1.

PYTANIA OGÓLNE I DOPUSZCZENIOWE

Ogólne – Ustawa

1. Na jakiej podstawie prawnej ma pan prawo przyjść na egzamin?

 Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. – Prawo geologiczne i górnicze.

 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2016 r. w sprawie

kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego.

2. Z jakich ustaw uczył się pan do egzaminu?

 Ustawa z dnia 9 czerwca 2011r. – Prawo geologiczne i górnicze.

 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII z dnia 23 listopada 2016r.w

sprawie szczegółowych wymagań dotyczących prowadzenia ruchu
podziemnych zakładów górniczych

 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII z dnia 22 sierpnia

2019r.zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań
dotyczących prowadzenia ruchu podziemnych zakładów górniczych

 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 29 stycznia

2013r.w sprawie zagrożeń naturalnych w zakładach górniczych

 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 16 września

2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zagrożeń naturalnych w
zakładach górniczych

 Ustawa z dnia 21 czerwca 2002r. o materiałach wybuchowych

przeznaczonych do użytku cywilnego

 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII z dnia 9 listopada 2016r. w

sprawie szczegółowych wymagań dotyczących przechowywania i używania
środków strzałowych i sprzętu strzałowego w ruchu zakładu górniczego

 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 2 sierpnia 2016 r. w

sprawie kwalifikacji w zakresie górnictwa i ratownictwa górniczego

 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII z dnia 16 marca 2017r. w

sprawie ratownictwa górniczego.

3. Co określa ustawa Prawo Geologiczne i Górnicze? Odp. Art. 1 PGG

Ustawa określa zasady i warunki podejmowania, wykonywania oraz

zakończenia działalności w zakresie:
 1) Prac geologicznych;

2) Wydobywania kopalin ze złóż;

3) Podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji;

4) Podziemnego składowania odpadów;

5) Podziemnego składowania dwutlenku węgla w celu przeprowadzenia

projektu demonstracyjnego wychwytu i składowania CO2;

6) Wymagania w zakresie ochrony złóż kopalin, wód podziemnych oraz

innych elementów środowiska w związku z wykonywaniem działalności, o
których mowa powyżej;

7) Zasady wykonywania nadzoru i kontroli nad działalnością regulowaną

ustawą;

4. Do czego stosuje się prawo geologiczne i górnicze? Odp. Art. 2 PGG

Przepisy ustawy stosuję się do:

1) Budowy, rozbudowy oraz utrzymywania systemów odwadniania

zlikwidowanych ZG;

2) Robót prowadzonych w wyrobiskach zlikwidowanych podziemnych ZG w

celach innych niż określone ustawą, w szczególności turystycznych,
leczniczych i rekreacyjnych;

3) Robót podziemnych prowadzonych w celach naukowych, badawczych,

doświadczalnych i szkoleniowych na potrzeby geologii i górnictwa;

4) Drążenia tuneli z zastosowaniem techniki górniczej;

5) Likwidacji obiektów, urządzeń oraz instalacji, o których mowa w pkt 1-4

Przepisy ustawy dotyczące przedsiębiorcy stosuje się odpowiednio do

podmiotów, które uzyskały inne niż koncesja decyzje stanowiące podstawę
wykonywania działalności regulowanej ustawą.

5. Kiedy nie stosuje się ustawy PGG ? Odp. Art. 3 PGG

Ustawy nie stosuje się do:

1) Korzystania z wód w zakresie uregulowanym odrębnymi przepisami;

2) Wykonywania wkopów oraz otworów wiertniczych o głębokości do 30m w

celu wykorzystania ciepła Ziemi, poza obszarami górniczymi;

3) Wykonywania wkopów oraz otworów wiertniczych o głębokości do 30m w

celu wykonywania ujęć wód podziemnych na potrzeby poboru wód
 podziemnych w ilości nieprzekraczającej 5m3 na dobę poza obszarami
górniczymi utworzonymi w celu wykonywania działalności metodą otworów
wiertniczych;

4) Badań naukowych i działalności dydaktycznej, prowadzonych bez

wykonywania robót geologicznych;

5) Pozyskiwania okazów minerałów, skał i skamielin w celach naukowych,

kolekcjonerskich i dydaktycznych, prowadzonego bez wykonywania robót
górniczych;

6) Wykonywania robót związanych ze sztucznym zasilaniem strefy brzegowej

piaskiem, pochodzącym z osadów dennych obszarów morskich RP;

7) Wydobywania kruszywa w zakresie niezbędnym do wykonania pilnych

prac zabezpieczających przed powodzią w czasie obowiązywania stanu
klęski żywiołowej;

8) Ustalenia geotechnicznych warunków posadowienia obiektów

budowlanych bez wykonywania robót geologicznych

6. Podstawowe definicje użyte w ustawie Prawo geologiczne i górnicze.

Odp. Art. 6 PGG

W rozumieniu ustawy:

Kopaliną wydobytą – jest całość kopaliny odłączonej od złoża;

Obszarem górniczym – jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca

jest uprawniony do wydobywania kopalny, podziemnego bezzbiornikowego
magazynowania substancji, podziemnego składowania odpadów,
podziemnego składowania CO2 oraz prowadzenia robót górniczych
niezbędnych do wykonywania koncesji;

Poszukiwaniem – jest wykonywanie prac geologicznych w celu ustalenia i

wstępnego udokumentowania złoża kopaliny, wód podziemnych albo
kompleksu podziemnego składowania CO2;

Przedsiębiorcą - jest ten, kto posiada koncesję na prowadzenie działalności

regulowanej ustawą;

Przywróceniem stanu poprzedniego – jest odtworzenie stanu sprzed

powstania szkody, w szczególności przez zapewnienie obiektom budowlanym,
urządzeniom oraz instalacjom niepogorszonej odporności, ciepłochłonności,
szczelności i użyteczności techniczno – funkcjonalnej;

Robotą górniczą – jest wykonywanie, utrzymywanie, zabezpieczanie lub

likwidowanie wyrobisk górniczych oraz zwałwanie nadkładu w odkrywkowych
ZG w związku z działalnością regulowaną ustawą;
 Robotą geologiczną – jest wykonywanie w ramach prac geologicznych
wszelkich czynności poniżej powierzchni terenu, w tym przy użyciu środków
strzałowych, a także likwidacja wyrobisk po tych czynnościach;

Rozpoznawaniem – jest wykonywanie prac geologicznych na obszarze

wstępnie udokumentowanego złoża kopaliny, wód podziemnych albo
kompleksu podziemnego składowania CO2;

Środkami strzałowymi – są materiały wybuchowe w rozumieniu ustawy z

dnia 21 czerwca 2001 r. o materiałach wybuchowych przeznaczonych do
użytku cywilnego;

Terenem górniczym – jest przestrzeń objęta przewidywanymi szkodliwymi

wpływami robót górniczych ZG;

Wyrobiskiem górniczym – jest przestrzeń w nieruchomości gruntowej lub

górotworze powstała w wyniku robót górniczych;

Zakładem górniczym – jest wyodrębniony technicznie i organizacyjnie zespół

środków służących bezpośrednio do wykonywania działalności regulowanej
ustawą w zakresie wydobywania kopalin ze złóż, podziemnego
bezzbiornikowego magazynowania substancji, składowania odpadów albo
podziemnego składowania CO2, w tym wyrobiska górnicze, obiekty
budowlane, urządzenia oraz instalacje;

Złożem kopaliny – jest naturalne nagromadzenie minerałów, skał oraz innych

substancji, których wydobycie może przynieść korzyść gospodarczą;

7. Własność górnicza. Odp. Art. 10 PGG

1. Złoża węglowodorów, węgla kamiennego, metanu występującego jako

kopalina towarzysząca, węgla brunatnego, rud metali z wyjątkiem darniowych
rud żelaza, metali w stanie rodzimym, rud pierwiastków promieniotwór-czych,
siarki rodzimej, soli kamiennej, soli potasowej, soli potasowo-magnezowej,
gipsu i anhydrytu, kamieni szlachetnych, pierwiastków ziem rzadkich, gazów
szlachetnych, bez względu na miejsce ich występowania, są objęte
własnością górniczą.
2. Własnością górniczą są objęte także złoża wód leczniczych, wód
termalnych i solanek.
3. Złoża kopalin niewymienionych w ust. 1 i 2 są objęte prawem własności
nieruchomości gruntowej.
4. Własnością górniczą są objęte także części górotworu położone poza
granicami przestrzennymi nieruchomości gruntowej, w szczególności
znajdujące się w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej.
5. Prawo własności górniczej przysługuje Skarbowi Państwa.

8. Użytkowanie górnicze. Odp. Art. 12, 13, 15, 16 PGG

 W granicach określonych przez ustawy Skarb Państwa, z wyłączeniem innych
osób, może korzystać z przedmiotu własności górniczej albo rozporządzać
swoim prawem wyłącznie przez ustanowienie użytkowania górniczego.
 Umowę dotyczącą ustanowienia użytkowania górniczego zawiera się na okres
nie dłuższy niż 50 lat.
 Przedsiębiorca, który rozpoznał złoże w stopniu umożliwiającym sporządzenie
PZZ i ma pierwszeństwo o ustanowienia użytkowania górniczego.
 W granicach określonych przez ustawy oraz przez umowę o ustanowienie
użytkowania górniczego użytkownik górniczy, w celu wykonywania
działalności regulowanej ustawą, może, z wyłączeniem innych osób,
korzystać z przestrzeni objętej tym użytkowaniem. W szczególności może
on odpowiednio wykonywać roboty geologiczne, wydobywać kopalinę ze
złoża, wykonywać działalność w zakresie podziemnego
bezzbiornikowego magazynowania substancji lub podziemnego
składowania odpadów, a także wykonywać działalność określoną w art. 2
ust. 1.
 Obiekty, urządzenia oraz instalacje wzniesione w przestrzeni objętej
użytkowaniem górniczym stanowią własność użytkownika górniczego.
Własność ta jest prawem związanym z użytkowaniem górniczym.
9. Jakie stanowiska wymagają szczególnych kwalifikacji? Odp. Art. 53.5.1
PGG

a) górnik strzałowy,
b) wydawca środków strzałowych,
c) sygnalista szybowy,
d) maszynista maszyn wyciągowych,
e) rewident urządzeń wyciągowych,
f) operator maszyn do robót strzałowych oraz pojazdów do przewozu osób lub
środków strzałowych pod ziemią,
g) maszynista: lokomotyw pod ziemią, kolejek podwieszanych pod ziemią lub
kolejek spągowych pod ziemią,
h) rewident urządzeń systemów łączności, alarmowania i bezpieczeństwa,
i) elektromonter maszyn i urządzeń elektrycznych o napięciu do 1 kV pod
ziemią,
j) elektromonter maszyn i urządzeń elektrycznych o napięciu powyżej 1 kV
pod ziemią;

10. Czy istnieje możliwość odstępstwa od przewidzianych w

rozporządzeniu wymagań określonych przez WUG ? Odp. Art. 120.3 PGG

TAK. Prezes WUG może, na wniosek przedsiębiorcy, w szczególnych

przypadkach uzasadnionych warunkami bezpieczeństwa lub gdy jest to
niezbędne do wprowadzenia postępu technicznego, przeprowadzenia prac
naukowo – badawczych lub doświadczalnych, wyrazić zgodę na odstąpienie
przez przedsiębiorcę od określonych wymagań przewidzianych w przepisach,
określając szczegółowo ZG, zakres odstąpienia oraz warunki jego stosowania.
Zgodę, w drodze decyzji, wyraża się na czas określony, nie dłuższy niż 5 lat.
 Koncesje

11. Na co potrzebna jest koncesja? Organy koncesyjne wydające koncesje?

Odp. Art. 21,22, 23 PGG
Działalność w zakresie:

1) Poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin, z wyłączeniem

węglowodorów;

2) Poszukiwania lub rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania

CO2;

3) Wydobywania kopaliny ze złóż;

4) Poszukiwania i rozpoznawania złóż węglowodorów orz wydobywania

węglowodorów ze złóż;

5) Podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji;

6) Podziemnego składowania odpadów;

7) Podziemnego składowania CO2

- może być wykonywana po uzyskaniu koncesji.

Organy koncesyjne:

1) Minister właściwy do spraw środowiska

2) Marszałek województwa;

3) Starosta;

12. Co określa się we wniosku o udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin?

Odp. Art. 24, 26 PGG

We wniosku o udzielenie koncesji, poza wymaganiami przewidzianymi przepisami z

zakresu ochrony środowiska, określa się:

1) Właścicieli (użytkowników wieczystych) nieruchomości, w granicach których

ma być wykonywana działalność oraz oznaczenie tych nieruchomości zgodnie
z ewidencją gruntów i budynków; wymóg ten nie dotyczy poszukiwania i
rozpoznawania złóż węglowodorów;

2) Prawa wnioskodawcy do nieruchomości (przestrzeni), w granicach której ma

być wykonywana zamierzona działalność, lub prawo, o ustanowienie którego
ubiega się wnioskodawca;
 3) Czas, na jaki koncesja ma być udzielona, wra ze wskazaniem terminu
rozpoczęcia działalności;

4) Środki, jakimi wnioskodawca dysponuje w celu zapewnienia prawidłowego

wykonywania zamierzonej działalności;

5) Wykaz obszarów objętych formami ochrony przyrody;

6) Sposób przeciwdziałania ujemnym wpływom zamierzonej działalności na

środowisko;

7) Firmę przedsiębiorcy, oznaczenie jego siedziby i adresu albo miejsca

zamieszkania oraz adresu głównego miejsca wykonywania działalności
gospodarczej;

8) Numer KRS, jeśli taki posiada oraz NIP;

9) Rodzaj i zakres wykonywania zamierzonej działalności;

10) Złoże kopaliny lub jego część, które ma być przedmiotem wydobycia;

11) Wielkość i sposób zamierzonego wydobycia kopaliny;

12) Stopień zamierzonego wykorzystania zasobów złoża kopaliny, w tym kopalin

towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych,
jak również środki umożliwiające osiągnięcie tego celu, a w przypadku wód
leczniczych, termalnych i solanek – zasoby eksploatacyjne ujęcia;

13) Projektowane położenie obszaru górniczego i terenu górniczego,

przedstawione zgodnie z wymaganiami dotyczącymi map górniczych, z
zaznaczeniem granic podziału terytorialnego kraju;

14)Geologiczne i hydrogeologiczne warunki wydobycia, a w razie potrzeby

warunki wtłaczania wód do górotworu;

15)PZZ;

13. Co określa koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż? Odp. Art. 30 i 32

PGG

1) rodzaj i sposób wykonywania zamierzonej działalności;

2) przestrzeń, w granicach której ma być wykonywana zamierzona działalność;

3) czas obowiązywania koncesji;

4) termin rozpoczęcia działalności określonej koncesją, a w razie potrzeby –

przesłanki, których spełnienie oznacza rozpoczęcie działalności;

5) wyznacza granice obszaru i terenu górniczego;

 Koncesja może określać:

1) minimalny stopień wykorzystania zasobów złoża oraz przedsięwzięcia

niezbędne w zakresie racjonalnej gospodarki złożem;

2) warunki wtłaczania wód do górotworu;

3) inne wymagania dotyczące wykonywania działalności objętej koncesją, w

szczególności w zakresie bezpieczeństwa powszechnego i ochrony
środowiska;

14. Na jakiej podstawie wyznacza się granice terenu i obszaru górniczego?

Odp. Art. 32 PGG
Podstawą wyznaczenia granic obszaru górniczego jest dokumentacja
geologiczna i projekt zagospodarowania złoża.

Ogólne BHP

15. Co jest na wyposażeniu górnika przy zjeździe pod ziemię?

- hełm (z przyłbicą lub osobno okulary ochronne) z odblaskami

- odzież roboczą(środki ochrony indywidualnej)
- opatrunek osobisty
- aparat ucieczkowy
- lampę górniczą
- identyfikator (marki na aparacie i lampie)
- upoważnienia/uprawnienia dla operatorów SMG i górników strzałowych
- osoba dozoru gór. (mapę oddziałową w skali 1:1000, 1:2000, ewentualnie 1:5000
jeśli duże odległości miedzy rejonami)Mapa powinna być aktualna z naniesionymi
ewentualnymi zagrożeniami i postępem robót.

16. Co powinna posiadać przy sobie osoba dozoru podczas pracy?

Poza wszystkimi rzeczami, które posiada każda osobo zjeżdżająca na dół, osoby
dozoru ruchu prowadzące zmiane powinny:
1. Posiadać podczas pracy mapę wyrobisk , oraz dokonywać uzupełnień danymi o
sytuacji prowadzonych wyrobisk, z oznaczeniem napotkanych zagrożeń.
2. Zgłaszać niezwłocznie służbie mierniczo geologicznej zmiany warunków
geologicznych , wodnych i gazowych , napotkane podczas prowadzonych robót.
3. Informować służby mierniczo-geologiczne o zamierzonej likwidacji wyrobiska lub o
powstałym braku dostępu do wyrobiska.

17. Czy każda osoba może być zatrudniona w ruchu zakładu górniczego.
Pracownik może być dopuszczony do pracy w ruchu zakładu górniczego, jeżeli:
1) posiada wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności do wykonywania
pracy,
2) odbył aktualne przeszkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy,
3) posiada dostateczną znajomość przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny
pracy,
4) w wyniku badań lekarskich oraz innych wymaganych badań został uznany za
zdolnego do wykonywania określonej pracy.

18. Na jakich warunkach mogą przebywać w wyrobiskach osoby nie

zatrudnione w ruchu zakładu górniczego? Odp. § 23 BHP
Za zezwoleniem KRZG w towarzystwie wyznaczonego pracownika ruchu zakładu
górniczego. Warunki powyższe nie dotyczą osób uprawnionych do przeprowadzenia
kontroli.

19. Jakie są zasady zatrudniania pracowników podmiotów gospodarczych w

ruchu zakładu górniczego? Art. 120 PGG
Pracownicy podmiotów są zatrudniani na zasadach wyznaczonych przez KRZG.
Podmioty te są zobowiązane spełnić wymagania:
1) zapewnić odpowiednie służby ruchu, w tym osoby kierownictwa i dozoru ruchu
oraz osoby o kwalifikacjach niezbędnych do kierowania i wykonywania
określonego rodzaju robót;
2) zapewnić niezbędne środki materialne i techniczne umożliwiające bezpieczne
wykonywanie robót;
3) przeszkolić pracowników w zakresie znajomości przepisów i zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym bezpiecznego wykonywania
powierzonych im czynności;
4) ocenić i udokumentować ryzyko zawodowe na stanowisku pracy oraz
poinformować pracowników o tym ryzyku, a także stosować niezbędne środki
profilaktyczne zmniejszające to ryzyko.

20. Jakie dokumenty są potrzebne, aby móc prowadzić eksploatację?

Koncesja + PZZ, plan ruchu, dokument bezpieczeństwa, techniczny projekt
eksploatacji, ewentualnie kompleksowy projekt eksploatacji (jeśli złoże zalega
w III stopniu zagrożenia tąpaniami), plan ratownictwa.
21. Kto odpowiada za ustalanie składów zespołów pracowniczych pod
względem ich liczebności i kwalifikacji oraz wyznaczanie przodowych tych
zespołów?
Kierownik ruchu zakładu górniczego wyznacza osoby kierownictwa i dozoru ruchu
odpowiedzialne za:
1) ustalenie składów zespołów pracowniczych pod względem ich liczebności i
kwalifikacji pracowników;
2) wyznaczenie przodowych zespołów;
22. Jakie są obowiązki osoby dozoru ruchu na podziale pracy?
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu oraz inne osoby kierujące zespołami
pracowników powinny:
 1) organizować i prowadzić pracę, w sposób zapewniający bezpieczeństwo
pracowników, zakładu pracy oraz środowiska;
2) informować podległych im pracowników o przepisach i zasadach
bezpiecznego wykonywania pracy;
23. Czy jako dozór można zostawić pod ziemią pracownika i wyjechać na
powierzchnie?
Tak, podając ich nazwiska, nr identyfikacyjne, miejsce wykonywania pracy i
przewidziany czas wyjazdu oraz imię i nazwisko osoby dozoru, która przejęła nad
nim nadzór.

24. Kiedy istnieje obowiązek wyznaczenia przodowego zespołu?

Jeśli zespół składa się z co najmniej dwóch pracowników.
25. Kto może być przodowym zespołu w wyrobiskach lub w miejscach
znacznie oddalonych od innych miejsc pracy?
Przodowym zespołu pracowniczego, zatrudnionego w wyrobiskach lub miejscach
znacznie oddalonych od innych miejsc pracy może być wyłącznie wyspecjalizowany
pracownik. Do wykonywania ww czynności może być wyznaczona osoba, która
posiada doświadczenie w wykonywaniu powierzonych czynności. Wyznaczona
osoba powinna utrzymywać łączność ze służbą dyspozytorską ruchu, zgodnie z
ustaleniami KRZG.
26. W co wyposaża się Zakład Górniczy? Odp. § 27 BHP
ZG wyposaża się w:
1) system ogólnozakładowej łączności telefonicznej;
2) systemy dyspozytora ruchu ZG:
a) system alarmowania;
b) system kontroli stanu zagrożeń

Kary i grzywny (Art. 175 - 189 PGG)

27. Jakie są konsekwencje złamania przepisów??
Zależne jest to od stopnia naruszenia przepisów. Konsekwencją może być kara
grzywny (mandat karny), pozbawienie uprawnień, zakaz wykonywania zawodu,
pozbawienie wolności.
28. Środki represyjne przewidziane w ustawie Prawo geologiczne i górnicze.
Kara aresztu lub grzywny.

Szkolenia
29. Kiedy pracownik może być dopuszczony do pracy w ruchu zakładu
górniczego?
1) posiada wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności do wykonywania
pracy;
2) odbył aktualne przeszkolenie w zakresie BHP;
3) posiada dostateczną znajomość przepisów oraz zasad BHP i wykazał się
znajomością tych przepisów;
4) w wyniku badań lekarskich oraz innych wymaganych badań został uznany za
zdolnego do wykonywania określonej pracy;
30. Pod jakim warunkiem wolno zatrudnić pracownika na nowym stanowisku
pracy? Odp. § 19 BHP
Wykonywanie pracy na nowym stanowisku przez pracownika jest dopuszczalne po
odbyciu instruktażu stanowiskowego. Instruktaż ten prowadzą osoby dozoru ruchu
ZG nadzorujące prace oraz przeszkolone w zakresie metod prowadzenia instruktażu
stanowiskowego.
31. Szkolenia dopuszczające do pracy (okresowe i wstępne)?
Szkolenia wstępne (przed dopuszczeniem do pracy):
- szkolenie wstępne ogólne - instruktaż ogólny;
- szkolenie wstępne na stanowisku pracy – instruktaż stanowiskowy;
Szkolenia okresowe – w celu uzupełnienia wiadomości i umiejętności w zakresie:
przepisów BHP, zagrożeń związanych z pracą oraz metod ochrony przed tymi
zagrożeniami, postępowanie w razie wypadku i w sytuacjach zagrożeń:
- raz w roku dla osób zatrudnionych pod ziemią na stanowiskach robotniczych;
- raz na 3 lata dla pozostałych pracowników zatrudnionych na stanowiskach
robotniczych;
Pracownik, którego nieobecność w pracy trwała dłużej niż 6 miesięcy, odbywa
instruktaż stanowiskowy przed przystąpieniem do pracy.
32. Które nowo zatrudnione osoby kierownictwa i dozoru ruchu wolno
dopuścić do pracy w ruchu zakładu górniczego tylko po ukończeniu
specjalistycznego przeszkolenia powtarzanego co 5 lat? § 17 BHP
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu ZG, których zakres czynności obejmuje sprawy
dotyczące:
1) techniki strzałowej;
2) przewietrzania i zwalczania zagrożeń: wybuchem pyłu węglowego,
pożarowego, metanowego, wyrzutami gazów i skał, tąpaniami;
3) podsadzania wyrobisk górniczych;
4) ruchu wyciągów szybowych;
- wykonują pracę po ukończeniu odpowiedniego specjalistycznego kursu,
powtarzanego co 5 lat.
33. Na jakich stanowiskach wymagane jest odbycie specjalistycznego
przeszkolenia dla nowo zatrudnionych pracowników przed dopuszczeniem ich
do pracy w ruchu zakładu górniczego?
Dla stanowisk:
a) górnika;
b) górnika rabunkarza;
c) cieśli szybowego;
34. Z czym powinna się zapoznać każda osoba ruchu (Instruktaż
stanowiskowy)
Instruktaż stanowiskowy powinny prowadzić osoby kierujące pracownikami,
posiadające odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie zawodowe, przeszkolone w
zakresie metod prowadzenia instruktażu.
Instruktaż powinien zapewnić uczestnikowi szkolenia:
- informacje o czynnikach szkodliwych dla zdrowia, uciążliwych lub niebezpiecznych
występujących na stanowisku pracy, na którym będzie pracował i w jego
bezpośrednim otoczeniu;
- ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną pracą;
- wiedzy i umiejętności dotyczących sposobów ochrony przed zagrożeniami,
wypadkami i zagrożeniami dla zdrowia, jakie mogą powodować te czynniki w
warunkach normalnej pracy i w warunkach awaryjnych;
- wiedzy i praktycznych umiejętności z zakresu bezpiecznego wykonywania
powierzonej pracy na tym stanowisku.
35. Jakie szkolenia muszą mieć pracownicy podmioty świadczącego usługi dla
ZG?
W zakresie obowiązujących w ZG przepisów BHP, prowadzenia ruchu oraz
bezpieczeństwa pożarowego, występujących zagrożeń, porządku i dyscypliny
pracy, zasad łączności i alarmowania, znajomości rejonu prac, a także zgłaszania
wypadków i zagrożeń.
36. W jakim zakresie przedsiębiorca powinien przeszkolić pracowników?
Przedsiębiorca jest zobowiązany przeszkolić pracowników w zakresie znajomości
przepisów regulujących bezpieczeństwo wykonywania pracy w ZG i nie może
zatrudnić pracownika, który nie wykazał się dostateczną znajomością tych przepisów
Obowiązek przeszkolenia pracowników przedsiębiorca może powierzyć jednostce
trudniącej się szkoleniem. Przedsiębiorca i jednostka szkoląca powinni posiadać
odpowiednią kadrę oraz niezbędne środki umożliwiające to szkolenie. Takie
szkolenie odbywa się na podstawie programu szkoleń.
37. Kto może prowadzić szkolenie pracowników w zakresie BHP, a kto
zatwierdza szczegółowe programy szkoleń. Odp. Art. 112 PGG
Szkolenie organizuje i prowadzi przedsiębiorca lub na jego zlecenie jednostka organizacyjna
prowadząca działalność szkoleniową. Ten, kto trudni się szkoleniem osób wykonujących czynności w
ruchu ZG, jest obowiązany posiadać odpowiednią kadrę oraz niezbędne środki umożliwiające
właściwe szkolenie. Programy szkoleń, w drodze decyzji, zatwierdza właściwy organ nadzoru
górniczego.
38. Kto dokonuje sprawdzenia umiejętności wykonywania określonych prac.
Sprawdzenia umiejętności wykonywania określonych prac dokonuje osoba dozoru ruchu
wyznaczona przez KRZG.
 Rozp. BHP, Dokument bezpieczeństwa, instrukcja bezpiecznego
wykonywania pracy

