ AYARLAMA VALFİ -2-
D KONTAK ANAHTARI N226 DİNAMİK SÜRÜŞ AYARLAMA VALFİ -1-
F FREN LAMBASI ANAHTARI N227 YÜKSEK BASINÇ VALFİ -1-
G44 HIZ SENSÖRÜ SAĞ ARKA N228 YÜKSEK BASINÇ VALFİ -2-
G45 HIZ SENSÖRÜ SAĞ ÖN S SİGORTA
G46 HIZ SENSÖRÜ SOL ARKA V39 ABS İÇİN GERİ BESLEME POMPASI
G47 HIZ SENSÖRÜ SOL ÖN a CAN-HIGH
G201 FREN BASINÇ SENSÖRÜ b CAN LOW
J104 ABS KONTROL ÜNİTESİ
J105 GERİ BESLEME POMPA RÖLESİ
J106 MANYETİK VENTİL RÖLESİ
N99 EMME VALFİ SAĞ ÖN
N100 EGSOZ VALFİ SAĞ ÖN
N101 EMME VALFİ SOL ÖN
N102 EGSOZ VALFİ SOL ÖN
N133 EMME VALFİ SAĞ ARKA
N134 EMME VALFİ SOL ARKA
N135 EGSOZ VALFİ SAĞ ARKA
N136 EGSOZ VALFİ SOL ARKA
motordersi.com
150
YAPISI FREN SERVOSUNDAKİ
MEKANİK BAĞLANTI GRUBU
MEKANİK FREN ASİSTANININ
TEMELİNİ CONTİNENTAL – TEVES’İN
FREN SERVOSUNDAKİ MEKANİK BİR
BAĞLANTI GRUBU OLUŞTURUR.
motordersi.com
151
VAKUM ODASI GÜÇLENDİRME ODASI
YAPISI
FREN SERVOSUBİR VAKUM VE BİR

FREN SERVOSU MUHAFAZASI
GÜÇLENDİRME ODASI VARDIR.FRENE
YAYLI KİLİTLEME KOVANI
BASILMADIĞINDA HER İKİ ODADADA
MEKANİK TAKOZ EMME MANİFOLDU TARAFINDAN ALÇAK
DIŞ HAVA VENTİLİ BASINÇ OLUŞTURULUR.FRENE BASILMASI
İLE GÜÇLENDİRME ODASINA ATMOSFER
BASINCI DOLMASI NEDENİYLE FREN
KUVVETİ GÜÇLENDİRMESİ MEYDANA
GELİR.BUNDAN DOLAYI GÜÇLENDİRİCİ
VE BASINÇ ODASI ARASINDA DIŞ HAVA
BASINCININ FREN HAREKETİNİ
DESTEKLEMESİ İÇİN BASINÇ FARKI
OLUŞUR.
MEKANİK BAĞLANTI GRUBU YAYLI

KİLİTLEME KOVANI,EMİCİ PİSTON,
BİLYALI KOVAN VE BİLYALI KAFESDEN
OLUŞUR.
TANDEM ANA BİLYA KOVANI
SİLİNDİRE
AKTARMA PULU
GİDEN PİSTON VENTİL PİSTONU
KOLU BİLYALI KAFES BASINÇ KOLU
REAKSİYON PULU
KUMANDA
MUHAFAZASI motordersi.com
152
FONKSİYONU
FREN SİSTEMİNDEKİ BASINÇ OLUŞUMUNDAN DOLAYI SÜRÜCÜ FREN PEDALINDA KARŞI BASINÇ HİSSEDER.
MEKANİK FREN ASİSTANIN PRENSİBİ KUMANDA CİHAZI ÜZERİNDEKİ KUVVETİ YÖNLENDİRMEKTİR.
BUNDAN DOLAYI SÜRÜCÜ FİZİKSEL OLARAK RAHATLATILIR.
KİLİTLEME İŞLEMİ İLE DIŞ HAVA VALFİ AÇIK TUTULUR VE GÜÇLENDİRME ODASINA ATMOSFER BASINCININ
GİRİŞİ SAĞLANIR.
FREN ASİSTANINDAKİ KUVVET AKIŞI
DIŞ HAVA VALFİ
FREN SİSTEMİNDEN FREN PEDALI

GELEN KUVVET TARAFINDAN
UYGULANAN
KUVVET
motordersi.com
153
FREN PEDALINA BELİRLİ BİR

KUVVET VE HIZLA BASILIRSA
BAĞLANTI GRUBU KİLİTLENİR
VE FREN ASİSTANI FONKSİYONU
YERİNE GELİR.
BİLYALI KOVAN DAYAMA TAKOZU

VENTİL PİSTONU
BU DURUMDA VENTİL PİSTONU İTİLİR VE BİLYALI

KOVAN İÇİNDEKİ BİLYALAR İÇERİ DOĞRU İTİLİR.
BUNDAN DOLAYI YAYLI KİLİTLEME KOVANI DAYAMA
TAKOZUNA KADAR HAREKET EDER.
BAĞLANTI GRUBU KİLİTLENİR.
BİLYALI KOVAN YAYLI KİLİTLEME KOVANI

motordersi.com
15
154
YAPI GRUBU ( C )
YAPI GRUBU ( B ) YAPI PARÇALARI RENK

GRUBU
BASINÇ KOLU,
VENTİL PİSTONU,
A BİLYALI KOVAN,
AKTARMA PULU
KİLİTLİ KOVAN,
B DURDURMA TAKOZU
BİLYALI KAFES,
C BİLYA KUMANDA
MUHAFAZASI
YAPI GRUBU ( A )
REAKSİYON PULU MUHAFAZA

