Nguyen Ly Thong Ke Kinh Te Chapter (7) Chi So (Cuuduongthancong - Com)

Ch-¬ng VII
ChØ sè
CuuDuongThanCong.com https://fb.com/tailieudientucntt
I. Kh¸i niÖm vµ ph©n lo¹i
1. KN
ChØ sè lµ chØ tiªu kinh tÕ biÓu hiÖn quan hÖ
so s¸nh gi÷a hai møc ®é nµo ®ã cña 1 hiÖn
t-îng kinh tÕ x· héi.
2. Ph©n lo¹i:
 C¨n cø vµo ph¹m vi tÝnh to¸n

- ChØ sè ç thÓ: lµ nh÷ng chØ sè biÓu hiÖn
biÕn ®éng cña tõng phÇn tö, tõng ®¬n vÞ ç
biÖt trong tæng thÓ nghiªn cøu
- ChØ sè tæ: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña tõng
tæ, tõng bé phËn trong tæng thÓ nghiªn cøu
- ChØ sè chung: biÓu hiÖn biÕn ®éng cña tÊt
c¶ çc ®¬n vÞ, çc phÇn tö cña tæng thÓ
nghiªn cøu.
3
Ph©n lo¹i:
 C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña chØ tiªu thèng kª:

- ChØ sè cña chØ tiªu khèi l-îng: lµ chØ sè
biÓu hiÖn sù biÕn ®éng cña çc chØ tiªu
khèi l-îng.
- ChØ sè cña chØ tiªu chÊt l-îng: biÓu hiÖn
biÕn ®éng cña çc chØ tiªu chÊt l-îng.
Ph©n lo¹i:
 C¨n cø vµo t¸c dông cña chØ sè:
- ChØ sè ph¸t triÓn: biÓu hiÖn biÕn ®éng cña
hiÖn t-îng qua thêi gian
- ChØ sè kh«ng gian: biÓu hiÖn sù biÕn ®éng
cña hiÖn t-îng qua nh÷ng kh«ng gian kh¸c
nhau.
- ChØ sè kÕ ho¹ch: biÓu hiÖn çc nhiÖm vô
kÕ ho¹ch hay t×nh h×nh thùc hiÖn
- ChØ sè thêi vô: biÓu hiÖn tÝnh chÊt vµ møc
biÕn ®éng thêi vô.
5
* T¸c dông
BiÓu hiÖn sù biÕn BiÓu hiÖn sù biÕn

®éng cña hiÖn t-îng ®éng cña hiÖn t-îng
qua thêi gian qua kh«ng gian
BiÓu hiÖn biÕn ®éng BiÓu hiÖn nhiÖm vô
thêi vô kÕ ho¹ch vµ t×nh h×nh
thùc hiÖn kÕ ho¹ch
Ph©n tÝch ¶nh h-ëng biÕn ®éng cña tõng
nh©n tè tíi biÕn ®éng cña tæng thÓ 6
II. Ph-¬ng ph¸p tÝnh chØ sè:
1 ChØ sè ç thÓ:
a)ChØ sè ç thÓ ph¸t triÓn
 KN: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña
tõng phÇn tö, tõng ®¬n vÞ ç biÖt
qua thêi gian. x1
 CT ix
víi x1 lµ møc ®é kú nghiªn cøu; x0
x0 lµ møc ®é ë k× gèc
 §¬n vÞ: (lÇn) hoÆc (%)
1 ChØ sè ç thÓ:
b. ChØ sè ç thÓ kh«ng gian:

 KN: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña xA
tõng phÇn tö, tõng ®¬n vÞ cña ix
hiÖn t-îng t¹i çc kh«ng gian A / B
xB
kh¸c nhau.
 C«ng thøc:
Víi:
xA: møc ®é cña chØ tiªu x t¹i kh«ng gian A
xB: møc ®é cña chØ tiªu x t¹i kh«ng gian B
L-u ý: cã thÓ tÝnh ®-îc ixB/A 8
1 ChØ sè ç thÓ
c. ChØ sè ç thÓ kÕ ho¹ch:
 ChØ sè ç thÓ nhiÖm  ChØ sè ç thÓ thùc hiÖn

vô kÕ ho¹ch: dïng ®Ó kÕ ho¹ch: dïng ®Ó kiÓm
lËp kÕ ho¹ch vÒ mét tra t×nh h×nh thùc hiÖn
chØ tiªu nµo ®ã kÕ ho¹ch vÒ mét chØ tiªu
nµo ®ã.
 C«ng thøc:
x NV x TH x1
ix ix
TH
NV
x0 x NV x NV
9
VÝ dô
Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n S¶n l-îng s¶n phÈm A