39. Co określa rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących

prowadzenia ruchu podziemnych zakładach górniczych? Odp. § 1 BHP
Rozporządzenie określa szczegółowe wymagania dotyczące prowadzenia ruchu podziemnych ZG
w zakresie:
1) BHP, w tym oceniania i dokumentowania ryzyka zawodowego oraz stosowania
niezbędnych rozwiązań zmniejszających to ryzyko;
2) bezpieczeństwa pożarowego;
3) gospodarki złożami kopalin w procesie ich wydobywania;
4) przygotowaniem wydobytych kopalin do sprzedaży;
5) ochrony środowiska;
6) podstawowych obiektów, maszyn i urządzeń ZG;
7) obiektów ZG stanowiących ściany prowadzone w warunkach specjalnych oraz obiektów
ZG stanowiących oddziały eksploatujące partie złóż rud miedzi w warunkach specjalnych;
8) przypadków, w których przedsiębiorca jest obowiązany posiadać dowód sprawdzenia
rozwiązań technicznych przez rzeczoznawcę do spraw ruchu ZG.
40. Kiedy stosuje się rozporządzenie w sprawie szczegółowych wymagań dotyczących
prowadzenia ruchu podziemnych zakładach górniczych? Odp. § 2 BHP, art. 2.1 PGG
Przepisy rozporządzenia stosuje się do:
1) wykonywania robót geologicznych metodą podziemną;
2) budowy, rozbudowy oraz utrzymania systemów odwadniania zlikwidowanych ZG;
3) robót prowadzonych w wyrobiskach zlikwidowanych podziemnych ZG w celach innych
niż określone ustawą, w szczególności turystycznych, leczniczych i rekreacyjnych;
4) robót podziemnych prowadzonych w celach naukowych, badawczych, doświadczalnych i
szkoleniowych na potrzeby geologii i górnictwa;
5) drążenia tuneli z zastosowaniem techniki górniczej;
6) likwidacji obiektów, urządzeń i instalacji wymienionych powyżej;
41. Dokument bezpieczeństwa. Kto go opracowuje i z czego on się składa? Odp. § 6, zał. nr
2 BHP
Dokument bezpieczeństwa opracowuje przedsiębiorca. Dokument bezpieczeństwa stanowi zbiór
wewnętrznych regulacji oraz dokumentów umożliwiających ocenę i dokumentowanie ryzyka
zawodowego oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych zmniejszających to ryzyko
w ZG.
Zawiera w szczególności:
1) strukturę organizacyjną ZG;
2) opis zagrożeń z ZG;
3) odpowiedzialność za stan BHP;
4) sposób aktualizacji dokumentu bezpieczeństwa;
5) sposób oceny i dokumentowania ryzyka;
6) opis postępowania związanego z bezpiecznym prowadzeniem ruchu ZG w zakresie:
a) bieżącego prowadzenia analiz i badań niezbędnych dla bezpiecznego prowadzenia ruchu ZG;
b) projektowania, wykonywania, wyposażania i przekazywania do użytkowania nowych miejsc i
stanowisk pracy;
c) zmiany, rozbudowy i przebudowy miejsc i stanowisk pracy powodujących zmianę warunków
pracy;
d) ochrony przed zagrożeniami występującymi w ZG;
e) przeglądów maszyn i urządzeń dla utrzymania ich w stanie sprawności;
f) powierzania prac podmiotom (firmom obcym) oraz koordynacji tych prac;
g) obiegu dokumentów pokontrolnych organów nadzoru zewnętrznego;
7) opis postępowania związanego z bezpieczeństwem zatrudnionych w ruchu ZG w zakresie:
a) identyfikacji i monitorowania zagrożeń;
b) oceny i dokumentowania ryzyka w miejscach i stanowiskach pracy;
c) konsultowania i udziału pracowników w sprawach dotyczących BHP;
d) informowania pracowników o ryzyku i sposobach zapobiegania zagrożeniom;
e) zatrudniania pracowników posiadających wymagane kwalifikacje lub potrzebne umiejętności;
f) identyfikacji i wykonywania prac szczególnie niebezpiecznych;
g) przeprowadzania badań profilaktycznych pracowników;
h) szkoleń w zakresie BHP;
i) badań przyczyn i okoliczności wypadków przy pracy;
j) wyposażania miejsc i stanowisk pracy w system akustyczny i optyczny do przekazywania
sygnału alarmowego;
k) wyposażania miejsc pracy w środki ochrony zbiorowej oraz pracowników w środki ochrony
indywidualnej;
l) stosowanie znaków bezpieczeństwa i ich lokalizacji;
8) opis postępowania w sytuacjach awaryjnych dotyczących:
a) sposobów ewakuacji i zapewnienia środków ratunkowych;
b) organizacji ratownictwa i pierwszej pomocy medycznej;
c) zapewnienia łączności, systemów ostrzegawczych i alarmowych;
Do sporządzenia dokumentu bezpieczeństwa mogą być wykorzystane dokumenty i opracowania
posiadane przez przedsiębiorcę.
42. Instrukcje bezpiecznego wykonywania pracy? Odp. § 14 BHP
Instrukcje sporządzane na podstawie przepisów rozporządzenia oraz innych przepisów
dotyczących BHP zatwierdza KRZG, po konsultacjach z pracownikami i udostępnia pracownikom
ZG. KRZG określa miejsca lub stanowiska pracy dla których opracowuje się instrukcje. Instrukcje
muszą być sformułowane w sposób zrozumiały dla wszystkich pracowników, których dotyczą.
Uzupełnia się je o informacje o stosowaniu sprzętu ratunkowego oraz o zakresie działań
podejmowanych w przypadku zagrożenia na stanowisku pracy.
Zdarzenia wypadkowe
43. Postępowanie powypadkowe.
Przełożony pracownika poszkodowanego jest obowiązany:
1) zapewnić udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu;
2) zabezpieczyć miejsce wypadku;
3) osobiście dostarczyć druk zawiadomienia o wypadku do działu BHP
4) osobiście wraz z poszkodowanym(jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala) zgłosić się do
działu BHP celem dokonania analizy wypadku;
Zabezpieczenie miejsca wypadku oznacza, że do czasu ustalenia przyczyn i okoliczności wypadku
nie wolno uruchamiać maszyn i urządzeń, używanych gdy wypadek się wydarzył, zmieniać ich
położenia oraz dopuszczać do miejsca wypadku osób niepowołanych.
W celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadu pracodawca powołuje zespół powypadkowy w
składzie:
 specjalista ds. BHP;
 przedstawiciel pracowników;
Zespół powypadkowy ustala okoliczności i przyczyny wypadku tylko wtedy, gdy:
 poszkodowany powiadomił przełożonego o doznanym urazie w czasie trwania tej samej
zmiany;
  po wyjeździe na powierzchnię poszkodowany zgłosił się w punkcie pomocy medycznej i
przedłożył w dziale BHP zaświadczenie z ww punktu;
 poszkodowany dostarczył do działu BHP opinię lekarską o urazie doznanym w czasie
wypadku przy pracy;
 poszkodowany w nieprzekraczalnym terminie 14 dni od dnia wypadku zgłosi się w dziale
BHP celem zapoznania się z treścią protokołu powypadkowego i podpisanie go;
Nie spełnienie ww kryteriów spowoduje odmowę wszczęcia postępowania powypadkowego.
Zespół powypadkowy:
1) w razie potrzeby dokonuje oględzin miejsca wypadku, stanu technicznego maszyn i
urządzeń oraz ustala inne okoliczności, które mogły mieć wpływ na powstanie wypadku;
2) w razie potrzeby wykonuje fotografie miejsca wypadku;
3) wysłuchuje wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala;
4) wysłuchuje wyjaśnień świadków wypadku;
5) w uzasadnionych przypadkach zasięga dodatkowej opinii lekarza o stanie zdrowia
poszkodowanego;
Po ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku zespół powypadkowy sporządza nie później niż w
ciągu 14 dni od otrzymania zawiadomienia o wypadku protokół ustalenia okoliczności i przyczyn
wypadku zwany „protokołem powypadkowym”. Protokół należy sporządzić wg wzoru ustalonego
przez właściwego ministra w drodze rozporządzenia. Bezpośrednio po sporządzeniu protokołu
powypadkowego zespół przedstawia go poszkodowanemu do zapoznania z ustaleniami. W
przypadku wypadku śmiertelnego członkowie rodziny poszkodowanego uprawnieni do
jednorazowego odszkodowania po zmarłym pracowniku wskutek wypadku muszą zostać
zapoznani z treścią protokołu i pouczeni o zakresie przysługujących im uprawnień. Protokół w
ciągu 5 dni od daty jego sporządzenia przez zespół jest przedkładany do zatwierdzenia
pracodawcy.
44. Tryb i zasady zgłaszania wypadków zakładzie górniczym.
Pracownik, który uległ wypadkowi, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala jest obowiązany
niezwłocznie zawiadomić o wypadku swojego przełożonego. Jeśli skutki wypadku ujawniły się w
okresie późniejszym wówczas pracownik jest obowiązany zawiadomić swojego przełożonego
niezwłocznie po ich ujawnieniu.
Każdy pracownik, który zauważył wypadek przy pracy lub dowiedział się o nim jest obowiązany
natychmiast udzielić pomocy poszkodowanemu oraz zawiadomić bezpośredniego przełożonego
lub dyspozytora ruchu oraz zabezpieczyć miejsce wypadku.
45. Komu zgłasza się zdarzenie
Dyspozytorowi ruchu lub najbliższej osobie kierownictwa i dozoru ruchu.
46. Wypadek, zagrożenie co robić?
W przypadku, gdy pracownik ulegnie wypadkowi przy pracy lub zachoruje, osoba znajdująca się
w pobliżu lub sam pracownik jeśli jego stan zdrowia na to pozwala powiadamia dyspozytora lub
najbliższą osobę dozoru ruchu. Należy sprawdzić, czy poszkodowany pracownik znajduje się w
miejscu bezpiecznym i udzielić mu pierwszej pomocy. Zadzwonić po pomoc medyczną lub
transport pracownika pod szyb.
47. Obowiązki osoby dozoru w przypadku zaistnienia wypadku, awarii lub innego
niebezpiecznego zdarzenia – procedura postępowania.
Gdy osoba dozoru zostanie powiadomiona o zagrożeniu:
 przejmuje kierownictwo akcji;
 wstrzymuje ruch na zagrożonych stanowiskach i wycofuje ludzi w bezpieczne miejsce;
 dokonuje oceny stanu zagrożenia;
 podejmuje niezbędne działania mające na celu likwidację zagrożenia i ograniczenie strat;
  informuje KRZG po objęciu przez niego kierownictwa akcji o stanie zagrożenia i podjętych
działaniach;
 w razie potrzeby udziela pierwszej pomocy poszkodowanym;
48. Jakie prace i w jaki sposób można wykonywać w miejscach, w których powstało
zagrożenie bezpieczeństwa pracowników lub ruchu? Odp. § 25 BHP
Można wykonywać jedynie prace związane z usuwaniem zagrożenia. Mogą je wykonywać tylko
pracownicy posiadający odpowiednie kwalifikacje pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru
ruchu ZG. Ponowne podjęcie pracy jest dopuszczalne po stwierdzeniu, przez osobę dozoru ruchu,
usunięcia zagrożenia.
49. Co to jest wypadek?
Wypadek – nagłe zdarzenie, powstałe z przyczyny zewnętrznej, powodujące uraz lub śmierć i
mające związek z pracą.
50. Po jakich zdarzeniach nadzór górniczy dopuszcza wyrobisko do ruchu?

Dopuszczenia
51. Jakie są warunki dopuszczenia podstawowych obiektów maszyn i urządzeń do ruchu
zakładu górniczego? Odp. § 31 BHP
Dopuszczenie realizowane jest na podstawie wniosku o uzyskanie pozwolenia na oddanie do
ruchu w ZG podstawowych obiektów, maszyn i urządzeń oraz ścian i oddziałów, gdy dokonano w
nich istotnych zmian konstrukcyjnych lub istotnych zmian warunków eksploatacji. Wniosek
kierowany jest do właściwego organu nadzoru górniczego przez KRZG na podstawie
dokumentacji technicznej i protokołu odbioru technicznego sporządzonego przez powołaną
przez KRZG komisję, po uzyskaniu wymaganych zezwoleń i decyzji.
52. Podstawowe obiekty, maszyny i urządzenia zakładu górniczego? Odp. § 29 BHP
Do podstawowych obiektów, urządzeń i maszyn ZG zalicza się:
1) szyby i szybiki wraz z wyposażeniem;
2) górnicze wyciągi szybowe w szybach i szybikach
3) stacje: wentylatorów głównych; odmetanowania wraz z siecią rurociągów;
4) centrale systemu ogólnozakładowej łączności telefonicznej, dyspozytornie systemów
dyspozytora ruchu, stacje geofizyki górniczej oraz magistralne sieci telekomunikacyjne;
5) główne stacje sprężarek powietrza wraz z siecią rurociągów w szybach;
6) urządzenia i układy głównego odwadniania;
7) główne składy paliw, olejów i środków smarnych oraz stałe komory napełniania paliwem
środków transportowych;
8) główne urządzenia do wytwarzania i transportu podsadzki i mieszanin doszczelniających;
9) stacjonarne urządzenia klimatyczne o nominalnej mocy chłodniczej powyżej 1 MW;
10) urządzenia transportowe, których środki transportu poruszają się po torze o nachyleniu
większym niż 45 st, w wyrobiskach górniczych;
11) urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wysokiego i średniego napięcia
zasilające obiekty, maszyny i urządzenia, o których mowa w pkt 1 – 10;
53. Obiekty budowlane zakładu górniczego w podziemnych zakładach górniczych:
1) budynki maszyn wyciągowych;
2) budynki nadszybia;
3) budynki lampiarni;
4) obiekty i urządzenia przeróbcze;
5) budynki stacji odmetanowania wraz z główną siecią rurociągów;
6) obiekty stacji wentylatorów głównych;
7) szybowe wieże wyciągowe;
8) budynki głównych stacji sprężarek powietrza wraz z rurociągami;
 9) budynki centralnych stacji klimatyzacyjnych;
10) budynki stacji elektroenergetycznych oraz główne urządzenia i sieci rozdzielcze
wysokiego i średniego napięcia;
11) urządzenia i instalacje głównego odwadniania;
12) wolno stojące budynki centrali telefonicznych i dyspozytorni;
13) zbiorniki przeciwpożarowe;
14) mosty i estakady technologiczne;
15) obiekty podsadzkowe;
16) obiekty placów składowych urobku;
54. Jakie wyroby można stosować w Zakładzie górniczym? Odp. Art. 113 PGG , § 28 BHP
Takie, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności, określone w odrębnych
przepisach, lub zostały dopuszczone do stosowania w ZG oraz oznakowane w sposób określony
w wymaganiach technicznych, lub zostały określone w przepisach wydanych na podstawie art.
120 pkt 1 i 2 → § 28 BHP: W ZG stosuje się maszyny, urządzenia, materiały, środki i substancje
chemiczne, wyroby z tworzyw sztucznych, środki strzałowe i sprzęt strzałowy, które zostały
odpowiednio dobrane do warunków geologiczno – górniczych i środowiskowych w miejscu ich
zastosowania. Stosuje się materiały, substancje chemiczne i ich mieszaniny oraz wyroby z
tworzyw sztucznych spełniające wymagania:
1) trudnopalności;
2) antyelektrostatyczności;
3) nietoksyczności;
55. Kto podejmuje decyzje w sprawie dopuszczenia wyrobu do stosowania w ZG? Odp. Art. 113
PGG
Decyzję w sprawie dopuszczenia wyrobu do stosowania w ZG wydaje Prezes Wyższego Urzędu
Górniczego, jeżeli wyrób spełnia wymagania techniczne.
56. Kto występuje z wnioskiem o dopuszczenie wyrobu do stosowania w ZG? Odp. Art. 113
PGG
1) producent lub jego upoważniony przedstawiciel, dystrybutor lub importer wyrobu;
2) dostawca wyrobu finalnego;
3) przedsiębiorca;
57. Co określa dopuszczenie? Odp. Art. 113 PGG
1) wyrób;
2) zakres i warunki stosowania wyrobu;
3) znak dopuszczenia oraz sposób trwałego i czytelnego umieszczenia znaku dopuszczenia
na każdej jednostce wyrobu;
4) dokumenty, jakie dostawca wyrobu jest obowiązany przekazać użytkownikowi;
5) czas przechowywania dokumentów dotyczących wyrobu przez podmiot starający się o
dopuszczenie oraz warunki ich przechowywania;
6) zakres dozwolonych zmian wyrobu, które mogą być dokonane, w okresie ważności
dopuszczenia, przez producenta albo przedsiębiorcę w przypadku wykonania wyrobu
jednostkowo;
58. Kiedy można cofnąć dopuszczenie? Odp. Art. 113 PGG
Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, jeżeli wyrób nie spełnia wymagań technicznych, mających
wpływ na poziom jego bezpieczeństwa.
59. Co zawiera wniosek o wydanie dopuszczenia? Odp. Art. 113 PGG
1) określenie wyrobu;
2) oznaczenie podmiotu ubiegającego się o wydanie dopuszczenia, przez wskazanie jego
formy prawnej oraz dowodu istnienia, w szczególności wypisu ze stosownego rejestru
 oraz jego siedziby, a także osób upoważnionych do działania w jego imieniu, przez
podanie ich imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego;
3) określenie producenta wyrobu, jego siedziby oraz miejsca produkcji wyrobu;
 załączniki w języku polskim:
1) ogólny opis wyrobu wraz z proponowanym miejscem umieszczenia znaku dopuszczenia;
2) niezbędne obliczenia projektowe parametrów mających wpływ na bezpieczeństwo
użytkowania wyrobu w warunkach zagrożeń występujących w ZG;
3) rysunki lub schematy dotyczące wyrobu, jego układów lub podzespołów, od których zależy
BHP oraz bezpieczeństwo pożarowe;
4) wyniki badań wyrobu;
5) deklarację producenta lub przedsiębiorcy w przypadku wykonania wyrobu jednostkowo,
dotyczącą spełniania przez wyrób wymagań technicznych;
6) dokumenty potwierdzające dokonanie oceny zgodności, jeżeli są wymagane przez odrębne
przepisy;
7) certyfikat systemu zarządzania jakością lub informacje o innym sposobie udokumentowania
powtarzalności cech wyrobu;
8) dokumentację techniczno – ruchową wyrobu zawierającą następujące informacje wymagane
do jego prawidłowego i bezpiecznego stosowania:
 dane techniczne;
 identyfikację zagrożeń powodowanych przez wyrób w czasie jego stosowania;
 instrukcję bezpiecznego stosowania wyrobu oraz informację o konieczności
podejmowania szczególnych środków bezpieczeństwa;
 warunki stosowania wyrobu, uwzględniające sposób przeprowadzania przeglądów,
konserwacji, napraw i regulacji.
Inne
60. Co to jest ryzyko zawodowe i po co się to wyznacza.
Ryzyko zawodowe to prawdopodobieństwo wystąpienia zjawiska niebezpiecznego lub jakiegoś
czynnika powodującego chorobę, uraz lub śmierć. Wyznacza się je, aby mieć informację jak duże
ryzyko występuje na danym stanowisku pracy i jakie środki ochrony należy dobrać i zastosować,
aby jak najbardziej zmniejszyć to ryzyko lub je całkowicie wyeliminować.
61. Czynniki uciążliwe i szkodliwe
To czynniki, których oddziaływanie na pracownika prowadzi lub może prowadzić do powstania
choroby zawodowej lub innego schorzenia związanego z wykonywaną pracą:
 zapylenie powietrza;
 hałas;
 wibracje;
 oświetlenie miejsca pracy;
 niekorzystne warunki mikroklimatu;
 występowanie w powietrzu gazów trujących i duszących;
62. Organy nadzoru górniczego wydają w drodze decyzji administracyjnych:
 zezwolenia na oddanie do ruchu w ZG podstawowych maszyn, obiektów i urządzeń;
 pozwolenia na używanie środków strzałowych w ZG;
 zezwolenia na przechowywanie i używanie sprzętu strzałowego w ZG;
63. Z jaką częstotliwością należy zapoznawać pracowników z drogami ucieczkowymi? Odp. §
BHP
Raz na pół roku
64. Stosowanie prawa budowlanego w ruchu zakładu górniczego.
Przepisy prawa budowlanego stosuje się do projektowania, budowy, utrzymania i rozbiórki
obiektów budowlanych ZG. W odniesieniu do tej działalności zadania z zakresu administracji
architektoniczno – budowlanej i nadzoru budowlanego wykonują właściwe organy nadzoru
górniczego.
65. Co określa ustawa o MW przeznaczonych do użytku cywilnego
1) zasady wydawania oraz cofania pozwoleń na:
 nabywanie, przechowywanie lub używanie MW przeznaczonych do użytku cywilnego;
 wytwarzanie materiałów wybuchowych metodą in situ;
2) zasady używania MW przeznaczonych do użytku cywilnego;
3) zasady przemieszczania MW przeznaczonych do użytku cywilnego i kontroli
przemieszczania tych materiałów, z wyłączeniem wyrobów pirotechnicznych;
4) klasyfikację wprowadzanych do obrotu materiałów pirotechnicznych oraz ograniczenia z
niej wynikające;
5) obowiązki podmiotów gospodarczych związane z wprowadzeniem do obrotu lub
udostępnianiem na rynek MW przeznaczonych do użytku cywilnego, w tym środków
pirotechnicznych, a także z wytwarzaniem MW metodą in situ;
6) obowiązki jednostek notyfikowanych związane z przydzieleniem numerów
rejestracyjnych identyfikujących wyroby pirotechniczne;
7) organy nadzoru rynku prowadzące kontrole i postępowania w sprawach MW
przeznaczonych do użytku cywilnego oraz wyrobów pirotechnicznych;
8) obowiązek znakowania plastycznych MW przeznaczonych do użytku cywilnego;
66. Kopaliny podstawowe
Do 31 XII 2011 r., kopaliny dzielono na podstawowe i pospolite. Od wejścia w życie nowego Prawa
geologicznego i górniczego, tj. od 1 stycznia 2012 r., kopaliny dzielą się na:
1) kopaliny, których złoża objęte własnością górniczą; należą do nich: węglowodory (ropa naftowa,
gaz ziemny oraz ich naturalne pochodne, metan występujący w złożach węgla kamiennego, z
wyjątkiem metanu występującego jako kopalina towarzysząca), węgiel kamienny, metan z węgla
kamiennego, węgiel brunatny, rudy metali (z wyjątkiem darniowych rud żelaza) i metale w stanie
rodzimym, łącznie z rudami pierwiastków promieniotwórczych, siarka rodzima, sól kamienna, sól
potasowa, sól potasowo-magnezowa, gips, anhydryt, kamienie szlachetne, wody lecznicze, wody
termalne, solanki;
2) kopaliny, których złoża objęte są własnością gruntu - należą do nich wszystkie pozostałe
kopaliny.

2. RATOWNICTWO GÓRNICZE
1. Kto ma obowiązek zapoznać się z planem ratownictwa? Odp. § BHP
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu ZG powinny zapoznać się z planem ratownictwa. KRZG ustala
sposób zapoznawania osób kierownictwa i dozoru ruchu z planem ratownictwa oraz
wprowadzonymi w nim zmianami.
2. Co określa rozporządzenie o ratownictwie górniczym? Odp. § 1 Ratownictwo
1) organizację, szczegółowe zadania i wymagania dla służb ratownictwa górniczego
przedsiębiorcy oraz podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym;
2) szczegółowe wymagania dotyczące specjalistycznych badań lekarskich, psychologicznych
oraz specjalistycznych szkoleń w zakresie ratownictwa górniczego, w tym przypadki, w
których szkolenia przeprowadzane są przez przedsiębiorcę;
3) szczegółowe wymagania dotyczące dokumentacji w zakresie ratownictwa górniczego
oraz planu ratownictwa górniczego;
4) sposoby współpracy przedsiębiorcy oraz podmiotu zawodowo trudniącego się
ratownictwem górniczym;
 5) przypadki, w których wykonuje się prace profilaktyczne;
6) sposób prowadzenia akcji ratowniczych w zależności od rodzaju i natężenia zagrożeń
występujących w ZG;
3. Obowiązki KRZG w zakresie ratownictwa górniczego? Odp. Art. 122 PGG
KRZG odpowiada za stan ratownictwa górniczego w ZG, a kierownik podmiotu zawodowo
trudniącego się ratownictwem górniczym – za stan ratownictwa górniczego w tym podmiocie.
4. Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie ratownictwa górniczego. Odp. Art. 122.6, 122.17
PGG
Przedsiębiorca jest obowiązany:
1) posiadać własne służby ratownictwa górniczego albo powierzyć realizację tego
obowiązku w całości lub części podmiotowi zawodowo trudniącym się ratownictwem
górniczym;
2) posiadać plan ratownictwa górniczego;
3) zapewnić stałą możliwość udziału w akcji ratowniczej zawodowych specjalistycznych
służb podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym;
Jeżeli występujące w ZG zagrożenia naturalne i ich natężenie nie wymagają spełnienia pkt 1, i
jeżeli nie spowoduje to pogorszenia stanu bezpieczeństwa w ZG, właściwy organ nadzoru
górniczego może, w drodze decyzji, zwolnić przedsiębiorcę z tego obowiązku w całości lub w
części. Przedsiębiorca, który uzyskał zwolnienie, jest obowiązany zabezpieczyć możliwość
prowadzenia akcji ratowniczej przez podmioty trudniące się zawodowo ratownictwem
górniczym, w sposób określony w planie ratownictwa i umowie zawartej z tym podmiotem.
5. Kto tworzy ratownictwo górnicze oraz jakie są zadania służb ratowniczych? Odp. Art.
122 PGG
Ratownictwo górnicze tworzą:
 służby ratownictwa górniczego przedsiębiorcy;
 podmioty zawodowo trudniące się ratownictwem górniczym;
Do zadań służb należy:
 niezwłoczne niesienie pomocy w przypadku zagrożenia życia i zdrowia osób
przebywających w ZG, bezpieczeństwa ruchu ZG oraz bezpieczeństwa powszechnego;
 wykonywanie prac profilaktycznych – prace te mają na celu zapobieganie
bezpośredniemu zagrożeniu bezpieczeństwa osób lub ruchu ZG;
6. Kto wchodzi w skład zawodowych specjalistycznych służb podmiotu zawodowo
trudniącego się ratownictwem górniczym? Odp. Art. 122 PGG
1) dyżurujące zawodowe zastępy ratownicze;
2) zawodowe pogotowia specjalistyczne;
3) dyżurujące zastępy dla gróp zakładów górniczych;
7. Kiedy podejmuje się akcję ratownicza? Odp. Art. 123 PGG
W przypadku wystąpienia zagrożenia życia i zdrowia pracowników ZG, bezpieczeństwa ruchu ZG
lub bezpieczeństwa powszechnego, w związku z ruchem ZG, niezwłocznie podejmuje się i
prowadzi akcję ratowniczą.
Podczas prowadzenia akcji ratowniczej, w przypadkach szczególnych, ze względu na
bezpieczeństwo załogi lub ZG, kierownik akcji ratowniczej może odstąpić od wymagań
określonych w przepisach prawa, pod warunkiem zapewnienia postępowania zgodnego z
zasadami techniki górniczej.
8. Kto prowadzi, a kto nadzoruje akcję ratowniczą? Odp. Art. 123 PGG
Akcję ratowniczą prowadzi kierownik akcji ratowniczej zgodnie z planem ratownictwa
górniczego. Nadzór nad prowadzeniem akcji ratowniczej sprawuje właściwy organ nadzoru
górniczego. W przypadku uznania, że jest ona prowadzona nienależycie, organ ten może żądać
zmiany jej kierownika lub objąć kierownictwo akcji.
 9. Kto zatwierdza oraz co określa plan ratownictwa górniczego. Odp. Art. 122 PGG,
Plan ratownictwa zatwierdza KRZG. Plan określa sposób wykonania obowiązków w zakresie
ratownictwa górniczego, w szczególności:
1) Organizację służb ratownictwa i służb pogotowia w ZG;
2) Możliwość stałego udziału w akcji ratowniczej zawodowych specjalistycznych służb
podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym
3) Niezbędne wyposażenie w sprzęt ratowniczy;
4) Sposób prowadzenia akcji ratowniczej;
10. Plan akcji przeciwpożarowej? Odp. Zał. nr 3 Ratownictwo
Plan akcji przeciwpożarowej zawiera:
1) Ustalenie granic strefy zagrożenia pożarowego i sposobu wycofania z niej osób;
2) Zakres robót, jakie należy wykonać w celu likwidacji zagrożenia pożarowego;
3) Ustalenia dotyczące środków technicznych niezbędnych do prowadzenia akcji
przeciwpożarowej oraz jej organizacji;
4) Liczbę osób zaangażowanych w kierowanie akcją przeciwpożarową i liczbę zastępów
ratowniczych do wykonania zaplanowanych robót;
5) Sposób kontroli zaplanowanych zadań;
6) Przypuszczalny czas realizacji zadań;
Plan akcji przeciwpożarowej powinien być na bieżąco korygowany i uwzględniać zmiany mogące
powstać podczas jej trwania.
11. Kopalniana stacja ratownictwa górniczego. Odp. §25, § 27 Ratownictwo
W kopalnianej stacji ratownictwa górniczego w podziemnym ZG znajdują się pomieszczenia
przeznaczone do przechowywania, konserwacji i naprawy sprzętu ratowniczego,
przeprowadzania szkolenia teoretycznego i praktycznego ratowników górniczych oraz
grupowania ratowników zmobilizowanych do akcji ratowniczej jak również do szkolenia
pracowników ZG w posługiwaniu się sprzętem ochrony układu oddechowego. KSRG sytuuje się w
pobliżu szybu zjazdowego. KSRG wyposaża się w sprzęt:
1) Ochrony układu oddechowego;
2) Ratowniczy i pomocniczy;
3) Medyczny;
4) Ochrony indywidualnej;
5) Przyrządy pomiarowe i kontrolne;
6) Odzież ochronną;
12. Gdzie powinien być trzymany PLAN RATOWNICTWA
U dyspozytora ruchu ZG.