motordersi.com
155
FREN PEDALINA YAVAŞ BASILIRSA
ASİSTAN FONKSİYONU ÇALIŞMAZ.
BUNUN ANLAMI SÜRÜCÜ FREN
SİSTEMİNDEN GELEN BÜTÜN KARŞI
KUVVETİ FREN PEDALINDA HİSSEDER.
BU KARŞI KUVVETİ AŞABİLMEK İÇİN
DAHA FAZLA FREN PEDALINA BASMAK
ZORUNDADIR.
PEDALDAKİ BÜYÜK
KARŞI KUVVET
motordersi.com
156
FREN ASİSTANINDAKİ KUVVET AKIŞI FRENE ÇOK HIZLI BASILDIĞINDA
ASİSTAN FONKSİYONU DEVREYE
GİRER.KARŞI KUVVETİN BÜYÜK BİR
ÇOĞUNLUĞU YAPI PARÇALARININ
KİLİTLENMESİ İLE MUHAFAZAYA
YÖNLENDİRİLİR.
SÜRÜCÜ FREN YAPMAK İÇİN ÇOK
KÜÇÜK BİR KARŞI KUVVETİ
YENMEK ZORUNDADIR.
PEDALDAKİ KÜÇÜK
KARŞI KUVVET
motordersi.com
157
ASİSTANIN DEVREYE GİRMESİ
ASİSTANI DEVREYE GİRMESİ İÇİN İKİ ORANTISAL BÜYÜKLÜK ORTAYA ÇIKAR.BUNLARIN BİR TANESİ
PEDALA BASMA HIZI DİĞERİ PEDAL BASMA KUVVETİ.
AŞAĞIDAKİ ÖRNEKGRAFİKTE AYIRMA EŞİĞİ YEŞİL ÇİZGİLERLE BELİRLENMİŞTİR.
1000
900
Fren Pedalına basma Kuvveti ( N )
800 1
ASİSTAN AKTİV
700
600
500 AYIRMA EŞİĞİ
400
300
200 2
ASİSTAN AKTİV DEĞİL
100
0
0 100 150 200 250
1 – YÜKSEK BASILMA KUVVETİNDEKİ DÜŞÜK BASILMA KUVVETİ Fren Pedalına basma hızı ( mm/s )
2 – DÜŞÜK BASILMA KUVVETİNDEKİ YÜKSEK BASILMA
motordersi.com
HIZI
158
AYIRMA EŞİĞİ AŞILDIĞINDA YEŞİL

YAPI GRUBU KUVVETLİ BİR ŞEKİLDE
REAKSİYON PULUNA BASTIRILIR.
AÇIK KIRMIZI YAPI GRUBU BU HIZLI
BAŞLANGIÇ HAREKETİNE AĞIR
HAREKET KABİLİYETİNDEN DOLAYI
O KADAR ÇABUK UYAMAZ.
REAKTİON PULU
motordersi.com
159
BİLYALAR
YEŞİL YAPI GRUBUNUN

AÇIK KIRMIZI YAPI
GRUBUNA DOĞRU
KAYMASINDAN DOLAYI
BİLYELER YEŞİL YAPI
GRUBUNDAKİ OYUKLARA
DÜŞERLER.
motordersi.com
160
ANÇAK ŞİMDİ YAYLI KİLİTLEME KOVANI

(KOYU KIRMIZI) BİLYALARIN ÜZERİNDEN
KAYAR VE YAPI GRUPLARI KİLİTLENİR.
BİLYALAR YAYLI KİLİTLEME KOVANININ
YENİ POZİSYONUNDAN DOLAYI ESKİ
DURUMLARINA GERİ DÖNEMEZ
BU POZİSYONDA KARŞI KUVVETLER
ANLATILDIĞI GİBİ FREN SİSTEMİNDEN
MUHAFAZAYA AKTARILIR.
KİLİTLEME KOVANI
motordersi.com
161
SÜRÜCÜ FREN PEDALINDAN

AYAĞINI ÇEKTİĞİNDE HER İKİ
KIRMIZI VE YEŞİL YAPI GRUBU
HUHAFAZADAKİ TAKOZA
DOKUNUNCAYA KADAR GERİYE
HAREKET EDERLER.
TAKOZ
MUHAFAZA
motordersi.com
162
FREN SERVOSU İÇİNDEKİ

MEKANİK PARÇALAR GERİ
HAREKET ETTİĞİNDEN YAPI
İÇİNDE BULUNAN AÇIK KIRMIZI
YAPI GRUBU KOYU KIRMIZI
YAPI GRUBUNA DOĞRU İTİLİR.
BUNDAN DOLAYI KİLİTLİ KOVAN
İÇİNDE BULUNAN BİLYALER
DURDURMA KOVANI BİLYELERİ SERBEST BIRAKIR SERBEST KALIRLAR.
motordersi.com
163
HAREKETİN SON AŞAMASINDA

BİLYALAR YEŞİL YAPI GRUBU
TARAFINDAN ÇIKIŞ KONUMUNA
GERİ DÖNERLER.
ACİL FREN FONKSİYONU
ÇALIŞMASINI DURDURUR.
YEŞİL YAPI GRUBU YENİDEN ÇIKIŞ KONUMUNDA

motordersi.com
164
FONKSİYON TESTİ
FREN PEDALINA ARAÇ DURURKEN VE MOTOR ÇALIŞIR VAZİYETTE BASILMALIDIR.ANÇAK BU VAZİYETTE
TAMVAKUM DESTEĞİ SAĞLANABİLİR.ASİSTAN PEDAL BASILMIŞ POZİSYONDA AYIRMA EŞİĞİNİN ÜZERİNDE
AKTİV HALE GELİR.FREN ASİSTANININ DEVREYE GİRMESİ FREN SERVOSUNDAKİ “KLİK” SESİ İLE KENDİNİ
BELLİ EDER.BU DURUMDA FREN PEDALI DAHA DÜŞÜK KUVVETLER BASILIP BIRAKILABİLİR.
FREN PEDALININ BIRAKILMASI İLE FREN ASİSTANI DEVRE DIŞI KALMALIDIR.
( FREN SİSTEMİNDE HİDROLİK BASINÇ YOK ) .
1000
900
Fren Pedalına basma Kuvveti ( N )
800
ASİSTAN AKTİV
700
600
500 AYIRMA EŞİĞİ
400
300
200 ASİSTAN AKTİV DEĞİL

100
0
0 100 150 200 250
Fren Pedalına basma hızı ( mm/s )
motordersi.com
165
ABS / EDL /ASR EKRAN GRUBU 002
FREN MÜŞÜRÜ
0 - FREN PEDALI BASILI DEĞİL
1 - FREN PEDALI BASILI
GERİ DÖNÜŞ POMPASI MOTORUNDAKİ VOLTAJ

