T¹p chÝ Hãa häc, T. 45 (5A), Tr.

165 - 169, 2007

Nghiªn cøu chÕ t¹o vËt liÖu blend trªn c¬ së cao su

tù nhiªn vµ cao su clopren
§Õn Tßa so¹n 16-8-2007
Ho ng nam, TrÇn vÜnh diÖu, ph¹m anh tuÊn, h thu h êng, lª nh ®a
Trung t©m Nghiªn cøu VËt liÖu Polyme, Tr2êng §¹i häc B¸ch khoa H7 Néi

Summary
The HN-06 compound was found as compatibilizer for natural rubber (NR)-chloroprene
rubber (CR) blend. The blend containing 0.8 wt% HN-06 compound gave good compatibility and
it can be observed by scanning electron microscopy (SEM) image of two rubbers layer’s interface.
Blend of NR/CR/HN-06 = 70/30/0.8 wt% have high mechanical properties the tensile strength
25.1 MPa, the tear strength 43.1 N/mm, the abrasion loss 0.044 g, good ozone and oil resistance.

I - Më §Çu - ChÊt l;u hãa S, MgO (Trung Quèc), ZnO

Cao su tù nhiªn (CSTN) s½n cã v gi¸ thanh
h¹, dÔ phèi trén víi c¸c phô gia,chÊt ®én. C¸c
s¶n phÈm tõ CSTN cho c¬, lý tÝnh tèt. Tuy nhiªn
kh¶ n¨ng chÞu dÇu, chÞu nhiÖt, chÞu hãa chÊt v
chÞu ozone rÊt kÐm. Ng;îc l¹i cao su clopren
(CSCP) cã thÓ kh¾c phôc ®;îc nh÷ng nh;îc
®iÓm cña CSTN, song tÝnh chÊt c¬ lÝ l¹i kh«ng
cao, h¬n n÷a gi¸ th nh ®¾t. §Ó kÕt hîp ®;îc
nh÷ng ;u ®iÓm, kh¾c phôc nh÷ng nh;îc ®iÓm
cña hai lo¹i cao su trªn ®E nghiªn cøu chÕ t¹o
Blen CSTN/CSCP nh»m øng dông cho nh÷ng
kÕt cÊu cao su chÞu lùc trong m«i tr;êng nhiÖt
®íi víi gi¸ th nh hîp lý.
II - thùc nghiÖm
1. Nguyªn liÖu v hãa chÊt
- CSCP cña hEng Bayer (§øc)
- CSTN: d¹ng creep hong khãi m¾t s ng lo¹i
I (I- RSS) (ViÖt Nam).
- Than HAF- LSC (Singapore)
- ChÊt xóc tiÕn l;u hãa lo¹i M, DM
(Singapore).
(Singapore).
- NaOH kü thuËt 96%, H2SO4 kü thuËt 98%
(Trung Quèc).
- Mét sè phô gia kh¸c nh;: axit stearic,
phßng lEo RD...(Trung Quèc).
2. Ph ¬ng ph¸p chuÈn bÞ mÉu
Hçn hîp cao su ®;îc c¸n trén trªn m¸y c¸n
2 trôc (Trung Quèc) SLIMC cã ®;êng kÝnh 160
mm v ®;îc l;u hãa trªn m¸y Ðp cã gia nhiÖt ®Ó
taä mÉu ®o.
3. C¸c ph ¬ng ph¸p x¸c ®Þnh tÝnh chÊt cña
vËt liÖu
- §é bÒn kÐo ®øt, ®é bÒn kÐo bãc, ®é dEn
d i khi ®øt, ®é dEn d; sau khi ®øt ®;îc x¸c ®Þnh
theo tiªu chuÈn ISO 37-94, thùc hiÖn trªn m¸y
HOCHSTKRAFT 250 (§øc) víi tèc ®é kÐo mÉu
cña t¶i träng 150mm/phót.
- §é bÒn xÐ ®;îc x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn
ISO 34-1, thùc hiÖn trªn m¸y LLOYD-LR 0,5
KN (Anh) víi tèc ®é xÐ mÉu 100 mm/phót.
- §é m i mßn ®;îc x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn
DIN 35588, thùc hiÖn trªn m¸y APGI (§øc),
giÊy r¸p cuèn xung quanh trôc m i mßn, tèc ®é