3. PLAN RUCHU ZG
1. Na jakiej podstawie regulowany jest ruch Zakładu Górniczego? Odp. Art. 105 PGG
Ruch ZG prowadzi się w sposób zgodny z przepisami prawa, w szczególności na podstawie planu
ruchu ZG, a także zgodnie z zasadami techniki górniczej.
2. Kiedy nie sporządza się planu ruchu ZG? Odp. Art. 105 PGG
Planu ruchu nie sporządza się:
1) Jeśli koncesji udzielił starosta – w takim przypadku ruch ZG prowadzi się na podstawie
warunków określonych w koncesji;
2) Jeżeli roboty geologiczne służące poszukiwaniu lub rozpoznawaniu złóż kopalin są
wykonywane bez użycia MW na głębokości do 100m poza obszarem górniczym – w takim
przypadku ruch ZG prowadzi się na podstawie warunków określonych w koncesji albo
decyzji zatwierdzającej projekt robót geologicznych.
3. Kto sporządza Plan Ruchu ZG? Odp. Art. 108 PGG
Plan ruchu ZG sporządza przedsiębiorca, odrębnie dla każdego ZG.
4. Co powinien zawierać i co określać Plan Ruchu ZG? Odp. Art. 108 PGG, Załącznik nr 1
Rozp. Plan Ruchu
Plan ruchu powinien zawierać:
1. Podstawowe dane dotyczące przedsiębiorcy i ZG.
2. Podstawowe obiekty, maszyny i urządzenia ZG.
3. Zasilanie ZG w energię elektryczna, parę wodną, sprężone powietrze i inne media
energetyczne i wodę.
4. Charakterystyka terenu przemysłowego ZG z określeniem obiektów budowlanych
ZG..
5. Zestawienie projektowanych robót budowlanych w obiektach budowlanych ZG.
6. Składy MW – typy składów, ich lokalizacja, ilość środków strzałowych, które mogą być
przechowywane oraz sposób przechowywania.
7. Tabelaryczny opis partii złoża lub pokładów, w których będą prowadzone
eksploatacyjne roboty górnicze. W przypadku konieczności dodatkowo opis.
8. Zestawienie planowanych wyrobisk udostępniających i przygotowawczych.
9. Roboty wiertnicze i geologiczne wykonywane na potrzeby ZG.
10. Podsadzka i wykorzystanie odpadów.
11. Przewietrzanie.
12. Zagrożenia metanowe
13. Zagrożenia wyrzutami gazów i skał
14. Zagrożenia wybuchem pyłu węglowego.
15. Zagrożenia pożarowe.
16. Zagrożenia tąpaniami
17. Zagrożenia wodne i warunki hydrogeologiczne
18. Zagrożenie substancjami promieniotwórczymi
19. Zagrożenie klimatyczne.
20. Technika robót strzałowych.
21. Pokłady lub części pokładów, które mogą być podebrane, z uzasadnieniem
konieczności podbierania oraz określeniem skutków podebrania.
22. Zakres wykorzystania zasobów złoża kopaliny oraz kopaliny towarzyszącej w okresie
obowiązywania planu ruchu, w nawiązaniu do PZZ.
23. Likwidacja zbędnych ze względów technicznych i technologicznych urządzeń,
instalacji, obiektów lub wyrobisk ZG.
24. Ochrona środowiska oraz obiektów budowlanych. Zamierzenia w zakresie
zapobiegania i ograniczania szkód wyrządzonych ruchem ZG w okresie
obowiązywania planu ruchu.
25. Czynniki szkodliwe dla zdrowia w środowisku pracy. Miejsca i źródła ich
występowania. Profilaktyka.
26. Organizacja opieki lekarskiej, w tym udzielanie pierwszej pomocy przedmedycznej.
Oraz załączniki.
Plan ruchu określa:
1. Strukturę organizacyjną ZG, w szczególności przez wskazanie stanowisk osób
kierownictwa i dozoru ruchu;
2. Granice ZG;
3. Szczegółowe przedsięwzięcia niezbędne w celu zapewnienia:
- wykonania działalności objętej koncesją;
- bezpieczeństwa powszechnego;
- bezpieczeństwa pożarowego;
- bezpieczeństwa osób przebywających w ZG, w szczególności dotyczące BHP;
- racjonalnej gospodarki złożem;
- ochrony elementów środowiska;
- ochrony obiektów budowlanych;
- zapobiegania szkodom i ich naprawy;
5. Na jaki czas sporządza się plan ruchu ZG ? Art. 108 PGG
Plan ruchu ZG sporządza się na okres od 2 do 6 lat albo na cały planowany okres prowadzenia
ruchu, jeżeli jest on krótszy.
6. W jaki sposób dokonuje się zmian w planie ruchu ZG? Odp. Art. 109 PGG
Zmiany planu ruchu ZG dokonuje się w formie dodatku do planu, w trybie:
1) Przewidzianym dla zatwierdzenia planu ruchu ZG;
2) Uproszczonym – jeżeli zmiany nie dotyczą bezpieczeństwa powszechnego,
bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa osób przebywających w ZG,
bezpieczeństwa ruchu ZG, gospodarki złożem, ochrony środowiska, robót budowlanych,
ochrony obiektów budowlanych oraz zapobiegania szkodom i ich naprawy.
W przypadku dokonywania zmiany planu ruchu ZG w trybie uproszczonym:
1) Dodatek podpisuje KRZG, który realizuje plan i zatwierdza przedsiębiorca;
2) Zatwierdzone przez przedsiębiorcę dodatki ewidencjonuje się w karcie zmian;
3) Aktualną kartę zmian, wraz z zatwierdzonymi dodatkami przekazuje się do właściwego
organu nadzoru górniczego nie rzadziej niż raz na kwartał;
7. Kto opiniuje plan ruchu, a kto go zatwierdza? Odp. Art. 108.6b, 108.11 PGG
Plan ruchu wymaga opinii właściwego wójta (burmistrz, prezydent miasta). Plan zatwierdza
właściwy organ nadzoru górniczego w drodze decyzji.
8. Jaki obowiązuje termin przedstawienia do zatwierdzenia organowi nadzoru górniczego
planu ruchu i dodatku do planu ruchu ZG? Odp. Art. 108.8, 107 PGG
Wniosek o zatwierdzenie planu ruchu lub dodatku ZG przedkłada się co najmniej na 30 dni przed
dniem zamierzonego rozpoczęcia wykonywania robót.
9. Kiedy przedsiębiorca może odstąpić od realizacji planu ruchu zatwierdzonego przez
organ nadzoru górniczego? Odp. Art. 111 PGG.
Odstąpienie od zatwierdzonego planu ruchu ZG jest dopuszczalne tylko w przypadku powstania
zagrożenia bezpieczeństwa ruchu ZG lub jego części, bezpieczeństwa powszechnego lub
środowiska. W przypadku odstąpienia od zatwierdzonego planu ruchu przedsiębiorca jest
obowiązany niezwłocznie podjąć działania konieczne dla ochrony zdrowia i życia ludzkiego,
zabezpieczenia obiektów ZG, bezpieczeństwa powszechnego i ochrony środowiska. Działania te
nie mogą być niezgodne z zasadami techniki górniczej oraz zasadami BHP. O dokonanym
odstąpieniu przedsiębiorca niezwłocznie powiadamia właściwy organ nadzoru górniczego oraz
organ opiniujący lub uzgadniający. W uzasadnionych przypadkach właściwy organ nadzoru
górniczego może, w drodze decyzji, która podlega natychmiastowemu wykonaniu, określić
sposób, zakres i termin wykonania obowiązków, o których mowa wyżej.

4. ROBOTY GÓRNICZE
1. Na podstawie jakich dokumentów prowadzi się roboty górnicze? Odp. § 34 BHP
Roboty górnicze prowadzi się na podstawie dokumentacji uwzględniającej warunki geologiczne i
górnicze, w skład której wchodzą:
1) Projekt techniczny eksploatacji złoża, pokładu lub ich części;
2) Plan ruchu ZG;
3) Projekty techniczne lub technologie wykonywania robót;
2. Jakie dokumenty są potrzebne aby móc prowadzić eksploatację.
Projekty techniczne eksploatacji, plan ruchu, dokument bezpieczeństwa, plan ratownictwa,
kompleksowy projekt eksploatacji dla III st. Zg. Tąpaniami.
3. Kiedy następuje wstrzymanie robót górniczych? Odp. Art. 119.3 PGG
W przypadku powstania stanu zagrożenia życia lub zdrowia osób przebywających w ZG,
niezwłocznie wstrzymuje się prowadzenie ruchu w strefie zagrożenia, wycofuje się ludzi w
bezpieczne miejsce i podejmuje niezbędne działania, w tym środki dostępne w celu usunięcia
stanu zagrożenia.
4. Jakie są obowiązki każdej osoby, która spostrzeże zagrożenie w ruchu ZG? Odp. Art.
119.1 PGG
Kto spostrzeże zagrożenie dla ludzi, ZG lub jego ruchu, uszkodzenie albo nieprawidłowe działanie
urządzeń tego zakładu, jest obowiązany niezwłocznie ostrzec osoby zagrożone, podjąć środki
dostępne w celu usunięcia niebezpieczeństwa oraz zawiadomić o niebezpieczeństwie najbliższą
osobę kierownictwa lub dozoru ruchu.
5. Jakie roboty mogą być wykonywane w miejscu, gdzie powstało zagrożenie ruchu ZG?
Odp. § 25 BHP
W miejscach, w których powstało zagrożenie dla bezpieczeństwa ruchu ZG lub pracowników,
wykonuje się wyłącznie prace związane z usuwaniem zagrożenia przez pracowników
posiadających odpowiednie kwalifikacje pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu ZG.
Ponowne podjęcie pracy jest dopuszczalne po stwierdzeniu, przez osobę dozoru ruchu, usunięcia
zagrożenia.
6. Co powinna zrobić przed rozpoczęciem pracy osoba wykonująca roboty górnicze oraz
jak powinna się podczas nich zachowywać? Odp. § 18, 44.4 BHP
Pracownik sprawdza, w zakresie swoich kompetencji, warunki w miejscu pracy, w szczególności
techniczne środki bezpieczeństwa oraz narzędzia. Przed przystąpieniem do wykonywania prac w
ZG wydobywającym rudy miedzi w wyrobiskach górniczych, w których zlokalizowane są
stanowiska pracy lub zespół urządzeń, który w ramach powierzonych pracownikom czynności
podlega przeglądom, pracownicy wykonują podstawową obrywkę ręczną oraz usuwają luźne
bryły skalne ze stropu i ociosów wyrobiska na warunkach i zasadach określonych przez KRZG.
7. Projekt techniczny eksploatacji? Odp. § 36 oraz
Dla każdego jeszcze nieeksploatowanego złoża (pokładu) lub jego części, przed rozpoczęciem
robót górniczych, opracowuje się projekt techniczny eksploatacji PTE.
PTE zawiera w szczególności:
1) Charakterystykę złoża (pokładu) wraz z niezbędnymi dokumentami kartograficznymi;
2) Uwarunkowania powierzchniowe;
3) Sposoby udostępniania i przygotowania złoża (pokładu) do wybierania;
4) Systemy wybierania złoża;
5) Sposób:
- przewietrzania;
- zabezpieczenia przed występującymi zagrożeniami, dostosowany do rodzajów i stopnia
nasilenia występujących zagrożeń;
- odwadniania;
6) schematy odstawy urobku, transportu materiałów i osób;
7) schemat zasilania w energię oraz układ rurociągów wodnych, przeciwpożarowych, sprężonego
powietrza, podsadzkowych i innych;
8) określenie sposobu doprowadzenia energii, w szczególności elektrycznej, wraz z
rozplanowaniem sieci;
9) systemy łączności oraz sygnalizacji alarmowej;
PTE zatwierdza KRZG.
 8. Kiedy wykonuje się projekt techniczny wraz z technologią wykonywania robót? Odp. §
38 BHP
Dla robót górniczych przed rozpoczęciem:
1) Drążenia;
2) Eksploatacji;
3) Zbrojenia;
4) Likwidacji;
5) Wprowadzania wód do wyrobisk górniczych i zrobów lub odwadniania podziemnych
zbiorników wodnych;
6) Wiercenia – w przypadku otworów dłuższych niż 10m
- opracowuje się projekty techniczne wraz z technologią wykonywania robót.
Projekt techniczny zawiera w szczególności:
1) Mapę wyrobisk górniczych z naniesieniem przewidywanych robót górniczych i
planowanych strat w zrobach;
2) Niezbędne przekroje i profile geologiczne i dane mierniczo – geologiczne, w tym
parametry geomechaniczne skał, niezbędne dla doboru obudowy;
3) Charakterystykę zagrożeń naturalnych, spodziewanych zaburzeń geologicznych,
wynikających z dotychczas prowadzonych robót górniczych w ZG, z uwzględnieniem
robót prowadzonych w sąsiednich ZG;
4) Sposoby zabezpieczenia przed zagrożeniami;
5) Rodzaj i typ obudowy;
6) Sposób przewietrzania;
7) Rodzaj i typ maszyn, urządzeń, instalacji, materiałów, wyrobów z tworzyw sztucznych
oraz środków strzałowych i sprzętu strzałowego, stosowanego w wyrobisku górniczym;
8) Schematy odstawy urobku, transportu materiałów i osób;
9) Sposób odwadniania;
10) Schemat zasilania w energię oraz układ rurociągów wodnych, przeciwpożarowych,
sprężonego powietrza, podsadzkowych i innych;
11) Opis systemów łączności i alarmowania oraz sygnalizacji wraz z rozplanowaniem sieci;
12) Wpływ likwidowanych wyrobisk na sąsiednie partie pokładów i sąsiednie ZG;
13) Technologię wykonywania robót;
14) Zasady organizacji pracy i nadzoru robót, w tym częstotliwość przeprowadzania kontroli
przez osoby kierownictwa i dozoru ruchu;
Projekty techniczne i technologie wykonywania robót są zatwierdzane przez KRZG.
9. Kompleksowy projekt techniczny eksploatacji: kiedy się go sporządza oraz co zawiera?
Odp. § 37
Dla złoża (pokładu) lub jego części, zaliczonych na podstawie odrębnych przepisów do
odpowiedniego stopnia zagrożenia tąpaniami, opracowuje się kompleksowy projekt eksploatacji.
Wymaga on pozytywnej opinii zespołów do rozpoznawania i zwalczania zagrożeń występujących
w ruchu ZG i jest zatwierdzany przez KRZG. Sporządza się go w co najmniej dwóch
egzemplarzach, z czego jeden przekazuje się właściwemu organowi nadzoru górniczego przed
planowanym rozpoczęciem robót. Zawiera w szczególności:
1) Charakterystykę złoża (pokładu) wraz z niezbędnymi dokumentami kartograficznymi;
2) Sposób udostępnienia i przygotowania złoża (pokładu) do wybierania;
3) Zakres i kolejność wybierania, na okres od 3 do 6 lat oraz kierunki wybierania na okres
następnych 3 do 5 lat, z uwzględnieniem złóż (pokładów) niezagrożonych tąpaniami,
jeżeli roboty górnicze w nich prowadzone będą miały wpływ na złoża (pokłady)
zagrożone tąpaniami;
4) Charakterystykę stosowanych systemów eksploatacji;
 5) Sposób koordynacji projektowanych robót górniczych z robót górniczych z robotami w
sąsiednich ZG;
6) Prognozę zagrożenia tąpaniami i wstrząsami, w okresie obowiązywania projektu;
7) Ocenę stanu pozostałych zagrożeń naturalnych, w tym skutków ich współwystępowania;
8) Wyposażenie i możliwości pomiarowe kopalnianej stacji geofizyki górniczej (w tym
projekt dostosowania geometrii sieci sejsmologicznej do planowanych robót górniczych);
9) W ZG wydobywających rudy miedzi: lokalizację komór funkcyjnych w sąsiedztwie pól
eksploatacyjnych; określenie planowanych działań profilaktycznych w przypadku wzrostu
zagrożenia tąpaniami;
Zmiany w projekcie wymagają pozytywnej opinii zespołu i zatwierdzenia przez KRZG.
10. Proszę podać 2 definicje zawału i komu się to zgłasza i dlaczego? Odp. § 44.2 i 3 BHP
Przez zawał w wyrobisku rozumie się niezamierzone, grawitacyjne przemieszczenie się do
wyrobiska mas skalnych lub kopaliny ze stropu albo ociosów w stopniu powodującym
niemożność przywrócenia pierwotnej funkcji wyrobiska w czasie krótszym niż 8 godzin.

Przez zawał w wyrobisku wykonanym w obudowie kotwowej w ZG wydobywających rudy miedzi

oraz cynku i ołowiu rozumie się niezamierzone, grawitacyjne przemieszczenie się do wyrobiska
mas skalnych na skutek opadu skał stropowych na wysokość równą lub większą od długości
kotwi obudowy podstawowej, powodujące całkowitą lub częściową utratę funkcjonalności lub
bezpieczeństwa użytkowania wyrobiska.
11. Do oddziałów eksploatujących partie złóż rud miedzi w warunkach specjalnych zalicza
się oddziały?
1) O nachyleniu powyżej 15°;
2) W filarze o szerokości poniżej 350m;
3) W warunkach zagrożenia:
a) Tąpaniami II stopnia;
b) Wodnego III stopnia;
4) W których wystąpiło tąpnięcie, zawał lub wdarcie wody;
5) Zaprojektowane z zastosowaniem niestosowanego dotychczas w danym ZG systemu
wybierania lub odmiany tego systemu.
12. Dla jakich otworów wiertniczych wyznacza się filar bezpieczeństwa? Odp. § 47 BHP
Dla otworów, które stanowią lub mogą stanowić zagrożenie, a których nie można zlikwidować.
Filary są zatwierdzane i likwidowane przez KRZG.
13. Jakie mamy otwory wiertnicze? Odp. § 48 - 63 BHP
Wyróżnia się następujące rodzaje otworów wiertniczych:
- badawcze: dla głębienia szybów; z wyrobisk górniczych;
- mrożeniowe;
- wielkośrednicowe (ponad 500 mm);
- metanowe;
14. Kto wyznacza miejsce rozpoczęcia, kierunek oraz nachylenie drążonego wyrobiska? 89 BHP
Miejsce rozpoczęcia, kierunek drążenia oraz nachylenie wyznacza służba mierniczo –
geologiczna.
15. Do czyich obowiązków należy kontrolowanie prawidłowości prowadzenia wyrobiska
górniczego? 89 BHP
Kierunek drążenia wyrobiska, w tym nachylenie, powinny być kontrolowane przez:
- przodowego lub operatora wiertnicy;
Osoby dozoru ruchu, z częstotliwością ustaloną przez KRZG;
16. Jaka powinna być wysokość wyrobiska korytarzowego? 90 BHP
Nie mniej niż 1,8m.
 17. Jakie wymagania musi spełniać wyrobisko, w którym odbywa się ruch pieszych, a
nachylenie wyrobiska jest większe od 12°, 25° oraz od 45°. Odp. § 91, 92, 93 BHP
Wyrobisko o nachyleniu większym niż 12° wyposaża się w schody i poręcze umożliwiające
przejście osób. O nachyleniu większym niż 45° wykonuje się osobny przedział drabinowy z
pomostami spoczynkowymi. O nachyleniu większym niż 25° wyposaża się w trakcie drążenia w:
1) Przedział odstawczy;
2) Przedział umożliwiający przejście osób, zabezpieczony przed wpadnięciem do niego
urobku lub innych materiałów;
3) Urządzenie łączności lokalnej między wejściem do tego wyrobiska i przodkiem w
wyrobisku o długości większej niż 20m;
Prace w przodku przerywa się w trakcie przechodzenia osób.
18. Służba dyspozytorska. Odp. § 9 BHP
W ZG organizuje się służbę dyspozytorską, wyposażoną w odpowiednie środki techniczne, która
na bieżąco kontroluje ruch tego zakładu i stan bezpieczeństwa pracy. W skład służby
dyspozytorskiej wchodzą dyspozytorzy ruchu ZG posiadający stwierdzone kwalifikacje osoby
wyższego dozoru ruchu w specjalności górniczej. Organizacja i zakres działania służby jest
ustalana przez KRZG.
19. Obowiązki każdej osoby kierownictwa i dozoru ruchu zakładu górniczego?
Każda osoba kierownictwa i dozoru ruchu zobowiązana jest do przestrzegania ustalonego dla niej
i zatwierdzonego przez KRZG zakresu czynności, szczegółowo określającego jej obowiązki,
uprawnienia i zakres odpowiedzialności. Osoby te powinny organizować i prowadzić pracę, w
sposób zapewniający bezpieczeństwo pracowników, ZG i środowiska oraz informować
podległych im pracowników o przepisach i zasadach bezpiecznego wykonywania prac. Powinny
zapoznać się z planem ratownictwa i dokumentem bezpieczeństwa.
20. Za co odpowiedzialny jest KRZG? Odp. § 7, 13, 14 BHP
Ruch ZG jest organizowany i prowadzony przez KRZG, który w szczególności:
1) Ustala zakresy działania poszczególnych działów ruchu ZG oraz służb specjalistycznych
ZG, a w szczególności:
a) Koordynacji prac wykonywanych przez poszczególne działy ruchu ZG i służby
specjalistyczne oraz prac wykonywanych przez podmioty zewnętrzne;
b) Wykonywania nadzoru nad pracami, o których mowa w pkt. A;
c) Używania maszyn i urządzeń w ZG;
2) Dokonuje właściwego oraz zgodnego z przeznaczeniem doboru maszyn, urządzeń,
materiałów, środków i substancji chemicznych, wyrobów z tworzyw sztucznych oraz
środków strzałowych i sprzętu strzałowego w sposób uniemożliwiający powstanie
zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia osób oraz środowiska;
3) Ustala sposób kontroli stanu wyrobisk oraz obiektów i urządzeń ZG w dni wolne od pracy;
4) Ustala sposób przekazywania pracownikom instrukcji, technologii i regulaminów
sporządzonych na podstawie rozporządzenia oraz innych przepisów dotyczących BHP;
21. Obowiązki sztygara zmianowego. Odp. § 43 BHP
Osoby dozoru ruchu prowadzące roboty górnicze na danej zmianie:
1) Ustalają prace tak, aby były prowadzone w sposób bezpieczny dla pracowników, ZG i
środowiska;
2) Posiadają przy sobie mapę wyrobisk, którą uzupełniają danymi o sytuacji prowadzonych
wyrobisk, z oznaczeniem napotkanych zagrożeń;
3) Zgłaszają niezwłocznie służbie mierniczo – geologicznej ZG zmiany warunków
geologicznych i wodnych, napotkane w trakcie prowadzenia robót górniczych;
 4) Wyznaczone osoby dozoru ruchu ( przez KRZG) w okresach miesięcznych sporządzają
szkice sztygarskie, na podstawie których służba miernicza i geologiczna wykonują
pomiary uzupełniające i aktualizujące mapy górnicze. Na szkicach przedstawia się:
a) Aktualną sytuację górniczą;
b) Zmiany warunków geologicznych;
c) Miejsca zaistnienia tąpnięć, zawałów, wycieków i pożarów;
d) Tamy trwałe, korki i pasy podsadzkowe, miejsca lokowania mieszanin doszczelniających;
e) Wyrobiska zlikwidowane;
22. Obowiązki osoby dozoru ruchu oddziału po zakończeniu pracy na danej zmianie? Odp.
§ 22 BHP
Osoby dozoru ruchu po zakończeniu zmiany wpisują do ewidencji:
1) Liczbę pracowników, którzy wyjechali na powierzchnię;
2) Pracowników, którzy pozostali w wyrobisku, podając ich nazwiska, numery
identyfikacyjne, miejsca wykonywania pracy i przewidywany czas wyjazdu;
3) Osób dozoru ruchu ZG (imię i nazwisko), które przejęły nadzór nad pracownikami, o
których mowa w pkt 2;
23. Kiedy stosuje się systemy wybierania z podsadzką?
Systemy wybierania z podsadzką stosuje się przy eksploatacji złóż rud miedzi powyżej 7 m.
24. W jaki sposób należy wykonywać podsadzanie wyrobisk lub doszczelnianie zrobów?
Odp. § 130 BHP
Podsadzanie wyrobisk i wykorzystanie odpadów w podziemnych wyrobiskach górniczych
wykonuje się w sposób niepowodujący zagrożenia dla osób wykonujących czynności podsadzania
oraz dla osób wykonujących pracę w sąsiednich wyrobiskach, w szczególności usytuowanych
poniżej podsadzanego wyrobiska lub doszczelnianych zrobów. Stosowanie do podsadzania lub
wykorzystania w podziemnych wyrobiskach górniczych odpadów i materiałów, które mogą mieć
szkodliwy wpływ na środowisko lub na bezpieczeństwo i zdrowie osób wykonujących czynności
podsadzania, jest niedopuszczalne.
25. Jakie wyrobiska podlegają kontroli i kiedy?
Wyrobiska, w których nie wykonano obudowy, kontroluje się z częstotliwością określoną przez
KRZG.
26. Jak prowadzić eksploatację aby nie powodować dodatkowych naprężeń?
Przy prowadzeniu robót górniczych:
1) Stosuje się właściwy system wybierania i odpowiednią technologię urabiania;
2) W oddziałach eksploatacyjnych doprowadza się caliznę na frontach eksploatacyjnych do
stanu odprężonego poprzez odpowiednie do właściwości wytrzymałościowych skał złoża i
występującego stanu naprężeń rozcinanie tej calizny wyrobiskami;
3) W caliźnie na frontach eksploatacyjnych utrzymuje się odpowiednie wyprzedzenie
względem siebie przodków wyrobisk (pasów, komór) zgodnie z przyjętą technologią
prowadzenia robót,
4) Rozcina się wyrobiskami sztywne filary i caliznę celem doprowadzenia ich do stanu
pokrytycznego;
5) Odpręża się górotwór robotami strzałowymi, technologicznymi lub specjalnymi z
zastosowaniem odpowiedniej ilości MW, skoncentrowanymi co do miejsca i czasu;

W złożu lub jego części zagrożonym tąpaniami eksploatacja powinna być prowadzona w sposób
zapobiegający koncentracji naprężeń w górotworze przez:
1) Stosowanie frontów eksploatacyjnych o odpowiednio dobranych długościach oraz
wyrównanej linii rozcinki calizny i linii likwidacji filarów międzykomorowych;
 2) Utrzymywanie, określonego w projekcie technicznym, kąta rozwartego pomiędzy linią
rozcinki a linią zrobów sąsiednich pól, z zachowaniem wyprzedzenia rozcinką na odcinku
frontu przy zrobach co najmniej o jeden pas w stosunku do pozostałych części frontu;
3) Dobór odpowiednich wymiarów filarów międzykomorowych do miąższości i własności
złoża oraz skał otaczających;
4) Utrzymywanie właściwej dla danych warunków i przyjętego systemu eksploatacji
odległości między linią likwidacji filarów międzykomorowych a linią calizny na froncie;
5) Prawidłowe kierowanie stropem;
6) Wykonywanie tylko niezbędnych wyrobisk przygotowawczych;
27. Za co odpowiada kierownik działu górniczego?
 za dobór obudowy;

 za podejmowanie decyzji w sprawie prowadzenia robót strzałowych w rejonach gdzie są

zaburzenia tektoniczne;