0 - VOLTAJ YOK (NORMAL)
1 - VOLTAJ VAR (ARIZALI)
SOLENOİD VALF RÖLESİ
0 - ÖLÇÜLEN DEĞER BLOĞUNUN OKUNMASI SIRASINDA

GEÇEKLEŞTİRİLEMEZ.RÖLE KONTAK AÇIK DURUMDAYKEN
KONTROL ÜNİTESİ J104 TARAFINDAN DEVREYE SOKULMAZ.
ELEKTRİK TESTİNİN 1. VE 2. AŞAMALARINI YAPINIZ.
1 - ÖLÇÜLEN DEĞER BLOĞUNUN OKUNMASI SIRASINDA

GERÇEKLEŞTİRİLEBİLİR.RÖLE KONTAK AÇIK DURUMDAYKEN
KONTROL ÜNİTESİ J104 TARAFINDAN DEVREYE SOKULMAZ.
motordersi.com
166
MOTOR DEVRİ
d/d OLARAK EKRANDA GÖRÜNÜR
60 d/d’NIN KATLARI OLARAK GÖRÜNTÜLENİR.TEST ARALIĞI 60 – 8000 d/d’DIR.
GERÇEK MOTOR TORKU

% 0 MOTOR YÜKSEK DEVİRDE ÇALIŞIYOR
% 20....30 MOTOR ROLENTİ DEVRİNDE
% 100 MAKSİMUM MOTOR TORKU
ÇEKİŞ KONTROL DÜĞMESİ

0 - ÇEKİŞ KONTROL DÜĞMESİ BASILI DEĞİL
1 - ÇEKİŞ KONTROL DÜĞMESİ BASILI
motordersi.com
167
SABİT SÜRE (SADECE EDL’Lİ ARAÇLAR)
➢ SAAT : DAKİKA
➢ ÇOK YÜKSEK
SABİT SÜRE 255 SAAT 59 DAKİKADAN FAZLAYSA EKRANDA GÖRÜNTÜLENMEYECEKTİR
➢ HATA KONTAK AÇILDIKTAN SONRAKİ SABİT SÜRE BİLGİSİ YOK.GÖSTERGE TABLOSUNDAN
KONTROL ÜNİTESİ J104’E 2 GEÇERLİ ZAMAN BİLGİSİ AKTARIMI GERÇEKLEŞMEDİ.
01203 KODLU ARIZANIN SÖZ KONUSU OLUP OLMADIĞINI KONTROL EDİNİZ.
➢ GEÇERSİZ
KONTAK AÇILDIKTAN SONRAKİ SABİT SÜRE BİLGİSİ YOK.GÖSTERGE TABLOSU VEYA HİDROLİK
ÜNİTESİ DEĞİŞTİRİLMİŞSE KONTAĞIN İLK AÇILIŞINDA SABİT SÜRE HESAPLAMASINI ENAZ 20
SANİYE SÜREYLE YAPTIRINIZ.BÖYLECE KONTAĞIN YENİ AÇILDIĞINDA SABİT SÜRE BİLGİSİ
GÖSTERİLECEKTİR.
EDL’NİN AŞIRI FREN SICAKLIĞINA BAĞLI OLARAK DEVREDEN ÇIKARTILMASI
0 - EDL SON 20 KONTAK AÇMA ÇEVRİMİNDE DEVREDEN ÇIKARTILMADI
1 - EDL SON 20 KONTAK AÇMA ÇEVRİMİNDE DEVREDEN ÇIKARTILDI
EDL/ASR DEVREDEN ÇIKARTMA

0 EDL / ASR SİSTEMLERİ VAR
1 EDL / ASR SİSTEMLERİ YOK
motordersi.com
168
ABS / EDL /ASR / ESP EKRAN GRUBU 002
FREN TEST ŞALTERİ
FREN MÜŞÜRÜ

EL FRENİ
0 - EL FRENİ ÇEKİLİ DEĞİL

1 - EL FRENİ ÇEKİLİ
ASR /ESP DÜĞMESİ

0 - ASR /ESP DÜĞMESİ BASILI DEĞİL
1 - ASR /ESP DÜĞMESİ BASILI
motordersi.com
169
MOTOR DEVRİ
EKRAN ARALIĞI 0 – 8000d/d
MOTOR TORKU
EKRAN ARALIĞI 0 – 630 Nm
TORK AZALTMA
EKRAN ARALIĞI 0 – 630 Nm
GAZ KELEBEĞİ AÇISI

EKRAN ARALIĞI % 0 – 101 (%100’E KARŞILIK GELİR)
motordersi.com
170
DİREKSİYON AÇISI
➢DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ G85 ARAÇ DÜMDÜZ SÜRÜLÜRKEN KONTROL EDİLMİŞSE BU
DURUMDA SIFIR KARŞILAŞTIRMASI YAPILMALIDIR.
➢DÜMDÜZ SÜRÜŞ İÇİN ÖNGÖRÜLEN DEĞER 0.00% ± 2.5°
DİKEY EKSENDE SAVRULMA DEĞERİ

ARAÇ HAREKET DURUMUNDAYKEN ÖNGÖRÜLEN DEĞER ± 3°/s
FREN BASINÇI
FRENLER BASILI DEĞİLKEN ÖNGÖRÜLEN DEĞER ± 5 BAR
YANAL HIZLANMA SENSÖRÜ

➢ARAÇ SABİT DURUMDAYKEN ÖNGÖRÜLEN DEĞER ± 0.7m/s²
➢DİREKSİYON SAĞA VEYA SOLA DOĞRU TAMAMEN DÖNDÜRÜLMÜŞ DURUMDAYKEN
VE 20km/h’LIK HIZDA ÖNGÖRÜLEN DEĞER : MAKSİMUM ± 6.0 m/s² ÖLÇÜLEN DEĞER
SÜREKLİ OLARAK ARTAR.
➢YANAL HIZLANMA SENSÖRÜNÜN KONTROL EDİLMESİ
motordersi.com
171
KONTROL ÜNİTESİ J104’ÜN KONTAK VOLTAJI
ÖNGÖRÜLEN DEĞER 10.5 – 14.5 V
SOLENOİD VALF RÖLESİ

➢AÇIK → ÖNGÖRÜLEN DEĞER RÖLE KONTAK AÇIK DURUMDAYKEN KONTROL ÜNİTESİ J104
TARAFINDAN DEVREYE SOKULMUŞTUR.
➢KAPALI → ÖLÇÜLEN DEĞER BLOĞUNUN OKUNMASI FONKSİYONUNA İZİN VERİLMEZ.
RÖLE KONTAK AÇIK OLDUĞU HALDE DEVREYE SOKULMAMIŞTIR.
GERİ DÖNÜŞ POMPASI MOTORUNDAKİ VOLTAJ
➢KAPALI → ÖNGÖRÜLEN DEĞER GERİ DÖNÜŞ POMPASI MOTORUNDA VOLTAJ YOKTUR.