phÈm A (trVN§/tÊn) (tÊn)
TH 01’ NV 02’ TH 02’ TH 01’ NV 02’ TH 02’
20 19 18 2500 2700 3000
10
XÐt sù biÕn ®éng cña z NhËn xÐt:
 NhiÖm vô ®Ò ra lµ gi¶m
z NV 19 gi¸ thµnh 5% so víi kú
iz 95 , 0 (%)
NV
z0 20
tr-íc
 Thùc hiÖn v-ît møc so
iz
z TH 18
94 , 7 (%)
víi kÕ ho¹ch, gi¸ thµnh
TH
z NV 19 thùc hiÖn gi¶m 5,3% so
víi kÕ ho¹ch
z1 18  Gi¸ thµnh kú n/c gi¶m
iz 90 , 0 (%)
z0 20 10% so víi kú tr-íc
11
XÐt sù biÕn ®éng cña q NhËn xÐt:
 NhiÖm vô ®Ò ra lµ
q NV 2700 t¨ng s¶n l-îng 8% so
iq
NV
108 , 0 (%) víi kú tr-íc
q0 2500
 Thùc hiÖn v-ît møc
q TH 3000 so víi kÕ ho¹ch, s¶n
iq
TH
111 ,1 (%) l-îng t¨ng 11,1% so
q NV 2700 víi kÕ ho¹ch
 S¶n l-îng kú n/c
q1 3000 t¨ng 10% so víi kú
iq 120 , 0 (%)
q0 2500 tr-íc
12
NhËn xÐt vÒ mèi liªn hÖ gi÷a chØ sè
kÕ ho¹ch vµ chØ sè ph¸t triÓn
x NV
ix
NV
x0
x NV x TH x1
ix ix ix
NV TH
x0 x NV x0
x TH x1
ix
TH
x NV x NV
13
Chó ý
 §èi víi nh÷ng chØ tiªu mµ trÞ sè cña nã cµng

lín cµng tèt th× ixTH tÝnh ra lín h¬n 100% lµ
hoµn thµnh v-ît møc kÕ ho¹ch cßn nhá h¬n
100% th× kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch.
 §èi víi nh÷ng chØ tiªu mµ trÞ sè cña nã cµng
nhá cµng tèt th× ixTH tÝnh ra nhá h¬n 100% lµ
hoµn thµnh v-ît møc kÕ ho¹ch cßn lín h¬n
100% th× kh«ng hoµn thµnh kÕ ho¹ch.
14
2. ChØ sè chung
a)ChØ sè chung ph¸t triÓn

 Kn: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña toµn bé çc
®¬n vÞ, phÇn tö trong tæng thÓ nghiªn cøu
theo thêi gian
 XÐt vÝ dô
15
T×nh h×nh xuÊt khÈu cña c«ng ty X n¨m
2001 vµ 2002
N¨m 2001 N¨m 2002
MÆt hµng
Gi¸ xuÊt L-îng xuÊt Gi¸ xuÊt L-îng xuÊt
khÈu ($/t) khÈu (t) khÈu ($/t) khÈu (t)
A 560 3000 545 2400
B 710 1500 710 1600
C 1130 1200 1150 1600 16
Yªu cÇu: NhËn xÐt sù biÕn ®éng vÒ gi¸
xuÊt khÈu nãi chung cña doanh nghiÖp
CÇn gi¶i quyÕt 2 vÊn ®Ò:

 Tæng hîp gi¸ c¶ cña 3 lo¹i hµng ho¸
kh¸c nhau
 XÐt riªng sù biÕn ®éng cña gi¸ (kh«ng
lÉn biÕn ®éng cña l-îng xuÊt khÈu)
17
Tæng hîp gi¸ c¶
 Cã thÓ céng gi¶n ®¬n gi¸ xuÊt khÈu ®Ó so
s¸nh?
 Kh«ng thÓ
Dïng khèi l-îng xuÊt khÈu (q) lµ ®¬n vÞ
trung gian ®Ó tæng hîp gi¸ cña çc mÆt
hµng kh¸c nhau.
18
XÐt biÕn ®éng cña riªng chØ tiªu p
 Khi lÊy p*q ®Ó tæng hîp gi¸ c¶ kú gèc vµ
kú nghiªn cøu, chØ sè tÝnh ®-îc cã ph¶n
¸nh biÕn ®éng cña riªng p?
Kh«ng thÓ. V× c¶ p vµ q ®Òu biÕn ®éng
CÇn gi÷ q cè ®Þnh ®Ó xÐt biÕn ®éng cña
riªng p
Theo quy -íc, q ®-îc cè ®Þnh t¹i kú
nghiªn cøu (q1)
19
C«ng thøc tÝnh chØ sè chung vÒ gi¸
p1 q1
I p
p0 q1
20
TÝnh Ip cho vÝ dô
p1 q1 545 2400 710 1600 1150 1600