165
m i 100 vßng/phót, sè vßng quay 100, t¶i träng
2000 g.
- §é bÒn ozon ®;îc x¸c ®Þnh trªn m¸y 700-
10 LTA (Mü), mÉu ®o ë 3 tr¹ng th¸i: tr¹ng th¸i
kh«ng kÐo dEn, kÐo dEn 20% v kÐo dEn 40%.
§iÒu kiÖn tiÕn h nh thö mÉu: nång ®é ozon 0,05
ppm, nhiÖt ®é 55oC, thêi gian thö mÉu 24 giê.
- §é biÕn d¹ng nÐn d; ®;îc x¸c ®Þnh theo
tiªu chuÈn TCVN 5320-91, lùc Ðp ®;îc t¹o ra
bëi lùc xiÕt bu l«ng cña dông cô ®o. Thêi gian
Ðp liªn tôc trong 72 giê ë 23±2oC.
- Ph;¬ng ph¸p ®o ®é tr;¬ng trong dung m«i
(dÇu, axit, baz¬...) x¸c ®Þnh theo tiªu chuÈn
TCVN 2752-78.
- §é co ngãt ®;îc tiÕn h nh ë ®iÒu kiÖn
th;êng (23±2oC), mÉu ®o cã h×nh vu«ng, kÝch
th;íc 180×180 (mm).
III - KÕt qu¶ v th¶o luËn
1. X¸c ®Þnh ®é co ngãt cña CSTN v CSCP
§é co ngãt cña c¸c lo¹i cao su kh¸c nhau cã
¶nh h;ëng ®Õn kh¶ n¨ng t¸ch pha khi chÕ t¹o
blend. NÕu hai pha cao su cã ®é co ngãt chªnh
lÖch nhiÒu, khi chÕ t¹o blend dÔ bÞ t¸ch pha ¶nh
h;ëng xÊu ®Õn c¸c tÝnh chÊt cña blend.
Trªn c¬ së ®¬n c¬ b¶n lùa chän cho CSTN
v CSCP, ®E x¸c ®Þnh ®é co ngãt cña hai lo¹i
cao su n y. KÕt qu¶ nhËn ®;îc tr×nh b y ë b¶ng
1.

B¶ng 1: §é co ngãt cña CSTN v CSCP

Thêi gian CSTN (mm/mm) CSCP (mm/mm)
Ban ®Çu 180 × 180 180 × 180
Sau 2 giê 179 × 179 178,5 × 178,5
Sau 4 giê 178,5 × 178,5 178 × 178
Sau 18 giê 178 × 178 177,5 × 177, 5
Sau 24 giê 177 × 177 176,5 × 176,5
Sau 48 giê 176 × 176 176 × 176
Sau 96 giê 176 × 176 176 × 176
(Chó thÝch: kÝch th;íc ®;îc ®o b»ng th;íc kÑp sai sè ± 0,01)

Tõ kÕt qu¶ tr×nh b y ë b¶ng 1 nhËn thÊy, ë
c¸c thêi gian t;¬ng øng v khi æn ®Þnh, ®é co
ngãt cña hai lo¹i cao su xÊp xØ nhau.
2. Nghiªn cøu t×m chÊt trî t ¬ng hîp cho
blend CSTN/CSCP
§E ®;a 2 PTL hîp chÊt HN-06 v o CSTN v
CSCP råi tiÕn h nh Ðp líp (h×nh 1).
KÕt qu¶ ®o ®é bÒn kÐo bãc gi÷a hai líp cao
su v h×nh ¶nh SEM bÒ mÆt tiÕp xóc gi÷a hai
lo¹i cao su ®;îc tr×nh b y ë b¶ng 2 v c¸c h×nh
2a, 2b.