➢AÇIK → ÖLÇÜLEN DEĞER BLOĞUNUN OKUNMASI FONKSİYONUNA İZİN VERİLMEZ.
GERİ DÖNÜŞ POMPASI MOTORU BESLEMESİ VARDIR. RÖLE KONTAK AÇIK DURUMDAYKEN
KONTROL ÜNİTESİ J104 TARAFINDAN DEVREYE SOKULMUŞTUR
ATÖLYE KODU
KONTROL ÜNİTESİNİ KODLAYAN BAYİNİN NUMARASINI YAZAR.
motordersi.com
172
FRENE BASILDIĞINDA ( 1 VE 2 )
➢FREN PEDALINA BASILDIĞINDA VALF ÇALIŞTIRMA ÇUBUĞU HAVA

VALFİNİ İTER VE SOLA HAREKET ETTİRİR.KONTROL VALFİ KONTROL
VALF YAYI İLE HAVA VALFİNE KARŞI İTİLİRVE VAKUM VALFİNE TEMAS
EDİNCEYE KADAR SOLA HAREKET EDER.BU HAREKET A GEÇİDİ
VE B GEÇİDİ ARASINDAKİ AÇIKLIĞIN KAPANMASINA NEDEN OLUR.
➢HAVA VALFİ SOLA DOĞRU DAHA FAZLA HAREKET ETTİĞİNDE

KONTROL VALFİNDEN UZAKLAŞIR.BU B GEÇİDİNDEN
( HAVA TEMİZLEME ELEMENINDAN GEÇTİKTEN SONRA ) DEĞİŞKEN BASINÇ
ODASINA ATMOSFER HAVASININ GİRMESİNE NEDEN OLUR.
SABİT BASINÇ ODASI VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI ARASINDAKİ BASINÇ
FARKI NEDENİ İLE PİSTON SOLA HAREKET EDER. BU ŞEKİLDE REAKSİYON
DİSKİ SERVO İTME ÇUBUĞUNU ETTİRİR VE FRENLEME KUVVETİNİ ARTIRIR.
2
motordersi.com
173 1
TUTMA KONUMU
➢EĞER FRENE YARIM BASILMIŞSA VALF ÇALIŞTIRMA

ÇUBUĞU VE HAVA VALFİ HAREKETİ DURUR ANCAK PİSTON
BASINÇ FARKI NEDENİYLE HAREKETİNE DEVAM EDER.
➢KONTROL VALFİ KONTROL VALF YAYI NEDENİYLE VAKUM
VALFİNE TEMAS ETMEKTEDİR.ANCAK PİSTON İLE BİRLİKTE
HAREKET ETMEKTEDİR.
➢KONTROL VALFİ SOLA HAREKET ETTİĞİNDE VAHA VAŞFİNE
TEMAS EDECEĞİNDEN ATMOSFERİK HAVANIN DEĞİŞKEN
BASINÇ ODASINA GİRMESİNE ENGEL OLUR BÖYLECE
DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI İÇİNDEKİ BASINÇ DENGELENİR.
➢SONUÇ OLARAK SABİT VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODALARI
İÇİNDEKİ BASINÇ FARKI DENGELENİR PİSTONUN HAREKETİ
DURUR VE MEVCUT FRENLEM KUVVETİ MUHAFAZA EDİLİR.
motordersi.com
174
FRENLER BIRAKILDIĞINDA
➢FREN PEDALI SERBEST BIRAKILDIĞI ZAMAN VALF ÇALIŞTIRMA
ÇUBUĞU VE HAVA VALFİ HAVA VALFİNİN GERİ GETİRME YAYI VE
FREN ANA MERKEZ SİLİNDİRİNİN REAKSİYON KUVVETİ İLE SAĞA
HAREKET EDER.
BU NEDENLE HAVA VALFİ KONTROL VALFİNE TEMAS EDER
DEĞİŞKEN BASINÇ ODASINDAKİ ATMOSFERİ HAVA GEÇİDİ KAPANIR.
➢AYNI ESNADA HAVA VALFİDE KONTROL VALF YAYINI BÜZER.

KONTROL VALFİ VAKUM VALFİNDEN UZAKLAŞIR VE AGEÇİDİ B
GEÇİDİ İLE BİRLEŞİR.
➢BU DEĞİŞKEN BASINÇ ODASINDAN SABİT BASINÇ ODASI İÇİNDE

ATMOSFERİK HAVA AKIŞINA MÜSADE EDEREK İKİ ODA ARASINDAKİ
BASINÇ FARKINI ORTADAN KALDIRIR.PİSTON DİYAFRAM YAYI İLE
SAĞA GERİYE İTİLİR VE SERVO İLK KONUMUNA GERİ DÖNER.
motordersi.com
175
VAKUMSUZ ÇALIŞMA
➢EĞER VAKUM AZALDIĞINDA FREN SERVOSU KULLANILIR İSE SABİT
BASINÇ ODASI VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI ARASINDA BASINÇ FARKI
OLMAYACAKTIR ( HER İKİSİ ATMOSFERİK HAVAYLA DOLU OLACAKTIR ).
FREN SERVOSU KAPALI DURUMDA OLDUĞU ZAMAN PİSTON DİYAFRAM
YAYI İLE SAĞA GERİ DÖNER.
➢BUNUNLA BERABER FREN PEDALINA BASILDIĞI ZAMAN VALF

ÇALIŞTIRMA ÇUBUĞU SOLA İLERLEYEREK HAVA VALFİ REAKSİYON
DİSK VE SERVO İTME ÇUBUĞUNU İTER.BU NEDENLE FREN ANA
MERKEZİ SİLİNDİR PİSTONU FRENLERE FREN GÜCÜ UYGULAR.
AYNI ZAMANDA HAVA VALFİ VALF GÖVDESİ İÇİNE SOKULU VALF
DURDURMA PARÇASINI İTER. BU NEDENLE PİSTON DA DİYAFRAM
YAYININ GÜCÜNÜ YENER VE SOLA HAREKET EDER.
➢BU DURUMDA FRENLERİN ÇALIŞMASINA MÜSAADE EDEN YETERLİ