5. WENTYLACJA i KLIMATYZACJA
1. Skład atmosfery kopalnianej?
Atmosfera kopalniana jest to mieszanina powietrza atmosferycznego z wszelakimi gazami
pochodzenia naturalnego i technologicznego, które dopływają do powietrza.
Tlen – 21%
Azot – 78%
Argon – 0,9%
Dwutlenek węgla – 0,03%
Wodór – 0,01%
plus gazy szlachetne Hel, ksenon, neon
2. NDSy , których już nie ma
Wszystkie użytkowane wyrobiska i pomieszczenia przewietrza się w taki sposób, aby zawartość
tlenu w powietrzu kopalnianym nie była mniejsza niż 19% objętościowo, a stężenia gazów w
powietrzu nie były większe niż:
CO2 – 1%;
CO – 26ppm;
NO – 2,6ppm;
SO2 – 0,75ppm;
H2S – 7ppm;
3. Progi temperaturowe które określają czas pracy (na 6h i 8h)?
Jeśli nie występuje zagrożenie klimatyczne, to obowiązuje pełny wymiar czasu pracy. Jeśli
wchodzimy w I stopień zagrożenia klimatycznego (temperatura sucha > 28 st lub intensywność
chłodzenia < 11 katastopni wilgotnych lub TZK > 26 st) to skracamy czas pracy do 6 h.
4. Wymienić sposoby przewietrzania
1. Wentylacja naturalna – poprzez zjawisko depresji naturalnej, niedozwolone gdyż prądy
powietrza są niestabilne i nie można w żaden sposób nad nimi panować;
2. Wentylacja główna – przepływ powietrza przez wyrobiska górnicze wywołany jest pracą
wentylatorów głównych. Ślepe wyrobiska przewietrzane są przez dyfuzję.
3. Wentylacja odrębna – wszystkie wyrobiska, których nie da się przewietrzyć przy pomocy
wentylatorów głównych, a przewietrzanie przez dyfuzję jest zabronione, muszą być
przewietrzane za pomocą wentylacji odrębnej:
- za pomocą wentylatorów wolnostrumieniowych;
- za pomocą wentylatorów lutniowych z zabudowanym lutniociągiem
a) ssąca;
 b) tłocząca;
c)kombinowana;
5. Przewietrzanie wyrobisk ślepych
 za pomocą wentylatorów lutniowych z zabudowanym lutniociągiem;
 za pomocą wentylatorów wolnostrumieniowych;
 przez dyfuzję;
6. Przewietrzanie przez dyfuzję Odp. 190 BHP
Dyfuzja – wzajemne przenikanie się cząstek gazów
Przewietrzanie wyrobiska przez dyfuzję jest dopuszczalne, gdy długość tego wyrobiskanie jest
większa niż:
1) w polach niemetanowych lub polach metanowych I kategorii zagrożenia metanowego:
a) 10m – przy nachyleniu wyrobiska nie większym niż 10 st po wzniosie lub upadzie;
b) 6m – przy nachyleniu większym niż 10 st;
2) 2m – w polach metanowych II – IV kategorii zagrożenia metanowego;
W ZG wydobywających kopalinę niepalną przewietrzanie przez dyfuzję wyrobisk dłuższych od
ustalonych jest dopuszczalne za zgodą KRZG.
7. Przewietrzanie za pomocą pomocniczych urządzeń wentylacyjnych (wentylatory
wolnostrumieniowe) Odp. 189 bhp
Dopuszcza się przewietrzanie wyrobiska za pomocą pomocniczych urządzeń wentylacyjnych, w
przypadku gdy długość tego wyrobiska nie jest większa niż:
 w polach niemetanowych lub w I kategorii zagrożenia metanowego
a) 15m – przy nachyleniu nie większym niż 10 st we wzniosie i upadzie;
b) 10m – przy nachyleniu większym niż 10 st;
W przypadku ZG wydobywających kopalinę niepalną, w których nie ma zagrożenia metanowego
KRZG może zezwolić na przewietrzanie wyrobisk o długościach nie większych niż:
a) 60 m – w przypadku zastosowania wentylatora wolnostrumieniowego, umieszczonego w wolnym
przekroju wyrobiska z opływowym prądem powietrza, wytwarzającego strugę strumienia na
odległość nie mniejszą niż 45m;
b) 30 m – w przypadku zastosowania wentylatora wolnostrumieniowego, umieszczonego w wolnym
przekroju wyrobiska z opływowym prądem powietrza, wytwarzającego strugę strumienia na
odległość nie mniejszą niż 15m;
8. Omówić rygory dla przewietrzania z wykorzystaniem wentylacji lutniowej Odp. 191
bhp
Przewietrzanie za pomocą lutniociągu może być ssące, tłoczące lub kombinowane.
Odległości lutniociągu od czoła przodka wynosi nie więcej niż:
 w polach niemetanowych i niezagrożonych wyrzutami gazów i skał – 10m;
 w polach metanowych i zagrożonych wyrzutami gazów i skał :
a) ssącej 6m;
b) tłoczącej 8m;
KRZG może wyrazić zgodę na zwiększenie odległości do 15m w polach niemetanowych i
niezagrożonych wyrzutami gazów i skał pod warunkiem zastosowania wentylacji tłoczącej.
W wyrobiskach drążonych kombajnami:
1) odległość lutniociągu ssącego od czoła przodka wynosi nie więcej niż:
- przy wentylacji ssącej – 3m;
- przy wentylacji ssącej dla kopalin niepalnych i w polach niemetanowych – 6m
- przy wentylacji kombinowanej – 6m;
2) odległość lutniociągu tłoczącego od czoła przodka wynosi nie więcej niż:
- w polach niemetanowych – 10 m;
- w polach metanowych – 8m;
- przy wentylacji kombinowanej – 12m;
W szybach i szybikach:
1) przy wentylacji ssącej – 2√s;
2) przy wentylacji tłoczącej lub kombinowanej - 4√s;
W przypadku zastosowania w ZG wydobywających rudy miedzi, cynku i ołowiu systemu
komorowo – filarowego dopuszcza się wyprowadzenie lutniociągu do przepływającego prądu
powietrza na odległość uniemożliwiającą występowanie recyrkulacji powietrza.
Prędkość przepływu powietrza w wyrobiskach przewietrzanych za pomocą lutniociągów wynosi
nie mniej niż 0,15 m/s w polach niemetanowych i w I kat. zagrożenia metanowego.
9. Rodzaje tam wentylacyjnych.
a) ze względu na przeznaczenie:
TWO – tamy wentylacyjne oddzielające – oddzielają dwa różne prądy powietrza; lub budowane
w wyrobiskach, gdzie niepożądany jest przepływ powietrza, a odbywa się tam ruch maszyn lub
osób. W normalnych warunkach tama jest zamknięta.
TB – tama bezpieczeństwa – budowane jako przejezdne, głównie na podszybiach szybów
wdechowych; na wlotach i wylotach z rejonów wentylacyjnych (KMW, k. paliw, k. pomp, KMC
itp.) oraz na połączeniach różnych sieci i podsieci wentylacyjnych. W normalnych warunkach
powinne być otwarte i zabezpieczone przed samozamknięciem się.
TR – tamy regulacyjne – budowane wyłącznie w prądach wlotowych i służą do regulacji ilości
powietrza dopływającego do danego rejonu wentylacyjnego. Powinny być wyposażone w
okienka regulacyjne przez które przepływa określona ilość powietrza.
Tamy izolacyjne – budowane jako tamy pełne, w celu izolacji starych zrobów, zawałów, wyrobisk
nieczynnych lub w celu izolacji wyrobisk łączących dolotowy prąd powietrza od wylotowego.
10. Co to są katastopnie wilgotne oraz jak się je wyznacza, co trzeba mieć, aby je zmierzyć?
Katastopień – jednostka ilości energii cieplnej, która jest odbierana z powierzchni 1 cm 2 w 1
sekundzie przy temperaturze 36,5°C. Możemy wyznaczyć je w trojaki sposób: zmierzyć
bezpośrednio katatermometrem; wyznaczyć ze wzoru lub odczytać z nomogramu na podstawie
innych parametrów (temp., prędkość).
11. W jaki sposób wyznacza się intensywność przewietrzania
J.w. Katatermometrem mierzymy czas w jakim temperatura spada z 38 st do 35, a następnie
dzielimy wynik przez stałą katatermometru.
12. Dla jakich wyrobisk wykonuje się projekt wentylacji lutniowej i co on zawiera?
Dla wyrobisk ślepych, których długość uniemożliwia przewietrzanie przez dyfuzję. Dla
wyrobiska przewietrzanego za pomocą wentylacji lutniowej opracowuje się projekt
wentylacji lutniowej, który zawiera:
1) Kategorię zagrożeń naturalnych partii złoża lub pokładu, w której będzie wykonane
wyrobisko;
2) Prognozowaną metanowość bezwzględną wyrobiska w [m3CH4/min];
3) Krytyczny czas potencjalnej przerwy w przewietrzaniu;
4) Temperaturę pierwotną skał;
5) Docelową długość wyrobiska;
6) Powierzchnię poprzeczną przekroju w świetle obudowy;
7) Sposób drążenia wyrobiska;
8) Maksymalną ilość MW odpalanego jednocześnie w [kg];
9) Wyposażenie przodka w urządzenia do schładzania powietrza, zwalczania zapylenia i
hałasu;
10) Rodzaj wentylacji lutniowej oraz rodzaj i średnicę lutni, długość lutniociągu;
11) Typ i parametry punktu pracy wentylatora, wydajność i spiętrzenie;
12) Sprawność lutniociągu w [%];
13) Ilość powietrza w:
 a) Prądzie opływowym;
b) Przodku wyrobiska;
14) Schemat wentylacji lutniowej i lokalizacji czujników stanu przewietrzania wyrobiska;
15) Sposób zawieszenia lutniociągów wraz z wentylatorami do obudowy wyrobisk;
W projekcie wen. Lutniowej przyjmuje się wartość maksymalną ilości powietrza
doprowadzanego do przodka wyrobiska, wynikającą z obliczeń uwzględniających:
1) Utrzymanie w wyrobisku wymaganego składu oraz wymaganej prędkości i temp.
Powietrza;
2) Zwiększanie się oporu lutniociągu – w przypadku zainstalowania w nim urządzeń
odpylających lub chłodzących;
13.Zawartość metanu przy której należy przerwać pracę w kopalni KGHM ?
>0,1%
14. Maksymalne wartości prądów powietrza:
1) 5 m/s – w wyrobiskach wybierkowych;
2) 8 m/s – w wyrobiskach korytarzowych; 10 m/s – gdy nie odbywa się regularny ruch ludzi;
3) 12 m/s – w szybach i szybikach podczas jazdy ludzi;
15. Jaka ilość powietrza powinna być doprowadzana do wyrobisk?
Taka, aby zapewnić utrzymanie wymaganego składu powietrza i temperatury.
16. Jakie czynności należy wykonać w przypadku przekroczenia najwyższych dopuszczalnych
stężeń gazów szkodliwych dla zdrowia, a także w przypadku przekroczenia najwyższych
dopuszczalnych stężeń chwilowych tych gazów
Niezwłocznie wycofuje się ludzi, a wejścia do zagrożonego rejonu / wyrobiska zabezpiecza się. W
miejscach tych wykonuje się wyłącznie prace z zakresu ratownictwa górniczego i
przeciwpożarowego.
17. Jakie czynności należy wykonać w przypadku przekroczenia najwyższych dopuszczalnych
stężeń pyłów szkodliwych dla zdrowia? Odp. 228.1 BHP
W przypadku stwierdzenia na stanowiskach pracy przekroczenia NDS pyłów w powietrzu
stosuje się środki techniczne lub dokonuje się zmian technologicznych i organizacyjnych w
celu osiągnięcia dopuszczalnych wartości stężeń pyłów w powietrzu.
Pracowników zatrudnionych na stanowiskach pracy, na których występuje zagrożenie
pyłami:
1) Wyposaża się w odpowiednie środki ochrony indywidualnej dróg oddechowych
dostosowane do występującego zagrożenia;
2) Szkoli się w zakresie zasad stosowania środków ochrony;
18. Jaka winna być min. prędkość powietrza w wyrobiskach w polach metanowych, a jaka w
przypadku zainstalowania w nich trakcji elektrycznej przewodowej. Czy wartości te dotyczą
także komór
Prędkość prądu powietrza w wyrobiskach w polach metanowych, z wyjątkiem komór, nie może być
mniejsza niż 0,3 m/s, a wyrobiskach z trakcją elektryczną przewodową w tych polach – nie mniejsza
niż 1m/s. Mniejsze prędkości powietrza dopuszcza się jedynie w wyrobiskach, w których zabudowane
są śluzy wentylacyjne, pod warunkiem zapewnienia wymaganego składu powietrza
19. Gdzie powinno być zainstalowane urządzenie sygnalizujące światłem zniżkę ciśnienia
barometrycznego i w jakich pomieszczeniach powinien znajdować się barograf Odp. 148, 149
BHP
Pomieszczenia dyspozytora ruchu ZG, kierownika działu wentylacji oraz kierownika KSRG
wyposaża się w barograf.
Na nadszybiu szybu zjazdowego instaluje się urządzenie sygnalizujące czerwonym światłem
zniżkę ciśnienia barometrycznego.
20. Po jakim czasie w przypadku zatrzymania wentylatora głównego winien zostać
uruchomiony wentylator rezerwowy, a w jakim okresie czasu należy wykonać zmianę kierunku
przepływu powietrza (rewersję) na wentylatorze Odp. 152, 158.2 BHP
Przy wentylatorze głównym lub zespole wentylatorów głównych instaluje się główny wentylator
rezerwowy, którego uruchomienie będzie możliwe w ciągu 10 minut od wyłączenia wentylatora
głównego lub zespołu wentylatorów głównych. Urządzenia służące do zmiany kierunku
przepływu powietrza utrzymuje się w stanie umożliwiającym taką zmianę w czasie nie dłuższym
niż 20 min.
21. Jakie czynności należy podjąć w wypadku awaryjnej przerwy w ruchu wentylatora
głównego, trwającej pow. 20 min Odp. 161, 162 BHP
W przypadku awaryjnej przerwy w pracy wentylatora głównego i braku możliwości uruchomienia
wentylatora rezerwowego:
1) Wstrzymuje się prowadzenie robót;
2) Wyłącza się urządzenia w polach metanowych II – IV kategorii zagrożenia metanowego;
3) Wyprowadza się ludzi w kierunku szybów wdechowych lub na powierzchnię;
Przerwy w pracy wentylatora głównego automatycznie sygnalizuje się w dyspozytorni ZG,
dokumentując jednocześnie czas trwania przerw oraz przyczyny ich wystąpienia.
22. Ile przodków można przewietrzać jednym prądem powietrza i pod jakim warunkiem
Dopóki skład powietrza i temperatura na to pozwala.
23. Jaka powinna być max. długość ściany lub łączna długość ścian przewietrzanych jednym
niezależnym prądem powietrza. Czy istnieje możliwość zwiększenia tej odległości – jeżeli tak to
na jakich warunkach
24. Jakie wyrobiska komorowe w kopalni muszą być przewietrzane niezależnymi prądami
powietrza
Niezależnymi prądami powietrza przewietrza się:
1) Składy MW;
2) Komory:
a) Pomp głównego odwadniania;
b) Rozdzielni elektrycznych średniego napięcia zasilających urządzenia głównego
odwadniania;
c) Ładowni akumulatorów;
Ilość powietrza przepływającego przez komory uniemożliwia powstanie wybuchowej mieszaniny
wydzielających się gazów lub par szkodliwych dla zdrowia.
25. W jakich wypadkach powietrze może być prowadzone na upad
Sprowadzanie powietrza wyrobiskiem na upad dozwolone jest w przypadku, gdy średni upad
wyrobiska wynosi:
a) mnij niż 5º;
b) 5 – 10º, jeśli prędkość powietrza jest większa niż 0,5 m/s;
c) powyżej 10º – na zasadach określonych przez KRZG na podstawie opinii rzeczoznawcy;
26. Czy wolno stosować regulację przewietrzania przez zastosowanie wentylatorów
pomocniczych lub tam wentylacyjnych zabudowanych w grupowych prądach powietrza
lub w rejonowych prądach zużytego powietrza
Jest dopuszczalne zastosowanie wentylatorów umieszczonych w wolnym przekroju wyrobiska.
Regulacja przewietrzania z zastosowaniem wentylatorów lub tam regulacyjnych zabudowanych
w grupowych prądach powietrza lub rejonowych prądach powietrza odprowadzanego do szybu
wydechowego jest dopuszczalna za zgodą KRZG, który określa warunki jej prowadzenia.
27. Czy dozwolona jest budowa tam wentylacyjnych na drogach przewozu
lokomotywowego lub głównego transportu pojazdami oponowymi
Tak, jest dozwolona. Drzwi w tamach wentylacyjnych zabudowanych na drogach przewozu
lokomotywowego lub przewozu z napędem własnym oraz głównego transportu samojezdnymi
maszynami górniczymi są otwierane i zamykane mechanicznie i automatycznie. W ZG
wydobywających kopaliny niepalne, w których nie występuje zagrożenie metanowe usytuowanie
takich tam jest określane przez KRZG.
28. Kto może wprowadzać zmiany w rozprowadzaniu powietrza i regulacji przewietrzania
Kierownik działu wentylacji, za zgodą KRZG, wprowadza zmiany w sieci wentylacyjnej i regulacji
przewietrzania, które nanosi na mapy przewietrzania i schematy wentylacyjne. Zmiany w sieci
wentylacyjnej i regulacji przewietrzania powodujące zmiany sposobu wycofania załogi drogami
ucieczkowymi, nanosi się na mapy przewietrzania i schematy wentylacyjne znajdujące się w
planie ratownictwa górniczego w ciągu doby, a pozostałe w terminach określonych przez KRZG.
29. Jakie środki należy podjąć w przypadku przerwy awaryjnej w pracy wentylatora
lutniowego
Wentylatory lutniowe w polach metanowych pracują bez przerwy. W przypadku przerwy
awaryjnej wstrzymuje się roboty, wycofuje ludzi, a wejście do wyrobiska zabezpiecza się przed
wstępem osób nieupoważnionych.
W ZG wydobywających sól, warunki pracy wentylatorów lutniowych określa KRZG.
30. Jakie prace mogą być wykonywane w miejscach, w których nastąpiło przekroczenie
dopuszczalnych zawartości gazów szkodliwych dla zdrowia
W tych miejscach wykonuje się wyłącznie prace mające na celu przywrócenie prawidłowego
składu powietrza lub prowadzi akcję ratowniczą.
31. Jakie zasady powinny być przestrzegane przy budowie lutniociągów
Lutniociągi wykonuje się tak, aby:
 lutnie nie stykały się z przewodami i urządzeniami elektrycznymi;
 lutnie były łączone w sposób niezawężający przekroju lutniociągu;
 do zmiany kierunku zabudowy lutniociągu stosowane były sztywne lub usztywnione
lutnie, a w przypadku lutni z tworzyw sztucznych kształtki nie zawężające przekroju
lutniociągu;
 były zabezpieczone przed uszkodzeniami mechanicznymi;
32. Jakie kontrole i pomiary należy wykonywać w wyrobiskach z wentylacją lutniową
W przodkach z wentylacją lutniową dokonuje się pomiarów prędkości powietrza i temperatury
oraz raz w miesiącu pobiera się próbki powietrza w celu określenia jego składu.
33. Co to jest Tzk??
Tzk = 0,4*ts + 0,6*tw – v
34. Podstawowe urządzenia wentylacyjne:
1) stacje wentylatorów głównych
2) tamy: oddzielające, bezpieczeństwa, regulacyjne, izolacyjne;
3) mosty wentylacyjne
4) wentylatory: pomocnicze, wolnostrumieniowe, lutniowe;
5) inne: zamknięcia zrębów szybów wentylacyjnych, wejścia śluzowe do kanałów
wentylacyjnych, urządzenia do rewersji wentylacji głównej;
35. Granice wybuchowości.
 36. Co to jest pożar
Przez pożar podziemny rozumie się wystąpienie w wyrobisku podziemnym otwartego ognia,
żarzącej lub palącej się płomieniem otwartym substancji, a także pojawienie się w powietrzu
kopalnianym dymów lub ilości tlenku węgla w rejonowym prądzie powietrza większej niż 25
dm3/min.
37. Jak się ma spawanie do definicji pożaru?
Pojawienie się w powietrzu kopalnianym dymów lub tlenku węgla w ilości większej niż 25
dm3/min pochodzących z procesów technologicznych nie zgłasza się i nie rejestruje jako pożar
podziemny.
38. Postępowanie w razie pożaru:
Osoba, która zauważyła pożar natychmiast:
1) alarmuje:
 osoby przebywające w rejonie pożaru;
 dyspozytora ruchu ZG;
2) przystępuje do akcji ratowniczo – gaśniczej, polegającej na:
 ratowaniu życia zagrożonych osób;
 gaszeniu pożaru za pomocą urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic;
 wykonywaniu poleceń kierującego akcją ratowniczą;
39. Plan akcji przeciwpożarowej.
Prace ratownicze, prowadzone w celu ratowania załogi oraz likwidacji pożaru, powinne być
wykonywane na podstawie planu akcji przeciwpożarowej, wpisanego do książki prowadzenia
akcji ratowniczej. Książka ta powinna się znajdować u kierownika akcji.
Plan akcji przeciwpożarowej zawiera:
1) ustalenie granic strefy zagrożenia pożarowego i sposobu wycofania z niej osób;
2) zakres robót jaki należy wykonać w celu likwidacji zagrożenia pożarowego;
3) ustalenia dotyczące środków technicznych niezbędnych do prowadzenia akcji
przeciwpożarowej oraz sposób jej organizacji;
4) liczbę osób zaangażowanych w kierowanie akcją przeciwpożarową i liczbę zastępów
ratowniczych do wykonania zaplanowanych robót;
5) sposób kontroli zaplanowanych działań;
6) przypuszczalny czas realizacji działań;
Plan akcji przeciwpożarowej powinien być na bieżąco korygowany i uwzględniać zmiany mogące
powstać podczas jej trwania.
6. MW ORAZ TECHNIKA STRZELNICZA
1. Kto sprawuje nadzór nad gospodarką środkami strzałowymi i kto tej osobie podlega w
zakresie właściwej gospodarki środkami strzałowymi oraz bezpieczeństwa
wykonywania robót strzałowych. Odp. § 6 RS
KRZG upoważnia kierownika działu strzałowego do kierowania gospodarką środkami
strzałowymi, sprzętem strzałowym oraz nadzoru nad nią, a także do nadzoru nad wykonywaniem
robót strzałowych w ZG.
2. Co winien ustalić KRZG dla każdego miejsca wykonywania robót strzałowych? Odp. §
12 RS
KRZG wdraża do stosowania w ruchu ZG ustalenia dotyczące bezpiecznego sposobu
wykonywania robót strzałowych w zakresie:
1) przewożenia i przenoszenia środków strzałowych;
2) przechowywania i zabezpieczania środków strzałowych w pobliżu miejsca wykonywania robót
strzałowych
3) wykonywania prac przygotowawczych, poprzedzających wykonywanie właściwych robót
strzałowych;
4) ochrony osób i mienia przed skutkami robót strzałowych;
5) utrzymywania ciągłości ruchu ZG w trakcie wykonywania robót strzałowych
3. Kto ustala zasady wykonywania robót strzałowych w ZG podczas zagrożenia
tąpaniami? Odp. § 268 BHP
W ZG wydobywających rudy miedzi w wyrobiskach prowadzonych w obrębie frontów
eksploatacyjnych zasady wykonywania oraz koordynacji robót strzałowych są określane przez
KRZG na podstawie opinii zespołu do zwalczania zagrożeń.
4. Kto może wykonywać czynności związane z odbiorem, przewożeniem, przenoszeniem,
przechowywaniem i używaniem środków strzałowych, a kto te czynności dozorować?
Odp. § 5 RS
Czynności związane z przechowywaniem, odbiorem, używaniem, przewożeniem i przenoszeniem
środków strzałowych wykonują i dozorują osoby upoważnione przez KRZG, które spełniają
stosowne wymagania i posiadają odpowiednie kwalifikacje.
5. Jakie środki i sprzęt strzałowy mogą być używane w Zakładzie Górniczym i na postawie
czego one są nabywane? Odp. Art. 113 PGG oraz § 3, 4 RS
Spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach(PGG).
W ruchu ZG są przechowywane i używane:
1) środki strzałowe, które zgodnie z ustawą z dnia 21 czerwca 2002r. O materiałach
wybuchowych przeznaczonych do użytku cywilnego spełniają wymagania dotyczące
oceny zgodności, zostały wprowadzone do obrotu, posiadają numer identyfikacyjny
materiału wybuchowego przeznaczonego do użytku cywilnego, zostały wpisane do
rejestru MW przeznaczonych do użytku cywilnego oraz dla których zostało uzyskane
pozwolenie na użytkowanie lub przechowywanie;
2) sprzęt strzałowy, dla którego uzyskano pozwolenie na użytkowanie lub przechowywanie
w ruchu ZG;
6. Jaka jest różnica pomiędzy sprzętem strzałowym, a środkami strzałowymi?
Przy pomocy sprzętu strzałowego przewozimy, uzbrajamy i odpalamy środki strzałowe. Środki
strzałowe to MW, zapalniki, środki inicjujące.
7. Czy SWS jest środkiem strzałowym czy sprzętem strzałowym czy maszyną pomocniczą?
SWS jest sprzętem strzałowym, jeśli wykorzystywany jest do prac strzałowych (np. ładowanie
przodków). Jeśli do robót górniczych, to wtedy jest maszyną pomocniczą.
 8. Kto ma wstęp do składu MW. Odp. § 16 RS
Dostęp do składu materiałów wybuchowych ma wyłącznie wydawca środków stzrałowych oraz w
jego obecności:
1) KRZG lub jego zastępca;
2) kierownik działu techniki strzałowej lub jego zastępca;
3) przedstawiciel organu nadzoru górniczego;
4) przedstawiciel policji;
5) inne osoby posiadające pisemne zezwolenie KRZG;
9. Co powinno znajdować się w składzie MW Odp. § 21 RS
W składach MW umieszcza się:
1) wykaz osób upoważnionych przez KRZG do wykonywania robót strzałowych;
2) wykaz osób dozoru ruchu lub górników strzałowych, upoważnionych przez KRZG do
wystawiania zapotrzebowania na środki strzałowe oraz wzory podpisów tych osób;
3) książkę kontroli składu MW;
4) książkę ewidencji niewypałów oraz znalezionych środków strzałowych
W przypadku stosowania lontów detonujących umieszcza się dodatkowo:
1) wykaz osób upoważnionych przez KRZG do wykonywania robót strzałowych z
zastosowaniem lontów detonujących;
2) wykaz osób dozoru ruchu upoważnionych przez KRZG do nadzorowania robót
strzałowych z zastosowaniem lontów detonujących;
3) wykaz miejsc, w których dozwolone jest wykonywanie robót z zastosowaniem lontów
detonujących;
10. Jak wygląda transport środków strzałowych w zakładzie górniczym i jakie należy
zachować środki bezpieczeństwa? Odp. § 27 - 41 Rozdział 3 RS
Środki strzałowe są przenoszone i przewożone w oryginalnych opakowaniach fabrycznych lub w
przeznaczonych i przystosowanych do tego celu naczyniach, z użyciem, w przypadku
przewożenia, środków transportu zapewniających ochronę mienia i ciągłości ruchu ZG oraz
bezpieczeństwo osób przenoszących i przewożących środki strzałowe jak i przebywających na
trasie przenoszenia lub przewożenia środków strzałowych. W trakcie przenoszenia i przewożenia
środków strzałowych zabezpiecza się je przed zetknięciem z otwartym płomieniem, iskrami,
urządzeniami i przewodami elektrycznymi oraz przed temperaturą wyższą niż 50ºC, a także
tarciem, uderzeniem, zawilgoceniem oraz możliwością przejęcia tych środków przez osoby
nieupoważnione. Odległość między osobami przenoszącymi środki strzałowe wynosi co najmniej
5m. W trakcie przewożenia środków strzałowych wstrzymuje się inny transport na drodze
przewożenia tych środków.
Środki strzałowe są przewożone:
1) sprzętem strzałowym dopuszczonym do przewożenia środków strzałowych w ZG;
2) pojazdami samochodowymi spełniające wymagania określone w ustawie o przewozie
materiałów niebezpiecznych;
3) naczyniami wyciągowymi do jazdy ludzi wyciągu szybowego;
4) szybowymi wyciągami kubłowymi;
5) przenośnikami taśmowymi;
6) kolejkami;
7) wyciągami krzesełkowymi;
8) wozami;
9) pociągami;
10) niewymienionymi urządzeniami, które są przeznaczone do jazdy ludzi w ZG;
Przewóz środków strzałowych naczyniem wyciągowym do jazdy ludzi, szybowym wyciągiem
kubłowym, przenośnikiem taśmowym, kolejką lub wyciągiem krzesełkowym:
 1) prowadzi się za pomocą urządzeń przeznaczonych do jazdy ludzi w ZG;
2) jest niedozwolony w czasie przeznaczonym na jazdę ludzi;
3) jest dozwolony z prędkością nie większą niż do jazdy ludzi;
Przewożenie środków strzałowych pociągiem w podziemnych wyrobiskach górniczych
odbywa się z zastosowaniem następujących wymagań:
1) wozy ze środkami strzałowymi umieszcza się za nie mniej niż dwoma wozami
pustymi, licząc od lokomotywy, przy czym jeden z tych wozów jest wozem
konwojowania transportu;
2) poza wozami, o których mowa w pkt 1 nie mogą wchodzić inne wozy;
3) wozy ze środkami strzałowymi umieszcza się w taki sposób, aby nie mogły na nie
spadać iskry z pantografu lokomotywy;
4) MW i środków inicjujących nie przewozi się w tym samym pociągu;
5) prędkość jazdy pociągu nie może przekraczać prędkości dla jazdy ludzi;
6) w pociągu mogą się znajdować tylko maszynista, konwojent pociągu, wydawca
środków strzałowych lub osoba nadzorująca transport;
7) osoby przenoszące środki strzałowe, korzystające z pociągu przewożącego załogę,
wsiadają do wyznaczonych dla nich wozów osobowych na końcu pociągu; wozy te
oddziela się od reszty pociągu co najmniej dwoma wozami pustymi;
8) w pociągu przewożącym wyłącznie górników strzałowych ze środkami stzrałowymi
ładownice z zapalnikami są przewożony w wozie osobowym, w którym przewozi się
górników strzałowych; wóz ten oddzielony jest od lokomotywy co najmniej dwoma
wozami pustymi; MW w opakowaniach fabrycznych lub w specjalnych naczyniach
umieszcza się w wozach przeznaczonych do transportu MW na końcu pociągu i
oddzielonych co najmniej dwoma wozami pustymi od górników strzałowych;
Przewóz ręczny środków strzałowych w wyrobiskach pochyłych jest niedozwolony. W trakcie
ręcznego przewozu środków strzałowych wozami w wyrobiskach poziomych zachowuje się
odstęp pomiedzy wozami co najmniej 10m.
W wyrobiskach pochyłych:
1) jest dozwolony urządzeniami, które są przeznaczone do jazdy ludzi w ZG;
2) odbywa się poza jazdą ludzi, pod nadzorem osoby dozoru;
MW wraz ze środkami inicjującymi albo środkami zapalającymi są przewożone:
1) sprzętem strzałowym dopuszczonym do przewożenia środków strzałowych w ZG;
2) pojazdami samochodowymi spełniającymi wymagania ustawy z 19 sierpnia 2011 o
przewozie materiałów niebezpiecznych;
11. Podać zasady przechowywania środków strzałowych w pobliżu miejsca wykonywania
robót strzałowych? Odp. § 23, 24 RS
Przechowywanie środków strzałowych w pobliżu miejsca wykonywania robót strzałowych jest
dozwolone wyłącznie w:
1) zamkniętych przodkowych skrzyniach strzałowych;
2) podręcznych, w tym ruchomych, składach MW;
Klucze do przodkowych skrzyń strzałowych przechowują przy sobie wyłącznie osoby wykonujące
roboty strzałowe. Za przechowywanie nie uznaje się składowanie bezpośrednio przed
załadowaniem ich do otworów strzałowych, na warunkach określonych przez KRZG. Skrzynie
strzałowe umieszcza się w miejscach suchych, w sposób zabezpieczający przed uszkodzeniem.
Miejsca ustawienia i sposób zabezpieczenia skrzyń określają osoby dozoru ruchu górniczego.
12. Kiedy sporządza się metrykę lub dokumentację strzałową?
Dla każdego miejsca wykonywania robót strzałowych sporządza się metrykę strzałową albo
dokumentację strzałową w zależności od rodzaju robót strzałowych, ich złożoności oraz
warunków, w których roboty te są wykonywane. Osoby wykonujące i nadzorujące prace
związane z wykonywaniem robót strzałowych powinny przestrzegać ustaleń zawartych w ww
dokumentach. Dokumentację oraz metryki sporządza kierownik działu strzałowego.
13. Co zawiera metryka strzałowa i kto ją zatwierdza?
Metryka strzałowa zawiera:
1) część opisową, która określa:
a) miejsce wykonywania robót strzałowych – nazwę przodka lub wyrobiska z uwzględnieniem
pokładu, złoża i poziomu;
b) cel robót strzałowych;
c) stopień, kategorię lub klasę zagrożeń naturalnych, do których zaliczone zostało miejsce
wykonywania robót strzałowych;
d) rodzaje używanych środków stzrałowych, w tym środków zapalających i inicjujących;
e) sposób łączenia zapalników;
f) sposób inicjowania ładunków MW;
g) maksymalną liczbę otworów stzrałowych lub ładunków jednocześnie odpalanych;
h) maksymalną wielkość ładunku MW (pojedynczego otworu oraz serii otworów lub ładunków;
i) rodzaj i sposób wykonywania przybitki, stosowany sprzęt strzałowy, w szczególności
urządzenia służące do odpalenia ładunków wybuchowych, przewody, urządzenia do
ładowania otworów, omomierze strzałowe;
j) dodatkowe warunki dotyczące sposobu wykonywania robót strzałowych oraz zachowania
określonych rygorów związanych ze zwalczaniem zagrożeń;
2) część rysunkową, zawierającą szkic rozmieszczenia otworów strzałowych i ładunków
MW, z oznaczeniem kolejności stopni opóźnień w poszczególnych otworach strzałowych;
Metryka strzałowa zatwierdzana jest przez Kierownika Działu Górniczego.
14. Jakie warunki musi spełnić metryka strzałowa przy II stopniu zagrożenia tąpaniami?
Czas wyczekiwania po odpaleniu przodków ustala zespół ds. zwalczania zag. Tąpań i zawałów;
15. Co zawiera dokumentacja strzałowa i kto ją zatwierdza?
Dokumentacja strzałowa zawiera takie same elementy jak metryka strzałowa oraz dodatkowo:
1) obliczenia parametrów robót strzałowych oraz zasięgu szkodliwych drgań sejsmicznych;
2) opis organizacji i sposobu dostawy środków strzałowych na miejsce wykonywania robót,
przygotowania ładunków MW, ładowania i odpalania tych ładunków, a także opis
sposobu zabezpieczania przed skutkami robót strzałowych;
3) szkice konstrukcji ładunków MW;
4) mapy górnicze z oznaczeniem stref zagrożeń oraz miejsc zabezpieczeń;
5) opinie rzeczoznawców dotyczące wykonywania robót strzałowych.
Dokumentację strzałową zatwierdza KRZG.
16. Kto wyznacza się punkty odpalania przy zagrożeniach tąpaniami? Odp. Zał. 3 pkt 1.2.14
BHP
Lokalizację miejsc odpalania strzelania urabiającego i wstrząsowego w pokładach (złożach)
zagrożonych tąpaniami ustala kierownik działu (służby) do spraw tąpań wspólnie z kierownikiem
służby strzałowej.
17. Wymagania odnośnie stanowiska odpalania w zagrożeniu tąpaniami? Odp. zał. nr 3 pkt
1.2.14 BHP
Przy eksploatacji złoża w warunkach zagrożenia tąpaniami, niezależnie od stopnia tego
zagrożenia, miejsca odpalania MW, przebywania załogi wycofanej z wyrobisk oraz miejsca
posterunków zabezpieczających lokalizuje się w odległości ponad 100m od miejsca wykonywania
strzelania oraz poza strefami szczególnego zagrożenia tąpaniami.
18. Co ustalają w metrykach strzałowych kierownik działu TT i kierownik służy strzałowej?
19. Do czego służy "Dziennik Strzałowy"? Odp. § 47 RS
W dzienniku strzałowym rejestruje się:
1) zapotrzebowanie na środki strzałowe;
2) wydane środki strzałowe;
3) rozliczenie pobranych środków strzałowych;
20. Jakie roboty strzałowe wykonuje się w obecności osoby dozoru górniczego? Odp. § 117
BHP, § 59 RS
RS:
Pod bezpośrednim nadzorem osoby dozoru ruchu wykonuje się:
1) roboty strzałowe wykonywane metodą długich otworów strzałowych;
2) odpalanie centralne z powierzchni;
3) odpalanie grupowe przodków;
4) odpalanie ładunków MW zza tamy strzałowej;
5) roboty strzałowe torpedujące, prowadzone w ZG wydobywających kopaliny otworami
wiertniczymi;
6) roboty strzałowe:
a) przy opróbowaniu otworów wiertniczych;
b) przy pracach sejsmicznych;
c) w szybach, szybikach i nadsięwłomach;
d) w podziemnych ZG, w warunkach szczególnego zagrożenia;
Dla w/w robót poza strzelaniem grupowym sporządza się dokumentację strzałową.
21. Zasady rozmieszczania otworów strzałowych? Odp. § 61 RS
Otwory strzałowe rozmieszcza się zgodnie z metryką strzałową lub dokumentacją strzałową, przy
czym odległości między otworami strzałowymi wynoszą nie mniej niż 0,4m. Odległość może być
mniejsza jeśli dozwolone jest stosowanie MW skalnych.
22. Czego można używać do wykonania przybitki otworów strzałowych i jakim warunkom
winna odpowiadać? Odp. § 76.4 RS
Do wykonania przybitki stosuje się wyłącznie materiały niepalne i nietoksyczne. Jako przybitkę
można stosować piasek, glinę lub wodę. Przybitka wypełnia szczelnie odcinek otworu od MW do
wylotu otworu, ale nie mniej niż 0,3m. Wprowadzając pneumatycznie przybitkę piaskową lub z
gliny do otworów strzałowych, ładunki MW inicjuje się w tych otworach zapalnikami
nieelektrycznymi lub elektrycznymi klasy nie niższej niż 0,45 A. W przypadku wody zalewa się
otwory lub wprowadza wodę w pojemnikach. Zalanie tylko przy MW wodoodpornych. Gdy
stosowana jest woda w pojemnikach, wylotowy odcinek otworu na długości 0,3m wypełnia się
gliną. Stosowanie przybitki wodnej jest niedozwolone w przypadku robót strzałowych:
1) zruszających, wstrząsowych, zruszająco – odprężających w caliźnie pokładów tąpiących;
2) wymuszających zawał skał stropowych w wyrobiskach eksploatacyjnych;
23. Do jakich otworów strzałowych można załadowywać MW skalny? Odp. § 90 RS
1) w skałach płonnych;
2) w złożu niepalnym;
24. Zasady wykonywania robót strzałowych długimi otworami? Odp. § 118 – 122 RS
Przepisy te stosuje się do otworów o długości większej niż:
1) 10 m – w przypadku ZG wydobywających rudy metali;
2) 6 m – w pozostałych ZG;
Inicjowanie ładunku MW w długich otworach odbywa się przy pomocy lontu detonującego (LD).
Konstrukcję ładunku MW w długich otworach określa dokumentacja strzałowa. Od stosowania
LD można odstąpić przy pneumatycznej metodzie ładowania otworów strzałowych emulsyjnym
MW – nabojowanym na warunkach określonych przez rzeczoznawcę. Ładunki wielokolumnowe
MW w długich otworach inicjuje się podwójną linią LD. W ZG wydobywających kopaliny niepalne
dopuszcza się inicjowanie MW ciągłych i rozczłonkowanych w długich otworach pojedynczą linią
LD, o masie rdzenia nie mniejszej niż 20 g pentrytu w 1 m lontu. Do inicjowania LD używa się co
najmniej dwóch zapalników natychmiastowych lub milisekundowych o tym samym stopniu
opóźnienia połączonych szeregowo lub równolegle w obwód strzałowy. W przypadku
zastosowania zapalników elektrycznych stosuje się wyłącznie zapalniki, których oporność mieści
się w granicach dozwolonych dla zapalników danej klasy oraz tego samego rodzaju i tej samej
długości przewodów zapalnikowych. Przed odpaleniem MW mierzy się oporność obwodu
strzałowego przyrządem kontrolno – pomiarowym.
25. Przy jakich strzelaniach można stosować lont detonujący? Odp. § 123 RS
LD stosuje się w przypadku robót strzałowych:
1) z zastosowaniem ładunków rozdzielonych – niezależnie od długości kolumny i otworów
strzałowych;
2) przy urabianiu wzdłużnym lub bocznym, otworami przelotowymi lub ślepymi – gdy ich
głębokość wynosi więcej niż 3m;
3) zruszających caliznę przed maszynami urabiającymi – gdy długość kolumny ładunku jest
większa niż 1,5m;
4) zruszająco – odgazowującym w pokładach zagrożonych wyrzutami gazów i skał;
5) wymuszających zawał stropu wyrobisk eksploatacyjnych, niezależnie od rodzaju
stosowanego MW – w przypadku gdy długość kolumny ladunku jest większa niż 1,5m,
bez względu na długość otworu;
26. Zasady prowadzenia linii strzałowej w wyrobiskach zelektryfikowanych? Odp. § 95 - 98
RS
W przypadku stosowania zapalników elektrycznych przewody linii strzałowej w wyrobiskach
korytarzowych zelektryfikowanych prowadzi się po ociosach. W polach niemetanowych
dozwolone jest prowadzenie linii pod stropem. Stykanie się przewodów linii strzałowej z
przedmiotami metalowymi i z innymi przedmiotami przewodzącymi prąd jest niedozwolone.
Prowadzenie linii strzałowej po ociosie lub pod stropem, na których znajdują się przewody
elektryczne pod napięciem, jest dozwolone pod warunkiem:
1) wykonania jej z przewodu strzałowego dwużyłowego ze wspólną powłoką zewnętrzną;
2) prowadzenia jej w odległości nie mniejszej niż 0,2m od przewodów elektrycznych;
3) wykonania z jednego odcinka lub odcinków łączonych, zgodnie z zasadami określonymi
przez KRZG;
4) skontrolowania jej przez górnika strzałowego przed strzelaniem;
27. Zasady prowadzenia robót strzałowych w warunkach zagrożenia tąpaniami ODP. 139 –
142 RS
W warunkach zagrożenia tąpaniami wielkość zabioru i długość otworów strzałowych przy
robotach strzałowych jest określana przez kierownika działu techniki strzałowej w porozumieniu
z kierownikiem działu tąpań, na podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań. Po
wykonaniu robót strzałowych urabiających w strefie szczególnego zagrożenia tąpaniami wejście
do tej strefy oraz do przodka jest dozwolone po upływie co najmniej 30 min od odpalenia
ładunków MW. Po wykonaniu robót wstrząsowych lub torpedujących wejście do przodka jest
dozwolone po uzyskaniu zgody osoby dozoru ruchu, po upływie 40 min od odpalenia ładunków
MW. Lokalizacja miejsc odpalania ładunku MW w trakcie wykonywania robót urabiających,
wstrząsowych lub torpedujących jest określana przez kierownika działu tąpań i kierownika działu
strzałowego.
28. Do jakich temperatur można wykonywać roboty strzałowe i jakie należy stosować
środki strzałowe w warunkach niskich i wysokich temperatur? Odp. § 85, 86 RS
Wykonywanie robót strzałowych jeśli temperatura skał jest wyższa niż 100 st. C lub temperatura
otoczenia niższa niż -35 st C jest niedozwolone. Wykonując roboty strzałowe w:
1) skałach, w których temperatura przekracza 50 st – stosować MW termoodporne;
2) miejscach, w których temperatura skał lub otoczenia jest niższa niż 0 st C – MW
mrozoodporne;
29. Opisać kto może oraz jak wygląda zgłaszanie zapotrzebowanie na środki strzelnicze (opisać
całą procedurę) odp. Zał. 2, wzór 2 i § 47 RS
Upoważniona osoba dozoru ruchu lub górnik strzałowy wypisuje zapotrzebowanie na środki
strzałowe w dzienniku strzałowym. Wpisuje datę, zmianę oddział, nr przodka, poziom oraz
wypełnia część tabeli zatytułowanej „zapotrzebowanie”, czyli podaje nazwę MW oraz masę w
[kg], ilość zapalników, ew. inne środki strzałowe oraz składa swój podpis.
30. Dozór przy ładowaniu przodków?
Dozór przed przystąpieniem do ładowania kontroluje:
 prawidłowość odwiertu;
 stan obrywki czoła, stropu i ociosów;
 stan bezpieczeństwa ze względu na ciśnienie górotworu;
 stan wentylacji przodkowej;
Osoba dozoru górniczego udziela pisemnie zezwolenia na ładowanie i odpalanie środków
strzałowych.
31. Co powinien górnik strzałowy zrobić przed przystąpieniem do ładowania, a co przed
odpalaniem otworów strzałowych? Odp. §63, 64 RS
Przed przystąpieniem do ładowania środków strzałowych:
1) usuwa się z przodka lub zabezpiecza przed uszkodzeniem narzędzia, przewody, kable,
przyrządy, urządzenia mechaniczne i sprzęt strzałowy, z wyjątkiem sprzętu strzałowego
niezbędnego do ładowania;
2) osoby niewykonujące prac związanych z ładowaniem otworów wycofuje się do miejsc
bezpiecznych, z wyjątkiem osób upoważnionych do nadzoru i kontroli robót strzałowych;
3) dojścia do miejsc ładowania zabezpiecza się przed dostępem osób nieupoważnionych;
Przed przystąpieniem do odpalania ładunków MW:
1) wycofuje się ludzi do miejsc bezpiecznych, wyznaczonych pisemnie przez osobę dozoru
ruchu górniczego;
2) zabezpiecza się dojścia do strefy zagrożenia przez ustawienie posterunków, a w
przypadku braku odpowiedniej liczby osób – przez założenie zapór, wygrodzeń z
umieszczonymi na nich znakami lub urządzeniami ostrzegawczymi, w szczególności
tablicami, lampami, czerwonym światłem lub czerwonymi chorągiewkami;
W podziemnych ZG osoby zabezpieczające dojścia do miejsc wykonywania robót strzałowych są
wyznaczane, odprowadzane do tych miejsc oraz odwoływane po wykonaniu robót przez osobę
wykonującą roboty strzałowe. KRZG może ustalić inny sposób zabezpieczania dojść do miejsc
wykonywania robót strzałowych. Odpalanie jest bezpośrednio poprzedzone przez osobę
wykonującą roboty strzałowe okrzykiem „Odpala się”.
32. Czasy wyczekiwania po strzelaniu? § 104 RS
Po odpaleniu MW wejście do przodka jest dozwolone tylko dla osoby wykonującej roboty
strzałowe lub osoby przez nią wyznaczone. Wejść można po rozrzedzeniu gazów postrzałowych,
ale nie wcześniej niż 5 minut od odpalenia MW. Przy zagrożeniu tąpaniowym w pytaniu 27.
33. Czasy wyczekiwania po robotach strzałowych w zagrożeniu tąpaniami?
Odp. W pyt 27.
34. Kiedy przeprowadza się kontrole miejsca wykonywania robót strzałowych? Odp. § 78
RS
W miejscu wykonywania robót strzałowych przeprowadza się kontrolę w celu wykrycia
niewypałów. Kontrola jest przeprowadzana przez osobę wykonującą roboty strzałowe lub osobę
dozoru ruchu:
- przed rozpoczęciem pracy;
- przed przystąpieniem do wiercenia otworów strzałowych;
- po odpaleniu MW – gdy umożliwia to ustalona organizacja robót strzałowych;
O wykryciu niewypału powiadamia się osobę dozoru ruchu.
35. Kto kontroluje przodki na okoliczność powstania niewypałów po robotach strzałowych?
Odp. § 78 RS
Osoba wykonująca roboty strzałowe lub osoba dozoru ruchu.
36. Kto może usuwać niewypały? § 78.4 RS
Niewypał jest likwidowany przez osobę wykonującą roboty strzałowe w obecności osoby dozoru
ruchu. W ZG wydobywających rudy metali likwidacja niewypału może odbywać się w obecności
instruktora strzałowego upoważnionego przez KRZG i przeszkolonego w tym zakresie.
37. W jaki sposób usuwamy niewypały? Odp. § 78, 108, 109 RS
Likwidacja niewypału odbywa się w sposób uniemożliwiający jego przypadkowy wybuch. W
zasięgu zagrożenia ewentualnym wybuchem niewypału dozwolone jest wykonywanie prac
związanych wyłącznie z jego zlikwidowaniem. W przypadku braku możliwości likwidacji
niewypału na zmianie roboczej, na której został on wykryty:
1) osoba wykonująca roboty strzałowe pozostaje w pobliżu niewypału do czasu przybycia:
- osoby wykonującej roboty strzałowe na następnej zmianie roboczej lub
- osoby dozoru ruchu albo
2) miejsce, w którym wykryto niewypał, zabezpiecza się przed dostępem osób
nieupoważnionych i informuje się o tym niezwłocznie osobę dozoru ruchu nadzorującą
roboty strzałowe.
Likwidowanie niewypałów prowadzi się zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez KRZG. Niewypał
likwiduje się poprzez wydobycie nabojów MW z otworu strzałowego, z wyjątkiem MW
nitroglicerynowych. Niewypał, którego nie można zlikwidować przez wydobycie naboi MW z
otworu, usuwa się, zachowując następujące warunki:
- przewody zapalnika elektrycznego zwiera się i izoluje;
- stwierdzenie kierunku otworu następuje przez usunięcie przybitki na długości nie większej niż
0,2m od wlotu otworu;
- równoległy otwór strzałowy lub dwa otwory o długości większej niż długość otworu z
niewypałem wierci się w odległości 0,5 m od otworu z niewypałem;
Jeśli nie zastosowano przybitki:
- ponowne odpalenie – w przypadku gdy są dostępne przewody zapalnika elektrycznego lub
rurka detonująca zapalnika nieelektrycznego, albo
- umieszczenie w otworze z niewypałem ładunku udarowego i jego odpalenie;
Po odpaleniu MW kontroluje się odstrzelony urobek w celu odnalexienia środków strzałowych
pochodzących z niewypału.
38. Co wykonuje się w przodku jeżeli wystąpił w nim niewypał albo otwór zawiedziony, ale
został już on usunięty wg. znanych procedur, co dalej z takim przodkiem? Odp. § 55.5
RS
Należy sprawdzić izolację linii strzałowej elektrycznej.
39. Jaki jest tok postępowania w przypadku braku (kradzież, zgubienie) znalezienia
środków strzałowych. Odp. § 11 RS
Informacja ta jest niezwłocznie przekazywana osobie dozoru ruchu. Osoba ta przekazuje dalej tą
informację KRZG, który zawiadamia właściwy organ nadzoru górniczego i najbliższą jednostkę
Policji (nie stosuje się jeśli MW znaleziono w urobku w ciągu technologicznym).
40. Sposób łączenia zapalników (obwód przodkowy)
1) Zapalniki elektryczne:
- połączenie szeregowe – za pomocą szybkozłączy;
- równoległe lub trójpierścieniowe – za pośrednictwem anten z nieizolowanego drutu
miedzianego;
- szeregowo równoległe skupione lub równoległo szeregowe skupione – przez skręcanie
końcówek ze sobą i zaizolowanie;
Obwód zapalnikowy powinien posiadać co najmniej dwukrotnie niższą oporność zastępczą
obwodu od oporności urabianej skały. Łączenie w jeden obwód strzałowy zapalników
elektrycznych różnych klas (0,2A; 0,45A) jest niedopuszczalne, natomiast łączenie różnych
rodzajów (natychmiastowe i milisekundowe lub milisekundowe i półsekundowe) jest dozwolone.