I p
p0 q1 560 2400 710 1600 1130 1600
4284000
I p
0 , 9991 99 , 91 %
4288000
21
Ph©n tÝch biÕn ®éng vÒ gi¸ cµ phª
xuÊt khÈu cña c«ng ty A
NhËn xÐt:
 Nh×n chung, gi¸ xuÊt khÈu kú nghiªn cøu ®·
…….. so víi kú gèc
 p1q1
Tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu thùc tÕ kú nghiªn cøu
 p0q1
Tæng gi¸ trÞ xuÊt khÈu kú gèc víi gi¶ thiÕt l-îng
xuÊt khÈu ®-îc cè ®Þnh t¹i kú nghiªn cøu
 p1q1 - p0q1
BiÕn ®éng GTXK chung do ¶nh h-ëng biÕn ®éng
cña gi¸ xuÊt khÈu tÊt c¶ çc mÆt hµng 22
Yªu cÇu: NhËn xÐt sù biÕn ®éng vÒ khèi
l-îng xuÊt khÈu nãi chung cña doanh nghiÖp
T-¬ng tù ®èi víi chØ sè chung ph¸t triÓn vÒ

l-îng
Tæng hîp khèi l-îng cña 3 lo¹i hµng ho¸
kh¸c nhau
XÐt riªng sù biÕn ®éng cña khèi l-îng xuÊt
khÈu (kh«ng lÉn biÕn ®éng cña gi¸ xuÊt
khÈu)
23
 Dïng p lµm ®¬n vÞ trung gian ®Ó
tæng hîp l-îng xuÊt khÈu
 p ®-îc cè ®Þnh t¹i kú gèc
24
C«ng thøc tÝnh chØ sè chung vÒ l-îng
p0 q1
Iq
p0 q0
25
TÝnh Iq cho vÝ dô
p0 q1 560 2400 710 1600 1130 1600

Iq
p0 q0 560 3000 710 1500 1130 1200
4288000
I p
1 , 0456 104 , 56 %
4101000
26
Yªu cÇu: NhËn xÐt sù biÕn ®éng vÒ gi¸
trÞ xuÊt khÈu cña doanh nghiÖp
 Cã thÓ tæng hîp trùc tiÕp GTXK cña

çc mÆt hµng kh¸c nhau víi nhau?
p1 q1
I pq
p0 q0
27
TÝnh Ipq cho vÝ dô
p1 q1 545 2400 710 1600 1150 1600

I pq
p0 q0 560 3000 710 1500 1130 1200
4284000
I p
1 , 0446 104 , 46 %
4101000
28
Phương pháp xây dựng chỉ số chung
phát triển
- Khi xây dựng chỉ số chung phát triển cần xác định
quyền số và thời kỳ quyền số.
- Quyền số là thành phần cố định ở cả tử số và mẫu
số, có tác dụng:
+ Nêu lên tầm quan trọng của từng bộ phận trong
tổng thể.
+ Là đơn vị thông ước chung để chuyển các phần tử
vốn không thể trực tiếp cộng với nhau trở thành
dạng đồng nhất có thể cộng với nhau.
29
- Cách chọn thời kỳ quyền số:
+ Đối với chỉ số của chỉ tiêu chất lượng,
quyền số là chỉ tiêu khối lượng có liên quan
và thường được cố định ở kỳ nghiên cứu.
+ Đối với chỉ số của chỉ tiêu khối lượng,
quyền số là chỉ tiêu chất lượng có liên quan
và thường được cố định ở kỳ gốc.
- Đối với chỉ tiêu tổng hợp, chỉ số chung phát
triển được tính bằng tỷ lệ so sánh giữa giá
trị của chỉ tiêu đó ở kỳ nghiên cứu so với
giá trị ở kỳ gốc.
30
VÝ dô
 Cã 4 chØ tiªu a, b, c, d ®-îc s¾p xÕp theo thø

