Professional Documents
Culture Documents
ΥΜΝΟΣ ΧΟΥΝΤΑΣ
ΥΜΝΟΣ ΧΟΥΝΤΑΣ
ύμνου
της Χούντας
αναρτήθηκε από Jessica Hyde Απριλίου 21, 2020
Η Χούντα των Συνταγματαρχών είχε λίγους μήνες «ζωής» όταν στις 13 Ιουλίου
1967 δύο τεράστιες καλλιτεχνικές προσωπικότητες ανέβηκαν στο πάλκο του
νυχτερινού κέντρου Δειλινά στη Γλυφάδα. Ήταν μια βραδιά που είχε
διοργανώσει ο Ραδιοφωνικός Σταθμός Ενόπλων Δυνάμεων και μπροστά στο
μικρόφωνο στάθηκε ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και η Βίκυ Μοσχολιού. Μαζί
ερμήνευσαν αυτό που παρουσιάστηκε ως ο «ύμνος της επανάστασης». Ένα
στρατιωτικό εμβατήριο που θα ενίσχυε το «φιλολαϊκό» προφίλ που
προσπαθούσε να περάσουν οι συνταγματάρχες. H ιστορία του επίσημου
τραγουδιού της Χούντας είναι ένας λεκές για πολλές γνωστές προσωπικότητες.
Άλλους τους κατέστρεψε και γι’ άλλους απλά ξεχάστηκε.
Η γέννηση του... ύμνου
Από τους πρώτους μήνες επιβολής της η Χούντα των Συνταγματαρχών έπαιξε
το επικοινωνιακό "χαρτί". Με κάθε μέσο προσπαθούσε να ενισχύσει τη θέση της
μέσα στην κοινωνία και να παρουσιάσει τη δικτατορία ως «μια λαϊκή
επανάσταση αναγέννησης της Ελλάδας». Στα πλαίσια αυτής της επικοινωνιακής
καταιγίδας έδωσε και εντολή να γραφτεί και να ηχογραφηθεί ο λεγόμενος
«ύμνος». Τους στίχους έγραψε ο διάσημος κονφερασιέ-ηθοποιός Γιώργος
Οικονομίδης, ο οποίος είχε άριστες σχέσεις με το καθεστώς και όλα συνηγορούν
ότι τους μελοποίησε ο γνωστός συνθέτης Γιώργος Κατσαρός. Το κομμάτι
ηχογραφήθηκε σε πρώτη εκτέλεση με τον ερμηνευτή του ελαφρού τραγουδιού
Φώτη Δήμα και ακολούθησε η επίσημη παρουσίαση του στα Δειλινά.
Λίγες μέρες πριν την εμφάνιση στα Δειλινά ο Μίκης Θεοδωράκης στέλνει
προσωπική επιστολή στον Μπιθικώτση και τον παρακαλεί να μην ερμηνεύσει τον
ύμνο. Η επιστολή είδε το φως της δημοσιότητας λίγους μήνες μετά και ανέφερε:
Μεγάλη κουβέντα έχει γίνει και για το πώς μελοποιήθηκε το κομμάτι. Ο Γιώργος
Κατσαρός, που εμφανίζεται ως ο συνθέτης που έγραψε τη μουσική, έχει μιλήσει
για παρεξήγηση. Η Χούντα είχε στα χέρια της τους στίχους του Οικονομίδη και
κάλεσε γνωστούς Έλληνες συνθέτες στη Βουλή μεταξύ των οποίων και ο
Κατσαρός. Ο συνθέτης υποστηρίζει ότι τους παρήγγειλαν από ένα τραγούδι
επετειακό για τη συμπλήρωση του ενός έτους από την 21η Απριλίου 1967.
Ο Κατσαρός έχει υποστηρίξει ότι δεν αντέδρασε ούτε έκανε ερωτήσεις για το
γεγονός ότι μπήκε το όνομα του στο δίσκο και δεν έμαθε ποτέ ποιος ήταν
τελικά αυτός που συνέθεσε το κομμάτι.
Αξίζει πάντως να σημειώσουμε ότι στις 21η Απριλίου 1968 στη γιορτή που
στήθηκε στο Παναθηναϊκό Στάδιο για τον έναν χρόνο της δικτατορίας το παρών
έδωσαν όλοι όσοι ενεπλάκησαν ή φέρονται να ενεπλάκησαν στη δημιουργία του
«ύμνου».
Ο Γιώργος Οικονομίδης (ΦΩΤΟ δεξιά) εξαφανίστηκε μετά την πτώση της Χούντας
καθώς η συνεργασία του με το καθεστώς ήταν μόνιμη. Αντίθετα με την
περίπτωση του Δήμα η οικογένεια του Οικονομίδη υποστηρίζει ότι πιέστηκε να
κάνει ό,τι έκανε και βοήθησε πολλούς ανθρώπους που κυνηγούσε η Χούντα.
