Gemi Sevki

Bir geminin suda belirli bir seyir hizi ile hareket edebilmesi için gemi üzerinde oluşan direnç
kuvvetlerini yenmesi gerekir.Bu , sevk sistemi tarafından üretilen itme kuvveti ile
sağlanır.İtme kuvveti sevk sisteminin suyu geminin hareket yönüne zıt yönde hızlandırması
ile ortaya çıkar.Sevk sistemi bu sevk gücünü üretmek için bir ana makineye ihtiyaç
duyar.Buhar türbinleri , dizel motorlar , gaz türbinleri , nükleer tahrikli motorlar,elektrik
motorları gemilerde kullanılan başlıca ana makine sistemleridir.

Gemilerin kürek yelken gibi sistemlerle sevk edilmesi çok eskilere dayanır.Mekanik sevk
sistemleri ise daha yenidir.19.yy başarlarından 20yyın ikinci yarısına kadar kömürle çalışan
buhar motorları gemilerde kullanıldı.Ancak artan yakıt maliyetleri buhar motorlarının
neredeyse yok olmasına neden oldu.1960tan bu yana çoğu yeni gemi dizel motorlarla inşa
edildi.

Buhar ve Gaz Türbinleri

Buhar türbinleri basınçlı buhardan çıkan termal enerjiyi dönen bir çark sistemi üzerinden bir
çıkış miline aktaran ve bu sayede sevk sağlayan sistemlerdir.Buhar türbinleri büyük yer
kaplayan ve yüksek bakım maliyetleri olan dizel motorlara göre daha avantajlıdır.Yatırım ve
işletim maliyetleri yüksektir.Bu yüzden yük gemileri tarafından tercih edilmezler.Yüksek
manevra yeteneğine ve hızlı tepkilere ihtiyaç duyan savaş gemileri için ciddi bir
alternatiftir.Buhar türbinleri 1980lerden itibaren yerini gaz türbinlerine bırakmaya
başlamışlardır.

Gaz türbinleri buhar türbinlerine benzer bir yaklaşımla çalışırlar.Fakat gaz türbinleri içten
yanmalı motorlar sınıfına dahil edilirler.Buhar türbinleri için bu geçerli değildir.Gaz türbinleri
çok yüksek manevra ve hızlı tepkiye ihtiyaç duyan uçaklar , denizaltılarve savaş gemilerinde
kullanılır.22.000kW’lık bir dizel motor 770 ton iken aynı güçteki gaz türbini 22 tondur.

Nükleer Tahrik

Nü kleer enerji, atom çekirdeğ inden elde edilen bir enerji tü rü dü r. Kü tle, enerjiye
dö nü şü r. Nü kleer yö ntemlerle enerji elde etmek için radyoaktif elementler kullanılır ve
ü retilen enerji, çok yü ksek sıcaklıkta buhar ü retmekte kullanılır ve bu buhar, buhar
tü rbinlerini hareket ettirerek sevk sağ lar. Nü kleer enerji, ö zellikle uçak gemisi ve
denizaltılar gibi, denizde çok uzun sü reler seyretmesi ve olabildiğ ince az yakıt ikmali
yapması istenen gemi tü rlerinde kullanılır. Buna ek olarak nü kleer tahrikli
gemilerde sevk sistemi için ayrılan hacim de oldukça kü çü ktü r

Dizel Motorlar
Dizel motorlar, 1892 yılında Alman mü hendis Rudolf Diesel tarafından icat edilmiş bir
içten yanmalı motordur.

İçten yanmalı motorlarda yakıt, yanma odası adı verilen kü çü k bir hacimde yakılır ve
oluşan basınç pistonu hareket ettirerek sevk gü cü sağ lar.

Dizel motorlar, kendi içlerinde ikiye ayrılırlar:

• İki zamanlı motorlar
• Dö rt zamanlı motorlar

Bü tü n dizel motorlar, sırasıyla emme, sıkıştırma, yanma ve egzoz sü reçlerini

tamamlamak zorundadırlar. İki zamanlı motorlar bu sü reçleri pistonun iki hareketiyle
gerçekleştirirken dö rt zamanlı motorlar her bir sü reci ayrı ayrı gerçekleştirirler. Emme
sü recinde silindir içine temiz hava ve yakıt alınır, sıkıştırma sü recinde piston yukarı
doğ ru hareket ederek bu karışımı sıkıştırır, yanma sü recinde karışım yakılır ve egzoz
sü recinde oluşan kirli ve yanmış hava dışarı atılır. Motorda silindir içerisinde
gerçekleşen bu olaylar zinciri, krank mili adı verilen parçayı hareket ettirir. Milin
hareketi aks adı verilen parçaya iletilir ve aks da bu hareketi deniz taşıtlarında
pervaneyi hareket ettirerek gerekli sevki sağ lar.