tù tÝnh chÊt l-îng gi¶m dÇn
chØ tiªu a mang tÝnh chÊt l-îng cao nhÊt
chØ tiªu d mang tÝnh khèi l-îng cao nhÊt.
 Ta cã chØ tiªu tæng hîp t = a.b.c.d
 X©y dùng c«ng thøc tÝnh chØ sè chung cho a,
b, c, d vµ t
31
ChØ sè chung ph¸t triÓn cña chØ tiªu a
a1 b? c? d? a1 b1 c? d?
Ia Ia
a0 b? c? d? a0 b1 c? d?
a1 b1 c1 d? a1 b1 c1 d1
Ia Ia
a0 b1 c1 d? a0 b1 c1 d1
32
ChØ sè chung ph¸t triÓn cña chØ tiªu b
a? b1 c? d? a0 b1 c? d?
Ib Ib
a? b0 c? d? a0 b0 c? d?
a0 b1 c1 d? a0 b1 c1 d1
Ib Ib
a0 b0 c1 d? a0 b0 c1 d1
33
 Mét sè tr-êng hîp cÇn l-u ý
- §èi víi chØ sè chung vÒ gi¸
BiÕt p1q1 vµ ip BiÕt d1 vµ ip
p1 q1
I p1 q1
p I
p0 q1 p
1
p1 q1
p1 q1 p1 q1 ip
p0 q1 p0
p1 q1 p1 q1
p1
p1 q1 d1
p1 q1
1 1
I p p1 q1 d1
1 ip ip
p1 q1
ip 34
p1 q1
Mét sè tr-êng hîp cÇn l-u ý
- §èi víi chØ sè chung vÒ l-îng
BiÕt p0q0 vµ iq BiÕt d1 vµ ip
p0 q1
Iq p0 q0 iq
p0 q0 Iq
p0 q0
q0
p0 q1
p0 q1 q0
p0 q0 p0 q0 p0 q0
iq
p0 q0 d0 iq
p0 q0 iq
Iq p0 q0 d0
p0 q0 p0 q0 35
b. ChØ sè chung kh«ng gian
 Kn: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña toµn bé çc

®¬n vÞ, phÇn tö trong tæng thÓ nghiªn cøu
qua çc kh«ng gian kh¸c nhau
 Ph-¬ng ph¸p x©y dùng c«ng thøc chØ sè
chung t-¬ng tù nh- chØ sè chung ph¸t triÓn
- X¸c ®Þnh quyÒn sè (nh©n tè trung gian)
- Cè ®Þnh quyÒn sè
36
ThÞ tr-êng A ThÞ tr-êng B
Gi¸ ($/t) L-îng (t) Gi¸ ($/t) L-îng (t)
MÆt hµng X 400 1000 350 1500

MÆt hµng Y 200 2000 250 1000
Yªu cÇu: X¸c ®Þnh IpA/B
QuyÒn sè: q
QuyÒn sè ®-îc cè ®Þnh ë ®©u?
–ThÞ tr-êng A?
–ThÞ tr-êng B?
37
KÕt luËn
QuyÒn sè lµ tæng khèi l-îng hµng ho¸

trªn 2 thÞ tr-êng A vµ B
qc® = qA + qB
p A
q cd
I p A
B pB q cd
38
pA q cd 400 2500 200 3000
I p A
B pB q cd 350 2500 250 3000
1600000
I pA
98 , 46 %
B 1625000
pB q cd 1625000
I pB
101 , 56 %
A pA q cd 1600000
39
ChØ sè chung kh«ng gian vÒ l-îng
 QuyÒn sè : p
 QuyÒn sè ®-îc cè ®Þnh t¹i møc gi¸ b×nh
qu©n cña tõng mÆt hµng
pi qi
p cd
qi
 Còng cã thÓ lÊy pc® lµ møc gi¸ quy ®Þnh

cña nhµ n-íc ®èi víi mÆt hµng ®ã 40
Bµi tËp

MH
p (USD/t) q (t) p (USD/t) q (t)
X 1500 250 1440 300
Y 2300 200 2360 150

41
ChØ sè chung
pA q cd 1500 550 2300 350 1630000

I pA
100 , 74 (%)
B pB q cd 1440 550 2360 350 1618000
p cd qA 1467 * 250 2326 * 200 831950

Iq 105 , 44 (%)
A
B p cd qB 1467 * 300 2326 * 150 789000
42
c. ChØ sè chung kÕ ho¹ch
 KN: biÓu hiÖn nhiÖm vô kÕ ho¹ch hoÆc

t×nh h×nh thùc hiÖn kÕ ho¹ch vÒ mét chØ
tiªu nµo ®ã
 Ph-¬ng ph¸p x©y dùng c«ng thøc chØ sè
chung kÕ ho¹ch t-¬ng tù nh- çc tr-êng
hîp trªn
43
C«ng thøc
p NV q NV p0 q NV
I p NV
Iq
NV
p0 q NV p0 q0
p TH q TH p NV q TH
I p TH
Iq
TH
p NV q TH p NV q NV
44
Bµi tËp
Yªu cÇu: TÝnh çc chØ sè chung
Kú gèc Kú nghiªn cøu
M
t/g
H GTXK CPXK % t/g
q (t) iq (%) CPXK
(USD) (USD) GTXK
(USD)
A 800000 2500 775000 -2,5 96 -26200
B 600000 2000 560000 +2,5 100 -4000
C 100000 200 75000 +20,0 108 +720045
M
H p z p z
q (t) q (t)
(USD/t) (USD/t) (USD/t) (USD/t)
A 320 2500 310 325,0 2400 312,0
B 300 2000 280 307,5 2000 278,0
C 500 200 375 555.6 216 380,6

