KURBAKLAR SÜLALESİ SOYAĞACI ARAŞTIRMA SONUÇLARI

Prof. Dr. Arif KURBAK

ÖZ
Yaklaşık otuz yıl önce tarih araştırmalarına başladım. Kurbaklar sülalesinin Peygamber
sülalesinden olduğunu duymuştum. O yüzden hem Anadolu’da iz bırakan Peygamber
sülalelerini hem de sülalemiz Kurbakların Peygamber sülaleleri arasındaki yerini araştırmaya
başladım. İlk önce Kulak köyünde yaşayan Kurbaklar sülalesinin son 5 atasını kapsayan
yaşantılarını şiirsel olarak “torunuma mektup” adı altında yazdım (bnz. Ref:1). O günden bu
güne hem sülalemiz içinden bilgi akışı, hem de internet ortamında tarih araştırmaları daha çok
arttı. Bugün Kurbaklar sülalesi için araştırmalarımın son durumu aşağıda verildiği gibidir.

1. GİRİŞ

Kurbaklar Afyon-Şuhut Kulak Köyünde yaşayan ve sonra dağılan bir ailedir. Son beş
atayı kapsayan soyağacı Şekil:1’de verilmiştir. Kulak köyündeki yaşantılarını “Yedinci
Göbekten Torunuma Mektup” adı altında şiirsel olarak yazıp yayınlamıştım (bkz. Ref:1)
Genel olarak Şekil:1’de verdiğimiz Kurbaklar sülalesinde Mustafa bin Ramazandan
sonra Hüseyin bin Mustafa eksik yazılmış. Çünkü sonradan elde edebildiğimiz Şuhut nüfus
kayıtlarında Senirkent’ten Şuhut Kulak köyüne göç eden Hüseyin olarak yazılmış. Ramazan
dedemiz Erzurum’dan Senirkent’e ilk gelen kişidir. Ramazan dedemizin Akkeçili köyünden
evlendiği anlaşılıyor. Senirkent Ortaokulunun karşısında bir boşluk vardı. O boşluğun
arkasındaki ilk sıra evlerin ortasında “Uykulu dayı ve eşi” yaşardı. Uykulu dayı ayakkabı
dikerdi. Biz Ortaokula giderken 1965’lerde uykulu dayı “Biz Akkeçili’den geldik, sizin dedeniz
ile teyze çocuklarıyız” derdi. Bu teyze çocuğu Mustafa dedem olmalı. Mustafa dedem
Senirkent’te Şekercilerden evlenmiş. Oğlu Hüseyin (Deli molla) Sünnetçilerden Ayşe ninem
ile evlenmiş. Daha sonra Senirkent’ten Şuhut kulak köyüne göç etmişler. Ayşe ninemin ismi
Şuhut nüfus kayıtlarında geçiyor. Sünnetçilerden Halil İbrahim Eroğlu “Biz kulak köyüne kız
vermişiz” derdi.

2023 – İzmir
Şekil :1 Kurbaklar
2. RAMAZAN DEDEMİZİN SOYAĞACI
Ramazan dedemin şeceresi “Emanetçi Zeynep’in Anadolu’daki Soyu Hakkında”
yazımızda ayrıntılı olarak anlatıldı. (Bkz. Ref:2) Burada şecereyi Kurbaklar sülalesi özelinde
özetleyip, bazı önemli isimler üzerinde açıklamalar ve görseller eklenmiştir

Şekil :2 Ramazan Dedemizin Şeceresi

 Ramazan dedemiz, “Şecerede görüldüğü gibi” Hz. Fatıma Anamız ve Hz. Zeynep
Anamız vasıtası ile Hz. Muhammed’in ve Hz. Ali’nin kızdan torunudur. Aynı zamanda
Ramazan dedemiz Cafer-i Tayyar’ın oğlandan torunudur.

 Hz. Zeynep Anamız iki oğlu ile birlikte Hz. Hüseyin’le birlikte Kerbela’ya gitmiştir.
Kerbela’da Hz Zeynep’in iki oğlu bizim de dip amcalarımız Muhammed bin Abdullah
ve Avn bin Abdullah çocuk denecek yaşta şehit olmuşlardır.

 Hz. Hüseyin şehit olmadan önce kerbela kafilesinin geri kalanlarını Hz. Zeynep
Anamıza emanet etmiştir. Hz. Zeynep Anamız da; Hz. Hüseyin’in tek kalan oğlu Zeynel
Abidin’in üzerine kapanarak onu katliamdan kurtarmış, Haşimilerin sancağını taşımış,
kafileye liderlik yapmış ve yaptığı konuşmalarla Haşimilerin hakkını savunmuştur.