HİDROLİK BASINÇ MEYDANA GELECEKTİR FAKAT FREN SERVOSU
ÇALIŞMADIĞINDAN FREN PEDALI SERTLEŞECEKTİR.
motordersi.com
176
➢HAVA VALFİ VALF ÇALIŞTIRMA ÇUBUĞUNA BAĞLIDIR VE HAVA VALFİ

GERİ GETİRME YAYI İLE SAĞA İTİLİR.KONTROL VALFİ KONTROL VALF
YAYI İLE SOLA İTİLİR.BU NEDENLE HAVA VALFİ İLE KONTROL VALFİ
TEMAS HALİNDEDİR.BU YÜZDEN HAVA TEMİZLEME ELEMANINDAN
GEÇEN HAVA DEĞİŞKEN BASINÇ ODASINA GİREMEZ.
➢A VE B GEÇİTLERİNİ BİRBİRİNE AÇAN VALF GÖVDESİ VAKUM VALFİ

İLE KONTROL VALFİ BİRBİRİNDEN AYRIDIR.BU NEDENLE SABİT VA
DEĞİŞKEN BASINÇ ODALARININ HER İKİSİNDE DE VAKUM
MEVCUTTUR.SONUÇ OLARAK PİSTON DİYAFRAM YAYI NEDENİYLE SAĞA
İTİLİ TUTULUR.
motordersi.com
177
MAKSİMUM SERVO
➢EĞER FREN PEDALINA TAM BASILIR İSE HAVA VALFİ

KONTROL VALFİNDE UZAĞA HAREKET
EDER.BUŞARTLAR İÇİNDE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI
ATMOSFERİK HAVA İLE TAM DOLDURULUR VE SABİT
BASINÇ ODASI VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASINDAKİ
BASINÇ FARKI MAKSİMUM OLUR.BU NEDENLE PİSTON
ÜZERİNDE MAKSİMUM SERVO ETKİSİ OLUR.
➢EĞER FREN PEDALINA DAHA’DA FAZLA KUVVET

UYGULANACAK OLURSA PİSTON ÜZERİNDEKİ YARDIMCI
KUVVET DEĞİŞMEYECEKTİR VE SERVO İTME ÇUBUĞU
İLE UYGULANAN KUVVET SADECE FREN ANA
MERKEZİNE UYGULANMIŞ OLACAKTIR.
motordersi.com
178
TEK DİYAFRAMLI FREN SERVOSU
YAPISI
➢FREN SERVOSUNUN İÇ TARAFI EMME MANİFOLDUNA VEYA DİZEL MOTORLARDA VAKUM POMPASINA BİR
ÇEKVALF YOLU İLE AÇIKTIR. MOTOR ÇALIŞTIĞI ZAMAN FREN SERVOSU VAKUM İLE DOLAR.
➢ÇEKVALF SADECE SERVODAN MOTORA HAVA AKIŞINA MÜSAADE EDECEK ŞEKİLDE DİZAYN EDİLMİŞTİR.
ONUN İÇİN SERVO MOTORUN YARATTIGI MAKSİMUM VAKUMU MUHAFAZA EDER.
➢SERVO DİYAFRAM İLE SABİT BASINÇ ODASI VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASIOLARAK İKİ BÖLÜME AYRILMIŞTIR.
DİYAFRAMIN İÇ ÇEVRESİ SERVO PİSTONU İLE BERABERVALF GÖVDESİNE TESPİT EDİLMİŞTİR.
SERVO PİSTONU VE VALF GÖVDESİ DİYAFRAM YAYI İLE SAĞA İTİLİR.
➢VALF GÖVDESİ BAZI VALF MEKANİZMALARINA SAHİPTİR.HAVA VALF ÇALIŞTIRMA ÇUBUĞU HAREKETİNE
BAĞLI OLARAK HAVA TEMİZLEYİCİSİNDEN GEÇEREK İÇERİ GİREBİLİR.BU SAYEDE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI
BASINCI AYARLANMIŞ OLUR.İTME ÇUBUĞU VALF GÖVDESİNİN SOL TARAFINA KARŞILAMA DİSKİ İLE BİRLİKTE
YERLEŞTİRİLMİŞTİR.FRENE BASILDIĞINDA İTME ÇUBUĞU SOLA HAREKET EDEREK FREN ANA MERKEZİNİ
ÇALIŞTIRIR.
➢VALF ÇALIŞTIRMA ÇUBUĞU FREN PEDALINA BAĞLIDIR.

➢HAREKETLİ PARÇALARI ( SERVO GÖVDESİ VE VALF GÖVDESİ / SERVO GÖVDESİ VE İTME ÇUBUĞU )
SERVO İÇİNDEKİ VAKUMU MUHAFAZA ETMEK İÇİN GÖVDE KEÇELERİYLE DONATILMIŞTIR.
motordersi.com
179
ÇİFT DİYAFRAMLI FREN SERVOSU
ÇİFT DİYAFRAMLI FREN SERVOSUNUN YEKPARE VE AŞIRI DERECEDE
GÜÇLÜ ÜNİTELİ İKİ VAKUM ODASI VARDIR
ÇALIŞMASI ( FRENE BASILMADIĞINDA )
➢FRENLERE BASILMADIĞINDA VALF ÇALIŞTIRMA ÇUBUĞUNA KUVVET UYGULANMAKTADIR.