46
 p1q1 = 1515000 ($)
 p0q1 = 1475000 ($)
 p0q0 = 1500000 ($)
 z1q1 = 1387000 ($)
 z0q1 = 1385000 ($)
 p0q0 = 1410000 ($)
47
p1q1 1515
I p
102 , 64 (%)
p 0 q1 1476
p 0 q1 1476
Iq 98 , 40 (%)
p0q0 1500
p1q1 1515
I pq
101 , 00 (%)
p0q0 1500
48
z1q1 1387000
Iz 100 ,14 (%)
z 0 q1 1385000
z1q1 1387000
I zq 98 , 37 (%)
z0q0 1410000
( p1 z1 ) q1 128000
I LN 142 , 22 (%)
( p0 z0 ) q0 90000
49
Bµi tËp

TiÒn tÖ sö dông: £ TiÒn tÖ sö dông: ¥
MH
q (t) r
p (£/t) q (t) r (®/£) p (¥/t)
(®/¥)
X 630 3000 140000 7000

30487 137
Y 220 5000 49000 5000
50
III. HÖ thèng chØ sè
1. KN
HÖ thèng chØ sè lµ tËp hîp çc chØ sè cã
liªn hÖ víi nhau vµ mèi liªn hÖ ®ã ®-îc
biÓu hiÖn b»ng mét biÓu thøc nhÊt ®Þnh.
51
T¸c dông cña hÖ thèng chØ sè:
 X¸c ®Þnh ®-îc vai trß vµ ¶nh h-ëng biÕn

®éng cña mçi nh©n tè ®èi víi biÕn ®éng
cña chØ tiªu tæng hîp
 Tõ hÖ thèng chØ sè, cã thÓ x¸c ®Þnh ®-îc
mét chØ sè ch-a biÕt nÕu biÕt çc chØ sè
cßn l¹i.
52
2 Ph-¬ng ph¸p x©y dùng hÖ thèng chØ sè
 Ph-¬ng ph¸p x©y dùng hÖ thèng chØ sè nµy ®-îc

gäi lµ ph-¬ng ph¸p liªn hoµn.
 §Æc ®iÓm
–ChØ tiªu tæng hîp cña hiÖn t-îng bao gåm
bao nhiªu nh©n tè th× trong hÖ thèng chØ sè cã
bÊy nhiªu chØ sè nh©n tè.
–Mçi chØ sè nh©n tè cã quyÒn sè vµ thêi kú
quyÒn sè kh¸c nhau.
–Trong mét hÖ thèng chØ sè th× chØ sè cña chØ
tiªu tæng hîp b»ng tÝch çc chØ sè nh©n tè.
53
Çc b-íc thùc hiÖn
B-íc 1:
X¸c ®Þnh mèi liªn hÖ cña çc chØ tiªu.
vÝ dô:p * q * r = GTXK hoÆc: z * q = c
B-íc 2:
X©y dùng chØ sè cña çc chØ tiªu nh©n tè còng
nh- chØ tiªu tæng hîp.
B-íc 3:
S¾p xÕp çc chØ sè theo mèi liªn hÖ trong biÓu
thøc
54
VÝ dô z q c
z1 q1
Iz Iz Iq I zq
z0 q1
z0 q1
Iq
z0 q0
z1q1 z 0 q1 z1q1
z1 q1 z 0 q1 z0q0 z0q0
Ic I zq
z0 q0 55
3. Ph-¬ng ph¸p ph©n tÝch biÕn ®éng
b»ng HTCS
 B-íc 1: X©y dùng hÖ thèng chØ sè

 B-íc 2: TÝnh l-îng t¨ng/ gi¶m tuyÖt
®èi
 B-íc 3: TÝnh l-îng t¨ng gi¶m t-¬ng
®èi
 B-íc 4: KÕt luËn
56
VÝ dô
N¨m 2001 N¨m 2002