 Önceleri sülalemize Haşimiler denirken; İbrahim, Hz. Hasan veya Hz. Hüseyin’in
torunlarından Firdevs ile evlendikten sonra Seyid olarak da anılmaya başlanmıştır.

 Kuleyni’nin öğrencisi olan İbni Zeynep diye anılan ve şeceremizde Numan olarak
yazılmış dip dedemiz “Gaybet-i Numani” isminde bir kitap yazmıştır. Bu kitapta Hz.
Mehdi’nin sır olmasına dair hadisler ve On iki imamların söyledikleri anlatılmıştır. Bu
kitap Türkçeye çevrilmiş ve Mir yayınlarında basılmıştır. Kitap kapak resmi Şekil: 3’te
verilmiştir.
 Şekil: 3 - Gaybet-i Numani Kitabının Kapağı

 Yukarıdaki verilen kitapta yazarın ismi olarak “Muhammed bin İbrahim bin Cafer EN-
Numani” yazmaktadır. Şekil 2’deki Şecerede İbrahim’in babası olarak “Emir-ül Hacil
Kebir” verilmişti. Bu terim Türkçede “Büyük Haç Emiri” demektir. Yukarıdaki kitabın
yazarının adından anlaşıldığı gibi bu “Büyük Haç Emiri” nin gerçek adı Cafer olmalıdır.

 Molla Mustafa’nın kardeşi dip amcamız “Seyyid Nesimi”nin deyiş olarak okunan iki
eseri EK’te verilmiştir.

 Dip dedemiz Molla Mustafa takriben 1370-1400 yılları arasında Azerbaycan Şirvan
Eyaletinin merkezi Şamahi’de yaşamıştır. Molla Mustafa’nın mahlası “Şah Kendan”
olarak geçmektedir. Azerbaycanlıların görüşü Şah Kendan’ın Şamahi Şehrini
savunurken şehit olduğu yönündedir. Molla Mustafa’nın mahlasına istinaden onun
adına bir mezarlık ve içinde Şah Kendan kümbeti vardır. Şamahi’li bir dostuma
çektirdiğim Şah Kendan Mezarlığı ve Şah Kendan Kümbetinin fotoğrafları Şekil 4’te
verilmiştir.
Şekil: 4 a Şah Kendan (Molla Mustafa) Mezarlığı Kapısı Şamahi-Azerbaycan
Şekil: 4 b Şah Kendan (Molla Mustafa)Kümbeti Şamahi-Azerbaycan

 Molla Mustafa’dan sonraki üç nesil bilinmektedir. Bunlar; Molla Mustafa’nın oğlu

Ali, Ali’nin oğlu Mehmet ve Mehmet’in üç oğlu Hüseyin, Hasan ve Mustafa’dır
(bnz.Ref.3). Bunlardan Kurbaklar sülalesinin başladığı Ramazan dedemize kadar 4-5
nesil henüz aydınlatılamamıştır. Ramazan dedemizin babası da yine bir Deli Molla
olduğu, isminin Mustafa olduğu ve İran’dan Suriye’ye oradan da Anadolu’ya geldiği
söylenmektedir.
3. AYŞE NİNEMİZİN SOYAĞACI

Şuhut Kulak Köyüne göç eden Deli Molla (Hüseyin) Dedemizin hanımı olan Ayşe
Ninemiz Senirkentli Sünnetçilerdendir. Sünnetciler Hacı Kasım Oğullarındandır.
1830 Isparta Nüfus Sayımında Senirkent’te Hacı Kasım Oğlu olarak üç aile yazılmıştır.
Birinci Hacı Kasım Oğlu Ailesi Mustafa Pazar Mahallesinde 36 yaşında. İkinci Hacı Kasım
Oğlu Ailesi Mehmet ve Veyis Turgutlar Mahallesinde Mehmet 50 Veyis 45 yaşında. Üçüncü
Hacı Kasım Oğlu Ailesi yine Turgutlar Mahallesinde üç çocuk; Mustafa 10 yaşında, Kasım 7
yaşında ve Ali 3 yaşında. (Bkz. Ref:4)

Bir de sadece Senirkent ve çevre köylerinin 1840 Nüfus Sayımını Büyükkabacalı Kadir
Karacan yazmıştır. (Bkz. Ref:5) Bu kayıtlara göre sadece Pazar Mah.deki Hacı Kasım Oğlu
adı kalmıştır. Turgutlar Mah.deki ailelerin ismi değişmiştir. Birine “Derviş Hüseyinler”
diğerine de “Derviş Kasımlar” denmiştir. 1840 Nüfus sayımında Veyis’in adı yazılmamış,
demek ki 1830-1840 yılları arasında Veyis vefat etmiştir. Pazar Mah.deki Mustafa “Mustafa
bin Hüseyin” olarak kaydedilmiştir. Pazar Mah.deki aile Zekeriya Sultan Zaviyesinin
zaviyedarları olduğu ve Padişah fermanları ile Zaviyedarlık görev yazıları aldıkları
anlaşılmaktadır.