BU SABEPLE HAVA VALFİ VE VALF ÇEKME ÇUBUĞU HAVA VALFİNİN GERİ GETİRME YAYININ
TANSİYONU İLE SAĞA İTİLİR VE VALF DURDURMA PARÇASINA DAYANARAK DURUR.
BU ESNADA HAVA VALFİ KONTROL VALFİNİ GERİYE DOGRU İTECEĞİNDEN HAVA FİLİTRE
ELEMANINDAN SERVOYA GİREN ATMOSFERİK HAVANIN GİRDİĞİ GEÇİT KAPANACAKTIR.
➢DİĞER YANDAN VAKUM VALFİ VE KONTROL VALFİ BİRBİRİYLE TEMASTA DEĞİLDİR

BÖYLECE A GEÇİDİ İLE B GEÇİDİ BİRBİRİ İLE İRTİBAT HALİNDEDİR.
ONUN İÇİN VAKUM SABİT BASINÇ ODASI VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASININ HER İKİSİNE DE
UYGULANIR BÖYLECE PİSTONUN HER İKİ TARAFINDAKİ ODALARDA BASINÇ FARKI YOKTUR.
motordersi.com
180
ÇİFT DİYAFRAMLI FREN SERVOSU
ÇALIŞMASI ( FRENE BASILDIĞINDA )
➢FREN PEDALINA BASILDIĞI ZAMAN VALF ÇALIŞTIRMA ÇUBUGU VE HAVA VALFİ

BİRLİKTE SOLA İTİLİR.BUNU SONUCUNDA KONTROL VALFİ VE VAKUM VALFİ
BİRBİRİYLE TEMAS EDER A GEÇİDİ VE B GEÇİDİ KAPANIR
( SABİT BASINÇ VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI ).
➢SONUNDA HAVA VALFİ KONTROL VALFİNDEN UZAKLAŞIR VE ATMOSFERİK HAVA

TEMİZLEME ELEMANINDAN GEÇEREK B GEÇİDİNİN BİR YANINDAN DEĞİŞKEN
BASINÇ ODASINA GİRER.BU SABİT BASINÇ VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI ARASINDA
BASINÇ FARKI MEYDANA GETİRİR VE PİSTONLAR SOLA HAREKET EDERLER.
➢BASINÇ FARKI NEDENİYLE PİSTONLARIN UYGULADIĞI KUVVET VALF GÖVDESİ

YOLUYLA REAKSİYON DİSKİNE AKTARILIR.DAHA SONRA’DA SERVO İTME ÇUBUĞU
VASITASIYLA AKTARILAN KUVVET SERVO ÇIKIŞ KUVVETİNİ OLUŞTURUR.BASINCIN
TATBİK EDİLDİĞİ 1 NOLU VE 2 NOLU PİSTONLARIN YÜZEYLERİ İLE SABİT BASINÇ
ODASI VE DEĞİŞKEN BASINÇ ODASI ARASINDAKİ BASINÇ FARKI SERVO ÇIKIŞ
KUVVETİNE EŞİTTİR.
motordersi.com
18
181
A B S (KİLTLENMEYİ ÖNLEYEN FREN SİSTEMİ)
FREN ESNASINDA TEKERLEKLERİN

