LINUX BASICS

Katalogi, pliki itp.

Zmiana katalogu:

 cd <nazwa_katalogu>  przejście do katalogu nazwa_katalogu

 cd ..  przejście do katalogu wyżej
 cd  przejście do katalogu domowego
 pwd  wyświetlenie aktualnej ścieżki

Tworzenie plików i folderów:

 mkdir <ścieżka do folderu>  tworzy folder o określonej ścieżce

 touch <ścieżka do pliku>  tworzy plik o określonej ścieżce (pamiętać o rozszerzeniu!)
 mv <aktualna_nazwa> <nowa_nazwa>  zmienia nazwę folderu/pliku
 cp <plik1> <plik2>  kopiowanie ZAWARTOŚCI pliku 1 do pliku 2
 rm <ścieżka_do_pliku>  usuwanie PLIKÓW !!!można usunąć katalog z plikami dodając -r
(rekursywnie)!!!
 rmdir <ścieżka do katalogu> - usuwanie PUSTYCH katalogów
 ls /u* > plik.txt  zapisuje zawartość folderów na literę u w pliku plik.txt

Listowanie plików w danej lokalizacji:

 ls <ścieżka>  listuje pliki w danej lokalizacji. Możliwe komendy:

o -a - do not ignore entries starting with .
o -d - list directories themselves, not their contents
o –color - colorize the output
o -l - use a long listing format
 Long listing format:

|uprawnienia (user,group,others)|typ pliku|właściciel|grupa|rozmiar w bajtach|data stworzenia|

data ostatniej modyfikacji|nazwa pliku

 ls /u*  listuje wszystkie elementy katalogów na literę u

Pliki, które zaczynają się od . to pliki ukryte

Użytkownicy:

 sudo  wykonuje polecenia z uprawnieniami superużytkownika !!!sudo -i włącza tryb do

ręcznego wyłączenia!!!
 exit  wychodzi z trybu superużytkownika
 id  pokazuje informacje o użytkowniku i jego grupach
 sudo adduser <nazwa użytkownika>  dodaje użytownika
 sudo delsure <nazwa użykownika>  usuwa użytkownika
 sudo -i -u <nazwa użytkownika>  przełącza się na danego użytkownika
 chmod <kto>+/--<co> <jaki plik>  zmienia uprawnienia
o kto – kogo uprawnienia są zmieniane (u=user, g=group, o=others)
o + dodaje uprawnienia, - zabiera
 o r = read, w = write, x = execute

Praca na folderach i plikach:

 cat <scieżka do pliku>  wypisywanie zawartości pliku

 tail -N <plik> / tail +N <plik>  wypisanie N ostatnich / z pomięciem N-1 pierwszych linii
 vim <ścieżka>  tekst editor in console, tworzy plik txt !!!Esc + :wp <---- safe and quit!!!
 sed [opcje np. -e, aby wymusić podanie skryptu] <skrypt> <plik>  edycja tekstu
(strumieniowego) w plikach
 file [opcje] <ścieżka lub ścieżki do pliku>  wyświetla typ danych w plikach
 grep [opcje] tekst <plik>  przeszukiwania pliku w celu znalezienia określonego tekstu
 wc [opcje] <scieżka lub ścieżki pliku>  liczy: dla -l - linie, dla -w - słowa, dla -c - bajty
 find <ścieżka> [opcje] [kryteria]  przeszukuje ścieżkę, znajdując pliki lub katalogi, które
spełniają dane kryteria. Przykładowe, najważniejsze flagi:
o -name - szukanie plików za pomocą nazwy !!!-inname ignoruje wielkość liter!!!
o -type - szukanie plików za pomocą typu
o -size - szukanie plików za pomocą rozmiaru w bajtach !!!-size +1M = pliki większe
niż 1MB!!!
o -maxdepth oraz -mindepth - określenie jak daleko w folder szukać (maxdepth 1 =
szukanie na pierwszym poziomie katalogów)
o -executable - szukanie plików za pomocą tego, czy są wykonywalne (! -executable to
zaprzeczenie)
o -exec - pozwala na wykonanie określonej komendy na każdym znalezionym pliku lub
katalogu (find /ścieżka/do/katalogu -name "*.bak" -exec rm {} \; = usuwa wszystkie
pliki z rozszerzeniem .bak)
o -print - drukowanie wyniku
o -or - służy jako operator „or”
 sort <ścieżka do pliku>  sortuje dane w pliku
 uniq [opcje] <ścieżka do pliku>  szuka powtarzających się linii w tekście
 diff <plik1> <plik2>  zwraca różnicę między dwoma plikami
o -u - zwraca linie, które występują raz
o -d - zwraca linie, które się powtarzają
o -c - liczy linie, które się powtarzają
 strings <ścieżka do pliku>  zwraca te części pliku, które są odczytywalne przez człowieka
 tr <stare znaki> <nowe znaki>  zamiana znaków w tekście, np. aby go zaszyfrować
 base64 -d <code>  dekoduje kod base64