Hacı Kasım Bağdadi (Şirvani) Orhan Bey zamanında yaşamıştır. Şeceresi ve

Seyahatnamesi, İstanbul Haydar Paşa Tren Garında iki ray arasında Türbesi olan, oğlu Haydar
Baba tarafından yazılmıştır.
Haydar Baba’nın 10.göbekten torunu kendisine kadar olan isimleri de ekleyerek Haydar
Baba’nın yazdığı şecereyi ve Seyahatnameyi yayınlamıştır. Bu şecerenin özeti aşağıda
verilmiştir.
Hacı Kasım Oğulları Şeceresi
1. İmam Ali
2. İmam Hüseyin
3. İmam Zeynelabidin
4. İmam Muhammed Bakir
5. İmam Cafer-i Sadık
6. İmam Musa-i Kazım
7. İmam Ali Rıza (Ali Cevad)
8. Seyyid Musa
9. Seyyid Ali Cevad
10. Seyyid Muhammed
11. Seyyid Ali
12. Seyyid Hasan
13. Seyyid Muhammed
14. Seyyid Hasan
15. Seyyid Mehdi Abdullah
16. Seyyid Murat
 17. Seyyid İsmail
18. Seyyid Ahmet
19. Seyyid Muiz Muhammed
20. Seyyid En-Nizar
21. Seyyid Abdülaziz
22. Seyyid Abdullah El Mansu
23. Seyyid Ebu’l Hasan Ali Ez-Zahir
24. Seyyid Hacı Kasım
25. Seyyid Haydar
26. Seyyid Cemalettin
27. Seyyid Abdulcelil Cabbar
28. Seyyid Hacı Kasım
29. Seyyid Abdulvehhab
30. Seyyid Abdülaziz
31. Seyyyid İzzettin Abdullah
32. Seyid Hacı Kasım El Mekki, El Bağdadi, El Şirvani
Oğulları: Muhammed (Arvas Köyü), Haydar (Pay Köyü), Salih (Nirmis Köyü), Ahmet
(Beruk Köyü), Abdullah, Celalettin
33. Seyyid Haydar
34. Seyyid Ahmet
35. Seyyid Mustafa
36. Seyyid Ubey
37. Seyyid Yusuf
38. Seyyid Ubey (Oğulları; Ahmet ve Cebrail)
39. Seyyid Derviş (Oğulları; Abdullah ve Ali)
40. Seyyid Abdullah
41. Seyyid Derviş Muhammed
42. Seyyid Süleyman
43. Seyyid Muhammed
Yukarıdaki şecere ve Seyahatnamenin alındığı internet sitesi Ref:6’da verilmiştir.
Haydar Baba’nın 6. göbekten torununa “Dervş Oğulları” denmiştir. Senirkentteki Hacı
Kasım Oğulları içinde Derviş adı çoktur. Dolayısı ile Senirkentteki Hacı Kasım Oğullarının bu
bahse konu Derviş Oğullarından türediği kuvvetle muhtemeldir.

4. SONUÇ
Sonuç olarak yukarıda verilen Ramazan Dedemizin soyağacı Kulak Köyüne ilk gelen
ve Kurbaklar Sülalesinin başlamasına neden olan Hüseyin (Deli Molla) Dedemizin de
soyağacıdır. Deli Molla Dedemizin hanımı Ayşe Ninemizin soyağacı da yukarıda verilmiştir.
Kurbaklar Sülalesi bu iki temel şecere üzerine kurulmuştur.
REFERANSLAR
Ref: 1- Kurbak, Arif, “Yedinci Göbekten Torunuma Mektup”, Kurbaklar:
(https://kurbaklar.weebly.com)
Ref: 2- Kurbak, Arif, “Emanetçi zeynep’in Anadolu’daki Soyu Hakkında”
(www.delimolla.de)
Ref: 3- Çağlar, Birsen, “Sözlü Kültür Ortamında Sarı Saltuk Tunceli-Hozat Örneği (Sarı
Saltuk in Culture)” (http://isimveri.org/.pdfdrg/.Do4118/20111-ABIHACB.pdf) (indirme
tarihi: 17.02.2022)
Ref: 4- Ergün, Ahmet ve Terzi, Mehmet Akif, “Osmanlı Nüfus defterlerinde Isparta 1831”,
Isparta Belediyesi Projesi, Seçil Ofret, İstanbul, 2016. İletişim: Isparta Belediyesi
(info@isparta.bel.tr)
Ref: 5- Karacan, Kadir, “Büyükkabaca Tarihi II” Kayhan Matbaa San. Tic. Ltd. Şti. Tomaz
Kitabevi Pirimehmet Mahallesi, Kültür Sitesi No: 13 Isparta, 2014.
Ref: 6- http://arvasidernegi.com/biyografi-detay.aspx?biyog-id=19

EK:
Dip Amcamız Seyyid Nesimi’nin deyişlerinden ikisi aşağıda verilmiştir.