KİLİTLENMESİNİ ÖNLER.ÇOK
KUVVETLİ FREN YAPILMASINA
RAĞMEN ARAÇ SAVRULMAZ VE
KONTROLDE KALIR.
(YÖNLENDİRİLEBİLİR)
motordersi.com
18
182
ASR (PATİNAJ ÖNLEME SİSTEMİ)
MOTOR TARAFINDAN
DÖNDÜRÜLEN TEKERLEKLERİ
BUZLU,ÇAMURLU VE ÇAKILLI
SATIHLARDA FRENLER VE
MOTOR KONTROL ÜNİTESİNİ
ETKİLEYEREK PATİNAJ
YAPMASINI ÖNLER.
motordersi.com
183
BAS (FREN ASİSTANI)
SÜRÜCÜYÜ ACİL BİR DURUMDA
DİREKSİYON HAKİMİYETİNİ
KORUYACAK ŞEKİLDE EN KISA
FREN MESAFESİNDE TUTACAK
BİÇİMDE DESTEKLER.
motordersi.com
184
EBV (ELEKTRONİK FRENGÜCÜ DAĞITIMI)
ABS BAZI NEDENLERDEN
DOLAYI DEVRE DIŞI
OLDUĞUNDA VEYA ABS
DEVREYE GİRMEDEN ÖNCE
ARKA TEKERLEKLERİN
ÇOK FAZLA FREN
YAPMASINI ÖNLER
motordersi.com
185
ESP (ELEKTRONİK DENGELEME SİSTEMİ)
BU SİSTEM FREN VE
MOTOR KONTROL
ÜNİTELERİNE
GİREREK ARACI
SAVRULMALARA KARŞI
KORUR.
motordersi.com
186
EDS (ELEKTRONİK DİFERANSİYEL KİLİDİ)
BU SİSTEM KALKIŞ ESNASINDA
TEKERLEKLERİN ALTINDAKİ
DEĞİŞİK VASIFLARDAKİ
SATIHLARDAN DOLAYI
PATİNAJ YAPMA EĞİLİMİNDEKİ
TEKERLEĞE FREN YAPTIRIR.
motordersi.com
187
MSR (MOTOR FRENİ KONTROLÜ)
BU SİSTEM AYAĞIN ANİDEN GAZDAN
ÇEKİLMESİ VEYA VİTESTE
GİDERKEN FREN YAPILMASI GİBİ
DURUMLARDA MOTOR FRENİ
NETİCESİNDE ÇEKİCİ
TEKERLEKLERİN KİLİTLENMESİNİ
ÖNLER.
motordersi.com
188
EBC (MOTOR FREN KONTROL SİSTEMİ)
YENİ NESİL T5
EBC sistemi sayesinde ani gaz kesme ve vites
küçültme durumlarında tekerleklerin ve
motorun devirinin eşitsizliği sebebiyle
ortaya çıkan öne yığılmaları ve tekerleklerin
yol tutuş kabiliyetlerinin azalması önleniyor.
EBC sitemi, gerektiğinde ; motorun
döndürme momentini azaltarak aracın
stabilitesini korurken, aynı zamanda
aktarma organlarında meydana gelen aşırı
zorlanmaların da önüne geçiyor.
motordersi.com
188
8
AÇIKLAMALAR
1
01-FREN PİSTONU
02-EL FRENİ 9
BAĞLANTISI 2
03-FREN PAPUÇU 10
04-AYAR KOLU 3
05-AYAR MANDALI 11
06-MANDAL YAYI
07-FREN PAPUÇU 4
TUTMA YAYI 12
08-KAMPANA
09-PAPUÇ ÇEKME YAYI
10-EL FRENİ BAĞLANTISI 13
TUTMA YAYI
11-EL FRENİ PAPUÇU 5
12-YAN KILAVUZ YAYI 14
13-FREN PAPUÇU
14-EL FRENİ TELİ 6
7
motordersi.com
18
189
AÇIKLAMALAR
01-KALİPER 07-FREN BALATASI 13-KILAVUZ PİMİ
02-KUNDAK 08-BALATA YAYI 14-O-RİNG
03-PİSTON 09-KUPİLYA 15-LASTİK CONTA
04-PİSTON KEÇESİ 10-KIZAK 16-TOZ LASTİĞİ
05-PİSTON TOZ LASTİĞİ 11-AŞINMA MÜŞÜRÜ 17-TAHLİYE VİDASI
06-MONTAJ CİVATASI 12-ARA SACI 18-TAHLİYE VİDASI KAPAĞI
motordersi.com
190
KUVVET
FİZİKSEL BİR DEĞERDİR.BİR DURUMUN DEĞİŞMESİNİN
VEYA SERBEST BİR CİSMİN HAREKETE GEÇMESİNİN NEDENİDİR.
BİR CİSİM KUVVETLER TARAFINDAN ETKİLENMEDİĞİNDE
HAREKETSİZ KALIR VEYA SAPMADAN DÜZ ROTASINA DEVAM
EDER.
ETKİ EDEN DEĞERLERİN TOPLAMI “0” OLDUĞUNDA CİSİM
HAREKETSİZ DURUMA GELİR.
KUVVET BİRİMİ “ NEVTON “ DUR.
1N=1m*kg / s²
motordersi.com
191
İVME
İVME SÜRATİN ZAMAN BİRİMİ İÇİNDE DEĞER VE
YÖN OLARAK DEĞİŞMESİDİR.
BİRİMİ m / s²
DÜZ BİR HAREKETTE İVME SÜRAT DEĞERİNİN
YÜKSELMESİ VEYA ALÇALMASIDIR.
(NEGATİV İVME,YAVAŞLAMA,FRENLEME)
motordersi.com
192
GÜÇ
GÜÇ MESELA KUVVET , DARBE , YÜK ,VEYA YÜZEY
GİBİ MESAFE ( ÖRN.KALDIRAÇ KOLU ) VEYA
BİR MESAFE KARESİ İLE ÇARPILAN
BİR MİKTARDIR
motordersi.com
193
BASINÇ
A YÜZEYİ ÜZERİNE ETKİ EDEN KUVVET
f;p=f/a
BASINCIN BİRİMİ PASCALDIR ( Pa ).
BAR (1 BAR=10*5 PA)
1 PA ( N / m² =J / m³)
ESKİDEN GEÇERLİ OLAN BİRİMLER kp/m² ATÜ VE
TORR ARTIK GEÇERLİ DEĞİLDİR.
BİR KAP İÇİNDEKİ GAZIN BASINCI GAZ
MOLEKÜLLERİNİN HAREKETLERİNDEN DOLAYI
KABIN DUVARLARINA ÇARPMALARI
İLE MEYDANA GELEN KUVVETTİR.
motordersi.com
194
KAPASİTE
KAPASİTE YÜKLEME MİKTARI ( Q ) NUN GERİLİM ( U )
OLAN NİSPETİ NETİCESİNDE ALABİLDİĞİ ELEKTRİK
( C ) DİR. BUNA GÖRE
C=Q/U
1 F =A²*s*4 /kg*m²= A*s² / V = C / V
KAPASİTE HATLARIN GEOMETRİK KONUMLARI VE
HATLARIN İÇİNDE BULUNDUĞU MALZEMENİN
ELEKTRİKSEL ÖZELLİĞİ İLE ORANTILIDIR.
BİRBİRİNE YAKIN BİR ŞEKİLDE KARŞI KARŞIYA
DURAN İKİ METAL PLAKASINA
KONDANSATÖR DENİR.
motordersi.com
195
CORİOLİS İVMESİ
1797-1843 SENELERİNDE
YAŞAYAN FRANSIZ FİZİKÇİSİ
C.G.de CORİOLİS
GÖZLEDİĞİ CİSİM İLE AYNI

SİSTEM İÇİNDE YER ALAN BİR
GÖZLEMCİNİN HAREKET
HALİNDEKİ CİSMİN ROTASINA
DİKEY OLARAK VE SİSTEMİN
CORİOLİS GÜÇÜ
DÖNÜŞ AKSINA DİKEY OLARAK
GÖRÜNÜŞDEKİ İVMESİDİR. DÜNYA DÖNÜŞ YÖNÜ
motordersi.com
195
COULOMB
FRANSIZ FİZİKÇİ VE SUBAY MÜHENDİS.
14 / 06 / 1736 – 23 / 08 / 1806
ELEKTRİK YÜKLENMESİ Q BİRİMİ ONUN
ADINI TAŞIR.
1C=A*s
motordersi.com
197
ULUSLAR ARASI BİRİM SİSTEMİ ( SI )
SI “SYSTEME İNTERNATİONALD’UNİTES”İN
KISALTMASIDIR.
BÜTÜN FİZİKSEL VE KİMYASAL İŞLEMLER
İÇİN 7 TEMEL BİRİMDEN OLUŞUR.
UZUNLUK METRE ( m )
KÜTLE KİLOGRAM ( kg )
ZAMAN SANİYE ( s )
ELEKTRİK AKIM GÜCÜ AMPER ( A )
TERMODİNAMİK ISI KELVİN ( K )
MADDE MİKTARI MOL ( mol )
IŞIK KUVVETİ CANDİL ( cd )
motordersi.com
198
NEWTON
SİR İSAAK NEWTON İNGİLİZ FİZİKÇİ VE MATEMATİKÇİ
04 / 01 / 1643 – 31 / 03 / 1727
KENDİSİNİN FİZİKSEL VE ASTRONOMİ
ARAŞTIRMALARI İÇİNDE EN ÖNEMLİ KİTABI 1687
YILINDA YAYINLANAN
“PHİLOSOPHİAE NATURALİS PRİNCİPİA MATHEMATİCA”
MEKANİĞİN “AXİOMEN” İLE BİRLİKTE KLASİK
TEORİK FİZİĞİN TEMELİNİ OLUŞTURUR.
NEWTON HACİM,ZAMAN VE HAREKETİN MUTLAK
GÖRÜŞÜNDEN YOLA ÇIKTI.
MACH,LORENTZ VE EİNSTEİN’DEN SONRA
HACİM,ZAMAN VE HAREKETTE RELATİVİTE
GÖRÜŞÜ DAHA FAZLA KABUL EDİLDİ.
motordersi.com
19
199
FARADAY
İNGİLİZ FİZİKÇİ VE KİMYAGER MİCHAEL FARADAY
22 / 09 / 1791 – 25 / 08 / 1867
FARADAY ENDÜKSİYON VE ELEKRO KİMYASAL
KANUNLARI BULDU
ELEKTRİK KAPASİTESİNİN BİRİMİ ONUN ADINI TAŞIR
1 FARAD (F)=1C/V
motordersi.com
200
DÜZ HIZLANMA SENSÖRÜ DİREKSİYON AÇI SENSÖRÜ
YALNIZ 4 ÇEKER
ITT
ÖN ARKA HIZ SENSÖRLERİ
BOSCH / ITT
KONTROL ÜNİTESİ
BOSCH / ITT
BOSCH
AKTİV FREN SERVOSU
DİKEY EKSENDE
ITT SAVRULMA SENSÖRÜ
FREN KUVVETİ SENSÖRÜ
BOSCH
ÖN BASINÇ POMPASI
HİDROLİK ÜNİTE
BOSCH / ITT YANAL KAYMA SENSÖRÜ
BOSCH
BOSCH / ITT BOSCH
motordersi.com