: Líp CSTN : Líp CSCP : TÊm thÐp

H×nh 1

166
 B¶ng 2: Lùc kÐo bãc mÉu khi Ðp líp
MÉu 2a
§é bÒn kÐo bãc, KG/cm 2 17,8 (MÉu r¸ch ®øt, kh«ng bÞ bãc t¸ch)
H×nh 2a: ¶nh SEM khi Ðp líp CSTN/CSCP
kh«ng cã hîp chÊt HN-06trong mçi cao su
Tõ kÕt qu¶ tr×nh b y ë b¶ng 2 v c¸c h×nh
2a, 2b nhËn thÊy hîp chÊt HN-06 cã thÓ l m
chÊt trî t;¬ng hîp cho blend CSTN/CSCP.
§E tiÕn h nh t¹o blend CSTN/CSCP cã hîp
chÊt HN-06 b»ng ph;¬ng ph¸p c¸n luyÖn v
chôp ¶nh SEM cña mÉu. KÕt qu¶ nhËn ®;îc
tr×nh b y ë h×nh 3.
Tõ kÕt qu¶ nhËn ®;îc tr×nh b y ë h×nh 3a v
3b nhËn thÊy blend chøa hîp chÊt HN-06 cã
H×nh 3a: ¶nh SEM cña blend CSTN/ CSCP
=70/30 (PTL) khi kh«ng cã 2 PTL hîp chÊt
HN-06
Tõ kÕt qu¶ nhËn ®;îc tr×nh b y ë b¶ng 3
nhËn thÊy, ë h m l;îng hîp chÊt HN-06= 0,8
/100 (PTL) cña hçn hîp hai cao su, blend cã c¸c
tÝnh chÊt c¬ lÝ tèt nhÊt.
2b
H×nh 2b: ¶nh SEM khi Ðp líp CSTN/CSCP cã
2 PTL hîp chÊt HN-06 trong mçi cao su
tÝnh t;¬ng hîp cao. Nh; vËy hîp chÊt HN-06
®;îc kh¼ng ®Þnh l m chÊt trî t;¬ng hîp cho hÖ
vËt liÖu blend CSTN- CSCP.
3. Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña h m l îng chÊt
trî t ¬ng hîp ®Õn tÝnh chÊt c¬ lÝ cña blend
§E tiÕn h nh kh¶o s¸t ¶nh h;ëng cña h m
l;îng chÊt trî t;¬ng hîp HN-06 ®Õn mét sè tÝnh
chÊt c¬ lÝ hãa cña blend CSTN/CSCP=70/30
(PTL). KÕt qu¶ nhËn ®;îc tr×nh b y ë b¶ng 3.
H×nh 3b: ¶nh SEM cña blend CSTN/ CSCP
=70/30 (PTL) khi cã 2 PTL hîp chÊt HN-06
4. Nghiªn cøu ¶nh h ëng cña tû lÖ CSTN/
CSCP ®Õn tÝnh chÊt c¬ lÝ cña blend
§E tiÕn h nh kh¶o s¸t ¶nh h;ëng cña tû lÖ
CSTN/CSCP ®Õn tÝnh chÊt c¬ lÝ cña blend khi cã
167
0,8 PTL chÊt t;¬ng hîp HN-06. KÕt qu¶ nhËn ®;îc tr×nh b y ë b¶ng 4.