En Güzel ve Kısa Nesimi Şiirleri

Nesimi Seyyid Ali İmadeddin Nesimi 1369 yılında Azerbaycan’da doğmuştur.

Hakkında çok fazla bilgi bulunmayan Nesimi’nin doğum tarihi ve doğum yeri ile ilgili farklı
rivayetler vardır. Babasının çok eğitimli bir alim olduğu bilinmektedir. Farklı kaynaklardaki
bilgilere göre soyunun Hz. Muhammed’e dayandığı ve bu nedenle babasının “Seyyid” ünvanı
ile anıldığı belirtilmiştir. Edebiyatı çok seven Nesimi şiirlerinde Azerbaycan Türkçesi, Farsça
ve Arapça kullanmıştır. Birçok şairin etkilendiği Nesimi’nin fikirleri İslam’a aykırı olduğu ileri
sürüldü. Bu nedenle 1417’de boynu vuruldu ve derisi yüzüldü. Bu içeriğimizde sizler için en
güzel ve özlü Nesimi şiirlerini derledik.

Nesimi Şiirleri;

1. Har İçinde Biten Gonca Güle Minnet Eylemem

Har içinde biten gonca güle minnet eylemem

Arabi farisi bilmem, dile minnet eylemem
Sırat-i müstakim üzre gözetirim rahimi
iblisin talim ettiği yola minnet eylemem
Bir acaip derde düştüm herkes gider karına
Bugün buldum bugün yerim, hak kerimdir yarına
Zerrece tamahım yoktur şu dünyanın varına
Rızkımı veren hüda'dır, kula minnet eylemem

Oy Nesimi, can Nesimi ol gani mihman iken

Yarın şefaatlarım ahmed-i muhtar iken
Cümlenin rızkını veren ol gani settar iken
Yeryüzünün halifesi hünkara minnet eylemem

https://www.youtube.com/watch?v=F_n9NVKRlS8

SIĞMAZAM

Mende sığar iki cahan, men bu cahana sığmazam,

Gövher-i lamekan menem, kövnü mekane sığmazam.
Arşla ferşü nun mende bulundu cümle çün
Kes sesini ve ebsem ol, şerhi beyane sığmazam.

Kövnü mekandır ayetim, zati dürür bidayetim,

Sen bu nişanla bil meni, bil ki, nişane sığmazam.
Kimse güman-ü zan ile olmadı hak ile biliş,
Hakkı bilen bilir ki, men zann-u gümane sığmazam.

Surete bak menini suret içinde tanı kim,

Cism ile can menem, veli cism ile cane sığmazam.
Hem sedefem, hem inciyem, haşru sırat esenciyem,
Bunca kumaş-ü raht ile men bu dükane sığmazam.

Genc-i nihan menem men uş, ayn-ı ayan menem men uş

Gövher-i kan menem men uş, behrev-ü kane sığmazam.
Gerçi muhite zemem, adım ademdir, ademem,
Dar ile künfekan menem, men bu mekane sığmazam.

Can ile hem cahan menem, dehrile hem zaman menem,

Gör bu latifeyi ki, men dehr-ü zamane sığmazam.
Encüm ile felek menem, vahy ile hem melek menem,
Çek dilini ebsem ol, men bu lisane sığmazam.

Zerre menem, güneş menem, çar ile penç-ü şeş menem,

Sureti gör beyan ile, çünkü beyane sığmazam.
Zat ileyem sifat ile, kadr ileyem berat ile,
Gülşekerem nebat ile, beste dehane sığmazam.

Nar menem, şecer menem, arşa çıkan hacer menem,

Gör bu odun zebanesin, men bu zebane sığmazam.
Şems menem, kamer menem, şehd menem, şeker menem,
Ruh-i revan bağışlaram, ruh-i revane sığmazam.
Tir menem, kaman menem, pir menem, cavan menem,
Dövlet-i Cavidan menem, ayinedane sığmazam.
Gerçi bugün Nesimiyem, Haşimiyem, Kureyşiyem,
Bundan uludur ayetim, ayet-i şane sığmazam.

http://fb.watch/k1g-kzdtHS/?mibextid=uc01c0