Elektronik Fren Sistemleri

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Elektronik Fren Sistemleri

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ELEKTRONİK FREN SİSTEMLERİ

➢ KLASİK FREN SİSTEMLERİ

➢ ELEKTRONİK FREN SİSTEMLERİNE GENEL BAKIŞ

ARAÇIN KİNETİK ENERJİSİNİ

FREN PEDALI FREN KAMPANASI

FREN DAĞITICI FREN ANA

ARKA SAĞ ÖN SAĞ

KLASİK BİR FREN motordersi.com

BU TİP FREN SİSTEMİNDE ÖN VE ARKA TEKERLEKLER MERKEZ FREN SİSTEMİNE

BU TİP FREN DEVRESİNDE BİR ARIZAOLURSA ÖN VE ARKA FREN SİSTEMİ

➢BU TİP FREN SİSTEMİNDE ÖN VE ARKALAR BİRBİRİNDEN AYRI

➢SERVİS VEYA AYAK FRENLERİ,ARAÇ HIZININ KONTROL EDİLMESİ VE ARACI

➢PARK VEYA EL FRENİ ARACIN PARK ETMASİ ESNASINDA KULLANILIR.

➢MOTOR FRENİ MOTORUN DÖNMEYE GÖSTERDİĞİ KENDİ DİRENÇİ TARAFINDAN YARATILMIŞ

➢HİDROLİK FRENLER DİĞER TİPLERE NAZARAN DAHA ÇABUK TEPKİ GÖSTERİR VE

➢PNÖMATİK FREN SİSTEMLERİ FRENLERE TATBİK EDİLMEK ÜZERE KULLANILAN BASINÇLI

FREN ANA MERKEZİ

P-VALFİ VEYA EBD

ANCAK İYİ BİR PARK FRENİ OLARAK KULLANILABİLİR

FREN BALATASI PARÇALARI

YIPRANMA VE AŞINMA ZAMANLARI DAHA UZUNDUR

YENİ TİP ARAÇLARDA 4 DİSK FRENLER KULLANILIR

HAVA VALFİ GERİ

PİSTON KONTROL VALFİ

VAKUM VALFİ ( AÇIK )

KONTROL VALFİ VALF

SERVO GÖVDESİ DEĞİŞKEN

VAKUM VALFİ ( KAPALI )

SERVO İTME VALF GÖVDESİ

VAKUM VALFİ ( AÇIK )

PİSTON GERİ HAVA FİLTRE ELEMANI

VAKUM VALFİ ( KAPALI )

Km/saat Km/dakika m/saniye Km/saat Km/dakika m/saniye

1-KARARVERME VEYA DAVRANMA SÜRESİ

2-FREN YAPMA SÜRESİ

İÇİN KATETTİĞİ ZAMANDIR

! ARAÇ HIZI İKİ KAT ARTIĞINDA DURMA MESAFESİ ÜÇ KAT ARTAR

motordersi.com SÜRÜŞ TEKNİKLERİ

ÖNDEN ÇEKİŞ 4 MOTİON *BÜTÜN ARAÇLAR BİLİNEN MK 20 ABS /EDL

ESP MK 60 MK 60 **4 MOTİON BAŞLANTILI MSR

MAKSİMUM 700 MİLİSANİYE İÇERİSİNDE -30°C’DE

YENİ KONTROL ÜNİTESİ J104 DEĞİŞTİRİLMİŞ PİN

ELEKTRİKLİ HİDROLİK POMPA

ABS KİLİTLENMEYİ ÖNLEYEN FREN SİSTEMİ

ASR PATİNAJ ÖNLEME SİSTEMİ

BAS FREN ASİSTANI

EBV ELEKTRONİK FREN GÜCÜ DAĞITIMI

ESP ELEKTRONİK DENGELEME SİSTEMİ

EDS ELEKTRONİK DİFERANSİYEL KİLİDİ

MSR MOTOR FRENİ KONTROLÜ

İLAVE SELONOİD VALFLERİ

K 118 FREN SİSTEMİ

SİNYAL HATASININ SEBEP OLDUĞU ETKİLER

KENDİ KENDİNE ARIZA TEŞHİSİNİN GÖSTERİLMESİ

BLOK HALİNDE BİLGİ OKUMADA GÖRÜNTÜ GRUBU 03

KENDİ KENDİNE ARIZA ARAMA HAFIZASINA

SİNYAL HATASININ SEBEP OLDUĞU ETKİLER

KENDİ KENDİNE ARIZA TEŞHİSİNİN GÖSTERİLMESİ

G45 ÖN SAĞ HIZ SENSÖRÜ

G45 ÖN SAĞ HIZ SENSÖRÜ

SİNYAL HATASININ SEBEP OLDUĞU ETKİLER

ABS/EDL/EBD SİSTEMİ DEVRE DIŞI BIRAKILIR.

G46 ARKA SOL HIZ SENSÖRÜ

G46 ARKA SOL HIZ SENSÖRÜ