2) Zapalniki nieelektryczne:
- wpinanie za pomocą spinaczy poszczególnych rurek do odcinka lontu detonującego;
- opasanie podwójną pętlą lontu wiązek rurek zapalnikowych (do 20);
- zastosowanie zestawu lontowego do inicjowania rurek ZNE o nazwie nitrobunch;
- kombinacje powyższych;
41. Kiedy dokonujemy pomiarów dla stwierdzenia występowania prądów błądzących. Odp.
§ 76 RS
Pomiaru natężenia prądów błądzących dokonuje się:
- przed przystąpieniem pierwszy raz do wykonywania w danym miejscu robót strzałowych;
- w przypadku stwierdzenia możliwości ich wystąpienia;
Niezależnie od pomiarów, o których mowa powyżej, w miejscach wykonywania robót
strzałowych dokonuje się okresowych pomiarów natężenia prądów błądzących.
42. Kto daje zgodę na wykonywanie robót strzałowych w miejscach zaburzeń
tektonicznych. Odp. § 87 RS
Wykonywanie robót strzałowych w miejscach zaburzeń tektonicznych jest dozwolone na
podstawie pisemnego zezwolenia kierownika działu górniczego. W podziemnych ZG
wydobywających rudy metali zgoda jest udzielana pisemnie w dzienniku strzałowym przez osobę
dozoru górniczego; warunki udzielenia tej zgody określa dokumentacja strzałowa lub metryka
strzałowa.
43. Kto ustala zasady wykonywania robót strzałowych w ZG podczas zagrożenia
tąpaniami? Odp. § 139 RS
W warunkach zagrożenia tąpaniami zasady wykonywania robót strzałowych określa kierownik
działu techniki strzałowej w porozumieniu z kierownikiem działu tąpań, na podstawie opinii
kopalnianego zespołu do spraw tąpań.
44. Kiedy trzeba mieć pisemną zgodę KRZG na strzelanie?
1) przy zaburzeniach geologicznych;
2) przy robotach strzałowych wykonywanych wolno przyłożonymi ładunkami MW dla
rozsadzania luźnych brył;
3) wykonywanie robót strzałowych z użyciem LD;
4) wykonywanie robót strzałowych w polach metanowych;
45. W jaki sposób KRZG dowiaduje się o zaburzeniach geologicznych?
Od mierniczych i geologów.
46. Na co w zakresie robót strzałowych potrzebne jest zezwolenie, pozwolenie lub zgoda
nadzoru górniczego .
Nadzór górniczy udziela:
1) zezwolenia na:
- nabywanie środków strzałowych na potrzeby ruchu ZG;
- usytuowanie składu MW;
- przechowywanie środków strzałowych w składzie MW;
2) pozwolenia na:
- budowę składu MW;
- przebudowę i remont składu MW;
3) zgodę na:
- stosowanie jako przybitka w otworach strzałowych innych materiałów niepalnych niż glina,
piach lub woda;
- zmniejszenie długości przybitki w otworach strzałowych;
- wykonywanie robót strzałowych: w polach III i IV kat zagrożenia metanowego, wyrobiskach
prowadzonych po wzniosie większym niż 10 °, we wszystkich przypadkach używania MW
skalnych i węglowych.
47. Podać zasady niszczenia nienadających się do użytku środków strzałowych? Odp. § 79
RS
Środki strzałowe nienadające się do użycia zwraca się ich producentowi.
48. Zasady wykonywania robót strzałowych dla wywołania zawału w stropie wyrobisk.
Metan
49. Ile winna wynosić zwłoka międzystrzałowa? Odp. § 132 RS metan
60 ms – w skale jednorodnej
90 ms – w skale niejednorodnej