B¶ng 3: ¶nh h;ëng cña h m l;îng hîp chÊt HN-06 ®Õn tÝnh chÊt c¬ lÝ cña blend
H m l;îng chÊt §é bÒn §é dEn d i §é dEn d; sau §é cøng, §é bÒn xÐ,
HN-06, PTL kÐo, MPa khi ®øt, % khi ®øt, % Shore A N/mm
0,0 8,7 187,0 22 64 10,5
0,4 23,3 365,0 17,3 65 32,4
0,6 24,4 376,7 16,5 65 38,7
0,8 25,1 380,0 16,2 65 43,1
1,0 23,1 358,3 16,2 65 42,9
1,2 22,3 346,7 16,0 66 42,0
1,6 22,1 343,3 15,7 68 40,4

B¶ng 4: ¶nh h;ëng cña tû lÖ CSTN/CSCP ®Õn tÝnh chÊt c¬ lÝ cña blend
Tû lÖ §é bÒn §é dEn d i §é dEn d; sau §é cøng, §é bÒn xÐ,
CSTN/CSCP,PTL kÐo, MPa khi ®øt, % khi ®øt, % Shore A N/mm
50/50 15,6 316,7 21,0 62 12,0
55/45 17,5 348,3 20,5 62 29,4
60/40 21,8 350,0 20,5 63 31,1
65/35 22,3 363,3 18,4 64 39,2
70/30 25,11 380,0 16,2 65 43,1
75/25 23,37 352,5 19,9 66 37,6
80/20 22,65 325,0 20,662 67 35,6

Tõ kÕt qu¶ nhËn ®;îc tr×nh b y ë b¶ng 3 v Nam.

b¶ng 4 nhËn thÊy ë tû lÖ CSTN/CSCP/HN-06 =
70/30/0,8 (PTL), blend cã mét sè tÝnh chÊt c¬ lÝ
nh;: ®é bÒn kÐo ®øt, ®é dEn d i d;, ®é bÒn xÐ
tèt nhÊt.
§E tiÕn h nh chÕ t¹o mÉu v x¸c ®Þnh tÝnh
chÊt c¬ lÝ cña blend v cña CSTN, CSCP. KÕt
qu¶ nhËn ®;îc tr×nh b y ë b¶ng 5.
+ §é tr;¬ng në trong axit: ng©m 35 ng y
trong dung dÞch H2SO4 40%
+ §é tr;¬ng në trong baz¬: ng©m 35 ng y
trong dung dÞch NaOH 30%
+ §é tr;¬ng në trong dÇu: ng©m 35 ng y
trong dÇu thuû lùc (Singapore).
* KÕt qu¶ ®o t¹i phßng thÝ nghiÖm cña ViÖn
Hãa häc, ViÖn Khoa häc v C«ng nghÖ ViÖt
** KÕt qu¶ ®o t¹i phßng thÝ nghiÖm cña
Trung T©m Kü thuËt cao su khu vùc Ch©u ¸
Th¸i B×nh D;¬ng cña hEng Bayer ®Æt t¹i
Singapore.
C¸c kÕt qu¶ kh¸c ®o t¹i Phßng thÝ nghiÖm
träng ®iÓm Quèc Gia, Trung T©m NCVL
Polyme, Tr;êng §¹i häc B¸ch Khoa H Néi.
Tõ nh÷ng kÕt qu¶ nhËn ®;îc tr×nh b y ë
b¶ng 5 nhËn thÊy: Blend CSTN/CSCP/HN-06=
70/30/0,8 (PTL) cã c¸c tÝnh chÊt c¬ lÝ v;ît tréi:
+ So víi CSTN blend n y ®E kh¾c phôc ®;îc
nh÷ng nh;îc ®iÓm nh;: kh¶ n¨ng chÞu dÇu cao
gÊp 31,5 lÇn (75,9% ë CSTN v 2,4% ë blend);
®é chÞu axit tèt h¬n tíi 27 lÇn (7,28% ë CSTN
v 0,27% ë blend) v ®Æc biÖt l kh¶ n¨ng chÞu