MÆt hµng Gi¸ thµnh L-îng Gi¸ thµnh L-îng
xuÊt khÈu xuÊt khÈu xuÊt khÈu xuÊt khÈu
($/t) (t) ($/t) (t)
A 560 3000 545 2400
B 1130 1200 1150 1600

57
B-íc 1: X©y dùng hÖ thèng chØ sè
Iz Iq I zq z1q1 z 0 q1 z1q1
z 0 q1 z0q0 z0q0
z1q1 545 * 2400 1150 * 1600 3148000
z 0 q1 560 * 2400 1130 * 1600 3152000
z0q0 560 * 3000 1130 * 1200 3036000
3148000 3152000 3148000

3152000 3036000 3036000
58
0 , 9987 1 , 0382
CuuDuongThanCong.com
1 , 0369 https://fb.com/tailieudientucntt
B-íc 2: tÝnh l-îng t¨ng/gi¶m tuyÖt ®èi
 zq(z) = z1q1 - z0q1 = - 4000 ($)

 zq(q) = z0q1 - z0q0 = + 116000 ($)
 zq = zq(z) + zq(q)
 zq = z1q1 - z0q0 = 112000 ($)
59
B-íc 3: tÝnh l-îng t¨ng/gi¶m t-¬ng ®èi
zq z zq q zq
z0q0 z0q0 z0q0
4000 116000 112000

3036000 3036000 3036000
0 ,13 % 3 , 82 % 3 , 69 %
60
B-íc 4: kÕt luËn
 Chi phÝ xuÊt khÈu kú nghiªn cøu so víi kú gèc ®·
t¨ng 3,69% (t-¬ng øng víi sè tuyÖt ®èi lµ 112000$)
do çc nh©n tè
–Do gi¸ thµnh xuÊt khÈu c¶ hai mÆt hµng ®· gi¶m
0,13% so víi kú gèc lµm cho CPXK gi¶m 4000$
–Do khèi l-îng xuÊt khÈu c¶ 2 mÆt hµng ®· t¨ng
3,82% so víi kú gèc lµm cho CPXK t¨ng 116000$
 Nh- vËy, trong 3,69% t¨ng lªn cña CPXK th× gi¸
thµnh biÕn ®éng lµm cho CPXK gi¶m 0,13% cßn
khèi l-îng xuÊt khÈu biÕn ®éng lµm cho CPXK t¨ng
3,82%
61
Bµi tËp
GTXK kú Gi¸ xuÊt khÈu (USD/t)
MÆt hµng nghiªn cøu
(USD) Kú gèc Kú n/c
A 661.500 7000 7350
B 180.000 4000 3600
C 75.600 6000 6300
D 47.500 5000 4750
BiÕt r»ng tæng GTXK kú gèc b»ng 840.000USD
Ph©n tÝch biÕn ®éng cña GTXK do ¶nh h-ëng cña
çc nh©n tè gi¸ vµ l-îng xuÊt khÈu b»ng HTCS 62
B-íc 1
I Iq I p1q1 p 0 q1 p1q1
p pq
p 0 q1 p0q0 p0q0
p1q1 661 . 5 180 75 . 6 47 . 5 964 . 6 ($)
7 4 6 5
p 0 q1 661 . 5 * 180 * 75 . 6 * 47 . 5 * 952 ($)
7 . 35 3 .6 6 .3 4 . 75
964 . 6 952 964 . 6 1 , 0132 1 ,1333 1 ,1483
952 840 840 1 , 32 %; 13 , 33 %; 14 , 83 %
63
B-íc 2
 pq(p) = p1q1 - p0q1 = +12,6 ($)

 pq(q) = p0q1 - p0q0 = +112 ($)
 pq = pq(p) + pq(q)
  pq = p1q1 - p0q0 = 124,6 ($)
64
B-íc 3: tÝnh l-îng t¨ng/gi¶m t-¬ng ®èi
pq p pq q pq
p0q0 p0q0 p0q0
12 , 6 112 124 , 6
840 840 840
1 , 50 % 13 , 33 % 14 , 83 %
65
B-íc 4: kÕt luËn
 Gi¸ trÞ xuÊt khÈu kú nghiªn cøu so víi kú gèc ®·
t¨ng 14,83% (t-¬ng øng víi sè tuyÖt ®èi lµ 124,6$)
do çc nh©n tè
–Do gi¸ xuÊt khÈu c¶ hai mÆt hµng ®· t¨ng 1,32%
so víi kú gèc lµm cho GTXK t¨ng 12,6$
–Do khèi l-îng xuÊt khÈu c¶ 2 mÆt hµng ®· t¨ng
13,33% so víi kú gèc lµm cho GTXK t¨ng 112$
 Nh- vËy, trong 14,83% t¨ng lªn cña GTXK th× gi¸
XK biÕn ®éng lµm cho GTXK t¨ng 1,50% cßn khèi
l-îng xuÊt khÈu biÕn ®éng lµm cho GTXK t¨ng
13,33%
66
4. VËn dông HTCS ®Ó ph©n tÝch biÕn
®éng cña chØ tiªu b×nh qu©n
 C«ng thøc sè b×nh n
qu©n céng gia quyÒn xi fi