7. DOBÓR OBUDOWY
1. Opisać obudowę jaką stosuje się w KGHM?
1) obudowa podstawowa (kotwowa):
- ekspansywne;
- wklejane;
- linowe;
- rurowe cierne;
2) obudowa podporowa:
- kaszty;
- stojaki drewniane;
- stojaki hydrauliczne;
- obudowa prostokątna;
2. Wymogi wykonywania obudowy podporowej? Odp. § 124 BHP
Obudowę podporową wyrobisk wykonuje się w sposób zapewniający:
1) zabezpieczenie obudową stropu niezwłocznie po jego odsłonięciu;
2) jej odpowiednią stabilność i podporność;
3) wypełnienie przestrzeni między obudową a wyłomem;
4) dodatkowe zabezpieczenie przed przewróceniem stojaków obudowy indywidualnej o
wysokości większej niż 3 m.
W przypadku pogorszenia się właściwości skał lub zwiększenia ciśnienia górotworu obudowę
podporową wyrobisk niezwłocznie się wzmacnia.
3. Kiedy należy zabudować strop? 119 BHP
Strop niezwłocznie po jego odsłonięciu zabezpiecza się obudową zgodnie z technologią
prowadzenia robót.
4. Kiedy można nie stosować obudowy i kto o tym decyduje? 119BHP
W wyrobiskach drążonych w skałach dostatecznie mocnych, niezagrożonych zawałem, po
dokładnym rozeznaniu warunków geologiczno górniczych oraz przeprowadzeniu badań
górotworu KRZG zezwala na niestosowanie obudowy.
5. Kto wg czyjej opinii oraz w jakim dokumencie opisuje proces doboru obudowy? Odp.
120 BHP
Dobór obudowy w poszczególnych wyrobiskach jest dokonywany przez KDG na podstawie:
- warunków geologiczno – górniczych;
- opinii uczelni lub instytutu badawczego – w przypadku wyrobisk zlokalizowanych w odległości
nie większej niż 4m pod gruzowiskiem zawałowym;
Dobór obudowy szybów i szybików i wlotów do szybów i szybików oraz wyrobisk o przekroju
poprzecznym większym niż 30m2 w ZG wydobywających węgiel jest dokonywany przez KDG na
podstawie opinii rzeczoznawcy.
Rodzaje obudowy oraz zasady jej wykonywania określa się w projekcie technicznym.
6. Zabezpieczanie stropu podczas likwidacji? Odp. Zał. nr 3 BHP
Sposób zabezpieczenia stropu wyrobisk w fazie ich likwidacji zatwierdza KRZG na podstawie
opinii kopalnianego zespołu do spraw zwalczania tąpań i zawałów.
7. Warunki rabowania obudowy? § 126 BHP
Rabowanie obudowy wykonuje się zgodnie z instrukcją zatwierdzoną przez KRZG. Wykonują ją
wyłącznie górnicy rabunkarze. Odległość, w jakiej górnicy niezatrudnieni bezpośrednio przy
rabowaniu obudowy mogą znajdować się od miejsca rabowania obudowy, określa przodowy
zespołu górników rabunkarzy. Bezpośredni udział przodowego w rabowaniu obudowy jest
niedopuszczalny.
8. Kiedy dokonuje się weryfikacji obudowy kotwowej? Odp. ?????????
Weryfikacji doboru obudowy kotwowej dokonuje się w przypadku:
1) nowo uruchomionych pól wybierkowych — nie później niż po uzyskaniu frontem robót
rozcinkowych postępu wynoszącego 200 m,
2) pól o zaawansowanej eksploatacji — po wystąpieniu objawów szczególnego zagrożenia zawałami
lub zmiany warunków geologicznych w polu, powodujących przeklasyfikowanie stropu,
3) wyrobisk przygotowawczych znajdujących się pod wpływem ciśnienia eksploatacyjnego.
Weryfikację doboru obudowy zatwierdza kierownik działu robót górniczych na podstawie opinii
kopalnianego zespołu do spraw zwalczania tąpań i zawałów
9. Wymogi dla stosowania obudowy kotwowej?
Jeśli opracowano projekt techniczny, który zawiera w szczególności:
1) klasy stropu ustalone na podstawie badań geomechanicznych przeprowadzonych przez
rzeczoznawcę;
2) badania geomechaniczne skał oraz badania uzupełniające;
3) dobór obudowy kotwowej;
4) zabezpieczenie ociosów;
5) zabezpieczenie stropu wyrobisk w fazie likwidacji;
6) sposób wykonania obudowy kotwowej;
7) organizację nadzoru i kontroli;
10. Parametry na podstawie, których ustala się klasę stropu dla obudowy kotwowej?
- uławicenia stropu;
- zagęszczenia szczelin zmineralizowanych w stropie wyrobisk;
- zuskokowania;
- zrzutu uskoków;
- wytrzymałości skał na rozciąganie Rr i ściskanie Rc;
11. Według jakich zasad dobiera się schemat kotwienia do wyrobisk.
- rodzaj wyrobiska (korytarzowe, eksploatacyjne, komory specjalnego przeznaczenia);
- klasa stropu;
- szerokość i wysokość wyrobiska;
12. Czy w jednej siatce kotwienia można zabudować różne rodzaje kotew.
Tak, ale musi być spełniony warunek nośności kotwy.
13. Kiedy wiemy czy na danym stropie można zastosować obudowę kotwową?
Skały stropowe mają średnio ważoną wytrzymałość na jednoosiowe ściskanie Rc, badaną dla
pakietu skał o grubości równej szerokości projektowanego wyrobiska – wynoszącą nie mniej niż
15 MPa; rozciąganie Rr -nie mniej niż 2 MPa. Podzielność nie może być mniejsza niż 20 mm i
skały nie mogą wykazywać naturalnej skłonności do odspajania się.
14. Kiedy można nie stosować obudowy kotwowej?
Na zezwolenie KRZG, w wyrobiskach drążonych w skałach dostatecznie mocnych, nie grożących
zawałem po dokładnym rozpoznaniu warunków geologiczno górniczych oraz przeprowadzeniu
badań górotworu.
15. Do jakich celów można wykorzystać obudowę kotwową? Odp. § 122 BHP
Do zawieszania, podnoszenia lub przesuwania maszyn, urządzeń i materiałów, których ciężar nie
spowoduje obciążeń dynamicznych, w szczególności kabli elektrycznych z osprzętem,
lutniociągów z wentylatorami i rurociągów. Lub podnoszenia, przesuwania i zawieszania maszyn,
urządzeń i materiałów, które mogą spowodować obciążenia dynamiczne w przypadku
wykorzystania: a) doraźnego – pod warunkiem zastosowania dodatkowej obudowy
wzmacniającej oraz uzyskaniu zgody dozoru górniczego; b) stałego – zgodnie z opracowaną
dokumentacją techniczną po uzyskaniu zgody KDG. Podwieszenie do jednej kotwi obudowy
ostatecznej wyrobiska elementów wyposażenia, o ciężarze większym niż 10 kN lub wywołujących
obciążenia dynamiczne jest niedopuszczalne.
16. Klasy stropu+ kotwienie.

Wyrobiska korytarzowe i komory specjalnego przeznaczenia

I i II 1 x 1 s<6m i s<7m
III 1,5 x 1,5 s<7m
IV i V 2,0 x 2,0 s<7m i s< 8m
Długość kotwy co najmniej 1,6 m
Ociosy w wyrobiskach korytarzowych:
- powyżej 3,5 m i poniżej jeżeli kąt mniejszy niż 10°, kotwienie 1,8 m od spągu
- 1,5 x 1,5; długość kotwy 1,6m
- opóźnienie w stosunku do przodka 10 m
Ociosy w wyrobiskach eksploatacyjnych:
- odchylone na zewnątrz o kąt co najmniej 10°. W przypadku braku możliwości odchylenia ociosów na
zewnątrz zabezpiecza się je w szczególności przez podsypanie urobkiem, zabudowanie stojaków lub
przez zakotwienie
- kotwienie powyżej 10 m, w przypadku występowania w części przystropowej zwięzłych
gruboławicowych warstw dolomitowych
- 1,8 m długość kotwy
- opóźnienie 10 m do przodka
17. W jaki sposób sztygar zmianowy dokonuje kontroli obudowy ekspansywnej.

18, Kto i jak często kontroluje obudowę wyrobisk? Odp. § 121 BHP
Częstotliwość kontrolowania stanu obudowy wyrobisk jest określana przez KDG. Kontrola
obudowy głównych wyrobisk, w szczególności szybów i szybików, głównych dróg
przewozowych oraz wentylacyjnych, jest przeprowadzana raz na kwartał przez osobę wyższego
dozoru ruchu górniczego wyznaczoną przez KRZG.

8. ZAGROŻENIA NATURALNE W ZG
1. Rodzaje zagrożeń naturalnych występujących w zakładach górniczych? Odp. § 1 Zagrożenia
Naturalne
1) tąpaniami;
2) metanowe;
3) wyrzutami gazów i skał;
4) wybuchem pyłu węglowego;
5) klimatyczne;
6) wodne;
7) osuwiskowe;
8) erupcyjne;
9) siarkowodorowe;
10) substancjami promieniotwórczymi;

2. Które zagrożenia są ujęte w projekcie nowego rozporządzenia?

Nie ma już projektu, jest obowiązujące rozporządzenie. Jw.
3. Obowiązki przedsiębiorcy (zakładu górniczego) w zakresie zagrożeń naturalnych? Odp.
§ 240 BHP
Zagrożenia występujące w ruchu ZG rozpoznaje się i zwalcza. Uwzględnia się przy tym
opinię zespołów do rozpoznawania i zwalczania zagrożeń występujących w ruchu ZG.
Zespoły powoływane są przez KRZG.
4. Z czym powinien być zapoznany każdy pracownik w zakresie zagrożeń naturalnych?
Odp. § 242 BHP
Osoby wykonujące prace w ruchu ZG zapoznaje się z:
- aktualnym stanem zagrożeń występujących w miejscach ich pracy;
- zasadami rozpoznawania objawów zagrożeń;
- sposobem postępowania w przypadku powstania określonych zagrożeń;
Zagrożenia tąpanaimi
5. Podstawowe pojęcia i terminy w zakresie zagrożenia tąpaniami? Odp. § 3 ZN
Górotwór skłonny do tąpań – jest górotwór, w którym, na podstawie wyników badań
oraz opinii rzeczoznawcy do spraw ruchu górniczego, KRZG stwierdził możliwość
kumulowania energii i jej nagłego wyładowania w momencie zmiany lub zniszczenia
struktury górotworu.
Skały skłonne do tąpań – są skały, w których, na podstawie wyników badań oraz opinii
rzeczoznawcy do spraw ruchu górniczego, KRZG stwierdził możliwość kumulowania
energii i jej nagłego wyładowania w momencie zmiany lub zniszczenia struktury skał.
Wstrząsem górotworu – jest nagłe wyładowanie energii skumulowanej w górotworze,
objawiające się drganiami górotworu, powietrzną falą uderzeniową oraz zjawiskami
akustycznymi.
Odprężeniem w wyrobisku – jest zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem
górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego część uległo uszkodzeniu w stopniu: 1)
niepowodującym utraty jego funkcjonalności lub pogorszenia bezpieczeństwa jego
użytkowania; lub 2) powodującym nieznaczną utratę jego funkcjonalności lub nieznaczne
pogorszenie bezpieczeństwa jego użytkowania.
Tąpnięciem w wyrobisku – jest zjawisko dynamiczne spowodowane wstrząsem
górotworu, w wyniku którego wyrobisko lub jego część uległo: 1) zniszczeniu; lub 2)
uszkodzeniu w stopniu powodującym całkowitą albo znaczną utratę jego funkcjonalności
lub całkowite albo znaczne pogorszenie bezpieczeństwa jego użytkowania.
6. Obowiązki przedsiębiorcy (Zakładu Górniczego) w zakresie zagrożenia tąpaniami?
Odp. § 245 BHP
W ZG prowadzących roboty w warunkach zagrożenia tąpaniami, w celu bieżącej oceny
stanu tego zagrożenia organizuje się:
1) służbę do spraw tąpań, w której wyznacza się dyspozytorów – obserwatorów tąpań;
2) kopalnianą stację geofizyki górniczej, kierowaną przez geofizyka górniczego, celem
dokonywania bieżącej analizy aktywności sejsmicznej górotworu i oceny stanu zagrożenia
tąpaniami;
3) służbę do spraw kontroli i konserwacji urządzeń, sieci teletechnicznych i czujników
pomiarowych systemu monitorowania zagrożenia tąpaniami.
7. Z czego może wynikać zagrożenie tąpaniami i kiedy się je określa? Odp. § 246
BHP
W trakcie prowadzenia robót górniczych na głębokościach większych niż 400 m w ZG
ocenia się możliwość wystąpienia zagrożenia tąpaniami wynikającą:
1) z ciśnienia górotworu, prowadzenia robót górniczych, zaszłości eksploatacyjnych oraz
zaburzeń tektonicznych;
2) z budowy górotworu, w szczególności występowania w otoczeniu złoża grubych
warstw skał zwięzłych i mocnych;
3) z naturalnej skłonności złoża i skał otaczających do tąpań;
4) ze zjawisk dynamicznych stwierdzonych w wyniku obserwacji.
8. Na podstawie czego ocenia się stan zagrożenia tąpaniami? Odp. pkt. 1.2. Zał. nr 3
BHP
Na podstawie analizy wyników następujących metod:
1) geologicznego rozpoznania możliwości wystąpienia tąpnięcia ze względu na własności
złoża i skał otaczających;
2) rozeznania sytuacji górniczej w rejonie prowadzonych robót, szczególnie frontów
eksploatacyjnych, uwzględniającego między innymi geometrię pól, stosowaną
technologię, sąsiedztwo zrobów;
3) przejawów ciśnienia górotworu i obserwacji dołowych;
4) sejsmologii górniczej;
Mogą być stosowane dodatkowo inne metody oceny stanu zagrożenia tąpaniami:
1) wzbudzonej aktywności sejsmoakustycznej po strzelaniach grupowych;
2) sejsmoakustyczna w skałach otaczających;
3) sejsmiczne, w tym geotomografia sejsmiczna aktywna i pasywna;
4) konwergencji;
5) tensometryczna;
6) elektrooporowa;
7) grawimetryczna;
8) pomiaru deformacji otworów wiertniczych;
9) analityczne;
Zasady wykorzystania ww metod określa KRZG na podstawie opinii zespołu do spraw
tąpań.
9. Stopnie zagrożenia tąpaniami w podziemnych zakładach górniczych
wydobywających rudy miedzi? Odp. § 5 ZN
Ustala się dwa stopnie zagrożenia tąpaniami. Do I stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza
się złoże lub jego część, zbudowane ze skał skłonnych do tąpań, z uwzględnieniem klas
skał stropowych i klas skał spągowych określonych w opinii rzeczoznawcy, jeżeli w
okresie nieprzerwanej eksploatacji tego złoża lub jego części, w niezmienionych
warunkach geologiczno – górniczych, nie zaistniało tąpnięcie lub zaistniał wstrząs
górotworu o energii nie większej niż 10^7 J, zlokalizowany w rejonie frontu rozcinki złoża
lub jego części lub w odległości do 400 m od tego frontu.
Do II stopnia zagrożenia tąpaniami zalicza się złoże lub jego część, zbudowane ze skał
skłonnych do tąpań, z uwzględnieniem klas skał stropowych i klas skał spągowych
określonych w opinii rzeczoznawcy, jeżeli w okresie ostatnich 2 lat nieprzerwanej
eksploatacji tego złoża lub jego części, w niezmienionych warunkach geologiczno –
górniczych, zaistniało tąpnięcie lub zaistniał wstrząs górotworu o energii większej niż
10^7 J, zlokalizowany w rejonie frontu rozcinki złoża lub jego części lub w odległości do
400 m od tego frontu.
10. Wymagania odnośnie zagrożenia tąpaniami dla nowo projektowanych ZG lub
poziomów? Odp. § 247, 251 BHP
W trakcie projektowania nowych ZG lub nowych poziomów w istniejących ZG, na
podstawie wyników badań oraz doświadczeń w eksploatacji złoża lub pokładu w
sąsiednich ZG określa się aktualny i przewidywany stan zagrożenia tąpaniami tego złoża,
pokładu lub jego części.
Uwzględnia się możliwość czystego wybierania filarów ochronnych.
11. Wymagania jakie należy spełnić podczas prowadzenia robót w zagrożeniu
tąpaniami? Odp. 248, 249, 250, 252 , 253, 263, 265-269 BHP oraz pkt. 1.2.3 i 4 Zał. nr 3
BHP
Roboty górnicze prowadzi się w sposób ograniczający powstawanie nadmiernej
koncentracji naprężeń w górotworze; bez pozostawiania resztek zdolnych do
koncentracji i przenoszenia naprężeń; prowadzenie robót w złożu, pokładzie lub w jego
częściach oraz między sąsiednimi ZG koordynuje się w zakresie możliwych wpływów i
wzajemnego ich oddziaływania; na bieżąco dokonuje się analizy i oceny stanu zagrożenia.
W przypadku wzrostu stanu zagrożenia stosuje się metody i środki likwidacji tego
zagrożenia oraz metody i środki kontroli skuteczności zastosowanej profilaktyki. Jeżeli
środki te nie obniżają stanu zagrożenia, roboty górnicze w wyrobisku związane z jego
postępem wstrzymuje się do czasu podjęcia skuteczniejszych środków profilaktycznych
lub wprowadzenia zmian w technologii prowadzenia robót górniczych. Jeżeli wyznaczono
strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami, to przy wejściu do tych stref instaluje się
urządzenia łączności telefonicznej.
W przypadku prowadzenia wyrobisk korytarzowych na zbicie w złożu, pokładzie lub ich
części zaliczonych do II stopnia zagrożenia tąpaniami, jednoczesne prowadzenie
przodków zatrzymuje się w odległości nie mniejszej niż 50 m od siebie.
W trakcie wybierania złoża rud miedzi lub jego części zagrożonej tąpaniami:
1) eksploatację projektuje się w sposób zapewniający utrzymanie filarów
międzykomorowych w fazie wytrzymałości pozniszczeniowej;
2) w przypadku wybierania złoża wzdłuż zrobów, front wybierkowy prowadzi się w
sąsiedztwie tych zrobów w sposób zapewniający wyprzedzenie przez niego pozostałej
części frontu;
3) stosuje się zasadę sukcesywnego upodatniania calizny wzdłuż dróg dojazdowych do
wyrobisk wybierkowych, w szczególności w sąsiedztwie zrobów;
4) nie pozostawia się filarów oporowych; w przypadku zaistnienia konieczności
pozostawienia filara oporowego jego szerokość wynosi nie mniej niż 350m, z wyjątkiem
sytuacji, gdy calizna w filarze oporowym została upodatniona.
W części złoża zaliczonego do II st zagrożenia tąpaniami równoczesne wykonywanie w
odległości do 200m przed frontem wybierkowym wyrobisk usytuowanych równolegle do
prowadzonego frontu jest niedopuszczalne; osadniki lokalizuje się i wykonuje w sposób
uniemożliwiający pozostawienie po zakończonej eksploatacji danej części złoża resztek
między tymi osadnikami a zrobami. Miejsca zainstalowania telefonów w strefach
szczególnego zagrożenia tąpaniami określa KRZG.
Prowadząc roboty w warunkach zagrożenia tąpaniami:
1) rejestruje się, lokalizuje i nanosi na mapy specjalne sporządzone na podkładzie map
wyrobisk wszystkie zaistniałe wstrząsy o energii równej lub większej niż 10^3J;
2) nanosi się na mapy podstawowe i przeglądowe lokalizację wszystkich tąpnięć;
3) prowadzi się rejestry wszystkich wstrząsów i tąpnięć;
Przy prowadzeniu robót górniczych:
1) stosuje się właściwy sposób wybierania i odpowiednią technologię urabiania;
2) w oddziałach eksploatacyjnych doprowadza się caliznę na frontach eksploatacyjnych
do stanu odprężonego (pokrytycznego, pozniszczeniowego) poprzez rozcinanie tej calizny
wyrobiskami odpowiednimi do własności wytrzymałościowych skał złoża i występującego
stanu naprężeń;
3) w caliźnie na frontach eksploatacyjnych utrzymuje się odpowiednie wyprzedzenie
względem siebie przodków wyrobisk (pasów, komór) zgodnie z przyjętą technologią
prowadzenia robót;
4) rozcina się wyrobiskami sztywne filary i caliznę w celu doprowadzenia ich do stanu
pokrytycznego;
5) odpręża się górotwór robotami strzałowymi technologicznymi lub specjalnymi, z
zastosowaniem odpowiedniej ilości MW, skoncentrowanymi co do miejsca i czasu;
6) upodatnia się krawędź calizny prz zrobach czynnego pola eksploatacyjnego na
głębokość zapewniającą łagodne ugięcie stropu, określoną przez KRZG na podstawie
opinii zespołu do spraw tąpań.
12. Jak należy prowadzić eksploatacje, aby zapobiec nadmiernej koncentracji naprężeń
w górotworze? Odp. Zał. nr 3 pkt1.2.9 BHP
W złożu lub jego części zagrożonych tąpaniami eksploatację prowadzi się w sposób
zapobiegający nadmiernej koncentracji naprężeń w górotworze poprzez:
1) stosowanie frontów eksploatacyjnych o odpowiednio dobranych długościach oraz
wyrównanej linii rozcinki i linii likwidacji filarów międzykomorowych;
2) utrzymanie, określonych w projekcie technicznym: kąta rozwartego pomiędzy linią
rozcinki a linią zrobów sąsiednich pól oraz wyprzedzenie rozcinką na odcinku frontu przy
zrobach co najmniej o jeden pas w stosunku do pozostałych części frontu;
3) dobór odpowiednich wymiarów filarów międzykomorowych do miąższości i własności
złoża oraz otaczających skał;
4) utrzymanie właściwej dla danych warunków i przyjętego systemu eksploatacji
odległości między linią likwidacji filarów międzykomorowych a linią calizny na froncie;
5) prawidłowe kierowanie stropem;
6) wykonywanie tylko niezbędnych wyrobisk przygotowawczych;
7) w przypadku utraty, po tąpnięciu, odprężeniu lub wskutek nagłego pogorszenia się
warunków stropowych, możliwości prowadzenia linii rozcinki zgodnie z zasadami w pkt 1
– 3, projekt odtworzenia linii frontu rozcinki jest określany przez KRZG na podstawie
opinii zespołu do spraw tąpań.
13. Co powinien zawierać wniosek o zaliczenie złoża (pokładu) lub jego części do stopnia
zagrożenia tąpaniami? Odp. § 6 ZN
Dokumentacja, w oparciu o którą dokonuje się zaliczenia przestrzeni do odpowiedniego
stopnia zagrożenia tąpaniami zawiera:
1) charakterystykę budowy geologicznej złoża;
2) stwierdzenie zaistnienia podstawowego kryterium oceny zagrożenia tąpaniami oraz
innych okoliczności istotnych dla dokonania zaliczenia;
3) propozycję zaliczenia przestrzeni do odpowiedniego stopnia zagrożenia, z
uzasadnieniem;
4) wyniki przeprowadzonych badań oraz opinię rzeczoznawcy, jeżeli dokonuje się
zaliczenia do I stopnia;
 5) wyniki badań przeprowadzonych przez rzeczoznawcę oraz opinię rzeczoznawcy
określającą klasę skał stropowych i spągowych;
6) mapy wyrobisk lub ich części, w skali nie mniejszej niż 1:5000, z naniesionymi
propozycjami granic poszczególnych stopni zagrożenia tąpaniami oraz uwidocznionymi
zaszłościami eksploatacyjnymi do odległości nie mniejszej niż 400m od naniesionych
poszczególnych propozycji granic poszczególnych stopni zagrożenia tąpaniami;
7) profile geologiczne złoża oraz skał stropowych i spągowych;
14. Kto ustala zasady wykonywania robót strzałowych w ZG podczas zagrożenia
tąpaniami? Odp. § 268 BHP
KRZG na podstawie opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań.
15. Kiedy należy wyznaczyć strefę szczególnego zagrożenia tąpaniami? Odp. Zał. nr 3
pkt 1.2.15 BHP
W złożu lub jego części zaliczonych do II stopnia zagrożenia tąpaniami, przez KRZG.
16. Kto wyznacza strefę szczególnego zagrożenia tąpaniami? Odp. Zał. nr 3 pkt 1.2.15 BHP
KRZG.
17. Kto odpowiada za prawidłową realizację zadań w strefie szczególnego zagrożenia
tąpaniami? Odp. Zał. nr 3 pkt 1.2.17 BHP
Osoby dozoru ruchu wyznaczone przez KRZG.
18. Kiedy aktualizuje się strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami? Odp. Zał. nr 3 pkt
1.2.15 BHP
Na bieżąco, w zależności od zmieniających się warunków geologiczno – górniczych, stanu
zagrożenia, wyników obserwacji i pomiarów zachowania się górotworu, oraz nanosi na mapy
osób kierownictwa i dozoru ruchu.
19. Które wyrobiska zaliczane są do stref szczególnego zagrożenia tąpaniami? Odp. Zał. nr 3 pkt
1.2.16.1 BHP
1) w nieupodatnionych częściach frontów oraz filarach wielkogabarytowych na odległości nie
mniejszej niż 50 m od linii zrobów sąsiedniego pola;
2) po zbliżeniu się do nich frontu eksploatacyjnego na odległość 100m;
3) w caliźnie złoża w sąsiedztwie uskoków o zrzucie większym niż wysokość furty eksploatacyjnej
lub innych zaburzeń tektonicznych, do których front eksploatacyjny zbliżył się na odległość 100m
lub wzdłuż których front eksploatacyjny się przemieszcza;
4) w sąsiedztwie naroży na frontach eksploatacyjnych w przypadku ich zbyt bliskiego
prowadzenia obok siebie i w sąsiedztwie wszelkich naroży na frontach, jeżeli te naroża wynikają z
dużej ustępliwości poszczególnych odcinków tych frontów;
5) w caliźnie pomiędzy zrobami a zbliżającym się do nich frontem na odległość mniejszą niż
350m;
6) w częściach frontów w sąsiedztwie (w odległości do 50m) pól osadnikowych;
7) w caliźnie filarów oporowych i pól zamykających przed linią rozcinki oraz upodatnionych
częściach tych filarów lub pól w odległości do 150m od linii rozcinki;
8) wykonane w nieupodatnionej części złoża, w odległości do 100m od pól eksploatacyjnych, w
których podczas wybierania nastąpiły tąpnięcia lub wstrząsy o energii równej lub większej niż
10^6J;
9) wykonane w caliźnie złoża w sąsiedztwie zrobów, w których pozostawiono resztki złoża lub
filary zdolne do koncentracji naprężeń, w odległości do 100m od pozostawionej resztki lub filara;
10) wykonane w caliźnie pomiędzy zbliżającymi się do siebie frontami, w przypadku gdy
odległość pomiędzy frontami jest mniejsza niż 350m;
20. Jak oznacza się strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami? Odp. Zał. nr 3 pkt 1.2.16.3 BHP
W wyrobiskach górniczych oznacza się strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami na początku i na
końcu strefy tablicami ostrzegawczymi o następującej treści: „Początek strefy szczególnego
zagrożenia tąpaniami – przebywanie osób bez wyraźnej potrzeby zabronione. Dopuszczalna
liczba zatrudnionych.....” i „Koniec strefy szczególnego zagrożenia tąpaniami”. Za właściwe
oznaczenie stref dopowiada sztygar oddziałowy danego oddziału górniczego.
21. Jakie wymagania muszą spełniać wyrobiska objęte strefami szczególnego zagrożenia
tąpaniami? Odp. Zał. nr 3 pkt 1.2.16.4 BHP
1) zatrudnia się jak najmniejszą liczbę pracowników;
2) liczba osób mogących jednocześnie przebywać w wyrobiskach objętych strefą zagrożenia
tąpaniami oraz sposób prowadzenia ewidencji tych osób są określane przez KRZG na podstawie
opinii zespołu do spraw tąpań;
3) ogranicza się do niezbędnych potrzeb ruch ludzi i maszyn;
4) wyznacza się w każdej strefie usytuowanej przy zrobach sąsiedniego pola dwie drogi ewakuacji
dla pracowników w polach eksploatacyjnych zamykających, zlokalizowanych w strefie
szczególnego zagrożenia tąpaniami;
5) w przypadki utraty drożności jednej z wyznaczonych dróg ewakuacyjnych, warunki dalszego
prowadzenia robót górniczych, w szczególności warunki bezpieczeństwa ruchu załogi, są
określane przez KRZG;
22. Jakie działania są niedozwolone w wyrobiskach objętych strefami szczególnego zagrożenia
tąpaniami? Odp. Zał. nr 3 pkt 1.2.16.5 BHP
- lokalizowanie komór składowania materiałów i komór oddziałowych;
- wyznaczanie stanowisk strzałowych i punktów zbornych oraz innych stałych stanowisk pracy;
23. Jakie działania należy podjąć po tąpnięciu, odprężeniu lub silnym wstrząsie? Odp. Zał. nr 3
pkt 1.2.20 BHP
Po silnym wstrząsie niezwłocznie wycofuje się ludzi z zagrożonego rejonu do ustalonego punktu
ewakuacyjnego i zawiadamia o tym dyspozytora ruchu. Wejście załogi do takiego rejonu i
wznowienie w nim robót może nastąpić na warunkach określonych przez KRZG na podstawie
opinii kopalnianego zespołu do spraw tąpań.