Συγκεκριμένα η κόρη του Μαριαλλένα σε συνέντευξη που είχε παραχωρήσει
υποστήριξε για τις σχέσεις του πατέρα της με τους δικτάτορες: «Eίναι λάθος. Η
οικογένειά μου ήταν αριστερή. Ο πατέρας μου βοηθούσε οικονομικά το ΚΚΕ,
χωρίς βέβαια να το γνωστοποιεί. Επί Χούντας στο σπίτι μας κρύβαμε τρεις
αριστερούς, τον αγαπημένο αδελφό του πατέρα μου τον Νίκο Οικονομίδη, που
πέρασε μια ζωή στη Μακρόνησο και τη Γυάρο, τον Γιώργο Σιδέρη και τον Τάκη
Αδάμο που αργότερα έγινε ευρωβουλευτής του ΚΚΕ. Εγώ ήμουν τότε 10 ετών
και με δασκάλευαν πώς να μιλάω για να μην αποκαλύψω τους ανθρώπους που
κρύβαμε. Ο Γιώργος Οικονομίδης αναγκάστηκε να κάνει την «Ολυμπιάδα» στο
Καλλιμάρμαρο για να προστατεύσει τους ανθρώπους του. Τον πίεσαν να γράψει
τον «ύμνο». Ναι, μας κατηγόρησαν κάποιοι, και ας είχε περάσει από την
«Ολυμπιάδα» όλο το ελληνικό τραγούδι, χωρίς κανείς να απευθύνει κάποια
μομφή σε οποιονδήποτε. Όταν αργότερα τα έλεγαν αυτά για τον πατέρα μου,
θύμωνα. Του έλεγα «γιατί δεν βγαίνεις τους ξεμπροστιάσεις;» Στην
«Ολυμπιάδα» ήρθανε συγκροτήματα από την Ρωσία και την Αμερική. Ήταν
χουντικοί κι αυτοί; Όμως ο Οικονομίδης δεν ήθελε να απαντήσει, δεν ήθελε να
συγκρουστεί. Είχε πικραθεί πολύ από την ιστορία. Μα, να τον κατηγορούν
εκείνον, ενώ ήξεραν ότι έπρεπε να προστατεύσει τον αδελφό του; Οι άλλοι άραγε
τι δικαιολογία είχαν που έκαναν δουλειές στη Χούντα; Ο Οικονομίδης ούτε
εκατομμύρια πήρε, ούτε είχε χαρά να δουλεύει με αυτούς. Ήθελε απλώς να
προστατεύσει τον αδελφό του».
Οι σχέσεις καλλιτεχνών και τα οφέλη που αποκόμισαν την περίοδο της επταετίας
είναι ένα ακόμα σκοτεινό κεφάλαιο στην ιστορία της Χούντας. Ο «ύμνος»
αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα.
Είναι γνωστό ότι αρκετοί καλλιτέχνες υπήρξαν οπαδοί και υμνητές του
καθεστώτος. Άλλοι απλά «μαγεύτηκαν» από τα εκατομμύρια που επενδυόταν
στα «θεάματα» και επέλεξαν το δρόμο της βολικής σιωπής. Στην πλειονότητα
τους όμως ήταν άνθρωποι που απέναντι σε ένα δικτατορικό καθεστώς, που
εξόριζε, φυλάκιζε και βασάνιζε κατά το δοκούν, δεν είχαν το ψυχικό σθένος να
πουν «όχι» και υπέκυψαν στις κάθε είδους πιέσεις. Κάπως έτσι άλλωστε η
δικτατορία πέτυχε τη λαϊκή ανοχή και άντεξε επτά ολόκληρα χρόνια.
Χαρακτηριστική είναι η δήλωση του Κώστα Βουτσά που για μια φωτογραφία
του με τον δικτάτορα Παπαδόπουλο από κάποια εκδήλωση είχε τονίσει: "Τι θα
έκανα, δεν θα πήγαινα με τη γυναίκα; Φοβόμαστε πολύ τότε. Η συγκεκριμένη
φωτογραφία τραβήχτηκε σε κάποια πασχαλινή εκδήλωση στην οποία με είχαν
καλέσει. Δεν μπορούσα όπως και πολλοί άλλοι να κάνω διαφορετικά, παρά να
αποδεχτώ την πρόσκληση. Τον Παράβα για παράδειγμα τον είχαν καλέσει ήδη
δύο φορές και την επόμενη τον έστειλαν εξορία».