Inne:

 echo <coś>  wypisuje na ekranie

 echo $PATH  wypisanie ścieżek, gdzie komputer szuka komend
 which <komenda>  wypisuje gdzie znajduje się dana komenda
 Cntr + r  szukanie w historii poleceń
 man <komenda>  poradnik o komendzie

 Wiele poleceń na raz (tzw. pipe): c1|c2|c3  c2 bierze wynik od c1, c3 od c2

 ^ jest znakiem początku linii
Kompresja plików, struktury danych

 Hexdump - narzędzie komputerowe i format wyjściowy używany do prezentacji danych,

których nie da się przedstawić w czytelny dla człowieka sposób, w postaci szesnastkowej.
Składa się z 3 kolumn : pierwsza to adres, druga to reprezentacja w systemie szesnastkowym,
a ostatnia w stringu
xxd <plik wyjściowy> <plik zamieniony>  tworzy hexdump z pliku wyjściowego
xxd -r <plik wyjściowy>  zamienia hexdump na string
 Plik archiwalny (archive file) – zkompresowany plik który zawiera więcej niż jeden plik i jego
dane
tar -c/rvf nazwa_archiwum.tar plik1 plik2 katalog1  dodawanie plików do archiwum
(c=create/r=append, v=wyświetl informacje o procesie, f=podajemy nazwę archiwum)
tar -xfv <nazwa archiwum>  wyciąganie plików z archiwum do pliku
 Aby zdekompresować plik gzip / bzip2, musi mieć on w nazwie rozszerzenie gz/bz2. Następnie
gzip/bzip -d <plik z rozszerzeniem gz/bz2>

---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Łączenie się innymi urządzeniami
Logowanie zdalne

 !!!sudo apt-get install ssh!!!  używamy protokołu ssh

 ssh <nazwa użytkownika>@<nazwa maszyny> -p <numer portu>  nawiązanie zdalnego
połączenia ssh z daną maszyną
 ssh <nazwa użytkownika>@localhost  przełączanie się na inny profil użytkownika na tej
samej maszynie (localhost to aktualny serwer, w którym się znajdujemy)
 hostname  wyświetla nazwę hosta (komputera, z którym się łączymy)
 ssh <nazwa użytkownika>@localhost -i file.with.key  logowanie się za pomocą specjalnego
klucza

nmap <ip adress> [-p <port_number>]  skanuje sieć komputerową, flaga -E dla dokładniejszych
wyników

Komunikacja między komputerami w sieci

 nc (NETCAT) - 2 kompy przekazują sobie dane poprzez protokoły TCP i UDP w sposób
niezaszyfrowany, proste przesyłanie danych

zastosowanie: serwer czatowy, transferowanie plików, zbieranie informacji o drugim

komputerze, skanownie portów

komenda: nc <port> <host z którym chcemy się komunikować>

flagi: -l - nasłuchiwanie na danym porcie

 openssl - biblioteka kryptograficzna, która zapewnia wiele funkcji związanych z

bezpieczeństwem i kryptografią
 zastosowanie: obsługa protokołów SSL/TLS, generowanie kluczy kryptograficznych,
podpisywanie i weryfikowanie certyfikatów, szyfrowanie danych)
komenda: openssl command [command_options] [command_arguments]
command określa operację, którą chcemy wykonać za pomocą openssl
np. s_client = tworzy powiązanie między klientem a serwerem za pomocą SSL/TLS,
s_serwer na odwrót)

przykład: openssl s_client -connect localhost:30001  nawiązuje połączenie z aktualnie

używanym hostem na porcie 30001

SetUID – plik binarny, który ma ustawiony specjalny bit SetUID, nadający mu uprawnienia do działania
z uprawnieniami użytkownika, który jest właścicielem pliku, zamiast uprawnień wywołującego go
użytkownika

Host to ogólny termin, który odnosi się do dowolnego urządzenia lub komputera, które jest częścią
sieci komputerowej.