Zagrożenia metanowe
24. Podstawowe pojęcia i terminy w zakresie zagrożenia metanowego?
metanonośność — rozumie się przez to objętościową ilość metanu pochodzenia naturalnego,
zawartą w jednostce wagowej w głębi calizny węglowej,
izolinie metanonośności — rozumie się przez to linie oddzielające obszary o zróżnicowanej
metanonośności w pokładach węgla,
pole metanowe — rozumie się przez to wyrobiska w pokładzie metanowym, wraz z wyrobiskami
odprowadzającymi powietrze z tych wyrobisk,
całkowitej gazonośności — rozumie się przez to zawartość dwutlenku węgla lub metanu, lub łączną
zawartość tych oraz innych gazów pochodzenia naturalnego w górotworze,
25. Kategorie zagrożenia metanowego na soli? Odp. § 10 ZN
- do I kategorii zagrożenia metanowego zalicza się udostępnione złoże lub jego część, jeżeli w
powietrzu stwierdzono występowanie metanu albo mieszaniny gazów wybuchowych
zawierającej metan o zawartości większej niż 0,1%;
- do II kategorii zagrożenia metanowego zalicza się udostępnione złoże lub jego część, jeżeli
zaistniał:
1) nagły wypływ metanu lub mieszaniny gazów wybuchowych zawierającej metan lub
2) wyrzut metanu i skał
- w wyniku których zawartość gazów wybuchowych w powietrzu była większa niż 1%.
26. Kategorie zagrożenia metanowego w podziemnych zakładach górniczych wydobywających
rudy metali nieżelaznych. Odp. § 9 ZN
- do I kategorii zagrożenia metanowego zalicza się udostępnione złoże lub jego część, w którym
stwierdzono występowanie metanu o stężeniu powyżej 0,5%;
- do II kategorii zagrożenia metanowego zalicza się udostępnione złoże lub jego część, jeżeli
istnieje możliwość wzmożonego wydzielania lub nagłego wypływu metanu z górotworu lub wody
dopływającej do wyrobisk lub ich części.
27. Maksymalne zawartości metanu w wyrobiskach? Odp. § 276 BHP
- 1% na wylocie z rejonowych prądów powietrza;
- 0,75% w szybie wydechowym
Jeżeli stosujemy metanometrię automatyczną, maksymalnie 1,5% na wylocie z rejonowych
prądów powietrza.
28. Jakiej wielkości stężenia metanu wymagają podjęcia działań przez KRZG oraz co to są za
działania? Odp. § 272 BHP
W przypadku stwierdzenia w polach niemetanowych, w próbach pobranych do analizy
laboratoryjnej, stężenia metanu w powietrzu wynoszącego 0,5% lub więcej KRZG niezwłocznie:
1) stosuje niezbędne rygory bezpiecznego prowadzenia robót górniczych w warunkach
powstałego zagrożenia metanowego;
2) powiadamia o tym właściwy organ nadzoru górniczego;
3) zleca rzeczoznawcy badanie stanu zagrożenia metanowego;
4) dokonuje analizy zaliczenia pokładu lub jego części do odpowiedniej kategorii zagrożenia;
29. Jakie działania należy podjąć w przypadku, gdy zawartość metanu w wyrobisku przekroczy
2 %? Odp. § 275 BHP
1) wyłącza się sieć elektryczną;
2) unieruchamia się maszyny i urządzenia;
3) zawiadamia się najbliższą osobę dozoru ruchu;
4) dokonuje się dodatkowych pomiarów w celu ustalenia przyczyny powstania przekroczenia
stężenia metanu w powietrzu, rozmiarów nagromadzenia metanu i miejsc wypływu metanu;
5) aktywnie zwalcza się nagromadzenie metanu na zasadach określonych przez KRZG;

Zagrożenia pożarowe
30. Co to jest pożar? Odp. § 504 BHP
Przez pożar podziemny rozumie się pojawienie się w wyrobisku otwartego ognia, palącej lub
żarzącej substancji lub pojawienie się w powietrzu kopalnianym dymów lub tlenku węgla w
rejonowym prądzie powietrza w ilości większej niż 25 dm^3/min. CO nie może pochodzić z
procesów technologicznych, ani wydobywać się wskutek urabiania.
31. Co powinna zrobić każda osoba, która zauważyła pożar? Odp. § 507 BHP
1) alarmuje:
- osoby przebywające w rejonie pożaru;
- dyspozytora ruchu ZG;
2) przystępuje do akcji ratowniczo – gaśniczej polegającej na:
- ratowaniu życia zagrożonych osób;
- gaszeniu pożaru za pomocą urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic;
- wykonywaniu poleceń kierującego akcją ratowniczą;
32. Co powinien posiadać Zakład górniczy w zakresie zagrożenia pożarowego? Odp. § 469
BHP
1) organizuje się służbę przeciwpożarową;
2) opracowuje się plan akcji przeciwpożarowej dla podziemnej części ZG;
3) opracowuje się instrukcję bezpieczeństwa pożarowego – dla obiektów powierzchniowych;
33. Kto wchodzi w skład służby przeciwpożarowej? Odp. § 472 BHP
1) osoby kierownictwa i dozoru ruchu, w tym kierownik służby przeciwpożarowej;
2) służba wentylacyjna oraz służby ratownictwa górniczego – w zakresie dotyczącym podziemnej
części ZG;
34. Obowiązki KRZG w zakresie zagrożenia pożarowego? Odp. 470, 473, 474 BHP
- zatwierdza harmonogram kontroli stanu zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektów i
urządzeń;
- określa zakres działania służb przeciwpożarowych na powierzchni;
- określa zasady współdziałania z właściwymi jednostkami PSP, w przypadku wystąpienia pożaru
na powierzchni;
- wyznacza osoby kierownictwa i dozoru ruchu do szkolenia pracowników;
35. Co należy do obowiązków osób kierownictwa i dozoru ruchu w zakresie zagrożenia
pożarowego? Odp. § 474 BHP
Szkolą pracowników nie rzadziej niż raz na 6 miesięcy w zakresie: zagrożenia pożarowego; zasad
zachowania się w trakcie pożaru; sposobów gaszenia pożarów; posługiwania się urządzeniami
przeciwpożarowymi i gaśnicami;
36. Jaki są wymagania dotyczące dróg ucieczkowych? Odp. § 475 BHP
W ZG wyznacza się drogi ucieczkowe, w których utrzymuje się przejście o szerokości nie
mniejszej niż 0,7m. KRZG wyznacza drogi ucieczkowe, które odpowiednio oznakowuje i wyposaża
w system umożliwiający orientację kierunku wycofania w przypadku braku widoczności.
Schematy dróg ucieczkowych z oddziałów górniczych aktualizuje się i umieszcza w miejscach, w
których jest dokonywany podział pracy. Pracowników zapoznaje się z drogami ucieczkowymi nie
rzadziej niż raz na pół roku.
37. Jakie są obowiązki organy nadzoru górniczego w zakresie zagrożenia pożarowego? Odp. §
477 BHP
Stan przygotowania ZG do prowadzenia akcji pożarowej jest sprawdzany nie rzadziej niż raz na
rok przez organ nadzoru górniczego.
38. W co powinien być wyposażony Zakład Górniczy? Odp. § 479, 481 BHP
1) urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice;
2) rurociągi przeciwpożarowe;
3) zbiorniki wodne przeznaczone do zasilania rurociągów przeciwpożarowych;
4) komory przeciwpożarowe na poziomach wydobywczych;
39. Wymagania p. poż. dla wież szybowych oraz budynków przyszybowych? Odp. § 482 BHP
Wieże szybowe, budynki przyszybowe oraz inne budynki w promieniu 20m od wlotu do szybu,
sztolni lub upadowej wykonuje się z materiałów niepalnych. Wloty te wyposaża się w urządzenia
wykonane z materiałów trudnopalnych pozwalające na szybkie i szczelne zamknięcie wyrobisk, w
przypadku zaistnienia pożaru na powierzchni. Obudowę oraz zbrojenie szybów systematycznie
oczyszcza się, a łatwopalne materiały niezwłocznie usuwa.
40. Wymagania p. poż. dla rozdzielni elektroenergetycznych średniego napięcia? Odp. § nie
mogę znaleźć w nowych przepisach
Rozdzielnie elektroenergetyczne średniego napięcia zasilające urządzenia głównego odwadniania,
ładownie akumulatorów, stałe składy paliw i środków smarnych oraz miejsca napełniania zbiorników
maszyn umieszcza się w komorach podziemnych wykonanych w kamieniu lub złożu niepalnym,
przewietrzanych niezależnym prądem powietrza, zlokalizowanych w polach niemetanowych lub
wyrobiskach zaliczonych do pomieszczeń ze stopniem „a” niebezpieczeństwa wybuchu.
Przez komory powinna przepływać ilość powietrza uniemożliwiająca powstanie wybuchowej
mieszaniny wydzielających się gazów lub par z powietrzem.
Komory te wyposaża się w:
1)odpowiednie urządzenia i sprzęt przeciwpożarowy,
2)tamę z drzwiami — z materiałów niepalnych, od strony każdego wlotu powietrza.
Komory wyznaczone przez kierownika działu wentylacji wyposaża się w samoczynne urządzenia
gaśnicze, klapy do samoczynnego zamknięcia okien wentylacyjnych w tamach oraz urządzenia
sygnalizujące do dyspozytorni zagrożenie pożarowe.
Rozdzielnie elektroenergetyczne średniego napięcia niewymienione wyżej przewietrza się
opływowym prądem powietrza.
41. Jakich maszyn i urządzeń nie wolno stosować w wyrobiskach oraz na nadszybiach?
Odp. § 486 BHP
Stosowanie w wyrobiskach oraz na nadszybiach maszyn i urządzeń, w których układ hydrauliczny
jest wyposażony w olej palny lub emulsję palną, a długość przewodów łączących elementy
układu hydraulicznego umieszczone na zewnątrz, jest większa niż 50m, jest niedopuszczalne.
Maszyny i inne urządzenia z układami hydraulicznymi o pojemności oleju palnego lub emulsji
palnej większej niż 250 dm^3 wyposaża się w samoczynnie uruchamiane urządzenie gaśnicze.
42. Warunki przechowywania materiałów łatwopalnych? Odp. § 487 BHP
Przechowywanie smarów, olejów i innych materiałów niebezpiecznych pożarowo w:
- odległości mniejszej niż 50m od wlotów wyrobisk wdechowych na powierzchni;
- drążonych wyrobiskach korytarzowych przewietrzanych za pomocą lutniociągów;
jest niedopuszczalne. Transportuje się je w wyrobiskach oraz przechowuje w komorach
wyłącznie w zamkniętych naczyniach metalowych lub trudnopalnych z tworzyw sztucznych.
Zużyte smary, oleje i inne materiały niebezpieczne pożarowo usuwa się niezwłocznie na
powierzchnię ZG.
43. Gdzie należy zamontować stała samoczynnie uruchamianą instalację gaśniczą? Odp. § 488
BHP
W stałą, samoczynnie uruchamiającą się instalację gaśniczą wyposaża się:
- komory: paliw, środków smarnych, stałe napełniania paliwem zbiorników maszyn;
- maszyny służące do: transportu paliw lub środków smarnych, napełniania paliwami i środkami
smarnymi innych maszyn i urządzeń.
W ZG wydobywających sól ww komory wyposaża się w samoczynnie uruchamiane urządzenia
gaśnicze.
44. Wymagania dotyczące wykonywania prac związanych z cięciem, spawaniem, zgrzewaniem
lub lutowaniem metali? Odp. § 494, 495 BHP
Przez cięcie metali rozumie się cięcie gazowe lub łukiem elektrycznym. Przez zgrzewanie i
lutowanie rozumie się ich zgrzewanie lub lutowanie przy użyciu otwartego płomienia. Cięcie,
spawanie, zgrzewanie lub lutowanie metali w podziemnych wyrobiskach górniczych jest
niedopuszczalne (poza wyjątkami). Dopuszczalne w:
- podziemnych wyrobiskach ZG wydobywających kopaliny niepalne i niemających pól
metanowych;
- szybach wdechowych oraz wydechowych, którymi odprowadzane jest powietrze z pokładów
niemetanowych lub pól metanowych I lub II kategorii zagrożenia metanowego;
- komorach wykonanych w obudowie niepalnej, przewietrzanych niezależnym prądem
powietrza, zlokalizowanych w polach niemetanowych lub wyrobiskach zaliczanych do stopnia „a”
niebezpieczeństwa wybuch;
- wyrobiskach korytarzowych na odcinku z trakcją elektryczną przewodową – w zakresie
dotyczącym trakcji.
Cięcie, spawanie, zgrzewanie lub lutowanie w szybach oraz na wieżach szybowych wykonuje się
zgodnie z instrukcjami bezpiecznego wykonywania prac, określonymi w zezwoleniu wydanym
przez KRZG.
45. Obowiązki każdej osoby przebywającej pod ziemią? Odp. § 496, 497 BHP
Osoba przebywająca pod ziemią powinna być wyposażona w sprzęt ucieczkowy oczyszczający
wdychane powietrze lub sprzęt izolujący układ oddechowy oraz być przeszkolona teoretycznie i
praktycznie w zakresie posługiwania się tym sprzętem. Przeszkolenie potwierdza własnoręcznym
podpisem. Wszystkie osoby wyposażone w sprzęt ochrony układu oddechowego należy
kontrolować w zakresie:
- posiadania przy sobie tego sprzętu w okresie od zjazdu do wyjazdu na powierzchnię ZG;
- wiedzy na temat posługiwania się tym sprzętem zgodnie z instrukcją użytkowania;
- ochrony tego sprzętu przed uszkodzeniem;
- uczestnictwa w ww szkoleniach.
46. Jakie jest przeznaczenie ucieczkowych aparatów? Odp. § 500 BHP
Ucieczkowy sprzęt ochrony układu oddechowego stosuje się wyłącznie do samoratowania się
ludzi, w celu indywidualnego zabezpieczenia układu oddechowego użytkownika w przypadku
wystąpienia atmosfery niezdatnej do oddychania.
47. Kto kieruje akcją ratowniczo - gaśniczą? Odp. ??? BHP
KRZG lub osoba posiadająca uprawnienia kierownika akcji. Jeśli pożar wystąpił na powierzchni,
kierowanie tą akcją odbywa się na zasadach obowiązujących w Państwowej Straży Pożarnej.
48. Jakie uprawnienia ma kierujący akcją ratowniczo - gaśniczą?
Jest uprawniony do:
- wydawania rozkazów i poleceń;
- podziału terenu akcji na obszary bojowe i wyznaczenia ich dowódców;
- powołania sztabu akcji lub zespołu doradców składających się ze specjalistów różnych dziedzin.