i 1
 Sù biÕn ®éng cña x chÞu x n
¶nh h-ëng cña 2 nh©n tè: fi
–B¶n th©n xi i 1
–fi hay cô thÓ h¬n lµ di
67
X©y dùng HTCS
 X¸c ®Þnh mèi quan hÖ xi fi
x xid i
 X©y dùng c«ng thøc fi
chØ sè nh©n tè vµ chØ sè
x1 d 1
tæng hîp Ix (1 )
–(1): ChØ sè cÊu thµnh x0d1
cè ®Þnh
x0d1
–(2): ChØ sè ¶nh h-ëng Id (2)
x
kÕt cÊu x0d 0
–(3): ChØ sè chung ph¸t x1 d 1
triÓn cña chØ tiªu b×nh Ix (3)
qu©n x0d 0 68
X©y dùng HTCS
 GhÐp çc chØ sè vµo hÖ thèng

Ix Id Ix
x
x1d 1 x0d1 x1d 1
x0d1 x0d 0 x0d 0
x1 x 01 x1
x 01 x0 x0 69
Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña x b»ng HTCS
 B-íc 1: X©y dùng hÖ thèng chØ sè

 B-íc 2: TÝnh l-îng t¨ng gi¶m tuyÖt
®èi
 B-íc 3: TÝnh l-îng t¨ng gi¶m t-¬ng
®èi
 B-íc 4: KÕt luËn
70
VÝ dô

XN
z ($/t) q (t) z ($/t) q (t)
A 100 8000 95 2500
B 105 1000 100 7500
C 110 1000 105 10000

71
Ph©n tÝch sù biÕn ®éng cña gi¸ thµnh
s¶n xuÊt b×nh qu©n
 B-íc 1: X©y dùng HTCS
z1d 1 z0d1 z1d 1
Iz Id Iz
z
z0d1 z0d 0 z0d 0
z1d 1 95 * 0 ,125 100 * 0 , 375 105 * 0 , 5 101 , 875 ($ / t )
z0d1 100 * 0 ,125 105 * 0 , 375 110 * 0 , 5 106 , 875 ($ / t )
z0d 0 100 * 0 , 8 105 * 0 ,1 110 * 0 ,1 101 , 5 ($ / t )
0 , 9532 1 , 0530 1 , 0037

72
4 , 68 %; 5 ,3 %
CuuDuongThanCong.com
0 , 37 % https://fb.com/tailieudientucntt
B-íc 2: tÝnh çc l-îng t¨ng/gi¶m tuyÖt
®èi
 z(z) = z1d1 - z0d1 = - 5 ($/t)

 z(q) = z0d1 - z0d0 = + 5,375 ($/t)
 z = z1d1 - z0d0 = + 0,375 ($/t)
73
B-íc 3: tÝnh çc l-îng t¨ng/gi¶m t-¬ng
®èi
z
z z
d z
z0 z0 z0
5 5 , 373 0 , 375
101 , 5 101 , 5 101 , 5
4 , 93 % 5 , 30 % 0 , 37 %
74
B-íc 4: kÕt luËn
 Gi¸ thµnh s¶n xuÊt b×nh qu©n cña c«ng ty kú nghiªn
cøu ®· t¨ng 0,375$/t (t-¬ng øng víi 0,37%) so víi
kú gèc do ¶nh h-ëng cña çc nh©n tè:
–Do b¶n th©n gi¸ thµnh s¶n xuÊt cña çc ph©n x-ëng gi¶m
4,68% lµm cho gi¸ thµnh b×nh qu©n gi¶m 5$/t
–Do c¬ cÊu s¶n phÈm biÕn ®éng lµm cho gi¸ thµnh b×nh
qu©n t¨ng 5,375$/t
 Nh×n chung, trong 0,37% t¨ng lªn cña gi¸ thµnh s¶n
xuÊt b×nh qu©n kú nghiªn cøu so víi kú gèc, gi¸
thµnh s¶n xuÊt t¹i çc XN biÕn ®éng lµm cho gi¸
thµnh b×nh qu©n gi¶m 4,93% cßn c¬ cÊu s¶n phÈm
gi÷a çc XN biÕn ®éng lµm gi¸ thµnh t¨ng 5,30%
75
* Mét sè chØ sè vÒ gi¸ kh¸c:
 ChØ sè gi¸ tiªu dïng (CPI):