168
 B¶ng 5: TÝnh chÊt c¬ lÝ cña CSTN, CSCP v c¸c blend t;¬ng øng
Blend Blend
TÝnh chÊt c¬, lÝ, ho¸ CSTN CSCP CSTN/CSCP/HN-06 = CSTN/CSCP/HN-06
70/30/0,0 (PTL) = 70/30/0,8 (PTL)
§é bÒn kÐo, MPa 25,2 22,0 8,7 25,1
§é dEn d i khi ®øt, % 630 295 187 380
§é dEn d; sau khi ®øt, % 10,5 23,5 22 16,2
§é nÐn d;, % 3,0 25,4 22,6 9,6
§é cøng, Shore A 65 42 64 65
§é bÒn xÐ, N/mm 42 28,5 10,5 43,1
§é m i mßn, gr 0,14 0,1 0,18 0,044
§é chÞu axit, % 7,28 0,23 5,66 0,27
§é chÞu baz¬, % 3,4 0,7 1,7 0,8
§é chÞu dÇu, % 75,9 2,1 14,2 2,4
* ** **
§é chÞu ozon 4 0 0 0

ozon cña blend tèt h¬n cña CSTN rÊt nhiÒu.
+ So víi CSCP, blend ®E kh¾c phôc ®;îc
nh÷ng nh;îc ®iÓm sau: ®é bÒn xÐ t¨ng tõ 28,5
N/mm ë CSCP lªn 43,1 N/mm ë blend; ®é bÒn
kÐo ®øt t¨ng tõ 22 MPa ë CSCP lªn 25,1 MPa ë
blend; ®é bÒn m i mßn t¨ng gÊp 2,3 lÇn (gi¶m
tõ 0,1 gr ë CSCP xuèng cßn 0,044 gr ë blend).
IV - KÕt luËn
1. §E tiÕn h nh kh¶o s¸t v t×m ra hîp hîp
chÊt HN-06 l m chÊt trî t;¬ng hîp cho blend
CSTN/CSCP víi tû lÖ thÝch hîp = 0,8/100 (PTL)
so víi tæng khèi l;îng cña hai lo¹i cao su.
2. §E chÕ t¹o ®;îc blend CSTN/CSCP/HN-
06 =70/30/0,8 (PTL), blend n y cã c¸c tÝnh chÊt
c¬ lÝ tèt nh;: ®é bÒn kÐo 25,1 MPa, ®é bÒn xÐ
43,1 N/mm; ®é m i mßn 0,044 gr; ®é cøng 65
shore A; ®é chÞu dÇu 2,4% v kh¶ n¨ng chÞu
ozone rÊt tèt.
T i liÖu tham kh¶o
1. Ho ng Nam. LuËn ¸n phã tiÕn sÜ KHKT:
Tr;êng §¹i häc B¸ch Khoa H Néi (1996).
2. Ng« Phó Trï. Kü thuËt chÕ biÕn v gia c«ng
cao su, §¹i häc B¸ch Khoa H Néi (1995).
3. NguyÔn Phi Trung. LuËn ¸n tiÕn sÜ hãa häc.
ViÖn Khoa häc v C«ng nghÖ ViÖt Nam
(2003).
4. Ph¹m H÷u Lý. TÝnh trén hîp v t;¬ng hîp:
Nh÷ng vÊn ®Ò nghiªn cøu quan träng nhÊt
cña vËt liÖu blend, Trung t©m Khoa häc Tù
nhiªn v C«ng nghÖ Quèc gia (1993).
5. Th¸i Ho ng. VËt liÖu polyme blend, Trung
t©m Khoa häc Tù nhiªn v C«ng nghÖ Quèc
gia (2003).
6. NguyÔn H÷u TrÝ. Khoa häc kü thuËt v c«ng
nghÖ Cao su thiªn nhiªn, Nxb. TrÎ, 01/2001.
7. G. S. Whitby, C. C Davis, R. F. Dunbrook,
Synthetic Rubber (chapter 22, P. 167 - 194)
Chapman and Hall, Lmt, London (1954).
8. Maurice Morton, Introduction to Rubber
Technology (chapter 14), Chapman and
Hall, London (1978).
9. P. J. George. C. Kuruvilla Jacob. Natural
Rubber, Agromanagement and Crop
Processing (1978).
10. Jungnickel. B... J. Polymer blends, Carl
Hasner Verlag, Muenchen, Wien (1990).

169