Zwalczanie zagrożeń pożarowych

Utrzymywanie, konserwacja i kontrola ucieczkowego sprzętu ochrony układu oddechowego.
Odp. Zał. nr 3 BHP
49. Obowiązki Zakładu Górniczego w kontekście aparatów ucieczkowych? 501,502, 503 pkt
8 zał3 BHP
W ZG zapewnia się pomieszczenia do przechowywania, wydawania, konserwacji oraz
kontrolowania ucieczkowego sprzętu ochrony układu oddechowego, wyznaczone przez KRZG.
Sprzęt ten przechowuje się na powierzchni w poieszczeniach zwanych „punktami wydawczymi”,
które lokalizuje się na drodze dojścia do szybu zjazdowego i zarządzane przez kierowników
punktów wydawczych, wyznaczonych przez KRZG. Jeśli liczba sprzętu nie przekracza 200 sztuk,
dopuszcalne jest prowadzenie nadzoru, obsługi, naprawy i konserwacji tego sprzętu przez KSRG.
W ZG utrzymuje się odpowiednią ilość ucieczkowego sprzętu ochrony układu oddechowego dla
osób zjeżdżających sporadycznie, a także na wymianę za egzemplarze uszkodzone i wycofane z
użytku. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą KRZG dopuszcza się utrzymywanie na dole ZG
stacji sprzętu ochrony układu oddechowego. Miejsce zlokalizowania stacji, ich liczbę oraz typ
stosowanego sprzętu określa KRZG. Stację oznacz się napisem „Stacja ucieczkowego sprzętu
ochrony układu oddechowego”, a sprzęt znajdujący się na stacji zabezpiecza przed uszkodzeniem
i działaniem wody oraz oznakowuje odpowiednimi napisami.
50. Obowiązki sztygara oddziałowego w kontekście sprzętu gaśniczego?
Do sztygarów oddziałowych należy nadzór nad ilościowym stanem, prawidłowym
rozmieszczeniem i utrzymaniem sprzętu przeciwpożarowego w rejonie swoich oddziałów.
51. Obowiązki każdego pracownika w razie zauważenia uszkodzenia sprzętu gaśniczego?
Pracownik po użyciu lub po zauważeniu uszkodzenia sprzętu przeciwpożarowego powinien
niezwłocznie powiadomić o tym służbę przeciwpożarową oraz osoby dozoru ruchu
odpowiedzialne za dany rejon.
52. Zasady lokowania sprzętu p. poż. komór?
Urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice przeznaczone do zabezpieczenia komór i pomieszczeń
umieszcza się w miejscach określonych przez kierownika służby przeciwpożarowej. Sprzęt
gaśniczy stanowiący zabezpieczenie komór i pomieszczeń, w których nie wykonuje się prac,
umieszcza się na zewnątrz, przy wejściu do komory. Gaśnice znajdujące się na zewnątrz komór
oraz stanowiące zabezpieczenie urządzeń i składów mogą stanowić równocześnie zabezpieczenie
wyrobisk, przy których te komory, urządzenia i składy się znajdują. Komory i składy paliw, olejów
i środków smarnych oraz miejsca tankowania paliwa wyposaża się w stałą instalację gaśniczą
oraz w skrzynię z piaskiem lub innym sorbentem.
53. Jak należy rozmieszczać sprzęt przeciwpożarowy?
Gaśnice rozmieszcza się w miejscach widocznych i łatwo dostępnych, tak aby nie były narażone
na uszkodzenia i nie utrudniały prowadzenia ruchu ZG. Miejsca lokalizacji gaśnic oznakowuje się
znakami zgodnymi z Polskimi Normami dotyczącymi znaków bezpieczeństwa.
Rurociągi przeciwpożarowe. Odp. Zał. nr 3 pkt 6.3 BHP
54. W jakim celu ZG wyposaża się w rurociągi przeciwpożarowe?
Rurociągi przeciwpożarowe są przeznaczone do zwalcznia zagrożenia pożarowego oraz
zagrożenia pyłowego.
55. Wymagania dotyczące rurociągów przeciwpożarowych?
1) doprowadza się do podszybi i nadszybi szybów, szybików oraz do czynnych przodków, a w
kopalniach eksploatujących kopaliny niepalne – do miejsc zagrożonych pod względem
pożarowym, określonych przez KRZG;
2) przystosowuje się do szybkiego połączenia z rurociągami sprężonego powietrza na wlotach do
poszczególnych pokładów lub rejonów;
3) instaluje się w wyrobiskach z grupowymi i rejonowymi prądami powietrza świeżego, w
wyrobiskach z przenośnikami taśmowymi oraz w wyrobiskach korytarzowych z prądem
powietrza prowadzonym na upad;
4) w ZG eksploatującymi kopaliny niepalne mogą być instalowane w innych wyrobiskach
określonych przez KRZG.
56. Jakie ciśnienie wody oraz jaką wydajność powinny zapewniać hydranty w końcowych
punktach sieci rurociągów przeciwpożarowych?
Rurociągi przeciwpożarowe zapewniają pobór wody z zaworu hydrantowego w końcowych
punktach sieci w ilości nie mniejszej niż 0,6 m^3/min, przy ciśnieniu nie mniejszym niż 0,4 MPa –
niezależnie od poboru wody do celów technologicznych.
57. Jakie jest maksymalne dopuszczalne ciśnienie statyczne wody w rurociągach
przeciwpożarowych?
Ciśnienie statyczne wody w rurociągach przeciwpożarowych, z wyjątkiem rurociągów
zabudowanych w szybach, wynosi nie więcej niż 1,6 MPa. Jeżeli przed zaworami hydrantowymi
umieszczone są reduktory ciśnienia do 1,6 MPa oraz zawory bezpieczeństwa, dopuszcza się
stosowanie wyższego ciśnienia na warunkach i zasadach określonych przez KRZG.
Zagrożenia wodne
58. Podstawowe pojęcia z zakresu zagrożenia wodnego? Odp. § 24 ZN
Zagrożenie wodne – możliwość wdarcia lub niekontrolowanego dopływu wody, solanki, ługów
lub kurzawki do wyrobisk, stwarzającą niebezpieczeństwo dla ruchu ZG lub jego pracowników.
59. Stopnie zagrożenia wodnego? Odp. § 25, 26 ZN
W podziemnych ZG wydobywających kopaliny inne niż sól ustala się trzy stopnie zagrożenia
wodnego.
Do I stopnia zagrożenia wodnego zalicza się złoże lub jego część oraz otaczający górotwór w
granicach obszaru górniczego, jeżeli:
- zbiorniki i cieki wodne na powierzchni terenu są izolowane od istniejących lub projektowanych
wyrobisk warstwą izolującą o miąższości zapewniającą bezpieczeństwo prowadzenia robót
górniczych lub
- poziomy wodonośne są izolowane od istniejących lub projektowanych wyrobisk górniczych
warstwą izolującą o miąższości zapewniającej bezpieczeństwo prowadzenia robót górniczych lub
- z poziomów wodonośnych odprowadzono zasoby statyczne wód, a dopływ z zasobów
dynamicznych ma stałe natężenie umożliwiające bieżące odwadnianie wyrobiska lub jego części
lub
- podziemne zbiorniki wodne są izolowane od istniejących lub projektowanych wyrobisk warstwą
izolującą o miąższości zapewniającej bezpieczeństwo prowadzonych robót górniczych.
Do II stopnia zagrożenia wodnego zalicza się złoże lub jego część oraz otaczający górotwór w
granicach obszaru górniczego, jeżeli:
- zbiorniki i cieki wodne na powierzchni terenu oraz podziemne zbiorniki wodne mogą w sposób
pośredni, w szczególności przez infiltrację lub przeciekanie, spowodować zwiększenie
zawodnienia istniejących lub projektowanych wyrobisk lub
- w stropie lub spągu złoża lub otaczającym górotworze, w którym istnieje lub jest projektowane
wyrobisko, występuje poziom wodonośny typu porowego, który nie jest izolowany od złoża lub
wyrobisk warstwą izolującą o miąższości zapewniającej bezpieczeństwo prowadzonych robót
górniczych lub
- występują uskoki wodonośne o rozpoznanym zawodnieniu oraz lokalizacji lub
- występują otwory wiertnicze zlikwidowane nieprawidłowo albo nie ma danych o sposobie
likwidacji otworów wiertniczych, jeżeli otwory te stwarzają możliwość przepływu wód z
powierzchniowych lub podziemnych zbiorników wodnych oraz poziomów wodonośnych do
wyrobiska lub jego części.
Do III stopnia zagrożenia wodnego zalicza się złoże lub jego część oraz otaczający górotwór w
granicach obszaru górniczego, jeżeli:
- zbiorniki i cieki wodne zlokalizowane na powierzchni terenu oraz podziemne zbiorniki wodne
stwarzają bezpośrednią możliwość zwiększonego, niekontrolowanego dopływu albo wdarcia się
wody do wyrobiska lub jego części lub
- w stropie lub spągu złoża albo w części górotworu, w którym istnieje lub projektuje się
wyrobisko, występuje poziom wodonośny typu szczelinowego lub szczelinowo – kawernistego,
który nie jest izolowany warstwą izolującą o miąższości zapewniającej bezpieczeństwo
prowadzenia robót górniczych lub
- w części górotworu, w której istnieje lub jest projektowane wyrobisko, albo bezpośrednim
sąsiedztwie występują zbiorniki wodne pod ciśnieniem w stosunku do spągu tych wyrobisk lub
ich części lub
- występują uskoki wodne o niedostatecznie rozpoznanym zawodnieniu lub lokalizacji lub
- jest możliwe wdarcie się wody lub wody z luźnym materiałem z innych przestrzeni niż ww.
W podziemnych ZG wydobywających sól ustala się trzy stopnie zagrożenia wodnego.
Do I stopnia zagrożenia wodnego zalicza się złoże lub jego część oraz otaczający górotwór w
granicach obszaru górniczego, jeśli występuje warstwa izolująca między złożem a występującymi
w jego otoczeniu zbiornikami wodnymi lub poziomami wodonośnymi uniemożliwiająca przepływ
wód do wyrobiska.
Do II stopnia zagrożenia wodnego zalicza się złoże lub jego część oraz otaczający górotwór w
granicach obszaru górniczego, jeżeli:
- występuje warstwa izolująca między złożem a występującymi w jego otoczeniu zbiornikami
wodnymi lub poziomami wodonośnymi lub
- w złożu występują naturalne zbiorniki cieczy, a dopływ z nich do wyrobisk lub ich części jest
malejący.
Do III stopnia zagrożenia wodnego zalicza się złoże lub jego część oraz otaczający górotwór w
granicach obszaru górniczego, jeżeli:
- nie występuje warstwa izolująca pomiędzy złożem a występującymi w jego otoczeniu
zbiornikami wodnymi lub poziomami wodonośnymi lub
- warstwy izolujące nie stanowią wystarczającego zabezpieczenia ze względu na naruszenie ich
robotami górniczymi.
60. Co zawiera wniosek o zaliczenie złóż, wyrobisk lub ich części do odpowiedniego stopnia
zagrożenia wodnego? Odp. § 30 ZN.
Dokumentacja, w oparciu o którą dokonuje się zaliczenia przestrzeni do odpowiedniego stopnia
zagrożenia wodnego zawiera:
1) charakterystykę budowy geologicznej i warunków hydrogeologicznych przestrzeni,
obejmującą w szczególności zestawienie oraz opis:
- podziemnych zbiorników wodnych;
- otworów wiertniczych zlikwidowanych nieprawidłowo lub w odniesieniu do których nie ma
danych o sposobie ich likwidacji;
- uskoków wodonośnych;
- źródeł zagrożenia wodnego niewymienionych wyżej;
z których jest możliwe wdarcie się wody, solanki, ługów, wody z luźnym materiałem, stwarzające
niebezpieczeństwo dla pracowników lub ruchu ZG;
2) analizę wpływu źródeł zagrożenia wodnego, wymienionych w pkt 1, na prowadzone i
projektowane roboty górnicze;
3) obliczenie oraz określenie granic proponowanego zaliczenia przestrzeni do odpowiedniego
stopnia zagrożenia wodnego, z uzasadnieniem, a w przypadku podziemnych zbiorników wodnych
– wyznaczenie szerokości stref wokół podziemnych zbiorników wodnych stwarzających
zagrożenie wodne;
4) mapy wyrobisk lub ich części, w skali nie mniejszej niż 1:10000, z wyszczególnionymi źródłami
zagrożenia wodnego, o których mowa w pkt 1 oraz propozycjami granic poszczególnych stopni
zagrożenia wodnego;
5) przekroje hydrogeologiczne;
6) mapy poziomów wodonośnych stwarzających zagrożenia wodne.
61. Obowiązki przedsiębiorcy (ZG) w zakresie zagrożenia wodnego? Odp. § 449, 450 BHP
W zakresie określonym przez geologa górniczego w ZG:
1) dokonuje się:
- pomiaru dopływu wód do wyrobisk górniczych – nie rzadziej niż dwa razy w roku;
- analizy chemicznej wód dopływających do wyrobisk górniczych – nie rzadziej niż raz w roku;
2) prowadzi się obserwacje hydrogeologiczne.
Na podstawie analizy, o której mowa powyżej, z wycieków w szybach i szybikach określa się
wpływ wód dopływających na materiały, z jakich wykonana jest obudowa wyrobiska górniczego.
Wyniki pomiarów, analizy i obserwacji, są przedstawiane przez geologa górniczego zespołowi ds
zagrożenia wodnego.
W ZG wykonuje się system odwadniania zabezpieczający wyrobiska przed zatopieniem, który
dostosowuje się do przewidywanego dopływu wód.
62. Obowiązki osoby dozoru w zakresie zagrożenia wodnego? Odp. § 451, 452 BHP
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu, wyznaczone przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
okresowo pouczają pracowników o zagrożeniu wodnym, w tym o drogach ucieczkowych, sposobie i
kierunku wycofywania się w wypadku wdarcia się wody lub mieszaniny wody z luźnym materiałem
skalnym oraz o sygnalizacji alarmowej.
Osoby kierownictwa i dozoru ruchu dokumentują w książce zagrożeń wodnych oraz przekazują
geologowi górniczemu informacje i uwagi o stanie zagrożenia wodnego.
63. Kto zatwierdza projekt prac dotyczących odwadniania złoża? Odp. § 454 BHP
Opiniowany jest przez zespół ds zagrożenia wodnego i zatwierdzany przez KRZG.
64. Zasady prowadzenia robót górniczych w II stopniu zagrożenia wodnego? Odp. § 451 BHP
Wyrobiska eksploatacyjne:
1) prowadzi się wyłącznie w partiach rozpoznanych wyrobiskami korytarzowymi lub wiertniczymi
otworami badawczymi ;
2) prowadzone do pola wyprzedza się wyrobiskami korytarzowymi lub otworami badawczymi na
odległość nie mniejszą niż 50m;
Stanowiska pracy określone przez KRZG wyposaża się w sygnalizację alarmową oraz wyznacza dla
nich drogi ucieczkowe.
65. Zasady prowadzenia robót górniczych w III stopniu zagrożenia wodnego? Odp. § 451 BHP
To samo co w pytaniu wyżej oraz w miejscach stałych stanowisk pracy instaluje się sygnalizację
alarmową oraz wyznacza drogi ucieczkowe. Opracowuje się plan ewakuacji wraz z instalacją sieci
alarmowej na wypadek niekontrolowanego dopływu lub wdarcia się wody lub mieszaniny wody z
luźnym materiałem skalnym do wyrobisk.
66. Wymagania dotyczące dróg ucieczkowych w zagrożeniu wodnym? Odp. § 452 BHP
Drogi ucieczkowe oznakowuje się, oświetla oraz wyposaża w środki łączności w zakresie
określonym przez KRZG. Schematy dróg ucieczkowych z zagrożonych wyrobisk aktualizuje się i
umieszcza w miejscach podziału pracy.
Zagrożenie radiacyjne naturalnymi substancjami
promieniotwórczymi w podziemnych ZG
67. Klasy wyrobisk zagrożonych? Odp. § 42 ZN
W podziemnych ZG ustala się dwie klasy zagrożenia radiacyjnego.
Do wyrobisk lub ich części klasy A zalicza się wyrobisko lub jego część zlokalizowane na terenach
kontrolowanych w rozumieniu ustawy z dnia 29 listopada 2000 – Prawo atomowe (są to
wyrobiska, w których istnieje zagrożenie otrzymania rocznego efektywnego równoważnika dawki
większej niż 5 mSv, ale nie większej niż 20 mSv. W takich wyrobiskach należy prowadzić stałą
kontrolę środowiska pracy).
Do wyrobisk lub ich części klasy B zalicza się wyrobisko lub jego część zlokalizowane na terenach
nadzorowanych w rozumieniu ustawy z dnia 29 listopada 2000 – Prawo atomowe (istnieje
zagrożenie otrzymania rocznego efektywnego równoważnika dawki ponad 20 mSv. W takich
wyrobiskach należy prowadzić stałą kontrolę środowiska pracy i dawek indywidualnych
zagrożonych pracowników).
68. Co bierzemy pod uwagę podczas zaliczania konkretnych wyrobisk do poszczególnych klas
zagrożenia? Odp. § 43 ZN
Dokumentacja, w oparciu o którą dokonuje się zaliczenia przestrzeni do odpowiedniej klasy
zagrożenia zawiera:
- opis przestrzeni i jej przeznaczenie w ciągu technologicznym ZG;
- funkcje wentylacyjne przestrzeni, pełnione w systemie wyrobisk;
- charakterystykę stanowisk pracy oraz liczbę godzin przepracowanych w ciągu roku przez
pracownika w przestrzeni;
- charakterystykę podstawowego kryterium oceny zagrożenia radiacyjnego przestrzeni;
- wyniki pomiarów dozymetrycznych wykonanych na stanowiskach pracy w przestrzeni;
- wyniki badań dawek indywidualnych otrzymanych przez pracownika na stanowisku pracy w
przestrzeni;
- oszacowanie wniknięcia w ciągu roku substancji promieniotwórczych do organizmu, z
uwzględnieniem rodzaju nuklidów promieniotwórczych, ich aktywności i stężenia oraz – tam
gdzie to właściwe – ich stanu fizycznego i chemicznego;
- określenie wartości dawki skutecznej, na otrzymanie której pracownik narażony jest w ciągu
roku;
- określenie granic proponowanego zaliczenia przestrzeni do odpowiedniej klasy zagrożenia z
uzasadnieniem;
- mapę wyrobiska lub jego części, w skali nie mniejszej niż 1:10000, które ma zostać zaliczone do
odpowiedniej klasy zagrożenia.
69. Jakie pomiary wskaźników zagrożenia radiacyjnego wykonuje się w ZG? Odp. § 466 BHP
- stężenia w powietrzu energii potencjalnej alfa krótkożyciowych produktów rozpadu radonu;
- ekspozycji na zewnętrzne promieniowanie gamma;
- stężenia promieniotwórczego izotopów radu Ra – 226 i Ra – 228 w wodach kopalnianych;
- stężenia promieniotwórczego izotopów radu Ra – 224, Ra – 226, Ra – 228 oraz izotopu Pb – 210
w osadach kopalnianych.
70. Na jakiej zasadzie odbywa się lokowanie promieniotwórczych osadów? Odp. § 476, 478
BHP
Wody kopalniane, w których suma stężenia promieniotwórczego izotopów Ra – 226 i Ra – 228
przekracza 1000 Bq/m^3 – ujmuje się i odprowadza bezpośrednio do kanałów ściekowych lub
rurociągów wodnych. Pozostałe w sposób określony przez KRZG.
71. Jakie działania należy podejmować w celu zmniejszenia zagrożenia radiacyjnego
spowodowanego występowaniem promieniotwórczych wód kopalnianych i osadów
kopalnianych? Odp. § 476 BHP
Wody kopalniane, w których suma stężenia promieniotwórczego izotopów Ra – 226 i Ra – 228
przekracza 1000 Bq/m3 – ujmuje się i odprowadza bezpośrednio do kanałów ściekowych lub
rurociągów wodnych. Osady kopalniane powstające z wód kopalnianych, w których stężenia C
izotopów promieniotwórczych Ra – 226 i Ra – 228, wyrażone w Bq/kg, spełniają warunek C ra-226 +
2*CRa-228>1000 – wytrąca się i usuwa w sposób określony przez KRZG.
72. Jakie inne działania należy podjąć w celu zmniejszenia zagrożenia radiacyjnego?
W celu zmniejszenia stężenia krótkożyciowych produktów rozpadu radonu w powietrzu
kopalnianym należy: zintensyfikować przewietrzanie, ograniczyć wypływ gazów ze zrobów,
chodników i osadników wodnych do wyrobisk, zastosować niezależne przewietrzanie miejsc
zagrożonych radiacyjnie, izolować zbędne wyrobiska, w których występuje zagrożenie radiacyjne.
Ochrona przed pyłami szkodliwymi dla zdrowia
73. Kategorie zagrożenia działaniem pyłów szkodliwych dla zdrowia. Odp. §40 Zagrożenia
74. Jakie są obowiązki przedsiębiorcy (Zakładu Górniczego) jeżeli występuje zagrożenie
działaniem pyłów szkodliwych dal zdrowia? Odp. § 225, 232 BHP
W ZG organizuje się służby w celu rozpoznania, kontroli i zwalczania zagrożenia pyłowego. Na
podstawie aktualnych wyników pomiarów stężenia pyłów w powietrzu KRZG:
- dokonuje oceny narażenia pracowników na poszczególnych stanowiskach pracy na działanie
pyłów;
- określa minimalne i obowiązujące klasy ochronne środków ochrony indywidualnej dróg
oddechowych dla poszczególnych stanowisk pracy;
- określa zasady stosowania środków ochrony indywidualnej dróg oddechowych.
75. Kto ma obowiązek dokonywania na podstawie wyników pomiarów oceny narażenia
pracowników, na poszczególnych stanowiskach pracy, na działanie pyłów szkodliwych dla
zdrowia oraz dokonywania oceny skuteczności stosowanych działań profilaktycznych? Odp. §
232 BHP
KRZG.
76. Kiedy należy wykonywać pomiary, do oznaczania stężeń pyłu w powietrzu? Odp. § 228 BHP
W przypadku stwierdzenia na stanowiskach pracy przekroczenia NDS pyłów w powietrzu stosuje
się środki techniczne lub dokonuje zmian technologicznych i organizacyjnych w celu osiągnięcia
dopuszczalnych stężeń pyłów w powietrzu. Ocena podjętych działań profilaktycznych w celu
obniżenia stężenia pyłów w powietrzu oraz planowanie i realizacja nowych przedsięwzięć jest
dokonywana okresowo przez KRZG na podstawie porównania wyników pomiarów stężenia
pyłów w powietrzu przed rozpoczęciem tych działań i po 7 dniach po ich zakończeniu.
77. Stosowanie jakich maszyn i urządzeń jest niedozwolone? Odp. § 226 BHP
Niedopuszczalne jest stosowanie maszyn i urządzeń, które w procesie technologicznym
wytwarzają pyły i nie są wyposażone w sprawnie działające urządzenia ograniczające zapylenie
oraz niesprawnych urządzeń i środków wykorzystywanych do obniżenia zapylenia powietrza.
78. Jakie działania powinny podjąć odpowiednie służby kopalniane w przypadku stwierdzenia,
na stanowiskach pracy, przekroczeń NDS pyłu w powietrzu? Odp. § 229 BHP
Pracowników wyposaża się w odpowiednie środki ochrony indywidualnej dróg oddechowych
dostosowane do wielkości występującego zagrożenia oraz szkoli się w zakresie stosowania tych
środków.
79. Jakie środki ochrony indywidualnej stosuje się w zagrożeniu pyłowym? Odp. § 233 BHP
1*NDS – 4*NDS – sprzęt filtrujący klasy nie niższej niż P-1;
4*NDS – 10*NDS – sprzęt filtrujący klasy nie niższej niż P-2;
10*NDS – 20*NDS – sprzęt filtrujący klasy nie niższej niż P-3;
80. Na jakiej podstawie dokonuje się doboru sprzętu ochronnego?Odp. § 232 BHP
Doboru środków ochrony indywidualnej dróg oddechowych dokonuje się dla poszczególnych
stanowisk pracy na podstawie wyników pomiarów stężenia pyłów w powietrzu wykonanych w
trakcie części procesu technologicznego, w której jest wytwarzana największa ilość pyłów.
81. Czy można zatrudniać pracowników w warunkach przekroczeń najwyższych dopuszczalnych
stężeń dla pyłów szkodliwych dla zdrowia? Odp. § 233 BHP
Tak, jeżeli zapewni mu się odpowiedniej klasy sprzęt filtrujący dostosowany do wielkości
zagrożenia na jego stanowisku pracy.
82. W jakich przypadkach ze względu na zagrożenie pyłami szkodliwymi dla zdrowia nie wolno
zatrudniać pracowników? Odp. § 227 BHP
Niedopuszczalne jest wykonywanie pracy na stanowiskach, gdzie występuje przekroczenie NDS
pyłów w powietrzu oraz nie ma możliwości zapewnienia skutecznych środków ochrony.
9. MASZYNY I INNE URZĄDZENIA ZG
1. Obowiązki osoby dozoru górniczego w zakresie ruchu SMG?
Sztygar zmianowy jest odpowiedzialny za:
a) zatrudnianie operatorów zgodnie z posiadanymi upoważnieniami,
b) oznakowanie i stan dróg ruchu wewnątrzoddziałowych,
c) oznakowanie i stan miejsc manewrowania maszyn w oddziale,
d) oznakowanie i stan miejsc parkowania maszyn oraz wyznaczonych miejsc, w których odbywa się
przekazanie maszyn między operatorami w obrębie oddziału wydobywczego, (jeżeli takie zostały
wyznaczone),
e) oznakowanie i stan stanowisk przeglądowych i punktów tankowania maszyn w oddziale, (jeżeli
takie zostały wyznaczone),
f) oznakowanie i stan miejsc przeładunku i składowania materiałów (innych niż MW) w oddziale,
g) skierowanie maszyn do pracy zgodnie z ich przeznaczeniem i warunkami
dopuszczenia,
h) dopuszczenie do pracy maszyn w wyrobiskach o nachyleniach zgodnych z przepisami i
zapewniających skuteczną przyczepność kół do podłoża i odpowiednio przewietrzanych,
i) wyznaczenie dróg ruchu maszyn i punktów załadunku w oddziale
j) wyznaczenie dróg ruchu maszyn z utrudnioną widocznością
k) zapoznanie załogi z organizacją ruchu maszyn.
2. Minimalne gabaryty wyrobiska w ruchu maszyn. (chodziło o ruch maszyn w nim, jakie
odległości skąd i dokąd) Odp. § 723 BHP
Wyrobiska, w których jest prowadzony stały ruch pojazdów i SMG, utrzymuje się w stanie
zapewniającym:
- szerokość większą o nie mniej niż 1,5m od najszerszego pojazdu lub SMG poruszającej się w
tym wyrobisku;
- odstęp między dwoma mijającymi się pojazdami lub SMG nie mniejszy niż 0,5m;
- odległość między stropem, obudową lub zainstalowanymi pod stropem urządzeniami a
najwyższą częścią lub ładunkiem pojazdu lub SMG wynoszą nie mniej niż: 0,4m w ZG węglowych;
0,2m w pozostałych ZG;
- nachylenie spągu nieprzekraczające dopuszczalnego nachylenia dla danego pojazdu lub SMG;
- wyrównany i odwodniony oraz w razie potrzeby utwardzony spąg;
- przejścia dla osób wzdłuż jednego ociosu o szerokości ni mniejszej niż 1m i wysokości 1,8m;
W wyrobiskach wewnątrzoddziałowych za zgodą KRZG można zmniejszyć szerokość pomiędzy
ociosami a SMG do 1m. W wyrobiskach, w których prowadzony jest stały ruch pojazdów i SMG
oznakowuje się znakami i sygnałami drogowymi.
10. Dokumentacja mierniczo – geologiczna, ochrona powierzchni i
środowiska
1. Jaki rodzaj działalności regulowanej prawem geologicznym i górniczym wymaga koncesji.
Odp. Art. 21 PGG
1) poszukiwania lub rozpoznawania złóż kopalin;
1a) poszukiwania lub rozpoznawania kompleksu podziemnego składowania CO2;
2) wydobywania kopalin ze złóż;
3) podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji;
4) podziemnego składowania odpadów;
5) podziemnego składowania CO2;
2. Co to jest obszar górniczy i teren górniczy oraz kto wyznacza ich granicę. Odp. Art. 6, 32, 35
PGG
Obszarem górniczym – jest przestrzeń, w granicach której przedsiębiorca jest uprawniony do
wydobywania kopaliny, podziemnego bezzbiornikowego magazynowania substancji,
podziemnego składowania odpadów, podziemnego składowania CO2 oraz prowadzenia robót
górniczych niezbędnych do wykonania koncesji;
Terenem górniczym – jest przestrzeń objęta przewidywanymi szkodliwymi wpływami robót
górniczych ZG;
Granice wyznacza organ koncesyjny na podstawie dokumentacji mierniczo – geologicznej
dołączonej do wniosku o udzielenie koncesji.
3. Na podstawie czego wyznacza się granice obszaru i terenu górniczego oraz gdzie się to
dokumentuje? Odp. Art. 32, 35, 104 PGG
Podstawą wyznaczenia granic obszaru górniczego i terenu górniczego jest dokumentacja
geologiczna i PZZ albo plan zagospodarowania podziemnego składowiska CO2. Dokumentuje się
w koncesji. Obszar górniczy podlega wpisowi do rejestru obszarów górniczych. Prowadzi go
Państwowa Służba Geologiczna. Obszary i tereny górnicze uwzględnia się w studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz w miejscowym planie
zagospodarowania przestrzennego.
4. Kto i na jakiej podstawie sporządza projekt zagospodarowania złoża. Odp. Art. 26, 89 PGG
Jeżeli dokumentacja geologiczna złoża kopaliny ma być podstawą uzyskania koncesji, rozpoznanie
złoża następuje w stopniu umożliwiającym sporządzenie projektu zagospodarowania złoża.
Do wniosku o udzielenie koncesji na wydobywanie kopalin ze złóż, dołącza się projekt
zagospodarowania złoża, określający wymagania:
- w zakresie racjonalnej gospodarki złożem kopaliny, w szczególności przez kompleksowe i racjonalne
wykorzystanie kopaliny głównej i
kopalin towarzyszących,
- technologii eksploatacji zapewniającej ograniczenie ujemnych wpływów na środowisko.
5. Co powinien przedstawić projekt zagospodarowania złoża. Odp. § 1, 2 PZZ
Projekty zagospodarowania złóż sporządzane w granicach projektowanego obszaru górniczego
powinny określać:
1) optymalny wariant racjonalnego wykorzystania zasobów złoża, w szczególności przez
kompleksowe i racjonalne wykorzystanie kopaliny głównej i kopalin towarzyszących, z
uwzględnieniem:
a) geologicznych warunków występowania złoża,
b) technicznych możliwości oraz ekonomicznych uwarunkowań wydobywania kopaliny,
c) przewidywanego sposobu likwidacji zakładów górniczych, ochrony zasobów pozostawionych
w złożu po zakończeniu eksploatacji oraz rekultywacji gruntów po działalności górniczej;
2) działania niezbędne w zakresie ochrony środowiska, w tym technologię eksploatacji
zapewniającą ograniczenie ujemnych wpływów na środowisko.
Ponadto w projektach zagospodarowania złóż określa się:
1) zasoby przemysłowe, będące częścią zasobów bilansowych lub pozabilansowych złoża, a w
przypadku wód leczniczych, termalnych i solanek – zasobów eksploatacyjnych złoża, w granicach
projektowanego obszaru górniczego lub wydzielonej części złoża przewidzianej do
zagospodarowania, które mogą być przedmiotem uzasadnionej technicznie i ekonomicznie
eksploatacji przy uwzględnieniu wymagań określonych w przepisach prawa, w tym wymagań
dotyczących ochrony środowiska;
2) zasoby nieprzemysłowe, będące częścią zasobów bilansowych złoża niezaliczoną do zasobów
przemysłowych w obszarze przewidzianym do zagospodarowania, których eksploatacja może stać się
uzasadniona w wyniku zmian technicznych, ekonomicznych lub zmian w przepisach prawa, w tym
dotyczących wymagań ochrony środowiska;
3) straty w zasobach przemysłowych i nieprzemysłowych, będące częścią tych zasobów przewidzianą
do pozostawienia w złożu, której na skutek zamierzonego sposobu eksploatacji nie można
wyeksploatować w przewidywalnej przyszłości, w sposób uzasadniony technicznie i ekonomicznie;
4) zasoby operatywne dla złóż kopalin stałych, stanowiące zasoby przemysłowe pomniejszone o
przewidywane straty.
3. Udostępnienie i wydobywanie zasobów złoża projektuje się w sposób umożliwiający
zagospodarowanie w przyszłości części złoża nieobjętej zagospodarowaniem i zagospodarowanie
zasobów złóż występujących w jego sąsiedztwie.
Projekty zagospodarowania złóż sporządza się w formach opisowej, graficznej i tabelarycznej.
6. W jakich przypadkach i w jakiej formie należy dokonać zmian PZZ i w jakim trybie to
następuje? Odp. Art. 107 PGG oraz § 3 PZZ
Jeżeli nie sprzeciwia się to warunkom określonym w koncesji, przedsiębiorca może dokonać zmiany
projektu zagospodarowania złoża. Zmiany dokonuje się w formie dodatku do projektu.
Przedsiębiorca przedkłada dodatek do projektu zagospodarowania złoża organowi koncesyjnemu na
co najmniej 30 dni przed terminem realizacji zamierzonych zmian.
Jeżeli wymagają tego potrzeby racjonalnej gospodarki złożem lub ochrony środowiska, przed
upływem 30 dni od dnia doręczenia dodatku do projektu zagospodarowania złoża, organ koncesyjny,
w drodze decyzji, zabrania jego realizacji.
Dodatek do projektu zagospodarowania złoża powinien spełniać wymagania przewidziane dla
projektów zagospodarowania złóż i uwzględniać różnice w stosunku do projektu zagospodarowania
złoża.
8. W jakim celu sporządza się dokumentacje geologiczną złoża kopaliny i co powinna ta
dokumentacja określać? Odp. Art. 89 PGG
Dokumentację geologiczną złoża kopaliny sporządza się w celu określenia jego granic, zasobów
geologicznych, warunków występowania oraz określenia możliwości wydobycia kopaliny ze złoża.
Dokumentacja geologiczna złoża kopaliny określa w szczególności:
1) rodzaj, ilość i jakość kopaliny, w tym przez przedstawienie informacji dotyczących kopalin
towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych oraz występujących w
złożu substancji szkodliwych dla środowiska;
2) położenie złoża, jego budowę geologiczną, formę i granice;
3) elementy środowiska otaczającego złoże;
4) hydrogeologiczne i inne geologiczno-górnicze warunki występowania złoża;
5) stan zagospodarowania powierzchni w rejonie udokumentowanego złoża;
6) graniczne wartości parametrów definiujących złoże i jego granice.
9. Kto jest uprawniony do sporządzania dokumentacji mierniczo – geologicznej. Odp. Art. 116
PGG
1) mierniczy górniczy, a w przypadku wydobywania kopalin metodą odkrywkową – także osoba
posiadająca kwalifikacje zawodowe w zakresie geodezyjnych pomiarów sytuacyjno-wysokościowych;
2) w części, w jakiej przedstawia ona sytuację geologiczną zakładu górniczego – geolog górniczy,
a w przypadku wydobywania kopalin metodą odkrywkową – także osoba posiadająca
kwalifikacje zawodowe w zakresie sporządzania dokumentacji geologicznej złóż tych kopalin,
w związku z wydobywaniem których ma być sporządzona dokumentacja mierniczo-
geologiczna
10. Obowiązki przedsiębiorcy w zakresie dokumentacji mierniczo – geologicznej. Odp. Art. 116
PGG
Przedsiębiorca jest obowiązany posiadać dokumentację mierniczo-geologiczną oraz aktualizować i
uzupełniać ją w trakcie postępu robót
W celu sporządzenia, aktualizacji i uzupełniania dokumentacji mierniczo geologicznej wykonuje się
prace geodezyjne i geologiczne, obejmujące czynności pomiarowe, obliczeniowe i kartograficzne.
Przedsiębiorca jest obowiązany nieodpłatnie udostępnić organom administracji geologicznej oraz
organom nadzoru górniczego, na żądanie tych organów, dokumentację mierniczo-geologiczną w
zakresie niezbędnym do wykonywania ich zadań.
15. Szkic sztygarski Odp. § 43.4,5 BHP
Osoby dozoru ruchu górniczego wyznaczone przez KRZG sporządzają w okresach miesięcznych
szkice sztygarskie, na podstawie których służba miernicza i geologiczna wykonuje pomiary
uzupełniające i aktualizujące mapy wyrobisk górniczych.
Na szkicach sztygarskich przedstawia się w szczególności: aktualną sytuację górniczą; zmiany
warunków geologicznych; miejsca zaistnienia tąpnięć, zawałów, wycieków i pożarów; tamy
trwałe, korki, pasy podsadzkowe, miejsca lokowania mieszanin doszczelniających; wyrobiska
zlikwidowane.
18. W jakich skalach sporządzane powinny być dokumenty kartograficzne wchodzące w skład
dokumentacji mierniczo - geologicznej i kto ustala skalę tych dokumentów? Odp. § 8 Dok.
Geol.
Dokumenty kartograficzne sporządza się w następujących skalach:
1) mapy podstawowe — od 1:500 do 1:2000;
2) mapy przeglądowe — od 1:500 do 1:50 000;
3) mapy specjalne — od 1:50 do 1:25 000;
4) mapy sytuacyjno-wysokościowe powierzchni w granicach terenu górniczego — od 1:500 do 1:10
000;
5) profile otworów wiertniczych oraz przekroje zboczy kopalń odkrywkowych — od 1:50 do 1:2000;
6) przekroje geologiczne — od 1:100 do 1:50 000.
Skale poszczególnych dokumentów kartograficznych, ustala pisemnie kierownik ruchu zakładu
górniczego.
19. Jak często aktualizuje się dokumenty kartograficzne podziemnego zakładu górniczego?
Odp. § 9 Dok. Geol.
Dokumenty kartograficzne aktualizuje się i uzupełnia z następującą częstotliwością:
a) przekroje geologiczne — co najmniej raz na rok,
b) profile otworów wiertniczych — w terminie do 6 miesięcy od dnia zakończenia wiercenia,
c) mapy sytuacyjno-wysokościowe powierzchni w granicach terenu górniczego — co najmniej raz na
3 lata;
d) mapy wyrobisk górniczych co najmniej raz na 3 miesiące,
e) mapy specjalne — co najmniej raz na 3 lata;
20. Obowiązki przedsiębiorcy po zakończeniu likwidacji zakładu górniczego? Odp. § 13 Dok.
Geol.
Niezwłocznie po zakończeniu likwidacji zakładu górniczego przedsiębiorca:
1) dokonuje uporządkowania dokumentacji mierniczo- geologicznej zlikwidowanego zakładu
górniczego;
2) powiadamia Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego oraz właściwy organ nadzoru górniczego o
zamiarze przekazania dokumentacji mierniczo-geologicznej zlikwidowanego zakładu górniczego;
3) ustala z Prezesem Wyższego Urzędu Górniczego termin przejęcia dokumentacji mierniczo-
geologicznej zlikwidowanego zakładu górniczego.