Ph¶n ¸nh biÕn ®éng vÒ gi¸ tiªu dïng trong
sinh ho¹t ®êi sèng cña ç nh©n vµ gia ®×nh
 ChØ sè gi¸ b¸n lÎ (RPI)
 ChØ sè gi¸ vµng
 ChØ sè gi¸ ngo¹i tÖ
76

Nguyen Ly Thong Ke Kinh Te Chapter (7) Chi So (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Nguyen Ly Thong Ke Kinh Te Chapter (7) Chi So (Cuuduongthancong - Com)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ch-¬ng VII

 C¨n cø vµo ph¹m vi tÝnh to¸n

 C¨n cø vµo tÝnh chÊt cña chØ tiªu thèng kª:

BiÓu hiÖn sù biÕn BiÓu hiÖn sù biÕn

b. ChØ sè c¸ thÓ kh«ng gian:

 ChØ sè c¸ thÓ nhiÖm  ChØ sè c¸ thÓ thùc hiÖn

Gi¸ thµnh s¶n xuÊt s¶n S¶n l-îng s¶n phÈm A

TH 01’ NV 02’ TH 02’ TH 01’ NV 02’ TH 02’

20 19 18 2500 2700 3000

 §èi víi nh÷ng chØ tiªu mµ trÞ sè cña nã cµng

a)ChØ sè chung ph¸t triÓn

A 560 3000 545 2400

B 710 1500 710 1600

C 1130 1200 1150 1600 16

CÇn gi¶i quyÕt 2 vÊn ®Ò:

p1 q1 545 2400 710 1600 1150 1600

T-¬ng tù ®èi víi chØ sè chung ph¸t triÓn vÒ

p0 q1 560 2400 710 1600 1130 1600

 Cã thÓ tæng hîp trùc tiÕp GTXK cña

p1 q1 545 2400 710 1600 1150 1600

 Cã 4 chØ tiªu a, b, c, d ®-îc s¾p xÕp theo thø

 Kn: ph¶n ¸nh sù biÕn ®éng cña toµn bé c¸c

Gi¸ ($/t) L-îng (t) Gi¸ ($/t) L-îng (t)

MÆt hµng X 400 1000 350 1500

QuyÒn sè lµ tæng khèi l-îng hµng ho¸

 Còng cã thÓ lÊy pc® lµ møc gi¸ quy ®Þnh

ThÞ tr-êng A ThÞ tr-êng B

X 1500 250 1440 300

Y 2300 200 2360 150

pA q cd 1500 550 2300 350 1630000

p cd qA 1467 * 250 2326 * 200 831950

 KN: biÓu hiÖn nhiÖm vô kÕ ho¹ch hoÆc

B 600000 2000 560000 +2,5 100 -4000

C 100000 200 75000 +20,0 108 +720045

B 300 2000 280 307,5 2000 278,0

C 500 200 375 555.6 216 380,6

ThÞ tr-êng A ThÞ tr-êng B

X 630 3000 140000 7000

 X¸c ®Þnh ®-îc vai trß vµ ¶nh h-ëng biÕn

 Ph-¬ng ph¸p x©y dùng hÖ thèng chØ sè nµy ®-îc

 B-íc 1: X©y dùng hÖ thèng chØ sè

N¨m 2001 N¨m 2002

A 560 3000 545 2400

B 1130 1200 1150 1600

z1q1 545 * 2400 1150 * 1600 3148000

z 0 q1 560 * 2400 1130 * 1600 3152000

z0q0 560 * 3000 1130 * 1200 3036000

3148000 3152000 3148000

 zq(z) = z1q1 - z0q1 = - 4000 ($)

 zq = z1q1 - z0q0 = 112000 ($)

4000 116000 112000

p1q1 661 . 5 180 75 . 6 47 . 5 964 . 6 ($)

964 . 6 952 964 . 6 1 , 0132 1 ,1333 1 ,1483

952 840 840 1 , 32 %; 13 , 33 %; 14 , 83 %

 pq(p) = p1q1 - p0q1 = +12,6 ($)

 C«ng thøc sè b×nh n

qu©n céng gia quyÒn xi fi

–fi hay cô thÓ h¬n lµ di

 GhÐp c¸c chØ sè vµo hÖ thèng

x1d 1 x0d1 x1d 1

x0d1 x0d 0 x0d 0

 B-íc 1: X©y dùng hÖ thèng chØ sè

Kú gèc Kú nghiªn cøu